Opinieblad Forum 14

Opinieblad vno-ncw Ondernemers, politiek en maatschappij

#14/19.07.12

Mark Rutte:

‘Ik sluit zelfs de SP niet uit’ Sybrand Buma:

‘Crisis overwin je alleen door het midden’ actueel Studiebeurs: bedrijf als sponsor van jong talent 22

achtergrond Kruisbestuiving: sport en zaken kun je best mengen 38

actueel acta afgewezen: piraat gaat (voorlopig) vrijuit 26

inhoud #14 Rubrieken

14

4 Opinie vno-ncw • Houd meldingsplicht digitale aanvallen laagdrempelig • Leg stijging lokale lasten aan banden.

En nu echt • Eindelijk rem op oneerlijke concurrentie door overheden • Overheid moet schouders zetten onder duurzaam inkopen • vno-ncw West: Leegstand is ­achteruitgang

8 De foto Ik geef je een roosje mijn roosje

13 Vreemde ogen ‘Positieve instelling’

14 En zoon

13

‘Echt stoppen zal m’n pa niet gauw’

19 Podium • Vijf vragen aan Caroline Rodenburg, senior manager bij Ernst&Young • Uitspraken • Meer gemeentelijke belastingen?

25 Scheer Vakantie-app

28 Groen goed Groene taxi

29 Vereniging 46 Overlevers

29

Koninklijke TenCate

46 Colofon

2

FORUM #14/19.07.12

22

rubrieksnaam

26

Artikelen 10

Rutte: ‘Ondernemers halen ons uit de crisis’

Super, top, geweldig. Mark Rutte, vvd-lijsttrekker én demissionair premier is positief. Over Europa, de euro en de Nederlandse economie. Zijn recept: bezuinigen, investeren én lasten verlichten. En de euro redden. ‘Nederland werkt alleen maar tegen in Europa? Echt onzin.’

16

Buma: ‘Spijkers met koppen slaan’

Alles kan niet bij het oude blijven, zegt cda-lijsttrekker Sybrand Buma. Als we uit de crisis willen komen, ligt de oplossing in meer Europa en meer verdienen. Zijn recept: bezuinigen, hervormen, lasten verlichten. En Europa redden. ‘We moeten de pijn verdelen.’

38

22 Betaal me maar!

Vijfhonderd euro per maand meer op je rekening? Vijf scheikundestudenten krijgen dat dit jaar. Van chemiebedrijven die niet klagen over tekort aan goede chemici, maar zelf actie ondernemen. Voor betere studenten en een beter imago. ‘Verf wordt nu niet als sexy gezien.’

26 Lang leve de piraterij?

Downloaders, aanbieders van namaakkleding, imitatiemedicijnen. Dat het Europees Parlement het Anti-Counterfeiting Trade Agreement afschoot, was voor hen reden voor een feestje. Ondertussen lijdt het bedrijfsleven voor miljarden euro’s schade. Wie helpt?

38 ‘Ik heb het bid ook een beetje binnengehaald’ Een second opinion voor een businessplan van de Wielrenunie? Of een concurrentieanalyse voor de Atletiek Unie? Ruim vijftig bedrijven legden dit jaar een link tussen sportorganisaties en bedrijfsleven. ‘Onze kritiek werd met open armen ontvangen.’

42 Volkert Engelsman wil zichzelf niet te serieus nemen Als het even kan, kiest hij vliegend het ruime sop. Toegeven aan het zeemansbloed van zijn grootvader, noemt Volkert Engelsman dat. Hij is directeur van Eosta, een bedrijf dat biologische groenten en fruit distribueert. ‘Een beetje provoceren kan geen kwaad.’

3

FORUM #14/19.07.12

opinie vno-ncw

Crisis? Ze hebben er de mond vol van in de Tweede Kamer, maar als het erop aankomt houdt een aantal partijen liever schone handen. Ja, ik ben nijdig, want twee weken voor het reces bleek een meerderheid van de Tweede Kamer bereid om midden in crisistijd hoogwaardig onderzoek, hoogwaardige ontwikkeling en hoogwaardige banen op het spel te zetten door een streep te zetten door het jsf-project.

Onbegrijpelijk vind ik dat.

Kamerleden die de mond vol hebben van banen scheppen aan de ene kant, breken ze aan de andere kant even gemakkelijk weer af.

Gelukkig heeft het demissionaire kabinet ervoor gekozen om een onafhankelijk onderzoek te laten doen naar de kosten en baten van het project en een besluit over al dan niet mee blijven ontwikkelen van de jsf over te laten aan het nieuwe kabinet.

Slechter liep het af met de voorgenomen verkoop van overtollige Nederlandse tanks aan Indonesië. Het afblazen daarvan door de Kamer was ook al zo’n daad van lichtzinnigheid.

Nederland zet daarmee geheel onnodig de economische relatie met een sterk opkomend land in het Verre Oosten op het spel. Voor Nederland dat zijn boterham met export en innovatie moet verdienen, is dat levensgevaarlijk. Midden in een economische crisis tonen we slecht koopmanschap. De tankdeal voldeed nota bene aan alle wapen­exportregels van de eu. Geen wonder dus dat Duitsland er nu

jeroen poortvliet

Schone handen

met de levering vandoor gaat.

Soms denk ik dat we het in Nederland gewoon niet meer begrijpen. Gewend als we zijn aan onze welvaart, aan vrede en veiligheid, denken we dat dit allemaal vanzelfsprekend is. Iets dat ons rechtens toekomt, iets dat vanzelf aan komt waaien. Het besef dat elke euro eerst verdiend moet worden, alvorens we hem kunnen investeren of uitgeven, lijkt ver weg. En het besef dat in de huidige omstandigheden in onze bedrijven voor elke euro dubbel zo hard geknokt moet worden, nog veel verder. De politiek heeft zijn eigen rol te spelen, uiteraard. Kamerleden hebben een andere taak dan geld verdienen.

Maar een beetje oog voor onze banen en bedrijven is toch niet teveel gevraagd.

Bernard Wientjes Voorzitter vno-ncw

Houd meldingsplicht digitale aanvallen laagdrempelig • Meldingsplicht moedwillige digitale inbreuken noodzakelijk • Maar alleen als die maatschappelijke ontwrichting tot gevolg kunnen hebben • Primair doel van de melding moet het krijgen van professionele ondersteuning zijn De laatste jaren hebben meldingen over (mogelijke) aanvallen op computersystemen voor veel onrust gezorgd. En waar bij ‘gewone’ inbraak geen twijfel bestaat over wie de schuldige is, wordt bij cybercrime vaak gewezen naar het slachtoffer: Had hij zijn beveiliging maar op orde moeten hebben. Als aanvallen op de beveiliging niet openbaar gemaakt zijn, wordt dat het getroffen bedrijf extra aangerekend.

Aarzeling om meteen de buitenwereld in te lichten na een digitale aanval of een lek in het beveiligingssysteem is niet gebaseerd op onverschilligheid, maar op schroom. Het bedrijf zet met zo’n melding zijn reputatie op het spel en kan niet automatisch rekenen op begrip.

Ondernemers vertrouwen op de aanbieders van beveiligingssoftware, je kunt immers niet alles weten. En hackers hebben zich met succes een Robin Hood-imago aan kunnen meten.

Ernstige digitale aanvallen die maatschappelijke ontwrichting veroor4

FORUM #14/19.07.12

zaken, moeten tijdig worden geïdentificeerd, zodat zij voortvarend kunnen worden aangepakt. Daarom is het noodzakelijk om inbraken in netwerken verplicht te melden. Het Nationaal Cyber Security Centrum moet na de melding hulp bieden aan het getroffen bedrijf.

De meldplicht gaat alleen gelden voor enkele vitale sectoren, die van essentieel belang zijn voor het functioneren van de Nederlandse samenleving. Dat zijn financiën, drinkwater, elektriciteit, gas, telecom, keren en beheren van oppervlaktewater, de mainports Rotterdam en Schiphol én de overheid zelf.

Om deze aanpak tot een succes te maken, is het belangrijk dat de procedures eenvoudig en betrouwbaar zijn. Bedrijven die cyberaanvallen melden, moeten er vanuit kunnen gaan dat de gegevens die zij verstrekken vertrouwelijk worden behandeld. Terecht beperkt het kabinet de verplichting tot de sectoren waarbij uitval van de vitale dienstverlening kan leiden tot gevaarlijke situaties voor de maatschappij. In dat licht moet er ook op worden gelet dat de meldingsplicht alleen voor serieuze aanvallen met schade gaat gelden en niet tot een onnodige papierwinkel en nutteloze overleggen leidt.  www.vno-ncw.nl/ict, www.vno-ncw.nl/regeldruk

wandelgangen

Leg stijging lokale lasten aan banden.

En nu echt

crisiswet krijgt open einde

• Lokale lasten blijven sterk stijgen • Groter belastinggebied voor gemeenten moet voorkomen • Herinvoering micronorm voor gemeentes nodig

dijkstra

een wet die in hun ogen infrastructurele projecten doordrukt ten De Crisis- en herstelwet krijgt geen koste van de natuur. De overige nieuwe einddatum. De ‘oude’ eind- Kamerfracties stemden voor verlenging van onbeperkte duur. datum stond op 1 januari 2014, maar die is op de laatste dag voor het zomerreces van de Tweede Kamer geschrapt. Het is nu de bedoeling dat de wet uiterlijk in 2017 overgaat in de Omgevingswet.

Volgens minister Schultz van Infrastructuur en Milieu zijn inmiddels zeventig projecten uitgevoerd en begonnen met behulp van de wet die een snellere besluitvorming mogelijk maakt. De versnelling kan oplopen tot 25 procent, aldus Schultz.

D66 en de ChristenUnie wilden een nieuwe einddatum vaststellen.

GroenLinks en de Partij voor de Dieren waren tegen verlenging van Schultz: we zullen doorgaan

ciële dekking zien voor het behoud kuipers lobbyt vanuit de ruimte van het budget. Dat mag de Kamer

5

bij de algemene beschouwingen naar aanleiding van de begroting voor 2014 laten zien. Verhagen: ‘Geen woorden, maar daden.’ Tot die tijd zal hij geen onomkeerbare stappen nemen. Wat altijd raadzaam is in de ruimte.

dijkstra

Met dank aan astronaut André Kuipers is de bezuiniging op het Nederlandse ruimtevaartbudget voorlopig van de baan. Minister Verhagen van Economische Zaken en Innovatie was van plan om het budget te verlagen van 100 miljoen euro nu naar 63 miljoen in 2015.

Hij erkent het belang van de ruimtevaart voor wetenschap, techniek en bedrijfsleven, maar ’s lands financiën moeten nu eenmaal op orde.

D66-Tweede-Kamerlid Kees Verhoeven nam daar geen genoegen mee. Zijn aangenomen motie om niet te bezuinigen kreeg steun van Kunduz-partners cda en GroenLinks, en van sp en PvdA. vvd en pvv hadden een eigen voorstel – het budget voor hernieuwbare energie overhevelen naar ruimtevaart – maar dat kon juridisch niet, aldus Verhagen.

De minister wil nog wel een finan-

Soms lijken ideeën zo simpel. Als je als gemeente geld tekort komt dan ga je toch gewoon zelf meer belastingen innen. Probleem opgelost! De Haagse vvd-wethouder van financiën, Sander Dekker, presenteerde dat idee onlangs. Te vaak kibbelen in zijn ogen het Rijk en de gemeentes over geld. Den Haag stoot allerlei ‘dure’ taken af naar de lokale overheden, terwijl de financiering ervan soms niet goed geregeld is. Dat kan anders, vond de wethouder die gesteund werd door de andere grote gemeentes van het land. De gemeentes moeten maar het heft in handen nemen op belastinggebied.

Een meerderheid in de Tweede Kamer heeft dat onzalige idee gelukkig afgeschoten. Gemeentes moeten maar efficiënter gaan werken in plaats de rekening voortdurend bij de burgers en bedrijfsleven te willen leggen. Gelijk hebben de parlementsleden. De klacht over een te sterke stijging van de lokale lasten houdt al jaren aan. Of de economie nu slecht of goed draait, de lasten gáán omhoog.

Al in 2005 waarschuwde de voormalige staatssecretaris Joop Wijn de gemeentes voor hun inhaligheid. Want tussen 1996 en 2004 waren de lokale lasten twee keer zo sterk gestegen als de economische groei. Opvallend: het was de tijd waarin het Rijk meer geld overmaakte naar het gemeentefonds en de economie lange tijd op volle toeren draaide.

Dat beeld van steeds maar hogere lasten is ook in deze tijd niet veranderd. Begin dit jaar werd bekend dat de onroerendezaakbelasting voor bedrijfspanden met 6,5 procent was gestegen. De toeristenbelasting klom met 8 procent, de precariobelasting dikte bijna 10 procent aan, de parkeerbelasting 5,6 procent, terwijl de rioolheffing bijna 5 procent pluste.

In plaats van meer eigen belastingen te heffen zouden er heel andere afspraken gemaakt moeten worden. De stijging van de lokale lasten moeten aan banden gelegd worden door middel van de (her)introductie van een zogenaamde micronorm voor gemeentes, waardoor voor elke gemeente geldt dat de belastingopbrengst niet hoger mag zijn dan de opbrengst van het jaar ervoor. Er mag alleen gecorrigeerd worden voor inflatie en volume-effecten (bijvoorbeeld door huizenbouw). Zo simpel kan een goed idee zijn.  www.vno-ncw.nl/lokalelasten

Verhoeven: ziet sterren FORUM #14/19.07.12

opinie vno-ncw

Eindelijk rem op oneerlijke concurrentie • R egels voor ondernemende overheden gelijkgetrokken met die voor ondernemers • Daardoor rem op oneerlijke concurrentie overheden • Hardleerse overheden moeten in gareel gebracht Een vuilophaaldienst die buiten z’n nutstaken op de commerciële toer gaat. Het is maar een voorbeeld van een overheid die op oneerlijke wijze concurreert met bedrijven.

Ondernemers storen zich daar al jaren aan. De wet Markt en overheid die op 1 juli is ingegaan, geeft bedrijven eindelijk handvatten om zich hier tegen te verzetten. Met deze wet is een lang bestaand manco in het mededingingstoezicht eindelijk voor een belangrijk deel opgelost.

De afgelopen jaren ontpopten overheden zich steeds vaker als ondernemers. En regelmatig gebruikten ze belastinggeld om die activiteiten te subsidiëren. Een typisch gevalletje concurrentievervalsing. Veel bedrijven, zoals horecazaken, videotheken en fotografen, plukten hiervan de wrange vruchten: zij werden van de markt gedrukt. De nieuwe wet moet hierin verandering brengen.

De wet stelt gedragsregels in en zorgt ervoor dat de Nederlandse Mededingingsautoriteit (nma) bij oneerlijke concurrentie kan ingrijpen. Verder biedt de wet handvatten om het naleven van de regels via de rechter af te dwingen.

De uitgangspunten zijn helder. Overheden zullen hun kosten volledig moeten doorberekenen in de verkoopprijs. Verder mogen ze hun eigen bedrijven niet bevoordelen en mogen ze de gegevens waarover ze beschikken niet hergebruiken voor economische activiteiten.

Deze wet maakt duidelijk dat ook voor de overheid het principe ‘gelijke monniken, gelijke kappen’ geldt. Overheden zoals Rijk, provincies en gemeenten, maar ook zelfstandige bestuursorganen die zich willen gedragen als ondernemer, zullen zich aan dezelfde regels moeten houden als ondernemers. Doen ze dat niet, dan kunnen ondernemers bij de betreffende overheid of de nma een klacht indienen. En daarbij blijft het niet. De nma kan bij overtreding van de wet een financiële sanctie opleggen.

Hoewel de wet een belangrijke stap voorwaarts betekent, kan deze op een aantal onderdelen nog wel beter. Zo biedt de wet de overheid de ruimte om zelf te bepalen of een activiteit in het algemeen belang is. Is dat zo, dan hoeft zij zich niet te houden aan de wet. Dat klinkt toch een beetje als een slager die zijn eigen vlees keurt. Waardoor oneerlijke concurrentie alsnog op de loer ligt. Reden genoeg om voorlopig een vinger aan de pols te houden.  6

FORUM #14/19.07.12

jeroen poortvliet

vno-ncw west

Leegstand is achteruitgang Een schrikbeeld: 15 procent van alle kantoren in Nederland staat leeg. En de verwachting is dat het daarbij niet blijft. Het zou zomaar kunnen dat de leegstand binnen vijf jaar oploopt tot 25 procent en dat er dan ruim 20 miljoen vierkante meter kantoorruimte teveel is. Stel je voor: dat is een flink aantal grote steden tezamen, helemaal leeg!

Mobiel werken, thuiswerken, ‘papiervrije’ kantoren. Door de grote veranderingen in de werkomgeving is het aantal vierkante meters benodigde kantoorruimte per werknemer in tien jaar tijd gehalveerd. De vergrijzing en de vermindering van overheidsfuncties zijn hier debet aan. Voor financiële instellingen, pensioenfondsen en vastgoedbeleggers is de leegstandepidemie een blok aan het been. Temeer daar de leegstand in winkelgebieden door de enorme opkomst van thuiswinkelen vergelijkbare proporties aan het aannemen is.

Begin juli bezocht ik met vno-ncw-voorzitter Bernard Wientjes Amsterdam Westpoort en Amsterdam Noord. Westpoort, een immens gebied voornamelijk ontwikkeld door projectontwikkelaars, heeft 30 procent leegstand.

Amsterdam Noord, waar de creatieve industrie een forse vinger in de pap heeft en ondernemers de initiatiefnemers van bouwprojecten zijn, zit ver onder het landelijk gemiddelde. Binnen 10 kilometer een wereld van verschil in aanpak en resultaat. Maar zelfs daar waar het (relatief gezien) beter gaat, is er nog geen reden om tevreden achterover te leunen.

De afgelopen tijd zijn er al veel initiatieven ontplooid om het leegstandprobleem aan te pakken: het actieprogramma leegstand kantoren van het Rijk, inzet van kantorenloodsen, de Wet kraken en leegstand, de stichting leegstandsregister en ga zo maar door. Plannen van aanpak variëren van de ombouw van kantoren tot hotel, studentenwoningen, ouderenwoningen, tijdelijke huisvesting voor Oost-Europese werknemers en natuurlijk sloop.

Mooi, al die initiatieven om de leegstand van kantoren aan te pakken. Maar ze bieden onvoldoende soelaas. Er zou een Deltaplan leegstand moeten komen met als inzet een allesomvattende oplossing. Een effectief plan van aanpak, waarmee alle betrokkenen, publiek en privaat, vooruit kunnen. Dat is hard nodig, want zoveel is inmiddels wel duidelijk: leegstand is achteruitgang.

René Klawer Voorzitter vno-ncw West

wandelgangen

burger op ­inspectie bij chemiebedrijf GroenLinks-Kamerlid Liesbeth van Tongeren gaat na de zomer in de Tweede Kamer voorstellen om burgerinspecties bij chemiebedrijven mogelijk te maken. Het is de bedoeling dat een vaste groep burgers regelmatig een chemiebedrijf bezoekt om zich, met rapporten van de brandweer en de milieu-inspectie in de hand, te laten voorlichten door de directie en de ondernemingsraad over de veiligheidsituatie. Zo’n groep kan bestaan uit omwonenden, oudwerknemers, leden van de vrijwillige brandweer en lokale politici.

De aandacht voor veiligheid kán wegzakken. Burgerinspecties moeten de druk op de ketel houden.

‘Liever een enkele keer overbodige vragen dan één keer te weinig’, zegt Van Tongeren. Volgens haar kunnen bedrijven die de boel op 7

dijkstra

Het voorstel voor een nieuw ontslagstelsel is niet in beton gegoten.

Minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid liet in de Tweede Kamer weten dat werkgevers en vakbonden welkom zijn om alternatieven aan te dragen.

Daarvoor gaat hij geen formele adviesaanvraag indienen bij de Sociaal-Economische Raad. Die zal zelf ook wel met suggesties komen bij de komende kabinetsformatie, verwacht Kamp.

Het voorstel van Kamp is gebaseerd op het ontslagstelsel zoals dat in het Lenteakkoord is omschreven. De Tweede Kamer wil dat Kamp in de uitwerking rekening houdt met de positie van kleine bedrijven. cda-Kamerlid Eddy van

Hijum hamerde er daarnaast op dat het schrappen van de ontslagtoets vooraf niet tot willekeur mag leiden. Kamp heeft in dat verband aangegeven dat betrokken werknemers eerst een hoorprocedure in het bedrijf moeten krijgen. Ook dat gaat hij uitwerken. Eind dit jaar wil hij een wetsvoorstel indienen. Als hij dan nog niet ontslagen is.

Kamp: toetsing vooraf

orde hebben zo laten zien dat ze goed bezig zijn, en worden andere bedrijven geprikkeld om beter hun best te doen.

Als bedrijven niet mee willen werken aan een burgerinspectie, wil Van Tongeren de reguliere inspectiediensten inschakelen om die bedrijven alsnog zover te krijgen.

dijkstra

kamp neemt alternatieven voor ontslag aan

Overheid moet nu echt duurzaam gaan inkopen • Duurzaam inkopen gouden kans voor verduurzaming • Maar overheid heeft nog weinig van de grond gekregen • Wanneer gaat politiek hier serieus werk van maken?

Het duurzaam inkoopbeleid van de overheid zou fundamenteel worden vernieuwd, was het plan een jaar geleden. Niet langer zou de overheid via gedetailleerde technische eisen inkopen. Ondernemers zouden worden uitgedaagd om zelf met voorstellen te komen om de duurzaamheidambities van de overheid te bereiken.

Bedrijven worden dan actief betrokken bij het inkoopbeleid van de overheid. vno-ncw, mkb-Nederland, nevi, mvo Nederland en De Groene Zaak brachten hierover het Advies Duurzaam Inkopen uit dat vorig jaar juni werd omarmd door kabinet en Tweede Kamer.

Helaas is er sindsdien weinig van de grond gekomen, zo moeten alle partijen nu concluderen.

Overheden doen in de praktijk nog te weinig op het gebied van duurzaam inkopen. Veel overheden lijken ermee onbekend of lijken nog steeds te denken dat het duurder is. Of de noodzakelijke kennis en kunde om duurzaam in te kopen ontbreekt. Op deze manier wordt het streven – dat duurzaam inkopen na 2014 op eigen benen kan staan – niet gehaald.

Het is daarom de hoogste tijd voor staatssecretaris Atsma van Milieu om het inkoopbeleid van de overheid nu echt gestructureerd in te zetten als strategisch economisch instrument voor verduurzaming. Want duurzaam inkopen biedt enorme kansen.

Inkopen op basis van de prijs voor de gehele levensduur (in plaats van de laagste aanschafprijs) leidt tot kostenefficiëntie voor overheden en stimuleert innovatie bij ondernemers. Alleen al het Rijk kent zeventigduizend leveranciers. Diezelfde rijksoverheid zou daarom het goede voorbeeld moeten geven. Als het Rijk duidelijk maakt welke duurzaamheiddoelen als uitgangspunt gelden, kunnen andere overheden dat vertalen naar de eigen inkoopbehoefte en kunnen ondernemers daar investeringen op afstemmen. Ook zou het behulpzaam zijn als er zo spoedig mogelijk één loket voor duurzaam inkopen zou komen.

Jammer genoeg lijkt in de concept-verkiezingsprogramma’s van politieke partijen het potentieel van duurzaam inkopen door de overheid nog onvoldoende herkend te worden. Dat zou eeuwig zonde zijn, aangezien de jaarlijkse inkoopomzet van de overheid ongeveer 60 miljard euro bedraagt. Een gouden kans voor verduurzaming.  www.vno-ncw.nl/duurzaaminkopen

Van Tongeren: burgerrecht FORUM #14/19.07.12

de foto rubrieksnaam

Ik geef je een roosje mijn roosje Hoogeveen, 14 juli – Ondanks het slechte weer wagen sommige toeristen zich toch aan een terrasje. Om daar dan ineens te worden ‘lastiggevallen’ door een lijsttrekker. De verkiezingscampagne voor 12 september moet nog op gang komen, maar zaterdagmiddag was PvdA-leider Diederik Samsom al in Hoogeveen om campagne te voeren. Samen met de geboren Hoogeveense Jetta Klijnsma en andere PvdA`ers ging hij de markt over.

Ondernemers klagen ondertussen over het weer. En de weersvoorspellingen. ‘Slechte weersvoorspellingen kosten onze ondernemers klandizie’, meldde Koninklijke Horeca Nederland.

‘Wordt er gewaarschuwd voor een dag hondenweer, schijnt de hele dag gewoon de zon. Maar de klanten zijn dan al afgehaakt.’

Horecaondernemers willen berichtgeving ‘dichter op de lokale werkelijkheid’.

Tekst: Jiska Vijselaar | Foto: Harm Meter/Novum

8

FORUM #14/19.07.12

rubrieksnaam

9

FORUM #14/19.07.12

omslag

mark rutte:

‘Ik zal mijn huid

duur

verkopen’ 10

FORUM #14/19.07.12

Bezuinigen én lasten verlichten. Volgens Mark Rutte is dat het recept om de Nederlandse economie weer aan de praat te krijgen. De vvd-lijsttrekker wil zijn klus graag afmaken. ‘Alleen ondernemers kunnen ons uit de crisis halen.’

Tekst: Jiska Vijselaar | Foto: Hilz & Verhoeff/hh

Super, top, geweldig. Misschien niet direct woorden die je van een demissionair premier verwacht, maar Mark Rutte gebruikt ze graag.

Want hij is positief. Positief over ondernemers. ‘Alleen ondernemers kunnen ons uit de crisis halen.’ En over Nederland. ‘We hebben alles in huis om toonaangevend te zijn in de wereld.’ Natuurlijk, er moeten nog een paar problemen opgelost worden, zoals in Nederland de overheidsfinanciën en de eurocrisis in Europa. Maar als het aan Mark Rutte ligt, komt het daarmee allemaal goed. Tenminste áls hij zijn klus mag afmaken. ‘Dan moet de uitslag van de verkiezingen op 12 september ons wel een beetje helpen natuurlijk.’

Voorlopig lijkt de sp de grootste te worden. Ziet u zichzelf aanschuiven in een kabinet-Roemer?

‘Dat lijkt me heel onwaarschijnlijk. Die partij staat inhoudelijk wel heel ver van ons af. Maar ik sluit niemand uit, zelfs de sp niet.’

En de pvv? U wilt uw vingers vast niet voor een tweede keer branden.

‘Ik heb me nergens aan gebrand. Helaas is het sinds de Tweede Wereldoorlog zo dat een heleboel kabinetten de eindstreep niet halen. En ja, het kabinet-Rutte I hoort ook thuis in de rij ‘voortijdig gevallen’. Dat is dan zo. Toch sluiten we opnieuw niemand uit. De sp niet en ook de pvv niet.’

Het moet toch pijn gedaan hebben.

‘Ik heb een uur gevloekt in het Catshuis. We hadden alle plannen rond tot en met de laatste punt. De cpb-doorrekening viel mee. En toch liep Geert Wilders weg. Nou ja, dat weet ik dan ook weer. Als het spannend wordt, loopt Geert weg. Tegen de kiezer zou ik zeggen: betrek dat in je afweging.’

U hebt het over Rutte I. Het verkiezingsprogramma ook. U gaat uit van een tweede periode?

‘Ik ga eerst met de pet in de hand naar de kiezer. Het ergste wat je nu kunt doen is speculeren over wie premier wordt. Daar hoor ik Emile Roemer al twee maanden over praten: over zijn volgende baan als premier. Niet over wat hij wil met Nederland. Ik ga niet praten over wie met wie. Ik zal mijn huid duur verkopen: dat beloof ik de kiezer. En ik zal een combinatie zoeken waarmee ik een zo groot mogelijk deel van mijn programma kan realiseren.’

Wat is uw plan?

‘Ik wil drie dingen. In de eerste plaats wil ik het begrotingstekort in 11

FORUM #14/19.07.12

2017 terugbrengen naar nul procent. Niet omdat dit van Europa moet, maar omdat ik ervan overtuigd ben dat dit nodig is. Dat betekent dat we 24 miljard euro gaan bezuinigen. Het resultaat zal zijn dat er rust is bij beleggers en ondernemers als ze weten dat de overheid solide en voorspelbaar is. Iemand die investeert in Nederland weet dat over vijf jaar de belastingen niet ineens dramatisch worden verhoogd.’

‘Verder wil ik investeren in onderwijs, infrastructuur en veiligheid.

En tot slot gaan we de lasten met 5 miljard verlagen. Die lastenverlichting komt voor een groot deel bij het midden- en kleinbedrijf terecht.

Bijvoorbeeld in de vorm van een verlaging van de vennootschapsbelasting en een hogere winstvrijstelling voor mkb’ers.’

Buma van het cda verwijt u gedraai in Europa: hier geen eurofiel, in Brussel wel.

‘Daar ga ik niet eens op reageren. De feiten laten zien dat hij ongelijk heeft. Het is verkiezingstijd, dus ik begrijp dat het cda zich wil profileren. Ik moet mij volledig richten op het oplossen van de eurocrisis. Dat is de grote klus die Jan Kees de Jager en ik nu hebben. Ik ga dus geen energie steken in het weerspreken van de Buma’s van deze wereld.’

In Europa krijgen we niets meer voor elkaar door uw opstelling, zeggen cda-politici.

‘We hebben het debat over het tweede Griekse noodpakket volledig gedomineerd. Om maar iets te noemen. Dat was echt niet gelukt als Nederland geen invloed had. Ja, we vinden iets, we onderhandelen hard en dat moet ook. De problemen met de euro zijn groot en die moeten we oplossen. Ik weet dat het onder diplomaten en vogue is om te zeggen: ‘Nederland werkt alleen maar tegen.’ Maar dat is echt onzin.’

U hebt geen duidelijk visie over Europa, zeggen cda-politici.

Ook oud dnb-directeur Lex Hoogduin verwijt u dat.

‘Ik ben altijd heel duidelijk geweest over Europa en nog. Ik ben voor een sterke euro én voor een sterke interne markt. Daar hebben wij belang bij. Voor een sterke euro hebben we onder meer Europees bankentoezicht nodig. Of we zelfs naar een Europees depositogarantiestelsel moeten, weet ik nu nog niet. Dat hangt ook af van de vraag hoe het bankentoezicht wordt geregeld.’

‘Verder moeten landen die zich niet aan de afspraken houden over begrotingstekort en staatsschuld aangepakt worden. Streng toezicht, zoveel mogelijk automatische sancties. Voor wat betreft de norm voor het begrotingstekort hebben we dat ook voor elkaar gekregen.’

‘Maar ik ben er zwaar op tegen als Europa zich gaat mengen in het eco-

omslag

nomisch beleid van landen die zich keurig aan de afspraken houden zoals Nederland. Ik zie dan de meerwaarde niet van Europese bevelstructuren. Komt hier een zeer linkse regering die gods wateren over gods akkeren laat stromen, dan is het terecht dat Europa ingrijpt. Dat zal niet gebeuren zolang ik in deze stoel zit.’

De cda-ministers in uw kabinet klagen over de drukte. Het kabinet zou nu te klein zijn voor alles wat het moet doen.

‘Ach kom. Hoe wil het cda uitleggen dat we in heel Nederland terugmoeten in de uitgaven, dat de overheid moet inkrimpen en dat dit geen gevolgen zou hebben voor het kabinet. Als je het druk hebt, stoot je maar taken af.’

Het lijkt te werken. Het cda komt in de peilingen weer iets terug.

‘Nou, het cda hád altijd zo’n vijftig zetels. Daar zijn er nog maar zo’n veertien van over in de peilingen. Ik gun het ze niet hoor, want we werken altijd goed samen.Ik zou zeggen: ga uit van je eigen kracht.’

Bent u niet bang dat u het niet redt met ‘de charme van Mark Rutte’?

‘Nee hoor: ik doe wat ik altijd doe. Het land zo goed mogelijk besturen en daar werk ik keihard aan. Om de eurocrisis onder controle te krijgen, de groei te stimuleren en de staatsfinanciën op orde te krijgen.

Dáár wil ik het over hebben.’  www.vno-ncw.nl/verkiezingen2012

Wat zijn de plannen van de vvd voor ondernemers?

• Het begrotingstekort moet in 2017 zijn weggewerkt • Er komt een nieuwe ontslagprocedure • Geen doorbetaling van maximaal een half jaar ww van ontslagen werknemers • Kredietverstrekking op gang brengen door de borgstelling mkb-kredieten te verbeteren • Pensioenfondsen stimuleren hun geld in de Nederlandse economie te investeren • Compensatie voor de btw-verhoging naar 21 procent in 2013 door: - verhoging mkb-winstvrijstelling - verlaging tarief winstbelasting • Werkgeverspremies gaan omlaag • Omscholen van in leerwerktrajecten levert loonkostenvoordeel op • Zzp’ers krijgen toegang tot collectief pensioen en arbeids­ ongeschiktheidsregelingen. En zzp’ers komen in aanmerking voor de Nationale Hypotheekgarantie www.vvd.nl

12

FORUM #14/19.07.12

vreemde ogen

‘Positieve instelling’

Kathryn Castle (24) Nationaliteit: Britse Functie: deputy country manager bij BBA Reman Hier sinds: 2011

‘Als expat moet je steeds opnieuw beginnen met vrienden maken. En als je dan close bent, trek je weer verder. Dat kan uitputtend zijn.

Maar als ik terug in Engeland ben, word ik na een paar maanden rusteloos. Ik mis dan het leren van een nieuwe taal en het ontdekken van een ander land. Voor mijn 30ste wil ik drie talen vloeiend spreken. Die voorliefde voor reizen is begonnen met mijn ouders, die me als kind overal mee naartoe namen.’

‘Van Nederland wist ik vooraf niet zoveel.

Omdat mijn vader twee jaar in Duitsland heeft gewerkt, was ik altijd meer op de Duitstalige landen gericht. Op mijn 13de heb ik met mijn ouders wel Amsterdam bezocht. Het viel me toen op dat die stad veel meer is dan een plek om te feesten, zoals ze door veel Britten wordt gezien.’

‘Het is toevallig dat ik hier terecht ben gekomen. Ik kwam in Engeland iemand tegen van BBA Reman (reparateur van elektronische auto13

onderdelen; red.) die vertelde dat ze bij de vestiging in Nederland iemand zochten met Engels als moedertaal. Zo ben ik in Utrecht beland, net zo’n mooie, oude stad als Amsterdam.’

‘Het valt me op dat Nederlanders zo actief zijn. Je ziet ze joggen, op de fiets naar hun werk gaan, na het werk naar de sportschool gaan. In Engeland gebeurt dat alleen in de grote steden.

Dat heeft denk ik te maken met de positieve instelling van Nederlanders. ‘Lekker’ en ‘mooi’ zijn woorden die ik veel hoor. ‘Gezellig’ is ook een goed voorbeeld. Laatst was er een stroomstoring in het gebouw waar ik woon. Mensen kwamen naar buiten met zaklantaarns en kaarsen. ‘Wel gezellig’, hoor je dan. Dat bedoel ik met positief. Britten zijn cynischer.’

‘Ook typisch Nederlands zijn huizen met grote ramen en de gordijnen open. Je ziet mensen binnen tv kijken, eten, de baby voeren. In Engeland zul je dat niet zien, daar hechten ze meer aan privacy. Ik heb begrepen dat Nederlanders dat FORUM #14/19.07.12

doen om te laten zien dat ze niets te verbergen hebben. Maar ze gaan er daarbij wel van uit dat niet iedereen ongegeneerd naar binnen kijkt.’

‘De Nederlandse arbeidstijden zijn de beste in Europa. Je voelt hier geen druk om onbetaald over te werken. De keerzijde daarvan is dat de winkels vroeg dichtgaan. Misschien heeft het er ook mee te maken dat relatief veel vrouwen stoppen met werken als ze kinderen krijgen. Ze kunnen dan overdag boodschappen doen en naar de dokter, dus hoeven die ook niet ’s avonds open te zijn. Maar dat is dan wel jammer voor mensen die overdag werken.’  Tekst: Paul Scheer Foto: Sam Rentmeester

& zoon Ondernemen zit in de genen. In deze serie vertellen ouders, kinderen, broers en zussen die samen of ieder een eigen bedrijf hebben over hun overeenkomsten en verschillen.

naam activiteit

vestigingsplaats aantal medewerkers opgericht eigenaar

14

FORUM #14/19.07.12

Van Herwerden Wielersport Verkoop racefietsen en andere sportieve fietsen Voorburg Tien 1898 John van Herwerden

‘Echt stoppen zal m’n pa niet gauw’ Aanvankelijk ging hij voor een loopbaan in de grafische vormgeving. Maar inmiddels werkt Steven van Herwerden alweer jaren bij Van Herwerden Wielersport. Vader John moet nog wel even leren delegeren.

‘Ik moet er gewoon voor zorgen dat ik niet meer in de kopgroep rijd.’

Tekst: Frank den Hoed | Foto’s: Ton Poortvliet, familie Van Herwerden

John van Herwerden (55)

Steven van Herwerden (24)

‘Als vijfentwintig jaar geleden de Raleigh-ploeg de Tour reed, verkocht je vijftig racefietsen per week. Die tijd is wel voorbij. De eerste Tourweek viel de drukte in de zaak nog mee. Maar nu de Tourkaravaan de bergen in gaat, merk je dat de loop er echt in komt. Opvallend veel vrouwen beginnen met racen. Het is een dankbare groep die weinig van fietsen af weet en nog veel wil leren. En dat vind ik leuk: mensen die niets weten van de sport, binnen hun budget op weg helpen.’

‘Ik ben wat klassieker ingesteld. Geef mij maar een fiets met metalen frame en ronde buizen. Daar heb ik meer mee dan met zo’n hedendaagse fiets met van die dikke buizen. Maar jongeren zien de klassieke fiets niet meer staan. Die gaan liever voor het uiterlijk vertoon van een carbon racer.’

‘Van racefietsen weet Steven minder dan ik. Maar hij weet weer meer van mountainbikes en andere fietsen. We vullen elkaar bij de inkoop dus mooi aan. De inkoop van onderdelen doet hij zelfstandig. Daar is hij ook handiger in dan ik. Voor navigatie heb je nu bijvoorbeeld allerlei smartphone-gerelateerde oplossingen. Daar weet ik gewoon te weinig van af.’

‘Ik heb wél gevoel voor de marktstrategie. En voor de financiële kant van de zaak. Ik vind dat ook leuk. Steven bemoeit zich daar nog niet zo mee. Hij heeft zoiets van: ‘Zolang die ouwe het doet, vind ik het wel prima.’ Maar hij zal er toch aan moeten geloven. Rond zijn 30ste moet hij het wel in zijn vingers hebben.’

‘Dit is een lastig bedrijf. Ik wil graag iedereen één op één helpen. Het is wel mijn valkuil dat ik de klant zó veel aandacht geef, dat hij als het tegenzit niets meer oplevert. Het kan gemakkelijker, maar dan moet je kiezen voor een andere formule. Met dozen schuiven verdien je het meeste geld. Maar dat vind ik niet leuk.’

‘Dit jaar heb ik een hartinfarct gehad. Het was trouwens niet het eerste. Ik had me voorgenomen om rustiger aan te gaan doen. Maar ik moet nog een manier vinden om af te bouwen. Dat is best moeilijk. Ik ben nu eenmaal een control freak. Als ik zie dat ergens iets mis dreigt te gaan, probeer ik dat toch voor te zijn.’

‘We hebben net weer een drukke zaterdag achter de rug. Je merkt dat de Tour leidt tot behoorlijk wat extra aanloop. Veel mensen oriënteren zich op racefietsen. En daar zitten opvallend veel stelletjes tussen.

Zo’n evenement helpt. Maar mooi weer ook. En de combinatie van beide is helemaal mooi.’

‘Ik wilde grafisch vormgever worden. Heb daar ook een opleiding voor gedaan. Maar ik was er al snel achter dat ik daar toch niet zo veel aan vond. Ik ben toen tijdelijk bij m’n pa in het bedrijf gaan werken. En ik ben er nooit meer weggegaan. Ik had er snel mijn draai gevonden, ging fluitend naar mijn werk.’

‘Ik zit samen met mijn vader, twee broers en zusje in de zaak. Ik verzorg de internetsite, doe de inkoop van goederen en houd me bezig met verkoop, aanmeten en afstellen van racefietsen. M’n pa doet eigenlijk alles. Dat is gelijk ook een beetje het lastige. Hij moet een keer taken gaan afstoten. Maar daar is hij nog niet zo goed in.’

‘Het gaat goed samen. We hebben wél iets andere voorkeuren. Ik ben wat meer van de modernere fietsen, heb bijvoorbeeld veel met carbon frames. Mijn pa niet. Hij houdt nog steeds van klassieke, ranke, stalen frames. Ook op het gebied van kleding, schoenen en dergelijke is hij behoudender.’

‘We bespreken veel dingen samen. Ik ben vrij om mijn eigen gevoel achterna te gaan. Maar uiteindelijk is de mening van mijn pa wel doorslaggevend. Niet omdat hij dat per se wil, maar eenvoudig omdat het vaak slimmere keuzes blijken te zijn. Dat is gewoon een kwestie van ervaring.’

‘Ik heb redelijk wat technische kennis. Maar ik ben ook commercieel ingesteld. M’n pa heeft de helikopterview, houdt goed in de gaten of alles wel goed gaat. Hij is ook echt een ondernemer. Is scherp op wat er in de markt gebeurt. Administratief en cijfermatig is hij ook heel goed.

Ik houd me daar liever niet mee bezig; ik vind het gewoon niet leuk.’

‘Het kost hem moeite om af te bouwen. Maar hij zal wel moeten. Al was het maar vanwege zijn gezondheid. Hij heeft recent weer last van zijn hart gekregen. Echt stoppen zal hij niet gauw. Ik denk dat hij doorgaat tot de fut er echt uit is. Ik vind dat geen punt. Integendeel: ik zou het pas vervelend vinden als hij nu ineens zijn biezen zou pakken.’

15

FORUM #14/19.07.12

omslag

sybrand buma:

‘Ik ben voor méér Europa’ 16

FORUM #14/19.07.12

Nederland moet zich letterlijk uit de crisis werken, zegt cdalijsttrekker Sybrand Buma. Dat betekent bezuinigen en tegelijkertijd economisch groeien met behulp van een Werkakkoord. ‘De crisis overwin je door het midden, niet via de flanken.’

Tekst: Paul Scheer | Foto: Hilz & Verhoeff/hh

Terwijl de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen nog moet beginnen, gaf Sybrand Buma al een schot voor de boeg door kritiek te uiten op de opstelling van Mark Rutte over Europa. ‘Ik zag dat de premier aarzelde over de stappen die op de top van eind juni moesten worden genomen. Ik vond dat hij daar spijkers met koppen moest slaan. Nederland is namelijk volkomen afhankelijk van Europa. Als je de Europese crisis wilt oplossen, moet je voorop gaan in Europa. Want dan kun je je eigen voorwaarden stellen.’

U zei dat hij zich niet goed had voorbereid.

‘Hij heeft niet voorzien dat op de top zou worden besloten tot rechtstreekse steun aan banken van de Europese Centrale Bank. Rutte wilde vooraf eigenlijk niet nadenken over een bankenunie. Ik was verbaasd dat hij terugkwam uit Brussel met heel andere, verdergaande stappen dan was verwacht. Maar gezien de omstandigheden is het wel een verstandige uitkomst. Het gaat in de richting van een bankenunie. Dat duurt overigens nog jaren.’

En dan een politieke unie?

‘Ik ben niet voor een federaal Europa met deelstaten. Ik ben wel voor méér Europa, want als Nederland kunnen wij die andere landen niet in toom houden. Kijk naar Frankrijk, waar president Hollande denkt aan verlaging van de pensioenleeftijd. Iemand moet zeggen: Frankrijk, wees wijzer.’

‘Nederland moet er met Duitsland en andere landen voor zorgen dat de euro blijft bestaan. De gedachte dat we zonder de euro zouden komen te zitten, is ridicuul. We zitten met handen en voeten vast in de wereldeconomie waarvan de euro deel uitmaakt. Dus moeten we flinke stappen zetten en niet uit angst voor de verkiezingen een stapje terug doen.’

Buma doelt op de angst in vvd-kringen om stemmen te verliezen aan de pvv. Zelf neemt hij de voormalige gedoogpartner niet meer serieus.

‘Het verkiezingsprogramma van de pvv (uit de Europese Unie, terugkeer van de gulden, aow op 65; red.) plaatst Nederland buiten de werkelijkheid. Ik zie er een bevestiging in van mijn standpunt na het mislukken van het Catshuis-overleg: niet nog een keer de pvv als partner.’

17

FORUM #14/19.07.12

Denkt u niet: we hadden er nooit aan moeten beginnen?

‘Paars Plus vond ik de meeste logische optie, maar die partijen wilden uiteindelijk niet genoeg inleveren. De pvv was in 2010 in staat om afspraken met ons te maken. Je kunt een partij die 1,5 miljoen mensen aan zich bindt ook niet zomaar aan de kant zetten. Maar toen het er dit jaar echt om ging spannen, gaf de partij niet thuis, uit angst voor de kiezer.’

De sp ziet u wel als coalitiegenoot?

‘Ja, maar dat wordt heel ingewikkeld. Roemer heeft ook geen antwoord richting Europa. Daarnaast presenteerde hij in april plannen die neerkomen op een belastingverhoging van 26 miljard euro. Dat is ongekend. Zo maak je ondernemen onmogelijk.’

Dus eigenlijk is de sp geen optie?

‘Met hun programma zie ik Nederland niet uit de crisis komen. Als je ontkent dat de oplossing ligt in meer Europa en geld verdienen, dan mis je de essentie van de crisis.’

Buma wil uit de crisis komen door de financiën op orde te brengen en de economie te stimuleren. Hij wil een Werkakkoord sluiten met werkgeversorganisaties en de vakbonden, net als in de jaren tachtig met het Akkoord van Wassenaar. ‘Toen waren alle partijen bereid om risico’s te nemen naar hun eigen achterban. Nu is de vraag: gaan we de confrontatie aan of zetten we samen stappen? Bij de Nieuwe Vakbeweging moet meer het besef komen dat we vooruit moeten en niet alleen tegen moeten houden. De vakbeweging is te veel met zichzelf bezig, net als de politiek. De werkgeversorganisaties zijn nog het meest in staat om mee te denken.’

Wat moet er in de Werkakkoord staan?

‘In elk geval moeten daarin afspraken worden gemaakt over de hervorming van de arbeidsmarkt. Daar wordt nu verschillend over gedacht. De basishouding moet zijn: flexibiliseren. Er wordt te veel vanuit de loopgraven geroepen dat flexibilisering slecht is. Maar alles kan niet bij het oude blijven.’

omslag

Dan hebt u het over het ontslagstelsel?

‘Onder andere. Op de voorstellen in het Lenteakkoord is kritiek, dus daar moeten we over praten met elkaar. Ik streef naar een systeem waarmee grote bedrijven, kleine bedrijven en werknemers uit de voeten kunnen, waarbij de pijn wordt verdeeld. Voor kleine bedrijven moet in elk geval een oplossing worden gevonden voor het doorbetalen van de ww na ontslag.’

U hebt gezegd: de vvd kijkt meer naar grote bedrijven.

‘Dan heb ik het vooral over de lasten voor het bedrijfsleven. Wij willen bijvoorbeeld een vlaktaks van 35 procent voor iedereen. De belasting op arbeid gaat dan naar beneden, waardoor het in dienst nemen van mensen makkelijker wordt. Het zou mooi zijn als we daarvoor de steun van de vvd zouden krijgen, maar die is er jammer genoeg nog niet.’

Bent u niet bang dat u de economie kapot bezuinigt?

‘Nee, want wij bezuinigen niet alleen. We bieden een mix van bezuinigen, hervormen, lasten verlichten en investeren. Maar het moet beginnen met Europa redden en dus de financiën op orde brengen.’

Wordt het cda straks niet vermorzeld tussen de vvd en de sp?

‘Het is mijn opgave om te laten zien dat we een eigen positie hebben.

De crisis overwin je alleen door het midden, niet via de flanken. Wij leggen daarbij een relatie tussen werk en gezin. De toekomst van Nederland begint in gezinnen: daar wordt geld verdiend en de volgende generatie opgevoed. En daar slaat de crisis nu neer.’ www.vno-ncw.nl/verkiezingen2012

Wat zijn de plannen van het cda voor ondernemers?

• H et begrotingstekort moet in vier jaar zijn weggewerkt • Werkgevers betalen maximaal een half jaar ww van ontslagen werknemers • ww-duur wordt verkort • Nieuwe ontslagprocedure, in overleg met sociale partners • Vlaktaks van 35 procent, met ‘solidariteitsheffing’ voor topinkomens • Ambachtsschool wordt heringevoerd • Lager collegegeld voor arbeidsmarktrelevante studies • Energieproductie is 50 procent duurzaam in 2050 • Bonus in de financiële sector maximaal drie maandsalarissen www.cda.nl

18

FORUM #14/19.07.12

belrondje

Meer gemeentelijke belastingen?

De grote gemeentes willen zelf meer belastingen gaan innen. Daarmee willen ze meer geld binnenhalen nu het Rijk zuiniger wordt. Moeten we bang zijn voor een nieuwe ronde aan lastenverzwaring?

Tekst: Walter Devenijns | Foto’s: Hans Stakelbeek, Nout Steenkamp

Elly Brand / Kinderopvang De Bevelanden / Goes

‘Besteding beter te controleren’ ‘Ik ben er wel voor. Dat is een ander standpunt dan je van veel ondernemers zult horen, maar ik heb altijd een wat andere mening. In mijn ogen kan de belastinginning beter aan de gemeentes overgedragen worden dan dat het, zoals nu, op de grote hoop belandt in Den Haag. Als dat geld voortaan door de gemeentes wordt verzameld, kunnen de burgers de besteding ervan beter controleren.

Dan wordt er, denk ik, zeer waarschijnlijk een gemeente-

Marcel Beekman / Partycentrum De Peel / Beek

‘Dit loopt altijd uit de hand’ ‘Moet er niet aan denken. Dit soort speciale acties loopt toch al gauw uit de hand. Dan worden de gaten op de gemeentebegroting weer wat sneller gedicht met het innen van verhoogde leges of verhoogde ozb-tarieven.

Dat is dus niet zo’n goed idee, hoewel ik snap dat de gemeentes het momenteel erg moeilijk hebben. Zeker nu de centrale overheid allerlei taken afstoot maar soms minder geld naar ze overmaakt. Dan komen ze klem te

zitten. En ja, iemand zal de rekeningen moeten betalen.’

‘Ik weet dat als er een groot gat op de begroting is de leges extra worden verhoogd. De rijke huizenbezitters met huizen van meer dan vier ton kunnen best wat geld missen, is dan snel de gedachte. Bij onze gemeente valt de stijging van de lokale lasten nog wel mee hoor, maar je weet nooit wat de toekomst zal brengen. Dus nee, geen extra acties bij de gemeentes.’

Majid Agrandi / Pizzeria Grandi / Nieuwegein

‘Betalen moet je toch’ ‘Ik heb er niks op tegen hoor, dat gemeentes zelf meer belasting willen gaan innen. Waarom ook niet? Dat geld wordt dan weer gebruikt om wegen aan te leggen, scholen en parken te onderhouden. Dat is een heel goede zaak, denk ik. Ik vind dat ik als burger van dit land belasting moet betalen, maakt niet uit aan welk orgaan. Of het nu aan mijn gemeente is of de staat. Betalen moet je toch. Ik leef hier in dit land dus moet ik belasting betalen.’

19

lijk overleg Belastinginning opgestart waarin ondernemers en burgers hun zegje kunnen doen over de bestedingen. Dat zie je nu ook al bij de onderwijssector. De scholen en de gemeente houden regelmatig contact over allerlei zaken. Wel handig. Ik snap dat veel bedrijven tegen het verleggen van de belastinginning zijn vanwege mogelijke extra kosten, maar als het allemaal op regionaal niveau goed wordt geregeld dan kan ik me er wel in vinden.’

FORUM #14/19.07.12

‘Het kostte me wel een paar jaar om aan dat idee van belasting betalen te wennen, maar nu heb ik rust als ik de leges en andere rekeningen betaal. Dat is goed voor mijn bloeddruk, want anders vliegt die weer omhoog met 200 tot 300 procent. Dat heb ik er niet voor over.’

vijf vragen aan

caroline rodenburg

‘India en China weten ons niet echt te vinden’ Buitenlandse bedrijven weten Nederland steeds beter te vinden. Het afgelopen jaar liet een record aantal projecten zien, meldt Ernst & Young in de Barometer over het Nederlandse vestigingsklimaat. ‘We moeten alles op alles zetten die stijgende lijn vast te houden’, zegt E&Y-senior manager Caroline Rodenburg.

Het aantal investeringsprojecten steeg naar 170. Een record?

‘Zo’n sterke stijging en zo’n hoog aantal hebben we nog nooit gezien, terwijl Ernst & Young het aantal buitenlandse investeringen in Nederland en Europa al ruim tien jaar bijhoudt. Ook in Europa steeg het aantal projecten, zij het dat de plus met 4 procent bescheiden was. Voor Nederland was de groei met 48 procent in 2011 een record. Hoe hoog de bedragen zijn en hoeveel banen er worden geschapen, weten we niet precies. Dat soort getallen maken de bedrijven sporadisch bekend. Als het om de vestiging van een productiebedrijf gaat dan stijgt de werkgelegenheid soms met zo’n honderd mensen. Bij een nieuw verkoop- of marketingkantoor gaat het vaak om enkele personen.’

20

Hoeveel bedrijven hebben ons land verlaten?

‘Daar hebben we helaas geen data van. We zouden die wel heel graag willen hebben om de rekensom wat breder te maken, maar een vertrek gaat vaak op kousenvoeten.’

Ondanks de eurocrisis doen Nederland en ook Europa het goed. Opmerkelijk?

‘Ja, absoluut. Je ziet dat het vertrouwen in Europa groot is. We hebben zo’n achthonderd bestuurders van internationale bedrijven ondervraagd over Europa. Tachtig procent ervan denkt dat de eurozone de huidige crisis zal overwinnen. Dat sluit aan op het feit dat heel Europa ondanks alles toch nog een investeringsgroei laat zien. Daarbij speelt ook een rol dat ook kleinere bedrijven steeds internationaler worden, waardoor het aantal buitenlandse investeringen toeneemt. Nederland heeft daar buitenproportioneel van geprofiteerd, waardoor we in de top-10 van de meest aantrekkelijke Europese investeringslanden plaats 5 hebben veroverd.’

Waarom is Nederland zo populair? Het oude verhaal van gateway to Europe?

‘Dat speelt zeker een rol. Dat beeld hebben investeerders nog steeds op hun netvlies staan. Nederland is dé toegangspoort tot Europa. Daarnaast kan ook een rol spelen dat investeringsbesluiten vaak een lange looptijd hebben. Zo werken besluiten die in de tweede FORUM #14/19.07.12

helft van 2010 zijn genomen, de periode van economisch herstel, door in de cijfers van 2011. We hebben in de ogen van het buitenland veel te bieden: een goed leefklimaat, ondanks alles een stabiel politiek systeem en een sterke infrastructuur. Minder goed zijn ze te spreken over het hoge kostenniveau, maar dat is een inkoppertje. Mijn gevoel zegt wel dat het aantal investeringen dit jaar omlaag zal gaan.’

Wat kan Nederland nog doen om meer aandacht te trekken?

‘We zouden ons meer kunnen richten op die landen die ons nog niet zo goed weten te vinden. De bric-landen (Brazilië, Rusland, India en China; red.) investeren nauwelijks in ons land. Ze nemen wel bestaande bedrijven over, of fuseren, maar nieuwe projecten zijn er nauwelijks. Misschien komt dat nog. Nederland moet ervoor zorgen dat het zich nog nadrukkelijker in het buitenland presenteert door de samenwerking tussen bedrijfsleven, overheid en kennisinstellingen te verstevigen. We kunnen er zelf ook wat aan doen. Als ik met een klant in het buitenland praat en hem vertel dat het hier goed leven en werken is, dan kan dat de investering een extra duwtje in de rug geven.’  www.vno-ncw.nl/buitenlandsehandel

uitspraken

‘Rutte verkoopt Europa als levertraan: misschien is het nodig, maar het is wel vies.’

D66-leider Alexander Pechtold, Vrij Nederland van 30 juni

‘De mensen die voor de euro zijn, bewéren alleen maar dingen; een deugdelijke economische analyse is er nooit aan te pas gekomen.’

Derek Scott, oud-adviseur van Tony Blair, HP/De Tijd van juli

‘Het conflict is niet mijn doel. Het is mijn methode.’ pvv-voorman Geert Wilders, Elsevier van 7 juli

‘Als kleinkinderen mij later vragen wat ik heb gedaan, kan ik zeggen dat ik oplossingen heb bedacht. Dat zeg ik liever dan dat ik op een bank derivaten heb verzonnen.’ dhv-topman Bertrand van Ee, ad van 7 juli

‘We zitten allebei in de lift, maar wij stijgen en zij dalen.’

PvdD-leider Marianne Thieme over GroenLinks, HP/De Tijd van juli

‘Mensen die zeggen dat ze 24 uur per dag gelukkig zijn, zijn aan de drugs of hebben illusies over het leven.’

Journalist en presentator Eva Jinek, HP/De Tijd van juli

‘Ik voel me genaaid en bedonderd, maar ik moet reëel zijn: bedonderen hoort bij het leven.’

Presentator Mart Smeets, HP/De Tijd van juli

‘Van Rompuy is een brave man, maar wel een ambtenaar. Daar krijgen burgers geen warm gevoel van.’

D66-europarlementariër Sophie in ’t Veld, de Volkskrant van 30 juni

‘Mijn held is van zijn voetstuk gevallen. Als Icarus, die te dicht bij de zon kwam.’

Ex-pvv-Kamerlid Wim Kortenoeven over Geert Wilders, nu.nl van 3 juli

21

FORUM #14/19.07.12

actueel

Melanie Balhuizen: ‘Die 500 euro per maand is natuurlijk mooi meegenomen’

Je kunt als bedrijf klagen over het tekort aan goede chemici, maar je kunt ook zelf actie ondernemen. Vijf bedrijven steken elk 5.000 euro per jaar in het opleiden van vijf studenten scheikunde. Een signaal aan jongeren. ‘We hebben excellentie nodig.’

Tekst: Paul Scheer | Foto: Christiaan Krouwels

22

FORUM #14/19.07.12

Studeren met geld van suikeroom Vijfhonderd euro per maand meer op je rekening.

Dat klinkt niet verkeerd voor een eerstejaars, want studeren is tegenwoordig al duur genoeg. Vijf jongeren die in september scheikunde gaan studeren aan de Universiteit van Utrecht krijgen die 500 euro straks bijgeschreven. Het geld is afkomstig van vijf chemiebedrijven die het opleiden van excellente chemici willen ondersteunen.

De vijf aankomende studenten hebben zich aangemeld voor een initiatief van de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (vnci) en de Utrechtse universiteit. Het achterliggende idee van de maandelijkse toelage is dat zij geen bijbaantjes hoeven te nemen en zich kunnen concentreren op hun studie. In hun eerste jaar gaan zij als groep langs bij de deelnemende vijf bedrijven. In het tweede jaar geven de studenten en de bedrijven hun voorkeur voor elkaar aan en doen de studenten bij het bedrijf van hun keuze een project van een aantal weken.

23

Marlies van Wijhe van de gelijknamige producent van onder meer Wijzonol-verf in Zwolle is algemeen directeur van een van de deelnemende bedrijven. Zij kan zich voorstellen dat de student die bij haar stage komt lopen, later ook aan de slag gaat bij het bedrijf, maar dat hoeft niet. ‘We zien het tekort aan chemici en willen zo ons steentje bijdragen. Ik hoop vooral dat het project twijfelaars over de streep trekt om een technische – en dan het liefst een chemische – richting te kiezen.

Maar we willen er ook wel iets voor onszelf uithalen, bijvoorbeeld in de vorm van een stageproject.

We denken niet: we geven die arme student wat extra geld.’

Met de deelname wil ze ook het imago van de verfindustrie verbeteren bij jongeren. ‘Verf wordt nu niet als sexy gezien.’ De financiële bijdrage ziet ze niet als vervanging van de studiefinanciering door de overheid. Het onderwijs moet geen particuliere aangelegenheid worden. ‘Je moet het zien als onze FORUM #14/19.07.12

bijdrage aan het overheidsstreven om meer technici op de arbeidsmarkt te krijgen.’

zesjescultuur ‘Vroeger waren dit soort beurzen schering en inslag, vooral bij grote bedrijven’, zegt Nelo Emerencia, manager onderwijs en innovatie bij de vnci.

‘In die tijd stonden hoogleraren op de loonlijst van bedrijven en vond er uitwisseling van personeel plaats tussen bedrijven en universiteiten. Dat is minder geworden toen de nadruk in het bedrijfsleven kwam te liggen op de corebusiness, en activiteiten die daar niet onder vielen werden afgestoten. Maar nu zie je weer een toenadering.

Bedrijfsleven en onderwijs proberen zo het ontstaan van een kloof te voorkomen.’

Die kloof is er voor een deel al. Het aantal bètastudenten loopt terug en bedrijven klagen over het niveau van afgestudeerden en over opleidingen die niet aansluiten bij hun wensen. De studiebeurs is

actueel

maarten bransen

melanie balhuizen

‘Stimulans om er vol voor te gaan’

‘Zonder scheikunde zou er niks zijn’

‘Het geld is leuk, maar daar doe ik het niet voor. Ik ga voorlopig toch

‘Ik zie het meedoen aan het studieprogramma als een unieke kans.

niet op kamers wonen. De chemiebeurs spreekt me vooral aan

Die 500 euro per maand is natuurlijk mooi meegenomen. Dat

vanwege de stagekansen die je krijgt en de wereld van de chemie

betekent dat ik me minder zorgen hoef te maken over bijbaantjes. Ik

die je leert kennen. Het is voor mij een stimulans om er vol voor te

ben wel van plan om er dingen naast te doen. Op school was ik

gaan.’

bijvoorbeeld voorzitter van de leerlingenraad. Bij het selectiege-

‘Ik heb wel iets met fundamenteel onderzoek. Het kan zijn dat ik

sprek werd ook benadrukt dat we verder zouden kijken dan alleen

die richting op wil na mijn masteropleiding. Maar het bedrijfsleven

de boeken.’

vind ik ook interessant. Daar bereik je meer, leiden je inspanningen

‘Er is toen niet expliciet gevraagd of ik in het bedrijfsleven wilde

echt tot een product.’

gaan werken. Uiteindelijk lijkt het me wel leuk om iets forensisch te

‘Ik wil weten hoe dingen in elkaar zitten. Als biologie de wereld is

gaan doen na mijn studie. Maar het kan ook dat ik in het bedrijfsle-

die je kunt zien en wis- en natuurkunde de abstracte wereld vor-

ven terechtkom of voor de klas ga staan, dat weet ik nog niet.’

men, is scheikunde de verbinding tussen die twee. Jongeren die

‘Scheikunde heeft me altijd al aangesproken. Het is de basis van

niet geïnteresseerd zijn in scheikunde hebben vaak geen beeld van

alles, het allerkleinste deeltje. Zonder scheikunde zou er niks zijn.

wat je ermee kunt doen. Bij geneeskunde is het bijvoorbeeld

Ik vind het interessant om te zien hoe deeltjes en stoffen op elkaar

duidelijker waar het toe dient, namelijk mensen beter maken.’

reageren.’

‘Maar goed, scheikunde kan ook wel ingewikkeld zijn. Je moet het

‘Op mijn school was ik niet alleen het enige meisje maar überhaupt

leuk brengen. Bij mij op school werd bijvoorbeeld een minicongres

de enige die scheikunde ging studeren. Op de universiteit is van de

georganiseerd met wetenschappers. En je moet het in de les kunnen

instroom tegenwoordig 40 procent vrouw. Ergens begrijp ik wel

toepassen, concreet ergens mee bezig zijn. Het helpt als er een jonge

dat het vak niet zo populair is, want het is toch lastige stof. Als je

docent voor de klas staat, en geen saai ouder iemand. Die jonge

het niet snapt, heeft het ook geen aantrekkingskracht.’

docent is nog enthousiast.’

24

FORUM #14/19.07.12

om die kloof weer wat te dichten. Emerencia: ‘De beurs is een signaal aan jongeren. Daarmee zeggen we dat de industrie alleen maar in Nederland kan blijven als er voldoende goede mensen te vinden zijn. We hebben excellentie nodig. Jongeren moeten meer hun best doen. Met een zesjescultuur krijg je geen ondernemingszin en innovatiekracht.’

Het beurzenproject blijft in eerste instantie beperkt tot de Universiteit van Utrecht. Volgend studiejaar staat een landelijke uitrol gepland met zestig beurzen: twintig voor de universiteit en veertig voor het hbo. Voor Utrecht is gekozen omdat de scheikundeopleiding met ongeveer zeventig eerstejaars één van grootste van het land is. ‘We staan bovendien op nummer 1 in de ranking van Elsevier’, merkt onderwijsdirecteur Andries Meijerink fijntjes op. ‘De opleiding heet ook gewoon scheikunde; we hebben geen fancy naam verzonnen die het goed zou moeten doen bij jongeren. Scheikunde is een vak, je hebt een brede kennis nodig om het toe te kunnen passen.’

Hij verwacht niet dat jongeren en masse scheikunde kiezen met de chemiebeurs in het vooruitzicht. Maar het initiatief kan misschien jongeren over de streep trekken die zich zorgen maken over een studie die langer kan duren en daardoor duurder voor hen is. Het aantal aanmeldingen in Utrecht is in elk geval met 40 procent gestegen na de bekendmaking van de beurs. Veel studenten in spé moesten worden teleurgesteld.

Maar Meijerink is niet bang voor scheve gezichten. ‘Een groepje van de slimsten heb je er altijd tussen zitten. Die hebben ook een extra uitdaging nodig om hun capaciteiten volledig te benutten.’

De uitverkoren vijf, die onder meer zijn geselecteerd op hun eindexamencijfers, motivatie en maatschappelijke activiteiten, volgen een zogenoemd Honours Programma, een extra studieprogramma voor de beste studenten van een opleiding.

Ook vormen zij met de beste studenten van alle opleidingen aan de universiteit een groep waarvoor onder meer symposia en excursies worden georganiseerd.

Volgens Meijerink heeft scheikunde het lastig in vergelijking met andere bètaopleidingen. ‘Het is hard werken, en scholieren zijn daar bang voor. Je hebt veel contacturen – dertig per week in het eerste jaar. Naast theorie krijg je veel praktijk, want je moet de leerstof in een laboratorium kunnen toepassen. Je kunt ook stellen dat je waar krijgt voor je collegegeld.’

‘Met de beurs laat de industrie zien dat het haar menens is.

Het belang van chemieonderwijs wordt niet alleen meer met de mond beleden, maar ook met geld. Scheikundestudenten maken bovendien kans op een goede baan.’ Hij benadrukt dat chemici overal hard nodig zijn: in bedrijfsleven, onderwijs en onderzoek. ‘Je ziet nu dat docenten zonder bevoegdheid scheikunde geven omdat er te weinig bevoegde docenten zijn. Die onbevoegde docenten doen hun best, maar zij zullen niet degenen zijn die bij jongeren het vuur voor de chemie doen ontbranden.’  25

FORUM #14/19.07.12

jeroen poortvliet

column scheer

Vakantie-app Alles is tegenwoordig doordrenkt van moderne media, ook de vakantie. Dat begint al in de auto. Op de i-Phone stellen we Navigon in. De slimme telefoon gebruiken we ook om muziek te beluisteren via Spotify. Achterin zitten de kinderen met een koptelefoon op naar muziek op hun eigen i-Pod te luisteren. Waar is de tijd gebleven dat we met z’n vieren naar voorleescd’s van Matilda en Alleen op de wereld luisterden?

Dvd-schermpjes achterin hebben we niet. Dat vonden we dan weer te ver gaan in de modernisering van de autorit naar de zon.

Maar we hebben wel een laptop en de Lord of the rings-trilogie op dvd mee, voor een regenachtige dag in de tent. Dat checken we op Buienradar.

Campings vinden we op internet. Op Google Maps kunnen we zien of het er uit de lucht of op Streetview een beetje uitziet. Gemaakte foto’s gaan meteen op Facebook. Op de camping zelf spelen we, als er wifi is, Wordfeud met elkaar of met anderen op afstand.

Scrabble kunnen we dus thuisgelaten. Dan zit je ’s avonds ook niet te turen naar je letters bij kaarslicht of een gaslamp.

Over verlichting gesproken: met de zaklamp-app op je mobiel kun je ’s nachts, al scheerlijnen van andere tenten ontwijkend, je weg naar het sanitairgebouw vinden. Bij wijze van nostalgie wel met een wc-rol onder je arm.

Nostalgie, misschien zit daar wel wat in. Gewoon weer terug naar de basis. Op pad gaan met routekaarten die zo onhandig uitvouwen in de auto. Lekker ruziemaken met elkaar in plaats van met Navigon als je een afslag mist. En om het goed te maken, zingen we met z’n allen Maak geen ruzie in de auto van Bert & Ernie.

Als we het aandurven, nemen we geen mobiel mee. We kunnen helaas niet meer luisteren naar de anwb-oproepen via de Wereldomroep, want die is opgeheven. Niet meer pielen met een klein radiootje, zoekend naar de beste ontvangst. Dus bellen we om de paar dagen vanuit een telefooncel naar huis om te laten weten waar we zitten. Als we nog een telefooncel kunnen vinden.

Paul Scheer

actueel

HELP: WE WORDEN (NOG STEEDS) GENEPT Internetpiraten en bloggers staken twee weken geleden de vlag uit. De acta-wetgeving werd weggestemd door het Europees Parlement. Maar ondernemers treuren nu de bescherming van copyrights is afgeschoten. Is er nog hoop?

Tekst: Remko Eebbers | Foto: Isifa/Getty Images

Onder druk wordt alles vloeibaar. En voor het Europees Parlement geldt: als er maar genoeg paniek is onder internetgebruikers (‘Onze vrijheid wordt aangetast’), wordt een copyrightverdrag weggestemd. Zelfs nog voor het door het Parlement zelf ingeschakelde Europees Hof een uitspraak heeft gedaan over de juridische houdbaarheid van het acta-ver26

drag. Dat is niet alleen een overwinning voor downloaders, maar ook voor de aanbieders van namaakkleding, namaakvliegtuigonderdelen en imitatiemedicijnen.

Was die Anti-Counterfeiting Trade Agreement (acta) nou niet net bedoeld om digitale piraterij te kunnen bestrijden? Zonder dat het de Europese wetgeving zou veranderen? Het FORUM #14/19.07.12

had door het verdrag inderdaad makkelijker moeten worden om internationaal de productie van illegale, gekopieerde goederen aan te pakken. Het bedrijfsleven lijdt daardoor nu voor miljarden euro’s schade. De vermaaksindustrie schat bijvoorbeeld dat op elke tien downloads er twee legale producten niet worden verkocht. Dat is 20 procent winkeldiefstal. Het debat is verziekt door alleen te kijken naar de digitale paragraaf, zei Anders Jenssen, hoofd van het directoraat-generaal Handel van de Europese Commissie. ‘Zonder die paragraaf was het verdrag er zeker door gekomen.’

wantrouwen ‘Op zich vinden we het natuurlijk goed dat artiesten worden betaald voor hun product’, zegt Tim Toornvliet van Bits of Freedom. Bits of Freedom heeft zich samen met haar Euro-

pese zusterorganisaties de afgelopen jaren sterk ingezet om acta van tafel te krijgen.

Een uitgelekt voorstel om drie keer betrapt worden op illegaal downloaden te laten resulteren in afsluiting van het internet stuitte bijvoorbeeld op veel weerstand. Toornvliet: ‘Ik geef toe dat er erg veel ruis is geweest doordat mensen op internet dingen over over censuur riepen en zo. Maar de tekst van het acta-verdrag was zo vaag dat overheden alle kanten op kunnen. Bij twijfel grijpen ze terug op de onderhandelingsdocumenten, maar die zijn geheim. Er wordt steeds gezegd dat er niets verandert, maar waarom zou je dan een acta-verdrag willen ondertekenen? Ze zouden beter tijd kunnen besteden aan het aanpassen van de wetgeving op auteursrechten.’

stemming maken Michel Frequin, directeur van auteursrechtenorganisatie Voi©e, kan een lachje niet inhouden als hij de opmerking van Toornvliet over de ‘ruis’ hoort. ‘Bits of Freedom is een beweging die ook van alles heeft gepubliceerd om stemming te maken’, zegt hij. ‘acta was bedoeld om het makkelijker te maken om downloaden uit illegale bron aan te pakken.’

Volgens Frequin is het downloaden uit illegale bron funest voor het ontwikkelen van commerciële alternatieven. ‘Die maken weinig kans door illegaal gratis aanbod. Het lijkt er op dat acta wat aan het doorschieten was, maar er zou niets gebeuren wat tegen bestaande eu-wetgeving ingaat.’

Aanpassen van auteursrechten lijkt Frequin niet hét alternatief voor acta. ‘Zo oud is die wetgeving niet. Ik denk dat we in een overgangssituatie zitten. Het principe van auteursrechten gaat al honderd jaar mee, dat zie ik niet veranderen. De exploitatie en handhaving moeten veranderen, maar daar is geen andere wetgeving voor nodig. Vroeger ging het om kopieën van cd’s of videobanden.

27

Nu gaat het om toegang tot informatie en hoe je dat zo kunt reguleren dat je rechten kunt handhaven. Daar is een heel ander businessmodel voor nodig.’

gewoon namaak Ook Artsen Zonder Grenzen was blij dat het Europees Parlement het acta-verdrag niet wilde ondertekenen. Een dag na de stemming ging een juichend persbericht de wereld in.

Volgens de hulporganisatie werden vooral fabrikanten van generieke medicijnen, geneesmiddelen waarvan de patenten zijn afgelopen, de dupe van acta. Omdat zij merknamen en verpakkingen gebruiken die erg lijken op de originelen, zouden ze volgens de acta-regels verboden kunnen worden, zegt Artsen Zonder Grenzen.

‘Daar kijk ik van op’, zegt Paul Wouters van Nefarma, de brancheorganisatie van de innovatieve geneesmiddelensector. Patentrecht is volgens de sector de belangrijkste inkomstenbron om duur nieuw onderzoek te financieren. ‘Productenten van generieke medicijnen concurreren niet op merknaam. Daar steken ze geen energie en geld in. Ze zetten gewoon de werkzame stof groot op de verpakking.

Medicijnen met namen en verpakkingen die lijken op die van de oorspronkelijke fabrikant, zijn gewoon namaak. Wat wel gebeurt, is dat sommige landen, zoals India, toestemming hebben gekregen om tegen lagere kosten medicijnen te produceren voor de eigen bevolking. Die duiken ook op buiten die landen, dán worden ze in beslag genomen.’

De connectie tussen muziek, films, Guccitassen en namaakmedicamenten? Ze worden allemaal in groten getale illegaal of vervalst op internet aangeboden. En nu acta door het Europees Parlement is afgeschoten, komt de internationale aanpak daarvan dus niet verder van de grond. De Europese Commissie laat het er overigens niet bij zitten. Het lijkt er op FORUM #14/19.07.12

dat in handelsverdragen met individuele landen wel degelijk wordt nagedacht over een acta-variant. Zo wordt nu over een handelsverdrag met Canada onderhandeld. Het zou zomaar kunnen dat daarin wél afspraken worden gemaakt over de aanpak van piraterij en bescherming van intellectuele eigendom à la acta. Voorlopig laat de Commissie niets los over de inhoud. Totdat er al dan niet een verdrag ligt. De internetgemeenschap is alweer in rep en roer. Zeker nu ook de telecomcommissie van de Verenigde Naties ITU zich over een eigen variant van acta gaat buigen.  www.vno-ncw.nl/criminaliteitsbeheering, www.vno-ncw.nl/europeseunie, www.itu.int

Hoera voor de Nederlandse aanpak

Als het gaat om het tegenhouden van illegale kopieën van muziek en films, kunnen de acta-partners eens kijken naar de Nederlandse praktijk, beveelt Michel Frequin van Voi©e aan. ‘In Nederland staat de aanpak van de bron centraal. Niet de consument krijgt de volle laag, maar de aanbieder van illegale content. Eerst wordt geprobeerd de aanbieder aan te pakken. Als dat niet lukt, wordt de provider gevraagd om de aanbieder te blokkeren. Als ook dat niet werkt, omdat de aanbieder naar het buitenland verkast, wordt de acces provider gevraagd ervoor te zorgen dat die gegevens Nederland niet in kunnen.’ De internetgemeenschap duidde dat onterecht aan als censuur, zegt Frequin. ‘Er is een verschil tussen een vrij internet en een gratis internet.’

groen goed

Schone taxi bedrijf: Taxibedrijf De Meierij innovatie: co2-neutraal taxi­vervoer Het valt niet mee om als taxibedrijf duurzaam te zijn. De basis van het bedrijf is zoveel mogelijk kilometers maken met je auto’s. Toch denkt Jan van Kasteren, directeur van taxibedrijf De Meierij in het Brabantse Liempde, dat zijn bedrijf binnenkort co2-neutraal opereert.

‘Ik ben al een aantal jaren bezig met de vraag hoe we milieuvriendelijker kunnen rijden’, zegt Van Kasteren. ‘Een jaar of acht geleden hadden we in de branche een proef met een auto op aardgas. Maar er waren nog helemaal geen tankstations voor en de overheid wilde ons niet steunen bij de aanleg daarvan. Toen is dat idee in de prullenbak beland.’

Eind vorig jaar kwam Van Kasteren in contact met het Go4mvo-programma. Dit programma zorgt ervoor dat het huidige wagenpark en het rijgedrag van de chauffeurs worden ‘vergroend’.

Samen met collega-bedrijf Besttax was De Meierij het eerste taxibedrijf in het programma.

Van Kasteren: ‘Aan het einde van het jaar wordt aan de hand van het aantal verreden kilometers berekend hoeveel co2 we hebben uitgestoten.

Daar betaal ik een bedrag voor aan Go4mvo.

Daarvan worden op de vieste plekken in de wereld milieumaatregelen gefinancierd als compensatie voor onze uitstoot. Eigenlijk vind ik dat het enige minpuntje. Ik zou het leuk gevonden hebben als in elk geval een klein deel in onze regio gespendeerd zou worden.’

Van Kasteren heeft voor de chauffeurs een beloning- en evaluatietraject bedacht. De groenste chauffeurs krijgen elk kwartaal een cadeautje, met de ‘slechtsten van de klas’ wordt gekeken hoe hun prestatie omhoog en de co2-uitstoot omlaag kan.

Tekst: Remko Ebbers | Foto: Alex Craig/ Getty

28

FORUM #14/19.07.12

vereniging jerry lampen/anp

Gat in zeewering Maasvlakte 2 gedicht

30 mens • Personalia • Nieuwe bestuursleden vno-ncw • Eerst spelen dan naar de beurs

32 branche

Koningin Beatrix gaf op 11 juli het startsein voor het sluiten van de zeewering van Maasvlakte 2. Daarmee is een belangrijke stap gezet op weg naar de ingebruikneming van het nieuwe land in het Rotterdamse havengebied.

Rond doodtij, toen de stroming minimaal was, werd met groot materieel van aannemers Boskalis en Van Oord het gat in de 11 kilometer lange zeewering gesloten.

Na drie-en-een-half jaar hard werken is vandaag een belangrijke mijlpaal bereikt, zei Hans Smits, president-directeur van Havenbedrijf Rotterdam. ‘De zeewering rond Maasvlakte 2 is gesloten en deze 2.000 hectare nieuw Nederland is nu goed beschermd tegen de zee.’

Eind 2008 startte Havenbedrijf Rotterdam met de aanleg van Maasvlakte 2, het landwinningproject in de Noordzee voor de ontwikkeling van de Rotterdamse haven.

De aanleg van het nieuwe havengebied ligt volgens het havenbedrijf op schema. In 2014 moeten de eerste containerterminals in gebruik worden genomen.

Door de toevoeging van het nieuwe land wordt de Rotterdamse haven in een klap 20 procent groter. Met dit nieuwe gebied kan de bedrijvigheid in de haven naar verwachting zeker de komende twintig tot vijfentwintig jaar blijven groeien. Verwacht wordt dat dit positief uitpakt voor de internationale handel, voor de positie van Rotterdam als poort van Europa en voor de werkgelegenheid.

Zelfs toerisme en recreatie profiteren mee van het nieuwe land. Aan de zuidkant van Maasvlakte 2 is een zachte zeewering aangebracht van 7,5 kilometer lang, opgebouwd uit strand met een 14 meter hoog duin. Het duin is over de hele lengte ingeplant met helmgras. Aan de zuidzijde is het strand 100 meter breder gemaakt zodat strandgangers ook bij vloed een mooi breed strand hebben.

29

FORUM #14/19.07.12

• Verborgen kunstcollecties in beeld • Transportondernemers willen nieuwe regels tachocontrole • fme blij met soepeler tewerkstellingsregels • Ondernemers willen betere weersvoorspelling • Malafide uitzenders buitenspel • Lekker lobbyhapje voor Kamerleden

35 regio • Even bellen met Koos Weits, beleidsmedewerker bereikbaarheid & mobiliteit oram

36 duurzaam

• Duurzaamheid restaurant steeds belangrijker • ‘Meer spoorvervoer goed voor het milieu’ • Binnenvaart snel groener • Verpakkingenbelasting verdwijnt, alternatief verschijnt • Climate-kic Venture Competition 2012

vereniging mens

personalia

grant thornton

Frank Ponsioen is per juli benoemd tot bestuursvoorzitter van accountants- en adviesorganisatie Grant Thornton in Nederland. Hij volgt Gerard Mulder op, die deze functie de afgelopen negen jaar vervulde.

Mulder maakt de overstap naar Grant Thornton International.

zittingstermijn verlopen is. Askes is algemeen directeur van veiligheids- en beveiligingsbedrijf G4S Cash Solutions voor Nederland en België.

Eugène van ‘t Hooft is benoemd tot voorzitter-directeur van de Nederlandse Vereniging van Speel­ automaten van. Hij volgt daarmee Annette Kok op, die sinds 2003 het voorzitterschap bekleedde.

Van ‘t Hooft was hiervoor onder andere werkzaam bij Fortis en de Nederlandse Brouwers.

Per 1 juli is Jack Tabbers benoemd tot algemeen directeur van Mars Nederland. Hij volgt Timo Hoogeboom op. Tabbers wordt eindverantwoordelijk voor de Nederlandse markt en locatie­ directeur over de chocoladefabriek in Veghel. De laatste jaren was hij general manager van Mars Global International Travel Retail.

René van de Kieft treedt per 1 juli toe tot het bestuur van pensioenfonds abp. Hij is sinds 2009 cfo van parkeerorganisatie Q-Park.

Voor 2009 werkte Van de Kieft geruime tijd in de pensioenwereld en financiële dienstverlening.

Frank Ponsioen

Jeroen de Haas treedt per 1 juli 2012 toe tot de raad van commissarissen van advies- en ingenieursbureau Movares Group. De Haas is voorzitter van de raad van bestuur van Eneco.

Rozan Dekker is per 1 juli 2012 benoemd tot cfo van Delta Lloyd Bankengroep. Zij volgt Gilbert Pluym op, die buiten Delta Lloyd Groep een functie heeft aanvaard.

Dekker is sinds de beursgang van

Gert Askes is tot voorzitter van de ledenraad van de Nederlandse vereniging van Commissarissen en Directeuren benoemd. Hij volgt Hans Gelauff op, van wie de

Delta Lloyd Groep in 2009 manager investor relations.

Frank Castricum, directeur van Beton en Prefabbouw IJmond en Harm Beerda, directeur van Oosterhof Holman (infrastructuur en groenvoorziening) zijn beiden benoemd tot algemeen bestuurslid van Bouwend Nederland, respectievelijk namens de secties Bouw Midden en Infra Midden. Castricum volgt Niek Bolten op die is teruggetreden vanwege het bereiken van het einde van zijn statutaire zittingstermijnen. Beerda volgt Klaas Terpstra op die tussentijds is teruggetreden.

nieuwe bestuursleden vno-ncw

30

FORUM #14/19.07.12

vu Amsterdam

van staveren

Neil McArthur, voorzitter van de raad van bestuur van advies- en ingenieursonderneming Arcadis, is sinds 28 juni namens Arcadis Neil McArthur lid van het algemeen bestuur van vno-ncw.

Hij volgt Harrie Noy op.

Frans van der Wel is sinds 28 juni lid van het algemeen bestuur van vno-ncw namens vno-ncw West. Hij vervult hiermee een bestaande vacature.

Frans van der Wel Van der Wel is hoogleraar Accountancy aan de Vrije Universiteit Amsterdam. van houtum

philips

Sinds 28 juni is Hans de Jong, voorzitter van de directie van Philips Electronics Benelux, lid van het dagelijks en algemeen bestuur Hans de Jong van vno-ncw. Hij volgt Harry Hendriks op namens Philips.

Nico van Staveren, directeur van brandstofdealer N. van Staveren en voor­ zitter van vno-ncw Midden Flevoland, is vanaf 28 juni lid Nico van Staveren van het algemeen bestuur van vno-ncw.

Van Staveren vervult een bestaande vacature namens vno-ncw Midden. arcadis

anvr

Frank Oostdam, vicevoorzitter en directeur van de reisbrancheorganisatie anvr, is sinds 28 juni lid van het algemeen bestuur Frank Oostdam van vno-ncw. Hij volgt namens de anvr Steven van der Heijden op.

Directeur Strategie en Innovatie Van Houtum, Henk van Houtum is sinds 28 juni lid van het algemeen bestuur van vnoHenk van Houtum ncw. Hij vervult dit lidmaatschap namens de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Papier-en kartonfabrikanten. En volgt hiermee Henk Lingbeek op.

vereniging mens

Een studententeam van hogeschool InHolland Haarlem heeft met het concept Bloom de eindpresentatie van de Innovatieklas Flowers gewonnen. Dat bleek tijdens de eindmanifestatie van de derde editie van de Innovatieklas, op 29 juni in Aalsmeer. Het Haarlemse team had volgens de jury de beste ideeën om de verschraling van het assortiment snijbloemen tegen te gaan. De winnaars opperden onder meer de inzet van een app op mobiele telefoons om de verkoop van bloemen te stimuleren. De Innovatieklas Flowers, een initiatief van onder meer Greenport Aalsmeer, moet de sierteeltsector onder aandacht van jongeren brengen en ondernemers in de sector duidelijk maken wat jongeren bezig houdt. www.vgb.nl

koester amsterdam Aandacht voor de unique selling points van de Amsterdamse regio is van groot belang voor de Nederlandse economie.

Dat zei Marry de Gaay Fortman, voorzitter van vno-ncw Metropool Amsterdam, tijdens een ondernemersbijeenkomst op 2 juli. Elk jaar vestigen zich meer internationale bedrijven in de regio. Dat doen zij volgens De Gaay Fortman vanwege de goede infrastructuur en het brede aanbod van zakelijke en financiële dienstverlening.

Maar misschien wel de meest gunstige vestigingsfactor is het fiscale regime, bijvoorbeeld voor internationale kennis­ werkers. ‘Dat regime moet overeind blijven.’

De Gaay Fortman voegde daar een klantvriendelijke, meedenkende houding van de overheid aan toe. ‘Het ontbreken daarvan leidt tot onbegrip tussen gemeente en ondernemers. De economie drijft op ondernemerschap. Dat moeten we koesteren.’ www.vno-ncwwest.nl

31

Kids in Bizz: Eerst spelen dan naar de beurs jong ondernemen

flower innovatie

De jonge ondernemers van basisschool De Menorah in Oosterhout zijn de Kids in Bizz-klas van het jaar

De kinderen uit groep 8 van de Menorah-basisschool in Oosterhout zijn dit jaar de beste ondernemers van het Kids in Bizz programma. Zij boekten met de verkoop van hun product een winst van maar liefst 2.043 euro. De winst is geschonken aan de Tilburgse Oncologie afdeling voor kinderen.

Basisschool De Menorah deed dit jaar voor de derde keer mee met het Kids in Bizz programma. De basisscholieren verzilverden hun prijs met een dagje uit in Amsterdam op 28 juni. Zij bezochten het hoofdkantoor van abn Amro, wetenschapscentrum Nemo en de beurs. De kinderen sloten om 17.30 uur de beursdag af met de traditionele gongslag.

Dit jaar deden 450 groepen 8 mee aan het project van Jong Ondernemen om kinderen enthousiast te maken voor het ondernemerschap door ze in de klas bedrijfjes te laten oprichten.

Arko Veefkind, directeur Jong Ondernemen, is trots op de resultaten: ‘Ook dit schooljaar zijn we verrast door de resultaten van de Kids in Bizz. Ondernemen is uitdagend en begint al op de basisschool. Leerlingen op deze leeftijd zien kansen en mogelijkheden, geen brug is hun te ver.’ Ondernemer en zakelijk begeleider Lex Beins ziet de economische toekomst positief in: ‘Met de nummer één en twee in Brabant op 6 km van elkaar verwijderd (Oosterhout en Teteringen; red.) moet deze uitslag toch tot een explosie van jonge ondernemers in de regio gaan leiden over tien, twintig jaar.’ www.jongondernemen.nl

FORUM #14/19.07.12

vereniging branche

Verborgen kunstcollecties in beeld gebracht vno-ncw

weer beste strandpaviljoen

Veel bedrijven investeren in kunst of doen aan sponsoring, maar dit blijft voor kunstliefhebbers vaak verborgen, stelde Rob van de Laar, raadslid en voormalig wethouder economische zaken van Den Haag, vast. Hij besloot het bedrijfsleven uit te dagen en te vragen of ze hun kunstwerken wilden tonen aan een breed publiek. Met public/private als resultaat.

De tentoonstelling omvat kunst uit de collecties van abn Amro, aegon, bam, bng, ing, kpmg, kpn, Nationale Nederlanden, nibc en vno-ncw. Er zijn stukken te zien van onder meer Anish Kapoor, Jan Dibbets, Karel Appel, Anton Corbijn, Folkert de Jong, Michael Raedecker en Pyke Koch. vno-ncw stelde de beeldenreeks De 7 Hoofdzonden ter beschikking, kunst die door de leden aan de vereniging werd geschonken ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan. Nog tot en met 23 september is de tentoonstelling in het Gemeentemuseum Den Haag te zien. www.gemeentemuseum.nl

Transportondernemers willen nieuwe regels tachocontrole Als het Europees Parlement z’n zin krijgt, kunnen controleurs straks op afstand de tachograaf van vrachtauto’s aflezen. Transport en Logistiek Nederland (tln) vreest de gevolgen als de regels op basis waarvan dat moet gebeuren ongewijzigd blijven.

De brancheorganisatie van transportondernemers heeft er geen moeite mee dat echte overtreders van de rij- en rusttijdenregeling door de controles op afstand sneller worden gepakt. Maar ze vreest dat eu-lidstaten deze controlemogelijkheid ook aangrijpen om hoge boetes op te leggen voor kleine overtredingen. Om dat te voorkomen, zouden eerst de regels waarmee handhavers moeten werken moeten worden aangepast. tln wil uniforme handhaving in alle lidstaten en een regime waarbij in geval van controles niet langer wordt teruggekeken over een periode van 28 dagen, maar maximaal over zeven dagen. Zo blijft de verkeersveiligheid gegarandeerd, maar worden torenhoge boetes voorkomen. Pas als dat is geregeld, zou gekeken moeten worden naar nieuwe controletechnieken. www.tln.nl 32

FORUM #14/19.07.12

Beachclub Royal uit Hoek van Holland is voor het tweede jaar op rij beloond met de titel Beste Strandpaviljoen van 2012.

Net als vorig jaar kreeg het paviljoen de hoogste overall score. De jury was erg te spreken over de gastvrijheid en service. Daarnaast scoorde Beachclub Royal hoog op de onderdelen reinheid en deskundigheid. De publieksprijs ging naar Strandpaviljoen De Zeemeeuw uit Noordwijk. De prijs voor het schoonste paviljoen ging naar PantaRhei in Vlissingen. Beachhouse 25 in Groede werd door de Duitse bezoekers gekozen als het meest favoriete paviljoen aan de Nederlandse kust. De verkiezing van het beste paviljoen is een initiatief van Strand Nederland, Koninklijke Horeca Nederland, Stichting Nederland Schoon en het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (nbtc). www.khn.nl

hotelbouwplannen In het eerste halfjaar van 2012 is het aantal plannen voor nieuwbouw of verbouwing van hotels afgenomen ten opzichte van de afgelopen vier jaar. Maar het aan­ tal kamers dat op de rol staat, is ongeveer gelijk gebleven. Dit blijkt uit cijfers van bureau hmp. De plannen concentreren zich in de Randstad en Zuid-Nederland.

De concentratie is verklaarbaar door de economische situatie. Tijdens recessies blijft het optimisme het grootst in de economisch sterkste gebieden. Uit achtergrondinformatie bij de hotelbouwplannen blijkt dat de initiatiefnemers vooraan willen staan als de markt weer aantrekt. Aan de grote plannen met soms honderden kamers per hotel lijkt geen eind te komen.

Het ombouwen van leegstaande kantoren naar hotels speelt daarbij een rol. www.khn.nl

fwart/nationale beeldbank

vereniging branche

fme blij met soepeler regels tewerkstelling De industrie moet er wel erg veel voor doen om werknemers van partnerbedrijven buiten de eu te laten overkomen. Een proef moet uitwijzen of de rompslomp niet wat minder kan.

‘Een geweldige eerste stap in het wegnemen van een van de grootste ergernissen van internationaal opererende bedrijven’, zo betitelt Dezentjé Hamming de stap die nu is gezet. fme pleitte al langer voor een versoepeling van de regelgeving.

Een voorbeeld van een sector waar het probleem speelt, is de scheepsbouw. Daar is het gebruikelijk dat inspectieteams van een buitenlandse klant de voortgang tot en met de tewaterlating komen volgen. Maar ook in andere sectoren van de technologische industrie is de komst van werknemers van buitenlandse klanten of partnerbedrijven nodig. Hoewel het hierbij niet gaat om het invullen van openstaande vacatures, is toch een tewerkstellingsvergunning nodig om deze mensen te laten overkomen naar Nederland. De aanvraag daarvan kost bedrijven veel tijd.

De proef waartoe minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid nu heeft besloten moet het allemaal wat klantvriendelijker maken.

Bedrijven met een jaaromzet vanaf 50 miljoen euro hoeven de komende twee jaar geen tewerkstellingsvergunning aan te vragen voor mensen van buiten de EU bij orders van meer dan 5 miljoen euro. Melding bij het uwv volstaat.

Volgens Dezentjé Hamming toont de minister met dit besluit begrip voor het internationale karakter van de Nederlandse industrie. Ze ziet de proef ook als opsteker voor de uitvoering van het Topsectorenbeleid. Innovatie en internationalisering staan daarin centraal en een soepel verkeer van werknemers is dan een voorwaarde voor succes, aldus de fme-voorzitter. Het besluit past daarnaast in het kabinetsbeleid om de regeldruk te verminderen. www.fme.nl

33

Ondernemers willen betere weersvoorspelling Slechte weersvoorspellingen kosten ondernemers klandizie. Wordt er gewaar­ schuwd voor hondenweer, schijnt de hele dag gewoon de zon. De klanten hebben dan al wel afgehaakt, verzucht Koninklijke Horeca Nederland (khn). khn wil berichtgeving dichter op de lokale werkelijkheid. Dus geen berichten over waardeloos weer met hagel, onweer en storm, terwijl in werkelijkheid het zonnetje schijnt bij een aangename temperatuur. Wat zoveel is wel zeker: veel mensen laten zich door slechte voorspellingen afschrikken en besluiten attractieparken en dergelijke links te laten liggen. De parken voelen het in hun bezoekersaantallen. Strandtenthouders en andere horeca-exploitanten hebben te lijden onder hetzelfde probleem. Ruud Vismans, voorzitter van de sector vrije tijd van khn, spreekt van een ernstig probleem. Hij maakt zich zorgen over de effecten van weersvoorspellingen die, op lokaal niveau, geregeld niet blijken uit te komen. De organisatie gaat het gesprek aan met het knmi. ‘Wij willen berichtgeving dichter op de werkelijkheid. De kritiek richt zich vooral op de journaals. Zij creëren een bepaalde stemming: het wordt mooi, of het wordt slecht. Terwijl er veel regionale verschillen zijn. Het knmi moet dat ook meer benadrukken naar hun afnemers, de commerciële weerbureaus’, aldus Vismans. www.khn.nl

krachtenbundeling Boaborea en Nobol hebben hun krachten gebundeld. Ze gaan verder als oval, brancheorganisatie voor vitaliteit, activering en loopbaan. oval vertegenwoordigt een breed scala aan bedrijven: arbodiensten, re-integratiebedrijven, adviesbureaus op het gebied van outplacement, loopbaanbegeleiding en -coaching, interventiebedrijven en jobcoachorganisaties. oval houdt kantoor in Tilburg. www.oval.nl

FORUM #14/19.07.12

vereniging branche

buscampagne

Malafide uitzenders buitenspel

blij met tunnel De openstelling van de A2 Leidsche Rijntunnel en de A27 Lunetten-Rijnsweerd is volgens tln en evo positief nieuws voor de doorstroming in de regio Utrecht.

Het traject Amsterdam–Utrecht in de A2 bezorgde het vervoerend en verladend bedrijfsleven jaarlijks ongeveer 25 miljoen euro schade. Om ook in de toekomst voldoende wegcapaciteit te garanderen, dringen tln en evo er bij de politiek op aan vaart te houden in de besluitvorming voor uitbreiding van de gehele ring Utrecht, inclusief de noordelijke ringweg rond de Domstad. www.evo.nl | www.tln.nl

abu

Stichting bus, waarin werkgevers en werkgevers van de touringcarbranche, de anvr en rai Vereniging hun krachten hebben gebundeld, is gestart met de campagne De bus krijgt steeds meer fans.

De campagne dient ter promotie van het reizen per touringcar, maar ook ter verbetering van het imago van de sector en om te benadrukken dat de bus een veilig en comfortabel vervoermiddel is. www.raivereniging.nl | www.anvr.nl | www.knv.nl

Bedrijven die kiezen voor een gecertificeerd uitzendbureau kunnen sinds 1 juli vrijwaring krijgen van aansprakelijkheid voor niet afgedragen loonheffingen en omzetbelasting. Staatssecretaris van Financiën Frans Weekers, koepels van werkgevers en werknemers en de Stichting Normering Arbeid (sna) hebben hierover een akkoord bereikt.

Door de vrijwaringregeling worden bedrijven die uitzendkrachten inhuren aangemoedigd zaken te van Financiën Frans Weekers feliciteren elkaar doen met bonafide uitzenders. met het bereikte akkoord over de vrijwaring Malafide uitzenders kunnen inlenersaansprakelijkheid zo buitenspel worden gezet en uitzendondernemingen kunnen hun afnemers zekerheid bieden dat er later geen re­ keningen worden gepresenteerd door de Belastingdienst. Om in aanmerking te komen voor de regeling, moeten ondernemers in zee gaan met uitzendbureaus die geregistreerd zijn in het sna-register en voldoen aan de nen-norm (loonbetaling en afdrachten premies en belastingen). Verder moet een kwart van het factuurbedrag over een geblokkeerde rekening lopen. Deze zogeheten G-rekening biedt de Belastingdienst de waarborg dat een deel van de factuursom voor de belastingbetaling is gereserveerd.

Naast het voordeel voor inleners krijgt de Belastingdienst beter inzicht wie zich aan de regels houden. Zo kan het kaf van het koren worden gescheiden en kunnen de controles van de Belastingdienst zich focussen op het malafide deel van de branche.

Het uitzendbureau kan zich met de vrijwaring in de markt onderscheiden als bonafide aanbieder. www.abu.nl abu-directeur Aart van der Gaag en staatssecretaris

robin utrecht/anp

Lekker lobbyhapje voor Kamerleden Bewindslieden, Europarlementariërs en Kamerleden sloten met de Binnenhof Barbecue op 5 juli op traditionele wijze het Parlementaire jaar af. Als vanouds hoefden ze daar niet zelf voor in de buidel te tasten: ze kregen hun hapje en drankje aangeboden door een bont gezelschap van organisaties.

Het Productschap Vee en Vlees en het Productschap Pluimvee en Eieren (ppe) stond garant voor onder meer het vlees, het Productschap Vis voor de vis. De groente- en fruitproducten werden verzorgd door het GroentenFruit Bureau. En Nederlandse Brouwers en het Productschap Wijn tekenden voor de drankvoorziening tijdens de alweer vijfendertigste editie van het evenement. Een bijeenkomst met veel informeel contact tussen bewindslieden, journalisten en de agrarische sector. www.nederlandsebrouwers.nl 34

FORUM #14/19.07.12

vereniging regio

Veertig miljoen euro extra investeringen in het bedrijfsleven en tot zeshonderd nieuwe arbeidsplaatsen in 2017.

Dit zijn twee van de doelen heeft de nieuw opgerichte Strategische Board in de Stedendriehoek zich gesteld. De board is een versterkte samenwerking van het bedrijfsleven, onderwijs- en onderzoeksinstellingen en de overheid in het gebied dat onder meer Apeldoorn, Zutphen en Deventer omvat. De regio hoopt op deze manier slagvaardiger te kunnen werken. Het samenbrengen van ervaring, kennis en geld moet zorgen voor innovatiekracht, nieuwe producten en diensten, verbetering van bedrijfs­ processen en meer handel. www.vno-ncwmidden.nl

industrieel ijsselmeer Wordt het IJsselmeergebied een indus­ trieel landschap? Nu bijna een derde van de nationale opgave voor windturbines in het IJsselmeergebied is gepland, maakt hiswa Vereniging zich zorgen over aantasting van het gebied. Die zorg werd geuit tijdens een symposium dat op 5 juli werd gehouden. Aanleiding was de grote onduidelijkheid over het beleid ten aanzien van grootschalige windturbineparken in en aan het water. Bij het Rijk zijn nu al elf grote windturbineparken aangemeld voor een spoedbehandeling, maar de gemeenten en provincies rond het IJsselen Markermeer hebben hun beleid nog niet klaar. De watersportsector – met 36 duizend ligplaatsen verdeeld over 230 jachthavens in het IJsselmeergebied en een directe omzet van 730 miljoen euro – maakt zich ernstig zorgen over aantasting van de attractiviteit van het gebied. Het zou volgens hiswa Vereniging beter zijn het hoogwaardige recreatie- en natuur­ gebied te ontzien en te kijken naar mogelijkheden in logistieke gebieden, bestaande industrieterreinen en de Noordzee. www.hiswa.nl

35

even bellen met…

ORAM

nieuwe banen

Koos Weits, beleidsmedewerker bereikbaarheid & mobiliteit oram Het gemeentebestuur van Amsterdam heeft een plan gemaakt om mensen zo efficiënt mogelijk met het openbaar vervoer de stad in te loodsen. ‘Op zich een goed plan’, zegt Koos Weits van ondernemersvereniging ORAM, ‘maar ondertussen verdwijnen buslijnen van de bedrijventerreinen.’

Een goed plan van de gemeente, dat kan dus?

‘We hebben er ook wel naar gekeken en er met de gemeente over gesproken, maar het is een initiatief van de overheid. En het is een goed plan. Dat mag ook wel eens gezegd worden.’

Wat is er zo goed aan?

‘De centrale vraag is: Hoe houden we Amsterdam in de spits bereikbaar voor klanten en werknemers? Terecht pleit de gemeente er voor om mensen via het spoor zo snel mogelijk, zo veel mogelijk en zo betrouwbaar mogelijk naar hun werkplek te brengen. Met in de spits hoogfrequente, snellere shuttleachtige treinen. Dat wil de gemeente bereiken door Amsterdam Centraal te ontlasten en de andere stations belang­ rijker te maken. En waarom zou je dat niet doen? Het is niet zo dat iedereen in het centrum moet zijn.’

Willen de ns wel? Die gaan toch over het treinverkeer.

‘Op het ministerie van Infrastructuur en Milieu vinden ze het een goed plan.

Zij kunnen druk zetten. Maar laten we het eerst maar eens met argumenten proberen.’

FORUM #14/19.07.12

Zoals?

‘De ns werken met modellen die naar het schijnt uit de jaren vijftig dateren.

Daarom mogen er veel minder treinen over de rails dan nu zou kunnen. In Japan gaat op sommige trajecten elke minuut een trein over het spoor, hier eens per 3 minuten. Misschien mogen die modellen eens gemoderniseerd worden? Verder schijnen nergens zoveel wissels te liggen als bij Amsterdam Centraal, met alle storingen van dien.

Ik vraag me af of al die wissels echt nodig zijn.’

En dan ben je op het station… ‘… en dan moet je verder. Daar zijn we nog niet zo gelukkig mee. Onder invloed van de bezuinigingen zien we dat bedrijventerreinen zonder openbaar vervoer komen te zitten. Die trams en bussen zijn om 11 uur misschien wel leeg, maar in de spits stampvol.

Niemand wil dat al die mensen met de auto gaan.’

Kan het bedrijfsleven het niet beter zelf regelen?

‘Dat is veel te duur. Dan gaan ondernemers hun bedrijf verplaatsen naar steden waar het ov beter is. Wat wellicht wel werkt, is als ondernemers samen met de overheid optrekken. We hebben nu een pilot op het bedrijventerrein van Schiphol. Daar werken ondernemers, overheden en Schiphol samen in het busvervoer. Als dat werkt, kan het een model zijn voor andere trajecten.’ www.oram.nl

vereniging duurzaam

hdk/nationale beeldbank

Duurzaamheid restaurant steeds belangrijker Voor bijna één op de tien mensen is duurzaamheid doorslaggevend bij de restaurantkeuze. Dat blijkt uit onderzoek onder bezoekers van restaurantsite Iens dat werd gepresenteerd tijdens de themadag Duurzame voeding van Koninklijke Horeca Nederland, op 28 juni in Apeldoorn.

Op Iens.nl laten restaurants zien wat zij doen aan duurzaamheid. Zo kunnen zij aan­ geven voedselverspilling te voorkomen door gerechten in verschillende portiegroottes te serveren. Inmiddels hebben 1.360 restaurants zo’n zogenoemd duurzaamheidprofiel ingevuld. Het onderzoek brengt in beeld dat 60 procent van de mensen die bekend is met het hoe en waarom van het duurzaamheidprofiel, rekening houdt met dit profiel bij de keuze voor een restaurant.

‘Duurzaamheid in de horeca draagt bij aan de verbetering van de kwaliteit van het eten, de service en de omgeving’, hield Iens Boswijk, oprichter van restaurantsite Iens, haar gehoor voor. Een groot deel van de restaurants vult een duurzaamheidprofiel in omdat ze denken dat hun gasten dit belangrijk vinden. Een ander deel vindt het belangrijk om de sector in een positief daglicht te zetten. Weer andere restaurants zijn vooral benieuwd naar hoe zij scoren. www.khn.nl

‘Meer spoorvervoer goed voor het milieu’ Nederland lijkt de Europese doelstellingen voor het verminderen van de co2-uitstoot bij lange na niet te halen. Dit blijkt uit cijfers van de Europese Commissie. Koninklijk Nederlands Vervoer (knv) pleit voor maatregelen.

Onder meer een versnelde overheveling van vervoer naar het spoor.

De eu wil de co2-uitstoot in 2020 met 20 procent hebben teruggebracht ten opzichte van 1990. Maar de cijfers tonen volgens knv aan dat vooral de mobiliteits­sector die doelstelling bij lange na niet gaat halen. Terwijl de co2-uitstoot in de eu als geheel daalde met 4,3 procent ten opzichte van 1990, steeg deze in ons land nog met 6,6 procent. De sector mobiliteit was eu-breed goed voor een toename van 29,2 procent, in Nederland was dat zelfs 38,8 procent. Duitsland deed het opvallend veel beter. In dat land was de reductie van de totale co2-uitstoot 24,3 procent; in de mobiliteitssector 0,5 procent.

Enig lichtpuntje is dat de co2-uitstoot van de transportsector daalt, sinds 2006 met ongeveer 1 procent per jaar. Maar de organisatie wijst er op dat dit te maken kan hebben met de verminderde vraag naar vervoer als gevolg van de crisis.

Ad Toet, directeur van knv, vindt het ‘zeer betreurenswaardig’ dat in Nederland nogal laconiek wordt gereageerd op het niet halen van de doelstellingen. ‘Als het ons ernst is met de klimaatdoelstelling, zal de politiek de schouders eronder moeten zetten. Hiertoe zal bijvoorbeeld in versneld tempo vervoer van personen en goederen moeten worden over­geheveld naar het spoor’. www.knv.nl 36

FORUM #14/19.07.12

Binnenvaart snel groener De Stichting Green Award heeft op 4 juli het driehonderdste milieukeurmerk voor de binnenvaart uitgereikt. De mijlpaal is in een recordtempo gerealiseerd: nog maar net een jaar daarvoor werd het eerste binnenvaartcertificaat overhandigd.

Christopher Peeters, schepen van de haven (wethouder) en voorzitter Havenbedrijf Gent had de eer het driehonderdste certificaat uit te mogen reiken aan Pascal en Yves Bauwens van motorschip Beringzee. In zijn toespraak benadrukte Peeters dat de haven van Gent duurzame initiatieven voor de binnenvaart verder wil steunen. ‘De uitreiking van dit driehonderdste certificaat in ons kantoor past volledig in onze strategie van een duurzame haven. We willen immers het milieuvriendelijke vervoer van goederen via de binnenvaart maximaal bevorderen.’ Driehonderd certificaten in grofweg een jaar is mooi. Maar de initiatiefnemers willen meer. Ze gaan voor een ‘verovering’ van Europa. ‘Nu nog vaart 88 procent van de gecertificeerde schepen onder Nederlandse vlag. Maar er is een toenemend aantal aanvragen voor Duitse, Belgische en Luxemburgse schepen. Daarom vinden we het leuk dat het driehonderdste schip van een Belgische eigenaar is en vaart onder Luxemburgse vlag.’ www.cbrb.nl

vereniging duurzaam

de prijs Climate-kic Venture Competition 2012 climate-kic venture competition

Verpakkingen­ belasting verdwijnt, alternatief verschijnt De verpakkingenbelasting kan per 1 januari definitief worden afgeschaft. Staatssecretaris Atsma (Infrastructuur en Milieu) en het verpakkende bedrijfsleven hebben een overeenkomst getekend voor een alternatief.

Kern van het alternatief voor de in 2008 ingevoerde verpakkingsbelasting is dat pro­ ducenten, importeurs en verkopers van verpakte producten garanderen dat zij de komende tien jaar de kosten voor inzameling en hergebruik van kunststof verpakkings­materiaal voor hun rekening nemen.

Het afschaffen van de verpakkingenbelasting maakt onderdeel uit van de fiscale agenda, de vereenvoudiging van de belastingen waaraan het kabinet werkt. De afspraken met het verpakkend bedrijfsleven en de daaruit voortvloeiende verplichtingen vertegenwoordigen een waarde van zo’n 1,5 miljard euro in tien jaar.

De raamovereenkomst is de uitwerking van het in maart gesloten conceptakkoord. Daarin spraken de bedrijven af dat ze de komende jaren meer verpakkingsmateriaal gaan hergebruiken, en de verpakkingsketen verder zullen verduur­ zamen. Verder zeggen ze borg te staan voor ‘een robuust en toereikend financieringsstelsel’, dat in de plaats komt van het huidige Afvalfonds dat door het Rijk wordt gevuld.

Het geld waarvoor de bedrijven garant staan, is in de eerste plaats bedoeld om de gemeenten te betalen voor het inzamelen van verpakkings­ afval. Verder staat het bedrijfsleven garant voor 20 miljoen euro per jaar voor de aanpak van zwerfafval. De bedrijven blijven betalen voor de lopende campagne Nederland Schoon. Ook bekostigen ze een Kennisinstituut Verpakkingen.

Dat instituut moet een verduurzamingagenda opstellen en uitvoeren die ertoe moet leiden dat de hele verpakkingsketen duurzamer wordt. www.fnli.nl

37

Van links naar rechts: Loes van Petersen (Solease), Chokri Mousaoui (Eternal Sun), Steve Blank (juryvoorzitter) en Pierre Vermeulen (Solease)

Winnaars… …Eternal Sun en Solease. Eternal Sun maakt zonnesimulatoren in verschillende maten waarmee zonne-energieproducten op een eenvoudige wijze getest kunnen worden op efficiency.

Solease ontwikkelde een manier om zonnepanelen te leasen. Zonder gebruik te maken van subsidies zijn de kosten gelijk of lager dan de maandelijkse energierekening.

Beloond met… …De Nederlandse hoofdprijs van de Climate-kic Venture Competition 2012 in de vorm van ondersteuning ter waarde van 20.000 euro. De wedstrijd is een initiatief van het internationale Climate-kic entrepreneurship-programma, dat tot doel heeft klimaat­ gerelateerde startups te genereren en te ondersteunen. Incubators en valorisatiecentra in Nederland, Duitsland, Frankrijk, Verenigd Koninkrijk en Zwitserland werken daarin samen.

Uitgereikt tijdens… …Een speciale bijeenkomst rond de Climate-kic Venture Competition in Utrecht. Zes startups verdedigden hun bedrijfsplan in sessies van 10 minuten

FORUM #14/19.07.12

voor een jury onder voorzitterschap van Steve Blank, serial entrepreneur en Silicon Valley-expert. De kic-winnaars strijden op 1 en 2 oktober tijdens een internationale competitie in Bologna voor een prijs van 40.000 euro, om te investeren in de verdere groei van het bedrijf.

Reden… … Tijdens hun pitch overtuigden deze twee beginnende bedrijven de jury ervan dat zij de meest veelbelovende starters zijn van de competitie. De jury beoordeelde hun businessmodel als het meest veelbelovend in relatie tot de relevantie voor duurzaamheid.

Juryoordeel… …Juryvoorzitter Blank: ‘Ik ben onder de indruk van het hoge niveau van innovatie en inspirerend ondernemerschap van de genomineerden vandaag. Ik hoop dat het winnen van de Nederlandse competitie voor deze twee onder­ nemers hen dat belangrijke duwtje in de rug heeft om te groeien. Want groei van groene, innovatieve bedrijven is de enige weg om daadwerkelijk een positieve bijdrage te leveren aan een meer duurzame wereld.’

achtergrond

‘Normaal breng ik verzekeringen aan de man’ Wielrennen, boksen, atletiek. Not my cup of tea voor veel bedrijven.

Toch legden ruim vijftig van hen een link tussen sportorganisaties en bedrijfsleven. ‘Van een commercieel bedrijf wordt ook wel verwacht dat het wat terugdoet voor de maatschappij.’

Tekst: Frank den Hoed | foto’s: Christiaan Krouwels

Tussen sport en zaken Sport & Zaken werd in 2003 opgericht.

Dat gebeurde op initiatief van sportkoepel NOC*NSF, ING, het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Boer & Croon en VNO-NCW. De organisatie heeft tot doel sportorganisaties en sporters hun doel te laten bereiken door ze te verbinden met bedrijven die hart hebben voor sport.

Advieswerk is één van de activiteiten.

Daarnaast begeleidt Sport & Zaken samen met NOC*NSF en Randstad topsporters naar een passende baan in het bedrijfsleven.

Ook biedt ze sportprogramma’s op maat voor bedrijven. www.sportenzaken.nl

38

Boksen? Ongetwijfeld had Sander Rupke wel eens gehoord van The fight of the century, the rumble in the jungle of the thrilla in Manila; wedstrijden waarmee bokser Muhammad Ali zijn carrière zo’n beetje eindigde. Maar verder had de accountmanager van Nationale Nederlanden eigenlijk niet zoveel met vechtsporten. Tot zijn werkgever werd gevraagd eens uit te zoeken wat de link is tussen het bedrijfsleven en ‘de ring’.

Alleen al het afgelopen seizoen adviseerden 51 bedrijven een sportorganisatie over het EK atletiek 2016 bid, een stappenplan veiligheid voor evenementen, een businessplan voor een wielrenexperience of een communicatiestrategie voor de Triatlon Bond. Vijf van hen, waaronder Nationale Nederlanden, Andersson Elffers Felix en Finace werden eind juni genomineerd voor de Sport Advies Award. Wie deze prijs in de wacht sleept, is pas in oktober bekend. Allemaal zijn ze FORUM #14/19.07.12

aangesloten bij de stichting Sport en Zaken (zie kader Tussen sport en zaken). Een stichting die als tussenpersoon een bedrijf zoekt met de juiste expertise bij een vraagstuk van een sportorganisatie. Drie van hen vertellen over de voordelen van samenwerking voor de sportbonden, het bedrijf en henzelf. ‘Ik had toch het idee dat ik het bid ook een beetje had binnengehaald.’

‘Ik kijk nu heel anders naar vechtsport’

Hoe krijg je bedrijven zover dat ze investeren in projecten om de jeugd in achterstandswijken een duwtje in de goede richting te geven? Met die vraag zat het Nederlands Instituut voor Vechtsport en Maatschappij (nivm). Sander Rupke, account manager bij Nationale Nederlanden, maakte zijn sparringpartners bij het instituut duidelijk dat het geen kwestie is van simpelweg een zak openhouden in de hoop dat daar dan geld in wordt gestort. ‘Ik heb hen gezegd dat we in beeld moesten krijgen hoe we de kwaliteiten van de sportorganisatie het beste konden laten aansluiten op de wensen van het bedrijfsleven.’

Een eerste brainstorm maakte duidelijk dat er kansen lagen in de hoek van de arbodiensten.

‘Vechtsport staat voor flexibiliteit, rust, balans, maar ook voor incasseringsvermogen. En daardoor een verbetering van het zelfvertrouwen. We waren het snel eens dat ze daar wat mee moesten gaan doen.’ Een proefsessie, met Rupkes eigen verkoopteam, maakte duidelijk dat de gelegenheidspartners met hun idee op het juiste spoor zaten.

Onderzoek van het nivm bracht in beeld dat de helft van de ziektemeldingen in grotere bedrijven is terug te voeren op fysieke klachten met een psychische oorzaak. ‘Met dat als uitgangspunt 39

heeft het instituut Naam Sander Rupke een training ontwikBedrijf Nationale Nederlanden keld gericht op het Sportbond Nederlands Instituut voor Vechtsport herstel van de balans

en Maatschappij (nivm) tussen rust en incasProject Link bedrijfsleven-sportbond in beeld brengen seringsvermogen. De training stelt werknemers in staat zelf wat doen. In het program-ma staat de vechtsport als brengen. Dit project heeft me geleerd dat je met die achtergrond ook organisaties kunt helpen die instrument centraal.’

Het nivm biedt de training voor bewustzijn, de commercie niet van nature in zich hebben.’ motivatie en plezier op de werkvloer nu officieel Collega’s die hij spreekt over het behaalde resulaan onder de naam ‘Sport werkt’. ‘Tijdens een taat, reageren enthousiast. Zij kijken nu heel evaluatie van onze samenwerking hoorde ik dat anders naar de vechtsport. Behalve respect voor inmiddels al drie bedrijven ermee aan de slag die tak van sport heeft Rupke er nóg wat aan zijn. En mogelijk krijgt hij ook een plaats in het overgehouden. Het inzicht hoe belangrijk sport is sportaanbod voor medewerkers van Nationale voor de gezondheid. Zelf tennissen zit er sinds Nederlanden. De training levert het nivm niet een motorongeluk niet meer in. Maar hij zit niet alleen inkomsten op, maar brengt ook de maat- bij de pakken neer. Met de opgedane kennis in schappelijke en pedagogische kracht van de het achterhoofd heeft hij een ‘eigen’ stichting opgericht: Tennis4life. ‘Met Tennis4life zetten wij vechtsport in beeld.’

Voor Nationale Nederlanden zit een deel van de ons in tegen kanker.’ winst van de samenwerking erin dat talent uit www.vechtsportenmaatschappij.nl eigen huis een keer op een andere manier wordt ingezet. ‘Als account manager ben ik normaal gesproken vooral aan het bedenken hoe we onze verzekeringen het beste aan de man kunnen FORUM #14/19.07.12

achtergrond

‘Onze kritiek werd met open armen ontvangen’

Naam Jacqueline Gerritsma Bedrijf Andersson Elffers Felix (aef) Sportbond Atletiek Unie Project Uitvoering concurrentie en stakeholdersanalyse

De dag dat de Atletiekunie zou horen of ze het ek Atletiek 2016 zou mogen organiseren, staat nog in haar geheugen gegrift. Jacqueline Gerritsma, adviseur bij Andersson Elffers Felix (aef), verwachtte het verlossende woord in de loop van de middag. Maar tot haar verbazing bracht oudatlete Ellen van Langen het nieuws al ‘s ochtends op de radio. ‘Toen ik het hoorde, voelde ik me heel trots. Ik had toch het idee dat ik het bid ook een beetje had binnengehaald…’ aef is een commercieel bureau, dus er moet gewoon brood op de plank komen. Maar, zo benadrukt Gerritsma, het bedrijf wil zich ook maatschappelijk inzetten. ‘Dankzij John Elffers, een van de grondleggers van ons bedrijf, zijn we in aanraking gekomen met Sport & Zaken. Elffers, zelf oud-hockey-international, vond het een goed idee om aan de activiteiten van deze stichting een bijdrage te leveren.’

40

De Atletiekunie riep de hulp van aef in voor een concurrentie- en stakeholdersanalyse voor het ekbid. ‘Er waren nog drie steden in het buitenland in de running voor de organisatie van het ek. De vraag was: hoe zorgen we ervoor dat we beter zijn dan die steden? Om dat duidelijk te krijgen, hebben we de kandidaten met elkaar vergeleken. Aspecten die daarbij aan de orde kwamen, waren de toegankelijkheid van vliegvelden, hotels, infrastructuur, stadions en dergelijke. Maar ook zoiets als de sfeer.’

De mensen van de Atletiekunie hadden de klus puur inhoudelijk gezien ongetwijfeld zelf kunnen klaren. Maar het ontbrak hen eenvoudig aan menskracht, stelt Gerritsma. ‘Zo’n bond draait door het jaar heen al een intensief programma.

En het opstellen van zo’n bidbook kan er dan niet meer ‘even’ bij.’ De inbreng van aef bleef overigens niet beperkt tot de concurrentieanalyse.

‘We hebben ook inhoudelijk meegekeken naar het bidbook. Als opstellers kan je in je enthousiasme weleens iets over het hoofd zien. Ook kan FORUM #14/19.07.12

een omschrijving soms wat tactischer – en daardoor effectiever. Dan is het goed als iemand anders je daar op wijst.’

Ze kijkt met plezier terug op de samenwerking.

‘Vaak voel je je bezwaard door de afhoudende reacties. Maar dat was hier helemaal niet het geval. Onze kritiek werd met open armen ontvangen. De mensen van de Atletiekunie hebben alle punten die we hebben aangedragen overgenomen. Mooi om te zien dat mensen met een heel verschillende achtergrond op zo’n prettige manier kunnen samenwerken. En helemaal mooi als dat dan ook nog leidt tot het binnenhalen van het ek-bid.’

De klus was daarmee nog niet geklaard. Na afloop heeft aef nog in kaart gebracht wat de Atletiekunie de winst heeft gebracht. Nuttig met het oog op een evaluatie binnen de Atletiekunie.

Maar ook met als doel dat andere bonden er hun voordeel mee kunnen doen. Het ligt misschien niet zo voor de hand, maar het schrijven van het bidbook voor het ek heeft ook een Olympisch tintje. ‘Als je zo’n groot sportevenement binnen weet te halen, worden je papieren voor het organiseren van de Olympische Spelen ook beter.’ www.atletiekunie.nl

‘Prima dat opdracht­ gever oppikt wat hij zinvol vindt’

De ntfu, knwu en andere betrokkenen wilden meer dan een traditioneel museum.

Het Huis van de Wielersport dat ze in gedachten hadden, moest de historie van de wielersport op een aansprekende manier in beeld brengen. Maar daarnaast moest het bezoekers de mogelijkheid bieden om de diverse vormen van wielersport echt te ervaren. Er lag al een businessplan. Maar de projectleider die daarvoor verantwoordelijk was, wilde het graag laten toetsen door een onafhankelijke deskundige. ‘Ze wilden er zeker van zijn dat ze met hun plannenmakerij op de goede weg waren.’

Verheij belegde met de projectleider een aantal sessies om de plussen en minnen van het businessplan in beeld te krijgen. Daaruit bleek dat de financiële onderbouwing van het plan voor verbetering vatbaar was. Zo ontbrak een liquiditeitsprognose waarin ook rekening werd gehouden met seizoensinvloeden. ‘Er was alleen een schatting gemaakt van de bezoekersaantallen in de eerste paar jaar na de opening en wat daar dan aan inkomsten uit zou kunnen voortvloeien.’

Naam Wim Verheij Bedrijf Finace Sportbond ntfu (toerfietsunie) en knwu (wielrenunie) Project Second opinion businessplan

Huis van de Wielersport

‘Of we een second opinion konden uitvoeren op het businessplan voor het Huis van de Wielersport. We hebben hier wel wat mensen werken die wielrennen leuk vinden. Maar ons bedrijf heeft geen directe link met de wielersport. Laat staan met de een of andere wielerorganisatie.

Nee, de vraag kwam puur op ons pad omdat deze aansloot bij onze expertise op financieel gebied.’

Wim Verheij, managing consultant bij Finace, is de laatste om te ontkennen dat het aanpakken van zo’n adviesklus voor Sport & Zaken goed is voor de naamsbekendheid. Maar dat is niet de enige reden om er aan te beginnen. Het heeft ook te maken met maatschappelijk verantwoord ondernemen. ‘Van een commercieel bedrijf wordt tegenwoordig wél verwacht dat het wat terugdoet voor de maatschappij. En het is ook leuk om eens wat voor organisaties te betekenen die wat minder geld hebben te spenderen.’

41

FORUM #14/19.07.12

Op basis van de brainstorm en op basis van eigen analyses zette hij een aantal aanbevelingen op papier. Van de aanbevelingen uit het advies werd een aantal overgenomen in het businessplan voor het Huis van de Wielersport. Maar zeker niet alles. Teleurgesteld is hij daar niet over. Sterker nog: hij kan er wel begrip voor opbrengen. ‘Er is geen formele, commerciële relatie. En dat betekent dat je wat meer begripvol met elkaar omgaat. Maar tegelijkertijd ben je veel minder op zoek naar compromissen.’

Na het afronden van het advies heeft Verheij nog contact gehouden met de projectleider. Er zouden zich immers zomaar ontwikkelingen kunnen voordoen, waarin Finace iets zou kunnen betekenen. ‘Ons bedrijf maakt deel uit van een groter concern. Binnen het concern zijn onder meer ook ingenieurs actief. Zij zouden bij de ontwikkeling op het gebied van terreinen, gebouwen en milieu waardevolle expertise kunnen leveren. Jammer genoeg is het daarvan niet gekomen.’  www.knwu.nl, www.ntfu.nl

portret

volkert engelsman

‘ik ben een rebel’ Opschudden, provoceren, op tenen staan.

Volkert Engelsman is directeur-eigenaar van Eosta, een groothandel in biologische groenten en fruit. Maar hij zou het liefst beroepsrebel zijn. ‘Met een wit pak aan en een gasmasker op een supermarkt in lopen.

Lachen.’

Tekst: Jiska Vijselaar | Foto’s: Jeroen Poortvliet

Als de wind om de cockpit suist en hij koers uitzet naar Joost mag weten waar, voelt hij vrijheid. De motor bromt, voor hem vouwt zich een oneindig landschap uit. Hij kan gaan waarheen hij wil. Als hij ooit met pensioen gaat, gaat hij dit weer meer doen. Vliegen. Toegeven aan het zeemansbloed dat hij van zijn grootvader erfde, noemt Volkert Engelsman (54) dat. Aan de avonturier in hem. Op zoek naar spanning, de frisse wind en het gevoel dat er een nieuwe wereld aan je voeten ligt. In het dagelijks leven is hij oprichter/directeur en mede-eigenaar van Eosta, een bedrijf dat biologisch geteelde groenten en fruit uit de hele wereld haalt en distribueert. Maar als het even kan, kiest hij het ruime sop. Alleen of samen met zijn zoon, die inmiddels ook aan vliegen is verslingerd.

Kan een groene ondernemer dat wel maken: vliegen in zijn vrije tijd?

Hij barst in lachen uit. ‘Natuurlijk wel. Je moet jezelf vooral niet al te serieus nemen hoor. Anders val je in slaap.’

Maar je hebt toch iets uit te leggen als groene ondernemer?

‘Ik had wel een zweefvliegbrevet, maar dat is verlopen. Dus nu móet ik wel met een ‘gewoon’ vliegtuig de lucht in.’

Ergens achteraf op een industrieterrein in Waddinxveen is Eosta gevestigd. Vrachtwagens rijden af en aan. Geen sprietje groen te bekennen op een paar strookjes gras na. Gewoon bakstenen gebouw, niks biologisch zo op het eerste gezicht. Binnen is het gezellig rumoerig. Aan de wand een grote kaart, waarop met prikkertjes is aangegeven waar de telers van Eosta zitten.

Boven op de tweede verdieping is zijn kamer. Ruim, overal glas. Een kast waarop boeken wild liggen opgestapeld. Hier en daar wat persoonlijke dingen: foto’s, stenen. Engelsman leunt achterover in zijn stoel.

Een goed geconserveerde vijftiger in hemdsmouwen. Voor hem staat een kop koffie, die hij bijna in een keer achterover slaat. En al gaat het interview vooral over hem als persoon, hij weet veel van wat hij vertelt

42

FORUM #14/19.07.12

portret

meteen te verbinden met zijn bedrijf. Vragen over zijn jeugd, zijn achtergrond doet hij af als oninteressant en onbelangrijk. ‘Het verklaart maar voor een deel wie ik ben. De nieuwe ontmoetingen, je eigen zoektocht en keuzemomenten zijn minstens even belangrijk.’

murw slaan Zijn vader was textielbaron in Twente en de Achterhoek en naast zijn werk altijd bezig met kunst, filosofie, muziek. Voor zijn vier zoons, Volkert is de een na jongste, haalde hij docenten in huis die het schoolprogramma van overdag aanvulden met cultuuronderwijs en filosofie.

Aan tafel werd gedebatteerd. Daarna was er tijd voor muziek. Spieltrieb stimuleren, werd dat thuis genoemd. De creatieve kant dus, want kinderen murw slaan door alleen een beroep te doen op hun cognitieve vaardigheden kan altijd nog. ‘Mijn ouders wilden ons opvoeden tot vrije denkers. Niet geremd door status, door wat de dominee of je buurman ergens van denkt. Dat is wel gelukt, denk ik.’

Iedereen trekt zich toch wel eens wat van een ander aan.

Of is gehecht aan de status die een positie in een bedrijf of een nominatie op een duurzaamheidlijst je verleent.

‘Iedereen laat wel eens zijn oren hangen naar zijn ego of groepsdogma’s. Wel zo makkelijk. Maar van mensen die hun hoofd niet boven het maaiveld durven steken, gaat meestal geen verandering uit. Daarvoor moet je vrij kunnen denken, jezelf kunnen blijven en open staan voor de wereld om je heen. De uniekheid van ieder mens zien, de mogelijkheden. Zo voed ik mijn eigen kinderen ook op: tot vrije denkers. En zo ga ik met mijn medewerkers om. In elk geval probeer ik dat.’

Achter zijn rug glijden voortdurend foto’s over het beeldscherm van zijn computer. Tussen familiekiekjes, beelden van de telers van Eosta in Zuid-Amerika, Afrika, Azië, verschijnt ineens prins Charles tijdens zijn bezoek aan een Chileense teler van Eosta. Engelsman is best trots op de internationale aandacht die hij krijgt met zijn bedrijf. ‘En dat 44

FORUM #14/19.07.12

voor een vage fruitboer in Waddinxveen-zuid.’

Vage fruitboer?

‘Kijk, ik vraag mezelf regelmatig af: ‘Wat is nou helemaal onze impact?’ Er is nog zoveel werk te doen om de economie te verduurzamen. Dat gaat lang niet snel genoeg. Ik wil dat de mens weer centraal komt te staan. Dat het niet langer in de economie gaat om shareholder value. Dat we niet langer anderen en de wereld uitbuiten. Dat we ophouden met de volksverlakkerij waaraan de voedingsindustrie zich schuldig maakt: de kosten van obesitas op de maatschappij afwentelen en ondertussen rijk worden van de verkoop van vette suikersurrogaten in plaats van echte, eerlijke producten.’

Waar u uw geld mee verdient.

‘Ja, inderdaad. Maar dat doe ik op een eerlijke, transparante manier.

Wij berekenen alle maatschappelijk kosten netjes in de eindprijs. En zijn toch winstgevend. Want natuurlijk wil ik verdienen, maar ik vind het idioot dat retailers die aan het einde van de hele keten zitten nog altijd meer verdienen aan een product dan de teler.’

Ondertussen is Unilever-topman Paul Polman u gepasseerd op de Trouw duurzame top-100. Hij steeg, u daalde. Dat moet zeer doen.

‘Dat vind ik echt een saaie discussie. Het is alleen maar goed nieuws als meer mainstreamondernemingen verduurzamen. Wij werken samen met Unilever. Dat is een groot concern dat over een grote breedte kleine stappen kan zetten om de wereld te verbeteren. Eosta is kleiner en kan op een kleiner oppervlak juist grotere stappen zetten. Mijn nakomelingen mogen uitleggen wat nu beter was. Mij maakt het eerlijk gezegd geen bal uit. Je hebt beide nodig: Unilever om een kritische massa te krijgen en movers and shakers als Eosta om iets nieuws te ontwikkelen.’

Dan schopt u graag tegen een paar schenen?

‘Soms moet je provoceren om mensen wakker te schudden. Dat kan geen kwaad. Het liefst zou ik op een Greenpeace-achtige manier met een wit pak en een gasmasker op een supermarkt in lopen. Lachen. Dat is alleen niet echt handig als je daar ook je boterham wilt verdienen.’

‘Als ik geen ondernemer was, was ik rebel geworden. Diep van binnen ben ik het ook, denk ik. Ik realiseer me dat ik mensen weleens afschrik met mijn provocaties. Ik knal er soms iets uit, zie de reactie en heb dan meteen spijt. Vooral als diegene zich niet kan verweren.’

Drie stellingen Nederland wordt steeds groener ‘We komen niet verder dan een beetje krabben aan de oppervlakte, vind ik.

Ondernemend Nederland is nog lang niet duurzaam en maatschappelijk verantwoord genoeg. Hier ligt nog een geweldige uitdaging. En een potentieel concurrentievoordeel op de exportmarkt.’

Toch koos u voor ondernemerschap.

‘Verbeter de wereld en begin bij jezelf. Daarom ben ik met dit bedrijf begonnen.’

Straffen werkt beter dan belonen ‘Beide zijn belangrijk. In een eerlijke markt betaalt de vervuiler en worden positieve bijdragen juist beloond. Nu worden kosten van vervuiling afgewenteld op de samenleving. Gebruik fiscale bonus/malusinstrumenten om een gelijke markt te creëren.’

En als iemand u provoceert?

‘Tja, terechte vraag. De waarheid gebiedt me te zeggen dat ik dat niet altijd leuk vind. Ik ben ook maar een mens.’

Dan moet u ineens zelf aan de bak.

‘Inderdaad. Vanmorgen overkwam me dat nog. Een van mijn medewerkers slingerde naar mijn hoofd dat hij echt doodmoe van me wordt. Van mijn bemoeizucht, van mijn ongeduld. Heel vervelend, maar ik moet daar iets mee. Het is net als in de natuur: als ergens een broeinest zit, trekt dat schimmel aan. Het enige wat je dan kunt doen, is er licht bij gooien. Ik ga het gesprek dus aan. Dat heb je ervan als je graag wilt dat iedereen zelf nadenkt en zich niet achter zijn moeder, zijn dominee of de baas verschuilt. Dan krijg je dat terug.’

Engelsman begon zijn carrière bij Cargill, een Amerikaans voedingsmiddelenbedrijf dat een warm voorstander is van gentech. Niet bepaald biologisch én de wereld van het grote geld en shareholder value. ‘Ik heb er genoten’, zegt hij terugkijkend op die tijd. ‘Ik heb me altijd een burger van twee werelden gevoeld. Bij Cargill genoot ik van de directheid van die Amerikanen, hun pragmatisme, het ondernemerschap, het respect voor het individu, de enorme wilskracht en het vermogen om iets voor elkaar te krijgen. Hier, in Nederland, rekenen we elkaar altijd af op de fouten die we maken. Maar no guts, no glory.’

Dus u bent een duurzaamheidkruisridder, maar stiekem ook niet.

‘Ik heb beide werelden in me. Bij Cargill hoefde ik niet te beginnen over mijn duurzaamheidkruistocht en over mijn belangstelling voor spirtualiteit. Toch, ik kwam daar alleen maar gelijkgezinden tegen.

Mensen voor wie the sky the limit is, yes we can. Gek genoeg botste dat niet.’

Wanneer kwam dan het moment waarop u dacht: ik moet hier weg?

‘Toen ik ziek op bed lag. Ik hallucineerde en ineens zag ik dit hele bedrijf voor me. Wat de missie is, hoe ik het wilde aanpakken. Niet tot in detail, maar ik wist wel: dit moet ik gaan doen en nú. De rest is lot, serendipity.’  45

FORUM #14/19.07.12

Er is meer tussen hemel en aarde ‘Dat denk ik zeker. We lossen onze problemen niet op met het bewustzijn waaruit ze zijn voortgekomen, zei Einstein al. Daarvoor is een mindshift nodig, die je spiritualiteit kunt noemen.

Gelukkig is er steeds meer oog voor spiritualiteit. Alleen yesterdays thinkers doen dat nog af als vaag.’

volkert engelsman 1957 Geboren in Winterswijk 1969 Vwo, Almelo 1973 Vrije school Krefeld, Duitsland 1977 Economie en bedrijfskunde, Rijksuniversiteit Groningen 1983 Commodity merchandising division bij Cargill 1990 Oprichting Eosta

Volkert Engelsman is getrouwd en heeft drie kinderen

overlevers Overlevers, doorzetters, bedrijven die na jaren nog steeds bestaan. Nederland telt er vele.

Deze rubriek blikt terug in de geschiedenis van Nederlandse bedrijven.

Koninklijke TenCate

opgericht vóór 1704 wat Fabrikant van diverse soorten textiel

Ietwat gespannen poserend staan ze op de foto, de dames die werken bij de eerste Koninklijke Stoomweverij in Nederland. Een voorganger van TenCate. Het zal een serieuze

Colofon Forum is het tweewekelijkse opinieblad van ondernemingsorganisatie vno-ncw. vno-ncw vertegenwoordigt samen met de aangesloten 160 brancheorganisaties en vijf regionale verenigingen in totaal 115.000 ondernemingen. vno-ncw wordt in de regio vertegenwoordigd door: vno-ncw Noord, vno-ncw Midden, vno-ncw West, de Brabants-Zeeuwse Werkgeversvereniging (bzw) en de Limburgse Werkgevers Vereniging (lwv). Voor managers tot veertig jaar is er Jong Management.

Redactieadres Bezuidenhoutseweg 12, 2594 AV Den Haag, Postbus 93002, 2509 AA Den Haag, telefoon: 070 - 3490 165, e-mail: forum@vno-ncw.nl Forum op internet www.vno-ncw.nl Redactie Karin Bojorge (hoofdredacteur), Jiska Vijselaar (eindredacteur), Marcia Timmermans (bureauredacteur), Walter Devenijns, Remko Ebbers, Miran de Groot, Frank den Hoed, Paul Scheer

46

zaak zijn, het spannen van katoengarens.

Er wordt gewerkt met stoomtechnologie uit Engeland, maar toch zijn er nog heel wat handen nodig om het proces te begeleiden.

Blijkbaar een echt vrouwenwerkje. Het fijne draad loopt als spinrag door de zaal. Er mag niets verkeerd gaan, ander zou de boel weleens in de knoop kunnen raken. Als het werk gedaan is, gaan de spoelen naar de weverij.

Kleine partijen van de geweven ‘Twentse

katoentjes’ worden geëxporteerd naar Nederlands-Indië. De witkatoenen doeken worden daar gebatikt of bedrukt. Deze vrouwen gaan het eindresultaat waarschijnlijk nooit bewonderen. Maar zijn ze er wel bij als Koning Willem III in 1852 het bedrijf het predicaat Koninklijk verstrekt?  Tekst: Marcia Timmermans Foto: TenCate, ± 1852

Correspondenten Jeroen Ansink (Verenigde Staten), Philip Ebels (België), Henk Hirs (Hongarije), Maaike Homan (Spanje), Maurits Kuypers (Duitsland), Jessica Maas (Turkije), Miriam Mannak (Zuid-Afrika), Hans Moleman (China), Maaike Veen (Verenigd Koninkrijk), Frank Renout (Frankrijk), Petra Sjouwerman (Denemarken), Judith Stalpers (Japan), Edwin Timmer (Mexico), Maarten Veeger (Italië)

e-mail: steeg@vno-ncw.nl. Opzegging van het lidmaatschap van vno-ncw moet vóór 1 september van een jaar worden gedaan. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van datzelfde jaar. De schriftelijke opzegging kan worden gericht aan Rita ter Steeg, coördinator lidmaatschapszaken vno-ncw, Postbus 93002, 2509 AA Den Haag.

Aan dit nummer werkten mee: Linda van Beek, Hubert van Breemen, Janny Kamp, René Klawer, Nicole Mallens, David de Nood, Sigrid Verweij

Vormgeving Concept, basisontwerp en vormgeving: Link Design, Amsterdam Cover Foto: Phil Nijhuis/ anp

Abonnementen en adreswijzigingen Sander Kok, telefoon: 070 - 3490 336, e-mail: kok@vno-ncw.nl, issn 1384 - 2102.

Forum wordt gericht – kosteloos – toegezonden aan een groot aantal Nederlandse ondernemingen, organisaties en particulieren. Betaalde abonnementen kosten € 45 per jaar exclusief btw. Opzegging van een kosteloos abonnement kan per direct, van een betaald abonnement per 1 januari.

Hiervoor geldt geen opzeggingstermijn.

Informatie over het lidmaatschap van vno-ncw Informatie bij Rita ter Steeg, telefoon: 070 - 3490 351,

FORUM #14/19.07.12

Drukwerk Em. de Jong bv, Visweg 8, Postbus 8, 5110 AA Baarle-Nassau Advertentieverkoop Van Vliet Bureau voor Media Advies, Frank Oudman, telefoon 023 5714745, e-mail: f.oudman@bureauvanvliet.com, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort

rubrieksnaam

Kies op 12 september voor groei

Nederland heeft ondernemerschap nodig Kies voor:

Focus op ondernemen

Solide overheid

Duurzame samenleving Â

Sterk Europa

Vrije wereld

Kijk op www.vno-ncw.nl/verkiezingen2012 Initiatief van:

47

FORUM #14/19.07.12