Amfibieën en reptielen
Vroedmeesterpadden ontdekt te Overijse De zone in en rond de oostelijke uitloper van het Zoniënwoud, op het grondgebied van Overijse en Tervuren, was jarenlang een topgebied voor de Vroedmeesterpad Alytes obstetdcons (zie kaart). In de jaren '70 tot '90 ging de soort er echter sterk achteruit en verdween de ene lokale populatie na de andere. M'n laatste waarneming in dit gebied dateert van 1997 en betrof een roepend exemplaar aan de rand van het Marnixdomein in de Nellebeekvallei (Overijse), ter hoogte van een oude verlandende veedrinkpoel en een zuidgericht hellingbos. Dit gegeven was mee de aanleiding dat het Regionaal Landschap Dijleland vzw deze veedrinkpoel in 1999 herstelde en in de onmiddellijke nabijheid twee nieuwe poelen aanlegde. De volgende jaren ging ik regelmatig 'roepen' en luisteren op deze locat ie, maar zonder succes. Het leek er sterk op dat vroedmeesterpaddenpopulatie in dit gebied definitief uitgestorven was.
de
laatste
Op 8 juni 2004 ontdekte Frederik Fluyt enigszins onverwacht twee r o e p ende Vroedmeesterpadden in de Laanvallei ter hoogte van het Rodebos. Het betreft hier een gekende 'oude' locatie, waarvan algemeen aangenomen werd dat de populatie er in de loop van de jaren '90 uitgestorven was. Aangespoord door deze ontdekking ging ik op nieuw roepen aan de veedrinkpoel in de Nellebeekvallei en op 11 juli kreeg ik zowaar ant woord van twee roepende Vroedmeesterpadden! Al snel werd er gespeculeerd dat er wellicht een uitzetter aan het werk was geweest: Plots terug Vroedmeesterpadden op twee geïsoleerde historische locaties, dat kon geen toeval zijn. Beide locaties liggen in vogel vlucht op meer dan 5 km van elkaar en van de populatie aan de Tersaarthoeve te Neerijse (Vercoutere 2004). Maar dan gebeurde er iets vreemd! Op 21 juli (nationale feestdag !) stond ik 's avonds laat voor m'n huis (Nellebeekvallei, Overijse) te kijken naar het vuurwerk dat de familie de Marnix de Sainte Aldegonde trouw ieder jaar vanop hun kasteel afsteken (noblesse oblige".). Tij dens de stiltepauzes hoorde ik heel erg in de verte precies Vroedmeesterpadden roepen. Het geluid leek te komen uit de richting van Blaivie, de vroegere kleemgroeve en steenbak kerij. Ondanks het late uur, kon ik mijn nieuwsgierigheid niet meer bedwingen en fietste ik naar de oude groeve. In de groeve was niets te horen, maar iets verder, ter hoogte van de naastgelegen villa, viel ik achterover van verbazing (het vuurwerk knalde zich ondertussen naar een climax".): in de tuin van de villa zat een voltallig vroedmeesterpaddenkoor te roepen, duidelijk aangespoord door het vuurwerk! Ik schat het aantal dieren op meerdere tientallen. Uit navraag bij de eigenares daags nadien bleek dat die populatie al minstens 30 jaar in haar tuin aanwezig is! Ik begrijp nog altijd niet hoe het mogelijk is dat ik dit vroedmeester klokkenspel-op 400 meter van m'n deur (!)-nooit eerder gehoord heb". Onderstaande figuur geeft een overzicht van alle waarnemingsplaatsen van de Vroedmeesterpad in de streek in 2004. Ondertussen zijn het Regionaal Landschap Dijleland en Natuurpunt afdeling V.IJ.L. in onder handeling met de eigenares en met de gemeente Overijse (huidige eigenaar van de oude groeve) om maatregelen te onderzoeken die deze populatie Vroedmeesterpadden kun nen bestendigen en zo mogelijk ontwikkelen. Wordt dus zeker vervolgd. En ikzelf vier vanaf nu elk jaar onze nationale feestdag met véél vuurwerk!
Jan Verroken jon. verroken@rld be 100