Pieterskerk Leiden

vriendenbericht

05/14

jaargang 21/1 - mei 2014 ISSN 1387-9952

2 vriendenbericht > Column en colofon

column

Manifest De cover van dit Vriendenbericht is enigszins anders dan anders: u ziet een manifest ‘gespijkerd’ op de deuren van de Pieterskerk. Weest u gerust de spijkers hebben geen kwaad gedaan aan de deuren of het schilderwerk. Het was een bewuste keus van de leden van het Grote Kerken Overleg, om op deze manier aandacht te vragen voor het ontbreken van structurele subsidies voor het onderhoud van onze gezichtsbepalende stadskerken. Er is veel media aandacht geweest voor dit manifest, misschien heeft u het in de krant gelezen of op de radio gehoord. Frieke Hurkmans

colofon Het Vriendenbericht is een uitgave van de Stichting Vrienden van de Pieterskerk en verschijnt tweemaal per jaar.

Redactie Wouter Hollenga (hoofdred.), Josse Moers, Kim van Goethem, Leon Geutjes en Monique

Waarom is dit manifest nodig? De kosten om een

uit te kunnen voeren. En dat is buitengewoon goed

monument als de Pieterskerk in goede bouwkundige

gelukt. Echter, als wij er niet voor kunnen zorgen

conditie te houden kost jaarlijks tussen de

dat jaarlijks € 100.000 tot € 150.000 bijeen gebracht

€ 100.000 tot € 150.000. Een enorm bedrag, maar

wordt voor het reguliere onderhoud zal de conditie

als u bedenkt wat uw eigen huis aan onderhoud

van de Pieterskerk in de nabije toekomst met snelle

kost zal het u mogelijk niet verbazen. Een bijna 900

stappen achteruitgaan. In mijn beleving is er dan,

jaar oud monument met een kathedrale omvang

in min of meerdere mate, sprake van kapitaal-

als de Pieterskerk heeft, ook na een ingrijpende en

vernietiging. Dat is de reden waarom de Pieterskerk

veelomvattende restauratieperiode, vol continue

Leiden, hoewel op dit moment nog in uitstekende

onderhoud nodig.

staat, volhartig het manifest vanuit het Grote Kerken Overleg heeft ondertekend.

Roscher. Met dank aan Brigitte Bruyns.

Maandelijks wordt de onderhoudsplanning van de

Bijdrage van

Pieterskerk Leiden bijgewerkt en worden de priori-

Stadskerken zoals de Pieterskerk in Leiden bestaan

Frieke Hurkmans.

teiten vastgesteld. Zo is het afgelopen jaar veel

niet enkel uit stenen, het zijn ook historische

schilderwerk gedaan en zijn enkele muurankers

monumenten die het verleden en het heden

Foto’s/illustraties

vervangen. En wist u bijvoorbeeld dat ieder jaar alle

verbinden. Daarbij richten wij de blik op toekom-

Claudia Claas, Hielco Kuijpers en

bouten van de plafondbalken aangedraaid moeten

stige generaties, zodat zij kennis kunnen nemen

Stefan Tetelepta

worden of dat de monumentale vloer in de eerste

van de bijzondere verhalen en gebeurtenissen die

maanden van het jaar in de was wordt gezet?

hebben plaatsgevonden in de Pieterskerk. U als

Moderne techniek helpt ons met het monitioren

Vriend van de Pieterskerk Leiden ondersteunt het

van luchtvochtigheid en temperatuur bij kwetsbare

uitvoeren van het noodzakelijke onderhoud met uw

monumentale onderdelen als de orgels en de kerk-

jaarlijkse donaties, lijfrentes of legaten en daarmee

meesterskamer. Maar de grootste waarde in het

ondersteunt u ook de toekomst. Daarvoor zeer

behoud en onderhoud is en blijft toch de betrok-

zeer veel dank!

Vormgeving en Druk Valetti, Claudia Claas. Drukkerij van der Linden.

Redactieadres Stichting Vrienden van de Pieterskerk Antwoordnummer 12052 VC Leiden Bureau: Kloksteeg 16, 2311 SL Leiden T 071 512 43 19 info@pieterskerk.com www.pieterskerk.com IBAN: NL22ABNA0881528307 © Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd.

kenheid van alle mensen in en rond de Pieterskerk. De huismeester die een paar keer per week ronde

Als u wilt volgen wat er de komende tijd te doen is

loopt en mankementen signaleert of de buren die

in de Pieterskerk, kijkt u dan op onze website voor

attenderen op kleine gebreken. En niet te vergeten,

de meest actuele informatie. Ik hoop, als altijd, u in

de specialisten van de monumentenwacht die ons

de komende maanden in de Pieterskerk te mogen

helpen met een grondige jaarlijkse inspectie.

begroeten bij één van de evenementen, concerten of tijdens openstellingen van uw prachtige monument.

Tijdens de recente restauratieperiode van 2000 tot 2010 zijn vele miljoenen euros bij elkaar gebracht

Frieke Hurkmans

om het achterstallig onderhoud van de Pieterskerk

Directeur-bestuurder Pieterskerk Leiden

De vloer blinkt weer! < vriendenbericht 3

De vloer blinkt weer! “Even de vloer in de was zetten” is het antwoord van huismeester Bram Siera op de vraag wat hij en collega Robert gaan doen. In drie dagen tijd wordt de vloer geschrobd, geboend en in de was gezet. Dit onderhoud wordt één keer per jaar uitgevoerd om de monumentale vloer in optimale conditie te houden. Niet alleen de oppervlakte, van bijna 3000 vierkante meter, maakt dit een tijdrovende klus. Sommige grafzerken bevatten diepe details, waardoor deze met een kleine borstel in de was moet worden gezet. Het harde werken zorgt echter voor een prachtig resultaat. Kom langs om de vloer weer te zien blinken!

4 vriendenbericht > Het grafmonument van Gerard Meerman

De Pieterskerk heeft in de loop der eeuwen velen een laatste rustplaats of een herinneringsplek geboden. Zwervend door de kerk kom je namen tegen op grafstenen, monumenten en rouwborden. Wie waren deze mensen, wat was hun levensloop en wie zorgden er voor dat de herinnering aan hen bewaard bleef in de Pieterskerk? In dit Vriendenbericht nemen we u mee naar de noordwesthoek van de kerk. Hier herinnert een statig monument aan Gerard Meerman (17221771), telg uit een bekende Leidse regentenfamilie. Op zoek naar het verhaal achter dit monument stuitten we op een gefrustreerde vader, een uit Limburg gesmokkeld lijk en in het Frans geschreven liefdesbrieven. Gerard stamde uit een Leids regentengeslacht dat burgemeesters, ambassadeurs, bewindvoerders van de VOC en andere hoge functionarissen heeft voortgebracht. De naam leeft nu nog voort in het Hof Meermansburg aan de Oude Vest, in 1680 gesticht door een broer van de overgrootvader van Gerard. Gerards opa draaide een groot deel van het familiekapitaal er door heen. Zijn zoon Johan, Gerards vader, moest dan ook trouwen met een rijke vrouw; het werd Catharina de la Court van der Voort.

Het grafmonument van Gerard Meerman

een meer kostbaar dan fraai gedenkteken

Prestige Catharina, de moeder van Gerard, stamde af van Vlaamse immigranten die zich in Leiden hadden opgewerkt tot succesvolle textielhandelaren. Haar vader, Pieter de la Court van der Voort, was een van de rijkste burgers van de stad. Hij bewoonde met zijn vrouw Sara Poelaert het indrukwekkende Rapenburg 65. Hier konden bezoekers zich vergapen aan een grootse kunstverzameling, waaronder schilderijen van Breugel, Rubens, Dou en Willem van Mieris. De grote rijkdom leidde echter niet automatisch tot opname in de Leidse regentenklasse. Het huwelijk van dochter Catharina met een Meerman bracht de familie enig prestige. Johan en Catharina woonden enige tijd in bij haar

vervolg Het grafmonument van Gerard Meerman < vriendenbericht 5

Linksboven: detail gevel Rapenburg 65, het

ouders op Rapenburg 65. Later betrokken zij

geweest op het gezinsleven. Johan behoorde tot

woonhuis van Gerards grootouders, Pieter de

Rapenburg 47; hier heeft hun zoon Gerard het

een minderheidsfactie in de Leidse Vroedschap,

la Court van der Voort en Sara Poelaert.

grootste deel van zijn jeugd doorgebracht. Zo

waardoor hij uiteindelijk politiek uitgerangeerd

Rechtsboven: detail gevel Rapenburg 47.

bezien had de jonge Gerard alles mee; van een

raakte. Dit alles heeft hem bijzonder gefrustreerd.

Hier bracht Gerard Meerman een groot deel

onbekommerde jeugd zou echter geen sprake zijn.

Zijn zoon Gerard zou over zijn vader het volgende zeggen: die voor vroeger tyd zeer vrolijk, en veel

van zijn jeugd door.© Foto’s: Claudia Claas

Familieruzies en frustraties

met menschen omging (…), hoe langs hoemeer

Voor Catharina was Johan Meerman niet de ge-

hypoconder, afgetrocken van de menschen, en zoo

droomde huwelijkskandidaat. Zij had iemand

onverdraeggelyk van humeur [wierd], dat naeuwelyx

anders op het oog, maar moest gehoor geven aan

met hem (..) was omtegaen.

de wens van haar vader. Dit werd hem door haar bepaald niet in dank afgenomen. Toen er een conflict

Boekenverzamelaar

ontstond tussen haar vader en haar echtgenoot,

Gerard gaat Rechten studeren. Dit leidt tot een

koos zij partij voor de laatste. Deze familieruzie

doctorstitel, waarna hij zich vestigt in Den Haag

hakte er flink in; de betrokken familieleden woonden

om daar verder te gaan in de advocatuur. Hij

grotendeels op het Rapenburg, niet ver van elkaar.

wordt vervolgens aangesteld als Pensionaris van

Catharina en Johan werd de toegang tot Rapen-

Rotterdam, oftewel stadsadvocaat. In 1759 reist

burg 65 en de kamer van (schoon)moeder Sara

Gerard af naar Engeland om te onderhandelen

ontzegd tot op de dag van haar dood. Catharina

vanwege ontstane handelsgeschillen. Hij verkrijgt

werd onterfd, alleen haar kinderen zouden, na haar

een aantal titels, waaronder Heer van Dalem

dood, nog een nalatenschap van hun grootouders

en Vuren; hij koopt deze in 1769. Gerard blijft

verkrijgen. Uiteindelijk komt Rapenburg 65 zelfs nog

wetenschappelijk actief getuige zijn omvangrijke

in het bezit van Gerard; samen met zijn zus veilt hij

publicaties over Recht én over de oorsprong van

het pand én het merendeel van de kunstcollectie

de boekdrukkunst. Zijn belangstelling voor boeken

tijdens een meerdaagse veiling in het Heeren-

uit zich verder in een omvangrijke verzameling die

logement; de catalogus telde meer dan 1000 stuks.

verder zou worden uitgebouwd door zijn zoon

Naast de familieruzies moet ook de gemiste carrière

Johan en uiteindelijk de basis zou vormen voor de

voor Gerards vader Johan van grote invloed zijn

collectie van Museum Meermanno in Den Haag.

6 vriendenbericht > vervolg Het grafmonument van Gerard Meerman

Liefdesbrieven

dat het op â&#x20AC;&#x2DC;t oogenblik is. Ik had er op gerekend

Sentimenteele anecdote uit de 18e eeuw luidt de

groote vordering in uw hart te maken, verleden

titel van een artikel uit een aflevering van tijdschrift

week, daar ik in de gelegenheid was om u dag aan

De Gids (1898). In een uitvoerig relaas lezen we

dag mijn hof te maken, en u dagelijks de bewijzen

hoe Gerard in Den Haag ene Maria Catharina

van mijn liefde en teederheid te geven. Maar helaas,

van Schuijlenburg het hof maakt. Van haar vader

toen ik u Maandag verliet, was ik niet alleen niets

krijg hij toestemming voor een huwelijk. De dame

gevorderd, maar ik heb u ook uiterst koel gevonden,

zelf wijst, tot ontsteltenis van beide families, het

zoodat ik niet weet wat ik er van denken moet.

aanzoek van Gerard af. Deze laat zich daardoor

Ook zijn dagboek getuigt van een weinig succes-

niet ontmoedigen en begint met het schrijven van

volle benadering: Wij kregen woorden. Zij zeide, zij

in het Frans gestelde liefdesbrieven. Het volgende

mij niet voor den gek hield, dog ik mijn tijd moest

citaat laat zien dat Maria zich ook hierdoor niet laat

afwachten, zoo als alle galanten.

vermurwen: Wanneer ik ooit reden had om bedroefd

Uiteindelijk trouwt Gerard in 1750 met haar nicht

en verdrietig te wezen, dan kan ik u wel verzekeren

Maria Catharina Buijs. Zij krijgen 3 kinderen, waaronder zoon Johan (1753-1815).

Een gesmokkeld lijk Ondermeer vanwege zijn gezondheid en zijn behoefte om meer tijd te kunnen besteden aan studie, neemt Gerard in 1766 ontslag. Vijf jaar later overlijdt hij op 49-jarige leeftijd, tijdens een kuurverblijf in Aken. De dichtstbijzijnde Protestante kerk bevindt zich in Vaals en dat lijkt dan ook de voor de hand liggende laatste rustplaats van Gerard. Terwijl er voorbereidingen voor de begrafenis worden getroffen, blijkt echter dat Gerard in zijn testament anders heeft beschikt. Hij wil in de Leidse Pieterskerk worden bijgezet. Nu zou het lijkvervoer vanuit Limburg naar Leiden vanwege de hoge territoriale lasten een kostbare aangelegenheid worden. De begrafenis in Vaals vindt daarom doorgang, maar een week later wordt de loden kist met het lichaam weer opgegraven (overigens met medeweten van de plaatselijke schout) om vervolgens verpakt als een partij tapijten via Den Bosch naar Leiden te worden vervoerd. Uiteindelijk krijgt Gerard hier, in de Pieterskerk dan zijn echte laatste rustplaats.

Zoektocht naar een ontwerper Aan de laatste wil van Gerard is daarmee nog niet helemaal voldaan. In zijn testament uit hij de wens voor een herdenkingsinscriptie in het Latijn, op een pilaar of een andere plek gelijk er in de voorz. Kerke verscheydene op lieden van studie ofte aensien te vinden zijn. Zijn weduwe en zoon besluiten echter dat Gerard â&#x20AC;&#x201C; en de familie - iets beters verdient en willen een grafmonument. Zoon Johan benadert twee in zijn ogen geschikte ontwerpers, maar geen van beiden heeft belangstelling. Uiteindelijk richt Johan zich met succes tot Jean Theodoor Royer, substituut-griffier bij het Hof van Holland en amateur-sinoloog. Diens ontwerp wordt uitgevoerd door de beeldhouwer Franciszek Offert (of Hoffert,

vervolg Het grafmonument van Gerard Meerman < vriendenbericht 7

Linksboven: Portret van Gerard Meerman met guirlandes

geboren 1748), dan werkzaam in het Haagse.

kenmerken van de neoclassicistische stijl. Op

van eikenloof en olijftakken, detail grafmonument.

Hij rondt het monument af in 1786, 15 jaar na het

de sarcofaag staat een door leeuwenklauwen

Rechtsboven: Detail witmarmeren plaat met opschrift aan

overlijden van Gerard Meerman.

gedragen obelisk, bekroond door een urn. Op de

de voorzijde van de sarcofaag. © Foto’s: Claudia Claas

obelisk hangt een wit medaillon met het portret van

Een douceur voor de kerkmeesters

Gerard Meerman in halfreliëf. De ontwerper Royer

Intussen is Johan bezig met het regelen van een

had verschillende kleuren marmer voorgesteld. Al

locatie in de kerk. De kerkmeesters hadden toe-

met al had Johan Meerman kosten noch moeite

stemming gegeven voor een plek in de noordwest

gespaard om het monument voor zijn vader te laten

hoek van de kerk. Deze is alleen niet groot genoeg

realiseren. Desondanks sprak men er uiteindelijk

voor het beoogde monument; Johan heeft ook de

over als een meer kostbaar dan fraai gedenkteken.

twee aangrenzende graven nodig. Na enige moei-

Uiteindelijk zou ook Johan een grafmonument in

te lukt het hem deze allebei te verwerven. Johan

de Pieterskerk krijgen; nog steeds staan de twee

betaalt de kerkmeesters vervolgens een flinke som

monumenten naast elkaar tegen de westmuur van

geld, de ‘douceur’ van fl 2.100,=, en gaat zich

de kerk.

buigen over een geschikt grafschrift. Hij wisselt hierover van gedachten met de Leidse hoogleraar David

• Jos van Heel, ‘De grafmonumenten van Gerard

Ruhnkenius; hun briefwisseling is bewaard gebleven.

en Johan Meerman in de Pieterskerk te Leiden’ in

Het opschrift dat nu te lezen is op de witmarmeren

Jaarboekje voor geschiedenis en oudheidkunde

plaat aan de voorzijde van de sarcofaag luidt vertaald:

van Leiden en omstreken, 2001

Voor Gerard vrijheer Meerman Bij zijn leven één van de meest vooraanstaande geleerden en voornaamste burger en bij hen geliefd Nu door hen gemist. Hij leefde 49 jaar.

Meer kostbaar dan fraai De guirlandes van eikenloof en olijftakken die het grafmonument sieren, onderstrepen deze tekst: zijn symboliseren respectievelijk Gerards roem als staatsman en zijn reputatie als geleerde. Het monument straalt eenvoud en grandeur uit,

• Verschillende delen uit de reeks Het Rapenburg. Geschiedenis van een Leidse gracht

8 vriendenbericht > Een zoektocht naar de juiste lampen

Een zoektocht naar de juiste lampen

Nieuwjaarsreceptie met de nieuwe verlichting. Toespraak van burgemeester Lenferink. © Foto: Hielco Kuipers

De verlichting in de Pieterskerk Leiden is net voor de jaarwisseling vervangen. Het kiezen van de juiste lampen had veel voeten in de aarde. Hieronder een verslag over deze zoektocht. Als u het Vriendenbericht in het vorig voorjaar heeft

voor gloeilampen en sinds september 2012 mogen

gelezen, herinnert u zich misschien nog wel dat er

gloeilampen niet meer verkocht worden in Europa.

tijdens het Pieterskerkgala 2013, een bedrag van

De urgentie voor de vervanging was dan ook groot.

€ 80.000 werd gedoneerd voor de vervanging van de verlichting in de Pieterskerk. De reguliere

De Pieterskerk heeft naast gewone verlichting voor

cheque werd die avond spontaan aangevuld met

het monument, ook speciale verlichting voor de

gulle giften, door de Universiteit Leiden, het LUMC

tentamens van de Universiteit en het LUMC, die

en Buik en van der Horst-deurwaarders.

al meer dan dertig jaar met grote regelmaat in de Pieterskerk worden gehouden. Ook deze lampen

De vervanging van verlichtingsarmaturen in de

waren zeer hard aan vervanging toe. Bij het

monumentale ruimte was al gepland tijdens de

samenstellen van het plan van eisen (PVE) was

restauratie 2000-2010 en ook al (deels) voor-

één van de belangrijkste voorwaarden dat de

bereid, maar kon wegens geldgebrek uiteindelijk

nieuwe lampen geschikt moesten zijn voor zowel

niet worden uitgevoerd. De armaturen, uit begin

het aanlichten van het monument, als voor het

jaren ‘80 van de vorige eeuw, waren alleen geschikt

leveren van goede verlichting voor de studenten.

vervolg Pieterskerk is beslist niet statisch < vriendenbericht 9

In totaal ging het om 65 pendels en 115 armaturen voor tentamenverlichting, die vervangen zouden gaan worden door 75 nieuwe lampen. Uiteindelijk deden vier leveranciers een voorstel, maar geen van de voorstellen voldeed op alle punten. Of de prijs was te hoog, of de spreiding van het licht was onvoldoende of de voorgestelde lamp was dusdanig industrieel dat het ernstig zou detoneren in de monumentale omgeving van de Pieterskerk. Van maart tot oktober 2013 duurde de zoektocht, tot wij via het internet zelf een lamp vonden die mogelijk geschikt zou kunnen zijn. Deze lamp was wel al operationeel in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten, maar nog niet in Nederland. Technisch voldeden deze lampen aan al onze eisen en als proef werd een aantal lampen naar de Pieterskerk gebracht. Twee avonden werd er volop getest door de producent van de Pieterskerk, Jaap van Rijn, geassisteerd door onafhankelijke lichttechnici. Na de tweede avond was het duidelijk, deze lampen waren wat we zochten. Na strakke onderhandelingen werden wij het eens over de prijs en konden de lampen ingevlogen worden. Inmiddels hangen de lampen tot ieders volle tevredenheid. De armaturen zijn relatief klein en vallen niet op in de ruimte, verder zijn ze voorzien van LED lampen waardoor de energiekosten zullen dalen. En als leuke extra kunnen zij in iedere kleur van de regenboog geprogrammeerd worden. Dat laatste is alleen van toepassing bij speciale gelegenheden, maar het is een mooie gratis toegift. Goed nieuws verspreidt zich snel en ondertussen zijn de bouwmeesters van de Stichting Kathedrale Basiliek Sint Bavo in Haarlem al op bezoek geweest om te kijken naar ‘onze’ lampen. Ook in Haarlem moeten de lampen vervangen worden en via de voormalig Rijksadviseur cultureel erfgoed, Wim Eggenkamp, had men gehoord dat de nieuwe lampen in de Pieterskerk Leiden zo mooi en doeltreffend waren. Mooie reclame als nevenrendement van een lange maar geslaagde zoektocht.

Rechtsboven: Detail technische tekening van het verlichtiongsplan.

Rechtsonder: De verlichting bij daglicht. © Foto: Claudia Claas

10 vriendenbericht > U bent welkom in de nieuwe entree

U bent welkom in de nieuwe entree

Jaarlijks bezoeken tussen de 35.000-45.000 bezoekers de Pieterskerk Leiden tijdens de openstelling. Deze bezoekers willen wij graag meer bieden dan

Tussen april en oktober 2014 zal er gekeken worden of het structureel exploiteren van een museumwinkel en -café rendabel zou kunnen zijn.

alleen een bezoek aan ons mooie rijksmonument. Daarom is de bibliotheek

Het entreebewijs van € 2 kan na een bezoek aan

van de Pieterskerk de afgelopen weken tijdelijk aangepast en klaargemaakt

voor een korting. Natuurlijk is er verse appeltaart en

om deze te kunnen gebruiken als museumwinkel en -café.

ook kunt lunchen.

de Pieterskerk in het museumcafé ingeruild worden een assortiment van ovenvers brood maakt dat u er

In de winkel van de Pieterskerk zijn artikelen te koop zoals: cd’s van de orgels, kaarten, boeken over o.a. de bouwgeschiedenis van de Pieterskerk

BON

Vriend van de Pieterskerk bon voor twee personen 2 x gratis entree inclusief koffie of thee naar keuze (geldig tot 1 juli 2014)

en andere aardige (relatie)geschenken. Wij nodigen u als vriend van de Pieterskerk graag uit om binnenkort een kijkje te komen nemen in de bibliotheek. Tegen inlevering van de bon op deze pagina ontvangt u twee gratis toegangsbewijzen en daarmee ook gratis koffie of thee naar keuze. Wij kijken uit naar uw komst!

vervolg U bent welkom in de nieuwe entree < vriendenbericht 11

De bibliotheek omgebouwd tot museumcafé. Ook op de binnenplaats kunt u terecht voor een consumptie. © Foto’s: Stefan Tetelepta

Openingstijden iedere dag 11:00-18:00 uur Entree € 2 Entree tot 18 jaar gratis Rondleidingen € 5

12 vriendenbericht > Ruimte voor jong talent

Ruimte voor jong talent

Naast monument en evenementenlocatie is de Pieterskerk Leiden sinds enige tijd ook een stagebedrijf. Al heel wat studenten hebben hier hun eerste

praktijkervaringen

mogen

opdoen en sommigen konden zelfs doorstromen als vaste kracht in het bedrijf. Het Vriendenbericht sprak met drie enthousiaste (ex-)stagiaires over hun ervaringen in de Pieterskerk.

stage lopen ? Ge誰nteresseerd in de Pieterskerk als stage bedrijf en wat het stagiaires allemaal kan bieden? Kijk dan op http://www.pieterskerk.com/nl/ontdekpieterskerk/stages/

vervolg Ruimte voor jong talent < vriendenbericht 13

Rianne de Winter (20 jaar) is studente Media en Management aan het Grafisch Lyceum in Utrecht en loopt op dit moment stage bij het sales & marketing team van de Pieterskerk. “Ik had al kennis gemaakt met het bedrijf via mijn horecabijbaan. Via het cateringbedrijf ‘Mise en Place’ werk ik soms tijdens evenementen in de Pieterskerk. Een collega vertelde me over zijn ervaringen bij de Pieterskerk als stagebedrijf en dat maakte me heel enthousiast. Bij een klein bedrijf als de Pieterskerk krijg je meer verantwoordelijkheid en zit je dicht op alle aspecten binnen een bedrijf.’’ Rianne solliciteerde en werd aangenomen. “Tot 20 juni mag ik de sales & marketing versterken. Ik vind het erg leuk om zowel mijn creatieve kant te kunnen gebruiken en de marketingkant van de Pieterskerk in de praktijk te leren kennen. Ik ondersteun bij dagelijkse klussen en praktische zaken die er bij zo’n actief monument en evenementenlocatie horen.” Naast de ruimte die er voor stagiaires is om zich te ontplooien, biedt de Pieterskerk beperkt doorgroeimogelijkheden. Twee stagiaires van de afgelopen jaren, Huibert van der Bent (24) en Wouter Hollenga (26), zijn inmiddels doorgestroomd als vaste krachten. Wouter is marketeer bij sales & marketing van de Pieterskerk. “Toen ik

commerciële

economie

student

aan

Van links naar rechts: Wouter Hollenga, Rianne de Winter en Huibert van der Bent. © Foto’s: Claudia Claas

de

Hogeschool Leiden was, heb ik op de sales &

ook hoe het smaakte, en waarom er voor de juiste

worden gehuurd onder de naam Villa Rameau. Veel

marketingafdeling meegedraaid. Ik vond het een

wijnen en combinaties van gangen was gekozen.

van de verhuringen van Villa Rameau neem ik aan.

hele prettige stageplek door de grote mate van

Absoluut geen straf om dat mee te mogen maken!”

Leuk om dan te zien dat de eerste gast van Villa

vrijheid en verantwoordelijkheid van werken. De

Rameau zo tevreden was met zijn overnachting, dat

collega’s waren (en zijn) gezellig en laten je veel

Huibert van der Bent herinnert zich het moment hij

nieuwe dingen leren. Ik mocht de social media van

als vaste medewerker zijn eerste grote verhuring

de Pieterskerk mee inrichten en beheren, draaide

voor het bedrijf had binnengehaald. Ook hij begon

Ook Rianne heeft in haar korte periode al veel

mee achter de schermen bij de evenementen in

als stagiair van de HBO-opleiding commerciële

mooie ervaringen opgedaan. “Tijdens de Scratch-

de kerk en hielp mee bij de openstellingen voor

economie en is tegenwoordig werkzaam als sales-

dagen was het bijzonder om te zien hoe in twee

bezoekers. Nu beheer ik de marketing van de

assistent. “Iedereen was zo trots op mijn eerste

dagen tijd het historische monument werd

Pieterskerk in de breedste zin van het woord: van

grote getekende offerte dat ik een klein vaatje bier

omgetoverd tot een concertpodium. Het liet mij

ontwerpen van informatiedragers, het beheren

kreeg. Die hebben we samen op het terras van

goed inzien dat de Pieterskerk zeer divers kan

van de websites en stimuleren van de verkoop tot

Villa Rameau opgedronken. Juist die openheid

worden ingezet. Juist die combinatie van werken

het opstellen van een marketingplan voor de ko-

onderling maken het werk zo leuk. Ik heb tijdens

voor een monument dat ook als evenementen-

mende jaren. Sinds februari 2014 ben ik ook eind-

mijn stage al veel kanten van de Pieterskerk

locatie gebruikt wordt, vind ik heel bijzonder aan

redacteur geworden van het Vriendenbericht.” Van

mogen leren kennen. Tijdens evenementen liep ik

dit stagebedrijf. Het is een unieke samensmelting

zijn stagetijd bij de Pieterskerk herinnert Wouter

mee met de dutymanager en overdag hielp ik bij

die je bijna nergens anders tegenkomt.”

zich vooral nog de voorbereidingen voor het

de salesafdeling, daarnaast wees ik toeristen de

Pieterskerkgala, dat eens in het jaar wordt georga-

weg in de Pieterskerk tijdens de openstellingen.

Wouter: “Het is een jong team, en wat mij heel erg

niseerd. “Samen met de directeur en hoofd sales

Nu ben ik naast sales-assistent, ook vrijwilligers-

aan sprak was dat locatie erg gaaf is. Je speelt

& marketing mocht ik het eten voorproeven voor

coördinator van de Pieterskerk. Een leuk project

onbewust toch een rol in een monument dat

het gala in 2013. Dat was een onwijs bijzondere er-

waar ik als stagiair bij betrokken ben geweest is het

tekenend is voor de stad en haar inwoners. En dat

varing. Tijdens de avond zelf wist ik daardoor niet

opzetten van Villa Rameau. Dat is de voormalige

je daar aan kunt bijdragen tijdens je stage is een

alleen precies wat de gasten zouden eten, maar

kosterswoning die nu voor short-stay gehuurd kan

unieke ervaring.”

hij recent een tweede bezoek heeft gepland!”

14 vriendenbericht > Afscheid Joop Maat

Het Vriendenbericht van vouwblad tot marketinginstrument Het Vriendenbericht is, al sinds de oprichting ervan, het podium om alle Vrienden betrokken te laten zijn bij de eeuwenoude Pieterskerk Leiden. Vrijwilliger Joop Maat heeft inmiddels afscheid genomen van zijn functie als eindredacteur. Een goed moment om de balans van het Vriendenbericht eens op te maken. Rechts onder aan de voorpagina staat het; een

Volgens Jos hebben de donateurs altijd centraal

bovenal erg leuk om te doen. Het is een soort

jaargangnummer. Op iedere uitgave van het

gestaan: “Alles was gericht op het informeren en

visitekaartje van de Pieterskerk geworden. In die

Vriendenbericht is te zien in welke jaargang het

interesseren van de Vrienden. Dat was toen het

zin zou je het kunnen zien als een relatiemagazine,

blad zich bevindt. De teller staat op eenentwintig

geval en nu nog steeds. De belangrijkste zaak was

een sterk marketinginstrument.”

en het blad is uitgegroeid tot een volwaardig

en is om iedereen verbinden met de Pieterskerk.”

magazine vol foto’s, artikelen en interviews.

Het Vriendenbericht zal altijd in het teken staan van Van het vouwblad dat zo nu en dan uit kwam, is het

de Pieterskerk zelf. Verhalen over de geschiedenis

Het doel van het Vriendenbericht was tijdens de

Vriendenbericht uitgegroeid naar een magazine

en hedendaagse activiteiten wisselen elkaar af.

beginjaren direct duidelijk: contact onderhouden

dat twee keer per jaar op de deurmat van iedere

Het is voor de donateurs een “extraatje om te

met de donateurs. De uitgave gebeurde via een

Vriend valt. Een ontwikkeling waar aftredend eind-

ontvangen”, aldus Joop Maat. Een aardigheidje

vouwblad op folio (papierformaat van gedrukte

redacteur Joop Maat zich de laatste jaren flink

dat inmiddels ook al een behoorlijke historie met

boeken en documenten red.) en restauraties of

mee heeft bemoeid. Vanaf 2006 heeft Joop met

zich meedraagt. Want, welk blad is tegenwoordig

vondsten van monumenten waren onderwerpen

veel plezier geschreven en geredigeerd voor het

nog intact na 21 jaargangen? Alleen daarom al is

waarover vaak geschreven werd, aldus toenmalig

Vriendenbericht. “De betrokkenheid bij zo’n blad

het een product van waarde, wat toegevoegd kan

eindredacteur Jos Hooghuis. Want, “zo wisten de

is bijzonder, de hele redactie werkt er op vrijwillige

worden aan het historisch bezit wat de Pieterskerk

donateurs wat er met hun gelden werd gedaan”.

basis aan mee en met name het schrijven blijft

al rijk is.

Noot van de redactie: Zoals de jaargang op de voorpagina doet lijken, is het Vriendenbericht vanaf ca. 1993 opgericht. Dit is echter niet het geval. Rond 1993 is het blad vernieuwd en geprofessionaliseerd, maar de eerste uitgave van het Vriendenbericht gaat terug tot maar liefst 35 jaar geleden, rond de eind jaren zeventig.

Het Vriendenbericht is de afgelopen jaren een paar keer naar aanleiding van een nieuwe huistijl van uiterlijk veranderd.

Prenten uit de oude doos & Webshop < vriendenbericht 15

Prenten uit de oude doos Door de eeuwen heen is er het nodige gebouwd, verbouwd, vervangen en verbeterd in de Pieterskerk Leiden. Sinds de 19e eeuw maken restauraties een belangrijk deel uit van die werkzaamheden. Aanvankelijk was restauratie vooral bedoeld om een gebouw in oude glorie te ‘herstellen’. Tegenwoordig worden ook deze herstelpogingen gezien als een belangrijk onderdeel van de bouwgeschiedenis. Op de foto’s ziet u de restauratie van de kapconstructie op het zuidtransept in 1907. De zichtbare schade is waarschijnlijk exact een eeuw eerder ontstaan, tijdens de ontploffing van het kruitschip op 12 januari 1807. De bekende koster W.K.L. Rameau, naar wie de huidige ‘Villa Rameau’ is vernoemd, heeft de werkzaamheden gefotografeerd.

Bent u wel een lezer van het Vriendenbericht maar nog geen Vriend van de Pieterskerk?

word een vriend en steun de Pieterskerk Wat houdt het in: l

kosten € 20,- euro per jaar

l

steun een nationaal monument

l

2 Vriendenberichten per jaar

l

korting bij sommige culturele activiteiten

Verder: l

Pieterskerk heeft als goededoelen instelling de culturele ANBI status

l

Vriend voor het leven kost € 1000,-

Voor meer informatie zie www.pieterskerk.com en klik op de ‘steun ons’ buttom op de homepage

Webshop bezoek de webshop van de pieterskerk

www.pieterskerk.com

agenda pieterskerk leiden

Openstelling en rondleidingen: Wanneer er geen evenementen plaatsvinden is de Pieterskerk geopend voor publiek. Iedere dag van 11.00 tot 18.00 uur. Op www.pieterskerk.com vindt u de data van actuele openstellingen en rondleidingen. Wilt u een rondleiding op een niet gepubliceerde datum of met een groep? Onze vrijwilligers zijn graag bereid u rond te leiden in de Pieterskerk. Voor meer informatie en reserveringen kunt u contact opnemen met de salesafdeling van de Pieterskerk via (071) 513 77 64 of een e-mail sturen naar sales@pieterskerk.com

Parkeren: Wij adviseren u te parkeren op het Haagweg Parkeerterrein, kosten hiervoor zijn € 12,- per auto per dag inclusief vervoer naar en van de binnenstad. Zie voor meer informatie www.stadsparkeerplan.nl. Vanaf Leiden CS stoppen verschillende bussen op de Breestraat, op 2 minuten loopafstand van de Pieterskerk.

concerten & evenementen

zo 20 Zomerorgelconcert – Leo van Doeselaar Aanvang: 16:00 uur Informatie via www.pieterskerk.com zo 27 Zomerorgelconcert – Leonore Lub & Peter Westerbrink Aanvang: 16:00 uur Informatie via www.pieterskerk.com Augustus 2014 zo 03 Inlooporgelconcert – Henk Gijzen Aanvang: 15:00 uur Informatie via www.pieterskerk.com zo 10 Inlooporgelconcert – Peter van der Zwaag Aanvang: 15:00 uur Informatie via www.pieterskerk.com Inlooporgelconcert – Erik van Bruggen zo 17 Aanvang: 15:00 uur Informatie via www.pieterskerk.com September 2014

Ingang concerten e.d.: Pieterskerkhof 1A

Mei 2014

Opening academisch jaar Universiteit Leiden ma 01 Aanvang: 15:00 uur www.leidenuniv.nl

za 17 + Leiden Marathon zo 18 Inschrijving en informatie via www.marathon.nl

za 13 + Open Monumentendagen zo 14 Informatie via www.pieterskerk.com

do 29 5e Leidse Koorboeken Aanvang: 20:15 uur www.leidsekoorboeken.nl

Oktober 2014

Juni 2014 do 05 Leiden International Film Festival t/m Summer Special Aanvang: 18:00 uur za 07 www.leidsfilmfestival.nl Leidse Orgeldag za 07 Informatie via www.stichtingorgelstadleiden.nl Juli 2014 Zomerorgelconcert – Cor Ardesch zo 13 Aanvang: 16:00 uur Informatie via www.pieterskerk.com

Cantatedienst zo 26 Aanvang: 19:00 uur www.stichtingcantate.nl

November 2014 Thanksgiving Ceremony do 27 Informatie via www.pieterskerk.com Cantatedienst zo 30 Aanvang: 19:00 uur www.stichtingcantate.nl December 2014 za 20 Weihnachtsoratorium Bachkoor Holland www.bachkoorholland.nl wo 24 Kerstnachtdienst Informatie via www.pieterskerk.com

Pieterskerk Leiden Postadres Kloksteeg 16, 2311 SL Leiden Bezoekadres Pieterskerkhof 1a, Leiden (071) 512 43 19 www.pieterskerk.com

Dit Vriendenbericht is gedrukt op FSC gecertificeerd papier.