•
J
-
il
-
1
Jaargang 35
Tijdschrift van de Natuurstudiegroep •
Dijleland
I
Il
-
december 2007
,,."..........".....,
� NATUURSTU DIEGROEP �
dij eland
Regionale werkgroep van
atuurpunt Studie vzw
nat u u r p u nt S]c De Boomklever
Bestuur •
•
Maarten Hen (voorzitter), Dorpsstraat 48, 3078 Meerbeek,
Driemaandelijks tijdschrift van
0473-244752
de Natuurstudiegroep Dijleland.
l ris Van
charen (penningmee ter), Korbeekstraat 27,
3061 Leefdaal, 02-7672638 •
Monique Bekker , Oo trem traat 4, 3020 Herent, 016-231338
•
Bruno Bergmans, Mgr. Van Waeyenberglaan 54 DIS bus3, 3000 Leuven, 0498-760722
•
•
•
De Boomklever brengt bijdragen over studie en beheer van de bio diversiteit in het Dijleland en ver schijnt viermaal per jaar (maart, juni, september, december).
Herwig Blockx, Rue du Culot 42, 1320 Tourinnes-la-Grosse,
Redactie
010-862466
Herwig Blockx, Frederik Fluyt,
Bart Creemer , Frederik Lintstraat 77, 3000 Leuven,
Maarten Hens, Kelle Moreau en
0496- 93106
Kris Van Scharen
Frederik Fluyt, Spitsberg 4, 3040 Huldenberg, 0479-920172
•
Jori Menten, W. De Croylaan 49/21, 3001 Heverlee, 0495-275393
•
Kelle Moreau, Korenbloemlaan 5, 3052 Blanden, 0486-125877
•
Han
•
André Verboven, Groeneweg 60, 3001 Heverlee, 016-238184
Roo en, Ab traat 101, 3090 Overij e, 02-6879518
Redactie-adres
Artikels, foto's en korte bijdra gen worden verwacht op het redactiesecretariaat, p/a Kris Van Scharen, Korbeekstraat 27, 3061 Leefdaal. E-mail: kris.van. scharen@telenet.be
Werkgroep vogels •
•
Broedvogelprojecten, archivering en rapportering waarnemingen:
Het copyright van de teksten, il
Kelle Moreau (kelle.moreau@gmail.com)
lustraties en foto's blijft bij de res
Watervogeltellingen, akkervogel : Maarten Hens (maartenhen @yahoo.co.uk)
•
Trektellingen: Frederik Fluyt (frederik.fluyt@gmail.com)
pectievelijke auteurs, tekenaars en fotografen. Overname is mogelijk mits hun uitdrukkelijke toelating en bronvermelding Abonnement
Werkgroep zoogdieren •
•
•
Geïnteresseerden kunnen De
Marterproject, archivering waarnemingen: Kelle Moreau
Boomklever ontvangen door
(kelle.moreau@gmail.com)
overschrijving van 7 € op reke
V leermuizen: Han Roosen (roo enhans@yahoo.com)
ningnummer 001-1552168-50 van
Ham ter: Maarten Hens (maartenhens@yahoo.co.uk)
de Natuurstudiegroep Dijleland, met opgave van naam en adres. Een steunabonnement kost 12 € of meer.
Werkgroep ongewervelden •
Archivering en rapportering waarnemingen: Bart Creemers (bart.creemer @gmail.com)
Natuurpunt vzw
Natuurpunt is de grootste vereni ging voor natuur en landschap in Vlaanderen. Ze telt 65.000 leden en beheert 15.000 hectare natuur
Werkgroep pl anten •
Themaverantwoordelijke: Joris Menten (pjori @advalvas.be)
gebied. Lid worden van Natuur punt vzw kan door storting van 20 € op rekeningnummer 2300044233-21. www.natuurpunt.be
Website: www.natuurpunt.be/dijleland Rondzendlijst Dijleland:
tuur een blanco e-mail naar dijlevallei
ubscribe@yahoogroup .com
Opmaak: Danni Elskens (Koloriet) Druk: DCL-Print & Sign Oplage: 170 ex.
V.U. M Hem, Dorps.�traat 48
•
3078 Meerbeek
'
---.;• ;.."i�u*>i •L&&l.UI
Kleurrijk grijs
Hoewel 2007 al een tijdje in de achteruitkijkspiegel vervaagt, hebt u wel degelijk het december nummer van de Boomklever in handen. En uiteraard geen jaarovergang zonder nieuwjaar brief of eindejaarslijstje. Een vluchtige kenschets van de vier voorbije seizoenen Dijleland-natuur( tudie) levert - letterlijk, figuurlijk en ietwat provocerend - een kleurloo en vlak plaatje op. Op vlak van biodiver iteit geen noemenswaardige uitschieters, de weinige markante evoluties kleurden wit: Kleine Zwaan die de Dijlevallei opnieuw al
overwinteringsplaat
ber 2007) Grote Zilverreiger
gevonden heeft Uanuari 2007 en opnieuw in decem
die jaarrond eender waar kunnen aangetroffen worden. De bulk van
de biomassa in de streek kleurde zwarter en exotischer: Zwarte kraai Aal cholver, Canade e Gan , ijlgans, ... Hun visueel en auditief opvallende aanwezigheid maakt hen vaak tot het enige contact met natuur voor niet-waarnemers. De beperkte 'vibe 'die door het waarnemer netwerk gingen, wa ren zwart-wit: Witvleugelstem, Witwang tem, Kuifduiker,
lechtvalken in Leu en, . ...
chuchtere
pogingen tot kleur - het grijsbruin van Vale Gier, Middel te Jager en Ruigpootbuizerd-waren voor enkelen weggelegd. Troebel-grijs kleurden ook de vijver
!echt
in Oud-Heverlee en Sint-Agatha
Rode, slechts enkele maanden na inten ieve her telmaatregelen. Het her tel van open vijver y temen dreigt een werk van lange adem te worden ... En ondank de terk toenemende populariteit van nacht vlinders in natuur tudiemidden , kroop de mot een beetje in het vele inventari atie- en
tudiewerk.
Inventarisatiemoeheid. Te zwart-wit? Halsbandparkieten op de voederplank, Bijenorchi
en op ruderale terreinen, Muurha
gedissen lang het poor, Blauwbandgrondel en Roodwang childpadden in de vij er . Bijenet r in de zandgroeve. Kleuren alom. Klimaatverandering (het voorbije jaar wa weerom het warm te ooit) en onbedoelde introducties en verplaatsingen als sturende factoren. Allemaal boeiende zaken om op te volgen. Maar of alle ook meer kleur betekenen voor de Dijleland e natuur? Zo kleurloos de natuur, zo kleurrijk de Boomklever in 2007.
atuur-op-papier floreert
niet zonder de nodige inspanningen. Door het uitzwermen van verschillende zowel de werking van de Natuur tudiegroep Dijleland al
evenwel
terkhouder . kunnen
de Boomklever in 200
een extra impul
gebruiken. Hernieuwde aandacht voor de coaching en uitvoering van in entari atieproject n en de doorwerking van lokale
oor
tudiere uitaten naar natuurbeheerder en beleid maker .
In de stellige overtuiging dat er zo meer kleur in de natuur te krijgen i Veel leesplezier Maarten Hen
De Boomlclever - december 2007
105
,_
Op zoek naar muizen (Veerse meer, ergens halverwege de tachtiger jaren)
' 'Ja, stop hier maar. Kijk, daar kunde naar rechts" loods ik de chauffeur naar de parkeerplaats op de Zandkreel<dam. Terwijl ik de in zittenden signaleer dat we een kor te wandeling gaan maken, wijst de
kers" Bart:; "Waar kijkte gij? Hmm, ik zie die nog altij nie, zenne." Jony: "Bart, ge kijkt weeral veel te ver. Hier kort bij zitten ze, achter dieje pier." Bart: "Hmm, ik had mijne verrekijker op 50 kilo meter ingesteld, da komt daar mee, natuurlijk." Jony: "As ge dan toch graag zo ver kijkt, Bart, ginder staat de maan, misschien kunde es probe
chauffeur naar iets wat mij nog niet
ren om daar vogels te vinden ...?!
opgevallen was: "Gelle zij wel wa
Waarop Bart droogjes afsluit met "De maan, is
vrug veur da fritkot doa"
... Om
dan plots te beseffen wat ik daar net gezegd heb: "Wandele, moa, da es hie allemoal wouwter en giene iene boewem."
Zijn wenkbrauwen
fronsend verzucht hij verder: "Moa manne toch, in zoewene kaa ..." � rwijl ik mijn pullen bij elkaar zoek, krijg ik toch
ook wat goede raad mee: "Joa, nemt da sjalleke moa mee, want werm goat da do bauwete nie weurre" Op mijn bewering "We zijn zeker binnen 2 uur ke terug" komt snel zijn gevatte antwoord: "Joa, da willek best geluweve" a de anderen verzekerd te hebben dat eten niet en een tele coop wél noodzakelijk
t� p ik ook naar beneden. Een venijnige oos
i ,
te�wmd slaat mij onmiddellijk in het gezicht. M11n wa �gen lijken
amen te trekken en mijn
ogen begmnen ogenblikkelijk te tranen. Welkom in Zeeland. Bij de andere bu reizigers zijn er twee illustere figuren beter aan deze instantfrigo geacclimatird want ze peuren al het water en het strand van de Zandkreek af. Jony: "Ik heb daar, geloof ik, een koppel brildui-
De Boomklever - december 2007
106
da nie een bekke ver? Maar ik wil wel eens pro beren" Terwijl de anderen grinniken wijst Bob vragend naar de andere kant van de bus. Ik knik en ook de anderen weten dat het daar te doen is. Aan de overkant van de dam dalen we de dijk af en dat is een hele verademing. De wind valt hier in de luwte bijna volledig weg. Het open en zon nig weer doet de watervogels alle eer aan. Een gans flotielje meerkoeten en kuifeenden gaat op de vleugels bij ons naderen. Wat verder op het water liggen prachtige middelste zaagbekken. "Amai, die zijn wel mooi" zucht Suzanne als ze meekijkt door een telescoop. Ik beaam dat vol ledig maar toch zijn we hier voor iets anders. Al gauw lopen we langs de zuidelijke dijk van het Veerse meer. De wind heeft nu terug meer vat op ons maar hij blaast in onze rug zodat het toch nog draaglijk blijft om af en toe stil te staan. We volgen een schapenpad dat grofweg halverwege de dijk loopt. Alleen het onderste gedeelte van de dijk, dat regelmatig overspoeld wordt door de golven van het Veerse Meer is vrij van ho gere vegetatie. Op de dijkflanken groeien tussen de spleten van de basaltblokken kniehoge ruige graspollen. Hier en daar probeert een armetie rige vlierstruik te overleven. "Zouden ze er zijn, Herwig ... ?" vraagt Dirk, die
hier nog al geweest is. Alsof het afgesproken spel
front waar op de bodem her en der verspreid wat
is, hoor ik plots een verraste kreet: "Heu . . . hé ja,
bouwpuin ligt. Is dat hier achtergelaten toen de
daar, een velduil!" Met soepele vleugels flapt de
dijk is aangelegd? De velduil vliegt er wat heen en
uil een bochtje over het water en moet enkele ma
weer en landt tenslotte op het topje van een groot
len een duikvlucht van een grote mantelmeeuw
steenblok. In een wip heeft Stefan hem in de teles
ontwijken. "Waaw, nu ziede pas hoe groot dat die
coop:" Schitterend, wie wil er nog zien? " Als het
zijn" hoor ik één van ons zeggen. De velduil gaat
eindelijk mijn beurt is, kan ik begrijpen dat je de
enkele honderden meter verder zitten op een laag
anderen bijna moest wegtrekken van dit unieke
paaltje langs de waterkant. De sfeer in de groep
beeld. Zelfs de vlijmscherpe nagels kan je zien.
is al
De velduil draait alert zijn kop heen en weer, zijn
meteen goed want iedereen heeft de uil fantas
gele ogen vallen des te meer op omdat ze zwart
tisch gezien. Stefan is zelfs serieus geschrokken:
"geschminkt" zijn. Als ook Bart heeft genoten van
"Zeg, dieje vloog bijna onder mijn voeten weg. Ik
dit schouwspel, speuren we de omgeving verder
had dieje nie zien zitten."
af. Van waar we hier staan, kunnen we nu 2 veld
Dirk maant de anderen aan iets uitéén te gaan
uilen tegelijk zien. Waaraan Dirk toevoegt: "Ja, en
lopen zodat we niet ongemerkt een soezende uil
er is er net éne over die dijk verdwenen. Dat zijn
voorbij lopen. "Waarschijnlijk wel, we zullen wel
er dus zeker 3. "
zien" antwoordt hij op de onvermijdelijke vraag
Maar ik denk dat we er al veel meer gezien heb
of "Of er dan nog zitten?"
ben. og
Bob, die even verderop in een andere richting
geen 50 meter verder vliegen er tegelijk twee en
staat te kijken, brengt raad in onze verwarring:
Hij krijgt natuurlijk overschot van gelijk:
enkele seconden later een derde velduil op. Als
"Allee jongens, hadde gelle die ginder nog nie
één van de uilen over de dijk verdwijnt, verbrok
gezien? Kijk hier maar eens ne keer In mijn tele -
kelt onze groep: een aantal deelnemers blijft ach
coopbeeld alleen al zie ik er 4, nee, 5 zitten, ginder
ter "om diejen uil eens goe te zien". De anderen,
op die lage paaltjes, vlak voor die dijk."
tuk op nog meer van dat,
Bart is er als de kippen bij om dat te beve tigen:
vervolgen hun weg
over het uilenpad.
"Zeg, ziede gelle dadook, dieje derde van link ,
Enkele honderden meter verder komen we aan
dieje heeft precie maar één oog, kan da dat ik da
een buitendijks schorrengebied. Op het water
goe zie ?"
dobberen talloze watervogels, Brilduikers, rot
Ondanks het spottend antwoord van Jony ("
ganzen, middelste zaagbekken, slobeenden, ta
je, Bart, ge hebt waar chijnlijk te lang naar de
feleenden en kuifeenden: allemaal schitteren ze
maan gekeken") hebben we het even later al
in dit fantastische licht. Langs de slikrand zitten
lemaal gezien. Deze velduil heeft één normaal
bovendien tientallen pijlstaarten en honderden
oog en een leeg gat. Ondanks het lege gat waar
smienten hun kostje bij elkaar te slobberen uit
zijn rechteroog zou moeten zitten ziet hij er niet
de modder. Ook de klassieke winterse steltlopers
slechter uit dan zijn 4 buuruilen.
zien wel wat in de malse prut: tureluur, wulp,
len zo kort op elkaar zien zitten valt ook op dat
bonte strandloper, zilverplevier: allemaal even
ze toch wel wat onderlinge ver chillen vertonen:
e -
u we de ui
prachtig belicht. Een twintigtal kleine zwanen
sommige hebben redelijk wat zwarte "kohl" rond
rondt dit schitterend tableau met waterwild af.
hun ogen, ander
Hun "hoe-hoe" geroep is net hoorbaar tussen het
is ongeveer hetzelfd
alomtegenwoordig gejodel van de wulpen en het
ook individueel we r sterk
"pfwieuw" van de smienten.
Op de terugweg naar de bu
Toch is dat niet hetgeen mijn maten bezig houdt.
op de dijk staan. Machtig uitzicht van hier: h t
Ze vragen zich af hoeveel uilen er hier nu eigen
diepblauwe water met die karavaan wat rvogel ,
lijk rond hangen. Er jaagt immers nog altijd een
het okergele van dat verdroogde gra en di ver
uil boven de grazige schorre voor ons. Waar hij
wrongen takken van die vlier onder e n
passeert vliegen de steltlopertjes op. Hij draait
blauwe hemel. Ik maak aan talten om d
nu terug in onze richting en passeert het water-
ren te volgen, ik ben we ral achterop g raakt. Ik
helemaal niet. De rugtekening maar de donkert
er an i
ariabel. ga ik even boven
De Boomklever - december 2007
taal and -
1 07
108
De Boomklever - '·uni 2007
... w ....• ••• ,.". • , ,•• "
volg met mijn kijker de contouren van de dijk en ja, ginder ver komt er weeral een uil in zicht. Met de blik strak op de grasruigte onder hem gericht, vliegt hij een grillig patroon waarbij hij nu eens recht , dan weer aan de linkerkant de flanken van het dijktalud uitkamt. Af en toe valt hij in, maar voorlopig zonder succes. Hierbij komt hij alsmaar dichter. Plots heeft hij mij in de gaten, vliegt een half rondje op nog geen 10 m afstand en vervolgt dan zijn lage zoektocht naar knagend lekkers. Suzanne staat even verder en wacht mij, tegelijk verbaa d en opgetogen, op: "Dieje was wel kort bij, hé. Gele ogen toch hè, toen die hier zo voorbij kwam keek hij écht naar mij." "Ja, zeker en vast, hij trekt zich van ons niks aan. Misschien komt hij wel uit Polen of Rusland en kent hij geen mensen, ge weet da nooit met veld uilen." "Hoe, komen die van zo ver? En waarom komen die dan hier allemaal samen, die zijn toch geen fa milie van elkaar?" stelt ze nu een aantal vragen na elkaar. "Tja, velduilen, die gaan en staan waar er veld muizen zijn. Daarom hebben ze ook zo'n lange vleugels, ze zwerven rond, altijd op zoek naar muizen. In de noordoostpolder hebben er eens 50 op één plaats bij elkaar gezeten", vervolg ik ter wijl we teruglopen naar de bus. "Er is trouwens ook dat bekende geval van dat velduilennest in de Flevopolders in december." Waarop Suzanne: "Hoe, Herwig, in december is het koud. Die jongen gaan dan toch dood. Da was dan wel een stomme uil, toch ?" Ik aarzel even: "Misschien, maar er was wel een muizenplaag en dus eten genoeg en die velduil wa
dan, koud of niet, maar begonnen met broe
den." "En die jongen uit dat nest, die zijn uitgevlogen en dan gestorven, weten ze daar nog iets verder over?" vraagt ze nu, geïntrigeerd door dit wel bi zarre verhaal. "Ja, die zijn toen geringd maar 5 maand daarna is één van die uilenjongen gesneuveld in Siberië, duizenden kilometers van zijn geboortepiek." Ik zie haar wenkbrauwen weer omhoog gaan: "Si berië? Waarom is die in godsnaam ... ? " Al
ik mijn mond opendoe om te antwoorden
heeft ze het zelf al gevonden: "Die was zeker weeral op zoek naar muizen, zeker ..? "
Herwig (Pentekening en aquarel van de hand van de auteur) De Boomklever - december 2007
110
De Spaanse vlag Kroniek van een spectaculaire uitbreiding
1
n 2003
werd de Spaanse vlag
(Euplagia
quadripunctaria)
in
onze regio "ontdekt" als een nieu we nachtvlindersoort. Het is een mooi getekende dagactieve verte
Als we even in de tijd terugkijken blijken er ook al sporadische waarnemingen in onze regio te zijn vanaf 1999. Waarschijnlijk waren dit de eer ste zwervers vanuit meer zuidelijk gelegen po pulaties die op enkele Hagelandse heuve
�
een
gunstig biotoop gevonden hebben om zich te kunnen vestigen. Deze warmtegevoelige
oort
genwoordiger van de familie van
werd daarbij geholpen door enkele warme zo
de Beervlinders (Arctiidae). Aan
mers en heeft zich zo spectaculair kunnen uit
vankelijk situeerde het zwaarte
breiden. Uit Wallonië is de soort al langer gemeld van
punt van de waarnemingen zich
uit alle provincies, hoewel de ve tiging in het
rond de Kesselberg en directe om
Interessant in dit opzicht zijn ook de bijna jaar
geving, maar het afgelopen jaar is
lijkse waarnemingen in een tuin in Pécrot, net
duidelijk geworden dat deze vlin der meer en meer uitzwermt over onze regio, en zelfs daarbuiten.
Waals-Brabantse Ottignies pas dateert van 2001.
ten zuiden van onze regio, sinds 1 998. Ook daar is de soort de laatste jaren duidelijk frequenter geworden. Mogelijk bevindt er zich dus in het zuidelijke Dijleland nog een niet ontdekte populatiekern.
. Op de Kesselberg dateert de eerste waarnemmg
Van de 1.1ontdekking" en wat eraan vooraf ging... De eerste gedocumenteerde vondst in onze regio (én in Vlaanderen) dateert van begin au gustus 2003 op de Kesselberg. Toen werd daar al meteen een forse populatie ontdekt met bij voorbeeld 23 exemplaren op 2 augustus. Dat jaar werden ook al rupsen en slecht uitgeslopen exemplaren gevonden, meteen het bewijs voor lokale voortplanting. De vraag stelt zich of deze soort jarenlang aan onze aandacht ontsnapt is, dan wel of het hier echt een uitbreiding betreft. Omdat het zo'n opvallende dagactieve soort is die door het typische tijgerpatroon op de voor vleugels nauwelijks met een andere soort te ver warren is, lijkt de hypothese dat we jarenlang over deze soort gekeken zouden hebben erg on waarschijnlijk.
van 1 exemplaar van 1999. Ook in de daarop volgende zomer van 2000 werd zowel op de Kesselberg als in het naburige Lovenarenbroek 1 exemplaar waargenomen.
Ten noorden van onze regio kent ook de Eikel berg bij Aarschot een vaste populatie. Daar i het scenario gelijkaardig: de eerste waarneming deed zich voor in 1 999 en de populatie-e plo ie (zij het in kleinere aantallen dan op de Kes el berg) deed zich voor tijden de lange en uitzon derlijk hete zomer van 2003.
... tot een soort in volle expansie Deze vlinder blijkt een aanzienlijk zwerfvermo gen te hebben en met dergelijke relati f grot populatiekernen liet dit zich al nel m rk n. In 2003 ging het nog
choorvo tend met één
lo se waarneming in Lubbeek. In 2004 en 2005 werd d
oort al opvall nd me r
De Boomklever - december 2007
1 f f
in de regio waargenomen, maar -een enkele
ming op de Wijngaardberg in 2004. Nergens
uitzondering niet te na gesproken- nog steeds
werden op andere heuvels in die buurt grotere
binnen een redelijke straal van 1 tot enkele ki
aantallen gevonden die zouden kunnen wijzen
lometer
op een mogelijke vestiging.
van de gekende populatiekern op de
Ke selberg. De oort werd zo een graag geziene
In de zomer van 2004 werd ook de eerste Spaan
ga t van vlinderstruiken in tuinen in Kessel-Lo,
se vlag voor de provincie Antwerpen waarge
Linden, Wijgmaal, Heverlee en zelfs tot in het
nomen in Kontich.
centrum van Leuven toe.
In 2005 werd de soort voor het eerst gemeld aan
Op de populatie van de Kesselberg bleek intus-
de Abdij van 't Park en buiten onze regio waren
en nog teeds geen rem te staan. Op 9 augustus
er voor het eerst waarnemingen in het Koebos
2004 piekte ze op 44 exemplaren (de vlinders op
en het Walenbos.
vlinderstruiken aan de voet van de berg meege rekend). De eerste twee decades van augustus
De uitzonderlijk warme julimaand van 2006 le
teeds zo'n 20 exemplaren aan
verde weer een hele reeks nieuwe vindplaatsen
waren er bijna wezig.
op. Aan de vijvers van de Abdij van't Park wer
In de omgeving van de Eikelberg - waar de po
den op 30 juli drie exemplaren samen gezien
pulatie tot nader order toch nog steeds kleiner
wat er mogelijk op wijst dat deze soort zich ook
lijkt te zijn dan op de Kesselberg - was deze trend
daar gevestigd heeft. Andere interessante loca
minder uitge proken. Er was wel één waarne-
ties waren de Doode bemde en de zandgroeve
0 Kaart 1. Verspreiding van de Spaanse vlag in het Dijleland en aangrenzende regio's tot 2005.
Legende:
114
0
=
. gekende populatie. o
De Boomklever - december 2007
=
losse waarnemingen.
van Haasrode. De populatie op de Kesselberg piekte op 6 augustus met minimum 16 exempla ren. In 2006 werd deze vlinder voor het eerst ook waargenomen in Mechelen en in Olen. Qua areaalsuitbreiding leek het hek in 2007 dan helemaal van de dam. Misschien mede door het minder goede zomerweer werden nergens echt grote concentraties gezien, maar de soort werd wel veelvuldig vastgesteld, verspreid over onze regio. Een greep uit de waarnemingslocaties geeft een idee van de spreiding: de Kabouter berg in Leuven, de Koeheide in Bertem, de Roe selberg in Herent, de zandgroeve in Haasrode, de spoorwegberrn in Heverlee (dichtbij de Abdij van't Park) en de berm van de E40 in Sterrebeek. Erg interessant zijn ook meerdere waarnemin gen het afgelopen jaar op de Keizersberg, een potentieel nieuwe vestigingsplaats.
,"___
'-�cegaar:I �
�
\",,.....,_v..' �
')
-..... .;---
0 Kaart 2. Verspreiding van de Spaanse vlag in het Dijleland en aangrenzende regio's in 2006 en 2007. Legende: 0 = gekende populatie. o =losse waarnemingen. @ =mogelijke nieuwe populatie.
De Boomklever - december 2007
115
erra
end genoeg werd op d
De waardplantvoorkeuren van zijn erg gering.
Kesselberg geen
Een hele resem kruidachtige planten (waaron
nkele vlinder g meld. regio's werd de soort op veel
der Brandnetel, Koninginnenkruid, Dovenetel,
plaat en voor het eerst gemeld zoals: in tuinen
Weegbree en Hondsdraf) en soms zelfs struiken
in Rotselaar, Bierbeek en Lubbeek, op het pla
zoals Braam, kunnen door deze vlinder gebruikt
teau van Outgaarden en in Grimde bij Tienen.
worden als afzetplaats voor de eitjes. De rupsen
t opvallend was nu de vestiging van een
zijn harig met een fel oranje rugstreep. Ze over
Ook in naburig
M
populatie lang augu tu
de Dijle in Mechelen waar op 1
winteren als jonge rups op de waardplant.
maximaal 4 exemplaren gezien wer
De piekvliegperiode situeert zich bij ons gemid
den.
deld tussen eind juli en half augustus. Door de
Sporadi ch komt de soort ook op licht af en zo
warme lente waren afgelopen zomer veel insec
w rd op 5 augu tu
ten oorten uitzonderlijk vroeg actief. Dit was
de eer te waarneming ver
richt in de provincie Limburg.
dan ook te merken bij de waarnemingen van de Spaanse vlag. De eerste waarneming was al
Biotoopvereisten
op 29 juni en het zwaartepunt van de waarne mingen situeerde zich iets vroeger in juli dan
De
een warmteminnende soort
normaal. Tijdens goede jaren met mooi en warm
zich het beste thuis voelt in een afwisselend
weer eind augustus kan de soort nog lang actief
land chap met divers begroeide hellingen met
blijven met als uiterste datum voor onze regio 2
voldoende vo d
september.
di
paanse vlag i
!planten - bij voorkeur Ko
ninginnenkruid - én met diverse expositie zodat en warm microklimaat ontstaat. Optimaal zou
De soort is beschermd onder bijlage II van de
Lijn de combinatie van warme hellingen met een
Europese Habitatrichtlijn. De bedoeling hiervan
vochtig terrein zoals een beek aan de voet om in
is vooral om de bedreigde ondersoort die op het
die omgeving eitje
af te zetten. De vondst van
eiland Rhodos voorkomt te beschermen. Elders
!echt uitgeslapen exemplaren op de
in zuidelijk Europa komt ze immers vrij wijd
elberg bewij t echter dat dit laatste geen ab-
verspreid voor. Heel lokaal kunnen daar soms
rup en en Ke
olute verei te i
en dat afwisselend begroeide
ook echt massale concentraties voorkomen zo
hellingen met voldoende vo dselplanten in de
als in de befaamde "vlindervalleien" op enkele
buurt voldoende zijn voor deze oort om zich te kunnen ve tigen.
de diverse benamingen die vroeger voor deze
Griekse eilanden (o.a.
Rhodos).Omwille van
Vliegtijd Spaanse vlag 45 40 35 <:) e.o =
-
c: <:)
�<:)
0.
30
25 20
15 10 5 0 Juni 3de
Juli 1ste
JufJ 2de
Juri 3de
Augustus 1ste
Augustus 2de
Augustus 3de
September 1 ste
Decades
Figuur 1. De vliegtijd van de Spaanse vlag (met het percentage van de waarnemingen per
decade).
116
De Boomklever - december 2007
vlinder gebruikt werden (Russische beer, Vier
Omdat de habitat- en waardplanlverei len van
puntsbeer, Heravlinder), is er soms enige ver
de Spaan e vlag niet zó
warring, maar de enige officieel erkende naam i
de opwarming van het klimaat zich doorzet
nu "Spaanse vlag".
een verdere uitbreiding, mogelijk zelf
pecifiek zijn, kan al over
heel Vlaanderen verwacht worden. Een blik op de toekomst
uit te bouwen lijkt
Om echt grote populatie de mix van
en afwi
veget atie m 'l
el nd
Sinds de ontdekking van de Spaanse vlag in
een warm microklimaat en voldoende nectar
onze regio in 2003 gaan de waarnemingen jaar
planten - zoal die vooral op enkele niet verka
na jaar in stijgende lijn. Sinds 2 jaar valt ook op
velde Hageland e heuvel
dat de soort meer en meer gezien wordt buiten
van groot belang te zijn. Z lfs al
de oorspronkelijke populatiekern op de Kessel
Vlaand r n in d
berg. Er lijkt een duidelijke samenhang te zijn
zijn, i toch t verwachten dal d
met warme zomers.
Eikelberg en mogelijk ook de K iz r b rg, heel
Een soortgelijke evolutie doet zich voor in onz
b langrijk zullen blij
buurlanden. In Nederland blijken de Zuid-Lim
latiere ervoir in
-
voorkomt
oort in
Ke -elberg, de
n om e n groot popu
tand t
houd n van waaruil
de vlind r
dan kunnen uitz"
Engeland is de soort aan een opmars bezig met
de form 1
b
zelfs een florissante populatie in het centrum
ond r d
van Londen.
echt r
-
toekom t meer ver pr id zal
burgse populaties zich uit te breiden en ook in
ch rming di
Europ
d,
rmen. Los van
de
paansc vlag
Habitatrichtlijn geniet, i
n goed b he r dat r k ning houdt met deze mooie en aanlrek k clijke vlinder dus van grool De Booml<lever - december 2007
1 17
b lang. E n beheer dat afwisselende bloem rijke mantelzoomvegetatie op deze "bergen" bevordert, zal trouwens niet alleen ten gunste komen van de Spaanse vlag, maar het opent ook p r pectieven voor heel wat andere soor ten. Zo fo rageert de zeldzame Iepenpage bij voorkeur ook op Koninginnenkruid langs bos randen. De enige val e noot in dit verhaal is het ont breken van waarnemingen de afgelopen zo mer op de Kesselberg. De steeds toenemende verba
ing van de zandgroeve - die maakt dat
Referenties - Lambrechts, J. & Vervoort, L. (2004). De Spaanse vlag gevestigd op de Hagelandse heu vels! Brakona jaarboek 2004: 24-31. - Verboven, A. (2003). Ontdekking van de Spaanse vlag in het Dijleland - een nieuwe vlindersoort voor V laanderen. De Boom.Kle ver 31:116-117. - Waring, P. & Townsend, M. (2006). Nachtvlin ders. Veldgids met alle in Nederland en België voorkomende soorten. Nederlandse uitgave door Tirion Natuur, Tweede druk, November
het Koninginnenkruid steeds meer in de ver
2006.
drukking komt - is hier waarschijnlijk de grote
- Phegea website: www.phegea.org
boo doener. Potentieel kan dit op termijn zelfs
- UKMoths: www.ukmoths.org.uk
gevaarlijk zijn voor het voortbestaan van deze
- De V linderstichting: www.vlinderstichting.nl
oort al dit belangrijke reservoir zou wegval len. Hopelijk kan er hier snel op ingespeeld
en http://www.vlindernet.nl/landkaartje ederlandse waarnemingensites: www.waar
worden om deze negatieve evolutie te keren
neming.nl en www.telmee.nl
zodat de geologi che groeve op de Kesselberg
- Système d'Informations sur la Biodiversité en
met recht en reden de "Leuvense V linderval
Wallonie: http://biodiversite.wallonie.be
lei" kan zijn en blijven! Dankwoord
Bruno Bergmans bruno. bergmans@scar let. be
Ik dank alle waarnemers die mij persoonlijk of via de maillij ten hun waarnemingen postten en zo een b eld hielpen vormen van de evolu tie van deze boeiende soort.
118
De Boomklever - december 2007
(foto's bij dit artikel door Bruno Bergmans)
Opmerkelijke vogelwaarnemingen in de Dijlevallei en omgeving, september - november 2007
D
it overzicht van opmerkelijke
Zomertortel, met vervolgen
en
valken, Groenpootruiter , Kemphaan en Zwar
interessante
vogelwaar
nemingen in de Dijlevallei beslaat
de laat te Boom
te Sterns in oktober. Een groep Zwarte Ruiter bleef langer pleisteren. Intussen bouwde zich
voornamelijk de periode septem
op de vijvers het gebruikelijke najaar palet met
ber - november 2007. De bestre
ook een langdurig pleisterend koppeltje Kroon
ken regio omvat de gemeenten
eenden. Leuke najaarswaarnemingen kwamen
Kortenberg, Herent, Bertem, Leu ven, Oud-Heverlee, Huldenberg, Overijse, Tervuren en de aangren zende gebieden. De volgende ru briek zal de periode december 2007 - februari 2008 omvatten. Waarnemingen worden voor maart 2008
verwacht bij
10
Kelle
Moreau, Korenbloemlaan 5, 3052
wat Bergeenden, Smienten en Pijlstaarten op, en
er in vijvergebieden ook onder de vorm van een Geoorde Fuut, een Purperreiger en enk Ie Vis arenden. Mee t symbool voor de winter
echter zonder twijfel de drie Kleine Zv anen die vanaf half november weer te
neming) al
derde. Tu
en de overig
Bokjes, meermaal en 2
Waterpieper , 2 Klap k ter
Baardmannetje
opgemerkt.
(vele) meeuwen werden nog
ter, het 8e geval van Kanoet, de 8e en 9e Blad koningen en telkens het 13e geval van Zwarte Zee-eend en Zilverplevier. Maar ook naast deze hoogtepunten viel er veel te beleven in het Dijleland. September bracht in en rond de valleigebieden de traditionele laatste waarnemingen van soorten als Zomer taling, Wespendief, Tureluur, Oeverloper en
n de
en Dw rgmeemv,
2 Grote Mantelmeeuwen gevonden. Grote Zil Zang r breidden nog h Ie period
teeds
worden
waargenomen. Op de plateaus en in d
grondgebied op, alsook de 3e Grote Burgemees
Tu
een Zwartkopmeeuw, 1-2 Ponti che Me uwen en
uit in aantal, en konden d
valt onder meer de 2e Middelste Jager voor het
najaar -
en winterse vallei oorten werden onder meer 3
reau@gmail.com.
Tussen de meest opmerkelijke waarnemingen
1 waar
min. 3 ex.), met Grote Zaagbek ( lecht
verreiger en Cetti
periode om vogels te kijken in regio Leuven.
AR verbleven. Op
de tweede plaats wellicht de Roerdompen (met
Blanden, 0486/ I 2.58.77, kelle.mo
Het najaar van 2007 draaide uit op een leuke
taan
aangrenzende gemeen
ten tuurden vele vogelkijker tijden de maanden eptember en oktober 2007 naar de hemel en de horizon, zoals gebruikelijk in deze periode, met lange lijstje vogels al
van overtrekkende en pi i terende rauwe
resultaat. Daarbij maakten
Gan , Ooi vaar, Goudpl Duinpieper,
ier, Boomleeuwerik,
Roodbor ttapuit,
Paapje,
Tapuit
en Europese Kanarie dit jaar een gemidd Id tot goede indruk, late Zwart
oievaar,
Smellek n , m Pl vier, kraagd ter,
n war n
nk l
rd r
11
nkele Kolgan7en, een Rode V ouw n, drie
lecht alken, e n KI ine
Rood taarten, twee Beflij t r ,
nkel
n Ge
Wulpen, een Draaihal ,
rauwe
c
n Flui-
li g 'n ang r , e n Bont
De Boomklever -december 2007
119
rtolaan leuke krenten
einde van de behandelde periode aanwezig ble
pap. E n Ruigpootbuizerd, een Velduil
ven (versch. waarn.). Op 14/11 werd dit drietal
en Morin !plevier war n verder de abso
ook waargenomen te NGB (L. Desmet e.a.). Laat
li g nvang r en een in d n
h t najaar. Bij d
tijden
plateautopp r
lut
vi 1 n naa t de Blauwe
wint r e roof og 1
ons allen hopen dat dit betekent dat deze soort onze streek weer voorgoed ontdekt heeft, en dat
Ki k ndi v n ook 2 pi i t rende Slechtvalken
we er ook tijdens de komende winters van zul
in L uven-centrum op. En de winter bracht ook
len kunnen blijven genieten!
vve r wat leuke vinkachtigen met zich mee : wat doortrekkende Krui b kken, een Goudvink
oord e
Grauwe Gans Anser anser Er werden voor de periode september - novem
n wat barm ijzen.
ber 2007 16 waarnemingen van wilde Grauwe aarneming n van onder meer Knobbelzwaan,
Ganzen ontvangen vanuit regio Leuven. Een be
Krakeend, Slobeend, Wintertaling, Tafeleend,
knopt overzicht per waarnemingsplaats : Oud
Kuif end, Patrij , Dodaars, Fuut, Aalscholver,
Heverlee/centrum (7 ex. Z op 30/09; J. Rutten),
Blauwe Reiger, Bruine Kiekendief, Havik, Wa
Leefdaal/plateau (resp. 4, 8, 42 en 38 ex. over op
l rral, Ki vit, Witgat, Wat r nip, Kleine Man
6, 7, 14 en 20/10; trektelteam NSGD), SAR (resp.
telm euw, alle uil n, Ij vogel, Zwarte Specht, p cht, KI ine Bont
Gro n
Specht, Veldleeu Kwikstaart, Gras
zwaluwen, Gel
werik, all
pieper, Grote Gel
Kwikstaart, Zwarte Rood
staart, Koperwiek, Kramsvogel, Fitis, Tjiftjaf, uurgoudhaan, Glan kop, Matkop, Kuifmees, z.,,vart
Mee
Goud ink, alle
Ringmu
I
I
Keep, Putter, Sijs, Kneu,
pp !vink, Geelgor , Rietgor
en
oten w rden ni t in dit ver lag opgeno
men maar w 1 verwerkt. H tzelfde geldt voor ongedet rmin erd
An er-ganzen,
zilverrei
ger , wouwen, kiekendieven, buizerds, valken, st Jtlop r
en m euwen.
tw e mog lijk
ok meldingen van
Ruigpootbuizerd en een waar-
chijnlijke Ij gor w rd n niet w erhouden. bied afkorting n: Wi 1
L
Ie
ijver
Bel! froid, AVP = He-
ver! e/Abdij van Park, ZW l:oet
Wat r ,
H
ud-Heverlee/
=
ud-Heverlee/
, OHZ
ud-Hev rlee/Z, Opp m =weilanden tussen Bogaerden traat ( ! ) en :'-:
ud-I [ v rle
B =
B, 1
/Grote Bron (deel
Doode Bemd ), . K (de 1 Dood
- Korbeek-Dij-
rij e/Klini kvijver
B md ) en
AR
=
Sint-Agatha
JW = int-Jori -We rt, Flo =
Rod >/Grootbroek, Florival.
Kleine Zwaan Cygnu
bewickii
;\;adat in januari-( >bruari 2007 voor h t sinds lange tijd w
r e n
adult' KI >ine /wanen bi 1 •vallei ( /\R) wa
n groepj
Op 11/1 l w rd 'n imm r
wint r w
De Boomklev
r
-
decemb
Dij-
r prij !
3 adult n aang trof
( 'n te SAR (F. Fluyt), waar/
120
van 5
f pi i t r n in d
h t d z
erst
r
l n minst
2007
tol h t
foto: Eric Ma/fait
4 ex. over en 1 ex. ter plaatse op L. Hendrickx,
7/10 en 1 5/11;
Pijlstaart Anas acuta
J. Nysten, H. Roosen e.a.), Pécrot
Pijlstaarten werden in deze periode enkel opg -
(8 ex. Z op 14/10; M. Walravens), Eizer (10 ex.
merkt in de zuidelijke Dijlevallei (25 waarnemin
Z op 1 9/ 1 0; H. Roosen), Tombeek (resp. 3 en 6
gen te OH
ex. Z op 20 en 2 1 / 1 0; H. Roosen), Huldenberg/
maximaal 6 ex. op 11/11 te SAR (F. Fluyt)
Spitsberg ( 4 ex. en 1 5 ex. over op 3 en 4/1 1; F.
1 7/1 1 te SAR/
F luyt), Terlanen/Abstraat ( 1 5 ex. Z op 4/1 1; H.
De eerste najaar -waarnemingen betroffen tel
Roosen - ws. zelfde groep als over SAR), OHZ
kens een ex. te OH
( 1 ex. over; K. T hijs) en Wilsele-Putkapel (62 ex.
reau).
,
GB en SAR; versch. waarn.), m t n op
1SGD).
GB (watervogeltelteam
en te SAR op 3/09 (K. Mo
Z op 26/1 1 ; J. De Rycke).
Zomertaling Anas querquedula Kolgans Anser albifrons
September 2007 leverde nog waarneming n van
06/1 0 3 ex. W te Leefdaal/plateau (F. F luyt, H.
Zomertaling op te
Blockx, S. D'Hont, B. Bergmans)
reau), OH
22/ 1 0 3 ad+ 1 juv te Korbeek-Dijle/plateau
(telkens 3 ex. op 1 6, 21-22 & 26/09; F. Fluyt, M.
(L. Hendrickx)
Walraven ) en OHZ
04/1 1 1 ex. NO te Huldenberg/Spitsberg
vens).
GB (1 ex. op 2/09; K. Mo
( 1 ex. op 5/09; R. De Key er),
R
(1 ex. op 21/09; M. Walra
(F. F luyt)
Krooneend
etta rufina
a een mannetje in
Bergeend Tadorna tadorna
clip kleed op
9/09 t OHZ
De eerste najaars-Bergeend voor 2007 was een
(K. Moreau) werd op 21/09 een vrouwtje waarg -
ex. op 30/09 te OHN (L. Hendrickx). In okto
nomen te OH
ber werd de soort enkel in deze buurt waarge
op 2/1 1 volgden vervolgen
nog 8 waarnemin
nomen, met 4 waarnemingen van max. 2 ex. te
gen van beide vogel
afzonderlijk,
OHN en Heverlee/Langestaart (L. Hendrickx,
samen) te OH
M. Walravens,
werd ook enkele keren op andere locali
J. Rutten, P. Moysons, R. Uytten
(M. Walraven ). ( om
anaf
29/09 tot om
(v r ch. waarn.). H l vrouwtj ge
/Lange taart
broeck). Vanaf 1 /1 1 verschenen Bergeenden ook
zien, namelijk op 26/1 0 te Hev rl
zuidelijker in de Dijlevallei (NGB-SAR) (versch.
(J. 1 y ten). Op 17/1 1 werd en vrouwtje opg m rkt te LP (J.
waarn.) met doorgaans maximaal 8 ex. (vanaf 9/1 1; M. Walravens). Uitschieters waren er op
(P. Moy on )
n op
11/11 te
GB
y t n, D. Vanautga rden).
1 1 , 15 en 27/1 1 , met resp. 1 6, 2 1 en 15 ex te SAR
(J. Nysten, H. Roosen,
M. Walravens). Andere
Zwarte Zee-eend Melanittn nigrn
waarnemingsplaatsen waren Kwerp /Z (re p. 1
Erg leuk war n d
twee Zwarte Z e-eend n
en 3 ex. op 18 en 1 9/ 1 1 ;
(verm. een vrouwtj
n een le wint r) di op 1/11
P. Moysons), Basse Wa
vre (2 ex. op 25/1 1 ; L. Hendrickx) en ZW (1 ex. op 30/1 1 ; R. Uyttenbroeck).
konden word n bek ken t
(L. Hend riek , F. F luyt, E. Malfait). Het wa reed van 1993 ge leden dat deze
oort nog w rd waargenomen in
het Dijleland (to n
Smient Anas penelope
B
1 e . te
R op
20/02).
Deze soort werd tijdens de periode september -
Ter v rg !ijking een beknopt o erzi hl van alle
november 2007 29 keer doorgegeven vanuit re
ons b k nde oud r
gio Leuven (versch. waarn.). Het merendeel van
(bron: archief P. Herroel n)
de waarnemingen was afkomstig van de grotere vijvers uit de Dijlevallei ten Z van Leuven (OH
,
GB en SAR), met al grootste concentratie 6 ex. te SAR op 3/ 1 1
(L. Hendrickx). Maar vooral de
zandvang te Heverlee/Langestaart was in trek bij de oort, m t resp. 5 en 10 e . op
(L. Desmet). Te Kwerps/Z werd en nomen op 17/1 1 (R. Ghijs n).
12 n 17/11 . waarg -
waarnemingen uit de regio
1 . te eerijse op 21 /03/42, 1 .l e rij op 11/l l/5 , J vrouwtje op 27 /03/66, 3 . op L 7/10/6 (locatic te e rij 'erij e 'n 1 niet g sp cifi rd), 1 vrouwtje te gatha-Rode op 1 /02/6 9, immatuur . t 1 vrouwtj t rLJ an 1 l /ll tot 2/12/7 2 , L vrouwtj t ud-He rle p 19/0-t/75, L mann tj + 1 rouwtj lc 1 e 'rij e op 20-21/0-t/79, 2 mann tj t int- gatha-Rodc op 27/0-t/79 en :
De Boomlclever - december 2007
121
1 vrouwtje te GB op 25/04/92. Dit maakt dat de teller voor onze regio nu op 13 gevallen van Zwarte Zee-eend taat. Grote Zaagbek
24/11 3v te
Mergus rnerganser
Wespendief
Laatste waarnemingen : 2 ex. te SAR op 1/09 (J. Nysten), 1 ex. te OHN op 3/09 (K. Moreau) en 1 ex. Z te Leefdaal/plateau op 16/09 (F. Fluyt, A. Smets, E. Malfait e.a.).
GB (L. Hendrickx) Rode Wouw
Geoorde Fuut
13/10 1 ex. te Purperreiger
Podiceps nigricollis
GB (L. Hendrickx, J.
y ten)
Ardea cinerea
03/09 1 juv te OHZ (K. Moreau) Grote Zilverreiger
Casmerodius albus
Dat de Grote Zilverreiger in onze regio tegenwoor dig het hele jaar door kan worden waargenomen is intus en wel bekend, maar dat de soort ook een jaarlijkse ga t is geworden op de trektellingen is een minder bekend fenomeen. Het totale aantal waarnemingen betrof voor de drie behandelde maanden maar liefst 118 (versch. waam.)! We be perken ons voor dit overzicht echter tot het vermel den van de nieuwe maximumconcentratie voor de regio : ten minste van 23/09 tot op 4/10 kwamen er 23 ex. overnachten te SAR (H. Roosen e.v.a.). Roerdomp Botaurus stellaris Op 14/10 werd de eerste Roerdomp voor het najaar van 2007 waargenomen te SAR (F. Fluyt, E. Le Docte, FJ Moerman e.a.), waar de soort tot eind november vervolgens nog 11 keer werd op gemerkt (versch. waarn.). Andere waarnemings plaat en waren de Doode Bemde, met 1 ex. op 7/11 (T. Huysegems) en OHZ, met telkens 1 ex. op 10 en 13/11 (S. Horemans, H. Roosen). Ooievaar
Ciconia ciconia
16/09 1 ex. laag cirkelend thv Meerbeek (F. Fluyt, A. Smets, E. Malfait e.a.) 19/09 10 ex. op zendmast te Overijse/Schavei (E. De Broyer) 27-28/09 op 27/09 5-6 ex. over (1 kort tpl) te Leu ven/omgeving Gasthuisberg (G. Bleys), mogelijk dezelfde groep op 28/09 te Leuven/E314 X E40 (W. D'Haeseleer) 27-2 /09 2 ex. overnacht nd te Huldenberg/ 1) velsebaan (1. el, F. Fluyt) Zwarte Ooievaar
Ciconia nigra
Een laat ex. lrok op 14/10 over Heverlee/Zwanen berg - Ko heide (G. Bley ). 122
Pernis apivorus
De Boomklever - december 2007
Milvus milvus
16/09 2 ex. Z te Leefdaal/plateau (F. Fluyt, A. Smets, E. Malfait e.a.)+ 1 ex. tpl te Bertem/ Koeheide (E. Malfait) 22/09 1 ex. Z te Leefdaal/plateau (F. Fluyt, J. Nys ten) 29/09 1 ex. tpl te Leefdaal/plateau (F. Fluyt) 30/09 1 ex. tpl te Leefdaal/plateau (ander ex. dan op 29/09; trektelteam NSGD) 14/10 1 ex. Z te Leefdaal/plateau (trektelteam NSGD) + 1 ex. Z te Bierbeek/Brise-Tout (S. Wera) 21/10 3 ex. Z te Leefdaal/plateau (trektelteam NSGD) Blauwe Kiekendief
Circus cyaneus
Van de Blauwe Kiekendief werden op 25 data waarnemingen doorgegeven tijdens de periode september - november 2007, waarbij het vaak on duidelijk was om hoeveel rondvliegende ex. het nu net ging (versch. waam.). We vermelden hier verder enkel dat op het plateau van Leefdaal ook een slaapplaats werd gevonden, waar op 24, 25 en 27/11 telkens 2 à 3 vrouwtjes-types kwamen overnachten (M. Hens, S. Horemans, K. Van Scha ren). Ruigpootbuizerd
Buteo lagopus
21/10 1 juv Z te Leefdaal/plateau (M. Bekkers) Deze waarneming kadert in een opmerkelijke in flux van Ruigpootbuizerden rond deze datum in grote delen van West-Europa. Visarend
Pandion haliaetus
07-08/09 1 ex. te SAR (J. Nysten, L. Hendrickx) 09/09 1 ex. te OHN (K. Moreau) 16/09 1 ex. te SAR (J. Nysten) 30/09 1 ex. Z te Leefdaal/plateau (F. Fluyt, A. Smets, K. Van Scharen e.a.)+ 1 ex. te SAR (H. Roo sen, E. Malfait, K. Moreau) Smelleken
Falco columbarius
22/09 1 ex. over Huldenberg/Spitsberg (F. Fluyt) 25/09 1v over Haasrode/industrieterrein (D. Von Werne)
Een sensationele "schaduw-foto"? Neen, een luchtgevecht Torenvalk- Kauw te Bertem op 4 juli 2007: beide vogels hangen met de klauwen in mekaar en de Kauw is gedwongen 0111 rugwaarts te vliegen
. . .
Foto Eric Malfait
De Boomklever - december 2007
123
0/09
1 e . Z te Leefdaal/plateau (F. Fluyt, A.
met , K. Van Scharen,
resten te Leuven
y ten e.a.)
J.
16/11 vleugels van 1 ex. tussen Slechtvalk-prooi
(P.
Collaerts)
Zilverplevier Pluvialis squatnrola
Boomvalk Fa/co ubbuteo 2007 nog 44
Eén van de smaakmakers van de najaars-trektel
k er doorgegeven in regio Leuven (versch.
lingen was een Zilverplevier die op 7/10 over de
waam.). De laat te waarneming betrof een ex. te
telpost te Leefdaal/plateau trok (F. Fluyt & trek
OHZ op 16/10
telteam NSGD). Het gaat hier om het 13e geval
Boomvalken werden na augustu
(M. Walraven ).
van de soort voor onze regio. Slechtvalk Fnlco peregrinus D trektellingen van najaar 2007 leverden verba z
nd g noeg geen enkele Slechtvalk op in regio
Kanoet Calidris canutus 09 & 13/09 resp. 2 & 1 le win te SAR (F. F luyt)
Leuven, maar er werden wel een hoop plei te
Het betreft hier de 8ste keer dat Kanoeten wor
rende ex. genoteerd : 1 ex. te Korbeek-Dijle/pla
den opgemerkt in het Dijleland (we gaan er van
teau op 3/09
(J. Rutten), 1 ex. te W ilsele/Viaduct
uit dat het ex. van 13/09 één van de twee van
Wellekens), telkens 1 ex. te SAR op
9/09 is), en slechts de tweede keer dat dit in het
9 en 30/09 (M. Walravens, E. Malfait), 1 ex. te
najaar gebeurt (na een ex. van 31/10 tot 4/11/84
L efdaal/plateau op 15/09 (F. Fluyt e.a.), 1 ex.
te SAR).
op 7/09
t
(J.
Tombeek op 20-21 en 27/10 (H. Roo en e.a.),
1 ex. le Haa rod / Brabanthallen op 23/10 en 6/11
(J.
Kempeneers) en 1 ex. te OH
op 31/10
(J. Rullen). Ook Leuven/stad deed wat Slecht
Wulp Numenius arquata 02/09 1 ex. Z te Bertem/Eikenbos (E. Malfait) 03/09 1 ex. te Oppem (K. Moreau)
valkwaarnemingen betreft zijn duit in het zakje, met min ten 7 waarnemingen van solitaire ex.
Zwarte Ruiter Tringa totanus
lu
en 11/09 en 19/11 (versch. waarn.). Boven
SAR vormde dit najaar het toneel voor een lang
dien werden op de ziekenhuis- ite (omgeving
durig pleisterend groepje Zwarte Ruiters. Bij
Sint-Pieter en Sint-Raphael) meermaals 2 pleis
de ontdekking op 8/09 waren ze met z'n vieren
lerend
x. gezien, en er werden ook meermaals
(F. F luyt), waarna de aantallen geleidelijk aan
prooir
len gevonden (med. P. Collaerts & H.
groeiden (versch. waarn.) tot 10 ex. op 13-16/10
Blockx). We kijken er al jaren naar uit, zal het in
(L. Hendrickx,
hel voorjaar van 2008 dan eindelijk tot een Leu
werd de soort hier voor het laatst gezien, toen
ven broedgeval komen?
ging het om 8 ex. (H. Roosen, E. Malfait).
Kraanv ogel Grus grus o� / 1 1 60 à 65 ex. ZW te
Tureluur Tringa totanus eerij e (G. Bleys)
Kleine Plevier Charadriu dubiu 30/09 1
x. Z te
I I/cenlrum
(J.
J.
Nysten, H. Roosen). Op 21/11
09/09 1 ex. N te OHN (K. Moreau)
Groenpootruiter Tringa nebularia Rutten)
03, 12, 14, 15 & 16/09 1, 1, 2, 1 & 2 ex. in de Doo de Bemde (K. Moreau, B. Nef e.a.)
M ori nelpl evier Charadriu 12/09 1 ex. 7: le L
marine/lus
fdaal/plat au (K. Moreau)
07-09, 15-16 & 29-30/09
1, 2 & 1 ex. te SAR
(J.
ysten, L. Hendrickx, F. Fluyt e.a.) 5/10 1 ex. te SAR (H. Roosen)
Goudplevier Pluviali apricaria 09-10/09 16 ex. le Leefdaal/plateau (K. Moreau) 12/09 l ex. Z le Leefdaal/plateau (K. Moreau) 11/09 1 ex. 7: le Le::ofdaal/plal au (K. Moreau) 16/09
1 ex. invallend le Le fdaal/plal au (F.
Fluyl, /\. 30/09
mets, E. Malfail
2 ex. l le 1
Sm l�, K. Van
.a.)
fdaal/plaleau (F. Fluyt, A.
haren e.a.)
De Boomklever - december 2007
124
Oeverloper Actitis hypoleucos everlopers werden tijdens het najaar van 2007 nkel waargenomen te SAR, met 1 ex. op 8-9, 16, 23 en 26/09 (F. Fluyt, L. H ndrickx,
J.
y ten).
Op 13 en 15/09 waren hier resp. 3 en 2 ex. aan wezig (F. Fluyt).
zeer sterke
Bokje Lymnocryptes minimus 17/11 3 ex. in de Doode Bemde (J. Nysten, B.
W-wind, en werden er vele lOOen
langstrekkende Middelste Jagers waargenomen.
Creemers, F. Fluyt, K. Moreau, M. Bekkers)
Ook op verschillende andere binnenlandloca足
Houtsnip Scolopax rusticola
de tweede waarneming van deze
25/10 vondst van een dood ex. te Heverlee/ Tivolistraat (med. E. Macquoy) 09/11 1 ex. te Bertem/Bertembos
(G. Bleys)
18/11 1 ex. te Wilsele-Putkapel (J. De Rycke)
ties dook de soort op. Het gaat hier
lechts om
oort voor het
Dijleland, na een ex. op 15/10/73 te SAR, 34 jaar geleden dus.
Dwergmeeuw Larus /llinutus 06/10 1 le win te SAR (B. Bergman , E. Malfait, B. Creemers, J. Nysten, L. Hendrickx)
Kemphaan Philomachus pugnax 30/09 & 07 /10 1 ex. te SAR (H. Roosen, K. Mo足 reau, F. Fluyt)
Zwartkopmeeuw Larus melnnoceplialu 13 & 20/10 1 le win te SAR (F. F luyt)
Middelste Jager Stercorarius pomarinus Ongetwijfeld de spectaculairste waarneming van de behandelde periode was die van een ju足 veniele Middelste Jager die op 11/11 oostwaarts over Terlanen/Abstraat v loog (H. Roosen). Zoek足 tochten in de Dijlevallei leverden later die dag niets op, maar op 12/11 werd de vogel dan toch teruggevonden te OHN (F. Dondeyne). Tijdens
Pontische Meeuw Laru cacl1inna11 17/11 1 ex. te LP (J. 19/11 1 ex. te SAR
y ten, 0. Vanautgaerden)
(M. Walraven )
Grote Mantelmeeuw Laru mari1111 31/10 1 ad Z te OH (J. Rutten) 10/11 1 imm te SAR (F. F luyt)
de voorgaande dagen heerste aan de kust een
Met zoveel ogen in alle richtingen kan er toch niet
"011t nappen"? - trektelli11g Bredeueg l eefdnnl 71/012007
Foto Eric Malfait De Boomklever - december 2007
1 25
Grote Burgemeester Larus hyperboreus
Smets, E. Malfait e.a.)
Dele jaars Grote Burgemeester die minstens van
22/09 2 ex. Z te Huldenberg/Spitsberg
16 tot 29 november 2007 werd waargenomen te
(F. Fluyt)
Mont-Saint-Guibert (Brabant Wallon), overnacht
23/09 1 ex. Z te Leefdaal/plateau (F. Fluyt,
te blijkbaar op het Meer van Genval (dat voor 2/3e
L. Hendrickx e.a.)
op het grondgebied van Overij e ligt) en sloop zo
Tijdens de laatste decade van augustus 2007
dit waarnemigen-overzicht binnen. De vogel werd
werden ook reeds op 5 data Duinpiepers
hier waargenomen op 17 en 28 november (website
waargenomen in regio Leuven, deze soort
AVES). Het gaat hier slechts om het derde zekere
deed zijn Dijlelandse najaarsreputatie dus
geval van Grote Burgemeester in regio Leuven, na
weer alle eer aan. De som van alle najaars
telkens een 2e jaar
ex. te SAR op 11/02/98 en te
waarnemingen betrof 17 ex. (aug 10, sep 7; mogelijk dubbeltellingen van pleisterende
K V op 26/12/99.
ex. te Leefdaal). Zwarte Stem Chlidonias niger
07-08, 16, 21, 22/09 & 09/10 resp. 1 ad, 4 ex.,
Boompieper Anthus trivia/is
3 juv, 2 ex. & 1 juv te SAR (J.
Op 1/09 werden 4 pleisterende Boompiepers
ysten,
L. Hendrickx, F. Fluyt, M. Walravens, H. Roosen) 13/09 3 e . te OH
(L. De met)
aangetroffen te Bertem/Koeheide (G. Beys). adien werd de soort enkel trekkend waar genomen over Huldenberg/Spitsberg (resp.
Zomertortel Streptopelia turtur
5, 5 & 1 ex. op 9, 13 & 24/09; F. Fluyt), Leef
09/09 1 ex. Z te Huldenberg/Spitsberg (F. Fluyt)
daal/plateau (resp. 8, 11, 5, 6, 10, 5 & 2 ex. op 12, 13, 15, 22, 23, 29 & 30/09; trektelteam
Velduil Asio flammeus
NSGD), Meerbeek/dorp (5 ex. op 13/09; M.
31/10 1 ex. te Leefdaal/plateau (R. De Keyser, K.
Hens), Haasrode/zandgroeve (1 ex. op 22/09;
Van Acker)
K. Moreau) en OH/centrum (1 ex. op 23/09; J. Rutten).
Draaihals ]ynx torquilla
24/09 1 ex. te Oud-Heverlee/centrum (J. Rutten)
Waterpieper Anthus spinoletta
De eerste Waterpieper voor het najaar van Boomleeuwerik Lullula arborea
2007 werd op 14/10 opgemerkt te SAR (F.
Overtrekkende Boomleeuweriken werden waar
Fluyt, E. Le Docte, FJ Moerman e.a.). Nadien
genomen te Leefdaal/plateau (resp. 11, 21, 6, 10, 4
kon de soort verspreid over de Dijlevallei
en 3 ex. op 30/09, 6, 7, 14, 20 & 21/10; trektelteam
worden waargenomen in bescheiden aantal
SGD), OH/centrum (resp. 1, 13 & 2 ex. op 3, 28
len (24 waarnemingen; versch. waam.). De
& 31/10; J. Rutten), Ottenburg/centrum (2 ex. op
grootste concentratie bestond uit ca 25 ex. te
6/10; F. Vandeputte), Terlanen/Abstraat (resp. 3 &
Oppem op 24/11 (J. Nysten).
4 ex. op 6 & 13/10; H. Roosen), Heverlee/Bremtraat (9 ex. op 7/10; G. Bleys) en Tombeek (resp.
Klapekster Lanius excubitor
20 & 21 ex. op 20 & 21/10; H. Roosen). De ver
20/10 1 ex. te Korbeek-Dijle/plateau (J. Kem
melde aantallen slaan hier op absolute minima,
peneers)
aangezien de meeste overtrekkende Boomleeu
21, 28/10, 1-2 & 10/11 1 ex. te SAR (H. Roo
weriken enkel gehoord werden, zodat de juiste
sen, E. Malfait, J. Nysten)
groep groottes veelal niet bepaald konden wor den. De enige pleisteraars waren 11 ex. te SAR (op akker) op 9/10 (H. Roosen).
Gekraagde Roodstaart Phoenicurus phoenicu
rus 01-02/09
Duinpieper Anthus campestris
1 v-type te Huldenberg/Spitsberg
(sinds 26/08) (F. Fluyt)
07/09 1 ex. te Haa rode/zandgroeve (K. Moreau) 10/09 1 ex. 16/09
126
te Leefdaal/plateau (K. Moreau)
2 ex. Z te Leefdaal/plateau (F. Fluyt, A.
De Boomklever - december 2007
Roodborsttapuit Saxicola rubicola
Alle waarnemingen : 1 ex. te Korbeek-Dijle/
�� "
. ., . r':: Vogels
.,.<e) i;·.'"
�·
plateau op 1/09
(J.
Nysten), 1 ad m te Hulden
berg/Spitsberg op 23/09 (F. Fluyt), 3 ex. (lm) te Kwerps/Zuurbeekvallei op 23/09 (R. Ghijsen) en lm te Leefdaal/plateau op 21/10 (F. Fluyt, L. Hen
Bonte Vliegenvanger Ficedula hypoleuca 03/09 1 ex. te OHZ (K. Moreau)
Baardmannetje Panurus biarmicus
drickx, B. Creemers e.a.).
16/10 min. 2 ex. te OHZ (M. Walravens)
Paapje Saxicola rubetra
Europese Kanarie Serinus serinus
Alle waarnemingen : 2 ex. te Korbeek-Dijle/pla teau op 1/09
(J. Nysten), 1 ex. te Bertem/ Koeheide
op 2/09 (G. Bleys), telkens 1 ex. te Leefdaal/pla teau op 5 en 16/09 (S. D'Hont, F. Fluyt, A. Smets,
E.
Malfait e.a.) en resp. 1 ex. te Huldenberg/Spits
berg (F. Fluyt) en 2 ex. te Terlanen/Terlanenveld
(E.
De Broyer) op 22/09.
1 ex. te Korbeek-Dijle/plateau (K. More
au) 23/09 1 ex. Z te Huldenberg/Spitsberg (F. Fluyt) 26/10
1 ex. te Kessel-Lo/Spaarstraat (W. Gous
sey)
Barmsijzen werden tussen 30/09 (1 ex. Z te Leef
Alle waarnemingen: resp. 1 & 2 ex. te Korbeek
(J.
Nysten, K. Moreau),
2 ex. te Huldenberg/Spitsberg op 8/09 (F. Fluyt), resp. min. 3, 1, 1 & 2 ex. te Leefdaal/plateau op 12, 15, 23/09 & 7/10 (K. Moreau, R. De Keyser, F. Fluyt e.a.), 2 ex. te Heverlee/Zwanenberg op 25/09 (G. Bleys) en 1 ex. te Heverlee/Heiberg op 26/09 (G. Bleys).
daal/plateau; trektelteam NSGD) en 27/11 33 keer gemeld in regio Leuven. Slechts enkele ke ren werd de soort nauwkeuriger bepaald, met 1 Kleine (cabaret) en 2 Grote Barmsijzen (flammea) te Huldenberg/Spitsberg op 1/11 (F. Fluyt) en 1 Kleine Barmsijs te SAR op 27/11 (M.Walraven ).
Kruisbek Loxia curviro tra 23/09 min. 2 ex. over Korbeek-Lo/Bierbeekstraat (K. Moreau)
Beflijster Turdus torquatus 03/10 2 ex. kort ter plaatse te Oud-Heverlee/cen trum
12/09
Barmsijs sp. Carduelis cabaretlflammea
Tapuit Oenanthe oenanthe Dijle/plateau op 1 & 12/09
.
14 & 20/10
telkens 1 ex. Z te Leefdaal/plateau
(J. Rutten)
Cettis Zanger Cettia cetti Op alle gekende broedlocaties van Cettis Zan gers in de Dijlevallei ten zuiden van Leuven bleef de soort tijdens de behandelde periode aanwezig (versch. waarn.). Maar er kwam ook een nieuwe locatie bij, op 7/10 werd immers een ex. gehoord te Heverlee/Abdij van Park (W. Goussey).
Fluiter Phylloscopus sibilatrix 22/09 1 ex. in bosje te Haasrode/zandgroeve (K. Moreau)
Bladkoning Phylloscopus inornatus Het wordt stilaan een jaarlijkse gewoonte: Bladkoningen ringen in oktober te Korbeek-Lo. Dit jaar waren het 8ste en het 9de ex. voor regio Leuven aan de beurt, ze werden resp. van een ring voorzien op 8 en 11/10
(J.
Vanautgaerden).
Grauwe Vliegenvanger Muscicapa striata 01/09
2 ex. te Bertem/Koeheide
09/09
1 ex. te OHZ (K. Moreau)
(E.
Malfait)
Grauwe Vlieg nvanger Mu cicapa triata, Koeheide
Bertem, 1
epte111ber 2007, Foto Eric Ma/fait De Boomklever - december 2007
127
(trektelteam 14/10
SGD)
15 ex. te SAR (F. Fluyt, E. Le Docte, FJ
Moerman e.a.) 15/10
>
1 ex. aud te Terlanen/Abstraat (H. Roo-
en) 20/10 aud te Tombeek (H. Roosen) 31/10 1 ex. 0 te Oud-Heverlee/centrum (J. Rutten) 04/11 2 ex. te Pécrot (M. Walravens)
Noordse Goudvink Pyrrhula pyrrhula ssp. Op 27/10 trok een zogenaamde Trompet- of Teu tergoudvink over Tombeek (H. Roosen, F. Fluyt, M. Van den Eynde). Het betreft hier de eerste waarneming van dit taxon voor onze streek buiten de omvangrijke invasies van de winters 2004-2005 en 2005-2006, en één van de weinige waarneming die deze winter in de lage landen werden opgetekend.
Raf Aerts, Monique Bek.kers, Bruno Bergmans, Koen Berwaerts, Geert Bleys, Herwig Blockx,
Pierre-Yves
Bodart, Steven Bouillon, Kurt Boux, Paul Claes, Pe ter Collaerts, Bart Creemers, Jos Cuppens, Erik De Broyer, Rien De Keyser, Peter De Meirsman, Johan De Rycke, Lieven De Schampelaere, Louis Desmet, Wim D'Haeseleer, Steven D'Hont, Francis Dondeyne, Kha lid El Ouadi, Frederik Fluyt, Frans Geenen, Raf Ghij sen, Werner Goussey, Krien Hansen, Luc Hendrickx, Maarten Hens, Marc Herremans, Erwin Hoebrechts, Stefaan Horemans, Tim Huysegems, Luc Janssens, Jo chen Kempeneers, Elfriede Le Docte, Benny L'Homme, Eric Malfait, Joris Menten, Frieder Jan Meerman, Kelle Moreau, Pieter Moysons, Bruno uyts, Johan Jos Rutten,
ef, Ingrid
el, Paul
ysten, Ramaekers Fons, Hans Roosen, iels Ryckeboer, Hugo Sente, Axel Smets,
Julien Taymans, Koen Thijs, Marita Tomballe, Erik Toorman, Roel Uyttenbroeck, Kasper Van Acker, Dé
Grauwe Gors Emberiza calandra 18/11 1 zingend ex. te Leefdaal/plateau (S. Horemans)
siré Vanautgaerden, Johan Vanautgaerden, Frank Van de Meutter, Maarten Van den Eynde, Filip Vandeputte, Maarten Vandervelpen, Carl Vanherck, Kris Van Scha ren, Bram Vanschoenwinkel, Johanna Van Tonder, An
Ortolaan Emberiza hortulana 13/09 1 ex. Z te Leefdaal/plateau
Medewerkers en correspondenten:
(K. Moreau)
Samen telling :
dré Verboven, Irene Verhuizen, Jan Verroken, Dirk Von Weme, Marc Walravens, Jan Wellekens, Stefaan Wera, Courtenay Willis en Bert Wuyts.
Kelle Moreau kelle.moreau@gmail.com
Hernieuw uw abonnement op deze Boomklever voor 2008 NU! Met dit decembernummer loopt uw abonnement op de Boomklever 2007 ten einde ... De redactie hoopt dat u veel plezier hebt beleefd aan de voorbije vier nummers en dat u ook wat op gestoken hebt uit dit Tijdschrift van de Natuurstudiegroep Dijleland.
Wij zijn er dan ook van overtuigd dat u ook in 2008 deze driemaandelijkse publicatie niet zal willen missen." Hernieuw daarom VANDAAG nog uw abonnement door storting van de erg lage som van 7,00 €,op rek 001-1552168-50 van de studiegroep Dijleland. U mag dit naar believen verhogen naar 12,00 €(of
meer!) waardoor u meteen steunend lid wordt. Graag bij de "mededeling" vermelden: ABO 2008 + uw naam en adres Wij sturen GEEN afzonderlijke herinnering of overschrijvingsformulier. Dit bericht geldt dan ook
als uitnodiging tot betaling. Indien wij uw betaling uiterlijk 15 maart 2008 niet mogen registreren ontvangt u het maartnummer 2008 NIET! Uitstellen= vergeten,doe het dus vandaag! Het bestuur van de Natuurstudiegroep
128
De Boomklever - december 2007
Laatste berichten ....
Slechtvalken aan de St-Pieterskliniek in Leuven In oktober kreeg ik van de mensen van de technische dienst van de ziekenhuizen te horen dat er al een tijdje een koppel Slechtvalken rond de gebouwen van de St.-Pieterskliniek resideerde. In het begin zaten ze er maar sporadisch maar ze leken het er steeds meer naar hun zin te krijgen en steeds honkvaster te worden. Op 16 november kreeg ik ze, na enkele vruchteloze pogingen, ook te zien. Twee adulten Slechtvalken zaten op het dak en de vensterbanken van het hoog te gebouw van de site aan de Brusselsestraat. Met de telescoop waren ze beide heel goed waar te nemen. Het zijn duidelijk een mannetje en een vrouwtje. Ringen werden niet gezien. Er werden ook prooiresten gevonden. Restanten van Koperwiek, Goudplevier, Grote Bonte Specht en huisduiven werden al gevonden beneden aan het gebouw. Boven op het dak moet zeker nog meer te vinden zijn, maar het is niet zo makkelijk daar te geraken. De medewerkers van de technische dienst zijn zeer enthousiast over de aanwezigheid van de Slechtvalken. Ze hopen er dan ook op dat er in de toekomst een ne tka t kan word n geplaat t. Dit verhaal krijgt hopelijk een mooi vervolg.
Peter Collaerts
Voorlopig de enige beschikbare beelden van de Slechtvalke11, Leuven,op een 111i tige 2011212007. Foto Werner Goussey De Boornlclever -december 2007
1 29
Activiteiten voorjaar 2008 W intertelling vleermuizen
•
15-16 maart 2008
Op zaterdag 26 en zondag 27 januari •
Contact: Hans Roo en
(roo enhans@yahoo.com, 02-6879518)
Telweekends 16-17 februari 2008
•
Afspraak telexcursie: zaterdagen 16 februari
en 15 maart, telkens om 9u00 aan het station van Oud-Heverlee •
Zeeland
Contact: Frederik Fluyt
(frederik.fluyt@gmail.com, 0479-920172)
Zondag 10 februari 2008 •
Afspraak: zondag 10 februari, 8u00 Bodart
parking Leuven,
u15 carpoolparking E40-af
Natuurstudie praatcafé
rit Bertem. Kostendelend vervoer met eigen wagens. Deelnemers en kandidaat-chauffeurs
Tijdens de winterperiode organiseert de Na
melden zich uiterlijk op vridjag
tuurstudiegroep Dijleland een reeks praatcafés
•
Contact: Maarten Hens
(maartenhen @yahoo.co.uk, 0473-244752)
voor alle geïnteresseerde veldwaamemers en andere actievelingen. De gelegenheid om bij te keuvelen over leuke waarnemingen, om in ventarisatieresultaten te bediscussiëren en om
Voorjaarsavond in Meerdaalwoud
nieuwe telprojecten op de sporen te zetten.
Zaterdag 28 maart
Woensdag 27 februari 2008. Thema: broedvo
•
Af praak: zaterdag 22 maart, 18u00 parking
Weertse Dreet •
aamsesteenweg, Blanden
Contact: Hans Roosen
gelmonitoring akkervogels Woensdag 18 maart 2008. Thema: dagvlinders inventariseren
(roo enhans@yahoo.com, 02-6879518) •
Afspraak vanaf 20u00 in reiscafé Via Via,
Naamsesteenweg 227, 3001 Heverlee •
Contact: Maarten Hens
(maartenhens@yahoo.co.uk, 0473-244752)
Watervogeltellingen winter 2007-2008 Van oktober tot maart worden in gans Vlaande n midmaandelijks alle watervogels geteld. In lelregio Leuven worden de plassen in de Dijle r
vallei tu sen Leuven en Florival geteld tijdens e n telexcur ie. De overige gebieden worden op individuele basi geteld. Wie geïnteresseerd is om mee te werken en/of tijdens de telweekends een gebied te tellen, kan contact opnemen met Frederik Fluyt. Praktische afspraken en even tuele wijzigingen aan onderstaande afspraak gegevens, worden aangekondigd via de elec lroni che rondzendlijst Dijleland (dijlevallei@ yahoogroup .com)
Pandion haliaetus, St.-Agatha-Rode, 301912007 Foto: Eric Malfait Visarend
130
De Boomklever - december 2007
Actueel
j
�' , .
ra .: I
�
'!2'
1
�' AÎ
IJ '
.
;j 'I 1 r 1 ., '
,, ••
I'·' I'
11
1
Il
p 1:
Zonder twijfel de belangrijkste 'gebeurtenis' in het Dijleland tijdens het voorbije najaar, was de (voorlopige) ingebruik name van een observatiehut, een knuppelpad en vooral ook de prachtige observatietoren in de noord-westhoek van het Groot-Broek-natuurreservaat te Sint-Agatha-Rode. U mag er zeker van zijn dat deze infrastructuur het aantal merk waardige observaties op en rond deze waterplas nog zal doen toenemen... Bovendien is het, door het mooie panorama, erg aangenaam vertoeven in die toren... ! Foto's: Frederik Fluyt
De Boomklever-december 2001
Inhoud .
-
.
EDITORIAAL 105
Kleurrijk grijs OP ZOEK NAAR MUIZEN... Veerse meer, ergens halverwege de tachtiger jaren
106
Herwig Blockx INSECTEN De Spaanse vlag Kroniek van een spectaculaire uitbreiding
III
Bruno Bergmans V OGELรง Opmerkelijke vogelwaarnemingen in de Dijlevallei en omgeving, september-november 2007 Kelle Moreau
119
AANKONDIGINGEN EN ACTIVITEITEN Activiteiten
Foto cover: Spaanse vlag
129
-
Euplagia quadripunctaria
(foto Bruno Bergmans)
I
Il
l