Afgiftekantoor : Leuven
x
de boomklever Drlemaandell!ks tl!dschrltt van De Wielewaal afdeling Leuven
:-... � .
?
--.::!.. -:� :_ � :·"·�<- � . "
... � . 1_
; ·
.-....
-� �� -. �·. ·- ,. " . ---�
.
.
-
'.
.
"·
·.l,
.
.
.
. �
·
''
.·
_
._
Jaargang 17, nummer 1
"
,;
15 Januari 1989
Verantwoordelijke Uitgever : A. Verboven, Tervuursevest 254 bus 3, 3000 Leuven
voorwoord wanneer dit eerste nummer van de Boomklever in je bus valt, la de eerste
maand
van het jaar alweer verleden tijd.
Toch willen we j e alsnog onze beste wensen overmaken
1
een
goede gezondheid voor jou en voor degenen die je lief zijn, succes
In alles wat je onderneemt en alles wat je verder nog
kunt verlangen. Hoogst waarschijnlijk zal jaren
:
de kans
'89 niet verschillen van de vorige
la groot dat je af en toe de behoefte voelt
om even tot rust t e komen van het jachtige leven dat we allen lelden
(lijden?).
En waar kan dat dus
tijdens
beter dan in de rust van de vrije
natuur en
een van onze Wielewaalultstappen ?
Wij rekenen alvast Dit nummer van de
op je aanwezigheid. Boomklever begint alvast met
ons mede-lid Alain waarnemingen,
Reygel stuurde
•
artikels
die wij met graagte publiceren.
een primeur
In van eigen Wie volgt ?
De mensen die een verdacht rood sterretje aantreffen op de adressticker van deze Boomklever,
worden ervan verwittigd dat zij hun lidmaatschap
nog niet hernieuwd hebben. Dit kan gebeuren door
:
- 500 BF te storten op rekening 000-0319785-73 van De Wielewaal; -
100 BF te storten op rekening van afdeling Leuven
(of door
Turnhout
100 BF te be-
zorgen aan een van de bestuursleden) indien je enkel de Boomklever wenst te ontvangen.
Voor onze afdeling begon het jaar bijzonder slecht
In memoriam
:
Marina Coatrop-Verreydt
Op 17 januari overleed Marina Verreydt,
echtgenote
van Dirk Coatrop ten gevolge van een verkeersongeval. Marina stierf veel te vroeg,
onvoorbereid.
afscheid te nemen was er niet,
Tijd om
enkel herinneringen
en gebroken dromen blijven over. Woorden om de pijn, ontbreken.
het verlies te beschrijven
We kunnen •lechts wenen om de leegte die
ontstond na haar weggaan. Zoals vroeger zal het nooit meer zijn. Aan Dirk en alle familieleden bieden wij onze op rechte blijken van medeleven aan bij deze zware beproeving.
!�����
(Clangulo
tot
?0-1C'
?·'.;-12:
hyernulis)
�/imTI'.
1
c·�.
te s�1:
�!Q�E!?.��� (Somateri8 Tl'olJisinR) 3-1:.>: LP: 1 � in gc:·.c�.sch;.1p v;.1:ri
w.s, r:.a.)
Jlrns,
roonhal".fuut
<l.c
(r.c:-::,
T':JrunJt)
:-.•
1!!22����� (�ythya nyroc�) 2-1 t0t
'1-1
te
S'llR:
(PE::l1 Coêio)
1 �
�2�:lEL'.2!!?.��lS:!§!�E! ( 0'.'JUTéJ j al'la:i.ccnsi;-,) 1 �te S�li en h0.t lfl:1to:L c;co:i1;1wl80.rd 1d'te OllM (BO�., r0a. )
1'ï-10:
44-1:
De r.erste •:nrnrnemin1..:cn i\.roo1wend .in liet
(rlett&
nöjaar
'18rblijft
in
.'uurm0r bP.t
te t'.Gl3 op '.:)-11
voor rlG rec'i.o ?
ru.fin;,)
'f'.[; tot nwx. 3!3 in <Je !"'.treek; <l.c het Lt' v;.m ?f'-1? tot hrc1en C:-'3-1)
C'.prool<.j0 "llatuurlijk 7,j jn
r.r
-�0en
lu.3tste
(DLll,
"!f'nden,
ir" n0.; rl"i.rt 1'.riun t.:0·"10r!"'t" uit de 110rc-lrl �c h ol p c n is
�L'kort:i:nr;en
N.B.:
LP
Vil.Il
hals)
wr,nt
het
• • •
Lcoiiolds]Jar!r
=
8,R
=
t1GB
·�
lleerijse Grote Bron
OII1rn
=
Oud-lieverlee "oord
St-lgnthe-Rodr.
PSS
t' e te n ;:;tl.-ph;ine
BOS
Bouillon St e v en
VSK
Van Scharen Kris
BLIJ
Dlockx Herwig
V c r m it c dit been " Ik rubriek is,
"vosseko1
Sven Goet
. s tond
erbij
en
ik
kcr,k
e rn a ar
"
werd bij verschillende geg c v c n c, de waslijst
waarnemers ni e t vermeld.
_____
" Er
zit wenrol
" Zo
triestie; heb
"
Vroer:Pr
zat
WAARNEMINGEN !
niks
_ ______
" Il
ik het nog nooit meegemaakt
het hier altijd vol ? 1
11
U kent dot wel, nietwa ar , dot constante geweeklaag over die van
"Achteruitgang"
rlit
verslag
de Dijlevallei maar lees
misschien ee r s t
over deze herfstige winter en oordeel rlttn zelf
•
• •
•
Buiten een groot aantal kuifeenden (ongeveer 150)en tafeleenden (ong.
400)
slobeenden
overwinteren er momenteel een
P..-t;:il
krakeenden, ?.5
en 12 pijlstaarten.
llierondcr vole;en ne
"specia1lekes":
g22���!§f��! (Podiceps griseigene) 16-11 tot 6-12: 1 in winterkleed in het LP te Kessel-Lo
���=�!�:�!�! 5-'12: Haacht Q2����!E G-11:
(Suln 12.3'.):
bass an a )
1 ad.
mwr
\,1
(S.
Par<lon)
ciconia) Neerijne/Lec!naal 1?.30:
(Ciconie
rlateau
1
naar
Z (VSK)
�!!��!_!�!��-(Cygnus bewickii) ?B-10: 2 te SIR (N. Jet) ?4-1?
tot
!i2!�Q�!:! 10-1?: 30-1?:
r.-1:
"l
in. ?-1: ?ad. rn
imm. te NGT\
( nnser albi.rrons)
Winksele: 17 ex na•r NW (BOS) R�R: 3 ad. en ? imm. lHnden om 11.05 en vertrekken om 11.?0 naar N (B. Nef) SH<: 4 ex vflrtrekkcn nn ?O min. (M. tie] n2t)
§����! c�nas Max.:
?
penelopc)
19-11: S)R: 48 LP:
1
ex}
(BOS'
!:!��!g_��!!'.2::'. (Bucepltala clane;ula)
<-,-11: 1.ilG(U): 1 f/imll'. (BO&) 7-1? tot 17-1?: 1 ' /imm. te SJil ?'1-·1c- trit min. 1C-1: 1-î en 1 imm. te S'llH
�E2!�_!Q���!� 23-11: ·1
(Mergus
mcrganncr)
�te HGfl (BOS) 'Trouwtje vel'.'huist naar wordt vsn G an éj c re '/-�
Dit
S�R waar
ze
vanaf ??-1r-' vcrg07.cld
) �2.I?l?!E���� ( � ythy a 11arila d' i.mm. het �ras toppereencl in h"t LP van 9-1 tot 11-1; D•'.: topper G oe t : , ; ,j :1i ;jn ··.•eten de 0"rn te '•!1F1rne'l1ine; n�1 '7) ! (1'.Lll, Sven h:: l,-,, :.rr.)
-----
BROEDHULP
BIJ
HET WATERHOEN (Gallinula chloropus)
Op 6 juli 1988 was ik in het Park eigenaardig broedzorggedrag bij
te
________ ___ _ _
Tervuren getuige van
het Waterhoen
(Gallinula chloropus}.
Toen ik omstreeks het middaguur bij de Sint-rertrudevijver aankwam, observeerde ik op een P.rote droge plek vier Waterhoen-pulli die begeleid en gevoederd werden door twee immature exemDlaren. Bij het nakijken van mijn nota's betreffende èe broedresultaten van Waterhoentjes in het Park te Tervuren,
had ik inderdaad op
17 mei het eniP.e broedp,eval op de Sint-Gertrudevijver genoteerd,
waarbij 2 koppel
pulli werden waa rge nome n . Waarschijnlijk broedde hetzelfde
in juni opni�uw
en WdS
de
krooRt
begin
lu·I
i
�
De 2 jongen van het eerste broedsel konden nu perfekt
iongcn rljlc. worden in�e
schakeld bij het voederen en beschermen van de nieuwe kroost. Alhoewel Lippens & Wille ("Atlas van de Vogels in Belr-ië en l<est
Europ a " , 1972, Lannoo - Tielt, p.
297) gewag maken van broedhulp
door immaturen uit het eerste nest bij het Waterhoen,
was het de
eerste keer dat ik dit gedrap, in het Park te Tervuren observeerde.
REYGEL Alain Celestijnenlaan
3030 HEVERLEE
11/72
,,,...·t
··l·.-10er f'en hele tijd c;ele<len,
w1'
J'"ll na-1 rp•n·i
" de " kaap.
C'
thriJ.rl[ji.r>ch mek!w
Ondanks de
O!J�'oms t cercler e;ering.
En
inderdl.w.d,
zeevogels kijken blijft voor ons
rtlt het tegengestelde van "zeevers"
?!)
landrotten
wel degelijk
omschreef het zeetrektellen eens als volgt: uit
boei
e0n en
van je favorite kleur,
bet
speurt
dit
(v1ij haàden onze matjer> indercl1rnd hij) was
rlr'
Ie�and
die twee vorige uitstap
ulomgekende reputatie van
(is
intrressant.
" Je zoekt
richt er je kijker/tél&
zoute zwerk af tot je erbij neervalt.
op
"
C'p Cap Gris l!e:'. v<Jlt nat neervallen nogal mee. om ile nooclóénvouclige hier zoveel vogelkijkers komen dat in de helljn�
r0dcn dat
"·ütputten" uit;ser>ehuurd
�l bi.jna nrn,
halfble.d ver en nog
een
mompelt
steeds
geen vogclnaam te
nc aundétchtie;e lezer mo.or tja,
nint helpen dut
el
zijn. beken
wij kunnen het ook
het volgende voorbij vloog. vooral onvolledig uitgekleurde vogcl8
- Jan-van-Gent:
- Kleine/Middel8te jager:
deze soorten zijn moeilijk in de
llerfo.t uit elkaar te houden; Weo.tvlamingen hebben flan ook de benRminc "miki" ingevoerd, zeggen:
.Ie
" Neejek,
Drieteenmeeuw:
- Z•:18rte
enig mooi. regelmatic; zowel juv.
zeeëend:
(was dit
"trek in het zwart"
zelf
uit het Enc;els
•
•
•
?)
maar d aarover is
naar
den
"comic".
Ik
o.ternen zelf •
•
•
zij zwelgen ganse meshelften of
ze grijpen een krab bij alle8
af
Echt ge?:ellige vogels,
Aalscholver: wuor
nog:
uchter��nvolcens
eten.
"corniccer" dan de
het laatste woord noc; niet ;�ezegd
U weet wel,
binnen of er
men noemt ze gewoon
(Common/�rctie Tern)
vind veel ornitholoc;en
- �idercend:
adulte vogels
ook P.rg moeilijk te onderscheiden maar
daar werd het volgende op gevonden: "novi" of
als
er was nocal wat tegentrek van deze rakkers
- Uoordse stern/Visdief:
-
)
(
u1gen P.en mooie lichte adult met staartpluim van de kleine
jager pétRsercn:
te
alleen manr om te
eigenlijk
winwetentooknie "
slechts enkele ex.;
om
dan het
alo. je
een poot
't mij vr0·1gt
hoor
en schud
srnakclijk�tc
eindelijk eens een
het niet stikt van de scholvers,
mossels
i.k U
•
•
op
•
pl�8ts
al fluisteren.
�- ?
December
1988
Waren aanwezig
1.
De
Restuursverqadering
:
:
problemen
Marc,
Mon1qut,
bij
André
nerwig en André
met de post in verband met het
zijn opgelost.
We
versturen
van de
Boomklever
mogen niet vergeten telkens een SPECIMEN voor de
post
mee te geven.
2.
Marc gaf een voor.
overzicht
Wellicht
van de financlen.
kunnen we
In
We
staan er nog steeds goed
'89 opnieuw een schenking doen voor de
Doode Bemde.
3.
De
laatste maanden
mochten
wij
verscheidene
nieuwe leden verwelkomen.
Herwig zorgt ervoor dat deze mensen het laatste nummer
van
'88 van de Boomklever bekomen. 4.
André kontakteert
Suzanne in verband met de subsidie-aanvragen voor de
stad Leuven.
5.
De kalender voor de volgende maanden werd o pgesteld.
16
oktober
paddestoelenultstap op de Chartreuzenberg te Holsbeek ��������-
Paddestoelen doen mij steeds denken aan schimmige,
vochtige en donkere bossen,
bevolkt met elfen, kabouters en andere raadselachtige, Het kan echter ook anders 16
oktober
:
:
een stralende,
verborgen wezens.
dat werd bewezen tijdens de ZWAM-excursie van zonnige zondagnamiddag.
Op de hoek van de Lemingstraat en de Slangenstraat te Holsbeek, van de Chartreuzenberg,
aan de voet
stoppen een tiental wagens en enkele fietsers
(het is
daar bergop he Herwig). De Zelfstandige Werkgroep Amateur Mycologen, gebrek aan belangstelling. niet op de vlucht slaan,
kortweg ZWAM,
kan niet klagen van
Paddestoelen hebben nu eenmaal het voordeel dat ze
zelfs niet voor een bende luidruchtige "zwammers".
Bovendien moeten we toegeven dat de uitstappen steeds pico bello voorbereid zijn en dat de leiders echte "connaisseurs'
zijn.
Maar genoeg gezwamd nu,
het bos
de ganse bende trok
cursus paddestoelen determineren kregen
In waar we een gratis
(de uitgave voor snelheidsmaniakken).
Wanneer je nu zou denken dat je kan "zien" welke wonderbaarlijke zwam je nu weer
gevonden hebt,
dan ben je wel even mis.
Zwammen moet je namelijk niet alleen bekijken, betasten en
je moet ze minstens even vaak
je moet er flink aan ruiken "duidelijk een stinkzwam•
zelfs de meest giftige soorten moet je proeven "een bittere kaaszwam•.
Voor en
"een sponszwam",
beginnelingen zoals ik smaken paddestoelen echter allemaal naar schimmel,
zo ruiken precies zo.
Al die anijs-,
wantsen- en abrlkozengeurtjes zijn voor
mij niet weggelegd. Al
die namen
(vooral die Latijnse)
rustig vergeten,
onthouden kon ik na een kwartiertje ook
maar gelukkig had ik wel potlood en papier bij de hand
de voornaamste soorten verschenen dan ook op mijn lijstje kleverige knolamaniet
:
:
- Amanlta virasa
roodsteslcollybla
- Collybla marasmloldes
violette satijnzwam
- Entoloma euchroum
armbandgordljnzwam
- Cortinarius armillatus
(slik)
kleine trompetzwam
- Pseudocraterellus sinuosis
grote sponszwam
- Sparassis crispa
witte koraalzwam
- Clavulina crlstata
Zo'n drie uur later en een honderdtal paddestoelnamen later bereikten we terug het uitgangspunt
(ook dat is handig op zo'n ZWAM-tocht).
Onze hartelijke dank aan de leiders voor een geslaagde en uiterst boeiende tocht. Andre
- Grote stern:
waarom de
F.n 1 5e l s 0 n hem "Gnnrh1ich TP-n" no0'""11,
s nap ik van c;ecn knnten �1a nt :
a)
zijn formaat past niet tuso.rrn een zonrl;q�n"
b) de
lte
snavel zorgt voor problemen bij
s;'nn•·i:i.cl1
t dooro.lll·:k"n
In ied e r geval zagen wij er h ond e rde n dia
ln groepjes voorbij
kwamen. pas s erde vlakbij
- Noordse stormvogel: "stierenek" -Noordse
zac;en
pijlstormvoc;el:
en leuk gevonden,
zodat
he ten
ln het Ent.;elo. "tbnx'
scheren het schuim van
a)
zij
Manx': of ze te voet niet uit rfo voeten zo best maar het schijnt vun niet •
net al minstens
was
een
zagen we teruc;
�
r;he;.n:ater"
e
gras�unsen
l:unnon, •:1nct jk ni-:l;
z
i
rn
"sclle<:n1 n Ler· n".
v e n int·r.,..er-�"nl;:
Perr-t
en kneutjes.
interessant waren natuurlijk de j uv
draaihals
die we langdurig konden
.
orl;nlaen
nu
rl0
bekijken.
honderden m e ter verder 5 \Jont0 vlict5env;;u>';"r"
"tl
nrik h"0l
wat rlistelvlinders. wonze"
bunker is e r no5 altijd
zo eenvoudig
zit dat
•
•
•
en
00i: veel pn:i1·j0..,,
Mo7.H"lbique-sjjs,
Het meest
F.nkcle
7ljn
•
1-1 ij h adden het r:;elult"te llcens '..An vo,;e 1 te
roodborsttapuiten,
1oed
de golven •
vooral
"T'G
al zeg ik het li'lelf want:
b)
In de duinenf);ordel
wa
.
•
en dun slupen wjj
er
noG
ultijn
in,
's horgens evolueerde boven de velden een bruine kiekendief. Het
van Tardinghen viel tegen:
118Chietmoeros"
wot bontbekplevieren,
lopers,
7 bonte strand
een witgetje en veel riet waarin
2 baardmannetjes wist te loka
het jongste groepslid heel even liseren.
Te Cap Blanc Nez stelde zich een klein probleem: neden en de andere boven op de
kaap.
één auto be
Mij* proviand bevond zich
in de koffer van Y., dus stormde ik met de moed der wanhoop de helling omhoog.
Toch was dit volslagen onterecht want
mijn
allen in authentieke toestand.
boterhammekes bevonden zich nog
Ik begreep er niks van tot ik op een steenworp afstand een ontwaarde
frietkot Met dat
alles
•
•
•
zouden we nog vergeten de krijtvegetatie te ver
melden met als uitschieters krijtgentiaan, blauwe knoop, ogen troost,
zomerbitterling, aard-, drie- en wollige distel.
De gepl a nde strandwandeling werd door regenoverlast ges chrapt1 waarna
we
terug naar huis bolden.
!let dank aan de chauffeurs, Herwig Blockx
-
-------.,
---
-----EEN DRIETEENHEEUW (Rieea tl"idactyla) ALS STOOKOLIESLACHTOFFER TE TERVUREN_
Tijdens mlJn dagelijkse observaties in het Park van Tervuren werd op
28 november 1988 omstreeks 12.30 u mijn aandacht getrokken door een dode Meeuw met een opvallend bruine buik die op de oever van de Sint-Hubertus vijver in het gras lag.
Toen ik bij de dode vogel aankwam zag ik on
middellijk dat het een stookolieslachtoffer betrof, de volledige linker
flank en poot zaten onder de kleverige brij en rond de snavelbasis waren ook sporen van stookolie zichtbaar. De snavel zelf echter was mooi ge poetst en dàt trok speci?al mijn aandacht :
de bek was volledig geel
en duidelijk zwaarder als die van een Kokmeeuw
(Larus ridibundus)
op en rond de vijvers in het Park te Tervuren z�Ir"tiïlrijk voorkomt tijdens de wintermaanden.
(+ 1000
die ex.)
Bij het nader onderzoeken-van de
niet-besmeurde poot was het onmiddellijk duidelijk dat het ook geen Stormmeeuw (Larus canus)
betrof daar de poot van dit exemplaar duidelijk
zwart was �n�rud1mentaire vierde teen vertoonde. De conclusie was duidelij k dat het een Drieteenmeeuw (Rissa tridactyla)
was die waar
schijnli j k op zee door olie besmeurd was geraakt en daarna op de dool in het b innenland was beland om
<lat1r Le sterv"n.
Als belangrijkste kenmerken van het dode specimen, dat bewaard wordt in het K o ninklijk Museum voor Midden-Afrika te Tervuren,
noteerde ik
- grote kop met zware gele snavel - grijze oorvlek
(winterkleed)
- nog wat licht grijs op achterhoofd en nek (laatste restanten van jeugdkleed
?)
effen grijze mantel en witte staart - slanke vleugels, punten,
volledig wit op onderzijde en met zwarte vleugel
zonder witte vlekken op de vier laatste slagpennen en een
heel kleine witte vlek op de vijfde slagpen vleugellengte
: 298 mm (dus waarschijnlijk een wijfje)
- over de buikzijde valt weinig te zeggen daar die volledig onder de olie zat, - poten
vermoed wordt dat die egaal wit moet geweest zijn
(voortgaand op niet-besmeurde rechter poot)
:
zwart met rudi-
mentaire vierde teen Voor het binnenland is deze waarneming eerder een zeldzaamheid & Wille,
(Lippens
1972), nochtans had ik graag hierbij een vraag gericht aan
personen die meer en recentere binnenlandse waarnemingen van deze typische zeevogel kunnen verstrekken.
Met dank bij voorbaat. REYGEL Alain Celestijnenlaan
3030
11/72
HEVERLEE
Litteratuur
HARRISON,
P.,
1983, Seabirds an identification guide, Croom Helm 448
London & Sydney, pp. LIPPENS,
L.
& H.
WILLE,
1972, Atlas van de vogels in België en West 833
Europa, Lannoo - Tielt, pp.
KALENDER
Donderdag 16
Februari
Bestuursvergadering ten huize van Monique Iedereen
Is welkom in de Oostremstraat
te Herent vanaf
Zaterdag 18
Februari
20
Dagultstap met de Leuven en Mechelen
Bl 84)
Leiding
:
wagen langs de plassen (
Hofstade,
H. Blockx en A.
Afspraak
Walem,
Zaterdag
18 Maart
11
tussen
... ) . Februari.
Verboven
9.00 hr Leuven Station
:
Bekkers in Herent.
hr.
Deelnemers bellen naar Andre voor
(016F
4
(hoek Post)
Voorjaarswandeling doorheen de Dijlevallei. We rijden met de trein tot
In PĂŠcrot en komen te voet
te rug. Een klassieker voor de oud-gedienden Leiding
:
Afspraak
M.
:
Herremans - Heverlee Station
:
8.55 hr
- Station Oud-Heverlee
Zondag 16 April
1
:
9.00 hr
Bosvogeltocht in Meerdaalwoud. Halve dagtocht (terug om 12.30 hr.) Leiding
:
Afspraak
Zondag 7 Mei
A.
Verboven
: Heverlee Station
9.15 hr
Dagtocht met de wagen naar de Kalmthoutse heide Leiding Afspraak
:
H.
Blockx
Leuven
Station
8.30 hr