te Adán Augusto ja´ yich´o yip ta swenta sts´akelbel te muk´ul ajwalil, jich la yak´ ta na´el

te Konsultoría OEM

DAVID MARTÍNEZ/TUXTLA GUTIÉRREZ

Jich te bit´il la yak´ ta na´el te enkuesta la spas te Konsultoría OEM, Adán Augusto López Hernández, exsekretario yun Gobernasión sok sk´olal ya x-och ta Wolawal yun Skoltayel te Xchanebal Transformasión, ja´ lek yich´o yip pa´ ke ya x-och ta kandidato yun te Morena ta swenta sleel te muk´ul ajwalil ta 2024.

Te enkuesta la yich´pasel, la yak´ ta ilel te ay skoltayel

35.4% te López Hernández, ta patil ay te me´el Claudia

Sheinbaum te banti ay skoltayel 34.6%. Jichek te, Marcelo

Ebrard la stsaj skoltayel 19.8%, te Gerardo Fernández

Noroña ay skoltayel 6.1%, te Ricardo Monreal ay skoltayel 2.2% sok te Mayel Velasco ay skoltayel 1.9%.

Te Adán Augusto yakal ta moel te skoltayel yejtaltel k´alal ta yuil mayo, te banti ay ta xchebal lugar, ta spatnax ay-a te me´el Claudia Sheinbaum, jich la yak´ ta na´el ta jun estudio te la spas te OEM.

Te mach´a kandidatoil ya skoltayik yun te Frente Amplio yun Méjiko, ja´ ay ta sbabial lugar te Xóchitl Gálvez, te banti ay skoltayel 38.5%, ta patilal ay te mamal Santiago Creel, te ay skoltayel 31.2%. Te mamal

Enrique de la Madrid ay skoltayel 13.4%, te me´el Beatriz Paredes ay skoltayel 8.3% sok mamal Mikel Ángel Mancera ay skoltayel 4.7%, te yantik kandidatoetik ay skoltayelik 3.9% ta spisilik.

Te enkuesta la yich´ pasel ta yuil julio yun 2023, te la yich´ jojk´oyel ta teléfonoetik, te banti la yich´ ich´el ta k´op ta mil ta tul jlumaltik te k´axemikix ta waxaklajuneb ya´wilalik, ta spamal slumal Méjiko. Ta slok´esel te muestra-ito, la yich´ pasel joeb xcha´ winik llamadaetik, te banti mil ta tul mach´atik la sjak´ik.

DAVID MARTÍNEZ/TUXTLA

GUTIÉRREZ

K’alaltel ta slumal Kampeche, te exsekretario yun Gobernasión sok te sk’olal ta x-och ta Wolawal yun Skoltayel te Xchanebal Transformasión, Adán Augusto López Hernández, la yal te ja’ tulan sk’olalik te me’elmamaletik ta XchanebalT.

Te k’alal la spas jun tsoblej ta swenta spukel k’op ayej, te la yich’ pasel ta muk’ul naj usos múltiples yun te kolonia Morelos, ta slumal Eskársega, la yal te “ju’yunMéxicoa muk’ul ajwalil te Andrés Mayel López Obrador, ta skaj te bayel a koltaywanik te me’elmamaetik, teyuk-a te ju’yun te slucha, melel la yich’ koltayelyun te me’elmamaletik”.

Te mamal k’axemnix ta ajwalil ta slumal

Tabasko, la yak’ ta na’el te, li’ ta yan ja’wil, ya stak’ ya yich’ ts’ujtesel koel ta oxeb xchan winik ya’wilal te me’elmamaletik ya yich’ik abeyel stak’in, te ya yich’ moesel ta wak mil pesoetik te tak’in ya yich’ik abeyel. “Ta swenta yich’el ta wenta sok yalbeyel wokolyun te spartisipasionik te me’elmamaletik, ta swenta slekubtesel te Méjiko.

Te López Hernández soknix la yal te “sokem sjol te muk’ul chachalaka yun slumal Guanajuato”, te mamal k’axemix ta muk’ul ajwalil, Vicente Fox, te la yal te ya xtup’ te programaetik yun jlumaltik tame ja’ a ju’yun te yan partidoetik, te skontroik, te la yal te “ja’ ta swenta skoltayel te ch’ajiletik”.

Ta yan k’op, te mamal k’axemix ta wolawal ta

Segob,laxcha’yalteyayich’ ts’akelbel te Xchanebal Transformasión ta swenta slekubtesel te slumal Méjiko sok ta swenta skoltayel te mach’atik wokol ayik, jich bit’il te me’elmamaletik, te mach’atik ayik ta diskapasidad, te me’ba antsetik te ay yalik, te nopjunetik te ma’yuk stak’inik, sokxan yantik jlumaltik.

“Te ya kale, yakal yich’bel yip te ik’etik yun te sureste yun Méjiko”, xi la yal te Adán Augusto López, te kol spisil sbeintayej te slumal Méjiko ta spasel te tsoblejetik yun spukel te k’opetik, sok ja’ sk’olal ya sts’akbel te Xchanebal Transformasión, jich te bit’il staoik ta ilel te mach’atik ya sna’beyik swentail.

Te muk´ul ajwalil Andrés Mayel López Obrador la yal te ya x-a´tejxanbel spisil k´aal waklajuneb oraetik ta swenta sju´tesel te bitik kechel ta pasel sok ta swenta sts´akelbel te proyekto yun slumal Méjiko.

Te k´alal a k´opoj ta prensa ta sab te bit´il k´ayem ta spasel, te López Obrador la yal te ya sk´an ta yakuk xlajix te ya´tel, la yal te ayto bitik kechel ta paselyun, te ya sk´an ya sju´tes jilel te k´alal ya xlok´ ta ya´tel.

“Ya jk´anek te yakuk xlajix te ka´tel, ja´naxyunts´in, ayto bayel bitik kechel ta pasel, ayto bayel a´telil, teyuk-a te ya sk´an ya ka´beytik yipal spasel, maba waxakebnax ora ta jujuntik k´aal, waklajuneb or aya x-a´tejotik ta jujuntik k´aal”, xi la yal.

Te muk´ul ajwalil la yal te “lek ayotik, lek yakalotik ta beel”, manchuk tame la staj bayel wokolilyun te muk´ul chamel Covid-19.

“Ja´naxyunts´in, ja´ jich la yich´ pasel te tak´in (acero), la staotik te muk´ul chamel, lon wokol a k´ax, ja´ jun chopolil te la yits´in te stak´in jlumaltik, la kiltik sok la jchajpantik te wokolil-ito. Sok te yakal yuts´inbelotik orita te kerra. Ja´naxyunts´in, yakalotik ta lok´elbeel, lek ayotik, te manchuk la staotik te muk´ul chamel-ito, lekxan ayotik jichuke, bayel la yuts´in stak´in jlumaltik te muk´ul chamel-ito, ja´xan lon mel o´tantik sbaj te ay mach´atik a lajik, k´uniltik yakalotik ta lekubel”, xi la yal.

Jichyunabi, la yalbey wokolyun sok te yich´oj ta muk´ te subsekretario yun Prebensión sok Promosión yun te Salud,

Hugo López-Gatell – te k´ot ta tsoblej ta mañanera – sok la yal te ya skoltay ta skaj te ay yakal ta leel smul, te yakal ta leel smul ta redes sosialetik.

“Bayel la skoltayotik te k´alal a k´ax te wokolil-ito, sok lon lek a a´tej, ja´ tul a´teltuunelil te ma spas lotil sok lon p´ij. Yakal kalbel te k´op-ito melel ay bayel yakal ta leel smul, lon chopol te bitik yakal spasbelik”.

“Te k´alal la spukik lotil k´op te medioetik yun komunikasión, te k´alal ya spasik chopolil, melel yakal ta spasbelik y ya sk´an ya yich´ kanantayel, sok ay mach´atik ya sk´ainik, te yanek-a, kol spisil te bitik la slok´esik ta televisión ja´ ta swenta sk´ainel te jlok´omba, ja´naxyunts´in, ta swenta yak´el xiwel, jich bit´il te lok´ombail ta televisión sok ta periódikoetik. Ja´ jich ay Hugo te orita”, xi la yal.