Tijdschrift van DE WIELEWAAL afdeling LEUVEN
I·
r ·
� 1•. �-.
Jaargang 22
,
.
Nummer 4
Verantw. uitgever
:
december 94
A. Verboven, Groeneweg 60
3001 Heverlee
DE BOOMKLEVER De BOOMKLEVER is het driemaandelijkse afdelingstijdschrift van DE WIELEWAAL,afdeling LEUVEN. De KoninkliJK:e Vereniging voor Vogel- en Natuurstudie DE WIELEWAAL heeft tot doel de kennis en de bescheming van de natuur, en in het bijzonder van de in het wild voorkomende vogels, te bevorderen door alle middelen: o.m. door het oprichten van plaatselijke afdelingen, het houden van studiedagen, het uitgeven van tijdschriften, het verspreiden van vogel- en natuurboeken en het oprichten van natuurreservaten. De vereniging werd in 1933 opgericht door E.H. Fr. Segers . Ze telt nn meer dan 5000 leden, verdeeld over 55 afdelingen. Afdeling Leuven is er daar één van. Een waaier van voordrachten, dia, en filmavonden, lessen,tentoonstellingen, geleide wandelingen, studieprojecten, deelname aan regionale en internationale onderzoeken en inventarisaties, beheerswerken in natuurreservaten, uitstappen en reizen in binnen-en buitenland staan jaarlijks op de agenda. De vereniging heeft niet minder dan 80 natuurreservaten in beheer met een totale oppervlakte van meer dan 3000 ha, verspreid over heel Vlaanderen. Ze bezit bovendien een eigen "Wielewaalhuis" te Turnhout waar naast het secretariaat ook een ornithologisch museum, een bibliotheek, vergader.llllen en een boekhandel zijn ondergebracht. Lid worden van DE WIELEWAAL kan door overschrijven van 600 BF op giro -rekening 000-031978573 ten name ·van De Wielewaal, Graatakker 11, 2300 Turnhout.
Je kan ook een briefje met je naam en adres en het vereiste lidgeld bezorgen aan een van onze bestuursleden: . Monique Bekkers- Oostremstraat 4, 3020 Herent ·Herwig Blockx-Brugstraat 65, 3001 Heverlee · Raymond De Borger - Vrijwilligerslaan 1, 3080 Tervuren ·Michiel Mulier-Stationsstraat 22, 3370 Boutersem ·Paul Herroelen - Leuvensesteeriweg 347, 3370 Boutersem ·Maarten Hens -Redingenstraat 13 , 3000 Leuven ·Andre Verboven-Groeneweg 60, 3001 Heverlee ·
Jan Wellekens - Lipselaan 24, 3020 Winksele
Leden ontvangen het tweemaandelijks tijdschrift WIELEWAAL,het trimestriele tijdschrift ORIOLUS en het trimestriele afdelingsblad DE BOOMLEVER ABONNEMENT 'DE BOOMKLEVER' Mensen die lid zijn van een andere afdeling doch tevens de Boomklever wensen te ontvangen kunnen dit door overschrijving van 200 BF op rekeningnwnmer 001-1552168-50 van DE WlELEWAAL, afdeling LEUVEN met vermelding "Boomklever". Gelieve tevens duidelijk je naam en volledig adres te vermelden. ARTIKELS Moeten getijpt worden ingezonden. De redaktie behoudt zich bet recht om artikels te wijzigen, liefst in overleg met de steller.Elke auteur blijft evenwel persoonlijk verantwoordeliJk voor de door hem gestelde artikels. ADVERTENTIES Voor tarieven,vorm en inhoud gelieve te informeren op de correspondentie-adressen van de bestuursleden. REDACTIE Paul Herroelen, Michiel Mulier.
2
EDITORIAAL De Boomklever wenst U en uw familie het allerbeste voor het komende jaar. We hopen U en uw familie eveneens tarijk te mogen ontmoeten op de aktiviteiten die voor het volgende jaar georganiseerd
zijn.
Wij beginnen het jaar mei bij elkaar geraapte moed ; beloon ons met op te dagen op een natuur wandeling . Vergeet niet uw lidgeld. De laatste pagina zal er u blijvend aan doen herinneren.
Skräntärnä ! !
Reuzenstern
De eerste mei is altijd een leuke dag, al was het alleen maar omdat je niet hoeft te gaan werken...
Bovendien is het de aanvang van de voor vogelkijkers magische meimaand
wanneer de vogels op hun mooist zijn en menig tandengeknars weerklinkt als men hoort wat er zoal_ "gemist" werd. Zo herinner ik mij een uitstap onder een zomerse zon in het zwin dat op die eerste mei alleen 5 kanoeten vrijgaf Maar owee, bij thuiskomst bleek het te Sint-Agatha-Rode kadootjes "geregend" te hebben met visarend, zwarte sternen, dwergmeeuwen, geoorde fuut en zelfs een kuifduiker in zomerkleed. U begrijpt wellicht dat wij in alle staten waren ...
3
Speelt het voorgaande ergens rond in mijn achterhoofd als ik op 1-5 jl. te Sint-Agatha Rode postvat onder een warme voorjaarszon ? Het begint goed met verschillende buizerden en 2 boomvalkjes die boven het dennenbos achter Beaumont krijgertje spelen. Om 11 u50 zie
ik plots vrij hoog
een vogel cirkelen. ik vang hem misschien 1 seconde in de
kijker en dan verdwijnt hij achter het gebladerte van een wilg. Toch is dit genoeg om een belletje te laten rinkelen: een meeuw met toch wat van een stern, was dat geen...? Intensief speuren levert niets meer op en wat later buitelen een 5-tal kokmeeuwen naar beneden. De _twijfel vergroot, was ik daarstraks ook al geen roodpootvalk aan het zoeken tussen de residente boomvalken ...? Ik ben het voorval al vergeten als om 12u55 plots een grote 11witte11 boven de vijver hangt.
De kijker laat er ditmaal geen twijfel over bestaan. De zware kop met rode snavel die kennelijk altijd naar beneden wijst, de grijze veeg op de ondervleugels met de wite schacht van de eerste handpen: één van mijn absolute favorieten in de Dijlevallei ! Af en toe bidt
hij
en ik zie hem zowaar 2 vissen opduiken die hij onmiddelijk tijdens het vliegen naar binnen schrokt. Het is per slot van rekening nog ver naar de Baltische zee...
Mooie sprookjes duren niet lang: de reuzenstern vliegt 3 ererondjes en ik geniet volop
want dit is dé spetter van het jaar, zoveel is nu al zeker... Na 5 minuten verdwijnt de vogel spoorloos aan het noordelijk einde van de vijver.
Onwillekeurig gaan mijn gedachten terug naar de reuzensternen die we ooit zagen in de haven van Thessaloniki en op Limni Koronia. Telkens volwassen vogels, zwaar "kra-kra
kra" roepend met bedelende jonge reusjes die een zacht "uwie-uwie11 ten gehore gaven.
Zelden hoorde ik zulke totaal verschillende geluiden van één en dezelfde vogelsoort. Daarna duurde het ruim 10 jaar vooraleer ik terug reuzensternen zag: op een strandje van de Lepelaarsplassen in de Flevopolder. Datzelfde jaar nog: 2 volwassen vogels met een
jong boven een paradijselijke Boddenhaai in Oost-Duitsland waarbij weer dat krakend geluid een onvergetelijke indruk maakte. Vreemd genoeg was er aan de monding van de Wisla vorig jaar slechts kortstondig één te bewonderen, maar U kent dat: vogels zijn totaal onvoorspelbaar. Het is waarschijnlijk als gevolg van het terugdenken aan Polen diat ik bij het verlaten van St-Agatha-Rode de volgende kryptische boodschap heb geformuleerd: "SAR 1-5: 1 skräntärnä11 Wedden dat dit briefje tot enig gevloek zal leiden?! Herwig
4
PROGRAMMA Zondag 15 januari: klassieke Zeeland tocht
Inschrijven voor deze tocht is ditmaal absoluut noodzakelijk. Bellen naar André voor
1
januari.
Indien
er voldoende deelnemers zijn huren we een
(kostendelend én milieuvriendelijker Samenkomst:
busje
!)
8.00 h Leuven
Station
Leiding: Herwig Blockx Vrijdag 20 januari: bestuursvergadering
Zoals steeds staan onze bestuursvergaderingen open voor al onze leden. Ligt er iets op je lever, wil je gewoon je mening kwijt of heb je interesse om aktief mee te helpen in het bestuur" .. allemaal goede redenen om eens langs te komen. �
Afspraak:
20.00
h
in
het
lokaal
van
de Vrienden
van
Heverleebos
en
Meerdaalwoud (Heverlee gemeentehuis, ingang politie) Zondag 12 februari: voonniddagtocht naar Hofstade en Walem
2 grote waterplassen hartje winter, dat ruikt naar watervogels! Samenkomst:
8.30 h Leuven Station
Leiding: André Verboven Zaterdag 04 maart: Uilentocht in Korbeek-Dijle
Dit jaar was dit een onverwacht succes wat betreft opkomst, alleen het weer viel toen tegen. Hopelijk zijn de weergoden ons volgend jaar een beetje gunstiger gezind.
Afspraak:
19 .30 h Heverlee station 20.00 h Kerk Korbeek-Dijle
Leiding:
A. Verboven
Vrijdag 17 maart: Bestuursvergadering
20.00 h Lokaal van de vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud
5
Zondag 2 April: Voorjaarswandeling in bet St-Agatha-Rodebos
De prille voorjaarsflora en de eerste weerkerende zomergasten lokken ons weer het bos in. Voor de afwisseling hebben we ditmaal gekozen voor het minder gekende, maar prachtige Rodebos in de vallei van de Laan .. Afspraak:
7.30 h Leuven Station (hoek Post) 8.00 h Kerk Tombeek
Leiding:
AndrĂŠ Verbovens
Zondag 23 April: Voonniddagtocbt op het plateau van Tersaart
Gele kwikstaart, tapuit, paapje, beflijster,
. . .
zijn de soorten die je in dit jaargetijde
kan verwachten in de akkers en weilanden op het plateau tussen Neerijse en Leefdaal. Afsp raak :
7.30 h Leuven Station (hoek Post) 8.00 h Kerk Neerijse
Leiding:
6
Maarten Hens
TOCHTVERSLAGEN Zondag 28 Oktober: paddestoelenwandeling in Tervuren
Zondagmorgen, half negen aan 'De Olifant' op de parking van het museum van Tervuren. Het park is nog gehuld in een dikke laag ochtendmist. De ideale atmosfeer voor
een
paddestoelentocht: duister, geheimzinnig en stil. Hoewel, we zijn nog maar 10 stappen in het park wanneer we de eerste kreten van de halsbandparkieten horen. Die zullen ons de rest van de voormiddag vergezellen. Volgens onze gelegenheidsgids Raymond is het de voorbije week te droog geweest om véél paddestoelen te vinden, maar dat blijkt achteraf nogal mee te vallen. We vinden een
flink
aantal
soorten,
waaronder
enkele
fraaie
zoals
de
narcisridderzwarn,
de
spechtinktzwam en een prachtige groep slijmvoetbundelzwammen. Het valt ons op dat de gids bij iedere soort naast de naam , tevens zijn eigen 'culinaire' kwalificatie vermeldt : giftig, niet-giftig maar niet lekker, smaakt rauw heerlijk bij verse " sla,...
Al bij al een aangename en interessante wandeling die voor de meeste deelnemers na het middagmaal nog verdergezet werd met het domein van Solvay.
een
bezoek aan de paddestoelententoonstelling in
Ondergetekende echter werd verwacht op de betoging voor het
behoud van het Termunckveld en kan daarvan dus geen verslag doen. André Uit de vindlijst: Spechtinktzwam
(Coprinus picaceus)
Beschrijving: grote soort, 9 tot 30 cm hoog. Hoed 5 tot 8 cm hoog, cylindrisch - eivormig tot kegelvormig,
uitgespreid breed kJokvormig. Eerst wit, daarna grijs-viltig, later met
grijswitte vlokkige plakjes op bruinzwarte, gestreepte ondergron.d wat een typisch 'gecraqueleerd' uiterlijk veroorzaakt.
Tenslotte zwart vervloeiend. De plaatjes zijn eerst
wit, daarna grijzig-roze en tenslotte zwart, vervloeiend. Steel lang en slank, wit, met wollige tot knol verdikte basis. Vlees bros, reuk onaangenaam. Misschien giftig. Voorkomen: op humusrijke, basische bosgrond, vooral in loofbos. Late zomer-herfst. Vrij zeldzaam.
7
Zondag 23 Oktober: trektelling op de Bremberg te Haasrode Staande op de parking van de Bremberg om 7 uur
op een zondagmorgen vraag je je af
waarom vogels in godsnaam niet op een degelijker uur (zo rond de middag) trekken. Puur sadisme als je het mij vraagt. Vooral op een dag als vandaag, wanneer de wind ongenadig donkere wolken door het luchtruim jaagt. Zelfs de trekvogel s hebben het blijkbaar niet zo op dit natuurgeweld begrepe� want van echt e trek is er weinig te merken: af en toe een klein groepje vinken, wat roeken of een graspieper. Enkel een eenzame kruisbek en een (of waren het er toch 2 ?) buizerd kunnen
voor lichte animo
zorgen. Verder moeten we ons warm zien te houden met enkele
plaatselijke vogels: een groene specht, luidruchtige kuif- en andere mezen, kortom té weinig om ons tot de middag bezig te houden.
Zo rond kwar na negen houden we het dan ook voor bekeken en wordt de aftocht geblazen. Een uitstekend besluit trouwens want dat laat mij toe om twee uur later intens te genieten van een prachtige waarneming van een juveniele zeearend nabij Bertembo s . André
8
VOGELWAARNEMINGEN Dijlevallei en omgeving januari
-
juni
1994
Dit overzicht belicht (bijzondere) vogelwaarnemingen in regio Leuven en beslaat de periode 1 januari 1994 tot en met 30 juni 1994. Besloten werd om de in deze rubriek bestreken regio te laten overeenkomen met de IWRB en BBV-regio (zie elders in deze Boomklever). Dit komt neer op de gemeenten Kortenberg, Herent, Bertem, Leuven, Oud Heverlee, Huldenberg en Bierbeek. Waarnemingen buiten deze zone zullen doorgespeeld worden naar de gepaste waarnemingsrubrieken. Wat de 'gewonere' soorten betreft, en dan in 't bijzonder watervogels en steltlopers, is het de bedoeling deze in afzonderlijke en meer diepgaandere bijdragen te behandelen. De volgende rubriek zal de periode juli december
1994 omvatten. Waarnemingen worden verwacht voor 15 januari 1995 bij
Maarten Hens, Redingenstraat 13 te 3000 Leuven. Eén
van de hoogtepunten van dit halfjaar was ongetwijfeld het r�ekordaantal
pleisterende Aalscholvers eind maart (585 ex. op 26/03). Kort daarop zijr. deze vogels echter
bruusk
en
moedwillig
verstoord
geworden.
Wordt
ongetwijfeld
vervolgd...
Daarnaast een Reuzenstern te SAR op 1 mei, een koppel baltsende Slechtvalken eind april en opnieuw een broedgeval van een koppeltje Bergeenden. De grote afwezigen dit voorjaar waren echter de Zwarte Sternen: slechts twee gegevens !
Aalscholver
Phalacrocorax carbo
Voor het tweede opeenvolgende jaar overwinterde een groep van zo'n 55 aalscholvers in de streek. Tijdens de eerst helft van januari pendelden ze over en weer tussen SAR en OHN: slapen te OHN, eten te SAR. Vanaf ca. 20 jan tot aan de vorstperiode (14-22 feb) bleven de overdag aanwezige vogels (uitsluitend te OHN en SAR, max. 76 ex. op 02/02) echter niet meer in de streek slapen. Geregeld werden in de loop van de namiddag groepjes (tot enkele 10-tallen) gesignaleerd die laag naar het NNW (o)vertrekken, met bestemming Hofstade. Tijdens de vorstperiode is de soort helemaal afwezig, daarna komt de voorjaarstrek stilaan op gang. SAR ontpopte zich hierbij tot een waar aalscholverpara dijs. Vanaf begin maart liepen de aantallen pleisterende en overnachtende vogels week na week op:
.,..
06/03 : 85 ex.
02/04 : 200 ex.
12/03 : 98 ex.
10/04 : 150 ex.
21/03 : 210 ex.
16/04 : 219 ex.
22/03
: 262 ex.
18/04 : 125 ex.
26/03
: 585 ex.!!
22/04 : 44 ex.
30/03
: 135 ex.
In de periode maart-april werden op de andere vijvers in de streek nauwelijks (pleisteren de) Aalscholvers waargenomen, kortstondige bezoeken van kleine groepjes of enkelingen niet te na gesproken.
9
Het aantal van 585 ex. is een historisch rekord. Dat dergelijke aantallen niet iedereen blij stemmen, werd kort daarop duidelijk: op 23/4 organiseerde Malou (
=
eigenaar van SAR)
een kleiduifschiettornooi op de dijk rond de plas... en weg aalscholvers. Op 23/04 geen, op 24/04 terug 7 aalscholvers te SAR. In mei toefden permanent zo'n 3 - 10 ex. te SAR.
Blauwe Reiger Ardea cinerea Op 16 april min. 35 bewoonde nesten in de kolonie te Korbeek-Dijle (KVS, BN, MH). Daarnaast nog 5 broedparen te Gastuche (nieuwe vestiging vanaf voorjaar '93). Grote _ concentraties oa. eind maart te SAR (doorlopend zo'n 25 à 35 ex. tussen de aalscholvers, versch. waarn.) en eind april op de afgelaten vijver te Basse-Wavre (42 ex. op 23/04).
Purperreiger Ardea purpurea 24 april: 1 ex. te AVP (CL W)
Bergeend
Tadorna tadorna
Vaste pleisterplaatsen in de periode januari - begin maart zijn de vijvers te Oud-Heverlee (niet permanent, aantallen variërend tussen 1 -3 ex.) en NGB (ononderbroken, 2-13 ex.) Slechts bij drastische verstoring in deze gebieden wordt naar SAR uitgeweken. Enkele maxima:
03/0 1
: 1 3 ex. te NGB
05102
: 10 ex. te NGB
05/03
: 2 te OHN, 1 te OHZ en 7 te NGB
Gedurende maart-april verblijven zo'n 6-8 ex. in de streek, voornamelijk in de omgeving van NGB (vijver, Dijle, Doode Bemde). Hoeveel paartjes hier uiteindelijk van tot broeden gekomen zijn, is niet bekend. Tenminste 1 geslaagd broedgeval, nl. 28 mei: 1 koppel met één pullus te NGB
(F.
Héla/A). Later in juni wordt nog enkel een koppel waargenomen
(CLW).
Zomertaling An.as querquedula Alle waarnemingen:
2 april 1 ó achtereenvolgens te OHN, OHZ, NKV en SAR (KVS, MH) 1 4 april 1 ó te NKV (CLW) 12 mei 2 ó te SAR (BLH)
7, 8, 1 3 en 29 mei S juni
10
1 <? te AVP (CLW)
l '? te AVP (CLW)
Krooneend Neua rufina 15 jan: 1 o te Kessel-Lo (KVS, MH) 12 feb: 1 o te Wilsele (WEJ) 12 maa: 1 o te Wilsele (MH, KVS)
Brilduiker Bucephala clangula Het wijfje van OHN (cfr. waarnemingenoverzicht eind '93) verbleef daar tenminste tot begin mei. Tussen 22/01 en 02/02 verbleef het even te OHZ, alsook tijdens de vorstperio de (min. 20/02 tot 26/02) (versch. waarn.). 27/02 tot min. 20/3: 1 9 te NGB (versch. waarn.) 26 en 27/02: 4 à te SAR (idem)
Nonnetje Mergus serraror 27 feb: 2 à te OHZ, slechts even terplaatse (via SAR-kast)
Grote Zaagbek Mergus merganser 3 jan: 1 9 te SAR (KVS) 8 jan: 4 9 te SAR (KVS) 9 jan: 1 9 te SAR (KVS) 15 jan: 1 o te SAR (?/SAR-kast) 17 apr: 1 ó te OHN (MH)
Zwarte Wouw Milvus migrans 24 april 14 mei
1 ex. te Heverlee (BLG) 1 ex. te SAR (A. Smets)
Rode Wouw Milvus milvus 3 mei 2 ex. om 12u50 naar W te SAR (BLH) 15 mei
1 ex. te Heverlee (BLG)
17 mei 1 ex. te Heverlee (BLG)
Grauwe Kiekendief Circus pygargus 14 mei 1 9 te SAR (A. Smets)
1 1
Visarend 25 maa
Pandion haliaetus
1 ex. naar Z te AVP (GRJ)
14 apr
1 ad. te NKV (W. Claes)
17 apr
1 laag overtrekkend te NGB rond 16u00 (KVS, BN, MH)
23 apr 1 's morgens te Gastuche (MH, K. Van Tichelen) Later op de dag 1 ex. te SAR (BLH) en 1 naar N te Korbeek-Lo (GRJ) 12 mei 1 ex. te NGB (A. Smets) 31 mei 1 ex. te Neerijse (KVS)
Sleçhtvalk 26 maa
Falco peregrinus
1 ex. te Heverlee-AVP (GRJ)
9 mei 1 koppel baltsend te Wijgmaal (L. Wouters) Eind juni één keer 2 en twee keer 1 'dikke' valken boven Leuven-Centrum, onder luid zwaluwenalarm en duivengefladder (MH)
Scholekster
Haematopus ostralegus
7 mei Om 10u30 1 ex. rond vijver te SAR, dan naar Z (KVS) 13 juni 8 ex. naar NO te Leefdaal (M. Segers)
Wulp 19 feb
Numenius arquata 1 ex. in de weides te Oud-Heverlee
Zwarte ruiter
(D.
Rabosée/A)
Tringa ochropus
1 mei 1 ex. aud. te SAR (BLH)
Witgatje
Tringa ochropus
In januari en februari (tot vorstperiode) doorlopend aanwezig op de slikranden te NGB. Zowel in januari als februari worden maximaal 14 ex. geteld (KVS, MH). Na de vorstperiode - en met het verdwijnen van het slik te NGB - zijn de waarnemingen schaarser: 27/02: 3 te NGB 22/03: 1 te SAR 05/03: 1 te NKV
14/04: 2 te NKV
12/03: 1 te OHZ In april tot 7 ex. op de afgelaten vijver te Basse-Wavre (BN)
Reuzenstern
Sterna caspia
1 mei 1 ad. te SAR tussen 12u55 en 13u00 (BLH; zie ook elders in dit nummer)
1 2
Zwarte stern
Chlidonias niger
Slechts twee waarnemingen ! 23 mei 1 ex. te NGB (KVS) 9 juni 2 ex. in overgangskleed te NGB (CLW)
Zeekoet
Uria aalge
29 jan Kortenberg 1 ex. (zeer) mager maar levend gevonden in tuin en overgebracht naar CROH La Hulpe; op 28 jan woedde er een zware ZW-storm (med. HEP)
Duinpieper 22 apr 23 apr
Anthus campestris
1 ex. op akker naast reservaat Blauwschuurbroek te Bierbeek (VAJ) 1 ex. op doortrek te Bierbeek (VAJ)
Noordse Gele Kwikstaart
Motacillaflava thunbergi
2 mei Veld Korbeek-Dijle 1 o samen met 5-tal gele kwikken (BLH) 7 mei Korbeek-Lo: 2 groepen van resp. 20 en 10 ex. (VAJ) 2 o 1 � in te Korbeek-Dijle (MH)
7 mei moet trouwens in heel Vlaanderen een topdag geweest zijn. Zo oa. een groep van 75 à 100 ex. te Neerharen en 200 à 250 ex. te Schulen (Oriolus 60(2), 1994: 39-45).
Blauwborst
Luscinia svecica cyanecula
Eén zeker en één mogelijk broedgeval: Op 10 en 18 april en 13 en 28 mei telkens een zingend o te Neerij se/Doode Bemde (versch. waarn.). 1 juni o en � met voer en alarmerend te AVP (BLH) 5 juni 1 alarmerend o te Korbeek-Lo, vijver AVP ( le broedgeval hier) (W. Claes) 1 o te AVP (BLH) ·
=
Roodborsttapuit
Saxicola torquata
Wintergegeven: 6 jan 1 ex. te Korbeek-Dijle (F. Walterus) Eerste voorjaarsgegeven: 27 maart 1 o te Heverlee-Gasthuisberg (MH) Twee gekende broedgevallen: één aan het Termunkveld en één aan Gasthuisberg (AV,
MH)
13
Beflijster Turdus torquatus Van 22 april tot min. 2 mei
1 S? in tuin te Leefdaal (KVS, MH)
24 april 2 ex. te Korbeek-Dijle (J. Saussez/A) 30 april
1 9 te Kessel-Lo/LP (BLH)
30 april Bierbeek 1 S? in boomgaard (VAJ)
RIP
Klapekster Lanius excubitor
Nu ook geen winterwaarnemingen meer...
Europese kanarie Serinus serinus 15 mei
1 ex. te St. Agatha Rode (BLH)
24 en 25 juni 1 o za aan de Bremberg te Haasrode (BN)
Kruisbek Loxia curvirostra 26 feb 15 ex. in Meerdaalwoud (BLH) 23 apr 2 o 3 9 ( o zang) in Meerdaalwoud (BLH}
Medewerkers en gebruikte afkortingen: Volgende waarnemers verleenden hun medewerking bij het tot stand komen van dit overzicht: BLG
Geert Bleys
MH
Maarten Hens
KVS
Kris Van Scharen
BLH
Herwig Blockx
HEP
Paul Herroelen
AV
AndrĂŠ Verboven
CLW
War Claes
BN
Bruno Nef
WEJ
Jan W ellekens
GRJ
Jos Grootj ans
VAJ
Johan Vanautgaerden
Jan Butaye, Tony Hulst, Filip Meysman, Maurice Segers, Axel Smets, Katia Van Tichelen, Frans Walterus, Louis Wouters.
Gegevens afkomstig uit Oriolus, Ons Vogelblad of Les Nouvelles d' AVES-Bruxelles zijn gemerkt met resp. 0, OV en A. SAR-kast staat voor de inmiddels ter ziele gegane waarnemingendoos in de hut te St.-Agatha Rode.
Gebiedsafkortingen:
1 4
AVP
Abdij van 't Park (Heverlee/Korbeek-Lo)
OHN
Oud-Heverlee Noord
OHZ NGB
Oud-Heverlee Zuid Neerijse Grote Bron
NKV
Neerijse Kliniek Vijvers
SAR
St.-Agatha Rode
1
MEDEDELINGEN
-
OPROEPEN
Il
Watervogeltellingen winterhalfjaar 1994-95
Ook deze winter organiseert het IWRB (International Waterfowl and Wetlands Research Bureau) weer maandelijkse tellingen in de periode oktober-maart. Bij het verschijnen van deze Boomklever zijn de oktober- en novembertelling reeds achter de rug. De resterende 11 - 12 februari 17 - 18 december telweekends zijn: 11 - 12 maart 14 - 15 januari De resultaten van de januaritelling worden internationaal gebruikt voor het schatten van de (midwinter)populatiegroottes van alle in het Westpalearctisch gebied voorkomende watervogels. Volledigheid (qua gebiedsdekking) en nauwkeurigheid (bvb. vermijden dubbeltellingen) zijn hier, nog meer dan op de andere teldagen, een must ! Momenteel slagen we erin een volledige telling van regio Leuven te realisêren met 3 waarnemers per teldag. Voor de januaritelling wensen we echter bijzondere aandacht te schenken aan een gedetailleerde telling van aalscholverslaapplaatsen (zowel aantallen op de slaapplaats als bewegingen van en naar). Hiertoe zijn minstens een drietal extra bereidwillige tellers nodig (ca. 1 dag werk). Interesse? Contacteer Maarten Hens of Kris Van Scharen. De resultaten van het afgelopen winterhalfjaar 1993-94 in onze regio hopen we U in de eerste maanden van 1995 te bezorgen (in de Boomklever). Stuur ons aub. alle waarnemin gen van watervogels op die U evt. nog liggen hebt, zowel van het seizoen 93-94, als oudere gegevens. Voor alle verdere informatie: Maarten Hens Kris Van Scharen
Redingenstraat 13 te 3000 Leuven Tel: 016/220931 toestel 1412 (werk) Korbeekstraat 27 te 3061 Leefdaal Tel: 0217672638 (privé)
Projekt Bijzondere Broedvogels Vlaanderen (BBV)
Afgelopen voorjaar is het Instituut voor Natuurbehoud (IN) ism. de Vlaamse Avifauna Commissie (VLAVICO) gestart met een nieuw monitoringprojekt in Vlaanderen. Bedoeling is het verloop van het broedbestand van een 60-tal zeldzame en zeer zeldzame broedvogels door de jaren heen nauwkeurig te gaan volgen. Tevens zijn in het projekt ook koloniebroeders en een aantal exoten opgenomen. Om een vlotte organisatie van het geheel mogelijk te maken werd Vlaanderen opgesplitst in een 25-tal regio's, waaronder, hoe raadt U het, regio Leuven. Onze regio beslaat de volgende gemeenten: Kortenberg, Herent, Bertem, Leuven, Oud-Heverlee, Huldenberg en Bierbeek.
15
Een noodzaak voor het welslagen van het projekt is dat in iedere regio een groep waarnemers/inventariseerders op de been gebracht wordt, die hetzij elk een deel van het te bestrijken gebied toegewezen krijgen, hetzij een aantal specifieke soorten. Het projekt werd dit jaar echter vrij laat op gang getrokken (voor een aantal soorten was het broedseizoen al volop aan de gang, waaronder Grote Gele Kwik, Kruisbek, ...), zodat afgelopen jaar eerder een 'opwarmingsjaar' was: medewerkers kondn vertrouwd raken met hun gebied, met de voorgeschreven inventaristiemethodiek, etc
. . .
Op een startverga
dering op 22 april waren een 8-tal aanwezigen en na rondvraag, uiteindelijk een 5-tal medewerkers. En U voelt onze warme oproep natuurlijk al lang aankomen: ook U kan meewerken ! Willen we onze regio naar behoren 'uitpluizen', zijn naar mijn mening 15 inventariseerders geen overbodige luxe. In de loop van januari plannen we een bijeenkomst voor alle geïnteresseerden waarop de resultaten van het broedseizoen 1994 en de eerste planning voor het broedseizoen 1995 besproken zullen worden. Alle praktische informatie zal U nog toegestuurd worden. Voor alle verdere informatie (oa. inventarisatiehandleiding, soortenlijst, ..): Maarten Hens
adres: zie hoger
«Ik vraag me af hoe ze hun
16
nest terugvinden.•
Herziening gewestplan
Van 24 oktober tot en met 22 december wordt de gedeeltelijke herziening van het gewestplan Leuven, die voorlopig goedgekeurd werd door de Vlaamse regering, aan een openbaar onderzoek onderworpen. Tijdens de duur van het openbaar onderzoeďż˝ van 24 oktober tot 22 december,
ligt
deze
herziening (plan en voorschriften) ter inzage op het Leuvense stadhuis, dienst Ruimtelijke Ordening. Deze dienst, die zich
aan
de Boekhandelstraat 2 op de tv.reede verdieping
bevindt, is alle werkdagen van 8.15 uur tot 12.15 uur en 's donderdags doorlopend tot 19 uur geopend. Dit is de enige kans op inspraak die de bevolking
krijgt
in de hele procedure. Wij roepen
dan ook op om individueel te reageren op dit openbaar onderzoek. De Wielewaal afdeling Leuven zal dat als vereniging eveneens doen. Hou er wel rekening mee dat uw reacties aangetekend
en op de omslag de vermelding "Gedeeltelijke herziening gewestplan Leuven, Openbaar Onderzoek" aan de heer Gouverneur van de Provincie Brabant, eikstraat 22 te
1000 Brussel dienen verstuurd te worden en dit voor 22 december 1994. Een van de meest in het oog springende wijzigingen is de herbestemming van het Terrnckveld tot researchpark.
Enkele suggesties die U eventueel als leidraad kan
gebruiken in dit verband: 1
.
woongebied
Rond Termunckveld, in de Groeneweg en de Bertemstraat, wonen tientallen gezinnen. Er zijn twee bejaardentehuizen en twee afdelingen van een grotere basisschool in de buurt. Dankzij Tennunckveld en enkele andere groene schakels blijft de buurt leefbaar. 2. landbouw Andermaal wordt de bestemming van 33 ha, in uitbating zijnde landbouwgrond, in herziening gesteld. In Leuven heerst nog steeds een grote druk op de beschikbare open ruimte, ondanks intentieverklaringen vanuit stadsbestuur, meerderheidsfracties, ... Het Termunckved speelt een wezenlijke rol in het vrijwaren van een groene buffer rond Leuven en tussen Leuven en Brussel.
Momenteel wordt het Termunckveld op het
gewestplan omschreven als agrarisch gebied. De stedebouwkundige dienst van de stad Leuven stelde in een vroegere faze voor het gebied te omschrijven als "landschappelijk waardevol" gebied! Het termunckveld heeft een uitgesproken natuurwaarde. De bennen, holle wegen en akkers herbergen interessante flora en fauna : op gebied van vogels kunnen we o.a. vermelden : roek, roodborsttapuit, geelgors, veldleeuwerik, ...
1 7
3. waterwinningsgebied Tennunckveld ligt 200
m
verwijderd van een
waterwinningsgebied klasse 1.
Het
Tennunckveld is een dalwand van de Voer- en Dijlevallei en de ondergrond van de helling bestaat uit zand. Bij een accidentele lozing vloeit de verontreiniging naar beneden, naar het waterwinningsgebied Egenhoven west, en ontstaat er binnen een relatief korte periode verontreiniging van de putten. 4. yerkeer Het installeren van een researchpark zal ongetwijfeld een onverteerbare verkeerslast veroorzaken. De alombekende files op de A2 en de E40 zullen er alleen maar langer door worden. 5. alternatieven ln de omgeving zijn voldoende alternatieven aanwezig om over te gaan tot de inrichting van een researchpark, zonder nieuwe open ruimte in te palmen. We denken hierbij aan de Vaartkom, het Stationscomplex, de Remy gebouwen, Philipsgebouw, industriezone van Haasrode, .. .
NUTTIGE ADRESSEN
Ganzen en meeuwen met gekleurde halsbanden of ringen lBN-DLO ter attentie van dr. AL. Spaans antwoordnr 313, N- 6700 WB Wageningen, Nederland Gekwetste vogels Vogelasiel p/a. H. Ceusters Engelenberg 51 3271 Messelbroek tel 013/ 77 27 02 Geringde vogels J.Yanautgaerden Hoogland 44 3000 Leuven tel 016/ 26 22 77 Kerkuilenwerkgroep p/a L. Smets Baron E. Descampslaan 64 3018 Wijgmaal tel 016/ 44 83 34
( tussen
14 en 20 uur ).
Vogellijn tel 03/ 488 01 94 Wetgeving Leefmilieu p/a Stichting Leefinilieu Kipdorp 11 2000 Antwerpen
18
NIEUWE BOEKEN Clarysse A. 1994 NATUUREDUCATIE IN VLAANDEREN: 3. VLAAMS BRABANT. Uitg. Dienst Natuur ontwikkeling , Bestuur Natuurbehoud en -Ontwikkeling. Brussel
,
78
bldz. Het Vlaams Gewest neemt het initiatief door nu al een brochure te publiceren . Het is een alfabetische catalogus van natuureducatieve verwezenlijkingen in de toekomstige provincie De Becker P. en De Smedt P. 1994. DE DOODE BEMDE Uitg. De Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud. Den Boer T. E. et al. 1994. VOGELS ONDER DAK., 170 bldz. Uitg . KNNV Utrecht
,
prijs 25 gulden.
Handleiding over nestkasten en andere kunstmatige nestgelegenheden voor 40 soonen Lioa P.H.C. en Van Omroering G. 1994. RODE LIJST VAN BEDREIGDE EN
KWETSBARE ZOOGDIEREN IN NEDERIAND. Uitg IKC Natuurbeheer Wageningen. Rapport
nr.
12, 42 bldz.
Paul Herroelen
19
'
'.
VtK(jtt'C UW ,(,J:D(jt,(,:D 1
8'C VOOK 199 5
Qr)
M
<3""'"""0..
'" \Q':)E''IC\'<'\9�