Ongewervelden
Een update van de zweefvliegenfauna van het Dijleland Inleiding Het Dijleland behoort tot de meest soortenrijke regio's in V laanderen en zelfs België voor zweefvliegen. Enerzijds is dit het resultaat van een traditioneel hoge waarnemersdichtheid rondom Leuven. Mensen als Verlinden en De Buck die elk een groot aandeel hebben in de vaderlandse zweefvliegengeschiedenis waren beide actief in het Leuvense. Recenter werden zij afgelost door een jonge, zeer actieve garde die ondertussen ook al enkele duizenden gegevens bijeenbracht. Anderzijds heeft de Leuvense regio ook echt veel te bieden voor zweefvliegen, door een hoge diversiteit en de grote oppervlaktes aan vaak nog relatief ongerepte natuurlijke habitatten: vijvers en moerassen. laagveen, droge heidestukken, naaldbos en vooral veel en eeuwenoud loofhout. Een soortenrijke, op V laamse schaal vaak zeldzame groep zweefvliegen is immers exclusief aangepast aan de verschillende microhabitatten aanwezig in goed ontwikkeld en extensief beheerd loofbos (sapstromen, verschillende stadia van rottend dood hout, verschillende stadia van rottend levend hout, waterhoudende uithollingen en spleten, ... }. Het is vooral de aanwezigheid van zweefvliegensoorten uit deze ecologisch hoog gespecialiseerde groep die de Leuvense fauna uniek maakt in V laanderen. Ondanks de decennialange geschiedenis van faunistisch onderzoek naar zweefvliegen in de Leuvense regio, werden de laatste jaren opmerkelijk veel nieuwe soorten ontdekt. De oorspronkelijke lijst van De Buck ( 166 soorten, De Buck 1996} werd door Joris Menten in 2001 aangevuld met 18 nieuwe soorten tot 184 (Menten 2001}. De voorbije 4 jaren werden echter nog eens 24 extra nieuwe soorten ontdekt zodat het totaal aantal zweefvliegen in het Dijleland nu op 208 staat. Deze bijkomende soorten zijn voornamelijk het resultaat van intensieve inventarisaties in voorheen weinig onderzochte gebieden (e.g. het Rodebos, Ottenburg} of specifieke speurtochten naar minder bekende soorten. Anderzijds treden ook verschuivingen op in de fauna. Een aantal van de nieuw gemelde soorten is vermoedelijk op grote (West Europese} schaal aan een opmars bezig (e.g.
Chalcosyrphus pigefi. Veranderingen in de
fauna kunnen echter ook optreden als het verdwijnen van bepaalde soorten. Een aantal soorten die De Buck (1996} vermeld zijn tegenwoordig vrijwel zeker verdwenen uit de streek (e.g.
Chrysogaster virescens, Sericomyia lappona) zodat het totale aantal van 208 soorten
wellicht een te positief beeld geeft. Daar tegenover staat dat nog steeds aan een hoog tempo nieuwe soorten ontdekt worden, zodat het er voorlopig naar uit ziet dat de soortenlijst nog wel een tijdje zal aangroeien.
Bespreking van enkele interessante nieuwe soorten Syrphus nitidifrons Deze wat afwijkende soort binnen het genus
Syrphus is een typische bewoner van grote,
droge bossen en werd verzameld op 1 mei 2004 in het Rodebos en op 3 mei 2004 aan het Fransiscanerklooster te Vaalbeek. Verlinden (1991} vermeld slechts 2 Belgische gegevens: één uit de omgeving van Dinant, en een andere uit de Hoge Venen. Recent ook wel op andere plaatsen in de Ardennen (Thierache} en de kalkstreek aangetroffen. De beide Leuvense vangsten zijn bijgevolg de eerste V laamse gegevens. 53