4 minute read

Adán Augusto ja’ ba’aybe ta sventa stajinel boch’o ta xkom ta sventa peserentealil, jech lajyak’ ta ojtikinel Consultoría OEM

DAVID MARTÍNEZ/TUXTLA

GUTIÉRREZ

Jech k’u x-elan ta xal staoj ta jak’bel ya’yejalil ti Consultoría OEM, Adán Augusto López Hernández, pasaro secretario sventa Gobernación xchi’uk ja’ ta sk’an ta xkom ta bankilal yu’un Coordinación de Defensa de la Cuarta Transformación, stuk no’ox kantirato yu’un morena ti lek epajem sk’anel ta sventa ja’ xkom ta peserentealil ta sventa t’ujel va’anel ta 2024. Ti encuestae ja’ te iyak’ ta ojtikinel ti López Hernández oy sk’anel ta 35.4% ta skotol k’u yepal lajyich’ik jak’bel ya’yejike, ja’ te nabal talel yu’un Claudia Sheinbaum ti oy 34.6%. yanuk ti, Marcelo Ebrard laj sta 19.8% yepal sk’anel, Gerardo Fernández

Noroña laj sta 6.1% sk’anel, Ricardo Monreal laj sta 2.2% xchi’uk Manuel Velasco laj sta 1.9%.

Adán Augusto yantik ta xmuy batel sk’anel jech k’u x-elan tabil ta talel ta ilel ta yual mayo, yu’un ti stuke oy to’ox ta segundo lugar, ja’ to’ox tsalbil komel yu’un ti Claudia Sheinbaum, ja’ jech ta xal ti xchanel svunal yu’un OEM.

Yanuk ti boch’o oye p sk’anel yaj kantiratoik ti Frente Amplio por México, Xóchitl

Gálvez ja’ ba’aybe oy, 38.5% yepal sk’anel, ja’ te nap’al talel ta spat Santiago Creel ti oy ta 31.2%. Enrique de la Madrid, Beatriz Paredes xchi’uk Miguel Ángel Mancera ti laj staik 13.4%, 8.3% xchi’uk 4.7% yepal sk’anelike, yanuk ti yantik k’ajlomal ik’otik ta 3.9% ta skotolik.

Ti sjak’el a’yeje ja’ te ik’ot ta pasel ta yual 2023, ta ch’ojon tak’in laj yich’an jak’el xchi’uk ja’ jech layich’ik jak’bel vinik antsetik lok’emik ta 18 yabilalik ta slumal Mejiko. Yo’ jech xvinaj ti li’e, lajyich’an tijel 25 mil ch’ojon tak’inetik, ja’ no’ox jmil lajyich’an tak’el.

DAVID MARTÍNEZ/TUXTLA

GUTIÉRREZ

Ja’ te ik’ot ta pael ta estaro yu’un Campeche, ti pasaro secretario de Gobernación xchi’uk ti ja’ jtajimol ta sventa Coordinación de Defensa de la Cuarta Transformación, Adán Augusto López Hernández, lajyal ti mol me’eletik ja’ stsatsal yip 4T yo’ jech spas kanale. Ta sk’ak’alil jun tsobajel te ivu’ ta pasel ta kancha de usos múltiples ta colonia Morelos, ta Escárcega, te laj sta ta ojtikinel “ti mol me’eletik ja’ tsotsik sk’oplalik ta spasel ti li’ movimientoe, yu’un k’u xa sjalil jech spasojik talel tsots k’alal jech te ivu’ yu’un spasel kanal Andrés Manuel López Obrador ta sventa Peserensia ta República”.

Ti pasaro ajvalilal ta estaro yu’un Tabasco xtoke iyak’ ta na’el ti le‘ ta yan abile, ta xich’ sa’bel smelolal yo’ jech xyal ta 65 xk’ot ta 63 abilal xich’ k’anel yo’ jech staik ak’bel smoton tak’inik ti mol me’eletike, xchi’uk ja’ jech ta xmuy ta vakmil ti tak’in ta xich’ik ak’bele. Ti li’e xi “ti va’aye ja’ jech ta xich’ik tabel ta ilel k’u ypeal skoltael sbaik talel ta spasel tsots ta slekubtasel slumal Mejikoe”, xi lajyal.

Xchi’uk xtok, López Hernández te laj slo’ilta ya’yej “chachalaca grandota de Guanajuato”, ja’ ti pasaro peserente

Vicente Fox, yu’un ti stke lajyal ti me ja’ spasik kanale ta xich’an tubesel programas socialetik “ti ja’ no’ox ta xak’be slekilal jch’ajetik”.

Ta yan xtoke, ti pasaro jtunel j-abtel ta Segob lajyal ti Cuarta sventa slekubtael ti jlumaltike xchi’uk jech k’ucha’al ti ta slekilalik ti boch’otik toj abol sbaike, jech k’ucha’al mol me’eletik, xchi’uk boch’otik oy svokolik ta skuxlejalike, stukik me’iletik, jchanvunetik xchi’uk k’usitik yantik.

“Ti k’u x-elan ta xkil ti vu’une ja’ ti yik’al sureste ja’ te ta xak’be batel lekilal ti slumalil sureste ta slumal mejikoe” xi lajyal ti Adán Augusto López yu’un ti stuke jech ep xa lumetik laj spaxalta ta ojtikinel ti yosilal mejikoe, ja’ te ta xak’anik tsobajeletik, xchi’uk yu’un oy yik’al ja’ xkom ta k’exolil ta sts’akel batel abtelalil yu’un Cuarta Transformación, jech staojik ta ilel ti analista politikoetike.

DAVID MARTÍNEZ/CDMX

Ti peserente Andrés Manuel López Obrador jamal iyak’ ta na’el ti bisil jech ta x-abtej o batel ta 16 ora jujun k’ak’al yo’ jech stsutsan spasel ti k’usitik abtelaletik kechajtike yo’ jech xich’ ts’akel batel spasel ti proyecto de nación.

Ti jech o no’ox nopen spasel ta conferencia de prensa, López Obrador laj sta ta ojtikinel ti chak’ xa lajuk ya’ay ti spasel yabtele, pe te laj sta ta ojtikinel xtok ti oy to k’usi ep kechajtik spasel yu’une, jayo’ jech t ata sk’an ta xak’be yipal spasel yo’ jech mu’yuk k’usi kechel ta xkom yu’un spasel k’alal stsuts spasel ti yabtele.

“Ti vu’une eke chak’ xa lajuk ka’ay ti sk’ak’alil kabtele, pe oy to ep k’usi sk’an pasel, jayo’ jech ta xkak’be yipal spasel abtelal, mu ja’uk no’ox vaxakib ora chi-abtej, vaxaklajuneb ora chi-abtej ta jujun k’ak’al”, xi lajyal.

Ti bankilal yu’un Ejecutivo te laj xcha’al ti ta jlumaltike lek xij-ech’, manchuk me ti ta yorail spasel yabteleja’teitaltsatsalvokolal jech k’ucha’al tsatsal chamel ta skoj Covid-19

“Ja’ jech te tsatsub yip ti cha’tone, be laj snuptik tsatsal, k’ux vokolal, tsots ijelo, ep laj jkil jvokoltik tas tael jk’ulejaltik ti mu bak’in jech xjelo ta vo’vinik abile, jech te ikuch ku’untik ti va’aye. Xchi’uk xtok ti k’ope jech te jtaojbetik xchopolil xtok. Te xa lok’ubalutik batel, lek xij-ech’, yu’un mu’yukuk jtatik ti tsatsal chamele, ven lek oyutik ti jechuke, pe ti li’e ep laj yilbajin komel stael lekil k’ulejalil xchi’uk ti k’usi toj k’ux ta a’yele ja’ ti epik jnaklumetik icham ilajike, pe te xa kuchubal batel ku’untik”.

Jech o xal un, te laj yich’be ta muk’ xchi’k stabel ta ilel slekil spasel yabtel subsecretario de Prevención y Promoción de la Salud,

Hugo López-Gatell —ja’ te ik’ot ta yorail mañanera— te laj yak’be sna’ ti mu stukik oy ta skoj k’u x-elan slo’iltael ach’ to ta redes sociales.

“Ep laj skoltautik k’alal tsots ti vokolale, lek sna’ spasel ti yabtele, ja’ jun jtunel j-abtel ti lek ta spas yabtel xchi’uk lek bij. Jech ta xkal ti li’e yu’un naka to lajyich’ chopol lo’iltael, toj chopol ti k’usi ta spasbeik, te laj slok’esbeik slok’obal ti toj xibal sba sat ta ilele.

“K’alal ta x-uts’intavanik ta sventa medios de comunicación convencionales, k’alal naka uts’intavanej ta spasike, jech yokelik spasel o, xchi’uk oy stak’ubil lek, yan o ya’yejal xtok ma va’aye, yu’un skotol jlok’obal ta slok’esik ta televisione, t’ujanbil lek yu’unik, yu’un ja’ ta sk’anik chak’ik xi’el, jech ta stunesik lok’obaliletik ta televisión xchi’uk ta periodicoetik.

Ja’ jech svokol yu’unik ta orae ti Hugoe”, xi lajyal.

This article is from: