MOGELIJKE IMPACT De mogelijke impact van deze soort op onze inheemse fauna en flora is onbekend, aangezien er nog geen vrijlevende populaties zijn in Europa. Op basis van de ervaringen in het huidige verspreidingsgebied kunnen er echter wel allerlei problemen verwacht worden, zoals verdringing van onze inheemse rode eekhoorn, en mogelijk de achteruitgang van bepaalde inheemse vogelsoorten en schade aan inheemse plantensoorten. Voseekhoorns, die soms in hoge dichtheden kunnen voorkomen, veroorzaken economische schade aan bomen en aanplantingen (tuinen, boomgaarden, populierenplantages, landbouwgewassen zoals graan en maïs, …). Ze zorgen voor problemen in tuinen door het knagen aan elektriciteits- en telefoonkabels, gebouwen en irrigatiesystemen, het plunderen van voedselbronnen en het stelen van vogelvoer. Voseekhoorns nestelen soms zelfs op zolders van huizen. Ze kunnen ook drager zijn van allerlei ziektes die voor zowel mensen als dieren gezondheidsrisico’s inhouden. Veel van deze pathogenen komen reeds voor in Europa, maar de voseekhoorn zou er ook nieuwe kunnen binnenbrengen (Palmer et al., 2007; Thorington et al., 2012; Baiwy & Schockert, 2013; Verbeylen, 2015). WAARNEMINGEN DOORGEVEN! Omdat de kans klein is dat de soort wordt waargenomen bij lage dichtheden, ze een snelle uitbreiding kan kennen en uitroeiingsacties bij hogere dichtheden zeer moeilijk worden, is het belangrijk om zeer snel in te grijpen bij elke mogelijke waarneming. Dus: wees waakzaam en meld uw waarnemingen, wat het verschil kan maken voor een succesvolle bestrijding. Waarnemingen van alle uitheemse soorten graag zo snel 14
De boomklever I maart 2015 I zoogdieren
mogelijk doorgeven via http://waarnemingen. be/invasive_alert_view.php, met juiste datum en exacte locatie, liefst met foto’s erbij of minstens een zeer nauwkeurige beschrijving van het dier. Kadavers indien mogelijk (laten) inzamelen voor verder onderzoek (bv. via het Marternetwerk http://www.zoogdierenwerkgroep.be/zorgen/dode-zoogdieren/marternetwerk). Goedele Verbeylen goedele.verbeylen@natuurpunt.be
Meer info kan je vinden op http://waarnemingen.be/soort/info/81155.
REFERENTIES Baiwy, E. & Schockert, V. (2013) Risk analysis of the Fox squirrel, Sciurus niger. Risk analysis report of non-native organisms in Belgium. Cellule interdépartementale sur les Espèces invasives (CiEi), DGO3, SPW / Éditions. http://ias.biodiversity.be/species/risk en http://share.bebif.be/data/ias/Risk%20analyses/Sciurus%20niger. pdf Delfosse, R. (2014). Ecureuil exotique: Appel à vigilance. La Hulpe Nature asbl, La Hulpe, België. Dijkstra, V. (2015). Update exotische eekhoorns. Kijk Op Exoten 11: 12-13. Palmer, G.H., Pernas, T. & Koprowski, J.L. (2007). Tree squirrels as invasive species: conservation and management implications. In: Witmer, G.W., Pitt, W.C. & Fagerstone, K.A. (eds.). Managing Vertebrate Invasive Species: Proceedings of an International Symposium. USDA/APHIS/WS, National Wildlife Research Center, Fort Collins, Colorado, USA. Steele, M.A. & Koprowski, J.L. (2001). North American Tree Squirrels. Smithsonian Institution Press, Washington, USA. Thorington, R.W.Jr., Koprowski, J.L., Steele, M.A. & Whatton, J.F. (2012). Squirrels of the world. The John Hopkins University Press, Baltimore, USA. Verbeylen, G. (2012). Herkenningsfiche Exotische eekhoorns: Thaise eekhoorn Callosciurus finlaysonii, Pallas’ eekhoorn Callosciurus erythraeus en Grijze eekhoorn Sciurus carolinensis. Project Invasieve Exoten, Natuurpunt Studie i.s.m. INBO, ANB, Natagora, Waals Gewest en BIM, Mechelen, België. http://waarnemingen.be/ exo/be/nl/27179.pdf Verbeylen, G. (2015). Waarnemingen.be. Soortinformatie Amerikaanse voseekhoorn -Sciurus niger. Natuurpunt Studie (Zoogdierenwerkgroep), Mechelen, België. http://waarnemingen.be/soort/ info/81155
Opmerkelijke vogelwaarneminge in de Dijlevallei en omgeving juni – augustus 2014 Dit overzicht van opmerkelijke en interessante vogelwaarnemingen in het Dijleland beslaat voornamelijk de periode juni – augustus 2014. De bestreken regio omvat de gemeenten Kortenberg, Herent, Bertem, Leuven, Oud-Heverlee, Huldenberg, Overijse, Tervuren en de aangrenzende gebieden. De volgende rubriek zal de periode september 2014 – februari 2015 omvatten. Waarnemingen worden voor 5 maart 2015 ingevoerd op www.waarnemingen.be, of bezorgd aan Kelle Moreau, Meibloempjeslaan 2, bus 3, 8400 Oostende, 0486/12.58.77, kelle.moreau@ gmail.com. Waarnemingen van soorten die niet in dit verslag werden opgenomen (incl. alle exoten), maar wel werden ingevoerd in www.waarnemingen.be kunnen daar geraadpleegd worden. Waarnemingen die als onzeker werden gelabeld of waar niet tot exacte soortdeterminatie kon worden overgegaan, werden voor dit overzicht niet weerhouden. In vele soortteksten wordt verwezen naar het aantal waarnemingen, waarbij waarnemingen worden gedefinieerd als ‘records’ in de database. Omwille van de variatie in invoergedrag van verschillende waarnemers moet men wel oppassen met het interpreteren en vergelijken van deze cijfers. Zo zijn twee zangposten van eenzelfde soort die afzonderlijk op kaart worden aangeduid dus twee waarnemingen, terwijl het in dit geval slechts om één waarneming gaat indien ze als een gebiedstotaal van 2 zangposten worden ingevoerd. Een tweede voorbeeld heeft betrek-
king op trektellingen: een ingevoerd dagtotaal is slechts één waarneming, terwijl bij afzonderlijk invoeren van verschillende trekkers van dezelfde soort meerdere records in de database ontstaan. Ook wanneer meerdere waarnemers dezelfde vogel invoeren (zowel op dezelfde dag als op verschillende dagen) gaat het dus om meerdere waarnemingen. Meerdere waarnemingen dienen door het Belgisch Avifaunistisch Homologatiecomité (BAHC) beoordeeld te worden vooraleer ze definitief op de Dijlelandse lijst kunnen bijgeschreven worden, en worden dus onder voorbehoud gepubliceerd. Gebiedsafkortingen WLS = Wilsele/Vijvers Bellefroid, LP = Kessel-Lo/Leopoldspark, AVP = Heverlee/Abdij van Park, ZW = Oud-Heverlee/Zoete Waters, OHN = Oud-Heverlee/N, OHZ = Oud-Heverlee/Z, Oppem = weilanden tussen Bogaardenstraat (Oud-Heverlee – Korbeek-Dijle) en NGB, NGB = Neerijse/Grote Bron (deel Doode Bemde), NKV = Neerijse/Kliniekvijvers (deel Doode Bemde), SAR = Sint-Agatha-Rode/ Grootbroek en Tervuren/KMMA = Koninklijk Museum voor Midden-Afrika.
VOGELS
groter maakt dat deze soort met de hulp van de mens buiten haar verspreidingsgebied gaat opduiken (Thorington et al., 2012; Baiwy & Schockert, 2013; Verbeylen, 2015).
Kwartel Coturnix coturnix Kwartels worden tijdens de zomer van 2014 waargenomen op de volgende plaatsen: Leefdaal – Korbeek-Dijle/ plateau (1-2 zp op 15 data tss 4/06 & 9/08; G. Bleys, I. Nel, J. Nysten e.a.), Erps/ Dorenveld (resp. 1, 1, 1, 1, 2 & 1 zp op 8, 11/06, 6, 13, 20 & 27/07; P. Moysons, P. Standaert, J. Lecomte e.a.), Bierbeek/Mollendaal Plateau (1 zp op 9/06; D. von Werne), Vossem (telkens 1 zp op 12 & 27/06; P. Moysons, N. Ryckeboer), Kwerps/Zuurbeekvallei (1 zp op 21/06; R. Ghijsen), OHZ (2 ex. op 28/06; JM Penne), Neerijse/Tersaert (telkens 1 zp op 15 & 18/07; N. Ryckeboer) en Neerijse/ Wolfshaegen (1 ex. opvliegend op 26/07; B. Bergmans). De boomklever I maart 2015 I vogels
15