Opinieblad Forum 06

Opinieblad vno-ncw Ondernemers, politiek en maatschappij

#06/22.03.12

Marja van Bijsterveldt

‘Onderwijs moet harder werken’

portret Coen van Oostrom: ‘Harder sturen op duurzaamheid’ 42

actueel Europarlementariërs vooral actief met ‘zachte’ zaken 16

interview WK 2022: Ronald de Boer verkoopt Nederland in Qatar 20

inhoud #06 Rubrieken

33

4 Opinie vno-ncw • Hamsterend China verdient optreden eu • Vakbeweging schiet in eigen voet met aanval op flexarbeid • Werken naar vermogen: houd het zakelijk en haalbaar • vno-ncw West: In de voetsporen van Polman en Karpes • Blij met scherper toezicht auteursrechten

8 De foto Pareltjes

14 En broer ‘Mijn broer is een echte sjacheraar’

22 Podium 33 Vereniging • Ronde van Rosenthal langs ­hightechbedrijven • Voorlichting over Europese betaalmarkt • Personalia • Even voorstellen: Dutch Fund and Asset Management Association • Vrouwelijk toptalent bijeen • Chemie werft toptalent met extra beurs • Veel storingen in energienet door graafschade • Agenda • Even bellen met Eef Smits, initiatief­ nemer installatiebedrijvenbeurs.nl • ‘Fraude met premiegeld is ­onacceptabel’ • esef Awards 2012 voor vdl Parree en Pezy Product Innovation • Pensioenactualiteiten op rij • ‘Er bestaat geen gelijk speelveld op Funda’

2

32

• Waar kan Rutte nog in snijden?

• Vijf vragen aan Aafko Schanssema, ­Vereniging Kunststofverpakkingen ­Nederland • Uitspraken

25 Vreemde ogen ‘Hier om kennis, niet als gunst’

31 Scheer Dresscode

32 Buitenland Griekse ondernemers willen geen medelijden

25

41 Groen goed Groen geflest

46 Overlevers Hoogovens (nu Tata Steel)

46 Colofon

FORUM #06/22.03.12

26

rubrieksnaam

42

Artikelen 10 Marja van Bijsterveldt wil prestaties zien Er moet harder gewerkt worden in het onderwijs, vindt minister van Onderwijs Marja van Bijsterveldt. En excellentie moet worden beloond. Een been bijtrekken om de mondiale top bij te houden. ‘We kunnen niet zeggen: wat hebben we het goed, we gaan rustig zo door.’

16 Flowerpower rules in het Europees Parlement?

Burgerlijke vrijheden, vrouwenrechten, ontwikkelingssamenwerking. Mens en cultuur zijn populair bij Nederlandse europarlementariërs. Maar wie let er dan nog op de economie?

16

20 Ronald de Boer, onze man in Qatar Eind deze week vertrekt oud-voetballer Ronald de Boer naar Qatar. Om er samen met het bedrijfsleven opdrachten binnen te slepen bij het land dat de wereldkampioenschappen voetbal van 2022 organiseert. ‘Je moet er niet voor het snelle geld komen.’

26 Goud verdienen aan Londen?

Imtech, Heineken, Arcadis, bam, Royal Haskoning, Boomkwekerij Van den Berk. Nederlandse ondernemers verdienen goud geld aan de Olympische Spelen in Londen. En over zestien jaar ook in Nederland?

42 Coen van Oostrom is groen Duurzaamheid een links thema? Flauwekul, vindt vastgoedontwikkelaar Coen van Oostrom.

De eigenaar van vastgoedbedrijf ovg noemt zichzelf groen rechts. Met zonnecellen op het dak en een hybride auto. ‘Niet zeuren maar aanpakken.’

3

FORUM #06/22.03.12

opinie vno-ncw

We mogen best een tandje harder werken – óók in het onderwijs, zegt Marja van Bijsterveldt, onze minister van Onderwijs, in deze Forum: ‘Kijk naar de jeugd in opkomende landen, die is heel ambitieus en prestatiegericht bezig. De vanzelfsprekendheid van welvaart en welzijn in Europa is er niet meer.’

Ik ben blij met deze constatering van de minister. Het geeft aan dat ze verder kijkt dan de Nederlandse grenzen en oog heeft voor de realiteit. Want inderdaad, al hebben we een relatief goed onderwijs­ systeem, opkomende economieën schroeven hun onderwijspresta­ ties snel omhoog. ‘Om bij de mondiale top te blijven, moeten we een been bijtrekken’, zoals Van Bijsterveldt het omschrijft.

Peter Wennink, de financiële topman van asml, deed onlangs in het tv-programma Buitenhof een oproep aan het kabinet om daar ook echt werk van te maken. Niet alleen door in te zetten op meer excellentie in het onderwijs, maar ook door zich sterker te richten op techniek en innovatie.

Volgens Wennink moeten we in Nederland meer technici opleiden en niet bezuinigen op fundamenteel onderzoek. Bij asml, een van de absolute paradepaardjes van de Nederlandse hightechindustrie, weten ze waar ze het over hebben. Het bedrijf dat de machines ontwik­ kelt waarmee de chips geproduceerd worden die onze computers en smartphones steeds geavanceerder maken, investeert al jaren con­ sequent en op grote schaal in onderzoek en ontwikkeling. Oók in het moeilijke recessiejaar 2009 deden ze dat. En met succes. Het jaar 2011 werd afgesloten met een recordwinst van meer dan 1 miljard euro.

jeroen poortvliet

Paradepaardje

Het zet de verhalen over het moeizame karakter van onderzoek en ontwikkeling in Nederland in perspectief. Uit Duits onderzoek blijkt dat Nederland met zijn relatief lage uitgaven aan r&d wel bijzonder goed scoort op de efficiëntie daarvan. Net na Duitsland, Denemarken en de vs, maar ver voor innovatiekampioenen als Finland en Zuid-Korea.

Ook in het onderwijs staat Nederland bekend als een land dat rela­ tief weinig uitgeeft. Uit diverse internationale onderzoeken blijkt dat we daarmee helemaal geen slechte resultaten halen. Dat betekent dus dat wij ook hier onze middelen efficiënt inzetten.

De conclusie zal voor iedere ondernemer – en hopelijk ook voor ieder ander – duidelijk zijn: Nederland haalt met elke euro die het uitgeeft aan onderwijs en onderzoek & ontwikkeling een prima rendement, beter dan menig ander land. Dat voordeel uitbuiten, is onze toekomst.

Bernard Wientjes Voorzitter vno-ncw

Hamsterend China verdient optreden eu • eu, vs en Japan klagen terecht bij wto over grondstofbeleid China • Agressief extern economisch beleid is niet aanvaardbaar • Belangrijk om dialoog gaande te houden over internationale economie De eu, de vs en Japan hebben deze maand een klacht ingediend bij de Wereldhandelsorganisatie (wto) over China. Het land beperkt de uitvoer van de zeldzame metalen molybdeen en wolfram door hoge exportheffingen op te leggen. De eu kreeg in januari al gelijk van een wto-panel in een soortgelijke zaak over exportheffingen op andere grondstoffen waarop China bijna een monopolie heeft.

Hoewel China zegt dat de beperkingen er zijn om het milieu te beschermen tegen de gevolgen van mijnbouw, hebben Chinese producenten geen enkele moeite om voldoende materiaal te kopen tegen nota bene de helft van de marktprijzen. Dat het Chinese ‘milieu­ bewustzijn’ leidt tot oneerlijke concurrentie is evident. Door de kunstmatige schaarste, zijn de prijzen voor Europese, Amerikaanse en Japanse producenten fors gestegen. Uiteindelijk worden de consumenten daar de dupe van. Er zijn producenten die besluiten hun productie over te brengen naar China om zo de kosten van grondstoffen 4

FORUM #06/22.03.12

in de hand te houden. Dit kost de Europese economie naar schatting miljarden euro’s.

De drie grote afnemers van de Chinese grondstoffen willen het geschil oplossen via de koninklijke weg. De wto is dé organisatie om dergelijke marktverstorende ingrepen aan te kaarten. Ook nu de onderhandelingen over een nieuw wereldwijd vrijhandelsverdrag al jaren vastzitten, is de wto belangrijk als handhaafster van handelsregels en rechter in handelsgeschillen. Als de wto de drie klagers gelijk geeft, mogen ze sancties opleggen aan China als het land niet inbindt.

Het grondstofbeleid is maar één voorbeeld van agressief Chinees internationaal economisch beleid om de eigen bedrijven te bevoordelen. De eu moet hier krachtig tegen optreden. Tegelijkertijd is het beter om nieuwe afspraken te maken om China verder in te bedden in internationale regels, dan om handelsoorlogen te ontketenen. Dat is de evenwichtsoefening waar de Europese handelscommissaris aan werkt.  www.vno-ncw.nl/buitenlandse handel en investeringen

Vakbeweging schiet in eigen voet met aanval op flexarbeid

wandelgangen uropa wil e verplicht meer top­v rouwen

De Tweede Kamer heeft cda’er Pieter Omtzigt aangewezen als pensioenrapporteur met het oog op Europa. Hij moet ervoor waken dat de Europese Commissie het Nederlandse pensioenstelsel met strengere regels aan ban­ den legt, bijvoorbeeld door ze als verzekeraars te behandelen.

Omtzigt heeft al eerder moties in de Tweede Kamer ingediend om dat te voorkomen. ‘Landen die pensioenfondsen hebben, zoals Nederland, mogen niet worden geraakt door strengere regels. Juist landen die geen fondsen hebben en niet goed voorbereid zijn op de vergrijzing moeten onder toezicht komen.’

Minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid houdt ook een vinger aan de pols in Brus­ 5

sel, maar dat vindt Omtzigt niet genoeg. Nationale parlementen hebben het recht om gezamenlijk voorstellen van de Europese Com­ missie terug te sturen, en zo nodig wil hij van dat recht gebruikmaken.

Als rapporteur gaat hij nu op zoek naar medestanders bij de parle­ menten in de andere lidstaten.

dijkstra

amer laat k pensioen ­bewaken

• Tijdelijke contracten leiden juist tot meer werkgelegenheid • Vooral slechte kwalificaties geven problemen

d66

Europese topbedrijven een vrouw, het jaar daarvoor was dat één op de acht. ‘In dit tempo duurt het Een meerderheid van het Europees nog veertig jaar’, meent Reding.

Parlement heeft ingestemd met de Daarom overweegt ze nog deze zomer met een voorstel voor een resolutie die zegt dat 30 procent quotum te komen. Maar eerst van de raden van bestuur van be­ drijven in Europa in 2015 uit vrou­ houdt ze nog een openbare raad­ pleging. Minister Van Bijsterveldt wen moet bestaan. In 2020 moet van Emancipatie heeft al laten dat 40 procent zijn. ‘De meeste weten dat het kabinet meer ziet mensen houden niet van quota, maar dit is een noodzakelijk kwaad. in het stimuleren van talentvolle vrouwen in hun carrière.

Vrijwillige maatregelen leveren niets op’, aldus D66-europarle­ mentariër Sophie in ’t Veld, een van de opstellers van de resolutie.

Het parlement wil ook lidstaten voortaan een man én een vrouw naar voren schuiven als kandidaat voor de Europese Commissie.

Eerder liet eurocommissaris Grondrechten Viviane Reding weten te denken aan het instellen van een quotum. Vorig jaar was één op de zeven bestuursleden van In ’t Veld: liever niet

Flexarbeid: daar komt alleen maar uitbuiting en armoede van. En op de lange termijn tast het ook nog het innovatievermogen en de concurrentiekracht van het Nederlandse bedrijfsleven aan! Zie hier in een notendop de kritiek van de vakbeweging op flexibele arbeidsrelaties. Kritiek waarover de Tweede Kamer zich op initiatief van GroenLinks binnenkort zal buigen in een hoorzitting.

Dat flexarbeid in het verdomhoekje dreigt te komen is niet terecht.

Flexibele arbeidscontracten zijn onmisbaar voor bedrijven.

Zouden de mogelijkheden om mensen voor bepaalde tijd in dienst te nemen niet bestaan, dan zou de werkloosheid hoogstwaarschijnlijk enkele tienduizenden hoger zijn dan nu het geval is. Het is dan ook onverstandig en niet in het belang van bedrijven, maar ook niet van werknemers, om hier de aanval op te openen, zoals de vakbonden en sommige kamerfacties nu doen.

Veel ophef was er vorige week over cijfers van het uwv die suggereerden dat vacatures vrijwel niet meer worden vervuld door een vast contract aan te bieden. Nog maar tweeduizend vacatures zouden in 2011 op die manier vervuld zijn. Inmiddels is duidelijk dat deze cijfers met een flinke korrel zout genomen moeten worden.

Het Centraal Bureau voor de Statistiek telde zeker 48 duizend werknemers die direct een vast contract aangeboden kregen in 2011. Wel ziet ook het cbs dat meer werknemers eerst een tijdelijk contract aangeboden krijgen.

Schokkend? Nee, niet bepaald. Eerder het beste bewijs dat ons systeem van flexibele contracten doet wat het moet doen. Het voorkomt dat mensen in tijden van economische onzekerheid en krimp werkloos raken of blijven. Sommige critici beweren dat flexibele arbeidskrachten voortdurend van het ene onzekere baantje in het andere rollen, afgewisseld met tijden van werkloosheid, en dat er niet in ze wordt geïnvesteerd. Daardoor zouden zij blijvend aan de rand van de arbeidsmarkt hangen. Het probleem van deze werknemers zit echter niet in de tijdelijke contracten maar in het feit dat ze slecht gekwalificeerd zijn. Zonder flexwerk zouden de kansen op werk waarschijnlijk nog veel slechter zijn. Daarom is het van belang dat de positie van deze werknemers wordt verbeterd. Bijvoorbeeld door scholing. En door op tijd met hen op zoek te gaan naar een volgende baan. Met een dergelijke aanpak schieten we meer op dan met een frontale aanval op flexibele arbeid.  www.vno-ncw.nl/arbeidsmarkt

Omtzigt: eigen fonds eerst FORUM #06/22.03.12

opinie vno-ncw

• Auteursrechtendiscussie na jaren in beweging • Nieuwe wet is stap op goede weg • Nu nog zorgen voor een solide uitwerking in de praktijk ‘De maat is vol. De inning van auteursrechten moet transparanter en ook eenvoudiger.’ Duidelijke taal van vno-ncwvoorzitter Bernard Wientjes bij de overhandiging van een petitie met tienduizend handtekeningen van ontevreden ondernemers aan toenmalig justitieminister Ernst Hirsch Ballin, op de kop af vijf jaar geleden. Nu lijkt het er eindelijk van te komen.

De Tweede Kamer heeft ingestemd met het wetsvoorstel van staatssecretaris Fred Teeven van Veiligheid en Justitie gericht op een breder en sterker toezicht op de zogenoemde collectieve beheersorganisaties, de instanties die zich bezighouden met het innen en verdelen van auteursrechten. Dat is een goede zaak.

Hopen dat dit de opmaat is naar een modern systeem waarin gebruikers van muziek en andere auteursrechtelijk beschermde werken op een eerlijke manier worden aan­geslagen.

Ondernemers roepen daar al jaren om. Uiteraard zijn ze bereid om te betalen voor het gebruik van auteursrechtelijk beschermd werk. Als de tarieven maar een heldere grondslag hebben en aansluiten op het daadwerkelijke gebruik. En dat is tot nu toe niet het geval.

De nieuwe Wet toezicht collectieve beheersorganisaties zou weleens de ommekeer kunnen betekenen. Volgens de wet moet het College voor Toezicht Auteursrechten straks vooraf instemmen met een eenzijdige stijging van de tarieven. Ook moeten onder meer de licentievoorwaarden, kortingsregelingen en beheerskosten openbaar worden gemaakt. Daarnaast wordt het mogelijk de beheerskosten van de auteursrechtorganisaties te begrenzen.

Goed dat er ook een onafhankelijke Geschillencommissie auteursrecht komt. Bedrijven die klachten hebben over de hoogte van hun rekening kunnen daar straks terecht voor een snelle afdoening van hun bezwaren. De komst van de wet is één. Nu komt het aan op de manier waarop de collectieve beheersorganisaties er invulling aan gaan geven.  www.vno-ncw.nl/auteursrecht

vno-ncw West jeroen poortvliet

Blij met scherper toezicht auteursrechten

In de voetsporen van Polman en Karpes Dat wij interen op ons ecologisch kapitaal is vele malen ernstiger dan de eu­ rocrisis. Het duurzaamheidakkoord van vno-ncw en mkb-Nederland, de Green Deal, draagt bij aan een oplossing voor dit probleem. Verduurzaming is mainstream geworden, zeggen steeds meer ondernemers. De tijd dat duurzaam en groen werden gekoppeld aan links en geitenwollen sokken is echt voorbij.

Unilever-topman Paul Polman gaat ver in zijn aanpak. In een wereld waar de natuurlijke hulpbronnen opraken, ligt het primaat voor veranderingen bij de ondernemers, stelt hij. We móeten veranderen. We moeten de wereld beter maken door te zorgen voor een juiste balans tussen voedsel, water en energie.

In nieuwe partnerships en vanuit een vooruitstrevende visie op productie en processen.

En daar is Dennis Karpes! Een gewone Hollandse jongen én wereldverbeteraar.

Op een volstrekt nieuwe manier wees de man achter Dance4Life jongeren uit de hele wereld op de gevaren van hiv en aids. Niet met de zoveelste voorlich­ tingscampagne, maar met de universele taal van het dansen onder het motto start dancing, stop aids. Aan het dansevenement was een educatieproject gekoppeld. Dance4Life is uitgemond in een mega-dansevenement. Op het hoogtepunt dansten mensen in 28 wereldsteden tegelijkertijd.

Na dit succes heeft Dennis een nieuw project opgepakt. Meer dan veertig procent van de aarde is uitgedroogd. In 110 landen is deze droogte levensbe­ dreigend. Dennis heeft daarom ‘Naga’ in het leven geroepen, wat staat voor bringers of rain. Het project stimuleert de toepassing van een techniek, waarbij één meter diepe geulen worden gegraven. Het regenwater dat hierin valt, ver­ spreidt zich onder de ondoordringbare uitgedroogde bovenlaag van de grond.

En zorgt er zo voor dat de grond weer vruchtbaar wordt.

Onder de slogan Just dig it, is Naga in Afrika van start gegaan. En het eerste resultaat is er! In Mali wordt dankzij Naga op sommige plekken weer vier maal per jaar geoogst. In Rwanda, Tanzania en Kenia worden hand in hand met de lokale bevolking weer katoen, cashewnoten en jatropha-olie (biobrandstof) geproduceerd. Een eenling met doorzettingsvermogen en een goed plan slaagt er in de noodzakelijke veranderingen op gang te brengen. Ondernemers als Paul Polman en Dennis Karpes veranderen de wereld. Laat de Green Deal de verdere aanzet zijn voor alle ondernemers om in hun voetsporen te treden!

René Klawer Voorzitter vno-ncw West

6

FORUM #06/22.03.12

Werken naar vermogen: houd het zakelijk en haalbaar

wandelgangen

Het is in om een meldpunt in het leven te roepen. Na het Meldpunt Midden- en Oost-Europeanen van de pvv en de diverse anti-pvvmeldpunten die daarop volgden, komt minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid nu met het Meldpunt Aanpak Malafide Uitzendbureaus (amu). Dat is geen reactie op het pvv-meldpunt, bezweert de minister. Het amumeldpunt was al eerder aangekon­ digd, maar het instellen van een telefoonnummer kost blijkbaar toch enige tijd.

Burgers en bonafide bedrijven kun­ nen telefonisch of via de website van de Arbeidsinspectie melding doen van malafide uitzend­ praktijken. Dan kan desgewenst anoniem, net als bij de pvv.

Het meldpunt maakt deel uit van een omvangrijker amu-beleid.

Volgens Kamp kunnen we niet toestaan ‘dat mensen worden uitgebuit en onderbetaald, dat premies en belastingen niet wor­ den afgedragen, en dat bonafide werkgevers op oneerlijke wijze uit de markt gedrukt worden’.

• Wet werken naar vermogen is prima • Maar in dienst nemen wwnv’ers moet wel lonen • Ondernemers moeten toegang krijgen tot digitaal bestand met werkzoekenden

dijkstra

amp meldt k zich ook met meldpunt

Kamp: bel 0800-5151

natoire’ website af, maar vindt dat het Europees Parlement in de resolutie een te rooskleurig beeld Het Europees Parlement heeft met schetst van de arbeidsmigratie. een ‘overweldigende’ meerderheid Daar zitten volgens hem wel dege­ lijk haken en ogen aan. ‘Van deze (539 van de 754 stemmen, met resolutie wordt uiteindelijk alleen zestig stemmen tegen) voor de resolutie tegen het pvv-meldpunt Wilders beter.’ en de houding van het kabinet gestemd. Bij de Nederlandse euro­ parlementariërs lagen de verhou­ dingen wat genuanceerder. Van de 26 stemden er zestien in met de resolutie. Tegen stemden, naast de pvv, de vvd en de sp. vvd’er Hans van Baalen is weliswaar tegen het meldpunt, maar vindt dat het niet aan het Europees Parlement is om het Nederlandse kabinet de maat te nemen in deze. Ook sp’er Dennis de Jong wijst de ‘discrimi­ De Jong: resoluut

sp

u-parlement e meldt zich bij rutte

Meer mensen aan een échte baan helpen. Dat is het uitgangspunt van de Wet werken naar vermogen. Deze wet moet vanaf volgend jaar de Wet werk en bijstand vervangen en heeft ook gevolgen voor de Wet sociale werkvoorziening en de Wet Wajong. Het uitgangspunt van de nieuwe wet is prima: wie kán werken, moet vooral aan de slag, en niet te snel richting uitkering of sociale werkplaats gedirigeerd worden. Dat is niet goed voor deze mensen, niet goed voor de schatkist en ook niet goed voor het bedrijfsleven dat de komende jaren alle handjes op de arbeidsmarkt goed kan gebruiken.

Goede intenties verzekeren echter niet bij voorbaat een soepele uitvoering. Die moet aansluiten bij de realiteit van de arbeidsmarkt.

Het moet daarom ook voor ondernemers lonen – vanuit zowel sociale als economische doelstellingen – om mensen hun bedrijf binnen te halen.

Voor een zakelijke en haalbare benadering is een aantal zaken van belang. Ondernemers moeten inzicht krijgen in wat de mogelijkheden zijn van mensen in de wwnv en wat het betekent als ze iemand in dienst nemen. Een landelijk digitaal werkzoekendenbestand waarin ondernemers en re-integratiebureaus zelf kunnen zoeken naar kandidaten is daarom noodzakelijk.

Voor ondernemers moet daarnaast duidelijk zijn op welke ondersteuning zij kunnen rekenen als zij iemand uit de wwnv in dienst nemen. Bijvoorbeeld op het gebied van loondispensatie, no-riskpolis, jobcoaching en subsidies voor werkplekaanpassingen. Bedrijven die personeel in meerdere gemeenten werven mogen niet met verschillende regelingen te maken krijgen. De uitvoering kan het best geregeld worden door uitzendbureaus en re-integratiebureaus, zodat gemeenten zich kunnen richten op het inzichtelijk maken van het aanbod van mensen in de wwnv.

Het is in ieders belang dat de wet een succes wordt. De kans daarop is het grootst als ondernemers worden gestimuleerd en verleid om voor zoveel mogelijk mensen een geschikte plek te vinden. Tevreden werknemers én tevreden werkgevers zijn de sleutel. Daarom zijn quota en streefcijfers ook een slecht idee. In de praktijk zouden die bovendien onwerkbaar zijn omdat niet elk bedrijf en niet elke sector een persoon uit de wwnv zal kunnen plaatsen. Ook kan het de continuïteit van projecten en bedrijven belemmeren als geen geschikte mensen voor handen zijn. Niet doen dus.  www.vno-ncw.nl/arbeidsmarkt

7

FORUM #06/22.03.12

de foto rubrieksnaam

Pareltje Scheveningen, 19 maart – Bij de opening in 1961 werd de Scheveningse pier nog omschreven als de parel aan de Noordzee en de trots van heel Den Haag. Maar al snel werd duidelijk dat het dik driehonderd meter lange bouwwerk in elk geval geen ­commercieel pareltje was. In 1991 nam horecaconcern Van der Valk de attractie over voor het symbolische bedrag van 1 gulden.

Deze week maakten de Van der Valken bekend dat de pier weer in de verkoop gaat. Nu maar wachten hoe snel zich een nieuwe eigenaar aandient.

Tekst: Frank den Hoed | Foto: Roel Visser/HH

8

FORUM #06/22.03.12

rubrieksnaam

9

FORUM #06/22.03.12

omslag

10

FORUM #06/22.03.12

‘Voldoende is niet genoeg, ik wil excellentie’ We zullen nog betere resultaten moeten laten zien, zegt minister Marja van Bijsterveldt. Als we mee willen blijven gaan in de vaart der volkeren, zit er niets anders op.

Het middelbaar beroepsonderwijs moet aantrekkelijker worden, ‘want dat is de kurk van onze economie’.

Tekst: Paul Scheer | Foto’s: Henriette Guest/anp

Ze zou de beroerdste minister van Onderwijs ever zijn en niet het intellectuele vermogen hebben voor die post. Marja van Bijsterveldt heeft de afgelopen tijd heel wat kritiek over zich heen gekregen naar aanleiding van haar plannen voor het basis- en voortgezet onderwijs (bezuiniging op passend onderwijs, minder vakantiedagen voor leerkrachten, ‘ophokuren’). Dat gaat je niet in de koude kleren zitten, maar Van Bijsterveldt maakt een opgeruimde indruk na de wekelijkse ministerraad op vrijdagmiddag.

Hoe ondergaat u de kritiek?

‘Die opmerking over mijn intellectuele vermogens is in emotie gezegd door een vakbondsbestuurder. Ik vond het te ridicuul om over na te denken.’

11

Het was toch een hint naar uw ­mbo-achtergrond?

‘Ik ben trots op mijn opleiding en op mbo’ers.

Het trieste vind ik dat het mbo, toch de kurk van de economie, op deze manier wordt weggezet, nota bene door iemand van een onderwijsvakbond. Maar het bestuur heeft zijn excuses aangeboden en daarmee is voor mij de kous af.’

‘Bezuinigingen doen pijn en mensen hebben daar moeite mee, dat begrijp ik. Het is heel anders dan in de vorige kabinetsperiode, toen ik staatssecretaris van Onderwijs was. Ik had honderden miljoenen op zak om mooie dingen mee te doen. Dat is nu niet meer betaalbaar. We geven als Nederland te veel uit ten opzichte van wat we binnenkrijgen, en zadelen de jeugd zo op met een schuld.’

FORUM #06/22.03.12

‘Ik vraag nu veel van de scholen, hier en daar zelfs meer voor minder geld. Dat gebeurt vanuit een sterke basis. Nederland heeft een goed onderwijsstelsel. Dat is echter geen rustig bezit. De opkomende economieën schroeven hun onderwijsprestaties omhoog. Om bij de mondiale top te blijven, moeten we een been bijtrekken.’

Dat zegt het bedrijfsleven al jaren.

Maar leerkrachten klagen nu al over de werkdruk.

‘In algemene zin, niet alleen in het onderwijs, moeten mensen zich realiseren dat we harder moeten werken. De vanzelfsprekendheid van welvaart en welzijn in Europa is er niet meer.

Kijk naar de jeugd in opkomende landen, die is heel ambitieus en prestatiegericht bezig. Nu

omslag

zit ik er eerlijk gezegd niet op te wachten dat wij die Chinese werkcultuur overnemen.

Maar je kunt ook niet zeggen: wat hebben we het goed, we gaan rustig zo door.’

‘Ik zie erop toe dat de werkdruk niet té hoog wordt. Dat betekent uitkijken met regelgeving, niet alles neerleggen bij de school. Obesitas, de schuldenproblematiek van jongeren: de school moet het maar oplossen. Dat moeten we beperken, anders jagen we docenten over de kling.’

‘Scholen moeten zelf ook scherp zijn. Veel van de werkdruk bestaat uit vergaderen, waarbij iedereen een beetje vermoeid heel lang zit te praten met elkaar. Dat zie ik hier in Den Haag ook vaak gebeuren. Er is een groep basisscholen in Noord-Holland die zich no nonsensescholen noemen. Daar zet de directeur een besluit op een prikbord, en als slechts een kleine minderheid het er niet mee eens is, is het besluit genomen. Dat is een zegen.’

‘Buitenlandse schoolreisjes, ook zoiets. Die zijn natuurlijk geweldig, maar iedereen gaat tegenwoordig zelf op vakantie naar het buitenland. Dat kan dus wel minder. Zo’n schoolreisje vraagt namelijk veel van leerkrachten, want die zijn dag en nacht in touw. Tijd die later weer moet worden gecompenseerd.’

12

Moet het onderwijs niet gewoon veel zakelijker worden?

‘Leraren zijn professionals. Daar hoort ook een goed hrm-beleid bij, en dat zit in het onderwijs nog in de opstartfase. Dingen die in het bedrijfsleven business as usual zijn: functionerings- en beoordelingsgesprekken, prestatiebeloning. Tot een paar jaar geleden was dat er niet in het onderwijs.’

Is extra geld in de vorm van prestatiebeloning wel de oplossing?

‘Leraren krijgen met de investeringen die we de afgelopen jaren hebben gedaan al een beter inkomen. Toch wil ik alles doen om ook hen te stimuleren het beste uit zichzelf te halen.’

Waar reken je docenten dan op af?

‘Een mbo-team bijvoorbeeld op de verlaging van het schoolverlaterspercentage. Daarnaast wil dit kabinet juist hoge prestaties waarderen. Daarvoor kom ik met het predicaat excellent. In Nederland is de lijn altijd geweest: doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg, kom vooral niet boven het maaiveld uit. In Nederland kan een school nu zeer zwak, zwak of voldoende scoren. Negentig procent scoort voldoende. Dat is niet uitdagend. We moeten zichtbaar maken wat bijzonder is.’

‘De oeso zegt dat we het goed doen met het investeren in kwetsbare leerlingen, maar dat we het laten zitten met het stimuleren van excellentie en hoogbegaafdheid. Nederland is een hoogvlakte zonder pieken. Excellente jongeren kunnen de economie aantrekken.

Die hebben excellente docenten nodig, en die

Scholen moeten slechte docenten toch gewoon aanpakken?

‘Ja, meer dan tot nu toe gebeurt. Je gaat aan tafel zitten en bespreekt verbeterpunten en biedt hulp aan, bijvoorbeeld scholing. Verbeteren de prestaties niet, dan moet je de arbeidsrelatie afronden. In het belang van de leerling.’

Van Bijsterveldt benadrukt dat haar pleidooi voor excellentie zich niet beperkt tot havo en vwo, en hbo en universiteit. Juist niet. ‘Vroeger ging 60 procent van de leerlingen naar het middelbaar beroepsonderwijs, en 40 procent naar algemeen vormend voortgezet onderwijs. Tegenwoordig is dat omgedraaid.

Ouders spelen daar een belangrijke rol in.

Ondertussen dalen de diplomaresultaten op de havo en het vwo. Daarom worden de eisen aangescherpt.’

FORUM #06/22.03.12

moet je extra belonen. Dat kan een uitdaging zijn voor andere docenten.’

Wie is Marja van Bijsterveldt?

Marja van Bijsterveldt (50) volgde na de havo een mbo-opleiding verpleegkunde A (ziekenhuis) en was van 1981 tot 1990 ­werkzaam in de gezondheidszorg. Daarna werd zij voor het CDA wethouder Sociale Zaken, Welzijn en Woonruimteverdeling in Almere. Van 1994 tot 2003 was zij burgemeester van Schipluiden, en vanaf 2002 voorzitter van het CDA. In 2007 werd zij benoemd tot staats­secretaris Onderwijs (voortgezet en beroeps­onderwijs) onder Balkenende IV. Daarna volgde de benoeming tot minister in het huidige kabinet.

‘Ik wil het mbo, en daarmee het vmbo, aantrekkelijker maken, want we krijgen straks grote tekorten in de techniek en de zorg. We moeten kinderen verleiden tot een keuze voor techniek. Zonder techniek staat Nederland stil.’

Hoe wilt u het slechte imago van techniek veranderen?

‘Het bedrijfsleven moet duidelijk maken wat aantrekkelijk is aan techniek. Dat je bijna met zekerheid een baan kunt vinden. Dat is ook belangrijk voor ouders. Maak reclame voor je vak en zorg dat je als bedrijfsleven al op de basisschool aanwezig bent. ’ Bedrijven gaan nu zelf jongeren opleiden omdat ze het niveau van het mbo te laag vinden.

‘Er is niks mis met samen – school en bedrijf – verantwoordelijkheid nemen. De kwalificatieniveaus die het mbo hanteert, komen rechtstreeks uit de boezem van het bedrijfsleven. Leerlingen lopen stages bij bedrijven, en oudere werknemers worden een paar dagen per week ingezet om de liefde voor het vak op scholen uit te dragen. Dat laatste mag van mij overigens veel vaker gebeuren.’

‘Als het beter moet, zijn beide partijen aan zet.

13

It takes two to tango. Wat mij in dit verband opvalt, is dat in de overlegcircuits vaak mensen uit de brancheorganisaties naar voren worden geschoven. Het is volgens mij juist belangrijk om met mensen te praten die met hun poten in modder staan. Die weten het beste wat nodig is.’

Zouden scholen en jongeren meer ‘gedwongen’ moeten worden tot een keuze voor techniek?

‘In Nederland dwingen we mensen niet, we zijn niet van de planeconomie, niet van gij zult. Scholen moeten wel eerlijke informatie geven over opleidingen. De afgelopen jaren hebben we de meest glossy folders zien rondgaan over opleidingen waarvan je denkt: krijgen ze daar later wel een baan in? Scholen worden daarom verplicht om in een soort bijsluiter informatie te geven over de arbeidsmarktkansen.’

‘Verder blijft het toch een kwestie van verleiden en beelden rechtzetten. Van techniek krijg je niet altijd vuile handen. Kijk naar asml. Laat dus als bedrijf zien wat je in huis hebt, zorg dat je open bent. Vroeger waren productiebedrijven zichtbaar in de stad, voordat ze naar buiten werden verplaatst. Jongeren maken daar niet meer automatisch kennis FORUM #06/22.03.12

mee. Afgelopen weekend heb ik rondgekeken op Skills in Ahoy, een van mijn favoriete activiteiten. Vmbo’ers en mbo’ers laten daar met passie hun vakmanschap zien. Laat jongeren daar naartoe gaan. Veel scholen doen dat gelukkig al.’

‘Van die begrippen hoger en lager moeten we ook af. Jongeren van allochtone afkomst en hun ouders hebben maar één doel: een witteboordenvak bereiken. Terwijl een deel van hen veel beter op zijn plaats zou zijn in de techniek.’

Met de langstudeerboete in het hoger onderwijs wordt het juist minder aantrekkelijk om een technische studie te kiezen. Dat is toch niet logisch?

‘Ik ben huiverig voor generieke maatregelen, want die schieten vaak hun doel voorbij. Als je alle studenten techniek korting zou geven, krijg je dead weight loss, want een deel zou toch wel kiezen voor techniek. Ik zie meer in speciale arrangementen die bedrijven zelf kunnen afspreken met studenten.’  www.vno-ncw.nl/onderwijs

& broer Ondernemen zit in de genen. In deze serie vertellen ouders, kinderen, broers en zussen die samen of ieder een eigen bedrijf hebben over hun overeenkomsten en verschillen.

naam activiteit vestigingsplaats aantal medewerkers opgericht eigenaren

14

FORUM #06/22.03.12

Verstraaten Personenvervoer Personenvervoer, pakketvervoer, uitvaartvervoer Venray 190 1952 Geert-Jan (links op de foto) en Piet Verstraaten

‘Mijn broer is een echte sjacheraar’ Ze deden al taxivervoer en expressediensten. Sinds kort verzorgt Verstraaten Personenvervoer ook uitvaartvervoer. Geert-Jan Verstraaten stippelt het beleid uit, broer Piet beleeft meer plezier aan de activiteiten op de werkvloer. ‘Ik ken maar één regel en dat is mijn eigen regel.’

Tekst: Frank den Hoed | Foto’s: Ton Poortvliet, familie Verstraaten

Geert-Jan Verstraaten (47)

Piet Verstraaten (46)

‘Twee jaar geleden hebben we het dienstenpakket van ons bedrijf uitgebreid met uitvaartvervoer. Wat we met levenden en pakjes al veel langer deden, doen we nu ook met overledenen. Met respect, dat wel.

Ook dit is weer een niche. En een stabiele markt. Want één ding is zeker: we gaan allemaal een keer dood.’

‘Ik deed na de havo de analistenschool. Ik vond scheikunde interessant; dat was eigenlijk de enige reden. Ik zat op kamers en was vooral met andere dingen bezig. Vanwege de slechte resultaten moest ik halverwege het eerste jaar van de opleiding af. Ik zou in het nieuwe schooljaar met een andere opleiding beginnen. ‘Thuiszitten is ook maar niks, kom in de tussentijd maar hier rijden’, zei m’n vader. Ik ben nooit meer weggegaan. Piet is me een jaar later gevolgd. Ons pa heeft ons er nooit toe aangezet om in de zaak te gaan. Maar hij was wel blij dat het uiteindelijk zo uitpakte.’

‘Ik heb wat met het commerciële, werk graag met mensen. M’n broer is meer de man van de operationele kant. We vullen elkaar goed aan. Ik zet de grote lijnen uit, stuur het managementteam aan. Piet houdt zich bezig met onderhoud, inkoop. Hij is een echte sjacheraar. Iemand die graag handel drijft. En helemaal niet houdt van regeltjes. Hij heeft een goed beeld hoe de hazen lopen. Maar vraag ’m niet zaken op papier te zetten. Daar heeft hij echt niets mee. Zegt ie, wijzend op z’n hoofd: ‘Het zit allemaal hier en zo gaan we het doen.’ We zijn vergevorderd met kwaliteitszorg. Zijn op allerlei manieren gecertificeerd. Dat vind ik mooi. Maar hij vindt dat eigenlijk ook allemaal maar onzin.’

‘De kwaliteit van het bedrijf valt of staat bij de medewerkers. Het managen van mensen lukt niet altijd zonder confrontaties. En dat is niet Piet zijn ding. Hij heeft sowieso niet zoveel met personeelsbeleid.

In dit werk zijn er ook veel regels, bijvoorbeeld op het gebied van rijen rusttijden. Als de klant ermee geholpen is, is hij eerder geneigd daar soepeler mee om te gaan. Terwijl ik zeg: tot hier en niet verder. Ook als dat betekent dat we de klus moeten uitbesteden.’

‘Ik ben eigenwijs. Maar ik ben wel een echte teamspeler, kan goed omgaan met mensen. Kan ze motiveren, weet de neuzen goed in dezelfde richting te krijgen. Maar het formele personeelsbeleid? No way. Dat is niks voor mij. Het is mij te problematisch. Ik ken maar één regel en dat is mijn eigen regel. En is het niet naar de zin, dan maar moven. Dat is natuurlijk niet echt handig. Geert-Jan is daar gelukkig wat subtieler in. Hij regelt dat soort zaken samen met de afdeling p&o.’

‘Kwaliteitssystemen zijn ook zoiets. We hebben op dit gebied alles in huis. Maar ik heb er niets mee. Het is absoluut niet mijn kindje. Het vraagt een bepaalde discipline. En ik moet me daar maar gewoon bij neerleggen. Als zo’n systeem eenmaal staat, zie ik er de voordelen ook wel van. Maar als er dan weer audits zijn… Nee, ik ben liever praktisch bezig. Laat mij maar lekker auto’s inkopen. En zoiets moet je Geert-Jan juist niet laten doen. De garagehouder zou dat graag hebben, want hij vindt werkelijk alles goed.’

‘Ook in andere opzichten zijn we uitersten. Toch voelen we elkaar prima aan. En als er eens iets is, lossen we het gemakkelijk op. Ik verbaas me er weleens over hoe gemakkelijk hij z’n werk kan loslaten. Hij gaat rustig op een doordeweekse dag golfen. Misschien komt het er bij mij ooit nog eens van, maar nu nog niet. Aan de andere kant zit hij ook net zo gemakkelijk in het weekend te werken. En dat doe ik weer niet; in het weekend ben ik vrij. Vrij nemen op doordeweekse dagen doe sowieso ik niet zo snel. Maar voor carnaval maak ik een uitzondering.

Ik ben in februari weer vijf dagen onder de pannen geweest. Dan gaan de remmen los. Maar daarna is het ook goed geweest.’

‘We kunnen privé en zakelijk prima scheiden. We wonen in hetzelfde dorp, delen onze vriendenkring. Zijn zeer close, maar op een gezonde manier. Ik zal nooit bij Geert-Jan op bezoek gaan. Ik loop weleens binnen om de kinderen te halen of een bak koffie te drinken, maar daar blijft het wel bij. We zien elkaar al de hele dag op het werk.’ 

15

FORUM #06/22.03.12

rubrieksnaam

16

FORUM #06/22.03.12

Peace Love & Respect

Denken we ook nog even aan de economie?

De Nederlandse europarlementariërs spelen kluitjesvoetbal.

Ze houden zich bezig met vrouwenrechten, milieu en burgerlijke vrijheden. Handel en industrie kunnen nauwelijks op Nederlandse inbreng rekenen.

Tekst: Remko Ebbers | foto: Hollandse Hoogte/ Rue des Archives

Een freelance vertaalster, een theoloog die later webredacteur werd en een freelance presentatrice van een gesponsord woonprogramma bij een regionale omroep. De 26 Nederlandse europarlementariërs houden er op zijn minst gevarieerde cv’s op na. Het lijstje kan worden aangevuld met partijtijgers uit lokale, regionale en landelijke politiek, gesecondeerd door wat voormalige fractiemedewerkers en een paar journalisten. Ondernemers zijn letterlijk op één hand te tellen.

Misschien daarom weinig verwonderlijk dat maar een enkele Nederlandse europarlementariër zich in commissies stort die te maken hebben met economie, handel en bedrijfsleven. Ze klonteren samen bij burgerlijke vrijheden (7 stuks), buitenlandse zaken (4), milieubeheer (4), mensenrechten (2), vrouwenrechten (3) of ontwikkelingssamenwerking (2). Wat in totaal optelt tot 22. In de commissies voor interne markt, industrie en die voor vervoer zitten één of twee Nederlandse leden. Bij internationale handel, voor een land als Nederland toch een belangrijke bron van inkomsten, schittert het Nederlandse 17

FORUM #06/22.03.12

contingent door afwezigheid. Terwijl commissies belangrijk zijn. Daarin bespreken de eu-afgevaardigden wet- en regelgeving waar het Europees Parlement later over stemt.

Zo is de commissie voor internationale handel bezig met een groot aantal internationale handelsovereenkomsten, een herschikking van het douanewetboek, plaatsing van overheidsopdrachten en de gunning van contracten door marktdeelnemers in de sectoren water, energie, vervoer en postdiensten. En daar zit Nederland nu dus niet bij.

natieneutraal Volgens de europarlementariërs zelf maakt de scheve verdeling niets uit. In Brussel zijn ze georganiseerd per politieke kleur, niet per land. En, zo betogen ze, er is niet zoiets als hét Nederlandse standpunt. sp’er Dennis de Jong heeft met zekerheid andere ideeën over internationale handel dan vvd’er Hans van Baalen. Daarmee lijkt de kous af.

Als de Brusselse theorie tenminste overeenkomt met de praktijk.

actueel

Mens en cultuur zijn populair*...

Burgerlijke vrijheden Buitenlandse zaken Rechten van de vrouw Mensenrechten Ontwikkelingssamenwerking Cultuur Verzoekschriften Veiligheid Regionale ontwikkeling

7 4 3 2 2 1 1 1 1

* In totaal zitten er 26 Nederlanders in het Europese Parlement. Maar een aantal van hen zit in meer dan één commissie. De totaaltelling valt daardoor dus hoger uit dan het aantal europarlementariërs

18

Aan die natieneutrale theorie kan getwijfeld worden. Spaanse en Franse politici zijn bijvoorbeeld erg huiverig voor hervorming van het Europees landbouwbeleid omdat zij zelf ruim uit deze ruif eten. Europarlementariërs nemen de cultuur van hun eigen land mee en hebben aandacht voor de belangen van landgenoten die op hem of haar stemmen. ‘Je kunt nooit afschudden dat je uit een bepaald land komt’, erkent europarlementariër Marietje Schaake (d66). ‘Binnen de diverse groepen spelen sommige delegaties, zoals de Duitse en de Franse, een grote rol. Er zijn nu eenmaal veel Duitsers en Fransen.’

Het mensenrechtenbeleid kan een stevige Nederlandse input verwachten, want twee van de 54 leden zijn Nederlands. In de commissie Industrie, onderzoek en energie moet Judith Merkies (pvda) opboksen tegen 121 collega’s uit andere landen. En de ene socialist (of liberaal) is de andere niet. Het verschil met een Duitser is nog wel te overbruggen, maar Italianen of Hongaren staan verder weg van de Nederlandse manier van politiek ­bedrijven.

‘Elke politieke partij maakt zijn eigen afweging over wie in welke commissie gaat’, zegt europarlementariër Corien Wortmann (cda).

‘Soms is het gewoon belangrijk voor ons om iemand in milieucommissies te hebben om te zorgen voor redelijke wetgeving op dat

FORUM #06/22.03.12

gebied. Je moet voorkomen dat daar alleen milieugläubiger in zitten. Ook als vervangend lid kun je invloed uitoefenen, dat hangt erg af van je eigen inzet. Ik ben vervangend lid van de commissie Vervoer, maar wel de fractiewoordvoerder daarover.’

Wie gekozen is in het Europarlement, bepaalt zelf waar hij of zij zijn aandacht aan gaat geven. Maar in de fractie moet opgebokst worden tegen politieke geestverwanten uit andere landen die ook hun oog hebben laten vallen op dezelfde commissies. Een trouw partijlid uit een groot land als Frankrijk, Duitsland of Polen, heeft dan meer steun dan een nieuw gekozen parlementariër uit Nederland. Van de huidige Oranjeploeg is de helft nieuw gekomen na de verkiezingen in 2009, de meesten zonder politieke palmares.

Nu is het ook geen goed idee om politici te dwingen zich bezig te houden met onderwerpen waar ze geen belangstelling voor hebben.

Kandidaten die affiniteit hebben met ondernemerschap kijken wel anders tegen wet- en regelgeving aan, vindt Corien Wortmann, die zelf oud-ondernemer is. ‘Ik merk dat ik mijn eigen ervaringen meeneem als het gaat om bijvoorbeeld de harmonisatie van het betalingsverkeer. Toen ik ondernemer was, heb ik gemerkt hoe ingewikkeld de teruggave voor btw is in andere landen. Die kennis gebruikte

ik toen de one stop shop voor btw-teruggave werd besproken.’

scouting Het echte selecteren (voor de kandidatenlijst) begint al in het voortraject. Om de Nederlandse visie op economie en handel te laten doorklinken, is het belangrijk dat de partijen al voor de verkiezingen kandidaten in het vizier krijgen die affiniteit hebben met ondernemerschap. De meeste politieke partijen beginnen volgend jaar met de selectie voor de Europese verkiezingen van 2014. Dat wil niet zeggen dat er nu niets gebeurt. ‘Wij doen, net als veel andere partijen, doorlopend aan scouting van talent’, zegt Simone van de Geest, woordvoerder van de PvdA. ‘Bij het samenstellen van de definitieve lijst hebben de leden ook een stem. De lijsttrekker wordt gekozen in een ledenreferendum en een partijcongres stemt over de lijst.’ En dan heb je nog de kiezer, die roet in het eten kan gooien (of juist niet) met voorkeurstemmen.

Is het de moeite wel waard om specifiek te zoeken naar europarlementariërs met een ondernemersachtergrond als er zoveel factoren in het spel zijn? Corien Wortmann denkt van wel. ‘Ik ervaar het als een enorm voordeel dat ik kan denken als een ondernemer. Ook de tijd dat ik op het ministerie van Verkeer

19

werkte was heel waardevol. Ik zie nu een beetje kluitjesvoetbal, de links-liberalen zijn relatief oververtegenwoordigd ten opzichte van de bedrijfslevengezinden.’

Ook D66-europarlemetariër Marietje Schaake , zelf ook oud-ondernemer, zou graag meer ondernemers als collega willen hebben. ‘Het is gewoon belangrijk dat het parlement een afspiegeling is van de samenleving. Ondernemers zijn resultaatgericht en de eu is gebaat bij meer resultaatgerichtheid en minder bureaucratie.’ 

...handel en economie niet...

Milieubeheer Interne Markt Economische Zaken Begroting Industrie Werkgelegenheid Vervoer Internationale Handel Juridische Zaken

4 2 1 1 1 1 1 0 0

www.vno-ncw.nl/europa

…en commissievoorzitters?

Die leveren we niet Duitsland Frankrijk Italië Verenigd Koninkrijk Spanje Nederland

FORUM #06/22.03.12

6 4 4 3 2 0

tien vragen aan ronald de boer

‘Voetbal brengt vrede’ Oud-voetballer Ronald de Boer speelde vier seizoenen in Qatar en woonde er zeven jaar. Als ‘ambassadeur’ hielp hij het wk 2022 naar de oliestaat te halen. Eind deze week leidt hij een Nederlandse handelsmissie met het oog op dat wk.

Tekst: Paul Scheer Foto: Jeroen Mantel /anp

20

FORUM #06/22.03.12

Wie is Ronald de Boer?

Een groot deel van zijn voetbalcarrière speelde Ronald de Boer (41) bij dezelfde clubs als zijn tien minuten jongere broer Frank. Hij debuteerde voor Ajax in 1987. In 1998 maakte hij de overstap naar Barcelona en in 2000 naar de Glasgow Rangers. Hij beëindigde zijn sport­ loopbaan, net als zijn broer, in Qatar. Daar bleef hij wonen. Hij was ‘ambassadeur’ van het wk 2022 in Qatar en is nog steeds voetbalanalist voor Al Jazeera. Tegenwoordig is hij ook assistent-coach van Ajax A1 en analist voor Eredivisie Live en de nos.

Hoe bent u hierbij verzeild geraakt?

‘Ik ben benaderd door abn Amro. Die wilde iets met het wk doen voor zijn klanten, meer dan het afgeven van bankgaranties. Ze wilden het voortouw nemen, zoeken naar kansen. Ik zou helpen met mijn ervaring met en contacten in Qatar.’

‘Kort daarna was ik met de B1 van Ajax in Qatar voor een internationaal toernooi, en werd ik met een soortgelijk verzoek benaderd door de Nederlandse ambassadeur daar. Toen heb ik gezegd: ‘Bel elkaar op en vorm een krachtig blok.’ De knvb en fme-cwm zijn erbij gekomen, en zo is alles op zijn plaats gevallen.’

Wat wordt uw rol?

‘Ik heb in de zeven jaar die ik in Qatar heb gewoond, veel mensen leren kennen. En ik heb geholpen bij het binnenhalen van het wk van 2022. In de Supreme Committee die het wk organiseert, zitten nog steeds dezelfde mensen. Dus het scheelt als ik daar met Nederlandse bedrijven binnenkom en Nasser en Hassan ken.’

Waarom bent u destijds gevraagd als ambassadeur?

‘Om vanuit mijn eigen ervaring te vertellen wat er gaande was in Qatar. Een brug naar Europa slaan, misverstanden wegnemen.

Misverstanden als dat het onveilig is, je in een grote zandbak woont en er geen voorzieningen zijn.’

‘Hoe kun je het daar uithouden, vroegen mensen uit Nederland. Kom een keer langs, zei ik dan. Zaken als onderwijs en zorg zijn gewoon goed geregeld, soms zelfs beter dan in Nederland. En ik voelde me daar honderdduizend keer veiliger. Mijn huis en mijn auto hoefde ik nooit op slot te doen. Het beeld van mannen met baarden en mafkezen wilde ik 21

wegnemen. Arabische zenders praten overigens net zo slecht over Europa.’

Wat moet de handelsmissie opleveren?

‘Het is een verkennende missie. De ogen van de Qatari moeten opengaan voor Nederlandse bedrijven. We gaan er heen met bedrijven die hun strepen hebben verdiend op sportgebied: Philips, bouwonderneming bam, bedrijven die voetbalvelden aanleggen.

Ik ga uitdragen dat Nederlandse bedrijven kwaliteit leveren en serieus, punctueel en innovatief zijn. Je moet daar niet voor het snelle geld komen, maar voor een langdurige samenwerking. Als je er eenmaal binnen bent, dan kun je er blijven.’

Hoe gaat zakendoen in Qatar?

‘Je moet geduld hebben. Het begint met een kopje thee en elkaar leren kennen. In een later stadium kun je echt zakendoen. Eerlijkheid en openheid worden gewaardeerd, maar je moet niet te direct zijn. Nederlanders – ik ook – kunnen betweterig en eigenwijs zijn, dat werkt daar niet. Jij moet niet aan ze trekken, maar zij aan jou.’

Is de sky nog steeds de limit in Qatar?

‘Er wordt veel geld verdiend en geld dat je hebt, geef je uit. De mogelijkheden zijn enorm en er wordt van alles georganiseerd. Zit ik zomaar met Federer en Nadal te eten, of met topgolfers. Maar Qatar wil met het wk ook iets nalaten. De zeven nieuwe stadions die worden gebouwd, worden na het wk afgebroken en weer opgebouwd in landen die het minder hebben. Want zo’n klein land heeft zelf natuurlijk niets aan zoveel stadions.’

Hadden ze het wk dan wel moeten krijgen?

‘Ja, want voetbal is voor iedereen. Het biedt vreugde en brengt mensen bij elkaar. Het wk FORUM #06/22.03.12

zal het vredesproces in de regio goed doen.

Mensen uit verschillende landen zullen meer begrip voor elkaar krijgen. Daar kan de politiek niet tegenop. Ik heb dat zelf tijdens het wk in Zuid-Afrika gezien, waar ik voor Al Jazeera als analist was. Al die juichende, dansende, etende mensen waren geweldig om mee te maken.’

Hoe is dat, voetballen bij 45 graden?

‘Geen pretje. Maar de stadions en de trainingsvelden worden – co2-neutraal – gekoeld, dus de voetballers lopen er lekker fris bij. Ik maak me meer zorgen over het publiek, dat zal toch vermaakt moeten worden buiten de wedstrijden. En je kunt niet de hele tijd in zee liggen. Daarom lijkt het mij het beste om het toernooi in de winter te houden, als het daar hooguit 20 graden is. Dan moeten de nationale competities daar omheen worden georganiseerd.’

‘Als gezin hadden we negen maanden van het jaar geweldig weer. De drie zomermaanden dat het te heet werd, gingen we naar Nederland. Ik had best nog een paar jaar willen blijven, maar het was mooi geweest. Mijn twee oudste kinderen zijn nu 18 en 16, die willen liever uitgaan en zo in Nederland. Ik wilde mijn broer en ouders weer vaker zien. En ik volg een trainerscursus van de knvb.’

Wie wordt landskampioen?

‘Niemand weet het. Ik hoop dat het Frank weer lukt met Ajax, dat zou geweldig zijn.

Maar ik zet vraagtekens bij alle kanshebbers.’

En wie wint het ek deze zomer?

‘Nederland is altijd kanshebber, maar Spanje blijft toch de grote favoriet.’ 

uitspraken

‘Er zijn veel leiders die achter de kudde aanlopen.

Wie achter de kudde aanloopt, loopt in de stront.’ cnv-voorzitter Jaap Smit, Trouw van 15 maart

‘Duitsland heeft noch de intentie noch de macht om Europa te domineren.’

Wolfgang Schäuble, Duits minister van Financiën, de Volkskrant van 12 maart

‘De Europese Unie is aan verbetering toe. Een instelling die er vijftien jaar over doet om ‘chocolade’ te definiëren kan zich moeilijk perfect noemen.’

Nick Clegg, Brits vicepremier, de Volkskrant van 7 maart

‘We zijn niet tegen strenge begrotingsregels.

Maar het verdrag heet een groeipact en geen wurgpact.’

PvdA-Kamerlid Ronald Plasterk, ad van 14 maart

‘Als ik thuis op de bank zit voel ik me geen topvrouw.

Maar wil die rol best spelen, als ik erop word aangesproken.’

Pauline van der Meer Mohr, bestuursvoorzitter eur, Elsevier van 17 maart

‘Als je de hele dag voor de spiegel staat, heb je een probleem.’

Cosmetisch arts Floor Claus, Elsevier van 17 maart

‘Als het allemaal aan mij had gelegen, dan was ik met een uitkering in een donker hoekje strips gaan lezen.’

Cabaretier Thomas van Luyn, Elsevier van 3 maart

‘Als ik kijk naar wat mensen goed maakt in het bedrijfsleven, dan is het echt niet belangrijk hoe goed ze hun wiskundetoets vroeger hebben gedaan.’

AkzoNobel-bestuurder Tex Gunning, Management Scope nr. 3 22

FORUM #06/22.03.12

vijf vragen aan

aafko schanssema

‘Verduur­za­­ming heeft ook een economische kant’ Minder grondstoffen verbruiken en meer verpakkingsmateriaal hergebruiken. Dat belooft het verpakkende bedrijfsleven in een akkoord met overheid en gemeenten.

Prompt brak er bij gemeenten rumoer uit over afschaffing van statiegeld op pet-flessen. Aafko Schanssema, directeur van de Vereniging Kunststofverpakkingen Nederland is verbaasd: ‘Gemeenten gaan eraan verdienen.’

Minder verpakkingsmateriaal, is dat wel zo fijn voor de kunststofindustrie?

‘We hebben afgesproken om 10 procent minder materiaal te gaan gebruiken in kunststofverpakkingen. Dat hebben we zelf aangeboden als bijdrage in de verduurzaming.

Sinds begin jaren negentig hebben we al een reductie van 15 tot 30 procent bereikt, maar wij denken dat er nog meer mogelijk is. Bijvoorbeeld door folies en flessen nog dunner te maken.’

Waarom moest hierover een speciaal akkoord gesloten worden?

‘De oude overeenkomst over verpakkingen loopt dit jaar af. Bovendien wordt de verpakkingenbelasting afgeschaft. Een deel van de opbrengst daarvan werd gebruikt om inzameling en hergebruik te financieren. Daar 23

hebben we nu een andere financiering voor afgesproken. Degenen die een verpakt product op de markt brengen, betalen een heffing op de verpakking. Daarbij gaan we nu uit van de werkelijke kosten per materiaal. Dat betekent dat de heffing op kunststofverpakkingen relatief hoger wordt. Kunststof is nu eenmaal lastiger in te zamelen dan blik, glas of papier.’

Dan is het toch vreemd om het statiegeld op PET-flessen af te schaffen? ‘pet-flessen gaan straks mee in het reguliere Plastic Hero-inzamelingssysteem voor plastic waarmee we in 2009 zijn begonnen. Voor­taan kunnen mensen hun pet-flessen dus gewoon kwijt in de kunststofcontainer in hun gemeente of in de Plastic Hero-verzamelzak. Dat is goedkoper dan zo’n aparte stroom in stand houden. En verduurzaming heeft ook een economische kant. Wel moet deze nieuwe wijze van inzameling dezelfde kwaliteit aan recyclebaar materiaal opleveren. Dat moet eerst aangetoond worden voordat het statiegeldsysteem wordt afgeschaft.’

Waarom verzetten gemeenten zich ertegen?

‘Gemeenten zijn bang dat als het statiegeldsysteem wordt losgelaten, iedereen zijn petflessen op straat gaat gooien. Daar geloof ik niet in. Mensen die hun afval netjes scheiden, blijven dat ook in de toekomst heus wel FORUM #06/22.03.12

doen. Een andere zorg van gemeenten is dat zij nu opgezadeld worden met de inzameling van die pet-flessen. Maar dat krijgen ze gewoon vergoed. Plus dat ze nog een bedrag van 20 miljoen euro extra krijgen voor de bestrijding van zwerfafval. Ik begrijp de zorgen dan ook niet helemaal. Het is zelfs zo dat gemeenten straks zelf mogen gaan sorteren.

Dat betekent dat ze zelfs geld kunnen gaan verdienen aan pet-flessen als grondstof.’

Is het doel van 52 procent hergebruik van kunststof wel ambitieus genoeg?

‘Als ik Nederland vergelijk met de rest van Europa, dan zijn wij de koploper. De allerbeste landen zoals Zweden en België zitten tussen de 45 en 50 procent. Onze resultaatverplichting is 52 procent in 2022, maar we hebben een inspanningsverplichting om dat al in 2017 te bereiken.’ ‘Of we ooit percentages van 90 procent gaan halen, vraag ik me af.

Hoe dunner het materiaal, hoe meer vuil eraan blijft kleven en hoe moeilijker het nog te recyclen is. Er blijft dus altijd wat over. Plastic heeft dezelfde energie-inhoud als olie, dus je kunt het ook als brandstof gebruiken. Van olie wordt nog steeds direct 95 procent opgestookt, dus dan is het beter er eerst kunststof van te maken en het pas aan het einde te verbranden.’ Tekst: Karin Bojorge | Foto: Hugo Fermont

belrondje

Waar kan Rutte nog snijden?

In het Catshuis wordt al twee weken onderhandeld. Regeringspartijen vvd en cda en gedoogpartner pvv praten over nieuwe miljardenbezuinigingen om het begrotingstekort onder de 3 procent te krijgen. De norm die binnen de eu is afgesproken. Waarin zouden ondernemers direct het mes zetten?

Tekst: Frank den Hoed | Foto’s: Nout Steenkamp, Hans Stakelbeek

Marck Hagen / Wuvio Chemicals / De Lier

‘Zorg’ ‘Het mes moet in de zorg. Je zou het liever niet willen.

Maar we hebben geen keuze. Een groot deel van het overheidsbudget gaat op aan zorg. Dan is het logisch dat in tijden van bezuinigingen het grootste deel ook uit die hoek komt. Bijvoorbeeld door het eigen risico op te trek­ ken. Maar ook door een omvorming van de Algemene wet bijzondere ziektekosten. Het kan allemaal een stuk efficiënter, kostenbewuster. Ik zie het bij mijn eigen

Petra de Boer / Ecodrukkers / Nieuwkoop

‘Sociale zekerheid’ ‘De sociale zekerheid is een van de grootste kostenposten.

Daar kan veel op worden bespaard. En het ontslagrecht moet nu echt worden versoepeld. Dat bevordert de mobiliteit van mensen. Werkgevers durven nu vanwege allerlei regels vaak geen ouderen aan te nemen. Daardoor komen die bijna niet meer aan een baan. Dat kost de samenleving veel geld.

Versoepeling van de regels zorgt dat ouderen sneller aan werk komen. Dat is pas sociaal en levert direct geld op. Een

andere grote kostenpost is de gezondheidszorg. Ook daar zou je wat in kunnen zoeken. Bijvoorbeeld door gezond leven te bevorderen. Daar past een actiever beleid van werkgevers bij. Denk aan een jaarlijkse conditietest voor medewerkers.

En een daarop afgestemd programma. Zo bespaar je al veel geld. Je hoort stemmen opgaan om te snijden in de ontwik­ kelingshulp. Nou, daar ben ik echt niet voor. We hebben het zó goed hier met z’n allen. Daarmee zul je op korte termijn wellicht besparen, maar op de lange termijn is het voor niemand goed.’

Rob Banken / Banken Champignons / Elst

‘Hypotheekrenteaftrek’ ‘Om te beginnen zou ik naar de woningmarkt kijken. Daar zijn de nodige problemen. Bijvoorbeeld doordat mensen met een behoorlijk inkomen of een spaarpot in goedkope huur­ huizen wonen. Dat moet veranderen. Die huizen zijn niet voor hen bedoeld. Zij moeten doorstromen. Verder zou ik meteen starten met de afschaffing van de hypotheekrente­ aftrek. Iedereen houdt er al rekening mee dat dit moet gebeuren. Maar als het gebeurt, wél geleidelijk. En tegelijker­

24

moeder. Zij had een elektrisch karretje gekregen, maar maakte daar al snel geen gebruik meer van. Dat wagentje heeft nog drie jaar in een schuur gestaan. Doodzonde.’

‘We leven in een beschaafd land, dus je kunt niet in één keer alles terugdraaien. Maar je kunt ook niet maar zo doorgaan. Neem de sociale werkvoorziening. Daar moet geld bij. Dat kan toch niet de bedoeling zijn? Als het goedkoper is om die mensen thuis te laten zitten, dan is dat heel vervelend maar dan moeten we daar toch voor kiezen.’

FORUM #06/22.03.12

tijd moet het tarief van de inkomstenbelasting omlaag.

Het ontslagrecht moet aangepast, zodat mensen flexibeler kunnen worden ingezet. Ook daar is de tijd nu wel rijp voor.

En ik zou de verhoging van de pensioenleeftijd op zo kort mogelijke termijn invoeren. Maar ik weet ook een ding waar ik niet aan zou morrelen: de btw. Een btw-verhoging is wel een van de gemakkelijkste maatregelen om door te voeren.

Maar het is niet verstandig. Mensen houden de hand nu al op de knip. En ik denk dat we het met zo’n btw-verhoging alleen maar erger maken.’

vreemde ogen

‘Hier om kennis, niet als gunst’

Moim Hossain (30) Nationaliteit: Bengaalse Functie: r&d projectmanager bij BlueCielo ecm Solutions Hier sinds: 2008

‘In Bangladesh zat ik aan mijn limiet als soft­ wareontwikkelaar. Daarnaast wilde ik weg van de problemen in het land: de corruptie, de bu­ reaucratie, het niet naleven van regels. Eigenlijk wilde ik naar Boston, maar het regelen van een visum duurde vrij lang. Ondertussen kreeg ik het aanbod om voor langere tijd naar Nederland te komen. Eerder had ik al drie keer steeds voor drie maanden – de maximale periode met een werkvergunning – bij BlueCielo gewerkt.’

‘Nederland kan ook bureaucratisch zijn. Zo moest ik voor een bepaald formulier naar het stadhuis, terwijl ik dat formulier al had, maar dan twee maanden oud. Vervolgens moest ik het via kantoor doorsturen naar de ind (Immigratie- en Naturalisatiedienst; red.), die dezelfde database heeft als de gemeente. Ging het er dan om dat ik moest betalen voor dat ­formulier?’

‘De eerste keer in Nederland was het weer ­lelijk.

Het was december en ik moest echt wennen 25

aan de kou, die voelde pijnlijk aan. Ik wilde graag meer van het land zien, maar daar was het ge­ woon te koud voor. Ik was er wel nieuwsgierig naar hoe het is om in een kouder land te leven, want in Bangladesh is het gemiddeld 25 graden.’

‘Ik werk in een internationale omgeving, waar Engels de voertaal is. Bij de Volksuniversiteit heb ik twaalf lessen Nederlands gevolgd, maar dat was te schools. Ik leer meer Nederlands als ik het in winkels probeer te spreken. Het is wel goed om de taal te spreken, want an­ ders blijf je toch vaak buiten de discussie. Dat merk ik vooral als ik buiten Den Haag ben, op zoek naar mooie plekjes in bijvoorbeeld het noorden van Nederland. Het valt me dan op dat Nederlanders vriendelijk reageren als ik ze ­aanspreek, maar dat ze zelf niet zo snel op me af stappen.’

‘Van buitenlandse vrienden die bij kleinere be­ drijven werken, hoor ik wel eens dat zij anders FORUM #06/22.03.12

worden behandeld. Alsof ze blij moeten zijn dat ze daar mogen werken, terwijl ze die baan hebben vanwege hun vaardigheden, niet als gunst. Misschien heeft het ermee te maken dat Nederland nog niet zolang ervaring heeft met de komst van kennismigranten.’

‘Ik heb zelf geen negatieve ervaringen. Ook niet als moslim. Ik zie mezelf overigens meer als ag­ nost. Religie leidt tot gekke dingen, kijk maar naar wat er in Afghanistan gebeurt.’

‘Uiteindelijk ga ik terug naar Bangladesh. Ik mis vooral mijn ouders. En soms het eten. Maar dan ga ik naar een Indiaas restaurant hier of een Bengalees restaurant in Engeland. Heen, eten en weer terug.’  Tekst: Paul Scheer | Foto: Sam Rentmeester

achtergrond

Er blinkt goud

26

FORUM #06/22.03.12

in Londen...

27

achtergrond

Arcadis maakte deel uit van het team dat het Olympisch stadion neerzette

Terwijl Nederlandse atleten hard trainen om deze zomer in de prijzen te vallen tijdens de Olympische Spelen in Londen, hebben ondernemers hun medailles al binnen. Wat leveren die Olympische opdrachten op?

Tekst: Yolanda Bobeldijk Foto: Getty Images/ Barcroft Media

28

Trots zijn ze zeker, bij boomkwekerij Van den Berk. Het bedrijf uit Sint Oedenrode mag maar liefst 2.200 bomen leveren voor in het Olympisch Dorp in Londen. ‘Het is een van de grootste opdrachten die we ooit hebben gekregen’, weet Jan van Vechel, die bij het bedrijf verantwoordelijk is voor verkoop en advies voor Groot-Brittannië en Ierland.

Hoeveel het contract waard is, wil hij niet zeggen. ‘Maar zonder deze opdracht zouden we 5 tot 10 procent minder omzet hebben binnengehaald.’ En die omzet kan de boomkwekerij in deze economische tijden goed gebruiken.

De boomkwekerij is niet het enige Nederlandse bedrijf dat een Olympische opdracht heeft bemachtigd. Philips neemt een deel van de verlichting tijdens de Spelen voor zijn rekening, Heineken voorziet de toeschouwers van bier en Imtech is verantwoordelijk voor onder meer de klimaattechniek in het stadion en het Velodrome. bam Nuttall heeft de grondsanering van het Olympische terrein FORUM #06/22.03.12

gedaan en zal na afloop van de Spelen de herontwikkeling van het Olympisch Park voor zijn rekening nemen. Een opdracht ter waarde van 76 miljoen pond. Royal Haskoning is betrokken bij het ontwerp en milieuonderzoek van de Weymouth and Portland National Sailing Academy. En Arcadis maakt onderdeel uit van het team dat het Olympisch stadion heeft neergezet. Het bedrijf gaf onder meer advies over kostenmanagement.

britten eerst ‘Het Nederlandse bedrijfsleven is goed vertegenwoordigd op de ­Spelen’, zegt Bram van der Veen, handelsattaché bij de Nederlandse ambassade in Londen. Dat is een prestatie, aangezien de Britten er zeer op gebrand zijn dat de contracten voor de Spelen bij de eigen ondernemers terecht komen. Het leeuwendeel van de Olympische opdrachten, ongeveer 98 procent, is naar Britse bedrijven gegaan. Dit zijn zo’n veertienhonderd contracten, ter waarde van 6,4 miljard pond (op

London 2012

Nu verdienen aan Londen?

Er wordt in totaal zo’n 9 miljard pond in de Spelen geïnvesteerd door de Britten, 6,4 miljard daarvan gaat naar opdrachten voor private onderne­ mingen. Heel wat Nederlandse bedrijven zijn erin geslaagd opdrach­ ten binnen te slepen en te verdienen aan de Olympische Spelen in Londen.

Arcadis is adviseur bouw Olympisch Stadion, bam Nuttal doet de sloop en reiniging van het Olympisch terrein, de ontsluiting ervan en herontwikke­ ling van het Olympisch park na afloop van de Spelen. Heineken is de officiële bierleverancier en organisa­ tor van het Holland Heineken House.

Imtech heeft de duurzame technolo­ gie geleverd voor het Olympisch stadion, het Velodrome, verblijfs-

een totaalinvestering van zo’n 9 miljard pond in de Spelen). De cijfers zijn echter niet waterdicht. Britse bedrijven die contracten hebben bemachtigd, kunnen immers een deel van hun werk uitbesteden. ‘Daar kunnen Nederlandse bedrijven bijzitten’, aldus Van der Veen.

Daarnaast houdt de Britse Olympic Delivery Authority (oda), verantwoordelijk voor het aanbieden van de contracten, er in haar telling geen rekening mee waar het moederbedrijf gevestigd is. Zo wordt Heineken niet meegeteld als een Nederlands bedrijf. Heineken nam in 2008 een deel van het Scottish & Newcastle over waar de merken Strongbow, John Smith’s en Kronenbourg 1664 onder vallen. Aangezien deze Britse dochteronderneming, Heineken uk, de Olympische opdracht in de wacht heeft gesleept, wordt dit als een Britse deal aangemerkt. Hetzelfde geldt voor de opdrachten van bam Nuttall, Arcadis en Imtech.

29

gebouwen van sporters en officials, het Olympisch winkelcentrum Westfield Stratford City en de verkeersinfrastructuur van het Olympisch gebied. Daarnaast heeft Imtech ook gezorgd voor verbetering van de webtechnologie van de bbc met het oog op de Spelen.

Philips is verantwoordelijk voor de verlichting van de stadions, Royal Haskoning is betrokken bij het ontwerp en milieuonderzoek bij de Weymouth and Portland National Sailing Academy (wpnsa). Van den Berk boomkwekerij levert bomen voor het Olympisch Dorp en West 8 houdt zich bezig met de herontwik­ keling van Westfield Stratford City.

nederlandse buit De Nederlandse ambassade in Londen probeert momenteel in kaart te brengen wat de Nederlandse ‘buit’ is als het gaat om Olympische contracten. Al is dit volgens Van der Veen ‘heel lastig te achterhalen’. Ook omdat veel ondernemingen bewust uit de openbaarheid blijven en niet bekend maken dat ze Olympische opdrachten in de wacht hebben gesleept. Philips en ook een paar andere Nederlandse bedrijven zeggen hierover niet met de pers te kunnen spreken. Wie zaken doet met de Olympische autoriteiten in Londen is immers aan strikte regelgeving gebonden. Alleen bedrijven die betaald hebben voor marketingrechten, mogen hun betrokkenheid bij de Olympische Spelen kenbaar maken.

Als ondernemers niet mogen pronken met hun geleverde werkzaamheden, wat leveren deze Olympische opdrachten dan eigenlijk op? Voor veel bedrijven is de link naar een Spelen een belangrijk visitekaartje, zegt Van FORUM #06/22.03.12

Vechel. ‘We zijn zeer beperkt in wat we mogen, maar in vakbladen pikt men het toch wel op.’ Dat bevestigt ook John Gaffney, sector director Sport en Leisure bij Arcadis: ‘De Britse regering moedigt bedrijven juist aan om te vertellen wat ze doen bij de Olympische Spelen. Ook zonder reclame te maken is dit een geweldig project voor ons, waarmee we onze portfolio verbeteren.’

olympisch stempel Het prestige-element is niet de voornaamste reden voor bedrijven om bij de Spelen betrokken te zijn, aldus Diana Brack, handelsattaché bij de Nederlandse ambassade in Londen. ‘Als de contracten alleen die Olympische stempel zouden bieden, dan betwijfel ik of bedrijven wel voor deze opdrachten zouden kiezen.’ De omzet die het oplevert en de winst, is minstens zo belangrijk, beaamt Pieter Koenders, director group communications bij Imtech.

‘De contracten die wij met de Olympische Spelen hebben, zijn honderden miljoenen

achtergrond

En over zestien jaar in Nederland?

Of Nederland er in zal slagen de Olympische Spelen van 2028 binnen te halen, staat nog niet vast. In elk geval wordt er al jaren gewerkt aan plannen hiervoor. ‘De Olympische ambitie zorgt dat we ons blijven ontwikkelen en onze concur­ rentiepositie verstevigen’, zei Maria van der Hoeven, destijds minister van Economische Zaken, bij de start drie jaar geleden.

De beslissing van het Internationaal Olympisch Comité valt in 2021. Die van het kabinet over kandidaatstelling in 2016.

Dat de Nederlandse economie kan profiteren van de organisatie van de Olympische Spelen blijkt wel uit het Londense voorbeeld. Het leeuwendeel van de opdrachten gaat naar eigen bedrijven: dat levert werkgelegenheid op en voor de overheid extra belastinginkomsten.

euro’s waard. Natuurlijk maken we er winst op.’ Dit geldt ook voor Koninklijke bam groep en Arcadis. ‘Het is leuk dat de magie van de Spelen op ons afstraalt, maar daar gaat het uiteindelijk niet om’, stelt Arno Pronk van Koninklijke bam Groep. ‘We hebben een jaaromzet van 8 miljard, grote projecten als deze zijn van belang om de continuïteit te verzekeren.’ Over de winst doen Imtech, Arcadis en Koninklijke bam Groep geen uitspraken. Ook Heineken wil hier niets over kwijt. Nigel Pollard van Heineken uk kan enkel melden dat het een ‘geweldige zomer voor ons wordt’.

engelse show Er zijn ook Nederlandse bedrijven die bewust hebben afgezien van Olympische contracten.

De strenge veiligheidsregels en bijbehorende aansprakelijkheid (de beruchte Britse health & safety regelgeving) hebben sommige ondernemers afgeschrikt, weet Michiel van Deursen, directeur van de The Netherlands British 30

Volgens vorig jaar gedaan onderzoek zullen er tot 2015 jaarlijks 17.900 banen in Groot-Brittan­ nië bijkomen dankzij de Spelen. Ook zullen de consumentenuitgaven direct met 750 miljoen pond stijgen, verwachten de onderzoekers. Dat is bijna 20 procent meer dan consumenten in de zeven weken van de Spelen zouden uitgeven als die niet in Londen waren georganiseerd. Het onderzoek wijst ook uit dat het bbp direct met 1,14 miljard pond (totaal bbp 2011: 2,4 biljoen pond) stijgt en op de langere termijn met 5,1 miljard pond (tot 2015).

Chamber of Commerce. ‘Ik sprak laatst iemand van een bedrijf dat op het Olympisch terrein een voetgangersbrug zou maken. Die opdracht hebben ze voorbij laten gaan vanwege de Britse juristerij. Je moet voor enorme bedragen verzekerd zijn voor het feit dat iemand theoretisch gezien door zo’n bruggetje kan zakken. Daardoor ging de hele winst in rook op.’ Of omdat het uiteindelijk toch een Engelse show is. Van Deursen: ‘Je kunt als Nederlands bedrijf je producten of diensten aanbieden, maar daar gaat wel veel werk in zitten en dan is er vervolgens de wezenlijke kans dat de opdracht toch naar een Brit gaat.’

Dit overkwam Sander Douma, van Sander Douma Architecten uit Stompetoren. Douma werd door het bekende Londense architectenbureau Hopkins gevraagd om deel uit maken van het team dat een gooi zou doen naar de opdracht om de wielerbaan in het Velopark te ontwerpen. Het team hield een paar keer een presentatie in Londen en kwam als winnaar uit de bus. Maanden later kreeg Douma te FORUM #06/22.03.12

horen dat onder druk van de Britse wielerfederatie en het Londense Olympische comité toch werd besloten om voor een Britse architect te kiezen.

lokale ervaring De succesformule voor het bemachtigen van een opdracht bij de Olympische Spelen in Londen blijkt het hebben van voldoende kennis van de Britse markt. ‘De Engelse cultuur is zo substantieel anders, dat je eigenlijk alleen goed kunt opereren als je ervaring in het land hebt’, aldus Koenders (Imtech). ‘Alleen door lokaal goed ingevoerd te zijn en de regelgeving te kennen, kun je als bedrijf de opdracht tegen scherpe prijzen uitvoeren’, zegt ook Pronk (Koninklijke bam Groep). De grote Nederlandse winnaars van Olympische contracten zijn ook voornamelijk ondernemingen die al langer op de Britse markt actief zijn.

De huidige opdrachten bieden geen garantie voor de Spelen in Rio de Janeiro. ‘Dan moet je als bedrijf daar weer lokaal goed bekend zijn’,

jeroen poortvliet

London 2012

column scheer

Dresscode Op een persconferentie op het hoofdkwartier van de fnv bleek ik de enige te zijn met een stropdas. Nu kijk ik er niet van op dat vakbondsmensen en journalisten van de vrije pers geen das dragen; dat hoort nu eenmaal bij hun ‘uniform’. Maar zelfs de niet-vakbondsmannen achter de spreektafel hadden het bovenste knoopje van hun overhemd open.

Het werd nog erger. Voor mij boog een cameraman zich met zijn rug naar mij toe, zodat ik goed zicht had op een flink stuk van zijn onderbroek. Gelukkig geen bouwvakkerspleet, maar hier zat ik ook niet op te wachten. Het heet niet voor niks ondergoed. Dan maakt het mij niet uit of het van Björn Borg of van Zeeman is.

Vroeger zou ik daar wat van hebben gezegd: weet je dat je onderbroek te zien is? Tegenwoordig weet ik dat dit een dresscode is. Overge­ waaid uit de Amerikaanse hiphopscene, in het bijzonder de afdeling gangsterrap. Die heeft het idee weer overgenomen uit de gevangenis.

Daar mag je geen riem dragen in je broek, want daarmee kun je jezelf ophangen. Rappers gingen dat imiteren, want dat was natuurlijk wel stoer: net doen alsof je een gevangenisverleden hebt.

Het Nederlandse Imtech is onder meer verant­­woordelijk voor de klimaattechniek in het Velodrome

denkt Koenders. Pronk (bam): ‘Dat we het Olympisch Park hebben gesaneerd wil niet zeggen dat ineens alle deuren voor ons opengaan. Voor elke nieuwe opdracht moeten wij weer ons best doen’.

Bekend of niet bekend, wel of geen Britse dochteronderneming, geen enkel Nederlandse bedrijf had vooraf de garantie dat het een opdracht bij de Olympische Spelen in Londen in de wacht zou slepen. ‘We hebben heel veel voorwerk moeten doen’, vertelt boomkweker Van Vechel. ‘De selectieprocedure was zeer pittig. Er zijn heel wat manuren in gestopt. Maar je moet er wat voor over hebben om zo’n Olympisch contract binnen te slepen. It’s all in the game.’ 

Rare jongens, die Amerikanen. Maar het wordt pas echt belachelijk als spierwitte Nederlandse jongens die stijl overnemen. En als er speciaal broeken worden gemaakt voor deze dracht, met verlaagd kruis. Als ik zo’n homey passeer op straat, moet ik altijd de neiging onderdrukken hem te vragen naar het waarom van zijn kledingkeuze.

Waarschijnlijk krijg ik die vraag dan meteen terug. Waarom dat rare lapje stof om mijn nek? Dan zou ik moeten vertellen, zo weet ik na een blik op internet, dat in het oude Rome senatoren een sjaal gebruikten om hun stembanden warm te houden, en dat deze sjaal een symbool werd van status en macht. Generaals gingen ze om die reden ook dragen, waarna de rest van het leger volgde. Sol­ daten gebruikten de sjaal om bloed en zweet af te vegen, en hun neus te snuiten. Een slabbetje dus. Later is dat de das geworden zoals we die nu kennen.

In de praktijk loop ik daarom maar gniffelend door.

Paul Scheer

31

FORUM #06/22.03.12

buitenland

Export is de oplossing volgens Griekse ondernemers. ‘Het buitenland lijkt te vergeten dat tal van grote Griekse bedrijven al jaren succesvol internationaal opereren en concurreren’

Griekse ondernemers willen geen medelijden Het ene na het andere bedrijf gaat op de fles, de werkloosheid schiet omhoog en het einde van de crisis is nog niet in zicht. Maar Griekse ondernemers zijn vastberaden het tij te keren.

Tekst: Jessica Maas | Foto: Matt Cardy/Getty Images News Dankzij flinke aanbetalingen van trouwe afnemers – onder meer Nederlandse – kan Aggelike Geobres, directeur van Geobres Krenten & Rozijnen in het zuidelijke Nemea haar producten nog leveren. ‘Het zijn zware tijden, 70 procent van onze toeleveranciers is failliet.’ Haar personeel op kantoor – 25 man in totaal – werkt inmiddels parttime tegen een half salaris. ‘Zo hebben we tot op heden ontslag kunnen voorkomen.’

Er komt deze dagen weinig positief nieuws uit Griekenland. De cijfers liegen niet. Duizenden bedrijven – meer dan 68 duizend sinds 2010 – zijn over de kop gegaan en de werkloosheid is de eerste maanden van dit jaar naar 21 procent gestegen. Het tweede steunpakket van de Europese Unie en imf van 130 miljard euro betekent dat de Grieken de broekriem nog steviger zullen moeten aantrekken.

32

Maar de tijd van treuren is voorbij, zegt zakenvrouw Geobres. ‘We moeten produceren, concurreren, exporteren en niet leunen op hulp van overheid of Europese subsidies. Dat hebben we te lang gedaan.’

Die vastberadenheid is bij meer ondernemers te horen. Velen richten zich op het buitenland. Europa en buurland Turkije zijn in trek.

En niet zonder resultaat. Afgelopen jaar steeg de export al met 11 procent. Griekenland verandert. Dat is precies de boodschap van een groep Griekse ondernemers die een groot charmeoffensief zijn gestart. Onder de naam Give Greece a chance vragen ze met advertenties in Europese dagbladen aandacht voor de offers die de Grieken de afgelopen crisisjaren hebben gebracht. Het moet het negatieve imago van de ‘luie Griek die onderhouden wordt door Europa’ bijstellen.

FORUM #06/22.03.12

Volgens Joseph Hassid, economie professor aan de Piraes Universiteit in Athene, is de campagne een teken dat zaken daadwerkelijk beginnen te veranderen. ‘Eindelijk zien Griekse ondernemers in dat ze snel hun internationale concurrentiepositie moeten verbeteren en dat ze niet meer moeten rekenen op de overheid of banken voor snelle leningen.’

Ondernemer Mauro Urciuolo van het modemerk Maurizio is zich daar terdege van bewust. ‘Te lang hebben we in een virtuele realiteit geleefd, maar we zijn met een harde klap ontwaakt.’ Export is dé oplossing, stelt hij. ‘Maar eenvoudig is het niet, buitenlandse klanten zijn nu huiverig om met een Grieks bedrijf in zee te gaan. Niet gek, voor hen zijn we toch een onverantwoordelijk land, we moeten nu het tegendeel bewijzen.’ Het charme­offensief kan daar bij helpen. ‘Maar we hebben geen medelijden nodig.’

Dat vindt ook verkoopdirecteur Alexandros Delatolas van Eurodrip in Athene, een miljoenenbedrijf in irrigatiesystemen met ruim vijfhonderd man personeel, actief in 55 landen. ‘Er mankeert zeker wat aan het imago.

Het buitenland lijkt te vergeten dat tal van grote Griekse bedrijven, al jaren succesvol internationaal opereren én concurreren.’ 

rubrieksnaam

Ronde van Rosenthal Voorlichting langs hightechbedrijven over Europese betaalmarkt

jean pierre reijnen

Minister Uri Rosenthal van Buitenlandse Zaken bezocht op 13 maart samen met fme-voorzitter Ineke Dezentjé Hamming een aantal hightechbedrijven in de regio Eindhoven. Aanleiding is de nauwere samenwerking tussen bedrijfsleven en ambassades om via economische diplomatie de export te vergroten.

Een medewerker van KMWE geeft uitleg. Rechts naast hem Jos van Dinther (Nederlandse ambassade Zuid-Korea), Ineke Dezentjé Hamming (fme), minister Rosenthal (Buitenlandse Zaken) en Marc Evers (kmwe)

‘Ik heb vandaag uit de eerste hand gehoord dat onze posten een belangrijke rol kunnen spelen bij het helpen van Nederlandse bedrijven die internationaal willen ondernemen’, zei Rosenthal. ‘Bijzonder nuttig om hier met ondernemers op de werkvloer over te praten’, aldus de minister, die economische diplomatie tot een van zijn speerpunten rekent. fme-cwm heeft samen met de ministeries van Buitenlandse Zaken en van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie een stage opgezet voor een medewerker van de ambas­ sade in ­Zuid-Korea om zo de kansen voor de sector in deze groeimarkt te vergroten. ‘Onze ervaringen met deze proefstage zijn zeer positief’, aldus Dezentjé Hamming. ‘Het inten­ sieve contact met iemand van de ambassade heeft nieuwe kansen in kaart gebracht en bijgedragen aan wederzijds begrip. Wij hopen dat de ministers Rosenthal en Verhagen dit project uitbreiden naar meerdere sectoren en posten.’

33

FORUM #06/22.03.12

De interne Europese markt voor betalingsverkeer is in 2014 een feit. De gevolgen voor bedrijven worden op een rij gezet tijdens een informatiebijeenkomst, op 17 april in Den Haag.

Per 1 februari 2014 is er één Europese betaalmarkt, de Single Euro Payments Area (sepa). Vanaf dat moment gelden voor iedereen dezelfde Europese standaarden in het betalingsverkeer, de ­langere ­iban-bankrekeningnummers en de Europese ­standaarden voor girale overschrijvingen en auto­ matische incasso’s. Particulieren, maar ook bedrij­ ven moeten dan klaar zijn met de aanpassingen die de overgang vraagt. De informatiebijeenkomst van ­vno-ncw en mkb-Nederland in samen­werking met De Nederlandsche Bank is bedoeld om brancheorgani­saties en bedrijven daarbij behulpzaam te zijn.

De middagbijeenkomst in de Malietoren wordt afge­ sloten met een borrel. Aan de bijeenkomst zijn geen kosten verbonden. Informatie en aanmeldingen via Kitty Dellemijn, 070-3490374 of e-mail: dellemijn@vno-ncw.nl www.vno-ncw.nl

vereniging rubrieksnaam

personalia aandeelhouders moeten nog instemmen met de benoeming.

dunlop

Allard Bijlsma is per 1 maart benoemd tot nieuwe ceo Dunlop Protective Footwear (Hevea). Per

staalbankiers

Private Bank Staalbankiers heeft Pierre Huurman benoemd tot voorzitter van de directie.

Huurman is sinds 2000 werkzaam bij Staalbankiers. Hij volgt Peter de Ruijter op, die op eigen verzoek aftreedt als directievoorzitter.

Allard Bijlsma

Rob Frohn en Timo Huges zijn de nieuwe leden van de raad van commisarissen van het Havenbedrijf Rotterdam. Frohn is cfo bij AkzoNobel. Huges is al­ gemeen directeur van Koninklijke Bloemenveiling FloraHolland.

Ella van Lingen wordt per 1 augustus de nieuwe voorzitter van de raad van bestuur van zorgorganisatie Reinaerde. Zij is afkomstig van zorg- en diensten­ organisatie Vitras/cmd.

Paul Petersen is benoemd tot tweede directielid van de federa­ tie van technologiebranches fhi.

Hij zal zich, naast directeur Kees Groeneveld, gaan bezighouden met onder andere de dage­ lijkse leiding van het fhi-bureau.

Petersen was plaatsvervangend directeur.

Arcadis-topman Harrie Noy wordt per 22 mei commissaris bij bodemonderzoeker Fugro.

In mei 2013 wil de raad van commissarissen hem benoemen tot president-commissaris. De

dezelfde datum is Peter Traas toegetreden tot de raad van commissarissen, na het bedrijf de afgelopen vijftien jaar te hebben geleid.

Ella van Lingen

dufas

even voorstellen Branche: Dutch Fund and Asset Management Association (dufas) Algemeen directeur: Hans Janssen Daalen Aantal leden: Vijftig Lid van vno-ncw sinds: Juli 2011

Waar staat dufas voor? ‘dufas is de brancheorganisatie die de belangen behartigt van de vermogensbeheerders en beheerders van beleggingsfondsen in Nederland. Wij richten ons op het bevorderen van een optimaal ves­ tigingsklimaat voor onze leden. dufas vertegenwoordigt meer dan 95 procent van deze markt in Nederland. Een deel van de Europese lobby wordt vanuit ons kantoor in Brussel gedaan.’

Is ons vestigingsklimaat nog interessant voor uw leden?

‘Nederland is nog steeds interessant voor financiële instellingen.

Wij hebben een uitstekende infrastructuur met een goed adviseurap­ paraat. Ook de fiscale en juridische randvoorwaarden zijn hier prima geregeld. En ondanks af en toe wat discussies beschikt Nederland over een zeer stabiel politiek klimaat.’

34

reinaerde

Pierre Huurman

FORUM #06/22.03.12

Wilt u de gulden weer terug?

‘Vanuit het perspectief van asset management moeten we zeker niet terug naar de gulden. Nederland is maar een klein land, onze valuta is veel te klein om in een mondiale wereld goed te kunnen functioneren.

De euro heeft Nederland als een open markt economie en exportland enorm veel voordelen gebracht. Ik zie het ook niet zo snel gebeuren.’

Waar maakt u zich nu sterk voor?

‘We willen de transparantie in de financiële sector verbeteren.

Het voor de gewone burger begrijpelijker maken wat we allemaal doen en wat de kosten zijn van de producten. Op die manier kan de consument een eerlijke afweging maken. Daarnaast worden we overdonderd door een stroom aan nieuwe regelgeving. Niet alleen uit Nederland, maar ook uit Europa en zelfs uit andere werelddelen. De regelgever schiet soms door in de nieuwe maatregelen die worden ge­ troffen. Bovendien heeft die regelgeving heeft een enorme lastendruk tot gevolg. Een voorbeeld daarvan is de Financial Transaction Tax. Bent u onder andere daarom lid van vno-ncw geworden?

‘Dat klopt. Daarnaast hopen wij te kunnen profiteren van de kracht van de belangenbehartiging. Ook de expertise van vno-ncw en de mogelijkheid om samen te kunnen brainstormen waren voor ons redenen om lid te worden.’ www.dufas.nl

rubrieksnaam

Het algemeen bestuur van VNONCW heeft sinds 15 februari een nieuw lid in de persoon van Ronel Dielissen-Kleinjans. Zij is di­ recteur van betonmortelprodu­ cent Mebin en voorzitter van de Vereniging van Ondernemingen van Betonmortelfabrikanten in Nederland (VOBN). Ze volgt Willem-Jan Boer op.

Remko Kruithof, directeur public affairs & communicatie Benelux van Esso Nederland, versterkt per 23 februari het algemeen bestuur van VNO-NCW. Hij volgt namens Esso Nederland Henk Benne op. esso nederland

De vraag naar Nederlandse producten en ­diensten voor de sportmarkt groeit wereldwijd.

EnTekst speciale portal moet de positie van ons land url in de miljardenmarkt helpen uitbouwen.

Nederlandse multinationals, en in toene­ mende mate mkb-bedrijven, worden gezocht vanwege hun kennis en kunde op sportgebied.

HollandSportsIndustry.com, een initiatief van Orange Sports Forum (osf) en brancheorganisa­ tie fme-cwm, heeft als doel vraag en aanbod van producten en diensten voor de sportmarkt bij elkaar te brengen. www.fme.nl

Nieuwe bestuurs­leden vno-ncw

mebin

Kop

sportportal open

Remko Kruithof

minder kooldioxide Ronel Dielissen-Kleinjans

Vrouwelijk toptalent bijeen talent naar de top

Zuinige auto’s zijn nog steeds in. Zeker ook in ons land. Dit meldt de bovag. De brancheorganisatie leidt dat af uit de ontwikkeling van de gemiddelde kooldioxide-uitstoot van nieuwe auto’s. Gemeten over heel Europa ging de co2-uitstoot vorig jaar met 3,4 procent omlaag naar 136,1 gram per kilometer. Met een score van 126,2 gram staat Nederland na Portugal tweede op de ranglijst.

Ook in België, Denemarken, Frankrijk, Ierland en Italië ligt de gemiddelde co2-uitstoot onder de grens van 130 gram per kilometer. Alleen de Zwitsers komen nog boven 150 gram. www.bovag.nl

variabele bijtelling Het ministerie van Financiën onderzoekt de haal­ baarheid van een fiscale bijtellingregeling waarin de hoogte van de bijtelling afhankelijk is van het aantal privékilometers. Dit tot tevredenheid van de brancheorganisatie van autoleasemaat­ schappijen vna. De organisatie vindt de variabele bijtelling eerlijker. Bovendien zou het zakelijke automobilisten verleiden om bewuster om te gaan met hun mobiliteit. Het beoogde regime zou in 2013 moeten ingaan voor bestelauto’s van de zaak en het jaar daarna voor personenauto’s van de zaak. www.vna-lease.nl

35

Prinses Máxima in gesprek met enkele vrouwen. Rechts van haar oud-minister Sybilla Dekker, voorzitter van de stichting Talent naar de Top en Pauline van der Meer-Mohr, bestuursvoorzitter van de Erasmus universiteit Rotterdam

Prominente vrouwelijke rolmodellen ontmoetten elkaar tijdens een ontbijt van Stichting Talent naar de Top. Dat gebeurde tijdens Internationale Vrouwendag, op 8 maart in Den Haag. De topvrouwen kwamen op uitnodiging van de stichting bijeen om aan te tonen dat er in Nederland wel degelijk veel vrouwelijk toptalent is. Het ontbijt had het centrale thema ‘rolmodelschap’. Sprekers reageerden op de vaak gehoorde kritiek dat in Nederland vrouwelijk talent voor topfuncties schaars of niet zichtbaar is. Prinses Máxima was special guest.

FORUM #06/22.03.12

vereniging rubrieksnaam

Chemie werft toptalent met extra beurs Veelbelovende chemiestudenten aan de Universiteit Utrecht maken vanaf studiejaar 2012-2013 kans op een maandelijkse toelage van 500 euro. Het jaar daarna wordt dit beurzenstelsel landelijk ingevoerd.

De beurs is een initiatief van de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (vnci). Het gaat om een gift bovenop de studiefinanciering, bedoeld om te laten zien dat chemie kansen biedt voor excellente studenten.

De chemische industrie en de universiteiten hopen met het initiatief de instroom van jongeren te bevorderen: eerst naar een studie en vervolgens naar een baan in de chemiesector. Acties zoals deze zijn volgens

de initiatiefnemers nodig vanwege het ver­ wachte tekort aan bèta’s en technici, onder meer door de vergrijzing.

Voor de Topsectorchemiebeurs komen vol­ gend studiejaar maximaal vijf leerlingen in aanmerking die aan de Universiteit Utrecht gaan studeren. Vanaf studiejaar 2013-2014 maken maximaal zestig eerstejaars studen­ ten kans op de beurs. Voorwaarde is dat zij een chemiegerelateerde opleiding volgen aan een universiteit of hbo-instelling. De bedrijven die de toelage beschikbaar stel­ len, verzorgen de selectie. www.vnci.nl

Veel storingen in energienet door graafschade Nederlandse huishoudens hadden in 2011 door storingen gemiddeld 23 minuten geen stroom en 43 seconden geen gas. Volgens Netbeheer Nederland kwamen veel storingen door graafwerk.

De betrouwbaarheid van het Nederlandse elektriciteitsnet is verbeterd ten opzichte van het vijfjaarlijks storingsgemiddelde van 30 minuten. Dit blijkt uit de jaarcijfers over gas- en stroomonderbrekingen van Netbeheer Nederland. Voor gas ligt de onderbrekingsduur 13 seconden boven het vijfjaarlijkse gemiddelde. Dit als gevolg van enkele incidentele grote storingen.

De betrouwbaarheid van de elektriciteitslevering in Nederland is hoog in vergelijking met andere landen, blijkt uit cijfers van Europese toezichthouders. De gemiddelde beschik­ baarheid van elektriciteit nadert 100 procent. In de meeste andere Europese landen is de stroomuitval per huishouden al gauw meer dan twee keer zo hoog als in Nederland. De afgelopen jaren had een huishouden in Duitsland gemiddeld 40 minuten geen stroom, in Frankrijk 70 minuten en in Engeland anderhalf uur.

De belangrijkste oorzaak van stroom- en gasonderbrekingen is nog steeds graafwerk. In 2011 werd dik een kwart van alle storingen op het energienet veroorzaakt door graafscha­ de. Dit ondanks de invoering van nieuwe wetgeving gericht op een vermindering van het aantal graafincidenten. De netbeheerders willen de komende jaren investeren in nieuwe technologie zoals storingssensoren. Die moet het mogelijk maken storingen sneller te traceren en zo de duur en omvang ervan te verkleinen. www.netbeheernederland.nl

36

FORUM #06/22.03.12

tegen verschraling Het Nederlandse assortiment snijbloemen verschraalt in hoog tempo, doordat kleinere exclusieve soorten het dreigen af te leggen tegen bulkproducten. Dit meldt branchevereniging vgb.

Vertegenwoordigers van alle schakels in de keten willen samen die ontwikkeling stoppen.

Zij vrezen dat het wegvallen van de smaakmakers in het pakket leidt tot een ondermijning van de Nederlandse positie op de wereldmarkt. In een manifest roepen veredelaars, telers, groothande­ laren en bloemisten alle ketenpartijen op mee te denken over behoud van het totale assortiment en al ontstane schade te herstellen. www.vgb.nl

forse groei De Europese leasemarkt is in 2011 met 7,3 ­procent gegroeid in vergelijking met 2010.

Dit meldt brancheorganisatie nvl Lease op basis van voorlopige cijfers van Leaseurope. De NoordEuropese landen deden het beduidend beter dan de Zuid-Europese landen. Nederland was een van de uitschieters. Dankzij een sterk vierde ­kwartaal groeide de Nederlandse leasemarkt met 16 ­procent tot een totaal volume van iets meer dan 4 miljard euro. www.nvl-lease.nl

onterechte onrust Apothekersorganisatie knmp maakt patiënten on­ nodig ongerust, vindt Zorgverzekeraars Nederland (zn). De brancheorganisatie doelt op onderzoek van de knmp naar de knelpunten bij de invoe­ ring van vrije prijzen voor farmaceutische zorg.

Volgens zn hebben veel van de knelpunten in het onderzoek niets te maken met de invoering van vrije prijzen, maar veel meer met het preferentie­ beleid. Kijkend naar de conclusies van het rapport heeft de organisatie de indruk dat de knmp zich vooral daar tegen verzet. En dat terwijl het beleid gericht op het drukken van de kosten van medi­ cijnen de afgelopen jaren heeft gezorgd voor een besparing van miljarden aan zorgpremies. www.zn.nl

rubrieksnaam

agenda vno-ncw West

vno-ncw Midden

18/4 jno

3/4

26/3 Bouwpower Zuid-Holland

22/3 Valleiregio

Inleiding Pieter Paul Verheggen

Entrepreneurial Lectures

Denken in kansen en daadkracht

In debat met werknemers

Kijk voor meer informatie op

3/4 Zeeland

27/3 Noordwest-Holland

van de toekomst

www.vno-ncwnoord.nl

Ledenvergadering

Bezoek Tweede Coentunnel

27/3 Noordoost-Overijssel

28/3 Rijnland

Nieuwe-Leden-Ontbijt

bzw

Kick-off kleinschalige

28/3 Utrecht

22/3 Moerdijk

sche ontwikkelingen in de regio

­werkgeverstafels

Bedrijfsbezoek kwr Watercycle

Bijeenkomst Duurzaamheid

12/4 bzw, vno-ncw en ­mkb-Nederland

29/3 Drechtsteden

Research Institute

in de praktijk

Netwerkbijeenkomst Groen

Broodje it

29/3 IJsseldelta

22/3 hrm-groepen

­Ondernemen

2/4 Westland-Delfland

Themabijeenkomst Beveiliging van

Symposium: Dwarsdenken werkt

13/4 Bergen op Zoom

Voorzitterswisseling en visie Flora-

bedrijfsgegevens

28/3 Helmond

Jaarlijkse culinaire ontmoeting

Holland op tuinbouw

17/4 Midden, vno-ncw

Lunchbijeenkomst Sociaal-econo­

18/4 Eindhoven

3/4 Den Haag

en mkb-Nederland

mische ontwikkelingen in de regio

Tour d’Horizon

Bezoek aan Nederlands Forensisch

Netwerkbijeenkomst

Spreker is Niek Jan van Kesteren,

Kijk voor meer informatie op

Instituut

Groen Ondernemen

­algemeen directeur vno-ncw

www.bzw.nl

5/4 Drechtsteden

Kijk voor meer informatie op

Bezoek aan bouwlocatie Energiehuis

www.vno-ncwmidden.nl

Regiobijeenkomst Sociaal-economi-

jeroen poortvliet

11/4 Amsterdam

11/4 West-Brabant

lwv 22/3 Noord-Limburg

Breaking News - Hoe te handelen en

vno-ncw Noord

hoe bereid je je erop voor?

22/3

27/3

12/4 Oostland

Voorlichtingsbijeenkomst

Voorlichtingsbijeenkomst

Bijeenkomst over Het Brein

­Werkkostenregeling

­werkkostenregeling

18/4

27/3

Niek Jan van Kesteren

Kijk voor meer informatie op

Voorlichtingsbijeenkomst actualiteit

Bedrijfsbezoek vec Drachten

30/3 Roosendaal, Moerdijk

www.lwv.nl

Pensioenakkoord

3/4

en Bergen op Zoom

Kijk voor meer informatie op

Algemene Ledenvergadering

Theateravond Vertellingen over

www.vno-ncwwest.nl

en Meet the Chairmen

1001 nacht

lwv-Tefaf

‘Minister neemt veiligheid landbouwverkeer niet serieus’ ‘Het kan de Haagse politiek niet schelen hoe het landbouwverkeer in Nederland wordt geregeld.’ Dat zei directeur Jan Maris van cumela Nederland begin maart in reactie op de plannen voor een trekkerrijbewijs.

‘Verkeersminister Schultz informeerde onlangs de Kamer over haar plannen met het trekkerrijbewijs, het zogenoemde T-rijbewijs. ‘Het enige positieve bericht betreft de streefdatum van invoering: 1 januari 2014. Voor het overige getuigt de brief van minachting voor de veilig­ heid van het landbouw- en bouwverkeer’, aldus Maris. Motorvoertuigen met beperkte snelheid (mmbs) worden uitgezonderd van een rijbewijs­ plicht. Dus ook grote zelfrijdende oogstmachines en grondverzetmate­ rieel. En dat zijn voertuigen met een veel grotere impact dan de gewone

37

FORUM #06/22.03.12

trekker. Ander punt van kritiek is dat het examen voor het T-rijbewijs uitgaat van een deelname aan het verkeer met een maximumsnelheid van 25 kilometer per uur. ‘Dat staat haaks op de verkeerspraktijk die is afgestemd op de Europese norm die uitgaat van een constructie­ bepaalde snelheid van 40 kilometer per uur.’ De directeur van cumela Nederland hoopt dat minister Schultz de inhoud van het T-rijbewijs afstemt met de belanghebbende organisaties om te komen tot ‘een goed afgewogen en herkenbaar pakket van eisen.’ www.cumela.nl

vereniging rubrieksnaam

even bellen met…

uneto-vni

Eef Smits, initiatiefnemer installatiebedrijvenbeurs.nl Ondernemers die hun installatiebedrijf willen verkopen, kunnen dat sinds 8 maart doen via een bemiddelingswebsite. Anoniem, zodat de bedrijfsvoering niet wordt geschaad.

‘Het appeltje voor de dorst van veel ondernemers wordt rimpelig’, zegt Eef Smits, regiomanager bij Uneto-vni en initiatiefnemer van de website.

Is zo’n website nodig?

‘We merken dat de generatie babyboomers die nu langzamerhand met pensioen gaat moeilijk overnamepartners kan vinden. In de jaren zestig en zeventig was het gebruikelijk dat één van de kinderen het bedrijf van vader overnam. Dat automatisme is over. Management buyouts en buyins zijn er altijd geweest en die blijven. Maar vooral kleinere bedrij­ ven hebben moeite om mensen te vinden voor een overname.’

Waarom is dat een probleem?

‘Die bedrijven hebben personeel. Vaak werken die mensen er al heel lang.

Je ziet dan dat veel ondernemers te lang doorwerken uit een verantwoor­ delijkheidsgevoel voor de werkgelegenheid van die werknemers.’

En het is hun pensioenvoorziening?

‘Precies, het bedrijf is hun appeltje voor de dorst. Dat appeltje is de

laatste jaren door de crisis al behoorlijk ingedroogd. Daarbij komt dat veel eigenaren een onrealistisch beeld hebben van de waarde van hun bedrijf. Die zit ook in reserves en onroerend goed. Goodwill is sowieso heel moeilijk te bepalen, de meeste boekhoudbureaus hebben daar geen zicht op. Kortom ze rekenen zich snel rijk.’

Maakt u het grote bedrijven niet makkelijk om de kleintjes weg te kopen?

‘Dat denk ik niet. De groten hebben altijd bedrijven kunnen vinden.

Omgekeerd zou wel eens eerder het geval kunnen zijn. Kleinere ondernemers die een bedrijf in een andere regio willen overnemen of mensen die door overname voor zichzelf willen beginnen, hebben nu een goed startpunt.’

Is er massale belangstelling?

‘Daar valt nog niets over te zeggen. Bij de lancering van de website waren 170 mensen aanwezig. Dat geeft volgens mij wel aan dat er veel belangstelling voor is. Op basis van de mutaties uit ons ledenbestand zou ik zeggen dat er jaarlijks zo’n honderd tot 150 bedrijven overname­ kandidaat zijn.’

Wat schiet Uneto-vni hiermee op?

‘Op zich niets, het levert geen geld op. Dit is waar we voor zijn als be­ langenbehartiger. En uiteindelijk is elk bedrijf dat we overeind kunnen houden een mogelijk lid van onze vereniging.’ www.installatiebedrijvenbeurs.nl

‘Fraude met premiegeld is onacceptabel’ Het Kenniscentrum fraudebeheersing is het nieuwste initiatief tegen zorgfraude. Initiatiefnemer Zorgverzekeraars Nederland (ZN) hoopt hierdoor misbruik van premiegeld van verzekerden te voorkomen.

‘Het is onacceptabel dat premiegeld van verzekerden dat voor zorg is bedoeld, wegvloeit naar fraudeurs’, aldus ZN-voorzitter André Rouvoet, bij de start van het kenniscentrum. Een krachtige aanpak samen met alle partners is volgens hem van groot belang. ‘Het kenniscentrum speelt hierin een nieuwe en cruciale rol.’

Zorgverzekeraars kunnen bij het kenniscentrum terecht met signalen van fraude. Het kenniscentrum geeft fraude gepleegd door zorg­ aanbieders, door aan de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Fraude door verzekerden, medewerkers van zorgverzekeraars of derden komt via het centrum terecht bij het Verbond van Verzekeraars. En als dat nodig is worden zaken doorgespeeld naar de verantwoordelijke opsporingsinstanties.

38

FORUM #06/22.03.12

Het kenniscentrum speelt ook een belangrijke ondersteunende rol bij het tegengaan van fraude. Zo zorgt het centrum voor spiegelinforma­ tie, trendrapportages, producten en opleidingen die aansluiten bij het fraudebeleid van zorgverzekeraars. Het centrum heeft daarnaast een nieuws- en voorlichtingsfunctie. Bijvoorbeeld waar het gaat om de vergroting van het fraudebewustzijn van zorgaanbieders.

De zorgverzekeraars werken binnen het kenniscentrum samen met on­ der meer de Nederlandse Zorgautoriteit, het Verbond van Verzekeraars, opsporingsinstanties, de Inspectie voor de Gezondheidszorg, het minis­ terie van vws, het College voor zorgverzekeringen, brancheorganisaties, zorgaanbieders en patiënten- en consumentenverenigingen. www.zn.nl

rubrieksnaam

actie voor lage btw Kop

Installatiebranche wil einde aan negatief imago

Het lage btw-tarief voor arbeidsintensief werk moet blijven. Dat stelt fosag-noa in een brandbrief aan minister Verhagen van el&i. De Tekst organisatie wijst er op dat schilders en stukadoors url samen met de bouw in zeer zwaar weer zitten. En dat zij een btw-verhoging er echt niet bij kunnen hebben. Dat leidt tot hogere kosten, banenverlies en een groei van zwartwerk. Los daarvan wijst fosag-noa er op dat het lage tarief van 6 procent pas sinds 2009 permanent is. De organisatie vindt dat ondernemers wel moeten kunnen rekenen op een betrouwbaar beleid dat niet hapsnap verandert. www.fosag.nl

De installatiebranche heeft een personeelsprobleem. Marcel Engels, voorzitter van Uneto-vni, verwacht dat er binnenkort al vijftienduizend vakmensen te weinig zijn om het beschikbare werk te kunnen uitvoeren.

beste praktijkopleider Sam Nierop is winnaar van de verkiezing Beste praktijkopleider 2011. Hij was door Kenniscentrum sh&m voorgedragen na het winnen van de verkiezing in de hout- en meubelbranche. Nierop is praktijkopleider bij cbm-lid De Esdoorn, een bedrijf gespecialiseerd in de productie van houten kindermeubilair. De jury vindt Nierop de beste praktijkopleider omdat hij een natuurtalent is met een hart voor opleiden. Zijn ambitieuze houding en de energie die hij op zijn leerlingen overbrengt maakt hem volgens de jury tot voorbeeld én am­ bassadeur voor alle jonge werknemers die de stap naar het praktijkopleiderschap willen maken. www.cbm.nl

onderzoek anders Een effectiever, veiliger en doeltreffender inzet van bestaande geneesmiddelen. Dat is het doel van het nieuwe onderzoeksprogramma Goed Gebruik Geneesmiddelen. Het programma brengt onderzoeksprogramma’s op het vlak van genees­ middelen onder één dak. Het ministerie van vws investeert de komende drie jaar jaarlijks 3 miljoen euro extra in het programma. De mogelijkheid van samenwerking tussen publieke en private partijen staat centraal, evenals de toepasbaarheid van geneesmiddelen in de praktijk van alledag. www.nefarma.nl

39

Engels vreest dat de tekorten aan jonge vakmensen de komende jaren alleen maar verder oplopen. En dat komt slecht uit, want er zijn extra mensen nodig om de uitdagingen van de branche, zoals energiebesparing en duurzaamheid, waar te kunnen maken. ‘De installatiebranche doet er alles aan om werknemers aan te trekken, maar wij zijn niet de enige sector die jonge mensen probeert binnen te halen.

Er ontstaat nu een enorme concurrentie

tussen branches.’

Volgens Engels bestaat er in Nederland een verkeerd beeld van de beroepen in de in­ stallatiebranche. Veel gehoorde vooroorde­ len zijn dat het gaat om zwaar en vuil werk en dat er onvoldoende carrièreperspectief is. Daarnaast denkt men dat een baan als installateur of monteur eenzijdig is. Hij vindt dat deze beeldvorming volstrekt niet strookt met de werkelijkheid. ‘De instal­ latiebranche is een hightech sector, met volop carrièrekansen. Een keuze voor een loopbaan in deze branche is bijna synoniem met een baangarantie.’ www.uneto-vni.nl

Verbond blij met steun voor provisieverbod Het Verbond van Verzekeraars is blij dat de Tweede Kamer unaniem achter het plan van minister De Jager van Financiën staat om een provisieverbod in te voeren.

Op 1 januari moet het verbod een feit zijn.

De brancheorganisatie heeft sinds 2010 geijverd voor een provisieverbod voor complexe en impactvolle producten, in de overtuiging dat dit leidt tot zuiverder verhoudingen in de verzekeringssector. Het idee is dat het klantbelang voorop komt te staan en de rollen van verzekeraar en tussenpersoon worden ontvlochten. Onafhankelijke adviseurs worden vanaf 1 januari uitsluitend nog betaald door de klant.

Het Verbond van Verzekeraars spreekt van een fundamentele stelselwijziging. Met het provisieverbod komt een einde aan een systeem dat tientallen jaren de verhoudingen in de financiële sector bepaalde. ‘Verkeerde verkoopprikkels’ bij beleggingsverzekeringen in de jaren negentig waren voor het Verbond aanleiding om dit systeem op de schop te willen nemen.

De sector is tevreden dat verzekeraars die rechtstreeks zaken doen met de klant, de zoge­ noemde direct writers, geen aparte adviesfactuur hoeven te sturen, maar kunnen volstaan met het vermelden van advieskosten op de bestaande nota. Voorop staat volgens het Verbond dat het voor de klant straks glashelder is met welk type adviseur hij te maken heeft: een onafhankelijk adviseur of een adviseur in dienst van een verzekeraar. www.verzekeraars.org

FORUM #06/22.03.12

vereniging rubrieksnaam

de prijs vnu exhibitions europe

esef Awards 2012

Narelis de Kaster van vnu Exhibitions Europe reikte de prijs, een bos bloemen en een certificaat uit aan Jeroen Wikkers (Pezy Product Innovation) en Ger Stappers (managing director vdl Parree)

Winnaar… …Producent vdl Parree en productontwerp- en ontwikkel­ bureau Pezy Product Innovation met de Quinny Yezz buggy, een wandelwagentje voor peuters.

Beloond met… …De esef Award 2012 voor meest innovatieve materiaal­ toepassing. De jury lette bij de beoordeling sterk op de uitwerking van de verschillende ideeën en in hoeverre een nieuw product inspeelt op de wensen uit de markt. De jury bestond uit afgevaardigden van onder andere fme-cwe, Universiteit Twente, tu Delft en de Nederlandse Unie van Uitvinders.

Uitgereikt tijdens… …De tweejaarlijkse esef-beurs in Utrecht van 13 tot 16 maart. esef is in de Benelux de belangrijkste vakbeurs voor toelevering, uitbe­ steding & engineering..

Hij is daardoor lichter dan de bestaande buggy’s met frames van aluminium en staal. De beide bedrijven passen een extreem sterke en relatief nieuwe kunst­ stof toe, waarin met gasinjectie een extra materiaalbesparing is bereikt. Door het inklapmecha­ nisme is de Quinny Yezz compact en kan met een draagband over de schouder worden gedragen.

Juryoordeel… …’In een markt, die wordt gedo­ mineerd door een groot aanbod uit China, onderscheiden de ont­ werpers zich met een uiterst licht model, dat makkelijk inklapbaar is en dat door de trendy look de doelgroep zeker aan zal spreken.

Met de briljante toepassing van sterk kunststofmateriaal geven ontwerper en producent concur­ rentie het nakijken. Daarbij wordt de Quinny Yezz volledig in eigen land geproduceerd, vanwege het zeer kritische spuitgietproces.’

Reden… …De Quinny Yezz is ‘s werelds eerste volledig kunststof buggy.

40

FORUM #06/22.03.12

Pensioenactualiteiten op rij gezet De recente ontwikkelingen op het gebied van pensioenen staan centraal tijdens een aantal voorlichtingsbijeenkomsten van vnoncw, mkb-Nederland, de aangesloten regionale verenigingen en de awvn.

Tot de onderwerpen die aan de orde komen behoren de stand van zaken rond het Pensioenakkoord, de noodzaak om tot andere pensioenrege­ lingen te komen en de praktijk van de totstandkoming van pensioenre­ gelingen. De middagbijeenkomsten lopen van 15.00 tot 18.00 uur met aansluitend een aperitief. Er is een keuze uit vijf locaties: Malietoren, Den Haag 18 april Golden Tulip Tjaarda, Oranjewoud 26 april Conferentiehotel Guldenberg, Helvoirt 8 mei Hotel De Bilderberg, Oosterbeek 9 mei Kasteel Daelenbroeck, Herkenbosch 10 mei De toegangsprijs is vastgesteld op 55 euro, exclusief btw. Inlichtingen en aanmeldingen bij Kitty Dellemijn, 070 349 0374 of e-mail dellemijn@vno-ncw.nl www.vno-ncw.nl

‘Er bestaat geen gelijk speelveld op Funda’ Woningwebsite Funda heeft zo’n groot marktaandeel dat zij daarmee de sterk geconcentreerde markt van woningsites dicteert, stelt de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) in haar marktscan woningmarkt. vbo Makelaar hoopt dat hier nu eindelijk verandering in komt.

Als grootaandeelhouder geniet makelaarsorganisatie nvm op Funda een voorkeursbehandeling. De consument is daarvan volgens vbo Makelaar uiteindelijk de dupe. De voorkeursbehandeling resulteert namelijk in een scheve en onvolledige informatieverstrekking over het woningaan­ bod met gebrekkige prijsvorming in de markt tot gevolg. De marktver­ storing werkt zover door dat zelfs de taxatiemarkt en prijsonderhande­ lingen over woningen worden verstoord.

Hans van der Ploeg, directeur vbo Makelaar wijst op de unieke positie die Funda inneemt. Van de huizenverkopers geeft 79 procent de voor­ keur aan die website om hun advertentie te plaatsen, 66 procent van de kopers heeft er hun woning gevonden. Door het meerderheidsbelang van de nvm komt het aanbod van de klanten van niet-nvm-makelaars op de tweede plaats. Hij hoopt dat de nvm de aanbeveling van de NMa overneemt om alsnog een gelijk speelveld op Funda te creëren voor al het woningaanbod. www.vbo.nl

groen goed

Groen geflest bedrijf: Coca-Cola innovatie: Plantaardige fles Hij moet in het donker te herkennen zijn, zelfs als hij breekt. Dat waren de eisen in de oorspron­ kelijke ontwerpopdracht voor de iconische ­Coca-Colafles. Sinds kort is daar de doelstelling bijgekomen dat de kunststof pet-fles in 2020 helemaal plantaardig is. De frisdrankgigant werkt daarvoor sinds vorig jaar ook samen met het Nederlandse bedrijf Avantium.

Zoals zo vaak heeft de duurzaamheidgedachte van Coca-Cola ook een kostenkantje. Polyethy­ leentereftalaat (pet) wordt doorgaans gemaakt van aardolie. Dat wordt er niet goedkoper op; het loont dus om daar een vervanging voor te hebben.

‘Door het gebruik van materiaal gemaakt van planten worden we minder afhankelijk van fossiele brandstoffen’, zegt John Brands, algemeen directeur Coca-Cola Enterprises Nederland.

‘En we laten een kleinere ecologische voetafdruk achter, waarmee we bijdragen aan een duur­ zamere aarde.’

De flessen van Coca-Cola zijn al recyclebaar en het bedrijf heeft sinds 2009 flessen op de markt die deels plantaardig zijn, de PlantBottle. ­Coca-Cola schat dat het gebruik van de ­PlantBottle de uitstoot van co2 met ruim 200.000 ton heeft verminderd.

De halveliterfles Coca-Cola bestaat nu voor ongeveer een kwart uit plantenmateriaal. Dat moet dus naar 100 procent. Je zou zeggen, een kwestie van meer groen plastic in de flessenma­ chine en traditioneel materiaal er uit. Maar dat gaat niet zomaar, zegt John Brands. Plantaardig plastic heeft niet dezelfde eigenschappen als traditioneel pet, dat taai is en vrijwel onbreekbaar.

Brands: ‘De fles moet aan alle kwaliteitseisen voldoen én op grote schaal te produceren zijn.

Dat maakt het niet eenvoudig.’

Tekst: Remko Ebbers Foto: Maxim Kalmykov/Shutterstock

41

FORUM #06/22.03.12

rubrieksnaam portret

coen van oostrom

‘wat zou freddy heineken doen?’

Coen van Oostrom is het boegbeeld van duurzaam ontwikkelen. Zijn vastgoedbedrijf ovg is daarin absolute trendsetter. En Van Oostrom meent het. Hij heeft een prijzige sportwagen, maar wel een elektrische.

Boven alles is hij ondernemer. ‘Ik wil wel iets opbouwen.’

Tekst: Remko Ebbers | Foto’s: Erik van der Burgt

Het is voor een vastgoedontwikkelaar als Coen van Oostrom een fijn gevoel dat hij uitkijkt op zijn eigen projecten. ‘Daar staat de Maastoren, die wij hebben ontwikkeld, en het pand dat hiernaast in aanbouw is, is mede onze ontwikkeling. In die blokken herontwikkeling die je iets verderop ziet, zitten ook panden waar wij bij betrokken zijn geweest.’ De bovenste verdieping van het kantoorgebouw Las Palmas aan de Maas, licht met veel glas en open ruimtes en herontwikkeld door Van Oostroms ovg, kijkt aan alle kanten uit op eigen werk.

Van Oostrom wordt een vastgoedman ‘nieuwe stijl’ genoemd door zijn branchegenoten. Iemand die zich een beetje buiten de gebruikelijke netwerken beweegt. Vastgoedontwikkelaars van de oude school hebben een lap grond waar ze een bestemming voor zoeken, Van Oostroms ovg doet het andersom: hij ontwikkelt plannen en zoekt daar een locatie bij. Noodgedwongen zo begonnen omdat het prille ovg wel ideeën kon leveren, maar geen grond in bezit had.

‘Ik heb een grote ambitie om een succesvol bedrijf te bouwen. Dat ik dat in vastgoed doe, is toeval’, meent Van Oostrom. ‘In mijn studietijd deed ik de administratie van iemand die een paar panden verhuurde.

Al gauw dacht ik: dit zou ik voor mezelf moeten doen. En als ik een kans zie, stop ik met nadenken en kom ik in beweging. Je kunt je afvragen wat er gebeurd zou zijn als ik had gewerkt voor iemand die in de olie zat.’

Ambitieuze mensen doen het in Nederland niet goed.

In de vs zou u allang een bekende gast zijn in allerlei fora.

‘De grap is: in de vs vragen ze me inderdaad om advies. Zo gaat het toch altijd, Nederlanders zijn over de grens vaak groter dan in eigen land. Ik zou niet willen ruilen. Nederland is helemaal geen slecht land.

We mopperen de hele dag, maar het is wel een van de rijkste landen ter wereld. Als ik één ding zou kunnen veranderen, dan zou ik het mopperen inruilen voor wat optimisme. Laten we wel zijn, we wonen in de villawijk van de wereld. Waar in de wereld kan je dochter ’s avonds nog veilig op de fiets op stap?’

‘Maar Nederland heeft ook altijd ondernemers gehad die voor eigen risico hun bedrijf groot maakten. Ik sluit niet uit dat ik klein aandeel

42

FORUM #06/22.03.12

rubrieksnaam

43

FORUM #06/22.03.12

portret

houder word in een veel groter ovg. Er is een boek, De aartsvaders, over de ondernemers die aan de basis hebben gestaan van onze economie. Aan dat soort ondernemers spiegel ik mij. Begrijp me goed, ik hoor daar nog lang niet thuis, maar dat zou ik wel willen. Bij een moeilijke beslissing denk ik wel eens: Wat zou Freddy Heineken doen?’

Tot 2006 bouwde ovg gewone panden. De grote ommekeer kwam voor Van Oostrom op een lezing van Al Gore, de voormalige vicepresident van de vs en bekend van de film An inconvenient truth. Binnen een week had ovg de eerste groene plannen klaar en sindsdien staat Van Oostrom vooraan als het gaat om het propageren van co2-neutrale gebouwen en milieumaatregelen. Het leverde hem lof op van niemand minder dan Bill Clinton. Verrassend voor een liberaal: de overheid mag wat Van Oostrom betreft duurzaamheid wel wat harder sturen met regelgeving.

Hoe groen bent u zelf?

‘Thuis heb ik zonnecellen op het dak en ik rijd in een hybride auto.

Onlangs kreeg ik een nieuwe sportwagen, een elektrische Fisker Karma. Ik ben groen rechts. Je leven aanpassen aan het redden van de wereld is groen links. Ik vind: als je een auto koopt, koop de meest 44

FORUM #06/22.03.12

duurzame en als je een gebouw ontwikkelt, maak dat zo duurzaam mogelijk. Dan kost het geen enkele moeite om de wereld te redden.’

Groen rechts bestaat toch niet meer?

‘In Nederland is de discussie over ‘groen’ helemaal gepolitiseerd. Ik merk dat ook in de vvd. ‘Duurzaamheid is een links thema’, zeggen ze. Flauwekul. We moeten de duurzaamste willen worden, een omwenteling veroorzaken naar een modernere, innovatieve economie. Als ik de minister-president was, zou ik zeggen: Nederland wordt als eerste land ter wereld volledig co2-neutraal. Net als Kennedy ooit beloofde een man op de maan te zetten.’

‘Toen bleek dat de crisis in volle hevigheid toesloeg en er mensen ontslagen gingen worden, had het kabinet op de hei moeten gaan zitten en bedenken: wie zijn wij? Wat niet past in dat plaatje, daar moeten we snel mee stoppen. Er is nu een probleem en daarop is op zich goed actie ondernomen, maar waar is de langetermijnvisie op Nederland? We moeten wel blijven betalen voor onderwijs en zorg. Wat is het masterplan? Singapore had een plan en is economisch groot geworden.

Nederland kan dat ook doen, want dit is een overzichtelijk land.’

De drang om iets te doen voor de maatschappij, komt uit zijn jeugd.

Coen van Oostrom groeide na de scheiding van zijn ouders met zijn

Vijf stellingen broer op bij zijn moeder. Zijn moeder deed – zoals veel vrouwen in de jaren zeventig en tachtig – op latere leeftijd een hbo-studie en werkte in de gezondheidszorg. Dat betekende regelmatig werken in het weekeinde en doordeweeks veel contact met de kinderen. ‘Er werd veel gepraat. Ik was toen al behoorlijk rechts, met een navo-sticker op mijn fiets en zo, mijn moeder links en geëmancipeerd. Heel anders dan mijn vader. Dus dat botste aan de eettafel. Geen ruzie, stevige discussie. Ik heb daar goede herinneringen aan. Ik lijk ook wel op mijn moeder. Een ander vrij laten en de wereld willen veranderen, dat heb ik van haar.’

Regelmatig ging hij bij zijn vader op bezoek, een fruitteler. ‘En dan tijdens de oogst meewerken, appels plukken. Het was een leuke jeugd, vind ik. Veel sporten: ik voetbalde en deed aan hardlopen. En veel werken. ’s Ochtends een krantenwijk, dat soort dingen. Work hard, play hard. Die instelling heb ik daaraan overgehouden.’ Voor karakterinspiratie kijkt hij ook een generatie verder terug dan zijn moeder en vader.

‘Mijn beide ouders komen uit een boerenfamilie. Op een boerderij geldt: als er werk is, werk je. Niet zeuren maar aanpakken.’

‘Een van mijn opa’s was een klassieke cda’er. Toen hij de boerderij had verkocht, werd hij wethouder, later dijkgraaf. Dat vind ik mooi, een aantal jaren geld verdienen en dan een aantal jaren maatschappelijk bezig zijn. Je moet daar alleen niet mee wachten tot je zestig bent.’

Van Oostrom heeft zich in de kijker gespeeld bij premier Rutte. Hij is één van diens adviseurs over de vastgoedsector en schreef mee aan het verkiezingsprogramma van de vvd.

Zou u niet van de zijlijn moeten, de actieve politiek in?

‘Ik zou niet weten hoe ik dat zou moeten regelen met mijn bedrijf.

Daar ben ik nog lang niet klaar mee. Ik vind het ook wel prettig op de achtergrond.’

‘Er zijn in Nederland zoveel mensen met talent, ik heb het idee dat we daar niet goed mee omgaan. Daarom zou ik misschien ooit de politiek in willen. Overheid, maatschappelijk middenveld en bedrijfsleven zijn erg verkokerd. Daar is maar weinig interactie. In de vs zou ik allang gevraagd zijn voor gastcolleges op een universiteit. Onze universiteiten zijn heel goed, maar we hebben er niets aan omdat ze zijn veranderd in ambtelijke organisaties. De Stanford University in Amerika doet het heel goed. Zij verpakken onderzoek zo snel mogelijk in een bedrijf. Zij zeggen tegen studenten en hoogleraren: ‘Wij steunen je met geld en faciliteiten, maar in ruil daarvoor willen we de helft van de aandelen.’ De universiteit in Delft doet echt in niets onder voor Stanford, misschien is Delft wel beter, maar de omgeving in Amerika is veel zakelijker. Er is meer geld en dus heeft iedereen het over Stanford.

We moeten onze universiteiten veel meer als bedrijven gaan runnen.’

‘Het leuke van ondernemen boven politiek is dat je het recht van initiatief hebt. Als politicus heb je een idee, maar als de afdeling Amsterdam of Meppel zegt dat ze het niets vindt, moet je daar naar luisteren.

Dat lijkt me heel frustrerend. Ik zou later wel wethouder van Rotterdam willen worden, besturen. Dit is de stad waar ik woon en werk, ik ken de stad, de mensen en de problematiek. Voorlopig heb ik als ondernemer Nederland veel meer te bieden.’ 

45

FORUM #06/22.03.12

De hypotheekrenteaftrek moet ­worden afgeschaft ‘Ja, maar wel met een grondige herzie­ ning van het systeem rond wonen en het belastingstelsel.’

Nederland lijkt teveel op Ajax en te weinig op Feyenoord ‘Nederland lijkt teveel op Ajax en te weinig op Bayern München. We missen de Duitse degelijkheid, de liefde voor kwaliteit.’

Ondernemerschap wordt in Nederland onvoldoende gewaardeerd ‘Dat was erg waar, maar de laatste jaren is ondernemen populairder geworden.

Dan bedoel ik geen zzp’ers, dat zijn geen ondernemers, die bouwen niets op.’

De crisis was nodig om lucht weg te halen uit de economie ‘Honderd procent waar, zeker in de vastgoedeconomie. Maar de lucht is er nu wel uit.’

De eu moet zich minder richten op de euro en meer op herstel van ­vertrouwen van de burgers ‘De Europese Unie moet zich op korte termijn richten op het redden van de euro. Op de lange termijn op het ver­ trouwen van de burger. In die volgorde.’

coen van oostrom 1970 Geboren in Houten 1989 Bedrijfseconomie Erasmus Universiteit 1995 Projectmanager Wilma Groep International 1997 Ceo ovg (van Oostrom VastGoed)

Coen van Oostrom is ­getrouwd en heeft

drie kinderen

overlevers Overlevers, doorzetters, bedrijven die na jaren nog steeds bestaan. Nederland telt er vele.

Deze rubriek blikt terug in de geschiedenis van Nederlandse bedrijven.

Hoogovens (nu Tata Steel) opgericht in 1918 wat Staalconcern (producent, bewerker en distributeur

van staal)

Hier moet net een vette grap zijn verteld.

Ondanks de hitte en het zware werk weten de mannen van Hoogovens het plezier er goed in te houden. Ze begeleiden het gieten van vloeibaar staal uit de grote staalpan rechts. Het dunne straaltje loopt in een blokvorm. De vormen worden later door de buitenlucht gekoeld. Uiteindelijk wordt het blok staal weer opgewarmd en uitgewalst om er bijvoorbeeld betonijzer of draad van te maken.

Maar hier is het staal nog gloeiend heet en spettert het de vormen uit. De mannen zijn goed beschermd met een pak, een muts met beschermbrilletje en.…. houten klompen?!

De klompen isoleren goed, zodat je niet zo snel warme voeten krijgt. En mocht en passant de fik in een van je klompen vliegen, dan kun je dat gemakkelijk even blussen in een bak met water die in de buurt staat.  Tekst: Marcia Timmermans Foto: Hoogovens, 1949

Colofon Forum is het tweewekelijkse opinieblad van onderne­ mingsorganisatie vno-ncw. vno-ncw vertegenwoordigt samen met de aangesloten 160 brancheorganisaties en vijf regionale verenigingen in totaal 115.000 onderne­ mingen. vno-ncw wordt in de regio vertegenwoordigd door: vno-ncw Noord, vno-ncw Midden, vno-ncw West, de Brabants-Zeeuwse Werkgeversvereniging (bzw) en de Limburgse Werkgevers Vereniging (lwv). Voor managers tot veertig jaar is er Jong Management.

Redactieadres Bezuidenhoutseweg 12, 2594 AV Den Haag, Postbus 93002, 2509 AA Den Haag, telefoon: 070 - 3490 165, e-mail: forum@vno-ncw.nl Forum op internet www.vno-ncw.nl Redactie Karin Bojorge (hoofdredacteur), Jiska Vijselaar (eindredacteur), Marcia Timmermans (bureauredacteur), Remko Ebbers, Miran de Groot, Frank den Hoed, Paul Scheer

46

Correspondenten Jeroen Ansink (Verenigde Staten), Philip Ebels (België), Henk Hirs (Hongarije), Maaike Homan (Spanje), Maurits Kuypers (Duitsland), Jessica Maas (Turkije), Miriam Mannak (Zuid-Afrika), Hans Moleman (China), Maaike Veen (Verenigd Koninkrijk), Frank Renout (Frankrijk), Petra Sjouwerman (Denemarken), Judith Stalpers (Japan), Edwin Timmer (Mexico), Maarten Veeger (Italië) Aan dit nummer werkten mee: Joke van den Bandt, Yolanda Bobeldijk, Alfred van Delft, Gertrud van Erp, Thomas Grosfeld, Lottie van Kelle, René Klawer, Rob Slagmolen, Winand Quaedvlieg Abonnementen en adreswijzigingen Sander Kok, telefoon: 070 - 3490 336, e-mail: kok@vno-ncw.nl, issn 1384 - 2102.

Forum wordt gericht – kosteloos – toegezonden aan een groot aantal Nederlandse ondernemingen, organisaties en particulieren. Betaalde abonnementen kosten € 45 per jaar exclusief btw. Opzegging van een kosteloos abonnement kan per direct, van een betaald abonnement per 1 januari.

Hiervoor geldt geen opzeggingstermijn.

FORUM #06/22.03.12

Informatie over het lidmaatschap van vno-ncw Informatie bij Rita ter Steeg, telefoon: 070 - 3490 351, e-mail: steeg@vno-ncw.nl. Opzegging van het lidmaat­ schap van vno-ncw moet vóór 1 september van een jaar worden gedaan. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van datzelfde jaar. De schriftelijke opzeg­ ging kan worden gericht aan Rita ter Steeg, coördinator lidmaatschapszaken vno-ncw, Postbus 93002, 2509 AA Den Haag.

Vormgeving Concept, basisontwerp en vormgeving: Link Design, Amsterdam Cover Foto: Evelyne Jacq/hh Drukwerk Em. de Jong bv, Visweg 8, Postbus 8, 5110 AA Baarle-Nassau Advertentieverkoop Van Vliet Bureau voor Media Advies, Frank Oudman, telefoon 023 5714745, e-mail: f.oudman@bureauvanvliet.com, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort

10TH

european business summiT europe’s key meeting place for business leaders and decision makers

the european business summit is an initiative of

SkillS for Growth eBs 2012

duction thanks to benefit from a re

Human

growth

VNO-NCsrW778

excellence

: sQ reduction code ion it.eu/registr at m m su eb w. w w

WitH Gerhard F. Braun, ceo, braun gmbH & co. kg - michael C. Camuñez, assistant secretary, us department of commerce Jo Deblaere, coo, accenture - Connie Hedegaard, commissioner for climate action, european commission - Christian Jourquin, ceo, solvay, chairman, eit foundation - Kris Peeters, minister-president of flanders - Dominique Reiniche, president, cocacola europe - Herman Van Rompuy, president, european council - Christophe Weber, president designate, gsk biologicals, …

RegisteR now on | http://w w w.ebsummit.eu/registration strategic partner

main partners

knowledge partners

broadcasting partners

47

FORUM #06/22.03.12

Venue partner

Advertentie