Opinieblad Forum 03

Opinieblad vno-ncw Ondernemers, politiek en maatschappij

#03/09.02.12

Ambassadeur als economisch diplomaat

Hoe diep gaan zij voor ons? achtergrond Arbeidsmigratie: zijn alle goede Spanjaarden straks op? 18

actueel Franse verkiezingen: Hollande lapt eurocrisis aan zijn laars 26

interview Paul Polman: ‘Duurzaamheid moet van bedrijven komen’ 16

inhoud #03 34

Rubrieken 4 Opinie vno-ncw • De Krom op het goede spoor met Werken naar vermogen • Gemeenten schenden afspraken over lokale lasten • Jaarrekening in balans door reëler weergave pensioenrisico’s • Economische diplomatie verdient waardering • bzw: Met de Wabo zijn we er nog niet…

8 De foto Bijna af

15 Podium 31 Vereniging • Litouwen haalt banden met Nederlands bedrijfsleven aan • Personalia • Nieuwjaarsreceptie in Brussel • Bilderberg: ‘Ondernemers moeten hun nek uitsteken’ • Markt private opleiders in kaart gebracht • Thuiswinkel.org wil aanpak slechte keurmerken • Agenda • Staatssecretaris positief over aanpak discriminatie • Even bellen met Peter Sierat, algemeen directeur Transport en Logistiek Nederland • ‘Investeringscondities bouw moeten beter’ • Rumoer over Limburgse weg • Toekomst chemie Nederland rooskleurig • ing Verzekeren/Investment management wint prijs voor modern werkgeverschap

2

16

• Vijf vragen aan Paul Polman, ceo Unilever • Uitspraken • Ruimte voor mensen met een vlekje?

24 En zoon ‘Hij houdt niet van achterom kijken’

29 Scheer bp’ers

30 Vreemde ogen ‘Geen kloof tussen arm en rijk’

41 Groen goed Groen logeren

46 Overlevers

30

FORUM #03/09.02.12

Philips

46 Colofon

26

rubrieksnaam

42

Artikelen 10 Economische diplomatie: één jaar later Het bedrijfsleven moet een belangrijker plaats krijgen in het ambassadewerk, kondigde minister Uri Rosenthal vorig jaar aan. Hoe hard werken de diplomaten nu voor ondernemers?

18 Nederland of Duitsland: waarheen vertrekt de migrant?

Spanje heeft ze over, Nederland en Duitsland komen ze tekort. Spaanse technici zitten nu nog werkloos thuis, maar als we te lang wachten, zijn de beste krachten naar onze oosterburen vertrokken. Merkel trekt er hard aan. Nu Rutte nog.

26 Sarkozy versus Hollande Dit voorjaar gaan de Fransen naar de stembus. Maar wie denkt dat kredietstatus, tekort en gebrek aan groei de campagne domineren, heeft het mis. Wordt Frankrijk het nieuwe Griekenland? Daarover lijken ze niet eens na te denken.

42 Hans Lensvelt zet zich af tegen burgerlijkheid Aan burgerlijkheid heeft hij een grote hekel. Hans Lensvelt is eigenaar van kantoorinrichter Lensvelt. Uitbundig, goedlachs en met een vet Brabants accent. Vier jaar lang hing hij de playboy uit in Sjanghai, inmiddels is hij weer terug. ‘Ik kon elke avond dronken zijn.’

18

3

FORUM #03/09.02.12

opinie vno-ncw

Buitenlanders naar Nederland halen. Moeten we dat nou wel doen?

Arbeidsmigratie roept veel emoties op, dat is een ding dat zeker is. En vooral ook veel vragen. Legitieme vragen, wat mij betreft.

Want waarom hebben we eigenlijk buitenlanders nodig als er nog zoveel Nederlanders zonder baan zitten? En leidt het toelaten van buitenlandse arbeidskrachten niet tot een aanslag op onze sociale zekerheid?

Eén ding weet ik zeker: zonder een sterke en gezonde economie is een verzorgingsstaat als de onze onhoudbaar. De concurrentie van opkomende economieën is groot en zal alleen maar toenemen.

Tegelijkertijd hebben we als samenleving een steeds grotere groep ouderen te onderhouden.

Dat is zeker geen onmogelijke opgave, begrijp me goed. Nederland heeft een uitgangspositie waar men in het overgrote deel van de wereld alleen maar van kan dromen. Het verdienvermogen van onze internationaal werkende economie is uitstekend. Om dat verdienvermogen te verzilveren is wel een goed werkende arbeidsmarkt nodig waarbij de juiste persoon op de juiste plek zit. Goede mensen inzetten op de plek waar ze nodig zijn, is wezenlijk voor het succes van bedrijven.

Dat klinkt simpel, maar is het niet. Het lijkt vreemd dat een bedrijf met bijvoorbeeld vijf vacatures, toch moeite heeft om die vijf plekken op te vullen. Terwijl we een beroepsbevolking hebben van 7,5 miljoen mensen, van wie ook nog een aantal werkloos is. Maar mensen met de juiste kennis, ervaring en vaardigheden blijken maar al te vaak schaars.

jeroen poortvliet

Goede mensen

Als oud-ondernemer weet ik dat het productiviteit kost als een bedrijf genoegen moet nemen met mensen die net niet helemaal optimaal passen op een plek. Laat staan wanneer de goede mensen helemaal niet kunnen worden gevonden: dan kost dat economische groei.

De vraag is daarom niet óf wij arbeidsmigranten nodig zullen hebben, maar hoe wij de goede arbeidsmigranten hierheen trekken. In een land als Duitsland hebben ze dat allang door. Daar wordt – ook door de overheid – actief gezocht naar hoog opgeleid technisch personeel in landen als Spanje en Griekenland. Daarom is het de hoogste tijd dat we ook in Nederland weer met een open blik naar arbeidsmigratie gaan kijken. En onszelf met ons arbeidsmigratiebeleid niet uit de markt prijzen.

Bernard Wientjes Voorzitter vno-ncw Lees ook het artikel ‘A Holanda!’ op pagina 18 en verder. Op www.vno-ncw.nl is de brochure Arbeidsmigrant werkt! te downloaden

De Krom juiste focus met Werken naar vermogen • Wet Werken naar vermogen is een goede stap • Mensen moeten zoveel mogelijk aan het werk • Wel realistisch blijven: regulier werk niet voor iedereen Mensen die kúnnen werken ook daadwerkelijk laten werken. Met het uitgangspunt van het wetsvoorstel Werken naar vermogen van staatssecretaris Paul de Krom van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is niets mis. Sterker nog, het is een van de belangrijkste hervormingen op het gebied van de sociale zekerheid van dit kabinet. De komende jaren zullen de tekorten op de arbeidsmarkt alleen maar toenemen. Dan is het onverkoopbaar dat er per dag op dit moment bijna twee hele schoolklassen in de Wajong verdwijnen. Daar zitten zeker ook jongeren bij die het niet verdienen om voor de rest van hun leven afgeschreven te worden voor de arbeidsmarkt.

Het is de bedoeling dat de Wet Werk en bijstand, de Wajong, de Wet Investeren jongeren en de Wet Sociale werkvoorziening op 1 januari 2013 worden hervormd tot één wet Werken naar vermogen. Door middel van loondispensatie wordt het voor werkgevers aantrekkelijker om mensen met een arbeidshandicap aan te nemen. Zo wordt het 4

FORUM #03/09.02.12

mogelijk om mensen met verminderde verdiencapaciteit onder het wettelijk minimum te betalen. Dan komen de loonkosten overeen met de productiviteit. De overheid vult het inkomen aan tot het minimumloon. Gemeenten krijgen hierbij de regie.

Voor werkgevers is het belangrijk dat dit gepaard gaat met een flinke vereenvoudiging van de regels en goede dienstverlening door de gemeenten aan werkgevers die deze mensen willen aannemen. Wel is het zaak om realistisch te blijven. Niet iedereen valt te plaatsen in een reguliere baan. Een goed sociaal vangnet voor mensen die echt duurzaam en volledig arbeidsongeschikt zijn, is daarom belangrijk. Werkgevers zijn overigens al op verschillende manieren actief om werknemers met een beperking in te zetten. Zo maken zij hierover afspraken in cao’s en bieden ze werkervaringsplaatsen aan. De werkgevers hebben met staatssecretaris De Krom afgesproken zich te zullen inspannen om nog eens vijfduizend extra werkervaringsplaatsen te creëren.  www.vno-ncw.nl/arbeidsmarkt

Gemeenten: tóch hogere lasten

wandelgangen

waakhond actal te diplomatiek?

Het cda en D66 hebben moeite met het nieuwe mandaat van het Adviescollege toetsing regeldruk (voorheen administratieve lasten, vandaar Actal). D66-Kamerlid Gerard Schouw vraagt zich af of Actal zijn rol van publieke waakhond niet te veel heeft ingeruild voor die van diplomatiek adviseur achter de schermen. Van cda’er Ger Koopmans mag de adviesvorm ook wel wat ‘prominenter’. Actal zou bijvoorbeeld meer van zich moeten laten horen als het gaat om nieuwe voorstellen uit Brussel.

Schouw wil bij grote debatten vooraf door het college worden gewezen op ‘pijnpunten’.

Tijdens een gesprek met het Actal-bestuur wees voorzitter Jan ten Hoopen de Kamer erop dat

5

• Cijfers cbs tonen aan dat gemeenten ozb-opbrengsten verhogen • Dat was niet de afspraak • Kabinet moet ingrijpen

dijkstra

GroenLinks-Kamerlid Linda Voortman maakt zich zorgen over de terugloop van het aantal bedrijfsartsen, en wil weten wat staatssecretaris De Krom van Sociale Zaken en Werkgelegenheid daaraan gaat doen. De Krom antwoordt dat er jaarlijks een instroom van 114 tot 145 bedrijfsartsen nodig is om in 2020 aan de vervangingsvraag te kunnen voldoen. Momenteel zijn er 76 bedrijfsartsen in opleiding, van wie elf vorig jaar zijn gestart. Op de korte termijn maakt hij zich daar geen zorgen over, aangezien er nu minder vraag is naar bedrijfsartsen als gevolg van ontwikkelingen in de arbodienstverlening.

Op de lange termijn maakt De Krom zich wel zorgen. De meeste werknemers gaan met gezond-

heidsklachten eerst naar hun huisarts. Die is echter niet gespecialiseerd in beroepsziekten. Bij een tekort aan bedrijfsartsen worden beroepsziekten niet vroegtijdig herkend en voorkomen. Werknemers blijven daardoor langer ziek en doen langer een beroep op de reguliere zorg.

De Krom weet nog niet hoe hij het tekort gaat oplossen. Eerst wil hij weten wat de exacte toekomstige vraag naar bedrijfsartsen is.

Voortman: bezorgd

het vooraf toetsen van wet- en regelgeving niet meer tot het mandaat behoort; de ministeries moeten dat voortaan zelf doen. Als de Tweede Kamer het anders wil, moet die het mandaat aanpassen.

Het nieuwe mandaat moet overigens nog officieel door de Tweede Kamer worden behandeld.

Forum waarschuwde er in november al voor: gemeenten die de lokale lasten voor ondernemers flink opvoeren. Uit gegevens van twintig gemeenten, waaronder de vijftien grote, bleek dat plannen om die lasten juist te verlagen in de ijskast terecht waren gekomen en dat sommige gemeenten fikse stijgingen in petto hadden.

Dit beeld werd onlangs bevestigd door het Centraal Bureau voor de Statistiek. Alhoewel de gemeenten beloofden om de opbrengsten van de ozb in 2012 niet te verhogen, blijkt uit de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek dat ze bijna 6 procent meer willen binnenhalen dan in 2011.

Met deze forse verhoging van de onroerendezaakbelasting gaan gemeenten lijnrecht in tegen eerdere afspraken om de lokale lastendruk in de hand te houden. De ozb is niet de enige manier waarop gemeenten de lasten voor burgers en bedrijven verzwaren, zo blijkt uit het cbs-overzicht. Ook willen ze 8 procent meer aan toeristenbelasting binnenhalen en 10 procent meer aan precariobelasting (voor het gebruik van de openbare ruimte).

Deze lastenstijging komt op een moment dat burgers en bedrijven het door de crisis toch al moeilijk hebben. Gemeenten lijken hun eigen financiële problemen voor een fors deel op hen af te wentelen.

Daarmee gaan ze lijnrecht in tegen premier Rutte, die eind 2010 op het jaarcongres van mkb-Nederland aankondigde dat gemeenten de bezuinigingen, die ze van het kabinet opgelegd krijgen, niet mogen terughalen ‘over de rug van ondernemers’. De stijgingen zijn ook strijdig met de bestuursafspraken van de gemeenten en de rijksoverheid om de opbrengst van de ozb op hetzelfde niveau te houden. Hoogste tijd voor Rutte om zich aan zijn belofte te houden en maatregelen te nemen.  www.vno-ncw.nl/lokalelasten

dijkstra

bedrijfsarts verliest aan populariteit

Schouw: meer druk

FORUM #03/09.02.12

bzw Economische diplomatie verdient waardering Wabo is eerste stap...

• Steeds grotere nadruk op economische dienstverlening door ambassades • Hulp geeft ondernemers steuntje in rug • Informatievoorziening in Nederland is ook belangrijk

De tijd dat ondernemers zich koest moesten houden in ambassades en tijdens staatsbezoeken is gelukkig voorbij. Vooral dit kabinet zet grote stappen om het bedrijfsleven in het buitenland te helpen. De handelsgeest waart steeds meer rond op ambassades, zei vno-ncwvoorzitter Bernard Wientjes tevreden in een ontbijtgesprek met de Nederlandse ambassadeurs.

Eind januari was de jaarlijkse terugkomweek voor diplomaten: de Ambassadeursconferentie. Daarbij horen ook werkbezoeken aan bedrijven. Dit jaar verkende het gezelschap de regio Eindhoven en waren er speeddategesprekken met ondernemers. De massale belangstelling vanuit het bedrijfsleven om de ambassadeurs te spreken, onderstreept het belang dat ondernemers hechten aan economische diplomatie.

En dan gaat het er niet alleen om dat er in het buitenland meer aandacht komt voor economische dienstverlening.

Die instelling zou er ook voor moeten zorgen dat bedrijven in Nederland goed worden voorgelicht over de economische ondersteuning die ambassades en consulaten hen kunnen bieden. Daar ontbreekt het wel eens aan.

Het economische werk van de ambassades verdient meer bekendheid en politieke waardering.

Voor degene die hun producten of diensten op een buitenlandse markt willen aanbieden, kan een goede introductie veel drempels wegnemen. Adequate informatie over marktverhoudingen, procedures en verantwoordelijke instanties zorgen ervoor dat het Nederlandse bedrijfsleven efficiënt kan doen waar het goed in is: ondernemen.  www.vno-ncw.nl/topsectoren www.vno-ncw.nl/buitenlandsehandel

‘Nederland moet echt op zijn tellen passen’ zei bestuursvoorzitter Gerard van Harten van Dow Benelux onlangs in Het Financieele Dagblad. De vestiging in Terneuzen speelt binnen het wereldwijde Dow-concern een hoofdrol, maar moet zich toch elk jaar weer bewijzen bij het binnenhalen van nieuwe investeringen.

‘Om het investeringsklimaat in ons land optimaal te houden, is niet alleen de arbeidsmarkt een belangrijke vestigingsvoorwaarde. Ook het innovatieklimaat en de overheid redden het niet met een zesje op het rapport’, aldus Van Harten.

Dat brengt mij op de Wabo-studie die de bzw, samen met de Kamers van Koophandel in Brabant en Zeeland, heeft laten uitvoeren. Najaar 2010 heeft de overheid de Wabo ingevoerd, de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, en daarbij zo’n 25 omgevingswetten onder een nieuwe koepelwet gebracht.

Burgers en bedrijven kunnen nu bij één overheidsloket terecht voor hun omgevingsvergunning. Het Zuiden, met veel industrie, heeft baat bij een soepele vergunningverlening op het gebied van het omgevingsrecht omdat dit van groot belang is voor het vestigingsklimaat. Daarom wilden wij van begin af aan volgen hoe dit proces verloopt.

Belangrijkste conclusie van ons onderzoek: na wat aanloopperikelen is de vergunningverlening voor relatief eenvoudige aanvragen inderdaad verbeterd. Denk hierbij aan een enkelvoudige bouwvergunning, milieuvergunning of kapvergunning. Maar complexere vergunningaanvragen blijken vaak nog moeizaam te verlopen. Ondernemers moeten overdreven veel informatie aanleveren, overheden zijn het onderling regelmatig oneens over wie bevoegd is. En onderling wordt slecht afgestemd. Veel complexe aanvragen verlopen daardoor nog steeds traag.

En daar hebben onze bedrijven last van.

De bedrijven hebben geleerd te leven met strenge milieueisen. Maar zij hebben moeite met de stroperigheid van de vergunningverlening en de daaraan verbonden handhaving. Ze willen snel kunnen inspelen op veranderende marktomstandigheden. De Brabantse Commissaris van de Koningin Van de Donk gaf in zijn Nieuwjaarsspeech aan zich te realiseren dat het bedrijfsleven werkt in een omgeving die in hoog tempo innoveert en mondialiseert. Dat siert hem, maar nog mooier zou het zijn als ook zijn eigen overheid hiernaar handelt.

Ik doe graag een paar suggesties. Wijs een bevoegd gezag aan voor het integrale vergunningtraject. Stem de verschillende omgevingswetten beter op elkaar af.

En benoem een deskundige contactpersoon bij het omgevingsloket voor het gehele vergunningtraject. Wat ook bijdraagt is de vorming van Regionale uitvoeringsdiensten (rud’s). De kwaliteitsverbetering die dat oplevert, zal z’n effect niet missen. Zeker in het Zuiden met z’n prominent aanwezige industrie.

Peter Swinkels Voorzitter Brabants-Zeeuwse Werkgeversvereniging

6

FORUM #03/09.02.12

bzw

opinie vno-ncw

wandelgangen

De Eerste Kamer is akkoord gegaan met een initiatiefwetsvoorstel van vvd en D66 om gepensioneerden een plaats te geven in de besturen van bedrijfstakpensioenfondsen.

Minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid komt zelf ook nog met een voorstel, dat hij beter vindt. De minister wil een maximum stellen aan het percentage gepensioneerden in het bestuur, en voorkomen dat minderheidsgroepen te gemakkelijk besluiten kunnen tegenhouden in het bestuur.

De Eerste en de Tweede Kamer moeten nog akkoord gaan met Kamps voorstel. vvd-fractieleider

Jaarrekening in balans door reëler weergave pensioenrisico’s

Stef Blok kan leven met deze gang van zaken, op voorwaarde dat het winnende wetsvoorstel op 1 januari 2013 ingaat.

• Internationale boekhoudregels jaarrekening aangepast • Unieke Nederlandse pensioenstelsel gerespecteerd • Aanpassingen maken ondernemingen financieel fitter

dijkstra

gepensioneerde krijgt van twee kanten steun

Blok: geen blokkade

bankensector zonder bonus

7

FORUM #03/09.02.12

www.vno-ncw.nl/belastingzaken

dijkstra

nen. Zo zit de pvv op de lijn van het kabinet, en vreest GroenLinks dat De PvdA en de sp willen een verbod een bonusverbod ertoe zal leiden op bonussen voor al het personeel dat de basissalarissen van bankmedewerkers fors omhoog gaan. bij banken en verzekeraars die in Uiteindelijk verandert er dan niets.

Nederland actief zijn. Het verbod geldt alleen voor medewerkers die ook echt in Nederland werken.

Daarmee gaan de oppositiepartijen verder dan het huidige kabinetsvoornemen om de bonus uit te sluiten voor bestuurders van banken die geholpen worden door de staat. Minister De Jager van Financiën hoopt daarnaast op de matigende werking van zelfregulering.

PvdA’er Ronald Plasterk en sp’er Ewout Irrgang willen nog wel een variabele beloning toestaan van maximaal 20 procent. Zo blijven een dertiende maand en ander ‘gewoon’ beloningsbeleid mogelijk.

Het initiatiefwetsvoorstel dat zij gaan schrijven, kan vooralsnog niet op een Kamermeerderheid rekePlasterk: op de knip

In Nederland wisten we het allang: ons pensioenstelsel is uniek.

Maar na zeven jaar discussie is daar nu ook internationaal enige erkenning voor. Als binnenkort de Europese Commissie groen licht geeft, zijn Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen eindelijk van een hoop gedoe af. Nu hebben zij in het buitenland altijd wat uit te leggen over de invloed van pensioenen op hun jaarcijfers.

Maar vanaf 1 januari volgend jaar zal daarvan veel minder sprake zijn.

Nu moeten ondernemingen doen alsof hun pensioenfonds een verlengstuk van de onderneming is en daarbij rekening houden met toekomstige ontwikkelingen. En dat niet alleen op basis van wat werknemers op een bepaald moment aan rechten hebben opgebouwd, maar ook op basis van wat ze helemaal aan het eind van het traject, als ze op het punt staan om met pensioen te gaan, kunnen verwachten. Dat betekent rekening houden met indexatie, salarisstijgingen en blijf- en vertrekkansen van medewerkers.

De internationale standaard voor de verwerking van pensioenen in de jaarrekening is nu aangepast. Ondernemingen die de International Financial Reporting Standards (ifrs) toepassen, zijn daarmee vanaf 2013 verlost van verwarrende cijfers over hun pensioenverplichtingen.

Het onterechte ‘over- of ondergewicht’, waarmee ondernemingen al jaren worstelden, wordt door deze boekhoudkundige wijziging in grote mate ongedaan gemaakt. Ondernemingen ogen straks financieel fitter. En dat is ook terecht. Dankzij een Handreiking, van de Raad voor de Jaarverslaggeving, wordt het bedrijven die deze internationale boekhoudregel in de Nederlandse ifrs-praktijk gaan toepassen ook meteen een stuk gemakkelijker gemaakt. 

de foto rubrieksnaam

8

FORUM #03/09.02.12

rubrieksnaam

Bijna af Rotterdam, 1 februari – Minister-president Mark Rutte trotseert de kou en neemt poolshoogte op de Tweede Maasvlakte.

‘Fantastisch’, noemt hij de voortgang van dit project: ‘Hollands glorie in optima forma. Hier zijn we goed in en dat laten we de hele wereld zien.’ Eind 2013 worden de eerste schepen verwacht.

Het was voor het eerst dat Rutte als minister-president de Rotterdamse haven bezocht. Het kabinet heeft in het regeerakkoord vastgelegd de aanleg van Maasvlakte 2 ‘met kracht te ondersteunen’.

Eerder op de dag sprak hij met president-directeur Smits van Havenbedrijf Rotterdam en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven over de economische groeikansen. Van het totale Nederlandse inkomen wordt circa 3 procent verdiend in de Rotterdamse haven.

Tekst: Karin Bojorge, foto: Goos van der Veen/hh

9

FORUM #03/09.02.12

omslag

rode loper of

10

FORUM #03/09.02.12

dichte deur?

Economische diplomatie in plaats van on ne parle pas fromage. Dat is kernbestanddeel van het buitenlands beleid van dit kabinet. Hoe goed hebben de ambassadeurs dat al in de vingers?

Tekst: Remko Ebbers | Foto: Ali Jarekji/Reuters

11

FORUM #03/09.02.12

omslag

Een jaar geleden stond minister Uri Rosenthal in Amsterdam voor een gemengde groep van ondernemers en ambassadeurs voor een stevige peptalk. Het was de bedrijvencontactdag tijdens de jaarlijkse terugkomconferentie voor de Nederlandse ambassadeurs in het buitenland. Zijn boodschap: ‘Wij gaan meer doen aan economische diplomatie.’ Het bedrijfsleven moet een belangrijker plaats krijgen in het ambassadewerk. De minister had al aangekondigd dat hij posten zou sluiten en openen met de economische waarde van die vertegenwoordiging als belangrijk criterium. Sarcastische reactie van een ambassadeur: ‘Welke ‘wij’ gaan dat doen?’

Ondanks de wat sceptische houding van sommige vertegenwoordigers in het buitenland, is er wel een beweging gaande binnen de ambassades. De handelsgeest waart steeds sterker rond. Dat merken bedrijven die hun waren op de internationale markt afzetten tenminste. Daarbij is steun van ambassades van grote waarde. Niet om folders rond te sturen en als veredelde stofzuigerverkopers met monsters langs de deuren te gaan, maar om informatie te leveren waar bedrijven iets aan hebben. In de begroting voor 2012 kondigde de regering ook aan om dit jaar minstens zeventien economische missies met Nederlandse ondernemers te organiseren naar onder andere China, India, Turkije, Brazilië en Rusland.

‘We zien wel dat bij de Nederlandse overheid het muntje is gevallen’, zegt Bettina Tammes van radarsystemenfabrikant Thales uit Hengelo. ‘Dat is een beweging die al langer gaande is, maar nu gaat

De ene ambassadeur werkt harder voor het bedrijfsleven dan de andere.

‘Maar het muntje is wel gevallen.’

12

FORUM #03/09.02.12

het snel. Ambassades zijn steeds meer bereid het bedrijfsleven te helpen. On ne parle pas fromage is een houding van twintig jaar geleden. Ambassades kunnen heel belangrijke informatie leveren.

Hoe ziet de markt er uit? Wat is de concurrentie waar je als bedrijf rekening mee moet houden? Welk ministerie houdt zich bezig met de spullen die je wilt verkopen en wie nemen de beslissingen?

Tegenwoordig doen ambassades op verzoek ook wel marktonderzoek.

Dat is natuurlijk perfect voor kleinere bedrijven die daar zelf geen geld voor hebben.’

Is alle reserve bij de diplomaten in één jaar verdwenen? Zeker niet. De ene ambassadeur werkt harder voor het bedrijfsleven dan de andere.

Niet zelden wordt een bedrijf doorverwezen naar de derde secretaris, die vers uit het diplomatenklasje op de ambassade is aangekomen.

Het is lastig dat je als ondernemer in het ene land meer medewerking krijgt dan in het andere land, dat zou niet moeten, maar om nu harde regels op te stellen, dat lijkt Tammes een stap te ver. ‘Het is nu eenmaal persoonlijk wat ambassadeurs leuk vinden. Daar doe je niets aan. Ze door regels dwingen, maakt het voor hen niet aantrekkelijker. Met onwillige honden is het kwaad hazen vangen.’

stage Eén van de vernieuwingen die zijn doorgevoerd om diplomaten meer gevoel te geven voor economische diplomatie, is een stage bij het bedrijfsleven. Tijdens de jaarlijkse terugkomdagen werden

martijn beekman/hh

voorheen wel bedrijfsbezoekjes afgelegd, maar dat bleven toch schoolreisjes voor mannen in pakken. Ambassadepersoneel gaat nu daadwerkelijk bedrijven in om te zien en te horen wat er speelt.

Daardoor moeten ze meer gevoel krijgen voor wat belangrijk is. Het hoofd van de economische afdeling van de ambassade in Seoul loopt stage bij Brainport Eindhoven, waaronder asml.

‘Wij verkopen voor een miljard euro aan Koreaanse bedrijven’, legt Lucas van Grinsven van asml uit. De Eindhovense fabrikant van machines die computerchips maken, heeft 80 procent van de wereldmarkt in handen. Toch heeft ook asml veel belang bij de stage. ‘Voor de arbeidsmarkt en voor de komst van kenniswerkers is het van belang dat Nederland op de kaart staat. Ambassadeurs zien dat in deze regio bedrijven zijn met unieke competenties die niet het netwerk hebben dat wij hebben.’

‘Diplomaten moeten aanvoelen waar geld wordt verdiend. Op Brainport Eindhoven wordt per vierkante kilometer meer waarde toegevoegd dan op de Maasvlakte met schone kennisgedreven bedrijven. Ik weet zeker dat deze regio een deuk in een pak boter kan slaan op de wereldmarkt. Niet met prijs, maar met kwaliteit en concurrentiekracht.’

Het gaat om goede Holland branding door ambassades, zegt Van Grinsven. Het is belangrijk dat diplomaten weten wat er gebeurt, waar ze de nadruk op zouden kunnen leggen in hun activiteiten. De ambassade in Japan houdt regelmatig open huis voor studenten om

13

FORUM #03/09.02.12

‘diplomaten moeten aanvoelen waar geld wordt verdiend’

Ambassadeursconferentie Van alle markten thuis was het thema van de ambassadeurs­ conferentie 2012 die van 23 tot en met 27 januari in Den Haag is gehouden. De ongeveer 150 ambassadeurs, permanent vertegenwoordigers en consuls-generaal komen één maal per jaar bijeen om de nationale ontwikkelingen, het regeringsbeleid en de prioriteiten voor het nieuwe jaar te bespreken. Tijdens de ambassadeursconferentie hebben de diplomaten onder andere bijeenkomsten met de premier, ministers, Kamerleden, het bedrijfsleven en vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld. Zij praten over het Nederlandse buitenlands beleid, organisatorische vraagstukken, economische diplomatie en het topsectorenbeleid. Dit jaar bezochten de diplomaten Brainport Eindhoven.

omslag

ze kennis te laten maken met Nederland en het bedrijfsleven.

Kenniswerkers uit bijvoorbeeld Azië moeten Nederland zien als een land waar ze naar toe kunnen om te studeren of hun carrière een zetje te geven. ‘Wij zien dat Koreaanse studenten naar Engeland gaan en dan blijven ze daar hangen. Engeland promoot zich gewoon beter.

Dat zijn wel kenniswerkers die wij mislopen.’

Economische diplomatie stuit ook regelmatig op de regels in Nederland. De omgang met kenniswerkers is volgens Van Grinsven op het absurde af. ‘Je wilt niet weten wat voor papierwinkel er bij komt kijken om mensen van Samsung twee maanden bij ons op te leiden voor machines die ze bij ons gekocht hebben. Dat mag niet op een toeristenvisum. We hebben meegemaakt dat Zuid-Koreanen door de marechaussee als paria’s weer op het vliegtuig naar huis zijn gezet. Dat zijn wel mensen van een bedrijf dat voor een miljard euro aan Nederlandse waar koopt. Ik heb de afgelopen dagen gemerkt dat ambassadeurs heel goed zien wat dat doet voor het imago in het buitenland.’

ratjetoe

www.vno-ncw.nl/buitenlandsehandel

marcel van den bergh/hh

Behalve informatie van ambassadeurs, zijn ook handelsmissies en staatsbezoeken van belang voor bedrijven om zich te profileren.

Tegenstanders van meer economische politiek voeren aan dat diplomaten en ministers zo verkopers worden en hun geloof­ waardigheid op het spel zetten. Dat is volgens Tammes flauwekul.

‘Ambassades verkopen geen spullen; de koningin verkoopt geen schepen’, zegt ze stellig. ‘Dat moeten we zelf doen. Het helpt wel als je een introductie krijgt van een ambassadeur. Dat is toch een soort erkenning. Je bent geen shabby bedrijf als de ambassadeur je helpt.

Dat geldt in nog grotere mate als je in het gevolg zit van de premier of de koningin bij een handelsmissie of staatsbezoek. Hier geldt een beetje: hoe hoger hoe meer waarde er aan wordt gehecht. Er worden niet meteen contracten op tafel gelegd, maar het helpt erg bij het gunnen van opdrachten. Het is emotie.’

En hoe kom je dan als bedrijf in zo’n handelsmissie? Dat valt niet mee. In Tammes’ pakket zit het achterhalen welke handelsmissies er komen en wie daarvoor de contactpersoon is. Tammes: ‘Dat is een ratjetoe. Het is zo moeilijk om dat uit te vinden. Vaak hoor je vrijdag dat er ’s maandags een handelsmissie vertrekt. Probeer er dan maar eens bij te komen. Ik weet dat er dit jaar vier missies naar Brazilië gaan. Eén met de minister-president, één onder leiding van de minister van Infrastructuur, één van het ministerie van el&i en staatssecretaris Bleker gaat ook nog een keer. Bij wie moet je nu zijn?

Onlangs hield de Amerikaans-Nederlandse Kamer van Koophandel een groot diner, daar hadden wij ook wel bij willen zijn. Als wij er al moeite mee hebben, en ik bén er speciaal voor, hoe ingewikkeld is het dan voor bedrijven die daar geen mensen voor hebben?’ 

Speeddaten met ondernemers tijdens de ambassadeursconferentie helpt ook om te horen en te zien wat er speelt

14

FORUM #03/09.02.12

Spiegel voorhouden Het lijkt misschien een zijspoor, maar economische diplomatie kan ook Nederlandse politici de ogen openen voor het belang van onze handel. Het is een mogelijkheid om hen te laten zien wat daarvoor belangrijk is. Zo werd een handelsmissie in ZuidKorea met toenmalig premier Balkenende door asml aangegrepen om de belangen van de hightechsector onder de aandacht te brengen. Balkenende, de premier van Zuid-Korea en de ceo’s van asml en Samsung hadden een korte ontmoeting. Lucas van Grinsven (asml): ‘Samsung en asml zijn twee handen op één buik. De bijeenkomst was om te laten zien hoe goed wij samenwerken en dat het gebaseerd is op langetermijnstrategieën en innovatie. De overheid is daarbij cruciaal. Hoe gaat die om met kenniswerkers en het technisch onderwijs? Daar maken wij ons zorgen over, bijvoorbeeld omdat de 2-fasenopleiding wordt uitgehold en de ov-jaarkaart voor studenten wordt afgeschaft.’

belrondje

Ruimte voor mensen met een vlekje?

Mensen die kúnnen werken ook daadwerkelijk laten werken. Dat is het uitgangspunt van het wetsvoorstel Werken naar vermogen van staatssecretaris Paul de Krom van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Hebben ondernemers ruimte voor mensen met een vlekje?

Tekst: Frank den Hoed | Foto’s: fmax, Christiaan Krouwels

Huibrecht Bos / MoveNext / Leiden (internetdienst­ verlener)

‘Niet reëel’ ‘Veel mensen vallen straks buiten vaste structuren. Ik vraag me af wat we hen voor perspectief kunnen bieden. Zestigduizend mensen uit de sociale werkvoorziening aan regulier werk helpen, ik denk gewoon dat dit geen reële doelstelling is. En ik vind dat ernstig. Want deze mensen zijn wel onderdeel van onze maatschappij.’

‘Het is een beetje kortzichtig om zo strak in te zetten op het

Peter de Bruijn / De Bruijn & Partners / Hoek van Holland (financiële dienstverlener)

‘Groot risico’ ‘Ook wij merken de gevolgen van de economische crisis. Wij hebben geen nieuwe mensen nodig. Maar als we wel een vacature zouden hebben, zou ik geen moeite hebben met iemand met een handicap. Ik zou wél willen weten hoe het dan wordt geregeld. Zeker voor een klein bedrijf als het onze is het een groot risico om iemand in dienst te nemen waarvan je van tevoren al weet dat hij wat mankeert.’

‘Ik begrijp dat de overheid moet bezuinigen. Het gaat alleen erg ver om het financiële risico dan maar eenzijdig neer te leggen bij de werkgever. Gaan ze mij straks misschien ook vragen of ik de aow wil betalen van de medewerkers die ik in dienst heb gehad? Laat de overheid de rol van uitzendbureau op zich nemen. Dan hoef je als werkgever mensen met een beperking niet in dienst te nemen. Ik weet zeker dat je ze dan veel sneller aan het werk krijgt.’

Nico van Staveren / N. van Staveren / Emmeloord (exploitant tankstations)

‘Sociale plicht’ ‘Ik ben altijd bereid om te kijken of er mogelijkheden zijn voor mensen met een handicap. Zeker als ze vrijwel hetzelfde werk leveren als iemand zonder beperking. Voorwaarde is wel dat de veiligheid op de tankstations er niet onder lijdt.

We hebben hier al eens iemand aan het werk gehad die zijn onderbeen miste. Maar hij kon ondanks die handicap goed uit de voeten. Het wordt anders als je praat over mensen

15

idee dat het bedrijfsleven het wel zal regelen. Voor deze mensen is het heel belangrijk dat ze in het reguliere arbeidsproces komen. Maar voor bedrijven betekent het dat ze deze mensen extra aandacht moeten geven. Als het goed gaat, hoeft dat geen probleem te zijn. Maar als de omstandigheden moeilijker worden, rest er – zeker in een kleiner bedrijf zoals het mijne – minder tijd om aandacht te schenken aan individuele situaties. En aandacht is toch een voorwaarde voor een succesvolle integratie van mensen met een achterstand.’

FORUM #03/09.02.12

met geestelijke beperkingen. In ons hele bedrijf zouden we misschien één werkplek voor zo iemand kunnen creëren.

Iemand moet in sociaal opzicht wel normaal kunnen functioneren. Je moet er bijvoorbeeld van op aan kunnen dat een medewerker gevoel heeft voor gezagsverhoudingen. Als iemand met een geestelijke beperking op dat vlak tekort schiet, werkt dat niet. Fiscale of andere stimulansen heb ik niet nodig. Ik vind het mijn sociale plicht als ondernemer om ook ruimte te creëren voor mensen met een beperking.’

vijf vragen aan

paul polman

‘Ik wil de wereld beter achterlaten’ AkzoNobel, dsm, FrieslandCampina, Heineken, klm, Philips, Shell, Unilever.

Eind januari richtten zeven Nederlandse multinationals de Dutch Sustainable Growth Coalition op. Om duurzame business modellen te ontwikkelen en te delen. Paul Polman, ceo van Unilever: ‘Bedrijven moeten het voortouw nemen.’

Uw duurzame groeistrategie legt Unilever geen windeieren. Wilt u die voorsprong nu weggeven door uw model te delen?

‘Er zijn enorm veel maatschappelijke uitdagingen die we moeten oplossen: we moeten toegroeien naar een nieuw kapitalistisch model, de jeugdwerkloosheid aanpakken, de kloof tussen rijk en arm dichten, voedsel-, water- en energietekorten oplossen en ga zo maar door. Natuurlijk delen we onze r&d niet, maar wat we wél willen, is de beste denkers in het bedrijfsleven, de meest progressieve bedrijven samenbrengen om die problemen op te lossen. De initiatiefnemers van de Dutch Sustainable Growth Coalition zijn stuk voor stuk progressieve bedrijven.

We komen allemaal voor op hoge posities in de voornaamste internationale duurzaamheidindexen. Wat we kunnen doen, behalve zelf duurzamer ondernemen, is proberen een 16

kritische massa te krijgen. Meer bedrijven te stimuleren om mee te gaan met ons.’

Waarom zou u dat willen? Wat levert u dat op?

‘Als één bedrijf iets zegt, wordt dat niet gehoord. Maar als zeven bedrijven ergens aandacht voor vragen, komt de boodschap wel over. En dat is nodig, want voor een duurzame groeistrategie moet de hele keten – van grondstoffenleverancier tot uiteindelijk de consument – meegaan. We moeten coalities vormen met andere bedrijven, overheden en niet gouvernementele organisaties om dat voor elkaar te krijgen. Politieke instellingen zitten vast, kijk maar naar de klimaatconferenties, Doha en de eurocrisis. Bedrijven moeten dus het voortouw nemen. Een enkel bedrijf kan onvoldoende bereiken, dus is het belangrijk dat we bedrijven samenbrengen om na te denken en duurzame modellen te ontwikkelen. Dat stimuleert ook innovatie.’

Verschillen bedrijven als Philips en Unilever niet teveel om van elkaar te leren?

‘Philips en Unilever verschillen op veel punten van elkaar, maar er zijn ook veel overeenkomsten tussen de bedrijfstakken.

Water, energie, grondstoffen: de druk die daarop staat, treft ons allemaal. Of jeugdwerkloosheid en de verschillen tussen rijk en arm. Iedereen weet dat we niet kunnen bestaan als die maatschappelijke probleFORUM #03/09.02.12

men niet zijn opgelost.’

Wat kunt u concreet van Philips leren? Of van ceo Frans van Houten?

‘Eén van de uitdagingen voor Philips is: hoe krijgen we de consument mee, zorgen we dat die zijn gedrag verandert en duurzaamheid beloont? Hoe betrek je de consument bij duurzaamheid? Zorg je dat je ook iedereen in je bedrijf en de keten erbij betrekt? Op dat gebied kan Unilever veel van Philips leren en andersom. Wij hebben daar ook mee te maken.’

‘Frans van Houten is vrij nieuw bij Philips, ik heb hem nog maar een paar keer ontmoet.

Dus wat ik precies van hem kan leren, weet ik nog niet. Maar ik bewonder zijn gevoel voor sociale verantwoordelijkheid. Daarmee staat hij dichtbij mij en Unilever.’

Waar doet u het voor?

‘Ik wil de wereld een beetje beter achter laten dan ik haar heb aangetroffen. Ik kan mijn kinderen niet in de ogen kijken als ik niet tenminste heb geprobeerd er alles aan te doen wat ik kan. Dat is mijn verantwoordelijkheid, dat is onze verantwoordelijkheid als bedrijfsleven. Voor mij persoonlijk is dat absoluut de grootste motivatie.’  www.vno-ncw.nl/duurzaamondernemen

Tekst: Jiska Vijselaar | Foto: Roger Dohmen/hh

uitspraken

‘Als je weinig verstand van iets hebt maar je weet wel dat het belangrijk is en je vindt dat je er iets van moet vinden, dan kan een hapklaar brokje lobby heel aantrekkelijk klinken.’

D66-europarlementariër Marietje Schaake, Vrij Nederland van 28 januari

‘Beter twee kapiteins op het schip dan één kapitein ernaast.’

Jan Sijbrand, directeur toezicht dnb, Het Financieele Dagblad van 4 februari

‘Dat chirurgisch verbouwen lijkt me als een huis met één gewitte muur: dan moeten daarna al die andere wanden ook in de verf. Dan liever een gezellig ontspannen ouwe kop.’

Brigitte Kaandorp in het ad van 4 februari

‘Aandeelhouders zijn mensen die geen poot uitsteken en door de inspanningen van anderen toch geld verdienen.’

Filmmaker Frans Bromet, de Volkskrant van 28 januari

‘Tachtig procent van de bevolking iets afpakken is moeilijk, maar uiteindelijk gezonder.’

Dirk Brounen, hoogleraar vastgoedeconomie in Tilburg, hp/De Tijd van 3 februari

‘Het lijkt me heerlijk om ’s avonds en in het weekend gepensioneerd te zijn.’

Herman Tjeenk Willink, scheidend vice-president van de Raad van State, de Volkskrant van 26 januari

‘Het is vervelend als een mens zijn voeten niet meer kan zien, maar het is overdreven om te doen alsof dit een prangend medisch en maatschappelijk probleem is.’

Elsevier-wetenschapsredacteur Simon Rozendaal, Elsevier van 4 februari

‘Wij zijn geen kruiperig spul dat stiekem allerlei maatschappelijke organisaties binnendringt.’ sp-voorman Emile Roemer, Elsevier van 28 januari

‘Ik begrijp het voortdurend schoppen tegen het old boys network niet. Dat bestaat al meer dan een decennium niet meer.’

Fugro-commissaris Frank Schreve, Het Financieele Dagblad van 21 januari 17

FORUM #03/09.02.12

achtergrond

a holanda!

18

FORUM #03/09.02.12

Nederland heeft een groot tekort aan technici, en dat loopt alleen maar op. Spanje heeft juist een groot overschot aan werkloze technici. Eén en één is twee. Alleen ligt Duitsland op de loer, want dat heeft ze nóg harder nodig. Moet Rutte niet eens langs bij zijn Spaanse collega?

Tekst: Paul Scheer | Foto: Theo van Houts/hh

19

FORUM #03/09.02.12

achtergrond

Toen het nog gastarbeiders waren In 1961 sloten de Nederlandse en de Spaanse overheid een zogenoemd wervingsakkoord. Afgesproken werd dat teams uit het Nederlandse bedrijfsleven Spaanse arbeidskrachten mochten werven in gebieden die door de Spaanse overheid waren aangewezen. Het Rijksarbeidsbureau in Nederland hield toezicht. Spanje lette er wel op dat niet te veel hoogopgeleiden het land verlieten. In de periode 1964-1971 werden jaarlijks bijna zesduizend Spanjaarden verworven. Daarnaast vond een bijna even grote groep op eigen gelegenheid de weg naar Nederland.

Op het hoogtepunt verbleven er meer dan dertigduizend Spanjaarden in Nederland.

Vanaf 1974 gingen er meer Spanjaarden terug dan dat er bij kwamen. Volgens het Centrum voor Geschiedenis van Migranten had dat te maken met de dood van dictator Franco in 1975, waarna in 1977 de eerste vrije verkiezingen plaatsvonden.

Op de website van Henk van Soest loopt een foto van een rij ­Hollandse molens over in een foto van een rij Spaanse molens.

Daarnaast prijkt een kaartje van Google Maps, waarop de route Madrid-Amsterdam staat aangegeven. Best te doen, lijkt de boodschap. De website heeft twee versies: spaansemedewerkers.nl en trabajarenholanda.es. De eerste richt zich op Nederlandse werk­ gevers die naarstig op zoek zijn naar technisch, ict- en zorgpersoneel. De tweede op werkloze Spanjaarden die bereid zijn om hun heil elders te zoeken.

Henk van Soest kan worden gezien als de pionier van de huidige ‘golf’ van arbeidsmigranten uit Spanje. Hij zag als eerste het gat in de markt: de koppeling van het Nederlandse tekort aan het Spaanse overschot aan arbeidskrachten. Volgens het Researchcentrum Onderwijs en Arbeidsmarkt komt Nederland in 2016 maar liefst 155 duizend technici tekort.

Dit jaar kwamen de eerste Spanjaarden over. Inmiddels hebben zich meer Nederlandse bedrijven en uitzendbureaus op de Spaanse markt gestort. Zoals Otto, groot geworden met de werving en uitzending van Polen en andere Oost-Europeanen voor vooral productiewerk. Maar de Polen ‘drogen op’ nu hun eigen land zich 20

FORUM #03/09.02.12

steeds beter ontwikkelt. Otto richt het vizier daarom op technische krachten, en die zijn in Spanje volop te vinden. Spanje heeft namelijk een sterk industrieel verleden.

In samenwerking met Otto en Mediato, het uitzendbureau van zijn schoonzoon, werft Van Soest arbeidskrachten in Spanje. Hij pendelt heen en weer naar Nederland, waar hij werkgevers bezoekt en onderwijsinstellingen. Die probeert hij warm te maken voor het verder opleiden van Spaanse technici. ‘In Nederland zie je bijvoorbeeld dat honderd bedrijven deelnemen aan een technische opleiding, terwijl in de schoolbanken hooguit vijftig studenten zitten.

Dat betekent niet eens één toekomstige arbeidskracht per bedrijf.

Ondertussen lopen er in Baskenland dertienhonderd werkloze afgestudeerde technici rond. Waarom zou je die niet naar Nederland halen voor een aanvullende opleiding op het gebied van de Nederlandse techniek, cultuur en taal?’

warm nest Timmermans Verspaningstechniek in Oudenbosch is een van de bedrijven waarmee Van Soest zaken doet. Het bedrijf wendde zich altijd tot een vakopleiding als het nieuw personeel nodig had. Leer-

anp

Van het Centraal Station in Amsterdam vertrekken Spaanse gastarbeiders die de feestdagen in hun vaderland doorbrengen (1966)

lingen werden in het bedrijf verder opgeleid. ‘Maar het niveau van de jongeren die aan zo’n opleiding beginnen, is de laatste jaren te laag’, zegt directeur Arjan Timmermans. ‘Moeders willen hun kinderen liever in pak dan in overall zien.’

Het aannemen van Nederlandse vakkrachten is voor hem geen optie, ‘want die kun je alleen maar weghalen bij collega’s, en dat doe je niet.’ Via een oude bekende, een Spanjaard die in de jaren zestig als gastarbeider bij het bedrijf was beland en in Nederland is gebleven, werden de eerste contacten met Spanje gelegd, en kwam Van Soest in beeld.

Timmermans heeft inmiddels drie Spanjaarden in dienst. ‘We bieden ze een totaalplaatje, want we willen dat ze hier blijven en zich vestigen met hun gezin. Op onze kosten gaan ze twee keer per week op Nederlandse les, onder werktijd. We hebben een appartement gekocht waarin ze tegen kostprijs wonen. Ze moeten wel wennen aan het Nederlandse weer, maar verder bieden we ze een warm nest.’

Orland Cores is een van de drie Spaanse medewerkers in Oudenbosch. Hij is afkomstig uit Vigo, in het noordwesten van Spanje. ‘Ik was een paar maanden werkloos en het zag er niet naar uit dat ik snel weer aan het werk zou komen. Toen kwam ik in contact met 21

FORUM #03/09.02.12

‘als we te lang wachten, zijn de beste krachten weg naar duitsland’

achtergrond

Van de Spaanse jongeren onder de 25 is meer dan de helft werkloos. Dat heeft geleid tot hevige protesten. Steeds meer van hen vertrekken

‘nu is de discussie over migratie te negatief’

Henk van Soest. Drie ooms van mij, die zelf in Nederland hebben gewerkt, zeiden dat ik daar niet als buitenlander zou worden gezien.

Ik heb ook Duitsland overwogen, maar daar moet je echt Duits kunnen spreken, Engels is niet genoeg.’

Hier volgt hij nu drie maanden Nederlandse les. Een moeilijke taal om te leren, vindt hij, zeker voor iemand die al 32 is. Hij mist het Spaanse eten en de zon, maar denkt er toch over om zijn vrouw en kinderen over te laten komen. Wat hem betreft voor altijd. ‘Spanje is een goed land om te leven, maar niet om te werken.’

Het werken met de Spanjaarden bevalt Timmermans goed. ‘Ze zijn netjes en correct, en hebben de wil om te werken. Dat geldt ook voor de Oost-Europeanen die hier werken, maar die zijn toch wat schuwer, meer wantrouwend. Ze kunnen het gevoel hebben dat ze worden gebruikt. En als je ze vraagt of ze iets hebben begrepen, dan zeggen ze ‘ja’, ook als dat niet zo is. Dat heeft volgens mij te maken met het communistische verleden. Spanjaarden zijn wat dat betreft meer westers.’

kaas van brood Henk van Soest ziet de ervaringen van Timmermans als een pilot.

Op basis daarvan wil hij andere bedrijven interesseren in het wer22

FORUM #03/09.02.12

pedro armestre/anp

Helft werkloos

Arbeidsmigrant werkt!

De werkloosheid in Spanje is opgelopen tot 23 procent (ruim vijf miljoen mensen). Onder jongeren tot 25 jaar is dat zelfs 51 procent. Het zijn dan ook vooral alleenstaande jongeren die hun biezen pakken en naar het buitenland vertrekken. Nederland moet het daarbij vooralsnog afleggen tegen Duitsland en Engeland. Duitsland ontving in de eerste helft van 2011 ruim zevenduizend Spanjaarden, bijna de helft meer dan in 2010. Ter vergelijking: tussen 2007 en 2010 steeg het aantal Spanjaarden dat jaarlijks naar Nederland trok van vijftienhonderd naar 2.750.

De Spaanse overheid heeft liever dat de jongeren aan de slag gaan in het buitenland dan dat ze werkloos thuis zitten. Vanuit het buitenland kunnen zij geld naar hun familie sturen. Bovendien zal een deel terugkeren als de Spaanse economie weer aantrekt.

Het saldo van de arbeidsmigratie naar Nederland is positief.

Het beeld mag niet worden bepaald door negatieve voorvallen.

Dat stellen onder meer vno-ncw en mkb-Nederland in de vorige week uitgebrachte brochure Arbeidsmigrant werkt!. Ook lto-Nederland, The Hague Process on Refugees and Migration en een aantal Nederlands bedrijven hebben aan de brochure meegewerkt. De bedrijven vertellen over hun ervaringen met arbeidsmigranten.

In het Nederlandse overheidsbeleid is arbeidsmigratie het sluitstuk. Als een werkgever een vacature heeft, moet hij eerst kijken naar Nederlanders of mensen uit andere EU-lidstaten.

Een ondernemer wil echter de beste kandidaat kiezen uit een zo groot mogelijk aanbod. Het is dan logisch om in de hele wereld te kunnen zoeken.

We hoeven niet bang te zijn voor verdringing van Nederlandse geschikte arbeidskrachten door buitenlandse, aldus de brochure. Maar dan moet wel worden voldaan aan een aantal randvoorwaarden: geen ondermijning van de arbeidsvoorwaarden, de arbeidsverhoudingen en het systeem van sociale zekerheid. Verder moet de huisvesting van arbeidsmigranten goed geregeld zijn en mag er geen uitbuiting plaatsvinden.

De brochure kan worden besteld of gedownload via www.vno-ncw.nl.

ven van Spanjaarden. Ook zoekt hij de politiek op. ‘Ik wil politieke partijen duidelijk maken dat het hier niet om het binnenhalen van kanslozen gaat.’

Hij verwacht niet dat er tienduizenden Spanjaarden naar Nederland zullen komen, maar duizenden moet mogelijk zijn. Als die inmiddels niet door Duitsland zijn ingelijfd tenminste. Bij de oosterburen speelt het vergrijzingvraagstuk namelijk sterker dan in Nederland, en is de industriële sector groter. De Duitse overheid maakt bovendien meer werk van het binnenhalen van Spanjaarden.

Ze krijgen bijvoorbeeld een volledige opleiding aangeboden, gekoppeld aan de plicht om daarna ook daadwerkelijk in Duitsland aan de slag te gaan. Het Duitse Goethe Instituut in Spanje biedt taalcursussen aan.

De Nederlandse overheid hoeft dat niet allemaal ook te doen, vindt Van Soest. Wel moeten politici beseffen dat Nederland ook nog steeds een productieland is, en dat er behoefte is aan Spaanse arbeidsmigranten. ‘Nu is de discussie over migratie te negatief.

Spanjaarden moeten zich welkom voelen. Als we daar te lang mee wachten, eet Duitsland het kaas van ons brood en zijn de beste krachten straks weg.’

23

FORUM #03/09.02.12

Vorig voorjaar toog de Duitse bondskanselier Merkel naar Spanje om haar ambtgenoot Zapatero duidelijk te maken dat er in Duitsland honderdduizend vacatures klaarliggen. Misschien zou Mark Rutte dat ook eens kunnen doen.

Tegenover het Duitse wervingsgeweld kan Nederland twee voordelen stellen. De taaleisen zijn hier minder streng. In Nederland voldoet in eerste instantie Engels, en dat spreken Spanjaarden eerder dan Duits. Daarnaast kan het verleden nog een rol spelen. Spaanse fabrieksarbeiders hebben vaak een socialistische achtergrond en herinneren zich nog goed dat de fascistische vijand tijdens de Spaanse burgeroorlog werd gesteund door de Duitse fascisten. Nederland en Spanje delen hooguit de Tachtigjarige Oorlog.  www.vno-ncw.nl/arbeidsmigratie

& zoon Ondernemen zit in de genen. In deze serie vertellen ouders, kinderen, broers en zussen die samen of ieder een eigen bedrijf hebben over hun overeenkomsten en verschillen.

naam Scelta Mushrooms activiteit Champignonverwerking vestigingsplaats Venlo aantal medewerkers 27 (Scelta groep: 1.400) eigenaar/oprichter Jan Klerken sr smaakontwikkelaar Jan Klerken jr

24

FORUM #03/09.02.12

‘Hij houdt niet van achterom kijken’ Zoon Jan wil zich uitgebreid informeren voordat hij een beslissing neemt, vader Jan gaat meer op zijn onderbuikgevoel af. Anderhalf jaar geleden gaf Jan Klerken zijn zoon een functie in champignonverwerkingsbedrijf Scelta Mushrooms. ‘Wij hebben een ander ritme.’

Tekst: Jan Buevink | Foto’s: Jeroen Poortvliet, familie Klerken

Jan Klerken (27)

Jan Klerken (54)

‘Mijn vader kwam al heel jong in de champignonkwekerij van mijn opa, maar dat boterde niet. Opa gebruikte houtjes en touwtjes om zijn machines aan de praat te houden. Vrachtwagens kocht hij vooral omdat ze goedkoop waren, niet omdat ze goed reden. Mijn vader was juist enorm gefocust op kwaliteit. Hij paste daar niet en dat realiseerde hij zich ook toen hij het bedrijf op zijn 21ste overnam. Binnen een jaar had hij het weer verkocht. Later is hij een nieuwe onderneming begonnen. In 1993 ging hij met Scelta Mushrooms van start.’

‘Qua karakter lijk ik niet op mijn vader. Ik ben iemand die de zaken rustig aanpakt. Ik wil me eerst voeden met informatie voordat ik een beslissing neem. Hij gaat meer op zijn onderbuikgevoel af. Hij heeft minder aandacht voor de dagelijkse leiding en houdt niet van achterom kijken.

Daar leer je volgens hem niks van. Wel wil hij van alles op de hoogte blijven. Stapels werk neemt hij mee naar huis. Dat zou ik nooit doen.’

‘Mijn vader is goed in nieuwe dingen bedenken, zijn voelsprieten heeft hij altijd uit staan. Hij pikt zaken op en bijt zich er in vast. Een paar jaar geleden zag hij bij een receptie van voetbalclub vvv-Venlo bitterballen die er niet uitzagen. Dat was het begin van onze fingerfood balls, gepaneerde balletjes met ragout en een groentevulling. Zo’n vier jaar zijn we bezig geweest met de ontwikkeling er van.’

‘Ik weet niet of ik hier als kroonprins beschouwd word. Daar ben ik helemaal niet mee bezig. Laat mij maar gewoon mijn werk doen: onderzoeken welke effecten champignons op de gezondheid kunnen hebben en het doorontwikkelen van het concentraat uit de steeltjes waarmee we een smaakversterker maken. Anderen hier zien me ook gewoon als collega. Natuurlijk krijg ik wel wat mee van wat er in de top gebeurt, maar daar probeer ik me niet mee te bemoeien. Ik overzie ook nog niet alles. Onder Scelta Mushrooms hangen vijftien verschillende bv’s. Van drie daarvan wist ik tot voor kort niet eens dat ze bestonden.

Misschien zou ik het bedrijf later kunnen overnemen in combinatie met mijn jongere broer die hier nu stage loopt. We vullen elkaar goed aan. Ik ben rustiger en meer analytisch, hij is sociaal sterker.’

‘Min of meer stilzwijgend zijn we ervan uitgegaan dat Jan eerst tien jaar ergens anders zou werken. Dan zou hij ervaring kunnen opdoen bij een multinational of zo. Maar toen hij van Nyenrode afkwam, bleek het een lastige periode om werk te vinden. Een vriend zei toen dat het helemaal niet zo’n goed idee was om Jan eerst ergens anders te laten werken: ‘Grote kans dat ze hem dan naar de Verenigde Staten zouden sturen of Latijns-Amerika en wat krijg je dan terug? Zo’n corporate ambtenaar die het in Nederland allemaal maar heel kleinschalig vindt.’

Zo had ik het nog nooit bekeken.’

‘Ik geloof niet dat ik hem anders behandel dan anderen. Ik doe hier alles op afspraak. Wie met mij wil overleggen, moet dat via mijn assistente regelen. Dat geldt voor junior dus ook. Hij moet nieuwe producten in de markt zetten die gewonnen worden uit paddenstoelen. Dat is een redelijk afgebakend terrein met eigen budgetten. Daar kan hij zich prima ontwikkelen.’

‘Jan kan goed zelfstandig werken. Op zijn 14de deed hij een summerschool in Engeland, na de havo ging hij een jaar Frans leren in Parijs en voor ons zat hij een aantal maanden in Indonesië om te kijken of we daar een tweede joint venture konden opzetten. Hij heeft wel een ander levensritme dan ik. Ik sta altijd vroeg op, om 5 uur ben ik vaak al bezig en om 6 uur heb ik al twee kranten gelezen. Hij komt meestal pas rond half 9.’

‘Hij moet meer ‘nee’ leren zeggen. Tot nu toe zegt hij overal ‘ja’ tegen en pas later merkt hij dan dat hij daardoor andere dingen niet kan doen.

Pas hoorde ik dat hij een hele dag had uitgetrokken om een Ierse champignonkweker op sleeptouw te nemen. Geen klant of leverancier maar gewoon iemand die naar Nederland kwam om innovatieve ideeën op te doen. Jan wilde hem meenemen naar onze fabriek in Kesteren. Ik zei: ‘Wat doe je nou? We zijn wereldmarktleider, wat daar staat, is allemaal hightech. Daar ga je toch geen vreemden toelaten?’

Achteraf hoor ik via mijn vrouw dat hij dat zelf ook wel een beetje naïef vond. Nee, zoiets zegt hij dan niet rechtstreeks tegen mij.’ 

25

FORUM #03/09.02.12

actueel

De socialist Franรงois Hollande de nieuwe premier van Frankrijk? Het zou zomaar kunnen nu hij in alle opiniepeilingen op kop ligt

26

FORUM #03/09.02.12

frankrijk kiest, europa verliest?

In Frankrijk worden in april en mei presidents­ verkiezingen gehouden. Opvallend genoeg speelt de eurocrisis in de campagne tot dusver nauwelijks een rol. Koploper François Hollande heeft het liever over extra ambtenaren en koopkracht.

Tekst: Frank Renout | Foto: Patrick Kovarik /anp

Triple A-status kwijt. Een begrotingstekort van 90 miljard euro. Een staatsschuld van rond de 1.700 miljard euro ofwel 85 procent van het bnp. En economische groei? Nee, ook al niet.

Frankrijk is in recessie, constateerde het officiële bureau voor de statistiek Insee onlangs.

Misschien komt de economische groei over heel 2012 nog uit op een zeer magere 0,2 procent. Maar erg rooskleurig ziet het er allemaal niet uit.

In dat klimaat van economische malaise wordt nu campagne gevoerd voor de presidents­ verkiezingen. Een linkse kandidaat is er al: François Hollande, de voormalige voorzitter van de Socialistische Partij. De rechtse president Nicolas Sarkozy heeft zich nog niet officieel kandidaat gesteld. Naar verwachting doet hij dat in maart. Maar wie denkt dat de kredietstatus, het tekort en gebrek aan groei de campagne domineren, heeft het mis.

27

De gemiddelde Fransman en Française hebben weinig belangstelling voor macro-onderwerpen, laat staan voor de eurocrisis. Het gaat ze vooral om de gevolgen dicht bij huis: in de portemonnee en op het werk. Voor de Fransen zijn er maar twee hoofdzorgen, blijkt uit opiniepeilingen: werkgelegenheid en koopkracht.

nieuwe ambtenaren Nicolas Sarkozy en François Hollande hebben allebei een duidelijk ideologische keuze gemaakt om die twee problemen aan te pakken. Hollande heeft een traditioneel links programma en bepleit een actieve rol voor de staat. Zo gaat hij zestigduizend arbeidsplaatsen in het openbaar onderwijs creëren, oftewel: zestigduizend nieuwe ambtenaren aanstellen, aldus zijn verkiezingsprogramma. Sarkozy kiest voor een rechtse aanpak. Banen worden vooral gecreëerd door bedrijven en die moeten dan ook de kans krijFORUM #03/09.02.12

gen om te groeien, zegt hij. De werkgeverslasten worden daarom fors verlaagd, met zo’n 13 miljard euro, kondigde hij eind januari aan.

Beide kandidaten zeggen begrip te hebben voor de beperkte middelen die er zijn. Ook de Fransen is niet ontgaan dat een ‘Griekenland-scenario’ dreigt als het overheidsbudget niet wordt gesaneerd. ‘Al mijn plannen worden gedekt door nieuwe bezuinigingen’, verzekerde de socialist Hollande daarom. Sarkozy belooft nieuwe maatregelen ‘zonder één extra centime uit te geven.’ Maar waar beiden zeggen de begroting in 2013 op orde te brengen, hechten economen weinig waarde aan die beloftes.

Sarkozy heeft weliswaar het mes gezet in het immense Franse overheidsapparaat (voor twee ambtenaren die met pensioen gaan, komt er telkens slechts een nieuwe terug), maar hij baseerde zijn plannen tot voor kort nog op een economische groei van 1 procent in 2012. Dat is inmiddels bijgesteld naar 0,5 procent – maar volgens specialisten rekent hij zich daarmee nog steeds te rijk. En de aangekondigde plannen zijn níet aangepast aan de lagere groeiverwachting.

De linkse kandidaat Hollande belooft ook een evenwichtige begroting, maar heeft niet of nauwelijks met cijfers uit de doeken gedaan hóe hij dat hoopt te bereiken. Hij heeft juist gezegd de ambtenarenregel van Sarkozy (een ambtenaar voor twee) te zullen schrappen. En hij wil opnieuw gaan onderhandelen over een mogelijke verlaging van de pensioenleeftijd, terwijl die door Sarkozy juist werd verhoogd van 60 naar 62 jaar. Het Europees akkoord over de gemeen-

nicolas sarkozy

francois hollande

actueel

fransen naar de stembus

wie dingen er naar het president­schap?

Frankrijk kiest een nieuwe president in twee stemronden, op 22 april en op 6 mei. De twee kandidaten met de meeste stemmen bij de eerste ronde, gaan door naar de tweede ronde. De nieuwe president wordt gekozen voor een periode van vijf jaar.

schappelijke begrotingsdiscipline wil de socialist ‘heronderhandelen’ omdat het te eenzijdig op de financiën hamert. President Sarkozy wil in de grondwet vastleggen dat elke regering moet streven naar een evenwichtige begroting, maar dat weigeren de socialisten.

economische xenofoob François Hollande heeft zich ook ontpopt als een economische xenofoob, zoals critici het noemen. Protectionisme komt vaak terug in zijn programma. Hij wil de Fransen en de Franse bedrijven beschermen tegen zogenoemde oneerlijke buitenlandse concurrentie.

Buitenlandse producten die niet aan dezelfde sociale en milieunormen voldoen als Franse producten worden belast. Aan de grens van Europa moet een ecotaks worden geheven op import. Bedrijven die hun productie naar het buitenland verhuizen, moeten alle overheidssteun terugbetalen. Bedrijven die ín Frankrijk investeren worden juist beloond.

Hollande heeft voor de Franse economie wel een aantal concrete voorstellen gedaan.

Hij gaat 29 miljard euro bezuinigen om de overheidsbegroting weer op orde te krijgen. Verder moet 20 miljard worden bezuinigd om nieuwe plannen te bekostigen. ‘Tweederde daarvan moet worden opgebracht door ondernemers, één derde door de hoogste inkomensgroepen’, zei François Hollande.

Vooral de grote bedrijven moeten de portemonnee trekken. Banken kunnen rekenen op 28

Nicolas Sarkozy

François Hollande

De huidige rechtse president Nicolas Sarkozy zal zich waarschijnlijk in maart officieel kandidaat stellen. Zijn kansen lijken beperkt want zijn populariteit is gering.

François Hollande van de Socialistische Partij, presenteerde al in januari zijn verkiezingsprogramma. Hij is de favoriet van de Fransen: hij laat Sarkozy in alle peilingen ver achter zich.

een jaarlijkse lastenverzwaring van 800 miljoen, voor oliebedrijven wordt dat zo’n 200 miljoen.

Daar staat wel tegenover dat Hollande een aantal maatregelen ten faveure van het midden- en kleinbedrijf wil nemen. Die krijgen juist te maken met lastenverlichting, steun van de overheid èn makkelijker toegang tot kredieten.

De Franse werkgeversorganisatie voor het midden- en kleinbedrijf, de cgpme, reageerde enthousiast en verrast. ‘Dit is echt de allereerste keer dat de Socialistische Partij zich bekommert om het midden- en kleinbedrijf’, aldus cgpme-voorzitter Jean-François Roubaud. Ook de landelijke werkgeversorganisatie Medef juicht de mkb-plannen van de socialisten toe, maar is minder enthousiast over de lastenverzwaring voor grote bedrijven waarover Hollande spreekt. ‘Daarmee worden Franse ondernemers opnieuw zwaarder belast, terwijl de premies die ze moeten betalen al tot de hoogste van Europa behoren’, aldus de Medef. De werkgeversorganisatie was enthousiaster over de jongste plannen van president Sarkozy, die ondernemend Frankrijk wil ondersteunen.

lastenverlichting Sarkozy noemt Duitsland vaak als zijn grote voorbeeld. In navolging van wat regeringen in Berlijn de afgelopen jaren deden, wil hij de werkgeverslasten verlagen. De kosten ervan, zo’n 13 miljard euro, moeten de belastingbetalers opbrengen: de btw gaat omhoog. ‘Het is hoog FORUM #03/09.02.12

nodig dat de Franse bedrijven weer concurrerend worden’, aldus Jean Dumoulin, voorzitter van de Medef-afdeling in de Morbihan, een departement in Bretagne. ‘Lastenverlichting geeft ons ondernemers weer een beetje lucht’. Hij wijst erop dat zijn leden in de Morbihan tal van premies en belastingen moeten betalen – voor transport, voor huisvesting – die in het buitenland niet of veel minder bestaan en die het ondernemen belemmeren. De bouwsector in de Morbihan zal mede door die premie- en belastingdruk dit jaar duizend banen schrappen, voorspelt Dumoulin. ‘Er komt een moment dat je zegt: stop, nu is het genoeg!’

President Sarkozy maakte verder bekend dat de officiële 35-urige werkweek op de schop gaat.

Bedrijven krijgen de mogelijkheid te onderhandelen over korter of langer werken. Het salaris zal aan die werktijd worden aangepast.

Inleveren van salaris moet het ontslag van personeel voorkomen, is de bedoeling. ‘Als een bedrijf minder opdrachten krijgt, moet dan personeel worden ontslagen? Of blijft iedereen in dienst en leveren de werknemers gezamenlijk een (salaris)inspanning?’, zei Sarkozy.

De Franse vakbonden twijfelen. Ze vrezen dat werknemers op zullen draaien voor zogenoemd wanbeleid van werkgevers. Maar werkgeversvoorzitster Laurence Parisot wilde haast maken en riep de bonden op zo snel mogelijk rond de tafel te gaan zitten over de plannen.

Een aantal Franse bedrijven heeft al geëxperimenteerd met het idee van Sarkozy.

Marine Le Pen

François Bayrou

De extreemrechtse Marine Le Pen (Front National) kan vooral bij de eerste stemronde veel kiezers wegsnoepen bij Nicolas Sarkozy. Maar de kans dat ze de tweede ronde haalt en die vervolgens wint, is nihil.

Middenkandidaat François Bayrou (Mouvement Démocrate) is voor zowel Hollande als Sarkozy een bedreiging omdat hij zich met redelijk succes presenteert als het ‘redelijk alternatief’ voor links en rechts.

Vorige week liep ik hier in Den Haag, vlakbij de Malietoren van vno-ncw, een stukje achter een man die op Mark Rutte leek.

Even later zag ik dat het Rutte wás, druk telefonerend. Nu zie ik regelmatig bewindslieden op persconferenties, en interview ik ze soms, maar op zo’n moment ben ik toch een burger die de baas van het land ontmoet. ‘Goh, zomaar de premier in het wild’, was het enige dat ik uit wist te brengen. Rutte lachte even en liep al telefonerend door.

Op precies dezelfde plek heb ik ooit toenmalig premier Wim Kok voorbij zien fietsen. Dat zegt iets over de locatie. De Malietoren staat tussen de ministeries van Buitenlandse Zaken en Economische Zaken (jaja, en Landbouw en Innovatie), met iets verderop het ser-gebouw, nog wat ministeries en het Binnenhof. Overigens heb ik Jan Peter Balkenende, de tussenliggende premier, er nooit in het wild gezien. Maar die hield dan ook meer van snelle auto’s.

‘Wij hebben in één van onze vestigingen de werktijd met één uur per week verlengd, zonder de salarissen te verhogen’, vertelt Dominique Olivier, hoofd personeelzaken van het industriële concern Bosch France. ‘Daardoor hebben we een extra investering kunnen doen van 25 tot 30 miljoen euro en hebben we alle zevenhonderd mensen in dienst kunnen houden.’

Dat beleid kwam tot stand na overleg met de sociale partners, zoals ook Sarkozy nu voorstelt.

‘Het was een win-winsituatie’, aldus Olivier. ‘De werknemers konden allemaal hun baan behouden en wij konden nieuwe investeringen doen om het bedrijf er bovenop te helpen. Daar hebben de vakbonden mee ingestemd.’

Het toeval slaat ook elders toe. Op Tweede Kerstdag zat ik met mijn gezin in een Italiaans restaurant in Londen. Komt zomaar Uri Rosenthal binnen met zijn vrouw en (waarschijnlijk) dochter. ‘Kijk, de minister van Buitenlandse Zaken’, zei ik tegen mijn kinderen.

‘Ja hoor, pap.’ Ongeloof was mijn deel. Toen ik de minister om bevestiging wilde vragen, werd ik sissend gemaand te blijven zitten.

Een beetje door je vader voor gek worden gezet.

Het heeft iets typisch Nederlands, de aanraakbaarheid van Bekende Politici. Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg.

Nederlandse politici hoeven niet zo nodig omgeven te worden door een haag van bodyguards. Afgezien van Geert Wilders. Het is mooi dat het kan. Toch vraag ik me af of het ook goed is, in dit post-Fortuyntijdperk. Wat als ik een gek was geweest?

karwei afmaken Of Sarkozy zijn plannen de komende vijf jaar door kan zetten en zijn karwei af kan maken, is echter de vraag. Zijn populariteit is gering: veel Fransen zijn ontevreden over zijn beleid van de afgelopen vijf jaar. Vooralsnog is François Hollande de favoriet van de Fransen: hij gaat in alle opiniepeilingen op kop.

De kans is klein dat de plannen van Hollande de financiële markten en de Europese Commissie zullen bevallen. Een verdere downgrade van Frankrijks kredietstatus en miljardenboetes vanuit Brussel liggen dan op de loer. De eurocrisis zal daarmee nieuwe en ongekende hoogtes bereiken. Frankrijk het nieuwe Griekenland?

Het is een mogelijkheid waar de Fransen zich nog nauwelijks rekenschap van geven.  29

bp’ers

Dat Rosenthal in Londen onbegeleid over straat gaat, kan ik nog begrijpen. Wie kent hem daar? Maar als premier in je uppie in Den Haag rondlopen? Dat doen andere regeringsleiders toch ook niet?

Daarom moet er voortaan minstens één bodyguard mee als Rutte aan de wandel gaat. En als hij wil fietsen, dan maar op de tandem.

Paul Scheer

FORUM #03/09.02.12

jeroen poortvliet

bayrou 2012

marine le pen 2012

column scheer

vreemde ogen

‘Geen kloof tussen arm en rijk’

Bamshad Houshyani (34) Nationaliteit: Iran Functie: senior consultant duurzame energie bij Climate Focus Hier sinds: 2007

‘Wat ik het meeste mis, is de warmte en de gastvrijheid van Iraniërs. Als je een dorp binnenkomt, word je met een glimlach begroet en uitgenodigd voor de thee. Nederlanders zijn niet zo spontaan. Ze plannen alles een paar maanden vooruit. Zomaar iets afspreken, kan niet.’

‘Wat me wel aanspreekt, is de eerlijkheid van Nederlanders. Ze zeggen waar het op staat.

Iraniërs, zeggen niet altijd wat ze denken. Dat heeft deels met de cultuur te maken: ze willen elkaar niet kwetsen. Daarnaast speelt de politieke situatie een rol. Het is beter om je mening voor je te houden.’

‘In Nederland is er meer balans tussen het sociale leven en de welvaart. De kloof tussen arm en rijk is minder groot dan in Engeland, Frankrijk of Iran. De welvaart wordt verdeeld, wat zorgt voor een gezonde samenleving. Daar betaal ik graag belasting voor.’

‘Ik kwam hier aanvankelijk voor een studie 30

energiewetenschap in Utrecht. In Iran, dat veel olie en gas in de grond heeft, is nog weinig aandacht voor duurzame energie. Het lag dus voor de hand om naar het buitenland te gaan.

Daarna wilde ik in Iran met vrienden een onderneming starten. De politieke situatie veranderde echter snel. Toen de conservatieven aan de macht kwamen, werden de hervormingen uit de periode daarvoor teruggedraaid. Ik kom zelf uit een open, liberaal gezin en wilde niet onder de nieuwe regering werken.’

‘Toen ik een baan kon krijgen bij Climate Focus, besloot ik in Nederland te blijven. Vooral Amsterdam, waar ik werk en woon bevalt me goed. Het is een knooppunt voor internationale verbindingen. Daarnaast is het zelf een internationale stad, waardoor het makkelijk is om vrienden te vinden. Nederlandse vrienden maken kost echter tijd en inspanning. Jullie bouwen vanaf je jeugd een sociaal netwerk op FORUM #03/09.02.12

waar je niet zo snel meer binnenkomt.’

‘Als ik mensen vertel dat ik uit Iran kom, reageren ze geïnteresseerd. Het valt me op hoeveel jullie over die regio weten. Ik heb tot dusver geen negatieve reacties gekregen op mijn uiterlijk of mijn nationaliteit. Maar Nederland is dan ook een multiculturele samenleving, en dat geldt zeker voor Amsterdam.’

‘Nederlanders weten wat ze willen. Ze zijn goed in het uitzetten van een structuur en volgen die dan geduldig. Dat maakt ze tot succesvolle ondernemers. De hang naar bureau­ cratie zou wel wat minder kunnen. Procedures nemen soms veel tijd in beslag. Maar goed, als je geduld hebt, wordt het uiteindelijk wel geregeld. En dat is het belangrijkste.’  Tekst: Paul Scheer Foto: Erik van der Burgt

rubrieksnaam

Litouwen haalt banden met nl-bedrijfsleven aan giovanni smulders

‘Online piraterij moet bestreden worden’

vno-ncw-voorzitter Bernard Wientjes verwelkomt premier Andrius Kubilius (op de foto in het midden) en ambassadeur Vaidotas Verba. De Litouwse minister-president sprak op 31 januari in Den Haag met vertegenwoordigers van Nederlandse bedrijven. Onderwerp van gesprek waren de mogelijkheden van bilaterale handel en investeringen.

Litouwen timmert stevig aan de weg. Het land, met een hoogopgeleide bevolking, is er op uit hightech bedrijvigheid binnen de grenzen te halen. Het wil graag fungeren als toegangspoort tot de Baltische staten en Rusland. Nederland is nu al een belangrijke handelspartner. In 2010 was ons land vijfde in de rij exportpartners, met een aandeel van 5,2 procent. Ook wat import betreft was Nederland goed voor een vijfde positie, met een aandeel van 4,4 procent.

www.vno-ncw.nl

31

FORUM #03/09.02.12

Er moet opgetreden worden tegen online piraterij. Dit stelt de brancheorganisatie van de entertainmentindustrie nvpi in reactie op het Digital Music Report 2012. ‘Jammer dat een deel van de politiek dat niet lijkt te begrijpen.’

De wereldwijde digitale muziekmarkt is in 2011 harder gegroeid dan ooit tevoren. Daardoor profiteren consumenten van een steeds groter ­muziekaanbod. Digitale aanbieders als iTunes, Spotify en Deezer zijn er nu in 58 landen. En consumenten maken hier massaal gebruik van.

Volgens de internationale branchevereniging van muziekmaatschappijen is er genoeg reden om optimistisch te zijn over de toekomst van de muziekmarkt. Maar, waarschuwt de vereniging, er mag niet achterovergeleund worden in de strijd tegen piraterij.

Dat beaamt de Nederlandse brancheorganisatie van de entertainmentindustrie nvpi. Directeur Paul Solleveld. ‘Het illegale aanbod bedreigt de verdere ontwikkeling van de digitale markt. Wereldwijd gebruikt één op de vier internetters niet gelicenseerde diensten, in Nederland ruim 40 procent.

Dat betekent minder inkomsten en daardoor minder ruimte voor investeringen in nieuw talent en repertoire’.

Het illegale aanbod moet bestreden worden, vindt Solleveld. ‘Het is jammer dat een deel van de politiek dat niet lijkt te willen begrijpen en zich laat leiden door oneigenlijke en emotionele argumenten.’ www.nvpi.nl

rubrieksnaam vereniging

personalia

Cécile Gijsbers van Wijk is benoemd tot geneesheerdirecteur en lid van de raad van bestuur van ggz-organisatie

sinds vorig jaar werkzaam bij arcadis. Daarvoor werkte hij jarenlang bij Booz & Company.

De huidige directeur Europa, Stephanie Hottenhuis, wordt op de komende aandeelhoudersvergadering voorgedragen voor benoeming als lid van de raad van bestuur.

Nieuw lid algemeen bestuur vno-ncw Gijs Kok, manager externe betrekkingen FloraHolland en bestuurslid bij Vereniging Bloemenveilingen Nederland, is per 1 januari lid van het algemeen bestuur van vno-ncw. Hij volgt Timo Huges op. floraholland

apg benoemt Mark Boerekamp tot coo, verantwoordelijk voor pensioenadministratie en incasso voor premiegelden.

Hij was senior partner bij Accenture. Daarvoor was hij werkzaam bij DaimlerChrysler en PricewaterhouseCoopers.

Rivierduinen. Ze treedt per 1 mei in dienst. Zij volgt Ron Laport op die als directeur Zorginnovatie aan de organisatie verbonden blijft. Van Wijk is nu geneesheerdirecteur van ggz inGeest. ggz ingeest

Met ingang van 1 januari is Olaf de Bruijn benoemd tot directeur van rai Vereniging. Hij volgt in die hoedanigheid Peter Janssen op die eind vorig jaar afscheid nam.

De Bruijn begon in 2010 bij rai Vereniging als adjunct-directeur.

Cécile Gijsbers van Wijk

Neil McArthur wordt de nieuwe ceo en voorzitter van ingenieursbureau arcadis. Hij volgt Harrie Noy op, die in mei de organisatie na 37 jaar gaat verlaten. McArthur was al

Gijs Kok

‘Vertrouwen in zorg­ verzekeraars is essentieel’

fenex wil gedragsregels in Rotterdamse haven

Het draait bij zorgverzekeraars om vertrouwen. Dat was de boodschap van André Rouvoet, de kersverse voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland, tijdens de Dag van de Zorgverzekeraars.

Er moet een code of conduct komen. ‘Iedereen in de Rotterdamse haven weet dan wat ze van elkaar mogen verwachten.’ Dit zei Ron Neele, vicevoorzitter van de organisatie voor expeditie en logistiek fenex, tijdens een congres van de Alliantie Zeecontainervervoerders.

Zorgverzekeraars zouden het volgens Rouvoet een eer moeten vinden om een goede naam te hebben en te laten zien dat ze het vertrouwen waard zijn. Eenvoudig door zich bewust te zijn van het maatschappelijke belang van hun handelen en door te doen wat er van hen wordt verlangd en waar zij goed in zijn.

De voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland ziet beheersing van de zorgkosten als een gezamenlijke uitdaging voor overheid, verzekeraars, zorgaanbieders en zorggebruikers. ‘Ieder is aanspreekbaar op zijn eigen rol. Zo mag van de zorgverzekeraars worden verwacht dat ze zo goed mogelijke zorg inkopen tegen een zo gunstig mogelijke prijs.’ www.zn.nl

De logistiek in de haven is een aaneenschakeling van complexe processen waar veel belanghebbenden bij betrokken zijn. De verschillende schakels in deze keten hebben elkaar nodig, en willen ook allemaal iets van elkaar, aldus Ron Neele, vicevoorzitter van de organisatie voor expeditie en logistiek fenex, tijdens een congres van de Alliantie Zeecontainervervoerders (onderdeel van Transport en Logistiek Nederland). Veel verantwoordelijkheden zijn vastgelegd in wet- en regelgeving en procedures. Maar in de praktijk blijkt dat deze regels niet afdoende zijn of onvoldoende worden nageleefd. fenex wil in een code of conduct vastleggen wat belanghebbenden in de Rotterdamse haven van elkaar mogen verwachten. Alle ondertekenaars verplichten zich om zich aan de afspraken te houden. Dat zorgt volgens de organisatie niet alleen voor meer vertrouwen en zekerheid in het handelsverkeer tussen partijen in de haven, maar verbetert ook de efficiency van de doorvoer van containers en daardoor de concurrentiepositie van de haven van Rotterdam. www.tln.nl | www.fenex.nl

32

FORUM #03/09.02.12

rubrieksnaam

minder diefstal Kop

In 2011 werden ruim 34 duizend voertuigen gestolen, waarvan bijna de helft brom- en snorfietsen.

Tekst Minder dan de helft is teruggevonden. Dit meldt url de Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit (avc).

Het aantal gestolen personenauto’s daalde licht, tot 11.658 stuks. Een nette score als deze wordt afgezet tegen het aantal diefstallen in 2000: ruim 25 duizend. Minder goed is het gesteld met het percentage auto’s dat wordt teruggevonden: lag dat in 2000 nog op ongeveer tweederde, afgelopen jaar was het nog maar de helft. www.bovag.nl

Bedrijven moeten steeds vaker voldoen aan hoge eisen van eindgebruikers op het gebied van duurzaamheid en energieverbruik van hun producten.

Maar veel bedrijven hebben niet de mogelijkheden om het hiervoor benodigde onderzoek te doen. Brancheorganisaties fme en Metaalunie en norminstituut nen zoeken de oplossing in een Europese norm voor het beoordelen en ontwerpen van milieuvriendelijke producten. Gedachte is dat zo’n norm de afzet van duurzame producten eenvoudiger en goedkoper maakt. De organisaties verwachten verder dat de norm geschikt is om aan te tonen dat een verbeterd nieuw product beter is dan het oude. www.fme.nl

De Europese Commissie heeft haar voorstel voor een nieuwe Europese privacywetgeving gepresenteerd. De zogenoemde opt-in-bepaling die nog voorkwam in een eerder uitgelekte versie, is verwijderd. Dat is goed nieuws, vindt de organisatie van direct marketeers ddma.

De opt-in-bepaling schrijft voor dat iemand vooraf toestemming moet geven om te worden benaderd voor direct marketing.

Die bepaling zou vergaande gevolgen hebben gehad voor nieuwe markttoetreders

en het midden- en kleinbedrijf in deze toch al onzekere economische tijd. Maar niet alle bezwaren zijn van tafel.

De ddma en haar partners blijven waarschuwen voor de administratieve lasten die het voorstel met zich meebrengt en voor de complexiteit van sommige bepalingen, zoals het zogenoemde recht om vergeten te worden. Het voorstel van de Europese Commissie gaat nu naar het Europees Parlement. De wetgeving gaat op zijn vroegst in 2015 in. www.ddma.nl

Nieuwjaarsreceptie in Brussel ivan verzar

norm in wording

Direct marketeers blij met Europees voorstel privacywetgeving

groene code Bij aanbestedingen in de groensector ligt de nadruk nog te vaak op de prijs. Uit het onderzoek Sociaal aanbesteden in het groen, uitgevoerd in opdracht van branchevereniging vhg en fnv Bondgenoten, blijkt dat dit ten koste gaat van de aandacht voor veiligheid, arbeidsomstandigheden en vakmanschap. vhg en fnv Bondgenoten hopen met een gedragscode voor de groensector het tij te keren. De organisaties hebben daarnaast hun hoop gevestigd op de nieuwe aanbestedingswet.

Deze zal handvatten moeten bieden om de negatieve effecten van aanbesteden in te perken. www.vhg.org

33

De nieuwjaarsreceptie van kantoor Brussel van vno-ncw en mkb-Nederland was voor voorzitter Bernard Wientjes en directeur Niek Jan Van Kesteren een goede reden om hun contacten in de Europese hoofdstad te onderhouden. De receptie werd bezocht door politici en vertegenwoordigers van het Nederlandse bedrijfsleven in Brussel. Links van Wientjes mkb-voorzitter Hans Biesheuvel. Op de voorgrond staan Joke van den Bandt, hoofd van het kantoor Brussel, en Philippe de Buck, directeur van BusinessEurope (met een glas bier in zijn hand).

FORUM #03/09.02.12

vereniging rubrieksnaam

‘Ondernemers moeten hun nek uitsteken’ Vitale Verbindingen. Dat was het centrale thema tijdens de 50ste Bilderbergconferentie van vno-ncw dit weekend in Oosterbeek. Die worden steeds belangrijker. Herman van Rompuy, voorzitter van de Europese Raad: ‘Eén land heeft de hele eurozone gedestabiliseerd. En de eurozone destabiliseert de wereldeconomie. Zo onderling verbonden is ons lot.’

De wereld verandert in rap tempo. Vrijwel alle bestaande verhoudingen veranderen. Dus wordt het aangaan en onderhouden van vitale verbindingen met onze omgeving noodzakelijk om te overleven. Daar waren alle sprekers tijdens de jaarlijkse Bilderbergconferentie, met als thema vitale verbinding het over eens. Want alleen zullen we niet overleven. ‘Als burgers via internet een regime in Egypte ten val kunnen brengen, dan kunnen zij ook een onverantwoordelijk bedrijf in nanoseconden ter verantwoording roepen’, zei Paul Polman, ceo van Unilever. De relatie met consumenten en de eigen morele verantwoordelijkheid van ondernemingen zal belangrijker worden, Het Westen en Oosten kennen totaal verschillende opvattingen. ‘Verbind deze aldus de topman. Volgens Polman ligt een mooie wereld binnen handbereik, werelden,’ bepleitte columnist Naema Tahir: ‘Neem het beste van elkaar over’. al laten cijfers nu zien hoe wij de wereld langzaam om zeep helpen. Eind januari richtte hij met zeven andere Nederlandse multinationals de Dutch Sustainable Growth Coalition op. Zij delen kennis over het opzetten van duurzame groeistrategieën. Want waarom die kennis voor jezelf houden?

Ondernemers moeten volgens Polman hun nek uitsteken, mee discussiëren en het initiatief nemen. ‘Er liggen kansen, zeker nu de politiek ze laat liggen.’ vno-ncw-voorzitter Bernard Wientjes benadrukte het belang van één Europa, nu elders ter wereld nieuwe machtsblokken ontstaan. ‘Europa dreigt achterop te raken als ze de krachten niet bundelt.’ Daar sloot de voorzitter van de Europese Raad, Herman van Rompuy, op aan. Volgens Van Rompuy is er geen land in Europa dat nog alleen zijn eigen belangen kan verdedigen.

We zijn volgens hem al meer verbonden dan we denken. ‘Eén land met 10 miljoen inwoners heeft de hele eurozone gedestabiliseerd. En de eurozone destabiliseert de wereldeconomie. Zo onderling verbonden is ons lot.’

Foto’s: Chris Schotanus Ook minister Jan Kees de Jager van Financiën schoof ’s avonds aan bij het diner Kijk ook naar de ForumVideo over de Bilderbergconferentie op www.vno-ncw.nl en bezoek www.bilderbergconferentie.nl

Door sneeuwval en files arriveert Herman van Rompuy ruim een uur later dan gepland op de Bilderbergconferentie. Bij -15 graden wordt hij verwelkomd Oud-premier Jan Peter Balkenende en oud-minister Maria van der Hoeven,

door vno-ncw-voorzitter Bernard Wientjes (links) en algemeen directeur

tegenwoordig directeur van het Internationaal Energie Agentschap in Parijs

Niek Jan van Kesteren

34

FORUM #03/09.02.12

rubrieksnaam

V.l.n.r. Oud-minister Maria van der Hoeven, oud-premier Jan Peter Balkenende, FNV-voorzitter Agnes Jongerius, oud-premier Ruud Lubbers en staatssecretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten van Volksgezondheid

Paul Polman, ceo van Unilever: ‘Het is in niemands belang de wereld te verpesten’

Volgens Herman van Rompuy, voorzitter van de Europese Oud-premiers Ruud Lubbers, Wim Kok en Jan Peter Balkenende maken zich zorgen over het populisme.

Raad, moeten we positief blijven over Europa. ‘Ons lot is nauw

‘Ondernemers hebben ook een rol en moeten niet achterover leunen’

verbonden’

35

FORUM #03/09.02.12

rubrieksnaam vereniging

nrto

Markt private opleiders in kaart gebracht

sneller betaald De snelheid waarmee Den Haag facturen afhandelt, is fors vooruitgegaan. In 2011 betaalde de gemeente nog 48 procent van de rekeningen binnen dertig dagen; in 2011 ging het al om 82 procent van de rekeningen. Dat is het resultaat van een project ter vergroting van de gemeentelijke betaalsnelheid, waarbij behalve de gemeente onder meer vno-ncw West betrokken is.

Oorspronkelijke uitgangspunt was dat 80 procent van de rekeningen binnen dertig dagen zou worden betaald. Het is de bedoeling dat nog dit jaar 90 procent van de rekeningen binnen die termijn wordt voldaan. www.vno-ncwwest.nl

Ria van ’t Klooster (nrto) overhandigde op 2 februari het eerste exemplaar van de marktmonitor aan vno-ncw-directeur Niek Jan van Kesteren

Private opleiders bieden veel beroepsopleidingen aan in de richtingen economie, gezondheidszorg en techniek. Dat blijkt uit de marktmonitor die seo Economisch Onderzoek heeft uitgevoerd voor de Nederlandse Raad voor Training en Opleiding (nrto).

De overheid ziet techniek én zorg als tekortsectoren. Uit de marktmonitor blijkt dat de private aanbieders van beroepsopleidingen deze markt bedienen en daardoor kunnen bijdragen aan het oplossen van de tekorten, zei Ria van ’t Klooster, directeur van de overkoepelende brancheorganisatie,

minder fietsen bij de presentatie van het onderzoek. Het is voor het eerst dat de markt voor private beroepsopleidingen op deze wijze in kaart is gebracht. ‘Doel was het verkrijgen van een representatief beeld van de opleiders en opleidingen in deze markt.’ De omzet in de sector bedroeg in 2010 ruim 3 miljard euro. Dat bedrag kwam uit wettelijk erkende mbo- en hbo-opleidingen én uit opleidingen die niet opleiden tot een erkend diploma.

‘De diversiteit aan opleidingen laat zien waar de private aanbieders goed in zijn: de vraag van de deelnemers centraal stellen en het leveren van maatwerk’, aldus Van ’t Klooster. www.nrto.nl

Thuiswinkel.org wil aanpak slechte keurmerken De Consumentenautoriteit gaat scherper toezicht houden op webwinkels. Prima, vindt de belangenorganisatie van webwinkels Thuiswinkel.org, maar doe dan ook wat aan onbetrouwbare webkeurmerken.

Door de snelle groei van het aantal online aankopen neemt ook het aantal vragen en klachten van consumenten over webwinkels toe. De Consumentenautoriteit wil snel optreden tegen webwinkels die schade veroorzaken.

Wijnand Jongen, directeur van Thuiswinkel. org, wijst er op dat zijn organisatie zich al 36

jaren inzet voor een veilig webwinkelklimaat.

Zo worden de webwinkels die het Thuiswinkel Waarborg dragen jaarlijks extern gecontroleerd en gecertificeerd. Jongen hoopt dat het aangekondigde toezicht leidt tot meer service en veiligheid voor consumenten. Hij betreurt wel het dat niet direct ook onbetrouwbare webwinkelkeurmerken worden aangepakt. Er zijn steeds meer online keurmerken die veel beloven, maar weinig doen. Jongen vindt dat de Consumentenautoriteit ook hier werk van moet maken. www.thuiswinkel.org FORUM #03/09.02.12

Ook de fietsenbranche ontkomt niet aan de economische malaise, valt op te maken uit cijfers van de rai Vereniging. Vorig jaar werden ruim 1,1 miljoen nieuwe fietsen verkocht, 3,6 procent minder dan het jaar ervoor. De omzetdaling bleef beperkt tot een bescheiden 1,3 procent. Dat komt volgens de brancheorganisatie doordat mensen bereid waren om meer geld uit te trekken voor de aanschaf van een nieuwe fiets. De gemiddelde investering in fietsen nam vorig jaar toe met 4,4 procent tot 960 euro. Vooral de E-bikes, fietsen met elektrische trapondersteuning, deden het goed. www.raivereniging.nl

groeimarkt horeca Nederland telt ruim 2,4 miljoen alleenstaanden. Een fors deel daarvan heeft tijd, geld en behoefte aan sociaal contact. Maar de horeca speelt nauwelijks in op die groeiende groep alleeneters, blijkt uit onderzoek uitgevoerd in opdracht van Koninklijke Horeca Nederland en de keten van buurtrestaurants Resto VanHarte.

Mensen voelen zich ongemakkelijk en bekeken.

Dat gevoel van ongemak kan de horeca relatief eenvoudig wegnemen. Vooral de inrichting van de eetgelegenheid, de instelling van het personeel en het menuaanbod blijken doorslaggevend voor alleeneters. Van de ondervraagden zou 73 procent (vaker) alleen uit eten gaan als de horeca rekening houdt met hun wensen. www.khn.nl

rubrieksnaam

agenda 9/2 Rivierenland

Masterclass Monitoren

9/2 Rotterdam

Bijeenkomst Innovatie

­bedrijfs­prestaties deel II

bzw

Bouwpower studiereis naar Londen

15/2

15/3

9/2 Eindhoven

14/2 Noordwest-Holland

Bijeenkomst Werk Geven

Specialisten Industrietafel

Bedrijfsbezoek ’t Techniekhuys

Bedrijfsbezoek Bejo Zaden

15/2 Stedendriehoek

Kijk voor meer informatie op

9/2 ’s-Hertogenbosch

15/2 Alblasserwaard-Vijfheerenlanden

Bedrijfsbezoek Rechtbank Zutphen

www.vno-ncwmidden.nl

Bijeenkomst mvo in de praktijk

Bijeenkomst Toekomst voor Techniek

15/2 Flevoland

15/2 Drechtsteden

Bedrijfsbezoek abc Arkenbouw

vno-ncw Noord

Bijeenkomst Havenvisie 2030

16/2 Noordoost-Overijssel

15/2

1/3 Oost

16/2 Noordwest-Holland

Bedrijfsbezoek Recreatiecentrum

Havezatebijeenkomst Drenthe

Bedrijfsbezoek De Ideeënfabriek

Kick-off hr netwerk

Beerze Bulten

Spreekster is Els Swaab, ex-voorzitter

3/3 Breda en Oosterhout

26/2 Alblasserwaard-Vijfheerenlanden

16/2 Eemland en Valleiregio

van de Raad voor Cultuur

Theateravond musical Next to

Kansen voor Kunstbeleving in

Themabijeenkomst Verwerving en

­Gorinchem

­distributie kleding binnen Defensie

28/2 Drechtsteden

21/2 Utrecht

wd Café

Bedrijfsbezoek kwr Watercycle

28/2 Rijnland

­Research Institute

Culturele activiteit Pasión de Bueno

Bijeenkomst Geen toekomst zonder

23/2 Twente

Vista; Legends of Cuban Music

duurzaam vervoer

Bijeenkomst met Jong Management

6/3 Noordwest-Holland

7/3 Stedendriehoek

Kick-off hr netwerk

Masterclass Monitoren bedrijfs­

12/3 RijnGouwe

prestaties deel I

16/2 jno

Kijk voor meer informatie op

Netwerkdiner

8/3 Rivierenland

Inleiding Duurzaamheid

www.bzw.nl

Kijk voor meer informatie op

Lunchbijeenkomst

21/2

www.vno-ncwwest.nl

8/3 Achterhoek

Bedrijfsbezoek Astron

Bedrijfsbezoek Staalkat Internati-

14/3

onal

Business Lunch

9/2 Achterhoek

13/3 Noord-Veluwe

15/3

Bedrijfsbezoek Distilleries Group

Bedrijfsbezoek Schuuring

Ladies Lunch 2012

Toorank

14/3 Stedendriehoek

Kijk voor meer informatie op

vno-ncw Midden

vno-ncw noord

vno-ncw West

www.vno-ncwnoord.nl

29/2 Roosendaal Bijeenkomst Omleiding A58

Normal 6/3 Midden- en Noord-Zeeland Lunchbijeenkomst 7/3 Zeeland

8/3 hrm-groep Midden-Brabant Els Swaab

Bijeenkomst Actualiteiten Arbeidsrecht en Ontslagrecht

Staatssecretaris positief over aanpak discriminatie De brancheorganisaties in de uitzendsector komen met maatregelen tegen discriminatie. Staatssecretaris De Krom van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vertrouwt er op dat het initiatief van de sector zijn effect niet mist.

De Krom denkt positief over de aanpak van de brancheorganisaties om discriminatie in de sector tegen te gaan. Dat liet hij weten na een gesprek met de Algemene Bond Uitzendondernemingen (abu), de Nederlandse Bond van Bemiddelings- en Uitzendondernemingen (nbbu) en vertegenwoordigers van het Landelijk Overleg Minderheden (lom).

Het overleg vond plaats naar aanleiding van onderzoek waaruit blijkt dat uitzendbureaus in ruim driekwart van de gevallen ingaan op verzoeken van werkgevers om geen allochtonen te leveren.

‘Discriminatie is onacceptabel en moet met kracht worden bestreden’, aldus De Krom. De bewindsman vindt de aanpak van discriminatie 37

FORUM #03/09.02.12

op de arbeidsmarkt primair de verantwoordelijkheid van werkgevers, werknemers en etnische minderheden zelf. Tot de maatregelen van de brancheorganisaties hoort onder meer een periodiek onderzoek naar discriminatie. De organisaties gaan hun leden ook informeren, normeren en controleren. Verder streven ze er naar dat in het keurmerk voor uitzendbureaus een bepaling over discriminatie wordt opgenomen.

Bedrijven die zich niet aan het verbod op discriminatie houden, raken hun keurmerk kwijt. www.abu.nl | www.nbbu.nl

vereniging rubrieksnaam

even bellen met…

Peter Sierat, algemeen directeur tln ‘Vrachtwagens zijn een gevaar op de weg’, kopte de Telegraaf afgelopen week. De schuld van chauffeurs uit het Oostblok, vermoedde de vereniging van eigen rijders. Dat is een veel te voorbarige conclusie, vindt Peter Sierat, algemeen directeur van Transport en Logistiek Nederland (tln).

Zijn vrachtwagens zo gevaarlijk?

‘Toen ik het bericht las in de Telegraaf dacht ik ook: het zal weer eens niet, zo ongenuanceerd. De chauffeurs hebben nu meteen weer een stempel. Eigenlijk is er weinig over bekend. Het enige is dat volgens de statistieken het aantal dodelijk ongevallen overal daalt, behalve in de categorie met vrachtwagens op snelwegen. Het is dus wel goed dat de Onderzoeksraad voor de Verkeersveiligheid daar onderzoek naar doet.

Dat is nog maar net begonnen, dus het is veel te vroeg om nu al conclusies te trekken.’

Iedereen heeft wel eens achter een vrachtwagen gezeten die met een miniem snelheidsverschil een ander inhaalt.

‘O ja, ik ook en dan ben ik echt niet gelukkig. Ik bel het bedrijf wel eens, zeker als het lid is van tln, om te zeggen dat ze de chauffeur op zijn gedrag moeten aanspreken. En of ze wel beseffen wat dit doet voor hun imago. Maar we moeten niet te snel met de vinger wijzen. Ik hoor ook de verhalen van chauffeurs, die vertellen dat ze worden gesneden door een personenwagen die nog even snel wil in- of uitvoegen. Dan moeten ze uitwijken en voor ze het weten, liggen ze op hun kant.’

Hoe komt het dat het aantal dodelijke ongelukken met vrachtwagens wel daalt op secundaire wegen?

‘Dat weten we dus ook niet, we kunnen er alleen naar gissen. Ik denk dat er in het verleden op provinciale wegen en in de stad veel ongevallen waren die te maken hadden met de dode hoek. De afgelopen jaren hebben we daarover veel campagne gevoerd en er zijn ook wettelijke maatregelen genomen met dodehoekspiegels.’

‘Op snelwegen is het aantal voertuigen enorm toegenomen. Als er meer verkeer per vierkante kilometer komt, is het ook weer niet raar dat de afname een keer stokt. Al is in 25 jaar tijd het aantal ongelukken wel enorm gedaald.’

Chauffeurs uit het Oostblok hebben al de schuld gekregen. Terecht?

‘Als je in een vreemde omgeving rijdt, rij je anders dan in je eigen land.

Dat zal voor iedere chauffeur gelden. Het gaat te ver om nu al te zeggen dat ze niet vakbekwaam zijn. Het is ook een beetje de tijdgeest.

Bulgaren krijgen ook in andere sectoren de schuld. Als het weer beter gaat met de economie, zal dat weer overgaan.’

Je leest wel heel rare dingen over rijstijl en gedrag van Oostblokchauffeurs.

‘Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft aangekondigd dat het daar onderzoek naar gaat doen. Dat lijkt me ook heel goed. Ik ben verschrikkelijk benieuwd wat er uit de onderzoeken van de Onderzoeksraad en het ministerie komt. Daarna kunnen we kijken welke maatregelen we moeten nemen.’ www.tln.nl

‘Investeringscondities bouw moeten beter’ ‘Goed dat er eens een keer integraal naar de bouwsector wordt gekeken.’ Dat stelt Joep Rats, directeur economische & verenigingszaken van Bouwend Nederland, in reactie op de aankondiging van een Bouwteam.

Het Bouwteam, dat wordt geformeerd door minister Spies van Binnenlandse Zaken, gaat bekijken hoe de sector sterker uit de crisis kan komen. ‘Binnen het Bouwteam komen meerdere zaken tegelijkertijd aan bod. En er wordt over de verschillende betrokken ministeries heengekeken. ‘Dat is nieuw’, 38

zegt Joep Rats, directeur economische & verenigingszaken van Bouwend Nederland.

‘Er is nog nooit integraal bezien hoe we met elkaar het maximale uit de sector kunnen halen, en wat daarvoor nodig is. Dat is het positieve van dit initiatief.’

Rats is vooral te spreken over het feit dat het Bouwteam zich richt op de marktkansen.

‘We leven in een turbulente tijd, waarin flink minder wordt gebouwd maar de bouwopgave onverminderd hoog blijft. Het Bouwteam kan met de sector meedenken over hoe hiermee om te gaan. En dat is meer dan welkom.’ Hij meent dat de nadruk moet komen te liggen op FORUM #03/09.02.12

het verbeteren van de investeringscondities, vooral voor institutionele beleggers. ‘De pensioenfondsen hebben circa 800 miljard euro aan belegd vermogen. De vraag is hoe we die groep kunnen interesseren voor de Nederlandse bouw.’ www.bouwendnederland.nl

rubrieksnaam

melkenergie Kop

De melkveehouderij produceert meer dan de helft van de energie die zij nodig heeft zelf. Uit cijfers Tekst van Agentschap nl en het Centraal Bureau voor url de Statistiek (cbs) blijkt dat de sector in 2009 4,6 PetaJoule aan duurzame energie produceerde, tegen een verbruik van 7,9 PetaJoule. De duur­ zame energie komt van windmolens, zonnepanelen en biovergisters. Met naar schatting zo’n 29 procent van de windmolens en 56 procent van de vergisters in handen heeft de melkveehouderij een groot aandeel in de winning van hernieuw­ bare energie in de landbouw. De landbouw is sinds 2007 netto elektriciteitsproducent. www.nzo.nl

intensief samen Gemeenten en bedrijven in de regio NoordHolland Noord slaan de handen ineen om onderwijs en arbeidsmarkt in de regio nog intensiever met elkaar te verbinden. Een intentieverklaring daartoe werd op 25 januari in Alkmaar getekend.

De regio heeft in haar economisch beleid een aantal topsectoren benoemd waarin ook de hogeschool zich actief gaat roeren. De ondertekenaars, waaronder vno-ncw West, streven naar een grotere instroom van studenten in de sectoren die voor de regio van groot belang zijn. www.vno-ncwwest.nl

Rumoer over Limburgse weg Een aantal organisaties waaronder de Limburgse Werkgevers Vereniging (lwv) zijn uit werkgroep N280 gestapt. Ze zijn het niet eens met de keuze van Gedeputeerde Staten.

Een opfrisbeurt is onvoldoende, vinden ze.

De organisaties pleiten al langer voor de aanleg van een sterke oost-westverbinding in Midden-Limburg. Doordat de huidige wegen in de regio vollopen, komt de bereikbaarheid van de regio steeds meer in het gedrang.

Voor de economische en maatschappelijke ontwikkeling van de regio is een serieuze verbetering van het wegennet nodig. En daartoe behoort volgens de organisaties ook een goede oost-westverbinding, die aansluit op het Duitse achterland. De zogenoemde 2+-variant, waarop de keuze van Gedeputeerde Staten is gevallen, voldoet niet aan dat uitgangspunt. Die variant houdt niet veel meer in dan een bescheiden opwaardering van de bestaande weg.

Dat de Statencommissie ruimte en infrastructuur toch wil kijken naar de aanleg van een autoweg met twee maal twee rijstroken over het gehele traject van de N280 zien de organisaties nog als klein lichtpuntje. Zij hopen dat Gedeputeerde Staten hier wat mee doen.

‘Dan kan de economische kracht van de regio alsnog volledig worden benut.’ www.lwv.nl

Toekomst chemie in Nederland rooskleurig

trucks in plus

De toekomst van de Nederlandse chemische industrie ziet er goed uit. Tot 2030 zal er een substantiële groei zijn.

Dat blijkt uit een studie van de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie en Deloitte.

In 2011 zijn in Nederland 13.291 nieuwe vracht­ auto’s geregistreerd, 30,7 procent meer dan het jaar ervoor. Het klinkt mooi, maar brancheorganisatie bovag waarschuwt voor al te veel optimisme. De registraties van nieuwe trucks vertonen de laatste zes jaar een grillig verloop. Daarom is de stijging geen reden tot euforie. Tijdelijke subsidieregelingen hebben gezorgd voor pieken.

En de lange levertijd van vrachtauto’s vertroebelt het beeld ook. Tussen bestelling en aflevering kan wel een jaar liggen, stelt Aad Verkade, manager bovag Truckdealers. ‘Kijken we naar de orderintake van het laatste jaar dan zet de stijging van 2011 niet door.’ www.bovag.nl

Het positieve beeld is voor een belangrijk deel gebaseerd op de gunstige uitgangspositie van de sector. De bestaande samenwerking met de chemie in België en Duitsland speelt daarbij een belangrijke rol. Wereldwijd bestaan niet veel vergelijkbare sterke en geïntegreerde clusters.

De onderzoekers van de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (vnci) en Deloitte vinden het dan ook van belang dat de Nederlands-Duits-Belgische samenwerking wordt versterkt.

De chemie zal sterk veranderen, menen de onderzoekers. Grondstoffen zullen

39

FORUM #03/09.02.12

efficiënter worden gebruikt en er zal een verschuiving plaatsvinden van fossiele grondstoffen naar biomassa, bioafval en andere grondstoffen die het milieu niet belasten en zelfs een positieve co2-balans hebben. Volgens de onderzoekers zal de sector meer en meer worden gezien als innovatief, schoon en veilig en als een onmisbare industrie.

De onderzoekers noemen een aantrekkelijk investeringsklimaat als voorwaarde voor een mooie toekomst. Stimulering van vrije handel blijft belangrijk. Energieefficiënte productie en diversificatie van grondstoffen vraagt om gerichte r&d, duurzame innovatie en stimulerende regelgeving. In het belang van onderzoek en innovatie moeten er verder voldoende mogelijkheden zijn voor startende bedrijven en innovatieve mkb-bedrijven. www.vnci.nl

rubrieksnaam vereniging

De co2-uitstoot van de glastuinbouw daalt in de periode 2013 tot en met 2020 met ruim 20 procent tot 6,2 Megaton per jaar. Dat hebben lto Nederland, lto Glaskracht Nederland, Productschap Tuinbouw en de overheid afgesproken. De vaststelling van de jaarlijkse co2-limiet is het sluitstuk van de ontwikkeling van het co2sectorsysteem voor de glastuinbouw. Sector en overheid geven hiermee een vervolg aan eerdere afspraken. Die zorgden er tot dusver voor dat de glastuinbouw ruimschoots de doelen voor een lagere co2-emissie haalde. www.ltonoordglaskracht.nl

de prijs Prijs voor modern werkgeverschap awvn

nieuwe afspraken

eerste certificaten De Glas Branche Organisatie (gbo) heeft op 31 januari de eerste gbo-vakcertificaten uitgereikt.

Medewerkers van de Kralingsche Glashandel uit Rotterdam waren de gelukkigen. Voor het einde van het jaar moeten alle glasmonteurs en glaszetters die werken voor gbo-aangesloten bedrijven zijn gecertificeerd. Door de certificatie onderstrepen de leden van de brancheorganisatie dat hun medewerkers voldoen aan de hoogste kwaliteitsen veiligheidsstandaarden. www.glasbrancheorganisatie.nl

kennis delen Accountants (nba) en taxateurs gaan samen werken aan meer transparantie bij de waardering van vastgoed. Daartoe is een nieuw platform opgericht, waarin vertegenwoordigers van beide beroepsgroepen hun kennis en inzichten kunnen delen. De groeiende leegstand van kantoren heeft volgens de nba grote gevolgen voor de juiste waardering van dit soort onroerend goed.

Dat stelt hoge eisen aan de professionaliteit, onafhankelijkheid en deskundigheid van accountants en taxateurs. Het platform streeft met het oog daarop naar eenduidige richtlijnen voor de waardering van commercieel vastgoed. www.nba.nl

Jan Willem van der Wal, hr-directeur ing verzekeren/Investment management (midden), geflankeerd door juryleden Hans van der Steen, directeur arbeidsvoorwaardenbeleid awvn en Aukje Nauta, hoogleraar employability in working relationships

Winnaar… …ing Verzekeren/Investment management.

Beloond met… …De prijs modern werkgeverschap van awvn. Doel van de prijs is beloning van bedrijven of branches die vooruitstrevendheid tonen in de inzet van en de omgang met hun medewerkers. De prijs dient als aanjager voor bedrijven en branches om na te denken over nieuwe dimensies van inzetbaarheid en als prikkel om sociale innovatie in te zetten voor duurzame verbetering van de arbeidsverhoudingen.

Uitgereikt tijdens… …De hr-trenddag in Nijkerk op 26 januari.

Hr-professionals kozen de publieksfavoriet van 2011 uit drie moderne werkgevers. Alle drie de finalisten presenteerden hun case tijdens de bijeenkomst.

Reden… …ing bereikte met de vakorganisaties een principeakkoord voor een cao voor de ruim zevenduizend medewerkers van ing Verzekeringen (waaronder Nationale-

40

FORUM #03/09.02.12

Nederlanden, Movir, Mandema en rvs) en vermogensbeheerder ing Investment management. In plaats van, zoals gebruikelijk, tegenover elkaar plaats te nemen aan de onderhandelingstafel, zijn beide partijen op basis van cocreatie samen opgetrokken. Ruim 2.500 medewerkers werden via discussiesessies, cao-roadshows en enquêtes bij dit proces betrokken.

Juryoordeel… …‘ing Verzekeren/Investment management heeft haar verzelfstandiging aangegrepen om een cao vanaf de grond op te bouwen, waarin het thema volwaardige arbeidsrelaties in de basis verankerd is.

De historische ontwikkeling van arbeidsvoorwaarden is losgelaten vanuit de vraag: wat willen we nú en in de toekomst? Een goed voorbeeld van nieuwe arbeidsverhoudingen.’

groen goed

Groen logeren bedrijf: Inntel Hotels innovatie: verduurzaming hotels Dat de handdoeken pas gewassen worden als ze op de grond liggen, is standaard in de hotel­ wereld. Alleen wil dat niet zeggen dat er niets meer te verduurzamen valt. Dat merkte Hans van Schaick, general manager van Inntel Hotels Rotterdam, toen hij ‘zijn’ hotel wilde vergroenen.

Het Rotterdamse hotel is een van de twee duurzaamste hotels in Nederland en kreeg in november als eerste van de Inntel-keten een gouden Greenkey certificaat, een internationaal ecokeurmerk voor de toerismebranche. De andere vestigingen volgden.

‘Wij waren al een poosje bezig met duurzaamheid, toen ons werd gevraagd om mee te doen aan het Rotterdam Climate Initiative’, zegt Van Schaick. ‘Dat was natuurlijk een mooi moment om concreet aan de slag te gaan. Ik moet zeggen: op sommige punten viel het mee, maar op andere behoorlijk tegen. Met zeven hotels heb je enorm veel gloeilampen te vervangen.

Het personeel was opvallend snel mee, maar ik heb me er af en toe over verbaasd hoe moeilijk het is om via de reguliere groothandelskanalen duurzame producten te vinden. Duurzame kaas was moeilijk, maar we hebben wel biologische brie gevonden.’

‘Ik ben wel erg tevreden over de glasshredder die we hebben aangeschaft. Ik zag zo’n ding tijdens een vakantiecruise in Australië. Na wat zoeken op internet, bleek de fabrikant in Zeeland te zitten. Het volume afvalglas wordt nu met 80 procent verminderd. Een omdat we afval ook beter scheiden, duurt het drie keer zo lang voor de afvalcontainer vol is. Dat scheelt een boel vrachtautoritjes.’

Tekst: Remko Ebbers | Foto: Mischa Keijser/hh

41

FORUM #03/09.02.12

portret

hans lensvelt

‘ik ben een open boek’ Dat zijn vijf kinderen van hem houden en hun twee moeders ook: dat is het belangrijkste voor meubelverkoper Hans Lensvelt. Wat de buitenwereld denkt, interesseert hem niet. ‘Jeetje, wat zijn jullie burgerlijke types.’

Tekst: Jan Buevink | Foto’s: Erik van der Burgt

Hans Lensvelt is een uitbundig mens. Hij lacht veel en hard en praat aan een stuk door: een vet Brabants accent, veel Engelse termen en af en toe een vloek die begint met een g die je al van ver hoort aankomen.

Als hij een antwoord heeft afgerond, kijkt hij zijn gesprekspartner aan en laat een hard ‘hè, hè, hè’ horen. Een seconde of twee trekt hij zijn mondhoeken omhoog, als de grimas van een clown. Even is er stilte, heel even. Meteen daarna praat ie weer verder.

Hij heeft zich goed voorbereid. Al ruim voor het interview stuurt hij een overzicht van zijn leven van maar liefst tien kantjes. De vraag om twee informanten die vooraf nog iets over zijn karakter kunnen vertellen, levert een mail op met zes namen die hij zelf al vast heeft ingelicht.

Namen vliegen ook in het rond bij de rondleiding door zijn pand, net achter de A27 in Breda. Van vrijwel elke stoel, bank en tafel somt Lensvelt op wie de geestelijk vader is.

gouden tijden ‘Ik heb een kleine presentatie voor jou gemaakt’, zegt hij na de rondleiding. ‘Gewoon wat dingetjes, knip- en plakwerk van eerdere presentaties.’ Hij plaatst zijn laptop op zijn glazen bureau, schuift twee stoelen op enige afstand van de tafel naast elkaar en rent de trap op naar de verdieping boven zijn kantoortje om een andere bril te zoeken.

Op het scherm verschijnt een rijtje jaartallen. In 1990 nam Hans Lensvelt de kantoormeubelenzaak over die zijn vader in 1962 opgezet had.

42

FORUM #03/09.02.11

43

FORUM #03/09.02.12

portret

In 1985, meteen na het afronden van zijn hts bedrijfskunde was hij – de oudste van een handvol kinderen – er in dienst gekomen. ‘Ik vond dat mijn ouders me nodig hadden. Niet omdat het slecht ging, wel omdat ik bang was dat ze de boot gingen missen. Het was de tijd van de opkomst van automatisering. Ik dacht: dit kan hier allemaal veel efficiënter.’

Het zouden gouden tijden worden voor kantoorinrichters. ‘Bedrijven hadden elke vijf jaar wel nieuwe meubels nodig’, zegt Lensvelt. Om de oprukkende computers een plek te kunnen geven, om te voldoen aan de strenger wordende arbo-regels, en bovendien veranderde ook nog eens het karakter van de economie. Minder productie en meer diensten betekenden dat het aantal kantoren fors toenam. Kortom: het geld stroomde binnen.

‘Maar pas op, ik ben geen ontwerper, hè’, corrigeert hij maar vast het beeld dat anderen van hem schijnen te hebben. ‘Ik ben niet creatief in het maken van producten, ik kan niks nieuws bedenken. Als ik iets bedenk, lijkt het op iets dat er al is. Ik ben wel creatief als ondernemer.’

Lensvelt werkt samen met designers van naam. Begin 2001 is hij een van de medeoprichters van designmerk Moooi, waarvan Nederlands topdesigner Marcel Wanders het creatieve brein is. ‘Hier hebben we elkaar voor het eerst ontmoet’, zegt hij als hij een heel eind verder op in zijn presentatie is aangekomen bij een foto van drie heren aan een tafel. ‘Ik zag meteen de potentie van Marcel. Hij heeft zich enorm ontwikkeld en daar heb ik mijn bijdrage aan geleverd. Marcel creëerde Moooi en Moooi creëerde Marcel. Maar zonder mij was Moooi er nooit 44

FORUM #03/09.02.12

geweest. Ik heb het geld en status gegeven.’

burgerlijk Als de Nederlandse fabrieken die voor hem staal bewerken hun werk niet meer aankunnen, vertrekt Lensvelt naar China. In de buurt van Sjanghai begint hij in 2004 een plaatstaalfabriek waar zo’n 120 mensen komen te werken. Die fabriek is volgens hem de belangrijkste reden dat branchegenoot Gispen geïnteresseerd is in een fusie die twee jaar later een feit is. Lensvelt krijgt 30 procent van de aandelen, wordt creatief directeur en zit het grootste deel van zijn tijd in het Verre Oosten. ‘Ik leefde daar echt met de happy few, werd uitgenodigd op de Poloclub, ging naar de Ferrari-party, de Dolce en Gabannaparty. Als ik wilde, kon ik elke avond dronken zijn.’

Dat laatste is hij niet, maar hij leeft er wel flink op los. Daar doet hij ook niet geheimzinnig over. ‘Ik wil me afzetten tegen burgerlijkheid.

Ik sta wel eens bier te hijsen met inkopers of facility-managers met een twee maten te groot pak die de hele dag bezig zijn de reet van hun baas te likken. Natuurlijk, ik weer ook: het zijn mijn potentiële opdrachtgevers, maar ondertussen denk ik echt: Jeetje, wat zijn jullie burgerlijke types: kunststofschoenen en een das die onder de vlekken zit.’

Het China-avontuur eindigt als het met de fusie met Gispen slecht afloopt. Na veel gedonder wordt de samenwerking eind 2010 ontbonden.

‘Daar mag ik niks over zeggen’, grijnst Lensvelt. ‘In Quote heb ik dat pas nog wel gedaan en toen had ik meteen een advocaat op mijn dak.’

Voor de fusie had u 450 mensen in dienst, nu twintig. Denkt u niet: heb ik het wel goed gedaan?

‘Mijn leven is weer terug bij af. Bij Gispen was ik creative director, hier ben ik weer de bestuurder. Ik werk weer met de mensen van tien jaar terug. Na vier jaar de playboy uithangen in Sjanghai dacht ik ook: waar leidt dit toe? Als mijn moeder jarig was, zat ik daar. Bovendien trok ik het gewoon niet meer om in twee werelden te leven. Soms waren er weken waarin ik twee keer op en neer vloog. Constant een jetlag.’

Lensvelt heeft vijf kinderen, bij twee vrouwen. De oudsten studeren inmiddels alle drie, de jongsten gaan nog naar de kleuterschool. ‘Het mooie is: ik ben nog steeds met mijn eerste vrouw getrouwd. Het heeft me veel moeite gekost, maar uiteindelijk heb ik één grote harmonie kunnen creëren.’ Als hij terugkijkt op zijn leven is dát waar hij het meest trots op is. Meer dan op zijn China-avontuur, meer dan op Moooi. Hij merkt dat meerdere keren tijdens het interview op. ‘Mijn vriendin zegt het ook: Hans, ik ken geen man van jouw leeftijd die zijn volwassen kinderen zo vaak ziet.’

Het verhaal over zijn vrouw en zijn vriendin zit niet in de presentatie, maar hij doet er niet geheimzinnig over. ‘Ik ben een open boek’, zegt hij. ‘Er gebeurt wel eens wat zonder dat het een big thing is. Mannen kunnen lust, comfort en liefde scheiden, vrouwen niet. Die maken er meteen een omelet van emoties van. Maar zodra er iemand zwanger wordt, is het wel een big thing.’

De eerste reactie van zijn vrouw was: scheiden. Later zagen ze beiden in dat ze daar niks mee zouden opschieten. ‘Ik had flink wat mensen met ruzie uit elkaar zien gaan. Dat kostte veel geld en na afloop konden ze elkaars bloed wel drinken. Dat wilde ik niet. Mijn vrouw was twintig jaar lang mijn maatje geweest. Altijd stond ze naast me in de zaak.’

Nog steeds werkt zijn vrouw bij hem in de zaak, zijn vriendin doet dat sinds kort ook. ‘Dat gaat hartstikke goed. Als er een feestje is, staan ze de hele avond met elkaar te lullen.’

Lensvelt heeft een boerderijtje net over de grens in België, een appartement in Antwerpen en een huis in Amsterdam. In zijn Amsterdamse optrekje, dat hij een jaar geleden kocht, is plek voor vier units.

Een daarvan wil hij gebruiken voor zijn ouders (eind 70, begin 80), mochten die hulpbehoevend worden. Hij heeft het ze nog niet verteld maar hij wil ze wel in huis nemen. ‘Ik hou van die mensen, ik zou het vreselijk vinden als ze in een tehuis zouden belanden. Dan importeer ik wel een verpleegster uit China of de Filipijnen die de billen van mijn vader wast.’

‘Mijn vader deed vroeger soms dingen waarvan ik dacht: ben je van god los? Dan liet hij meubels voor niks omruilen: hadden we ze geheel conform bestelling geleverd, konden ze rechtstreeks weer de container in. Ik zie dat mijn dochter nu op dezelfde manier op dat soort dingen reageert als ik toen. Als ontevreden klanten geen gelijk hebben, denkt ze meteen: ‘Hup, met het geweer eropaf’ en schrijft ze messcherpe emails. Mijn vader zei altijd: Hans, je moet nooit ruzie maken met mensen, want dan kun je er nooit meer wat aan verdienen. Dat probeer ik haar nu ook bij te brengen.’ 

45

FORUM #03/09.02.12

Drie stellingen In België is het beter wonen dan in Nederland ‘Fiscaal is het interessant, maar mijn belangrijkste reden om er te wonen, is dat ik er een goedkoop huis kon kopen. Belgen hebben nog altijd een hekel aan Nederlanders. Op mijn eigen 2 hectare voel ik me thuis, in die gemeenschap niet.’

Chinese arbeiders zijn beter dan Nederlandse ‘Ze zijn beter opgeleid, leergieriger en socialer. In mijn fabriek hielpen de beteren de minderen. Ze zijn makkelijk te motiveren met geld. Nederlandse werknemers zijn niet gefocust op materieel gewin, alleen op vrije dagen.’

Ondernemers hebben te weinig ­aandacht voor design ‘Met design kan een ondernemer zijn klanten imponeren en zorgt hij ervoor dat medewerkers graag komen werken. Voor luchtverkopers als organisatieadviseurs is dat dus belangrijker dan voor een taxicentrale waar toch nooit iemand komt.’

hans lensvelt

1959 1985 1985 1990 2001

Geboren in Oosterhout Hts bedrijfskunde in Tilburg Gaat werken in bedrijf vader Neemt Lensvelt over Medeoprichter designlabel Moooi Start fabriek Sjanghai Fusie Lensvelt met Gispen Koopt Lensvelt terug Richt met dochter Pauline Canoof op

2004 2006 2010 2011

overlevers Overlevers, doorzetters, bedrijven die na jaren nog steeds bestaan. Nederland telt er vele.

Deze rubriek blikt terug in de geschiedenis van Nederlandse bedrijven.

Philips opgericht in 1891 wat Elektronicaconcern

Het is zinderend heet in de glasfabriek van Philips, maar daar lijkt deze man geen last van te hebben. Geconcentreerd en met het geoefend oog van een vakman bekijkt hij de zojuist geblazen glasballon. Achter hem loeit de oven. Er moet snel worden gewerkt. Het gloeiende glas moet binnen een paar minuten worden geblazen en gevormd.

De glasblazers staan hoog, beneden staan de jonge hulpjes. Deze jongen is een aftikker. Na het blazen van de ballon vijlt hij een klein groefje net voorbij de peer. Daarna kan hij de peer lostikken van de rest. Het zal geen pretje zijn, zo’n gloeiend hete lamp vasthouden.

De losgetikte ballonnen, die op prachtig ge­vormde zeepbellen lijken, worden verzameld in de houten bak die op de voorgrond is te zien. Om uiteindelijk te worden verwerkt tot gloeilamp.  Tekst: Marcia Timmermans Foto: Philips Company Archives, 1916

Colofon Forum is het tweewekelijkse opinieblad van ondernemingsorganisatie vno-ncw. vno-ncw vertegenwoordigt samen met de aangesloten 160 brancheorganisaties en vijf regionale verenigingen in totaal 115.000 ondernemingen. vno-ncw wordt in de regio vertegenwoordigd door: vno-ncw Noord, vno-ncw Midden, vno-ncw West, de Brabants-Zeeuwse Werkgeversvereniging (bzw) en de Limburgse Werkgevers Vereniging (lwv). Voor managers tot veertig jaar is er Jong Management.

Redactieadres Bezuidenhoutseweg 12, 2594 AV Den Haag, Postbus 93002, 2509 AA Den Haag, telefoon: 070 - 3490 165, e-mail: forum@vno-ncw.nl Forum op internet www.vno-ncw.nl Redactie Karin Bojorge (hoofdredacteur), Jiska Vijselaar (eindredacteur), Marcia Timmermans (bureauredacteur), Jan Buevink, Remko Ebbers, Miran de Groot, Frank den Hoed, Paul Scheer

46

Correspondenten Jeroen Ansink (Verenigde Staten), Philip Ebels (België), Henk Hirs (Hongarije), Maaike Homan (Spanje), Maurits Kuypers (Duitsland), Jessica Maas (Turkije), Miriam Mannak (Zuid-Afrika), Hans Moleman (China), Maaike Veen (Verenigd Koninkrijk), Frank Renout (Frankrijk), Petra Sjouwerman (Denemarken), Judith Stalpers (Japan), Edwin Timmer (Mexico), Maarten Veeger (Italië) Aan dit nummer werkten mee: Peter Bongaerts, Janny Kamp, Martin Noordzij, Ton Schoenmaeckers, Rob Slagmolen, Peter Swinkels Abonnementen en adreswijzigingen Sander Kok, telefoon: 070 - 3490 336, e-mail: kok@vno-ncw.nl, issn 1384 - 2102.

Forum wordt gericht – kosteloos – toegezonden aan een groot aantal Nederlandse ondernemingen, organisaties en particulieren. Betaalde abonnementen kosten € 45 per jaar exclusief btw. Opzegging van een kosteloos abonnement kan per direct, van een betaald abonnement per 1 januari.

Hiervoor geldt geen opzeggingstermijn.

Informatie over het lidmaatschap van vno-ncw Informatie bij Rita ter Steeg, telefoon: 070 - 3490 351, e-mail:

FORUM #03/09.02.12

steeg@vno-ncw.nl. Opzegging van het lidmaatschap van vno-ncw moet vóór 1 september van een jaar worden gedaan. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van datzelfde jaar. De schriftelijke opzegging kan worden gericht aan Rita ter Steeg, coördinator lidmaatschaps­ zaken vno-ncw, Postbus 93002, 2509 AA Den Haag.

Vormgeving Concept, basisontwerp en vormgeving: Link Design, Amsterdam Cover Foto: Juice Images/Getty Images Drukwerk Em. de Jong bv, Visweg 8, Postbus 8, 5110 AA Baarle-Nassau Advertentieverkoop Van Vliet Bureau voor Media Advies, Frank Oudman, telefoon 023 5714745, e-mail: f.oudman@bureauvanvliet.com, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort

47

FORUM #03/09.02.12

Advertentie