Policijski glasnik broj 14 by vesko zindovic

ČASOPIS UPRAVE POLICIJE CRNE GORE

Avgust - oktobar 2012 - Broj 14 - Godina V

Održana centralna svečanost povodom obilježavanja 2. oktobra

SVEČANO OBILJEŽEN DAN UNUTRAŠNJIH POSLOVA Istraživanje Svjetskog ekonomskog foruma (WEF)

Crnogorska i policija BiH najefikasnije na Balkanu Svečanost povodom završetka tvining projekta "Jačanje kapaciteta Uprave policije"

Predstavljeni rezultati projekta IPA 2009 Analiza uticaja organizovanog i teškog kriminala u Regionu na stanje u Crnoj Gori

Još jedan strateški dokument po EU standardima

Sadržaj Tema broja Svečano obilježen Dan unutrašnjih poslova . . . . . . . . . . . . . 4 Kratko podsjećanje na istorijsko korijenje crnogorske policije . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Crnogorska i policija BiH najefikasnije na Balkanu . . . . . . . . 7 Aktuelno Svečanost povodom završetka tvining projekta "Jačanje kapaciteta Uprave policije" . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Direktor Vuksanović na konferenciji o međunarodnim policijskim misijama u Berlinu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

SVEČANO OBILJEŽEN DAN UNUTRAŠNJIH POSLOVA Strana

Centralna svečanost povodom obilježavanja 2. oktobra - Dana unutrašnjih poslova, održana je u Podgorici u Crnogorskom narodnom pozorištu, na kojoj su se prisutnima obratili predsjednik Vlade Crne Gore Igor Lukšić, ministar unutrašnjih poslova Ivan Brajović i direktor Uprave policije Božidar Vuksanović.

Strana

Mirovne misije Dodjela UN medalja u UNFICYP za “Časno služenje miru” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Priprema za učešće u Mirovnoj misiji ISAF u Avganistanu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14

Istraživanje Svjetskog ekonomskog foruma (WEF)

Crnogorska i policija BiH najefikasnije na Balkanu

Standardi i praksa Tim strateških analitičara Uprave policije uradio Analizu uticaja organizovanog i teškog kriminala u Regionu na stanje u Crnoj Gori . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 Drugi pišu Za Policijski glasnik o novim psihoaktivnim supstancama piše Prof. dr Slavica Vučinić . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Policija i manjinske grupe, mr Aleksandar Saša Zeković. . . 23 Iz rada Medicinskog centra Uprave policije Otvoren ultrazvučni kabinet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Strana

S povodom Osnovana sekcija IPA Crna Gora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Svečanost povodom završetka tvining projekta "Jačanje kapaciteta Uprave policije"

Aktivnosti Uređivačkog tima U radnoj posjeti redakcijama časopisa austrijske policije . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Predstavljeni rezultati projekta IPA 2009

SEPCA aktivnosti Održan sastanak Izvršnog odbora Asocijacije šefova policija jugoistočne Evrope (SEPCA) . . . . . . . . . . . . . . 29 Realizacija projekta IPA 2010 Interventni patrolni brodovi PB-101 i PB-110 . . . . . . . . . . . . . 30 Realizovana zajednička operacija „MINERVA 2012“ . . . . . . . 32 Kako se zaštititi od falsifikovanog novca, preventivni savjeti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Održana promotivna manifestacija - Konj u službi, sportu, zdravlju i razonodi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Sindikat Uprave policije Završeni VI sportskorekreativni susreti službenika Uprave policije . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Tim Uprave policije svjetski prvak u malom fudbalu . . . . . .36

Predstavljamo Zoran Prelević, uzoran službenik i sportista . . . . . . . . . . . . . . 38 Zoran Radulović, alpinista . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Tvining projekat je uspješno implementiran u saradnji sa Delegacijom Evropske unije i Saveznom kriminalističkom policijom SR Njemačke – BKA, u cilju jačanja administrativnih kapaciteta u borbi protiv organizovanog kriminala i korupcije, unapređenja istražnih metoda za forenzička vještačenja, kao i stručnog osposobljavanja policijskih službenika za korišćenje savremenih informacionih sistema na graničnim prelazima.

Strana

Tim strateških analitičara Uprave policije uradio Analizu uticaja organizovanog i teškog kriminala u Regionu na stanje u Crnoj Gori

Još jedan strateški dokument crnogorske policije po EU standardima

POLICIJSKI GLASNIK

Interni časopis Uprave policije, tromjesečnik Izdavač UPRAVA POLICIJE CRNE GORE … Za izdavača DIREKTOR dr BOŽIDAR VUKSANOVIĆ … Glavni i odgovorni urednik ZORAN TALOVIĆ … Tehnički urednik VESKO ZINDOVIĆ … Uređivački tim TAMARA RALEVIĆ BOGDAN ĐUROVIĆ DRAGAN MAZIĆ … Fotografije ARHIVA REDAKCIJE … Administrativna podrška MIRJANA TOMČIĆ ... Kontakti Urednik: +382 67 184 494 +382 67 284 494 E-mail: policijskiglasnik@policija.me Web: www.upravapolicije.com … Adresa PODGORICA, BULEVAR SVETOG PETRA CETINJSKOG 22 … Štampa ŠTAMPARIJA OBOD, CETINJE … Tiraž 1.500 PRIMJERAKA

RIJEČ UREDNIKA

Poštovane koleginice i kolege, Dragi čitaoci,

Pred vama je novi broj našeg časopisa. Trudili smo se da prikupimo i objavimo što više zanimljivih članaka i priloga koji će zavrijediti vašu pažnju. Tema ovog broja je svečanost organizovana povodom Dana unutrašnjih poslova – 2. Oktobra, na kojoj su govorili predsjednik Vlade Crne Gore Igor Lukšić, ministar unutrašnjih poslova Ivan Brajović i direktor Uprave policije Božidar Vuksanović. Na svečanosti su najboljim pojedincima i organizacionim cjelinama uručena priznanja i nagrade. Vašu pažnju, siguran sam, privući će tekst o još jednom strateškom dokumentu crnogorske policije urađenom po EU standardima. Riječ je o Analizi uticaja organizovanog i teškog kriminala u Regionu na stanje u Crnoj Gori, koju je uradio Tim strateških analitičara Uprave policije. Tu je i članak prof. dr Slavice Vučinić sa Vojnomedicinske akademije u Beogradu o opasnostima od novih psihoaktivnih supstanci - farmakološkim i toksikološkim karakteristikama novih droga. U ovom broju donosimo prilog povodom formiranja IPA Sekcije Crna Gora i načinu prijema u ovu međunarodnu policijsku asocijaciju, zatim članak o radnoj posjeti glavnog i tehničkog urednika našeg časopisa uredništvima i redakcijama časopisa Ministarstva unutrašnjih poslova i policije Republike Austrije, kao i niz drugih zanimljivih i aktuelnih tekstova. Vašu pažnju svakako će privući članak o našim mirovnjacima na Kipru i pripremama za mirovnu misiju u Afganistanu, aktivnostima i doprinosu naših pripadnika tokom realizacije operacije “Minerva 2012” u Španiji, kao i drugi zanimljivi tekstovi i prilozi. I u ovom broju, u rubrici “Predstavljamo” donosimo zanimljivu priču o sportskim uspjesima naših kolega, a tu je i foto priča o šestim sporsko-rekreativnim susretima službenika Uprave policije. Na kraju, zahvaljujem se svim kolegama i saradnicima koji su i ovoga puta zanimljivim tekstovima i fotografijama doprinijeli sadržaju novog izdanja Policijskog glasnika. Do idućeg broja,

Glavni urednik Zoran Talović

Časopis " Policijski glasnik " objavljuje tekstove koji obrađuju policijske teme i stručne radove koji se tiču oblasti policijskog djelovanja i rada, kao i tekstove koji opisuju događaje i zanimljivosti, kao i razne druge informacije bitne za čitaoce koje mogu naći mjesto u nekim od rubrika časopisa. Radovi će biti objavljeni pod uslovom da su namijenjeni isključivo ovom časopisu, za što odgovornost preuzima autor. Radovi ne trebaju biti duži od 4 - 6 stranica (za stručne članke ) i 1-2 stranice (ostali tekstovi). Tekstovi moraju biti otkucani u dvostrukom proredu (Times New Roman, font 12). Na kraju rada navesti popis korišćene literature. Uređivački tim časopisa zadržava pravo odlučivanja koji će se radovi objaviti, kao i pravo na skraćenje i opremanje teksta. Uređivački tim “Policijskog glasnika” poziva sve čitaoce i kolege da pišu o svim temama koje su po njihovom mišljenju zanimljive za objavljivanje u našem časopisu. Tekstove slati na e-mail adresu policijskiglasnik@policija.me. POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

Tema broja

Održana centralna svečanost povodom obilježavanja 2. oktobra

SVEČANO OBILJEŽEN DAN UNUTRAŠNJIH POSLOVA Centralna svečanost povodom obilježavanja 2. oktobra - Dana unutrašnjih poslova, održana je u Podgorici u Crnogorskom narodnom pozorištu, na kojoj su se prisutnima obratili predsjednik Vlade Crne Gore Igor Lukšić, ministar unutrašnjih poslova Ivan Brajović i direktor Uprave policije Božidar Vuksanović. U ime prethodnih ministara unutrašnjih poslova, prisutne je pozdravio Jovo Kapičić, koji je bio na toj funkciji daleke 1947. godine.

Praznik ove godine ima poseban značaj. Kao društvo, bilježimo stalni napredak u stremljenju prema evropskoj zajednici naroda. Otvaranje pristupnih pregovora sa Evropskom unijom razumijemo kao potvrdu naše posvećenosti jačanju institucionalnih i administrativnih kapaciteta i kredibiliteta naših organa – rekao je Brajović.

Premijer Igor Lukšić istakao je značaj policijske službe za svako zdravo društvo, državu koja teži da bude uređena, državu ljudskih prava i sloboda. IsMinistar unutrašnjih poslova Ivan Brajović pods- takao je da je suštinska misija policijske službe, prije jetio je na istorijski put stvaranja policije u Crnoj svega, da odvrati i spriječi vršenje krivičnog djela, Gori, rekavši da su 02. oktobra 1831. godine, dugoročno smanjujući stopu kriminala. obrazovani Senat crnogorski i brdski i Narodna straža Gvardija – organi kojima je u nadležnost - I pored određnih mjera šrednji Crna Gora je u data izvršna moć, sa zadatkom da čuvaju red i mir prošloj godini oblježila najmanju stopu kriminali da kažnjavaju izvršioce krivičnih djela. iteta u Evropi. To je značajnije ako imamo u vidu da je Crna Gora prepoznata kao turistička destinacija, Reformama sprovedenim nakon priznanja ne- gdje broj posjetilaca u toku sezone višestruko zavisnosti, ukidanjem Senata 1879. godine, premašuje broj stanovnika – rekao je predsjednik ustanovljeni su Državni savjet (Vlada), Minis- Vlade. tarstvo spoljnih poslova, Ministarstvo unutrašnjih djela, Ministarstvo pravde, Ministarstvo finansija, Po njegovim riječima jaka komunikacija i Ministarstvo vojske i Veliki sud. Prošle su 133 uključenost policijskih službenika u zajednicu, godine koje nas podsjećaju na vladarske spo- povjerenje i razumijevanje temelj su uspješne borbe sobnosti, istorijsku svijest i vizionarstvo naših protiv svih vidova kriminala. predaka i govore o težnji naših naroda da pripadaju svijetu i progresu, da budu slobodni i svoji Direktor Uprave policije Božidar Vuksanović je u – rekao je Brajović. svom govoru posebno naglasio konkretne rezul-

4 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

tate i podsjetio da je Crna Gora država sa jednom od najnižih stopa kriminaliteta u Evropi. Vuksanović je izrazio zadovoljstvo napretkom u procesu reformi policije, istakavši razumijevanje i podršku Vlade tom procesu.

dr Božidar Vuksanović, direktor Uprave policije

Tema broja

Igor Lukšić, Premijer Vlade Crne Gore

Direktor crnogorske policije je istakao i saradnju i podršku koju je policija, u aktuelnim procesima, imala od drugih subjekata u sistemu bezbjednosti, kao i ostalim akterima u međuagencijskoj i drugim oblicima saradnje tokom sprovođenja standarda, dobrih praksi i savremenih metoda rada. Jovo Kapičić je u kratkom obraćanju kolegama poručio da su najveće ljudske vrijednosti odbrana porodice i odbrana otadžbine. Ministar Brajović dodijelio je priznanja i nagrade najboljim pojedincima i organizacionim cjelinama, koji su svojim radom i zalaganjem doprinijeli afirmisanju službi bezbjednosti.

Ivan Brajović, ministar unutrašnjih poslova

policije Nikola Janjušević. Povodom Dana unutrašnjih poslova, u pres sali Crnogorskog narodnog pozorišta, otvorena je izložba fotografija po nazivom "Iznad linije života", koja prikazuje pojedine segmente iz djelokruga Ministarstva.

Povodom 2. oktobra Dana unutrašnjih poslova, ministar unutrašnjih poslova Ivan Brajović i gradonačelnik Prijestonice Cetinje Aleksandar Bogdanović položili su vijenac na grob Maša Vrbice, prvog ministra unutrašnjih djela Knjaževine Crne Gore, u selu Vrba na Njegušima.

Tamara Popović

Nagrađeni su: u ime Štaba za praćenje ljetnje turističke sezone - Akcija ,,Ljeto 2012“ rukovodilac akcije i pomoćnik direktora policije Nikola Janjušević; u ime Avio helikopterske jedinice Ministarstva avio inžinjer u Avio helikopterskoj jedinici Milica Abramović; u ime Saobraćajne policije rukovodilac Odsjeka za bezbjednost i kontrolu u drumskom saobraćaju Dragan Klikovac; u ime Specijalne antiterorističke jedinice komandant Mladen Marković; u ime Posebne jedinice policije komandant Zlatko Maliković i pojedinci: Milovan Joksimović, službenik Sektora za vanredne situacije i civilnu bezbjednost, raspoređen na poslovima uništavanja neeksplodiranih ubojnih sredstava i Milutin Vučinić, najbolji polaznik četvrte generacije Policijske akademije po Obrazovnom programu za zanimanje policajac. U ime nagrađenih, zahvalio se pomoćnik direktora

Nikola Janjušević, pomoćnik direktora za Sektor policije opšte nadležnosti POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

Tema broja

KRATKO PODSJEĆANJE NA ISTORIJSKO KORIJENJE CRNOGORSKE POLICIJE Prvu policiju u smislu čisto represivnog organa izvršne vlasti, predstavljali su perjanici. Vladika Petar I je 1829. godine ustanovio sopstvenu tjelesnu gardu ili stražu jačine 18 (25) perjanika. Petar II Petrović Njegoš sazvao je na Cetinju 2/14 oktobra 1831. godine narodni Sabor na kome je donijeta odluka o privremenom obrazovanju Praviteljstvujušćeg senata crnogorskog i brdskog (12 članova) i "Narodne straže" (Gvardije), jačine 100 ljudi. Iste godine, 6/18 decembra Njegoš pismom obaviještava ruskog vicekonzula Žandarmerijeki grb Jeremiju Gagića "imam čest Vama objaviti... sada je suviše stavljeno upravlenije narodnje, koje upravlenije sostovlja 180 ljudih iz kojijeh su 16 sovjetnici (senatori), a 164 ispolnitelji (polizia)". Perjanici su bili policijski odred koji je obezbjedjivao crnogorskog vladara i koji je vršio hvatanje i kažnjavanje učinilaca krivičnih djela. Na čelu odreda perjanika stajao je perjanički kapetan. Godine 1837. vladika Petar II donio je odluku o posebnom znaku za perjanike koji se nosio na kapi. U njegovoj naredbi se kaže da svi perjanici moraju na kapama nositi znak, tj., grb, "kojijem će se oni od svije ostalije činovnika razlikovati". Iste godine Njegoš je uveo

Protokol senata, kriminalni protokol, kao i Knjigu umira u koju se zavodio svaki značajniji sudski spor. Knjaz Nikola I Petrović je 13/25 marta 1879. godine sazvao Narodnu skupštinu na kojoj je donijet niz novih reformskih odluka. Pola vijeka stara institucija Senata zamijenjena je novoustrojenim Državnim savjetom i Velikim sudom. Državni savjet je predstavljao zakonodavno tijelo sastavljeno od svih ministara novoustrojenih uprava. Veliki sud je predstavljao vrhovnu sudsku instancu. Na istoj Skupštini oformljena je Uprava za unutrašnja djela. Ukazom od 8/21 aprila 1903. godine donijet je Zakon o ustrojstvu Ministarstva unutrašnjih djela i administrativnoj podjeli države. Naredbom Državnog Savjeta o djelokrugu oblasnih upravitelja i uređenju oblasnih uprava, oblasni Upravitelj je predstavljao najvišeg predstavnika državne vlasti iz djelokruga Ministarstva unutrašnjih djela. On je bio zadužen za javni red i opštu sigurnost u područnoj oblasti. Za održavanje reda i mira u Oblasti, oblasni Upravitelj je dobio na raspoloženje potreban broj žandarma. Članom 9 Naredbe propisano je da oblasni Upravitelj ”redovno podnosi Ministru unutrašnjih djela četvoromjesečni izvještaj sa svojim predlozima” o određenim predmetima, među kojima je i o “ redu i miru u Oblasti”. Ovim pravnim aktom konačno je ukinuta tradi-

Perjanička dolama

cionalna funkcija perjanika, a u svakoj oblasti je formirana jednoobrazno uniformisana i naoružana policijska oblasna žandarmerija. Ministar unutrašnjih djela je 25. januara /7. februara 1907. godine verifikovao Policijski pravilnik u Knjaževini Crnoj Gori. Pravilnikom je utvrdjena i hijerarhija policijske vlasti. Na čelu crnogorske policije bio je ministar unutrašnjih djela, kojemu su bili podređeni oblasni upravitelji. Oblasnim upraviteljima podređeni su bili kapetani, a kapetanima kmetovi (opštinska uprava). Policajcima, odnosno, žandarima naredjuje se ovim Pravilnikom da moraju "svagda i prema svakome biti učtivi, ozbiljni, razboriti, smotreni i neprenagljeni". Žandarmi su se morali strogo držati zakona i naredbi predpostavljenih vlasti, a pri vršenju službenih radnji imali su obavezu da se "nikad oporo i na uvredljiv način" ne odnose prema građanima. Policijskim pravilnikom naznačeno je da "kao organi policijske vlasti, žandarmi nipošto ne smiju raditi ono, što drugima zabranjuju, niti raditi ma što, što bi kod publike izazivalo podrugu i podsmijeh”. Tekst pripremio: Zoran Talović Fotografije: Arhiva uredništva

6 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

Tema broja Mašo Vrbica, istaknuti crnogorski ratnik i vojvoda, rođen je 1833. godine u selu Vrba na Njegušima. Završio je artiljerijsku Školu u Sankt Petersburgu, nakon čega je postao njeguški kapetan. U crnogorskoj vojsci organizovao je artiljeriju, kojom je komandovao u bici na Grahovcu 1858. godine i crnogorsko - turskom ratu 1862. godine. Za vojvodu je proglašen 1875. godine, a u srpsko- turskom ratu 1876. - 1887. godine komandovao je Letećim crnogorskim korom u borbama kod Aleksinca i Deligrada. U Veljem ratu bio je jedan od komandanata snaga koje su napadale na turski grad Nikšić. Komandovao je i borbama za oslobođenje Bara. Bio je desna ruka knjaza Nikole, ministar unutrašnjih djela i finansija i povjerenik u nekim političkim misijama. Vojvoda Vrbica je umro u emigraciji 10. maja 1898. godine u 65. godini života, u austrijskom selu Raudovštat kod Banjaluke. Posmrtni ostaci vojvode Maša Vrbice preneseni su, 17.novembra 2007. Godine, i sahranjeni u Crnoj Gori na Njegušima, u rodnom selu Vrba, ispred crkve Svete Petke. Prenos i sahranu posmrtnih ostataka vojvode, senatora i ministra unutrašnjih djela i građevina Knjaževine Crne Gore Maša Vrbice organizovali su Prijestonica Cetinje i Ministarstvo unutrašnjih poslova Crne Gore.

Istraživanje Svjetskog ekonomskog foruma (WEF)

Crnogorska i policija BiH najefikasnije na Balkanu S druge strane, najlošije plasirane države, prema istom istraživanju, su Madagaskar, Jemen, Venecuela, Dominikanska Republika i Burundi.

U najnovijem istraživanju Svjetskog ekonomskog foruma (WEF) iz septembra 2012. godine, koje obuhvata efikasnost usluga policije u državama svijeta u pogledu sprovođenja zakona i održavanja javnog reda i mira, Crna Gora je regionalni lider i nalazi sa na 41. mjestu u svijetu sa 5.0 bodova od maksimalnih sedam bodova. Poslije Crne Gore, na listi WEF-a je Bosna i Hercegovina koja je zauzela 45. mjesta sa 4.9 bodova. Iza Crne Gore i BiH nalaze se Slovenija i Hrvatska na 50. i 51. mjestu sa 4.7 bodova, a potom dolazi Makedonija na 68. mjestu sa 4.3 boda. Albanija i Srbija su najlošije plasirane zemlje regiona na 77. i 78. mjestu sa 4.0 bodova.

Od ostalih zemalja u širem regionu, prema efikasnosti policije u sprovođenju zakona i održavanja javnog reda, Mađarska je na 70. mjestu, Turska je 81., Grčka 84., Slovačka 86., Rumunija 110. i Bugarska na 111. mjestu WEF-ove rang liste. Na nivou Evrope, najbolje pozicionirane države su Finska, Švajcarska i Holandija, dok su najlošije Bugarska, Moldavija i Ukrajina. Najbolje plasirana država u svijetu je Finska, a poslije nje dolaze Švajcarska, Singapur, Novi Zeland, Katar, Holandija, Danska, Kanada, Island i Hong Kong.

Posmatrano prema regionima i kontinentima, među prvih deset najbolje plasiranih zemalja, pet su evropske, dok je među prvih 20, 11 zemalja je takođe iz Evrope, što ovaj region čini područjem gdje se građani mogu najviše pouzdati u efikasnu i brzu intervenciju policije. Rezultati istraživanja Svjetskog ekonomskog foruma (WEF), u vezi sa efikasnošću policije u pogledu sprovođenja zakona i održavanja javnog reda i mira u zemlji, utvrđeni su na osnovu ankete sprovedene u periodu 2011-2012, kojom su bile obuhvaćene 144 zemlje svijeta. Izvor: http://www.rtcg.me/vijesti/ drustvo/hronika/59552-policije-cg-ibih-najefikasnije-na-balkanu.html

POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

Aktuelno

Svečanost povodom završetka tvining projekta "Jačanje kapaciteta Uprave policije"

Predstavljeni rezultati projekta IPA 2009 U Podgorici je 21. septembra 2012. godine, održana svečanost povodom završetka projekta „Jačanje kapaciteta Uprave policije“. Na ceremoniji završetka projekta govorili su ministar unutrašnjih poslova Ivan Brajović, direktor Uprave policije dr Božidar Vuksanović, šef Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori, Mitja Drobnič, ambasador SR Njemačke, Pius Fischer, potpredsjednik Savezne kriminalističke policije Njemačke, prof. dr Jürgen Stock i predstavnik Ministarstva ekonomije i tehnologije SR Njemačke, Bernd Schumacher. Rezultate projekta prezentovali su lideri projekta Slobodan Filipović, pomoćnik direktora Uprave policije i dr Sabine Vogt, direktorica Kriminalističkog instituta Savezne kriminalističke policije Njemačke. Tvining projekat je uspješno implementiran u saradnji sa Delegacijom Evropske unije i Saveznom kriminalističkom policijom SR Njemačke – BKA, u cilju jačanja administrativnih kapaciteta u borbi protiv organizovanog kriminala i korupcije, unapređenja istražnih metoda za forenzička vještačenja, kao i stručnog osposobljavanja policijskih službenika za korišćenje savremenih informacionih sistema na graničnim prelazima. Ministar unutrašnjih poslova Ivan Brajović rekao je da je projekat koji je počeo krajem 2010. godine uspješno sproveden „zajedničkim naporima partnera iz Njemačke i crnogorskih institucija“.

dr Božidar Vuksanović, direktor Uprave policije

8 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

Posebno bih istakao značaj projekta na planu jačanja kriminalističko-istražnih kapaciteta za efikasno otkrivanje i suzbijanje kriminogenih akata i procesuiranje njihovih počinilaca.

Brajović je istakao da su ojačani administrativni kapaciteti u borbi protiv svih oblika kriminala, stečena nova znanja u borbi protiv kompjuterskog kriminala, krijumčarenja i trgovine ljudima, kao i u suzbijanju terorizma, ojačani kadrovski kapaciteti za primjenu forenzičkih tehnika, usvojeni stručni standardi u oblasti informacionih tehnologija i posebnih procedura koje se sprovode na graničnim prelazima.

Službenici kriminalističke policije sa centralnog i regionalnog nivoa bili su u prilici da kroz intenzivnu obuku usvoje specijalistička znanja i iskustva iz oblasti taktičke i tehničke realizacije mjera tajnog nadzora, suzbijanja koruptivnih krivičnih djela, angažovanja prikrivenih isljednika u tajnim operacijama, sprječavanja pranja novca i dr., istakao je direktor Vuksanović

Direktor Uprave policije Božidar Vuksanović je posebno naglasio da je odluka Evropskog savjeta o otvaranju pristupnih pregovora

potvrda posvećenosti, jačanja institucionalnih i administrativnih kapaciteta i kredibiliteta Crne Gore. Izrazio je uvjerenje da će izvještaj Evropske komisije o napretku biti dobra prilika da prezentujemo

Aktuelno

konkretne i mjerljive rezultate u oblasti borbe protiv organizovanog kriminala i korupcije. Crnogorska policija aktivno učestvuje u izgradnji evropskog sistema bezbjednosti, kroz zajednički rad, razmjenu informacija i profesionalnih iskustava s partnerskim službama država članica Evropske unije - naglasio je Vuksanović. Po njegovim riječima ovaj projekat je direktan prilog tome, a njegovi rezultati, kao i činjenica da smo ih ostvarili uz ekspertsku podršku naših partnera iz Savezne Republike Njemačke sigurno će potvrditi naše stavove da Crna Gora može doprinijeti jačanju sigurnosti evropskih građana.

Detalji sa završne konferencije

Rekao je da su za sprovođenje projekta opredijeljena finansijska sredstva u iznosu od 1,25 miliona eura iz pretpristupnog programa pomoći IPA 2009. Posebnu zahvalnost director crnogorske policije izrazio je ambasadoru Drobniču i njegovim saradnicima na kontinuiranoj podršci koju Delegacija Evropske unije pruža Upravi policije na njenom reformskom i integracijskom putu. Posebno je istakao značaj projekta na planu jačanja kriminalističko-istražnih kapaciteta za efikasno otkrivanje i suzbijanje kriminogenih akata i procesuiranje njihovih počinilaca. Službenici

kriminalističke policije sa centralnog i regionalnog nivoa bili su u prilici da kroz intenzivnu obuku usvoje specijalistička znanja i iskustva iz oblasti taktičke i tehničke realizacije mjera tajnog nadzora, suzbijanja koruptivnih krivičnih djela, angažovanja prikrivenih isljednika u tajnim operacijama, sprječavanja pranja novca i dr. Vuksanović je istakao da su unaprijeđene i profesionalne kompetencije službenika Forenzičkog centra za primjenu savremenih kriminalističkoforenzičkih tehnika u rasvjetljavanju i dokazivanju krivičnih djela sa elementima organizovanog kriminala.

IN MEMORIAM - HASKO HABERLAH U Podgorici je 30. avgusta 2012. godine, u 65 godini života, usled posledica srčanog udara preminuo Hasko Haberlah, rezidentni tvining savjetnik sa njemačke strane na Tvining projektu IPA 2009 "Jačanje kapaciteta Uprave policije". Hasko Haberlah je rođen 15. oktobra 1947. godine u Braunschweigu, u Njemačkoj. Završio je studije prirodnih nauka na Tehničkom univerzitetu u Braunschweigu i radio godinu dana kao profesor hemije u gimnaziji. Ubrzo je shvatio da profesorska struke nije za njega, te se nakon toga odlučio za studije na Federalnoj policijskoj akademiji u Wiesbadenu. U svojoj policijskoj karijeri je obavljao više odgovornih dužnosti u njemačkoj policiji, kao i u misijama u Indiji, Pakistanu, Avganistanu, dajući lični doprinos unapređenju granične bezbjednosti i borbi protiv terorizma i šverca narkoticima. Više puta je odlikovan.

Andrea Mitrović, RTA asistent sa njemačke strane Zoran Lasica, RTA sa crnogorske strane

A Resident Twinning Adviser on the German side on the Twinning project "Strengthening the capacity of the police administration" Hasko Haberlah (65) died due to the consequences of a heart attack on the 30.08.2012 in Podgorica. Hasko Haberlah was born on 15 October 1947 in Braunschweig, Germany. He completed his studies of natural sciences at the Technical University of Braunschweig and worked a year as a chemistry teacher in a local high school. He soon realized that the teacher's profession was not cut for him, so he decided to study at the Federal Police Academy in Wiesbaden. In his police career, he held several responsible posts in the Federal

German Police Office, as well as several in the missions in India, Pakistan and Afghanistan, giving personal contribution to improving border security and the fight against terrorism and drug smuggling. He was awarded several times. Hasko Haberlah, der als Resident Twinning Adviser auf deutscher Seite im IPA 2009 Twinning-Projekt "Stärkung der Kapazitäten der Polizei Direktion" gearbeitet hat, starb am 30.08.2012 an den Folgen eines Herzinfarkts. Hasko Haberlah wurde am 15. Oktober 1947 in Braunschweig, Deutschland geboren. Er hat nach Beendigung seines Studiums der Naturwissenschaften an der Technischen Universität in Braunschweig ein Jahr als Chemielehrer am dortigen Gymnasium gearbeitet. Bereits bald erkannte er, dass der Lehrerberuf nicht seine Passion war, so dass er an die Polizeiakademie in Wiesbaden zu studieren begann. In seiner polizeilichen Karriere hatte er verschiedene verantwortungsvolle Positionen in der deutschen Polizei inne, sowie mehrere in Missionen in Indien, Pakistan und Afghanistan, wobei er personelle Beiträge zur Verbesserung der Grenzsicherung und zum Kampf gegen den Terrorismus und Drogenschmuggel gegeben hat. Er wurde mehrfach ausgezeichnet. POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

Aktuelno

S lijeva na desno: Slobodan Filipović, lider projekta sa crnogorske strane, pomoćnik direktora Uprave policije; dr Sabine Vogt, lider projekta sa njemačke strane, direktorica Kriminalističkog instituta Savezne kriminalističke policije Njemačke; NJ.E. Mitja Drobnič, ambasador, šef Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori; dr Božidar Vuksanović, direktor Uprave policije; Ivan Brajović, ministar unutrašnjih poslova; NJ.E. Pius Fischer, ambasador Savezne Republike Njemačke; Bernd Schumacher, predstavnik Ministarstva ekonomije i tehnologije SR Njemačke;

Pripadnici Granične policije praktično su osposobljeni za korišćenje savremenih informacionih

sistema na graničnim prelazima i otkrivanje falsifikovanih putnih isprava – rekao je director Uprave policije. Direktor policije je konstatovao da je ostvaren vidljiv napredak u organizacionom, materijalno-tehničkom, profesionalnom, funkcionalnom i drugim segmentima rada operativnih policijskih struktura, kao i da je tvining projekat doprinio da se intenzivira međuagencijska saradnja. Posebno je naglasio da će se u narednom periodu intenzivirati aktivnosti na daljem unaprijeđenju administrativnih i operativnih kapaciteta za vođenje visokoprofilnih istraga u vezi sa organizovanim kriminalom i korupcijom, što je od ključnog značaja za rezultate u pregovaračkom poglavlju 24, ali i za sve faze integracionog procesa.

Ivan Brajović, ministar unutrašnjih poslova

10 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

Direktor crnogorske policije posebno je istakao kvalitetan i predan rad, rezidentnog tvining savjetnika, nedavno

preminulog Haska Haberlaha koji je dao snažan doprinos svojim iskustvom i predanim i profesionalnim odnosom prema projektu. Nažalost ovo je bio njegov posljednji projekat, a nama će ostati u sjećanju kao profesionalan i plemenit čovjek – kazao je Vuksanović. Šef Delegacije Evropske Unije u Crnoj Gori Mitja Drobnič kazao je da je otvaranjem pristupnih pregovora odato priznanje napretku koji je Crna Gora do sada ostvarila. Crna Gora sada ulazi u izazovnu fazu procesa pristupanja Evropskoj uniji, fazu koja zahtijeva posvećenost i kontinuirane napore, sa posebnim naglaskom na vladavinu prava– rekao je Drobnič. Po njegovim riječima modernizovana policijska uprava treba da odigra važnu ulogu u uspostavljanju čvrstog mehanizma za primjenu zakona, što je neophodno za pristupne pregovore u oblasti vladavine prava. Msc Vesko Zindović Fotografije: Ivan Petrović - IPE

Aktuelno

Direktor Vuksanović na konferenciji o međunarodnim policijskim misijama u Berlinu

Povećanje policijskih kapaciteta u mirovnim misijama U Berlinu je, 10. i 11. oktobra, u organizaciji Ministarstva vanjskih poslova SR Njemačke, održana Konferencija na visokom nivou o međunarodnim policijskim misijama u 21. Vijeku. Na konferenciji je, pored predstavnika policijskih službi 90 zemalja svijeta, učestvovao i Božidar Vuksanović, direktor Uprave policije Crne Gore. Učesnike je u ime zemlje domaćina pozdravio Guido Westerwelle, ministar vanjskih poslova SR Njemačke, koji je istakao značaj policijskih mirovnih misija za mir i stabilnost pojedinih regiona u svijetu. U tom pravcu, iskazao je punu podršku Njemačke naporima UN, sa željom da se u sklopu međunarodnih institucija nađu predstavnici što više zemalja svijeta jer je samo takav pristup garant međunarodnog razumijevanja i stabilnosti. Naglasio je da je održavanje postojećih partnerstava, i stvaranje novih, od izuzetnog značaja za mirovne misije. Takođe, jedan od bitnih elemenata za postizanje rezultata je umrežavanje eksperata iz država članica EU, koji posjeduju specijalistička znanja i vještine. Akcenat je stavio na pružanje zaštite građanima i poštovanje ljudskih prava.

Prisutnima se putem vdeo linka obratio i generalni sekretar UN Ban Ki Mun, koji je istakao sve veću potrebu za mirovnim misijama u svijetu što zahtijeva i uključivanje većeg broja eksperata i instruktora koji bi radili sa lokalnim policijskim službama. Takođe, nemjerljiv doprinos dalo bi i brojnije uključivanje žena u mirovne misije radi boljeg uspostavljanja komunikacije sa ženama-žrtvama zlostavljanja i porodičnog nasilja. Generalni sekretar UN je najavio usvajanje novog strateškog dokumenta kojim bi se stvorili preduslovi za povećanje broja policijskih službenika u mirovnim misijama. Tokom konferencije, direktor crnogorske policije je ostvario niz bilateralnih susreta sa ciljem intenziviranja saradnje u razmjenama informacija i podataka, a sve u funkciji efikasnije borbe protiv svih vidova kriminala, naročito prekograničnog i organizovanog kriminala. U okviru osam radnih sesija, diskutovano je o budućnosti policijskih mirovnih misija, sa aspekta adekvatne pripreme policijskih službenika i unaprijeđenja njihove efikasnosti, prvenstveno kroz razvoj neophodnih vještina i sposobnosti.

Govorilo se i o potrebi učešća što većeg broja zemalja, aktivnijem angažovanju civilnog sektora, kao i većem učešću žena u misijama, kako bi mirovne snage UN u 21. vijeku mogle uspješno odgovoriti aktuelnim izazovima. Treba naglasiti da je u sprovođenju uspješnog boravka delegacije Uprave policije Crne Gore na konferenciji, značajan doprinos dala i ambasada Crne Gore u Berlinu svojom logističkom podrškom. D.R.

POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

U POSJETI NAŠIM MIROVNJACIMA NA KIPRU

Mirovne misije

DODJELA UN MEDALJA U UNFICYP ZA “ČASNO SLUŽENJE MIRU” U organizaciji Mirovne misije Ujedinjenih nacija na Kipru-UNFICYP, 20. jula 2012. godine službenicima policije svečano su uručene medalje UN. Ovom prilikom medalja je uručena I pripadniku crnogorskog policijskog kontingenta Milutinu Vasiljeviću, višem policijskom komesaru I klase u Odsjeku za operativni rad Sektora granične policije. Medalje Ujedinjenih nacija, koje je u ime Generalnog sekretara UN uručio komandant oružanih snaga u misiji (Force Commander) general major Chao Liu, dodjeljuju se pripadnicima mirovnih snaga kao priznanje za “časno služenje miru” u toku njihovog angažovanja u misiji. Svečanosti koja je organizovana u bazi UN u Nikoziji, pored velikog broja diplomatskih predstavnika država i policijskih organizacija čiji pripadnici su angažovani na Kipru, ispred crnogorske strane, prisustvovali su pomoćnik direktora Uprave policije za Sektor granične policije Vesko Vukadinović, počasni konzuli Crne Gore na Kipru Damianou Christodoulos i Anastasios Karaolis, predsjednik i potrpredsjednik Udruženja Crnogoraca i prijatelja Crne Gore na Kipru, Vladislav Popović i Srećko Gvozdenović. Sluzbenici koji dobijaju medalje u redu ispred zastava

Pozdrav zastavi

12 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

kim predstavnicima Misije UN, šefom policijske komponente Colin Speediem, njegovim zamjenikom Miroslavom Milojevićem, komandantom oružanih snaga Misije generalom Chao Liuom i zamjenikom šefa Misije Wlodek Ciborom. Domačini su ga tom prilkom upoznali sa aktivnostima koje se realizuju u okviru mandata Misije , kao i planovima u budućem radu. Posebno je istaknuta aktivnost službenika crnogorskog policijskog kontingenta, koji su svojim profesionalizmom, razumijevanjem problema i nepristrasnim radom postigli zapažene rezultate i zauzimaju rukovodeća mjesta u Misiji. Crnogorski službenici su Vukadinovića upoznali sa trenutnom bezbjednosnom situacijom u zoni razdvajanja, radnim angažovanjima i tekućim aktivnostima. Istaknuto je da je angažovanje naših pripadnika u mirovnoj misiji svojim

Pomoćnik direktora Vesko Vukadinović je, tokom posjete, imao sastanke sa viso-

Vasiljević Milutin, uručenje medalje

značajem i potencijalom, kako na unutrašnjem tako i vanjskom planu, vrlo značajno za promociju Crne Gore i crnogorske policije, u kojem pravcu treba i razvijati dalje angažovanje.

2010 / 2012. godine, te Nebojša Mrvaljević i Slaviša Kotlaja koji su u Misiji od 14. februara 2011.godine. Valentin Danaj

UN medalje do sada su dobili Valentin Danaj, koji bio je angažovan u periodu 2009/2011. i Miodrag Stijović, koji je bio angažovan

Pres konferencija Uprave policije

Predstavljeni rezultati rada tokom turističke sezone Na pres konferenciji Uprave policije, održanoj 25. septembra 2012. godine, a povodom predstavljanja rezultata tokom protekle ljetnje turističke sezone, saopšteno je da je obim kriminaliteta smanjen za 3,99%, što je karakteristika posljednjih turističkih sezona, kao i da je registrovano manje ubistava i smrtno stradalih lica u saobraćajnim nesrećama. Uprava policije je blagovremeno reagovala i profesionalno izašla u susret obavezama i utvrdila prioritete djelovanja radi obezbjedjivanja uslova i ambijenta za bezbjedno odvijanje turističke sezone. Prije turističke sezone, u pripremnom period, preduzet je niz organizacionih, operativnih i operativno – taktičkih mjera. Na osnovu tih aktivnosti, iskustava iz prethodnog perioda i drugih relevantnih parametara, organizacione jedinice na terenu sačinile su operativne planove, a u sjedištu Uprave utvrđen je Generalni plan. Sve aktivnosti koordinirao je i sinhronizovao Štab akcije u čiji sastav su bili najodgovorniji policijski službenici po svim oblastima i linijama rada. U realizaciji akcije bile su uključene sve operativne strukture policije u sjedištu i na terenu. Na osnovu projekta „Moj policajac – naš policajac“ zaključeni su protokoli o saradnji sa Hrvatskom, Srbijom i Albanijom i po utvrđenoj dinamici bili su angažovani policijski službenici tih država. Sa Hrvatskom je ova saradnja funkcionisala na bazi reciprociteta, pa su naši policijski službenici, tokom se-

zone, bili angažovani u Dubrovniku. Profesionalna i intenzivna saradnja ostvarena je i u okviru međuagencijske saradnje, zajedničkim planiranjem i djelovanjem sa lokalnom samoupravom i drugim subjektima koji su realizovali svoje aktivnosti u vezi sa turističkom sezonom. Pomoćnik direktora Uprave policije Nikola Janjušević je saopštio Saradnja crnogorske i hrvatske policije tokom ljetnje turističke da su u junu, julu i sezone u okviru Projekta ,,Moj policajac - Naš policajac’’ avgustu registrovana ukupno 1702 krivična Po riječima Janjuševića najbolji redjela i da je ostvaren visok procenat zultati zabilježeni su u saobraćaju. U njihove rasvijetljenosti - oko 60 odsto. saobraćajnim nezgodama poginulo Nadležnim tužiocima je podnijeto 1.536 je 17 lica ili 15% manje u odnosu na krivičnih prijava kojima su procesuira- turističku sezonu 2011.godine. Od 17 na 1.262 lica. Janjušević je istakao da nastradalih, šest lica je poginulo u su na području Crne Gore registrovana primorskim opštinama. Povrijeđena tri ubistva i sva su rasvijetljena. su ukupno 673 lica, od čega 536 lakše Ljetnju sezonu obilježio je veći broj sek- i 137 teže. U primorskim opštinama sualnih delikata, njih 14 ili 75 odsto u povrijeđeno je 261 lice, od kojih je odnosu na prethodnu turustičku sezonu, 205 zadobilo lakše, a 56 teže tjelesne koji su svi rasvijetljeni. povrede. Zaplijenjeno je 127.816 grama raznih Sektor granične policije je u periodu vrsta opojnih droga, ali nije zabilježen jun – avgust na graničnim prelaziznačajan porast krijumčarenja i distru- ma u Crnoj Gori kontrolisao ukupno bucije droga koja bi se mogla dovesti 6.488.945 putnika, što je, približno isto u vezi sa ljetnjom turustičkom sezonom kao i tokom prošlogodišnje turističke saopštio je Janjušević. sezone. Od ukupnog broja, kontroStanje javnog reda i mira u toku lisana su 700.674 domaća i 5.788.271 turističke sezone je bilo veoma povo- strani putnik. ljno, kao i u dugom nizu godina unazad. POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

Mirovne misije

PRIPREMA ZA UČEŠĆE U MIROVNOJ MISIJI ISAF U AVGANISTANU U organizaciji Ministarstva odbrane Republike Hrvatske u periodu 04-18. juna 2012. godine izvedena je preduputna obuka za učešće u Mirovnoj misiji Ujedinjenih nacija “International Security Assistance Force (ISAF)” u Avganistanu, kojoj su, po prvi put do sada, prisustvovali službenici Uprave policije Crne Gore. Viši policijski komesar I klase Danaj Valentin, Stariji policijski narednik Dragović Radojica i Stariji policajci I klase Djurišević Predrag i Lakić Strahinja su nakon neophodne pripreme koja je obuhvatala posebne ljekarske preglede, imunološku zaštitu, izdavanje potrebnih dozvola i opremanje, pohađali obuku sa pripadnicima hrvatske, bosanske, crnogorske i slovenačke vojske na vojnim poligonima Mali Lošinj, Slunj I Pleso. Stručni tim za obuku Ministarstva odbrane Republike Hrvatske je Planom obuke obuhvatio kompletan spektar aktivnosti u misiji ISAF, a zahvaljujući

14 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

instruktorima koji su nekoliko puta do sada učestvovali u ovim operacijama, polaznici obuke su stekli znanja koja su neophodna za razumijevanje man-

data misije i koncepta operacija kao i neposrednih dužnosti i zadataka pojedinaca. Prethodno pohađanje kurseva za mirovne misije – Danaj 2008. godine u

Mirovne misije

Budimpešti/Mađarska, Đurišević 2010. godine u Valbadonu/Hrvatska, Dragović i Lakić 2011.godine u Danilovgrad, kao i iskustvo koje je Danaj stekao učestvujući u mirovnoj misiji UN na Kipru – UNFICYP u periodu 2009-2011. godine, predstavljali su dobru osnovu za interaktivno učešće naših službenika, kojom prilikom su iskazali zavidan nivo kako u teorijskom tako i praktičnom dijelu obuke. Crnogorska policija je ovom obukom

osposobila svoje pripadnike za učešće u Savjetodavnim policijskim timovima (Police Advisory Team – PAT) u okviru hrvatskog kontingenta, gdje je, od septembra 2012. godine, predviđeno angažovanje dva službenika. Koncept Savjetodavnih policijskih timova je u funkciji pružanja savjeta i pomoći u svim funkcionalnim oblastima Nacionalne policije Avganistana (ANP), u skladu sa opisom poslova poštujući nacionalna ograničenja.

U bilateralnoj saradnji Crne Gore i Republike Hrvatske, kroz Memorandum o razumjevanju i realizovanu zajedničku obuku, ispunjavanjem obaveza iz Godišnjeg nacionalnog programa – MAP i Partnerskih ciljeva, stvoreni su uslovi da se službenici crnogorske policije, Valentin Danaj i Radojica Dragović, upute u ISAF misiju u okviru Savjetodavnih policijskih timova, koji će činiti policijski predstavnici Republike Albanije, Bosne i Hercegovine, Republike Hrvatske i Republike Slovenije, sa zadatkom pružanja pomoći u razvoju i stručnom usavršavanju Nacionalne policije Avganistana. U tom smislu, 30. avgusta 2012.godine, održan je sastanak sa dvojicom predstavnika crnogorske policije koji će biti angažovani u Misiju ISAF u Avganistanu. Sastanaku su organizovali pomoćnici direktora Vojislav Marković i Predrag Ašanin i savjetnik direktora Petar Krstajić. Angažovanje predstavnika crnogorske policije u ovom složenom i zahtjevnom poduhvatu je uslijedilo nakon dugotrajnih priprema koje su realizovane u

Obuka je obavljena sa opremom i u uniformi Vojske Crne Gore, koju koriste pripadnici crnogorskog vojnog kontingenta u Avganistanu sa policijskim oznakama, uz upotrebu specifične dodatne opreme i naoružanja koju koriste pripadnici hrvatskog kontingenta u zoni operacija. Valentin Danaj

saradnji sa Vojskom Crne Gore i policijama iz regiona. Crnogorska policija inače, kroz implementaciju pet Partnerskih ciljeva, sprovodi mjere na unapređenju interoperabilnosti i dostizanju NATO standarda, modernizaciji opreme, obuci osoblja, uvođenju integrisanog komunikacionog informacionog sistema i jezičke obuke, kao i pripremu osoblja za upućivanje u misije. POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

Standardi i praksa

Tim strateških analitičara Uprave policije uradio Analizu uticaja organizovanog i teškog kriminala u Regionu na stanje u Crnoj Gori

Još jedan strateški dokument crnogorske policije po EU standardima Piše: Zoran Talović U avgustu ove godine, Radni tim uprave policije za izradu strateških dokumenata, sastavljen od strateških i policijskih analitičara, je, na osnovu podataka iz javno dostupnih izvora o stanju, dinamici i trendovima organizovanog i „teškog“ kriminala na međunarodnom i regionalnom planu, kao i iz policijskih izvještaja i procjena, obavještajnih informacija, analitičkih prikaza, istraživanja i drugih izvještaja koje su izradile relevantne međunarodne i regionalne policijske organizacije , izradio Analizu uticaja organizovanog i teškog kriminala u Regionu na stanje u Crnoj Gori. Dokument je urađen po standardima EU-OCTA i UN SOCTA. Cilj dokumenta je da svim službama za sprovođenje zakona, državnim institucijama i svim drugim subjektima uključenim u suprotstavljanje organizovanom kriminalu i njegovim pojavnim oblicima, pomogne u boljem sagledavanju situacije u regionu i prepoznavanju faktora koji bi mogli imati uticaj na promjenu stanja u Crnoj Gori u ovoj oblasti. Pripremljeni analički prikazi, procjene opasnosti, identifikovani trendovi i pretpostavljeni scenariji uticaja teškog i organizovanog kriminala u regionu na stanje u Crnoj Gori, imaju za svrhu da posluže nadležnim institucijama i drugim subjektima, da se pripreme za adekvatan odgovor na očekivane izazove. Jačanje regionalne i transnacionalne saradnje preduslov je za uspješnu borbu protiv organizovanog kriminala na području Jugoistočne Evrope. Organizovani kriminal predstavlja jedan od najvećih izazova ali i prijetnji za region zapadnog Balkana, proširuje područje djelovanja na različite vrste kriminala i preko granica država, iskorišćava legalne privredne djelatnosti kako bi ozakonio svoje kriminalne aktivnosti i primjenjuje visoku tehnologiju, posebno za prikrivanje i kodiranje komunikacija.

16 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

Ovaj izvještaj treba da posluži kao osnova za generalno razumijevanje fenomena organizovanog, kao i teškog kriminala u regionu, neophodnost povećane saradnje između policijskih službi i tijela za sprovođenje zakona i odgovarajućih agencija u zemljama regiona, prije svih država okruženja. Organizovani kriminal je uglavnom nevidljiv i veoma često blisko povezan sa legalnom ekonomijom. Slično kao u drugim djelovima Evrope, organizovani kriminal u regionu širi svoju mrežu na različite vrste kriminala i preko granica, uključujući veliki broj različitih kriminalnih aktivnosti, sve više miješa nisko rizične i visoko rizične aktivnosti, stvarajući tako veoma fleksibilne međunarodne odnose koji se mogu lako prilagoditi i odgovoriti na strategije u sprovođenju zakona. Izvještaji i analize regionalnih i međunarodnih policijskih organizacija, kao i organa za sprovođenje zakona u zemljama regiona ukazuju na to da se organizovani i teški kriminal teško otkriva. Prikupljanje dokaza je složeno, posebno u slučajevima transnacionalnih krivičnih djela. Prevencija i suzbijanje organizovanog i teškog kriminala, stoga, dobija veliki prioritet na političkom dnevnom redu, posebno u cilju budućeg pristupanja EU i potrebi približavanja standarda i prakse borbe protiv organizovanog kriminala konvencijama UN, konvencijama i preporukama Savjeta Evrope, direktivama i okvirnim odlukama EU, te drugim odgovorajućim međunarodnim standardima. U opštem – globalnom smislu, organizovani i teški kriminal je jedan dinamičan koncept koji se stalno prilagođava promjenljivoj okolini. On je sve više multinacionalan, heteregeno strukturiran i veoma fleksibilan. Ovo isto važi i za organizovani i teški kriminal u regionu, koji uključuje veoma raznovrsne kriminalne aktivnosti, kao što su krijumčarenje nar-

kotika i oružja, ilegalne migracije i krijumčarenje lica, privredne kriminalne aktivnosti - krijumčarenje cigareta/akciznih roba, falsifikovanje novca i platnih kartica, ubistva, razbojništva i krađe vozila. Cilj Analize uticaja organizovanog i teškog kriminala u Regionu na stanje u Crnoj Gori je da se da ažururan izvještaj o stanju teškog i organizovanog kriminala u regionu sa osnovnim naglaskom na zemlje zapadnog Balkana i njegovog uticaja na stanje u Crnoj Gori. Takođe, namjera je naglasiti osnovna dešavanja, prijetnje, analitičke prikaze i druga pitanja vezano za teški i organizovani kriminal u ovom regionu. Tako se Analizom želi pomoći boljem donošenju odluka u borbi protiv teškog i organizovanog kriminala i efikasnijoj realizaciji mjera predviđenih Akcionim planom za borbu protiv organizovanog kriminala u zemlji, kao i poboljšanju svijesti javnosti i učešću javnosti u strategijama borbe protiv teškog i organizovanog kriminala. Analiza daje najnoviji pregled i analizu obima, prirode i karakteristika organizovanog i teškog kriminala u region i njegovog uticaja na stanje u našoj zemlji. Dokument je strukturiran u četiri cjeline. Prvo poglavlje sadrži najvažnije nalaze i preporuke u formi rezimea i uvoda u dokument. Takođe, u ovom dijelu dokumenta dat je pregled okvira u kojem je analiza izrađena, njen cilj, predmet i sadržaj i prikazana je metodologija rada. U drugom poglavlju dat je pregled geografskih područja, podijeljenih u četiri “prstena”, u kojima situacija više ili manje utiče na stanje u Crnoj Gori, sa posebnim naglaskom na područje Zapadnog Balkana. U trećem poglavlju nastoji se dati opis i procjena najznačajnijih opasnosti kako u regionalnoj dimenziji, tako i posebno za svako projektno područje. Analizirane su oblasti za koje se procjenjuje da su značajna kriminalna tržišta u regionu. Četvrto poglavlje sadrži zaključke i

određene preporuke, koje mogu biti veoma značajne prilikom razmatranja mogućnosti i jačanja napora u borbi protiv teškog i organizovanog kriminala. Kada je u pitanju metodologija rada, valja naglasiti da je sačinjen Plan prikupljanja podataka i, u mjeri u kojoj je to bilo moguće, na osnovu podataka koje su dali procijenjeni relevantni izvori, statistika, informacije i obavještajni podaci i drugi izvori, napravljena je procjena krivičnih djela i kriminalnih područja u regionu koja mogu biti od uticaja na stanje u našoj zemlji. Sprovedena je PEST analiza, kako bi se odredili ključni regionalni i nacionalni faktori država u okruženju koji pogoduju nastanku kriminalnih grupa i razvoju njihovih kriminalnih aktivnosti na nacionalnom i regionalnom odnosno međunarodnom nivou. Korišćeni su podaci, informacije i izvještaji dobijeni od policijskih službi i tijela za sprovođenje zakona i odgovarajućih agencija u regionu, nacionalne i informacije Uprave policije,međunarodne i regionalne policijske i druge organizacije, otvoreni izvori, nevladine organizacije i dr. Za potrebe izrade ove analize, istraživanje je sprovedeno u sledećim fazama: - priprema za istraživanje, - izrada instrumenta za istraživanje, - prikupljanje i obrada podataka iz istraživačkih instrumenata i - izrada završnog izveštaja. Glavni izvor predstavljali su javno dostupni izvještaji o stanju kriminala, istraživanja i drugi izvještaji i informacije koje su izradili EU, Europol, UNODC, Frontex, IOM, Olaf, OSCE, SECI – SELEC Centar, SEPCA i

dr. Analiza sadrži uvid u raznovrsne resurse koji su relevantni za predmet analize i mogu biti od koristi za realizaciju cilja analize. U tom smislu korišćena su međunarodna i domaća strateška dokumenta, najbolje prakse policijskih službi u regionu i okruženju, procjene opasnosti od organizovanog kriminala i drugi strateški izvještaji regionalnih i međunarodnih policijskih organizacija (EU OCTA, SEE OCTA), istraživanja NVO i dr. Analiza sadrži i procjenu policijskih službi zemalja u regionu o kvalitetu bilateralne i regionalne saradnje i nedostacima u njenom djelovanju, kao i izvode iz godišnjih i periodičnih izvještaja o radu, informacija i drugih analitičko informativnih materijala i strateških dokumenata. Strateška analiza koja između ostalog obuhvata

i analizu postojećih rizika i procjenu prijetnji, uz pojačan obavještajni rad, preduslov je za efikasnu borbu protiv organizovanog kriminala. Ona predstavlja dokument od strateškog značaja u borbi protiv teških i krivičnih djela organizovanog kriminala i korupcije i njihovog širenja za određeni vremenski period. Ovaj dokument ima za cilj da se putem analize istakne važnost strateškog pristupa u borbi protiv organizovanog kriminala, kao i da prikaže trenutno stanje i alarmantnost pojedinih oblika krivičnih djela u regionu i njihovog uticaja na Crnu Goru. Dostupna saznanja ukazuju na postojanje različitih pojavnih oblika organizovanog kriminala u regionu i to u njegovim različitim aspektima ispoljavanja. Istaknuti su oni vidovi kriminala koji predstavljaju glavnu prijetnju kako državama regiona tako i regionu kao cjelini. POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

Faktori koji pogoduju razvoju organizovanog kriminala u zemljama regiona manje- više su slični ako ne i identični i kao takvi mogu se definisati po vrsti i intenzitetu. U tom smislu, posebno se ističu poremećen društveno – ekonomski sistem uz prisustvo korupcije, tranzicija društva i prelazak društvenog vlasništva u privatno, specifičan geostrateški položaj, prisutnost socijalne nejednakosti i nezaposlenosti stanovništva, nedovoljna međuagencijska i međuinstitucionalna saradnja i dr. Na osnovu ukupnog sagledavanja stanja u regionu, može se konstatovati da se organizacijskoadministrativni kapaciteti policijskih struktura u početku nijesu u dovoljnoj mjeri prilagođavali novonastalim prijetnjama organizovanog kriminala. Međutim, razvoj kriminalističko-obavještajnog modela (ILP) u najvećem broju policijskih službi zemalja u regionu doveo je do toga da se strateška opredjeljenja sada razvijaju na ovom sistemu rada, koji je nezaobilazna odrednica daljeg razvoja i načina obavljanja policijskih poslova i važan faktor za razmatranje bilo kojih organizacijskih promjena u policiji, prije svega kriminalističkoj policiji. Takav način obavljanja policijskih poslova osigurava proaktivan pristup što je u potpunosti u skladu sa osnovnim zadatkom policije – sprečavanje i prevencija kriminaliteta.

18 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

Proaktivan pristup u borbi protiv organizovanog kriminala nosi u sebi perspektivu promjena u našim ukupnim mogućnostima i podrazumijeva, između ostalog, koordinaciju i bolje korišćenje obavještajnih podataka, kao i informacija proisteklih iz strateške analize (analiza rizika i procjene pri-

jetnji), unapređenje znanja, pojačanu međusobnu saradnju institucija i organa, efikasnije sprovođenje postojećih zakona, primjenu najboljih iskustava iz prakse i povezivanje informacionih mreža i baza podataka, kao i razvijanje regionalne saradnje na svim nivoima. Na osnovu predviđanja daljeg kretanja i razvijanja organizovanog kriminala u regionu i njegovog

uticaja na Crnu Goru, kao i procjene raspoloživih nacionalnih kapaciteta i mogućnosti za efikasniju borbu protiv njegovih pojavnih oblika potrebno je i dalje razvijati kontinuiranu međunarodnu i regionalnu saradnju sa policijskim službama i drugim institucijama za sprovođenje zakona, regionalnim i međunarodnim organizacijama koje rade na ovom

problemu u cilju efikasnijeg gonjenja učinilaca krivičnih djela organizovanog kriminala, prije svega, kroz potpisivanje i sprovođenje odgovarajućih pravnih instrumenata za zajedničko priznavanje dokaza i zajedničke istrage uz saradnju tužilaštva, policije i sudstva iz zemalja regiona, uključujući saradnju sa Interpolom, Europolom, SELEC-om i drugim organizacijama i poboljšanje sistema razmjene podataka.

U procesu izgradnje efikasnog sistema borbe protiv organizovanog kriminala, poseban značaj ima usvajanje dobre prakse drugih policija i njeno prilagođavanje našim potrebama i uslovima, na koji način će se, pored ubrzanja procesa, izbjeći eventualni „promašaji“ u primjeni određenih a posebno onih mjera koje se odnose na prevenciju pojedinih pojavnih oblika. Povećanje budžeta agencijama za sprovođenje zakona i stalno razvijanje kapaciteta za borbu protiv organizovanog kriminala, važni su preduslovi za njegovo efikasnije suzbijanje. Naime, da bi bili stvoreni kvalitetni kadrovi za borbu protiv organizovanog kriminala potreban je proces višegodišnjeg neposrednog angažovanja na tim poslovima i stalno osposobljavanje i usavršavanje za različite vrste specijalizacije. U tom smislu, suočeni smo, na jednoj strani, tendencijom odliva kvalitetnih i iskusnih kadrova u druge institucije i organe ili privatni sektor, koji ih privlači neuporedivo boljim materijalnim uslovima rada, a na drugoj strani prili-

vom mladih i neiskusnih službenika kojima, pored iskustva, nedostaju i specifična znanja i vještine koji su potrebni za uspješnu borbu protiv organizovanog kriminala. Ulaganje u modernizaciju infrastrukture i opreme je neprestana potreba, naročito u pogledu standardizovanosti i savremenosti, imajući u vidu sisteme i opremu koju danas koriste organizovane kriminalne grupe. Ovim se omogućava integracija i brza reakcija svih relevantnih institucija i organa, i obezbjeđuje kontinuirana i efikasna borba protiv svih pojavnih oblika organizovanog kriminala. Uspostavljanje kapaciteta za stratešku analizu, jedan je od preduslova za dugoročno prepoznavanje problema, njegovog obima i procjene rizika. Uopšteno govoreći, strateški pristup obuhvata tri koraka: izradu odgovarajućih politika, izradu strategije kao dokumenta i pribavljanje ljudskih i materijalnih resursa za sprovođenje definisanih ciljeva.

Utvrđivanje trendova i rizika od organizovanog kriminala na nacionalnom, regionalanom i lokalnom nivou, koje prediviđa i „druge alate“, poput kontrolne strategije i zahtjeva za prikupljanje i obradu kriminalističko-obavještajnih podataka, koji razrađuju ciljeve i zadatke iz strateških procjena i izradu taktičkih procjena radi razrade prioriteta i raspolaganja postojećim resursima. U tom smislu neophodne su čvrste profesionalne veze između kriminalističko-obavještajnog sistema i partnerskih agencija. Partneri se ohrabruju u pružanju informacija kojima će započinjati ovaj proces i u prihvatanju proizvoda (koji će rezultirati) nakon ispitivanja i analize sa ciljem da se bolje informiše o strateškim pitanjima ili da se pomogne kod taktičkih rješenja (ključne riječi kada se govori o kriminalističko obavještajno modelu su: strategija, taktika, prioriteti i resursi).

SPECIJALNA ANTITERORISTIČKA JEDINICA – RESPEKT U REGIONU I PONOS CRNOGORSKE POLICIJE Pripadnici Specijalne antiterorističke jedinice u prethodnom periodu ostvarili su zapažene rezultate na takmičenjima u praktičnom streljaštvu (IPSC) i u borilačkim sportovima.

iz Srbije, a drugo mjesto ATJ iz Hrvatske. Metne situacije bile su napravljene specijalno za pripadnike elitnih jedinica.

Povodom dana policije Republike Hrvatske i dana Antiterorističke jedinice – Lučko u Zagrebu je 26. septembra 2012. godine, u organizaciji te jedinice, održano IPSC takmičenje specijalnih jedinica Balkana u gađanju iz više vrsta policijsko-pješadijskog naoružanja. Na takmičenju je učestovalo 98 specijalaca iz 25 specijalnih jedinica iz regiona.

Pripadnici SAJ-e pored antiterorističke obuke, redovno uvježbavaju i takmiče se u borilačkim sportovima. Tako je pripadnik ove jedinice (ATT-A) stariji policajac I klase Dejan Vukčević ostvario zapažen rezultat u džudou.

Naš SAJ na takmičenju u Zagrebu predstavljali su Mirko Banović, komandir ATT-A, Miloš Rakonjac, vođa grupe u ATT -A, Saša Vujošević, st.policajac I klase u ATT-B i Stolica Nenad, st.policajac I klase u ATT-B. U veoma jakoj konkurenciji naši predstavnici osvojili su treće mjesto. Prvo mjesto pripalo je predstavnicima SAJ

Naime, Vukčević je na međunarodnm turniru u džudou, održanom, 6. i 7. oktobra 2012.godine, u Beogradu, u konkurenciji 20 takmičara, osvojio treće mjesto i tako obezbijedio odlazak na Evropski kup. Pripadnike SAJ-e u narednom periodu očekuju nova takmičenja i novi izazovi gdje će bez sumnje kao i do sada doći do izražaja njihova obučenost i uvježbanost u izvršavanju najsloženijih bezbjednosnih zadataka i profesionalnom i časnom prezen-

tovanju crnogorske policije u zemlji i inostranstvu.Svakako da će tome doprinijeti i puna podrška menadžmenta Uprave policije i direktora Božidar Vuksanovića. Mirko Banović POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

Drugi pišu

Za Policijski glasnik o novim psihoaktivnim supstancama piše Prof. dr Slavica Vučinić

Opasnost od novih psihoaktivnih supstanci: šta znamo o farmakološkim i toksikološkim karakteristikama novih droga Piše: Prof. dr Slavica Vučinić Nacionalni centar za kontrolu trovanja, Vojnomedicinska akademija, Beograd, Republika Srbija Prema podacima Svetske zdravstvene organizacije, oko 200 miliona ljudi u svetu je makar jednom u životu probalo drogu. Broj korisnika je u stalnom porastu što se pripisuje između ostalog i globalnim društveno-ekonomskim dešavanjima u svetu. Smatra se da su u posebnoj opasnosti su zemlje u tranziciji. Zloupotreba droga je dovela savremeno čovečanstvo do ozbiljnih posledica koje ugrožavaju zdravlje stanovništva, porodicu i društvo. Uticaj droga na društvo je razarajući, izaziva porast kriminala, delinkvenciju, prostituciju, nezaposlenost i siromaštvo. Uporedo za porastom upotrebe klasičnih rekreativnih droga, kao što su metilendioksimetamfetamin (MDMA, „ecstasy“), kokain, amfetamini i ketamin, poslednjih 10 godina došlo je i do porasta broja korisnika „novih psihoaktivnih supstanci“, poznatih kao „legal highs“. Psihoaktivne kontrolisane supstance definisane „Zakonom o psihoaktivnim kontrolisanim supstancama“ obuhvataju opojne droge (narkotici), psihotropne supstance, proizvode biološkog porekla sa psihoaktivnim dejstvom i druge psihoaktivne kontro-

lisane supstance. U cilju izbegavanja zakonske regulative, ilegalne laboratorije za proizvodnju novih psihoaktivnih supstanci često menjaju hemijsku strukturu, namenu, naziv, dizajn, način reklamiranja i distribucije ovih hemikalija. Najčešći model snabdevanja i dalje su ulični dileri, ali sve veći značaj dobija distribucija ovih supstanci putem interneta ili „head shop-ova“ u kojima se prodaju kao lekovi, osveživači vazduha, vitamini, soli za kupanje itd. Precizna prevalenca upotrebe novih psihoaktivnih supstanci nije poznata s obzirom da se studije i izveštaji na nacionalnom i međunarodnom nivou baziraju na podacima o psihoaktivnim kontrolisanim supstancama, a postoji samo manji broj prijavljenih serija slučajeva na nacionalnom nivou. Najbolji izvor informacija o efektima ovih supstanci u svetu su centri za kontrolu trovanja u kojima se može definisati veza između upotrebe i kliničke slike predoziranja, odrediti adekvatne analitičke

Prof. dr Slavica Vučinić, internistaklinički toksikolog, profesor je kliničke toksikologije na Medicinskom fakultetu Univerziteta odbrane u Beogradu i Vojnoj akademiji UO Beograd i profesor na poslediplomskoj nastavi Medicinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu.

Načelnik je Nacionalnog centra za kontrolu trovanja na VMA Beograd.

25 godina iskustva u oblasti kliničke toksikologije, oblast ekspertize klinička toksikologija, toksikologija organofosfata, psihoaktivne supstance, trovanja ljekovima. Prof. dr Slavica Vučinić je član: - Naučnog savjetodavnog odbora Organizacije za zabranu hemijskog oružja, Hag, Kraljevina Holandija, koja je zadužena za implementaciju Konvencije o zabrani razvoja, proizvodnje, upotrebe i skladištenja hemijskog oružja i o njegovom uništavanju; - Stručnog savjeta za sredstva za zaštitu bilja, Ministarstva poljoprivrede Republike Srbije; - Stručnog savjeta za GMO, Ministarstva poljoprivrede Republike Srbije; - Evropske asocijacije centara za kontrolu trovanja i kliničkih toksikologa; - SLD; - Uredništva časopisa Vojnosanitetski pregled i - Savjeta VMA. Generalni sekretar je Udruženja toksikologa Srbije.

Posledice su najteže za populaciju mladih

20 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

metode, iz kojih će proisteći nove kliničke smernice i potrebne analitičke metode.

Farmakološka i toksikološka svojstva novih psihoaktivnih supstanci

Drugi pišu Stimulansi CNS

Sintetski katinoni

Sintetski kanabinoidi

Sintetski katinoni su analozi katinona, prirodnog produkta biljke Catha edulis (Celastraceae) koji obuhvataju mefedron (4-metilmetkatinon), na tržištu poznat kao„med cat“, “ mjau-mjau“, (M-cat), Meow, 4-MMC ili Bubbles; metilon (3,4-metilendioksimetkatinon); MDPV (3,4-metilendioksipirovaleron); nafiron-metilpirovaleron, poznat kao NRG-1; 4-fluorometkatinon (4-FMC); 3-fluorometkatinon (3-FMC); metedron (4-metoksimetkatinon ili bk-PMMA; PMMC) i druge. Glavna komponenta je S-katinon 2-amiopropiofenon. Katinon je još jedna psihoaktivna substanca koja nastaje u metabolizmu katinona u zreloj biljci. Katinon i katin deluju kao stimulansi CNS, mada imaju slabije dejstvo od amfetamina.

Sintetski kanabinoidi su funkcionalno slični Δ9tetrahidrokanabinolu (THC), aktivnom principu kanabisa. Kao i THC, vežu se za iste receptore za kanabinoide u mozgu. Razvijeni su u poslednje četiri decenije kao agensi za terapiju bola, ali je praksa pokazala da je teško izdvojiti željene od neželjenih psihoaktivnih efekata. Od 2008.godine, nekoliko kanabinoida detektovano je u biljnim smešama koje se konzumiraju pušenjem, a plasiraju se kao navodni osveživači vazduha pod nazivom „Spice Gold“, „Jamaican Gold“, „Spice Silver“, „Yucatan Fire“, „Sence“ i mnogi drugi. Iako se smatraju sintetskim kanabinoidima, mnogi od njih nisu strukturno povezani sa klasičnim kanabinoidima, koji su bazirani na dibenzopiranu.

U prodaji se nalaze kao „soli za kupanje“ ili „prihranjivači biljaka“. U Evropi su popularni od 2007.g, a nabavljaju se u knjižarama, preko interneta i drugo.

Najčešće se uzimaju intranazalno, ali i oralno, pušenjem, IV ili rektalno. MDPV pod nazivom „Magic“, „Super Coke“, „Peeve“, „Energy-a“, „White Lightning“, „Scarface“, „Ivory Wave“ koristi se u prosečnoj Pakovanje sintetskih kanabionoida dozi od 5-20 mg, a može da izazove napade Svi kanabinoidi nađeni u biljnim smešama imaju panike, konvulzije, psihozu, nesanicu, halucinacije, veći afinitet za CB1 receptore, a pored veće jačine deluzije, suicidalne ideje. dejstva, mnogi od njih imaju prolongiran polu-život izazivajući duže psihoaktivne efekte. Sintetski kanabinoidi obuhvataju sedam glavnih strukturnih grupa: naftoilindole (JWH-018, JWH073, JWH-398), naftilmetilindole, naftoilpirole, naftilmetilindene, fenilacetilindole (JWH-250), cikloheksilfenole (CP 47,497 i homologe CP 47,497) i klasične kanabinoide (HU-210). Lista nije konačna jer se svakodnevno na tržištu pojavljuju novi preparati. Nijedan od sintetskih kanabinoida nije pod međunarodnom kontrolom u skladu sa Konvencijom UN ali su JWH-018, JWH-073, CP 47, 497 i HU-210 na listi nekih zemalja članica EU. Klinička slika trovanja sintetskim kanabioidima uključuje efekte od strane CNS (nemir, agitaciju, halucinacije, pospanost, konvulzije, konfuznost i akutnu psihozu), kardiovaskularnog sistema (ubrzan sračani rad, otežano disanje, bol u grudima), gastrointestinalnog sistema (mučnina, povraćanje) uz smanjenje kalijuma i porast enzima kreatinfosfokinaze. Simptomi se obilno povlače za 4-14 h, sem akutne psihoze koja može trajati nekoliko dana.

Pakovanje sintetskih katinona

Prema podacima Evropskog centra za monitoring lekova i zavisnosti od droga (European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction-EMCDDA) iz 2010.g. mefedron je najčešće korišćeno sredstvo zloupotrebe posle kanabisa, amfetamina i kokaina. Željeni efekti su euforija, stimulacija, poboljšano raspoloženje, seksualno uzbuđenje. Neželjeni efekti su gubitak apetita, porast temperature, pojačano znojenje, široke zenice, ubrzan rad srca, lupanje srca, povišen arterijski krvni pritisak, nesanica, paranoja, psihotična reakcija itd. Mefedron, MDPV i

drugi katinoni još uvek nisu klasifikovani, s tim što je MDPV zabranjen u mnogim zemljama. U Švedskoj je, s obzirom na veliki porast zahteva za informacije o toksičnosti novih rekreativnih droga, koje su zdravstvene ustanove uputile Centru za kontrolu trovanja, započet STRIDA projekat, a tri supstance su već klasifikovane kao narkotici. Benzilpiperazini Benziliperazini- BZP i trifluorometilfenilpiperazin (TFMPP) su sintetski analozi piperazina. Premda neki proizvođači tvrde da se radi o biljnim preparatima, piperazin i njegovi derivati su sintetske supstance koje se ne javljaju u prirodi. Široka zloupotreba ovih preparata (koji se nazivaju „pilule za zabavu“) datira od 2004.g., iako je BZP je ispitivan kao antihelmintik još 1970.g. Nije registrovan kao lek u humanoj i veterinarskoj medicini upravo zbog efekata sličnih d-amfetaminu.

Benzilpiperazini

Nijedan BZP nije naveden na listi Konvencije UN, mada su ih brojne zemlje predložile za ponovno razmatranje. EMCDDA je nakon procene ovih substanci uveo obaveznu kontrolu na BZP u EU. Benzilpiperazini stimulišu oslobađanje i inhibiraju preuzimanje dopamina, serotonina i noradrenalina. Brzo se apsorbuju sa apsorpcionim poluvremenom od 6,2±1,4 min, izlučuju se uglavnom putem žuči, sa poluvremenom eliminacije od 5,5h. Klinička slika trovanja je po tipu simpatomimetskog toksidroma sa efektima od strane CNS (konfuznost, anksioznost, nesvestica, glavobolja), KV sistema (lupanje srca, ubrzan srčani rad, povišen arterijski krvni pritisak, bol u grudima), GIT (mučnina, povraćanje, bolovi u trbuhu) i retencija urina. Kod teških trovanja viđa se i povišena temperatura, konvulzije (grčevi tela), ubrzano i otežano disanje. Efekti se održavaju satima i danima nakon uzimanja tablete BZP, ali za sada ne postoje podaci o zavisnosti, toleranciji i sekvelama. Lekovi izbora u benzodiazepini uz simptomatsku i potpornu terapiju. Određuju se u plazmi gasnom hromatografijom sa masnom spektrometrijom, bez derivatizacije.

POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

Drugi pišu Depresori CNS Ketamin Ketamin je brzodelujući anestetik, derivat fenciklidina koji dovodi do stanja duboke anestezije, uz normalne reflekse gutanja i kašlja, normalan ili lako povišen skeletno-mišićni tonus, kardiovaskularnu i respiratornu stimulaciju i ponekad prolaznu, mini-

daju kao „organski rastvarači“, „sredstva za čišćenje“, „hemijski uzorci“ da bi se izbegla njihova detekcija i kaznene mere. Kod niske oralne doze od 0,5-1,5g izazivaju pojačanu druželjubivost, osećaj lakog pijanstva, sa izmenjenom svešću već nakon 15 minuta, a doza od 5g već može dati san i depresiju disanja. Tolerancija se razvija već posle 3 meseca redovnog uzimanja GHB, zbog čega zavisnici moraju da ga uzimaju svaka 3 sata.

Ketamin

malnu respiratornu depresiju. Nakon IV primene koncentracija ketamina ima inicijalni porast koji traje oko 45 min (alfa faza) i odgovara anestetičkom efektu leka, a završava se redistribucijom iz CNS u periferna tkiva i metabolisanje u jetri. Ketamin se rapidno apsorbuje nakon parenteralne primene, sa većim koncentracijama u masnom tkivu, jetri, mozgu i plućima, dok se manje koncentracije nalaze u srcu, skeletnim mišićima i plazmi. Kod zloupotrebe se obično uzima inhalacijom „bullet“ (jedna inhalacija je „bump“), zajedno sa metamfetaminoim i kokainom. Rekreativna doza je za 10-20% manja od medicinske anestetičke doze. Željeni efekti su osećaj lebdenja, halucinacije, anerogradna amnezija i stanje slično snu. Toksični efekti uključuju izrazitu uznemirenost, paranoidnu psihozu, depresiju disanja, trajnu psihozu, a terapija je podržavajuća. GHB

Predoziranje se manifestuje nesigurnim hodom na širokoj osnovi, agresivnošću, konfuzijom, dubokom komom, depresijom disanja, poremećajima srčanog ritma, grčevima, delirijumom, amnezijom i povraćanjem. Efekti su kratkotrajni i potpuni oporavak je moguć za 5-8 sati. Analitiku otežava endogeno prisustvo i brza eliminacija. Najpouzdanija je koncentracija u salivi. Iskustva Nacionalnog centra za kontrolu trovanja u lečenju predoziranja supstancama zloupotrebe U Nacionalnom centru za kontrolu trovanja, referentnoj ustanovi u zemlji za dijagnostiku i terapiju akutnih trovanja, tokom prošle godine lečeno je 3986 pacijenata, od toga preko 158 sa predoziranjem različitim psihoaktivnim supstancama. Kod ambulantno lečenih pacijenata, distrubucija po agensima je pokazala da su najčešća predoziranja

heroinom (91), a zatim THC (22), amfetaminima (12), metadonom (9), MDMA (5), kokainom (2), dok su 2 pacijenta zbrinuta zbog inhalacije lepka, 12 zbog kombinovanog uzimanja više psihoaktivnih supstanci i lekova i 5 zbog body packing-a. Hospitalno je lečeno 12 pacijenata sa trovanjem heroinom, 9 sa predoziranjem metadonom, 1 amfetaminom i 3 body packer-a. U grupi hospitalno lečenih zbog trovanja heroinom, 7 pacijenata je imalo teško trovanje (PSS 3), 3 srednje teško (PSS 2) i 2 lako (PSS 1). Od komplikacija je registrovana rabdomioliza (3), aspiraciona pneumonija (3), akutni respiratorni distres sindrom (2) i 1 kompresivna brahijalna pleksopatija. Trovanja metadonom su u 5 pacijenata bila teškog, a u 4 srednje teškog stepena, dok je od komplikacija zabeležena aspiraciona pneumonija (5), akutno oštećenje pluća (3), rabdomioliza teškog stepena (2) i sepsa (1). Terapija je uglavnom bila simptomaska i potporna, sem u trovanju heroinom gde je primenjivan antidot Naloxon. Tok trovanja je bio povoljan u svih pacijenata, a jedna pacijentkinja je zbog vigilne kome premeštena na dalje lečenje u matičnu bolnicu. Zaključak Nove psihoaktivne supstance pojavljuju se svakodnevno na tržištu, ali njihov pravi hemijski identitet i toksičnost tek treba da se utvrde. To praktično podrazumeva uvođenje novih analitičkih metoda, kao i pojačan oprez u zbrinjavanju pacijenata iz grupe zavisnika, s obzirom na nedovoljno definisanu kliničku sliku i mogućnost detekcije agenasa standardnim analitičkim metodama. Adekvatnim i brzim sistemom prikupljanja informacija o toksičnim efektima novih droga, centri za kontrolu trovanja će brže definisati kliničke sindrome kod ekspozicije novim drogama, iz kojih će proisteći smernice za dijagnostičko-terapijske protokole i informacije za neophodne legislativne mere.

Gama hidroksibutirat (GHB) je supstanca zloupotrebe koja se koristi u cilju izazivanja euforije, stimulativnih ili sedativnih i seksualnih efekata. Gama butirolakton (GBL) i 1,4 butanediol (BD) su analozi ili prekursori GHB koji, kada se progutaju, podležu rapidnoj biotransformaciji u GHB sa istim kliničkim efektima. Sva tri su korišćena počevši od 1980.g. kao dijetalni suplementi u bodibildingu, lečenju nesanice, anksioznosti i alkoholne zavisnosti. Kod korisnika koji su ih uzimali rekreativno ili iz zdravstvenih razloga, registrovana je tolerancija, fizička i psihička zavisnost. GBL i BD putem interneta, kod uličnih dilera ili u knjižarama se pro-

22 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

Zaplenjen GBL

Drugi pišu

Policija i manjinske grupe

LGBT ZAJEDNICA I POLICIJA Piše: mr Aleksandar Saša Zeković

Savjet za građansku kontrolu rada policije (www. kontrolapolicije.me) je relativno skoriji institut kontrole zakonitosti primjene policijskih ovlašćenja, ustanovljen 2005. godine, a Crna Gora rijetka država koja se, uz parlamentarni nadzor i unutrašnju kontrolu policije, opredijelila i za građansku provjeru zakonitosti, cjelishodnosti i legitimnosti postupanja policijskih službenika. Shodno rješenjima iz Zakona o policiji Savjet za građansku kontrolu rada policije je ustanovljen kao svojevrsni kolektivni ombudsman specijalizovan za pitanja policije. Nezavisni način imenovanja sastava ovog tijela i kredibilitet subjekata ovlašćenih za imenovanja (to su sve organizacije civilnog društva – državni Univerzitet, Ljekarska i Advokatska komora i nevladine organizacije iz oblasti pravne struke i ljudskih prava) daju dovoljno garancija za pružanje odgovarajućeg i potrebnog doprinosa izgradnji pravne države, snaženju vladavine prava i jačanja funkcionalnih institucija koje su, shodno aktuelnom evropskom kontekstu, dužne da obezbijede puno poštovanje ljudskih prava. Savjet za građansku kontrolu rada policije, kroz svoj svakodnevni rad, društvenu vidljivost i ostvarenu komunikaciju sa Ministarstvom unutrašnjih poslova na svim nivoima, ključni je mehanizam iskorijenjivanja torture i borbe protiv mučenja koji, kvalitetom i pouzdanošću, spriječava ne samo pokušaje prikrivanja nečovječnog i neprofesionalnog policijskog postupanja već i nekažnjivosti i odsustvo odgovornosti. Savjet za građansku kontrolu rada policije, koristeći svoju ombudsman poziciju, snažno je posvećen izgradnji povjerenja različitih manjinskih zajednica u policijsku organizaciju. U ovom broju „Policijskog glasnika“ predstavljamo dio tekovina koje se odnose na LGBT zajednicu. LGBT zajednica i policija Savjet za građansku kontrolu rada policije značajnu je pažnju posvetio popravljanju, razvijanju ali i praćenju odnosa između policijske organizacije i LGBT zajednice (Lezbejske - L, gay - G, biseksualne - B, transrodne - T osobe). Do zanimanja za ovu socijalnu grupu došlo je na temelju obraćanja nevladine organizacije (NVO) „LGBT Forum Progres”, prve transparentne LGBT grupe u Crnoj Gori, (www.lgbtprogres.me) koja je iskazala interesovanje za uspostavljanje saradnje kao i na temelju konkretnih pritužbi koje su se

odnosile na primjenu policijskih ovlašćenja i odnos menadžmenta policije. Ova NVO dodatno je ukazala i na izazove koje LGBT osobe imaju prilikom prijavljivanja i procesuiranja mržnje i nasilja nad njima. Pritužbama zbog postupanja policije Savjetu se obratila i NVO „Juventas“ (www.juventas.co.me) i na jednom broju tih predstavki Savjet i dalje radi. Sa podnosiocima pritužbi, Upravom policije i starješinama PJ Podgorica po svim postavljenim pitanjima Savjet je vodio intenzivnu komunikaciju prije svega s namjerom da pomogne pravilnije shvatanje i poštovanje potrebnih procedura i mr Aleksandar Saša Zeković, zbog upostavljanja međusobnog član Savjeta za građansku kontrolu rada policije povjerenja i boljeg razumijevanja dvije strane. Kroz neposrednu koedukacije svojih službenika, Uprava policije usmunikaciju i uz posredovanje Savjeta otklonjeno postavi direktne oblike komunikacije i saradnje sa je niz tehničkih i administrativnih pitanja. Savjet NVO LGBT Forum „Progres“ i drugim NVO koje rade za građansku kontrolu rada policije je konstatovao sa LGBT zajednicom. da su LGBT osobe izložene različitim oblicima fobije, netolerancije i diskriminacije i da trpe značajnu Savjet je i po zaključivanju predstavljenih preddruštvenu distancu i isključenost. Savjet je zato i ci- meta nastavio da prati ovu programsku oblast i jenio da je potrebno preduzeti posebne mjere kako uključivao se, kada je god to bilo potrebno, u kobi se pomoglo i podržalo puno uživanje ljudskih munikaciju između NVO sektora i UP. Savjet je svjesprava svih građana, bez obzira na njihovu seksualnu tan da je svim manjinskim zajednicama potrebno orjentaciju i rodni identitet. povjerenje u policiju i sa svoje strane je činio sve što je potrebno da se ono izgradi. Iz tih razloga i efekata U tom pravcu Savjet je podsjetio da je svojim svog rada vrlo često je u medijima, akademskim i posebnim zaključkom, iz 2010. godine, pozdravio stručnim skupovima promovisan, uz Ombudsmana, međunarodnu specijalističku obuku grupe crno- u vodeću, prijateljski i podržavajuće, nastrojenu ingorskih policijskih službenika za rad sa LGBT popu- stituciju prema LGBT populaciji. lacijom koja je sprovedena u Kanadi i SAD. Savjet je dalje ocijenio da treba snažno nastaviti sa procesom Institucionalizacija odnosa povećanja senzibiliteta policijskih službenika u radu sa LGBT osobama i sa izgradnjom dodatne Krajem juna 2011. Uprava policije i NVO „LGBT profesionalne pažnje u pogledu tretiranja i proce- Forum Progres“ zaključili su, na najvišem nivou, suiranja nasilja nad njima. Savjet je zato ocijenio Sporazum o razumijevanju i saradnji koji predviđa, posebno važnim da u profesionalnoj komunikaciji između ostalog, razvijanje međusobne komunisa osobama koje, po temelju svoje seksualne or- kacije i saradnje po pitanju organizovanja različitih jentacije i rodnog identiteta, podnose različite javnih okupljanja LGBT osoba i osiguranja bezbjedprijave do izražaja dolaze policijski službenici sa nosti lokacija i prostora u kojima će se odvijati njihov izgrađenim senzibilitetom i završenim obukama. socijalni život. Iz “LGBT Foruma Progres“ ocijenili su Savjet je konačno preporučio da prilikom registro- da je sporazum važan korak naprijed za osiguranje vanja oblika nasilja, prekršajnih i krivičnih djela, ostvarivanja prava na mirno okupljanje i potvrda prevencije nasilja nad LGBT osobama i povodom POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

Drugi pišu poštovanja obaveze države da će štititi mirna okupljanja i demonstracije LGBT osoba od nasilja onih osoba i grupa u društvu koje ne podržavaju stavove koje skupovi, poput povorke ponosa, promovišu. “LGBT Forum Progres” pred Savjetom je istakao pozitivnu ulogu i odnos direktora i menadžmenta policije prema daljoj izradnji senzibiliteta i kapaciteta policijske organizacije za rad sa LGBT zajednicom. „Dobra saradnja sa policijom i njena efikasna zaštita interes je svake manjinske zajednice pa i osoba koje pripadaju tzv. seksualnim manjinama. Važno je građenje održivih institucionalnih i profesionalnih veza između institucija sistema, LGBT populacije i grupa koje sa njom rade. To je posebno važno u crnogorskom društvu koje se nosi sa izraženom homofobijom” – ocijenjeno je iz ove NVO. “LGBT Forum Progres”, u medijima i kroz neposredno obraćanje, iskazao je posebnu zahvalnost Savjetu za građansku kontrolu rada policije koji je svojim konkretnim aktivnostima pomogao da policija i “LGBT Forum Progres” prevaziđu početne, obostrane, probleme i izazove i otvore novu, modernu i profesionalnu, dimenziju crnogorske policije. Savjet je konstatovao da je potpisivanje sporazuma dobar početni korak koji su zajednički preduzeli UP i LGBT grupa i da je u pravcu osiguranja profesionalne primjene policijskih ovlašćenja i dužnosti prema osjetljivim grupama. Nešto kasnije Sporazum o saradnji Uprava policije zaključila je i sa NVO „Juventas“. Ova dva subjekta realizovala su i veoma kvalitetne trening sesije praćene publikovanjem i distribucijom antidiskriminatornog vodiča čija je autorka gospođa Marijana Laković, zamjenica Ombudsmana. Obuku za policajce, u saradnji sa Upravom za kadrove i LGBT Forumom Progres relizovala je i NVO „Centar za građansko obrazovanje“ (www.cgo-cce.org). Slučaj đevojke iz Podgorice Devetnaestogodišnja đevojka iz Podgorice, homoseksualne orjentacije, upoznala je Savjet za građansku kontrolu rada policije sa njenim iskustvom sa policijom u familijarnoj svađi do koje je došlo po njenom priznanju, roditeljima, da je lezbejka i da ima partnerku. U svom obraćanju Savjetu kazala je da je razočaralo postupanje policajaca za koje je „vjerovala da će joj prvi pomoći i zaštititi je“. Dodala je da je nakon posjete dvojice policajaca, koje je pozvala majka, bila prinuđena napustiti svoju kuću. Nevladina organizacija „LGBT Forum Progres“, čija je članica, obezbijedila joj je privremeni smještaj i u njihovom skloništu je provela osam dana. Nezadovoljna postupkom policajaca i njihovim pristupom ova građanka je stupila u kontakt sa Savjetom za građansku kontrolu rada policije koji je, preko svog člana, odmah uspostavio kvalitetnu komunikaciju sa kabinetom direktora Policije, rukovodiocima Područne jedinice Podgorica i institucijom

24 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

Savjet za građansku kontrolu rada policije, uz podršku Uprave policije, publikovao izvještaj o sprovedenoj građanskoj kontroli rada policije za 2011. godinu

PREDSTAVLJENA KNJIGA “SLUŽITI I ŠTITITI”

Savjet za građansku kontrolu rada policije, uz podršku Uprave policije, nedavno je publikovao izvještaj o sprovedenoj građanskoj kontroli rada policije za 2011. godinu. Autori knjige, koja nosi naslov “Služiti i štititi” su mr.sc. Aleksandar Saša Zeković i Zorana Baćović. Intencija ove knjige, kako stoji u predgovoru, nije samo predstavljanje urađenog već postizanje obrazovne i preventivne funkcije kako bi policija, ali i druge društvene strukture, učile iz minulog rada a policija postala demokratski javni servis koji služi svim crnogorskim građanima i štiti ih onda kada je to potrebno. Autori knjige dodaju da je namjera dokumentovanja policijskog postupanja i odnosa menadžmenta policijske organizacije prema izdatim preporukama da se konstruktivno ukaže i na postignuti napredak i poboljšanja koja policiju, i državu u cjelini, pozitivno, profesionlano i demokratski legitimišu pred domaćom javnošću i međunarodnom zajednicom. Izvještaj sadrži tri cjeline – uvodni dio koji pruža opšte informacije o mandatu i nadležnostima Savjeta, drugi dio, koji je noseći, a u kojem su sažete informacije, sa odgovarajućom statistikom, o vođenim postupcima i njihovom ishodu i predstavljeni individualni primjeri primjene policijskih ovlašćenja i treći, završni dio, koji govori o odnosu Savjeta za građansku kontrolu rada policije prema svom okruženju – zakonodavnoj i izvršnoj vlasti, Ministarstvu unutrašnjih poslova i civilnom društvu. U knjizi su prikupljene i predstavljene visoko kvalitetne informacije o pojedinačnim primjerima s intencijom da one budu od pomoći: policijskim službenicima i oficirima u svakodnevnom radu, što podrazumijeva i odgovarajuća korektivna ponašanja, donosiocima odluka pri procjeni kvaliteta menadžmenta policijske organizacije i pri

Zaštitnika ljudskih prava i sloboda. Pristup Savjeta je bio takav da se nikako ne pristupa generalizaciji i negativnom predstavljanju kompletne policijske organizacije zbog neprofesionalnosti i nedovoljne edukacije, po predmetnom pitanju, dvojice policijskih službenika. Zahvaljujući koordiniranom naporu Savjeta, Uprave policije i PJ Podgorica kao i zamjenice Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Marijane Laković, uz svakako spremnost same građanke, došlo se do rješenja koje je podrazumijevalo uključenje roditelja i dvojice policijaca na čije je neprofesionalno postupanje objektivno ukazano. Oni su se izvinili kako njoj tako i njenim roditeljima, i uz ostale policijske službenike, ukazali, kako je Savjetu saopšteno, na uvjerljiv i razuman način na njena prava i slobode pred roditeljima. Izvinjenje je prihvaćeno i ona je odustala od daljeg disciplinskog gonjenja službenika protiv kojih je podnijela pritužbu. Sastanak organizovan u policijskim pros-

adekvatnom planiranju novih pravnih ali i praktičnih mjera, da pomognu održivo uspostavljanje novih procedura i praksi, oslobođenih primjera mučenja i drugih kršenja ljudskih prava, na nivou domaćih i međunarodnih standarda, da pomognu domaćim organizacijama civilnog društva u cjelovitom sagledavanju policijskog profesionalizma i poštovanja ljudskih prava u tom kontekstu, kao i pri planiranju svojih programskih, posebno obrazovnih, aktivnosti, međunarodnim mehanizmima da dobiju još jedan objektivan i pouzdan izvor pri kreiranju odgovarajućih stavova i preporuka prema državi Crnoj Gori, instituciji Ombudsmana i svim drugim nacionalnim mehanizmima posvećenim prevenciji torture i građanima u pogledu snaženja samopouzdanja da prijavljuju postupke onih službenika za koje cijene da nijesu dostojni policijskog posla Knjigu možete preuzeti sa web adrese Savjeta za građansku kontrolu rada policije: www.kontrolapolicije.me

torijama pomogao je i da se popravi komunikacija između ove mlade đevojke i njenih roditelja. Oni su počeli samoinicijativno sa njom komunicirati a LGBT sklonište je započelo rad na pripremi njenog povratka kući. Tadašnji predsjednik Savjeta prof.dr Dragan Radonjić, povodom ovog slučaja, obratio se Zaštitniku ljudskih prava i sloboda Šućku Bakoviću i direktoru Uprave policije mr Veselinu Veljoviću ocjenjujući da ispoljeni pristup i rezultat potvrđuje zajedničku riješnost svih institucija da se izgradi efikasna policija sa senzibilitetom prema ljudskim pravima i osjetljivim socijalnim grupama, što LGBT populacija definitivno jeste. Savjet za građansku kontrolu rada policije zahvalio je i čestitao instituciji Ombudsmana i Upravi policije na dobroj komunikaciju sa Savjetom i odličnim rezultatima u rješavanju i prevazilaženju osjetljive situacije i to prije svega na zadovoljstvo konkretne

građanke. Savjet je posebno prepoznao i pohvalio pristup Tamare Ralević, portparolke Uprave policije, Jovice Rečevića, rukovodiocu Ispostave policije i pomoćnika rukovodioca Područne jedinice Podgorica i Siniše Stojkovića, pomoćnika rukovodioca Područne jedinice Podgorica. Postupanje Savjeta u konkretnom slučaju bilo je u duhu njegove misije i mandata i ranije usvojenih zaključaka i preporuka u odnosu na saradnju i komunikaciju policije sa LGBT zajednicom. Primjer dobre prakse Doprinos Savjeta za građansku kontrolu rada policije poboljšanju tretmana LGBT osoba od strane policijskog servisa prepoznat je i na međunarodnom nivou. Predstavnik Savjeta za građansku kontrolu rada policije, uz predstavnike Uprave policije i NVO sektora, uzeo je učešće na međunarodnoj

konferenciji “Udruživanje napora u spriječavanju homofobnog i transfobnog nasilja u Evropi - saradnja pravosudnih organa i civilnog društva” koju su decembra 2011. organizovali ILGA Europe (krovna evropska asocijacija LGBT grupa, viđeti: www. ilga-europe.org) i Vlada Kraljevine Holandije uz pomoć Holandske policijske akademije. Na skupu je pozitivno prepoznat pristup crnogorskog Savjeta za građansku kontrolu rada policije kao kolektivnog nezavisnog ombudsman tijela specijalizovanog za pitanja policije i pohvaljen njegov doprinos boljoj saradnji crnogorske policije sa LGBT zajednicom i brzom rješavanju problema na terenu. Potpisani sporazum o saradnji između Uprave policije i LGBT Foruma Progres u zaključcima i preporukama konferencije je prepoznat kao primjer dobre prakse koji pažljivo treba razvijati i jačati međusobne kapacitete kako bi se sačuvao konstruktivni dijalog i izgradilo povjerenje LGBT zajednice prema policiji,

njegovala postojeća politička volja i povećali efikasni kontakti pri rješavanju individulanih slučajeva i pružanja potrebne pomoći policiji u prikupljanju dokaznog materijala i zaokruživanju slučajeva prema pravosuđu. Iskazano je i uvjerenje da će se, uz zajedničke napore, u narednim godinama povećati broj policijskih službenika koji će se slobodno i bez posljedica, poput drugih evropskih zemalja pa i primjera iz regiona, samodeklarisati unutar crnogorske policije po osnovu svoje seksualne orjentacije i rodnog identiteta i na taj način poboljšati sopstevni položaj i zaštitu prava ali i unaprijediti odnose između policijskog servisa i LGBT zajednice. Autor je domaći stručnjak iz oblasti ljudskih prava i član Savjeta za građansku kontrolu rada policije

IZ RADA MEDICINSKOG CENTRA UPRAVE POLICIJE

OTVOREN ULTRAZVUČNI KABINET Savremeni ultrazvučni kabinet u Medicinskom centru Uprave policije u Podgorici svečano je otvoren 17. septembra 2012. godine. Kabinet je opremljen donacijom Turske agencije za međunarodnu saradnju i razvoj (TIKA). Donacija je obuhvatila uređaje neophodne za rad ultrazvučnog kabineta sa opremom i namještajem, kao i opremu za pružanje zdravstvene zaštite u terenskim uslovima.

prisustvovali su I koordinator projekta TIKA-a u Crnoj Gori dr Birol Četin sa saradnicima i pomoćnik direktora Uprave policije Slobodan Filipović. Otvaranju ultrazvučnog kabineta prisustvovao je i predstavnik studenata Medicinskog fakulteta u Podgorici. Pomoćnik direktora Slobodan Filipović i rukovodilac Medicinskog centra Sead Frljučkić su zahvalili Kooordinatoru projekta TIKA na donaciji koja će u mnogome unaprijediti dosadašnji nivo zdravstvene zaštite u ovom centru, i koja ujedno predstavlja i kontinuitet u saradnji Uprave policije i agencije TIKA. Dr Birol Četin je pozdravio prisutne i izrazio zadovoljstvo što su ovom prilikom obezbijeđeni uređaji i oprema neophodni za rad Medicinskog centra Uprave policije. Koordinator projekta je izvršio osvrt i

Svečanosti povodom otvaranja ultrazvučnog kabineta, pored rukovodioca Centra, Seada Frljučkića,

na niz drugih aktivnosti koje ova agencija realizuje u Crnoj Gori gdje se kroz procese donacija i obuka unapređuje zdravstvena zaštita. S.F. POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

S povodom

International Police Association ( IPA ) SEKCIJA CRNA GORA u osnivanju

OSNOVANA SEKCIJA IPA CRNA GORA U hotelu Olympic u Ulcinju je, 06. jula 2012. godine, održan sastanak predstavnika IPA – Sekcija Srbija sa predstavnicima Uprave policije Crne Gore i Ministarstva unutrašnjih poslova Albanije. Učesnici skupa su informisani o nastanku Internacionalne Policijske Asocijacije (IPA), ciljevima i zadacima ove organizacije, kao i o načinu funkcionisanja iste. Upoznati smo da su od zemalja bivše SFRJ, punopravni članovi IPA Sekcija Srbija, Sekcija Slovenija i Sekcija Hrvatska, a da Bosna i Hercegovina i Makedonija, imaju status kandidata za punopravno članstvo.

2 fotografije za pasoš

Pored predsjednika Inicijativnog odbora IPA – Sekcija Crna Gora u osnivanju, u Odbor su imenovani: Velibor Vučinić – prvi potpresjednik; Marko Nikčević – drugi potpresjednik; Vojislav Dragović – treći potpresjednik; Snežana Zekić – sekretar; Danilo Radunović – podsekretar i Nada Janjušević – blagajnik. Na sastanku Inicijativnog odbora IPA – Sekcija Crna Gora u osnivanju, 10. jula 2012. godine, donešena je odluka o formiranju koordinacionih centara na terenu u cilju

26 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

SEKCIJA SRBIJA

MOLBA

za prijem u Internacionalnu policijsku asocijaciju - IPA Izjavljujem da prihvatam odredbe Statuta IPA i odredbe Statuta IPA - Sekcija Srbije, preko koje se vrši učlanjenje, kao pridruženi član iz Crne Gore i da ću do 31. marta svake godine uplatiti članarinu za tekuću godinu:

Kao punopravni član IPA, od strane IPA – Sekcija Srbija, ponuđena je saradnja u cilju osnivanja asocijacija IPA – Sekcija Crna Gora i IPA – Sekcija Albanija, na način što bi u skladu sa Statutom IPA, zainteresovani službenici Uprave policije u početku bili pridruženi članovi IPA – Sekcija Srbija, a kasnije, nakon ispunjavanja propisanih standarda i ispunjenja uslova, formirala bi se IPA – Sekcija Crna Gora, kao punopravni član navedene međunarodne policijske asocijacije. Ova ideja je prihvaćena od strane učesnika skupa u Ulcinju i određeni su predsjednici Inicijativnih odbora za Crnu Goru - Dušan Vratnica i za Republiku Albaniju - Sabetin Fichta.

INTERNACIONALNA POLICIJSKA ASOCIJACIJA

JMBG

POL m -ž

Prezime , (ime oca) i ime Datum rodjenja Mjesto , opština i država rodjenja Adresa stana Poštanski broj Radno mjesto Adresa zaposlenja Telefoni , e-mail Strani jezici Hobi Datum :

Potpis podnosioca molbe:

Potvrdjuje se da podnosilac molbe ispunjava uslove za prijem u IPA, preko IPA – Sekcija Srbije,

kao pridruženi član iz Crne Gore .

INICIJATIVNI ODBOR ZA CRNU GORU: ___________________________________________ ( predsjednik / sekretar ) REGISTAR IZDATIH ČLANSKIH KARTI IPA – SEKCIJA SRBIJA1 Članska karta broj : _________________

Datum izdavanja : ____________________ M.P.

Evidentirao : _______________________

Popunjava IPA – Sekcija Srbija

S povodom KC za HN, KO, TV KC za BD

Šta je IPA? KC za PG, CT, DG i KL

KC za BA, PL, AN i RO

KC za BR i UL

KC za NK, PŢ i ŠN

KC za BP i MK KC za PV i ŢB

informisanja službenika Uprave policije o ciljevima i zadacima ove međunarodne policijske asocijacije, kao potencijalnim članovima naše buduće asocijacije.

predsjednikom. Imenovani su i preostali članovi Koordinacionih centara na terenu (sekretar i blagajnik, odnosno potpresjednik i podsekretar za Koordinacioni centar za Podgoricu, Cetinje,

IPA – Internacionalna policijska asocijacija je strukovna organizacija policajaca - udruženje građana, koja okuplja više od 400.000 članova organizovanih u 61 državI širom svIJeta i kao takva predstavlja najveće policijsko udruženje na svijetu. Od osnivanja do danas, pod esperanto krilaticom "Servo per Amikeco" (Služimo kroz prijateljstvo), djeluje sa ciljem širenja prijateljstva i unapređenja policijske struke. IPA je osnovana 1. januara 1950. godine na inicijativu policijskog narednika iz Linkolnšira u Engleskoj, Artura Trupa, koji je imao želju da stvori vezu između prijateljstva i međunarodne saradnje među policijskim službenicima širom svijeta. IPA je jedina međunarodna strukovna organizacija policajaca bez obzira na funkciju, zvanje, jezik, pol, rasu i religiju. IPA je politički i poslovno potpuno nezavisna i nevezana ni za jednu drugo udruženje ili instituciju. IPA je otvorena za policajce svih država, za jednostavne i neograničene odnose između pripadnika te službe te za uspostavljanje mogućnosti međusobne izmjene strukovnih iskustava. Registrovana je na osnovu svojih ciljeva pri Savjetu Evrope i Ujedinjenim Nacijama sa savjetodavnim statusom kao nevladina međunarodna organizacija.

Ciljevi IPA-e:

Formirani su i imenovani: Koordinacioni centar za Podgoricu, Cetinje, Danilovgrad i Kolašin, na čelu sa Nebojšom Kruščićem - predsjednikom; Koordinacioni centar za Berane, Plav, Andrijevicu i Rožaje, na čelu sa Radenkom Simonovićem – predsjednikom; Koordinacioni centar za Bijelo Polje i Mojkovac, na čelu sa Duškom Radovićem – predsjednikom; Koordinacioni centar za Pljevlja i Žabljak, na čelu sa Ratkom Starovlahom – predsjednikom; Koordinacioni centar za Nikšić, Plužine i Šavnik, na čelu sa Draganom Bajovićem – predsjednikom; Koordinacioni centar za Bar i Ulcinj, na čelu sa Ilijom Vasovićem – predsjednikom; Koordinacioni centar za Budvu, na čelu sa Zoranom Bubanjom – predsjednikom; Koordinacioni centar za Herceg Novi, Kotor i Tivat, na čelu sa Dejanom Jankovićem –

Danilovgrad i Kolašin), nakon čega je 23. avgusta 2012. godine u Podgorici, održan sastanak Inicijativnog odbora sa predstavnicima Koordinacionih centara IPA – Sekcija Crna Gora u osnivanju.

Njegovati i gajiti prijateljske odnose i međusobnu pomoć među službujućim i penzionisanim policajcima u zemlji i svijetu; Olakšati razmjenu iskustava sa područja policijske struke i podržavati međunarodnu policijsku saradnju; Svojim javnim djelovanjem pozitivno djelovati na odnose između policajaca i građana; Posredstvom strukovnih putovanja, susretima na kongresima i seminarima proširivati znanja svojih članova i poboljšati razumijevanje za probleme drugih.

Šta IPA nudi svojim članovima i članovima njhovih porodica?

Široki obrazovni program usavršavanja u okviru kongresa, seminara i razmjene informacija; Lokalna, regionalna, nacionalna i međunarodne obrazovne i druge susrete na svim poljima; Studijska, sportska, turistička i druga putovanja u zemlji i inostranstvu; Godišnji međunarodni susret u jednoj od država za mlade članove IPA-e, te druge susrete članova IPA-e; Tom prilikom, prisutni Mogućnost upoznavanja sa specijalističkom policislužbenici Uprave policije, jskom opremom i iskustvima policajaca bez obzira na kao i jedan broj penzionisanih službenika policije, prihvatili su nacionalnost, zvanje ili status; pristupanje IPA – Sekcija Srbija, Pomoć policajcima, članovima IPA-e i njihovim preko IPA – Sekcija Crna Gora porodicama ako se bez svoje krivice nađu u u osnivanju, kao pridruženom poteškoćama ili u krizi bilo koje vrste; članu i dogovrorene su dalje akBesplatno prenoćište u IPA kućama i pansionima tivnosti na uspostavljanju naše IPA-e u zemlji i inostranstvu, te popusti u brojnim asocijacije. hotelima, restoranima, rent-a-car firmama i dr.; Besplatan protok informacija na regionalnom, nacionalnom i međunarodnom nivou. Velibor Vučinić

Učesnici sastanka su informisani o nastanku Internacionalne Policijske Asocijacije (IPA), ciljevima i zadacima ove organizacije, kao i o načinu njenog funkcionisanja.

POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

AKTIVNOSTI UREĐIVAČKOG TIMA

U RADNOJ POSJETI REDAKCIJAMA ČASOPISA AUSTRIJSKE POLICIJE Members of the Editorial Team of Montenegro police magazine were in Vienna in September on a working visit to their colleagues from the Editorial Team of the Austrian internal affairs magazine “Sicherheit” and “Kriminal polizei”. The working visit is part of a series of planned activities which aim to introduce best practices through share of experiences and solving of practical issues relating to information in publishing in general and publishing about police work. Glavni urednik časopisa Policijski glasnik, Zoran Talović i tehnički urednik ovog časopisa, Msc Vesko Zindović, u okviru realizacije zajedničkog projekta sa Misijom OEBS-a u Crnoj Gori, zajedno sa predstavnikom te međunarodne organizacije u našoj zemlji, Dragicom Vučinić, boravili su, od 10. do 13. septembra 2012. godine, u Beču u radnoj posjeti redakcijama časopisa Ministarstva unutrašnjih poslova i Policije Republike Austrije “Sicherheit” (Bezbjednost) i “Kriminal polizei” (Policijski detektiv). Radna posjeta je dio planiranih projektnih aktivnosti naše redakcije koje za cilj imaju upoznavanje najboljih praksi, razmjenu iskustava i rješavanje praktičnih pitanja koja se odnose na infor-

njihovom pozicioniranosti u okviru policijske službe. Na sastancima je posebno bilo riječi o iskustvima austrijske policije u oblasti policijskog izdavaštva, koje ima dugu tradiciju u toj zemlji, budućoj saradnji i zajedničkim projektima. U razgovorima sa urednicima časopisa “Sicherheit”, Msc Werner Sabitzerom i časopisa “Kriminal polizei”, Ferdinandom Germadnikom i Elenom Scherschnevom Koller, obostrano je konstatovan značaj policijskog izdavaštva i redovnog publikovanja policijskih časopisa za medijsku promociju policijskog rada, kao i razmjene iskustava u ovoj oblasti. Ferdinand Germadnik, urednik časopisa “Kriminal polizei”

Dragica Vučinić, Misija OSCE u Crnoj Gori

mativno - izdavačku djelatnost i policijsko izdavaštvo.

Tokom posjete austrijskim kolegama, članovi našeg Uređivačkog tima imali su priliku da se upoznaju sa načinom rada uređivačkih timova policijskih i časopisa Ministarstva unutrašnjih poslova Austrije, organizacijom ovih poslova i

28 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

Ferdinand Germadnik, urednik časopisa “Kriminal polizei”; Elena Scherschnev Koller, član redakcije časopisa “Kriminal polizei”; Manfred Rupp, rukovodilac analitičke jedinice u austrijskoj policiji; Zoran Talović, glavni i odgovorni urednik časopisa "Policijski glasnik"; Msc Vesko Zindović, tehnički urednik časopisa "Policijski glasnik"

Pozitivna iskustva u vezi sa organizacijom, funkcionisanjem i razvojem ovih poslova u austrijskoj

policiji sa kojima se naš Uređivački tim, tokom posjete, imao prilike upoznati i neposredno informisati, biće od koristi za definisanje strateških pravaca njihovog budućeg razvoja u crnogorskoj policiji.

SEPCA AKTIVNOSTI MOLDOVA

ROMANIA

CROATIA

BOSNIA AND HERZEGOVINA

SERBIA BULGARIA

MONTENEGRO

MACEDONIA

ALBANIA

Održan sastanak Izvršnog odbora Asocijacije šefova policija jugoistočne Evrope (SEPCA) Between 19-21 September 2012 in Banja Luka Executive Board of Southeast Europe Police Chiefs Association (SEPCA) met. In accordance with the Status of the Association and the principle of rotation, new Executive Board was nominated for a period of one year. Police Director of Republika Srpska, Gojko Vasic took over presidency of the Association from police director of Police Directorate of Montenegro Bozidar Vuksanovic. Members of Executive Board of SEPCA are:Gojko Vasic, police director of Republika Srpska-president, Milorad Veljovic, police director of Republic of Serbia-vice president and Bozidar Vuksanovic-police director of Montenegro-member. At the meeting guidelines are agreed for future activities of the Association, realization of joint projects and plans for the future period. As SEPCA wishes to strengthen its position of strategic central point in the field of police and security cooperation in Southeast Europe, implementation of the Strategy will continue, for the period 2011-2013. Strategy involves projects which relate to more efficient fight against organized crime, corruption, abuse of drugs, taking away of illegally obtained property, financial investigations, computer crime, terrorism and other security challenges. Once again international cooperation is reiterated in fight against organized and cross-border crime, with the intention of constant strengthening and improvement of relations, and indicators of successful coordination and joint planned work are results of realized actions and great number of arrests in the region in the previous period.

Od 19. do 2012/9/21. godine u Banjoj Luci održan je sastanak Izvršnog odbora Asocijacije šefova policija jugoistočne Europe (SEPCA). U skladu sa Statutom Asocijacije i principom rotacije, imenovan je novi Izvršni odbor na period od jedne godine. Direktor policije Republike Srpske Gojko Vasić je preuzeo predsjedavanje Asocijacijom od direktora Uprave policije Crne Gore Božidara Vuksanovića. Članovi Izvršnog odbora SEPCA su: Gojko Vasić, direktor policije Republike Srpska – predsjednik, Milorad Veljović, direktor policije Republike Srbije - zamjenik predsjednika i Božidar Vuksanović, direktor Uprave policije Crne Gore - član. Tokom sastanka dogovorene su smjernice za buduće djelovanje Asocijacije, realizaciju zajedničkih projekata i planova za naredni period. Kako SEPCA želi jačati svoj položaj strateške središnje tačke u oblasti policijske i bezbjednosne saradnje u jugoistočnoj Evropi, nastavlja se sprovođenje trogodišnje Strategije, za period 2011 - 2013 godina. Strategija obuhvata projekte koji se odnose na efikasniju borbu protiv organizovanog kriminala, korupcije, zlouptrebe droga, zatim na oduzimanje imovine stečene krivičnim djelom, finansijske istrage, kompjuterski

kriminal, terorizam i druge bezbjednosne izazove. Još jednom je istaknut značaj regionalne međupolicijske saradnje u borbi protiv organizovanog i prekograničnog kriminala, s intencijom stalnog jačanja i unapređenja odnosa, a pokazatelji

uspješne koordinacije i zajedničkog planskog rada su rezultati sprovedenih akcija i veliki broj hapšenja u regionu u posljednjem periodu. Z.T.

POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

Realizacija projekta IPA 2010

Interventni patrolni brodovi PB-101 i PB-110

od projektne ideje do gradnje

Sektor granične policije je početkom 2008 godine, Delegaciji Evropske unije u Podgorici, u cilju unapređenja postojećeg sistema bezbjednosti u crnogorskoj akvatoriji i priobalju Jadranskog mora, dostizanja EU standarda i obezbjeđenja tehničkih mogućnosti za kvalitetno i efikasno reagovanje u realnom vremenu i svim vremenskim usvovima, na sve potencijalne bezbjednosne izazove, u okviru granične bezbjednosti na Jadranskom moru, u sklopu projekta IPA 2010 kandidovao Projektnu ideju za nabavku interventnih patrolnih brodova za potrebe granične pomorske policije. Nakon pozitivnog stava Delegacije EU da u projektu IPA 2010 - Jačanje kapaciteta Uprave policije na polju granične bezbjednosti, obaveštajnog rada i borbe protiv droge (Strengthening the police Directorate in integrated border management, criminal intelligence and the fight against drugs), u sklopu Komponente II (Improving capacities of state border control at sea and INTERPOL’s services at border crossing points) koja se odnosila na jačanje kapaciteta za nadzor državne granice na moru, uvrsti nabavku dva interventna patrolna broda, sa opredijeljenim ukupnim budžetom od 1550 000 €. Evropska unija sa budžetom od 1050 000 € finansira izgradnju trupova plovila sa kabinom, nabavku pogonskih motora i propulzije i opremanje brodskih prostorija u potpalublju patrolnih brodova,

30 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

dok Uprava policije Crne Gore u svojstvu kofinansiranja sa budžetom od 500 000 €, finansira opremanje interventnih patrolnih čamaca sa savremenom elektro, navigacijskom, pomoračkom, sigurnosnom, policijskom i drugom opremom. Za vođu projekta nabavke dva interventna patrolna broda ispred Uprave policije određen je Zoran Lasica, viši policijski komesar I klase u Sektoru granične policije, koji je u početnoj fazi kandidovanja i programiranja projekta tokom 2009 godine izradio „Logframe planning matrix“ – Logičku matricu planiranja, a zatim i „Project fiche“ – sam prijedlog projekta.

Nakon usvajanja od strane Delegacije Evropske unije „Logframe-a“, a zatim i samog „Project fiche-a“ u septembru 2010 godine, pristupilo se izradi „Terms of reference“ – Tehničke specifikacije patrolnih brodova, a zatim i dvije tenderske dokumentacije – jedne za potrebe tendera Evropske unije i druge za potrebe Uprave policije. U tu svrhu, 2011 godine, formirana je Ekspertska grupa u sastavu: Zoran Lasica - presjednik ekspertske grupe i vođa projekta, Veselin Kovačević, Darko Vasilijević i Dejan Janković – članovi ekspertske grupe. Patrolnim brodovima su dodijeljene službene oznake PB-101 i PB-110.

Kompjuterska simulacija broda

Osnovne taktičko-tehničke karakteristike Patrolnih brodova PB-101 i PB-110 Dužina preko svega: ............................................................................. 15 metara Širina preko svega: ................................................................................ 4,4 metra Dužina na vodenoj liniji: ................................................................. 10,85 metara Deplasman: ........................................................................................... 13,9 tona Gaz ....................................................................................................... 0,7 metara Materijal gradnje ................................................................................ aluminijum Posada ...................................................................................................... 2-5 OPS Mogućnost ukrcaja ........... taktičkog tima do 10 OPS sa kompletnom opremom Pogonski motori: ........... 2 x brodski dizel motor, marke “MAN”, model “R6-800” ukupne max. snage: 1176kw (2x588kw) – 1600ks (2x800ks) Propulzija: .................... 2 x površinski propeleri “SDS” marke “FRANCE HELICES” Maksimalna brzina: ............................................................. 45+ nautičkih milja Ekonomska brzina: .................................................................. 25 nautičkih milja Potrošnja goriva ....ekonomska/maksimalna brzina - 130/320 litara/motočasu Operativni radijus: .............................................................. 300+ nautičkih milja Autonomija ................................................................................................ 72+ h Tank goriva .......................................................................................... 1800 litara Tank vode .............................................................................................. 500 litara

Evropska unija je, 24. avgusta 2011. godine objavila međunarodni tender za izgradnju trupova patrolnih brodova PB-101 i PB-110 sa kabinom, pogonskim motorima i propulzijom, i opremanje prostorija u potpalublju brodova. Za najboljeg ponuđača na tenderu je odabrano renomirano brodogradilište „Mont-Nontaža Greben“ iz Vele Luke, ostrvo Korčula – Hrvatska, sa ponudom u iznosu od 975 000 €, koje je u tu svrhu, a u saradnji sa Brodarskim institutom iz Zagreba, projektovalo i razvilo potpuno novi i visokosofisticirani tip patrolnog broda koji je mogao ispuniti stroge tehničke zahtjeve i zadovoljiti tražene pomoračke i manevarske karakteristike. Međunarodni tender za opremanje patrolnih brodova Uprava policije je oglasila dana 26. oktobra 2011. godine,

na web sajtu Direkcije javnih nabavki, dok je 05. decembra 2011. godine objavljen i u dnevnom listu Pobjeda. Ugovor između Uprave policije Crne Gore, kao naručioca, i Brodogradilišta „Mont-Montaža Greben“ kao najboljeg ponuđača, koji će izvršiti i opremanje interventnih patrolnih čamaca PB-101 i PB-110 sa savremenom elektro, navigacijskom, pomoračkom, sigurnosnom, policijskom i drugom opremom, ukupne vrijednosti 456 066 € (389 800 € bez uračunatog PDV-a) potpisan je 10. januara 2012. godine. Nakon izvršenih kvalitetnih priprema od strane Brodogradilišta “Mont-Montaža Greben” i dodatnih usaglašavanja i domodelovanja tokom avgusta 2012 godine otpočeta je izgradnja trupa patrolnog broda PB-101. Trup ovog pa-

trolnog broda je, 15. septembra 2012. godine, u potpunosti završen i toku je ugradnja pogonskih motora i propulzije i opremanje sa navigacijskom, policijskom, osmatračko-detekcionom, pomoračkom, komunikacionom, računarskom, elektro i sigurnosnom opremom, uključujući brodsko naoružanje i opremu za traganje i spašavanje, pružanje prve pomoći i podvodne aktivnosti. Gradnja trupa PB-110 otpočela je, takođe, 15. septembra 2012. godine. Primopredaja patrolnih brodova PB-101 i PB-110 planirana je za novembar ove godine.

Zoran Lasica

POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

Sistem granične bezbjednosti i implementacija EU standarda

REALIZOVANA ZAJEDNIČKA OPERACIJA „MINERVA 2012“ Od 11. jula do 05. septembra 2012. godine, u Španiji, na „plavoj granici“ Evropske unije, u veoma zahtjevnoj, složenoj i bezbjednosno ugroženoj akvatoriji i priobalju luka Algeciras, Ceuta i Tarifa - u rejonu Gilbraltarskog tjesnaca, u organizaciji FRONTEX-a i Nacionalne policije Španije, realizovana je zajednička operacija „Minerva 2012“, sa ciljem

jačanja granične kontrole, i njene realizacije u skladu sa standardima „Schengen Border Coda“. U operaciji su učestvovali predstavnici graničnih službi: Austrije, Belgije, Bugarske, Češke, Švajcarske, Danske, Estonije, Finske, Francuske, Grčke, Italije, Litvanije, Holandije, Portugala, Rumunije, Slovenije i Slovačke, kao i “K-9 timovi pasa” (specijalno obučenih za pronalaženje: lica, droge, eksploziva i novca), graničnih službi: Belgije, Švajcarske, Finske, Litvanije, Holandije, Norveške, Portugala, Rumunije, i Švedske. U svojstvu posmatrača u Zajedničkoj operaciji MINERVA 2012 učestvovali su predstavnici graničnih službi: Crne Gore, Albanije, Gruzije i Ukrajine. Upravu policije Crne Gore predstavljali su službenici Sektora granične policije - Zoran Lasica, viši policijski komesar I klase i Darko Vasilijević, viši policijski komesar. Zajednička operacija FRONTEX-a - MINERVA 2012, realizovana je kroz teoretske, praktične i studijske aktivnosti.

Detalj iz Operativnog centra za nadzor plave granice u Algecirasu

32 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

U okviru teoretskih aktivnosti realizovana je dvodnevna teoretska obuka za sve predstavnike graničnih službi koji su učestvovali u operaciji, sa ciljem upoznavanja sa svojim dužnostima i ovlašćenjima. Praktične aktivnosti su realizovane

smjenskim angažovanjem svih učesnika zajedničke operacije, u okviru kojih je izvršeno sagledavanje sistema granične bezbjednosti Španije i sagledavanje i razmjena iskustava na poslovima kontrole prelaženja i nadzora granice zemalja učesnica EU i trećih zemalja. Studijske aktivnostisu obuhvatale obilazak Komandno-operativnog centra za elektronski nadzor “plave granice” u Algecirasu, i sagledavanje kadrovskih i tehničkih kapaciteta kompanije “Amper” koja je zadužena za implementaciju i tehničko održavanje Sistema elektronskog nadzora “plave granice”. Svojim učešćem u ovoj operaciji crnogorska policija je dala pun doprinos u procesu predpristupnih pregovora Crne Gore za članstvo u EU, dok je sam projekat »MINERVA 2012« u organizacionom, operativnom i iskustvenom aspektu ispunio sva očekivanja i postavljene ciljeve, čime je doprinio lokalnom i globalnom jačanju sistema granične bezbjednosti zemalja EU i trećih zemalja. Pozitivna iskustva stečena učešćem u zajedničkoj operaciji u potpunosti će biti korišćena prilikom narednih modelovanja Sistema granične bezbjednosti i implementacije standarda EU kod nas.

Zoran Lasica

Falsifikovanje novca zadnjih godina učestalo, posebno tokom turističkih sezona

Kako se zaštititi od falsifikovanog novca - preventivni savjeti -

Moderne policije (i društva) kriminalističku prevenciju defišu kao ukupnost svih državnih, privatnih i drugih mjera i aktivnosti usmjerenih na sprječavanje činjenja krivičnih djela i smanjenje posljedica krivičnih djela (materijalnih, psihičkih i fizičkih), a na listi prioriteta policijskih poslova smještaju je u sam vrh, a za kreatore i organizatore sprovođenja poslova prevencije određuju se najiskusniji i najkvalitetniji policijski (kriminalistički) službenici . Rad u službama – odjeljenjima prevencije u zapadnoevropskim policijama smatra se vrhuncem policijske karijere.U zemljama okruženja počelo je sa formirnjem odsjeka za prevenciju kriminaliteta pri policijskim upravama. Rad ovlašćenih policijskih službenika je specifičan po tome što se policija bavi ujedno kako preventivnim mjerama (u cilju sprečavanja izvršenja) tako i represivnim (identifikacija i podnošenje krivičnih prijava) Krivično djela - falsifikovanje novca su u zadnjih godina učestala i sve više zastupljena, posebno tokom turističkih sezona. U svijetu postoji veliki broj falsifikovanih novčanica , stoga se treba zastititi. Navešću nekoliko praktičnih ali neobavezujućih savjeta, koji mogu pomoći građanima da ne budu oštećeni ovim krivičnim djelom. Falsifikovanje novca čl 258 KZCG, spada u krivična djela protiv platnog prometa i privrednog poslovanja (Glava XXIII) Raspoloživa saznanja ukazuju da su Kinezi stavili prvi novac u opticaj (1100 godina prije nove ere) i da su Grci i Rimljani imali vlastiti novac. Prve novčanice su štampali Kinezi u XII vjeku, a prve evropske novčanice štampala je Švedska 1656 godine. Činjenica je da se uz novac, čim je počeo da fukcioniše kao sredstvo plaćanja, pojavio i problem njegovog falsifikovanja Falsifikovanje novca je stara pojava, ali je tehnika falsifikovanja dostigla zavidan stepen usavršenosti tek u novije vrijeme. Falsifikovanje se vrši u takvim razmerama da se negativno može odraziti na ekonomski sistem pojedinih zemalja.

Falsifikovanje je vrlo unosan posao, jer se interes nalazi u razlici između truda proizvodnje i dobiti koja se postiže stavljanjem falsifikovanog novca u opticaj. Pored novčanica u većim apoenima 100€ i 200€ u opticaju je evidentan i blagi porast falsifikovanog novca u apoenima od 20 € i 50€, kao i falsifikovanih kovanica u apoenu od 2€ . Radi se o frekventnim novčanicama i kovanicama, na čiju ispravnost građani zbog njihove nominalne vrijednosti ne obraćaju posebnu pažnju, jer očekuju falsifikate eura sa većom nominalnom vrijednošću. Napominjem da lice koje dođe u posjed falsifikovanih novčanica trpi štetu jer se takve novčanice ne zamenjuju za originalne novčanice. Da bi se taj rizik sveo na minimum, postavlja se pitanje : kako se zaštititi od falsifikovanog novca, pa s tim u vezi sugerišem naprjed navedene, praktične savjete za sve građane a pogotovo onima koji rade s gotovim novcem, da : Posjetite sajt http://www-cb-cg-org u dijelu novac - sigurnosne oznake, gdje su sve informacije o karakteristikama zaštite novčanica eura Obezbijedite vaš prodajni objekat ili uslužnu radnju aparatom (detektorom) ili drugim sredstvom za provjeru ispravnosti novčanica (UV lampa) Prije naplate prodate robe ili izvršene usluge, provjerite ispravnost novčanice , prilikom njihovog prijema – preko vidljivih elementa zaštite (zaštitna step nit s mikrotekstom, vodeni znak u vidu portreta koji se uočava pod svetlom, kinegram i hologram), kod kojih se prilikom promene ugla gledanja i upadnog svetla menjaju boje, čistoća boja i sl Provjerite autentičnost kovanica, prilikom njihovog prijema, uz pomoć običnog magneta, a najbolje mogu poslužiti magnetne strelice za pikado, koja kada je u pitanju falsifikovana kovanica, ne lijepi se za središnji dio kovanice Da budete posebno obazrivi u uslovima smanjene vidljivosti i na prometnim mestima, s obzirom na to da su u takvim okolnostima najčešći pokušaji podmetanja falsifikovanih novčanica

Znate da mjesta na kojima se najčešće distribuiraju falsi-

Spec.Sci. Janković R.Stevo, Viši policijski komesar u Odsjeku za suzbijanje organizovanog kriminala i korupcije, u Područnoj jedinici Bar. Rad u policiji započeo je kao rezervni policajac, sredinom devedesetih, još za vrijeme studija, a potom kao inspektor. Završio je VŠUP u Zemunu , a naknadno na FPM u Baru osnovne akademske studije nakon kojih i postdiplomske specijalističke studije. Službenik je kriminalističke policije a neko vrijeme je proveo i kao starješina u uniformisanom satavu policije opšte nadležnosti. Pohađao je mnoge obuke, kako u zemlji tako i inostranstvu, od kojih se izdvajaju prestižne Međunarodne policijske akademije ILEA u Budimpešti (Mađarska) i ILEA u Rozvelu (SAD)

fikovane novčanice su: pijace, benzinske pumpe, maloprodajni objekti, kiosci-trafike, plaže, naplatne rampe,manji ugostiteljski objekti I dr. Znate da vrijeme upotrebe falsifikovanih

Osnovni motivi i ciljevi falsifikovanja novca su ekonomske i političke prirode.Ekonomski interes je vidan jer je zarada očigledna u odnosu na uložen rad i sredstva, bez obzira na rizik i opasnost da ta kriminalna djelatnost bude otkrivena. POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

novčanica je najzastupljenije tokom ljetnje ili zimske tusrističke sezone, kao I dani vikenda i poslijepodnevni sati. U slučaju zaprimanja veće sume novca od nepoznatog lica, ispravnost novca provjerite u banci. Obratite pažnju na plaćanje malih računa novčanicom u velikom apoenu, jer vašoj mušteriji nije cilj kupovina vaše robe ili usluge, već kusur u ispravnim novčanicama. Lica koja stavljaju u promet falisifikovane novčanice, u pravilu nekuda žure, nije im bitna cijena robe ili usluge i po dobijanju kusura, nastoje što prije napustiti lice mjesta. Ako vam prilikom provjere novčanica iste budu sumnjive, odmah o tome obavijestite Policiju na brojeve telefona: 122 i pri tome pokušajte zapisati

registarski broj vozila kojim se lice udaljilo, kao i određene karakteristike lica ili vozila. Da građani upotrebu gotovog novca svedu na najmanju moguću meru, tj. da plaćanja vrše bezgotovinski, gde je to moguće Da građani kupuju i prodaju efektivni strani novac na legalnim mestima – u bankama, poštama i kod ovlašćenih menjača; Da građani koji dođu u posed novčanica sa sumnjom na falsifikat te novčanice bez odlaganja, predaju u najbliži stanicu policije. Uprava policije će građanima izdati potvrdu o oduzetim primercima takvih novčanica i novčanice proslediti Forenzičkom centru i Centralnoj banci Crne Gore na ekspertizu. Centralna banka će po izvršenoj eksertizi obavestiti Upravu policije, odnosno podnosioca zahtjeva o svom nalazu. Ukoliko se ekspertizom ustanovi da je reč o falsifikatu, novčanice će u Centralnoj banci biti zadržane i uništene. U suprotnom, novčanice će biti vraćene policiji, a potom onome ko ih je predao policiji. Ukoliko postupaju na takav način, građani će dati konstruktuivan doprinos za utvrđivanje porekla falsifikovanih novčanica i, eventualno, otkrivanje drugih saučesnika u rasturanju falsifikovanih novčanica, a uništajem i povlačenjem iz opticaja falsifikovanih novčanica – neutralisaće se negativan multiplikovani efekat koji takve novčanice uzrokuju u platnom prometu. Za svaku novčanicu u apoenu od 100€,200€ I 500€, koju zaprimate za vaše pružene usluge, obavezno zatražite ličnu kartu na uvid I na posebno mjesto upišite podatke o licu I serijski broj zaprimljene novčanice., Prilikom predaje tj uplate dnevnih pazara kod poslovnih banaka gdje imate otvoren vaš žiro račun,

obavezno se raspitajte, da li u vašem gradu ima pojava falsifikata novca I kojih.Upišite apoene I serijske brojeve tih sumnjivih novčanica, koje potom ispišite na parčetu papira, I postavite na vidno mjesto, da vi I vaši zapošljeni radnici, koji radite naplatu sa gotovim novcem blagovremeno budete upoznati I ne primate lažan novac., Takođe možete kontaktirati ovlašćene policijske službenike koje poznajete,kontakt policajca i druge na vašem rejonu I od njih prikupiti ista obavještenja Posjetite sajt Uprave policije, I tu možete naći korisna obavještenja, u vezi pojava slučaja falsifikata Ako vam prilikom provjere novčanica iste budu sumnjive, odmah o tome obavijestite Policiju i pri tome pokušajte zapisati registarski broj vozila kojim se lice udaljilo, kao i određene karakteristike lica ili vozila U vašem objektu gdje obavljate privrednu djelatnost, postavite-ugradite kvalitetan video nadzor, koji će pored ostalog pokriti I pult sa registar kasom tj blagajnu,ulaz i izlaz u vaš objekat.Na vidna mjesta postavite natpise “objekat je pod video nadzorom” Prije nego šro otputujete u neku državu u kojoj je u opticaju neka druga valuta, a ne ona koja je u vašoj zemlji : obavezno preko interneta potražite sajt centralne banke zemlje destinacije, upoznajte se sa njihovim novcem karateristikama i elementima zaštite, u neku od poslovnih banaka zamjenite dio novca vaše domaće valute sa stranom Ako se budete pridržavali ovih savjeta, doprinjećete zaštiti svoje imovine, a ujedno I pomažete policiji da se efikasnije bori protiv ovog oblika kriminala. Spec.Sci. Janković R.Stevo

Doprinos projektu „Policija u lokalnoj zajednici“

Održana promotivna manifestacija - Konj u službi, sportu, zdravlju i razonodi U konjičkom centru „Vranac“ u Donjoj Gorici, 13.oktobra 2012. godine, u organizaciji Posebne jedinice policije i ambasada Republika Austrije i Slovenije u Crnoj Gori, održana je promotivna manifestacija pod nazivom „Konj u službi, sportu, zdravlju i razonodi“. Cilj manifestacije bio je promovisanje vođenja zdravog načina života kroz aktivnosti u prirodi i druženje sa konjima, kao i edukacije u radu sa akcentom na korišćenje konja u policijskoj službi, konjičkom sportu i rekreaciji.

34 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

Manifestacija je započela izvođenjem državne himne od strane orkestra Vojske Crne Gore, nastavila govorima dobrodošlice Zlatka Malikovića, komandanta Posebne jedinice policije i Martina Pamera, ambasadora Republike Austrije u Crnoj Gori. Posebnu pažnju posjetilaca privukao je svečani defile pripadnika Tima policije na konjima sa članovima konjičkih klubova i prikazivanje njihovih vještina jahanja. Doprinos uspješnoj promociji ja-

Motivacija organizatora ove manifestacije – Posebne jedinice policije i ambasada Republike Austrije i Slovenije je, prije svega, predstavljanje javnosti jednog sporta koji je još uvijek premalo poznat u Crnoj Gori – jahanja. Jahanje ujedinjuje doživljaj sa životinjama u prirodi. Može biti i edukativno i zdravo za djecu sa posebnim potrebama. Danas želimo da pokažemo da se i pripadnici policije u okviru Posebne jedinice policije takođe bave ovim sportom. Inače, učešće pripadnika policije u Njegova ekselencijaMartin Pamer, jahačkom sportu može da ambasador Republike poveže različite organizacije Austrije u Podgorici te vrste u Evropskoj uniji i van nje. Zaključno, bila mi je i lična želja da podrškom ovom projektu uzvratim svojim drugarima i prijateljima iz konjičkog kluba Posebne jedinice policije za mnogo lijepih časova koje sam imao prilike da doživim jašući. Na kraju se g-din Pamer zahvalio svim organizatorima, orkestru Vojske Crne Gore i gostima i posjetiocima koji su došli da prate manifestaciju, sa nadom da će imati priliku da uživaju u programu i poželio im ugodan dan."

hanja kao sportske discipline i zdrave rekreativne aktivnosti dali su Zlatko Maliković, komandant PJP, Martin Pamer, ambasador Republike Austrije, Zlatko Bešker, konzul u ambasadi Republike Slovenije, Pius Fišer, ambasador Republike Njemačke, kao i ostali gosti. Među brojnim posjetiocima manifestacije treba posebno istaći učenike osnovne škole „Božidar Vuković Podgoričanin iz Podgorice, koji su u konjičkom centru imali rekreativnu radionicu, kao i mališane iz Dječjeg doma „Mladost“ iz Bijele i Centra za obrazovanje i osposobljavanje„1. jun“ iz Podgorice, koji nijesu krili oduševljenje gostoprimstvom organizatora i upriličenim jahanjem službenih konja uz punu pažnju policajaca-konjanika. Ovo

Cilj ove manifestacije jeste promocija zdravog načina života kroz konjički sport i rekreaciju, druženje sa ovim plemenitim životinjama i boravak u prirodi. Naročito mi je drago, što su danas naši gosti štićenici „Doma mladosti“ iz Bijele, zatim gosti iz Centra za rehabilitaciju i osposobljavanje „I jun“ iz Podgorice i Udruženje mladih sa hendikepom Crne Gore. Ovo će biti prilika za naše goste da otkriju sve prednosti jahanja i druženja sa konjima koje ima čak i terapijske efekte. Poznato je da su hipoterapija i jahanje dali odlične rezultate, kada su u pitanju osobe sa posebnim potrebama, u cilju poboljšanja kvaliteta njihovog života.

Zlatko Maliković, komandant Posebne jedinice policije

Konji su uvijek imali značajnu ulogu u ljudskim životima. Konji simbolizuju snagu, brzinu, moć, energiju, ljubav. Pored njih raste ljudska veličina i ljepota. Od njih počinjemo vjerovati u druge i sami u sebe. U njihovim očima nema tuge ni osude, samo pogled koji nas tjera da još jednom razmislimo o svojim postupcima. Očima iz kojih izvire ljubav ne možete lagati, niti pravdati se. Ljubav ne obavezuje i ne porobljava, ljubav oslobađa. Takvi su konji, slobodni, sinovi vjetra i morske pjene. Rijetki na ovoj planeti, koji su sposobni da vole bez sujete i samoljublja.

je bilo posebno iskustvo za djecu Centra „1. jun“, imajući u obzir pozitivne terapijske efekte druženja sa konjima i jahanja konja na osobe sa posebnim potrebama i hendikepom.

Pripadnici Posebne jedinice policije u radnoj posjeti Protivterorističkoj jedinici MUP-a Republike Srbije

Nastavak dobre saradnje dvije jedinice

Pripadnici Posebne jedinice policije su ovom manifestacijom održali pozitivnu komunikaciju sa U cilju razmjene iskustava u usvajanju savremenih trendova u radu policijskih građanima, nastavili saradnju sa mnogim predjedinica specijalne namjene i jačanja stavnicima zajednice, a uspostavili su i nove konregionalne saradnje na tom planu, pritakte i time, između ostalog, dali pun doprinos padnici Posebne jedinice policije Zoran projektu „Policija u lokalnoj zajednici“. Šaranović, pomoćnik komandanta za logistiku i Dalibor Grdinić, komandir akcionog voda, boravili su, od 11. do 13. Z.Š. septembra ove godine, u radnoj posjeti Protivterorističkoj jedinici MUP-a Republike Srbije u Beogradu. Tom prilikom, komandant Protivterorističke jedinice Goran Dragović sa svojim saradnicima organizovao je obilazak objekata i poligona za osposobljavanje pripadnika ove jedinice. Upoznao je goste sa određenim segmentima obuke taktike postupanja jedinice u urbanim i ruralnim sredinama, upotrebe savremene opreme i naoružanja kojima raspolaže jedinica i drugim sadržajima od koristi za primjenu u jedinici. Posjeta je predstavljala nastavak dobre saradnje ove dvije jedinice i iskorišćena je za razmjenu iskustava i usklađivanje standarda organizacije i rada dviju jedinica. POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

Šesti sporsko-rekreativni Sindikat Uprave policije Crne Gore Šesti sporsko-rekreativni susreti službenika Uprave policije, održani su, u periodu od 30. septembra do 03. oktobra 2012. godine, u ambijentu hotela „Olimpik“ i „Belvi“ u Ulcinju, na kojima je učestvovao veliki broj ekipa i pojedinaca - policijskih službenika iz svih organizacionih jedinica. Igre je otvorio pomoćnik direktora Nikola Janjušević. U svojstvu gostiju, na susretima su prisustvovali predstavnici sindikata Srbije, Hrvatske, Makedonije, Bosne i Hercegovine, Albanije, Kosova, Rumunije kao i predstavnik Slovenije, ujedno i predsjednik C.E.S.P.-a, g-din Branko Prah. Kvalifikaciona takmičenja za ovu manifestaciju održavala su se u prethodnih 6 mjeseci. U tim kvalifikacijama učestvovalo je oko 2.300 učesnika. Takmičari su se nadmetali u 7 disciplina u pojedinačnoj i ekipnoj, ženskoj i muškoj konkurenciji, i to: mali fudbal, odbojka, streljaštvo, pikado, nadvlačenje konopa, skok u dalj i trčanje. Za najbolje postignute rezultate organizator je dodijelio pehare i diplome ekipama, kao i medalje i diplome pojedincima. Za najboljeg učesnika, učesnicu i najbolju ekipu u disciplini nadvlačenje konopa sponzor „ Grifon computers“ je dodijelio prikladne nagrade. Ukupni plasman ekipa u šestim po redu igrama izgleda ovako, najbolje rezultate su ostvarili pripadnici Područne jedinice Pljevlja, iza njih su se plasirali pripadnici Sek-

Završeni VI sportskorekreativni susreti službenika Uprave policije

tora za obezbjeđenje ličnosti i objekata i pripadnici Područne jedinice Podgorica. U ženskoj konkurenciji najbolji plasman ostvarile su pripadnice Područne jedinice Podgorica, potom pripadnice Sektora za obezbjeđenje ličnosti i objekata, te pripadnice Područne jedinice Pljevlja. U muškoj konkurenciji najbolji plasman ostvarili su pripadnici Posebne jedinice policije, za njima slijede pripadnici Područne jedinice Pljevlja, a potom pripadnici Specijalne antiterorističke jedinice.

DISCIPLINE

Streljaštvo muškarci Streljaštvo žene Skoku u dalj - muškarci Skoku u dalj - žene Trčanje muškarci Trčanje žene Pikado žene

DISCIPLINE

MALI FUDBAL NADVLAČENJE KONOPA ODBOJKA

I MJESTO II MJESTO III MJESTO

POJEDINAČNI PLASMAN I MJESTO II MJESTO

Vukadinović Dražen Damjanović Dubravka Vuković Vuk Kustudić Slavica Raičević Mirko Knežević Biljana Šipčić Slavica

Dragović Duško Đukić Aleksandra Vulanović Slobodan Knežević Biljana Mrdović Zdravko Stojanović Valentina Simović Nataša

PLASMAN U EKIPNIM DISCIPLINAMA I MJESTO II MJESTO

PJ Podgorica SOLO SLJR

PJ Berane SAJ PJ Bar

PLASMAN EKIPA MUŠKA ŽENSKA KONKURENCIJA KONKURENCIJA

PJP PJ Pljevlja SAJ

Prvenstveni cilj šestih sportsko - rekreativnih susreta bio je upoznavanje i druženje, ali i ostvarivanje što boljih sportskih rezultata, što je po opštoj ocjeni u potpunosti postignuto.

Tim Uprave policije je, 11. oktobra 2012. godine, osvojio titulu svjetskog prvaka u malom fudbalu. 30. svjetsko prvenstvo u malom fudbalu za pripadnike policije održano je u Edbergenu – Kraljevina Holandija u periodu od 07. do 11. oktobra 2012.godine. Na svjetskom prvenstvu je učestvovalo 75 reprezentacija iz 70 država svijeta. Crnogorska reprezentacija je u finalu igrala sa reprezentacijom Rusije, prošlogodišnjim šampionom, i utakmicu riješila u svoju korist rezultatom 2:1.

36 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

Postignuti rezultati:

PJ Podgorica SOLO PJ Pljevlja

III MJESTO

Miličković Žarko Perunović Slavica Šljivančanin Grujica Bulatović Marijana Janjušević Radovan Bulatović Marijana Stojanović Valentina

III MJESTO

PJ Bar PJ Pljevlja

SGP Sjever

UKUPNI PLASMAN EKIPA

PJ Pljevlja SOLO PJ Podgorica

Zatvaranju igara su prisustvovali Ministar unutrašnjih poslova Ivan Brajović i direktor Uprave policije dr Božidar Vuksanović. Tamara Popović

susreti slu탑benika Uprave policije

POLICIJSKI GLASNIK

| AVGUST - OKTOBAR 2012 |

PREDSTAVLJAMO

Uzoran službenik i sportista

Zoran Prelević rođen je 20. avgusta 1979 godine u Podgorici. Radni odnos u MUP-a zasnovao je 1998. godine, nakon što je završio srednju školu unutrašnjih poslova u Sremskoj Kamenici. Zoran je završio i Višu Trenersku Školu - odsjek džudo u Novom Sadu 2005. Godine, a Falkutet za poslovni menadžment – smjer Poslovno - civilna betbjednost u Baru 2011. godine, diplomiravši na temi Upotreba službenih pasa u ostvarivanju poslovno civilne bezbjednosti. Specijalističke studije završio je u Sarajevu ove godine na temi upotrebe specijalizovanih službenih pasa u otkrivanju narkotika i eksploziva. Trenutno je raspoređen za rukovodioca Ekspoziture za dresuru službenih pasa u Upravi policije. Zoranovo prvo radno angažovanje bilo je na Cetinju, gdje je radio na poslovima bezbjednosti saobraćaja

instruktor u dresuri službenih pasa i u obuci njihovih vodiča. Zoran je ove godine završio kurs u jednom od najpoznatijih centara u Evropi za obuku pasa, Waldkraiburgu, kod Minhena, u Njemačkoj, kod priznatog svjetskog stručnjaka Helmuta Hubera i dobio sertifikat međunarodnog instruktora u obuci pasa. Do sada je više puta osvajao prva mjesta sa službenim psima na međunarodnim izložbama u ljepoti i radu. Zoran se bavi džudom od 1985. godine. Majstor je džudoa crni pojas – 4. Dan, a u džiju džici nosilac je crnog pojasa prvi dan. Prve korake napravio je u Džudo Klubu Titograd, u poznatoj Kamenoj Sali.

Takmičio se i u džiudžici gdje je više puta bio prvak SCG i osvajač mnogih jakih evropskih kupova. Zoran sada radi u timu trenera reprezentacije Crne Gore u džudou. Osnivač je, predsjednik i trener džudo kluba“Milenijum“ i džiudžicu kluba „Bušido“ iz Podgorice . Dobitnik je mnogobrojnih nagrada za razvoj džudo i džiudžicu sporta u Crnoj Gori. Oženjen je suprugom Dijanom i imaju sina Damjana i ćerke Teodoru i Mariju. Z.T.

Zoran Radulović, službenik Ispostave Granične Policije Bar i alpinista Planinarsko Sportskog Kluba „Prekornica“ iz Danilovgrada uspio je, 21. juna ove godine, da se da se popne na najviši vrh Evrope Elbrus, na Kavkazu, visok 5.642 metra.

Tokom školovanja u Sremskoj Kamenici, od 1994. Do 1998. godine, takmičio se džudo klub „Mladi Milicionar“.

i JRM. Od 1999. Do 2004. godine angažovan je u u Specijalnoj antiterorističkoj jedinici, kada prelazi u Posebnu jedinicu policije. Od 2005. godine radi u Filijali za obuku vodiča i dresuru službenih pasa, kao

38 | AVGUST - OKTOBAR 2012 | POLICIJSKI GLASNIK

Zoran je do sada ostvario zapažene rezultate u džudou. Bio je višestruki je prvak Jugoslavije u svim uzrasnim kategorijama, dvostruki prvak Balkana i višestruki osvajač evropskih i svjetskih kupova A i B kategorije. Za najboljeg mladog sportistu grada Podgorice izabran je 1994. godine. Osvojio je 1997. godine prvo mjesto na Policijskoj balkanijadi u Beogradu i iste godine proglašen za najboljeg sportistu MUPa Republike Srbije. Od 2002. do 2004. godine bio je među prva tri plasirana učesnika takmičenja u samoodbrani MUP-a Crne Gore.

Na put za Rusiju Zoran je krenuo 15. juna, da bi 18. juna odradio prvi aklimatizacioni uspon i narednog dana sa još dvojicom članova iz planinarskog kluba krenuo u misiju Elbrus. Pobijedivši sve nedaće, hladnoću sa temparaturom i do minus 40 stepeni i jak vjetar, Zoran je uspio da se, nakon 12 časova hoda, popne na najviši vrh Evrope i razvije crnogorsku zastavu. Podsjećamo da je ovo još jedan u nizu uspjeha našeg alpiniste. Zoran je prethodno osvojio Mon Blan u Francuskoj, Groschglocner u Austriji, Gran Paradizo u Italiji, Olimp u Grčkoj, Jalovec u Sloveniji, Damavandu u dalekom Iranu, kao i na mnoge planinske vrhove u Republici Srpskoj, Makedoniji i Srbiji. M.K.

MREŽA ŽENA POLICAJACA JUGOISTOČNE EVROPE

SMJERNICE ZA RODNO OSJETLJIVU POLICIJSKU PRAKSU LIC E PO E CHIE OP

OCIATION ASS FS

UTHEAST E SO UR

SA POSEBNIM OSVRTOM NA PRIVLAČENJE, SELEKCIJU I PROFESIONALNI RAZVOJ ŽENA U POLICIJI

SEPCA