Capital 11 by Optima Bank nv

debat

Een goed financieel plan maak je niet alleen stand van zaken

Bijverdienen na uw pensioen REPORTAGE

De koninklijke villa OPTIMA OPEN

Borg vs. McEnroe in Knokke auto

Tekenaar-Octaanliefhebber Ever Meulen belgen met een plan

capital11 optima magazine

Virginie Saverys

ja argang III

mei 2011

PIERRE

RION – Ondernemer-Piloot –

“Het geheim wapen van Wallonië.”

Immobiliën - Immobilier

KNOKKE ZOUTE

Majestueuze nieuwbouwvilla in Tudorstijl te koop te Knokke Zoute in een rustig paadje vlakbij de clubhouse van de Royal Zoute Golf Club. 900 m² bewoonbare opper vlakte. Zuidgerichte tuin. ref. 1192360

La Reserve: exclusief nieuwbouwproject met hotelfaciliteiten aan het Casino met grote zonnige terrassen met zicht over het Zegemeer. Zeer hoogwaardige afwerking. ref. 1129436

e d it o

capital11

exotische, risicovolle activa. Sommige analisten vrezen nu al voor een herhaling van het rampscenario van eind 2008.

Dat de regering van lopende zaken haar begroting zo vlot in orde kreeg, is goed nieuws. Of onze overheidsfinanciën daarmee uit de problemen zijn, is een andere zaak. Wil België zijn rekeningen kunnen blijven betalen, dan zal de federale overheid volgens het Federaal Planbureau tegen 2015 liefst 36 procent van haar uitgaven moeten schrappen, of voor 36 procent nieuwe belastingen moeten heffen. De conclusie is zonder meer alarmerend: de overheid als zekere factor, als steun en toeverlaat – ook voor ons toekomstig pensioen! – is niet meer. Verdwenen naar de geschiedensboekjes, samen met het ‘goedehuisvaderaandeel’ van voor de fi nanciële crisis. Het wegvallen van de zekerheden is zeker geen uniek Belgisch verhaal. Ook de eurocrisis is allerminst bezworen. En de nerveuze beursreacties op de gebeurtenissen in het Midden-Oosten en Japan t onen aan dat de financiële crisis van

2008-2010 ook op mondiaal vlak nog zeer vers in het geheugen zit. Heel wat investeerders zijn het noorden kwijt. Klanten deserteren massaal bij hun bestaande financiële dienstverleners, en gaan op zoek naar alternatieven. In de zoektocht naar rendement en naar een recuperatie voor de geleden verliezen, zien we opnieuw mensen instappen in de meest

met achtingsvolle groet, Jeroen Piqueur CEO Optima

verantwoordelijke voor uitgave: Jeroen Piqueur, Keizer Karelstraat 75, 9000 Gent Hoofdredactie: Jeroen Lissens, jeroen.lissens@optima.be, 09/225.25.71. COÖRDINATIE: Lara Van Ginderdeuren. EINDREDACTIE: Kiki Feremans. ontwerp en layout: Veerle Verbrugge, veerle@eastvillage.be. Redactie-adres: Capital p/a Optima NV Keizer Karelstraat 75, 9000 Gent. Werkten verder mee aan dit nummer: Dieter Bossuyt, Luk Coupé, Ingmar Criel, Lies De Mol, Nils De Vriendt, Lieven Dirckx, Valerie Du Pré, Jan Gillis, Peter Goossens, Marc Holthof, Joost Houtman, Paul Huybrechts, Guy Kokken, Bart Lenaerts,

Cert no. CU-COC-809718-DJ

Laat dat nu net al 20 jaar de core business van onze onderneming zijn. Of het nu vanuit onze vertrouwde uitvalsbasis in Gent is, dan wel vanuit onze nieuwe en uitgebreide kantoren in Waterloo: wij helpen u om uzelf beter te leren kennen. Met steeds meer succes trouwens, en dat is niet geheel onlogisch. Want was zelfkennis niet het begin van alle wijsheid?

Alexander Popelier, Frieda Ryckaert, Veerle Symoens, Jo Viaene, Bert Voet, Thomas Weyts. Copyrights: Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit magazine mag op welke wijze dan ook worden overgenomen, noch vermenigvuldigd, zonder uitdrukkelijke toestemming van hoofdredactie en uitgever. Druk: Stevens Print NV. Dit magazine werd gedrukt op Arctic Paper met FSC-certificering. Cover: Pierre Rion door Lieven Dirckx. Dorénavant, si vous préférez recevoir l’édition francophone, faites-le nous savoir via info@optima.be

Cert no. CU-COC-809718-DJ

[ CAPITAL 11 ]

De zekerheden mogen dan wegvallen, toch zijn angst en paniek slechte raad gevers. De vraag dringt zich dan ook op of heel wat investeerders niet de eerste, zo belangrijke stap in iedere goede persoonlijke financiële planning overslaan: de nuchtere analyse – bij voorkeur door experts – van de eigen situatie en verwachtingen: inkomen, vermogen, p ensioen én successie. Geen goed plan zonder grondige analyse.

CONT ENT



19 VAN KAPITAAL BELANG 3 professionals over wat hen drijft.

Autoconstructeur Yves Toussaint, Art Buyer & Producer Ingrid Deuss en topkinesist Lieven Maesschalck.



ONDERNEMEN

reportage

Toprestaurant Librije, Zwolle. Wat zouden we zijn zonder water aan onze lippen?

De Koninklijke villa in Oostende. Een oncologisch revalidatiecentrum.

belgen met een plan Virginie Saverys, van juriste tot druivenkoningin.

64 

04 

68 AUTO

Op pad met illustrator/ kunstenaar en fulltime octaanliefhebber Ever Meulen.

nice to know, nice to have Groen genieten.

MIJN PLAN

Michaël Bremans (Ecover).

spraakmaker Pierre H. Rion, succesondernemer uit Wallonië.

VRIJE TIJD

De betere dingen des levens.

[ CAPITAL 11 ]

CONT ENT

capital11

08 DEBAT

Een goed financieel plan maak je niet alleen.





48 analyse

Schenk uw vennootschap nu al aan uw kinderen.

26 / 62 / 82 / 83 STAND VAN ZAKEN Bijverdienen na uw pensioen / Zelfstandigenpensioen / Het bankgeheim / De groepsverzekering



nieuws Optima breidt uit in Waterloo. Financiële planning slaat aan in Franstalig België.

events Optima Open 2011: Borg vs. McEnroe in Knokke.

Opinie Paul Huybrechts.

[ CAPITAL 11 ]

li f e s t y l e

groen n i c e t o k n o w, n i c e t o h av e

genieten

Capital kleurt uw humeur met fijne weetjes, frisse ideeën en fleurige hebbedingen. Zo hebt u alles in huis – en tuin – voor een zalige lente en een stijlvolle start van de zomer. tekst valerie du pre

natuur tegen de muur 2

P lant wall www.greenfortune.com

Zicht op groen vermindert stress en stimuleert de creativiteit. Waar wacht u nog op? Integreer meer groen in uw omgeving met de Plantwall van Green Fortune. Een verticale binnentuin die qua formaat, stijl en plantenkeuze perfect kan worden aangepast aan uw bedrijvige behoeften.

recycleren is een kunst 1

R o b e rt Bra d f o r d www.robertbradford.co.uk

De Britse kunstenaar Robert Bradford is niet meteen een groene jongen, maar hij verheft recycleren wel al jaren tot een kunst. Met minuscule onderdelen van speelgoed en andere plastic voorwerpen creëert hij levensgrote driedimensionale kunstwerken – een bonte collectie van mensen en dieren in alle kleuren van de regenboog. Hond Foo Foo is alvast onze favoriet.

[ CAPITAL 11 ]

li f e s t y l e

G o l f, T h e L u x u r y F o li o www.wonderlandpublications.com

‘Golf – The Game, The Terrain And Where It’s All Going’ brengt een episch eerbetoon aan het golfspel. Het handgemaakte meesterwerk bevat bijdragen van gerenommeerde architecten, kunstenaars, professionele spelers en andere hotshots op en naast de green. Deze limited edition – wereldwijd zijn er 10 exemplaren – biedt u golfgenot op groot formaat (1,1 m x 0,4 m).

pluk de dag 4

The green green grass of Golf

K l asse, de k lok rond

Designer Dirk Van Saene tekende in opdracht van het prestigieuze Delvaux een fleurige zijden foulard in twee verschillende tinten: een gele voor overdag (Jour) en een rode versie voor ’s nachts (Nuit). Ook Delvaux’ iconische handtas Briljant kreeg een opvallend plaatsje in de print. Zo draagt u de klok rond een carré met klasse.

Blac k C h e rr y L amp www.nikazupanc.com

De zomer hangt in de lucht en de kersen hangen in uw living, dankzij deze Black Cherry Lamp van Nika Zupanc. Design om duimen en vingers bij af te likken. Verkrijgbaar in zwart, wit en geel, met één, twee of drie kersen. Sweet!

C arrE Dir k Van Sa e n e www.delvaux.com

M o s aic Bat h t u b www.mosaicsweden.com

bloemenbad Laat de zon het afweten? In dit zalige mozaïekbad van Solklippa & Skogh geniet u als God in … Scandinavië. Het opmerkelijke ontwerp is geïnspireerd op Zweedse zomerbloemen en staat schitterend in elke badkamer dankzij de statige leeuwenpoten. Heerlijk extravagant.

[ CAPITAL 11 ]

li f e s t y l e

L o u ng e b arr o w www.designboom.com

moderne klassieker 7

T & F Slac k D e r b y www.tandfslackshoemakers.com

Tim en Fiona van T&F Shoemakers blazen de klassieke Derby-schoen nieuw leven in. Ze kiezen daarbij voor verrassende kleurencombinaties, moderne materialen en originele afwerkingen. Maak uw keuze uit de smaakvolle collectie of stel zelf een uniek paar samen via de website.

Gun uw groene vingers de nodige rust met de Loungebarrow van Sascha Urban en Dorothea Wirwall. In enkele seconden tovert u deze kruiwagen om tot een comfortabele lederen loungezetel met handig laptoptafeltje. Het concept gooide begin dit jaar hoge ogen op de internationale interieurbeurs IMM Cologne en is perfect voor wie wil snoeien in tuin én bedrijfskosten.

een boom van een horloge 9

10 Het groene beest “Als Batman echt zou bestaan, dan stond er vast een Beast in zijn garage”, beweren de makers van deze hoogtechnologische hybridefiets. Het crosscountrybeest is pas op de markt en neemt meteen de leiding met zijn elektrisch power-boosting systeem en exclusieve Brembo-remmen, bekend uit het formule 1-circuit. Fabrikant M55 houdt er bovendien een ecologische visie op na, dus van ons krijgt The Beast groen licht.

WEWOOD C r o n o www.we-wood.us

De eco-luxury horloges van het Italiaanse WEWOOD zijn puur natuur, gemaakt van 100 procent natuurlijk hout en 0 procent chemicaliën. Voor elk verkocht horloge plant WEWOOD een boom. Dus niet alleen uw pols, maar ook onze planeet wordt hier beter van.

10 [ CAPITAL 11 ]

Comforta bele k rui wagen

The Beast – Electric Luxury Bike www.m55-bike.com

MIJN PL AN

M ic h a el Br em a ns

Duurzaam ondernemen tegen de stroom in Michaël Bremans (56) zegt van zichzelf dat hij ‘handelaar in zeep’ is, ‘een weinig sexy beroep’. Onder zijn leiding groeide Ecover de laatste 18 jaar uit tot het bekendste merk van ecologische was- en schoonmaakmiddelen in Europa. Al die jaren bleef Michaël Bremans trouw aan zijn principes van duurzaam ondernemen. En dat loont; het afgelopen jaar genereerde Ecover een omzet van zo’n 65 miljoen euro. veerle symoens

Was het een bewust carriEreplan om een ecologisch bedrijf te gaan leiden? Neen, helemaal niet. Ik was geen groene militant, als je dat zou denken. Via kennissen ontmoette ik de voormalige eigenaar van Ecover. Het bedrijf was toen nog ondergebracht in een Kempense boerderij. Ik had nog nooit van het merk gehoord. Maar toen ik het verhaal van die man hoorde, zag ik een ongelooflijke uitdaging. Ik wou die bedrijfsfilosofie mee helpen groeien. Gaandeweg ben ik een actievere ecologist geworden, maar ik ben nog altijd niet heiliger dan de paus. (Lacht) Wie inspireert u? Jeugdige ondernemers. Hoe snel zij inspelen op de huidige technologie en hoe zij social media inzetten om hun merk te promoten, daar heb ik oprecht bewondering voor. Ook Anita Roddick van The Body Shop en Ben Cohen, een van de mannen achter Ben & Jerry’s ijs, zijn inspiratoren. Zij laten op wereldschaal zien dat ecologisch ondernemen niet strijdig is met economisch rendabel ondernemen. Wat betekent geld voor u? Ik zou me niet thuis voelen in een bedrijf dat voor het snelle geld gaat en waar niemand denkt aan toekomstige generaties en de negatieve impact op onze planeet.

ik pas bij Ecover begon. Ecover had het moeilijk en er ontstonden plannen om het over een andere boeg te gooien. Daar heb ik me meteen tegen verzet: “We gaan net wel verder in ecologisch ondernemen en we zullen de beste worden.” Vandaag hebben we naast onze hoofdzetel in Malle vestigingen in verschillende landen en worden onze producten in meer dan 30 landen aangeboden. De voorbije 10 jaar realiseerde Ecover een gemiddelde jaarlijkse groei van rond de 20 procent. Het bleek dus een juiste en vooral intuïtieve keuze.

Op dat vlak ben ik redelijk verknocht aan Ecover. Puur persoonlijk is geld vooral handig. Zodra mijn basisbehoeften vervuld zijn, wordt het een middel om mijn leven aangenamer te maken; om mij eens een folieke te veroorloven. Ik denk dat mijn grootste folie een zeilboot was. Bent u een intuItieve of eerder een planmatige bedrijfsleider? Mijn belangrijkste beslissingen neem ik intuïtief, maar ik heb altijd een lange termijnplanning in mijn achterhoofd. Nu zitten bio, fair trade en ecologie in de lift, maar dat was helemaal anders toen

[ CAPITAL 11 ]

Welke dromen of toekomstplannen koestert u nog? Weet je, voor één geutje shampoo is vaak 45.000 liter water nodig om de impact van alle stoffen die erin zitten op het milieu opnieuw te neutraliseren. Ik hoop dat meer bedrijven en consumenten bewuster gaan kiezen, kopen en leven. Duurzaamheid heeft geen eindpunt. Da’s een levenslange keuze. Zelf zou ik Ecover graag uitbreiden met meer producten of diensten die verbonden zijn aan een duurzame levensstijl, zoals waterbehandeling, groene energie, enzovoort. Ecover zal de wereld niet veranderen, maar wij willen de consument wel een keuze bieden.

P e t e r C n o c k a e rt

Belastingsconsulent. St e f an Sa b l o n

Fiscaal advocaat. N ic k V e rm o e r e

Executive Manager Client Services Department Optima.

d e b at

fina nciEle trends

“Een goed financieel plan maak je niet alleen” Zes trends in de financiEle planning anno 2011

Bij Optima is onze klant het eerste aanspreekpunt. Dat weten we al twintig jaar. Maar vaak zoeken we ook zelf externe specialisten op, stuk voor stuk experts op hun vakgebied. Met de informatie die we krijgen van de klant én van de externe specialist, gaan we als planners aan de slag. Belastingconsulent Peter Cnockaert en fiscaal advocaat Stefan Sablon zijn twee experts die geregeld samenwerken met Optima. Ze getuigen over een aantal cruciale trends in de financiële planning anno 2011. tekst jeroen lissens | foto’s lieven dirckx

[ CAPITAL 11 ]

DEB AT

TREND 1 /

Geen goed plan als je

de klant niet grondig kent

“De eerste stap in onze dienstverlening is het leren kennen van onze klant”, zegt Nick Vermoere, executive manager client services department bij Optima. “Kennen we zijn situatie en ook zijn dromen – en soms zijn nachtmerries? Dan pas kunnen we beginnen aan een financieel en fiscaal plan op maat van zijn leven. We blijven dat plan ook opvolgen gedurende een traject dat veelal meerdere jaren omvat, want soms veranderen de omstandigheden in het leven van onze cliënt. Dat noemen wij bij Optima financial planning. In de loop van dat traject gaan we voor een aantal specifieke zaken samen met de klant te rade bij externe partijen.”

“Het immobilisme in hun privésituatie staat vaak in schril contrast met de schitterende leiders- en

planningscapaciteiten die mensen als ondernemer aan de dag leggen.” Peter Cnockaert

ken we heel graag samen met externe specialisten in een specifiek vakgebied. Bij de opmaak van een financieel langetermijnplan voor hun inkomen, vermogen, pensioen en nalatenschap, duiken bij veel klanten specifieke vragen op. Bij de realisatie van dat plan, stuiten ze bijvoorbeeld op drempels, waar wij hen in samenwerking met externe specialisten overheen kunnen helpen. Externe adviseurs geven het uiteindelijke advies bovendien een grotere autoriteit en rechtszekerheid.” Als we over rechtszekerheid spreken, kan de externe expertise dus ook een vorm van juridisch advies inhouden. Hoe werkt dit precies? Stefan Sablon: “Wij treden met ons kantoor Dumon, Sablon & Vanheeswijck op als tussenpersoon tussen cliënten en de fiscus, onder meer bij fiscale regularisaties. Discretie en vertrouwen zijn ordewoorden in ons vak. Vergelijk ons met een soort van biechtvaders, bij wie de cliënt te biechten gaat met vermogen dat hij wil regulariseren. Op onze beurt gaan wij dan samen met hem te biechten bij de overheid. We spelen dus een rol van go-between, die ervoor zorgt dat de regels van het spel perfect gevolgd worden.

Hoe kan zo’n extern advies er dan in de praktijk uitzien? Peter Cnockaert: “Wij optimaliseren met ons kantoor Cnockaert & Salens de fiscale structuur van ondernemingen, zowel voor directe als indirecte belastingen. Het gaat vaak om uiterst technische materies, waarvoor we 25 gespecialiseerde medewerkers in Brugge en Leuven inzetten. We zijn met Optima gaan samenwerken door de snelle groei van de divisie Opvolging en Overname, de afdeling bij Optima die familiale ondernemingen begeleidt in cruciale fases van het bedrijf. Reor ganisaties, fusies, overnames, enzovoort … Wij treden soms op als adviseurs bij het financieel-fiscale luik van die zaken.” Nick Vermoere: “Dat is een mooie illustratie van een samenwerking. Bij Optima kijken we als enige partij zowel naar de klant als bedrijfsleider, als naar de klant als privépersoon, met zijn dromen en verwachtingen. Daarom wer-

TREND 2 /

Een goede

planning sta at of valt met de juiste specialisten

Is Optima dan geen generalist die alle kennis in huis heeft? Peter Cnockaert: “Vandaag is het simpelweg onmogelijk dat één iemand echt alle informatie in huis heeft. Cnockaert & Salens is een middelgroot, gespecialiseerd

[ CAPITAL 11 ]

Optima

expertise

De audit, een noodzakelijke basis voor een alomvattend financieel plan De financiële crisis en de volatiliteit die de financiële markten de jongste jaren kenmerkt, heeft al heel wat inkt doen vloeien over welke risico’s particuliere beleggers kunnen en mogen nemen. Heel wat investeerders hebben immers moeten vaststellen dat ze producten hadden gekocht die amper of zelfs helemaal niet bij hun profiel pasten, laat staan dat ze begrepen waarin ze precies belegden. Met alle jammerlijke gevolgen vandien. Dat nieuw risicobesef heeft ervoor gezorgd dat de relatie tussen de klant en zijn adviseurs opnieuw in de spotlights staat. Nooit was de nood aan advies en begeleiding vanuit het perspectief van de klant immers zo hoog als vandaag. Client approach

Het is dan ook logisch dat financial planners de crisis goed hebben doorstaan. De essentie van financiële planning is immers dat deze benadering vertrekt vanuit de situatie van de klant (client approach) en niet vanuit het te verkopen product. Bij Optima vinden we dat een persoonlijk financieel en fiscaal plan – opgemaakt door juristen, licentiaten notariaat en economisten – de enige juiste basis is voor een goed begeleide en verantwoorde vermogensopbouw. Niet alleen wat het vermogen zelf betreft: het inkomen, het (toekomstig) pensioen en de successie van iedere klant afzonderlijk hangen daar onlosmakelijk aan vast. Logisch dus, dat we – zoals hiernaast beschreven – samen met de klant ook vaak externe specialisten in één specifiek vakdomein betrekken bij hun individueel dossier.

g [ vervolg pagina 12 ]

Optima

expertise

Het startpunt van onze dienstverlening is evenwel altijd hetzelfde: de Financial Planning Audit, een lijvig rapport waarin de situatie van iedere klant wordt uitgespit tot in de kleinste details. We stellen daarbij ook vragen die de klant zichzelf misschien nog niet had gesteld, zoals ‘kom ik na mijn pensioen wel rond als ik mijn levensstandaard wil behouden?’. Pas wan neer we onze klant écht kennen, kunnen we beginnen aan een goede financiële planning. In de diepte

De audit brengt dan ook niet alleen in kaart hoe de situatie van elke klant vandaag is. De auditors van Optima, met ervaring in duizen den dossiers, leggen ook eventuele pijnpunten bloot. (bvb. het inschatten van de financiële draagwijdte van een overlijden, het behoud van de levensstandaard na pensionering, bekijken of de rechtsvorm van de vennootschap wel optimaal is, enzovoort). We kijken hoe de situatie geoptimaliseerd kan worden, en maken een zo gedetailleerd mogelijke simulatie van waar de klant op afstevent. Daarvoor hebben we trouwens een unieke softwaretool ontwikkeld, die onze fiscalisten toelaat om – samen met een aantal externe specialisten of met de bestaande adviseurs van de klant – zelf nog meer dan anders ‘in de diepte’ te werken op elk dossier. Geen twee klantendossiers zijn immers precies hetzelfde, en bovendien evolueert het investeerdersprofiel mee met de levenssituatie van de klant. Ons financieel plan voor iemand van 60 zal dan ook anders zijn dan aan iemand met precies hetzelfde profiel, maar die 10 jaar jonger is. Om de dienstverlening nog verder te verbeteren en beter in te spelen op de groeiende regionale fiscale en juridische verschillen, opende Optima trouwens zopas een apart auditcenter voor Franstalige klantendossiers, dat opereert vanuit de nieuwe Optimakantoren in Waterloo. Beter voorkomen dan genezen is dus de boodschap!

Thomas Weyts Manager Estate Planning

d e b at

kantoor. Maar ook wij gaan voor heel specifieke dossiers soms te rade bij externe specialisten uit ons netwerk. Je moet voor het juiste dossier de juiste specialist raadplegen. Het belang van een optimaal netwerk van kennisleveranciers is nog nooit zo groot geweest.” Nick Vermoere: “Wat ons uniek maakt, is onze manier van kijken: we kijken vanuit een planperspectief. Als financial planners kennen we als geen ander de vier deelgebieden van de persoonlijke financiën van iedere cliënt: inkomen, vermogen, pensioen en successie, én hun onderlinge verbondenheid. Wij weten dat een ingreep op één gebied onherroepelijk gevolgen heeft voor de andere deelgebieden. Onze meerwaarde komt naar boven bij de planning van dat totaalplaatje voor nu én voor later. Daarbij werken we met een netwerk van topspecialisten in hun vakgebied, en dat maakt die meerwaarde alleen maar groter.” Peter Cnockaert: “En de behoefte aan een financiële totaalplanning is groot. Het valt ons vaak op hoeveel ondernemers nog zeer slecht georganiseerd zijn. Ze denken alleen maar aan het bedrijf, werken keihard, maar vergeten een financieel plan voor zichzelf. Je houdt het niet voor mogelijk dat dit anno 2011 nog kan.”

TREND 3 /

Zekerheden zijn er

niet meer: die moet ik inbouwen in mijn plan

De volatiele en complexe economische omgeving maakt de planning er niet eenvoudiger op. Er lijken geen zekerheden meer. Nick Vermoere: “Absoluut. Sla vandaag een krant open of ga praten met eender welke financiële analist, en de vaststelling is altijd dezelfde: de zekerheden zijn weg. Vandaag twijfelen we zelfs over de veiligheid van staatsobligaties. Ook de overheid als zekere factor is dus weg. De paniek reacties na de gebeurtenissen in Japan en Libië tonen bovendien aan dat de financiële crisis van 2008 en 2010 bij heel wat mensen nog vers in het geheugen zit.”

Wat zijn dan de gevolgen voor het gedrag van de investeerder/spaarder? Nick Vermoere: “Mensen zijn vandaag bang van alles. Dat zorgt voor een soort van immobilisme: ze doen niets met hun geld, en ze zijn verstijfd van schrik. Jammer, want dat immobilisme is op zijn beurt een gevaarlijk iets. Wij zeggen: neem uw eigen situatie en verwachtingen onder de loep, blijf ondernemen, blijf investeren, en blijf vooral werken aan uw persoonlijk pensioenplan als zelfstandige ondernemer of uitoefenaar van een vrij beroep. Maar doe het volgens een welomlijnd financieel plan op maat van uw eigen leven. Alleen op die manier werkt u ergens naartoe.” Peter Cnockaert: “Ook bij de ondernemers zien we dat immobilisme voor een stuk terug. De investeringen in bedrijven blijven beperkt, en ook daar is angst voor de toekomst de reden. Vroeger investeerden de ondernemers traditioneel hun centen in het bedrijf, vandaag zien we een aarzeling – opnieuw uit schrik.” Hier gaat het dan wellicht om de angst voor een mogelijke meerwaardebelasting op de verkoop van aandelen, een fiscale maatregel waarover de jongste maanden druk gespeculeerd wordt. Stefan Sablon: “Dat klopt. Ondernemers zouden in dat scenario een belasting moeten betalen op de meerwaarde die ze volledig zelf gecreëerd hebben. Op die manier stel je vast dat een motivator om te ondernemen – het perspectief op een fiscaalgunstige verkoop na een levenlang hard werken, vennootschapsbelastingen betalen en risico’s nemen – een inhibitor wordt. Ik vind dit een gevaarlijk idee voor ons investeringsen ondernemingsklimaat. De vrees voor kapitaalvlucht en patrimoniumvlucht naar het buitenland is zeer groot. Terwijl men

[ CAPITAL 11 ]

“Ondernemers dreigen een belasting te moeten betalen op de meerwaarde die ze volledig zelf gecreëerd hebben. Op die manier wordt een motivator om te gaan ondernemen een inhibitor.” Stefan Sablon

d e b at

de kapitaalvlucht juist heeft willen tegengaan om op die manier extra belastinginkomsten te creëren.” Peter Cnockaert: “Het aantrekken van de markt voor overnames van kmo-bedrijven valt vanuit dezelfde reden te verklaren. Je voelt dat er een grote onrust leeft onder ondernemers over de te verwachten meerwaardebelasting. Daarom verkopen veel mensen nog snel hun aandelen, nu daar nog geen belasting op geldt.”

TREND 4 /

Meer en meer mensen

“De Belg betaalt veel belastingen, dat klopt. Maar voor wie zijn situatie goed structureert, is het niet zo slecht. Een goed plan,

duurzaam en perfect legaal, maakt een groot verschil.” nick vermoere

gaan op zoek naar transparantie

Fiscaal speelt wellicht ook de opheffing van het bankgeheim een rol. Hoe diep zit de schrik daarvoor? Stefan Sablon: “Bijna elke dag lees je artikels en reportages over het bankgeheim, vervolging van fiscale zondaars, enzovoort. Medewerkers van banken die documenten stelen, tussenpersonen in belastingparadijzen die adressenlijsten kopiëren, noem maar op. Dat zorgt inderdaad voor een bewustzijn bij een aantal mensen, dat er ‘iets’ moet gebeuren, dat ze op een correcte manier hun zaken op orde moeten brengen.” Nick Vermoere: “En dat is maar goed ook, want de mogelijkheden zijn er: je kunt dit op een perfect legale manier doen. De grootste vragende partij voor die transparantie van vermogen is overigens de klant zelf. Hij beseft – volledig terecht trouwens – meer en meer dat dit de enige juiste weg is. Een jonge bedrijfsleider van vandaag wil zijn bedrijf op een open, transparante manier runnen. En kinderen van bedrijfsleiders zijn ook steeds minder bereid om ver mogens over te nemen die niet volledig in orde zijn.”

Jullie praten over paniekreacties voor de fiscus, en over het andere uiterste: immobilisme uit angst. De nuchtere lange termijnplanning lijkt in heel wat gevallen nog veraf. Of toch niet? Nick Vermoere: “Bij heel wat mensen wel, helaas. De jongere generatie vindt vijf jaar vooruitkijken al een eeuwigheid. Heel wat mensen hebben geen enkele notie van een financieel termijnplan voor hun eigen situatie.” Peter Cnockaert: “Opmerkelijk: het immobilisme in hun privésituatie staat vaak in schril contrast met de schit terende leiders- en planningscapaciteiten die mensen als ondernemer aan de dag leggen.” Nick Vermoere: “Dat klopt dan weer met het beeld van de keihard werkende onder nemer, die 12 tot 14 uur per dag met zijn vak bezig is en zijn privésituatie uitstelt naar morgen. Hoe jammer dat ook is, zeker wanneer aan het eind van de rit, of bij een onverwacht overlijden, blijkt dat zijn zaken alles behalve goed geregeld zijn.” Stefan Sablon: “Heel wat cliënten willen inderdaad absoluut geen tijd steken in hun private financiële toestand. Alle tijd gaat naar het bedrijf. Liefst willen ze zo snel mogelijk weer aan de slag, nadat ze bij ons op kantoor zijn vertrokken, en laten ze privé alles zoals het is. Het is onze taak om dat immobilisme te doorbreken.”

TREND 5 /

Nadenken

over de toekomst begint vanda ag

Voor veel mensen is nadenken over de toe komst wellicht een confronterende zaak. Nick Vermoere: “Het is zoals mensen die pas naar de tandarts gaan wanneer ze al tandpijn hebben, en het dus eigenlijk

[ CAPITAL 11 ]

te laat is. Heel wat mensen stellen nooit de vraag: ‘wat als er morgen met mij iets gebeurt?’ Ze hebben geen enkel plan, hoewel er een acute nood is aan een gezonde structuur.” Peter Cnockaert: “Ook hier zie je een mooi verschil tussen de ondernemer en de privépersoon, ook al gaat het om één en dezelfde mens. Hij is veel sneller wakker geworden als ondernemer dan als privépersoon. En eigenlijk is dat logisch, omdat de structuren van de onderneming permanent gebruikt worden.” Een goede successieplanning uitwerken is zo’n typische privézaak die vaak uitgesteld wordt. Wachten mensen hier nog altijd mee tot aan hun pensioen? Nick Vermoere: “Hier zien we toch een positieve tendens: de leeftijd waarop een aantal mensen eraan denkt, zakt stilaan. Vandaag zijn het veertigers en vijftigers die ons vragen om een goede successieplanning uit te werken. Vroeger wachtten mensen tot hun pensioen om hierover nog maar na te denken, vaak na lang overtuigingswerk van de kinderen.” Peter Cnockaert: “Een andere opvallende trend is de neiging naar een meer horizontale successieplanning. (De partners willen dan in de eerste plaats elkaar begunstigen en liefst op een fiscaalvriendelijke wijze. De erfenis van de kinderen wordt zo nog wat uitgesteld, nvdr.). Naast het vroeger starten met plannen, maken almaar meer mensen ook gebruik van de herroepbare clausules: ideale tech nieken om zelf maximaal de controle te behouden zolang je leeft, in de wetenschap dat alles toch goed geregeld is voor later.” Nick Vermoere: “De tijd is voorbij dat je bij het idee ‘successieplanning’ dacht dat je je vermogen moest afgeven. Een goede planning kan op maat van ieders situatie en verwachtingen aangepast worden. En dat op een fiscaal gunstige, perfect legale manier. Een ondernemer met een goed plan betaalt vandaag geen successierechten bij een eerste overlijden, een belasting die anders kan oplopen tot 27 procent van het vermogen.”

“De tijd is voorbij dat men bij het idee ‘successieplanning’ dacht dat je je vermogen moest afgeven. Een goede planning kan op maat van ieders situatie en verwachtingen aangepast worden. En dat op een fiscaal gunstige, perfect legale manier.”

d e b at

Kan ik zo’n planning dan niet zelf uitwerken? Ik ken mijn eigen situatie toch het beste? Stefan Sablon: “Sommige mensen denken inderdaad dat ze – door bijvoorbeeld de vakpers te lezen – zelf aan de slag kunnen met hun vaak zeer complexe en delicate financiële situatie. Maar de media gaan niet verder dan het opwekken van de appetijt. Koken kunnen ze daarom nog niet! De complexiteit van het landschap maakt doe-het-zelfconstructies zeer gevaarlijk en uit den boze. Ik vergelijk het graag met de aankoop van een nieuwe

Nick Vermoere: “De Belg betaalt veel

belastingen, dat klopt. Maar wie zijn situatie goed structureert, heeft het niet zo slecht. Een goed plan, duurzaam en perfect legaal, maakt een groot verschil.” Stefan Sablon: ‘“Als het om vermogens fiscaliteit gaat, scoort België interna tionaal bovendien lang niet slecht. Kijk maar naar de vermogende buitenlanders die zich hier komen vestigen.” Peter Cnockaert: “Voor werkenden en voor bedrijven is het natuurlijk anders.” Stefan Sablon: “Volledig mee eens. Je zou bijna kunnen zeggen dat de Belgen

“Bijna elke dag lees je artikels en reportages over het bankgeheim, vervolging van fiscale zondaars enzovoort. Medewerkers van banken die documenten stelen, tussenpersonen in belastingparadijzen die adressenlijsten kopiëren, en noem maar op. Dat zorgt inderdaad voor een bewustzijn bij een aantal mensen dat er ‘iets’ moet gebeuren, dat ze op een correcte manier hun

zaken op orde moeten brengen.”

wagen: je zoekt informatie op het internet, maar zodra het zover is en de auto gekocht moet worden, ga je toch te rade bij een professional. Tenzij je een zee van tijd hebt, en je voltijds met die keuze bezig kunt zijn. Maar dat hebben de meeste ondernemers en vrije beroepers nu eenmaal niet.”

TREND 6 /

Een uitstekend plan

blijven ondernemen ondanks de overheid.” Nick Vermoere: “Voor ondernemers en vrije beroepers is een fiscaal plan op maat van hun situatie eerder een must dan een luxe, zeker vanaf een bepaald inkomen en vermogen. In plaats van te jammeren en te kijven over de hoge belastingdruk, raden we hen aan om werk te maken van een planning op maat. Wie het luidst roept dat de belastingdruk te hoog is, benut vaak het minste fiscale mogelijkheden.”

is mogelijk voor wie er tijdig Stefan Sablon: “Jammer, want in België

a an begint

Kun je überhaupt wel een goed finan cieel-fiscaal plan opmaken in België, een land dat met een fiscale druk van 44 procent van het bbp toch geldt als een belastingkampioen?

[ CAPITAL 11 ]

kun je perfect plannen op een legale en duurzame wijze. Alle wettelijke middelen zijn er om hier goed werk van te maken. Het beste advies dat wij kunnen geven is in veel gevallen: blijf niet bij de pakken zitten, en neem zelf het heft in handen.”

PRESENTING

JOHN

McENROE BORG

BJÖRN

Royal Zoute Tennis Club Knokke-Heist, Belgium

| 070 660 601

www.optimaopen.be

van k apitaal b e lang

3 professiona l s ov er h u n dr i v e

van

kapitaal

belang ingri d d e u s s

y v e s t o u s s aint

L i e v e n ma e s s c h alc k

Yves Toussaint, Ingrid Deuss en Lieven Maesschalck over wat hen drijft. Wat voor hen van kapitaal belang is en waaraan ze hun succes toeschrijven. Tenslotte is geld niet alles. TEKST veerle symoens | fotoâ&#x20AC;&#x2122;s guy kokken

[ CAPITAL 11 ]

van k apitaal b e lang

Autoconstructeur

Yves Toussaint “De Imperia GP combineert de prestaties van een Porsche met de CO2-uitstoot van een Smart.”

“De universiteit van Luik vroeg mij en twee andere ingenieurs om onderzoek te verrichten naar mobiliteit, technologie en ecologie. Dat was in 2001. Daaruit groeide ons eigen bedrijfje Green Propulsion; een soort spin-off van de Luikse universiteit. Algauw werden we benaderd door grote autoconstructeurs om voor hen onderzoek uit te voeren. Ondertussen groeide ook het idee om met Green Propulsion een superecologische wagen te bouwen, die de topprestaties aankon van pakweg een Porsche of een Ferrari. In 2005, na jaren van onderzoek, meten, proberen en testen was ons prototype hybride sportwagen een feit. Wij waren zelf bijzonder enthousiast over de technologische prestaties in combinatie met de lage CO2-uitstoot. Dus klopten we aan bij de grootste namen in de autowereld, om ons prototype voor te stellen. Maar niemand was geïnteresseerd. Aan ecologie hing in 2005 nog een stoffig en alternatief imago. Ecologie was iets voor lome gezinswagens en dus precies het tegenovergestelde van waar sportwagenconstructeurs mee geassocieerd wilden worden. Ik was ontgoocheld. Het voelde alsof we die topmerken goud in de handen legden, maar dat ze het zelf niet eens opmerkten. Frustrerend!

technologie. Maar als ik er nu op terugkijk, is dit een groot geluk geweest. We merkten dat Imperia, het befaamde Belgische automerk dat furore maakte in het begin van de vorige eeuw, vandaag rechtenvrij was. We besloten dit merk meteen in te nemen. Zo is alles plots snel gegaan. En nu brengen we onze topsport wagen onder onze eigen Belgische merknaam ‘Imperia’ uit.

Yves Toussaint (43) is ceo van het nieuwe Imperia-automobiles. Daarvoor ontwikkelde hij met zijn bedrijf Green Propulsion de Imperia GP, een hybride sportwagen met de prestaties van een Porsche en de CO2-uitstoot van een Smart. Green Propulsion is gespecialiseerd in hybride motorisatie en wordt geconsulteerd door verschillende internationale autoconstructeurs.

Imperia maakte tussen 1908 en 1958 prachtige auto’s en op dat design werkten we voort. De sportieve Imperia GP met neo-retrodesign is vandaag een feit. Hij trekt op van 0 naar 100 km/u in 6 seconden in zuiver elektrische stand en in 4 seconden in hybride stand. Vanuit stilstand kan hij een kilometer in slechts 22,5 seconden afleggen. Zelfs de Porsche 911 Carrera S doet niet beter. Porsche heeft vandaag spijt dat ze enkele jaren geleden niet met ons in zee gingen. Ze doen inspanningen om ook ecologischer te worden. Maar hun engineeringafdeling heeft niet die jarenlange expertise en ervaring in ecologie, die wij met Green Propulsion wel bezitten. Wij zijn vooral heel blij dat we nu ons eigen automerk hebben en dat dit voortbouwt op een prachtige Belgische automobieltraditie. Ik had nooit gedacht dat we de nieuwe autoconstructeurs van België zouden worden. (Lacht) Maar ik ben er wel trots op. Wij proberen dan ook zo veel mogelijk in België te houden qua productie. De aanvragen voor de Imperia GP lopen binnen en de eerste leveringen zijn gepland tegen het voorjaar van 2012. We kijken er naar uit!”

[ CAPITAL 11 ]

van k apitaal b e lang

Art Buyer & Producer

Ingrid deuss “Ik werk als art buyer, maar dat heeft niets te maken met kunstwerken kopen of verkopen. (Lacht) In de reclamewereld is een art buyer de persoon tussen een bepaald merk of bedrijf en de creatieve ploeg die hiervoor een campagne uitwerkt. Ik hou het budget van mijn klanten in het oog en zorg dat een campagne of catalogus zo sterk mogelijk creatief wordt uitgevoerd. Hiervoor stuur ik de creatieve ploeg aan. Eigenlijk ben ik fotografe van opleiding, maar toen ik afstudeerde voelde ik me onzeker over mijn eigen werk. Daarom ging ik aan de slag als assistente van fotograaf Godewijn Daled. Op een bepaald moment zei hij tegen mij: “Maar Ingrid, jij bent bij mij aan het assisteren, terwijl je beter bent in organisaties, klanten verzorgen en de juiste mensen samenbrengen voor een fotoshoot. Wil jij mijn agente niet worden?” En zo begon ik verschillende fotografen te vertegenwoordigen bij reclamebureaus, magazines en grote merken. Wanneer ze een fotograaf kozen die ik vertegenwoordigde, ging ik ook de hele organisatie van die fotoshoot op mij nemen. Ondertussen leerde ik ontzettend veel stylistes, make-up artiesten, decorbouwers, location hunters, modellen, illustratoren en grafisch ontwerpers kennen. Ik liet mijn eigen fotografie los en nu werk ik als zelfstandige art buyer, afhankelijk van de wensen van mijn klant, met zeer uiteenlopende creatievelingen. Als art buyer staat of valt alles met je creatieve netwerk en met het aanvoelen van het merk of bedrijf waarvoor je werkt.

“Plots kreeg ik telefoon; of ik een modeshoot wou organiseren voor

Mario Testino en de Amerikaanse Vogue?”

samenbrengen. Ik ben ondertussen al veertien jaar bezig. Enkele maanden geleden organiseerde ik mijn meest legendarische fotoshoot. Op een doodgewone dinsdag kreeg ik telefoon; of ik mee de productie in Antwerpen wou leiden voor een fotoshoot van Lady Gaga door topfotograaf Mario Testino? Het was voor de Amerikaanse Vogue. Mario Testino was de lievelingsfotograaf van Prinses Diana, fotografeerde Madonna, Kate Moss en zo goed als alle andere topmodellen. Mario Testino is een ongelooflijke Belgen-fan en hij wou hier graag shooten. Ik had vijf dagen om alles in orde te brengen; dan zou de hele Vogue-ploeg hier staan. En die zijn met veel! Lady Gaga heeft een leger security en ongeveer evenveel persoonlijke stylistes. Ook de Vogue-ploeg zelf bestond nog eens uit redactrices, stylisten, visagisten, kappers en alle assistenten van deze mensen. Ik zorgde ervoor dat we in het Museum Voor Schone Kunsten konden fotograferen, scoutte extra locaties, boekte restaurants en hotels voor de hele ploeg, zorgde dat bepaalde design- en antiekwinkels speciaal open waren op de dagen dat Vogue langs kwam, enzovoort. Wel twintig keer moest ik de planning omgooien, omdat ze bij Vogue plots een ander en ‘beter’ idee kregen. Het waren bijzonder hectische dagen. Maar gelukkig is alles vlot verlopen en was iedereen zeer tevreden. Het was een ongelooflijke ervaring. Vroeger droomde ik er wel eens van om in New York voor zo’n bekend magazine fotoshoots te organiseren. Maar ik besef nu dat je daar snel één klein radertje van het hiërarchische netwerk wordt en zo vaak in het niets verdwijnt. Antwerpen ken ik als mijn broekzak. Hier organiseer ik hele producties van a tot z. Ik zou veel liever van hieruit nog meer grote shoots organiseren voor andere buitenlandse magazines of merken. Laat ze allemaal maar naar hier komen!” (Lacht)

[ CAPITAL 11 ]

Ingrid Deuss (37) werkt als freelance art buyer voor grote Belgische reclamebureaus zoals Duval Guillaume en Air, maar ook rechtstreeks voor klanten als Mayerline en Mobistar. Ze is de schakel tussen de merken en bedrijven en de creatieve ploeg die een campagne uitwerkt. De projecten in haar portfolio variëren van Telenet over Axa, Xandres, BOIC, Miele, WE, Zwitsal, Nikon, Caroline Biss, Douwe Egberts, Jori, tot Alcatel … en de Amerikaanse Vogue. Ingrid runt een eigen galerij in Antwerpen, waar artiesten de kans krijgen om hun werk te tonen.

van k apitaal b e lang

Topkinesist

Lieven Maesschalck “Topsporters halen

het maximum uit mezelf.”

“Mijn opleiding klassieke kinesitherapie vond ik algauw saai en bovendien raakte ik ontgoocheld in mijn stageplaatsen. Ik zou het anders aanpakken. In plaats van lange massagesessies wou ik mensen genezen door te bewegen. Dat was toen uiterst vernieuwend. Die eigen ‘Move to Cure’-visie maakte een ongelooflijke drive in me los en dus ging ik – de dag dat ik van school kwam – naar mijn vaders kinepraktijk. “Pa, ik koop den boel hier over”, zei ik. (Lacht) Enkele jaren en redelijk wat lastige momenten met mijn vader later, was mijn eigen praktijk een feit. Mijn vader was naast Jean-Pierre Meersseman, de vroegere topchiropractor van AC Milan, mijn grootste inspirator. Mijn vader had een heel andere visie en dus moest ik me extra hard bewijzen. Dat gaf conflicten, maar het zorgde tegelijk voor een fantastische leerschool. Jean-Pierre Meersseman voedde me vooral met nieuwe inzichten omtrent het menselijk functioneren.

resultaten.

Lieven Maesschalck (46) is gespecial iseerd in functionele revalidatie. Hij gelooft heilig in ‘genezen door te bewegen’ en richtte daarom ‘Move to Cure’ op. Samen met zijn team van specialisten werkt hij vanuit zijn praktijken in Lebbeke en Antwerpen. Klanten krijgen een à la carte-aanpak, inclusief een individuele screening en aangepast revalidatieprogramma. Lieven Maesschalck werd wereldberoemd door de vele topsporters die hij met zijn eigen aanpak hielp. Hij werkt ook als consulent voor de Rode Duivels.

Hoe mijn praktijk is gegroeid? Stap per stap, door open te staan voor andere disciplines, door te reizen, bij te studeren, financieel te investeren en een nichemarkt uit te bouwen in functionele revalidatie. De leeftijd van onze klanten schommelt tussen de 5 en 76 jaar en daar zitten allerlei types mensen tussen met diverse orthopedische problemen. Ik hou van die variatie. Toch ben ik vooral bekend geworden door de vele topsporters die bij mij over de vloer komen. Hoe die hier terecht kwamen? Ik vraag het me zelf nog altijd af! (Lacht) Want eerlijk? Ik sport zelf helemaal niet graag. Wandelen en fietsen doe ik wel, maar da’s alleen om optimaal in conditie te blijven en omdat het zo leuk is samen met mijn maten. (Lacht) Ik ging dus nooit zelf op zoek naar die topsporters. Zij voelden zich aangetrokken tot mijn persoonlijke visie en aanpak. Mond-tot-mondreclame gaat natuurlijk snel in die wereld. Na vijf jaar had ik al vijftien atleten in behandeling die meededen aan de Olympische Spelen in Atlanta. Christophe Impens, Frederik Deburghgraeve, Jonathan Nsenga, Erik Wymeersch, … ik hielp ze allemaal. Ook Arsenal, Liverpool, AC Milan, Real Madrid, noem maar op … ze klopten op mijn deur. Elke dag nog groeit het aantal topsporters in mijn praktijk. Toch blik ik weinig of nooit terug. Ik sta of val met het resultaat van mijn laatste behandeling. Hoe kan ik het nog beter doen? Daar draait het om. En daarin verschillen topsporters en ondernemers niet veel. Naast een portie talent hebben ze beiden een honger naar succes en een enorme gedrevenheid om dingen te verwezenlijken. Ze zijn grensverleggend en slagen erin de toekomst te omarmen, ondanks alles wat er op hun pad komt. Topmensen blijven niet stilstaan; die gaan constant op zoek naar verbetering. Daarom is het zo boeiend om met topsporters samen te werken. Zij leggen de lat hoog en halen zo ook het maximum uit mezelf. Niet alleen kennis, maar ook tijd is belangrijk bij het revalidatieproces van een topsporter. Neem bijvoorbeeld Gella Vandecaveye: twee maanden voor de Olympische Spelen van Sydney scheurde ze haar kruisbanden. Ik begeleidde haar revalidatie. Uiteindelijk haalde ze toch nog een tweede Olympische medaille. Ook tennisster Yanina Wickmayer liep vorig jaar rond met een kapotte elleboog, maar na drie weken kon ze weer spelen. En zo zijn er nog ontelbare voorbeelden. Ik ben verplicht om op het scherp van de snee te werken. Het volgende kampioenschap ligt altijd om de hoek en er moeten resultaten behaald worden, zowel door hen als door mezelf.”

[ CAPITAL 11 ]

s tan d van z a k e n

i n kom e n

Bijverdienen na uw pensioen? Vermijd een fiscale domper! Heel wat gepensioneerden vullen hun karig (zelfstandigen)pensioen aan door nog wat bij te verdienen. Als consultant of door hun vorige activiteit in beperkte mate voort te zetten. Doet u dit ook? Wees dan waakzaam voor een aantal addertjes onder het gras, en voorkom dat uw pensioen in gevaar komt. tekst Dieter Bossuyt, Fiscalist Optima Financial Planners

Een gepensioneerde die ook nog actief is op de arbeidsmarkt, moet dit aangeven bij de Rijksdienst voor Pensioenen. Dat moet binnen 30 dagen na aanvang van de activiteit of kennisgeving van het pensioen. Niet of te laat aangeven kan leiden tot een schorsing van uw pensioen. U mag slechts een beperkt bedrag bijverdienen, afhankelijk van de hoedanigheid waaronder u bijklust. Als gepensioneerde met een zelfstandige activiteit mag u naast uw pensioen een inkomen hebben van maximaal 17.149,19 euro. Onder dit bedrag wordt het netto belastbaar inkomen verstaan, na aftrek van beroepskosten en eventuele beroepsverliezen. Voor werknemers ligt de grens op 21.436,50 euro. Dit is een bruto bedrag, voor inhouding van rsz-bijdragen en bedrijfsvoorheffing. Bent u nog

geen 65 en ontvangt u een vervroegd pensioen? Dan liggen de inkomensgrenzen een stuk lager.

13.881 euro per jaar. Daar naast klust hij nog wat bij als werknemer, waarvoor hij een belastbare wedde ontvangt van 10.000 euro. Hierop betaalt hij uiteindelijk 4.268 euro belastingen.

Minder pensioen Een overschrijding van deze grenzen heeft een impact op uw pensioen. Wordt de grens met minder dan 15 procent overschreden? Dan wordt het pensioen in dezelfde mate verminderd. Is de overschrijding groter? Dan wordt de betaling van het pensioen voor het volledige jaar geschorst.

vervanginginkomsten in de personenbelasting. Bedraagt uw pensioen meer dan 13.881,55 euro en hebt u daar naast nog andere inkomsten? Dan wordt de vermindering anders en nadeliger berekend.

“Bereken vooraf hoeveel u uiteindelijk van het bijkomend inkomen overhoudt.”

Persoon B bevindt zich in dezelfde situatie, alleen bedraagt zijn pensioen 1 euro meer, namelijk 13.882 euro. Hij moet 4.968 euro belastingen betalen, 700 euro meer dan persoon A.

Ook fiscaal zijn er mogelijke nadelige gevolgen. Twee personen, die naast hun pensioen nog werken en daarbij exact evenveel verdienen, kunnen een volledig verschillende belastingafreke ning voorgeschoteld krijgen. En dat terwijl hun pensioen slechts enkele euro’s verschilt.

Technische berekening De verklaring ligt in de vrij technische berekening van de belastingvermindering voor

Een voorbeeld: persoon A ontvangt een pensioen van

[ CAPITAL 11 ]

Als persoon B niet meer zou werken, moet hij op zijn pen sioen helemaal geen belastingen betalen. Van zijn belastbare wedde van 10.000 euro houdt hij dus slechts de helft over. De conclusie is duidelijk: vermijd dat bijklussen naast uw pensioen uitmondt in een fis cale domper. Ga vooraf na hoe veel u uiteindelijk van het bijkomend inkomen overhoudt.

[ CAPITAL 11 ]

o n d e rn e m e n

t opr e stau r a n t l i br i j e , z wol l e

water aan onze lippen? Jonnie en Thérèse Boer vormen een tandem die een team van haast honderd medewerkers aanstuurt. Naast De Librije in de oude kloosterbibliotheek, baten ze in de voormalige vrouwengevangenis van de Nederlandse Hanzestad Zwolle een schitterend hotel met 19 eigenzinnig ingerichte kamers uit. Daar zijn ook het restaurant Librije’s Zusje en de kook- en wijnschool Librije’s Atelier gevestigd. In Librije’s Winkel verkopen ze huisgemaakte delicatessen en met Food on Tour verzorgen ze de catering van het stadstheater. Tussendoor leiden ze butlers op, kookt Jonnie Boer af en toe voor de Nederlandse koningin, en geven ze een culinair magazine uit. Van bedrijvigheid gesproken. “Zonder de liefde zou het niet lukken.” tekst bert voet foto’s lieven dirckx

[ CAPITAL 11 ]

o n d e rn e m e n

Tot voor kort werden gasten in een klassieke Bentley van Librije’s Hotel naar het restaurant gebracht, zowat 800 meter verderop in het oude centrum. Maar 40.000 euro restauratiekosten waren er te veel aan voor Jonnie en Thérèse Boer. Waarna Jaguar en Mercedes een robbertje vochten om wie de dienstwagen mocht leveren. Een statige S-klasse brengt ons er naartoe. Vier uur lang blaast de ploeg van Boer ons van onze sokken in het wondermooi aangeklede hart van de voormalige bibliotheek (librije) bij het 15e-eeuwse dominicanenklooster. BBQ groentecracker; krokant van pinda en augurk; krokant kippenhuid en tong van kabeljauw; op -20° C gegaarde dooier met crème van abrikozenpitolie, mager sardientje en krokante boerenkool; zwemvin van heilbot, bloemkool, haringeitjes en zure bom. Tot zover de mondvermaakjes. ‘Oester in het zand’ (oester, ganzenlever in de vorm van een oesterschelp, oloroso-sherry en gember) is om van te kirren. Bij de gebrande langoustine met hennepzaad, pompoen, amandel en puur snijboonsap ontbloot mijn gezellin haar onderarm en demonstreert ze kippenvel. Volgen kabeljauwrug met zeesla, aubergine, citroen en dashi; en Sint-Jakobsmossel met kalfsmerg, gefermenteerde knoflook, kastanje en sap van geroosterde knolselderij. En dan ronduit hemelse smaken in het hoofdgerecht van reegeitrug met bloedworstjus en bergamotcitroen. Apart wordt stoofvlees van de reegeit met mierikswortelyoghurt geserveerd. Het is de trip meer dan waard.

Helemaal perfect Thérèse is vinologe en wijnmeester, en ook dat laat zich proeven: de match met de wijnen is uitzonderlijk. “Veel gasten zijn geen grote wijnkenners”, legt Jonnie later uit. “Chefs denken wel eens dat je hen dan eender wat kunt geven. Helemaal niet! Juist dan moet het perfect zijn.” Hier werd onze landgenoot Dave De Belder klaargestoomd alvorens hij in Antwerpen De Godevaart opende. “Bij die mensen is voor mij de culinaire hemel opengegaan”, zegt hij. “Meneer Boer is mijn mentor en mijn Boeddha. Hij heeft nog altijd veel invloed op mij, al ben ik meer gebeten door oosterse invloeden. Ik heb op veel plaatsen stage gelopen, maar nergens was het zoals in De Librije. Je werkt op het allerhoogste niveau en toch blijft de omgang zeer menselijk. Eén voor allen, allen voor één: dat is de sfeer. Je krijgt ook snel verantwoordelijkheid. Ze geven je een boost. Allebei.”

[ CAPITAL 11 ]

o n d e rn e m e n

Hij probeert de signatuur van De Librije te vatten. “Een wat Boerse keuken – mét hoofdletter. De o erHollandse keuken herdacht; veel aardse smaken; lokaal lam, kooi-eend, snoekbaars,... Ook de opbouw en dressage van de gerechten is helemaal anders dan bij Sergio Herman, die andere Nederlander met drie Michelinsterren.”

Jankend gek Jonnie Boer (46) werd geboren in het waterdorp Giethoorn. Thuis hadden ze een café-restaurant. “Ik wilde eigenlijk tekenaar worden, maar was te laat om me aan te melden op die school.” Op de kokschool in Groningen blikt hij met gemengde gevoelens terug. “Op school kun je niet leren koken. Dan krijg je eenheidsworst. Copycooks. Hier in Nederland geven ze nu nog haast dezelfde lessen als toen. Dat kan niet. De wereld verandert. De beste koks leren zichzelf koken, denk ik. Als je jong bent en goed wil worden, moet je veel bekijken, veel stijlen zien, en dan snel een eigen stijl ontwikkelen. Dat is de moeilijkste, maar ook de mooiste weg: je kunt elke avond met een goed gevoel naar bed. Ik zou geen oog dichtdoen als ik gerechten van een ander zou moeten namaken. Jankend gek zou ik worden.” De echte gastronomie ontdekte hij toen hij 19 was en stage liep in De Boerderij in Amsterdam, dat al een ster had. “De vader van die chef had nog bij Escoffier gewerkt. Klassiek koken is niet mijn stijl, maar ik zag wel hoe hij er als een bezetene dagen

over deed om fonds te maken. Daar ontdekte ik dat koken meer is dan een pan op het vuur zetten, een bord opmaken en doorgeven.” Met 21 jaar kwam hij als leerling-kok in De Librije. Drie jaar later werd hij er chef-kok. Hij profileerde zich met terroirproducten. In 1992 nam hij de zaak over, samen met Thérèse. “We zijn toen echt met niks begonnen”, vertelt zij. “Nul!”, roept hij.

Voor de leeuwen “Jonnie had een auto, ik kwam net van de hotelschool, en we leenden 250.000 gulden. We waren niet eens zo lang samen. Het waren twee experimenten: wij en de zaak.” Nog datzelfde jaar volgde de eerste Michelinster. “Die vond ik extra speciaal, omdat hier altijd paleizen die sterren kregen”, zegt Boer. “Wij hadden rieten stoeltjes, geen zilveren bestek, linnen dat af en toe scheurde omdat we geen geld hadden voor nieuw, ... En toch een ster, omdat het eten goed was.” “We werden echt voor de leeuwen gegooid”, herinnert Thérèse zich. “Voorheen was het nooit echt druk, maar ineens zat het elke dag compleet vol, lunch én diner. Ik stond alleen in de bediening, Jonnie met één jongen in de keuken. Dat was buffelen van acht uur ’s ochtends tot vier uur ‘s nachts.” “Het kwam als een vloedgolf”, vervolgt Jonnie. Die eerste maanden hadden we niet eens de wijnen die

[ CAPITAL 11 ]

o n d e rn e m e n

de bossen in de Veluwe of richting Staphorst gaan, plukken we vijf emmers in twee uur. Ook van die mooie, kleine, harde. Truffel h ebben we niet, neen – al vraag ik me wel eens af of ze tóch niet ergens verborgen zitten.” Zijn tekentalent komt nog van pas. Een nieuw gerecht van artiest Boer begint altijd met een tekening in zijn schriftje. “Maar iedereen mag hier bedenken, ook de afwasser. Een gerecht is altijd een samenspel. De jongens voeren ideeën uit, voegen zelf wat toe, ik haal weer wat weg, enzovoort. Elke dag wordt er wel iets gemaakt. Dan vragen we wat Thérèse, de maître en de drie sommeliers ervan vinden, passen we aan en proberen opnieuw. Soms is het na twee dagen klaar, soms duurt het een e euwigheid. En soms ontdekt iemand dat een gerecht op de kaart nóg mooier wordt met een toevoeging – dat kan een paar druppels kerrie zijn die het pittiger maken. Of we krijgen een paar keer dezelfde opmerking van gasten. Maar als iemand op eigen houtje iets verandert, word ik gek. Dat vertrouwen mag niet geschonden worden.”

Grote bek

“Op school kun je niet leren koken. Dan krijg je eenheidsworst.”

klanten van de kaart bestelden. De vorige eigenaar had wat afgebouwd, en de stock was niet altijd aangevuld. We wisten niet goed wat er in huis was. Er was geen systeem. Drama, was het!” “Jonnies moeder kwam een keer in de week helpen met strijken en schoonmaken, voorts deden we alles zelf. Ach, tegelijk was het een hele mooie periode.” “Super!”, klinkt het aan de andere kant. “Een kok die geld krijgt van investeerders: dat houdt eens op. Om te kunnen vlammen moet je ook de shit meegemaakt hebben.” In 1999 volgde de tweede ster, in 2004 de derde. Boer werd een grootheid.

Armoe “Een goed restaurant in Nederland werkte per definitie met Franse producten en had Franse teksten op de kaart. Een beetje rebel zijnde, dacht ik: dat kan ook anders. En ik begon veel dingen uit de regio te halen. Dit is een klein landje, dus Zeeuwse oester vind ik ook uit de buurt. Daar ben ik trots op.

Daar kwam een identiteit uit voort: mijn zin doen, eigenwijs maar op niveau. Dat groeit nu nog.” “Die stijl is ook wat uit armoe ontstaan. Dure Pyreneeënlammeren konden wij gewoon niet betalen en ingevroren Nieuw-Zeelands lamsvlees wilde ik niet. Maar mijn neef had ook lammeren, en drie jaar lang reed ik elke week met twee mekkerende dieren achterin de Opel Kadett naar het slachthuis. Boter laat ik al twintig jaar bij een boerin uit de buurt maken – een beetje speciaal, precies zoals ik ze wil, met zeezout en zuren en zo: niet minder lekker dan de dure, Franse boter. Een netwerk van leveranciers op gang houden is mooiste wat er is.” “Terroir heb je overal”, zegt Boer. “We hebben mooie boeren om ons heen en Urk, op 30 kilometer, heeft de grootste platvis-afzet van Europa. Een Nederlandse journalist (Johannes van Dam, met wie Boer jarenlang in de clinch lag, bv) schrijft altijd dat het mooiste eekhoorntjesbrood uit de Pyreneeën komt. Maar als mijn zoon en ik in het seizoen naar

[ CAPITAL 11 ]

De volgende ochtend, half elf. In de ondergrondse keuken met z’n gewelven en glasschilderingen komen leveringen aan hoog tempo binnen. Vijftien koks zijn al druk in de weer voor de lunch. Haast allemaal mannen, die aan hun post met uiterste precisie gerechten bereiden en elkaar voortdurend laten proeven. Nederlanders, Belgen, Oostenrijkers, een Venezolaan, een Duitser, een Spanjaard. Nadat de schrijver Ronald Giphart een tijd mee gedraaid had in de keukens van Sergio Herman en Jonnie Boer, schreef hij: “Jonnie wil ook de beste zijn, maar hij denkt meer in een team. Jonnie kan goed delegeren, mensen aansturen. Hij is een planner, een vooruitkijker, een organisator. Zijn keuken is een perfect voorbereide keuken, bij hem wordt niet gerend.” Er valt iets in gruzelementen. Boer geeft een schouderklopje. Dat kan vanalles betekenen, maar in elk geval: iedereen lijkt inderdaad ontspannen te werken. Ook later, in het heetst van de strijd. “Je ziet wel de pieken verschuiven”, zegt hij. “Nu hebben de jongens van de hapjes het druk, dan de voorgerechten, hoofdgerechten, patisserie. Je ziet in de beweging dat het sneller gaat, maar zonder g evloek en gestress. Als je weet wat je moet doen en je spullen zijn in orde, hoef je je niet druk te maken. De hele tijd lopen schreeuwen en slaan, dat wil ik absoluut

niet. Als ze een grote bek hebben, neem ik ze wel even mee naar buiten. Maar in veel keukens wordt er gegeseld, en dat vind ik niet goed.”

Kloosterorde “Haast een leefgemeenschap, een kloosterorde”, schreef Giphart over de ploeg van De Librije. Ook buiten het restaurant doen ze veel samen. “Twee jaar geleden kwam hier een Oostenrijkse jongen werken. Hij woog 160 kilo. Als hij ‘s nachts thuiskwam vrat hij zich nog vol met chips en cola. Ik zag dat hij er last van had. Fysiek, maar ook in de omgang. Hij was achttien en we waren z’n derde driesterrenzaak. Ik heb ‘m gewezen op z’n talent, maar ook gezegd dat hij beter kon afvallen als hij verder wilde in dit vak – sowieso val je voor je dertigste dood als je zo doorgaat. Hij pruttelde tegen, maar op een dag vroeg hij hoe we dat konden doen. ‘Geen dieet’, zei ik. ‘Blijf ‘s nachts met je poten van die spullen af en ik zorg ervoor dat je ouders je volgend jaar niet herkennen.’ Dat is gebeurd. Het team nam ‘m ook mee om te squashen, er staan filmpjes van op mijn iPhone. Prachtig. Je moet mekaar besmetten. Gasten voelen die samenhorigheid ook.” “Een vaderfiguur voel ik me niet. Ik wil hen beschermen, het voor hen opnemen en hen op hun flikker geven, maar mijn gezin blijft mijn gezin. Als je ze té dicht laat komen, krijg je ook gezeik.”

Vijf uur Dat gezin met twee jonge kinderen is essentieel. Pakweg Sergio Herman klaagt vaak over de hondenstiel die hij zijn kinderen stellig zou afraden wegens-geen-leven-buiten-de-keuken. Ook dat is hier ver weg. “Dat veroorzaak je zelf”, zegt Boer – overigens een opperbeste makker van Herman. “Het allerbelangrijkste in je leven is je gezin. Dat moet voor mekaar zijn, anders wordt de rest ook een zootje.” Zoon Jimmie wordt vandaag elf, en Boer heeft vanmorgen sushi bereid voor op school. Elke week gaat hij mee naar het voetbal. “Ik breng hen ook elke dag naar school en haal ze op. We hebben geen au pair: da’s flauwekul. Dat het zo goed lukt, is ook dankzij Thérèse. Die is niet normaal: energie voor twintig.” “Goed organiseren en delegeren”, zegt zij. “En veel regelmaat, ook al zijn het hele lange dagen. We staan elke ochtend om zeven uur op en gaan om twee uur slapen. En om vijf uur, tussen lunch en diner, eten we samen met de kinderen.”

Velen denken: je relatie gaat eraan kapot. “Net niet”, zegt Boer. “Omdat we hard moeten werken. Ik denk dat ze kapot gaat als je het grote geld binnenhebt en je op automatische piloot gaat leven. Dan heb je elkaar niet meer nodig. Wij hebben elkaar nodig, op goede en slechte momenten. Als de bank begint te janken, kunnen we samen sterk zijn. Ik mag er niet aan denken dat zij een kantoorjob heeft en ik ‘s nachts thuiskom van het restaurant. Dan misloop je elkaar, begrijp je elkaar niet meer.” “Je gaat meer van elkaar houden omdat je zoiets hebt, ja”, zegt Thérèse. “Personeel blijft personeel. Uiteindelijk kiezen zij voor zichzelf. Dat is niet zo erg. En petje af voor hun werk. Maar in moeilijke periodes ben je op elkaar aangewezen en heb je zo’n liefde nodig. Drie sterren hebben ook een keerzijde. Als je eens op de kleintjes moet letten staat het gelijk in de krant: Librije in crisis. Dan moet je sterk in je schoenen staan.” “De magie is dat we elkaar zo goed aanvullen. Jonnie is heel creatief, vooruitstrevend, enthousiast, uitbundig; ik iets gereserveerder, zakelijker, denk meer door vooraleer ik ergens echt wild van word. We werken soms stilzwijgend naast elkaar, weten precies wie wat gaat aanpakken. Ik stuur het managementteam aan, zorg dat iedereen doet wat hij moet doen. Jonnie moet echt de vrijheid hebben om creatief te zijn, heel belangrijk voor dit bedrijf.”

Brood Wonen doen ze vlakbij, boven Librije’s Winkel. Daar hangt nogal wat werk van de rock-’n-rollkunstenaar en geboren Zwollenaar Herman Brood. “Hij heeft hier nooit een stuiver achtergelaten, betaalde zijn maaltijden met schilderijtjes”, vertelt Boer. Hij serveert Cocktails & Dreams, een signatuurgerecht in twee etages. “Het was mijn droom om de garnalen- en krabcocktails die op elke straathoek verkracht worden in ere te herstellen.” De duif die volgt maakt me volmaakt gelukkig. De borstfilet, het gegrilde vlees van de pootjes, de vleugeltjes, het hartje en het levertje worden met een ongeziene verfijning opgediend. Het toetje is de ‘deconstructed apple pie’ ofte ‘compleet losgeslagen appeltaart’ met de ingre diënten die Jonnies moeder gebruikte. “Bedacht voor de koninklijke familie. Ik heb al vier keer voor hen gewerkt. En de prins en de prinses eten hier

o n d e rn e m e n

wel eens aan de gastentafel. En prinses Margriet heeft kookles gevolgd. Best normale mensen, hoor.”

dit niveau haal en tijd heb voor de kinderen, blijf ik het doen. Halfweg de vakantie krijg ik nog altijd zin om te werken.”

Miljoentjes

Schaaldierallergie

Alain Coninx noemde Jonnie Boer ooit de grootste horeca-entrepreneur van de Benelux en misschien wel van West-Europa. In 2008 verrees in de voormalige vrouwengevangenis het vijfsterrenhotel, een project waar ze zich vijf jaar geleden instortten. “De vraag was: beginnen we nóg een keer of strijken we nog tien jaar lang onze winst op en nemen we dan een goed pensioen? We hebben het gekocht en staan dus weer met het water tot aan de lippen – deze keer zonder gescheurd linnen en met goed personeel, weliswaar.”

Ik wil nog de essentie van die magische derde ster achterhalen. “Soms wordt een restaurant drie sterren toegeschreven, terwijl ik wel snap waarom Michelin ermee wacht. Dat moet rijpen. Alles moet kloppen. Bediening moet in evenwicht zijn met het bord. De balans moet jaren na elkaar zeer goed zijn. En balans is ook: rust. Dat drie sterren feilloosheid betekent, is gelul. Fouten mogen wél. Een echte klasserestaurateur herken je aan hoe hij een fout goedmaakt in plaats van z’n ego te laten opspelen.”

Er kwam een docusoap over de bouw van het hotel en alles eromheen. “Televisie kan een valkuil zijn”, zegt Boer. “We worden voortdurend de oren van de kop gezeurd voor zaken die aanlokkelijk lijken, maar waarmee ik niks te maken wil hebben. Op de foto met dingen van Unilever: dat verrek ik. Maar we wisten dat het hotel een miljoentje of acht zou kosten en we ons dus helemaal het apenzuur zouden moeten werken. Het risico op een langzame start was reëel: de crisis sloeg toe. Met die docusoap werd het hotel meteen bekend. Maar alles wat we nu met het restaurant en de winkel verdienen wordt in het hotel gepompt. Ik denk dat het over vijf jaar winst maakt. Dan kunnen we fors afbetalen.”

Hij past een menu ook altijd aan als dat gevraagd wordt. “Tuurlijk, ‘t staat hier vol koks, man! Ooit vroeg ik bij een grote kok in Parijs een aanpassing omdat ik een schaaldierallergie had en Thérèse geen truffel lust. De maître durfde dat niet door te geven aan de chef. Schandalig, vind ik dat. Toen we met z’n vieren dan maar acht gangen à la carte kozen, werd die vent helemaal gek.”

“Wie zouden we zijn zonder water aan de lippen?”, lacht hij. “Misschien worden we dan laks en langzaam. En los van de vraag of we het schip drijvend houden, is het een droom die uitkomt. De sfeer zit erin, het hotel heeft een bezettingsgraad van 65 procent met een gemiddelde kamerprijs van dik 300 euro, de kokschool draait er twee keer per dag en Librije’s Zusje zit bijna altijd vol.” “Natuurlijk voel ik financiële druk, maar gastronomische druk voel ik niet echt. Ik luister naar gasten, breng dat aan op de vergaderingen. Mijn ego doet er dan niet toe. Dat is belangrijk, zeker als je constant vernieuwt. Druk ontstaat pas als je alles opkropt.” “Ik ben wel nog elke dag zenuwachtig, voor lunch én diner. Je kunt niet teren op je roem, moet het blijven waarmaken. Maar zolang ik er plezier in heb,

Zaterdagavonden zijn veertien maanden vooruit volgeboekt, dinsdagen – de zwakste dag – drie maanden. “We hebben ook culinaire reizigers. Zelfs mensen die alle restaurants aandoen uit de S. Pellegrino World’s 50 Best Restaurants, waarin we vorig jaar op 37 binnenkwamen. Maar ik ben net zo blij met mensen die ervoor sparen of eens per jaar komen.” “Ik heb het een paar keer meegemaakt dat een gast zit te janken bij een gerecht, ja. Echt geraakt worden op hoog niveau is voor mezelf een probleem geworden – en een vervelend. Je kent de trucjes en foefjes. Dat maakt uit eten gaan minder leuk. Ik raak alleen nog onder de indruk van mooie smaken. El Bulli vond ik geniaal, maar daar is in Spanje een stroming uit voortgevloeid die ik echt niet snap. Onlangs kreeg ik op tien, twintig en dertig meter gedoken zeewier geserveerd, met eronder bevroren zeewater. Bij grootheden, hé! Ik begrijp dat je niet met tien gangen kunt scoren, maar één geweldige gang en negen gangen bagger: dat gaat er niet in. Ik haal ook graag een gein uit, zoals een eetbare joint bij de koffie, maar het moet wel smaken.”

[ CAPITAL 11 ]

“Om te kunnen vlammen moet je ook de shit meegemaakt hebben.”

ni e u w s

F i n a nc i e l e pl a n n i ng sl a at a a n i n F r a nsta l ig Be l gi e

ambities krijgen vorm Optima opende zopas zijn nieuwe kantoren in Waterloo. De extra ruimte moet de verdere groei van onze onderneming in het Franstalig landsgedeelte mogelijk maken. In 2,5 jaar tijd steeg het aantal Optima-medewerkers aan de andere kant van de taalgrens tot 63 mensen. Maar ook de andere activiteiten van Optima lieten een mooie groei optekenen. foto’s luk coupe

Sinds de opening eind 2008 van een eerste satellietkantoor voor Franstalig België in Braine-l’Alleud, groeide het klantenbestand van Optima in Brussel en Wallonië fors aan, tot 957 families. Het Franstalig landsgedeelte is sindsdien een sterke groeipool. Liefst 29 procent van de nieuwe Optimaklanten woont in Brussel of Wallonië.

“Sterke cijfers zetten onze twintigste verjaardag extra luister bij.”

“Het concept van een integrale financiële planning slaat duidelijk aan in Wallonië en Brussel”, stelt Optima-ceo Jeroen Piqueur. “Steeds meer burgers gaan op zoek naar een finan cieel termijnplan op maat van hun specifieke situatie en verwachtingen.”

fiscale wetgeving (bijvoorbeeld suc cessie rechten), komt er bovendien voor Franstalig België een apart audit centrum met fiscalisten en juristen. Al die activiteiten verhuizen nu mee naar de nieuwe kantoren in Waterloo. Van de 350 Optima-medewerkers werken voortaan 63 mensen vanuit Waterloo.

Niet alleen Franstalig België was de motor achter de groei van Optima in 2010. Onze onderneming mocht in het afgelopen kalenderjaar 1.146 nieuwe klanten verwelkomen, 6 procent meer dan een jaar eerder en een record voor het bedrijf. De portfoliowaarde van nieuwe klanten steeg in 2010 bovendien met 15 procent tegenover een jaar eerder. De totale klantenportefeuille van Optima omvat ruim 13.000 dossiers. Sterke cijfers die onze twintigste verjaardag in 2011 extra luister bijzetten!

Om de dienstverlening voort te verbeteren, en om in te s pelen op het groeiend aantal verschillen tussen de gewesten in

[ CAPITAL 11 ]

Optima in Waterloo DrĂ¨ve Richelle 159 1410 Waterloo (tel. 02/389 15 50)

s p r aa k m a k e r

P IERRE RION

Succesondernemer

uit noodzaak

Zakenman-piloot Pierre Henri Rion, symbool van een nieuwe generatie Waalse ondernemers.

Noem een succesvol groot bedrijf in Wallonië en de kans bestaat dat Pierre Henri Rion er van dichtbij of veraf mee te maken heeft. Zijn ervaring als ondernemer zet hij al tien jaar in om andere ondernemers op weg te helpen. Een openhartig gesprek met een veelzijdig piloot, gastronoom, saxofoonspeler, wijnbouwer, jager én de nieuwe voorzitter van de grootste Franstalige businessclub. Zijn geheim? Vroeg opstaan en keihard werken. tekst jeroen lissens foto’s LIEVEN DIRCKX

[ CAPITAL 11 ]

s praa k ma k e r

Een afspraak maken met een man die zijn tijd verdeelt over vijftien mandaten bij evenveel bedrijven, is niet eenvoudig: Pierre Henri Rion (51) heeft een drukke, zeer drukke agenda. Wie de man wil spreken, komt al snel achter het geheim van zijn time management. Pierre Henri Rion staat vroeg op. De mails die we sturen als voorbereiding op het interview, beantwoordt hij steevast rond zes uur ’s ochtends. Dan is hij al een half uur wakker. Time is money. Meer nog, Rion heeft zelf uitgerekend hoeveel tijd hij wint door vroeg op te staan. “Ik sta drie uur vroeger op dan de meeste mensen. Driehonderd keer per jaar drie uur, dat is een voorsprong van 900 uur. Beeld je eens in wat je dan allemaal niet kunt doen! Ik geef toe dat het soms moeilijk is om om half zes uit de veren te zijn, vooral in de winter. Maar dat is een kwestie van zelfdiscipline, meer niet.”

TIJD Wie het cv van Pierre Henri Rion bekijkt, kan niet anders dan concluderen dat de man zijn tijd goed gebruikt heeft. Op zijn 40ste bracht hij met IRIS, de wereldleider in digitale karakterherkenning, zijn eerste bedrijf naar de beurs. Zijn lijst met actuele bestuursman daten is even lang (vijftien actieve mandaten) als veelzijdig. Hij is aandeelhouder en directievoorzitter van de automatische grasmaaierbouwer Belrobotics, bestuurder-aandeelhouder van het beursgenoteerde natuurpark Pairi Daiza (voorheen Parc Paradisio), voorzitter van de beursgenoteerde digitale beeldspecialist EVS, oprichter van het Waalse wijndomein Domaine de Mellemont en van het luchtvaartbedrijfje Avia-Rent Wallonie, vicevoorzitter van het Agentschap voor Buitenlandse Handel, … noem maar op. Wie ondernemen in Wallonië zegt, zegt Pierre Henri Rion. ’s Mans recente benoeming tot voorzitter van de Cercle de Wallonie, de grootste businessclub van het Franstalige landsgedeelte, lijkt bij zo’n palmares haast vanzelfsprekend. En toch is Rion de eerste om dat alles te relativeren. “Ik ben maar een kleine Waalse ondernemer”, mailt hij, wanneer we hem melden dat zijn voorgangers op de cover van Capital onder meer Howard Gutman, Baron Paul Buysse, Guy Verhofstadt en Eddy Merckx waren. Valse bescheidenheid, of toch niet? Pierre Henri Rion maakt graag tijd voor ons, en we treffen elkaar op een nog koude lenteochtend op de luchthaven van Luik, waar een van de vliegtuigen staat die hij samen met een vennoot verhuurt voor zakenvluchten aan regionale ondernemers. Het is een Aerospatiale TBM 700 met turbopropeller, zo leren we. “De turboprop is de toekomst van de luchtvaart. Je geraakt er overal mee, weliswaar 15 procent trager dan een straalvliegtuig, maar wel voor de helft van de prijs.”

“Ik sta drie uur vroeger op dan de meeste mensen. Driehonderd keer per jaar drie uur, dat is

negenhonderd uur voorsprong. Beeld je

eens in wat je dan allemaal niet kunt doen!”

RASONDERNEMER Hier spreekt een kenner. Dat Rion zelf piloot is bij Avia-Rent Wallonie, zegt twee dingen. Ten eerste dat hij àlles wil kennen van de projecten waarmee hij bezig is, en ten tweede dat de man erin slaagt om zijn hobby’s te rentabiliseren. Zijn dat dan twee kenmerken die eigen zijn aan rasondernemers? PIERRE HENRI RION: “Ik ben ondernemer geworden uit noodzaak. Het zat zeker niet in de genen of zo. Mijn vader, net als ik een burgerlijk ingenieur, heeft een halve eeuw bij hetzelfde bedrijf gewerkt, bij ACEC was dat. In zijn ogen ben ik wellicht een gemiste ingenieur, want ingenieurs horen volgens hem thuis in een lab. Van de economische waarde van zijn werk had hij geen notie, hoewel hij mee aan de basis lag van het allereerste glasvezelnetwerk.”

[ CAPITAL 11 ]

s praa k ma k e r

Gemiste ingenieur of niet, iemand die op zijn 40ste een bedrijf naar de beurs brengt, is er toch vroeg mee begonnen? PIERRE HENRI RION: â&#x20AC;&#x153;Ik heb er inderdaad al heel wat jobs opzitten. Bordenwasser, garagist, bandenverkoper, zeepfabrikant, heftruckbestuurder, noem maar op. Op mijn zestiende ben ik na de schooltijd beginnen te werken, eerst om een scooter te kunnen kopen, later voor een auto.â&#x20AC;?

SOLDIJ Vlak voor zijn legerdienst trouwde Rion, naar eigen zeggen om zijn verplichte legerdienst niet in Duitsland te moeten volbrengen. Alleen was de 75 Belgische frank (net geen 2 euro) soldij die hij toen kreeg, te weinig om een gezin te onderhouden en een huis af te betalen.

[ CAPITAL 11 ]

â&#x20AC;&#x153;Ik leerde saxofoon spelen, haalde mijn jachtakte en leerde vliegen, zelfs met een helikopter. Mijn vrouw vroeg onlangs voor de grap of de volgende stap een brevet als duikbootkapitein is.â&#x20AC;?

PIERRE HENRI RION: “Ziedaar het begin van mijn eerste bedrijfje Dedrion, dat ik samen o prichtte met een vennoot. Dat bedoel ik met ondernemen uit noodzaak. Van het start kapitaal van omgerekend 6.000 euro was de helft geleend bij de bank. Risico is me dus nooit vreemd geweest (Lacht). We programmeerden en verkochten boekhoudsoftware die draaide op de allereerste IBM-pc’s. We deden dat niet slecht, én we hadden geluk: we slaagden erin om binnen te geraken bij de Japanse Mitsubishi Bank. Als je weet dat één pc toen 7.000 euro kostte en onze marges zeer hoog waren, zie je meteen dat we gelanceerd waren toen we een contract kregen om tientallen pc’s te installeren.”

BUSINESS ANGEL Na amper twee jaar verkocht Rion Dedrion. Tegelijk werkte hij als ICT-consultant bij de Rijkswacht aan de elektronische identificatie van de slachtoffers van de scheepsramp met de Herald of Free Enterprise. Aanvankelijk met de pet van zijn nieuwe werkgever, het IT-bedrijf Prodata op het hoofd, en later als zelfstandige, zou Rion het Waalse IRIS over nemen. Van een kwakkelend spin-offbedrijfje van de UCL in Louvain-La-Neuve maakte hij, onder meer door een fikse sanering en diversificatie, een beursgenoteerde wereldspeler op de markt voor optische karakterherkenning. IRIS werd zijn grootste financiële klapper. De ‘ondernemer uit noodzaak’ werd stilaan een rasondernemer. Omdat stoppen op je 40ste zeker voor het werkpaard Rion wat àl te vroeg was, legt de man zich sindsdien als business angel toe op hulpverlening aan beloftevolle startende bedrijven. En ook daar heeft hij een welomlijnde visie over. PIERRE HENRI RION: ”Ik ken de economische moeilijkheden van Wallonië en ik beschouw het als mijn missie om er iets aan te doen. Hoe ga ik te werk? Ik kom iemand tegen met een beloftevol idee, en ik leen hem geld – bijvoorbeeld de helft van de investering – in ruil voor wat ik een ‘sympathieke meerwaarde’ noem: meestal een participatie in de latere bedrijfswinst.”

VUILE HANDEN Bij een business angel denken de meeste mensen nog altijd aan een al wat oudere man die vooral financieel tussenbeide komt … PIERRE HENRI RION: “De meeste business angels zijn ouder dan ik, dat klopt. Maar ik probeer het anders aan te pakken. Business angel zijn is voor mij niet iets louter financieels. Het is ook gratis tijd investeren in je projecten. Vandaag zijn er een tiental bedrijven waar ik dagelijks mee bezig ben. Waar ik mijn adressenboekje voor opentrek, waar ik in het directiecomité zit, die ik financiële garanties geef wanneer het minder gaat, enzovoort. Business angel zijn is voor mij niet alleen investeren in een mooie auto, maar zelf ook de kleppen regelen en het grote onderhoud doen. En inderdaad, dan mag je niet bang zijn om je handen vuil te maken (Lacht).” Vanwaar die missie, dat heilig vuur? PIERRE HENRI RION: ”Ik vind dat we nog met te weinig zijn als business angels in Wallonië. Mijn goede vriend Laurent Minguet (de stichter van het beursgenoteerde EVS, red.) is er ook één, maar daar houdt het zo’n beetje op. Mijn regio helpen vind ik mijn verdomde plicht. Wellicht is dat een overblijfsel uit mijn opvoeding, in een tijd toen jongeren nog plichten hadden en niet alleen rechten zoals vandaag. Iedereen die de capaciteiten heeft om dit te doen, moet het doen. We zijn toch als ondernemers zelf ook allemaal ooit geholpen geweest?”

LESSEN UIT DE CRISIS Ondernemerschap is iets van goede én slechte tijden. Hoe hard heeft de recente finan ciële crisis ingehakt op Pierre Henri Rion en zijn participaties? PIERRE HENRI RION: “De impact was enorm. Omdat de banken van de ene op de andere

[ CAPITAL 11 ]

s praa k ma k e r

“Ik ken de economische

moeilijkheden van Wallonië en ik beschouw het als mijn missie

om er iets aan te doen.”

dag de geldkraan dichtdraaiden voor zowat alle nieuwe projecten, moest ik heel veel voor bank spelen. Ook operationeel ging het minder: gemiddeld verloren mijn participaties 20 tot 25 procent van hun omzet. Voor ons verhuurbedrijf van zakenvliegtuigen was de daling maar liefst 90 procent. Zo goed als alle opdrachten werden bevroren. Alleen het vastgoed bleef overeind: mijn vastgoedbelangen hebben de crisis zonder kleerscheuren overleefd. En meer dan dat: vastgoed bleef voor heel wat investeerders een veilige haven in onzekere tijden.” Welke lessen trekt een serial entrepreneur uit zo’n crisis? PIERRE HENRI RION: “Dat er altijd een punt is waarop het alleen maar beter kan gaan. En juist dat punt is het moment om te investeren. Liefst van al ben je de grote massa voor. Kijk naar wat we bij EVS deden: in die moeilijke maanden zijn we toch blijven aanwerven en investeren, omdat we zagen dat er toen heel veel goed personeel op de markt kwam. En kijk: die moed heeft zich terugbetaald!” Tegendraads investeren betekent ook grote, vaak zeer grote, risico’s nemen. Hoeveel risico neemt u? PIERRE HENRI RION: ”Mijn houding ten opzichte van risico’s is veranderd door de jaren heen. Als jongere heb je minder te verliezen, dus neem je automatisch wat meer risico’s. Kijk naar de opstart van ons eerste bedrijfje met geleend geld. Die drang naar risico wordt kleiner als je ouder wordt. Als zelfstandige moet ik later niet rekenen op de staat voor een volwaardig pensioen, dus moet ik mijn risico’s wel beperken en bouwen aan een pensioen. Daar tegenover staat dat – met het ouder worden – je ook meer ervaring opdoet in de inschatting van ondernemingsrisico’s. Het vertrouwen is dus ook groter.”

DIPLOMA’S Wat trekt u over de streep bij een nieuw project: de cijfers of de mensen? PIERRE HENRI RION: ”Ondernemen is voor mij iets heel intuïtiefs. Meer nog dan cijfers is het adagio ‘business first’ belangrijk: de bereidheid van een ondernemer om geen vakantie te nemen, heel vroeg op te staan en keihard te werken. Charisma is belangrijker dan een stapel diploma’s: het komt er vooral op aan om je in verschillende situaties te kunnen inleven.” Dat keiharde arbeidsethos durft al eens botsen met de houding van de vakbonden, die in uw ogen mensen gijzelen en onze welvaart ernstig bedreigen. PIERRE HENRI RION: ”Begrijp me niet verkeerd: in de jaren ’20 was ik wellicht zelf een actieve militant geweest tegen het machtsmisbruik van sommige bedrijfsleiders. Maar vandaag zie ik vooral vakbonden die hun macht misbruiken ten koste van de werknemers. Kijk naar het interprofessioneel akkoord, een goede zaak voor iedereen. En toch gaan een aantal populisten mensen ophitsen om de boel te blokkeren. Dat ze wegen en het openbaar vervoer zomaar stilleggen, en op die manier duizenden mensen verhinderen om hun job te doen, waardoor buitenlandse bedrijven dreigen uit te wijken, daar kan ik met mijn verstand niet bij.”

BELASTINGEN Moeten de vakbondsleiders niet op verplichte reis naar India en China, om te zien hoe de industrie daar klaarstaat om het dure en minder productieve Westen in snelheid te pakken? PIERRE HENRI RION: ”De vakbondsleiders weten dat perfect. Alleen zit het systeem verkeerd in elkaar. Zolang de vakbonden hier verantwoordelijk zijn voor de werkloosheidsuitkeringen, hebben ze in fine baat bij het creëren van meer werkloosheid, en van een achterban die ze op die manier volledig controleren. In Wallonië zitten we in sommige streken met een derde generatie van mensen die nooit gewerkt hebben. En hoe komt dat? De incentive om te gaan werken is veel te klein. In Wallonië zijn er 20.000 openstaande vacatures die we niet

[ CAPITAL 11 ]

s praa k ma k e r

ingevuld krijgen, ondanks een enorm aanbod van gratis opleidingen. Waarom? Er is amper verschil tussen een door de fiscus gepluimd nettoloon en een uitkering plus enkele uurtjes zwartwerk.” Welke oplossing stelt u voor? PIERRE HENRI RION: “Mijn oplossing: controleer het zwartwerk meer, én hef vooral minder belastingen op de minimumlonen. Dat fiscaal inkomstenverlies heb je als overheid meteen terugverdiend: meer mensen zullen aan de slag gaan – zodat je minder uitkeringen betaalt – en hun loon vloeit terug in de economie.”

[ CAPITAL 11 ]

“Meer nog dan cijfers is het adagio ‘business first’ belangrijk: de bereidheid van een ondernemer om geen vakantie te nemen, heel vroeg op te staan en keihard te werken.”

s praa k ma k e r

Hoe belangrijk is de juiste belastingpolitiek voor ons ondernemingsklimaat? PIERRE HENRI RION: ”We zijn in België al op heel wat vlakken belastingkampioen, maar de overheid heeft nog extra inkomsten nodig om haar financiën in orde te krijgen. Maar te veel belasting doodt de belasting. Als je nu drastisch een aantal belastingen gaat verhogen – bijvoorbeeld op kapitaal – ontketen je een enorme kapitaalvlucht naar het buitenland. Waarom niet een kleine belasting van pakweg 5 procent heffen op de meerwaarde bij een aandelenverkoop, en een taks invoeren op speculatie? Zo’n Tobintaks zou de spaarder tenminste niet belasten, iets wat nu al te vaak gebeurt.”

KMO-ECONOMIE “Maar bovenal moet de overheid zelf efficiënter werken, en haar geld niet blijven investeren in de verworven rechten van een aantal mensen die ze nu eenmaal ooit heeft aangeworven. Ze moet net investeren in de toekomst. Daarmee bedoel ik onderzoek en ontwikkeling, opleidingen, reconversie van mensen, enzovoort. Het systeem van geïnstitutionaliseerde werkloosheid – waar de vakbonden aan meewerken – marginaliseert een volledige bevolkingsgroep. Dat is nefast voor onze toekomstige welvaart.” Toch is het moreel van heel wat ondernemers goed. Zowel in Vlaanderen, Brussel als Wallonië leeft er voorzichtig optimisme onder bedrijfsleiders, vooral wat aanwervingen betreft. PIERRE HENRI RION: ”Onze Belgische economie is er één van kmo’s, en dat is vandaag meer dan ooit een goede zaak. Multinationals, bijvoorbeeld uit de auto-, transport- en chemiesector, vormen een zwakke schakel, in die zin dat ze kunnen verhuizen naar het buitenland, en ons heel kwetsbaar maken omdat we geen hoofdkwartierfunctie vervullen. Laat ons dus niet blijven dromen van producten die de Chinezen voor één vijfde van de prijs kunnen maken. Ik weet wel dat de Chinezen stilaan ook meer gaan verdienen, maar ik ben van oordeel dat we vandaag bij ons toch het beste mikken op de brains, de creatieve business modellen en de innovatieve sectoren. Daar zit het potentieel voor de toekomst van onze economie.” Welke les geeft u mee aan uw drie zoons, die die toekomst mee vorm moeten geven? PIERRE HENRI RION: ”Tegen mijn zoons zeg ik altijd hetzelfde: integreer je in verschillende milieus. Je moet én met een vrachtwagen kunnen rijden én op een receptie in het koninklijk paleis staan. Pas je aan aan je omgeving, zo leer je ondernemen.” Zijn we nog diploma’s vergeten na de ingenieur, de piloot en de wijngaardenier? PIERRE HENRI RION (Lacht): “Telkens als ik mijn zinnen ergens op zet, stoort het me dat ik het niet volledig kan doorgronden. Dan ga ik alles op alles zetten om dat toch te doen. Zo leerde ik onder meer saxofoon spelen, haalde ik mijn jachtakte en leerde ik dus ook vliegen, zelfs met een helikopter. Mijn vrouw vroeg onlangs voor de grap of de volgende stap een brevet als duikbootkapitein is.”

“Ik ben maar een

kleine Waalse ondernemer.”

Als wijnbouwer moet het goede leven u niet vreemd zijn. Wat is uw ultieme droom: een goed etentje in een toprestaurant, of een geslaagde zakendeal? PIERRE HENRI RION: “Gastronomie is mijn eerste hobby. Je moet weten dat mijn vrouw zo goed kookt dat ik iedere avond op het niveau van een sterrenrestaurant eet. Dat komt goed uit, want ’s middags heb ik geen tijd om te eten. Ik durf mijn vrouw als tegenprestatie per vliegtuig uit eten nemen naar een restaurant, duizend kilometer van hier. Dat is een droom die ik kan realiseren. Maar mijn échte droom en tegelijk mijn grote drijfveer? Dat er ooit business angels opstaan uit de projecten die ik mee gefinancierd heb. Alleen dan is de cirkel rond.”

[ CAPITAL 11 ]

Managers ontmoeten Managers dankzij een

steeds groeiend netwerk van zakenmagazines! € 6,90

Vlaanderen Manager 33

 6,95

Editie:Vlaams-Brabant - Nummer 26 - Maart 2011 - Jaargang 8 - Driemaandelijks in maart - juni - september - december - Afgiftekantoor 3500 Hasselt 1

 6,95

Carl Van de Velde, Reginald Vossen en Philippe Tailleur

Editie: Oost- en West-Vlaanderen - Nummer 33 - Juni 2010 - Jaargang 9 - Driemaandelijks in maart - juni - september - december - Afgiftekantoor 3500 Hasselt 1

“Ondernemen is topsport”

www.managermagazines.be

Editie: Provincie Antwerpen - Nummer 47 - Augustus 2010 - Jaargang 10 - 5 keer per jaar in maart - mei - augustus - oktober - december - Afgiftekantoor 3500 Hasselt 1

Jan Denys, Yves Van Hooland, RandstadIFMA “Onze arbeidsmarkt zit “Bespaar kosten met ‘middeleeuws’ inmanagement” elkaar” facility

10 jaar Manager Magazines

Dossier: voeding in Vlaanderen De zakenman in Frank Vander linden “Bvba kwam er pas na 10 jaar De Mens”

www.managermagazines.be

HAVEN & TRANSPORT “Antwerpen blijft slimme draaischijf”

Filip Weytjens (brouwerij De Leeuw): “Ik heb de Limburgse eenheid onderschat”

“Wat vandaag nodig is, kan morgen overbodig zijn”

“Ik heb mijn bekendheid bewust uitgebouwd tot een eigen merk”

Limburg Manager 49

Ilse De Meulemeester, BV en ondernemer

37.000 lezers

Frédéric Lernoux, KeFiK “Krediet krijgen is moeilijker geworden”

 6,95

Tips om uw pc en/of laptop te versnellen

www.managermagazines.nl

“We zijn veel te bescheiden”

DOSSIER PARKSTAD

Ronald Goedmakers, Vebego

www.managermagazines.be 1

Het belang van externe verlichting: hoe uw bedrijf ook ’s nachts in de kijker loopt Editie: Provincie Limburg - Nummer 49 - Oktober 2009 - Jaargang 9 - 5 keer per jaar in februari - april - juli - oktober - december - Afgiftekantoor 3500 Hasselt 1

46.000 lezers Minister-president Kris Peeters “Vlaanderen geeft ‘automotive’ niet op”

Oktober 2009

Wil Helwig en Wil Meijers “Fortuna heeft weer toekomst” “Oost West, Limburg Best”

€ 6,95

LIMBURG CHARTER

“Een ondernemer heeft minder zekerheid dan een topsporter”

Editie: Provincie Nederlands-Limburg - Nummer 6 - December 2010 - Jaargang 2 - Driemaandelijks in april - juli - oktober - december

Hugo Peumans (ASAP HR Group) en Jan Peumans (voorzitter Vlaams parlement) Wethouder Pieter Meekels

Maselant Businessclub in beeld

Limburg Manager 1

“Sittard-Geleen zet in op investeringen”

 6,95

Vlaams minister Ingrid Lieten “Innovatiesteun moet efficiënter worden”

Ondernemende steden in de kijker: zakendoen in Oostende, Brugge en Beernem

“Alleen sterkste concepten overleven”

Editie: Provincie Limburg - Nummer 1 - Oktober 2009 - Jaargang 1

Juni 2010

Marie-Anne De Nil, De Nil Vleeswaren “Dit bedrijf leiden is voor mij geen werken”

CONGRESSEN & EVENEMENTEN

Oktober 2009

Frans Hendrikx,CBS “Belang van cijfers is groter dan ooit”

De tweede carrière van Johan Museeuw en Ulla Werbrouck

“Er zijn geen slechtere werkgevers dan politici”

PROFITEER VAN ONZE 50-ACTIE! Neem snel een kijkje op blz. 65 www.managermagazines.be

Ondernemende steden in de kijker: zakendoen in Sint-Truiden en Herk-de-Stad

24.000 lezers (VL.) Winterplezier in SnowWorld

“Dit is de Ferrari van de indoor skipistes”

Snack- en wijnondernemer Marcel Mourmans

Managers aan het fornuis in restaurant One

“Ik ga door tot ik erbij neerval”

www.managermagazines.nl

35.000 lezers

André Knaepen, Cegeka “Meeste ICT-bedrijven missen flexibiliteit”

Golfspelen in Limburg: alle banen van 18 holes of meer, en minder (blz. 16 en 17)

20.000 lezers (NL)

Manager Magazines - Louis Pasteurstraat 21 - 3920 Lommel Tel.: 011 808 854 - Fax: 011 808 855 - info@managermagazines.be

www.managermagazines.be

analy s e

fa m i l i e b e d r i j v e n

Schenk uw vennootschap nu al aan uw kinderen (maar houd de touwtjes nog even in handen)

De aandelen van uw vennootschap nu al overdragen aan de volgende generatie: dat is voor beide partijen vaak een interessante deal. Verkoopt u een werkmaatschappij aan uw kinderen? Of schenkt u hen een patrimoniumvennootschap? Successieplanningstechnieken komen met een fiscaal gunstige oplossing. Maar hoe behoudt u toch nog enige controle over uw vennootschap? En kunt u er nog inkomsten uit halen? tekst Thomas Weyts, MANAGER ESTATE PLANNING

We lichten in dit artikel slechts een tipje van de sluier. Estate planning is maatwerk voor specialisten in privaat recht, fiscaal recht en vennootschapsrecht. Zij maken voor u een plan op dat naadloos aansluit bij uw doelstellingen en wensen.

Behoud uw stemrecht Verschillende controlemechanismen optimaliseren uw successieplanning. Het zijn technieken waardoor u de c ontrole behoudt in het bestuur of op de algemene vergadering. Een basistechniek is de schenking van de blote eigendom aan uw erfgenamen. Het stemrecht en de opbrengsten (dividenden) van de aandelen, die staat u nog

Dividenden komen alleen toe aan de vruchtgebruiker. Dat is onbetwist. Maar wat met bijvoorbeeld de reserves van de vennootschap? Of de stemrechten? Daarover bestaat geen

niet af. Juristen spreken dan over ‘een overdracht van aandelen met voorbehoud van het vruchtgebruik voor de over drager’. Wat is vruchtgebruik? Het tijdelijk (zakelijk) recht om

“Een statutaire bestuurder is haast onafzetbaar en heeft meestal zeer ruime bevoegdheden, zoals een vetorecht .”

eensgezindheid in de rechtsleer. Daarom: voorkom conflicten en omschrijf de rechten van de vruchtgebruiker en de blote eigenaar nauwkeurig in de schenkingsakte of de statuten. Overweegt u een schenking met

van een zaak het genot te hebben, waarvan iemand anders (de blote eigenaar) de eigendom heeft. De vruchtgebruiker krijgt de opbrengsten alsof hij eigenaar is, en is verplicht om de zaak zelf in stand te houden.

[ CAPITAL 11 ]

voorbehoud van vruchtgebruik? Check dan of de statuten een regeling bevatten voor aandelen die bezwaard zijn met vrucht gebruik. Wie oefent bijvoorbeeld de stemrechten uit op de algemene vergadering? Dat is belangrijk in een naamloze ven nootschap (nv). Bestuurders van een nv kunnen op elk ogenblik, zonder motivering en met een gewone meerderheid van stemmen afgezet worden. Ook in een burgerlijke vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (bvba) kan een niet-statutaire zaak voer der op die manier worden afgezet. In de praktijk schrijven onder nemers vaak in de statut en dat het stemrecht op de gewone algemene vergadering toekomt aan de vrucht gebruikers (de ouders). Of u legt er enkele nuancer ingen in.

analy s e

mogelijkheid? De nv wordt omgevormd tot bijvoorbeeld een commanditaire vennootschap op aandelen (comm.v.a.) of een bvba.

Bijvoorbeeld: het stemrecht wordt uitgeoefend door de vruchtgebruikers wanneer wordt beslist over de goedkeuring van de jaarrekening, de bestemming van het resultaat en de beschikbare reserve, de benoeming en het ontslag van bestuurders en het verlenen van kwijting aan bestuurders. In alle andere gevallen wordt het stemrecht uitgeoefend door de blote eigenaars (de kinderen).

Burgerlijke maatschap De burgerlijke maatschap is een populair controlevehikel bij successieplanningen rond familiale ondernemingen. Het is een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid, een contractueel georganiseerde onverdeeldheid, een verankeringinstrument waardoor de schenker de beslissingsmacht behoudt over het weggeschonken patrimonium. Een statutaire zaakvoerder wordt met het beheer belast. Hij heeft de bevoegdheid om te handelen in naam van de medevennoten. In de statuten kan staan dat het mandaat van de statutaire zaakvoerder alleen kan worden herroepen met een unaniem akkoord van alle vennoten. De statutaire zaakvoerder is dan onafzetbaar, tenzij om wettige redenen of als hij er zelf mee akkoord gaat. In de overeenkomst van de maatschap kunt u ook bepalen dat beide ouders statutaire zaakvoerder zijn. Als een van hen overlijdt, wordt de langstlevende ouder de enige zaakvoerder. U kunt er ook een opvolgende statutaire zaakvoerder aanwijzen, die het bestuur waarneemt na het overlijden van de langstlevende ouder.

De statutaire zaakvoerder van een bvba heeft nog een extra bescherming. Hij kan alleen afgezet worden met unanimiteit van stemmen, (lees: als de statutaire zaakvoerder zelf akkoord gaat) of met een bijzondere meerderheid (bijvoorbeeld 90 procent van

Ook de zogenoemde genotsrechten kunt u statutair regelen. De statuten bepalen dan dat naast de dividenden ook de beschikbare reserves in volle eigendom voor de vruchtgebruikers zijn. Alle andere uitkeringen komen dan toe aan de blote eigenaars. De vruchtgebruikers kunnen hierop hun recht van vruchtgebruik uitoefenen.

delen niet in een huwelijks gemeenschap mogen belanden of in een samenlevingscontract kunnen worden betrokken. Twee ouders schenken aan hun kinderen met voorbehoud van vruchtgebruik. Ze kunnen bedingen dat als de eerste vruchtgebruiker overlijdt, het vruchtgebruik aanwast bij de tweede vruchtgebruiker. Die moet dan geen successierechten betalen. Hij moet ook geen schenkingsrechten betalen, als

“Voorkom conflicten en omschrijf de rechten van de vruchtgebruiker en de blote eigenaar nauwkeurig in de schenkingsakte of de statuten.”

Onaantastbare zaakvoerder Gaat u liever nog een stapje verder en wilt u de touwtjes in handen houden? Dat kan als statutaire zaakvoerder. Een statutaire bestuurder of zaakvoerder is een bestuurder of zaakvoerder, wiens identiteit in de statuten staat. Hij is haast onafzetbaar en heeft meestal zeer ruime bevoegdheden, zoals een vetorecht tegen bepaalde beslissingen.

de stemmen op de algemene vergadering). Dat kan bovendien alleen om zogenoemde ‘gewichtige redenen’. Denk aan langdurige afwezigheid wegens ziekte, verregaande onbekwaamheid of een flagrante schending van de statuten.

hij het vruchtgebruik krijgt door een last, opgelegd als tegen prestatie van zijn eigen schenking. De aanwas wordt dan niet geformuleerd als een schenking tussen de schenkers.

Schenken met modaliteiten

Wie aandelen schenkt, moet in principe langs de notaris. Dat kan een notaris in België zijn, of een in het buitenland. Schenkt u roerende goederen via een notaris in België? Dan moet u altijd schenkingsrechten betalen.

U kunt aan uw schenking di verse voorwaarden, lasten en modaliteiten koppelen. Klas siek is bijvoorbeeld een recht van terugkeer. De geschonken aan delen keren terug naar de schen ker, als de begiftigde en zijn kinderen voor de schenker overlijden. Die laatste moet dan geen successierechten betalen. Of u koppelt aan de schenking de last dat de geschonken aan-

Een nv kan geen statutaire bestuurder hebben. Daarom werken successieplanners in een nv vaak met een burgerlijke maatschap. De aandelen van de nv worden in de burgerlijke maatschap gebracht, waarover de schenker pater familias de controle krijgt (zie kaderstukje). Een andere

[ CAPITAL 11 ]

Buitenlandse notaris

De drie Belgische gewesten hebben een bijzonder regime voor de schenking van familiale ondernemingen en aande len. In het Vlaams Gewest geldt een vlak tarief van 2 procent.

analy s e

Het schenkingstarief bed raagt 3 procent in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en 0 procent in het Waals Gewest. De schenking van aan delen van een zuivere patrimonium vennootschap valt niet onder deze bijzondere regimes. Zulke vennootschappen kunt u in het hele land aan uw kinderen schenken tegen 3 procent. Ook bij een voorbehoud van vruchtgebruik geniet u van het drieprocenttarief. Tenzij de schenker zijn fiscale woonplaats heeft in het Waals Gewest. Daar zijn ook schenkingen in volle eigendom van zuivere patrimoniumvennootschappen uitgesloten van het verlaagd schenkingsrecht. Schenken via een notaris in België heeft een voordeel: de begiftigde betaalt geen successierechten als de schenker overlijdt binnen drie jaar na de schenking. Anders is het als u langsgaat bij een notaris in Nederland of in Zwitserland. Dan moet u nooit schenkingsrechten betalen. Maar als de schenker binnen drie jaar na de schenking sterft, betaalt u wel successierechten. Als de schenker tijdens de driejarige wachtperiode ziek wordt, kunt u de buitenlandse akte alsnog laten registreren in België. U betaalt dan in principe 3 procent schenkings rechten. Maar u vermijdt wel dat u successierechten moet betalen als de schenker overlijdt tijdens de driejaarsperiode. Het ontwerp van de schenkingsakte laat u het best opstel len door een Belgische notaris of een specialist in estate planning.

[ CAPITAL 11 ]

r e p o rtag e

d e k o n i n k l i j k e v i l l a i n o o s t e n d e , e e n o n c o l o g i s c h r e va l i da t i e c e n t r u m

herleven aan zee

Oostende blaast zijn rijk verleden als wellness-stad nieuw leven in. De imposante Koninklijke Villa wordt een oncologisch revalidatiecentrum met een fitness, wellness, hotel, gastronomisch restaurant en openluchtmuseum voor beeldende kunst. tekst bert voet fotoâ&#x20AC;&#x2122;s LIEVEN DIRCKX

[ CAPITAL 11 ]

r e p o rtag e

“Een businessplan?

Begin daar niet mee! We gaan naar het onbekende en moeten proberen te overleven.”

We lopen door twee met elkaar verbonden therapiezalen vol nagelnieuwe toestellen voor krachten conditietraining, en mét zicht op zee. “De ene was de slaapkamer van Fabiola, de andere van Boudewijn”, zegt Peter Osten, de projectleider van het Oncologisch Revalidatiecentrum Koninklijke Villa. In de tuin staat een prachtbeeld van Roland Devolder. We gaan verder langs consultatieruimtes, een relaxatie- en massageruimte, het therapiebad, infraroodcabines en een biosauna – die is wat minder heet dan een Finse, leer ik. Op de eerste en tweede verdieping toont Osten me de twintig kamers voor gasten, al dan niet met partner, waarna we ons in het restaurant nestelen. Het is allemaal vrij sober gehouden, met strakke lijnen. “Het mocht allesbehalve het ziekenhuis zijn dat kankerpatiënten al voortdurend zien. Maar zeer rijkelijk overkomen en mensen afschrikken was ook niet het opzet”, zegt Osten.

[ CAPITAL 11 ]

Revalidatie “We hebben de mooiste plaats aan de Belgische kust ingepalmd voor revalidatie”, juicht Georges Casteur, hoofdgeneesheer van het Belgisch Zeeinstituut voor Orthopedie (BZIO) en bezieler van het eerste uur, een tikje provocerend. “En voor mensen die het nodig hebben, niet alleen voor wie het kan betalen. Ik wil niet horen dat iemand niet naar de ambulante behandeling zou komen, omdat het te duur is. Per dag betaal je ongeveer evenveel als het remgeld bij een kinesist: 5 à 10 euro.” Hij geeft nog een sneer naar de overheid. “Wij doen iets wat zij allang hadden moeten voorzien. Je moet niet alleen de kanker behandelen, je moet ook de mens die de kanker heeft opvangen. Als je een hartinfarct had, kun je een pluridisciplinaire revalidatie volgen. Zo ook voor mensen met chronische rugpijn. We willen door de uitstraling van de villa een boost geven om vanuit het RIZIV terugbetaling voor oncologische revalidatie te krijgen.”

r e p o rtag e

Leopold II bouwde Oostende uit van een simpele vissershaven tot een badstad met internationale allure. De villa aan de thermen, verbonden met de Koninklijke Gaanderijen, maakte daar deel van uit. “De oorspronkelijke villa werd tijdens WOII afgebroken”, vertelt Casteur in onvervalst Oostends. “Toen was er ook een ondergrondse doorgang naar de Parijsstraat. Zo kon Leopold z’n zestienjarig lief in Villa Caroline bezoeken, Blanche Delacroix alias barones de Vaughan. Die man was geobsedeerd door tunnels.”

Geldtekort In 1954 kwam er een nieuwe villa, net als de vorige eigendom van de Koninklijke Schenking: de autonome openbare instelling die de gronden, kastelen en andere gebouwen beheert die Leopold in 1900 aan de Belgische staat schonk. Wat raar, zou je denken, voor de mooiste plek aan de Belgische kust. Ideaal toch voor Filip en Mathilde, met hun kroost? “Het doel van de Schenking was het patrimonium bewaren en de koninklijke familie herbergen”, legt Casteur uit. “Commercieel gebruik mag niet en de Schenking mag in principe niets verkopen, tenzij voor onderhoud van dat patrimonium.” “Tot omstreeks 1970 gebruikte de koninklijke familie de villa af en toe als buitenverblijf. Daarna kwamen ze niet meer, officieus vanwege hun privacy, of omdat de vloerverwarming twee dagen moest opwarmen, waardoor ze niet eens gauw naar zee konden komen. De toegang tot het strand was ook niet ideaal. Wellicht heeft de Koninklijke Schenking die in 1954 ondoordacht gebouwd, zonder de familie te raadplegen.” “Nadien verhuurden ze de villa aan de stad, en de stad onderverhuurde hem. Tot 2003 was het sterrenrestaurant Au Vigneron van de familie Daue er gevestigd. Maar het bouwwerk was nooit gerestaureerd en er waren kosten aan. Na veel discussies werd de huur tussen de stad en de uitbater verbroken. In 2005 stond de villa te koop, na twee jaar leegstand. De reden voor de verkoop was geldtekort bij de Koninklijke Schenking. Het BZIO was kandidaat, want we hadden het idee voor oncologische revalidatie. Maar Hilton joeg er ook op, net als projectontwikkelaars, en zelfs een brouwer die er zijn buitenverblijf wilde van maken.”

Jetset of kankerpatiEnten? Casteur stookte een mediagevecht aan dat een

paar weken duurde, met koppen zoals ‘Jetset of kankerpatiënten’. Hij haalde zijn slag thuis, maar niet zonder hulp van de stad. Bij zo’n verkoop stelt het Ministerie van Financiën de prijs vast. In dit geval: ongeveer 4 miljoen euro. “Indien geen enkele Belgische overheid geïnteresseerd was, werd de villa publiek verkocht en maakten wij geen kans”, legt Casteur de deal uit. “De stad Oostende heeft de villa aangekocht met geld van het BZIO, waarvoor wij 65 jaar erfpacht kregen.” Na twee jaar verbouwingen – “alleen de vloer werd niet gerestaureerd” – kwam het totale prijskaartje op 12 miljoen, waarvan 8 miljoen van het BZIO. “Voor de therapieruimten was er zowat 3 miljoen subsidie van Het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden (VIPA), en sym pathisant en Oostendenaar Johan Vande Lanotte (sp.a) wist 600.000 euro los te weken bij de Nationale Loterij”, aldus Casteur.

Conditie Fysieke training, contact met lotgenoten en een brede psychologische ondersteuning: dat is de fond van de aangeboden revalidatie. “Een van de grote problemen is dat de nevenwerkingen van chemotherapie vaak zo erg zijn, dat patiënten afhaken tijdens hun behandeling”, zegt Casteur. “We denken dat deze aanpak dat kan verminderen.” Uniek is dat kankerpatiënten op elk moment terechtkunnen in de villa, ook net na de diagnose. “Op dat moment spelen drie gedachten”, zegt Casteur. “De angst voor de dood; alle projecten die stilvallen; en het gevoel zelf niks te kunnen doen, een lijdend voorwerp van de geneeskunde te worden. Daarvoor is er een specifiek programma met psychologische steun.” “Maar ook je conditie verbeteren kan nuttig zijn vóór je de zware therapie aanvat. Studies suggereren dat behoud van spiermassa samengaat met een betere weerstand. Zo’n trainingsschema moet wel medisch begeleid worden, want overtraining kan ook schade berokkenen. Je moet de mensen opvolgen als topsporters. De link tussen spiermassa en immuniteit is niet bewezen, daarvoor zijn de studies te beperkt. Maar er zijn wel aanwijzingen dat de kans om te genezen groter is als je bij het begin van zo’n ziekte dergelijke oefenschema’s volgt. Ons project wordt wetenschappelijk ondersteund in samenwerking met de UGent, maar we mogen ook

[ CAPITAL 11 ]

r e p o rtag e

geen valse beloften verspreiden. Zekerheid hebben we niet.”

Zeewater Opmerkelijk onderdeel is de hydrotherapie met zeewater. “Nu hebben we specifieke antibiotica en antimitotica, maar vroeger waren zeelucht en zeewater belangrijk in de medische wereld. Men merkte dat proefondervindelijk voor beenderziekten. Tussen de twee oorlogen gebeurde daar veel onderzoek naar, nadien verminderde het, doordat die andere medicijnen er kwamen.” Het Belgisch Zeewaterinstituut BZIO is het enige revalidatieziekenhuis in België met een zeewaterzwembad. “We gebruiken het bij revalidatie van mensen die fracturen of verlammingen hebben. Waarom? Omdat je minder inspanning moet doen in zout water. Maar ook omdat het een bron van mineralen is. Na de scheepsramp met de Tricolor in 2003 was er risico op besmetting door olievervui-

[ CAPITAL 11 ]

ling in het zeewater, en hebben we gewoon water gebruikt. We zeiden niks, maar de mensen voelden het vanaf dag een: de oefeningen zijn veel vermoeiender.” De revalidatie kan ook terwijl patiënten in behandeling zijn, maar de grootste groep zal pas erna in de villa terechtkomen. Sociale re-integratie is een belangrijk aspect. “De meeste kankerpatiënten hebben de neiging om zich af te zonderen”, zegt Casteur. “Ook zowat 30 procent van de genezen verklaarde patiënten heeft achteraf psychologische problemen of zondert zich af. Parallel met de behandeling blijf je hier sociaal actief in een groep. Ook vrijwilligers van de gidsenkring Oostende zorgen voor rondleidingen in de stad en bezoeken musea en bioscopen.” “Er zijn in België maximaal 20 ziekenhuizen die oncologische revalidatie proberen aan te bieden, maar zij zijn vaak beperkt qua ruimte en richten zich veelal

op vrouwen met borstkanker, waar het emotionele aspect erg duidelijk is. Hier richten we ons naar alle kankerpatiënten. Ook iemand met leukemie, de ziekte van Hodgkin, longkanker of slokdarmkanker verzwakt helemaal en ervaart dezelfde gevoelens en dezelfde psychische en sociale gevolgen.“

Gastronomie

Dat restaurant is voor iedereen toegankelijk en meet zichzelf gastronomische allures aan. “Chef van dienst is Pieter Leys, ex-Red Pepper in Oostende en deelnemer aan het VTM-programma Mijn Restaurant!”, zegt Osten. “Hij moet op een gastronomische manier gezonde voeding promoten, begeleid door experts en de hoofddiëtist van AZ Sint-Blavius in Dendermonde.”

“Het klassiek scenario is dat mensen twee of drie keer per week op ambulante therapie komen”, legt Peter Osten uit. “Het eerste luik is kinesitherapie op voorschrift van de revalidatiearts, na een inspanningsproef. Dat is maatwerk, maar de oefeningen gebeuren in groepen tot acht personen. Ten tweede is er het wellness-aspect, met een wellbeing-coach die begeleiding geeft inzake levenskwaliteit, relaxatie, sauna en jacuzzi. Voorts is er de psychologische begeleiding en zijn er educatieve sessies omtrent weerbaarheid tegenover de mentale belasting bij de ziekte. En ten slotte is er aandacht voor voeding, met educatieve sessies en het gezondheidsrestaurant.”

Voor de duidelijkheid: de Koninklijke Villa is geen oord voor kwakzalverij, waar veel kankerpatiënten zich bij wijze van laatste strohalm aan vastklampen. Je krijgt hier ook niet de belofte dat je herboren terugkeert. “We beïnvloeden op geen enkel moment de oncologische behandeling”, zegt Casteur. “We zijn ook geen kliniekske voor kankerpatiënten. Het is de site die Leopold II uitkoos om z’n buitenpaleis te bouwen, en die nu teruggaat naar de Oostendse bevolking. Dit behoort tot het patrimonium van de stad. Hoeveel Oostendenaars zijn hier al komen wandelen? Wie het kon betalen of uitgenodigd werd. Niet alleen

[ CAPITAL 11 ]

“Je moet niet alleen de

kanker behandelen, je moet ook de mens die de kanker heeft opvangen.”

het restaurant, maar ook de ruimte rond de villa is nu vrij toegankelijk.” De publieke tuin wordt een openluchtmuseum voor beeldende kunst, als het even kan met internationale allure. In die tuin staat op dit moment een aangekocht werk van Jacky De Mayer en het 3 meter hoog bronzen beeld van de Oostendse kunstenaar Roland Devolder, een schenking van een Luikse bewonderaar. “De visser met een grote vis op z’n schouder beeldt de mens uit die het dier naar zijn habitat terugbrengt”, zegt Casteur. “Dat is onze bedoeling: een ziekenhuis is geen normale habitat.”

Businessplan? “De verwachtingen liggen hoog”, zegt Osten. “Het is ‘de Koninklijke Villa’. Je mag de mensen niet ontgoochelen. Het personeel is opgeleid om met moeilijke klanten om te gaan – kanker ís moeilijk. Maar echte zorg zoals wassen of wondverzorging bieden we niet aan. Ik wil wat we doen goed doen, en dat kan niet voor de prijzen die we vragen.” Er werken 17 mensen: kinesitherapeuten, voedingsdeskundigen, een ervaren oncologisch verpleegkundige, de wellbeing-coach, een assistent-psycholoog, restaurant- en hotelpersoneel. “Zorgkundigen werken als kamermeisjes – je moet echt weg zijn uit de ziekenhuissfeer”, zegt Osten. “Die visie is er ingeduwd.”

“Je krijgt hier ook niet de

belofte dat je herboren terugkeert.”

Dat alles kost natuurlijk geld. “De kamers kunnen opbrengen. Gasten betalen 80 euro voor verblijf in een tweepersoonskamer tot 200 euro voor een hele grote eenpersoonskamer met zicht op zee, altijd met vol pension met ontbijtbuffet, driegangenmenu en avondbuffet, gebruik van de wellnessinfrastructuur, dagelijkse therapie bij de wellbeingcoach en deelname aan informatieve sessies.” “Ik word gek verklaard. De directeur van het Thermae Palace hier vlakbij zegt dat ik het dubbele moet vragen voor die service op deze locatie, de zorgsector vindt het eigenlijk te veel. Het is schipperen. We hebben een sociaal doel, en het belangrijkste is dat de ambulante therapie zeer goedkoop blijft. We doen nevenactiviteiten, zoals medische symposia en navormingen”, legt Osten uit. “En we hopen op een erkenning van oncologische revalidatie als wetenschappelijk proefproject en dus op subsidies van het RIZIV.”

r e p o rtag e

Het is duidelijk dat de Koninklijke Villa afhankelijk is van sponsors en schenkingen. Johan Vande Lanotte, die zijn jongste broer aan kanker verloor, was de eerste grote mecenas. Toen hij in 2005 partijvoorzitter werd, schonk hij zijn ministeriële uittredingsvergoeding. Hij is ook voorzitter van het opgerichte steunfonds. Prinses Lea kende de villa van vroeger, sponsorde voor 10.000 euro en blijft betrokken. De meeste anderen blijven liever in de schaduw. “Er zijn nog geen bedrijven structureel verbonden als sponsor, maar we willen gerust een paneel maken met namen, zoals in Amerikaanse zieken huizen gebruikelijk is”, zegt Casteur. “Het zeeinstituut kan niet eeuwig verliezen dragen. In dat geval wordt het project zeer vlug opgedoekt.” Enigszins verontrustend: een businessplan is er niet. “Op de raad van bestuur zagen ze daar ook voortdurend over. Ik zeg: begin daar niet mee! We gaan naar het onbekende en moeten proberen te overleven.”

Kunstwerk van Jacky De Mayer

De visser met een grote vis op zijn schouder van Oostendse kunstenaar Roland Devolder

[ CAPITAL 11 ]

e v e nt s

optim a

Wat is een optimale financiële planning waard zonder dat men daarvan kan genieten en van gedachten wisselen met gelijkgestemden? Daarom organiseert Optima regelmatig evenementen voor haar relaties, om te netwerken, en vrijuit over financiële en andere kwesties te praten. foto’s beerens rally LIES DE MOL foto’s dedirekteurswoning alexander popelier

Optima Open 2011

Björn Borg vs. John McEnroe … Beleef de strijd der titanen opnieuw! tegen elkaar opnamen in de finale van Wimbledon. In de epische 22-minuten durende tiebreak aan het einde van de vierde set, slaagde McEnroe erin om 7 matchballen weg te werken en zo na 34 punten (18-16) alsnog een vijfde set uit de brand te slepen. Borg, op dat ogenblik de nr. 1 van de wereld, mocht de beker uiteindelijk in ontvangst nemen na 5 onvergetelijke sets!

19 tot 21 augustus 2011

Borg vs McEnroe of Ice vs Fire, bekampten elkaar tussen 1979 en 1981 in totaal 14 wedstrijden (waarvan ze elk 7 overwinningen op hun palmares schreven) met 4 Grand Slam-finales (2 Wimbledon en 2 US Open).

www.optimaopen.be

“Voor mij is het niet de eerste keer dat ik in Knokke-Heist zal spelen”, zegt Björn Borg die er vorig jaar ook al bij was op de eerste editie van de Optima Open. “Toen ik wist dat John ook van de partij zou zijn, was mijn beslissing om terug te keren dan ook snel genomen. Het is één van de beste toernooien van het circuit en ik kijk enorm uit naar het duel met John. Zelfs na zoveel jaren, blijft dat een speciaal moment voor ons allebei”.

Na John McEnroe, tekende nu ook de Zweedse tennislegende Björn Borg voor de tweede editie van Optima Open (www.optimaopen.be) in de Royal Zoute Tennis Club te KnokkeHeist van 19 tot 21 augustus. Björn Borg, John McEnroe en vier andere memorabele tennissers nemen het dan tegen elkaar op tijdens een toernooi van Optima, dat deel uitmaakt van de ATP Champions Tour (www.atpchampionstour.com). De ATP Champions Tour is een serie van internationale toernooien voor de ‘living legends’ van het tennis die het professionele circuit tenminste twee jaar verlaten hebben en 35 jaar of ouder zijn.

Een voorsmaakje van de wedstrijd tussen Borg en McEnroe is te bekijken via www.optimaopen.be/borg-mac-nl. van onze facebookpagina www.facebook.com/optimaopen !

Borg en McEnroe, dan denken we onvermijdelijk aan DE match van de 20ste eeuw, toen de twee titanen het op 5 juli 1980

Tickets voor Optima Open 2011 zijn verkrijgbaar op www.optimaopen.be. Word ook fan van onze facebookpagina www.facebook.com/optimaopen!

[ CAPITAL 11 ]

e v e nt s

Beerens rally ook in 2011 met Optima.

Op de laatste zondag van juni halen de klanten en relaties van de Beerens Classic Division traditiegetrouw hun mooiste bolides van stal. Dan organiseert de Antwerpse autogroep haar jaarlijkse Classic Rally. In 2010 gebeurde dat voor het eerst met Optima als hoofdsponsor. Een streng geselecteerd deelnemersveld van 120 klanten reed toen van de prachtige Leieoevers in SintMartens-Latem over groene weggetjes via het Zwin en de polders weer naar Antwerpen, waar de prijsuitreiking van de ludieke fotozoektocht plaatsvond tijdens een informele receptie. Goed nieuws voor wie er toen bij was: ook in 2011 vormt Optima een tandem met Beerens voor de organisatie van deze toch wel unieke familiale rally. Op 26 juni wordt het opnieuw watertanden voor al wie van mooie klassieke wagens houdt! Foto’s van de vorige editie vindt u op http://classicrally2010.beerensgroup.com.

26 JUNI 2011

topdesign:

alleen het beste is goed genoeg! deDirekteurswoning is de afgelopen zestien jaar uitgegroeid tot een begrip in de Gentse meubel- en designwereld, en ver daarbuiten. Onder het beleid van de familie Pontzeele, meubel specialisten van de vierde g eneratie, ontwikkelde de zaak zich tot een designmekka, waar zowat alle grote internationale merken vertegenwoordigd zijn op vijf verdiepingen in een prachtig historisch pand aan de stadskern. Niet meteen de plek om over fi nanciële planning te praten, dacht u? Toch wel, want de familie Pontzeele nodigde op 24 februari enkele s pecialisten van Optima uit voor een verhelderende uiteenzetting aan een select aantal klanten. Op een eenvoudige en heldere manier kwamen de belangrijkste recente trends in successieplanning aan bod. Of hoe u met een goed financieel plan nu al zelf kunt bepalen wat er later met uw vermogen gebeurt. De gasten mochten na afloop in primeur een blik werpen op de allernieuwste collecties die deDirekteurswoning naar Gent haalde. Of hoe design en een gedegen financiële planning hand in hand kunnen gaan! www.dedirekteurswoning.be

24 FEBRUARI 2011

[ CAPITAL 11 ]

s tan d van z a k e n

fisca a l

Zelfstandigenpensioen: “Wie het kleine niet eert, …” Het vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen (VAPZ) bestaat al sinds 1982. In 2004 onderging dit aanvullend pensioenstelsel een grondige wijziging. Doel? De volledige actieve zelfstandige bevolking zou het VAPZ moeten gebruiken voor de opbouw van een aanvullend pensioen. Anno 2011 is dat nog niet het geval – ten onrechte. Want het wettelijke pensioen van de zelfstandige is gering en het VAPZ biedt best wel wat voordelen. tekst Nils De Vriendt, Coordinator Tax team Optima Financial Planners

aftrekken en zo realiseert u een besparing in de hoogste belastingsschijf. Omdat de premies het belastbaar beroepsinkomen doen dalen, krijgt u ook automatisch een besparing in uw sociale bij d ragen drie jaar later. Behalve in de eerste drie jaar van uw zelfstandige activiteit, worden deze bijdragen berekend in functie van het geïndexeerd netto be lastbaar beroep inkomen van het derde voorafgaande jaar.

Vrij aanvullende pensioenover eenkomsten zijn in de eerste plaats veilige pensioenspaarformules onder de vorm van een levensverzekering (afgesloten door de zelfstandige als verzekeringsnemer in eigen naam met als tegenpartij een verzekeraar). U kiest vrij een ver z eker i ng s m a at s c h appij voor de storting van uw premies, in functie van het aangeboden rendement en de aangerekende kosten. Maar de verzekeraar is in principe gehouden tot een kapitaalsgarantie.

meevaller

Bovendien bespaart u via de premies ook aardig wat belastingen en sociale bijdragen. U kunt deze premies van uw belastbare beroepsinkomsten

Anders gezegd: door in 2011 VAP-premies te betalen, moet u in 2014 minder sociale bijdragen betalen. Voordelig is ook dat VAP premies vrijgesteld zijn van premietaks.

De eindbelasting bij uitkering van het opgebouwde kapitaal op pensioenleeftijd valt reuze mee. Dit wordt belast volgens het stelsel van de fictieve rente. Het kapitaal wordt dus niet in één keer belast. Maar het is gedurende 10 of 13 jaar slechts belastbaar ten belope van 3,5 en 5 procent (al naar gelang uw leeftijd op datum van de uitbetaling). Blijft u tot uw 65ste actief? Dan staat in het generatiepact van 2005 dat deze fictieve rente slechts op 80 procent van het uitbetaalde kapitaal wordt berekend, in plaats van op de volle 100 procent. Deze fictieve rente moet u wel bijtellen bij uw wettelijk pen-

[ CAPITAL 11 ]

sioen om het gezamenlijk te laten belasten. Maar vermits u als zelfstandige meestal een laag pensioen hebt, betaalt u uiteindelijk weinig of geen per sonenbelasting hierop.

Beperking Niets dan voordelen dus. Helaas kunt u als zelfstandige jaarlijks maar een beperkt premiebedrag fiscaal in mindering brengen. Het gaat om maximaal 2852,88 euro (inkomstenjaar 2011). Maar dit minpunt aangrijpen om toch geen gebruik te maken van het vrij aanvullend pensioen: dat is onverstandig. Want wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd.

b e lg e n m e t e e n plan

V i r g i n i e S av e r y s

Capital bezocht Avignonesi, een klassiek Toscaans wijnhuis dat gerund wordt door de Vlaamse zakenvrouw Virginie Saverys. Een gesprek over zakendoen in het buitenland, nieuwe wegen inslaan, passie en het goede leven. tekst joost houtman

[ CAPITAL 11 ]

b e lg e n m e t e e n plan

“ Net als in het bedrijfsleven is het ook in de wijnwereld zaak je goed te omringen.”

Avignonesi Zoals de naam doet vermoeden heeft Avignonesi iets te maken met de Zuid-Franse stad Avignon. Toen paus Gregorius XI vanuit Avignon naar Rome verhuisde volgde een hele rits adellijke families hem. Een van die families herdoopte zichzelf in Avignonesi – ‘die van Avignon’ – en vestigde zich in Montepulciano. Daar waagden ze zich sinds de zestiende eeuw aan wijnbouw.

Virginie Saverys heeft een bekende familienaam. Saverys is de familie achter bedrijven als Boelwerf, Compagnie Maritime Belge, Exmar en Euronav. Virginie Saverys (50) vond zichzelf opnieuw uit. Van zakenadvocate tot gepassioneerde wijnmaakster. De rit naar haar wijngaard voert ons langs het idyllische stadje Montepulciano. Aan onze rechterzijde zien we het bordeauxrode bord van Avignonesi opduiken. Een lange oprijlaan vol cipressen leidt naar het landgoed. Virginie Saverys ontvangt ons hartelijk.

Hoe bevalt het zakendoen in Italië? VIRGINIE SAVERYS: “Ik heb een heel mooie staf

Hoe komt een juriste erbij om in Italië in de wijnbusiness te stappen? VIRGINIE SAVERYS: “2006 was een keerpunt. Ik stopte toen met voltijds werken. Tot dan was ik juriste bij het scheepvaartbedrijf Compagnie Maritime Belge en de olietankerreder Euronav. Daarna bleef ik er nog wel als bestuurder.” “Ondertussen had ik in Toscane al een huis. Op het verjaardagsfeest voor mijn partner Max raakte ik hier aan de praat met Alberto Falvo. Die had samen met zijn broer dit wijndomein. De deal was dat de ene de andere zou uitkopen. De ene zou dan het familiedomein in Toscane krijgen en de andere het domein in Puglia. Tijdens zo’n gesprek moet je op je qui-vive zijn. Want het bleek dat zijn broer niet met de nodige centen over de brug kwam. Dus zocht Alberto een investeerder op korte termijn.”

Fattoria Le Capezzine, 53040 Valiano di Montepulciano (Siena) +39 0578 724304 capezzine@avignonesi.it www.avignonesi.it

van 2009, heb ik de volledige controle overgenomen. Ondertussen bedraagt de verwachte geconsolideerde omzet voor 2010 ongeveer 9 miljoen euro.”

“In de lente van 2007 heb ik via mijn eigen holding 30 procent gekocht. Ik waagde de gok. En kreeg de smaak zo te pakken dat ik geleidelijk aan meer aandelen kocht. Een jaar later heb ik mijn investering op getrokken tot 90 procent. En uiteindelijk, in de lente

[ CAPITAL 11 ]

kunnen uitbouwen. In Italië heerst een afschuwelijke economische crisis, maar dat heeft dan weer het voordeel dat er heel goeie mensen op de arbeidsmarkt komen. Er is wel de Italiaanse administratieve horror. Het zijn de koningen van de regeltjes. Alles is gereglementeerd. Het is een echt kluwen, ongelooflijk! En zoals te verwachten was, is de grootste kostenpost het personeel. Wijn verbouwen is en blijft een zeer arbeidsintensieve bezigheid. We hebben met Le Capezzine, La Lombarda, La Selva en I Pogetti dan ook vier wijngaarden oftewel 115 ha te runnen.” Hoe drastisch waren de veranderingen die u doorvoerde? VIRGINIE SAVERYS: “Toen ik begon, heb ik gezegd: ‘cambia tutto en non cambia niente’. Alles, maar ook niets verandert. Hier werkten goeie mensen en ze maakten een sterk product. Daarom investeerde ik ook. Dat mag en moet je aan de mensen zeggen. Communicatie is alles. Zeker hier. Toscanen zijn heel gevoelig: je moet echt je tijd nemen om met iedereen te praten. Geen snel-snel babbeltje, want dan ben je onbeleefd.”

b e lg e n m e t e e n plan

“Als je drastische veranderingen doorvoert moet het kwalitatief wel kloppen.”

“Je hoeft niet per se mensen te ontslaan om beter te worden. Soms moet je gewoon ‘anders’ gaan werken. Dat proces moet je intelligent aanpakken. De broers Falvo waren heel goed in marketing. Daar kon ik verder op bouwen.” “We hebben vorig jaar voor meer dan 600.000 euro geïnvesteerd: nieuwe tractors, een optisch selectiesysteem voor de druiven tijdens de oogst, een nieuwe machine voor de afwerking van de gebottelde flessen (wassen, etiketteren, capsules zetten), pompen, nieuwe ‘vibrating trailers’ voor de druiven … Dit jaar volgen nog nieuwe tractors, een nieuwe bottelinginstallatie, …” Een eeuwenoude wet zegt dat je van slechte druiven geen goede wijn kunt maken. VIRGINIE SAVERYS: “Inderdaad, ik heb ook enkele hectaren laten her-enten. Een speciale firma uit Frankrijk komt dan met Argentijnse arbeiders uit Mendoza bijvoorbeeld cabernet sauvignonplanten omzetten naar sangiovese. We moeten met Avignonesi meer authentiek Toscaans worden.”

[ CAPITAL 11 ]

“In Toscane hebben ze jarenlang gekickt op de Supertuscans. Knappe wijn, gemaakt van de oerklassiekers cabernet sauvignon, merlot en dergelijke meer. Niets mis mee, maar je hebt hier wel prachtige lokale druiven als sangiovese, trebbiano en malvasia … We zijn net overgeschakeld op 100 procent biodynamie. Het hele team is supergemotiveerd na een prachtige oogst. De grap is dat zelfs mijn meest sceptische ‘trattorista’ er wild van is. Als je drastische veranderingen doorvoert moet het kwalitatief wel kloppen.” Staat biodynamie niet wat haaks op een rationele manier van zakendoen en ondernemen? VIRGINIE SAVERYS: “Je hebt biodynamische wijnbouwers die koeienhorens in de grond steken en dan hopen dat het wat opbrengt …. Zo ver moet je natuurlijk niet gaan. Je kunt bij degelijke leveranciers hetzelfde eindproduct kopen om de wijnranken mee te behandelen. Maar de positie van zon en maan moet je niet ontkennen. Zeker niet als je ziet dat dat in de realiteit ook echt effect heeft, zoals in onze moestuin.”

b e lg e n m e t e e n plan

“Bovendien werd hier behoorlijk vervuilend en verspillend gewerkt. Dat moet anders. Water is ‘de olie van de 21e eeuw’. We hebben dan ook meteen een zuiveringsinstallatie gezet. Ook op culinair gebied zie je dat mensen meer en meer nijgen naar eerlijkheid en authenticiteit.”

it en ze onderzoeken het. Een ongelofelijke opdracht is dat. Voor het eerst verlaten ze hun habitat en gaan ze naar het buitenland en wij hebben die eer. Ik kijk daar ongelofelijk naar uit: echt, volledig, gefundeerde informatie krijgen over wat hier is en vooral, wat hier kan.”

“Het is ook fantastisch om zo snel al veranderingen te zien in de bodem: meer leven, lekkere geuren. Het fruit in de wijn komt beter naar boven. Dat is echt een mooi avontuur! Trouwens, ik kom van ver. Als voormalige stadsmus val ik van de ene ervaringsverbazing in de andere.”

“Ik wil mijn terroir volledig begrijpen. Ik hou van die hands-on approach. Terug naar de essentie; de essentie van de grond, van de druif … Daarvoor heb ik ook werk gemaakt van een doorgedreven zoektocht naar een superintelligente externe consultant … Net als in het bedrijfsleven is het ook in de wijnwereld zaak je goed te omringen.”

Een goeie ondernemer kent zijn product door en door. Waar hebt u die kennis opgedaan? VIRGINIE SAVERYS: “Ik volgde enkele masterclasses aan de wijnuniversiteit van Bordeaux, waar mijn zoon, Basile, nu trouwens studeert. Mijn dochter Eline is ook een ijverig baasje, maar eerder geïnteresseerd in het genieten van een glaasje wijn dan in de productie ervan. Mijn partner Max is bezig met onze commerciële arm Classica, die onze en andere wijnen verdeelt in binnen- en buitenland.” “Ik ben vooral aanwezig op het terrein zelf. Ik wil het voelen, zien en vooral, snappen. Daarom ben ik zo blij dat we hier dit jaar een full-audit doen. In het bedrijfsleven is dat allang common practice, maar in de wijnwereld is dat nog nieuw. Twee professoren van de wijnuniversiteit van Bordeaux zijn begonnen met een auditbureau. Ze nemen maar één opdracht per jaar aan. Alles komen ze uitzoeken: de terroir, de ligging van je wijngaard, hoe je de planten snoeit, de zoninval, de keuze van druiven, you name

We krijgen nog een prachtige rondleiding langs de oeroude kelders waar het water van de condensatie van de trappen druipt. Op de bovenverdieping kuieren we langs de rekken waar de vin santo heiligschennend duur ligt te worden. Ten slotte worden we uitgenodigd aan de lange tafel voor een authentieke Toscaanse maaltijd. Op het menu een heerlijk typisch Toscaans voorgerecht op basis van spelt. Het hoofdgerecht is porchetta, een speciale manier om varken in de houtoven klaar te maken. Krokante korst, mals vlees, getemperd door venkel. Ondertussen serveren de – en het mag gezegd – stijlvolle, maar tegelijkertijd ongelofelijk sociale obers de verschillende Avignonesiwijnen: Il Marzocco Cortona D.O.C. (chardonnay 85%, sauvignon blanc), Vino Nobile di Montepulciano D.O.C.G. (prugnolo gentile 85%, cannnaiolo nero, mammolo), Desiderio Cortona D.O.C. (merlot 85%, cabernet sauvignon) Wie zei dat de Italiaanse keuken gedijt op eenvoud?

[ CAPITAL 11 ]

Identikit Virginie Saverys (1950) is de achterachterachterkleindochter van Bernard Boel, de man die in 1829 in Temse de Boelwerf oprichtte. Ze is de dochter van Philippe Saverys en zus van Marc (topman CMB) en Nicolas (CEO Exmar). Decennia-lang was de groep Saverys verbonden met alles wat in Vlaanderen met scheepsbouw te maken had. Vandaag controleert de familie de drie belangrijkste beursgenoteerde scheepvaartbedrijven: CMB, Exmar en Bocimar. Virginie Saverys studeerde in Engeland, Duitsland en Parijs. Daar studeerde ze af als juriste en vertaler-tolk. Tot 2006 was ze actief in de familieholding: “Bij CMB en Euronav hield ik mij bezig met de juridische dienst. Zo heb ik aan de fusie tussen Noord Natie en Hessenatie gewerkt, die gevolgd werd door de verkoop van de gefuseerde entiteit aan PSA. In de opeenvolgende partiële splitsingen van CMB is ook veel denkwerk gekropen. Voor de rest heb ik in die periode ook schepen en vennootschappen gekocht en verkocht en joint ventures opgericht met buitenlandse partners. Ik was ook behoorlijk actief als investeerder … maar nu is wijn mijn grote passie.”

Een In zijn Humo-jaren gaf levenskunstenaar Ever Meulen een gezicht aan rock-’n-roll. Maar zijn hart klopt pas echt voor auto’s. Voor mooie, alleszins. tekst Bart Lenaerts foto’s Lies De Mol

AUTO

Op pa d m e t i l l u s t r a t o r / k u n s t e n a a r E v e r M e u l e n

[ CAPITAL 11 ]

auto

rolde: “Humo heeft me veel goede vrienden geschonken én mijn carrière gemaakt. Absoluut. Als freelancer maakte ik veel illustraties voor hen: naast de befaamde TTT-pagina’s produceerde ik veel illustraties bij reportages. Opwindende tijden, al tekende ik zelden of nooit auto’s. Daarom maakte ik er een sport van om ze voortdurend in mijn werk te smokkelen. Bij David Bowie of Lou Reed stond op de achtergrond altijd wel een barokke Amerikaanse automobiel.”

Ever Meulen is vooral bekend van Humo, het weekblad dat zijn talenten vaak gebruikte om complexe verhalen in één beeld te vatten, al deinde zijn naam en faam tot ver buiten de landsgrenzen uit. Vooral in Nederland en Frankrijk, maar ook in Duitsland en de States: “Ik werk nog altijd af en toe voor The New Yorker”, vertelt hij zonder pochen. Zijn echte naam – Eddy Vermeulen – is weliswaar zo Vlaams als spruiten, maar zijn werk oogt internationaler dan het Atomium. Toch wil hij zichzelf allerminst in de hoogdravende hoek der kunstenaars parkeren.

“Anderen moeten daar maar over oordelen”, klinkt het bescheiden. Want ook al laat hij zijn Indische pen expressief over het papier krassen, dartelt zijn fantasie onbeteugeld rond en creëert hij artistieke pareltjes, hij is allerminst een tafelspringer. Een echte Belg dus: groots in daden, perfectionistisch in zijn werk, maar nooit badinerend in eigendunk. Balancerend op het randje van timide zelfs, want de kwaliteit van zijn werk spreekt toch voor zich. Maar het is lastig om hem te catalogeren. Alleen al omdat hij vele affiches en zelfs platenhoezen op zijn cv heeft, doet een stempel als illustrator hem zwaar te kort. Tekenaar dan maar?

“Ik weet ook wel dat een auto slechts een machine is, maar toch heeft hij iets menselijks.”

“Als kind verslond ik de verhalen van Michel Vaillant. Heel inspirerend, want striptekenaar Jean Graton zette een opwindende wereld neer die mijlenver van de mijne stond. Daarom tekende ik als snaakje voortdurend strips. Altijd over auto’s.” Maar zodra hij naar de Gentse Sint-Lucas academie trok, zeilde Vermeulens schip op heel andere golven: “Het was een erg technische opleiding, maar met zeer artistieke fundamenten. Plots moesten we allemaal kunstenaars worden”, grinnikt hij. “Ik had nochtans geen ambitie om schilder of beeldhouwer te worden. Ik wilde gewoon tekenen, net zoals in Robbedoes. Veertig jaar later doe ik dat nog dagelijks. Om brood op de plank te krijgen, maar vooral omdat ik er nog altijd heel gelukkig van word.” Op een blauwe maandag in de vroege jaren 70 klopte de net afgestudeerde jongeman aan bij de Dupuisredactie, waar onder meer Humo van de persen

[ CAPITAL 11 ]

Op papier kan Ever Meulen ieder onderwerp aan, maar toch keren dezelfde thema’s altijd terug: architectuur, muziek, auto’s en mooie vrouwen. En dan weet je meteen hoe zijn ideale dag eruit ziet: “Achter het stuur, met goede muziek op de achtergrond en een toffe vrouw op de passagiersstoel. Meer moet dat niet zijn”, lacht hij. “Want ik hou van auto’s, van muziek en van vrouwen. Maar niet van alle vrouwen, niet van alle muziek en zeker niet van alle auto’s. Het moet wel goed zijn, hé.”

Onderweg Eddy Vermeulen toont graag zijn charmante werkplaats in de schaduw van het Anderlechtse Astridpark: “Op dit benzinestation uit de jaren 30 werd ik meteen verliefd. Het is nog altijd mijn droomkot.” Het verborgen pareltje belichaamt zowat alles wat hij hoog acht: elegante architectuur met een nostalgische inslag en natuurlijk auto’s: “Jarenlang tekende ik hier tussen de jukeboxen, met zicht op mijn schitterschone Oldsmobile 76 Futuramic coupé uit ’49. Dat heeft mijn stijl ongetwijfeld beïnvloed.” Hoewel zijn tekentafel tegenwoordig om praktische redenen in zijn huis aan de andere kant van Brussel staat, slijt hij hier nog vele uren. Achterin koestert hij namelijk een andere Olds, die nog mooier en specialer wordt. Sinds Eddy het roestige hok in de jaren 70 kocht voor 5.000 frank, evolueert die auto langzaam maar zeker tot het pareltje aan zijn kroon. Ooit zal de auto om door een ringetje te halen zijn. Maar nu nog niet. Tijd, en het ontstellende gebrek eraan. Altijd weer. In afwachting trekt Ever Meulen er regelmatig op uit met zijn groene Oldsmobile: “Die auto past perfect bij mijn levensstijl”, klinkt het, terwijl hij onderuit schuift op de enorme bank. Omdat hij al met klassiekers rond kachelde toen zulks allesbehalve hip was, kon hij de veranderende tijdsgeest aan den lijve ervaren: “In de jaren 70 vond iedereen het geweldig en kreeg je overal opgestoken duimen. In de jaren 80 en 90 werden oldtimers plots rijdende beleggingen.

“Het mag wel eens gezegd worden dat auto’s gewoon leuk zijn. En mooi. De meeste toch.”

Iedereen sprak mij aan, over hoeveel geld zo’n auto wel niet kon opbrengen. Ik kreeg er rode oren van. Nu is het weer anders. Je krijgt wel eens leuke reacties, maar de meeste mensen negeren je. Of ze keuren het af, omdat zo’n oude auto niet milieuvriendelijk is. Daarom komt er een sticker op mijn Olds: This is a green car”, knipoogt hij, met in zijn ogen pretlichtjes die een bosbrand kunnen ontsteken.

boeiende persoonlijkheden.” Toch neemt Eddy lang niet iedere opdracht aan. Omdat zijn agenda sowieso propvol zit, moet er wel een artistieke uitdaging zijn: “Het is leuk als er een mooi verhaal aan vastkleeft. Maar ik heb geen tijd om zomaar de eerste de beste Opel te gaan tekenen”, zegt hij, zonder ook maar een greintje hovaardigheid in zijn stem.

Krassen op lijf en ziel neemt hij er graag bij. Zo schaafde hij onlangs de wellustige flanken van de Olds tegen een paaltje – op de parking van het Hergémuseum, for crying out loud. Ook zo’n akkefietje lost Eddy ontwapenend elegant op. ‘Sorry Oldsy, repair and new paint this winter’, schilderde hij ietwat deemoedig over de ondertussen tot artistieke hoogtes uitgegroeide deuk. Herstellen of niet, daar is hij nog niet uit. Vooral omdat hij nog meer dan genoeg werk op de plank heeft: “Vroeger werkte ik bijna altijd in opdracht van de pers, maar helaas sterft die traditie stilaan uit. Gelukkig krijg ik meer en meer vragen uit de autowereld. Dat zijn meestal verzamelaars die deze of gene auto uit hun fabelachtige collecties vereeuwigd willen zien. Zo ontmoette ik al heel wat

[ CAPITAL 11 ]

Wat is kunst? Ever Meulen herinnert zich nog perfect waar zijn liefde voor auto’s vandaan komt: “Ik ben geboren in Kortrijk, het Dallas van Vlaanderen. Na een goede oogst reden de vlashandelaren rond met dikke Amerikaanse sleeën met veel chroom. Dat deed dromen. Bovendien woonde Christian Goethals bij

“Ik hou van autorijden, maar ik ben eerder een The American way of life.”

ons in de buurt, een racer met een straffe reputatie. Ik behoorde niet tot zijn kringen, maar genoot ervan als hij als een woesteling te keer ging met zijn zilveren Porsche 550 RSK, net zo’n auto als die waarmee James Dean was verongelukt. Het geluid alleen al. Kippenvel. Ik vond dat erg fascinerend. Goethals schurkte aan bij de Equipe Nationale Belge, een raceteam dat op hoog niveau acteerde met Ferrari’s en Jaguars. Ik kon amper geloven dat kleine Belgen zoiets klaar konden spelen. Vandaag volg ik de F1 nog altijd, maar zelf heb ik nooit de middelen gehad om aan autosport te doen. Bovendien ben ik te bang. Ik hou van autorijden, maar ik ben eerder een cruiser. Heerlijk, laid back. The American way of life.” Vermeulen ziet auto’s als een venster op het leven: “Ik weet ook wel dat een auto slechts een machine is, maar toch heeft hij iets menselijks. In mijn tekeningen krijgen auto’s vaak koplampen als oogjes, terwijl de grille op lippen lijkt. Zijn auto’s kunst? Dat is een lastige. Wat is kunst? Sommige auto’s zijn esthetisch zo geslaagd dat ik daarvoor graag het woord kunst gebruik. Zelfs eerder dan voor veel geklungel op doek of sommige wereldvreemde installaties. Men zal me veroordelen omdat ik een gebruiksvoorwerp begiftig met dit predicaat, maar sommige

[ CAPITAL 11 ]

cruiser.

auto’s zijn zo knap gemaakt dat veel mensen, ook ik, er emotioneel meer door worden geraakt dan door Ensors Intrede van Jezus in Oostende.”

Vroeger was alles beter De nostalgische inborst van zijn tekeningen en de aard van zijn onderwerpen illustreren dat Ever Meulen gretig koketteert met het verleden. Toch moet je niet bij hem zijn voor platitudes over hoe alles vroeger beter was: “Natuurlijk niet. We denken dat omdat we ons alleen de mooie dingen herinneren. Vroeger waren er ook al erg banale auto’s, terwijl men vandaag eveneens schitterende machines produceert. Niet alles, maar zo’n Lamborghini Gallardo van onze landgenoot Luc Donckerwolke is toch prachtig. Net zoals de Bentley Continental GT van Dirk Van Braeckel. Lowie Vermeersch is nog zo’n talent van eigen bodem.” Ever Meulen is gezegend met een groot gevoel voor proporties en een ongebreidelde fantasie, maar toch droomde hij nooit van een loopbaan als autodesigner: “Ik ben een estheet. Ik hou van pure schoonheid. Design is me te technisch. Ik weet daar allemaal weinig van, ook al leerde ik met de

ru ab urtioe k

jaren heel wat over mechaniek. Noodgedwongen. Als je graag met oude auto’s rijdt, moet je regelmatig sleutelen.” Vermeulen blijft zich vergapen aan de indrukwekkende evolutie: “Precies omdat de basisvorm nauwelijks veranderde, beseffen mensen zelden dat de auto in 100 jaar evolueerde tot een uitzonderlijk betrouwbare machine. Dat is straffe toebak. Maar die oneindige perfectie is ook vervelend. Vroeger waren auto’s onbetrouwbare loeders, maar ze stroomden wel over van karakter. Ze maakten lawaai, ze stonken en je moest werken om ze in beweging te houden. Dat was bijna sport. Veel leuker, eigenlijk.”

van de gemiddelde Vlaming tegenover auto’s en de ronduit vreemde houding van de Vlaamse media tegenover het fenomeen: “Iedereen rijdt met de auto. Vaak zelfs. Maar iedereen haat het. Het is plots ongehoord om van auto’s te houden. Daar wil ik graag een lans voor breken, want ik schaam me niet voor mijn liefde voor de automobiel. De autogeschiedenis is razend interessant en ik ontdek voortdurend nieuwe verhalen. De auto verdient die vijandigheid niet. Je wordt bijna uitgeroepen tot paria als je graag met een leuke auto rijdt. Toch wil ik daar niet in overdrijven. Het zijn ook maar auto’s. Maar het mag wel eens gezegd worden dat auto’s gewoon leuk zijn. En mooi. De meeste toch.”

Asymmetrische auto Ever Meulen tekent nooit uit woede, maar uit liefde voor schoonheid. Behalve soms: “Onlangs had ik een rubriek in de Standaard Magazine. Dat deed ik erg graag. Ik tekende iconische auto’s en kaderde dat met enkele simpele zinnetjes. Hoewel de lezers enthousiast reageerden, wilde de redactie het plots anders. Het werk was tof, maar het onderwerp niet. Alles mocht: mode, architectuur – als het maar geen auto’s waren. Dat was erg frustrerend. Toen men me kort daarna vroeg om in een Brusselse galerij te exposeren, wilde ik daarom alleen maar autotekeningen tentoonstellen. Ik ontwierp zelfs mijn eigen auto, de Nisiov. Die is gebaseerd op de Franse Voisins uit de jaren 20. Dat waren erg bijzondere auto’s, gecreëerd door een bizarre aristocraat die ver buiten de lijntjes kleurde en een artistieke flair aankleefde. Dat vind ik geweldig. Omdat ik als tekenaar weinig ervaring heb met de derde dimensie, begon ik ditmaal met een maquette, waaruit ik daarna tekeningen destilleerde. Een boeiende aanpak, want uiteindelijk zijn auto’s echte sculpturen. Bovendien is mijn Nisiov asymmetrisch met wielen in verschillende formaten, een dertiencilindermotor en veel meer dingen die alleen passen in een fantasiewereld.” De tentoonstelling is een succes geworden en zowat alle werken werden verkocht. Dat was voor Ever Meulen een hart onder de riem: “Nu werk ik aan een boek met uitsluitend mijn favoriete autotekeningen.”

Tegengewicht voor de haat Ever Meulen draait te lang mee om zich nog te profileren als een witte ridder die zich het lot van de vermaledijde auto persoonlijk aantrekt. Maar hij vindt wel dat de auto in deze gepolariseerde tijden een steuntje in de rug kan gebruiken. Bovendien heeft hij het wel gehad met de verknipte relatie

“In de jaren 80 en 90 werden oldtimers rijdende beleggingen. Iedereen sprak mij aan, over hoeveel geld zo’n auto kon opbrengen.”

Rechtstreeks uit Milaan

VRIJE TIJD

e x perts selecteren

de betere des dingen levens ga s tr o n o mi e

reizen

c u lt u u r

De Belg lijkt op veel te besparen, maar allerminst op ontspanning. Vandaar vroeg Capital drie experts van het goede leven naar hun ultieme lentetips. Ontdek welke wonderen er klaar liggen om door u ontdekt te worden. Tenslotte is een goed gevoel â&#x20AC;&#x201C; en laat het over gastronomie, reizen of cultuur gaan â&#x20AC;&#x201C; ook geld waard!

[ CAPITAL 11 ]

gastronomie

TI P S VAN PETER GOOSSENS , HOF VAN CLEVE

Spectacul a ire li v e cuisine in het Sh a ngri-L a Hotel Sh a ngh a i

 www.shangri-la.com

Yi Café Het Yi Café is een internationale culinaire ervaring, met tien open keukens en een levendige, kosmopolitische sfeer. Het geheel doet denken aan een marktplaats, met gourmet showcases en spectaculaire live kooksessies. Yi Café levert cuisine van China, Japan, India, Zuidoost-Azië, het Midden-Oosten, Europa en Noord-Amerika.

Top bouchon in Lyon

Daniel et Denise Joseph Viola, Meilleur Ouvrier de France in 2004, en zijn echtgenote Françoise runnen een bouchon, een soort bistro die de typische keuken van Lyon serveert. Het restaurant verzoent terroir met toekomst. En serveert een krachtige en uitgebalanceerde cuisine in een traditionele, warme omgeving. Laat u verleiden door een taartje met konijn (gâteau de lapin) of lichte en fijne quenelles. En als toetje: een Ile Flottante met de beroemde ‘pralines’ van Saint-Genix.

[ CAPITAL 11 ]

 www.daniel-et-denise.fr

vrij e tij d

 www.bozar.be

Lu x e, rust en w ellust in Brussel

Bozar Brasserie Sinds december 2010 heeft het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel een gloednieuw restaurant. Chef-kok is David Martin van La Paix in Anderlecht, de enige Belgische brasserie met een Michelinster. Martin serveert een Frans-Belgische kwaliteitskeuken: herkenbare gerechten op basis van verse en seizoensgebonden producten. Zes voorgerechten, zes hoofdgerechten, zes wijnen, zes desserten. ‘Vers’ met een gastronomische invalshoek, maar in de sfeer van een brasserie.

Dr a nk en siga ren

The Library Bar in het Londense Lanesborough Hotel Donker mahoniehout, open haard, grote ramen, echte boeken in de kasten: The Library Bar heeft een glamoureus en stijlvol decor, dat licht en luchtig is in de zomer, en warm en gezellig in de winter. De bar heeft een indrukwekkende collectie vintage cognac, whisky en armagnac. Maar het is ook een plek waar dames een martini of glas champagne drinken na een dagje shoppen. De man achter de Library Bar is Giuseppe Ruo. Hij weet indrukwekkend veel van sigaren en van de combinatie sigaren-drank.

Ita li a a nse en Fr a nse k euk en onder een da k  www.leroyalmonceau.com

Hotel Royal Monceau Parijs In het Parijse hotel Royal Monceau vindt u La Cuisine, het restaurant van chef Gabriel Grapin. Hij werkte een hedendaagse versie van de Franse gastronomie uit, waar smaken, seizoensproducten en professionaliteit primeren. De desserten van Pierre Hermé vormen een ultieme afsluiting. Hetzelfde hotel herbergt ook een Italiaans restaurant: Il Carpaccio. Chef Laurent André gooit alle regels van de traditionele gastronomie om: emotioneel in plaats van geraffineerd, familiekeuken uit alle delen van Italië, eenvoudige recepten met verse producten.

[ CAPITAL 11 ]

 www.lanesborough.com

reizen

TI P S VAN f r i e da r yc k a e r t, s t y l i s t e e n w e r e l d r e i z i g e r

OP VAKANTIE MET DE KINDEREN

Perfect matches voor gezinnen Kinderen krijgen, wil niet zeggen dat u de wereld niet meer kunt ontdekken. Wel moet u op een andere manier gaan reizen: rustiger en rekening houdend met de belevingswereld van kinderen. De Kuoni Travel Group creëerde een reeks bijzondere vakantiemogelijkheden, gebundeld onder de naam ‘familiereizen’. Bij het ‘rondreizen met kinderen’ wordt gekeken naar een juiste mix van avontuur in een veilige, kindvriendelijke omgeving. Bent u op zoek naar een ‘strandvakantie’ in Europa om lange vliegafstanden te mijden? Dan garanderen Kuoni’s kernwaarden ‘rust, ruimte en plezier’ een strenge selectie aan vieren vijfsterrenhotels met kidsclub,

Peggy Guggenheim in V enetie

connecting rooms of familiesuites, kindermenu’s en veel meer. ‘Cruisen met de hele familie’ zoekt een ideale en veilige manier om andere culturen en landen te ontdekken, zonder de stress van het in- en uitpakken van de koffers, zowel binnen als buiten Europa. Wil u quality time met familie of goede vrienden op een heerlijke plek met veel privacy en vrijheid? Dan kunt u aan een villa aan het strand denken … misschien zelfs met een privékok! Zijn de kinderen nog te klein voor een rondreis? Of vindt u twee weken te lang voor een strandvakantie? Dan bieden de Perfect Matches de ideale oplossing.

Een leven voor de kunst Als één museum mijn hart gestolen heeft, is het ongetwijfeld de ‘Peggy Guggenheim Collection’ in Venetië. Gelegen in het Palazzo Venier dei Leoni aan het Canal Grande, de vroegere woning van Peggy Guggenheim, is dit het belangrijkste museum in Italië voor Europese en Amerikaanse kunst uit de eerste helft van de 20e eeuw. Het museum werd ingewijd in 1980, kort na de dood van deze excentrieke en kunstminnende vrouw. Het toont Peggy’s persoonlijke collectie met werken van Picasso, Braque, Duchamp, Léger, Brancusi, Picabia, de Chirico, Giacometti, Kandinsky, Mondriaan, Dali, Magritte, Klee, Calder en Pollock. Daarnaast worden er ook wisselende tentoonstellingen georganiseerd. In de Sculpture Garden geniet u van de kunst en van de prachtige ligging aan het Canal Grande. En als u dan toch in Venetië bent, kunt u zich op de 54e editie van La Biennale di Venezia – van 24 juni tot 27 november 2011 met als titel ‘Illuminations’ – nog meer onderdompelen in alle takken van de kunst.

[ CAPITAL 11 ]

vrij e tij d

FASCINEREND MARRAKESH

Le Jardin Majorelle In het hart van het drukke stadsleven van Marrakesh ligt een oase van rust en koelte: Le Jardin Majorelle. Contrasten, kleuren en lichteffecten lijken te komen uit een van de schilderijen van Jacques Majorelle, de Franse schilder die zich in 1919 in deze exotische stad vestigde en de grond kocht die later de Majorelle-tuin zou worden. Hij was ook een van de belangrijkste plantenverzamelaars uit zijn tijd. De Jardin Majorelle biedt plaats aan een uitgebreide collectie van flora, die vanaf 1947 werd opengesteld voor het publiek. Na de dood van Jacques Majorelle, werden Pierre Bergé en Yves Saint Laurent in de jaren 80 verliefd op deze magische plek.

Ze zorgden voor een grondige renovatie en een economische en ecologische vernieuwing van het irrigatiesysteem. Ook zij delen Jacques Majorelles passie voor exotische planten en breiden de collectie uit tot 300 soorten. Waar ooit het schildersatelier was, ziet u nu een collectie islamitische kunst. De originaliteit van deze plek bestaat uit de combinatie van weelderige vegetatie en architectonische elementen uit de traditionele en sobere Marokkaanse esthetiek. Het overal aanwezige en krachtige ‘Majorelle bleu’ herinnert aan de oprichter, én participeert in volle overtuiging aan de rust en frisheid van deze unieke plek.

oper a in de A m a zone

Manaus De geschiedenis van het Braziliaanse Manaus is een aangrijpend verhaal, tragisch en mooi tegelijk. Het begint in 1669 met een klein fort gebouwd door de Portugezen als bescherming tegen de Spaanse invasie. Maar het meest memorabele deel van Manaus’ verleden speelt zich af tussen 1890 en 1920 – de glorieuze tijd van de ‘rubber boom’ in Brazilië – waardoor deze stad en het verdere noorden van Brazilië triomfantelijke tijden tegemoet gingen. Helaas kende deze rijkdom maar een kort leven. De streek werd overspoeld door immigranten, synthetisch rubber deed zijn intrede deed en uiteindelijk betekenden de goedkopere rubberplantages in Azië de ondergang voor Manaus. Het prachtigste symbool uit deze periode is ongetwijfeld ‘Le Teatro Amazonas’, ingewijd in 1896. Het is een unieke culturele plek midden in de Braziliaanse Amazonejungle. Bij de opbouw van dit theater, met een Engels concept en met renaissanceallures, werd op geen cent gekeken: marmer uit Italië, smeedwerk uit Engeland, steen uit Portugal, kristal uit Frankrijk, luchters uit Murano …. Vandaag worden nog altijd theater- en operavoorstellingen opgevoerd, midden in deze pracht en praal. Een bezoek aan het legendarische Manaus is daarom een must voor wie reist in het Amazonegebied.

Z AKENDOEN IN CHINA

Guangzhou’s nieuwe business hotel Sofitel opende in juli 2010 Dongguan Humen Oriental, niet ver van Guangzhou, en plant voor 2011 het Sofitel Jing’An in Sjanghai. De hotelgroep bevestigt daarmee dat ze marktleider wil worden in de luxehotelsector van China. Guangzhou is het economische hart van Zuid-China en gemakkelijk bereikbaar vanuit Hongkong en Macau. Daar rijst sinds november 2010 het Sofitel Guangzhou Sunrich Hotel als een machtige luxueuze oceanliner hoog boven het bloeiende financiële en commerciële centrum van de stad, hoofdkwartier van talrijke internationale firma’s. Met zijn 493 guestrooms en suites, een ontmoetingsruimte van 3000 m² – 17 meetingrooms en een grand ballroom van méér dan 900m² – positioneert dit hotel zich als een ideale locatie voor internationale conventies. Een indoor zwembad – met een uniek panoramisch zicht over de stad en de nieuwste spa- en fitnessconcepten, zorgen ook voor weldoende relaxatie en ontspanning.

 www.braziltour.com  www.manaus.info

 www.sofitel.com

[ CAPITAL 11 ]

cultuur

TI P S VAN M a r c H o lt h o f, c u lt u u r j o u r n a l i s t

Het nieu wste en grootste museum va n de h av ensta d

 www.mas.be

Antwerpen krijgt een MAS / Museum aan de Stroom De opening van het MAS / Museum aan de Stroom in Antwerpen is een van de culturele hoogtepunten van 2011. Het nieuwste en grootste museum van de havenstad vertelt het verhaal van de verbondenheid van Antwerpen met de wereld. Op 17 mei opent het opmerkelijke gebouw van architect Willem Neutelings. De permanente collectie wordt gepresenteerd over vijf verdiepingen. Daarnaast brengt de openingstentoonstelling een overzicht van vijf eeuwen beeldproductie in Antwerpen.

 www.toneelhuis.be

Gu y C assiers en Tom L a noy e

‘Bloed en rozen’ Na ‘Mefisto for ever’ en ‘Atropa. De wraak van de vrede’ zetten regisseur Guy Cassiers en schrijver Tom Lanoye hun succesvolle theatersamenwerking voort. Deze keer concentreren zij zich op twee historische figuren uit de 15de eeuw: Jeanne d’Arc en Gilles de Rais. Gilles, een van de rijkste edelmannen van Frankrijk, vocht aan de zijde van Jeanne. Na haar dood gaf hij zich over aan magie en seksuele excessen. Hij werd veroordeeld wegens tovenarij, sodomie en moord op tientallen jongelingen. Eind mei gaat het stuk in première.

[ CAPITAL 11 ]

vrij e tij d

Nationa l Ga llery

Jan Gossaert in Londen

 www.cmireb.be

Een v eelzijdig repertoire

Koning Elisabethwedstrijd – Zang

Na het Metropolitan in New York, loopt nu in de National Gallery in Londen tot einde mei een sublieme selectie van het werk van schilder Jan Gossaert (ca.1478-1532). De in Maubeuge geboren en als ‘Mabuse’ bekend geworden Gossaert was een spilfiguur in de overgang van de late gotiek naar de renaissance. Hij was een geniale portretschilder, maar ook de eerste in onze gewesten die naakten schilderde. De tentoonstelling komt helaas niet naar ons land, maar het Mercatorfonds publiceerde een prachtige oeuvrecatalogus van Gossaert.

De Koningin Elisabethwedstrijd is dit jaar gewijd aan de zangkunst. De kandidaten brengen in mei een veelzijdig repertoire dat zowel het publiek van het Conservatorium zal bekoren als dat van het Paleis voor Schone Kunsten. Luc Brewaeys schreef het verplichte werk voor de 24 halve finalisten. De zangers kunnen op uitstekende begeleidingspianisten rekenen, alsook op de schare topmuzikanten van het Symfonieorkest van de Munt, onder leiding van Carlo Rizzi.

 www.wpg.be

Het lev ensv erh a a l va n

Willem Elsschot Onder zijn pseudoniem Willem Elsschot, schreef Alfons De Ridder literaire meesterwerken als ‘Kaas’ en ‘Lijmen/ Het been’. Maar hij verdiende zijn brood als een gehaaide reclamejongen. Meer dan zeven jaar heeft Vic van de Reijt erover gedaan om aan de hand van De Ridders zakenarchief de definitieve biografie van Elsschot te schrijven. Het boek ‘Elsschot – leven en werken van Alfons De Ridder’ is een boeiend verhaal geworden over een slimme zakenman, die ook een grote schrijver werd.

 www.nationalgallery.org.uk

 www.disney.be

‘fa ntasi a’ heruitgebr acht

Disney goes classic In zijn animatiefilm ‘Fantasia’ (1940) bracht Walt Disney de klassieke muziek tot leven. Het tijdloze meesterwerk kreeg recentelijk een digitale restauratie, waardoor nieuwe generaties van filmkijkers ervan kunnen genieten. Droom weg bij Mickey Mouse als de ondeugende Tovenaarsleerling, bij de adembenemende schoonheid van de mythische vrouwelijke centauren, bij de gevleugelde feeën en dwarrelende sneeuwvlokken, en de nijlpaarden die in hun tutu’s een hilarisch ballet uitvoeren. En dat alles op muziek van Stravinsky, Tsjaikovski, Beethoven en veel anderen.

[ CAPITAL 11 ]

s tan d van z a k e n

ba n kge h e i m

Het Bankgeheim: Snellere opheffing met mogelijkheid tot berouw. In de Kamercommissie is de voorbije weken een doorbraak geforceerd om de al lang sluimerende wijzigingen inzake het bankgeheim definitief door te drukken. tekst Jo Viaene, executive manager competence department / bestuurder

Kort gezegd komt het hierop neer: de fiscus zal op een soepeler wijze toegang krijgen tot alle bancaire gegevens van de burger. De mogelijkheden om het bankgeheim op te heffen worden immers fors uitgebreid. Deze procedure zou lopen via de gewestelijke directeur en via een centraal aanspreekpunt waardoor de fiscus snel over alle rekeningnummers en tegoeden zou kunnen beschikken. Er dienen echter nog altijd eerst aanwijzingen te zijn van fiscale fraude. Vooraleer de procedure in gang wordt gezet heeft de belastingplichtige uiteraard het recht de informatie vrijwillig aan de fiscus te bezorgen. Volledig nieuw echter is het feit dat de belastingplichtige steeds een minnelijke schikking kan treffen om op die manier ‘een proces af te kopen’. Op deze wijze is er een soort onderhandeling om te bepalen tegen welke ‘straf’ de zondaar zijn zonden kan afkopen. Uiteraard gaat het

dan om het alsnog betalen van de ontdoken belasting aangevuld met een boete. Deze moge lijkheid tot minnelijke schikking zou er moeten toe leiden dat veel minder mensen een duur en lang gevecht met de fiscus aangaan (met kans op verjaring zoals in een aantal recente gevallen). De overheid hoopt hiermee tevens sneller en effectiever de staatskas te spijzen. De nieuwe regelgeving wordt binnenkort toegelicht via een administratieve circulaire. De wet treedt definitief in werking op 01 juli 2011. Het is duidelijk dat de Belg met vermogen steeds zichtbaarder wordt via het het uithollen van het bankgeheim. Duizenden landgenoten mogen de komende jaren dan ook extra con troles verwachten op basis van automatisch traceerbare gegevens in hun dossier (bijvoorbeeld buitenlands onroerend goed).

s tan d van z a k e n

groepsv er zek er i ng

De groepsverzekering: Aan de Cote D’Azur of in Koksijde? De laatste jaren is er door tussenpersonen en adviseurs vaak geponeerd dat het voordelig is het kapitaal van een groepsverzekering in Frankrijk te laten uitkeren. tekst Jo Viaene, executive manager competence department / bestuurder

In de Franse wetgeving was immers niet voorzien in een belastbaarheid van in het buitenland opgebouwde pensioenkapita len. De piste was dan als volgt: een aantal maanden of jaren voor de pensionering (en de opvrag ing van het kapitaal) laat een Belg zich inschrijven op het adres van zijn Frans buitenverblijf. Via de gemeente verkreeg men dan een officieel attest waaruit bleek dat men Frans rijksinwoner was geworden (uiteraard dient men dit dan ook als officieel adres in alle communicatie te gebruiken). Dankzij het Franse rijksinwonerschap kon men (indien de piste niet

al te doorzichtig werd bewandeld) belasting op de kapitalen vermijden. De laatste jaren is er door tussenpersonen en adviseurs vaak geponeerd dat het voordelig is het kapitaal van een groepsverzekering in Frankrijk te laten uitkeren. Deze stelling was gebaseerd op artikel 18 van het Dubbelbelastingverdrag tussen België en Frankrijk, een artikel dat de heffingsbevoegdheid aan Frankrijk toekent. Sedert 01 januari 2011 heeft Frankrijk deze deur echter gesloten. Via artikel 79, Code Général des Impôts, wordt dit

aanvullend pensioenkapitaal voortaan wel belast (op voorwaarde dat de premies ooit fiscaal in mindering werden gebracht!). Bedraagt de uitkering meer dan 6.000 euro, dan kan het kapitaal belast worden, gespreid over een termijn van 15 jaar. Het tarief is het tarief van toepassing op ‘gewone pensioenen’ (dus op dezelfde manier als beroepsinkomsten).

te raden. Bovendien dient men er ook rekening mee te houden dat Frankrijk geen paradijs is voor vermogende particulieren.

Dit tarief kan dus hoger zijn dan de 16.5% of 10% in België (aangevuld met solidariteitsbijdrage en RIZIV bijdrage). Een verhuis om fiscale redenen is dus vanaf 1 januari af

De zomers aan de Côte D’Azur worden net iets minder mooi. Niet getreurd, dankzij de opwarming van de aarde wordt Koksijde de nieuwe ‘place to be’.

[ CAPITAL 11 ]

Frankrijk kent immers nog altijd een vermogensbelasting (impôt sur la Fortune), een meerwaardebelasting op aandelen (weliswaar met bepaalde vrijstellingen) en behoorlijk oplopende successierechten.

o pini e

Pa u l H u y b r e c h t s

Mogen we u, Belgische spaarder, eens bewieroken? Meer zelfs, we gebruiken daarvoor de woorden van een onafhankelijke derde, de Nationale Bank van België. “België behoort”, aldus de NBB in zijn jaarverslag, “samen met Nederland en Duitsland tot een kleine minderheid van Europese landen met een positieve nettocrediteurpositie ten opzichte van het buitenland. Deze gunstige rangschikking is voornamelijk te danken aan de particulieren die over de hoogste netto-financiële activa in de EU beschikken.” Proficiat aan de burgers die deze rijkdom sinds 1830 bij elkaar hebben gewerkt! We sparen met zijn allen gemiddeld 17,2 procent van ons inkomen. We hebben een totaal financieel vermogen van 909 miljard euro (eind september 2010). Daar komt na een stijging van de vastgoedprijzen met 5,6 procent in 2010, een onroerend vermogen bij van 1.075 miljard. Samen bezitten de Belgen dus 1.793 miljard, een veelvoud van het nationaal product van 351 miljard. Die 1.793 miljard is netto, na aftrek van hypothecaire schulden ter waarde van 196 miljard. De Belg was dus ook in 2010 weer zijn nijvere eekhoorntje zelf. Sparen doen we om in de toekomst niets tekort te komen. Voor onszelf of voor onze nazaten. Zelfstandigen doen het ook omdat hen zonder spaargeld op hun 65ste nog twintig jaar armoede wacht. Daarenboven is het huidige, kaduke Belgische pensioenen gezondheidsstelsel misschien niet eens houdbaar. Kinderen die vandaag geboren worden, moeten gemiddeld al 60.000 euro meer aan de staat afstaan dan ze ooit zullen terugzien, aldus het onderzoeksinstituut Itinera. Dat pikken die jongeren straks niet meer. Langer werken moeten we, zo herhaalt tot in den treure de NBB in zijn jaarverslag. Maar onze politici moeten zelf maar 20 jaar werken voor een pensioen op 55,

hulde aan de belgische spaarder

“De Belg was dus ook in 2010 weer zijn nijvere eekhoorntje zelf.” dat dan het drievoud bedraagt van het pensioen van een zelfstandige op 65. Het weze ze gegund, op voorwaarde dat de overheid voor de financiering van die voordelen geen beslag gaat leggen op de vermogens die werknemers en zelfstandigen wel zelf moeten uitbouwen. Verhogingen van de roerende voorheffing of van de kadastrale inkomens, laat staan een meerwaardebelasting, zijn dus uit den boze. Moeten die belastingen verlaagd worden? Professor Eric de Keuleneer pleit voor staatsbons zonder roerende voorheffing en de ontslagnemende minister van Financiën Didier Reynders lijkt daar wel oren naar te hebben. De Staat moet dit jaar 41 miljard ophalen op de kapitaalmarkten en dat kan deels door staatsbons die zijn vrijgesteld van roerende voorhef-

[ CAPITAL 11 ]

fing, aldus de voorstanders. Zo worden staatsbons weer aantrekkelijk. Als we ons systeem echt willen verbeteren, moeten we echter niet uitgaan van de behoeften van een armlastige staat, maar van de belangen van de spaarders en de bedrijven. Ik doe graag twee voorstellen terzake: 1. Een staat die netjes met zijn spaarders omspringt, onteigent die niet met inflatie. Zelfs zonder roerende voorheffing en zeker na afhouding van 15 procent, ligt de opbrengst van spaargeld lager dan de inflatie. Een staat die om zijn ingezetenen bekommerd is, probeert als debiteur zijn spaarders tegen die muntontwaarding te beschermen. Daarom niet tegen een olieprijs van 500 dollar, maar wel tegen elke ontwaarding die binnenlands wordt opgewekt. Geef daarom, beste België, inflatiegebonden obligaties uit. En hef geen belasting op wie zijn intresten kapitaliseert. Er staat dan pakweg 20 miljard klaar om tegen inflatie plus pakweg 2 procent aan een geloofwaardige staat (die zijn schuld geleidelijk afbouwt) te worden geleend. 2. Tegenover een hoger rendement staat onvermijdelijk een hoger risico. Beleg gers moeten weer de weg vinden naar aandelen, liefst met een dividendrende ment dat enkele procentpunten boven de inflatie ligt. Maar beurzen lijken soms casino’s vol speculanten. Daar kan wat aan worden gedaan. Beloon trouwe aandeelhouders (die meer dan twee jaar aandeelhouder blijven) met een hoger dividend, waarop een lagere belasting wordt geheven. Op die manier steunt en beschermt een staat ook zijn ondernemingen en het vertrouwen daarin, tenslotte toch de motor van onze toekomstige welvaart. Politici die daar werk maken, verdienen ook wierook. De auteur is publicist en voorzitter van de VFB, de Vlaamse Federatie van Beleggers.

PARKAPPARTEMENTEN OP EEN BOOGSCHEUT VAN DE METROPOOL RESIDENTIE D’OUDE KAARS Residentie d’Oude Kaars in Wijnegem is zonder meer een staaltje van goed doordachte stedenbouw. Comfortabele, ruime appartementen midden in een mooi aangelegd groen binnenhof scheppen een veilige en harmonieuze woonomgeving. Warme, duurzame materialen van topmerken en een autoluwe omgeving (met ondergrondse parking) versterken het rustgevende effect. De ideale woon- en leefomgeving voor zowel gezinnen met of zonder kinderen, als voor stadsbewoners die aan de drukte willen ontsnappen maar Antwerpen als werken ontspanningspool toch niet te ver achter zich willen laten.

optima financial planners nv hoofdzetel gent

Keizer Karelstraat 75 B-9000 Gent

optima financial planners nv kantoor waterloo t f e

Your future is capital

www.optima.be

+32 9 225 25 71 +32 9 225 14 27 info@optima.be

Drève Richelle 159 B-1410 Waterloo

t f e

+32 2 389 15 50 +32 2 389 15 69 info@optima.be

Alles begint met talent, maar reikt pas verder met een plan. Optima Financial Planners

Hoe verder uw ambities reiken, hoe vaker u merkt dat fiscaal en beleggingsadvies u op uw honger laten zitten. Optima luistert daarom wél echt naar u. Want pas wanneer we begrijpen waar u vandaan komt en waar u heen wilt, kunnen we een sterk plan voor u maken. Eén dat u een duidelijk overzicht geeft over álle aspecten van

Your future is capital

uw situatie. We bekijken hoe u uw inkomen en uw beschikbare vermogen kunt optimaliseren. Maar tegelijkertijd denken we ook al mee na hoe we uw verwachtingen op langere termijn kunnen inlossen, zoals uw pensioen en uw nalatenschap. Vraag geen advies, maar eis een plan. Voor u, voor nu en voor later.