Afgiftekantoor : Leuven X
DE BOOMKLEVER Driemaandelijks tijdschrift van DE WIELEWAAL afdeling LEUVEN
JAARGANG 20, NUMMER 1 Verantw. uitgever: A. Verboven, Groeneweg 60
AUGUSTUS 1992 3001 Heverlee
VOORWOORD Je begrijpt dat het er ééne van moest komen, dat we het op een gegeven moment beu zouden worden. En welja, we zijn het beu. En dus doen we het niet meer. We hebben het nochtans lang genoeg gedaan, terwijl wij telkens opnieuw vroegen wat zeg ik? smeekten - dat jullie het zelf ook eens een keer zouden doen. Maar nee, we moesten het voortdurend zelf blijven doen. En nu zijn we het beu dus en doen we het niet langer. Wij &ehr\iven geen artikels meer voor dit tijdschrift.. Dat betekent natuurlijk dat De Boomklever er in de toekomst andere gaat uitzien. Hij gaat dunner worden, met enkel nog de uitstappen en de interessante waarnemigen uit eigen streek én hij gaat nog slechte twee maal per jaar verschijnen. Dit is dus het laatste nummer "old style". Koester het ! Groetjes,
De redaktie.
TOCHTVERSLAG
Zeeland : 8 (en ook een beetje 3) December 1991 Zeeland in de winter : het ie een jaarlijks weerkerend virus. En een hardnekkig, dat geven we U op een papiertje. Zelfs herhaalde behandeling ter pleutse met het berucht strefîe heelmiddel "besje" levert geen beterschap op".
U bent mischien één ven diegenen die el verscheidene melen mee "Delte-weerts" togen en nu denkt U wellicht : "Ach, ik heb het allemaal wel gezien"." Volledig fout natuurlijk. Het volgende zei U wellicht rode oren bezorgen en hoor ik U dnnr nl niet half vloekend mompelen : "Wet heb ik die dag gedaan in pinots van"." Flauw ekskuus nietw1111r : U had het kunnen weten". De eerste plaats is een de Oesterdam. In het talud ven de dijk ligt een plukrest : een gekuiste intekte schoudergordel ven een rotgans. Verdacht... Jen Wellekens huppelt onmiddellijk de dijk over, gevolgd door ondergetekende. Ik begin onmiddellijk de poeltjes een de horizon af te speuren meer". niks daarvan, Sven vindt 'm. Een goeie 50 m ver, open en bloot op het slik, mét een nog tegenspartelende prooi : een prachtige volwassen slechtvalk ! Enig koortsachtig gedoe met net nu niet uitscht.. .vende statiefpoten, op de grond vellende lensdoppen en het nodige "Mekoekiskijke" gemompel laten ons een subliem tafereel zien. Vanaf nu weet elke deelnemer niet alleen uit de boeken hoe een slechtvalk eruit ziet. Bovendien (en dat staat in geen enkele gids) lust een slechtvalk geen darmen. Na ongeveer een twintig minuten driftig plukken en eten ven de valk enerzijds en goedkeurend gegrom ven onzentwege anderzijds houdt zij het voor bekeken en vliegt met volle krop weg. De resten ven het onfortuinlijke � slobeend blijven echter". Had U el ooit een slechtvalk beeldvullend in uw telescoop? Wel, ik ook niet. Deze dag ken niet meer etuk, dat meg duidelijk zijn. Er vliegt nog een interessante valk voorbij Kreekreksluizen.
een smelleken dat hoog passeert richting
Aan de parking op de dam hengen een dozijn sneeuwgorzen en wat fraters rond, alleen de sneeuwgorzen laten zich uitvoerig bekijken. Ik ge U niet lastig vellen met de gebruikelijke eende- en steltlopPrsoorten. De goede belichting en het totale gebrek aan wind zorgen ervoor dat dit "gebruikelijke" gamma vogels zich van zijn beste kent toont. In de omgeving ven Tholen zit een grote groep kleine zwanen op een akker : gratie en elegantie troef els ze duetten of trio's beginnen te roepen. Tussen de groep ( i 300 vogels) tellen we slechts 24 jongen : is het een slechte zomer geweest in arctisch Siberië ? Ook hier verschaft het optisch materiaal ons opmerkelijke beelden. Halfweg de jaren '60 bracht de vermoorde Peter Scott zo'n 1300 verschillende snavelpalrunen "in keurt". En jawel, ook in deze groep heeft geen enkele zwaan een zelfde snevelpotroon.
Jan Boa en Jan van de Kam schreven daarover in "Die vreemde Vogels· (1973) :
En nu hel verhaal over Hcrmina (Mick) Harmscn uil Hilversum.
Dafila Scotl uit Slimbridgc en haar vader, de wereldberoemde or
nitholoog co kunstschilder Peter Scott, zoon van de Zuidpool·
reiziger. Onderwijzeres Mick, met een grote liefde voor vogels,
ging in de vakantie van 1968 enkele weken werken in Slimbridge,
het befaamde park van de man die probeert de wereld de watervo
gels terug te geven die bijn.a zijn uitgestorven.
Dafila Scolt heeft een fotografisch geheugen voor zwanckoppen.
Iedere zwaan die in Slimbridgc arriveert, wordt door haar, Peter Scott of anderen getekend en het liefst gefotografeerd.
Iedere kop is wel iets anders en die kleine verschillen nemen Peter, Dafila en nog een assistente, Mary (Swan) Evans, zo in zich op dat zij ze nooit meer vergelen.
Er zijn nu meer dan duizend verschillende kleine zwanen in het
steeds maar vergrote meer van Slimbridge (om Je toenemende win
tergasten, die zich hier veilig voelen, te kunnen huisvesten) ge·
weest! Dalila reist nu nf en loc de kleine zwaan na.Tot in Neder land en laat zich dan door Mick Harmscn vergezellen. Ze zoekt
haar vriendjes op en herkent ze terstond: Simon, Daniel, Tango,
Leo, Stella, Fishy, Gibbs, Colonel, Liz, Cleopatra ...duizend in
totaal.
Mick en Dafila waren ergens onder Kampen. Ze vonden er een
groepje van ongeveer 20 kleine zwanen. "He," zei Dafila, "daar
staat Piet." Maar Piet droeg de ring links en niet rechts zoals de he·
renzwanen in Slimbridge worden geringd. "En toch moet 't Piet
zijn," hield Dafila vol, die het later thuis even in het boekje nakeek. Het wás Piet, die bij vergissing tijdens het ringen de ring aan de lin·
kerpoot had gekregen.
Misschien begrijpt U nu waarom ik gr11ag nog wat langer bij deze zwanen had blijven staan... "Op Tholen kan U aardig ronddolen" zou een gepaste spreuk kunnen zijn moor dankzij deze omzwervingen vinden we nabij Nieuw-Vossemeer een gemengde groep kol· en rietganzen . Tegenwoordig worden allerlei vogelsoorten uitgerust met kleurringen en -merken allerhande. Wij zagen tussen de rietganzen 2 exemplaren met een halsband met letterkombinaties 28U en 68T. Wellicht kan U in een volgende Boomklever lezen waar deze ganzen hun halsband "ontvingen". Langs de Philipsdam rijden we naar de gorzen tussen Den Bommel en Stad aan 't Haringvliet. "Gorzen" zijn de buitendijk.se weilanden langs het Haringvliet. Verleden dinsdag zaten hier duizenden brandganzen en één witte en één blauwe sneeuwgans. Nu : noppes ! Zo gaat dat nu eenmaal met vogels : de onvoorspelbaarheid is soms fustrerend, maar dikwijls ook verrassend en des te interessanter." Ook "De Plaat van Scheelhoek" blijft (hoe durf ik het eigenlijk achrijven . ..?I) lichtjes ondermaat. : honderden brand- en grauwe ganzen (alweer met gekleurringde vogels), 1 aneeuwgans, 5 lmlifil en 1 blauwe kiek, een� en een immense wolk goudplevieren. Maar waar is die jonge slechtvalk van vorige dinsdag?
De Kwade Hoek ligt vlakbij de buitenhoven van Stellendam en ontleent zijn naam aan de verraderlijke ondiepten die het Haringvliet hier in petto had voor de scheepvaart. Van de 2 slechtvalken op onze voorbereiding ie nu een volwassen vogel present. Boven •zijn zandbank· geeft hij enkele vliegTOndjes ten beste. Een d' blauwe kiekendief passeert vlak voor de groep, enkele wotcrrnllcn •doen de kreun" in het winterse riet. Gek in december zijn de volop bloeiende knikkende distels in het aanspoelsel aan de voet van de dijk. Wat is een winterdag kort in Zeeland. Brouwersdam is de laatste halte. Er is daar een plek die wij gemakshalve ·de jjseendenbaai· gedoopt hebben en jawel, hier plakt een garantielabel van de firma Clangula op. Op 3-12 liefst 14 en vandaag <& van deze verrukkelijke eendje• : het blijft een onweerstaanbaar schouwspel. In de i nvallende duisternis ontbreken hier nooit : 1 Dtl[elduiker en een ó-tttl roodkceldyjker kunnen we nog onderscheiden maar dan valt het nachtelijk doek definitief. Alvorens terug naar België af te zakken, trekken we nog even ten strijde tegen het virus. Hem die ik hoorde vragen "Wanneer komen we terug?" heeft het kennelijk niet geechnapp•t : erwtensoep helpt er e cht niet tegen".
llerwig
KALENDER
Rij uiL'ltnppen buiten de "eigen streek" gebeurt het vervoer in de regel met privé wngens op basis van "kosten-delend rijden". Indien U mee gaat op een dergelijke tocht is het noodzakelijk vooraf uw deelname te signaleren aan André Verboven (016/23 81 84). lJ vermeldt hierbij of U al dan niet zelf kan rijden en hoeveel vrije plaatsen U beschikbaar stelt. Tenzij anders vermeld zorgt U op daguitstappen voor een eigen lunchpakket. Zaterdag 29 Augustus: WANDELING IN HET VELD TE VOSSEM Zaternamiddagwandeling in de velden tussen Leuven en Tervuren. Landschappelijk bijzonder de moeite waard, vogels zijn er niet bijzonder veel, maar je weet maar nooit! Vertrek : 13 h 30 Kerk Leefdaal Leider : Peter Standaert
Zondag 20 September: WANDELING IN DE DIJLEVALLEI We vertrekken met de trein in Leuven en rijden tot Pécrot en komen te voet terug richting Leuven. Wie de middagsoep thuis én werm wil nuttigen kan al in Sint.Joris· Weert terug op de trein richting Leuven, de rest stapt tot Oud-Heverlee (niemand zal je trouwens tegenhouden om de volledige afstand te voet af te leggen !) Vertrek
:
8 h 50 Leuven Station
Leider : Herwig Blockx
Zondag 25 Oktober: KIJKEN NMR TREKVOGELS TE KORTRIJK-DUTSEL Wnt knn je over zo'n aktiviteit (een tocht kan je het niet noemen) vertellen? Enkel dat trekvogels in deze periode van het jaar een garantie en verrassingen niet uitgesloten zijn. De afwezigen hebben andermaal ongelijk ! Vertrek
:
7 h
00 Leuven Station of 7 h 20 Kerk Holsbeek (St. Maurus)
Leider : Herwig Blockx
Zondag 8 Novemher : DAGTOCIIT NMR BARAQUE FRAITURE Onze late hcrfstuitstap gaat traditiegetrouw naar de !loge Venen of de Baraque Fraiture. Het landschap is in dit seizoen immers nog imposanter dan anders en ook het vogel-leven mag er zijn. Wie herinnert zich immers de talrijke Blauwe kiekendieven of Klapekster van vorige uitstappen niet ?
Vertrek : 8 h 00 Leuven Station Leider
André Verboven
:
Zondag6 December: DAGUITSTAPNMR ZEELAND Waar zouden wij zonder onze klassiekere zijn? En op 6 December deelt Sinterklaas traditiegetrouw geschenken uit 1
:
Vertrek
Leider
7 h
:
30
Leuven Station
Jan Wellekene
Zaterdag 19 December: OOST-DUITSLAND AVOND Een avond-vullend programma met audio-visuele dokument11tie over natuur in Oost Duitsland (rarara). Plaata : Lokaal van de Vrienden van lleverleebos en Meerdaalwoud (Gemeentehuis Heverlee, ingang Politie) Aanvang
: 20
h
00
Zondag 17 Januari : VERRASSJNGSTOCllT Afhankelijk van de omstandigheden van het moment zullen WIJ weten waar we naartoe gaan (en hoelang het zal duren). Vertrek : 8 h
30
Leuven Station
Zaterdag20 Februari : UJLENTOCHT Neen, we bedoelen nifil de deelnemers, we gaan echt naar uilen kijken (of tenminste luisteren). Volgens kenners (aheum) is het Kastanjebos in Winksele daar dé uitgelezen plaats voor. Vertrek: 19 h 00 Leuven Station of 19 h 15 Kerk Winksele Leider : Jan Wellekens
Zondag 14 Maart: DAGTOCHT NMR DE GRINDGATEN IN DE MMSVALLEI Ook voor ons een relatief onbekend gebied, de échte avonturiers kunnen dus hun hartje ophalen. Vertrek
:
7 h
30
Leuven Station
DE BOOMKLEVER
De
BOOMKLEVER
is
het
driemaandelijkse
afdelingstijdschrift
ven
DE
WIELEWAAL, afdeling LEUVEN. De Koninklijke Vereniging voor Vogel- en Natuurstudie DE WIELEWAAL heeft tot doel de kennis en de bescherming van de natuur, en in het bijzonder van de in het wild voorkomende vogels, te bevorderen door alle middelen : o.m. door het oprichten van plaatselijke afdelingen, het houden van studiedagen, het uitgeven van tijdschrifl.en, het verspreiden van vogel- tin natuurboeken en het oprichten van natuurreservaten. De vereniging werd in 1933 opgericht door E.H. Fr. Segers. Ze telt nu meer dan 5000 leden, verdeeld over 55 afdelingen. Afdeling Leuven is er daar één van. Een warier van voordrRchten, dia- en filmavonden, lessen, tentoonstellingen, geleide wandeli11gen, studieprojecten, deelname aan regionale en internationale onderzoeken en inventarisaties, beheerswerken in natuurreservaten, uitstappen en reizen in binnen-en buitenland staan jaarlijks op de agenda. De vereniging heeft niet minder den 80 natuurreservaten in beheer met een totale oppervlakte van meer dan 3000 ha" verspreid over heel Vlaanderen. Ze bezit bovendien een eigen 'Wielewaalhuis" te Turnhout waar naast het secretariaat ook een ornithologisch museum, een bibliotheek, vergaderzalen en een boekhandel zijn ondergebracht. Lid worden van DE WIELEWAAL kan door overschrijven van 500 BF op giro rekening 000-0319785-73 ten neme van De Wielewaal, Graatakker 11, 2300 Turnhout. Je kan ook een briefje met je naam en adres en het vereiste lidgeld bezorgen aan één van onze bestuursleden : • • • • • •
Monique Bekkers - Oostremstraat 4, 3020 Herent Herwig Blockx - Lllngveld 233, 3220 Holsbeek Suzanne Nelissen - Koningin Astridlaan 25, 3010 Kessel-lo Peter Standaert - Lepelstraat 5, 3000 Leuven André Verboven - Groeneweg 60, 3001 Heverlee Jan Wellekens - Lipselaan 24, 3020 Winksele
Leden ontvangen het tweemaandelijks tijdschrifl. WIELEWAAL, het trimestriële tijdschrifl. ORIOLUS en het trimestriële afdelingsblad DE BOOMKLEVER. Mensen die geen lid wensen te worden van DE WIELEWAAL maar toch op de hoogte willen blijven van de aktiviteiten van afdeling Leuven kunnen dit doen door overschrijving van 100 BF op rekeningnummer 431-0085991-19 van D E WIELEWAAL, afdeling LEUVEN met vermelding "Boomklever". Z ij ontvangen dan enkel het afdelingsblad.