Terenowe Laboratorium Badawcze na Hańczy

Badacze DAN Irena Kosowska, Davide Bastiani

Zdjęcia: Krzysztof Kapusta

Divers Alert Network, czyli DAN, jest organizacją non-profit, założoną w 1983 roku, aby zwiększać bezpieczeństwo nurkowania. Dziś zrzesza ponad 400 000 nurków na całym świecie. Misją DAN jest pomaganie nurkom poprzez zapewnianie pomocy medycznej w nagłych wypadkach nurkowych, promowanie bezpiecznego nurkowania, promowanie znajomości zasad udzielania pierwszej pomocy oraz prowadzenie badań naukowych. Właśnie realizacja celu tej misji przyświecała listopadowemu DSL.

Kogo badaliśmy?

Naszym głównym celem było przebadanie i udokumentowanie głębokich nurkowań technicznych, które wciąż są obszarem mocno niezbadanym. Porównywaliśmy ilości pęcherzyków przy tych samych głębokościach i zbliżonych profilach nurkowych, dla nurków OC i CC, różnych mieszanek gazowych, dla kobiet i mężczyzn, a także używających skutera i napędzanych tylko mięśniami własnych nóg w płetwach.

Co badaliśmy?

W laboratorium terenowym usytuowanym na tzw. „trzecim parkingu” przeprowadzaliśmy z nurkami wywiad dotyczący ich historii nurkowej i doświadczenia oraz ankiety medyczne. Następnie każdy nurek przed wejściem do wody oddawał próbkę krwi i moczu. Po zrealizowaniu samodzielnie zaplanowanego nurkowania, ponownie badaliśmy zarówno krew i mocz, ale tym razem interesowało nas również to, co dzieje się z pęcherzykami w krwiobiegu nurka – tu realizowaliśmy badanie Dopplerowskie oraz echo obrazowe, zarówno żyły głównej dolnej dostarczającej „gazowaną” krew do serca, jak i żył w łydkach – tu najbardziej interesowały nas mięśnie. Każdy nurek udostępniał też pełen profil nurkowy z komputera oraz wypełniał ankietę po nurkowaniu. Wszystkie te dane służą jak najpełniejszemu zobrazowaniu procesów zachodzących w naszych ciałach.

Doppler Ultrasound – wykrywanie mikropęcherzyków

Sygnał audio jest rejestrowany między trzecim i czwartym żebrem, na lewym końcu mostka. Pęcherzyki są monitorowane od zera do około 90 minut po nurkowaniu: około 30 minut najprawdopodobniej wystąpi szczyt.

Badanie Echokardiograficzne – wykrywanie mikropęcherzyków

Po umieszczeniu sondy na klatce piersiowej sygnał jest rejestrowany, a komory serca są monitorowane. Ten test może pokazać obecność bąbelków po nurkowaniu.

Gęstość/ alkaliczność moczu – wskazuje na poziom nawodnienia

Test gęstości moczu określa ciężar właściwy moczu, który zależy od stanu nawodnienia nurka. Dla zdrowego człowieka gęstość moczu wynosi 1015–1025 kg/m³. Sposób przeprowadzenia testu: po spontanicznym oddaniu moczu, próbkę moczu zbiera się w jednorazowym plastikowym pojemniku i bada za pomocą refraktometru.

Hemoglobina/ Hematokryt – nawodnienie i dużo więcej

Pobranie niewielkiej próbki krwi pozwala określić ilość hemoglobiny we krwi, a także stan nawodnienia. Co więcej, zmiany hemoglobiny mogą pośrednio wskazywać na aktywację odpowiedzi stresowych związanych z nurkowaniem.

Jak możesz pomóc?

Zaawansowane Laboratoria Badawcze nie odbywają się często, ale każdy nurek, po każdym nurkowaniu, może wnieść wkład do bazy danej tworzonej i analizowanej przez badaczy DAN.

Wystarczy zarejestrować się na https://www.diversafetyguardian.org

Celem projektu Diver Safety Guardian jest zebranie jak największej ilości różnorodnych nurkowań oraz informacji na ich temat udzielonych bezpośrednio przez nurka w formie ankiety. Portal jest narzedziem intuicyjnym, dedykowanym zarówno nurkom na obiegu otwartym jak i zamkniętym, a także dla freediverów.

Algorytmy dostępne online przeanalizują nasz profil nurkowy i pokażą nam w czasie rzeczywistym, na bazie analizy wg modelu Buehlmann ZH-L16, nasz „idealny profil” nałożony na nasze faktycznie wykonane nurkowanie. Dostaniemy tez informację zwrotną, na ile wg badaczy DAN bezpieczny jest nasz profil nurkowy, jakie podjęliśmy ryzyko dekompresyjne.

Co więcej, dane po poddaniu anonimizacji, zostaną dołączone do globalnej bazy danych, liczącej już ponad pół miliona profili. Może z niej skorzystać każdy nurek – członek DAN, aby ocenić swój styl nurkowania i styl podejmowanego ryzyka. Wierzymy, że zaangażowanie w takie działanie sprawia, że lepiej planujemy nurkowania, a co za tym idzie, zwiększamy ich bezpieczeństwo.

Co to jest teoretyczny profil nurkowy, który otrzymasz w Diver Safety Guardian?

Parametry Twojego prawdziwego, zrealizowanego nurkowania, takie jak maksymalna głębokość i czas, zostaną skorelowane z teoretycznym profilem bezpiecznym (tzw. nurkowanie idealne), wygenerowanym na bazie najaktualniejszej wiedzy medycznej i nurkowej. To pomoże Ci jeszcze lepiej planować Twoje przyszłe nurkowania. Możesz też wykorzystać narzędzie do jeszcze efektywniejszych debriefingów z Twoimi studentami nurkowymi.

Baza danych zawiera ponad 122 000 profili nurkowych od ponad 8 000 nurków.

Przeprowadzenie tak zaawansowanych badań było możliwe dzięki doskonałej organizacji i zaangażowaniu wielu ludzi.

Dziękujemy szczególnie Bazie Banana Divers i Jarkowi Bekierowi, a także nurkom z CN Deep Adventure, CN Seahorse i CNN Krokodyle oraz wspierającym nas producentom sprzętu – Seacraft i Santi. Szczególne podziękowania należą się dr Adamowi Koleśnikowi, który umożliwił obrazowy zapis echo serca bezpośrednio na nurkowisku – na taką skalę dla nurków nie będących na co dzień nurkami „doświadczalnymi” prawdopodobnie pierwszy raz w Polsce! Bez Was nie byłoby to możliwe!