Ongewervelden
Overzicht van de libellenwaarnemingen en de meest interessante libellensoorten van 2005 in het Dijleland Sinds de start van de elektronische rondzendlijst Dijlevallel is reeds veel informatie verzameld over het voorkomen en de verspreiding van flora en fauna in onze regio. Zonder archivering gaat die Informatie echter verloren voor natuurstudie. Tot op heden werd voor deze mailinglijst enkel waarnemingen van vogels en zoogdieren gearchiveerd. Maar het is de bedoeling om vanaf volgend jaar te beginnen met een heus archief voor ongewervelden. Als eerste aanzet wordt er hieronder een samenvatting gegeven van de vele interessante libellen waarnemingen die in 2005 werden gedaan. Voor libellenkenners moet dit artikel een impuls geven
om
ook
volgend
jaar
voldoende aandacht te besteden aan deze soortengroep en gericht te zoeken naar eventuele gaten. Voor niet kenners, kan deze bijdrage een eerste,
hopelijk
kennismaking
inspirerende,
zijn
met
de
libellenrijkdom in het Dijleland en aangrenzende gebieden. Viervlek, een van de schaarsere soorten in hel Dijle/and (Foto: Frederik Fluyl)
Inleiding In Vlaanderen komen in totaal soorten voor.
58
65
soorten worden
1996) als inheems beschouwd. Van deze 58 inheemse voorkomen van 2 soorten van deze groep was in 1996
volgens de rode lijst (De Knijf & Anseiin soorten zijn er
23
niet bedreigd. Het
echter onvoldoende gekend (Kanaaljuffer en Vuurjuffer). De andere inheemse libellensoorten behoren tot de categorieĂŤn 'zeldzaam', 'bedreigd', 'kwetsbaar', 'met uitsterven bedreigd' of 'uitgestorven in Vlaanderen'. Daarmee staan de libellen samen met de zoogdieren het meest onder druk van alle soortengroepen waarvoor rode lijsten gekend zijn (De Bruyn 2005). De rode lijst is aan vervanging toe ten gevolge van een aantal veranderingen in de Vlaamse libellenfauna (o.a. toename van zuidelijke soorten), maar een nieuwe lijst is nog niet beschikbaar. Die zal binnenkort, samen met de libellenatlas uitgebracht worden. Dan zal het ook mogelijk zijn om een vergelijking te maken met de omliggende regio's en andere delen van Vlaanderen.
1996 verscheen er ook een overzichtsartikel van alle libellenwaarnemingen in het Dijleland ten zuiden van Leuven. Deze bijdrage (Blockx 1996) vatte 350 gegevens samen verdeeld over 26 soorten, waarvan 11 juffers (gelijkvleugeligen of Zygoptera) en 15 'echte libellen' (ongelijkvleugeligen of Anisoptera), die werden verzameld sinds 1982 (de start van de In
libellenwerkgroep Gomphus), aangevuld met wat losse waarnemingen van voor deze periode.
5