ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ ΕΥΡΩΠΗ Horizon Europe
Το πρόγραμμα πλαίσιο της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία
2021 - 2027 01
ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ ΕΥΡΩΠΗ 2021 - 2027
02
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α Τι είναι ο «Ορίζοντας Ευρώπη» B Από τον «Ορίζοντα 2020» στον «Ορίζοντα Ευρώπη» Γ Η δομή του «Ορίζοντα Ευρώπη» Γ1 Πυλώνας 1: Επιστήμη Αριστείας (Excellent Science) Γ2 Πυλώνας 2: Παγκόσμιες Προκλήσεις & Ευρωπαϊκή Βιομηχανική
04 04 05 06
Ανταγωνιστικότητα (Global Challenges and European Industrial Competitiveness)
07
Γ2.1
Οι Αποστολές (Missions)
08
Γ2.2
Ευρωπαϊκές συμπράξεις (European partnerships)
09
Γ3 Πυλώνας 3: Καινοτόμος Ευρώπη (Innovative Europe) Γ3.1 Γ3.2 Γ3.3
10
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας (European Innovation Council)
10
Ευρωπαϊκά Οικοσυστήματα Καινοτομίας (European Innovation Ecosystems)
11
Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (European Institute of Innovation & Technology – EIT)
12
Γ4 Διεύρυνση της Συμμετοχής και Ενίσχυση του Ευρωπαϊκού
Χώρου Έρευνας (Widening Participation and Strengthening of the European Research Area)
Γ4.1 Γ4.2
12
Διεύρυνση της συμμετοχής και διάδοση της αριστείας (Widening participation and spreading excellence)
13
Μεταρρύθμιση και βελτίωση του ευρωπαϊκού συστήματος Έρευνας και Καινοτομίας (Reforming and enhancing the European Research and Innovation system)
13
Δ Το Δίκτυο ΠΡΑΞΗ ως Εθνικό Σημείο Επαφής
14
03
A Τι είναι ο «Ορίζοντας Ευρώπη» Ο «Ορίζοντας Ευρώπη» είναι το νέο πρόγραμμα πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την χρηματοδότηση της έρευνας και της καινοτομίας για την περίοδο 2021-2027, με συνολικό προϋπολογισμό 95,5 δισ. ευρώ. Στόχος του «Ορίζοντα Ευρώπη» είναι η μεγιστοποίηση του επιστημονικού, οικονομικού και κοινωνικού αντίκτυπου της έρευνας και της καινοτομίας στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα, οι δράσεις που χρηματοδοτεί το πρόγραμμα θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών καθώς στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης της ΕΕ μέσω της έρευνας και της καινοτομίας. Το στρατηγικό σχέδιο του προγράμματος «Ορίζοντα Ευρώπη»1 καθορίζει τέσσερις στρατηγικούς άξονες για τις επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία για τα επόμενα τέσσερα έτη: • • • •
Προώθηση μιας ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας με την ανάληψη ηγετικού ρόλου στην ανάπτυξη βασικών ψηφιακών, γενικής εφαρμογής και αναδυόμενων τεχνολογιών, τομέων και αλυσίδων αξίας. Αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας της Ευρώπης και βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων. Μετατροπή της Ευρώπης στην πρώτη κυκλική, κλιματικά ουδέτερη και βιώσιμη οικονομία που θα βασίζεται στις ψηφιακές τεχνολογίες. Δημιουργία μιας πιο ανθεκτικής, ανοικτής και δημοκρατικής ευρωπαϊκής κοινωνίας.
Οι προτεραιότητες που τίθενται στο στρατηγικό σχέδιο του προγράμματος «Ορίζοντα Ευρώπη» θα υλοποιηθούν μέσω των προγραμμάτων εργασίας τα οποία καθορίζουν τις δυνατότητες χρηματοδότησης για δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας μέσω θεματικών προσκλήσεων υποβολής προτάσεων.
Β Από τον «Ορίζοντα 2020» στον «Ορίζοντα Ευρώπη» Στον σχεδιασμό του νέου προγράμματος πλαίσιο «Ορίζοντα Ευρώπη» υιοθετούνται οι παρακάτω παρεμβάσεις ως απάντηση στις ανάγκες που ανέδειξε η ενδιάμεση αξιολόγηση του «Ορίζοντα 2020»: Υποστήριξη της ρηξικέλευθης καινοτομίας με στόχο τη δημιουργία νέων αγορών Ενίσχυση της συμβολής της έρευνας και της καινοτομίας στην αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων Ενεργός συμμετοχή των πολιτών Συνεργασία με τρίτες χώρες για την από κοινού αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων Ενίσχυση της ανοικτής επιστήμης για την ελεύθερη διάχυση της παραγόμενης γνώσης Επαναπροσδιορισμός των συμπράξεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της βιομηχανίας, της ακαδημαϊκής κοινότητας και λοιπών φορέων και των κρατών μελών Ενθάρρυνση και υποστήριξη της συμμετοχής οργανισμών από χώρες με χαμηλή επίδοση στην έρευνα και την καινοτομία
1
04
https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/research_and_innovation/funding/documents/ec_rtd_horizon-europe-strategic-plan-2021-24.pdf
Γ Η δομή του «Ορίζοντα Ευρώπη» Το πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία «Ορίζοντας Ευρώπη» ανταποκρίνεται στην ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη και ευημερία των πολιτών, στηρίζει ρηξικέλευθες και ανατρεπτικές καινοτομίες με μόχλευση ιδιωτικής χρηματοδότησης, ενώ προωθεί την επιστημονική και τεχνολογική αριστεία ενισχύοντας τον Ευρωπαικό Χώρο Έρευνας. Αποτελείται από 3 διακριτούς αλλά αλληλοσυμπληρωματικούς πυλώνες (Εικόνα 1).
Pillar 2
Pillar 1
Pillar 3
Global Challenges & European Industrial Competitiveness
European Research Council Marie Sklodowska-Curie Actions
CLUSTERS
Excellent Science
Research Infrastructures
Health Culture, Creativity & Inclusive Society Civil Security for Society Digital, Industry & Space Climate, Energy & Mobility Food, Bioeconomy, Natural Resources, Agriculture & Environment
Innovative Europe European Innovation Council European Innovation Ecosystems European Institute of Innovation and Technology
Joint Research Center
Widening Participation & Strengthening the European Research Area Widening Participation & Spreading Excellence
Reforming & Enhancing the EU R&I System
Εικόνα 1. Δομή του Ορίζοντα Ευρώπη
ΟΡΊΖΟΝΤΑΣ ΕΥΡΏΠΗ Προϋπολογισμός: 95,5 δισ. ευρώ
14%
4% 26%
56% Πυλώνας 1: Επιστήμη Αριστείας Πυλώνας 2: Παγκόσμιες Προκλήσεις & Ευρωπαϊκή Βιομηχανική Ανταγωνιστικότητα Πυλώνας 3: Καινοτόμος Ευρώπη Διεύρυνση της Συμμετοχής & Ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας 05
Γ1 Πυλώνας 1: Επιστήμη Αριστείας (Excellent Science) Στόχος του Πυλώνα 1 είναι η ενίσχυση και επέκταση της επιστημονικής βάσης της ΕΕ. Εστιάζει στη βασική έρευνα αιχμής, στην απόκτηση δεξιοτήτων των ερευνητών μέσω δράσεων κινητικότητας και κατάρτισης, καθώς και στην ανάπτυξη και διασύνδεση ερευνητικών υποδομών παγκοσμίου κύρους. Περιλαμβάνει τρεις κατηγορίες δράσεων, όπως και στον «Ορίζοντα 2020»:
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (European Research Council - ERC):
01 Έχει στόχο την ενίσχυση της έρευνας αιχμής χρηματοδο-
τώντας κορυφαίους ερευνητές παγκοσμίως σε διάφορα στάδια της σταδιοδρομίας τους, οι οποίοι διεξάγουν την έρευνά τους σε ευρωπαϊκούς οργανισμούς.
Δράσεις Marie Sklodowska-Curie (MSCA):
02
Αφορούν δράσεις κινητικότητας ερευνητών προς τον ακαδημαϊκό χώρο και τη βιομηχανία, με στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων και γνώσεων για την καλύτερη σταδιοδρομία τους. Οι δράσεις MSCA υποστηρίζουν άριστα διδακτορικά και μεταδιδακτορικά προγράμματα ωφελώντας τα ιδρύματα που τα φιλοξενούν.
03
Ερευνητικές υποδομές (Research Infrastructures): Πρόκειται για την ανάπτυξη, διασύνδεση και διευκόλυνση της προσβασιμότητας ερευνητικών υποδομών παγκόσμιας κλάσης.
Χρηματοδότηση: 25 δισ. ευρώ (26%) επί του συνολικού προϋπολογισμού.
06
Γ2 Πυλώνας 2: Παγκόσμιες Προκλήσεις και Ευρωπαϊκή Βιομηχανική
Ανταγωνιστικότητα (Global Challenges and European Industrial Competitiveness) Ο Πυλώνας 2 υποστηρίζει την έρευνα και την καινοτομία για την αντιμετώπιση κοινωνικών προκλήσεων όπως η υγεία, η κλιματική αλλαγή, η απαλλαγή από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, η αειφόρος διαχείριση πόρων, η επισιτιστική ασφάλεια, η βιοοικονομία, καθώς και η έξυπνη και πράσινη κινητικότητα. Ο συγκεκριμένος πυλώνας προωθεί, μέσω της έρευνας και της καινοτομίας, την αναβάθμιση της ικανότητας των οικονομιών για πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κοινωνιών από φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές, καθώς και την ενίσχυση της συνοχής της Ευρωπαϊκής κοινωνίας. Μέσω του Πυλώνα 2, αναμένεται να ενισχυθεί το τεχνολογικό και βιομηχανικό κεφάλαιο της ΕΕ, επενδύοντας στην επίτευξη της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ σε πρώτες ύλες και κρίσιμες τεχνολογίες. Αποτελείται από 6 πολυτομεακές/διαθεματικές προτεραιότητες (ομάδες), οι οποίες καλύπτουν μεγάλο εύρος διεπιστημονικών περιοχών: Υγεία Πολιτισμός, δημιουργικότητα και πολυδεκτική κοινωνία Πολιτική προστασία για την κοινωνία Ψηφιακές τεχνολογίες, βιομηχανία και διάστημα Κλίμα, ενέργεια και κινητικότητα Τρόφιμα, βιοοικονομία, φυσικοί πόροι, γεωργία και περιβάλλον Οι στόχοι του Πυλώνα 2 θα υλοποιηθούν συμπληρωματικά από τις Αποστολές (Missions) και τις Ευρωπαϊκές συμπράξεις (European partnerships). Το Κοινό Κέντρο Ερευνών (Joint Research Centre), παρέχει επιστημονικά δεδομένα υποστηρίζοντας τη χάραξη ευρωπαϊκών πολιτικών για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων2.
Χρηματοδότηση: 53,5δισ. ευρώ (56%) επί του συνολικού προϋπολογισμού.
2
Ιστοσελίδα JRC «Science and Knowledge Management at the Service of Europe and its Citizens»: https://ec.europa.eu/jrc/sites/jrcsh/files/jrc_paper-eu-policy-making-based-on-facts.pdf
07
Γ2.1 Οι Αποστολές (Missions) Οι Αποστολές αποτελούν εμβληματικές δράσεις με φιλόδοξους αλλά επιτεύξιμους στόχους, για την αντιμετώπιση παγκόσμιων κοινωνικών προκλήσεων. Φέρνουν κοντά δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς από τα κράτη-μέλη, ερευνητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα, επιχειρήσεις και επενδυτές με σκοπό τη σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας, με τις ανάγκες της κοινωνίας και των πολιτών. Οι πέντε τομείς των Αποστολών (Mission areas) είναι οι εξής: Καρκίνος
Υγιείς ωκεανοί, θάλασσες, παράκτια και εσωτερικά ύδατα
Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή συμπεριλαμβανομένου του κοινωνικού μετασχηματισμού
Κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις
Υγεία του εδάφους και τρόφιμα Οι Αποστολές συνδέονται με τις εξής θεματικές περιοχές (clusters): α) υγεία, β) κλίμα, ενέργεια και κινητικότητα, γ) τρόφιμα, βιοοικονομία, φυσικοί πόροι, γεωργία και περιβάλλον.
08
Γ2.2 Ευρωπαϊκές Συμπράξεις (European Partnerships) Ο «Ορίζοντας Ευρώπη» υποστηρίζει τις Ευρωπαϊκές Συμπράξεις για την επίτευξη των προτεραιοτήτων που έχει θέσει η ΕΕ στο πλαίσιο των παγκόσμιων προκλήσεων, του βιομηχανικού εκσυγχρονισμού και της ενίσχυσης του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας. Πρόκειται για μια συντονισμένη προσπάθεια της βιομηχανίας, της ακαδημαϊκής κοινότητας, βάσει ευρωπαϊκής στρατηγικής ατζέντας. Οι Ευρωπαϊκές Συμπράξεις, ανάλογα με την ύπαρξη ή όχι νομικής υπόστασης, καθώς και με τον τρόπο υλοποίησής τους, διακρίνονται σε 3 κατηγορίες: Κοινού προγραμματισμού (co-programmed): Δομούνται στη βάση μνημονίων συμφωνίας / συμβατικών ρυθμίσεων και υλοποιούνται ανεξάρτητα από τους εταίρους και από τον «Ορίζοντα Ευρώπη». Συγχρηματοδοτούμενες (co-funded): Δομούνται στη βάση κοινού προγράμματος που συμφωνείται και υλοποιείται από τους εταίρους, μέσω της δέσμευσης των εταίρων για χρηματοδοτικές εισφορές και εισφορές σε είδος. Θεσμοθετημένες (institutionalised): Δομούνται στη βάση των άρθρων 185/187 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και του κανονισμού για το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας, με τη στήριξη του «Ορίζοντα Ευρώπη». Βασίζονται σε μακροπρόθεσμη διάσταση και στην ανάγκη για υψηλό βαθμό ολοκλήρωσης. Οι Ευρωπαϊκές Συμπράξεις συνδέονται με τις εξής θεματικές περιοχές (clusters): α) υγεία, β) ψηφιακές τεχνολογίες, βιομηχανία και διάστημα, γ) κλίμα, ενέργεια και κινητικότητα, δ) τρόφιμα, βιοοικονομία, φυσικοί πόροι, γεωργία και περιβάλλον.
09
Γ3 Πυλώνας 3: Καινοτόμος Ευρώπη (Innovative Europe) Ο συγκεκριμένος πυλώνας αποσκοπεί στην ενίσχυση της ικανότητας της Ευρώπης να καινοτομεί μέσα από την εναρμόνιση και διασύνδεση των ευρωπαϊκών οικοσυστημάτων έρευνας και καινοτομίας. Σημαντικά στοιχεία του Πυλώνα 3 είναι η στήριξη της ρηξικέλευθης καινοτομίας σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής της μέσω του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας, η συστηματική συνεργασία των εθνικών και περιφερειακών οικοσυστημάτων έρευνας και καινοτομίας, καθώς και η ανάπτυξη Κοινοτήτων Γνώσης & Καινοτομίας (Knowledge Innovation Communities) μέσω του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΙΤ).
Χρηματοδότηση: 13,6 δισ. ευρώ (14%) επί του συνολικού προϋπολογισμού.
Γ3.1 Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας (European Innovation Council) Στηρίζει και ενισχύει ρηξικέλευθες και επαναστατικές καινοτομίες σε όλο τον κύκλο ζωής τους μέσω των εργαλείων «Pathfinder» και «Accelerator». Αξίζει να σημειωθεί πως 70% του προϋπολογισμού προορίζεται για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
«Pathfinder» Χρηματοδοτεί την έρευνα χαμηλής τεχνολογικής ωριμότητας με σαφείς προοπτικές εμπορικής αξιοποίησης.
«Transition» Χρηματοδοτεί δράσεις καινοτομίας για την περαιτέρω ανάπτυξη μετά το στάδιο ‘proof of concept’. Δίνει έμφαση στην αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων που έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο έργων EIC Pathfinder, ERC Proof of Concept, H2020 FET Open, FET Proactive, Flagships calls.
«Accelerator» Χρηματοδοτεί μέσω επιχορηγήσεων την ανάπτυξη ώριμων αλλά εν εξελίξει καινοτομιών, οι οποίες χρειάζονται σημαντικούς πόρους για να ξεπεράσουν το χρηματοδοτικό κενό «valley of death», προκειμένου να δημιουργηθούν προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας. Επιπλέον, παρέχεται η δυνατότητα χρηματοδότησης των επιχειρήσεων μέσω μετοχικού κεφαλαίου (equity financing) από το Ταμείο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας (EIC Fund), με στόχο την είσοδο και την επέκταση στην ευρωπαϊκή αγορά των προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας που αναπτύσσουν.
10
Γ3.2 Ευρωπαϊκά Οικοσυστήματα Καινοτομίας
(European Innovation Ecosystems)
Αφορά δέσμη μέτρων με στόχο τη διασύνδεση των οικοσυστημάτων έρευνας και καινοτομίας των χωρών που συμμετέχουν στον «Ορίζοντα Ευρώπη». Στόχος είναι η ομοιογένεια στη λειτουργία του ευρωπαϊκού οικοσυστήματος καινοτομίας, ώστε να υπάρχει κοινή στόχευση και προγραμματισμός. Στα αναμενόμενα οφέλη συγκαταλέγονται η κοινή αντιμετώπιση προκλήσεων, η δημιουργία νέων αλυσίδων αξίας, η διάχυση και ο μετασχηματισμός της παραγόμενης γνώσης με τη συμμετοχή όλων των φορέων των οικοσυστημάτων και τέλος η ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού. Η ενίσχυση των ευρωπαϊκών οικοσυστημάτων καινοτομίας αναμένεται να στηριχθεί σε: α) στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης, β) ευρωπαϊκά διαρθρωτικά επενδυτικά ταμεία και γ) άλλες πρωτοβουλίες/ προγράμματα, όπως το Πρόγραμμα «Digital Europe», το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας, το δίκτυο επιχειρηματικής υποστήριξης «Enterprise Europe Network», καθώς και η πλατφόρμα «Start-up Europe».
11
Γ3.3 Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (European Institute of Innovation & Technology – EIT)
Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (εφεξής EIT) αποτελεί ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 2008 και έχει ως στόχο την έμπρακτη υποστήριξη της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας στην Ευρώπη. Για την περίοδο 2021-27 θα λάβει χρηματοδότηση ύψους 3 δις από τον «Ορίζοντα Ευρώπη». Δραστηριοποιείται σε όλο των φάσμα της αλυσίδας καινοτομίας και επιδιώκει να φέρει σε συνεργασία την εκπαιδευτική, την ερευνητική και την επιχειρηματική κοινότητα. Σκοπός του EIT είναι να μετατραπούν οι καινοτόμες ιδέες σε προϊόντα και υπηρεσίες. Μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων, το ΕΙΤ στοχεύει στην δημιουργία νέων επιχειρήσεων και θέσεων εργασίας. Δεν αποτελεί πρόγραμμα χρηματοδότησης της έρευνας ούτε υποκαθιστά προγράμματα χρηματοδότησης υποδομών, αλλά χρηματοδοτεί έργα με ξεκάθαρη επιχειρηματική προσέγγιση που θα συνεισφέρουν στη βιωσιμότητα των Κοινοτήτων Γνώσης και Καινοτομίας (Knowledge Innovation Communities-KICs). Η λειτουργία του ΕΙΤ χωρίζεται σε τρεις βασικούς πυλώνες: α) την επιχειρηματική εκπαίδευση (με πλήθος προσφερόμενων μεταπτυχιακών, διδακτορικών και μεταδιδακτορικών προγραμμάτων), β) τα έργα καινοτομίας και γ) τη δημιουργία και επιτάχυνση ανάπτυξης νέων επιχειρήσεων. Μέχρι σήμερα, το ΕΙΤ αποτελεί τη μεγαλύτερη Ευρωπαϊκή κοινότητα καινοτομίας με περίπου 3.000 εταίρους που προέρχονται από 1.570 επιχειρήσεις (συμπεριλαμβανομένων μΜΕ), 423 ακαδημαϊκά ιδρύματα, 398 ερευνητικά κέντρα, 241 πόλεις και περιφέρειες. Από το 2010 έως και σήμερα έχει δημιουργηθεί 8 KICs.
Γ4 Διεύρυνση της Συμμετοχής και Ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Χώρου
Έρευνας (Widening Participation and Strengthening of the European Research Area) Οριζόντιος τομέας που περιλαμβάνει χρηματοδοτικά εργαλεία με κύριους δικαιούχους ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα καθώς και συμβουλευτική υποστήριξη κρατών μελών με χαμηλή επίδοση στην έρευνα και την καινοτομία, ώστε να αναμορφώσουν το εθνικό τους πλαίσιο.
Χρηματοδότηση: 3,4 δισ. ευρώ (3,6%) επί του συνολικού προϋπολογισμού.
12
Γ4.1 Διεύρυνση της συμμετοχής και διάδοση της αριστείας (Widening participation and spreading excellence)
Πρόκειται για δέσμη μέτρων με ειδικά γεωγραφικά κριτήρια επιλεξιμότητας. Στόχος είναι η αναβάθμιση ερευνητικών οργανισμών και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων από χώρες με χαμηλή επίδοση στην έρευνα (χώρες «widening»), μέσω σταθερής σύνδεσής τους με αντίστοιχους οργανισμούς διεθνούς κύρους, για τη μεταφορά τεχνογνωσίας και την εμπέδωση καλών πρακτικών. Οι κύριες δράσεις είναι:
Teaming: Ίδρυση/αναβάθμιση κέντρων αριστείας
Twinning: Αδελφοποίηση ιδρυμάτων ERA Chairs: Σύσταση Εδρών Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας Εκτός από τις παραπάνω δράσεις, στη δέσμη μέτρων συγκαταλέγονται και άλλες συνεργατικές προκηρύξεις όπως τα «Excellence Hubs» για την ενίσχυση οικοσυστημάτων καινοτομίας, «European Excellence Initiative» για την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και διαμοιρασμό πόρων μεταξύ πανεπιστημίων με στόχο την ενίσχυση της πρωτοβουλίας «Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο» και τέλος την προκήρυξη «Hop-On» η οποία επιτρέπει σε οργανισμούς χωρών «widening» να συμμετέχουν εμβόλιμα σε δράσεις έρευνας και καινοτομίας του «Ορίζοντα Ευρώπη». Στον «Ορίζοντα Ευρώπη», η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες «widening» και συνεπώς ελληνικοί ερευνητικοί και ακαδημαικοί οργανισμοί είναι επιλέξιμοι ως συντονιστές των ανωτέρω κύριων δράσεων.
Γ4.2 Μεταρρύθμιση και βελτίωση του ευρωπαϊκού συστήματος Έρευνας και Καινοτομίας (Reforming and enhancing the European Research and Innovation system)
Αποτελεί συνέχεια του προγράμματος «Science with and for Society» του «Ορίζοντα 2020». Περιλαμβάνει συνεργατικές προκηρύξεις που εξετάζουν την περαιτέρω υιοθέτηση της ανοικτής επιστήμης, της δεοντολογίας στην έρευνα, της ισότητας των φύλλων κ.ά. Στο ίδιο πρόγραμμα εργασίας συγκαταλέγονται και προκηρύξεις για τη συνεργασία χρηματοδοτικών δημόσιων αρχών με στόχο την ανάπτυξη ετοιμότητας για μεταρρυθμίσεις και συνεργασίες, όπως δράσεις ενίσχυσης διακρατικών συνεργασιών. Επίσης μέσω του εργαλείου «Policy Support Facility», τα κράτη μέλη και οι συνδεδεμένες χώρες με τον «Ορίζοντα Ευρώπη» που θεωρούνται «widening» έχουν τη δυνατότητα να λάβουν τεχνική βοήθεια για την υποστήριξη μεταρρυθμίσεων σε εθνικό επίπεδο.
13
Δ Το Δίκτυο ΠΡΑΞΗ ως Εθνικό Σημείο Επαφής Το Δίκτυο ΠΡΑΞΗ είναι Εθνικό Σημείο Επαφής (ΕΣΕ) για τον «Ορίζοντα Ευρώπη» και αποτελεί επίσημο φορέα ενημέρωσης και υποστήριξης ελληνικών φορέων για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα. Ορισμένο ως ΕΣΕ για τα Προγράμματα Πλαίσιο της ΕΕ από το 1998, το Δίκτυο ΠΡΑΞΗ προσφέρει τις υπηρεσίες του σε επιχειρήσεις, ερευνητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα, φορείς του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, τοπική αυτοδιοίκηση και ιδιώτες σε όλη την Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, το Δίκτυο ΠΡΑΞΗ ως ΕΣΕ παρέχει:
ΠΛΗΡΟΦΌΡΗΣΗ Παροχή πληροφοριών για το Πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη» και τις ευκαιρίες χρηματοδότησης καθώς και διευκρινίσεις για τους κανόνες συμμετοχής, τα ποσοστά χρηματοδότησης, τη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησης κ.ά. Διοργάνωση ενημερωτικών εκδηλώσεων και σεμιναρίων για το Πρόγραμμα και τις σχετικές θεματικές περιοχές.
Σ Υ Μ Β ΟΥΛ Ε Υ Τ Ι Κ Ή Υ Π ΟΣ Τ Ή Ρ Ι Ξ Η Υποστήριξη για την εξέλιξη και χρηματοδότηση μιας ιδέας, την επιλογή κατάλληλου χρηματοδοτικού εργαλείου, προκήρυξης και θέματος. Συμβουλευτική υποστήριξη κατά την προετοιμασία πρότασης και συγκεκριμένα για το περιεχόμενο, τη δομή, την κοινοπραξία, τον προϋπολογισμό κ.ά. Διευκρινίσεις για τα νομικά και οικονομικά θέματα. Συμβουλές για τη διαχείριση διανοητικής ιδιοκτησίας και την υλοποίηση του έργου.
Π Ρ Ο Ε Π Ι Σ ΚΌ Π Η Σ Η Π Ρ Ο ΤΆ Σ Ε Ω Ν Υποστήριξη στη συγγραφή προτάσεων, τόσο στο αρχικό στάδιο όσο και πριν την υποβολή (pre-screening), βάσει των απαιτήσεων της εκάστοτε προκήρυξης.
Υ Π ΟΣ Τ Ή Ρ Ι Ξ Η Σ Τ Η Ν Α Ν Α Ζ Ή Τ Η Σ Η Ε ΤΑ Ί Ρ Ω Ν Υποστήριξη για την αναζήτηση εταίρων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Διοργάνωση εκδηλώσεων δικτύωσης και προώθηση αιτημάτων συνεργασίας.
14
Το Δίκτυο ΠΡΑΞΗ, μονάδα του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ)3, ξεκίνησε από την ανάγκη σύνδεσης της έρευνας με την παραγωγή και εξελίχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους οργανισμούς υποστήριξης της καινοτομίας και της μεταφοράς τεχνολογίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Διαθέτοντας 30ετή και πλέον εμπειρία και τεχνογνωσία, απασχολώντας περισσότερα από 30 στελέχη υψηλής ακαδημαϊκής κατάρτισης, με παρουσία σε 5 πόλεις της Ελλάδας και ισχυρά διεθνή δίκτυα συνεργατών, λειτουργεί ως σημείο αναφοράς της ερευνητικής κοινότητας σε θέματα μεταφοράς τεχνολογίας και αξιοποίησης ερευνητικών αποτελεσμάτων, παρέχοντας υψηλής προστιθέμενης αξίας υπηρεσίες σε εταιρείες, ιδρύματα, και οργανισμούς, τόσο σε περιφερειακό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Επιπλέον, υποστηρίζει καθημερινά την ελληνική βιομηχανία και επιχειρηματικότητα έντασης γνώσης με υπηρεσίες ενημέρωσης, δικτύωσης και συμβουλευτικής σε θέματα χρηματοδοτήσεων, προστασίας διανοητικής ιδιοκτησίας, επιχειρηματικής ευφυΐας και ανάπτυξης νέων προϊόντων και αγορών.
Π Ε Ρ Ι Σ ΣΌ Τ Ε Ρ Ε Σ Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ Ί Ε Σ : Παναγιώτης Καρνιούρας karniouras@praxinetwork.gr 210 3607690 Μαρία Σαμαρά samara@praxinetwork.gr 210 3607690 Δίκτυο ΠΡΑΞΗ Αθήνα | Ηράκλειο | Θεσσαλονίκη | Βόλος | Πάτρα Κεντρικά γραφεία: Κολοκοτρώνη 8, 105 61, Αθήνα 210 3607690 praxi@praxinetwork.gr www.praxinetwork.gr 3 Το ΙΤΕ ( www.forth.gr ) είναι ένα από τα μεγαλύτερα και πιο άρτια οργανωμένα ερευνητικά κέντρα της Ελλάδας, με διεθνή αναγνώριση και προσωπικό υψηλών δεξιοτήτων. Εποπτεύεται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ) του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και αποτελείται από 8 Ερευνητικά Ινστιτούτα.
15
ΚΕΝΤΡΙΚΆ ΓΡΑΦΕΊΑ: Κολοκοτρώνη 8, 105 61, Αθήνα Τηλ.: 210 3607690 E-mail: praxi@praxinetwork.gr www.praxinetwork.gr
Δίκτυο ΠΡΑΞΗ Αθήνα | Ηράκλειο | Θεσσαλονίκη | Βόλος | Πάτρα
16