interview
Hoe rechtszeker is de nieuwe fiscaliteit analyse
De overdracht van een familiale onderneming stand van zaken
Hogere belastingen op roerende inkomsten REPORTAGE
Klarafestival
MOBIEL
Fisker Karma een klant vertelt
capital16 optima magazine
René Mathei, bedrijfsadviseur en ballonvaarder
jaargang juli Iv 2012 AUGUSTUS 2012
John
Mcenroe
– amerikaans tennisser –
“Afspraak in knokke.”
Degand Tailleur - Degand Sport & Business - Degand Shoes Avenue Louise 415 - 419, 1050 Brussels Tel: +32 2 649 00 73 - Fax: +32 2 640 03 06 - Email: degand@degand.be www.degand.be - www.johnlobb.com
Fournisseur BrevetĂŠ de la Cour de Belgique
1
nazca-agency.be
[ CAPITAL 16 ]
rubriek
www.little-kings-and-queens.com ‘the place to be’ for designerbabies and kids. The online shop offers you an exclusive collection of children’s clothing from Baby Dior, Liu Jo, Tartine et Chocolat, Simonetta, Supertrash Girls, Chloë, Juicy Couture, Oscar et Valentine, Fay, Fendi, Timberland, Retour, Be-Angeled, ...
Online kidsshop: www.little-kings-and-queens.com [ CAPITAL 16 ]
2
woord voor af
capital16 Op het ogenblik dat u deze zestiende editie van Capital ont- uitspraken in de media, zoals deze over de aanpassing van de vangt, geniet u wellicht van een weldoende en verdiende zomer- toepassing van de ‘antimisbruikbepaling’ in de fiscale wet, door vakantie. Tijd voor iedereen om eens op adem te komen, en dat de bevoegde beleidslieden nadien moeten worden genuanceerd doen we met Optima Bank in de eerste plaats op de derde editie omwille van hun ondoordachtheid, en de daarmede gepaard van ons uniek tennisevent, de Optima Open in Knokke. Sport, gaande (rechts)onzekerheid. ontspanning en vakantie: het ideale recept om eens afstand te Het is het grote gebrek aan rechtszekerheid en de overtuiging nemen van de aanhoudend negatieve berichtgeving over de evo- van bepaalde belastingambtenaren dat fiscale procedureregels niet (meer) moeten worden nageleefd, die ervaren fiscaal lutie van onze economische en financiële situatie in Europa. Toch is het onmogelijk de ogen te sluiten voor wat vooral de juristen en advocaten meer dan de wenkbrauwen doet fronsen. laatste twee jaren binnen de Eurozone op ons afkomt. Niet Eén van hen is Victor Dauginet, die in een exclusief gesprek met alleen de situatie in Griekenland, maar ook evoluties in Spanje Capital zijn kritiek niet spaart op het nieuwe fiscale landschap, en Italië zijn op hun minst zorgwekkend te noemen. België maar tevens een lans breekt voor een duurzaam fiscaal beleid. houdt relatief goed stand tegen deze neerwaartse spiraal op Ook Optima Bank is het voorwerp geworden van een naar haar Europees niveau. Om de kwakkelende overheidsfinanciën op oordeel onrechtmatige fiscale visitatie vanwege de Bijzondere peil te houden, wordt – eerder dan naar kostenbesparingen – in Belastinginspectie. Er is daarbij door de bank beslist de nodige de eerste plaats gekeken naar een aantal nieuwe fiscale maatre- gerechtelijke stappen te nemen tegen dit optreden, niet omdat gelen, denk maar aan de (in dit nummer besproken) verhoging zij bepaalde onrechtmatigheden te verbergen heeft, maar omdat zij van oordeel is dat de fiscale wet ten van taxatie op roerende inkomsten en op overstaan van haarzelf en in de eerste bedrijfswagens, maar ook aan nieuwe plaats ten overstaan van haar klanten taksen op de kredietinstellingen. H et v er dedigen moet worden gerespecteerd. Of het nu om Tevens heeft de regering Di Rupo I van va n d e b e l a n g e n advies, begeleiding of bescherming van meet af aan het lovenswaardig voorneva n d e k l a n t e n privégegevens gaat, als een goede huismen aangekondigd om de strijd tegen is voor ons vader beschouwt Optima Bank het verdefiscale fraude fors op te voeren. Helaas een e v i den t e digen van de belangen van de klanten als waarschuwen experts dat men hierbij opdr ac h t evidente opdracht. al te fors van stapel loopt, en dat stoere
met achtingsvolle groet, Jeroen Piqueur Voorzitter van het Directiecomite Optima Group nv
de actualiteit in cijfers
45
De belastingdruk in België bereikt in 2012 een historisch ongezien niveau. Dat voorspelt het Federaal Planbureau. De fiscale en parafiscale druk klimt met 1,6 procentpunten tot 45 procent van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Zowel de gezinnen als de ondernemingen betalen beduidend meer belastingen dan in 2011. De federale regering verhoogde bij de opmaak van de begroting 2012 de belastingen met 3,5 miljard euro. De voornaamste maatregelen zijn de beperking van de notionele intrestaftrek voor bedrijven en de verhoging van de roerende voorheffing.
21
Vanaf 1 januari 2012 stijgt het tarief van de roerende voorhef fing op de meeste intrestgene rerende beleggingen en bepaalde dividenden van 15 naar 21 procent. Het tarief van de afzonderlijke belasting van deze roerende inkomsten in de personenbelasting onderg ing een vergelijkb are aanpassing. Een omvattend overzicht door onze specialisten vindt u op pagina’s 39 tot 43.
[ CAPITAL 16 ]
3
25
Volgens recent onderzoek is ruim 25 procent van de Belgische ondernemers ouder dan 50 jaar. Heel wat ondernemers uit de generatie van de babyboomers gaan de komende jaren dan ook met pensioen. Ze dragen hun onderneming over aan een opvolger, soms door een schenking of een verkoop. Optima Bank, dat gespecialiseerde consultancy aanbiedt aan families die met de opvolging of overname te maken krijgen, geeft tekst en uitleg op pagina’s 22 tot 25.
cont ent
jaargang Iv juli 2012 augustus 2012
15
34
15–21.
34–38.
VAN KAPITAAL BELANG
reportage
3 professionals over wat hen drijft. Snookertalent Luca Brecel, IT-ondernemers Pieterjan Bouten, Louis Jonckheere en Peter Minne en Juweelontwerpster Islah Al Ashwal.
45
New-Style Cruisen. Door het Panamakanaal.
50
56
45–48.
50–55.
56–60.
reportage
MOBIEL
een klant vertelt
Klarafestival 2012.
Fisker Karma. Paleis evolutie.
[ CAPITAL 16 ]
4
René Mathei. Bedrijfsadviseur en professioneel ballonvaarder.
cont ent
capital16 nog i n dit n u mm e r
06–08. nice to know, nice to have Studio Sport.
10
22
10–14.
22–25.
interview
analyse
Topadvocaat Victor Dauginet over onze fiscaliteit.
26–33. spraakmaker
De overdracht van uw familiale onderneming. Een sleutelmoment in uw leven.
John McEnroe, Amerikaans tennisser.
61–67. VRIJE TIJD
De betere dingen des levens.
68. Opinie
Spontaan teveel belastingen betalen?
colofon
verantwoordelijke voor uitgave: Jeroen Piqueur, Keizer Karelstraat 75, 9000 Gent Hoofdredactie: Jeroen Lissens, jeroen.lissens@optima.be, 09/225.25.71. COoRDINATIE: Lara Van Ginderdeuren. EINDREDACTIE: Kiki Feremans. ontwerp en layout: Veerle Verbrugge, veerle@eastvillage.be. Redactie-adres: Capital p/a Optima Bank nv Keizer Karelstraat 75, 9000 Gent. Werkten verder mee aan dit nummer: Christina Boesen, Philippe Buissin, Luk Coupé, Ingmar Criel, Iris De Feijter, Lies De Mol, David De Vleeschauwer, Nils De Vriendt, Ethel Desmasures, Valérie Du Pré, Emy Elleboog, Peter Goossens, Brigitte Hendrickx, Marc Holthof, Guy Kokken, Koen Lamberts, Jonas Lampens, Bart Lenaerts, Peter Magherman, Jehanne Maldague, Debbie Pappyn, Koen Petit, Lieven Van Assche, Rudi Van Beek, Thomas Vanhaute, Bert Voet, Thomas Weyts. advertentieregie: Thierry Magerman en Custom Regie Druk: Stevens Print NV. Dit magazine werd gedrukt op Arctic Paper met FSC-certificering.
39
39–43. stand van zaken
Hogere belastingen op roerende inkomsten.
Copyrights: Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit magazine mag op welke wijze dan ook worden overgenomen, noch vermenigvuldigd, zonder uitdrukkelijke toestemming van hoofdredactie en uitgever. Cover: John McEnroe door Corbis. Si à l’avenir vous désirez recevoir l’édition francophone/néerlandophone, veuillez en faire la demande sur info@optima.be
[ CAPITAL 16 ]
5
li f e st y l e
n i c e t o k n o w, n i c e t o h av e
STUDIO
SPORT
Hebben de Spelen in Londen u op sportieve ideeën gebracht, of wil u hoge ogen gooien op de Optima Open? Check nog snel even de tips van coach Capital en u bent klaar om te scoren – zowel op het veld als stijlvol aan de zijlijn. tekst valerie du pre
TurboSpeed Ni k e P r o T u r b o S p e e d www.nikeinc.com
1
Nike Pro TurboSpeed is de snelste collectie die Nike ooit heeft gecreëerd. Jaren onderzoek, duizenden testuren en ervaringen van de grootste atleten hebben geleid tot deze lichtgewicht sportoutfits (m/v), geïnspireerd op een golfbal en buitengewoon aerodynamisch. Nike garandeert dat u in dit pak maar liefst .023 seconden sneller bent op de 100 meter. On your marks, get set …
[ CAPITAL 16 ]
6
li f e st y l e
2
Hip & gezond
Omdat niet iedereen over een eigen gymzaal beschikt en het design van de gemiddelde hometrainer veel te wensen overlaat, ontwikkelde LUNAR de Vela: een origineel en functioneel fitnessmeubel dat life en style op ongeziene wijze combineert. V e la vela.lunar-europe.com
2
4
Just do it in st y le
Dompel een paar Nike Dunks onder in 24 karaat goud et voilà: de Indulgences No. 5, five-of-a-kind-sneakers die de cover haalden van menig gerenommeerd magazine. Of u er probleemloos mee over straat kunt, dat valt te betwijfelen. Maar dat ze schitterend staan in uw trofeeënkast? Absoluut!
4
Indulgenc es No. 5 www.gnr8.biz
Blijven drijven
3
P e r s o n al Fl o tati o n D e v ic e b y S a n u K R www.yankodesign.com
Bang dat u die 500 meter vlinderslag niet volhoudt? Met het Personal Flotation Device van Sanu K R zit – of beter zwemt – u safe. De minimalistische halsketting blaast zichzelf in tijden van nood op tot een zwemband, zodat u het hoofd boven water houdt. Multifunctioneel en stukken modieuzer dan eendjes aan uw armen.
5
C li C G o l d S p o r t www.clic-gold.com
En het goud gaat naar … … de CliC Gold Sport: een ultralichte, luxueuze zonnebril in 18 karaat goud. Voldoet aan al uw optische wensen en is volledig handgemaakt, met een magnetische sluiting aan de voorzijde én levenslange garantie. Wereldwijd gelimiteerd tot 100 exemplaren, dus van een zeldzame schoonheid.
[ CAPITAL 16 ]
7
li f e st y l e
7
L o u is V u itt o n G o l f Ba g s 2 0 12 www.louisvuitton.com
Eersteklas erfenis
6
H e r ita g e Bas e b all Bill f o l d www.coach.com
Baseballfans doen de vangst van hun leven met deze portefeuille van Coach, gemaakt van baseballhandschoenen van meer dan 70 jaar oud. Om deze eersteklas creatie op zak te steken moet u snel zijn: met amper 200 exemplaren is de vintage Coach bijzonder begeerd. 7
Een Louis Vuitton in Monogram- of Damieruitvoering met daarin een volledige set golfclubs en zowel vanbinnen als vanbuiten opbergzakjes voor golfhandschoenen, paraplu, ballen etc. Zelfs wie sukkelt met zijn handicap, slaat hiermee de bal juist.
Kunst in de zeilen Een grootschalige sculptuur van meer dan 700 houten zeilboten die zachtjes lijken mee te deinen op onzichtbare golven. Dat is ‘Armada’, de indrukwekkende installatie van de Japans-Amerikaanse kunstenaar Jacob Hashimoto. Een kennismaking met de kalmerende werking van de zeilsport, terwijl u aan wal staat.
9
www.jacobhashimoto.com
9
[ CAPITAL 16 ]
8
Hightech k limmuur
Nova is een geavanceerd klim- en designconcept dat u volledig met uw iPhone kunt bedienen. Download de app en beklim de Kilimanjaro of de Mount Everest in uw woonkamer via de verlichte route, of camoufleer de muur en breng een loungy sfeer in uw interieur. The best of both worlds. Top!
8
A r m a d a b y J ac o b H ashi m o t o
Club V uitton
Nova nova.lunar-europe.com
Alles begint met ambitie, maar reikt pas verder met een plan.
Het is tijd voor een nieuw soort bank Optimabank heeft alle nodige kennis in huis om een compleet en persoonlijk financieel en fiscaal plan voor u op te stellen. Een team van specialisten werkt intensief samen om de vier pijlers te optimaliseren die uw financiĂŤle situatie in evenwicht houden: uw inkomen, uw vermogen, uw pensioen en uw nalatenschap. Door onze ervaring als financiĂŤle planners te combineren met een solide bankdienstverlening, creĂŤren we een unieke meerwaarde. Zowel voor ondernemers als voor particuliere spaarders en beleggers. www.optimabank.be
Uw plan, uw bank
interview
v i c t o r da u g i n e t
“De slinger is compleet doorgeslagen” “De uiterst vage antimisbruikbepaling zorgt voor een ongeziene rechtsonzekerheid bij belastingplichtigen. Ook wie niets te vrezen heeft, is nu ongerust en blijft ter plaatste trappelen. Was dat misschien de bedoeling: een heel stuk van je economisch weefsel de facto lam leggen?” In een exclusief gesprek met Capital spaart fiscaal topadvocaat Victor Dauginet zijn kritiek op ons belastinglandschap niet. Tegelijk geeft hij aanzetten voor een duurzaam beleid. “Op Financiën zitten 30 000 intelligente ambtenaren. Laat die mensen hun werk doen, in plaats van op korte termijn politiek te willen scoren met ondoordachte maatregelen.”
tekst jeroen lissens | Peter Magherman | Koen Lamberts foto’s Emy Elleboog
Victor Dauginet (62) geldt als een zeer succesvol én opmerkelijk fiscaal advocaat. Hij is zowel atypisch door zijn loopbaan – die hij startte bij de fiscale administratie – als door zijn uitgesproken visie over fiscaliteit. In het licht van de wijzigende belastingregelgeving, trokken we naar zijn kantoor voor een exclusief gesprek. Opheldering is nodig, want
er gaat bijna geen dag voorbij zonder fiscaal nieuws. Of het nu gaat om successieplanning of nieuwe regels voor bedrijfs wagens, het ziet ernaar uit dat de wet geving strenger wordt. Maar hoe schatten we de juiste impact in? VICTOR DAUGINET: “Elke verstrenging van de fiscale wetgeving wordt door som-
[ CAPITAL 16 ]
10
mige politici gebruikt om in de pers mee te scoren. Men creëert een klimaat waarin wie kiest voor de minst belaste weg, bijna automatisch als een fraudeur wordt bestempeld. Pers en politiek hitsen elkaar op in een soort van heksenjacht. Terwijl het echte, duurzame beleid achterop hinkt.” “Het is nu zo ver gekomen dat het in de media als verwerpelijk bestempeld wordt
“We mogen blij zijn dat Europa er is om ons te beschermen tegen willekeur.�
interview
wanneer een advocaat procedurefouten inroept bij de verdediging van een belastingplichtige tegen de overheid. Terwijl een procedurefout nog altijd betekent dat er iets serieus is misgelopen, toch?” Is het beleid dan niet gewoon strenger geworden ten aanzien van de belastingplichtige? VICTOR DAUGINET: “Fiscaliteit is een soort van slingerbeweging doorheen de tijd. Aan de ene kant heb je de periodes waarin de fiscus zich beperkt ziet in haar mogelijkheden en in lethargie vervalt. Aan het andere uiterste doet men de grootste brutaliteiten zonder dat men daartoe gerechtigd is, hand in hand met een gammele wetgeving ter zake. Ik heb het gevoel dat we nu beland zijn in dat laatste uiterste. Die gammele wetgeving betekent overigens niet dat er geen achterpoortjes openblijven voor fraudeurs. Integendeel zelfs, ze is de basis voor een hele reeks onzekerheden. Kijk maar naar de belasting op meerwaarde, wie kan me vertellen hoe dat nu precies in elkaar zit?” Wil men met de antimisbruikbepaling geen signaal geven dat men fraudeurs harder gaat aanpakken? VICTOR DAUGINET: “De recente, uiterst vage, antimisbruikbepaling maakt de onzekerheid alleen nog maar groter. Ook wie niets te vrezen heeft, is nu ongerust en blijft ter plaatste trappelen. Was dat misschien de bedoeling: rechtsonzekerheid creëren op het gevaar af dat daardoor een heel stuk van je economisch weefsel de facto lam wordt gelegd?” “Ten gronde gaat het om de vraag of je als overheid zomaar iets kan gaan belasten, zonder dat daar een juridische werkelijkheid tegenover staat. Het antwoord is eenvoudig: neen. De juridische werkelijkheid is de enige die telt. Je kan als fiscus niet aankomen met het argument dat je “denkt dat het economisch anders is”, om daarop een taxatie te doen. De antimisbruikbepaling is dan ook volkomen ongrondwettelijk. Ze creëert immers een belastbare materie die juridisch niet bestaat.”
Hoe moet de fiscus zich dan wapenen in zijn strijd tegen de fraude? VICTOR DAUGINET: “Versta me niet verkeerd: ik zeg niet dat de fiscus alles zomaar moet aanvaarden. De knutselaars met geveinsde constructies moeten aangepakt worden. Bovendien zijn er ook een aantal specifieke antimisbruik-artikelen ingebed in de wet. Het gaat dan om bepalingen die al langer bestaan, en die wel degelijk goed zijn. De fiscus heeft dus al goede wapens om een antimisbruik beleid te voeren.” “Kijk naar de btw-wetgeving. Artikel 1 paragraaf 10 van het btw-wetboek is een letterlijke kopie van een uitspraak van het Hof van Justitie. Die stelt misbruik gelijk aan alles wat enkel fiscaal gemotiveerd is, en tegen de tendens van de wet ingaat.”
“Fiscaliteit in Belgie is een zeer delicate materie geworden.”
“Blijkbaar wil men ineens veel verder gaan: men moet nu ook bij registratie- en successiebelasting bewijzen aan de fiscus dat men niet enkel fiscale motieven had bij een bepaalde handeling. De wet voorziet nu in een eventuele herstelfaciliteit voor vermeende overtreders naar de toestand alsof de transactie niet had plaatsgevonden, wat de facto impliceert dat een andere dan de juridische realiteit belast wordt.” Valt er dan geen toename te verwachten van het aantal juridische procedures omtrent de concrete toepassing van de nieuwe fiscale regels? VICTOR DAUGINET: “Men denkt momenteel te schieten met een bazooka, en bovendien uit de losse pols. De grote vraag is nu inderdaad wat de rechtspraak zal zeggen over de nieuwe maatregelen.
[ CAPITAL 16 ]
12
Maar welke belastingplichtige wil het tot een rechtszaak laten komen? Niemand wil dat echt. Het gevolg is simpel: iedereen dekt zich in, en een gevoel van malaise en instabiliteit gaat overheer sen. Zolang er geen juridische zekerheid is, zullen ook bedrijven hun investeringen uitstellen. Het spierballengerol en de symboliek die men creëert rond de jacht op fraude, hebben dus uiteindelijk tot gevolg dat het eerste slachtoffer onze economie, onze welvaart is.” Wellicht zitten ook heel wat KMO-ondernemers met vragen. VICTOR DAUGINET: “Absoluut. Kijk maar naar de autosector en de nieuwe autofiscaliteit. Men hoopte meer belastinginkomsten op te halen door duurdere auto’s extra te belasten. Het gevolg is echter dat de Belgen massaal andere auto’s zijn gaan kopen, waardoor het budgettair effect op niets dreigt uit te draaien. En wat zijn de neveneffecten? Een ingestorte tweedehandsmarkt voor bepaalde categorieën – met een fiks aantal failliete of bijna failliete garages – en ook voor de overheid zelf een fikse daling aan btw-inkomsten uit de verkoop van nieuwe auto’s. Er is gewoon niet nagedacht.” “Als belastingplichtige kan je de gewijzigde autofiscaliteit nog enigszins temperen door op advies van je boekhouder een andere auto te kopen. Maar wat met de plotse verdubbeling van het voordeel van alle aard op het kadastraal inkomen van je woning die in de vennootschap zit? Een vastgoed is geen auto die je zomaar verkoopt. Ik verwacht hier dan ook massaal juridische procedures van mensen die een structuur hadden gecreëerd op het moment dat die volledig legaal was, maar die nu vastzitten in een totaal andere situatie. En niet weten hoe ze eruit geraken.” “Nog een voorbeeld? De btw-heffing op deurwaarders, die onherroepelijk wordt doorgerekend aan de schuldenaar. In veel gevallen gaat men nu dus btw heffen op wie reeds in de goot ligt. Daarbij komt dan nog dat de opdrachtgever deze btw kan aftrekken aan de hand van de factuur die hij van de deurwaarder krijgt. Als de
interview
schuldenaar hem later de kosten, met btw, terugbetaalt, moet hij die theoretisch teruggeven aan de schuldenaar. Wie zal dat doen? Was dat dan de bedoeling? En ik kan zo blijven doorgaan. Kijk naar de subsidies voor zonnepanelen, die ook zijn uitgemond in een ongelooflijke wirwar.” Is de fiscale wetgeving niet nodeloos complex geworden? Elke fiscalist pleit voor eenvoud … VICTOR DAUGINET: “Absoluut.” “In een ordentelijk land mag je verwachten dat de administratie de dossiers voorbereidt voor politieke besluitvorming met een ernstige studie en een aantal simulaties naar het effect van eventuele maatregelen. Het probleem in België is dat de kabinetten een aantal zaken doordrukken, waardoor de kortetermijnpolitiek regeert op het gezond verstand. Het maakt mij boos en verontwaardigd. Noem me gerust een indignado. Ik ben 62, en ik ben sinds mijn negentiende aan de slag. Al die jaren betaal ik belastingen, en wat stel je vast? Wij betalen een torenhoge fiscale prijs aan een overheid die er niet in slaagt een redelijke wetgeving te maken en die te handhaven. Nogmaals: ik heb niets tegen belastingen op zich. Ik betreur het echter dat het belastinggeld wordt verkwanseld door slecht bestuur.” “De hippe notie van ‘directe democratie’ mag geen eufemisme zijn voor kortetermijnpolitiek van bestuurders die willen scoren in de media. Rechtsonzekerheid en aantasting van onze welvaart zijn het gevolg.” Hoe ziet een degelijke belastingwetgeving er dan volgens u uit? VICTOR DAUGINET: “Beter dan met vage bepalingen, werkt men beter met specifieke antimisbruikmaatregelen. Kijk naar successie, waar dat perfect gelukt is. De ervaring van zoveel jaren rechtspraak heeft men gekristalliseerd in duidelijke wetten, waar de antimisbruikbepalingen aan vast zitten.” “Helaas is dat op tal van andere vlakken niet gelukt, en regeert de vaagheid. Door de onduidelijkheid en de rechtsonzeker-
[ CAPITAL 16 ]
13
interview
heid van vandaag, is men immers letterlijk overgeleverd aan de willekeur van de controleur in kwestie die zich over je dossier buigt. Is het een havik, of is het een duif? Dat bepaalt vandaag je lot als Belgische belastingbetaler. Het is onbegrijpelijk dat men enerzijds toetert dat men enkel op zoek is naar de fraudeurs, terwijl men tegelijk in het ongewisse laat wanneer je nu een fraudeur bent of niet.” “Als man van de praktijk voorspel ik dat dit heel wat problemen zal geven. Een voorbeeld: men stipuleert nu dat de schenking van onroerend goed met een tussentijd van drie jaar niet langer zal kunnen. Maar men geeft geen nieuwe termijn op. Hoe lang is het dan? Drie jaar en één dag? Niemand weet het. Wees specifiek.” “Sommige interpretaties van de nieuwe wet gaan ervan uit dat transacties bijna per definitie om louter fiscale redenen gebeuren. Maar waarom doe je een schenking? Toch niet om minder belastingen te betalen, maar wel om iemand te begunstigen? Het is logisch dat veel mensen kiezen voor de minst belaste manier om iets te doen, maar de reden voor bepaalde handelingen is slechts zelden louter fiscaal.” In het personal finance magazine Netto deden een aantal experts verslag over de vlucht van kapitaal naar het buitenland, als rechtstreeks gevolg van de nieuwe fiscale maatregelen. Een tendens die u ook opmerkt? VICTOR DAUGINET: “Delocalisatie van vermogens ligt inderdaad op de loer, maar is weinig evident. Ik verneem dat dit enkel opduikt bij kapitalen boven de 25 miljoen euro.” “Mijn boodschap is: stop met het warm water opnieuw uit te vinden en maak een eenvoudige, rechtszekere fiscaliteit. Alleen zo kan je zorgen voor een stabiel investe ringsklimaat, zowel voor de KMO’er en vrije beroeper uit eigen land, als voor de multinational die hier wil ondernemen.” Kunnen we een voorbeeld nemen aan de buurlanden? VICTOR DAUGINET: “Op sommige vlakken alvast wel. Toch blijft België ondanks alles
voor de vermogende particulier een interessant land, voor zover er eind dit jaar weer geen bijkomende lasten worden opgelegd.” Is het proberen vermijden van belastingen geen typisch Belgische ‘nationale sport’? VICTOR DAUGINET: “Iedereen, in heel de wereld, zal altijd proberen te kiezen voor de minst belaste weg. En het zijn uitzonderingen die niet tegen fraude zijn. Daar zijn de Belgen volstrekt normaal in. Alleen zitten we vandaag in België in de onduidelijke situatie dat we niet meer weten wie wanneer fraudeert. Voer alsjeblieft duidelijke regels in. De intellectuele capaciteiten zijn meer dan voldoende voorhanden bij het Ministerie van Financiën om een behoorlijk fiscaal beleid te voeren.”
“Het is onbegrijpelijk dat men enerzijds toetert dat men enkel op zoek is naar de fraudeurs, terwijl men tegelijk in het ongewisse laat wanneer je nu een fraudeur bent of niet.” U schetst al bij al een weinig rooskleurig beeld voor toekomstige generaties. VICTOR DAUGINET: “Ik ben op een leeftijd gekomen dat ik me minder inhoud om te zeggen wat ik denk als man van de praktijk. Maar kijk zelf ook eens om jullie heen. Toen je tien jaar geleden aan jongeren vroeg waar ze naar uitkeken, kreeg je heel vaak het antwoord dat ze met een eigen zaak wilden starten. Maar wie wil dat vandaag nog? Het aantal starters is onrustwekkend laag, terwijl er juist zoveel ondernemers zijn die er vandaag mee stoppen vanwege hun leeftijd. De babyboomers gaan met pensioen, en er staat onvoldoende opvolging klaar om
[ CAPITAL 16 ]
14
KMO-land België verder te doen draaien. De fiscale en sociale last voor wie nog wil ondernemen – en werken tout court – is gewoon veel te hoog. Dat we de hoogste inkomstenbelasting in Europa hadden, was al bekend. Maar nu pakt men ook het sparen, het vastgoed én de successie aan, in een klimaat van ongekende onzekerheid waarbij je voor je het weet voor fraudeur wordt versleten. Wie nog de moed heeft om het recht op privacy of zelfs nog maar het geheim van het onderzoek te verdedigen, maakt zich al onpopulair. Fiscaliteit in België is daardoor een zeer delicate materie geworden.” “Gelukkig kunnen we ons beroepen op Europese verordeningen, richtlijnen en rechtspraak. De internationale norm gaat immers boven de nationale norm. We mogen dus blij zijn dat Europa er is, en dat er rechtspraak is – onder meer het arrestSerkov – om ons te beschermen tegen willekeur.” Kan ik als belastingplichtige nog kiezen voor de minst belaste weg, en tegelijk op beide oren slapen? VICTOR DAUGINET: “De keuze voor de minst belaste weg is nog mogelijk, maar de kans op kritiek van de administratie is veel groter geworden. Tegelijk met de onzekerheid. Een familie die na jarenlange procedures een geschil met de fiscus over een aanslag wint, had net zo goed er niet aan kunnen beginnen. Alles hangt af van interpretaties, en dus van welke controleur men op zijn pad tegenkomt. Ik zeg niet dat die familie niet belast had moeten worden, maar ik vind wel dat ze had moeten weten of ze belastingen verschuldigd was, of niet. De huidige rechtson zekerheid creëert een vaagheid die bij de bevolking als ‘unheimlich’ wordt ervaren, en waar een bepaald soort pers volledig in meegaat. Men creëert een soort van sfeertje waarbij ‘de fraudeurs’ opgejaagd moeten worden, en waarbij je bij de minste discussie met de fiscus als een ‘fraudeur’ gebrandmerkt kan worden. Niemand weet waar we gaan uitkomen, maar de slinger is compleet doorge slagen.”
va n k apitaal b e la n g
3 professiona l s ov er h u n dr i v e
van
kapitaal
belang p. b o u t e n , l . j o n c k h e e r e e n P. m i n n e
l u ca b r e c e l
islah al ash w al
Luca Brecel, Pieterjan Bouten, Louis Jonckheere, Peter Minne en Islah Al Ashwal over wat hen drijft. Wat voor hen van kapitaal belang is en waaraan ze hun succes toeschrijven. Tenslotte is geld niet alles. TEKST Iris De Feijter | foto’s guy kokken
[ CAPITAL 16 ]
15
va n k apitaal b e la n g
Snookertalent
luca Brecel “Mijn talent voor snooker ontdekte ik haast per ongeluk. Op mijn 9de speelde ik voor de lol een potje, toen een man op me af stapte. Hij zag dat ik talent had en raadde me aan om een coach te zoeken. Dat werd Danny Moermans. Intussen heb ik een proftrainer: Chris Henry. Ik zie hem maar twee of drie keer per maand. Meer is niet nodig. Mijn conditie is goed en aan mijn techniek moet niet meer geschaafd worden. Alleen mentaal en psychologisch geeft hij me tips. Hoewel talent en techniek onmisbaar zijn, moet je voor snooker vooral mentaal sterk zijn. Gelukkig kan ik mijn emoties goed onder controle houden, ook als ik onder druk sta. Ik begin nu aan mijn tweede seizoen als profspeler. Mijn debuut in de Main Tour vorig jaar was lastig, maar ook leerzaam. Ik presteerde niet echt slecht, maar ik hoop deze keer toch wat hoger te eindigen. Het seizoen opent met een belangrijke match in Sheffield. Als ik me daar kan plaatsen, mag ik naar China en Australië. Zeker voor iemand van mijn leeftijd is het fantastisch om zoveel te reizen. Meestal gaan mijn ouders mee en tussen de wedstrijden door heb ik voldoende vrije tijd om het land te ontdekken.”
“ Voor snooker moet je vooral mentaal sterk zijn.”
controle. “Anders dan darts is snooker zeker geen cafésport. Darts draait grotendeels om entertainment, snooker om etiquette en beleefdheid. De regels zijn strikt. Iedereen moet netjes gekleed zijn: een kostuum, gepoetste schoenen en een strik. Vloeken is ten strengste verboden en wordt bestraft met 350 pond boete. Engeland is hét snookerland bij uitstek, maar ook in China is de sport heel populair. Daar zijn maar liefst 200 miljoen snookeraars. Dat is 1 Chinees op de 7. Ook op professioneel niveau draaien er een paar goede Chinezen mee.” “Mijn snookercarrière combineren met school is onmogelijk. Daarom krijg ik twee dagen per week thuisonderwijs. Dagelijks sta ik drie of vier uur aan mijn snookertafel. Sommige collega’s oefenen meer, maar voor mij is dat voldoende. Er blijft dus veel tijd over om in de zon liggen, naar muziek te luisteren of erop uit te trekken met mijn vrienden. Last van mijn jonge leeftijd heb ik nooit gehad. Soms is mijn tegenspeler vier keer zo oud als ik. Dan heb ik wel wat medelijden. Zo maakte ik op mijn 12de brandhout van mijn 35-jarige tegenstander. Dat moet voor hem erg pijnlijk zijn geweest.” “Een groot snookervoorbeeld heb ik niet. Ik ken mijn collega’s te goed om naar hen op te kijken. Zeker voor en na de wedstrijd is de sfeer onder snookeraars erg vriendschappelijk. We lachen heel wat af samen. Maar tijdens de match is het menens. Natuurlijk wil iedereen winnen, maar ik kan goed tegen mijn verlies. Snooker is belangrijk voor me, maar ik blijf nuchter. Ik heb geen wedstrijdrituelen of objecten die me geluk moeten brengen. Wie goed zijn best doet, heeft geen bijgeloof nodig om zijn dromen te realiseren. Door hard te werken, hoop ik wereldkampioen te worden. Ooit zie ik dat echt gebeuren.”
[ CAPITAL 16 ]
17
Luca Brecel (17) is een van de meest beloftevolle snookertalenten van het moment. De Limburger met Italiaanse roots werd in 2010 Belgisch en Europees kampioen en maakte vorig seizoen zijn profdebuut.
va n k apitaal b e la n g
IT-ondernemers
Pieterjan Bouten, Louis Jonckheere en Peter Minne “Showpad is veiliger, goedkoper en beter dan de concurrentie.”
“Neem het van ons aan: tablets zijn de toekomst. Zeker voor wie werkt in de verkoop, veel op de baan is en regelmatig presentaties moet geven. Onze iPad-applicatie Showpad vervangt eigenlijk de klassieke verkoopmap. Brochures, prijslijsten en voorraadoverzichten: alles zit erin. Achter die applicatie zit een online platform met daarin alle content. Zo hebben bedrijfsleiders perfecte controle over alle documenten én zien ze in één oogopslag wie goed verkoopt en op welke manier. Het idee is niet erg baanbrekend. Ons succes ligt in de uitvoering: Showpad is gebruiksvriendelijker, veiliger, goedkoper en beter ontworpen dan de concurrentie.” “Het idee voor Showpad ontstond bij ‘In the Pocket’: ons andere bedrijf dat mobiele applicaties maakt op maat van de klant. Regelmatig vroegen klanten een applicatie die de verkoopmap kon vervangen. Maar keer op keer bleek dat te duur. Daarom beslisten we om geen maatwerk te leveren, maar een applicatie te ontwikkelen die iedereen kan gebruiken. Dat werd Showpad.”
ambitie. “Door onze scherpe prijsstelling moeten we het vooral hebben van kwantiteit. Alleen als we jaarlijks voldoende licenties verkopen, wordt Showpad rendabel. Voor de verdeling werken we met resellers over de hele wereld. Zij bieden Showpad aan bij hun klanten, ze implementeren Showpad in het bedrijfssysteem en ze zorgen voor een goede service. Op die manier verdienen zij een flinke duit aan Showpad en kunnen wij klanten op lange termijn aan ons binden. Een pure win-winsituatie dus.”
Vorig jaar lanceerden Pieterjan Bouten (30), Louis Jonckheere (27) en Peter Minne (32) ‘Showpad’: een iPad applicatie die de klassieke verkoopmap vervangt. Topspelers zoals Apple toonden al interesse. Naast Showpad runt het trio ook ‘In your pocket’: een mobile agency dat custom applicaties maakt op maat van de klant.
“Een tijdje geleden kregen we een mail uit het hoofdkwartier van Apple. Ze waren geïnteresseerd in Showpad en vroegen of we een presentatie kwamen geven. We gingen sowieso naar de VS om een paar belangrijke klanten te zien, wat sollicitaties te doen en met durfkapitalisten uit Silicon Valley te spreken. Tussendoor stopten we even in Cupertino, Californië. Onze presentatie verliep zo goed dat we daags erna hetzelfde mochten doen voor de decision makers. Apple overweegt om Showpad te gebruiken in de Briefing Rooms van hun Apple Stores. Dat zijn ruimtes waar ze b2b-klanten ontvangen. Qua aantal licenties zou Apple niet onze beste klant worden, maar qua impact misschien wel. Als ze niet Showpad enkel zelf gebruiken, maar hem ook aanraden aan hun klanten betekent dat een ongelooflijke boost voor ons.” “De afgelopen 20 jaar bepaalden leidinggevenden met welk systeem hun personeel moest werken. Dat is nu aan het kantelen. Werknemers testen zelf gratis tools op internet en tippen hun managers. Zeker de digital natives die nu langzaam op de arbeidsmarkt komen, willen alleen werken met een programma dat voldoet aan hun verwachtingen. Maar ook oudere generaties gaan op zoek naar gebruiksvriendelijke systemen met een overzichtelijke interface. Showpad wil dankzij die zogenaamde consumerisation van IT-tools marktaandeel veroveren.”
[ CAPITAL 16 ]
18
va n k apitaal b e la n g
Juweelontwerpster
Islah Al Ashwal “Juwelen zijn mijn grootste passie. Toch maakte ik er pas recentelijk mijn job van. Ik begon mijn carrière in de diplomatie en switchte later naar de vastgoedsector. Toen mijn 40ste verjaardag naderde, dacht ik: wil ik dit de rest van mijn leven doen? Of volg ik mijn passie en gooi ik het roer radicaal om? Ik sprak met een goede vriend uit de sieradenbranche en voelde: ‘dit is het’. Na drie maanden bedenktijd hakte ik de knoop door. Ik zou mijn eigen juweellijn opstarten. Maar passie en interesse zijn niet voldoende. Ik moest meer leren, maar ik wilde niet naar school. Liever leerde ik de stiel in de praktijk. Ik gaf mezelf twee jaar om met juweelhandelaars te praten, vragen te stellen, de wereld rond te reizen, boeken te lezen en mijn verkoopskills te testen. Toen was het tijd voor mijn eigen collectie. Ik had een boel ideeën, maar ik ben geen professionele juweelontwerpster. Daarom werkte ik samen met designers die mijn schetsen konden vertalen in concrete juwelen. De naam Shania was snel gevonden. Tijdens mijn zwangerschap had ik twee namen in gedachten. Toen ik beviel van een zoontje, kon ik de meisjesnaam gebruiken voor mijn winkel.”
“ Toen mijn 40ste verjaardag naderde, dacht ik: wil ik dit de rest van mijn leven doen?”
passie. “Bij de start gaf ik mezelf drie jaar om mijn zaak uit te bouwen. Intussen zijn we bijna twee jaar verder en mag ik niet klagen. Mijn winkel op de Louizalaan in Brussel wordt steeds bekender en deze zomer opende ik een tweede shop in Knokke met een heel eigen concept. Het aanbod is er afgestemd op de ontspannen Knokse vakantiesfeer. De drempel is lager dan in Brussel, waar ik vooral haute joaillerie verkoop. Bovendien bied ik in Knokke niet enkel Shania-juwelen aan, maar ook designs van andere ontwerpers. Ik heb ook een kleine shop in het Parijse Ritz Hotel en ben bezig met een verkooppunt in Istanbul. Die stad heeft een fantastische energie, vergelijkbaar met New York.” “Twintig jaar geleden belandde ik dankzij mijn vader – die ambassadeur van Jemen was – via Moskou, Tunis en Parijs in Brussel. Natuurlijk voel ik me verbonden met mijn Arabische roots, maar ik ben intussen Belgisch staatsburger. Die mix vind je terug in mijn collecties: sommige juwelen knipogen naar de oriëntaalse stijl, terwijl andere designs overduidelijk westers geïnspireerd zijn. Shania is anders dan de bekende grote juweelhuizen. Kwaliteit, ambacht en creativiteit zijn mijn sleutelwoorden. Ik werk alleen met de allerbeste stenen en parels. Die haal ik over de hele wereld, maar de productie van mijn juwelen gebeurt in Parijs. De ateliers rondom de Place Vendôme zijn de beste ter wereld. Ambacht en vakmanschap liggen me na aan het hart. Hoe vaklui met hun handen en hersenen ruw materiaal omtoveren in een verfijnd object: dat vind ik pure magie. Maar hoe mooi juwelen ook zijn, er kleeft een schaduwkantje aan. Veel te vaak gaat de productie gepaard met onethische toestanden zoals kinderarbeid, lage lonen en erbarmelijke omstandigheden. Daarom ben ik aangesloten bij de Responsible Jewellery Council (RJC): een non-profitorganisatie die zulke wantoestanden bestrijdt. Na een jarenlange procedure haalde ik onlangs mijn certificaat. Een hele klus, maar voor mij ontzettend belangrijk.”
[ CAPITAL 16 ]
21
De Brusselse Islah Al Ashwal lanceerde in oktober 2010 haar eigen juweelmerk Shania Jewels. Ze verkoopt haar haute joaillerie in Brussel, Parijs, Knokke-Heist en binnenkort Istanbul. Prinses Astrid is al fan.
A N A LY S E
D e o v e r d r a c h t va n u w fa m i l i a l e o n d e r n e m i n g
Hoe geeft u het best de fakkel door? De overdracht van een familiale onderneming is een sleutelmoment in de geschiedenis van een bedrijf Ên van zijn oprichter. En toch, wat zien we in de praktijk? Bedrijfsleiders nemen de kwestie niet ernstig, of schuiven alles simpelweg op de lange baan. Nochtans is zo’n overdracht een complexe operatie. Het succes hangt af van economische en menselijke factoren, maar ook van juridische en fiscale elementen. Begeleiding door experts draagt bij tot een geslaagde overdracht en zorgt voor gemoedsrust. tekst jehanne maldague, EXPERT TAX & ESTATE PLANNING FOTO diego franssens
jehanne maldague
[ CAPITAL 16 ]
22
sta n d va n z a k e n
Wat is een ‘familiale’ onderneming? Een bedrijf waarvan de meerderheid van de stemgerechtigde aandelen in handen zijn van de oprichter/bedrijfsleider en zijn familieleden, van wie minstens één het mandaat van zaakvoerder heeft. Ondernemingen met een sterke familiale stempel hebben hun eigen regels. Daarom vragen ze een aangepaste benadering. Volgens een onderzoek van het VBO uit 2011 zijn 77 procent van de Belgische bedrijven ‘familiale ondernemingen’. Als belangrijke economische spelers zorgen die ondernemingen in grote mate voor de realisatie van
en de overdracht aan een derde – al dan niet familie, dat is een sterke emotionele ervaring voor een bedrijfsleider. Heel wat bedrijfsleiders draaien volop mee in het dagelijks management van hun onderneming en schuiven het probleem van de overdracht voor zich uit. Ze zien het als een niet-dringende zaak. Maar wanneer het moment van afscheid aanbreekt, is er niets of weinig geregeld. De overdracht van een onderneming is nochtans een belangrijke opdracht. Besteed er tijd aan. U moet niet alleen beslissingen nemen, er zijn ook juridische en fiscale im-
“Heel wat ondernemers schuiven het probleem van de overdracht voor zich uit.”
het BBP. Bovendien zijn ze ook belangrijke werkgevers. Uit de studie van het VBO blijkt nog dat meer dan een vierde van de ondernemers vandaag ouder is dan vijftig jaar. Veel ondernemers gaan over vijf tot tien jaar met pensioen. Op welke elementen moeten ze letten bij de overdracht van hun familiale onderneming? Met andere woorden: wat is het geheim van een succesvolle overdracht?
Tijd om na te denken De familiale onderneming is een levenswerk. Een overdracht mag u niet te licht opvatten. De meeste oprichters hopen dat het familiebedrijf blijft bestaan na hun vertrek en dat het zich voort ontwikkelt. Bovendien vertegenwoordigt het bedrijf vaak meer dan de helft van het totale privévermogen van de ondernemer, wanneer die met pensioen gaat. In die situatie zou u denken dat de voorbereiding en uitwerking van zo’n overdracht extra aandacht verdient. Toch blijkt dit in de praktijk zelden het geval. Hoe komt dat? De beroepsactiviteit stoppen
plicaties. Vermijd een overdracht in extremis. Want die heeft vaak pijnlijke gevolgen voor de onderneming, de bedrijfsleider of zijn familie.
Weet wat u wilt Hoe begint u er aan? Er zijn twee mogelijkheden. Ofwel wordt de vennootschap overgedragen aan een persoon buiten de familie. Dan ontstaat de vraag hoe die in de bedrijfsstructuur opgenomen zal worden. Ofwel neemt een familielid, al dan niet een rechtstreekse erfgenaam, de activiteit over. Veel stichters van een familiale onder
neming hopen dat een van hun kinderen de touwtjes in handen neemt. Maar slechts weinig ondernemers bespreken de overnamekwestie ook echt concreet met hun kinderen. Een goed idee, is het organiseren van een familieraad, een overleg tussen de ouders en alle kinderen – en daar horen zeker ook de kinderen bij die niet bij de overdracht van het bedrijf zijn betrokken. Dat is bijzonder nuttig om conflicten te vermijden.
Aantrekkelijke fiscaliteit … onder bepaalde voorwaarden De fiscale regelgeving in ons land is al vele jaren gunstig voor de overdracht van familiale ondernemingen. (Zie ook Capital 14 van februari 2012.) De wet van 16 januari 1989 vertrouwde alles wat met overdracht en registratierechten te maken heeft toe aan de gewesten. Sindsdien verschillen de regelingen voor elk landsdeel. Welk gewest is bevoegd? Dat wordt bepaald door de fiscale woonplaats van de erflater of schenker. Met ‘fiscale woonplaats’ bedoelen we de werkelijke woonplaats. Leefde de erflater of schenker gedurende de vijf jaar die aan de overdracht vooraf gingen in verschillende gewesten? Dan ligt de bevoegdheid bij het gewest waar de erflater of schenker het langst woonde.
Overdracht door vererving Aandelen van een familiale vennootschap kunnen onder bepaalde voorwaarden worden vererfd tegen een tarief van 0 procent in het
“Een familieraad is vaak een goed idee voor wie certificaten wil vermijden.”
[ CAPITAL 16 ]
23
sta n d va n z a k e n
“De fiscale reglementering evolueert snel. Een externe specialist inschakelen is dan ook geen overbodige luxe.”
Waals Gewest of 3 procent in het Vlaams Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Met deze verlaagde tarieven zou men in de verleiding kunnen komen om niets te onder nemen. Dit is uiteraard af te raden. Aan elk gunstregime zijn voorwaarden gekoppeld. Elk gewest heeft zijn eigen bijzondere regels. Het verlaagd tarief wordt niet automatisch toegepast. De rechthebbenden moeten in de aangifte van nalatenschap bevestigen dat zij aanspraak wensen te maken op de vermindering of vrijstelling. Bovendien zijn er voorwaarden tot behoud van de vrijstelling of vermindering. In het Vlaams gewest vereist men bijvoorbeeld dat de activiteit van de onderneming zonder onderbreking wordt voortgezet gedurende een periode van drie jaar. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Waals Gewest maakt men de balans pas op na vijf jaar. Die termijn creëert onzekerheid bij de erfgenamen. Overigens kan het verlaagd tarief in bepaalde gevallen gewoon niet worden toegepast, vanwege de bedrijfsactiviteit. De gunstmaatregel is alleen van toepassing op vennootschappen die een economische activiteit uitoefenen: nijverheids-, handels-, ambachts-, bosbouw-, landbouwbedrijven, enz. Een patrimoniumvennootschap valt hier dus buiten. Ook andere factoren kunnen voor problemen zorgen. Bij wettelijke devolutie, als er dus geen regeling werd getroffen, bijvoorbeeld via een testament, krijgt de overlevende echtgenoot het vruchtgebruik. De kinderen verwerven de blote eigendom, ieder voor
een gelijk deel. Een dergelijke vererving kan soms onrechtvaardig aanvoelen, in hoofde van een kind die reeds jaren actief is in de vennootschap en dan niet meer krijgt dan zijn broers of zussen die passief bleven. We kunnen dus besluiten dat het soms noodzakelijk is om de overdracht te doen bij leven.
Overdracht door schenking Net zoals bij de vererving, hebben de drie gewesten tarieven vastgelegd voor de schenking van aandelen in familiebedrijven. In het Vlaams en Waals Gewest bedraagt het tarief 0 procent, in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 3 procent. Ook hier wordt het voordelige tarief niet automatisch toegepast en zijn er een aantal voorwaarden, waaronder de zogenoemde ‘voorwaarde van verderzetting van de activiteit’. De regelingen bevatten veel kleine bijzonderheden, die het grote publiek niet altijd kent. Bijvoorbeeld: in het Waals Gewest geldt het tarief van 0 procent niet voor de aandelen
van een vastgoed- of zuivere patrimoniumvennootschap. Die kunnen zelfs niet worden geschonken tegen het verlaagd tarief van 3,3 procent dat wel geldt voor bepaalde andere schenkingen van roerende goederen, in rechte lijn, tussen echtgenoten en wettelijke samenwoners. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest moeten de aandelen in volle eigendom over gedragen worden, om recht te hebben op het verlaagd tarief. Dit is niet zo in de andere gewesten. De zogenoemde ‘verdachte periode’ van drie jaar geldt nog altijd voor elke niet-geregistreerde schenking in het Brussels Hoofd stedelijk en Waals Gewest. In Vlaanderen is ze sinds kort opgetrokken tot 7 jaar voor aandelen van familiale ondernemingen die voor een notaris in Nederland geschonken werden. Bovendien evolueert de fiscale reglemen tering in ons land snel. Een specialist inschalen voor de schenking van aandelen uit uw familiale vennootschap is geen over bodige luxe.
Is een schenking de beste oplossing? Niet altijd, vanwege bijvoorbeeld de persoonlijke situatie van de bedrijfsleider. Een paar voorbeelden: • Een bedrijfsleider wil een ‘uitgebreid recht van controle’ behouden op de activiteiten van de vennootschap. Of hij
“Er zijn net zoveel specifieke opvolgingssituaties als familiale ondernemingen.”
[ CAPITAL 16 ]
24
sta n d va n z a k e n
wil nog enkele jaren een deel van de winst ontvangen. Heel wat oprichters van een bedrijf willen wel dat hun nakomelingen zich lanceren in de onderneming. Maar ze willen hen toch enige omkadering geven die eerste jaren. Door
beeld onroerende goederen met een gelijke waarde aan de andere kinderen, creëert op termijn meestal toch een ongelijkheid. En de bedrijfsleider wil niet altijd afstand doen van een groot deel van zijn bezittingen. Zo’n transactie is
“De gevolgen van een slechte overdracht zijn vaak bijzonder ernstig voor alle partijen.”
ning houden met externe parameters, zoals de persoonlijke situatie van de bedrijfsleider, zijn verwachtingen en ambities, en die van zijn familieleden. De kracht van Optima Bank is de 360° analyse die erin bestaat dat we de financiële situatie van onze klanten als één geheel bekijken en alles op elkaar afstemmen. We bekijken de overdracht van de familiale onderneming in het licht van de totale finan ciële situatie van de bedrijfsleider om zo het best tegemoet te komen aan zijn behoeften en doelstellingen.
Laat u begeleiden door specialisten de schenking van zijn aandelen verliest de ondernemer het eigendomsrecht op de deelbewijzen van de familiale vennootschap. En daarmee ook het recht om deel te nemen aan de stemming bij de algemene vergaderingen. Hij verliest ook de mogelijkheid om er een inkomen uit te halen, zoals de uitkering van dividenden. • De onderneming bezit nog andere zaken, zoals onroerend goed, buiten de activa die aan de bedrijfsactiviteit zijn verbonden. Die wil de bedrijfsleider niet noodzakelijk aan zijn kinderen overlaten op het moment dat hij de bedrijfsactiviteit overdraagt. • De bedrijfsleider deelt het aandeelhouderschap van het bedrijf met een ander familielid of een buitenstaander. Die laatste heeft misschien twijfels bij de overname door een van de kinderen van zijn bedrijfspartner. • De oprichter wil zijn aandelen aan een van zijn kinderen schenken. Maar bij een overdracht van bedrijfsaandelen moet hij de regels van het erfenisrecht respecteren. Hij moet ieder kind in principe gelijk bedelen. Een eenvoudige schenking is dan niet de beste oplossing. De bedrijfsleider die zijn aandelen in de onderneming aan een van zijn kinderen schenkt, en bijvoor-
in heel wat gevallen ook onmogelijk, omdat de onderneming in het totale eigen vermogen van de bedrijfsleider een grote waarde vertegenwoordigt. Vaak is een verkoop van de aandelen aan de (kinderen)-overnemers of aan een door hen op te richten vennootschap de beste oplossing. Wat zien we in de praktijk? Er zijn net zoveel specifieke situaties als familiale ondernemingen.
Houd grote schoonmaak Als u overweegt om uw bedrijf over te laten aan een derde, familie of niet, wilt u laten zien dat de onderneming goed werd bestuurd. U wil de overnemer een bedrijf schenken dat perfect ‘in orde’ is. De overdracht van de aandelen in de familiale vennootschap biedt vaak de gelegenheid voor een volledige controle van de ondernemingsstatuten – om die eventueel bij te schaven. De overdracht is vaak ook een goeie gelegenheid om een eventuele aandeelhoudersovereenkomsten te herzien.
Bekijk de operatie in zijn geheel Het succes van een overname is het resultaat van een lang proces. Daarbij moet u een serie beslissingen nemen in het belang van de onderneming. Maar u moet ook reke-
[ CAPITAL 16 ]
25
De overdracht van een onderneming is een complexe aangelegenheid. De gevolgen van een vergissing zijn bijzonder lastig, zowel voor de onderneming als voor de bedrijfsleider of zijn familie. Door een beroep te doen op een expert, kunt u de overdracht in alle sereniteit organiseren. Zo vermijdt u problemen.
besluit De overdracht van een familiale onder neming is een sleutelmoment in het leven, het einde van een levenswerk en vooral het begin van een nieuw avontuur. Heel wat bedrijfsleiders willen dat hun familiebedrijf ook na hun vertrek blijft draaien. Toch beginnen veel bedrijfsleiders in de praktijk hierover pas laat na te denken. De overname van een familiebedrijf is ontegensprekelijk een complexe aangelegenheid. Het succes hangt af van economische en menselijke factoren, maar ook van juridische en fiscale elementen. Daarom moet u de overdracht van een familiale onderneming grondig bestuderen en correct voorbereiden. Begeleiding door experts helpt om de operatie tot een goed einde te brengen – zowel voor de onderneming zelf, als voor uw persoonlijke situatie en uw verwachtingen.
Joh n McEn roe a merik a a ns tennisser
identIkit: Geboortedatum: 16 februari 1959 Geboorteplaats: Wiesbaden, Duitsland Lengte: 1.80m Gewicht: 75 kg Speelt: Linkshandig Professionele loopbaan: 1978-1992
In zijn hoogdagen zette de Amerikaan John McEnroe (53) onvervalste rock-’n-roll neer op de tenniscourt. Binnenkort staat hij op de Optima Open in Knokke-Heist tegenover Bjorn Borg, tegen wie hij in 1980 de beste tennismatch ooit speelde. Capital had vooraf een babbel met Big Mac. Over zijn verliefdheid op Justine Henin, zijn vermeende Belgische roots en natuurlijk zijn legendarische temperament. Want dát was onze meest prangende vraag, net voor we de eeuwige schrik van de umpires spraken: zijn onze knikkende knieën eigenlijk nodig? tekst Bert Voet foto’s gettyimages / Philippe Buissin
s p r aa k m a k e r
“nu raas ik met opzet uit”
© gettyimages [ CAPITAL 16 ]
27
sp r aa k m a k e r
T
egenwoordig geeft John McEnroe het beste van zichzelf in de ATP Champions Tour, waar tennislegendes elkaar bekampen. We spraken hem eerder dit jaar, net voor zijn eerste kamp op het toernooi in Stockholm. “Als we hier allebei de halve finale halen, speel ik tegen Stefan Edberg!”, was het eerste wat hij zei. Hij had er duidelijk zin in. Helaas: Edberg strandde in de kwartfinale. Maar McEnroe zou het toernooi glansrijk winnen, na een schitterende tennisweek en een finale tegen de negen jaar jongere Zweed Magnus Larsson. Maar heeft dat eigenlijk nog belang in het seniorencircuit, echt goed spelen? “Ik speel niet zo veel toernooien”, vertelt hij. “Dit jaar pik ik er wellicht zes uit. Maar het is exhibitie: áls ik speel, wil ik dus tonen dat ik nog altijd kan tennissen. En ik wil de verwachtingen van het publiek inlossen. Deels betekent dat ook: hen entertainen, een goede show brengen.” Vorig jaar stal niet de grote John McEnroe de show in Knokke-Heist, maar wel zijn bejaarde vader die was meegereisd: op een bepaald moment hief die laatste het glas en verklaarde dat John, die in het Duitse Wiesbaden geboren is, eigenlijk op Belgische bodem verwekt werd. “Ik had dat verhaal nooit eerder gehoord”, lacht McEnroe junior. “Of het echt klopt? Dat zou ik toch nog eens moeten verifiëren.”
Moeder der tiebreaks Hijzelf kon vorig jaar in Knokke niet spelen als gevolg van een blessure. “Een drama”, zegt hij. “Ik ben haast drie maanden buiten strijd geweest. Zeer ontgoochelend, vooral omdat ik in Knokke tegen Björn Borg zou zijn uitgekomen.” Samen speelden McEnroe en z’n aartsrivaal Borg wellicht de spannendste match uit de geschiedenis van het tennis. De finale van Wimbledon 1980 was een hallucinante wedstrijd met in de vierde set ‘de moeder aller tiebreaks’: na liefst 22 minuten wist McEnroe met 18-16 een vijfde set af te dwingen. Die verloor hij, maar het jaar erop zou hij revanche nemen.
© gettyimages
[ CAPITAL 16 ]
28
sp r aa k m a k e r
“Helden motiveren om het zelf ook beter te doen.”
Als alles goed gaat, nemen ze het straks wel tegen elkaar op in de Royal Zoute Tennis Club. “We komen goed overeen”, vertelt McEnroe. “We zien elkaar niet zo vaak: ik woon in de VS en Björn in Europa. Toch voel ik hem aan als een goede vriend. Hij was en is een belangrijke mens in mijn leven. We delen een geschiedenis van magische momenten op de tenniscourts – momenten waarover mensen me blijven aanspreken. En we respecteren elkaar. Naast het veld hebben we overigens gelijkaardige karakters. En hij is best grappig. Ik ben graag in z’n buurt. Ook hier in Stockholm trekken we met elkaar op.” Bjorn ‘Ice Man’ Borg heeft intussen zijn eigen kledingmerk. Dat soort van bezigheden is vooralsnog niet aan John ‘Superbrat’ McEnroe besteed. Hij becommentarieert liever grote tennistoernooien voor televisie – wat hij overigens met brio doet. “Ik heb ook een tennisacademie in New York”, vertelt hij. “Samen met een team van professionals probeer ik enkele spelers op te vissen die succes kunnen boeken. Ook aan kinderen die normaal gezien geen
[ CAPITAL 16 ]
29
sp r aa k m a k e r
tennis kunnen betalen, bieden we kansen. We werken met zeven tot zeventienjarigen. Het belangrijkste dat ik hen leer? Doe je best. Het beste uit jezelf halen is het moeilijkste wat er is. Net als iemand die attitude aanleren.” Is dat de essentie van sport? “Van het leven, wellicht.”
Magistrale volley McEnroe won 77 ATP-titels, behaalde vier US Open-overwinningen en drie Wimbledonzeges. Hij stond 170 weken op de eerste plaats in de ATP-rankings. Ook in het dubbelspel was hij met 70 ATP-titels ronduit groots. Hij is nog altijd de enige die in enkel- en dubbelspel tezelfdertijd de eerste plaats bezette. Zijn topjaar was 1984: hij won toen 13 toernooien en 82 van de 85 gespeelde matchen, een record. Ook de langste match ooit in de Daviscup staat op zijn naam: in 1982, vóór de invoering van de tiebreak, versloeg hij in de kwartfinale Mats Wilander na … 6 uur en 22 minuten. Had de tennisgod zelf helden die hem beïnvloedden, onderweg naar de top? “Zeker weten”, klinkt het. “Toen ik jong was, was de Australische tennislegende Rod Laver mijn absoluut idool. Net als de basebalspeler Micky Mantle, en in het American football Joe Namath van de New York Jets – al zijn die natuurlijk minder bekend in Europa. Helden motiveren om het zelf ook beter te doen. Maar ergens weet je dat je ze beter niet leert kennen, want dan blijken het ook maar mensen met gebreken. Dan valt hun goddelijke status weg.” John McEnroe was technisch een van de meest begaafde spelers ooit. Meer dan van brute kracht moest hij het hebben van snelheid en precisie. Zijn volley was magistraal. Nog altijd sleept hij het oordeel mee dat hij puur door zijn talent zo groot werd, en niet door hard werk. “Dat is onmogelijk”, zegt hij. “Het is altijd een combinatie van veel dingen. Björn Borg was destijds wellicht de fitste speler van het hele tenniscircuit, dat klopt. Maar er is meer dan één
[ CAPITAL 16 ]
30
sp r aa k m a k e r
© gettyimages
manier om te winnen. Als tennisser heb je ook een ijzersterke wil nodig. Het mentale aspect van het spel is zeer belangrijk en dat beseffen veel mensen niet. Misschien werkte ik minder hard aan mijn conditie, maar aan mijn mentale toestand werkte ik méér dan de anderen. Op dat gebied was ik altijd bijzonder goed voorbereid. Ik zette echt alles in het teken van het spel en kon me zozeer focussen dat ik barstensvol energie op de court stapte. Daar is geen set van regels voor, maar ik bedoel: ook ik ademde tennis, leefde ervoor. Nu, het waren wel andere tijden. Nu is tennis meer dan ooit fysiek.”
Verliefd op Justine “Bij de mannen beleven we mooie tijden, met Roger Federer, Rafael Nadal en Novak Djokovic”, meent hij. “Federer en Nadal zijn geweldige rivalen, die op een onvoorstelbaar hoog niveau spelen. In de VS zouden we natuurlijk graag Amerikanen zien die hen het vuur aan de schenen leggen. Het tennis leeft er niet zo erg als ik wel zou willen. Er zijn te weinig persoonlijkheden, met wie de Amerikanen zich verbonden weten. We moeten het tennis aantrekkelijker maken en beter in de markt zetten.” “Djokovic speelt momenteel het beste tennis. En hij combineert het met persoonlijkheid: af en toe vang je een glimp op van wat hij voelt, en daar is het publiek gevoelig voor. Ook Nadal is emotioneel. Meer dan Federer, die op de court geen gevoelens toont. Maar Federer blijft wel de mooiste speler die ik ooit bezig zag, ondanks zijn slechte trackrecord naast Nadal. Samen met Rod Laver en Pete Sampras vormen zij de beste spelers uit de tennisgeschiedenis. Djokovic komt stilaan in de buurt.”
[ CAPITAL 16 ]
31
“ Misschien werkte ik minder hard aan mijn conditie, maar aan mijn mentale toestand werkte ik mEEr dan de anderen.”
sp r aa k m a k e r
“ Het beste uit jezelf halen is het moeilijkste wat er is.”
Ooit gaf hij te kennen verliefd te zijn op Justine Henin. Of was het op ‘de mooiste backhand ter wereld’, zoals hij het zelf verwoordde? “De Roger Federer van het vrouwentennis!”, noemt hij haar nu, en hij ontsteekt in lyriek. “Ze had een ijzersterke wil, en een groots spel zonder groot van gestalte te zijn. Weinigen kunnen het spelletje spelen zoals zij, met dat talent en die touch. Heel jammer dat ze moest stoppen. Het is lang geleden dat we elkaar gezien hebben.”
Tactiek
© gettyimages
McEnroe gold als een intelligente speler. “Op de court moet je slim zijn, maar ook daarbuiten moet je de juiste beslissingen nemen”, zegt hij. “Als je de beste wilt zijn, moet je goed nadenken over hoe je je concurrent wilt verslaan. Je moet stilstaan bij strategie, de positie die je zult kiezen, je concurrent lezen, zelfkennis, opties die zich aandienen en game-playing.” Bij dat laatste denkt een mens onwillekeurig aan hoe John ‘You Cannot Be Serious!’ McEnroe de umpires beïnvloedde met zijn legendarische, grove woede-uitbarstingen. Of de officials dezer dagen beter zijn dan in zijn jaren? “Dat is relatief”, zegt hij. “Spelers kunnen nu de hawk-eye inroepen, het computersysteem dat de baan van de bal volgt. Daardoor maakt het in zekere zin nog weinig uit. Dat verandert alles. Maar ik erken dat de druk om juiste calls te geven nog altijd erg groot is.” “In de Champions Tour raas ik nu met opzet uit, maar ik denk niet dat dat vroeger het geval was”, beweert de schrik van alle lijnrechters. “Hoewel tennis in grote mate een tactisch spel is, moet je er toch niet van uit gaan dat mijn uitbarstingen tactisch waren. Mensen reageren nu eenmaal verschillend op druk, spanning en angst. Het was gewoon mijn manier om met die dingen om te gaan: eerder dan zwakte te tonen, toonde ik woede. Ik ben een emotioneel mens, no doubt. Al is ze met de jaren wat geluwd, die heftigheid.” Hielp die heftigheid hem op zijn weg naar de top, of was ze eerder een nadeel? “Moeilijk te zeggen”, klinkt het. “Soms schudde ik mezelf ermee wakker en kwam ik erdoor in de wedstrijd, andere keren bracht het schade toe aan mijn spel – ook tijdens enkele grote wedstrijden. Al bij al was het beter geweest als ik die energie had kunnen gebruiken om me beter op het spel te focussen, denk ik.” Onderzoek aan de universiteit van Californië heeft overigens aangetoond dat McEnroe vaak gelijk had: veel ballen die de umpires destijds out gaven, waren in. “Ze hadden het geld voor dat onderzoek beter aan iets anders besteed”, is zijn reactie. “Dat had ik hen dertig jaar geleden kunnen vertellen.”
De rust zelve En dat is het enige moment tijdens ons gesprek waarop een lichte vorm van ergernis de kop opsteekt. Voorts is McEnroe de rust zelve. Heeft hij ooit het plezier in het spelletje verloren? Voor Borg was dat de reden om al op z’n 26ste te stoppen met professioneel tennis, terwijl hij nog de nummer twee van de wereld was. “Ik ben gestopt omdat ik niet meer voldoende won”, erkent McEnroe. “Maar jawel, ik heb dat ook gekend: het gevoel dat het niet meer zo leuk is als het zou moeten zijn. Ik denk dat iedere atleet momenten beleeft waarop de
[ CAPITAL 16 ]
32
sp r aa k m a k e r
sport te veel als een job begint aan te voelen. Ook familiale omstandigheden kunnen het plezier bederven. En niet alleen in sport verlies je op de duur de lol. Je hebt dat in elke walk of life. Sowieso moet je de dingen vanuit het juiste perspectief bekijken. Soms is het in de Champions Tour bij momenten moeilijk spelen. Maar het blijft toch een groot geluk, dat het na dertig jaar nog altijd kan: tennis spelen en ervan leven.” Ik wil nog weten of het denkbaar is dat hij tennis ooit vaarwel zegt? “Ik mag het hopen”, luidt het, verrassend. “En tegelijk ook weer niet”, relativeert hij meteen. “Een deel van me zal op een of andere manier altijd wel betrokken zijn bij tennis. Maar zoals in elke andere job heb je soms het gevoel dat iets anders best fijn zou zijn. Iets zegt me dus dat ik andere opportuniteiten moet grijpen als ze zich aandienen. Alleen, dan moet het iets zijn dat interessanter en spannender is dan tennis, en tot dusver ben ik zoiets nog niet tegengekomen.” En als het ooit van moetens is, vanwege leeftijd of gezondheid: vreest hij die momenten? “Ook dat moet iedere atleet ooit doorstaan”, zegt hij. “Eigenlijk maakte ik dat twintig jaar geleden al mee, toen ik stopte. Toen veranderde er best veel in mijn leven: ik wist niet wat de toekomst zou brengen. Maar ik bleef dus wel hangen in tennis. Misschien zal ik op een bepaald moment inderdaad niet meer kunnen spelen, of zelfs nog maar commentaar geven. Maar zolang het kan, doe ik het.” Muziek spelen is louter een hobby, verzekert hij. Maar de kunstwereld, zit daar misschien nog een kostje in? McEnroe staat bekend als verzamelaar. “En af en toe verkoop ik een stuk ook weer”, zegt hij. “Zo kom ik ook in contact met de zakelijke kant van kunst.” Hij zou gek zijn van Luc Tuymans. “Jawel! Een heel groot schilder is dat. Ik heb een aantal werken van hem gekocht en verkocht. Op dit moment heb ik er nog eentje in mijn bezit.”
© gettyimages
“ Het was gewoon mijn manier om met die dingen om te gaan: eerder dan zwakte te tonen, toonde ik woede.”
© gettyimages
© gettyimages
[ CAPITAL 16 ]
33
RE P O R TA G E
c r u i s e n d o o r h e t pa n a m a k a n a a l
New-style cruisen
door het Panamakanaal
“Weef een collectie van fantastische Zuid- en CentraalAmerikaanse landen aan elkaar, met als kers op de taart een memorabele tocht doorheen het Panamakanaal. Met de intieme luxecruiser Le Boréal beleeft u dit wereldwonder op een wel erg exclusieve manier.” tekst Debbie Pappyn foto’s David De Vleeschauwer
D
it is cruisen voor de gesofisticeerde reiziger. Voor de genieter die van boten en het water houdt, maar niet van zielloze, mastodont cruiseschepen die voor de hand liggende bestemmingen aandoen. Le Boréal is eigendom van La Compagnie du Ponant, de enige Franse cruisemaatschappij. De luxecruiser ligt elegant te wachten in de broeierige haven van Guayaquil, Ecuador. De strakke en gestroomlijnde beauty cruisede een maand geleden nog in de koude wateren van de Zuidpool, waar ze elk jaar opnieuw, tijdens onze winter, haar gasten op de meest sensationele, Antarctische ervaringen trakteert. Nu is het weer tijd voor enkele zwoele, tropische bestemmingen. Op de agenda tijdens deze afvaart van 13 dagen staan vijf landen in Zuid- en Centraal-Amerika: Costa Rica, Nicaragua, Panama, Colombia en Curaçao. “Het is net als snoepen van iets, om daarna te beslissen of je er later misschien meer van wilt proeven.” Aldus een glunderende passagier op het bovendek van het schip, wanneer de trossen worden losgegooid en Le Boréal de haven van Guayaquil achter zich laat. “Wie droomt er nu niet van om een handvol interessante landen te bezoeken die niet zo voor de hand liggen? En waar je anders altijd problemen hebt op de luchthaven, van douane tot security? Nu moet je alleen aan de kade de controle van alle bagage met drugshonden erbij nemen. Verder zijn er geen onaangename controles meer, geen visa nodig, geen gedoe. Daarom doe ik het. En voor het Panamakanaal natuurlijk. Want cruisen door een legendarisch wonder zoals dit, dat doe je nu eenmaal in stijl.”
Intieme luxe Le Boréal, met de looks van een uit de kluiten gewassen jacht, kiest het ruime sop. Geen betere manier om even op adem komen dan 48 uur op volle zee doorbrengen. “Op een schip koppel ik veel sneller los dan in een hotel aan land,” bekent Christian, een Duitse fourtysomething passagier, die zeker bij de ‘work hard, play hard’ generatie hoort. “Mijn partner is blij dat mijn BlackBerry hier vaak niet werkt en ik ben er stiekem ook niet rouwig om.” De 210 gasten van Le Boréal liggen er niet echt wakker van dat ze de eerste twee dagen van deze trip niks anders te zien krijgen dan diepblauwe Pacific. Sommige passagiers hebben een rondreis in Ecuador achter de rug of een exploratie van de Galapagos. Andere gasten vlogen net van Europa naar hier en moeten nog wennen aan het tijdsverschil.
[ CAPITAL 16 ]
35
r e p o r ta g e
“Mesdames, messieurs, we passeerden net de evenaar. Welkom terug in het Noordelijke Halfrond”, kondigt onze aimabele kapitein Etienne Garcia op een vlotte manier aan. In het Frans, maar ook in het Engels, want Le Boréal heeft niet alleen Franstalige gasten aan boord, maar ook een internationaal gezelschap: Australië, Amerika, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Argentinië, … Iedereen geniet op zijn eigen manier van de kalmte van de Grote Oceaan. Sommige gasten loungen aan het zwembad op het achterdek, anderen nemen een lange lunch op het terras van het restaurant op het bovendek. Andere passagiers zie je niet veel, want zij zitten op het terras van hun suite of genieten van een massage in de stijlvolle spa. Le Boréal, gebouwd in 2010, is een van de weinige vijfsterrencruisers die expedities met zodiacbootjes ondernemen, maar die toch alle luxe aanbieden. Stijlvolle kamers en suites in hedendaags design, bijna allemaal met een privébalkon, sommige met bad in plaats van douche. Maar ondanks dit comfort ligt de nadruk toch op de bestemmingen die Le Boréal aandoet. Aan boord is ook Marcel Lichtenstein, een gerenommeerde gids en expeditieleider. Hij is botanicus en
specialist in ornithologie, natuurwetenschappen en marine ecologie. Geboren en getogen in Costa Rica, is hij de ideale gids om de natuur in de Zuiden Centraal-Amerikaanse landen op het programma te verkennen.
Le Grand Blue
“Mesdames, messieurs, we passeerden net de evenaar. Welkom terug in het Noordelijke Halfrond.” [ CAPITAL 16 ]
36
“Wie heeft zin in een duik in de grote, wijde Pacific?”, roept kapitein Garcia om. Om de gasten een memorabele ervaring te geven, laat Garcia zijn Boréal voor een uurtje halt houden middenin de Grote Oceaan. Zijn team zorgt voor een veilige zone afgebakend met drijftouw en zodiacs, zodat de gasten kunnen genieten van de open oceaan. “32 graden Celsius warm, twee kilometer deep blue sea onder ons!”, kondigt de kapitein aan. Eerst de gasten en daarna mogen een pak van de 140-koppige crew van Le Boréal er ook even in. Er zijn maar weinig opvarenden die deze kans laten liggen. Veel glunderende en tevreden gezichten na de doop in de Pacific. “Met commandant Garcia doe je altijd speciale dingen. Wij boeken alleen maar trips met Garcia als kapitein. De sfeer zit altijd goed en je ziet en doet dingen waar andere cruisepassagiers alleen van kunnen dromen”, lacht een Franse gaste die al voor de negende keer met La Compagnie du Ponant op reis gaat. “Onze volgende cruise met hem staat al gepland: de befaamde Noordwest Passage in 2013.” Maar eerst staat de volgende dag Costa Rica op het programma. Het havenstadje Quepos, waar de passagiers van Le Boréal kunnen kiezen tussen een bezoek aan La Foresta Natura Resort dat langs het befaamde Manuel Antonio natuurpark ligt of een rustige exploratie van de rivier Savegre. Sommige gasten verkennen Quepos zelf, een intiem stadje met wat winkeltjes, restaurants en een van befaamdste koffiebranderijen van het land. Le Boréal ligt geankerd in de baai en gasten worden de hele
r e p o r ta g e
dag met tenderbootjes naar het vasteland gebracht. Geen douane of paspoortformaliteiten, gewoon voet aan wal zetten en op ontdekking trekken.
Koloniale charme in Nicaragua Welkom in Nicaragua. Straalblauwe hemel en op het programma de actieve vulkaan Masaya en de koloniale stad Granada. Twee uurtjes in de bus om een dag lang te proeven van een combinatie van Nicaraguaanse natuur en stad. Grote favoriet bij de gasten? Granada, een charmante, compacte stad waar het rustig (en veilig) flaneren is langs de brede straten en schaduwrijke pleinen, en uitblazen in typische cafeetjes of restaurants verborgen in koloniale gebouwen. “Nooit gedacht dat Nicaragua me zo zou bevallen”, bekent Michel, een van de Franse passagiers. “Hier kom ik nog eens terug, met meer tijd.” Want de volgende dag staat Costa Rica weer op de agenda. Puerto Caldera met opties zoals het Cloud Forest en het Poas Nationaal Park of zelfs langs ziplijnen de kruin van het oerwoud verkennen. Sommige activiteiten zijn wat intenser, actiever, andere zijn dan weer perfect voor wie het wat rustiger aan wil doen. Sowieso staat na vandaag opnieuw een volledige dag op zee gepland. En route richting Panama City. Voor veel passagiers is dit de reden waarom ze deze trip boekten. Het legendarische Panamakanaal, waar Le Boréal in zowat zes uur zal doorvaren om de Grote Oceaan in te ruilen voor de Atlantische. Maar eerst een bezoek aan Panama City en de Mirafloressluizen van het kanaal zelf. Panama is zo’n stad waar de niet te stoppen ambitie van Zuid-Amerika in de lucht hangt. Een skyline die wat weg heeft van Hong Kong, Casco Antigua, de oude stad, die een complete facelift krijgt en een nieuwe stad waar zelfs Donald Trump onlangs een luxehotel opende. “Iedereen moet zeker voor 13 uur weer aan boord zijn”, kondigt kapitein Garcia aan. “Als we een go krijgen om door het kanaal te kunnen, moeten we onmiddellijk vertrekken. Zonder wachten.” De kapitein hanteert een open bridge policy. Iedereen mag altijd, dag en nacht, een bezoek brengen aan de brug. Als Le Boréal ligt te wachten voor het kanaal is het natuurlijk drukker dan anders. Een loodsman, oftewel een lokale kapitein komt aan boord van het schip om de doortocht te begeleiden. “Sommige loodsmannen nemen het volledig van me over, andere helpen gewoon mee. Je weet nooit op voorhand hoe vriendelijk of sociaal ze zijn”, grapt onze kapitein. “We will wait and see.”
Bouwkundig wereldwonder Eindelijk krijgt Le Boréal zijn go, late namiddag, als de zon al lager staat en de avond valt. Meer havenpersoneel komt aan boord om speciale touwen te leveren waarmee het schip zal worden vastgebonden tijdens de doortocht. Alle passagiers zoeken aan dek een goed plekje om niets te missen. Sommige bestellen een fles champagne. Camera’s in de aanslag. Le moment suprême. Dit bouwkundig wonder is 80 kilometer lang en bespaart bijna 13 000 kilometer route, plus de vervaarlijke Drake Passage en Cape Horn. De constructie begon op 1 januari 1880 door de Fransen en werd in 1904 voortgezet door de Verenigde Staten, die het kanaal in 1914 konden afwerken en openen. Meer dan 100 jaar later is dit het belangrijkste kanaal
[ CAPITAL 16 ]
37
r e p o r ta g e
in de wereld. Dag en nacht passeren mastodonten van cargoschepen door de sluizen die het zeeniveauverschil tussen de twee oceanen moeten opvangen. Van kleine zeilschepen, die € 1 000 betalen, tot de allergrootsten die soms € 300 000 voor de doortocht moeten neertellen. Kapitein Garcia vertelt dat Le Boréal ongeveer € 30 000 moet betalen. “Volgens het aantal passagiers en bedden aan boord. Cargoschepen betalen per ton.” In het Miraflores Lock wordt Le Boréal in het kanaal gestabiliseerd dankzij touwen die de mulas verankeren, oersterke, minilocomotieven die langs de kant van het kanaal op rails rijden. Le Boréal vaart op eigen kracht de eerste sluis binnen, met maar enkele tientallen meters tussen het schip en de wand. De setting en sfeer zijn uitzonderlijk. De schemering, de geluiden van de mulas, de spanning en de drukte op de brug van het schip, zelfs de geur van de dokken doen veel passagiers kippenvel krijgen. Le Boréal doet er ongeveer tot middernacht over om de Atlantische Oceaan te bereiken. “Weet je dat dit een van de laatste kansen is om de oude sluizen mee te maken? Vanaf 2014 zijn de nieuwe sluizen klaar en gaat een stukje Panamakanaalcharme verloren. Schepen worden alsmaar groter en Panama, dat de inkomsten van het kanaal binnenhaalt, investeert daarom in grotere en nieuwe sluizen”, vertelt kapitein Garcia. Fijn detail: het Belgische Jan De Nul is een van de bedrijven die het allemaal mogelijk zal maken.
alle gasten met comfortabele zodiacbootjes tot aan het verlaten strand. Floating bar, snorkelen, zonnebaden en souvenirs of verse kokosnoten bij de Kuna kopen. Dit zijn de onbekende Tropen op zijn best. In de namiddag zet Le Boréal koers richting Colombia. Er staat een complete dag Cartagena op het programma, een van de fraaiste en trendy steden in Zuid-Amerika, waar het zeer veilig rondwandelen is. “Het enige risico dat je hier loopt, is dat je wilt blijven”, zo staat op een schortje van een lokale dame. Ze lacht breed en uitnodigend en biedt een bloem aan. De Colombiaanse stad Santa Marta wordt de dag daarna bezocht. Iets minder trendy dan Cartagena, iets authentieker, maar nog altijd veilig, ondanks de vroegere reputatie van Colombia. Veel locals vertellen dat de overheid er hard aan werkt om de criminaliteit te bannen en het land toegankelijk te maken. En dat blijkt goed te lukken ook. “Tegenwoordig zijn Mexico, Venezuela en zelfs Peru onveiliger dan Colombia”, vertelt een Colombiaan in een kleine supermarkt. Le Boréal keert hier volgend jaar terug. “Met toffe en nieuwe excursies op het programma”, vertelt de expeditieleider. “Wij zijn alvast overtuigd.” Na Colombia steekt het schip in 24 uur over naar Curaçao, een van de ABC-eilanden van de Nederlandse Antillen. Een complete dag ligt Le Boréal uitermate modieus gedokt in de kleurrijke en pittoreske haven van Willemstad. Gasten gaan shoppen, verkennen het eiland, de stranden, eten iets op de lokale markt … Curaçao is een eiland met een fijne en gezapige joie de vivre. De locals spreken Nederlands, zijn vriendelijk, goedlachs, het is er veilig, goed georganiseerd, … kortom de perfecte bestemming om deze cruise af te sluiten. Tijdens de afscheidsdrink vertelt kapitein Garcia dat hij na vier intense maanden op zee, waarvan twee in Antarctica, nu even terugkeert naar zijn Douce France om zelf vakantie te nemen. “Maar ik keer terug. Parce que pour toucher la terre, j’ai besoin de la mer.”
Geheime of populaire Caraiben? Al ooit van de San Blas eilandengroep gehoord? Le Boréal is een van de weinige luxecruisers die deze Panamese archipel van 378 eilandjes, verloren in de grote Atlantic, op zijn route zet. Dit zijn de Caraïben zoals weinig mensen ze kennen. Hier leven in zeer authentieke omstandigheden de Kuna-indianen, die van het Zuid-Amerikaanse vasteland immigreerden naar deze bijna onbewoonde eilandengroep. Hagelwitte stranden, transparante, kalme zee, palmbomen … Le Boréal gooit het anker uit en brengt
Voor meer informatie: www.latintours.be www.ponant.com
[ CAPITAL 16 ]
38
S TA ND VA N Z A KEN
Ho ge r e be l a st i nge n op roe r e n de i n kom st e n, v erk l ik k ingsmech a nisme en v erpl ichte a a ngifte
Het ingewikkelde compromis van Di Rupo I Het akkoord over de begroting was geen eenvoudige klus voor Di Rupo I. De bevrijdende roerende voorheffing op roerende inkomsten en de eraan gekoppelde discretie waren heilige huisjes, waaraan niemand mocht raken. Maar de extra inkomsten waren wel nodig. tekst nils de vriendt, tax auditor FOTO’s Lieven Dirckx
nils de vriendt
[ CAPITAL 16 ]
39
S TA ND VA N Z A KEN
Uiteindelijk kwam er een compromis uit de bus, dat sinds 1 januari 2012 van kracht is. De aanslagvoet op bepaalde roerende inkomsten verhoogt van 15 naar 21 procent. Er komt een bijkomende heffing van 4 procent, voor wie per jaar meer dan € 20 020 roerende inkomsten heeft. Ten slotte is er ook een mededelingsplicht aan een centraal aanspreekpunt en een veralgemeende aangifteverplichting van uw roerende inkomsten. Het is een ingewikkeld en voor de leek nauwelijks verstaanbaar compromis. Hoog tijd voor een concrete analyse.
• Kapitalen en afkoopwaarden van tak23beleggingsverzekeringen gekoppeld aan beleggingsfondsen waarvan het kapitaal en de opbrengst niet gegarandeerd is. • De eerste schijf van € 180 dividenden van erkende coöperatieve vennootschappen. • De eerste schijf van € 180 dividenden en intresten van erkende vennootschappen met een sociaal oogmerk. • Inkomsten van aandelen bij gehele of gedeeltelijke verdeling van het maatschappelijk vermogen of bij verkrijging van eigen aandelen door een beleggingsven-
“De nieuwe belasting op roerende inkomsten is een zeer complexe materie geworden.”
Roerende voorheffing van 15 naar 21 procent Vanaf 1 januari 2012 stijgt het tarief van de roerende voorheffing op de meeste intrestgenererende beleggingen en bepaalde dividenden van 15 naar 21 procent. Het tarief van de afzonderlijke belasting van deze roerende inkomsten in de personenbelasting onderging een vergelijkbare aanpassing. Andere roerende inkomsten worden niet geviseerd. Dat gaat dan over auteursrechten, concessie van het recht om plakbrieven te plaatsen, onderverhuring van onroerende goederen, loten van effecten van leningen of royalty’s. Ook bepaalde intresten en dividenden die fiscaal niet als roerende inkomsten catalogeren, blijven buiten schot. Dat zijn: • De eerste schijf van € 1 830 aan intresten uit gereglementeerde spaardeposito’s. • Kapitalen en afkoopwaarden van tak21beleggingsverzekeringen, als de looptijd langer is dan 8 jaar (en de uitkering effectief na 8 jaar gebeurt) of bij een overlijdensdekking van 130 procent waarbij de verzekerde ook begunstigde bij leven is.
nootschap, die in het land van haar fiscale woonplaats onder een belastingregeling valt die afwijkt van het gemeen recht. Een voorbeeld van zulke vennootschappen? Belgische Beveks zonder Europees paspoort of de Luxemburgse ‘Société d’Investissement en Capital à Risque’ geregeld door de Luxemburgse wet van 15 juni 2004. Deze laatste vennootschap belegt fondsen in waarden die risicokapitaal vertegenwoordigen. In ruil genieten haar beleggers, voor het risico dat zij dragen, van de resultaten van het beheer van haar activa. Ook ongewijzigd blijft de verzaking van de inning van de roerende voorheffing op dividenden uitgekeerd door een residentiële vastgoedbevak, zoals Aedifica. Minstens
60 procent van het vastgoed moet rechtstreeks of onrechtstreeks belegd zijn in onroerend goed in België, dat uitsluitend voor bewoning gebruikt wordt. Hetzelfde geldt voor dividenden van privaks, als deze dividenden afkomstig zijn van meerwaarden op aandelen.
Op intrest genererende beleggingen Het tarief van de roerende voorheffing voor de meeste intresten steeg van 15 naar 21 procent. Maar voor intresten uit gereglementeerde spaardeposito’s blijft het tarief van 15 procent gewoon van toepassing boven de vrijgestelde schijf van € 1 830. Het oude tarief van 15 procent blijft ook gelden voor intresten van ‘Leterme’-staatsbons (niet alleen Belgische), die uitgegeven werden tussen 24 november en 2 december 2011 en waarop u tijdens diezelfde periode hebt ingeschreven. Oudere staatsbons en toekomstige staatsbons, en ook kasbons, termijnrekeningen en obligaties worden voortaan belast tegen 21 procent. Ook voor kapitalen en afkoopwaarden van tak21-beleggingsverzekeringen die niet voldoen aan de vrijstellingsvoorwaarden die we hierboven beschreven, stijgt het tarief van 15 naar 21 procent. De verhoging tot 21 procent is er ook voor de kapitalen en afkoopwaarden van bepaalde tak23-beleggingsverzekeringen. Wanneer precies? Als de looptijd minder dan 8 jaar bedraagt. En als de verzekeringsmaatschappij garandeert dat de beheerders van het beleggingsfonds zich aan strikte richtlijnen houden, bijvoorbeeld dat ze uitsluitend in staatsobligaties beleggen. Op die manier krijgt de verzekeringsnemer toch min of meer de
“Voor intresten uit gereglementeerde spaardeposito’s blijft het tarief van 15 PROCENT gewoon van toepassing boven de vrijgestelde schijf van € 1 830.”
[ CAPITAL 16 ]
40
S TA ND VA N Z A KEN
garantie op een vast rendement. Dit is de zogenoemde morele rendementsverplichting. Ook het tarief voor inkomsten uit tak26 – gelijkgesteld met intresten – stijgt naar 21 procent. Ten slotte verhoogt ook de zogenoemde ‘Reynderstaks’ naar 21 procent. Dat is de taks op totale meerwaarde die u realiseert op het vastrentende gedeelte (bankdeposito’s, kasbons, obligaties, enz.) bij inkoop of gehele of gedeeltelijke verdeling van een be-
naam bij de uitgever (bij een uitgifte van aandelen op naam); hetzij gedeponeerd in België in open bewaargeving bij een bank, een openbare kredietinstelling, een beursvennootschap of een spaarkas; hetzij sinds uitgifte ingeschreven in België op een effectenrekening op naam van de eigenaar of de houder bij een vereffeninginstelling of erkende rekeninghouder (voor gedematerialiseerde aandelen).
“Ontvangt u per jaar netto meer dan € 20 020 intresten en dividenden? Dan moet u bovenop de 21 procent roerdende voorheffing een extra heffing van 4 procent betalen.”
leggingsfonds met een Europees paspoort (of van een collectieve beleggingsinstelling buiten de Europese Unie). Het fonds moet voor meer dan 40 procent van zijn vermogen rechtstreeks of onrechtstreeks beleggen in schuldvorderingen en de statuten of het fondsreglement voorzien geen jaarlijkse uitkering van de netto-opbrengst.
Op bepaalde dividenden Het normale tarief van 25 procent blijft. Maar sommige dividenden kwamen in aanmerking voor het verlaagde tarief van 15 procent. Dat stijgt nu naar 21 procent. Over welke dividenden gaat het? • Dividenden van aandelen uitgegeven vanaf 1 januari 1994 door het ‘openbaar aantrekken van spaargelden’, de VVPRaandelen (met strips). Of bij ‘een private uitgifte’, als ze voldoen aan deze cumulatieve voorwaarden: 1. Uitgegeven na 1 januari 1994. 2. Ter vertegenwoordiging van maatschappelijk kapitaal en overeenstemmend met inbrengen in geld. 3. Hetzij sinds uitgifte ingeschreven op
• Dividenden van Belgische beleggingsvennootschappen, in het bijzonder beveks, van niet-residentiële vastgoed bevaks zoals Wereldhave Belgium, de vennootschap voor belegging in schuldvorderingen (VBS). • Dividenden van privaks, als ze niet a fkomstig zijn van verwezenlijkte meerwaarden op aandelen. Voor dividenden en coupons van gemeenschappelijke beleggingsfondsen die door de beheersvennootschap niet geventileerd worden, blijft u gewoon 25 procent roerende voorheffing betalen. Het tarief van de roerende voorheffing van 10 procent blijft behouden voor de gewone liquidatieboni en de verdelingsboni, onder andere bij uittreding uit een coöperatieve
vennootschap. Wel stijgt het naar 21 procent op inkoopboni.
Extra heffing, meldingsplicht en aangifteverplichting Ontvangt u per jaar netto meer dan € 20 020 intresten en dividenden? Dan moet u bovenop de 21 procent roerende voorheffing een extra heffing van 4 procent betalen. Dit nettobedrag is het geïnde of verkregen bedrag, vóór aftrek van de innings-, bewaringsen andere soortgelijke kosten en verhoogd met de roerende voorheffing, én verhoogd met de bijkomende heffing van 4 procent. Dit bedrag geldt per belastingplichtige. Bent u getrouwd onder gemeenschapsstelsel? Dan is er pas sprake van de bijkomende heffing als de grens van € 40 040 intresten en dividenden per jaar overschreden wordt. Zit u aan het grensbedrag? Voor die berekening tellen de dividenden mee, de intresten die onderworpen zijn aan het tarief van 21 procent en intrestgenererende beleggingen en dividenden die aan een ander tarief onderworpen zijn. Maar wat telt niet mee? • Andere roerende inkomsten zoals auteursrechten, onderverhuring van onroerende goederen …. • Intresten en dividenden die fiscaal niet als roerende inkomsten gezien worden (intresten uit gereglementeerde spaardeposito’s tot de eerste schijf van € 1 830). • Inkomsten uit de Leterme-staatsbons. • Liquidatieboni en de verdelingsboni, onder andere bij uittreding uit een coöperatieve vennootschap onderworpen aan 10 procent roerende voorheffing. Op deze heffing moet u geen aanvullende gemeentebelasting betalen. Als u dat vraagt, kunt u deze heffing samen
“Kiest u niet voor een bronheffing? Dan moet u de geviseerde intresten en dividenden sowieso aangeven.”
[ CAPITAL 16 ]
41
S TA ND VA N Z A KEN
“Ga er bovendien niet van uit dat u ontsnapt aan de mededelingsplicht, als u kiest voor de bronheffing van 4 procent.”
met de roerende voorheffing aan de bron laten inhouden. Blijft het totaal van intresten en dividenden die onderworpen zijn aan deze bronheffing van 4 procent, naderhand onder de € 20 020? Dan kunt u het surplus aan ingehouden bronheffing recupereren door deze intresten en dividenden op te nemen in uw aangifte. Bij de berekening van de aanslag gebeurt dan een verrekening van de ingehouden bronheffing met de verschuldigde personenbelasting. Moet u geen of onvoldoende personenbelasting betalen? Dan gebeurt een terugbetaling. Kiest u niet voor een bronheffing? Dan moet u de geviseerde intresten en dividenden sowieso aangegeven.
Mededeling aan het centraal aanspreekpunt bij de FOD Financiën Het bedrag aan dividenden en intresten die onderworpen zijn aan 4 procent bronheffing, wordt niet meegedeeld aan het centraal aanspreekpunt bij de FOD Financiën. Voor andere intresten en dividenden onderworpen aan deze heffing van 4 procent maar waarbij u niet de keuze maakte voor inhouding aan bronheffing gebeurt dit wel. Hierdoor kan de fiscale administratie alsnog de heffing van 4 procent innen maar dan op basis van uw aangifte aangevuld met de gegevens die bij het aanspreekpunt bij de FOD Financiën beland zijn. Het centraal aanspreekpunt zendt de informatie die nodig is voor de juiste toepassing van de bijkomende heffing, aan elke operationele fiscale administratie die daar om vraagt. Volgens de minister van Financiën kan een informatieverstrekking op verzoek alleen “wanneer de belastingplichtige de terugbetaling vraagt van het geheel of een deel
Toch is de rol van het centraal aanspreekpunt bij de FOD Financiën duidelijk g roter dan alleen de inning verzekeren van de bijkomende heffing van 4 procent. Het is een informaticadienst, met een verborgen agenda: de geleidelijke uitbouw van een roerend vermogen kadaster.
van de bijkomende heffing van 4 procent die hij bij de bron heeft laten inhouden”. Bij een vermoeden van fraude moet, aldus de minister, de fiscale administratie de procedure van opheffing van het bankgeheim inzetten. Nochtans staat deze beperking niet in de wet. Overschrijdt het totaal van alle roerende inkomsten de grens van € 20 020? Dan zendt het centraal aanspreek punt de inlichtingen automatisch naar de bevoegde fiscale controledienst.
Veralgemeende aangifteplicht van roerende inkomsten
Ga er bovendien niet van uit dat u ontsnapt aan de mededelingsplicht, als u kiest voor de bronheffing van 4 procent. Deze mededelingsplicht slaat dan niet alleen op intresten en dividenden die onderworpen zijn aan de heffing van 4 procent, maar ook op alle andere dividenden en intresten in de fiscale betekenis van het woord. De lijst van z ulke intresten en dividenden is heel ruim. Die bevat onder meer gewone dividenden onderworpen aan 25 procent roerende voorheffing, liquidatieboni, Leterme-staatsbons en de niet-vrijgestelde inkomsten van een spaarboekje (boven de € 1 830 per jaar). Maar deze mededelingsplicht geldt niet voor andere roerende inkomsten, zoals auteursrechten en royalty’s. De verplichting geldt ook niet voor de intresten en dividenden die fiscaal niet als roerende inkomsten beschouwd worden.
Dat is de logica zelf. Maar minder begrijpelijk: op uw schouders rust vanaf aanslagjaar 2013 een algemene aangifteverplichting van al uw roerende inkomsten. Dus niet alleen intresten en dividenden, maar ook auteursrechten, royalty’s. Uitzondering op deze regel? Intresten en dividenden die onderworpen zijn aan 21 procent roerende voorheffing en waarop de bijkomende heffing aan de bron is ingehouden.
U kunt het surplus aan ingehouden bronheffing van 4 procent alleen recupereren door de eraan onderworpen intresten en dividenden op te nemen in uw aangifte. Gebeurde de bijkomende heffing niet via een bronheffing? Dan is een opname van de geviseerde intresten en dividenden in uw aangifte verplicht.
Naast deze uitzondering zal van bevrijdende roerende voorheffing op dividenden en intresten geen sprake meer zijn. Deze veralgemeende aangifteplicht van roerende inkomsten leidt wel niet tot een aanvullende gemeentebelasting, als die in de bestaande regeling niet bestond.
“Op uw schouders rust vanaf aanslagjaar 2013 een algemene aangifteverplichting van al uw roerende inkomsten.”
[ CAPITAL 16 ]
42
S TA ND VA N Z A KEN
Roerende voorheffing 2011
Roerende voorheffing vanaf 1/1/2012
Inbegrepen Bijkomende in de heffing € 20 020 van 4 procent
Mededeling aan centraal aaspreekpunt
aangifteplicht
Zichtrekening
15%
21%
ja
Termijnrekening
15%
21%
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
ja
ja, tenzij bronheffing
Intresten uit obligaties
15%
21%
ja, tenzij bronheffing
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
Kasbon
15%
21%
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
Andere staatsbon dan Lerterme staatsbons
15%
21%
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
Dividend aandeel genoteerd op Belgische markt met VVPR strip
15%
21%
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
Dividend aandeel private uitgifte (voldaan aan voorwaarden verlaagde RV)
15%
21%
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
Dividend niet-residentiële Belgische vastgoedbevak (optie verlaagde RV)
15%
21%
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
Dividend VBS (optie verlaagde RV)
15%
21%
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
Dividend privaks (niet afkomstig van verwezenlijkte meerwaarde op aandelen)
15%
21%
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
Dividend distributie aandelen Belgische BEVEK zonder Europees paspoort
15%
21%
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
Dividend distributie aandelen BEVEK met Europees paspoort
15%
21%
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
Meerwaarde gerealiseerd op vastrentende gedeelte van beleggingsfonds met Europees paspoort (> 40 procent vermogen schuldvorderingen + geen jaarlijkse uitkering) (Reynderstaks)
15%
21%
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
Tak 21 (indien < 8 jaar)
15%
21%
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
Tak 23 met morele rendementsgarantie en < 8 jaar
15%
21%
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
Tak 26
15%
21%
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
Gewone inkoopboni
10%
21%
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
Gewone liquidatieboni- en verdelingsboni
10%
10%
nee
nee
ja
ja
Gewoon dividend
25%
25%
ja
nee
ja
ja
Dividend distributie aandelen buitenlandse BEVEK zonder Europees paspoort
25%
25%
ja
nee
ja
ja
Gemeenschappelijk beleggingsfonds zonder ventilatie
25%
25%
ja
nee
ja
ja
Spaarrekening met rente > € 1 830
15%
15%
ja
nee
ja
ja
Staatsbon Leterme
15%
15%
ja
nee
ja
ja
Spaarrekening met rente < € 1 830
geen
geen
nee
nee
nee
nee
Dividend residentiële Belgische vastgoedbevak
geen
geen
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
Dividend privaks (afkomstig van verwezenlijkte meerwaarde op aandelen)
geen
geen
ja
ja
ja, tenzij bronheffing
ja, tenzij bronheffing
Tak 21 (indien > 8 jaar en uitkering na 8 jaar of overlijdensdekking >130 procent)
geen
geen
nee
nee
nee
nee
Tak 23 zonder rendementsgarantie
geen
geen
nee
nee
nee
nee
Liquidatie- en inkoopboni beleggingsvennootschap met in land fiscale woonplaats afwijkend belastingregeling (en niet onder Reynderstaks valt), vb: - Luxemburgse SICAR - kapitalisatie aandelen Belgische BEVEK zonder Europees paspoort
geen
geen
nee
nee
nee
nee
[ CAPITAL 16 ]
43
bulthaup b3 Gelooft niet in snelle trends. Maar in eigen kracht. Een bulthaup staat voor individualiteit en precisie in optima forma.
De liefde voor elk detail is daarbij even belangrijk als het architectonische totaalplaatje. Dat maakt elke bulthaup uniek. Maatwerk op topniveau â&#x20AC;&#x201C; gemaakt voor de ruimte en de mensen die erin leven.
Meer via QR-code of op www.lignarecta.bulthaup.be
[ CAPITAL 16 ]
44
bulthaup ligna recta bvba charly doise mechelsesteenweg 184 2018 antwerpen tel. 03 290 33 44
r e p o r ta g e
KLARAFESTIVAL 2 0 1 2
N O ’ IN K C O N K R O O D S ’ EN HEAV
“passie DOORGEVEN is het mooiste in het leven” Binnen een paar weken trekt het KlaraFestival traditiegetrouw het nieuwe culturele seizoen weer op gang. Als partner van het KlaraFestival strikte Capital een dubbelinterview met twee kopstukken van het Festival van Vlaanderen: opera-icoon Gerard Mortier begon er 50 jaar geleden zijn carrière en Jan Briers volgde er dik 25 jaar geleden zijn vader op als directeur. tekst Iris De Feijter | foto’s Jonas Lampens
[ CAPITAL 16 ]
45
r e p o r ta g e
K
nock knock knockin’ on heavens door. Of Bob Dylan tijdens het KlaraFestival door de boxen zal schallen, is nog maar de vraag. Toch pikte de Brusselse aflevering van het Festival van Vlaanderen haar thema van de Amerikaanse singer-songwriter. Is dat geen heiligschennis? Zouden ze niet beter een verheven zinsnede uit een klassiek lied kiezen? Of een erudiete quote van een gelauwerd componist? Niet volgens Gerard Mortier (68): “We moeten geen onderscheid maken tussen klassieke muziek en popmuziek, maar tussen goede en slechte muziek. Als groot liefhebber van klassieke muziek hou ik ook van Bob Dylan, Elvis Presley en de Rolling Stones. Stuk voor stuk grote artiesten. Naar een rockconcert ben ik vroeger nooit geweest en nu ben ik daar te oud voor. Ik zou me er belachelijk bij voelen,” grinnikt de huidige artistiek directeur van Teatro Real in Madrid. Terwijl we ons afvragen of Mortier wel weet dat Stones frontman Mick Jagger net als hij werd geboren in 1943, vult Jan Briers (58) hem aan: “Het publiek van het KlaraFestival is opvallend jong, zeker in vergelijking met andere klassieke muziekfestivals. Dat komt omdat onze look – en daardoor ons imago – veel hipper is.”
Brokkenpiloot Lang voor het KlaraFestival het licht zag, begon Mortiers muziekcarrière bij het Festival van Vlaanderen. Het was midden jaren ’60 en Mortier wist als prille twintiger niet goed wat hij wilde. “Ik koos voor een rechtenstudie, omdat ik erg van theater hield en assisenadvocaat wilde worden. Maar na mijn eerste lijkschouwing in de lessen criminologie kwam ik daar snel van terug,” lacht hij. “Eenmaal afgestudeerd besloot ik nog een jaartje pers en communicatie bij te studeren. Daar kreeg ik les van Jan Briers sr.: Jan’s vader. Hij was één van
mijn grote helden, omdat hij in 1958 het Festival van Vlaanderen oprichtte. Zijn festival bracht voor het eerst écht toptalent naar Vlaanderen. Als 16-jarige kon ik haast niet geloven dat de Oostenrijkse topsopraan Hilde Güden echt naar Gent kwam. En de Bruckner Symfonieën in de Gentse SintBaafskathedraal waren voor mij ronduit onvergetelijk. Mijn studie communicatie was een manier om met Jan Briers sr. in contact te komen. Ik moet toen een goed examen bij hem hebben afgelegd, want een tijdje later vroeg hij me om voor hem te komen werken. Een droom die uitkwam. Het was toen de pionierstijd van het Festival. Als Jan ’s middags zijn van thuis meegebrachte koude plat opat, moesten wij hem even alleen laten. Een ronduit magnifieke tijd waar ik veel mooie herinneringen aan heb. Zoals die ene keer dat ik met Jan naar Praag ging, omdat we de Staatsopera van Praag naar België wilden halen voor twee stukken van Leoš Janáček: één van mijn favoriete componisten. We waren op pad met een veel te oude auto, ik was geen bijster goede chauffeur en ik verdwaalde continu.” Jan Briers begint te lachen en vult aan: “Mijn vader was altijd bang als Gerard achter het stuur zat. Hij ging dan express achterin zitten. Uit beleefdheid keek Gerard continu naar mijn vader via de achteruitkijkspiegel waardoor hij niet op de baan kon letten. Dat maakte het natuurlijk alleen maar erger.”
gaf zijn leerlingen een rebels karakter: we mochten niets aanvaarden zonder het eerst in vraag te stellen. Die instelling heeft mijn leven sterk beïnvloed. Mijn vorming op het Gentse jezuïetencollege Sint-Barbara was sowieso zeer bepalend voor mijn verdere leven. De paters initieerden ons in de kunst, muziek en literatuur, maar ze gaven ons ook een heel dialectische opvoeding. Ze toonden hoe je een these opstelt, een antithese opbouwt en zo tot een synthese komt. Bovendien leerden ze ons hoe die these goed te argumenteren. Dat kwam me al goed van pas in mijn loopbaan. Ik zeg graag mijn gedacht, maar ik wil niet altijd gelijk hebben. Als iemand een andere mening heeft dan ik, maar die wél goed kan onderbouwen, luister ik graag. Ik ben dan zelfs bereid mijn opinie bij te stellen.” Als tweede leermeester noemt Mortier Jan Briers sr., als derde en vierde de fameuze Duitse dirigent Christoph von Dohnányi en de Zwitserse musicus Rolf Liebermann. “Na vijf jaar bij het Festival wilde ik graag de opera beter leren kennen. Ik kreeg een aanbieding van de Deutsche Oper am Rhein en trok naar Düsseldorf. Maar eenmaal in Duitsland vroeg Christoph von Dohnányi of ik voor hem wilde komen werken in Frankfurt waar hij intendant was. Een veel beter aanbod, dacht ik, dus stapte ik over. Later werd ik assistent van Rolf Liebermann: de intendant van de opera in Hamburg. Zij leerden me echt alles over opera.”
Doorgeefluik Mortier heeft een eigenaardig curriculum vitae. Hij werd geboren als een bakkerszoon in de Gentse volkswijk Muide, ging naar het Jezuïetencollege, werd meester in de rechten om uiteindelijk carrière te maken in de klassieke muziek. “Ik ben een groot aanhanger van het Middeleeuwse meester en gezelprincipe. Mijn eerste leermeester was mijn retoricaleraar Daniël Vandenbunder: de broer van de beroemde filmtheoreticus André Vandenbunder. Hij
“we moeten geen onderscheid maken tussen klassieke muziek en popmuziek, maar tussen goede en slechte muziek.”
[ CAPITAL 16 ]
46
leermeester Sindsdien ontpopte Mortier zich zelf als leermeester. Zodra hij een jong talent zag, nam hij die onder zijn vleugels, leidde ze op en lanceerde hun carrière. Denk maar aan Serge Dorny (operadirecteur in Lyon), Bernard Foccroulle (voormalig directeur van De Munt), Louwrens Langevoort (intendant van de Keulse opera) en Paul Dujardin (Bozar-directeur). “Gerard, ben je niet trots als je ziet welk talent je hebt opgeleid?” wil Jan Briers weten. Mortier: “Het maakt me in de eerste plaats heel gelukkig. Momenteel help ik zo’n 15 tot 20 jonge mensen op weg. Zo wil ik heel graag dat Serge Dorny naar de opera van Parijs gaat. Ik werk daar hard voor en ik heb een grote kans van slagen. Kennis overdragen geeft me veel voldoening. Ik kan ook accepteren dat mijn leerlingen andere ideeën hebben en dat zij mijn bagage op een andere manier zullen gebruiken,” aldus Mortier. “Nu ik wat ouder word, voel ik nóg meer de drang om mijn kennis en ervaring over te dragen. Vanaf volgend jaar geef ik seminaries in Oxford en ben ik gevraagd als fellow van het pres-
r e p o r ta g e
tigieuze Wissenschaftskolleg in Berlijn. Eigenlijk vind ik het doorgeven van mijn passie één van de mooiste dingen in het leven.”
Jobhopper Waar Jan Briers al bijna 30 jaar honkvast bij het Festival van Vlaanderen blijft, hopte Mortier de afgelopen decennia van de ene job naar de andere. Als assistent van Rolf Liebermann verhuisde hij mee van Hamburg naar Parijs toen Liebermann daar de opera mocht leiden. Twee jaar later –in 1981werd Mortier zelf directeur van De Munt. “Ik was er de eerste Nederlandstalige directeur en de eerste niet-vrijmetselaar. Een enorm schandaal. Maar ik wist het Brusselse establishment al snel voor me te winnen. Hoe? Door het Parijse publiek naar Brussel te halen. Ze kwamen met zeker 200 met de TGV die ik voor hen regelde. Ze applaudisseerden flink en de Brusselaars volgden vanzelf. Toch moest ik bij De Munt hard vechten om mijn ideeën te realiseren. Ik wilde het opdoeken en samenvoegen met het Nationaal Orkest van België, maar zij weigerden. Dus bouwde ik zelf in twee jaar tijd een nieuw eersteklas orkest uit. Ik haalde nieuwe regisseurs binnen en lanceerde nieuwe zangers zoals José Van Dam die uitgroeide tot een grote ster.” Na tien jaar bij De Munt verkaste Mortier naar Oostenrijk waar hij tien jaar de Salzburger Festspiele leidde. Daarna lanceerde hij de Ruhrtriennale: een kunst- en muziekfestival in het Duitse Ruhr-gebied. Naar eigen zeggen een van zijn meest fantastische ervaringen. Eind 2004 werd Mortier directeur van de opera in Parijs. “Dat was de meest prestigieuze periode uit mijn carrière, maar ook de minst interessante. Ik zie het zo: Wie hoge bergen beklimt, wil ooit de Mount Everest bedwingen. Maar eenmaal boven blijkt dat je daar niks ziet,” legt hij uit. Na Parijs mocht hij bij de opera van New York beginnen, maar door een ruzie over geld komt dat er niet van. Sinds 2010 heeft hij zijn huidige job bij Teatro Real in Madrid. Welk masterplan schuilt er achter zo’n carrière? “Geen. Ik denk niet in businesstermen, maar in kunsttermen. Bovendien heb ik de pensioengerechtigde leeftijd. Ik moet niet meer nadenken over carrièreopbouw. Ik richt me nu enkel op wat ik écht belangrijk vind. Daardoor mis ik meer dan vroeger, maar dat geeft tegelijkertijd een enorme vrijheid.”
G e r a r d M o r ti e r
ja n b r i e r s
Zo vader zo zoon “Nu we hier zo zitten, valt me op dat Jan steeds meer op zijn vader begint te lijken,” flapt Gerard Mortier er plots uit. Een plaagstootje uiteraard,
[ CAPITAL 16 ]
47
maar er is iets van aan. Als ‘zoon van’ kreeg Jan Briers jr. het Festival van Vlaanderen natuurlijk met de paplepel ingegeven. Tijdens de eerste editie in 1958 klauterde hij als 5-jarig kereltje op het podium om koningin Elizabeth een ruiker bloemen aan te bieden. Toen senior (1919-2007) in 1985 met pensioen ging, kwam junior op de directeurstoel. Daarvoor hadden vader en zoon al lange tijd samengewerkt. Intussen werkt Jan Briers jr. al bijna 30 jaar voor het Festival. Slechts één jaartje snipperde hij er van tussen, in 2002. Toen was Brugge culturele hoofdstad en hielp Briers het nieuwe – toen erg controversiële – Concertgebouw opstarten. Na een jaar keerde hij terug naar het Festival van Vlaanderen. Terug naar zijn vaders levenswerk. Heeft hij dezelfde visie als zijn vader op het Festival? “Zeker niet. Logisch, het was een andere tijd. Mijn vader was pionier. In Gent was er toen, los van het NTGent, geen Nederlandstalig cultuurleven. Toen hij zijn eerste concerten organiseerde, werkte hij met abonnementen. Er waren 500 leden. Dat was toen het hele Vlaamse intellect. Zijn ambitie was om hen te overtuigen van het belang van cultuur én om Vlaamse artiesten naar een internationaal topniveau te tillen. In het begin stonden er – tot grote frustratie van de Vlaamse Beweging – vooral internationale namen op het podium. Van eigen bodem hadden we toen geen kwaliteit van dat niveau. Om dat te veranderen investeerde mijn vader bewust in Vlaamse artiesten. Zo financierde hij de eerste producties van onder meer Collegium Vocale, Anne Teresa De Keersmaeker, La Petite Bande en Beethoven Academie. Dat zijn nu allemaal klinkende namen, óók in het buitenland,” klinkt Briers trots. “Omdat het Festival van Vlaanderen intussen een gedegen reputatie heeft, kunnen we ons meer artistieke risico’s permitteren dan vroeger. Zo programmeren we soms minder evidente muziek.”
Stinkende commercie Hoewel Jan Briers jr. slechts 10 jaar jonger is dan Gerard Mortier, herinnert hij zich weinig van de tijd toen Mortier zijn vaders assistent was. “Ik weet alleen nog dat er soms helse ruzies waren. Die gingen altijd over geld. Mortier overschrijdt àltijd zijn budget. Denk maar aan de grote put die hij achterliet na zijn vertrek bij De Munt. Maar juist doordat hij meer uitgaf dan dat er beschikbaar was, zette hij België cultureel op de kaart. Door over de schreef te gaan, maakte hij van De Munt een van de beste operahuizen ter wereld. Die extra franken bleken achteraf een goede investering in de toe-
r e p o r ta g e
komst.” Mortier lijkt inderdaad een problematische relatie met geld te hebben. Toen de beschikbare budgetten tegenvielen, trok hij zich zelfs terug als directeur van de New York City Opera. En al sinds het begin van ons interview popelt hij om over de adviescommissie van de minister van cultuur te spreken. “Hoewel ik maar één keer per maand in België ben, hou ik de Belgische politiek nauwgezet in de gaten. Natuurlijk volg ik de discussies rond de subsidieadviezen voor de komende jaren. Het systeem van de adviescommissies is duidelijk geïnspireerd op de British Council. In Groot-Brittanië werkt dat model prima, omdat het een groot land is. Er zijn voldoende deskundigen beschikbaar. In België
bestaan de adviescommissies nagenoeg volledig uit mensen die ook voor een cultuurinstelling werken. Dat levert niet enkel belangenvermenging op, maar ook jaloezie en intriges. Ik ken enkele mensen van de danscommissie en ik zeg het je: een drama van Shakespaere is er niets bij.” Ook Briers heeft zo zijn eigen ideeën over het financieren van cultuur. “Ik geloof niet dat de cultuursector op zoek gaat naar privégelden, omdat de overheid de kraan langzaam dicht draait. Dat zijn twee afzonderlijke dingen. Vlaanderen is nog een tamelijk jonge cultuur. Mede daardoor ontbreekt het Vlaamse ondernemers aan trots op hun eigen cultuurproducten. Ze zijn minder snel geneigd
juist zoveel mogelijk onderzoek doen naar het economische effect van cultuur. Daarom werkte ik samen met Vlerick Leuven Gent Management School. Zij onderzochten de return van elke euro die stad Gent steekt in haar zes festivals waaronder het Film Festival, Gent Jazz en I Love Techno. Via belastingen en sociale bijdragen vloeit er maar liefst € 1,60 rechtstreeks terug naar de overheid. En dan heb ik het nog niet over de verdere economische invloed via bijvoorbeeld hotels, drukkers, taxi’s etc. Dan kan het economisch effect van die gesubsidieerde euro oplopen tot € 18. Bijgevolg vraag ik me af: Waarom moet de cultuursector zich altijd zo verdedigen voor de subsidies?”
Japan is de toekomst
om die te steunen. Een gigantisch verschil met Frankrijk, Engeland en Duitsland waar nagenoeg elke concertzaal een bedrijfsnaam heeft. Maar ik merk dat het begint te kantelen. Kijk bijvoorbeeld naar de havenbedrijven. Antwerpen pompt geld in deSingel en Gent sponsort de vijf grote cultuurhuizen waaronder De Bijloke. Langzaam zien ondernemers in dat kunst en cultuur een gunstig effect kunnen hebben op het imago van Vlaanderen. Onze regio krijgt daardoor een economische boost,” legt Briers uit. “Commercie is jammer genoeg nog steeds een vies woord in de cultuursector. Ik wil
[ CAPITAL 16 ]
48
Rest ons nog één confronterende laatste vraag: Wat met de toekomst van de opera? Is het genre ten dode opgeschreven of bieden nieuwe media zoals internet en cinema de oplossing? Mortier: “Ik vind alle media die communiceren over opera interessant, maar het zijn niet de media die het genre zullen redden. Eerlijk gezegd ben ik momenteel eerder pessimistisch over de toekomst van typisch Europese kunstgenres. Als ik op de universiteit spreek over opera, zijn de meeste studenten enthousiast, maar ontbreekt het hen aan een essentiële basiskennis. Sommigen weten niet eens wie Faust is. Als zulke kennis ontbreekt, wordt het heel moeilijk. Volgens mij ligt de toekomst van de klassieke Europese muziek in Japan. Ik ken het land behoorlijk goed en daar is de doorsnee burger ontzettend goed op de hoogte.” Als de klassieke muziek hier verloren gaat, wat gebeurt er dan met het KlaraFestival? Briers: “We zijn ontzettend druk bezig met de toekomst. Ik ben ervan overtuigd dat wij het eerste webfestival van Europa gaan worden. We willen los van de concertzaal en de radio een nieuw publiek creëren dat enkel is geïnteresseerd in het internet. Aanvankelijk waren we tegen streaming omdat een concert kijken op je laptop echt doodsaai is, maar vandaag bestaat er een fantastische nieuwe camera die volcontinu 360˚ filmt. Als surfer kun je tijdens het concert zelf bepalen wat je ziet: het complete orkest, de reactie van het publiek of een close up van de pianiste. En zó wordt streaming wél interessant.” Waarom zou die techniek de opera in de 21ste eeuw niet kunnen redden?
Het KlaraFestival loopt van 31 augustus tot 14 september. Alle info en tickets via www.klarafestival.be
events
n et wor k i ng
Wat is een optimale financiële planning waard zonder dat men daarvan kan genieten en van gedachten wisselen met gelijkgestemden? Daarom organiseert Optima regelmatig evenementen voor haar relaties, om te netwerken, en vrijuit over financiële en andere kwesties te praten. foto’s Philippe Buissin en Thomas Vanhaute
horloges
optima
rally
en successieplanning
De nieuwe collectie Hublot-horloges bewonderen, én tegelijkertijd informatie krijgen over uw financiële toekomst. Dat was het plan voor de avond die horlogemaker Hublot in Gent organiseerde op 22 mei, in samenwerking met Optima Bank. “Naar wie gaat uw Hublot? Naar uw kinderen of de fiscus?” Rond die vraag gaf Jeroen Pieters, Senior Financial Consultant van Optima Bank, drie maal een boeiende uiteenzetting. En drie maal trok zijn infosessie veel geïnteresseerde luisteraars. Ondertussen was er dankzij de catering van C. Beaumont, tijd voor een origineel en verfijnd hapje en drankje. En voor veel bewonderende blikken op de karakteristieke design van de prachtige horloges uit de laatste Hublot-collectie.
De tweede Optima Rally reed 22 april van Brussel naar Limburg. Het weer was wisselvallig, maar de stemming was opperbest. De dag begon met een ontbijt in het Brusselse Autoworld. Daarna reden een veertigtal oldtimers en exclusieve wagens dwars door Limburg. Eindhalte van deze prachtige roadtrip was het Circuit van Zolder. De datum van de rally was geen toeval. Want die zondag had het internationale GT-circus in Zolder zijn tenten opgeslagen voor een onvergetelijk driedelig evenement: het FIA GT1 World Championship, de spectaculaire Supercar Challenge én de nostalgische Belgian Historic Cup. De Optima Rallyrijders woonden de race als vip bij in de Optima Lounge. En wie dat wilde, kon een hot lap rijden op het mythische asfalt van Zolder. Een zondag om niet snel te vergeten, dankzij de steun van onze partners: Circuit van Zolder, Autoworld, Maserati, Carrera Motors, Heursel, Bell & Ross, VAB, Outré en Fleet TV.
[ CAPITAL 16 ]
49
MOBIEL
FISKER KAR M A
PALEIS EVOLUTIE Zijn naam suggereert niet meteen veel stijl of levenskunst. Gelukkig compenseert de elektrisch aangedreven Fisker Karma dat ruimschoots met zijn wulpse verschijning en zijn meegaand karakter. tekst Bart Lenaerts fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Lies De Mol
Wat kenners voorspelden, lijkt nu te gebeuren: als automobiliteit ooit een revolutie over zich heen krijgt, dan zal die uit een onverwachte hoek ko-
men. De grote constructeurs zijn te gigantisch om flexibel te zijn, terwijl de auto an sich zodanig tot perfectie werd gekneed dat er amper nog speel-
[ CAPITAL 16 ]
50
ruimte is voor zijsprongen. Dus moeten we het hebben van mensen zoals Henrik Fisker, ondernemers vol woeste plannen en ambitie.
MOB I E L
D “Elektrisch rijden staat steevast symbool voor goedkoop, emotieloos en zelfs ronduit lelijk. Daarom rook Fisker een gat in de markt.”
e massa-industrie flirt slechts schoorvoetend met elektrisch aangedreven voertuigen die niemand echt wil hebben. Maar deze Deense ondernemer hangt zijn integrale businessmodel op aan elektrisch rijden en de ecologische gedachte die daar achter zit. Makkelijk was dat niet. Zelfs niet voor een door de wol geverfde autodesigner die zijn geluk en zijn fondsen in California ging zoeken. Ruim vijf jaar was Fisker bezig om zijn visioen tot realiteit te kneden: de eerste prestigieuze berline die ‘nieuwe mobiliteit’ omarmt, zonder in zurige tot krenterige clichés te vervallen.
Dubbelspel Elektrisch rijden staat steevast symbool voor goedkoop, emotieloos en zelfs ronduit lelijk. Daarom rook Fisker een gat in de markt. Voor hem geen rijdende broodroosters met het sexappeal van een mobiel toilet. Hij kiest een zwierige, comfortabele en wulpse vierdeurs, waar de levensvreugde vanaf spat. Ademstokkend mooi is de auto. En dat is geen verrassing, aangezien Henrik Fisker als autodesig-
ner de betoverende BMW Z8 en een hele rits Aston Martins uit zijn potlood wrong. Sinds hij onder eigen vlag vaart, ontwikkelde hij een eigen vormtaal, die resulteert in een soort Maserati Quattroporte in het kwadraat. Subtiel is het allerminst en de proporties zijn haast karikaturaal. De auto is even lang als een Mercedes S-Klasse, even breed als een Hummer en even laag als een Lamborghini. Bovendien is de kont zo wellustig dat het bijna obsceen is – eerder Marilyn Monroe dan Betty Boop – terwijl sommige details al te expliciet zijn vorm gegeven. Toch komt de auto ermee weg. Zoals je een Amerikaan zijn optimistische stijl vergeeft, omdat het zo’n consequente levenshouding is. Het opmerkelijke lijnenspel camoufleert dat dit een enorme auto is, die tot de nok is gevuld met toptechnologie. Naast een stel lithium-ion batterijen in de middentunnel, heeft hij twee 200 pk sterke elektromotoren die de achterwielen aandrijven én een 260 pk sterke 2,5 liter viercilinder benzinemotor in de neus. Net als bij de Opel Ampera fungeert deze laatste als range-extender die te hulp schiet als de batterijen leeg zijn. Maar in tegenstelling tot bij de Opel, drijft die verbrandingsmotor hier nooit rechtstreeks de wielen aan. In de Fisker levert hij slechts nieuwe elektriciteit om zorgeloos voort te zoemen. En ook anders dan de Opel … levert de Fisker wel veel rijplezier op.
Nooit meer tanken Die pret stamt niet van een verbrandingsmotor die jankend in de hoge toeren de trommelvliezen streelt, wel van een haast onophoudelijke hoop kracht die schijnbaar emotieloos en in erg gulle plakken vrijkomt. Dat ervaar je vooral in de fluisterstille stealth modus, als de Fisker uitsluitend wordt voortgestuwd door elektrische kracht. Dan verteert hij de sprint van 0 tot 100 km/u in minder dan 8 tellen, terwijl hij een top van 153 km/u laat noteren. In sportmodus
[ CAPITAL 16 ]
52
mobiel
speelt de verbrandingsmotor mee, waardoor de 2,5 ton zware Karma in minder dan 6 seconden naar 100 km/u spurt en aftopt op 200 km/u. Meer kan een mens niet verlangen in deze tijden. Vooral niet omdat de Fisker die kloeke prestaties combineert met onthutsend lage verbruiks- en emissiecijfers. Officieel heeft hij amper 2,4 liter benzine nodig voor 100 gecombineerde kilometers, terwijl hij nauwelijks 53 gram CO2 per kilometer uitstoot. Geen Prius of Smart doet beter. Nochtans zijn die getallen voornamelijk theoretisch. Hoe ver je in praktijk onder of boven die waarden uitkomt, hangt helemaal af van hoe je de Fisker gebruikt. Zet je hem voor elke rit acht uur opzij, om hem vol elektriciteit te laden? Dan kom je 70 kilometer ver zonder één drup benzine op te souperen, één gram CO2 te lossen en zelfs maar één eurocent te verliezen – als die elektriciteit van zonnepanelen of windenergie stamt
en je de sportstand laat voor wat hij is. Veel forenzen kunnen zo eeuwig voorbij alle benzinestations flitsen, behalve dan misschien voor hun jaarlijkse vakantie. Spannender, ecologischer én goedkoper kun je nauwelijks onderweg zijn. Maar jakker je dagelijks honderden kilometers met het gas op de plank, of heb je weinig zin om de Fisker telkens weer aan de stekker te hangen? Dan ben je beter af met een Audi A7 of BMW 6-reeks diesel.
Bromtol Fisker is een relatief kleine constructeur, die net zijn eerste pasjes zet. Toch voelt de Karma erg volwassen aan. De auto ligt mooi op de weg en biedt
[ CAPITAL 16 ]
53
“ Jakker je dagelijks honderden kilometers met het gas op de plank, of heb je weinig zin om de Fisker telkens weer aan de stekker te hangen? Dan ben je beter af met een Audi A7 of BMW 6-reeks diesel.”
MOB I E L
een gezond compromis tussen sportief en comfortabel sturen, al is hij te groot en te zwaar om als een wildebras aan de rol te gaan. Dat verwacht ook niemand. Het is vooral aangenaam om in stealth modus geruisloos tempo te maken. Een Bentley doet dat niet beter. Alleen een kniesoor stoort zich er aan dat hij dan iets trager is. Als het nog vlotter moet, laat je de elektromotoren en de benzinemotor mooi samenspelen. Ondanks het hogere verbruik kom je zo zelfs ruim 500 kilometer ver. Dat klinkt allemaal moeilijker dan het is. In praktijk moet je gewoon gas geven en genieten. De overgang tussen beide aandrijvingen gebeurt zo subtiel dat de meeste chauffeurs het niet eens merken. Onderweg met de Fisker krijg je overal enthousiaste duimen, omdat het publiek niet tegen je stinkende uitlaat aan zit te kijken. Hij heeft weliswaar net zulke foute zijuitlaten als een Cobra of andere brulboeien uit de States. Maar hier walmen slechts piepkleine wolkjes vieze lucht naar buiten als de elektriciteit op is, en zelfs helemaal niets als je braafjes op batterijkracht rijdt. Wel produceert de uitlaat tot 50 km/u een kunstmatig, lichtjes irritant riedeltje om nonchalante voetgangers duidelijk te maken dat je in aantocht bent. Daarna neemt het afrolgeluid van de pletwalsbrede banden die aankondigende rol over.
Fisker kon het niet laten om de auto te tooien met enkele ecologische vondsten, zoals magnoliablaadjes die in het kunststof werden verwerkt. Zonnepanelen op het dak geven de auto een hightech sfeertje mee en leveren gratis stroom voor de airco en de boordelektronica. Afhankelijk van het uitrustingsniveau krijgt het meubilair leder van Schotse koeien die van vrije uitloop mochten genieten (Ecosport) of babybilletjeszacht alcantara dat vrij is van dierlijke producten (Ecostandaard of Ecochic). Voor deze auto werd ook geen boom neergehaald. Op het dashboard zit mahoniesprokkelhout uit Californische bossen of opgediepte eik uit het Michiganmeer. Het siert Fisker dat hij niet overdrijft
“Binnenin is de Karma een paleis van goede smaak, behalve dan het lelijke stuurwiel en potsierlijke logo dat een Californisch zonsopgang moet verbeelden.”
What’s in a name? Binnenin is de Karma een paleis van goede smaak, behalve dan het lelijke stuurwiel en potsierlijke logo dat een Californische zonsopgang moet verbeelden. De afwerking luistert niet overal even strak, maar voorts ziet het er puik uit. Fisker heeft niet alleen de aandrijflijn tegen het licht gehouden, ook qua interieuraankleding tast hij nieuwe horizonten af. Het strakke, uitgepuurde dashboard is een verademing, nu bijna alle luxeautomobielen verzuipen in een overaanbod van knopjes en functies. Je vindt meteen een goede plek in de mooie fauteuils, de klimaatregeling functioneert uit de kunst, en radio en navigatie doen gewoon wat je ervan verwacht.
[ CAPITAL 16 ]
54
mobiel
met dit soort slimmigheden. De auto heeft geen groen getinte, tenenkrullende benamingen nodig om duidelijk te maken waarvoor hij staat. Deze auto is een statement op zich.
Voor schoonheid moet je lijden Omdat hij propvol technologie zit, is de kofferbak allerminst bemeten op de reisbagage van vier en ook achterin luistert het erg nauw. Een volwassene die langer is dan 1,80 meter, houdt het daar maar enkele minuten vol. Dat is de prijs die je betaalt
hem nooit ofte nimmer aan het stopcontact hangt en dus net zo vrolijk benzine verstookt als iedere andere chauffeur. Het is mooi dat er nauwelijks opties zijn – daar kunnen de grote drie uit Duitsland nog lessen uit trekken – al hinkelt de Karma wel stevig achterop qua speeltjes die veiligheid of welbehagen naar een hoger niveau tillen. Geen gesofistikeerde rijhulpsystemen, nachtkijkers, head-up-displays, adaptieve cruisecontroles, geïntegreerde televisieschermen … Dat is geen schande. Merken als Maserati of Aston Martin kunnen die razende elektronische evolutie evenmin volgen. Net als Fisker compenseren de Italianen en Britten dat ruimschoots met hun exclusief imago en hun unieke rijeigenschappen.
Waardig alternatief
voor het groene randje. Ook aan de kassa tikt die overigens stevig door. Voor de Ecostandaard instapversie betaal je minimaal € 103 500. De mooist aangeklede Ecochic staat voor € 119 185 in de prijslijst. Maar in Vlaanderen betaal je geen BIV en slechts een jaarlijkse rijtaks van € 385,84. Dankzij de lage CO2-uitstoot is deze milieuknuffelaar zelfs 100 procent fiscaal aftrekbaar en rekent de overheid amper 4 procent voordeel van alle aard. Ook als je
[ CAPITAL 16 ]
55
Fisker heeft perfect begrepen dat een groene inborst niet genoeg is om klanten te verleiden. Uitgezonderd enkele zeer groothartige early adopters, verlangen autokopers gewoon veel waar en nog meer plezier en uitstraling voor hun geld. Dat biedt de Fisker Karma. Niet voor mensen die dagelijks honderden kilometers vreten. Maar een bedrijfsleider die de natuur en zijn eigen imago een warm hart toedraagt en dagelijks slechts enkele tientallen kilometers pendelt, vindt nergens anders een beter, mooier, plezanter en spannender alternatief. En toch, ondanks die verfrissende aanpak, is de Karma niet echt een revolutie. Daarvoor bewandelt hij nog iets te veel de vertrouwde paden. Dat is maar goed ook. Al te vaak is gebleken dat autokopers conservatief handelen, waardoor baanbrekende automobielen geheid uitdraaiden op commerciële rampen. Dan is de Fisker zoveel slimmer. Hij ziet er adembenemend uit, is een rijdend bewijs van goede smaak én progressief denken. Terwijl hij net genoeg buiten de lijntjes kleurt om het spannend te houden, zonder ooit bevreemdend aan te voelen. Om een stempel op de mobiliteit te drukken, is zijn prijskaartje helaas te stevig en zijn ruimteaanbod te beperkt. Maar ondertussen is hij wel het perfecte speeltje voor goedboerende én goedbedoelende ondernemers, die niet met een Toyota Prius in spaarstand over het uiterst rechtse baanvak willen sjokken. De wereld kan slechts blij zijn met die evolutie.
e e n k la n t v e r t e lt
De L i m bu rg se be dr i j f s a dv i se u r e n p r o f e s s i o n e e l b a l l o n va a r d e r R e n e M a t h e i
profiel: WIE René Mathei is 58 en woont in Heers, een dorpje tussen Sint-Truiden en Tongeren.
WAT Hij werkt parttime als schade-expert bij een multinational en parttime als luchtballonpiloot.
WAAR www.admiralballooning.be
Een luchtballonpiloot met hoogtevrees Stel u hebt een veeleisende fulltime job én uw hobby begint uit de hand te lopen. Doe dan zoals René Mathei. Hij verruilde zijn baan als multinational directeur voor een zelfstandig statuut. Nu is hij ’s winters bedrijfsadviseur en ’s zomers professioneel luchtballonpiloot. Dankzij Optima is de Limburgse ondernemer klaar voor de toekomst. TEkst Iris De Feijter foto’s Rudi Van Beek
[ CAPITAL 16 ]
56
EEN K L A N T VER T E LT
[ CAPITAL 16 ]
57
EEN K L A N T VER T E LT
“
Verandering van spijs doet eten. Maar het doet ook wérken,” klinkt de Limburgse ondernemer René Mathei enthousiast. En hij kan het weten. De ene helft van het jaar werkt hij als bedrijfsadviseur en de andere helft als ballonvaarder. “Elk voorjaar ben ik blij als het ballonseizoen weer op gang komt en ik passagiers mee de lucht in mag nemen. Ik vaar nu eenmaal ontzettend graag. Maar hoe aangenaam het ook is, toch verveelt het na een tijdje. Zes maanden later hang ik de ballon weer aan de haak en kruip ik achter mijn bureau. ’s Winters werk ik als adviseur voor Belfor: een multinational gespecialiseerd in het herstellen van toestellen na brand- of waterschade. Ik voer voor hen schade-expertises uit in binnen- en buitenland. Zo zat ik deze winter twee maanden in Bangkok,” aldus Mathei. Hij is opgeleid als ingenieur en werkte na zijn studies voor verschillende multinationals. Daar bekleedde hij verantwoordelijke functies en werd uiteindelijk directeur. Maar zo’n
verantwoordelijke fulltime job werd steeds lastiger te combineren met zijn grote passie: luchtballonvaren. “Ook als directeur ben je gewoon loontrekkende. Ik maakte lange dagen en kon mijn uren niet zelf indelen. Veel tijd voor mijn ballonvaarten had ik dus niet. Daarom zocht ik een flexibelere job. Het zelfstandigenstatuut was voor mij de ideale oplossing.”
Overweldigende stilte Dik tien jaar geleden zegde Mathei zijn vaste baan vaarwel. Spijt van zijn keuze heeft hij allerminst. “De afwisseling bevalt me erg goed. Bovendien is mijn bedrijf in de afgelopen jaren flink gegroeid. Ik begon van nul, maar intussen draai ik een mooie omzet. De adviesjob doe ik alleen, maar het ballonvaartbedrijf
– genaamd Admiral Ballooning – run ik samen met mijn vrouw. Eigenlijk heb ik mijn liefde voor de luchtballon aan haar te danken. Lang geleden gaf ik haar een vlucht cadeau voor haar verjaardag. Zelf vloog ik ook eventjes mee en ik vond het meteen fantastisch. En dan te denken dat ik eigenlijk heel erge hoogtevrees heb. Gelukkig steekt die angst alleen de kop op als je nog contact hebt met de aarde, zoals op een ladder of de bovenste verdieping van een wolkenkrabber. Zodra je het contact met de grond verliest, heb je geen hoogtevrees meer,” weet Mathei. Hij is dol op het luchtruim. Hij is ook vliegtuig- en helikopterpiloot, maar een ballonvaart overtreft alles volgens hem. “Het is stukken avontuurlijker en je blijft veel dichter bij de natuur. De
“Het zelfstandigenstatuut was voor mij de ideale oplossing.”
vlucht vertrekt op een veld en eindigt daar ook. Een vliegtuig moet je doorgaans ophalen en parkeren in een vuile hangar. Bovendien gaat het contact met je passagiers in een vliegtuig niet verder dan: “Ladies and gentlemen, this is your captain speaking, bla bla bla …” In de ballon sta ik letterlijk tússen mijn medereizigers. Sommigen zijn in het begin wat angstig, maar dat slaat vaak om in euforie. De stilte tijdens een ballonvaart is dan ook overweldigend. Echt, wie nog nooit een ballonvaart meemaakte, mist iets.” Nadat Mathei het luchtballonvaren ontdekte, begon hij te dromen van een eigen ballon. Een flinke investering, maar na een tijdje nadenken én sparen kocht het echtpaar hun eerste exemplaar. “Dat was een klein model. Daarna volgde er een iets grotere, dan nog een iets grotere en intussen hebben we twee grote ballons: eentje voor 6 en eentje voor 12 personen. Ons bedrijf Admiral Ballooning mikt niet alleen op particulieren, maar ook op bedrijven. Zo’n vlucht is ideaal als incentive.” Dat Mathei in Limburg woont, komt goed van pas. Goede landingsplaatsen zijn immers een conditio sine qua non voor een ballonvaart. “Zeker in het zuiden van Limburg is er veel landbouwgrond: ideaal om te landen. In het noorden zijn er meer bossen en moet je beter zoeken naar een plekje. Omdat ik veel in dezelfde streek vaar, zie ik het landschap echt veranderen. Voorkeur voor een seizoen heb ik niet. Elk seizoen heeft zijn eigen charmes en zijn eigen kleuren. Dat gaat verder dan len-
[ CAPITAL 16 ]
58
EEN K L A N T VER T E LT
tegroen en herfstbruin. Er zijn talloze schakeringen,” vertelt Mathei enthousiast. “Je hoort het, ik geniet evenveel van elke ballonvaart als mijn passagiers. Ik doe het met hart en ziel. Ik heb echt van mijn hobby mijn werk kunnen maken.”
Domino Mathei mag dan tevreden zijn met zijn eigen bedrijf, hij moet nu natuurlijk wel veel meer regelen dan toen hij in loondienst was. Bij die papierwinkel kon hij wel wat hulp gebruiken. “Ik had nog nooit van Optima gehoord tot ik een kleine twee jaar geleden een folder in de bus kreeg. Daar zat ook een uitnodiging bij voor een infosessie in Bilzen. Samen met mijn vrouw ging ik daarheen en we waren al snel
Optima Bank
Thomas Weyts Manager Estate Planning
expertise
De audit, een noodzakelijke basis voor een alomvattend financieel plan De financiële crisis en de volatiliteit die de financiële markten de jongste jaren kenmerkt, heeft al heel wat inkt doen vloeien over welke risico’s particuliere beleggers kunnen en mogen nemen. Heel wat investeerders hebben immers moeten vaststellen dat ze producten hadden gekocht die amper of zelfs helemaal niet bij hun profiel pasten, laat staan dat ze precies begrepen waarin ze precies belegden. Met alle jammerlijke gevolgen vandien. Dat nieuw risicobesef heeft ervoor gezorgd dat de relatie tussen de klant en zijn adviseurs opnieuw in de spotlights staat. Nooit was de nood aan advies en begeleiding vanuit het perspectief van de klant immers zo hoog als vandaag.
Het startpunt van onze dienstverlening is evenwel altijd hetzelfde: de Financial Planning Audit, een lijvig rapport waarin de situatie van iedere klant wordt uitgespit tot in de kleinste details. We stellen daarbij ook vragen die de klant zichzelf misschien nog niet had gesteld, zoals: “kom ik na mijn pensioen wel rond als ik mijn levensstandaard wil behouden?”. Pas wanneer we onze klant écht kennen, kunnen we beginnen aan een goede financiële planning. In de diepte De audit brengt dan ook niet alleen in kaart hoe de situatie van elke klant vandaag is. De auditors van Optima, met ervaring in duizenden dossiers, leggen ook eventuele pijnpunten bloot. (bvb. het inschatten van de financiële draagwijdte van een overlijden, het behoud van de levensstandaard na pensionering, bekijken of de rechtsvorm van de vennootschap wel optimaal is, enzovoort). We kijken hoe de situatie geoptimaliseerd kan worden, en maken een zo gedetailleerd mogelijke simulatie van waar de klant op afstevent. Daarvoor hebben we trouwens een unieke softwaretool ontwikkeld, die onze fiscalisten toelaat om – samen met een aantal externe specialisten of met de bestaande adviseurs van de klant – zelf nog meer dan anders ‘in de diepte’ te werken op elk dossier. Geen twee klantendossiers zijn immers precies hetzelfde, en bovendien evolueert het investeerdersprofiel mee met de levenssituatie van de klant. Ons financieel plan voor iemand van 60 zal dan ook anders zijn dan aan iemand met precies hetzelfde profiel, maar die 10 jaar jonger is.
Client approach De essentie van financiële planning is dat deze benadering vertrekt vanuit de situatie van de klant (client approach) en niet vanuit het te verkopen product. Bij Optima vinden we dat een persoonlijk financieel en fiscaal plan – opgemaakt door juristen, licentiaten notariaat en economisten – de enige juiste basis is voor een goed begeleide en verantwoorde vermogensopbouw. Niet alleen wat het vermogen zelf betreft: het inkomen, het (toekomstig) pensioen en de successie van iedere klant afzonderlijk hangen daar onlosmakelijk aan vast. Logisch dus, dat we – zoals hiernaast beschreven – samen met de klant ook vaak externe specialisten in één specifiek vakdomein betrekken bij hun individueel dossier.
[ CAPITAL 16 ]
59
EEN K L A N T VER T E LT
overtuigd van de diensten die Optima ons bood. Vroeger klopte ik – zoals zovelen – aan bij mijn bank voor advies. Maar zij verkopen natuurlijk enkel hun eigen producten. Optima is onbevooroordeeld. Die onafhankelijkheid schept veel vertrouwen. Ze raden niet hun eigen product aan, maar het béste product. Dat ze daar van meeprofiteren, vind ik geen enkel probleem,” legt Mathei uit. “Nadat we het contract
“De afspraken met Optima waren een stok achter de deur om knopen door te hakken.”
ondertekenden, zette onze planner Gunter America eerst heel sec alles op een rijtje. Zo zagen we hoe we ervoor stonden. Cru gezegd: Hoe rijk – of hoe arm – we eigenlijk waren. Natuurlijk hadden we zelf wel een idee van ons kapitaal en onze investeringen, maar het was een echte eyeopener om dat allemaal samen op één blad papier te zien en de optelsom te maken. Gunter drukte ons ook met de neus op minder leuke feiten. Zo vertelde hij dat ik volgens de statistieken nog ongeveer 20 jaar te leven heb. En hij vroeg of ik daar al iets voor geregeld had. Natuurlijk had ik daar zelf ook al eens over nagedacht, maar echt concrete maatregelen had ik nog niet genomen. Zo ging het met veel van die zaken. Ik begon eraan, maar schoof het vervolgens voor me uit. De afspraken bij Optima waren een stok achter de deur om nu wél knopen door te hakken. Na de ‘inventaris’ begon het echte werk. Gunter toonde ons wat we moesten doen om de vier peilers – inkomen, vermogen, pensioen en nalatenschap – goed te regelen. De grote moeilijkheid: ze zitten helemaal met elkaar verweven. Elke aanpassing heeft grote gevolgen. Door één investering te doen, drong de vraag van het nalatenschap zich op. Onze dochter wil immers later de zaak overnemen. Maar daarvoor moest mijn huwelijkscontract worden aangepast en dáárvoor weer mijn ondernemingsstatuten. Dat wordt allemaal vastgelegd bij de notaris. Dat kost veel tijd en geld, maar nu het achter de rug is, ben ik heel blij dat ik het gedaan heb. Nu alles geregeld is, ben ik gerust.”
Ook als klant van Optima Bank met uw verhaal in Capital? Dat kan. De redactie selecteert ieder kwartaal een inzending die onze fotograaf op bezoek krijgt. Mail uw vragen en opmerkingen naar capital@optima.be
[ CAPITAL 16 ]
60
VR I J E T I J D
e x perts selecteren
de betere des dingen levens reizen
g ast r o n o m i e
c u lt u u r
De Belg lijkt op veel te besparen, maar allerminst op ontspanning. Vandaar vroeg Capital drie experts van het goede leven naar hun ultieme zomertips. Ontdek welke wonderen er klaar liggen om door u ontdekt te worden. Tenslotte is een goed gevoel â&#x20AC;&#x201C; en laat het over reizen, gastronomie of cultuur gaan â&#x20AC;&#x201C; ook geld waard!
[ CAPITAL 16 ]
61
reizen
TIPS VAN d e b b i e pa p p y n, r e i s j o u r n a l i s t e
www.asteriaexpeditions.be
Pa poea Nieu w Guinea
Groots festival Guinea tijdens de beste periode van het jaar: wanneer een van de meest opmerkelijke festivals in de wereld plaatsvindt. Het Sing Sing festival in Goroka, diep in de Highlands van Papoea Nieuw Guinea, is een merkwaardig spektakel van dans, zang en gebruiken, opgevoerd door meer dan 100 lokale stammen. Duizenden locals reizen dan naar deze stad. Asteria Expeditions trok al meer dan 30 keer naar dit onbekende land en biedt nu dit 13-daags programma aan vanaf € 6 690, internationale vlucht inbegrepen.
Trek in september dit jaar met het Belgische Asteria Expeditions naar een van de grootste culturele evenementen in dit ongerepte deel van de wereld. Niet voor niets valt deze trip onder het assortiment ‘reizen buiten het gewone’. Papoea Nieuw Guinea is nog altijd een van de meest onbekende en minst toeristische landen in de wereld. Het is een uitzonderlijke bestemming, met een rijk cultureel aanbod, prachtige natuur en een azuurblauwe Pacific die iedere duiker en snorkelaar zal bekoren. Asteria Expeditions trekt naar Papoea Nieuw
[ CAPITAL 16 ]
62
v r ij e tij d
noord-a merik a
cabotlinks.com / capebretonisland.com
Austr a lie
Sporen door de Outback Een nieuwe treinreis met een van de mooiste treinen in het zuidelijke halfrond gaat van Adelaide naar Melbourne of Brisbane en passeert door vier staten van Australië. Maar liefst 2 810 kilometer legt de Southern Spirit af in zes dagen. U ontdekt de grote Australische Outback, maar ook de Murray Rivier, verschillende nationale parken en zelfs wijndomeinen, allemaal inbegrepen in de prijs. Deze Whistle Stop Tours laten u onderweg proeven van alle hoogtepunten van de regio’s waardoor de Great Southern Spirit passeert. Er zijn maar twee categorieën: Gold of Platinum, die alleen het beste van treinreizen Down Under voorstellen. Vanaf ongeveer € 3 370 per persoon, alles inbegrepen, uitgezonderd vluchten. Met Etihad Airways vliegt u vanuit Brussel naar Melbourne vanaf € 1 099, taksen in. Vliegt u in business, vanaf € 4 986, taksen in? Dan wordt u in België en in Melbourne van en naar de luchthaven met de limousine afgehaald en gebracht.
Golfen op het mooiste eiland Het internationale reisblad Travel & Leisure riep Cape Breton in het Canadese Nova Scotia uit tot het mooiste eiland van Noord-Amerika. Meer nog, golfkenners beweren dat de splinternieuwe Cabot Links Golf snel tot een van de mooiste 18-hole linksland courses in de wereld zal worden gerekend. Gelegen in rustig Nova Scotia, in Oost-Canada, werd Cabot Links ontworpen door de Canadees Rod Whitman. De locatie is sensationeel, met zicht over de woeste oceaan langs de westkust van Cape Breton. Hole 13 en 16 vechten momenteel nog om de titel van mooiste signature hole. Ze omarmen de kustlijn en vloeien als het ware samen met de zachte, parelwitte stranden. Fijn extraatje is het charmante minidorp Inverness dichtbij de course, perfect voor een avondje uit na het spel. Bij de golf is er ook een hotel en op Cape Breton maakt u fantastische roadtrips langs de kust. Halt houden doet u voor een bezoekje aan whiskystokerijen of om in charmante restaurantjes de lokale krab- en andere delicatessen uit de Atlantic te proeven.
www.greatsouthernrail.com.au / boeken via www.aussietours.be
www.hotel-Angelou-leros.com
griek enl a nd
Griekse charmelogies Het mooiste, meest geheime logeeradres van de Dodekanesos is een eeuwenoude villa, verborgen in het groen op het charmante eiland Leros. De dame des huizes, de charismatische Marianna Angelou, erfde de vakantievilla van haar overgrootmoeder en runt het nu met veel passie en een vleugje eigenzinnigheid. Er zijn maar acht kamers, allemaal anders ingericht. Sommige kamers geven via een balkonnetje uit op de groene tuin en in de verte de zee, andere liggen in de koele vertrekken beneden, gedecoreerd met antiek en waardevolle snuisterijen. Marianna is beroemd voor haar rijkelijke ontbijten met verse confituren, taarten en zelfgebakken brood. Haar keuken is een geheim boudoir, waar ze aan de grote stoof de meest delicate zoetigheden voor haar gasten bakt. De verfijnde cliënteel komt hier meestal om te genieten van de rust, het strand dat op wandelafstand ligt en de vele stadjes van het eiland. Leros is vlot te bereiken vanaf Patmos of Kos en perfect om te combineren met nog geheimere eilandjes in de buurt, zoals Arki, Fourni en Marathi waar de internationale jetset zich regelmatig ophoudt met grote jachtboten. Vanaf € 80 per nacht.
[ CAPITAL 16 ]
63
gastronomie
TIPS VAN PETER GOOSSENS , H OF VAN CLEVE
www.steirereck.at
Steirereck – W enen
Ingehouden revolutionairen Op een van de mooiste plekjes van Wenen, pal in het Stadtpark ligt ook het tweesterrenrestaurant Steirereck. Vader Heinz Reitbauer is de eigenaar, zoon Heinz junior de kok. De naam van het restaurant is afgeleid van de zuidelijke Oostenrijkse provincie Styria. De gerechten worden bereid met producten uit de streek, maar kunnen nauwelijks traditioneel genoemd worden. Steirereck won dit jaar de Slow Food UK Award en in de top 50 van de Beste Restaurants ter Wereld staat het op de elfde plaats, elf plaatsen hoger dan vorig jaar. De jury noemde de Reitbauers ‘low key revolutionary’, die vergeten Oostenrijkse cuisine weer onder de aandacht brengen.
Septime – Pa rijs
www.septime-charonne.fr
Zonder trucjes In Parijs opende chef Bertrant Grébout, een twintiger die al een Michelinster bij elkaar kookte, de bistro Septime, nu al een trendsetter in de Franse hoofdstad. Grébout hoort tot de generatie koks die ook echt koken, en die geen trucjes nodig hebben om te verbergen dat ze niet weten wat ze doen. De kaart van Septime is beperkt, maar wordt heel regelmatig geüpdatet. In een sober decor serveert Grébout goede ingrediënten, intelligent klaargemaakt en mooi gepresenteerd. Snel reserveren, nu het nog betaalbaar is. En een tip: vraag een tafel met zicht op de open keuken.
[ CAPITAL 16 ]
64
v r ij e tij d
Elev en M a dison Pa rk – New York
www.elevenmadisonpark.com
Een topjaar Chef Daniel Humm en eigenaar Will Guidara werken al van in het begin samen. En het afgelopen jaar was een topjaar voor het duo. Eleven Madison Park kreeg in een klap twee Michelinsterren extra en is nu een driesterrenrestaurant. En bovendien belandde het ook in de top 10 van de top 50 van de Beste Restaurants ter Wereld. In dit door en door New Yorkse restaurant kiezen de klanten geen gerechten, maar de hoofdingrediënten voor elke gang. En daar gaat de kok dan mee aan de slag. Zodat u toch weer elke keer verrast wordt.
Sh a ng Pa l ace – Pa rijs
China aan de Seine
Dinner by Heston Blumenth a l – Londen
www.dinnerbyheston.com
Een bezoekje brengen aan China, zonder Parijs te verlaten? Dat kan in Shang Palace, een van de drie restaurants van het Parijse Shangri-La Hotel, op een paar honderd meter van de Eiffeltoren en de Seine. Chef Frank Xu serveert er sinds september vorig jaar een authentieke Kantonese keuken, die weinig toegevingen doet aan westerse smaakpapillen. Dus geen fluo oranje gelakte kip in zoetzure saus, wel in de wok gebakken duif met groenten, of paddenstoelen met garnalenpasta. Het Aziatische decor is minimalistisch en elegant. Xu kreeg ondertussen ook al een Michelin-ster.
Zoals Hendrik de Achtste Heston Blumenthal, bekend van The Fat Duck en van televisie, en zijn collega Ashley Palmer-Watts bestudeerden jarenlang de geschiedenis van de Britse gastronomie. Ze raadpleegden historici en spendeerden uren in The British Library en het koninklijk paleis. Het resultaat van dat studiewerk vindt u op de kaart van Dinner By Heston Blumenthal. Dat restaurant opende vorig jaar, kreeg prompt een Michelinster en belandde meteen op de negende plaats in de top 50 van de Beste Restaurants ter Wereld. Een voorbeeld van Blumenthals historische keuken? Tijdens feesten aan het Tudor-hof van Hendrik VIII werden gasten vaak verrast door vleesgerechten, die er uitzagen als fruit. Vandaag vindt u op de kaart van Dinner opnieuw de Mandarin Meat Fruit: uiteraard verfijnder en subtieler dan in de vijftiende eeuw. Maar nog altijd net zo verrassend en plezierig!
[ CAPITAL 16 ]
65
www.shangri-la.com/paris/shangrila
cultuur
TIPS VAN M a r c H o lt h o f, c u lt u u r j o u r n a l i s t
vlaamseopera.be
V l a a mse Oper a
Pythoneske hellevaart De Franse componist Hector Berlioz baseerde zijn opera ‘La Damnation de Faust’ op Goethes literaire klassieker. De Vlaamse Opera deed voor de enscenering een beroep op filmregisseur Terry Gilliam, bekend van Monty Python’s Flying Circus. Gilliam maakt hiermee zijn baanbrekende operadebuut. De Britse pers was laaiend over deze coproductie met The English National Opera die ‘an unqualified triumph’ werd genoemd. Gilliam belooft een muzikale hellevaart om niet licht te vergeten. Vanaf 16 september in Gent, daarna in Antwerpen.
Ja zz Middelheim
www.jazzmiddelheim.be
Doorrookte Italiaanse melancholie Paolo Conte komt op 18 augustus naar Jazz Middelheim. Conte, inmiddels 75, had al een leven als advocaat en jazzmuzikant achter de rug, toen hij in 1987 doorbrak met het nummer ‘Max’. Conte speelde als student vibrafoon in een bandje en hij steekt nooit zijn liefde voor de jazz weg. Zijn zware, doorrookte stem en zijn treurige, vaak melancholieke teksten werden zijn handelsmerk. Het album ‘Aguaplano’ was ook bij ons een groot succes.
[ CAPITAL 16 ]
66
v r ij e tij d
K l a r a Festi va l
Spiritualiteit en natuur in de muziek www.bozar.be
Summer of Photogr a ph y
Europese landschappen De centrale tentoonstelling van de ‘Summer of Photography’ brengt in Bozar een 160-tal landschapsfoto’s van meer dan 40 Europese hedendaagse fotografen samen. De tentoonstelling focust op de gelijkenissen én de verschillen van het landschap doorheen Europa, maar ook van de houding tegenover dat landschap. Er wordt werk getoond van internationaal gerenommeerde fotografen zoals Elina Brotherus (foto), Andreas Gursky, Massimo Vitali, Olafur Eliasson, Pedro Cabrita Reis en Carl De Keyzer.
Onder de noemer ‘Knockin’ on Heaven’s Door!’ presenteert het KlaraFestival 2012 van 31 augustus tot 14 september een programma waarin spiritualiteit en natuur elkaar ontmoeten. Wat mag u verwachten? Een even uitdagend als multidisciplinair programma, met naast klassieke muziek ook dans, opera, muziektheater, videokunst en zelfs pop. Voor het eerst treedt het KlaraFestival ook buiten de grenzen van Brussel met nieuwe partners als deSingel in Antwerpen en het Concertgebouw in Brugge.
Konink lijk e Musea voor Schone Kunsten va n Belgie
Jordaens en de Antieken Van het beroemde trio Vlaamse barokschilders ‘Rubens-Van Dyck-Jordaens’ is Jacob Jordaens (Antwerpen 1593-1678) de minst bekende en geliefde. Deze tentoonstelling wil van Jordaens een geheel nieuw beeld ophangen. In plaats van de ongecompliceerde gezelligheid van ‘De Koning drinkt!’ komt de schilder van mythologische en antieke thema´s aan bod die op intelligente wijze marktaandeel afsnoepte van Rubens. Meer dan 80 schilderijen en tekeningen, tapijten en beelden van Jordaens worden getoond. Vanaf 12 oktober. www.klarafestival.be
www.fine-arts-museum.be
[ CAPITAL 16 ]
67
o pi n i e
XXXXXXXXXX koe n pe t i t
Spontaan teveel belastingen betalen?
Gezien de budgettaire omstandigheden waarin ons land is verzeild geraakt, kijkt niemand nog verwonderd op wanneer een aantal belasting verhogende maatregelen worden ingevoerd. Wanneer deze beslissingen kaderen in een duidelijke lange termijnvisie en een evenwichtige belastingpolitiek, en wanneer deze extra belastingen duidelijk, transparant en voor de burger gemakkelijk becijferbaar zijn, dan valt voor deze piste misschien nog iets te zeggen. Of de door deze regering al genomen begrotingsmaatregelen kaderen in een even wichtige belastingpolitiek en een lange term ijnvisie, is voer voor lange en ongetwijfeld boeiende discussies. Waar geen twijfel kan over bestaan is dat de meest recente fiscale initiatieven uitblinken in een gebrek aan eenvoud, transparantie en ondubbelzinnigheid.
Ook de nieuwe anti-misbruik bepalingen laten op dit ogenblik zeer veel interpretatieruimte open. Of is het de bedoeling dat ook hier de vooruitziende en plannende burger in het financieel-juridische bos wordt gedropt zonder te weten welke richting hij uit moet, zodat hij niet langer het legitieme pad van de minst belaste weg zoekt?
“De voor veel beleggers belangrijk geachte discretie is discreet aan het verdwijnen.” koen petit executive manager competence center
Neem nu de belasting op het voordeel alle aard van bedrijfswagens: geen kat die (zelfs na herhaaldelijk bijschaven van de wet) op dit ogenblik weet wat de exacte basis is waarop de belastbare inkomsten moeten worden berekend, eenvoudigweg omdat er geen databank voorhanden is met de cataloguswaarde van wagens. Of is het de bedoeling dat we als belastingplichtige meteen de hoogste waarde nemen om zeker geen fouten te maken tegen de wetgeving bij de berekening van het belastbaar voordeel?
[ CAPITAL 16 ]
68
De nieuwe maatregelen in het kader van de roerende voorheffing konden in dit rijtje niet ontbreken. Bijzonder creatief in deze wetgeving is dat u de mogelijkheid wordt geboden om spontaan de bijkomende heffing van 4 procent te betalen bovenop het tarief van 21 procent. Misschien is dit wel de enige werkbare optie om uit het kluwen te geraken wanneer u bijvoorbeeld een familiale beleggingsportefeuille hebt gestructureerd in een maatschap. Is het de bedoeling dat de moeite van enig rekenwerk wordt afgekocht en de kans op hoofdpijn bij de studie van deze nieuwe wet vermeden wordt door 4 procent extra in de zak van vadertje staat te stoppen? Vergeet daarbij niet dat er intussen, zelfs indien u deze extra financiële inspanning zou hebben opgehoest, er toch nog een centraal register met betrekking tot roerend inkomen wordt aangelegd en de voor vele beleggers belangrijk geachte discretie discreet is verdwenen ….
Beeldspraak Sterke oplossingen spreken voor zich – USM meubelsystemen zetten aan tot een andere werkwijze.
Distributie België: MUST n.v., Massenet laan 6, 1190 Brussel Tel. 02 347 03 18, Fax 02 343 49 79, usm.must@skynet.be, www.must-online.be Headquarter: USM U.Schärer Söhne AG, Münsingen Switzerland www.usm.com
www.porsche.be
U zal enkel uw emoties niet onder controle kunnen houden. De nieuwe 911 Carrera Cabriolet.
Milieu-informatie (KB 19/03/2004) : www.porsche.be
GEMIDDELD VERBRUIK (L/100 KM): 8,4 - 9,7 / CO2-UITSTOOT (G/KM): 198 - 229.