Policijski glasnik broj 9 by vesko zindovic

Oktobar 2010 - Broj 9 - Godina III

INTERVJU SA IVANOM BRAJOVIĆEM

Ministrom unutrašnjih poslova i javne uprave

Član međuresorne Vladine komisije i šef kabineta direktora policije Petar Krstajić o ulozi policije u NATO integracijama

Proces koji ne priznaje improvizacije

Projekat: „Policija vođena obavještajnim radom“

Jedinstveni kriminalističko - obavještajni sistem

Sadržaj

Strana

Intervju sa Ivanom Brajovićem, Ministrom unutrašnjih poslova i javne uprave

Tema broja

EVROPA PROBUDILA SVE NAŠE KAPACITETE

Intervju sa ministrom Ivanom Brajovićem . . . .. . . . . . . . . . . 4 - 6 Aktuelno ILEA - Međunarodne tehnike istraga na mjestu eksplozija . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Brži vozovi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . 7 Proces koji ne priznaje improvizacije . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 - 9 Jedinstveni kriminalističko - obavještajni sistem . . . . . . . . .10 - 11 Bolji zdravstveni sistem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 - 13 Šta je Stokholmski program ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 - 15 SEPCA novosti Nastavak međunarodnih akcija. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Sastanak Nacionalnih koordinatora u Ohridu . . . . . . . . . . . .16 Kakav je status žena policajaca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17 Međunarodna saradnja Afirmacija policije i države . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Saradnja ruskih i crnogorskih organa obećava . . . . . . . . . . 18 Uskoro susret delegacija policije Slovačke i Crne Gore . . 19 Prioritet prihvatilište za strance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Sindikat Uprave policije Stambena pitanja prioritet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . 20 Četvrti sportsko-rekreativni susreti službenika Uprave policije u Ulcinju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21 Policijska reprezentacija Crne Gore treća . . . . . . . . . . . . . . . . 21 S povodom Pokloni i sponzorstvo u sivoj zoni korupcije . . . . . . . . . . . . 22 - 23 Nastupom plijenili aplauze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 - 25 Standardi i praksa Iskustva prijatelja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 - 27 Skup policijskih eksperata u Sarajevu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Uspostavljen direktni komunikacioni link između Uprave policije i SECI Centra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Jednakost za seksualne manjine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Konceptualno zaokružen i funkcionalan pristup . . . . . . . . 30 Policija i Vojska na istom zadatku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Iz rada policije Svečano uručene diplome iz menadžmenta . . . . . . . . . . . . 32 Saradnja policija na međunarodnim aerodromima . . . . . . 32 Policijski poslovi i ljudi o kojima malo znamo . . . . . . . . . . . 33 Projekat “Policija u zajednici” u prijestonici Crne Gore . . . 34 Uspori, zbog nas koji te volimo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Ronilačka grupa SAJ u službi humanosti . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Vježba prekograničnog nadzora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Profesionalizam i znanje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Predstavljamo Mijuško Dakić – Daka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Dragojević Miloš . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38 Vukčević Dejan i Milović Novica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

„Smatram da je medjunarodna saradnja, a pogotovo saradnja ministarstava u regionu u ovom poslu od izuzetne važnosti. Samo zajednička borba protiv svih vidova kriminala može biti uspješna. Često se na našim sastancima čuje ocjena da, kad bi svi u našim državama saradjivali kao što saradjuju ministri unutrašnjih poslova regiona, imali bi svi više usjeha. Jer ako mi radimo i saradjujemo dobro, ako tako rade naše policije, onda se stvara onaj neophodni prostor za brže i efikasnije rješavanje svh potencijalnih problema.“

Strana

Član međuresorne Vladine komisije i šef kabineta direktora policije Petar Krstajić za Pobjedu o ulozi policije u NATO integracijama

Proces koji ne priznaje improvizacije Evropske i evroatlantske integracije u osnovi su isti procesi, koje odlikuju iste politike, a jedina razlika je u instrumentima pristupanja. Policija je uključena u sve mehanizme tih procesa i daje značajan doprinos ukupnom napretku države u dostizanju standarda Strana

Projekat: „Policija vođena obavještajnim radom“

Jedinstveni kriminalističko obavještajni sistem Projekat je realizovan u saradnji sa Švedskim nacionalnim policijskim odborom (SNPB) i pod pokroviteljstvom Švedske agencije za medjunarodni razvoj (SIDA). Projekat omogućava uspostavljanje jedinstvenog kriminalističko – obavještajnog sistema u skladu sa najvišim međunarodnim standardima i najboljim paksama, kao i primjenu modernih proaktivnih policijskih metoda rada umjesto tradicionalnih reaktivnih.

Uprava policije Crne Gore Police directorate of Montenegro

Policija vođena obavještajnim radom

ZA KORAK ISPRED Intelligence Led Policing

FOR A STEP AHEAD

POLICIJSKI GLASNIK interni časopis Uprave policije, tromjesečnik Izdavač UPRAVA POLICIJE CRNE GORE … Za izdavača DIREKTOR VESELIN VELJOVIĆ … Urednik ZORAN TALOVIĆ … Uređivački tim TAMARA RALEVIĆ NADA TADIĆ BOGDAN ĐUROVIĆ VESELIN MAGOVČEVIĆ VESKO ZINDOVIĆ DRAGAN MAZIĆ … Dizajn i tehničko oblikovanje VESKO ZINDOVIĆ … Prevod na engleski MARINA KOLJENŠIĆ … Fotografije VELJKO MALIKOVIĆ ARHIVA UPRAVE POLICIJE ... Administrativno-tehnički sekretar ELVIRA PEPIĆ ... Kontakti Urednik: +382 63 284 494 +382 67 284 494 Portparol: +382 63 284 809 E-mail: policijskiglasnik@t-com.me Web: www.upravapolicije.com … Adresa PODGORICA, BULEVAR SVETOG PETRA CETINJSKOG 22 … Štampa ŠTAMPARIJA OBOD, CETINJE … Tiraž 1.500 PRIMJERAKA

RIJEČ UREDNIKA Poštovane koleginice i kolege, Poštovani čitaoci, Pred vama je novi broj našeg časopisa. Objavljivanjem ovog broja navršavaju se dvije godine od kada je obrazovan uređivački tim časopisa Policijski glasnik i počelo sa njegovim izlaženjem. U protekle dvije godine u kreiranju njegovog sadržaja učestvovali su brojni autori kojima se ovim putem zahvaljujemo, ali i pozivamo da nastave da i dalje objavljuju u našem časopisu. Policijski glasnik je za relativno kratko vrijeme, na ovim prostorima, postao jedinstven časopis sa sadržajno prepoznatljivim štivom. Takvim ga želimo sačuvati i učiniti medijski još atraktivnijim zbog čega će uređivački tim i u narednom periodu svoje aktivnosti usmjeravati na osmišljavanju novih rubrika i sadržaja. Tako smo i za ovaj broj odabrali tekstove sa zanimljivim i edukativnim sadržajem, sigurni da će naići na vašu pažnju.

Urednik : Zoran Talović

Časopis " Policijski glasnik " objavljuje tekstove koji obrađuju policijske teme i stručne radove koji se tiču oblasti policijskog djelovanja i rada, kao i tekstove koji opisuju događaje i zanimljivosti, kao i razne druge informacije bitne za čitaoce koje mogu naći mjesto u nekim od rublika časopisa. Radovi će biti objavljeni pod uslovom da su namijenjeni isključivo ovom časopisu, za što dgovornost preuzima autor. Radovi ne trebaju biti duži od 4 - 6 stranica (za stručne članke ) i 1-2 stranice (ostali tekstovi). Tekstovi moraju biti otkucani u dvostrukom proredu (Times New Roman, font 12). Na kraju rada navesti popis korišćene literature. Uređivački tim časopisa zadržava pravo odlučivanja koji će se radovi objaviti, kao i pravo na skraćenje i opremanje teksta. Uređivački tim “Policijskog glasnika” poziva sve čitaoce i kolege da pišu o svim temama koje su po njihovom mišljenju zanimljive za objavljivanje u našem časopisu. Tekstove slati na e-mail adresu policijskiglasnik@t-com.me.

Tema broja

INTERVJU SA IVANOM BRAJOVIĆEM Ministrom unutrašnjih poslova i javne uprave

EVROPA PROBUDILA SVE NAŠE KAPACITETE Kada smo dobili viznu liberalizaciju, jer smo ispunili sve tražene uslove, rekao sam da Evropi ne treba zahvaljivati na ponovno osvojenoj slobodi kretanja, ali treba na tome što je probudila sve naše administrativne kapacitete, ukupne ljudske resurse, pa smo i njima i sebi dokazali da možemo sve.

I believe that the international cooperation is very important , especially cooperation between ministries in the region in this line of work. Only joint fight against all forms of crime can be successful. One can often hear at our meetings a remark that if everyone in our countries would cooperate as the ministers of interior of the region are cooperating, everyone would be more successful. Because if we are working and cooperating well, if our police services are doing the same, then this neccessary space for faster and more efficent solving of all the potential problems is being created.

POLICIJSKI GLASNIK: Gospodine Brajoviću, prije godinu i tri mjeseca izabrani ste za ministra unutrašnjih poslova i javne uprave. Kako ocjenjujete rad Ministarstva u tom periodu? Brajović: Kad dodjete na čelo jednog tako velikog i značajnog ministarstva kao što je Ministarstvo unutrašnjih poslova i javne uprave, potpuno ste sigurni samo u jedno, a to je da vas očekuje ogroman posao. Kako u oblasti koja se odnosi na rad policije, tako i kad su u pitanju upravno unutrašnji poslovi, poslovi zaštite i spašavanja, poslovi u državnoj upravi i lokalnoj samoupravi. Osnovni zadatak je bio da se rad u svim segmentima podigne na još veći nivo, posebno kad je u pitanju profesionalnost i efikasnost. Još radimo na tome, mada čini mi se da, sa puno prava, mogu reći da smo na dobrom putu. Na žalost, zbog ukupnih globalnih ekonomskih tokova nijesmo u ovom periodu mogli više uraditi na podizanju životnog standarda zaposlenih i značajnijem nagradjivanju najboljih radnika.

| OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

POLICIJSKI GLASNIK: Crna Gora se nalazi na putu evropskih i evroatlantskih integracija. Na koji način je ministarstvo kojim rukovodite doprinijelo ovom procesu? Što je po tom pitanju uradjeno, a što tek treba da se uradi? Brajović: Kada je Vlada Crne Gore početkom 2009. imala pred sobom sve obaveze koje su trebale biti okončane do kraja godine, malo ko je vjerovao da to možemo uraditi. Medjutim, tri velika

spoljno-politička poduhvata , tako da kažem, su uspješno realizovana. Mislim na liberalizaciju viznog režima, odgovore na Upitnik Evropske komisije i dalji napredak ka članstvu u NATO. Ministarstvo unutrašnjih poslova i javne uprave je, svakako, najviše posla imalo u dijelu liberalizacije viznog režima. Ja sam, kao ministar, zaista bio srećan kada smo 19. decembra 2009. poslije toliko godina, vratili jedno od osnovnih prava gradjana – pravo na slobodno kretanje. Imao sam

Tema broja privilegiju da na dan donošenja odluke o viznoj liberalizaciji, budem u Briselu sa kolegama iz Makedonije i Srbije i tada sam istakao da je od strane naših evropskih partnera konstatovano da je Crna Gora ispunila sve postavljene uslove. Na tome im se ne treba zahvaljivati, ali treba im uputiti zahvalnost što su nas natjerali da probudimo vlastite kapacitete, vlastite ljudske resurse i da dokažemo i njima i sebi da mi to možemo. U toj činjenici vidim najveći kvalitet cijelog tog posla. Ogroman posao naše ministarstvo je uradilo učestvujući u izradi odgovora na upitnik Evropske komisije, pogotovo za oblast „Pravda, sloboda, bezbjednost“, koje se smatra jednim od najbitnijih poglavlja. Predstoji nam dobijanje statusa kandidata za članstvo u EU, a zatim naporan posao tokom procesa pregovaranja. Ministarstvo POLICIJSKI GLASNIK: unutrašnjih poslova i javne uprave je jedan od organa koji sprovodi mjere iz Akcionog plana za borbu protiv korupcije i organizovanog kriminala. Kako ste zadovoljni dinamikom primjene mjera iz Akcionog plana i kako ocjenjujete rezultate koje je Crna Gora do sada postigla na tom planu?

Brajović: Strategija za borbu protiv korupcije i organizovanog kriminala za period 2010-2014. godina i Akcioni plan za njeno sprovodjenje za period 2010-2012. donijeti su krajem jula 2010. godine. Podsjetiću vas da je ovo druga Strategija o ovoj problematici koju Vlada donosi, što znači da se, na tom polju kontinuirano radi.

Ako policije regiona rade i sarađuju dobro, onda se stvara prostor za brže i efikasnije rješavanje svih problema Prvi izvještaj o radu, shodno Akcionom planu, biće predstavljen u januaru, tako što će nadležni organi za sprovodjenje Strategije i Akcionog plana, do tada dostavljati Upravi za antikorupcijsku inicijativu izvještaje o sprovodjenju mjera. Ove izvještaje Uprava će objedinjavati i dostavljati Nacionalnoj komisiji, a ona Vladi Crne Gore. Dakle, sa ocjenama ćemo sačekati do početka naredne godine. Pored ove Strategije Ministarstvo je predložilo, a Vlada usvojila i Strategiju za prevenciju i suzbijanje terorizma, pranja novca i finansiranja terorizma sa Akcionim planom za njeno sprovodjenje. Sa pojavom terorizma se, srećom,

do sada nijesmo suočavali, ali zbog činjenice da on danas predstavlja globalnu prijetnju, smatrali smo veoma važnim da preventivno djelujemo i imamo spreman odgovor. Kad je u pitanju organizovani kriminal, korupcija, pranje novca, treba raditi na većoj kompetentnosti, na agresivnijem istražnom i sudskom radu jer samo potpuno sinhronizovanim radom možemo postići još bolje rezultate. Postoji takodje i nešto što bih, posebno u domenu korupcije, nazvao dijelom mentalitetskog koda, jer je za mnoge naše gradjane potpuno prihvatljivo da poklonima nagradjuju rad odredjenih subjekata u društvu. Svjedoci smo koliko se ulaže u taj edukativni segment borbe protiv korupcije i sa njim svakako treba nastaviti. Moramo, uostalom, svi zajedno biti svjesni u kojoj se poziciji Crna Gora nalazi. Ne samo zbog činjenice da je tek obnovila svoju državnost, već i zato što prolazi kroz tranzicioni period. Mnogim stvarima se svi zajedno učimo, mnoge standarde tek dostižemo, a već smo pred vratima Evropske unije. Prihvatamo kritike da u odredjenim segmentima imamo problema, ali niko ne može osporiti rezultate koje smo za tako kratak period postigli. POLICIJSKI GLASNIK:

Medjunarodnoj saradnji pridajete izuzetan značaj. Sa mnogim kolegama iz regiona potpisujete razne sporazume. Kako ocjenjujete saradnju sa vašim kolegama iz regiona?

Brajović: Smatram da je medjunarodna saradnja, a pogotovo saradnja ministarstava u regionu u ovom poslu od izuzetne važnosti. Samo zajednička borba protiv svih vidova kriminala može biti uspješna. Često se na našim sastancima čuje ocjena da, kad bi svi u našim državama saradjivali kao što saradjuju ministri unutrašnjih poslova regiona, imali bi svi više usjeha. Jer ako mi radimo i saradjujemo dobro, ako tako rade naše policije, onda se stvara onaj neophodni prostor za brže i efikasnije rješavanje svh potencijalnih problema. Ne bih posebno isticao nijednog kolegu, jer se svi često sastajemo, razmjenjujemo podatke i lakše se i brže dogovaramo. Samo u posljednjih nekoliko dana potpisao sam više sporazuma sa kolegama iz Bosne i Hercegovine i Srbije, sa Republikom Albanijom smo otvorili zajednički granični prelaz Sukobin-Murićani, prvi takav primjer u regionu, a to sam ponudio i da uradimo sa ostalim kolegama iz susjednih država. Jednom riječju, veoma sam zadovoljan tom saradnjom. POLICIJSKI GLASNIK:

Državljani Crne Gore su, prije izvjesnog vremena, po prvi put dobili mogućnost da imaju biometrijske pasoše, odnosno dokumenta ur-

ČESTITKA MINISTRA POVODOM 2. OKTOBRA Dan bezbjednosti ove godine obilježavamo u složenim ekonomskim uslovima. Globalna kriza koja je pogodila cijeli svijet, odrazila se i na našu državu,pa smo morali svi zajedno podnijeti teret finansijskih ograničenja, koja su umnogome i osujetila neke planove razvoja službi bezbjednosti. Ali ne i zaustavila. I ove godine smo ostvarili značajne rezultate rada u svim segmentima i doprinijeli ukupnom podizanju profesionalnih standarda. Bili smo domaćini brojnih medjunarodnih skupova, od kojih svakako treba izdvojiti zasijedanje Skupštine Interpola, koji su domaćoj i medjunarodnoj javnosti uputili snažnu poruku da je Crna Gora slobodna i bezbjedna država, obučenih i profesionalno osposobljenih službi i institucija bezbjednoti. Usvajanjem Strategije za borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije i Akcionim planom za njeno sprovodjenje, dali smo neophodan okvir za dalju borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije. Strategijom za poboljšanje bezbjednosti u drumskom saobraćaju, koja će biti zaokružena novim Zakonom o prekršajima, uradićemo sve što možemo kako bi uticali na smanjenje broja poginulih na crnogorskim drumovima. Izdavanjem gradjanima novih biometrijskih ličnih dokumenata i drugim aktivnostima, stabilnim javnim redom i građanskom sigurnosti,konačno smo obezbijedili ukidanje viznog režima sa zemljama Šengena, a taj medjunarodni uspjeh je upotpunjen članstvom u MAPu i odgovorima na Upitnik Evropske komisije. Ono što nam svima predstoji u narednom periodu je nastavak ukupnih reformi do konačnog cilja: članstva u Evropsku uniju, snažnog obračuna sa svim vidovima kriminala, poboljšanje kapaciteta svih službi bezbjednosti i materijalnog statusa zaposlenih. Siguran sam da ćete i u narednom periodu svojim radom i zalaganjem, profesionalnošću i etičnošću doprinijeti, kao i do sada, evropskom putu Crne Gore. Čestitam vam praznik, 02. oktobar, koji zajedno obilježavamo i želim vam profesionalni i lični uspjeh. M I N I S T A R Ivan Brajović

POLICIJSKI GLASNIK | OKTOBAR 2010 |

Tema broja adjena na savremenim obrascima i po svjetskim standardima. Koliko je za Ministarstvo bio zahtjevan ovaj projekat? Da li ste se u njegovoj realizciji suočavali sa odredjenim preprekama i kakvim?

Brajović: Kao i u svakom novom poslu, tako je i u ovom bilo dosta pripremnih radnji i dosta problema koji su se u hodu rješavali. Željeli smo da gradjanima obezbijedimo najkvalitetnija identifikaciona dokumenta, najvećeg stepena bezbjednosti. Prije uvodjenja biometrijskih putnih isprava izdavali smo godišnje izmedju 25 i 30 hiljada pasoša. Interesantan podatak je da smo samo u septembru mjesecu prošle godine izdali pasoša koliko ranije za godinu dana. O kojem obimu posla se tu radi najbolje govore podaci: od 5.maja 2008. Godine do 1. oktobra ove godine, izdato je ukupno 326.532 lične karte crnogorskim državljanima, 249.324 pasoša i 158 902 vozačke dozvole. Takodje, Crna Gora je po prvi put ove godine počela da izdaje lične karte za strance koji imaju stalni boravak u Crnoj Gori . Znači, radimo zaista punom parom, sa istim brojem zaposlenih i u istom neadekvatnom prostoru. Zato su još uvijek često velike gužve i zbog toga se izvinjavam našim gradjanima. POLICIJSKI GLASNIK: Izrada Centralnog registra stanovništva je u toku. Do kada će Registar biti završen? Kakve promjene on donosi? Kakve povoljnosti će od ovog projekta imati gradjani?

Brajović: Centralni registar stanovništva (CRS) startovao je 11.01.2010. godine. U toku je povezivanje državnih organa na CRS (trenutno ga koristi MUP i JU i Poreska uprava). Za očekivati je da svi državni organi, koji imaju zakonska ovlašćenja za rad sa CRS-om, budu povezani u 2011. godini (Uprava policije, Fond PIO, Fond zdravstva, Uprava za kadrove, Uprava carina, Ministarstvo prosvete (osnovne i srednje škole, fakulteti), Ministarstvo pravde,...). Implementacijom CRS-a prestaje potreba da gradjani pribavljaju prateću dokumentaciju (izvodi iz registra rodjenih, uvjerenja o crnogorskom državljanstvu, izvod iz registra umrlih,...) već to državni organi rade, po službenoj dužnosti, direktno iz CRS-a. Prednosti uspostavljanja CRS-a su izuzetne: postiže se veća tačnost podataka, lakše korišćenje, transparentnost upravnog postupka koji za rezultat ima upis u registre, a postoji i elektronska zbirka svih dokaza na osnovu kojih je nastao upis.

| OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

Takodje, CRS-om gradjani dobijaju mogućnost prijave rodjenja ili smrti u bilo kojoj opštini u Crnoj Gori, mogućnost dobijanje izvoda i uvjerenja u bilo kojoj opštini, mogućnost podnošenja zahtjeva za dobijanje pasoša i lične karte samo na osnovu prethodnog identifikacionog dokumenta, mogućnost dobijanja izvoda iz registra rodjenih za državljane Crne Gore koji nijesu rodjeni u njoj. Trenutno naši eksperti rade na projektu koji će omogućiti gradjanima da apliciraju za uvjerenje o državljanstvu, izvod iz registra rodjenih i uvjerenje o prebivalištu putem interneta i da rješenje dobiju kući. Očekujem da ubrzo startuje ova aktivnost. Ministarstvo POLICIJSKI GLASNIK: unutrašnjih poslova i javne uprave je nosilac projekta Strategija za poboljšanje bezbjednosti u drumskom saobraćaju koju je Vlada Crne Gore usvojila. Vi ste rukovodilac Koordinacionog tima za sprovodjenje Strategije. Kako ocjenjujete stanje bezbjednosti u drumskom saobraćaju?

Brajović: Ako godišnje na našim drumovima gine stotinu ljudi, onda ocjena ne može biti dobra. Saobraćajne nesreće na našim putevima uzimaju preveliki danak. 2007. godine imali smo 122 smrtno stradale osobe, 2008. 112, prošle godine 100. U prvih devet mjeseci ove godine poginulo je 77 osoba, a povrijedjeno je bilo oko 1500. Kao što vidite imamo odredjeni pad, ali to, naravno, nije dovoljno i ne možemo biti zadovoljni. Strategijom se projektuje da se taj broj svede na 50% u narednih 10 godina. Ali ružno je pričati o brojevima i procentima, kada znamo da su to naši gradjani, sa svojim životima, porodicama, snovima. Kada se usvoje izmjene u kaznenoj politici, vjerujem da će rezultati biti bolji. Jer objektivno imamo problem zbog niskih kazni i njihovog procesuiranja; dok dodje na red kod sudije, obično prijava zastari.

Moj cilj je da se pripadnik ministarstva i policije osjeća ponosnim zbog toga što i gdje radi S druge strane, mislim ipak da je najveći problem u nama i našem neshvatanju da vožnjom u pijanom stanju, preticanjem, prebrzom vožnjom, ugrožavamo i svoj i tudji život. To treba mijenjati pa će i nesreća biti manje. Ministarstvo i Uprava policije ulažu ogromne napore da mnogobrojnim kon-

trolama i preventivnim akcijama smanje te strašne cifre. Mislim da aktivnost policije po tom pitanju nikad nije bila tako sveobuhvatna i organizovana kao ovog ljeta. Učestvujemo najaktivnije i u svim zajedničkim akcijama državnih organa i nevladinog sektora koje pokušavaju da utiču na svijest naših gradjana. U toku je, inače, jedna od tih akcija „Nacionalni mjesec bezbjednosti u saobraćaju“ koja uključuje postavljanje niza saobraćajnih znakova koji sadrže i tu emotivnu komponentu, čini mi se, veoma važnu za one koji sjednu za volan. POLICIJSKI GLASNIK: Uprava policije je

u 2009. godini postigla najbolje radne rezultate u proteklih deset godina. Kako ocjenjujete rezultate Uprave policije?

Brajović: Podatak da su postignuti najbolji radni rezultati u proteklih deset godina dovoljno govori sam za sebe. Kad se pomene policija gradjanin prvo pomisli na uniformisani sastav. I odmah da kažem ja mislim da su oni svakoga dana sve profesionalniji, efikasniji, uljudniji u ophodjenju sa gradjanima. Za, na žalost, još uvijek prilično male plate, rade jedan izuzetno odgovoran posao. Zato treba dobro voditi računa da se i u ovom teškom finansijskom trenutku, stvore uslovi za nagradjivanje onih koji to zaslužuju, ali i za sankcionisanje onih, na sreću malobrojnih, koji su se ogriješili o pravila službe. Na ovome insistiram iz prostog razloga što se ne smije dozvoliti da mali broj neodgovornih i neprofesionalnih pripadnika policije baci sjenku na pošten i požrtvovan rad ogromnog broja naših kolega. Izmjestio sam Unutrašnju kontrolu iz Uprave policije u Ministarstvo i mislim da se taj potez već pokazao opravdanim. Njen posao nije da usporava i koči rad policije u akcijama, ali jeste da sankcioniše, veoma efikasno, svako prekoračenje ovlašćenja, neprofesionalno ponašanje i postupanje suprotno etičkom kodeksu. Ne može se biti na bolovanju, a raditi kao taksista ili obezbjedjivati neke sumnjive osobe ili lokale. Moj cilj jeste da se pripadnik ministarstva i policije osjeća ponosnim zbog toga što i gdje radi, da ima uslove za napredovanje u službi, da ima mogućnost stručnog usavršavanja, da od svoje plate može pristojno živjeti. Možda to ide sporo ali vjerujem da smo na pravom putu. Na kraju da kažem da sam upravo dobio podatak iz istraživanja javnog mnjenja, da je po prvi put u posljednjih 10 godina povjerenje u policiju preko 50%. To je možda najbolji odgovor na vaše pitanje. Razgovarala: Tamara Ralević Fotografija: Arhiva MUP-a

Aktuelno

ILEA - Međunarodne tehnike istraga na mjestu eksplozija

Eksploziv kao nauka

d 29. avgusta do 10. septembra, 2010. godine službenici Uprave policije Radovan Popović i Milikić Nenad iz Forenzičkog Centra, Mileta Mihailović i Veroljub Konatar iz Sektora za obezbjeđenje ličnosti i objekata, Zoran Srdanović, Veselin Čurović i Svetozar Tošković iz Sektora kriminalističke policije, Marina Koljenšić, prevodilac za engleski jezik i Miloš Šoškić, zamjenik osnovnog državnog tužioca u Podgorici, učestvovali su na obuci na temu „Međunarodne tehnike istraga

na mjestu eksplozije“, koja je organizovana od strane Agencije za alkohol, duvan, vatreno oružje i eksplozive (ATF), Ministarstva pravde SAD. Obuka je sprovedena na FBI akademiji ILEA u Budimpešti u Mađarskoj. Svrha kursa bila je unapređenje vršenja uviđajnih radnji od aktiviranja eksplozivnih naprava. Na obuci su, pored ostalih, obrađene teme koje se odnose na: postupak vršenja uviđaja nakon aktivi-

ranja eksplozivne naprave tj. prikupljanje tragova, rekonstrukciju upaljača eksplozivnih naprava i same eksplozivne naprave, kao i postupak istrage nakon vršenja uviđaja. Polaznici obuke, pored službenika UP Crne Gore, bili su i službenici specijalnih policijskih jedinica iz Republike Srbije i Mađarske.

R. P.

Potpisan Protokol o sprovođenju Sporazuma između Vlade Crne Gore i Vlade Republike Srbije o graničnoj kontroli u željezničkom saobraćaju

BRŽI VOZOVI

ilj Protokola potpisanog 13.oktobra 2010.godine u Beogradu je da se smanji vrijeme zadržavanja za 50% putničkih i teretnih vozova na graničnom prelazu a da se granične provjere obavljaju tokom vožnje između željezničkih stanica Bijelo Polje-Vrbica-Prijepolje. Granična kontrola u teretnom saobraćaju obavljaće se u Zajedničkoj graničnoj stanici Bijelo Polje. Protokol je, ispred crnogorske strane, potpisao Vesko Vukadinović, pomoćnik direktora Uprave policije i rukovodilac Sektora granične policije, dok je ispred Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srbije, Protokol potpisao zamjenik načelnika granične policije Dragan Gligorić. V.M.

POLICIJSKI GLASNIK | OKTOBAR 2010 |

Aktuelno

Član međuresorne Vladine komisije i šef kabineta direktora policije Petar Krstajić za Pobjedu o ulozi policije u NATO integracijama

Proces koji ne priznaje improvizacije European and Euro-Atlantic integrations are basically the same process characterized by the same policies, and the only difference is in the accession instruments. The police is through the National Action Plan (Membership Action Plan) – MAP, Partnership goals and Individual Partnership Plan (IPP) involved in all the key mechanisms of the Euro-Atlantic processes and is giving a significant contribution to the overall progress of the country in reaching the standards. All these mechanisms are linked into a unified whole, which shows to what extent have the institutions in our country made progress, that is, implemented the standards, methods and best practices.

ugoročno gledano, članstvo u NATO će garantovati sigurni bezbjednosni ambijent u Crnoj Gori, omogućiti bolje uslove za razvoj svih segmenata društva, jačanje međunarodne i međuinstitucionalne saradnje Evropske i evroatlantske integracije u osnovi su isti procesi, koje odlikuju iste politike, a jedina razlika je u instrumentima pristupanja. Policija je uključena u sve mehanizme tih procesa i daje značajan doprinos ukupnom napretku države u dostizanju standarda - kazao je za Pobjedu član međuresorne Vladine komisije i šef kabineta direktora policije Petar Krstajić. - Procesi su dvosmjerni, a brzina i kapacitet inte-

| OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

gracija zavisi od svake države pojedinačno. U tim procesima se integrišu država, institucija i pojedinac. Zato je jasno da tu nema prostora za improvizacije – ističe Krstajić. Kada je u pitanju napredak na planu evroatlantskih integracija, Krstajić smatra da u ovom momentu nije potrebno licitirati datumima prijema u NATO. - Mnogo je važnije i odgovornije informisati i edukovati građane koji, u ovoj fazi, znatno utiču na NATO integracije. Prihvatanje i uspostavljanje standarda bitno utiču na brzinu integracija i dostizanje širokog spektra sposobnosti. Samim tim, država razvija institucije, a povjerenje građana će na taj način biti veće,

kao i mišljenje međunarodnih subjekata. S obzirom na to da postoje podijeljeni stavovi u pogledu evroatlantskih intergacija, neophodan je dijalog. To je uostalom i priznati demokratski princip koji garantuje najkvalitetnija rješenja za prosperitet Crne Gore, njenu i bezbjednost građana – kaže Krstajić. Na koji način je policija uključena u mehanizme ovog evroatlantskog procesa? - Uključeni smo u sve mehanizme procesa evroatlantskih integracija. Nacionalni godišnji program (akcioni plan za članstvo) - MAP, partnerski ciljevi i IPP (individualni program partnerstva) ključni su mehanizmi evroatlantskog procesa.

Aktuelno Svi ti mehanizmi povezani su u jedinstvenu cjelinu, koja pokazuje koliko je koja institucija naše države ostvarila progres, odnosno implementirala standarde, metode i dobru praksu.

lazak u misije.

Zaključkom Vlade formiran je tim za izradu ANP - akcionog plana za članstvo.

Za sada imamo dva predstavnika u misiji UN na Kipru. Dva službenika su na kursu za učešće u mirovnim misijama. Svaka od ovih misija predstavlja značajno iskustvo i individualno jačanje profesionalnih kapaciteta, naučenu lekciju i iskustvo više.

Uprava policije je tu zastupljena kroz reformu normativnog dijela, aktivnosti granične policije, kriminalističke policije i međunarodnu policijsku saradnju.

Treći mehanizam IPP (individualni program partnerstva) je logistika ispunjavanju partnerskih ciljeva: radi se o planiranoj obuci naših službenika u centrima za obuku koji se nalaze u Njemačkoj i Turskoj.

Koordinacija i sinhronizovanje svih aktivnosti idu preko kabineta direktora Uprave policije Veselina Veljovića, koji je član Savjeta za partnerstvo za mir. Rukovodioci se blagovremeno informišu o svim aktivnostima i onda oni dalje upoznaju svoje organizacione cjeline.

Može li se, u ovoj fazi, govoriti o pozitivnim efektima koje policija ima od uključenja u proces evroatlantskih integracija?

Uprava policije bila je uključena u izradu svih strateških dokumenata, kako u SNB (Strategija nacionalne bezbjednosti), tako i u SPO (Strategijski pregled odbrane). Koji su partnerski ciljevi realizovani i na šta je stavljen akcenat? - Kada je u pitanju mehanizam partnerskih ciljeva, koji obezbjeđuju unapređenje interoperabilnosti i dostizanje NATO standarda - u prvom paketu imali smo ih četiri. Svi su se odnosili na graničnu policiju i, što je veoma važno, poklapaju se sa Strategijom integrisanog upravljanja državnom granicom.

- Svakako. U toku je intenzivan proces reforme policijske organizacije u kojem prihvatamo i implementiramo standarde, metode i dobre prakse savremenih policija i eliminišemo nedostatke.

Alijansa bi mogla da postane spona koja bi koordinirala misijama stabilnosti, reformama bezbjednosnog sistema, obukama i treninzima

Izrađujemo bazu zainteresovanih službenika za misije EU, NATO i UN. Na taj način se stvaraju uslovi da svaki pripadnik policije ima mogućnost da doprinese ovim integracijama. Policijska akademija će uvrstititi u program obuke ovaj partnerski cilj - osposobljavanje kadra za od-

Postali smo članovi Interpola, SECI centar, SEPKA, potpisan je strateški sporazum i memorandum o sigurnom komunikacionom linku sa Europolom. Otvoren je Forenzički centar, a ove godine bili smo domaćini Evropske regionalne konferenciju Interpola. Dugoročno gledano, članstvo u NATO će garantovati sigurni bezbjednosni ambijent u Crnoj Gori, omogućiti bolje uslove za razvoj svih segmenata društva, jačanje međunarodne i međuinstitucionalne saradnje, prihvatanje i uspostavljanje i dalje praćenje standarda. Treba istaći i dragocjenost iskustva kroz učešće u misijama i raznim programima kvalitetne edukacije i obuke. Na taj način svaki pojedinac daje doprinos i postaje dio integracija. Edukacija i standardi Kakve su dalje obaveze Uprave policije? - Dosadašnji napori već su dali konkretne i mjerljive rezultate, što su relevantni međunarodni subjekti prepoznali i Upravi policije odali priznanje za veoma dobre rezultate koje postiže u svim segmentima. To potvrđuje i činjenica da je Uprava policije u 2009. godini postigla najbolje radne rezultate u protekloj deceniji. Treba imati u vidu da bi u perspektivi Alijansa mogla da postane spona koja bi koordinirala i neke aspekte koji nijesu vojni. To bi bile misije koje se bave pitanjima stabilnosti, reformama bezbjednosnog sektora, kao i obuke i treninga za policijske organizacije.

To su bili modernizacija opreme, obuka osoblja, jezička obuka, instaliranje i uvođenje integrisanog komunikaciono - informacionog sistema (uvezivanje graničnih prelaza u Interpolov sistem). Od 28 graničnih prelaza do sada je u Interpolov sistem uvezano njih 23 i to predstavlja značajan napredak u implementaciji ovog partnerskog cilja. Urađen je dinamički plan i prati se i evidentira progres svakog cilja. U drugom paketu prioritetan cilj je obezbjeđivanje personala koji će se moći uputiti u međunarodne misije, na zadatke iz nadležnosti policijske organizacije.

poput OEBS-a, Savjeta Evrope, Evropske komisije, diplomatsko-konzularnim predstavništvima.

Predstoji nam edukacija i dalje postizanje standarda kako bi u datom momentu mogli profesionalno odgovoriti obavezama. Uprava policije će biti posvećena realizaciji strateških prioriteta koje će pratiti transparentnost, uvođenje savremenih metoda i sredstava u rad policije i jačanje kadrovskih, tehničkih i drugih kapaciteta. Rezultati reforme su naše inicijative i učešće u izradi normativnih akata, transparentnost u radu, međuinstitucionalna saradnja, jačanje saradnje sa civilnim sektorom, medijima, lokalnom samoupravom. Treba istaći značaj međunarodne i regionalne saradnju usmjerene na suzbijanje organizovanog i transnacionalnog kriminala i drugih teških krivičnih djela, kao i saradnju sa međunarodnim organizacijama

Naši prioriteti su kontinuitet stabilnog javnog reda, borba protiv organizovanog kriminala, korupcije i terorizma, sprečavanje i otkrivanje krijumčarenja droge, otkrivanje i procesuiranje krivičnih djela iz oblasti privrednog kriminala, rasvjetljavanje teških krivičnih djela iz prethodnog perioda, kao i međuistitucionalna, regionalna i međunarodna policijska saradnja.

Članak preuzet iz dnevnog lista Pobjeda

POLICIJSKI GLASNIK | OKTOBAR 2010 |

Aktuelno

Projekat: „Policija vođena obavještajnim radom“

Jedinstveni kriminalističko - obavještajni sistem Police Directorate of Montenegro has recently officially marked the completion of activities in the project ‘Strengthening the capacities of intelligence led policing’, which is of strategic importance for its further effective and good functioning.

Uprava policije Crne Gore Police directorate of Montenegro

The project was implemented with the Swedish National Police Board (SNPB) and under auspices of the Swedish International Cooperation Development Agency (SIDA). The project lasted for three years and four months and was divided into two phases – the transfer of knowledge through the involvement of Swedish experts and a donation to develop the information system. In more than 70 project activities 140 participants were included from Sweden and 650 from Montenegro. In the course of duration of the project all the project activities were successfully implemented which reflected in the results achieved.

prava policije Crne Gore je ovih dana svečano obilježila završetak aktivnosti na Projektu «Jačanje kapaciteta policije vođene obavještajnim radom», koji je od strateškog značaja za njeno dalje efikasno i kvalitetno funkcionisanje. Projekat je realizovan u saradnji sa Švedskim nacionalnim policijskim odborom (SNPB) i pod pokroviteljstvom Švedske agencije za medjunarodni razvoj (SIDA). Projekat je trajao tri godine i četiri mjeseca, bio je podijeljen u dvije faze - prenos znanja kroz angažovanje švedskih eksperata i donaciju za razvoj informacionog sistema. U više od 70 projektnih aktivnosti bilo je

| OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

uključeno 140 učesnika iz Švedske i 650 iz Crne Gore. Projekat omogućava uspostavljanje jedinstvenog kriminalističko – obavještajnog sistema u skladu sa najvišim međunarodnim standardima i najboljim paksama, kao i primjenu modernih, proaktivnih policijskih metoda rada umjesto tradicionalnih, reaktivnih. U osnovi ovog modela je obavještajni rad na kojem se temelji donošenje promišljenih strateskih i operativnih odluka zasnovanih na kvalitetnim analitičkim procjenama. Tokom trajanja Projekta uspješno su realizovane sve planirane aktivnosti o čemu svjedoče i postignuti rezultati.

Policija vođena obavještajnim radom

ZA KORAK ISPRED Intelligence Led Policing

FOR A STEP AHEAD

Aktuelno

Direktor Uprave policije Veselin Veljović je sa saradnicima 22. septembra 2010. godine u radnu posjetu primio Evu Radner, komesara Policijske oblasti Skone Kraljevine Švedske. Direktor Veljović se zahvalio na pomoći i podršci na realizaciji Projekta "Policija vođena obavještajnim radom u Crnoj Gori", saradnji i partnerstvu u rješavanju odredjenih pitanja. Gospođu Radner sa njenim saradnicima direktor je informisao o planovima crnogorske policije i dinamikom dalje realizacije uspostavljanja Modela upravljanje policijom na osnovu obavještajnog rada u okviru aktuelne reforme i vizija razvoja kriminalističke policije. Obostrano je konstatovano da saradnju policije oblasti Skone i crnogorske policije treba nastaviti i u okviru drugih projekata, jer su za to stvoreni neophodni preduslovi. Eva Radner je iskazala i spremnost da se policija oblasti Skone, sa svojim stručnim kapacitetima, ponovo uključi u pružanju ekspertske i druge podrške, tim prije što je kroz aktivnosti IPA 2010 Evropska unija za tu svrhu obezbijedila novčana sredstva. Ona je, tokom susreta, posebno istakla profesionalno zadovoljstvo radom i osvajanjem znanja i vještina od strane crnogorske policije u toku realizacije aktuelnog Projekta. Model «Policija vođena obavještajnim radom» (Intelligence Led Policing - ILP) je zaživio na centralnom nivou i u pilot regionima – područnim jedinicama Bar i Budva. U toku su aktivnosti na pripremi akcionog plana za realizaciju projekta u preostalih šest područnih jedinica, za šta su potpisivanjem Programa pomoći IPA 2010 već obezbjeđena novčana sredstva. Tokom realizacije Projekta obučeno je gotovo 250 službenika Uprave policije od kojih je devet steklo zvanje trenera u ovoj oblasti. Postignut je održivi razvoj u oblasti edukacije za obavještajne poslove primjenom sistema obuke na radnom mjestu, kao i uključivanjem

osnovne obuke iz ove oblasti u plan i program rada Policijske akademije u Danilovgradu. Započeta je izrada kriminalističkoobavještajnog informacionog sistema kroz rad sa obavještajnim informacijama i upravljanje elektronskim dokumentima, a obezbjeđeni su i uslovi za njegov dalji razvoj.

Crnogorska policija je partner svim evropskim bezbjednosnim službama - kazao direktor Veselin Veljović Kroz projektne aktivnosti razvijane su i standardizovane operativne procedure koje su nametnule potrebu izrade i adekvatnog priručnika. Izrađen je i usvojen Priručnik za policijske poslove vođene obavještajnim radom. Radi se o prvom dokumentu te vrste u Crnoj Gori čiji autori su se trudili da njegov sadržaj prilagode aktuelnim potrebama kriminalističko-obavještajnog procesa i njegovog uvođenja u rad policije. Aktivnosti na izradi Priručnika koordinirao je projektni tim sastavljen od naših i eksperata švedske policije. Punu podršku izradi Dokumenta dali su i eksperti za ovu oblast iz Velike Britanije (NICO), koji su saglasni da „crnogorski priručnik sadrži sve ključne komponente koje bi eksperti očekivali da pronađu u modernom, naprednom obavještajnom modelu“. Agencija za međunarodni razvoj (SIDA) finаnsiјski je podržala publikovanje ovog Priručnika. Na svečanosti upriličenoj povodom završetka Projekta govorili su Veselin Veljović, direktor Uprave policije, Eva Arestad Radner, komesar Policijske oblasti Skane u Švedskoj, kao i Bjorn Mos-

berg, predstavnik Ambasade Kraljevine Švedske. Direktor Veselin Veljović se zahvalio predstavnicima Policijske oblasti Skane i Ambasade Kraljevine Švedske na pomoći i podršci u realizaciji Projekta i informisao o planiranim aktivnostima crnogorske policije na daljoj implementaciji ovog Modela. Direktor je posebno naglasio strateški značaj Projekta za crnogorsku policiju, zbog čega se njegovoj realizaciji pristupilo odgovorno i sa visokim nivoom profesionalnosti. Kazao je da je crnogorska policija partner svim evropskim bezbjednosnim službama i agencijama u borbi za sigurnost i bezbjednost građana Crne Gore, regiona i Evrope. To podrazumijeva razmjenu informacija i zajedničko djelovanje na svim nivoima, uz primjenu naprednih standarda, metoda i dobre prakse, i uz maksimalnu zaštitu ljudskih prava i sloboda. Uspostavljanje modela upravljanja policijom na osnovu obavještajnog rada je, prema njegovim riječima, dugoračan proces i omogućava efikasnije upravljanje resursima. Komesarka policijske oblasti Skane Eva Arestad Radner je izrazila zadovoljstvo zbog stepena angažovanja i usvojenih znanja i vještina od strane crnogorske policije u toku realizacije Projekta. Prema njenim riječima, najvažnije je da je policija Crne Gore počela da sprovodi model i da je preuzela strukturu rukovođenja i kontrole kakvu koriste članice Evropske unije. Predstavnik Ambasade Švedske Bjorn Mosberg je kazao da je cilj njihove podrške bio jačanje kapaciteta crnogorske policije kako bi se pomoglo našoj zemlji na putu ka Evropskoj uniji. Rezultate Projekta je, ispred Uprave policije, prezentovao Nikola Rogošić, projekt menadžer. Nikola Rogošić POLICIJSKI GLASNIK | OKTOBAR 2010 |

Aktuelno

Reorganizacija zdravstvene službe Uprave policije

BOLJI ZDRAVSTVENI SISTEM The Health Care Service of the Police Directorate has in the past years justified the necessity of its existence. It changed along with the police organization and went through the good and the bad moments in time that is behind it. The time ahead for certainly will bring new organization of the Health Care Service, given that the health care for all the citizens including the members of the police service is based on new and modern understanding as is the case in the European Union countries. We hope to find understanding how to organize the health service as the work of the police is specific in relation to the work in other state bodies including the Army of Montenegro. Because of these specificities, we are of the opinion that the norms of public health cannot be applied to the police officers.

dravstvena zaštita pripadnika policije Crne Gore počela je sa radom šezdesetih godina prošloga vijeka. U samim počecima svoga rada služba je bila organizovana po principu ambulantnog tipa liječenja, a od 1999. godine zdravstvena zaštita se organizuje u vidu manjeg doma zdravlja, to jest u okviru Medicinskog centra Uprave policije. Svojim opstankom sve ove godine služba je opravdala neophodnost svoga postojanja. Služba je rasla i mijenjala se zajedno sa policijskom organizacijom i prolazila sve teške i lijepe trenutke kroz vrijeme koje je za njom. U centru je trenutno zaposleno dvadeset osam službenika medicinske i nemedicinske struke. U predhodnom periodu na ovim poslovima je radilo više službenika, ali je reorganizacijom smanjen broj. U periodu za nama pokušalo se sa organizacijom službe kao zasebne cjeline zdravstva u odnosu na javno zdravlje Crne Gore. Nešto po principu kako je bila organizovana zdravstvena služba vojske. U tim nastojanjima i strmljenjima nije se uspjelo. Period pred nama sigurno donosi novu reorganizaciju zdravstvena službe, obzirom da se zdravstvena zaštita za sve građane, pa i za pripadnike policije pokušava koncipirati na novim i svremenim shvatanjima, kako je slučaj i u zemljama Evropske unije. Skoro tri godine traju razgovori, bolje reći pregovori, sa predstavnicima Ministarstva zdravlja i Fonda za zdravstveno osiguranje Crne Gore oko nove organizacije zdravstvene službe policije. Ministarstvo zdravlja je formiralo komisiju čiji je zadatak reorganizacija zdravstvene službe za odbrambrene snage Crne Gore. Na tim razgovorima, nastojanja i predlog menandžmenta Uprave policije je bio da se u gradovima u kojima postoje Područne jedinice organizuje zdravstvena služba po principu izabranog doktora za policiju, gdje bi se pregledali samo naši službenici. Mišljenja smo da bi ovaj koncept bio najprihvatljiviji za nas iz više razloga (naši službenici ne bi čekali pregled u domovima zdravlja, brže bi se vraćali radnim obavezama u slučaju bolesti, bila bi bolja preventiva profesionalnih oboljenja, brži bi bio

| OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

protok naših službenika za liječenje na sekundarnom nivou zdravstvene zaštite, smanjila bi se bolovanja, itd...). Međutim, u tome nismo uspjeli, zbog zakonske regulative, kao i finansijskog aspekta. Nadamo se da ćemo u perspektivi na sastancima naći razumijevanje od sagovornika kako bi trebalo koncipirati zdravstvenu službu, obzirom da rad u policiji nosi neke specifičnosti u odnosu na rad u drugim državnim organima, pa i u odnosu na vojsku Crne Gore. Zbog tih specifičnosti, mišljenja smo da se norme iz javnog zdravlja ne mogu primjenjivati za

policijske službenike. Veliki problem koji ima Uprava policije jeste problem dugog izostajanja sa posla pojedinih službenika, tj. sa bolovanjima naših službenika koja se izdaju na osnovu izvještaja ljekara specijalista u domovima zdravlja ili bolnicama (neka su opravdana , a neka ne). Neka od tih bolovanja traju dugo. Zakonska obaveza jeste da se ti službenici upućuju na IP komisiju. Međutim, ta komisija ih ne penzioniše zbog zakonske regulative, pa se ti službenici ponovo vraćaju

Aktuelno prevenirala oboljenja, predlagala sredstva zaštite na radu za službenike, itd.. Treći segment budućeg zdravstvenog centra bavio bi se medicinskim obezbijeđenjem (štićenih ličnosti, SAJ i PJP, bojevih gađanja, itd.). Takođe, u novoformiranom centru biće i cjelina koji će se baviti stomatologijom. U kom obimu, preostalo je da se usaglasi sa Ministarstvom zdravlja, obzirom da je ovaj vid zdravstvene zaštite u državi potpuno reformisan i stomatologija je za populaciju od 18 do 65 godina starosti u privatnom vlasništvu. Naravno svi ovi segmenti zdravstvene zaštite bili bi pokriveni sa sa dijagnostičkim elementom koji već postoji u sadašnjem Medicinskom centru. Skoro je dopremljen novi biohemijski aparat, posjedujemo aparat za analizu krvi koji je po karakteristikama najbolji na Balkanskom poluostrvu (preporuke uvaženih biohemičara i ljekara iz okruženja). Posjeduje ga samo laboratorija aerodroma „Nikola Tesla“ u Beogradu. Takođe, kortistimo aparat za ultrazvučnu dijagnostiku, aparate za dijagnostiku sluha, vida, elektrokardiogram (dijagnostiku rada srca). Jednom riječju, posjedujemo svu neophodnu opremu za obavljanje sistematskih pregleda. Naglašavamo potrebu za uvođenje sistematičnosti u obavljanju sistematskih pregleda. U dosadašnjem radu smo uvidjeli potrebu za jačim i boljim organizovanjem ovog segmenta zdravstvene zaštite. Razlog je taj što službenici policije obavljajui veoma odgovorne i zahtjevne radne zadatke, često su izloženi stresu, fizičkim opterećenjima, što neminovno dovodi do naraušavanja zdravlja. Sitematičnom obradom zdravstvenih podataka bili bi u mogunosti, kao što smo napomenuli, pratiti zdravlje naših službenika i predlagati mjere daljeg liječenja i ostvarivanja njihovih zakonskih prava u slučaju nekog profesionalnog oboljenja. na posao, odnosno, ponovo uzimaju bolovanja i tako u nedogled. Obično na izviještajima IP komisije stoji mišljenje «pronaći lakši posao u okviru službe». U policiji, u svakodnevnim zadacima ne postoje poslovi bibliotekara, baštovana itd. Mišljenja smo da bi sa umrežavanjem u sistem izabranog doktora za odrasle mogli pratiti situaciju na teritoriji države i na taj način prevenirati bolovanja.Bolje reći, službenici koji su oboljeli, po tipu invaliske penzije išli bi u penziju, dok bi se službenici sa „fiktivnim“ bolovanjima sankcionisali. Sledeći problem koji bi trebalo iskristalisati je problem sistematskih pregleda. Zakon nam ne dozvoljava da u slučaju otkrivanja nekog oboljenja na sistematskom pregledu ili obolijevanja u toku radnog vijeka od nekog težeg oboljenja, službenika policije možemo penzionisati. Ne možemo izaći u susret ni službenicima (za invalidsko penzionosanje), ni njihovim rukovodiocima koji u tom slučaju ne mogu organizovati radne zadatke. Dakle, sistematski pregledi služe samo za inspekciju, provjeru zdravstvenog

satnja, ali ne i našu obavezu, tj. mogućnost penzionisanja ili udaljavanja iz službe ako je dijagnoza oboljenja nespojiva sa radom u službi. Obzirom da nam nije omogućeno da organizujemo zasebnu zdravstvenu službu, priključićemo se kao i ostali građani sistemu izabranog ljekara. Naime u gradovima, osim Podgorice (gdje je sjedište Uprave policije), službenici se registruju kod izabranog ljekara, a u sjedištu organa, izabrani ljekar će biti stacioniran u Medicinskom centru Uprave policije. Dakle, u budućoj organizaciji Medicinskog centra biće segment koji će se baviti primarnom zdravstvenom zaštitom. Sledeći, bitan segment jeste segment specifične zdravstvene zaštite, koji bi se bavio samo sistematskim pregledom svih službenika Uprave policije. To znači da bi uniformisani službenici i službenici sa ovlašćenjima morali jednom u dvanaest ili osamnaest mjeseci (u zavisnosti kojoj organizacionoj jedinici pripadaju, odnosno koje poslove obavljaju) morali proći sistematski pregled. Na taj način, bi se pratila zdravstvena situacija službenika,

Sve ove gore navedene poslove obavlja medicinski kadar koji je obučen za obavljanje zadataka koji se postavljaju pred njim. Posjedujemo ljekare, doktore stomatologije, specijaliste (opšte medicine, psihijatrijrije, ortodoncije, stomatološke protetike, oralne hirurgije, parodontologije) i subspecijaliste (reumatologije, bolesti zavisnosti). Neki od njih su univerzitetski radnici na medicinskom i stomatološkom fakultetu i primarijusi, dakle priznati u svojim oblastima. Dio medicinskih tehničara je sa višom školom. Ako se zdravstvena služba organizuje kako planiramo i kakav bi bio optimum, potrebno bi bilo uposliti i ljekara medicine rada, kao i psihologa. Neshvatljivo je da sve ove godine bitisanja, zdravstvena služba nije imala stalno zaposlenog psihologa. Dr Nikola Tadić

POLICIJSKI GLASNIK | OKTOBAR 2010 |

Aktuelno

Prilog Strategiji razvoja i funkcionisanja policije

Šta je Stokholmski program ? In Stockholm (Sweden) on 11 December, 2009 the European Union has adopted a five-year plan to deepen cooperation on justice and home affairs, the so called Stockholm Program. With this Program the member states attributed more importance to the supranational bodies of the EU in development of the freedom, security and justice area; they have launched an internal development strategy of the EU and the shaping of a common system.

The impact the Stockholm Program has on the continuation of the reforms in the police in Montenegro is multifaceted and closely linked with further flow of the integrations of Montenegro. We can say that the Stockholm Program is of great importance in drafting a strategy of development and functioning of the police in Montenegro and that it should represent one of the starting points for concept of the strategy since the observations of the solutions and trends in the EU in this area can speed up the police reform process, as well as the whole accession process.

trategija razvoja i funkcionisanja policije je planski dokument koji sadrži određeni broj strateških ciljeva. On daje smjernice aktivnostima za razvoj policije u datom vremenskom periodu (u ovom slučaju 3 godine) i određuje smjer, prioritete, akcije i odgovornost za implementaciju.

autentična, izazovna i inspirativna, kako bi svojim smislom ispunila sve koji učestvuju u njenom ostvarivanju.

Kvalitetna strategija treba da bude: • razvojno orijentisana; • bazirana na jasnom razumjevanju aktuelne situacije; • bazirana na partnerstvu sa zainteresovanim stranama; • relevantna i jasno definisana; • logički dosljedna i konzistentna; • izvodljiva i realna; • dovoljno široka da obuhvati glavna pitanja razvoja; • autentična, odnosno jedinstvena i atraktivno smišljena; • dovoljno fleksibilna i • razumljiva

Suštinu strategije predstavlja struktura ciljeva koja treba da bude logična i hijerarhijska. Ciljevi se progresivno raščlanjuju po nivoima na sve detaljnije ciljeve do nivoa programa i projekata. Viši ciljevi treba logično da vode ka nižim ciljevima, a niži ciljevi treba da doprinesu ostvarenju viših ciljeva.

Osmišljavanje i usvajanje vizije predstavlja jednu od najvažnijih faza strateškog planiranja. Ona je definisana radi ostvarenja svrhe kao vrhovnog cilja. Izjava o viziji prezentira strateške namjere policije koje se fokusiraju na njene resurse radi postizanja željene budućnosti. Vizija treba da bude napisana u vidu kratke rečenice koju svako može razumjeti, koja je specifična za policiju, koja se lako pamti i na osnovu koje se može stvoriti jasna slika budućnosti kakva se želi ostvariti strategijom. Misija je skup osnovnih opredjeljenja i namjera jedne organizacije, koja odražava orjentaciju rukovodstva zasnovanu na njenim potencijalima i prilikama u okruženju. Misijom se sažeto obrazlaže šta organizacija namjerava da učini u narednom periodu kako bi ispunila svrhu svog postojanja, uklapajući se u zahtjeve, uslove, ograničenja i interese okruženja, uz respektovanje sopstvenih interesa, želja i potencijala.

Izjava o strateškoj misiji treba da bude kratko napisana, | OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

Principi na kojima treba da počiva realizacija strategije treba da u sebi sadrže sisteme vrijednosti za koje se policija opredjelila kao i etičke osnove na kojima treba da se zasniva strategija.

Određivanje strateških prioriteta i ključnih oblasti djelovanja znači donošenje odluke o tome šta treba postići na osnovu sagledavanja trenutne situacije i vizije tj. projekcije budućih promjena. Zato je za svaki od strateških prioriteta potrebno izvršiti analizu spoljašnjih i unutrašnjih faktora koji će uticati na njihovu realizaciju. Prioriteti se dalje raščlanjuju na opšte i posebne ciljeve, a za posebne ciljeve se definišu programi i projekti pomoću kojih oni treba da se realizuju. Ciljevi treba da imaju sljedeće karakteristike: • Konzistentnost – strateški prioriteti, opšti ciljevi i posebni ciljevi treba da budu u uzajamnoj saglasnosti; • Relevantnost – ciljevi treba da budu relevantni za datu situaciju (stanje); • Realnost (ostvarljivost)– u smislu da je moguće njihovo izvođenje u prostoru i vremenu i sa raspoloživim resursima; • Specifičnost i mjerljivost – kako bi moglo da se utvrdi da li je cilj ostvaren i do kog nivoa i • Vremenska definisanost – sa određenim terminima dostizanja rezultata. Strategija implementacije treba da opiše način na koji će strategija ostvariti ciljeve imajući u vidu snage i slabosti policije kao i prijetnje i pogodnosti okruženja. Najpoznatija i najjednostavnija metoda koja se koristi

za ovu analizu je SWOT analiza. SWOT analiza se sastoji iz dva aspekta: A) Eksterna analiza (analiza prijetnji i šansi)– pri čemu se identifikuju i ocjenjuju ključne prijetnje i mogućnosti (šanse) koje predstavlja spoljašnje okruženje i B) Interna analiza (analiza snaga i slabosti) – gdje se analiziraju prednosti i slabosti policijskog sistema Realizacija strategije ne bi bila moguća bez definisanja institucionalnog okvira tj. strukture i organizacije koja treba da realizuje strategiju gdje precizno treba definisati nosioce aktivnosti i indikatore za praćenje sprovođenja strategije. U procesu implementacije strategije neophodno je osigurati veći stepen koordinacije radi ostvarivanja što veće racionalnosti u korišćenju budžetskih sredstava i saradnju sa donatorima radi obezbeđenja dodatnih sredstava za sprovođenje strategije, tj, akcionog plana, a posebno je bitno obezbjediti jaku političku podršku za strateške reforme. Nakon usvajanja strategije treba osnovati grupu za monitoring koja će pratiti (kontrolisati) sprovođenje strategije i osigurati njenu implementaciju. Grupa bi trebalo da se sastaje radi monitoringa bar na tri mjeseca. Pored izgradnje institucionalnih kapaciteta, za uspješnu realizaciju strategije neophodno je uspostavljanje efikasnog sistema finansiranja. Osnovni izvori finansiranja su: budžet, namjenska sredstva različitih fondova, odn. finansijska sredstva iz predpristupne pomoći EU (IPA), donacije itd. Strateško planiranje pruža priliku da se putem participativnog i interaktivnog procesa definiše vizija budućnosti i razvojni ciljevi koje treba ostvariti kako bi ta vizija postala stvarnost. U situaciji kada nastanu značajna odstupanja u realizaciji strategije, bilo zbog pogrešnog sprovođenja usvojene strategije, bilo zbog poremećaja nastalih u okruženju, potrebno je ponovo uraditi odgovarajuće analize i izvršiti preispitivanje i korigovanje strategije.

Aktuelno Posebno je značajno da u proces izrade strategije budu uključeni i eksperti sa naučnonastavnim iskustvom i kompetentnošću, odn. naučnonastavni radnici iz obrazovnih ustanova, eksperti iz Uprave policije i MUP i JU, predstavnici OEBS-a, kao i eksperti iz inostranstva. Mišljenja smo da , u procesu formulisanja strategije razvoja i funkcionisanja policije za period 2011-2013. godina, Stokholmski program, kao i prateći dokumenti EU koji regulišu Prostor slobode, bezbjednosti i pravde, mogu da predstavljaju jednu od polaznih tačaka za idejno rješenje strategije razvoja i funkcionisanja policije. Naime, u Stokholmu (Švedska), 11. decembra 2009. godine, Evropska unija (EU) je usvojila petogodišnji plan za produbljivanje saradnje u oblasti pravosuđa i unutrašnjih poslova, tzv. Stokholmski program. Programom su države članice pridale veći značaj nadnacionalnim tijelima EU u izgradnji Prostora slobode, bezbjednosti i pravde, pokrenule su izradu unutrašnje strategije bezbjednosti EU i uobličavanje zajedničkog sistema azila do 2012. godine.

formi izvještaja, predstavi dostignuća i prepreke u razvoju. Vrlo je bitno da u formulisanju i sprovođenju buduće strategije bude jasno označen građanin kao referentni subjekt bezbednosti, jer policija treba da bude servis građana. Zaštita ljudskih prava, kao prioritet Stokholmskog programa, mora da bude jedna od ključnih tačaka u strategiji razvoja policije. Posebno je potrebno istaći pravo na slobodno kretanje ljudi i stvaranje prostora koji poštuje razlike između ljudi i štiti marginalizovane grupe. U tom pogledu, sprovođenje Konvencije o policijskoj saradnji u Jugoistočnoj Evropi, kao pandana Šengenskom sporazumu na zapadnom Balkanu, je izuzetno važno. U budućoj strategiji razvoja policije posebnu pažnju treba posvetiti principima na kojima se zasniva Evropska konvencija o ljudskim pravima i mehanizmima zaštite, odnosno potrebno je najstrožije zabraniti diskriminaciju, rasizam, anti-

Kao i u prethodnim petogodišnjim programima EU u oblasti pravosuđa i unutrašnjih poslova (Tampere i Haški program), jedan od glavnih prioriteta je produbljivanje policijske i pravosudne saradnje. Stokholmskim programom, kao i usvajanjem Lisabonskog ugovora (koji je stupio na snagu 1. decembra 2009. godine), dolazi do izmjena u pravosudnim i unutrašnjim poslovima EU. Agencije i tijela kao što su EUROPOL, EUROJUST i FRONTEX) dobijaju značajniju ulogu. Uticaji Stokholmskog programa na nastavak reformi policije u Crnoj Gori su višestruki i usko su povezani sa daljim tokom evropskih integracija Crne Gore. Možemo reći da je Stokholmski program od izuzetne važnosti u izradi strategije razvoja policije u Crnoj Gori jer, prateći rješenja i trendove EU u ovoj oblasti, Crna Gora može da ubrza proces nastavka reforme policije, kao i cjelokupan proces pridruživanja. Evaluacija sprovođenja saradnje država članica u oblasti pravosuđa i unutrašnjih poslova zauzima posebnu pažnju u Stokholmskom programu.

Potrebno je da strategija razvoja policije Crne Gore zahtjeva da policija samokritično i objektivno posmatra sprovođenje reformi i razvoja. U tom cilju neophodno je utvrditi glavne kriterijume i indikatore , tj. sistem evaluacije, kako bi policija mogla da na godišnjem nivou, u

U strategiji razvoja policije produbljivanje regionalne policijske saradnje sa ciljem izgradnje bezbjednosne zajednice treba da bude jedan od prioriteta. U procesu produbljivanja mogu se koristiti principi na kojima je zasnovana policijska saradnja država članica EU. Jedna od ideja za buduću strategiju razvoja policije u konktestu evropskih integracija i regionalne policijske saradnje je inicijativa za formulisanje regionalne strategije unutrašnje bezbjednosti odn. zajedničke strategije za borbu protiv organizovanog kriminala. Putem ovih dokumenata moguće je konkretizovati operativne nivoe saradnje i u isto vrijeme na strateški i analitički način pristupiti borbi protiv organizovanog kriminala. U kontekstu međunarodne policijske saradnje neophodno je nastaviti sa produbljivanjem saradnje između crnogorske policije i EUROPOL-a. U budućnosti bi trebalo podstaknuti i dalje učešće crnogorske policije u mirovnim misijama. Potrebno je da se izradi akcioni plan u kojem bi se definisali koraci sprovođenja strategije razvoja policije. U izradi i sprovođenju strategije razvoja neophodna je koordinacija sa Ministarstvom finansija koje je ključno zbog dugoročnog planiranja.

semitizam, ksenofobiju i homofobiju, i istaći da će policija u potpunosti štiti prava svih manjina. Takođe, u strategiji je potrebno istaći zaštitu prava djece i ranjivih grupa, naročito Roma. U Stokholmskom programu posebno se ističe značaj zaštite podataka o ličnosti. Neosporno je da zaštita podataka o ličnosti kao dio oblasti ljudskih prava ima veoma važnu ulogu kako u reformi policije, tako i u procesu evropskih integracija. Takođe, potrebno je i izraditi i strateški dokument koji bi se odnosio na strategiju komunikacije za odnose sa javnošću, koji trenutno ne postoji i u kome bi specifični ciljevi bili: pružanje pravovremenih i dosljednih informacija, razvijanje proaktivnog odnosa sa javnošću, podsticanje pozitivnog odnosa prema pripadnicima policije, unapređenje osjećaja sigurnosti i zadovoljstva radom policije, podizanje nivoa svijesti policijskih službenika kroz unapređenje komunikacije, poboljšanje rada službenika policije kroz kontinuirano informisanje i unapređenje unutrašnjih kapaciteta (obuka).

Literatura korišćena u pripremi materijala 1. Savjet Evropske unije: Stokholmski program. 2. Ivanović, M. (2010) Kako transformisati organizaciju i kako definisati viziju razvoja. 3. Štokholmski program suradnje u području pravosuđa i unutarnjih poslova. (2009) U: Biltenu Europa INFO br.4, Zagreb, Informacijski centar za evropsko pravo – Pravni fakultet Sveučilišta u Zagrebu, str.6 4. Đorđević, S. (2009) Stokholmski program kao početni model za strategiju reforme policije u Srbiji. U: Zbirka predloga praktične politike za reformu policije u Srbiji br.1. Beograd, Beogradski centar za ljudska prava, Centar za civilno-vojne odnose, Forum za bezbednost i demokratiju, str. 11-19.

Naravno, za formulisanje funkcionalne strategije razvoja policije u Crnoj Gori ne treba polaziti samo od petogodišnjih programa EU u pravosuđu i unutrašnjim poslovima ili postojećih evropskih rješenja. Ovi programi mogu samo da predstavljaju polaznu tačku u formulisanju prioriteta, ciljeva i vizije razvoja policije. Strategija razvoja policije trebalo bi da formuliše mehanizme monitoringa razvoja evropskih programa i trendova u evropskom zakonodavstvu kako bi efikasnije reagovala na buduća uslovljavanja u oblasti pravosuđa i unutrašnjih poslova. U budućnosti će ti uslovi biti mnogi oštriji i precizniji. Ispunjavanjem uslova postiže se dvostruki cilj, tj. stvara se policija koja se na efikasan način suočava sa kriminalom i korupcijom, poštuje ljudska prava i predstavlja servis građana, a ubrzava se i put evropskih integeracija, čime je strateški cilj Crne Gore bliži. Pored navedenog, preporučljivo da se u strateškom smislu definišu i sljedeći ciljevi : • Revizija i inoviranje svih zakonskih i podzakonskih akata iz djelokruga rada Uprave policije; • Nastavak procesa razvijanja kriminalističkoobavještajnih kapaciteta; • Razvijanje kapaciteta za brz i efikasan odgovor na incidentne situacije, odnosno bezbjednosne događaje (sa posebnim akcentom na razvoj infrastrukture Operativnih centara); • Povećanje osjećaja sigurnosti kod građana; • Unapređenja imidža policije; • Jačanje kadrovskih potencijala Uprave policije • Nastavak unapređenja stručnih sposobnosti službenika policije i • Povećanje efikasnosti policije u borbi protiv korupcije

Pripremio: Zoran Brđanin POLICIJSKI GLASNIK | OKTOBAR 2010 |

I ST VO

Nastavak međunarodnih akcija

SE PC

Veselin Veljović potpredsjednik Izvršnog odbora SEPCA

irektor Uprave policije Veselin Veljović je, zajedno sa pomoćnikom Nikolom Janjuševićem i saradnicima, prisustvovao zasijedanju Izvršnog odbora SEPCA-e (Asocijacija šefova policije zemalja Jugoistočne Evrope), koje je, 16.i 17. septembra 2010. godine, održano u Ohridu – Republika Makedonija. Na zasijedanju su, pored direktora crnogorske policije, učestvovali i direktori policija Makedonije Ljupčo Todorovski, Federacije Bosne i Hercegovine Zlatko Miletić i Republike Hrvatske Oliver Grbić. Na zasijedanju je izvršena zvanična primopredaja predsjedavanja SEPCA-om. Za predsjednika Izvršnog odbora izabran je direktor Policije Makedonije Ljupčo Todorovski, za potpredsjednika je imenovan direk-

tor Uprave policije Crne Gore Veselin Veljović, a za člana direktor Policije Federacije Bosne i Hercegovine Zlatko Miletić. Izbor članova ovog tijela vrši se po sistemu rotacije i ima mandat od jedne godine. Na zasijedanju je razgovarano o dosadašnjoj saradnji policija zemalja regiona, a dogovoreni su i konkretni modaliteti njenog nastavka u međunarodnim policijskim akcijama koje se planiraju. S tim u vezi, bilo je riječi i o razmjeni iskustava i dobrih praksi i zajedničkom djelovanju protiv savremenih bezbjednosnih izazova kao što su organizovani kriminal i korupcija, terorizam, ilegalne migracije itd. Direktor makedonske policije je istakao da su policije Italije, Austrije i Turske izrazile interesovanje da učestvuju u aktivnostima SEPCA.

Na sljedećem zasijedanju Generalne skupštine SEPCA-e, koje će se održati krajem novembra ove godine, takođe, u Ohridu, biće potpisana dva memoranduma o razumijevanju između SEPCA-e i Uprave policije Crne Gore. Jedan Memorandum se odnosi na održavanje regionalnog projekta komunikacija i koordiniranja regionalne mreže oficira za komunikaciju (CLOs) članova SEPCA-e i održavanje SEPCA veb sajta, dok se drugi odnosi na sprovođenje pojedinih odredaba PCC konvencije.

Sastanak Nacionalnih koordinatora u Ohridu

a sastanku nacionalnih koordinatora (NCs) koji je održan 15. septembra 2010. u Ohridu, učestvovali su nacionalni koordinatori iz Albanije, Hrvatske, Bosne i HercegovineFederacije, BiH-RS, Makedonije i Srbije. U toku procedure uspostavljanje međunarodne organizacije status SEPCA kao neprofitne organizacije biće sledeći:

Tokom boravka u Ohridu, direktor Veljović je sa kolegama iz Hrvatske, Bosne i Hecegovine i Makedonije imao i bilateralne susrete, na kojima je obostrano ocijenjeno da je saradnja između policija ovih zemalja veoma dobra.

1. postojaće do uspostavljanja nove međunarodne organizacije sa istim imenom; 2. na osnovu članova Asocijacije i Bugarskog zakonodavstva sve aktivnosti, arhiva, aktivna, pasivna i druga relevantna pitanja SEPCA biće predati novoj organizaciji; 3. nova organizacija je pravni naslednik SEPCA; 4. novi Statut predviđaće da zemlje članice predstavljaju direktori policija; 5. SEPCA Sekreterijat je odgovoran za sve aktivnosti u vezi sa uspostavljanjem nove organizacije;

| OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

6. SEPCA nastavlja redovne aktivnosti do uspostavljanja nove organizacije (naslednika).

Uspostavljanje mreže žena policajaca jugoistočne Evrope

Kakav je status žena policajaca

okviru aktivnosti utvrđenih projektom „Uspostavljanje mreže žena policajaca jugoistočne Evrope”, u Podgorici je, 11. oktobra 2010. godine, održan prvi sastanak naših predstavnica sa koordinatorima projeka. Sastanku su prisustvovale Bojana Balon, regionalna koordinatorka za projekat

isanje i primjena principa rodne ravnopravnosti i demokratičnosti u obavljanju policijskih poslova u policijskim službama, pokrenula je Asocijacija šefova policija Jugoistočne Evrope (SEPCA). U Beogradu je 26. i 27. marta 2009. godine održan ekspertski sastanak na kome je dogovoreno da se u svim zemljama zainteresovanim za pristupanje WPON mreži

Launch of the Report - Establishing the Southeast Europe Women Police Officers Network On 7 October 2010 the Ministry of Interior of the Republic of Serbia, with the support of SEESAC organized the launch of the report Establishing the Southeast Europe Women Police Officers Network (WPON). The launch was followed-up by a seminar on the Position of Women in the Police Services of the Southeast Europe and Mechanisms for the Promotion of Gender Equality. Source: SEESAC

„Uspostavljanje mreže žena policajaca jugoistočne Evrope” i asisstentkinja na ovom projektu Ivana Radosavljević, Selma Mehović, SEPCA nacionalna koordinatorka (SEPCA NC), Marina Koljenšić i Tamara Ralević, predstavnice Uprave policije u SEPCA WPON mreži, kao i Zoran Talović, SEPCA oficir za komunikaciju (SEPCA CLO). Na sastanku je razgovarano o aktivnostima na pripremi prezentacije i rasporedu predstavljanja Izvještaja o rezultatima istraživanja u zemljama članicama SEPCA, koje će, uglavnom, biti sprovedeno u oktobru i novembru 2010. godine, kao i o drugim aktivnostima u okviru implementacije projekta SEPCA WPON. Takođe, bilo je riječi i o izradi Smjernica u vezi sa uvođenjem rodne perspektive i mehanizmima za promovisanje rodne ravnopravnosti u policijskim službama zemalja regiona. Inicijativu za uspostavljanje Mreže žena-policajaca Jugoistočne Evrope, čiji će ciljevi biti promov-

sprovede istraživanje radi što objektivnijeg sagledavanja, s jedne strane aktuelnog statusa i uloge žena polica¬jaca u nacionalnim policijskim službama zemalja Regiona a, sa druge strane, moguć¬nosti za njihovu buduću saradnju u okviru Mreže. Istraživanje je sprovedeno u drugoj polovini 2009. godine, kada je završen unos i obrada podataka. Nakon ekspertskog sastanka, održanog u Sofiji, 2. i 3. decembra 2009. godine, na kome je prezentiran Nacrt izveštaja o rezultatima istraživanja, urađena je završna statistička obrada, analiza i, na kraju, izveštaj. Osim članova ekspertske grupe, u realizaciju istraživanja bili su uključeni i nacionalni koordinatori SEPCA-e, statističari-obrađivači, prevodioci, kao i mnogi pripadnici policijskih službi koje su pristupile istraživanju. Projekat je finansijski podržan od strane UNDP-a i norveškog Ministarstva spoljnih poslova. Pripremila: Marina Koljenšić

Sofia, 23rd September 2010 │ The UNDP/SEESAC team representatives visited Sofia to meet SEPCA Secretariat │ One issue of the meeting focused on presenting the final English version of the comprehensive regional report on the situation and challenges for women police officers. The report includes data from eight of SEPCA members. The partners discussed also the time schedule for the national presentations of the report which will be conducted mainly in October and November. Both UNDP/ SEESAC and SEPCA confirmed their satisfaction of the achieved results so far and committed to continue their cooperation in the field of gender mainstreaming. Source: SEPCA Newsletter 23 POLICIJSKI GLASNIK | OKTOBAR 2010 |

međunarodna saradnja međunarodna saradnja međunarodna

Međunarodna saradnja

Miodrag Stijović, predstavnik policije u Mirovnoj misiji Ujedinjenih nacija na Kipru

AFIRMACIJA POLICIJE I DRŽAVE

prava policije Crne Gore uputila je još jednog predstavnika u Mirovnu misiju Ujedinjenih nacija na Kipru (UNFICYP), shodno odluci čelnika Misije UN o proširenju crnogorskog kontigenta. Drugi predstavnik Crne Gore u Mirovnoj misiji je Miodrag Stijović, samostalni savjetnik u Odjeljenju za međunarodnu saradnju i evropske integracije Uprave policije.

14. avgusta 2010. godine i već je uspješno prošao i položio obuku od strane UN, nakon koje je raspoređen na poslove i zadatke u okviru Misije UN, u blizini grada Larnaka. Profesionalnost i policijsko znanje naših predstavnika je uticalo na odluku da se proširi crnogorski kontigent koji će se, prema izjavama čelnika UN, i dalje uvećavati. Upućivanjem

drugog predstavnika u Mirovnu misiju Ujedinjenih nacija na Kipru Uprava policije je nastavila sa ispunjavanjem profesionalnih obaveza koje pred nju postavlja međunarodna zajednica, a ujedno i sa afirmacijom naše policije i države na međunarodnom nivou. Odluka UN da se proširi crnogorski kontigent u ovoj Mirovnoj misiji predstavlja još jednu potvrdu da relevantne međunarodne organizacije prepoznaju crnogorsku policiju kao pouzdanog partnera u borbi potiv savremenih bezbjednosnih izazova i rješavanju pitanja od opšteg interesa. Podsjećamo da je prvi predstavnik Crne Gore u ovoj Mirovnoj misiji, stariji policijski komesar iz Ispostave policije Rožaje Valentin Danaj, upućen na Kipar u avgustu 2009. godine. Tamara Ralević

Naš predstavnik je na Kipar upućen

Borba protiv pranja novca i finansiranja terorizma

SARADNJA RUSKIH I CRNOGORSKIH ORGANA OBEĆAVA

irektor Uprave policije Veselin Veljović sastao se sa direktrom Uprave za sprječavanje pranja novca i finansiranja terorizma Predragom Mitrovićem, prvim zamjenikom direktora Finansijsko obavještajne službe Ruske Federacije Jurijem Korotkim i predsjednikom Komiteta Savjeta Evrope zaduženog za sprječavanje pranja novca i finansiranja terorizma (ManeyVal) Vladimirom Načajevim. Crna Gora sa velikom pažnjom, kazao je direktor, prati aktivnosti Manivala i državni organi koji se bave ovom problematikom, pri čemu je izdvojio Upravu policije i Upravu za sprječavanje pranja novca i finansiranja terorizma, primjenjuju preporuke Manivala u rješavanju i procesuiranju krivičnih djela iz ove oblasti.

iz ove oblasti.

jih i naefikasnijih.

Pranje novca i finansiranje terorizma je globalni izazov današnjice, rekao je direktor i da dodao da se borbi protiv ovog bezbjednosnog problema treba pristupiti planski i zajednički, sa obučenim kadrom i potrebniim materijalno - tehničkim kapacitetima.

Direktor je naglasio i to da je u Crnoj Gori formiran i Zajednički istražni tim, koji čine rukovodioci Uprave policije, Uprave za sprječavanje pranja novca, Poreske Uprave, Uprave carina i tužilačke organizacije, čiji je cilj uspješno otkrivanje i procesuiranje, između ostalog, i krivičnih djela iz navedenih oblasti.

Razmjena podataka i intenzivna komunikacija je od izuzetnog značaja, kazao je Korotski, za utvrđivanje puta sumnjivog novca i samim tim za efikasno otkrivanje i rješavanje krivičnih djela iz ove ovblsti.

Crna Gora je spremna da, zajedno sa Upravom za sprječavanje pranja novca i finansiranja terorizma, Finansijsko obavještajnom službom Ruske Federacije i Manivalom, kao i sa drugim kolegama iz regiona i šire, radi zajednički, partnerski i posvećeno, na rješavanju krivičnih djela

Juri Korotki se zahvalio na prijemu i kazao da je saradnja Ruske finansijsko obavještajne službe sa Upravom policije i Upravom za sprječavanje pranja novca i finasiranja terorizma, iako traje svega nekoliko godina, jedna od najintenzivni-

| OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

Vladimir Načajev se složio sa Korotskim i kazao da zadovoljan saradnjom sa nadležnim crnogorskim organima u oblasti borbe pritiv pranja novca i finasiranja terorizma, te da je saradnja između ruskih i crnogorskih organa u tom pravcu obećavajuća. Tamara Ralević

Međunarodna saradnja

USKORO SUSRET DELEGACIJA POLICIJE SLOVAČKE I CRNE GORE

irektor Uprave policije Veselin Veljović se, 11. oktobra 2010. godine, sastao sa ambasadorom Republike Slovačke u Crnoj Gori Františekom Lipkom. Direktor je g-dinu Lipki poželio dobrodošlicu u Crnu Goru, kao novoimenovanom ambasadoru Slovačke, i predstavio mu aktuelne projekte i procese koji se sprovode u crnogorskoj policiji. Reformski proces u Upravi policije se odvija u realnoj dinamici, kazao je direktor, i na tom planu su do sada ostvareni značajni rezultati na osvajanju i dostizanju standarda savremenih policijskih organizacija evropskih država. Uspješnost sprovođenja reformskog procesa, stabilni bezbjednosti ambijent i činjenica da je Uprava policije u 2009. godini postigla najbolje radne rezultate u proteklih deset godina, doprinijeli su odluci Generalnog sekretarijata Interpola da Crnoj Gori povjere održavanje Evropske regionalne konferencije Interpola. Konferencija je održana u maju 2010. godine u Budvi i njena organizacija i ostvareni efekti su, sa nivoa relevatnih međunarodnih bezbjednosnih subjekata, ocijenjeni kao izuzetno uspješni. Direktor Veljović pozvan je da govori na Konferenciji o organizovanom kriminalu u Jugoistočnoj Evropi, koja će se, u organizaciji Generalnog sekretarijata Interpola, održati u Lionu, od 15. do 17. 12. 2010. godine. Interpol je, u pozivu za učešće na ovoj Koneferenciji, odao priznanje crnogorskoj policiji za ostvarene rezultate u borbi protiv organizovanog kriminala na prostoru Jugoistočne Evrope. Tokom Evropske regionalne konferencije u Budvi, podsjetio je direktor, Uprava policije je potpisala Memorandum o razumijevanju i uspostavljanju sigurnog komunikacionog linka sa Europolom. Direktor je ambasadora Lipku upoznao sa strateškim prioritetima u radu Uprave policije i Vlade Crne

Gore, u nadležnosti policijske organizacije, od kojih je izdvojio borbu protiv organizovanog kriminala, korupcije i terorizma i svih oblik transnacionalnog kriminala, sprječavanje i otkrivanje kriminala u vezi sa opojnim drogama, otkrivanje i procesuiranje krivičnih djela iz oblasti privrednog kriminala, kao i međuinstitucionalnu, regionalnu i međunarodnu policijsku saradnju. Podsjećajući da je Uprava policije članica SECI Centra i SEPCA, u kojoj je direktor potpredsjednik Izvršnog odbora, direktor Veljović je kazao da Uprava policije ima veoma kvalitetnu i profesionalnu saradnju sa policijskim organizacijama iz regiona i šire, te da je takva saradnja neophodna kao globalni odgovor savremenim bezbjednosnim izazovima.

Vlada Slovačke podržava Crnu Goru na putu evropskih i evroatlantskih integracija Međunarodna policijska saradnja sa policijama drugih država je do sada rezultirala velikim brojem zajedničkih policijskih operacija i akcija, koje su kao rezultat imale lišenje slobode i procesuiranje odrađenog broja lica i u Crnoj Gori i u drugim zemljama, po informacijama dobijenim od strane naše policije. Ove akcije su prepoznate kao efikasne i javno pohvaljene od strane Interpola i drugih relevatnih međunarodnih subjekata. Kao pozitivan primjer saradnje sa policijom Italije, direktor je pomenuo akciju „Šah Mat" i hapšenje Duška Mićunovića i Saše Subačeva, akciju „Adriatik" i zapljenu 200 kilograma kokaina i lociranje i hapšenje Radovana Jelušića u akciji „Pink Panter" po podacima crnogorske policije.

nadležnostima, odgovorno i profesionalno nastaviti ispunjavanje obaveza koje je naša država preuzela i pokazati da je spremna da efikasno odgovori zadacima koji se pred nju postavljaju i bezbjednosnim službama u regionu i svijetu bude pouzdan i profesionalan partner u rješavanju pitanja od zajedničkog interesa. Ambasador Lipka se zahvalio na prijemu i kazao da Vlada Republike Slovačke i Ambasada njegove zemlje podržavaju Crnu Goru na putu evropskih i evroatlanskih integracija jer je naša zemlja, od momenta kada se uključila u taj proces, a to je relativno kratko vrijeme koje je uslijedilo nakon sticanja nezavisnosti, u svim segmentima značajno napredovala. Ambasador Lipka je izrazio zadovoljstvo zbog veoma dobrih rezultata koje Uprava policije postiže, kao i zbog kvalitetne saradnje i kontakata koje, posebno u smislu zajedničke edukacije i razmjene iskustava, crnogorska policija ima sa kolegama iz slovačke policije, sa potrebom intenziviranja saradnje, radi organizovanja skorašnjeg zvaničnog susreta delegacija dvije policije na najvišem niovu.

Tamara Ralević

Uprava policije će aktivno, shodno svojim

Delegacija Uprave policije u Holandiji

Prioritet prihvatilište za strance

periodu od 20. do 24. septembra 2010. godine, u okviru Projekta «Podrška upravljanju migracijama u Crnoj Gori», koji finansira Delegacija EU u Crnoj Gori, a implementira Međunarodna organizacija za migracije (IOM), delegacija Uprave policije - Sektora granične policije realizovala je studijsku posjetu institucijama koje se bave poslovima sa strancima u Holandiji. Delegaciju su činili: Vesko Vukadinović, pomoćnik direktora; Lazar Janković, rukovodilac Odsjeka za strance i suzbijanje nezakonitih migracija; Dejan Bojić, viši policijski komesar I klase za suzbijanje nezakonitih migracija i Ivica Lukačević, stariji policijski komesar. Domaćin našoj delegaciji bio je Greg Pidakos, direk-

tor Prihvatnog centra za dugotrajno zadržavanje u Alphen a/d Rijnu, koji je od strane IOM-a u okviru projekta angažovan kao stručni konsultant za izgradnju prihvatilišta za strance u Crnoj Gori. Predstavnici Sektora granične policije upoznali su se sa institucijama koje se u Holadniji bave poslovima sa strancima, a obišli su i Prihvatni centar za dugotrajno zadržavanje u Alphen a/d Rijnu, Prihvatni centar za kratkotrajno zadržavanje na aerodromu u Roterdamu, kao i aerodrom u Amsterdamu gdje su imali sastanak sa predstavnicima granične policije Holandije. Tender za odabir izvođača radova na izgradnji prihvatilišta za strance u Crnoj Gori raspisan

je 21. septembra 2010.godine, a planirano je da bude izgrađeno i stavljeno u funkciju do 30. juna 2011.godine. Izgradnju prihvatilišta finasira, u sklopu IPA projekta, Delegacija EU u Crnoj Gori, a realizuje se preko IOM-a. Obzirom da Crna Gora ne posjeduje objekat u kojem bi se ograničila sloboda kretanja strancima koje nije moguće odmah prinudno udaljiti ili kojima nije utvrđen identitet, izgradnja prihvatilišta za strance će bitno doprinijeti efikasnom kanalisanju zakonitih i suzbijanju nezakonitih migracija u Crnoj Gori. D.B.

međunarodna saradnja međunarodna saradnja međunarodna

Protokol: Veselin Veljović - František Lipka

POLICIJSKI GLASNIK | OKTOBAR 2010 |

Sindikat Uprave policije

Sindikat Uprave policije Crne Gore

Savjet Evropskog Sindikata policije

Iz rada Sindikata Uprave policije Održan II kongres Sindikata Uprave policije

STAMBENA PITANJA PRIORITET U

Ulcinju je održan II kongres Sindikata Uprave policije, na kome su pored direktora Uprave policije, Veselina Veljovića, prisustvovale delegacije sindikata policije Srbije, Makedonije, Bosne i Hercegovine, Rumunije i Albanije. Predsjednik sindikata Uprave policije Dušan Vratnica je prisutne goste, delegate i druge učesnike kongresa u uvodnom dijelu upoznao sa aktivnostima Sindikata Uprave policije podnoseći izvještaj o radu. Ocijenjeno je da je Sindikat ostvario zavidne rezultate u svim segmentima rada, a posebno su istaknute aktivnosti na rješavanju stambenih pitanja članova Sindikata i izvršene raspodjele stanova i kreditnih sredstava za individualnu stambenu izgradnju. U tom smislu delegatima su prezentirane do sada realizovane aktivnosti na ovom planu. Naglašeno je da su stanovi u prethodnom periodu dodijeljeni pod povoljnijim uslovima sa pravom otkupa od Crnogorskog fonda za solidarnu stambenu izgradnju, kao investitora radova, po izvođačkoj cijeni umanjenoj od 20 do 30% po osnovu ulaganja članova Sindikata u stambeni fond. Takođe, navedeno je da su u toku postupci raspodjele 85 stambenih jedinica i 30 kredita za rješavanje stambenih pitanja članova Sindikata u sjedištu Uprave policije u Podgorici i jedne stambene jedinice na Cetinju, kao i da je u toku tender za projektovanje za izgradnju 67 stambenih jedinica u Bijelom Polju. U Izvještaju je dat i pregled aktivnosti realizovanih na planu obezbjeđenja besplatnih ljetovanja i banjskih

| OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

liječenja za članove Sindikata sa narušenim zdravljem ili zdravljem članova njihovih porodica, kao i za članove Sindikata sa ugroženim životnim standar-

U toku su postupci raspodjele 85 stambenih jedinica i 30 kredita u Podgorici, jedne stambene jedinice u Cetinju i tender za izgradnju 67 jedinica u Bijelom Polju

dom, kao i pomoći i pozajmica koje su dodjeljivane svakog mjeseca zbog narušenog zdravlja i troškova liječenja ili ugroženog životnog standarda. Sindikat je svake godine realizovao i akcije dodjeljivanja novčanih sredstava za kupovinu knjiga, djeci samohranih roditelja, kao i akcije dodjele novčanih sredstava za novorođenu djecu službenika. Sindikat Uprave policije, od 2009.godine, dodjeljuje prvomajske plakete i novčane nagrade.

Četvrti sportsko-rekreativni susreti službenika Uprave policije u Ulcinju Sindikat Uprave policije je po četvrti put uspješno organizovao sportsko – rekreativne susrete službenika Uprave policije. Ovog puta, sportske igre su održane na prostoru hotelskog kompleksa „Ulcinjska rivijera“ u Ulcinju u periodu od 30. septembra do 3. oktobra 2010. godine. Učestvovalo je oko 450 službenika iz svih organizacionih jedinica Uprave policije, a takmičili su se u raznim sportskim disciplinama.

Najviše priznanje pobjednika u svim disciplinama sportsko – rekreativnih susreta, po prvi put, zasluženo je dobila Posebna jedinica policije. Sportske igre protekle su u fer i korektnom odnosu, kako na terenu tako i u međusobnom druženju, poznanstvu i prijateljstvu, što je krajnji cilj sportsko-rekreativnih susreta.

Svjetsko policijsko prvenstvo u malom fudbalu (WPIST)

Policijska reprezentacija Crne Gore treća!

olicijska reprezentacija Crne Gore (muška ekipa) učestvovala je na 28-om Svjetskom policijskom prvenstvu u malom fudbalu (WPIST), održanom od 11. do 15. oktobra 2010. godine, u Holandiji - Eibergen. Na takmičenju koje se već gotovo 30 godina održava u tom gradu i na kome učestvuju zemlje sa svih kontinenata, ovo je treće učešće policijske reprezentacije Crne Gore. Ove godine, na prvenstvu su učestvovale 102 ekipe, koje su predstavljale 57 zemalja. Policijska reprezentacija Crne Gore je nakon takmičenja po grupama, a zatim po sistemu eliminacija, na kraju osvojila visoko treće mjesto. Osvojena su dva pehara i to jedan za postignuto treće mjesto, dok je drugi dobio golman ekipe Vladan Radović, koji je na svečanoj ceremoniji zatvaranja proglašen za najboljeg golmana prvenstva, a članovima ekipe dodijeljene su bronzane medalje. Na putu do trećeg mjesta, u grupnoj fazi takmičenja i sistemu eliminacija, policijska ekipa je pobije-

dila policijske ekipe Mađarske, Turske, Danske, Slovenije, Engleske, Italije, Holandije, Španije, Francuske, Ukrajine, i u borbi za treće mjesto ekipu Kuvajta. Jedini poraz naša ekipa je zabilježila u polufinalnom duelu od ekipe Hrvatske. Uspjeh koji je crnogorska policijska reprezentacija postigla na takmičenju ostao je zapažen od strane organizatora i drugih učesnika, o čemu govore već najavljeni pozivi za učešće na turnirima u Rusiji, Brazilu, Španiji, Belgiji, Rumuniji i Italiji, koji treba da se održe u narednom periodu.

I ovog puta, crnogorska policijska reprezentacija je na primjeren način promovisala ne samo Upravu policije, već državu Crnu Goru, što zaslužuje svaku pohvalu. Dušan Vratnica POLICIJSKI GLASNIK | OKTOBAR 2010 |

S povodom

Antikorupcijske teme

Pokloni i sponzorstvo u sivoj zoni korupcije Piše: Dragan Mazić

Gifts and sponsorship in the gray area of corruption are among the anti-corruption topics discussed in seminars and workshops for state employees. It is about situations that can become unpleasant and unacceptable for officers when they receive gifts, accept or seek sponsorship or all kinds of giving of presents, feasting, thus threatening to undermine personal integrity and become corrupt. Although there are regulations concerning gifts and sponsorship, regulating the behavior of officers, gaps can be noticed which can be filled by European solutions and experiences, whereas just starting the discussions on this topic will have an impact on our awareness, to minimize or eliminate the gray area of corruption.

ogućnosti za nastanak i pojavu korupcije su uvijek otvorene i raširene u mnogim oblastima rada i ponašanja državnih službenika. Zbog toga se uspostavljaju preventivne mjere koje imaju za cilj njeno sprječavanje i suzbijanje – ako je moguće, već u samom začetku. Ima mnogo situacija na radnom mjestu ili van njega koje za službenike mogu postati neprijatne i nepovoljne, čak toliko da kod drugih pobude sumnju u koruptivno ponašanje. Riječ je prije svega o primanju i davanju poklona, preciznije darivanju službenika, isto tako i ustaljenoj praksi čašćavanja za određeno činjenje ili nečinjenje. Vrlo blisko tome je sponzorstvo, kao drugi mogući oblik neprihvatljivog ponašanja službenika. U traženju odgovora za adekvatno postupanje u takvim situacijama, prethodno treba da prihvatimo određena znanja i razmijenimo iskustva iz te oblasti. Nije dovoljno pozivati se na običaje i tradiciju, ako ne upoznamo važeća normativna rješenja, praksu evropskih država i druge dostupne pisane izvore. Zapravo, svaka diskusija na ovu temu, doprinosi ispravnijem shvatanju i bržem uočavanju opasnosti i posljedica od savremenih ''danajskih darova.'' Zar to nije već napredak i korak bliže uspostavljanju efikasnijih mehanizama za zaštitu ugroženih službenika od nepodobnih darodavaca i sponzora?

Sponzorstvo nije nepoznato državnim službenicima, pogotovo onim na rukovodećim mjestima. Nije mali broj njih koji su iskoristili nečiju ''velikodušnu'' pokroviteljsku ponudu ili su bili u prilici da je sami traže, računajući da će time riješiti problem od opšteg interesa. Ne razmišljajući da, pored koristi koju donosi, sponzorstvo može stvoriti konflikt interesa i proizvesti sumnju u korupciju, upravo zbog mogućeg uticaja sponzora. Specifični problemi oko sponzorstva | OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

uvijek se javljaju ukoliko ne postoji ili se ne poštuje određena procedura. Sponzorstvo može biti u potpunosti regularno i prihvatljivo, ali tek pošto budu ispunjena naredna tri uslova. Jedan od njih je transparentnost. Što znači da treba javno iskazati potrebu za pronalaženjem sponzora za konkretnu situaciju. Drugo, neophodno je sprovesti ravnopravan tretman svih potencijalnih sponzora, kao u postupku javnih nabavki. Treći uslov podrazumijeva sačinjavanje ugovora koji mora biti javan i svima dostupan. Ugovor mora sadržati obaveznu klauzulu u kojoj treba da bude jasno naznačeno da je sponzor zauzvrat dobio odgovarajuću nadoknadu (reklamu, protivuslugu i tome slično). Ako nas ovako uče strani partneri prenoseći pozitivna iskustva, zašto ti principi i pravila ne bi postali osnova našeg ponašanja prema darodavcima i sponzorima?

odgovor. ''Sitni pokloni, sitne usluge, sitna čašćenja obično se u našem društvu ne smatraju korupcijom, međutim ovakva ponašanja su štetna jer dovode građane u neravnopravan položaj, a sa velikom vjerovatnoćom se može pretpostaviti da će državni službenici koji su pristali na sitnu korupciju vremenom preći i na teže oblike korupcije.'' Objašnjavajući dalje, profesor Prlja navodi da ''ipak ne treba praviti grešku i povezivati običaje čašćenja i darivanja sa podmićivanjem i korupcijom. U običajnom pravu u našoj prošlosti jasno je bila napravljena razlika između tradicionalnih običaja čašćenja i darivanja i davanja mita, odnosno korupcije.''

Rijetki osvrti i komentari na temu poklona, obično navode razliku između tradicionalnog običaja darivanja i čašćavanja i primanja mita. Međutim, ne isključuju mogućnost da, ukoliko državni službenici podlegnu sitnim čašćavanjima i poklonima, olako mogu doći u situaciju da počnu primati mito.

Besumnje, uobičajeno društveno ponašanje neosjetno i lako prelazi u koruptivno ponašanje. Između ta dva oblika ponašanja postoji nešto što se može nazvati ponašanje u tzv. sivoj zoni. To su oni postupci i radnje državnih službenika koji su u predvorju, to jest, na samoj granici onoga što zovemo korupcija. Dakle, prihvatljivo društveno ponašanje postaje pretpostavka, uslov da preraste u nešto nedolično, neprihvatljivo – čak nemoralno i suprotno društvenim standardima. O tome treba itekako voditi računa i ukazivati drugima na tu prikrivenu opasnost koja prijeti da naruši lični integritet. Ko jednom čuje metaforu – integritet je kao kvasan sapun i vrlo lako vam isklizne iz ruke – uvijek će je imati na umu. U tom kontekstu, svakako je podsticajna poslovica: Ne postoji besplatan ručak. Kad tad se naplati, na neki način.

Među malobrojnim, zanimljiv i koristan članak ''Od sitne časti do mita kratak je put,'' predstavlja intervju novinara Ilije Despotovića sa dr Draganom Prljom i još uvijek se može pročitati na portalu PCNEN-a, iako je objavljen 2003. Jedan od koautora studije ''Antikorupcija u Crnoj Gori'' na pitanje – koji su oblici ''fine'' kamuflirane korupcije koju ljudi obično ne vide, ne prepoznavaju, čak i kad bi znali to ne smatraju za korupciju – dao je veoma indikativan

Gostujući predavači na antikorupcijskim seminarima i radionicama vole da iznose i obrazlažu raznovrsne praktične primjere, pa tako i u vezi davanja i primanja poklona. To obavezno privlači pažnju učesnika i podstiče ih da iznose lična iskustva. Vrhunac priče je kada pred svakog učesnika nametnu dilema-pitanje – da li bih ja dobio ovaj poklon da nisam na ovom položaju – sugerišući nam da ga treba postaviti kad god se nađemo u

Uobičajeno ponašanje oko čašćavanja, lako prelazi u koruptivno

S povodom takvoj situaciji. Konstatacije tipa – Ne prihvatajte nijedan poklon ako nije porodični – mogu izazvati rezervisanost i u svakom slučaju polemiku među učesnicima. Ipak, na kraju se dođe do zajedničkog i manjeviše prihvatljivog zaključka: uvijek postoji rizik kada prihvatimo bilo koji poklon da zapadnemo u neugodnu situaciju preuzimanja obaveze izvjesnog činjenja, davanja usluge, protežiranja itd. Ilustrativan je primjer da profesori Univerziteta u Berlinu, u skladu sa etičkim kodeksom, mogu primiti poklon samo do vrijednosti od pet eura, dok pokloni iznad propisane granice moraju biti prijavljeni rektoru. Iz istih razloga se u Kelnu neprimjereni pokloni veće vrijednosti deponuju u posebnoj prostoriji, popularno nazvanoj ''soba užasa,'' vjerovatno zbog količine i raznovrsnosti primljenih poklona. Postavlja se pitanje zašto Etički kodeks državnih službenika i namještenika i drugi posebni etički kodeksi ne predvide zabranu primanja poklona iznad utvrđene gornje granice vrijednosti poklona? Zbog čega je zabrana primanja poklona u vrijednosti do 50 eura zakonski propisana samo za funkcionere dok je službenicima prepušteno da slobodno tumače pojam ''prigodni poklon manje vri-

Uprava za kadrove bila je domaćin ''Antikorupcijske obuke za javnu upravu'' namijenjene državnim službenicima zainteresovanim da poboljšaju svoje znanje o korupciji, kao i da steknu određene kvalifikacije. Organizator njemački Institut za evropsku politiku u saradnji sa Ministarstvom za evropske integracije, Upravom za antikorupcijsku inicijativu i Upravom za kadrove održao je seriju višemjesečnih radionica iz oblasti integriteta i prevencije korupcije. Kao predavači smjenjivali su se priznati i odabrani stručnjaci iz Njemačke, Holandije, Norveške, Slovenije koji su na kvalitetan i moderan način prenosili svoja znanja i iskustva njihovih država. Službenici ministarstava, uprava i drugih Vladinih tijela bili su u rijetkoj prilici ne samo da slušaju nego i kreativno učestvuju u vježbama tzv. situacionim dilemama, izradi i zastupanju sopstvenih prezentacija, analizi primjera dobrih praksi, aktivno sudjelujući u kritičkim raspravama. Pokloni, sponzorstva, planovi integriteta, službenička etika, preventivne mjere, zviždanje u pištaljku - dio su tematskih cjelina koje su obrađivane na četiri trodnevne sesije, od aprila do jula mjeseca 2010. godine. Službenici koji su prošli obuku i položili ispit dobili su sertifikate i zvanje menadžera integriteta, kao i obećanje da će imati zapaženu ulogu u prevenciji korupcije u narednom periodu. Pošto je Uprava za antikorupcijsku inicijativu u ovoj sferi sve više prepoznatljiva svojim prisustvom i angažovanjem, normalno je očekivati da će biti pokretač i realizator pomenutih, kao i svih drugih korisnih antikorupcijskih ideja i inicijativa. jednosti?'' Povodom toga, poslužiće kratak uvid u važeća zakonska i druga normativna rješenja koja se tiču poklona. Kada govori o konfliktu interesa Za-

kon o državnim službenicima i namještenicima propisuje da ''državni službenik, ili namještenik, u vršenju poslova, ne smije primati novac, poklon, izuzev protokolarnog ili prigodnog poklona manje vrijednosti, niti bilo kakvu uslugu ili drugu korist za sebe ili druga lica.'' Može li iko odgovoriti koji su to prigodni pokloni manje vrijednosti? I postoji li ograničenje u broju primljenih poklona – po jednom službeniku, u toku dana, mjeseca...? Primanje i prijavljivanje poklona Zakon o sprječavanju sukoba interesa je uvrstio kao važno ograničenje u vršenju javnih funkcija. Zato je propisao odredbe o zabrani primanja poklona, odbijanju poklona, načinu raspolaganja poklonima, evidenciji poklona i nezakonitom primanju poklona. Ukratko, javni funkcioner ne smije primiti novac, hartije od vrijednosti ili dragocjeni metal, bez obzira na njihovu vrijednost. Izuzetak su protokolarni pokloni i prigodni pokloni manje vrijednosti. Protokolarnim poklonom smatra se poklon predstavnika druge države ili menunarodne organizacije koji se daje prilikom posjete, gostovanja ili u drugim prilikama. Prigodnim poklonom manje vrijednosti smatra se poklon u vrijednosti do 50 eura. Pod tačkom pokloni i ponude Etički kodeks državnih službenika i namještenika ističe da službenik neće zahtijevati ili primati poklone, povlastice, ili drugu korist koji mogu da utiču u vršenju poslova; izuzetak čine pokloni koji predstavljaju ''konvencionalnu gostoljubivost''. Propisujući reagovanje na poklon i ponudu Kodeks decidno navodi šta svaki službenik treba da preduzme pošto odbije ponuđen poklon, povlasticu ili drugu korist. On će po mogućnosti identifikovati osobu koja je ponudu učinila ili ukoliko je moguće vratiti uručeni poklon, pronaći svjedoke, odmah prijaviti učinjenu ponudu starješini državnog organa, sačiniti službenu zabilješku. Komplikovano i neprimjenjivo! Ili možda znate službenika koji je reagovao na poklon i ponudu u skladu sa pomenutim članovima Kodeksa? Počev od naslova: "Novo značenje riječi častiti," tekst Dragomira Antonića iz dnevnog lista ''Politika'' kao naručen odgovara da upotpuni priču. U članku autor, po zanimanju etnolog, otvoreno i znalački govori o iskušenjima i posljedicama mita i korupcije, izlazeći dijelom iz okvira svoje profesije. On nas ubjeđuje kako je službenik prilikom obavljanja poslova sklon da se ugleda na ponašanje pretpostavljenih i kolega, slijedeći njihov često pogrešan put i zapadajući sve više u zabranjenu zonu. ''Korupcija mijenja sve. Od ljudske

psihe do moralnih i običajnih normi. Mijenja čak i smisao riječi, odnosno sam jezik. Svakodnevno se može čuti - sredi mi ovo ili ono pa ću te častiti. Riječ častiti, upotrijebljena u ovakvom kontekstu, predstavlja eufemizam za mito i ima potpuno drugo značenje nego što je imala u izvornom obliku.'' Autor je u pravu kad tvrdi da riječ čast koja je uvijek označavala vrlinu i bila sinonim poštenja, upotrijebljena na ovaj način, postaje oznaka za kriminalnu radnju. ''Časne riječi opisivaće nečasne radnje. Nečasne pojave biće opisane časnim pojmovima. Nestaće časnih riječi, ali ostaće prljave pojave. Izgubiće se riječ. Ostaće nepodopština. Riječ čast će zameniti riječ mito. Korupcija će se smatrati čašću, a častiti biće sinonim za podmićivanje,'' kritički i s puno pesimizma zaključuje Antonić. S druge strane, misao: ''Ima nepodmitljivih ljudi, to su oni od kojih ništa ne zavisi,'' ima svoje značenje i skrivenu poruku. Ovaj stari aforizam Duška Radovića, nastao kada je korupcija bila manje aktuelna, ni danas ne gubi na vrijednosti. Eksperti u borbi protiv korupcije, slične stavove sada iznose otvorenije, u preporukama poput ove: nikad ne potcjenjujte vjerovatnoću za postojanje korupcije – svuda i na svakom mjestu. Svima nama je poznato da aktuelna borba protiv korupcije, za polazište ima nacionalnu strategiju i akcioni plan za borbu protiv korupcije, i to je sasvim u redu. Međutim, i pored toga, nije dovoljno reći da će se borba protiv korupcije voditi u skladu sa strategijom i akcionim planom, čije će mjere biti realizovane planiranom dinamikom u naznačenim rokovima. A još manje da će ostvariti rezultate držeći se datih okvira i sprovođenjem predviđenih mjera. Izvan toga možemo: uvoditi pravila, donositi uputstva i smjernice, primjenjivati etičke norme, razvijati diskusije i sve druge stvari koje nedostaju. Pokloni, sponzorstvo, rotacija službenika, mape rizika, službenici za integritet – predlozi su koji zaslužuju pažnju da se razmatraju i sagledavaju. Sve to se prvenstveno mora imati na umu, jer je tanka linija između društvenog ponašanja i korupcije. Ukoliko se želimo suprotstaviti fenomenu tzv. neprihvatljivog ponašanja, moramo otvoriti pitanje uspostavljanja pravila za postupanje u tim situacijama. Stoga je veoma bitno da shvatimo da postoji ta siva zona u kojoj smo vjerovatno bili ili se vrlo lako možemo naći, preporučuju nam, ne bez razloga, strani eksperti za integritet u javnom sektoru. Ponekad se može učiniti da su evropski standardi visoko postavljeni – ipak, isključivo od naše volje zavisi hoće li biti dostignuti. POLICIJSKI GLASNIK | OKTOBAR 2010 |

S povodom

Crnogorska konjička policija na Prvom sajmu konjarstva HORSEVILLE u Novom Sadu

NASTUPOM PLIJENILI APLAUZE

im policije na konjima Posebne jedinice policije učestvovao je na Prvom međunarodnom Sajmu konjarstva HORSEVILLE, održanom u Novom Sadu od 1. do 3.oktobra 2010.godine i predstavio se sa patrolom konjičke policije, koju su sačinjavali policajci konjanici Vučićević Aleksandar i Tapušković Branislav, sa službenim konjima Gyemant i Rangos.

Tradicija i infrastrukturni potencijali Novosadskog sajma u priređivanju događaja slične tematike privukli su veliku pažnju domaćih i inostranih uzgajivača konja, sportskih konjičkih klubova, proizvođača i distributera konjičke opreme, kao i ostalih učesnika čiji je zanimanje usko vezano za konjarstvo uopšte. Na 1.Sajmu konjarstva HORSEVILLE učestvovalo je 108 izlagača i predstavljeno 204 konja iz Srbije, Crne

| OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

Gore, Hrvatske, Makedonije, Slovenije, Bugarske, Mađarske i Slovačke. Sajam konjarstva u Novom Sadu predstavljao je mjesto susreta profesionalaca u oblasti konjarstva i konjičkog sporta, na kojem je osim crnogorske konjičke policije, učešće uzela i konjička policija Republike Srbije. Menadžment Novosadskog sajma na čelu sa Jadrankom Maglov se potrudio i u potpunosti ispunio očekivanja učesnika i mnogobrojnih posjetilaca sa bogatim sadržajima i programom, a koji je započeo svečanim defileom učesnika Sajma novosadskim ulicama i na taj način najavio svečano otvaranje ove manifestacije. Paradu su predvodili mladići u narodnim nošnjama i sa zastavama zemalja učesnika, koje su pratili policajci na konjima u

svečanim uniformama srpske i crnogorske konjičke policije, a potom Ljubičevski višebojci, a na kraju povorke su nastupale i najljepše zaprege. Svečana povorka je izazvala veliku pažnju prolaznika, koji su sa oduševljenjem ispratili učesnike defilea, gdje je crnogorska konjička policija svojom pojavom, ljepotom uniforme koju su sa ponosom nosili policajci konjanici, prosto plijenili poglede i izazvali velike aplauze prisutnih, a učesnicima defilea na Trgu slobode su se priključili ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, dr Saša Dragin i predstavnici gradske vlasti i policije. Za vrijeme trajanja Sajma, crnogorska konjička policija je imala svoj štand, koji je bio izuzetno posjećen, a u kontaktu sa službenikom jedinice Čekić Safetom posjetioci su imali priliku da se upoznaju sa radom

konjičke jedinice. Posjetiocima je posebno bila interesantna izložena oprema za policajce konjanike i službene konje, a izloženim propagandnim materijalom i video prezentacijom, prikazivani su sadržaji koji su afirmisali i promovisali crnogorsku konjičku policiju, Posebnu jedinicu policije, kao i Upravu policije i državu Crnu Goru. Treba naglasiti činjenicu da je promotivni materijal koji je pripremljen i izložen na našem štandu a koji se tiče promovisanja Crne Gore kao turističke destinacije bio veoma interesantan i tražen od strane posjetioca. Dan crnogorske policije, 2.oktobar, svečano je obilježen na našem štandu, kojom prilikom su posjetioci počašćeni crnogorskim pićem iz proizvodnog asortimana „13 jul – Plantaže“ a.d.Podgorica, što je dodatno ostavilo lijep utisak i zaokružilo ukupnu sliku o crnogorskim predstavnicima. Komandant Posebne jedinice policije, Miloš Vučinić je u cilju jačanja projekta međunarodne saradnje sa policijskim jedinicama u okruženju koristio i ovu priliku da ostvari kontakte sa komandantima policijskih specijalnih taktičkih jedinica Republike Srbije, kao i relevantnim predstavnicima lokalne vlasti u Novom Sadu, cijeneći da će isti biti od koristi za jedinicu i Upravu policije u cjelini.

Takođe, dobro planiranje, pripreme i organizacija aktivnosti koje je sa svojim službenicima realizovao neposredni starješina jedinice Šaranović Zoran su rezultirali veoma zapaženim učešćem i promocijom konjičke policije Crne Gore. Na kraju, treba pomenuti činjenicu da su organizovani sadržaji na sajmu u vidu raznih stručnih predavanja koja su držali relevantni stručnjaci, razmjene iskustava sa uzgajivačima i vlasnicima konja iz okruženja, proširivanje znanja o sveukupnom radu sa konjima, kontakti sa proizvođačima i distributerima opreme, kao i komunikacija sa predstavnicima Čete konjanika brigade policije iz Beograda, u edukativnom smislu bili od velike važnosti. Zoran Šaranović

Pomoćnik komandanta za logistiku u Posebnoj jedinici policije, Vesko Zindović, u organizacijskom smislu je u potpunosti doprinijeo da prisustvo crnogorske konjičke policije Sajmu konjarstva u Novom Sadu protekne izuzetno zapaženo, a ostvareni kontakti će biti korisni za dalji razvoj i afirmaciju konjičke policije Crne Gore.

Štand crnogorske konjičke policije na Novosadskom sajmu je bio izuzetno posjećen i zapažen

POLICIJSKI GLASNIK | OKTOBAR 2010 |

Standardi i praksa

Zajednička obuka pripadnika Uprave policije, Vojske i oficira države Mejn

ripadnici Uprave policije i Vojske Crne Gore su, od 25. do 31. jula, učestvovali na zajedničkoj obuci sa oficirima države Mejn u SAD-u, u Zalivu Casco. Obuka je realizovana u skladu sa Programom državnog partnerstva između Crne Gore i američke države Mejn i programom Nacionalne garde države Mejn o pružanju pomoći u pripremama za vojne intervencije i prirodne nepogode. Program je finansiran od strane Ministarstva odbrane i Nacionalne garde, koja je pokrila troškove obuke putem Kancelarije pomorske patrole Uprave za pomorske resurse države Mejn. Inače, Programom državnog partnerstva između Crne Gore i američke države Mejn predviđene su ključne oblasti saradnje,

| OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

ISKUSTVA PRIJATELJA koje, pored obuke i treninga pripadnika Vojske Crne Gore, obuhvataju i obuku pripadnika vojske, policije i specijalnih jedinica u pružanju pomoći civilnom sektoru u vanrednim situacijama. Obuka za pomorske jedinice je samo jedan od dvadeset događaja koji je Nacionalna garda američke države Mejn organizovala do sada. Prošle zime, oficiri Pomorske patrole Mejna proveli su pet dana u Crnoj Gori prilikom realizacije slične obuke. Crna Gora ima dosta zajedničkog sa državom Mejn. Naša razuđena obala duž Jadranskog mora podsjeća na obalu Mejna, a ekonomije dvije države se takođe u velikoj mjeri oslanjaju na turizam. M.K.

POLICIJSKI GLASNIK | OKTOBAR 2010 |

Standardi i praksa

Skup policijskih eksperata u Sarajevu

Još jednom potvrđen značaj strateškog planiranja u sprovođenju reformi u policiji The two-day executive-level event, gathered more than 40 senior police officers from OSCE and RCC members from South-Eastern Europe, policy and management experts from the OSCE region and international organizations as well as civil society. Participants discussed the practical application of best practices in the law enforcement field with a special emphasis on democratic policing, strategic planning and good governance for managing police reform in the region. This expert meeting was part of a series of OSCE-facilitated regional events focusing on democratic policing. Previous events were held in Central Asia and in Eastern Europe. Over the last decade, the OSCE has supported police reform in South-Eastern Europe, the South Caucasus and Central Asia, including through publications, such as the Guidebook on Democratic Policing, produced by police experts from the OSCE Secretariat and participating States.

organizaciji Strateške jedinice OEBSa (OSCE Strategic Police Matters Unit) u Beču i Sekretarijata Vijeća za regionalnu saradnju (RCC), u Sarajevu je, 29. septembra i 01. oktobra 2010. godine, održan sastanak policijskih eksperata na kojem je razgovarano o osnovnim elementima strategije reforme u smislu upravljanja kulturološkim i strukturalnim promjenama u policiji, elementima decentralizacije i nadzornoj ulozi policijskih rukovodilaca. Učesnici skupa bili su viši službenici ministarstava unutrašnjih poslova i policije zemalja Jugoistočne Europe, kao i predstavnici relevantnih međunarodnih organizacija i civilnog društva. Skup su otvorili Jelica Minić, zamjenica glavnog sekretara RCC-a i Knut Dreyer, viši stručni savjetnik Glavnog sekretara OSCE-a za policijska pitanja.

Dreyer je na otvaranju rekao da je „potrebno jako puno vremena za temeljno sprovođenje reforme policijskih struktura“ i da je u tom pravcu „najvažniji zadatak da se promijeni unutrašnja kultura u policiji što često podrazumijeva odstupanje od prethodno usvojenih filozofija tradicionalnog rada policije. Šefovi policije moraju biti odlučni da se suoče sa izazovima transformacije tako što će pažljivo strateški planirati rukovođenje strukturalnim i kulturološkim promjenama“. Jelica Minić je istakla konkretan uticaj koji je ova vrsta aktivnosti imala na efikasnost rada policije. „Zadnjih 15 godina region radi na reformi policije. Sada smo počeli da vidimo i rezultate ovih napora. Policija sada više pažnje posvećuje služenju zajednici. Ali i dalje ostaje mnogo posla, naročito u razvoju sistema upravljanja ljudskim resursima u sprovođenju zakona,

imajući u vidu i zahtjeve pristupanja EU u oblasti pravosuđa i unutrašnjih poslova“. Ovaj događaj je dio niza ekspertskih sastanaka, konferencija i radionica koje su za cilj imale upoznavanje sa principima sadržanim u Vodiču o radu policije u demokratskom društvu, koji je pripremljen uz sudjelovanje policijskih stručnjaka iz Regiona i OEBSa. Skup je, takođe, organizovan i sa ciljem da se, na osnovu analize ostvarenog nivoa policijskih reformi i razvoja strateškog planiranja u policijama zemalja Jugoistočne Evrope, obezbijedi platforma na kojoj će stručnjaci iz država učesnica i međunarodnih i regionalnih organizacija razvijati mogućnosti daljeg jačanja strateških policijskih kapaciteta. Pored panelista iz zemalja učesnica i međunarodnih i regionalnih organizacija na sastanku su diskutvane

Fotografije su preuzete od Vijeca za regionalnu saradnju.

| OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

Standardi i praksa i analizirane preporuke iz Vodiča o radu policije. U tom smislu, poseban akcenat bio je na razvijanju strateških analitičkih sposobnosti i vještina – generalno i posebno u smislu koji će obezbijediti državama učesnicama lakše praćenje i realizaciju reformi u konkretnim oblastima policijskog rada i djelovanja. Zaključci sa ovog ekspertskog skupa biće dobra osnova budućeg razvoja OEBS-ovih smjernica o radu policije u vezi sa upravljanjem promjenama u policiji koje će bit pripremljene u saradnji sa stručnjacima za strateško planiranje i reformu policije iz zemalja učesnica sastanka. Zoran Talović

Uspostavljen direktni komunikacioni link između Uprave policije i SECI Centra Direktor Uprave policije Veselin Veljović i direktor SECI Centra Gurduz Bahadira su, 02. jula 2010. godine, u Podgorici održali zajedničku pres konferenicju. Povod je uspostavljanje direktnog komunikacionog linka između Uprave policije i SECI Centra pomoću komunikacione opreme koju je SECI Centar donirao Upravi policije, a Sertifikat o predaji opreme na pres konferenciji potpisali su Veljović i Bahadira. Veljović je podsjetio da Uprava policije, pored SECI Centra, komunikacioni link već ima sa Interpolom i Europolom. „To su naša tri strateška partnera sa kojima imamo direktnu komunikaciju". Bahadira je kazao da je saradnja sa crnogorskom

policijom dobra i ocijenio da uspjeh u borbi protiv prekograničnog šverca i kriminala značajno zavisi od međudržavne saradnje. On je dodao da će SECI Centar nastaviti da podržava svoje članice da sarađuju na tom planu i predstavnicima medija predočio da SECI ima 13 država članica, među kojima je i Uprava policije Crne Gore, dok 18 zemalja ima status posmatrača. Ministar unutrašnjih poslova i javne uprave Ivan Brajović je, zajedno sa direkotom Veljovićem, nakon pres konferenicje primio Gurduza Bahadiru. Ministar je tokom susreta naglasio da je Crna Gora otvorena za unaprjeđenje saradnje sa SECI Centrom, posebno u svijetlu dobre policijske saradnje sa zemljama regiona. Takođe je kazao da Crna Gora snažno podržava potpisivanje međunarodnih sporazuma sa zemljama

regiona o ekstradiciji optuženih, kao jednom od snažnih oružja za borbu protiv svih vidova kriminala. Bahadira je, u razgovoru sa ministrom Brajovićem, u cilju produbljivanja saradnje dvije institucije, predložio otvaranje Nacionalne kancelarije SECI centra u Crnoj Gori, što su ministar Brajović i direktor Veljović ocijenili kao dobrom inicijativom.. Zajednički je ocijenjeno da je saradnja u oblastima koje se odnose na promet droga, trgovinu ljudima, krađu vozila, krijumčarenje i carinske prevare, finansijski i kompjuterski kriminal, terorizam i sigurnost kontejnera, od izuzetne važnosti i da tu saradnju treba konstantno razvijati radi suočavanja sa svim savremenim bezbjednosnim izazovima.

Tamara Ralević

Jednakost za seksualne manjine Šest službenika Područne jedinice Podgorica učestvovalo je u obuci „Pravda na Balkanu - jednakost za seksualne manjine", koja je, od 28. juna do 10. jula 2010. godine, održana u Kanadi i Sjedinjenim Američkim Državama. Prvi dio obuke održan je u Torontu Kanada, gdje su obrađivane teme vezano za LGBT (lezbejsku, gej, biseksualnu i transrodnu) populaciju. Na ovom dijelu obuke je razgovarano o seksualnosti, homofobiji i heteroseksizmu; svjesnosti i edukaciji policije; govoru mržnje i zločinima iz mržnje prema LGBT populaciji; prijavi homofobičnog nasilja i problemima transrodnih osoba u zajednici. Ove teme je prezentovao policijski oficir iz Toronta Tomas Deker, koji je glavni i odgovorni policijski službenik za odnose policije i LGBT populacije.

Takođe, službenici crnogorske policije su, zajedno sa kolegama iz Toronta, pratili Paradu ponosa u Torontu, na kojoj je učestvovalo oko 2,5 miliona ljudi. Po završetku posjete i obuke Torontu, usavršavanje je nastavljeno u Los Anđelesu. U Americi je posjećeno više institucija od značaja za tok obuke Williams Institute, UCLA, Gay and Lesbian Center (Gej i lezbijski centar), West Hollywood Sherifs Depertment, Los Angeles Police Department (LAPD) kao i LA County Jail (Oblasni zatvor Los Anđelesa). Policijski službenici su imali priliku da se, u svim pomenutim institucijama, upoznaju sa djelatnostima i načinom rada, gdje posebno, shodno obuci, ističu rad Gej i lezbijskog centra, koji je najveći centar takve vrste na svijetu, i Istraživački centar u kojem se sprovode

dugogodišnja istraživanja vezana za terapiju za HIV/AIDS. Važno je napomenuti da su pripadnici Uprave policije Crne Gore imali i praktičan rad organizovan od strane šerifa Zapadnog Holivuda, koji se ogledao u noćnoj i dnevnoj patrolnoj djelatnosti. Takođe, sva predavanja bila su organizovana u prostorijama stanice policije, gdje su pored rukovodilaca i javnih funkcionera (gradonačelnika Zapadnog Holivuda na prvom mjestu) bili prisutni i pripadnici LGBT populacije koji su prenijeli svoja iskustva i znanja u radu, ali i odgovarali na sva pitanja vezana za međusobne odnose policije i zajednice.

Tamara Ralević

POLICIJSKI GLASNIK | OKTOBAR 2010 |

Standardi i praksa

Nove pritvorske prostorije PJ Podgorica

Konceptualno zaokružen i funkcionalan pristup

edan od specifičnih izazova sa kojim su se suočili projektanti i izvođači radova novog objekta Uprave poliije PJ Podgorica između ostalog se odnosio na izgradnju i opremanje prostorija za zadržavanje lica lišenih slobode. Činjenica da se gradi potpuno novi namjenski objekat, uslovila je da se ovaj problem koji je dugo godina opterećivao PJ Podgorica mora konačno rješiti na temeljit i valjan način. Prilikom izrade idejnih rješenja i detaljnog projekta do kraja su poštovani parametari zadati u Pravilniku o uslovima koje moraju ispunjavati prostorije za zadržavanje lica lišenih slobode (“Sl. list RCG” broj 57/6) , kao i normativi iz Konvencije o sprečavanju mučenja i nečovječnog ili ponižavajućeg postupanja ili kažnjavanja. Međutim, prilikom neposrednog izvođenja radova pojavila su se mnoga pitanja, nedoumice i nerješeni tehnički detalji usko vezani za specifične bezbjednosne rizike, koji su, po pravilu,uvjek prisutni u radu sa zadržanim licima. Prostorije za zadržavanje PJ Podgorica su smještene u suterenskom dijelu objekta što je imajući u vidu normu da pritvorske jedinice moraju imati dnevno osvetljenje, odmah u početku izgradnje predstavljalo limitirajući faktor. Zbog toga se sa izvođačem radova pristupilo dogradnji dodatnih šahtova – prostora do prozorskog otvora svake pritvorske jedinice preko kojih bi dopirala dnevna svjetlost u dovoljnoj količini. Dodatnu poteškoću predstavljala je i činjenica što se objekat Uprve policije direktno graniči sa javnom površinom-trotoarom dostupnim svim građanima bez ikakvih ograničenja. U tom cilju prozorska stakla koja obezbeđuju dnevnu svjestlost su sačinjena od specijalnog anti - vandal stakla otpornog na puščane i pištoljske projektile, a dodatno su zaštićena sa sitnom čeličnom metalnom rešetkom i velikom metalnom konstukcijom koja zatvara prilaz otvorima za osvjetljenje prostorija.Veličina otvora za svjetlost je najmanje 1/8 tlocrtne površine prostorije. Kapacitet prostorija za zadržavanje PJ Podgorica je 10 pritvorskih jedinica sa ukupno 17 ležajeva. Posebno se vodilo računa o površini prostorija imajući u vidu da jednom zadržanom licu mora pripasti minimalno 5 m2, a da širina zidova mora biti veća od 2 metra. Sve prostorije za zadržavanje su visine 5 metara što omogućava dovoljnu kubikažu prostora odn. vazduha, dok je vještačko osvjetljenje obezbijeđeno preko sijalica montiranih na plafonu sa naponom od 24 volta. Zidovi i podovi su rađeni od uobičajenih građevinskih elemenata sa zaobljenim uglačanim unutrašnjim rubovima, a završni sloj je od vodootprnog premaza podesnog za lako održavanje higijene.U zavisnosti od površine u tlocrtu, svaka pritvorska jedinica posjeduje odgovarajući broj ležajeva. Ležajevi su čvrsto pričvršćeni za pod, izrađeni su od masivnog drveta, sa uglačanim i obrađenim površinama, bez zareza, proreza, rupa,

| OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

oštrih ivica ili vidljivih i lako dostupnih konstrukcijskih elemenata za sklapanje. Vrata su od metala, sa duplim kosim zasunom i sigurnosnom bravom, ankerovana u zid tako da na unutrašnjoj strani prostorije nema isturenih rubova odn. u ravni su sa zidom. Posebno poteškoću i izdatak je predstavljao norma-

Grijanje odn. hlađenje i ventilacija prostorija je obezbijeđeno sistemima za uduvavanje toplog i. hladnog vazduza, ali sistem nije pod kontrolom zadržanog lica već služenika koji se strara o njemu. Takođe, svaka prostorija. kao i ukupan prostor sa pristupnim stepeništem i ulaznim hodnikom, je opremljen kvalitetnim video nadzorom i dvosmjernom interfonskom komunkacionom vezom između zadržavnog lica i službenika policije. Kao aneks prostorija izgrađena su dva mokra čvora za lica različitog pola, a svaki sanitarni čvor sadrži, između ostalog, tuš kabine i poseban sanitarni čvor za invalidna lica. Sve prostorije su pod fizičko-tehničkim nadzorom službenika koji su opremljeni sa monitorima radi posmatranja zadržanog lica, sistemima za kontrolu ventilisanja i uduvavanja toplog ili hladnog vazduha, sistemima za anti požarnu zaštitu, interfonskom komunikacijom sa pritvorenim licima, računarskim terminalom za ažuriranje podataka o zadržanim licima na računarski sitem i komunikacijom sa šefom smjene operativne službe dežurstva.

tivni zahtjev da se svakom zadržanom lice neposredno u prostorijama mora omogućiti konstantan pristup pitkoj vodi. Imajući u vidu dosadašnje iskustvo kada su pojedina zadržana lica uništavala inventar, posebno umivaonike, ovaj put se pristupilo nabavci i ugradnji namjenskih točećih mjesta i umivaonika izrađenih od nerđajućeg čelika, čvrsto pričvršćenih (uzidanih) u zid, sa česmom na pritisak koja obezbeđuje dotok vode do 20 sekundi po jednom aktiviranju. Imajući u vidu broj prostorija, ovakvo kvalitetno rješenje po uzoru na evropske standarde je zahtjevalo velika finansijska izdvajanja.

PJ Podgorica je dobila namjenski konceptualno zaokružen i funkcinalan prostor koji omogućuje da se sa zadržanim licima u jednom ograničenom bezbjednom prostoru obave sve procedure od momenta dovođenja, prihvata, identifikacije, pregleda, ukazivanja ljekarske pomoći, monitoringa nad psihofizičkim stanjem, obavljanja razgovora pa sve do njegovog konačnog oslobođenja ili procesuiranja prema drugim organima. Činjenica da je izvođaču radova prepuštena sloboda u pogledu zadovoljavanja svih uslova je znak da rukovodstvo Uprave policije uopšte nije žalilo sredstava ni prostora kako bi se ispunili svi standardi koji su u predhodnom peridu izazivali pozornost javnosti i produkovali kontraverze. Bogdan Đurović

Standardi i praksa

Kurs antiterorističke taktike u Danilovgradu

Policija i Vojska na istom zadatku

kasarni „Milovan Šaranović“Danilovgrad, od 3.juna do 1.jula 2010. godine uspješno je realizovan osnovni (bazični) kurs antiterorističke taktike za dvanaest pripadnika Čete za specijalna dejstava Vojske Crne Gore. Kurs je izveden po Planu predviđenom od strane instruktorskog tima sastavljenog od pripadnika Specijalne antiterorističke jedinice Uprave policije koji su svoja znanja iz oblasti borbe protiv terorizma stekli u prestižnim vojno-policijskim kampovima u SAD, gdje su ih obučavali renomirani instruktori iz sastava specijalnih jedinica (marinaca, delte, mornaričkih foka, zelenih beretki...). Kao jedina jedinica u Crnoj Gori obučena po NATO standardima za izvođenje antiterorističkih dejstava, SAJ je ovim kursom omogućila pripadnicima Čete za specijalna dejstva VCG da razviju timski rad, da usvoje pravila vođenja bliske borbe (CQB) kao i da strateški razmišljaju u kritičnim situacijama što obezbjeđuje širok spektar odgovornosti u datim situacijama. Realizovanom obukom pripadnici Čete za specijalna dejstava VCG su podigli nivo obučenosti i efikasnosti za izvršenje kompleksnih zadataka u bliskoj borbi protiv terorizma kao i za rukovanje naoružanjem specifičnim za specijalne jedinice. Obuka koja je

sprovedena zahtijevala je izuzetnu pažnju i disciplinu kod polaznika kursa. Rad se odvijao od najprostijih segmenata do konstantne upotrebe bojeve municije prilikom izvođenja borbenih gađanja i to u situacijama kada su se polaznici kursa nalazili na bliskom rastojanju jedan od drugoga. Prvi dio obuke odnosio se na taktiku rukovanja naoružanjem „GLOK17, Hekler Kok MP5 i Hekler Kok 416,“ i kurs borbenog gađanja. Teorijski sadržaj je praćen praktičnim izvođenjem, nakon čega su uslijedila borbena gađanja koja su osmišljena kao proste vježbe koje su iz dana u dan postajale sve složenije i zahtijevnije. Drugi dio obuke realizovan je u nekoliko cjelina, a krenulo se od osnovnih pravila taktike specijalnih dejstava, da bi se na kraju sve objedinilo u jednu cjelinu. Prvih nekoliko dana posvetili smo pažnju metodama postavljanja formacije tima za upad i osnovnim načelima taktike bliske borbe u prostim prostorijama. Uvježbavanje je počelo sa upadom dvočlanog tima u prostu prostoriju a završilo se sa složenijim upadima u više prostorija gdje se u rad uključivao šestočlani tim za upad. Nakon toga pažnja je posvećena metodama nasilnog ulaska u zatvorenu

prostoriju gdje je svaki od polaznika morao savladati ulogu tzv. „razvaljivača“. Sa pripadnicima Čete za specijalna dejstava teorijski i praktično je obrađena i tema „Napad na oteto vozilo“, gdje je demonstrirana i uvježbana taktika napada na vozilo u pokretu i mjestu. Antiteroristička obuka sprovedena pripadnicima Čete za specijalna dejstava VCG, koja je u skladu sa najmodernijim NATO standardima, imala je za cilj usvajanje i usaglašavanje taktika i postupaka tokom rješavanja kriznih situacija kako bi polaznici obuke mogli učestvovati ravnopravno ili pružiti podršku Specijalnoj antiterorističkoj jedinici Uprave policije tokom izvođenja aantiterorističkih dejstava. Za kraj kursa je upriličena završna vježba koja je obuhvatila sve segmente realizovane obuke čiji je cilj bio da pokaže stepen obučenosti i usvojenog znanja svakog pojedinca i tima kao cjeline. Saradnja specijalnie jedinice UP i VCG u narednom periodu će se intezivirati što će omogućiti jaču vezu na otklanjanju bezbjednosnih rizika po pitanju terorizma u Crnoj Gori.

Mirko Banović

POLICIJSKI GLASNIK | OKTOBAR 2010 |

Iz rada policije

Svečano uručene diplome iz menadžmenta

prava policije Crne Gore je, u saradnji sa Misijom OEBS-a u Crnoj Gori, organizovala obuku za srednji i viši menadžerski nivo iz oblasti menadžmenta. Program Uvodna diploma za menadžment, ILM – Instituta za liderstvo i menadžment, jedne od najčuvenijih institucija u Evropi za profesionalno obrazovanje lidera i menadžera, otpočeo je 26. oktobra 2009. godine. U sjedištu Misije OEBS-a u Podgorici, 28. septembra 2010. godine, organizovana je svečanost uručenja sertifikata povodom uspješno okončane obuke. Sertifikati su uručeni Draganu Klikovcu, Dejanu Bojiću, Zoranu Brđaninu, Milošu Vučiniću, Radovanu Ljumoviću, Zoranu Taloviću i Nadi Tadić, službenicima Uprave policije Crne Gore , kao i Valeriju Petrovu i Dragici Vučinić iz Misije OEBS-a u Crnoj Gori.

N.T.

Saradnja policija na međunarodnim aerodromima

okviru projekta „Uspostavljanja mreže saradnje između graničnih policija na međunarodnim aerodromima u državama članicama MARRI inicijative, u Podgorici je, 06.jula 2010. godine, održan Drugi Regionalni sastanak komandira jedinica granične policije na međunarodnim aerodromima, kojem su prisustvovali rukovodioci graničnih službi na aerodromima u Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj, Srbiji, Makedoniji i Crnoj Gori.

Cilj projekta je unapređenje saradnje graničnih policija na međunarodnim aerodromima. Njegova realizacija počela je 1. novembra 2009. i planirano je

| OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

da traje godinu dana.

naših država.

Sastanak u Podgorici, kao dio projektom utvrđenih aktivnosti, organizovao je Sektor granične policije Uprave policije Crne Gore u saradnji sa MARRI regionalnim centrom.

Vukadinović je kazao da su službenici granične policije na aerodromima „sada u stanju da probleme koji se javljaju riješe u realnom vremenu, odnosno da pomognu onima koji imaju hitnu i neodložnu potrebu da putuju", kada su naravno u pitanju humani razlozi i kada treba prevazići neke formalne poteškoće u vezi sa ispunjavanjem svih uslova za putovanje ako se recimo radi o teškom zdravstvenom problemu gdje je potrebna hitna reakcija, smrtnom slučaju itd.

Pomoćnik direktora Uprave policije Crne Gore za Sektor granične policije Vesko Vukadinović je izrazio zadovoljstvo susretom crnogorske granične policije sa delegacijama graničnih službi iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Srbije i Makedonije, istaknuvši da „bez kvalitetne i direktne komunikacije po linijama rada između pripadnika policija u regionu nema efikasnog sistema bezbjednosti". Po riječima Vukadinovića kolege graničnih službi iz pet zemalja su, u dosadašnjim kontaktima, već izgradili međusobnu saradnju i visok stepen profesionalne komunikacije i povjerenja, sa čime je potrebno nastaviti i u narednom periodu a odnose još više učvrstiti jer je to u interesu građana

Učesnici sastanka su se složili da je direktna komunikacija najbolje rješenje za razmjenu iskustava i međusobnu saradnju, a izrazili su i zahvalnost MARRI inicijativi, koja je umnogome doprinijela da se regionalni sastanci od ideje realizuju u konkretnu aktivnost i da, kako se učesnici nadaju, postanu tradicija. Kolege iz graničnih policija na aerodromima u Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj, Srbiji, Makedoniji i Crnoj Gori su se dogovorili da se za naredni susret uradi Nacrt Memoranduma o razumijevanju između graničnih policija zemalja regiona. G.P.

Policijski poslovi i ljudi o kojima malo znamo

lavica Jovanović radi kao samostalni inspektor za bio hemijsku zaštitu u Grupi za anti teroristički pregled pri Sektoru za obezbjeđenje ličnosti i objekata. Njen posao se odnosi na kontrolu bezbjednosti hrane koju neposredno konzumiraju štićene ličnosti. Na zalasku svoje bogate profesionalne karijere, Slavica o svom poslu govori sa ogromnom dozom elana i posvećenosti . Njezin respektabilan profesionalni put počeo je daleke 1970 godine kada je počela da radi kao hemijski tehničar u fabrici viskoze u Loznici. Potom upisuje fakultet hemije na PMF u Beogradu i diplomira 1977 godine. Kaže da je preporuka porofesora Dragomira Viterovića (profesor srpskog hemijskog društva), za IREX-u za stipendiju na Univerzitetu u Južnoj Kaliforniji, bila presudna u njenom životu. To je opredijelilo njenu karijeru i životni put.

U objektima zatvorenog tipa vrši se preventivna kontrola najmanje 4 puta godišnje i uvijek neposredno pred korišćenje objekta. U objektima otvorenog tipa kontrola se vrši preventivno, kada se sazna da će tu boraviti štićena ličnost (godišnji odmori, praznici.). Pored toga vrši se kontrola bezbjednosti poklona koje štićene ličnosti dobijaju u poslovnim kontaktima (ako je u pitanju hrana ili piće). Objašnjava da termin “bezbjednost hrane” znači da hrana zadovoljava bezbjednosne standarde i da neće štetiti zdravlju štićene ličnosti. Sve kontrole se vrše u skladu sa Zakonom o bezbjednosti hrane. Usklađivanja procedura i postupaka sa relevantnim službama iz ove branše, odnosno kontinuirana saradnja sa sanitarnom, poljoprivrednoma, zdravstveno-sanitarnom inspekcijom, Institutom za javno zdravlje je preduslov za funkcionisanje poslova bio hemijske zaštite.

Iz rada policije

jene i ispravnosti vode koji se obrađuju na licu mjesta, a uzeti uzorci hrane se prosljeđuji na dalje analize Institutu za javno zdravlje. U slučaju i najmanje sumnje u ispravnost, ’’sumnjiva hrana’’ se izostavlja iz menija i zamjenjuje sa bezbjednom hranom. Tako se i u slučaju sumnje da je neko lice koje radi sa hranom bolesno (od bolesti koje se može prenijeti hranom), iskjljučuje iz servisa za štićene ličnosti. Kada analize pokažu da je uzorak neispravan, proizvod se uklanja iz objekta i u objekat se šalje sanitarna inspekcija. Zatim se sprovodi kontrolni pregled radi provjere da li je proizvod eliminisan iz upotrebe. Ako nije, uništava se na licu mjesta posipanjem hemikalija (deterdžent). Slavica kaže da je u svom poslu imala i neprijatnosti, posebno kada, na osnovu zatečenog stanja, odluči da boravak štićene ličnosti u nekom objektu nije bezbjedan i da se konzumacija u potunosti otkazuje. Kao kuriozitet ističe nedavnu posjetu kineske delegacije kada su gosti donijeli svoju autentičnu hranu što je napravilo svojevrsnu bezbjednosnu pometnju zbog atipičnosti kulinarskih proizvoda, nekarakterističnih za naše podneblje. Interesantan je primjer koji navodi, da se za vrijeme vladavine posljednjeg kineskog cara, bezbjednost hrane provjeravala isključivo degustacijom, na način što se pripremalo oko 100 jela koja su degustirali tadašnji «probači hrane», ali se nikada nije tačno znalo koje će jelo car da konzumira. Kuvar nije mogao namjerno da ga otruje, a probači su morali svako jelo da degustiraju, na sopstveni rizik.

Nakon povratka iz Amerike, radila je kao vodeći projektant za pročišćavanje tekstilnih otpadnih voda (oblast ekologija) do dolaska u Crnu Goru 1997 godine, kada zasniva radni odnos u MUP-u RCG, kasnije Agenciji za nacionalnu bezbjednost i sada Upravi policije. Slavica naglašava da se o poslu koji ona radi, u Upravi policije malo zna, tako da će razgovor s njom imati za mnoge čitaoce i edukativni karakter. Objašnjava da se kontrola hrane vrši u objektima u kojima stalno ili povremeno borave lica pod bezbjednosnom zaštitom. Ti objekti mogu biti otvorenog i zatvorenog tipa, pri čemu objekti zatvorenog tipa su vitalni državni objekti, a objekti otvorenog tipa su svi ostali objekti.

Kontrola bezbjednosti hrane u nekom objektu se odvija po ustaljenim, standardizovanim procedurama: • Provjera hrane prema meniju i shodno procjeni rizika, uzimanje uzoraka za analizu; • Provjera svih postupaka manipulacije sa hranom: porjeklo, isporuka, skladištenje, priprema, čuvanje do služenja i služenje hrane; • Provjera higijene radnog prostora, površina, pribora, opreme i lične higijene zaposlenih koji manipulišu sa hranom, kontrola sanitarnih knjižica zaposlenih; • U slučaju da meni nije definisan vrši se provjera zatečene hrane u objektu po sistemu “od njive do trpeze”: • Istovremeno se prilikom pregleda vrši provjera zdravstvene ispravnosti vode, kao i provjera pića. Za ovu vrstu kontrola Slavica koristi brze metode sa pokretnom opremom i testovima za provjeravanje higi-

Primjena savremenih metoda kontrole hrane podrazumijeva i posjedovanje različitih međunarodnih sertifikata iz ove oblasti. Slavica kaže da se besprekidno edukuje i da još uvijek nije upućena u sve detalje ovog posla. Tako ističe da joj je posjedovanje IRCA sertifikata omogućilo da postane međunarodni lider auditor sa pravom da samostalno pregleda hranu svugdje. Od ostalih obuka ističe USAID obuka iz 2009 i ’’Food code” obuka (zbirka propisa o bezbjednosti hrane), a primjenu HACCP menadžmentskog sistema za bezbjednost hrane , koji je i kod nas prihvaćen kao standard, kroz razne seminare i druge oblike edukativnog karektera, prati i pohađa kad god joj se za to ukaže prilika. Slavica Jovanović ostavlja utisak velikog profesionalca i zaljubljenika u svoj posao. Jedan radni vijek nije joj dovoljan već planira da nakon odlaska u penziju nastavi da se bavi ovim poslom, uči i usavršava nove bezbjednosne tehnike i moderna dostignuća u kontroli bezbjednosti hrane. Doris Đelević POLICIJSKI GLASNIK | OKTOBAR 2010 |

Iz rada policije

PROJEKAT “POLICIJA U ZAJEDNICI” U PRIJESTONICI CRNE GORE

rojekat “Policija u zajednici” počeo je da se primjenjuje na Cetinju od 01.06.2008 godine. Projekat se primjenjuje na dva kontakt rejona u gradskom području.

Implementacija projekta, u skladu sa instrukcijama Odsjeka za prevenciju i rad policije u zajednici Uprave policije, sprovedena je kroz tri faze: U prvoj fazi izvršen je obilazak organa lokalne uprave i javnih ustanova, u drugoj fazi obilazak trgovinskih i ugostiteljskih objekata, dok je u trećoj, ujedno i najopširnijoj izvršen obilazak svih građana koji žive na kontakt rejonu. Tom prilikom navedenim subjektima je prezentovan projekat i izvršena je podjela vizit kartica sa brojevima telefona kontakt policajaca u cilju ostvarivanja dalje međusobne komunikacije. Takođe, sa organima lokalne uprave i javnim ustanovama su razmotreni modeli dalje međusobne saradnje na sprovođenju Projekta. Od samog početka primjene projekat je naišao na odobravanje i podršku od strane skoro svih javnih ustanova i drugih subjekata, kao i većine građana, što se može primijetiti kroz svakodnevnu komunikaciju kontakt policajaca i drugih službenika Ispostave sa građanima i predstavnicima javnih ustanova i drugih subjekata. Kao primjere posebno dobre saradnje izdvojili bi saradnju sa organima lokalne uprave, i to prvenstveno Sekretarijatom za komunalne djelatnosti i Komunalnom policijom Prijestonice Cetinje, sa osnovnim i srednjim školama i Kancelarijom za prevenciju i borbu protiv narkomanije. Kao primjere uspješno sprovedenih aktivnosti, samostalno ili u saradnji sa drugim subjektima, navodimo sljedeće:

• U saradnji sa Sekretarijatom za komunalne djelatnosti Prijestonice Cetinje u cilju poboljšanja stanja bezbjednosti saobraćaja od početka primjene projekta u značajnoj mjeri je poboljšana saobraćajna infrastruktura u gradskom području. Naime, izvršeno je postavljanje “usporivača brzine” na svim saobraćajnicama u blizini škola, kao i na više drugih lokacija. Takođe, na većem broju saobraćajnica izvršeno je obnavljanje i postavljanje nove vertikalne saobraćajne signalizacije. • Tokom prethodne godine, u cilju poboljšanja stanja iz oblasti bezbjednosti saobraćaja u saradnji sa AMD “Lovćen” Cetinje u dva navrata je organizovana akcija besplatnog vršenja tehničkog pregleda vozila. • U saradnji sa Kancelarijom za prevenciju i | OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

borbu protiv narkomanije već treću školsku godinu u svim školama na teritoriji Cetinja organizuje se čas pod nazivom “Prevencija narkomanije” čiji cilj je podizanje svijesti kod učenika o štetnosti narkotika. Učešće u navedenom času osim predstavnika kancelarije i kontakt policajaca uzimaju i službenici kriminalističke policije. • U saradnji sa Turističkom organizacijom Cetinje i misijom OSCE u Crnoj Gori 2009 godine izvršeno je štampanje 2000 flajera na našem i engleskom jeziku u cilju informisanja stranih turista o bezbjednosnim rizicima za vrijeme boravka na teritoriji Cetinja. Navedeni flajeri su od strane kontakt policajaca neposredno dijeljeni stranim turistima, a u sklopu navedene aktivnosti kontakt policajci su svakodnevnim prisustvom na mjestima koje najčešće posjećuju strani turisti preventivno djelovali u cilju sprečavanja vršenja krivičnih djela krađe i drugih krivičnih djela. • Nakon više žalbi građana i dva evidentirana slučaja napada od strane pasa lutalica na građane od strane kontakt policajaca inicirana je i organizovana akcija uklanjanja pasa lutalica u saradnji sa lokalnom upravom Prijestonice Cetinje. • U zajedničkoj akciji sa Osnovnom školom “Lovćenski partizanski odred” tokom 2009 godine organizovano je dobrovoljno prikupljanje garderobe koja je distribuirana Crvenom Krstu Cetinje radi dalje raspodjele.

Iz rada policije • Preventivnim djelovanjem i saradnjom sa građanima tokom 2008 i 2009 godine gotovo u potpunosti je suzbijeno vršenje prekršaja iz oblasti javnog reda i mira koji se odnose na prosjačenje. • Kao rezultat saradnje kontakt policajaca sa građanima u dosadašnjem periodu u tri slučaja izvršeno je hvatanje i lišenje slobode izvršilaca krivičnih djela na mjestu izvršenja. U dva slučaja radilo se o izvršenju krivičnog djela “Neovlašćena proizvodnja i stavljanje u promet opojnih droga” dok se u jednom slučaju radilo o izvršenju krivičnog djela “Nedozvoljena trgovina”, a predmet navedenog krivičnog djela je bila veća količina pirotehničkih sredstava. Osim toga kontakt policajaci su svojim operativnim radom doprinijeli rasvjetljavanju i više krivičnih djela “Krađe”. • Tokom mjeseca avgusta i septembra 2010 godine

sprovedena je akcija u cilju rješavanja problema nepropisnog parkiranja vozila koji je na Cetinju izražen već duži vremenski period. U sklopu akcije od strane kontakt policajaca izvršen je obilazak građana na kontakt rejonima uz izdavanje upozorenja da ne parkiraju nepropisno svoje vozilo. Takođe, od strane kontakt policajaca je inicirana izrada i štampanje flajera čiji je cilj upoznavanje građana sa odredbama ZOBS-a kojima su regulisani slučajevi nepropisnog parkiranja. Osim toga preko Sekretarijata za komunalne djelatnosti Prijestonice Cetinje pokrenuta je aktivnost na rješavanju problema nedostatka parking prostora u blizini pojedinih stambenih objekata u užem centru grada. Kao rezultat aktivnosti kontakt policajaca i drugih službenika Ispostave Cetinje, od početka primjene projek-

ta “Policija u zajednici” došlo je do značajnog smanjenja broja izvršenih krivičnih djela i prekršaja iz oblasti javnog reda i mira na području koje pokrivaju kontakt rejoni. Naime, tokom 2009 godine na kontakt rejonima izvršeno je za 38 % manje krivičnih djela i za 48 % manje prekršaja iz oblasti javnog reda i mira u odnosu na 2008 godinu. Takođe, uporednom analizom za prvih osam mjeseci 2009 i 2010 godine može se konstatovati da je broj izvršenih prekršaja iz oblasti javnog reda i mira tokom 2010 godine smanjen za 24 % dok je broj izvršenih krivičnih djela ostao na istom nivou.

Jovović Obrad

Nacionalni mjesec bezbjednosti u saobraćaju

USPORI, ZBOG NAS KOJI TE VOLIMO

prava policije je 01.oktobra, u okviru „Nacionalnog mjeseca bezbjednosti u saobraćaju", pokrenula akciju pojačane kontrole drumskog saobraćaja pod nazivom „Pješak", čiji je cilj smanjenje broja saobraćajnih nezgoda u kojima učestvuju pješaci. U tom cilju preduzimane su određene preventivne, kao i represivne mjere - odnosno sankcionisanje onih ponašanja u saobraćaju koja predstavljaju kršenje Zakona o bezbjednosti saobraćaja na putevima, a odnose se kako na obaveze vozača prema pješacima tako i na obaveze pješaka u saobraćaju. Posebna paznja prilikom izvodjenja akcije bila je usmjerena na lokacije na kojima su se u ranijem periodu dešavale saobraćajne nezgode u kojima su učestvovali pješaci, gradskim jezgrima i saobraćajnicama koje se nalaze u blizini osnovnih škola. Navedenu akciju su najmanje dva puta sedmično sprovodile sve teritorijalne organizacione jedinice Uprave policijeje, a sa ovakvom vrstom aktivnosti nastavljeno je i nakon oktobra, odnosno sve dok za to bude postojala potreba. Uprava policije Crne Gore u saradnji sa fondacijom »Anita Fetić«, Ministarstvom unutrašnjih poslova i javne uprave i Ministarstvom saobraćaja pomorstva i telekomunikacije, u oktobru 2010.godine realizuje Projekat pod nazivom »Nacionalni mjesec bezbjednosti u saobraćaju «, koji za cilj ima povećanje stepena bezbjednosti svih učesnika u saobraćaju u Crnoj Gori. Projekat se realizuje u dva pravca - medijsku kampanju usmjerenu na podizanje svijesti građana o stepenu bezbjednosti saobraćaja i kroz sprovođenje konkretnih aktivnosti na terenu. Medijska kampanja obuhvata niz aktivnosti koje za cilj imaju da kroz sve kanale vizuelne komunikacije sa

građanima ukažu na moguće posljedice nepoštovanja saobraćajnih pravila. U okviru medijskih aktivnosti, na TV i radio stanicama biće emitovan spot u trajanju od 40 sekundi. Aktivnosti na terenu usmjerene su na postavljanje 40 znakova upozorenja na magistralnim i regionalnim putevima, dimenzija 2m x 1m, koji imaju informativni ali edukativno - emotivni karakter (»uspori zbog nas koji te volimo, uspori nikad nije kasno da se vratiš kući, uspori da opet budeš pored mene, uspori izbjegni udes, kao i veži pojas spasi život i ne koristi telefon, putuj sigurno«), farbanje pješačkih prelaza u blizini 60 osnovnih škola, kao i na realizaciju niza akcija pojačane kontrole učesnika u saobraćaju od strane Uprave policije. Dragan Klikovac POLICIJSKI GLASNIK | OKTOBAR 2010 |

Iz rada policije

Ronilačka grupa SAJ u službi humanosti

sklopu redovnih poslova i zadataka koji se svakodnevno izvode u Jedinici, Ronilačka grupa realizuje i veoma teške i dugotrajne obuke koje se nerijetko izvode i u najnepovoljnijim vremenskim uslovima, a napor, izazov i rizik tokom izvođenja obuke i zadataka čine ove pripadnike hrabrim, odlučnim, brzim i istrajnim, koji uz nesebičnu kolegijalnost, solidarnost, požrtvovanje i uzajamno povjerenje predstavljaju ključ uspjeha. Pripadnici ronilačke grupe opremljeni su specijalnom opremom, osposobljeni su da rone sa ronilačkim aparatima na vazduh i kiseonik u mirnim i tekućim vodama, da upravljaju sa plovnim sredstvima kojima raspolaže SAJ.Izvode dejstva na vodi i u vodi, a na kopnu zajedno sa ostalim grupama koji se obučavaju po specijalnostima u sklopu Specijalne antiterorističke jedinice, čineći jednu cjelinu u očuvanju mira i bezbjednosti svakog građanina u Crnoj Gori. Sve navedeno je samo jedan u nizu preduslova da se kroz stalnu i kontinuiranu obuku postigne visok ste-

pen obučenosti, a sve u cilju uspješne realizacije postavljenih zadataka. Upravo u predhodnom periodu, Ronilačka grupa Specijalne antiterorističke jedinice je više puta angažovana na pronalaženju i vađenju unesrećenih lica iz divljih i nabujalih rijeka Cijevne i Morače. Jedan od posljednjih uspješno okončanih zadataka izvršen je 07.07.2010 godine. Naime dana 20.06.2010 godine došlo je do teške saobraćajne nezgode u kojoj su stradala tri lica iz Užica, pri čemu su dva lica odmah pronađena, a treće lice je nestalo u dubinama rijeke Morače. Posle petnaest dana bezuspješne potrage od strane profesionalnih ronilaca specijalizovanih za izvršenje ovakvih i sličnih zadataka, kao i ronilaca iz Republike Srbije, u potragu je uključena i Ronilačka grupa SAJ. Nakon

izviđanja terena angažovana je Ronilačka grupa SAJ i trećeg dana pretrage korita rijeke Morače, boreći se sa nabujalim brzacima, ulažući nadljudske napore, rizikujući i svoj život, ronioci su pronašli beživotno tijelo četvorogodišnje Marte Dimitrijević iz Užica. Telegrame zahvalnosti nakon sprovedene akcije Jedinica je dobila od gradonačelnika Užica i porodice Dimitrijević, što će za naše pripadnike biti motiv više za uspješno izvršenje istih i sličnih zadataka u budućnosti. Marko Kalezić

Implementacija Konvencije o policijskoj saradnji u Jugoistočnoj Evropi

Vježba prekograničnog nadzora

U periodu od 05. do 08.oktobra 2010.godine, crnogorska policija, u saradnji sa kolegama iz policije BiH i uz podršku Sekretarijata Konvencije o policijskoj saradnji u Jugoistočnoj Evropi (PCC SEE) i Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Austrije, izvela je Zapadno-balkansku „vježbu prekograničnog nadzora’’, shodno članu 11. Konvencije, koji se odnosi na obuke. Vježba je sprovedena na teritoriji obije države učesnice vježbe.

| OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

Crna Gora je prva od zemalja potpisnica Konvencije, među kojima su Albanija, Bosna i Hercegovina, Bugarska, Makedonija, Moldavija, Srbija i Rumunija, koja je započela sa praktičnom implementacijom člana 14 Konvencije koji se odnosi na prekogranični nadzor. Cilj vježbe je praktična obuka policijskih službenika po pitanju prekograničnog nadzora, usklađivanje zakonodavstava i tehničke procedure potpisnica Konvencije, kao i prihvatanje najbolje prakse i standarda zemalja članica EU. Vježba će pomoći u jačanju međunarodne policijske

saradnje, posebno u sprečavanju i borbi protiv organizovanog kriminala. Vježbi su prisustvovali predstavnik EUROPOL-a, predstavnici policija Austrije, Slovenije, Bosne i Hercegovine, i predstavnik Regionalnog savjeta za saradnju. M.S.

Iz rada policije

SAJ i PJP na seminaru Borba protiv terorizma u Beogradu

Profesionalizam i znanje

bazi Specijalne antiterorističke jedinice Republike Srbije na Batajnici – Beograd, od 27.septembra do 1.oktobra 2010. godine održan je seminar na temu «COMBATING TERRORISM». Seminaru su prisustovala dva pripadnika SAJ-a komandir ATT-A Mirko Banović i stariji policajac I klase Vučeljić Vladimir i dva pripadnika PJP, komandir trećeg akcionog voda Goran Janković i stariji policajac prve klase Vukadinović Dražen. Predavači na seminaru su bili pripadnici «HOSTAGE RESCUE TEAM – HRT» Đžems Teraska i Greg Baton, jedinice specijalizovane za rešavanje talačkih situacija. Polaznici na seminaru su bili 19 specijalnih jedinica iz 12 država: Crna Gora – SAJ i PJP; Srbija – SAJ, PTJ, Žandarmerija, UBPOK, Vojska Srbije: SOKOLOVI i KOBRE; BiH – Federalni MUP i SIPA; Slovenija – Specijalna enota; Hrvatska – ATJ Lučko; Bugarska – SOBAT; Grčka – EKAM; Italija – NOKS; Francuska – RAID; SAD – HRT; Australija – AFP; Makedonija – TIGROVI.

Seminar se sastojao iz tri dijela: plana i pripreme tima za izvršenje zadatka, taktičko – borbenog gađanja i izvođenje pokazne vježbe. Na seminaru, kao grupa SAJ i PJP, imali smo zapaženu ulogu o diskusijama o terorizmu u 21. vijeku. Tokom taktičkog borbenog gađanja našli smo se u najboljoj grupi na 50 metara gađanje jednom rukom iz pištolja, a na završnoj vježbi iskazano nam je povjerenje od strane instruktora iz SAD, tko što sam odabran da obavljam ulogu tim lidera u taktičkoj predpostavci napada na zaposjednuti autobus, što je sigurno rezultat ozbiljnog i dobrog rada nas kao grupe. Na završnoj vježbi prisustovali su predstavnici stranih ambasada kao i najviši predstavnici policije Srbije i zemalja iz regiona. Pripadnici iz SAJ Srbije i instruktorski tim iz SAD FBI – HRT pokazali su visok stepen profesionalizma

i obučenosti što nam je omogućilo da naučimo dosta novog, ali i da u razmjeni iskustava i sami iskažemo naš stepen obučenosti i nivo znanja koji je u poređenju sa jedinicama iz regiona na ravnopravnom nivou. Sprovedena obuka je u potpunosti opravdala svoj cilj. Kroz mnogobrojna uvježbavanja realno su sagledane dobre i loše strane različitih taktika koje primjenjuju antiterorističke jedinice. Razmjena iskustava, doprinijela je i u bližem povezivanju sa partnerskim jedinicama. Dogovorena je i dalja međusobna saradnja na bazi ravnopravnog i profesionalnog odnosa. Smatram da je delegacija Uprave policije koju sam predvodio pokazala visok stepen profesionalnog odnosa, ozbiljnosti i znanja, te da je dostojno predstavljala svoju zemlju. Mirko Banović

PREDSTAVLJAMO

Pripadnici „Upadnog tima A” SAJ, Vukčević Dejan i Milović Novica, osim što odgovorno i disciplinovano izvršavanju sve postavljene zadatke, vrhunski su sportisti i reprezentativci Crne Gore sa zapaženim rezultatima u džudou i džiu-džici. Vukčević Dejan petnaest godina trenira džudo i džiu-džicu, bio je osam puta prvak Crne Gore u džudou u svim uzrasnim kategorijama, kao i prvak Srbije i Crne Gore, peti na Evropskom prvenstvu, a sedam puta proglašavan je za najboljeg takmičara na međunarodnim turnirima. Titulu prvaka Balkana u džiu-džicu osvojio je 2010. godine na takmičenju u Banja Luci. Milović Novica sedamnaest godina trenira džudo. Višestruki je prvak SRJ i Crne Gore u svim uzrasnim kategorijama. Prvak Balkana postao je 1999. godine, što je ponovio i ove godine na takmičenju u Trebinju. Na prvenstvu Evrope održanom 2006. godine osvojio je sedmo mjesto.

Dejan i Novica pored stalnih obaveza u SAJ, gdje se svakodnevnom obukom usavršavaju za posao specijalca koji nosi puno rizika, važe za jedne od najboljih džudista na Balkanu, a nalaze se u samom vrhu Evropskog džudoa i džiu-džice. Imajući u vidu da se radi o mladim sportistima koji imaju ogromnu želju za usavršavanjem, na narednim takmičenjima očekujemo još puno dobrih rezultata i najsjajnijih odličja.

Reprezentativac Crne Gore u padobranstvu iz SAJ

Dragojević Miloš (rođen 30.08.1984. godine u Podgorici), krajem 2005. godine zasnovao je radni odnos u Upravi policije Crne Gore i postao pripadnik Specijalne antiterorističke jedinice. Nakon dvije godine rada u jedinici i prepoznavanja od strane starješina SAJ da se radi o svestranom pripadniku, Dragojević biva raspoređen u specijalističkom timu B kao pripadnik ronilačke grupe gdje se dalje usavršavao za tu oblast, ne zapostavljajući padobranstvo.

Mijuško Dakić – Daka Rođen je 18. januara 1956. godine u Maloj Crnoj Gori kod Žabljaka. Osnovnu školu učio je u svom selu, Nikšiću u Pljevljima. Gimnaziju je završio u Pljevljima, a višu školu unutrašnjih poslova u Beogradu. Živi u Baru, radi u Područnoj jedinici Bar. Prvu pjesmu objavio je kao osnovac u časopisu «Kekec» a prvu knjigu 1997. godine. Do sada je izdao četiri zbirke pjesama za djecu: U veselom krugu, Cvijetni dan, Šumski festival i . Zastupljen je u antologijama: 105 pisaca, iz savremene crnogorske književnosti za djecu i mlade, Podgorica 2009 godine. Učesnik je festivala „Susreti pod Starom maslinom“ i „Vitezovo proljeće“.

| OKTOBAR 2010 | POLICIJSKI GLASNIK

Svoju osnovnu padobransku obuku, koja podrazumijeva i prvi skok, Dragojević je završio u Kikindi, 2003.godine, nakon čega odlazi na odsluženje vojnog roka u „63 Padobransku brigadu“ u Nišu, tu se dodatno usavršava, izvodeći borbene skokove u sklopu vojne obuke. Odsluženjem vojnog roka Dragojević polaže ispit za sticanje sportske dozvole, sa kojom počinje sa prvim takmičarskim skokovima kako u zemlji, tako i u regionu pa i šire. Dragojević je do sada skočio 265 skokova i to sa različitih visina (od 800m do 4000m). U toku 2008. godine postaje reprezentativac Crne Gore u para-skiju, a 2010. godine postaje član reprezentacije Crne Gore u klasičnoj disciplini (skok na cilj). Kao nagrada za svoj uporan rad u ovoj sportskoj disciplini, dobija poziv od selektora padobranske reprezentacije Crne Gore da se priključi pripremama za svjetsko prvenstvo u padobranstvu. Nakon uspješno odrađenih priprema, kao član reprezentacije Crne Gore, učestvovao je na Svjetskom padobranskom prvenstvu koje se održalo u Nikšiću u septembru mjesecu 2010. godine postižući zapažene rezultate za svoju reprezentaciju, prezentujući na taj način Upravu policije i svoju Jedinicu.