':De CBoomkLel1er°
DE
WIELEWAAL
afdeling
LEUVEN
DRIEMAANDELIJKS
11° april 11
v.u.
Marc
Herr emans, Prinses Lydialaan 65
NEDEDELINGSBLAD
Jaar�an�, -
april
, 3030
juni 18J
HEVERLEE
Suzanne Nelissen, Koning Albertlaan 67, 3200 KESSEL-LO
Red.
&
Herwig Blockx.
Nr.2
Hallo,
Misschien Dat We
is
ben je verrast door deze nieuwe vormgeving?
dan je volste recht!
hopen dat -
het zo practischer is
1.voor jullie om te lezen, is
-
het draaihals
spelen
voorbij.
2.voor
de ijverigen die de
moeten dubbelnieten
boekjes
crisis;
nu niet meer
ook wij doen aan
personeelsbesparing!)
In ieder geval zijn jouw suggesties voor een positieve verandering
steeds welkom.
de vonngeving,
We bedoelen
ook inhoudelijk mag je
hier niet ons
alleen
advies en
kritiek geven! Zoals
je
dat je over
dus
je
deze
stellen:
kan
afleiden verwachten wij
beperkt tot bladzijden
het
doch om
het nog
ook jouw artikels worden
op
eens
In de
hoop dat de komende lentedagen je vingers
doet
krijgen
ogen
duidelijk te
prijs gesteldll
in
de
niet van jouw
verschuiven van je
de kriebels
groet ik jullie
vanachter
mijn typmachine, Suzanne
P.S.:
Artikels
kan je
steeds
bij
mij binnenleveren:
Suzanne Nelissen Kuning-Albertlaan 67 :'1200
Kessel-Lo
De artikels
die
je
verschenen zien zijn
voor
lvanneer voor
15
in de
volgende vallei
moeten �onder
fout
wil
bij mij
mei.
je de artikels
reeds typt,
zorg er dan
dat je binnen een kader blijft met een
marge van 3cm. Ook gebruik je
een
normaal:
3
En het
stand
formaat van
CarLonl 111.t
iets grotere interlinie
blad:
A4
dan
"
INllOUD:
1
Voorwoord Artikels Voorjaarspaddestoelen
2
Bedtijd
3
lvij
voor spechten
produceren
zure
regens
11
Milieu
19
Fenologie
23
Verslap;en Natuurbelevinf!; \veet jes
33
\vaarnemingen
37
Kalender
40
YOORJAARSPADDESTOELEN:
Ale da lanta niet te droog ie,kan men,vooral zo eind april-begin mei,al heel wat paddeetoa.len tegenkomen.Dat komt onderandare door dat onder da honderden soorten die vooral in de nazomer en hertet te vinden zijn,er een aantal zijn die ook wel eene in het voorjaar verechijnen,zoals bvb. het bekende zwavelkopje.Maar er zijn ook tientalle soorten die uitsluitend in de lente hun vruchtlichamen vormen,an tot deze echte voorjaaraeoorten behoren enkele van on ze intereeeantete paddestoelen. Het merkwaardigst zijn wel de morieljes.Deze tot 25 cm.
hoge pa9-
des toalen hebb�n witte tot okergele broze stelen waarop ze een rond� tot kegelvoimiga hoed dragen,die aanvankelijk slechte her senachtige plooien vertoont,maar na uitgroeien aen eamanetel van putjes en lijsten draagt (ale een onregelmatige honingraat) en dl!Jl een wat sponsachtig uiterlijk heeft.In de cellen die da putjes be kleden worden eroren gevormd.Bij snelle temperatuur ot lichtwisee ling wordeft eome zoveel van deze microekopiech kleine sporen tege lijk afgeechoten1dat een wit eporanwolkje an soms ook een zwak ga ruie ie waar te nemen.Ze zijn goed eetbaar,maar door hun grote trouw aan zeer bepaalde standplaatsen en hun zeldzaamheid vrij kwetsbaar.Het zijn onder da paddaetoalen wat da orchideeën zija onder de bloemenplanten en we zullen er dan ook even zuinig op mo•ten zijDI Andere voorjaarepaddeetoelen zijn1
Het vingerhoedje anemonenbekarzwam en andere
• ••
a.c. uit de 12 maandea van het jaar
(uitg
•.
HET SPECTRUll'
Inleiding1 Zoals sommigen onder jullie wellicht reeds weten, ben ik nogal geinteresseerd in alles wat specht heet en vooral vanuit die interesse deed ik een onderzoek(je) over slaapplaatsen van de groene, grote bonte en de kleine bonte specht gedurende enkele winters. Hierbij werd ik rijkelijk geassisteerd door heel behulp zame WJ-ers, die ik met een foefje
(?) had overtuigd om mee te
werken.· Onze perikelen vonden plaats in het kasteelpark Van Tilt• het gebied "De Zicht",en enkele populierenbossen in de Wingevallei; al deze plaatsen liggen in Holsbeek. Het is niet de bedoeling om in dit artik•l al onze bevindingen weer te geven maar enkele opvallende resultaten uit ons "veldwerk" te interpreteren tegen een achtergronA van literatuurgegevens.
!�-�2!_!!�!!t_�_!!�_2!�22��-�!!!E�2!1Zoals je uit aeze titel kunt afleiden, slapen spechten in boom ·holtes; meeetal zijn dit oude broedholen maar soms worden ook holen van verwante soorten, nestkasten or zelfs konijneholen als bedstee gebruikt. Een bewoond hol vinden in de herfst is niet zo eenvoudig als het lijkt. Hiervoor zijn verschillende redenen: een ogenschijn.� lijk geschikt spechtegat is: dit niet omdat er achter het vlieggat geen "af" hol zit; systematisch op de holenbomen kloppen in de schemering is weinig tijdrovend maar ook even weinig succesvol. Het is nl. zo dat spechten in het vroege najaar (september & oktober) nog niet aan hun nieuwe woonst gewend zijn en deze reeds bij geringe verstori1lg-'voorgoed in de steek laten: als je een specht uit de slaapholte klopt, kun je helemaal opnieuw beginnen want de vogel zoekt gegarandeerd een andere slaapplaats. Als de specht al een tijd ingeburgerd is (in december bijvoorbeeld) kan dit gedrag helemaal veranderen1 zie verder.
Dé methode is dus bij valavond (liefst niet te laat want dan ben je alweer de klos; de vogel is dan nl. al onder zeil) in de nabij heid van enkele vermeend geschikte holen post te vatten en dan te wachten tot er eventueel een bewoner komt aanvliegen. Al naargelang de
'individuele karaktertrekjes van de vogel,
arriveert deze zeer opvallend of stiekem zodat je verduiveld goed moet opletten of alle moeite is tevergeefs geweest. In de . vol�ende paragraaf,wat meer hierover.
{:�:�::
n
}
bo te
g:...E2if5!2!2 _�2�!!_!�!�2!_2�-2!_!!!!��!!�!!l_!�!2Y!�!-2!_!�!2!!!!1 Vooral bij
lgrote
bonte spechtenlis er nogal veel variatie in
gedrag nabij de slaapholen. Twee extreme voorbeelden hiervan waren het ten� grote bonte verleden winter
(81-182)
•
.!i..!l:tQ' kwam
gewoonlijk roepend aanvliegen
boven de boomkruinen en landde dan in enkele golvende etappes in de top van een populier waar hij nog luider begon te "kippen". Als hij wat gerustgesteld was,
begon de vogel te schijnloerageren,
Ik zeg wel 11schijnfoerageren11 want dat lijkt voor iedereen die het ooit gezien beeft duidelijk:
nabij de slaapplaats
wordt er
enkel gehakt om wat opgedane frustratie van de voorbije dag kwijt te spelen. Soms kwam de vogel in de populier zitten waar ik onder zat en ale je dan je oor tegen de stam hield, kon je zijn gebeitel - doorheen
de stam - horen daveren tot beneden l Na een tijd vloog de vogel dan via enkele ander�
t"ssenstations naar de holenboom en kroop
daar dan het bewuste hol in.·
��I!..��J�
daarentegen - dat in de onmiddellijke nabijheid
ook
een slaapbol betrok - kwam op een veel minder opvallende manier naar haar bedstee. Ze kwam vrijwel altijd vanuit het Z
nuit de
lucht vallen" recht op het vlieggat, riep dan 1.K "kip-kip" en verdween daarop onmiddellijk in het hol. lijk geen kik en als ik b.v.
Soms gaf de vogel letter
afgeleid werd door reeln, wist ik
natuurlijk niet o! de vogel al dan niet gearriveerd was. Wat doe je nu als je twijfelt of een specht al "thuis" is ? Juist, je klopt eens op de stam. De aandachtige lezer zegt hier:
halt, want dan ben je de vogel
"kwijt". Dit is echter niet altijd zo:
naarmate een grote bonte
specht een slaapholte langer gebruikt, wordt ze ook veel minder schuchter en meer zelfverzekerd. +In de vroege herfst-winter zijn grote bontes echte clowns. Eénmaal op de bolenboom geland, kruipen ze omzichtig naar het betreffende gat en kijken hier den herhaalde malen naar binnen, springen wat achteruit,
twijfelen zichtbaar en ge.an dan terug
wat binnenkijken (soms tot
25X
na elkaar
! ).
Na ettelijke
minuten aldus rond en ep het vlieggat getwijfeld te hebben, verdwijnen ze dan eindelijk in het hol. Echte buitenbeentjes zijn diegenen die,
éénmaal in het bol,
het nodig vinden nog
een aantal malen naar buiten te kijken alvorens ze geruotgeoteld zijn.
*Als grote b
�e
gebruik maken,
spechten reeds lange tijd van een zelfde holte wordt er hoogstens enkele malen naar binnen getuurd
getuurd alvorens definitief het slaaphol te betrekken. Grappig is dat sommige vogels dan zo aan hun hol gehecht zijn dat ze er letterlijk niet uit te kloppen zijns klopt,
als je op de stam
komt de bewoner even "checken" wat er gaande ia maar
verdwijnt snel terug naar binnen. De meeste spechten vliegen echter bij verstoring weg maar komen na verloop van tijd naar hetzelfde hol terug.
I Groene
l
spechten echter vliegen over
't algemeen vanop grote afstand trefzeker op de holenboom aan. Vlak voor de landing wordt er veelal een luid "kluu-kluu" geroepen en de v�gel verdwijnt ogenblikkelijk in het hol. Groene spechten zijn uitgesproken schuw op de slaapplaats. Eén van de groene spechten in het domein Van Tilt gebruikte 2 verschillende vlieggaten om in een beuk
te overnachten: hol zijn,
bomen die binnenin volledig
schijnen door deze soort met
voorkeur uitgezocht te worden als slaap plaats.
IKleine
l
bonte spechten daarentegen zijn zeer
mak nabij de slaapholte:
zoals sommige
grote bontes kan je ze dan gemakkelijk tot op enkele meters benaderen. WaarnemiRgan bij overnachtingsplaatsen zijn dan ook een uitstekende gelegenheid om dit zeer onop vallend spechtje van kortbij gade te slaan. Het is echter moeilijk om slaapholen van deze soort te vinden
•••
1
2�-!��!!!�2i��22�i�-2�-=2i��2l Bij onze waarnemingen op slaapplaatsen van spechten noteerden we ook telkens de tijd waarop een vogel de slaapholte verliet of hierin verdween.
ln
'78
(4
grote bontes en
deden we dit vooral
2
's morgens bij een groepje spechten
kleine bontes)
en in
81-182
meer systematisch
bij een r!enfj grote bonte en 2 groene spechten; tussendoor noteerden ·we ook wel wat losse gegevens op verschillende, gevonden,
toevallig
slaapplaatsen.
Bij de interpretatie van deze gegevens kwamen we tot merkwaardige vaststellingen. Figuur A behandelt de vroegochtendlijke observaties in "De Zicht". Eén zaak valt direct op:
er is voor alle vogels een grote samen
hang tussen het tijdstip van de zonsopgang en het verlaten van het slaaphol.
Figuur A:
Ochtendlijke waarnemingen op een spechtenslaappplaats gedurende
d�
nawinter
links van de figuur1 boven de !iguuri
'78
zo vroeg moesten we opstaan
• • •
de verschillende waarnemingsdagen
Blk punt stelt het verlaten van de slaapholte van een vogel voor;
punten die zeker afkomstig zijn van dezelfde
specht zijn verbonden. een grote bonte uit boom 1.
bovenste lijn: dikke lijn:
evolutie van het tijdstip
onderste lijn:
/,
�J,.
r
de klein .
Á
!,
r
't>oo+,
(/.,,
111
(
m
ven
z
na-
opf.1;1111.,;
11 Veel interessanter is echter dat het if kleine bonte langslaper is t.o.v. de
3
een
echte
grote bontes. Uit sporadische waar
nemigen 's avonds bleek dat deze vogel dan altijd vroeger in de boom zat dan zijn 2 bovenburen
(in dezelfde populierestam
overnachtten 2 grote bonte en 1 kleine bonte specht). We kunnen hieruit besluiten dat de kleine bonte specht
een
kortere activiteitscyclus heeft dan zijn grotere collega. We bevestigden met onze waarnemingen ook het feit dat de kleine bonte specht - in tegenstelling tot de grote bonte - geen vaste overnachtingsplaats beeft; soms zat er niks en 1X zelfs een wijfje kleine bonte in de holte van bet gesproken
•••
6'
(van hoffelijkheid
).
Eén van de meest interessante waarnemingen gebeurde in de wingevallei: en
in volgorde van aankomst: kleine bonte, grote bonte
tenslotte groene specht. Onze waarnemingen van dè afgelopen
winter bevestigden dit: uit het gros van onze verzamelde gegevens blijkt dat groene spechten langer dagactief zijn dan grote bonte spechten. Dit is echter in strijd met de literatuur over dit onderwerp en zou eventueel nog verder kunnen onderzocht worden.
éaVOndlijkê) �emingen
Fig. B zij
in het domein Van Tilt in 181-'82.
Het meest opvallende in deze figuur is bet verschil tussen het ;fen� grote bonte specht. Het is regel dat mannetjes vroeger de slaapplaats opzoeken dan�; dit geldt voor vele vogelsoorten en niet alleen voor spechten. Net zoals kleine bonte spechten een kortere winterdag hebben dan grote bonte spechten, is er dus binnen deze laatste soort een verdere opsplitsing. Uit onze sporadische waarnemingen bij dezelfde vogels 's morgens bleek immers het slaper" te zijn zodat wel degelijk het
�
i
de "lang
langer actief is.
Deze verschillende timing heeft voor de spechten enkele voor delen. Mannetje en vrouwtje grote bonte specht hebben een apart winterterritorium: ze verdedigen dus elk een stuk van het bos en verdrijven hier eventueel een al te opdringerige soortgenoot. Indien er nu een tekort aan geschikte slaapholen is (dit is bij voorbeeld het geval in de situatie van fig.
A),
zullen de
geschikte holenbomen optimaal moeten benut worden: vindt men dan echte "spechtenflats" waar
3
niet zelden
of meer vogels in
verdiepingen boven elkaar in dezelfde holenboom slapen.
.
10
Indien nu
2
of zelfs
3
spechten op hetzelfde tijdstip bij
de bewuste holenboom arriveren loopt dit onvermijdelij
ifiit
op strubbelingen, die echter gemakkelijk kunnen vermeden worden door een (meer of �
)
verschillende timing voor
de verschillende vogels. Dat wil echter niet zeggen dat de vogels totaal geen contact hebben met elkaar. Vooral wanneer de vogels roepen voor or na het gebruik van het slaapbol,
gebeurt het dikwijls dat spechten op elkaar
antwoorden:
ze beginnen dan gewoonlijk luider en sneller na
elkaar te roepen. Waarschijnlijk is dit een zachte vorm van agressie t.o.v. de concurrent. Waarnemingen nabij slaapholen van spechten bieden bovendien uitstekende gelegenheid om roffelende vogels te zien;
vooral
op zonnige voorjaarsdagen beginnen grote bonte spechten onmiddelijk na het verlaten van het slaapbol te roffelen op een geschikte tak in de nabijheid.
(S)
In spechtenholen slapen niet alleen de rechtmatige eigenaars; ook koolmezen,
pimpelmezen en (natuurlijk) spreeuwen
tr<>ffen
we regelmatig aan terwijl we enkele keren eekhoorntjes en boomkruipers betrapten op het lenen van een spechtewoonat als onderdak voor de nacht.
Met dank aan Luc,
Bart, Johan,
Stephan, Jo,
Bob,
Dirk,
�m
de andere helpers voor hun toegewijd waarnemen en noteren.
Alle informatie in dit artikel is niet alleen ontleend aan onze morgen- en avondzittingen maar ook veelal in overeen stemming met andere (meer serieuze
(S):
?)
onderzoeken.
Spechten roffelen waarschijnlijk om een geschikt broed hol "te adverteren" bij eventuele partners. De plaats waar een specht roffelt is dan ook dikwijls vlakbij een overjarig specbtenhol gelegen;
het gebeurt immers
vrij dikwijls dat spechten geen nieuwe broedholte uit hakken maar een oude in gebruik nemen. Herwig Blockx Langeveld 233 3201 Holsbe.ek
11
·wij produceren zur� regens ... '!01•
'.
VEHZUHING? We
hebben
massale meren.
er
allemaal
vissterfte
wel
in
de
al
te
eens
blauwe
de voor
ons blote
oog
merken
verzuringsprobleem
dat het
miljarden wel
eens
ook
bij
en NOx
jaren deze
vrij.
Doch
Zo
industriele bij
de
deze
in
een
en
de
de
1.
processen
deuk
dan langs
onderscheiden
Afzetting
zijn
komt
met
en so2
ingewerkt zijn
de
zij
in
niet
dan natuur
opkomst
steenkool komen
van
502 en
ingewikkelde processen
we
oiv
en katalysatoren evolueren
verzuringsverschijnselen
Technisch
durven
wereld inspuien
revolutie.
zonnelicht,stof ,oxldantia tot
op
van
vulkanen
eeuw het tot
19°
serieze
• •
wel
toch reeds
bovendien
verbranding van
die
jullie
o.K.,
processen
systeem
kreeg
evenwicht
vrij
dateert!
bacteriologische
ecologische
o.a.
5o3
terug
onder
zwavelgassen onze
trage,
continu.
de
die
scandinavische
rookpl uimen •
onzichtbare
zullen sommigen
lijke
gehoord;
En naar men zegt bestaat er een relatie met
Ja, natuurlijk
het
van
hier
die
wij
kennen.
2 vormen van pollutie:
langs
natte
weg
wat
reulteert
Afzetting langs
droge
weg
waar
in
de
zure
regen.
2.
huizen
ed reacties uitlokken.
aan
cte
zwarte
het
Parthenon,
zelfs
ons
korst de
e�geu
schoongemaakt
op
gassen
Denken we
gebouwen:
de
maar
voor
op
bomen,
daarbij
Kariatiden van
Egyptische tempels van
stadhuis dat
is,
de
Karnak en
ondertussen wol reeds hoelang?
Uat
fauna
zal
wellicht
brengt teweeg.
en flora
onderhevig zijn
niemand ontkennen.
aan deze verzuring
De stijgende
onverbiddelijk een verandering Of deze processen reversibel
Reeds vele
wetenschapslui hielden
in
het
verzuring ecosystee¡m
zijn?
zich met de
problematiek
van de verzuring bezig. Tot
nu
werd vooral de nadruk gelegd op de aquatischďż˝
ecosystemen. diepblauwe
Wie kent
kleur
sterfte van
van
er het
het probleem water
te
het phytoplancton,
doorgelaten?
Het
probleem
van
niet
van de
wijten aan een
massale
zodat er meer licht wordt het
verdwijnen
van de
bruine forel? Inderdaad, naar
door het
invertebraat
verdwijnen.
zure
water
overgaan om
zal
de
fauna
tenslotte
van
geheel
vertebraat te
Er
zal
gaan de
zich
diverse
een
dit
tigen Zijn
kunnen Geen
huid of
zijn
dan
vraag, o.a.
wants
Zij
we
de
van
vergroeiingen,
zich
die
aan deze
van
de
werd
BelgiU
hier
waar
•
•
ons
verwit
situatie
punctata)
reeds onderzoek
men
het
dus
tussen
deze
over een
haar
wantsen
aan
van
behouden
in
een periode van
enkele
bepaald
systeem
om
de
omgeving
te
regelen.
en in
haar
de
bovengenoemd
verdwijning
gedrag
naging.
constante NaCl-balans
ontwikkelde
veel
meren
feit,
vinden
het
van
hun
d�t
waterig milieu
is
gaat
niet
ook
grootste predator;
forel.
Niettemin zijn
zal
ook
effecten
verandering Deze
hebben:
van
de
van
omvang
vochtigheid, en
De
reele
invloed
zo
duidelijk.
en
Er
we'rden
wel
hoever
deze
een -
voornamelijk
van
deze
pH •
•
in
•
effecten
zijn
nog
op planten
In
ieder
en bomen
geval
termijneffecten
is
hebben we
dan ook
nog
zoals
de
niet
die
niet
onmid
vissterfte
in
meren.
in
Want,
zich
bepalen.
dolijke korte stromen
verzuring
N-fixatie.
uiten
temperatuur,
tijdsschaal
te
de
kation-uitwisseling,
bodemzuurheid,
moeilijk
wel
buiten
relaties plant-bodem
termen De
in
alleszins
te wijten
samen met
inderdaad
ook
kan een
vochtuitwisseling Dat
mechanismen
gelatineuze laag •
waarschuwende kreten
(Corixa
zure condities,
alleen
van
vergroting
uitkomen,
een
organismen die
duikerwants
dagen.
het
een
aanpassen?
verricht,
Deze
bij
schelp,
selectie
men
algehele ontvolking.
geen
slechte
een
beschouwt
slechts
tegen een er
meren ook een
zo
organismen
dikkere
doch
op
in deze
ontwikkelen,
reeds met
labo-experimenten de
realiteit
uitgevoerd
overeen
stemmen
doch blijft
cruciale vraag. wat zal het
gedrag
de
op
pollutie
groei
wordt
van
de
plant
verschillende
zijn
stadia
wanneer van
zijn
toegediend?
-
wat
met
de
invloed
van
-
wat
met
de
interacties
gemengde met
pollutanten?
de omgeving?
En
klinkt
jouw vraag me reeds
in
de
oren,
en wat met
de mens? Ook
hij
zal er
vinden.
vergiftigingsverschijnselen
De zure
regen dringt in de
er de mobiliteit
Wanneer bvb Cu in het
Doch
ook
de
chronische
bronchitis •
Is
dit
geographische
niet
probleem
mogen
hebben
drinkwater
•
de
kunnen
soms tot zoals
nefaste
astma,
overal gekend?
distributie alleszins hoewel
we
ons
dan toch
dat sommige
streken er
meer last
dan andere?
klimatologische
komen ook
onze
factoren:
omstandigheden,
spelen hier wellicht
-
kan dit
•
We onderscheiden hier meerdere -
terecht komt,
laten misleiden.
Hoe komt het van
nu
grondwater,
gevolg hebben.
ademhalingsziekten
De
Door deze
terecht.
droge afzettingen
gevolgen leiden,
onder
verhoogt
ionen uiteindelijk in het
door de mens gebruikt,
diarhee als
van
en
van bepaalde elementen.
uitloging komen deze
hevige
bodem
de
een belangrijke
gassen in
Scandinavi�
winden rol,
zo
terecht!
de bodemgesteldheid, Naargelang de aard van
de bodem
zal het
effect
van
do
1!:011
kalkhoudende
zure
oen
zal
In
zoals ka l ksteen
bodem
bufferwerking
neutraliserende
S ca ndinav H :!
uit
v er schillen.
regen
zure
b estaa t
ecl1ter
verzuringseffe ct
komt
krijt,
hebben.
grond
de
niet
cll1s
gesteente11,
of
voornamelijk
k alkhou rl end ,
sterker
tot
en
het
ro
uiting.
�.o
'·
+ +
Hoe
kan
dit
moeten
Vooreerst zich
probleem
we een
natuurlijk proces aspecten
verschijnselen van
die in
de
Ook
de
bodem
voor
In
wat
via
schei
verschillende van
er
een
afgevallen
een
parallel
oplossingen
verloop
kennen
aan
acidificatie
die de
zijn
stelde
neerslag
reeds
uitgedacht . in
water
een
meren
empirisch te
model
voorspellen
van het meer
en
pH
op
om
volgens
(
van de
).
lan gs
in
van
rottingsproces
ecosystemen
technieken
bijvoorbeeld
Zweden
kalk
studie
zouden
titratiemethode,
Doch
Dit kan
het
aquatische
hoeveelheid
neers l a g
hebben
afspeelt .
veroorzaken.
de
Henrilcson
e en
in
doorzicht
verontreinigde
verschillende
de
(de
bij
worden?·
gebeuren.
bladeren) Deze
benaderd
allemaal
eigenli jk
kundige
nu
alleen is
te
men
een
academische
reeds
gooien,
op
meren
gaan
weg
termijn
lange
gebeurt
wel
een
niets.
er
neutraliseren
door er
moeilijk
houdbare oplossing. Om
tot
de
oorzaken
bij
de
gassen. -
een werkelijke oplossing te van
het
ontzwaveling Er bestaan
wegwerpproces: wordt
met
Caso3
en
probleem van
de
bij
Zo
moeten komen
verbranding
we we
naar dan
vrijgekomen
verschillende proci d is: w a arbij
on g eb l u s t e
CaSO �
komen
grijpen.
worrlen
het
kalk. als
verbrandingsgas De behomen
gewa ss e n
zouten,
afv•l gget or t.
j
-
gipsproces:
berust op de vorming van gyps
door
het wassen met kalkoplossingen en verdund zwavel zuur.
De eindprodukten worden in de bouwnijverheid
gebruikt. -
Dual-alkaliproces:
de hierbij gevormde zouten
blijven in oplossing
(Na-en NH -zouten) 4
Nadien wordt er gyps gevormd wat de neerslag van calciumsulfiet en sulfaat tegengaat daar deze laatste stoffen
schadelijk
Het wegwerpproces is
voor de
installatie
zijn.
in onze landen niet ecologisch
verantwoord terwijl het
dual-alkaliproces te duur is.
De kostprijs van de energie zou met
15 à25% stijgen.
Rest ons hier nog te vermelden dat de ontzwaveling ook kan gebeuren
door de
verbranding
op een gefluidise � rd bed.
Door een bed van fijne deeltjes wordt langs
onder een
gasstroom gestuurd zodat het bed als een vloeistof gaat reageren.
Bij een grote gässtroom zullen er zich
bellen gaan vormen die een goede warmteoverdracht verzeke ren alsmede zorgen voor een permanente menging. Tijdens de verbranding zal men kalksteen
of dolomiet gaan
gaan toevoegen om te beletten dat de gassen gaan ontsnappen. Een probleem bij deze methode is het zorgen voor een continuiteit bij de verbranding. niet op punt en het zal vooraleer men zo ver
Deze techniek staat nog
nog wel ongeveer
10 jaar duren
is.
Dat we met een meerfazig en complex probleem te maken hebben zal eenieder onder jullie wel reeds
duidelijk
zijn. Dat we niet laks bij de pakken moeten gaan zitten is dan ook wiedes doch om zo onmiddelijk reuze-betogingen en dergelijke meer te gaan organizeren
lijkt ook geen
oplossing. Misschien dat we eenieder toch wel ons steentje kunnen bijdragen door te
brengen,
zo veel mogelijk mensen op de hoogte
erover te praten.
Moet een wereld niet leefbaar zijn, komen?
Of
zijn
we dan
ook voor die na ons
zo egoistisch geworden?
Laat ons consequent zijn en effectief beginnen; groots moet ergens heel heel kle lns beginnen bewustwording is een
langzaam
maar
en
zeker proces!
iets
En.•. wist
je dat •
Ook
in
Een
studie van
belgische zuur
over
hierover gebeurde? de
verzuring
van
Antwerpse
door
water.
vond men
er
een zeer
concentratie (in
situatie in
�-
onderzoek jaar
braaklandpoeltjes in het
Gemiddeld
SO
•
3,5
zwavelrijk
ionische
De
•
Belgie reeds
lage pH en een
hoge
vergelijking met de
andere landen).
en H+
ionen zijn
woordigers doch ook Na+
de
belangrijkste vertegen
(30%)
en
ca••
( 26%)
b&r�iken
hoge waarden. Er
werd gepostuleerd dat
zou plaatsgehad hebben triele 50
�-
hier een recente verzuring
ovv zure 5-rijke regen(indus
invloed).
is
het
dominerende anion,
bestaan
Maar
als de Ca en Mg-concentraties
zal
bij
bicarbonaat
niet
de vorming
van
Zo kunnen we de Ca-gehalte
kan
zulk een lage pH (4).
bicarbonaat
graad
dat we
hoog
wel
genoeg
kunnen
van zuurheid
doorgaan.
toetsen aan
vergelijken met dat
van
zijn
het
natuurlijke
niet-zure waters. Een
stijgende
wisten Er
verantwoordelijk voor
bestaan
van
50 -concentratie 4
ook
sulfaat.
natuurlijke
is zoals
de
we
reeds
dalende alkaliniteit.
bronnen
voor
Waterstofsulfide (11 5) als 2
het
vormen
a:fvalprodukt
van organische 5-houdende bestanddelen in anaerobisch veen.
En
bij de microbiologische oxidatie of chemische
oxidatie in de sulfide ( H
aerobische waterlagen zal waterstof
geoxideerd
worden tot
waterstofsulfaat
5 ) 2 o1.I .
Het
is twijfelachtig
zou zijn van de Waaruit
dat
dit
proces de enige
oorzaak
verzuring.
besloten wordt dat we
hier
te maken
een industriele verzuring die
door
de toevoeging van
5-rijk doen tie
regenwater aan de poeltjes
dalen en
wat een
impliceerde.
stijging
hebben met
de pH gevoelig
van
de
heeft
sulfaatconcentra
Referenties:
& Tollan,A
Drablos,D.
;
Ecological
impact of acid
1980
precipitation
Geologie en energie
verslag energieproject geologische kring Leuven
National nov.
Geographic
How menacing
is
acid rain?
1981
Taraxacum
Environmental youth bulletin
n°1
1982
En
misschien
nog
even dit:
Like winds and for with
sunsets, wild things were taken
granted until
progress began to do away
them.
Now we
face the
question wether
•standard of living' natural,
wild,
a still higher
is worth its cost in
We shall never achieve harmony with land, than we shall achieve In
these
is not
things
and free.
justice
higher aspirations
to achieve,
but
or
liberty
tl1e important
to strive •
•
any more for people. thing
•
Aldo Leopold
Suzanne
19 1
•
MILIEU. NIEUWS VAN DE MILIEUWERKGROEP
Op zaterdag I6 januari 1982 werd de blilieuwerkgroep geboren. Ondertussen is deze jonge telg uitgegroeid tot het samenwerkings verband van actieve milieubewuste jongeren van de Wielewaal jongeren,
de Belgische Jeugdbond voor Natuurstudie
(binnenkort
beide versmolten tot de Jeugdbond voor Natuurstudie en Milieu b escherming),
Natuur 2000 en Evergreen.
In 1982 werd ondermeer gewerkt aan het uitbrengen van een eigen informatieblad "Wablief",
een kamp in Geraardsbergen en een
week-end in Deinze. Voor I983 staan op het programma: - het "op poten zetten" van een project rond fosfaten in wasmiddelen.
Fosfaten versterken niet alleen de was
kracht van de poedertjes die we in onze wasmachines kippen
(zodat ook ons witte hemdje hagelblank uit de
was komt),maar hebben de eutrofi�ring
ook een belangrijk aandeel in
(dat wil zeggen de verrijking met voed
ingsstoffen) van het oppervlaktewater.En die eutrofi� ring veroorzaaltt nu juist heel wat watervervuiling. (Zou je hier misschien van "witte-boorden-criminaliteit kunnen spreken?)'
De actie rond deze fosfaten zou twee
ledig uitgebouwd worden:
voorlichting van een breed
publiek én interpellatie bij het beleid om te komen tot een verbod van het verder gebruik van fosfaten in was middelen
(zoals binnenkort in Nederland).
- het stimuleren van de verschillende afdelingen om zelf projecten op touw te zetten rond recyclage van kroonkur ken
(of van kwikoxydebatterijen of gebruik van kringloo �� ) B r
een zomerkamp van I5 tot 20 augustus in de Rupelstreek waar de "ta.ktiek van milieua.kties"gecombineerd zou
worden met de plaatselijke stortproblematie� in samen werking met de plaatselijke Actiegroep Leefmilieu Rupelstreek en het Nederlandse Centrum voor Geweldloze Weerbaarheid. Als je meer wil weten over de activiteiten van de Milieuwerkgroep, vraag dan "Wablief" aan bij Tine Heyse,Begijnegracht 48, Gent. "Wablief verschijnt
(gratis!}
zes maal per jaar. Marc De Coster
9000
Inzameling van Kroonkurken Sedert maart 1980 loopt te Gent een inzamelingsactie van kroon� kurken.
Bij wijze van experiment startte de actie in de scholen vqn
het stedelijk onderwijà.
Gezien het succes werd de actie op
1 september 1980 uitgebreid tot de scholen van het onderwijs.
Eind september
llijks en Vrij
198() hadden de kinderen meer dan 281 ton
kroonkurken ingezameld. Niet alleen voor het asfaltverwerkingsbedrijf Gent betekende het verwijderen van de kroonkurken uit het huisvuil een pluspunt (de kroonkurken zijn niet composteerbaar of te verbranden en betelenen een extra-belasting voor de verwerkingsinstallaties). De ingezamelde kroonkurken kunnen tot nieuw staal omgesmolten worden. Eind 1981
bedroeg de waarde van 1 ton +- 2000fr
•
•
Het geld werd door het gemeentebestuur gebruikt voor de uitbouw van de sted•üijke kinderboerderij. 1983 verscheen een artikel
In "het laatste nieuws" van
11
maart
'Leuven gaat ook kroonkurken en
batterijen selectief ophalen'.
De recyclage van kroonkurken zou
dus ook bij ons een aanvang nemen.
Voor het schooljaar
zouden we proberen om samen met de Vrienden van
1•)83-19811
Heverleebos en
-meerdaalwoud in kleinere randgemeenten van Leuven deze kroonkurkenactie ingang te doen vinden. De opbrengst zou gebruikt worden voor het reserva tenfondsf Suggestiesa en aanbod tot hulp voor het verder uitbouwen v.n deze actie
zijn altijd welkom bij
:
Marc De Coster Mastelleatraat 511 3008 Veltem-Beisem
tel.
016/1+88550
WlfüK.Kl\NIJ
OUD-HEVERLEE
DOODE BEIVIDE
Van zaterdag 09 tot en met zaterdag Deelname in de kosten:
16 juli
500 fr, te storten op
rekeningnwnmer 744-4270768-45 van de Wielewaaljon geren Leuven Met de steun van de Stichting Leefmilieu Verantwoordelijke:
Marc De Coster Mastellestraat 54
3008 Veltem-Beisem Tel.:
016/48.85. 50
De Doode Bemde is een natuurgebied langs de Dijle, ten zuiden van Leuven,dat bestaat uit vochtige hooilanden,weiden,riet velden,vijvertjes,elzenbroek en populierenbosjes. Begin 1982 kochten de Bele;ische Natuur- en Vogelreservaten in samenwerking met De Vrienden van Heverleebos en Meerdaal woud een eerste perceel van.± 2 ha vochtig hooiland
(met o.a.
wo:terdrieblad, pijptorkruid en grote egelskop). Deze aankoop politiek wordt voortge zet om een
zo groot mogelijke oppervlak
te waardevol natuurgebied als reservaat veilig te stellen.
Al enkele jaren worden in het gebied beheerswerken uitgevoerd door vrijwilligers:
wilgen aanplanten en knotten, riet maaien,
houtwallen herstellen,
hooiland maaien.
Dit jaar wordt er van zaterdag 09 tot en met zaterdag
I6 juli
een werlckamp i:;eorganiseerd. Dit kamp staat open voor alle joni?; eren
(al dan niet aangesloten bij een natuur- of milieuvereni
ging) van 16 tot 25 jaar. Ervaring op het gebied van natuur beheer is geen vereiste, wel voldoende motivatie om SAMEN te WERKEN. De hoofdbrok van het programma zal bestaan uit ma:üen en het afvoeren van hooi. Er zal ook tijd zijn om de omgeving (Dijle vallei en Meerdaalwoud) beter te �leren kennen en
's avonds
wordt er gezorgd voor de nodige ambiance. We verblijven in het buitengoed van de Paters Jezuieten, Pragen straat Oud-Heverlee, in Heverleebos.Het eten wordt verzorgd door een foerier met de hulp van enkele help(st)ers.
.tl
Voor dit project werd de steun van de
Stichting Leefmilieu
aangevraagd. Inschrijven gebeurd door storten van 500 fr op rekeningnummer
744-4270768-45 van de
Wielewaaljongeren Leuven
p/a Michèle Dumalin Tiensesteenweg 322
3000 met
Leuven
de vermelding "Werkkamp Doode Bemde".
Tegelijkertijd.stuur
je alďż˝ schriftelijke bevestiging een briefje of briefkaart (met je naam,
adres en telefoonnummer)
naar:
Marc De Coster Mastellestraat
54
3008 Veltem-Beisem Liefst voor I5 mei
I9831
Als je voor je inschrijving meer informatie over het werkkamp wil kan je natuurlijk ook altijd bij mij Van
terecht.
zodra ilc een berichtje ontvang dat je meedoet krijg ,ie
een
gedetailleerde kampbrief toegestuurd.
25.
Het maximum aantal deelnemers werd vastgesteld op Ik hoop nu alleen nog op goed weer en een talrijke werklustige vrijwilligers en ik beloof je dat fijn kamp van
zullen maken. Tot
ziens! Nfarc
we
schr,;re
er samen een
FENOLOGIE
Wanneer je dit nummer ontvangt,
ie het inmiddels begin april.
Ondertussen zijn reeds tjiftjaf,
roodborsttapuit,
oeverzwaluw,
zomertaling en nog andere zomergasten uit hun winterkwartieren gearriveerd. De hoogste tijd dus om je te vragen mee te werken aan one fenologie-onderzoek (fenologie
=
aankomst van de zomergasten).
Je doet dit door een formulier aan te vragen bij: Herwig Blockx Langeveld 233 3201 Holsbeek In het ideale geval krijg je het dan per kerende poet terug. Je kan me natuurlijk ook verwittigen op één van de tochten. Wat zei je ?
Je vulde verleden jaar netjes.je lijst in en er
ie nog steeds geen verslag verschenen ? Wel,
je gegevene zijn in ieder geval niet "verloren" (zoals in
zovele nationale onderzoeken) maar zullen gepubliceerd worden samen met het "Ornithologisch Jaarverslag 1982". Vermits er dit jaar ook op nationaal vlak een soortgelijk onder zoek gebeurt,
zal ik de gegevens van WJ/WA-Leuven bundelen en
doorsturen. Alvast bedankt voor je medewerking en vergeet niet je ingevuld formulier voor hal!
juni bij mij te bezorgen. Herwig
/
•
VERSLAGEN
Verslag vaa àe vergaàeriag
In bet tetaal1 WJ'ere ea
6
bod kwam ea,
§
4-3-'83
16
1
aieuw lid,
4 auper
Oader de talrijke gesprekapuntea die aaa
warea er eek de volgende:
1983
juli
(+ aoer
dorpje ia de Ho,e
gaat deer van za ') t.e.a�
hierever elders in dit aummer)
zemerkaap
het traàitieaele een
(WJ)
aaawezigea waaronder
WJ1era.
het werkka•p ia de Dijlevallei za
$
11
•
gaat deor ia Sourbredt,
Veaea1
vaa di
dit ie
16 tet we 31 augustus.·
Vooral de meer ergaaieatoriache taken werden bespreken: -kamphuis, -vrachtwagen van de stad, en lijnbus),
werden ia de wereldwiakel, (cfr.
§
-muziekiastallatie
�
vaa
11-j
er werd voorgestelà
in
de Leuvense lagere
ook
(er werd
eea
-affiches
ea kaarten,
zal
er ook een
staua
krooakurkenaktie op
83-ö4,
bet schooljaar
platen,
(zie kaleadcr)
informatiestand van de WJ
$
+
vaa 14-5
gaat naar b.et reaervatenfonds(BNVR)
-de opbrengst de dia
-verzekering.
+)
supra
ia verband met de volksdansfuif
§ op
-verveer(trein
-een deel v/h veedael zou aangekocht
aet de eventuele
touw te zetten
medewerking
van
achelen.
gedacht aan de inzameliag van kwikoxidebatte
rijen)
§
4
ma telken•
§
op:
de velgende vergaderingen werden vastgesteld
om
april;
1�.30
vr
6
mei;
u etipt,
do
7
juli
geea vergadering in
juni!
tenslotte werd àan de kaleader voor april-juni samengesteld
tleze
vergaderiag,
die enkel eaderbreken werd door een
veroorzaakt door een eerder technisch rcind
2�.30
u
•
Annick.
àefekt,
"pauze"
werd afge�loten
Uilentocbt
1
5-3-'83
De opkomst was - zoals bet klassiek is op een avondwandeling overweldigend. Nadat de cassette op een tweetal plaatsen tevergeefs bosuilen steenuilgeluiden bad geproduceerd, hadden we dan toch prijs1 drie mannetjes bosuil deden flink bun best elkaar en het bandje te overstemmen.
Ze poseerden ook meermaals vlakbij of vlogen,
ondertussen luidkeels roepend,rond de groep. Via enkele duistere,
modderige wegjes bezaaid met hakhout
(unieke struikelcombinatie)
bereikten we de omgeving van het
Gasthuisbos. Hier antwoordde een eteenuil:
van zodra
hoorden we onmiddellijk het antwoord.
we
Niets vermoedend naderden
we een paar buizen en probeerden nogmaals1 Uiteindelijk "viel onze .frang" : toe,
maar naar een echo-uil
• • •
liet een eenzame steenuil
zich dan toch uit zijn tent lokken,
hem echter niet te zien.
Verslag:
nog steeds succes!
we liepen niet naar een steenu:
Terug bij het uitgangspunt gekomen, (een echte ditmaal)
zijn roep afspeelden
Herwig
Padden en verkeer.
Op zondagmorgen 20 maart ·n� kreeg ik een telefoontje van Mevr. (
Roels uit Winksele.
Kleine D1üenstraat)
weg overstaken,
Ze vertelde dat in haar straat
al enkele dagen tient:illen padden de
op weg naar een vijvertje.
Het relatief druk verkeer eiste de liefdesdranken amfibieän •
talrijke
slachtoffers onder
.
Die avond ver trokken Dirk, Faille, Rups en ik naar 1-linksele om wat
mee te helpen de trage kruipers de ·eeg over te loodsen.
Op een uurtje tijd werden
25 padden over
de �eg gezet.
Tezamen met de padden die de fnmilie Roels al eerder had opgevangen,
werden op enkele dagen een 100-tal padden veilig
overgebracht.
In ieder geval een pluim voor deze familie die
haar steentje bijdraagt om deze dieren een overlevingskans te bieden. Voor volgend jaar zou een beter gecoördineerde "paddenoverzet actie" zeker 1-1elkom
:r.ijn! Marc.
we kreg1
il
en
12-3-'83
��-!2��!-���E-��!-��!�_2f__:��!-��!-2E!����E !!!:!2!!:_���-ii.!_!!:_�h"
Deze uitstap begon erg verward:
deze activiteit stond
immers niet "officieel" aangekondigd in de kalender
•
•
•
De reis naar het Zwin zelf verliep al evenmin op rolletjes: één van de deelnemers zat immers al lang op de trein terwijl enkele achtergeblevenen in Leuven met de auto allerlei bravourestukjes presteerden om de z e weerspa�iige te vinden.
Het resultaat liet niet op zich wachten:
de auto-inzittenden
reden naar Dudzele waar ze vele eendesoorten,
een� bruine
en een\! blauwe kiekendief en zelfs een velduil waarnamen. Ondertussen deed de overige deelnemer (die van de trein) heldhaftige pogingen om op een redelijk uur Knokke te bereiken.
Het openbaar vervoer boycotte dit echter en
na welgeteld
3
uur en half (dit is geen typfout)
en een bijkomend dik half uur te voet werd het
train
Zwin
bereikt. Waarnemingen op de strandwandeling: bontbekplevier,
3
d.o
massa'
s toeristen,
de zeekoeten en een (,rieteenmeeuw
die om dezelfde reden in de vloedlijn lagen (olie natuurlijk). In het Zwin zelf nog een dode zeekoet,
3 aalscholvers,
2 rosse grutto 's en het normale grut (tureluur, wulp, De afspraak luidde dan:
17.15
•
Ingang Zwin waar een erg
gelukkig weerzien plaats vond tussen de autoreizigers en de treinfreak. De prooivogelslaapplaats in de Zwinbosjes was nog goed voor 1 !f! sperwer,
2 buizerden, 2 of
3
smellekens,
kwakken
(uit de kooien in het vogelpark), veel houtsnippen en "zingende" ransliilen·
( if en i ).
Toen we bijna terug in Leuven waren, nijpend gebrek aan benzine,
was er plots een
hetgeen echter op tijd
opgelost werd. Boven Leuven-Station hoorden we dan nog een kerkuil. Herwig
•
•
)
.
Verslag
�en
wandeling,
prachtig begin?
toch
parten!
Doch
27/03,
Leopoldspark en
Het zomeruur
speelde
werd het
In
het Leopoldspark waar andermaal werd
futen Niet in
gelaten was
prachtige dag.
bewonderd
leen niet zien), kuifeenden,
Dijlevallei.
sommigen dan
dat buiten beschouwing
en
waterral
een
zo.
(hij zit
bemerkten
nota:
we
de biotoop
van de
er doch laat zich al
op
de vijvers tafeleenden,
een casarca niet te versmaden en 11
die reeeds hun waterdansen ten uitvoer brachten. te
vergeten
vaktermen,
Naderhand reden hoorden
Verder
de
duidelijke waarneming
(zie
we
nee,
hut
ze
welgemoed naar
waren met
81
wintertalingen
In
de
we
op
de
.'!:ewjllige chauffeur een
waar nog
en ja hoor
vijvers
5
mannetje
buizerden
en een
gingen
nijlgans
pijlstaart,
getelde hoeveelheid kuieenden en En om 12.15h
snelden we
spaghetti klaarstond,
het aankomen daar
vloog
scheerden vlak
�.
witgatjes,
slobeenden,
sperwer.
we dankzij
zoeken.
ons tenslotte in Neerijse
een
de,
zomertalingen.
een beetje kouder werd
tocht deed
Bij
z'n beidjes en
en 1 koppel
lucht cirkelden 3
Toen het
SAR.
enkele malen luidkeels voorbi
ontdekten
van
eerder in deze vallei).
we vlakbij een ijsvogel
hij. Maar voor de
was
KBS
Onze
grote bron
31 futen
en
tafeleenden
huiswaarts
een
vergeefse belanden
een
niet
zaten.
daar om 12.30h
alleszins bij
de chauffeur •
de •
•
�
SCHRIKREACTIE Zondag
IJ februari I983.
Een heldere,
zonnige winterdag.
Op de akkers en tussen de graspollen ligt er een dun bevroren sneeuw.
Op de middag maak ik een !rnrte
laagje
wandeling
langs het Kastanjebos in Veltem-Beisem. Op een weide naast het bos huppelen ongeveer 200 Kramsvogels dus iliacus) Spreeuwen
en enkele Merels
(Sturnus vulgaris)
te scharrelen,
Vanop
een gemengde
(Turdus pilar] s),
( Turdus
mer'Ula). Ook enkele
trachten. hun kostje
een uitkijkpost langs dP.
het tafereel door een Buizerd
groep van
Koperwieken ('l'nr bij
elkaar
bosrand wordt
(Euteo buteo) rustig /';adege
slagen. Plots "verstijven"alle Kramsvogels,Koperwielren, Merels Spreeuwen. Waar enkele seconden
ervoor· àe
en
hele benc�e nog
d ruk door elkaar hup1lelde, is geen enlcele beweging meer op te merken.
Alle vogels zj_tten doodstil,
lichtjes
"gehurkt",
da snavel wat naar boven gericht. Als ik naar boven kijk, bemerk ik op ongeveer
��00 meter hoogte,
scherp afgetekend tegen de staalblauwe hemel het
silhouet
van een Accipiter species. Een nader onderzoek met de verrekijker toont
de prooi.vogel,
van het formc,at ·van een buizerd en met licht gekleurde zijde,
die rondzweeft en de krj_ngetjes
met enkele snelle kere
af
en
vleugelslagen.De afgeronde
eindband blijft
tijdens het zweven
afwisselt
staart met
uon
gesloten.
Ik determineerde de prooivogel als een Havik tilis).
tee
onder
( A.ccipi t e r
gen
Nadat de ze uit het ge zicht verdwenen was, hervatte
de hele bende Kramsvogels,
Koperviieken, kerels en Spreeuwen
terug hun activiteiten. Marc De Coster Mastellestraat
54
3008 Veltem-Beisem
" 't LEVEN IS NE STRIJD
!! "
(alias
"FEATHERED DALLAS")
In een hoekje van het Arenbergpark wordt een Dfjlemeander afgeboord door een aantal oude platanen.
Bij één van deze bomen is ooit
van een zware horizontale tak een zijtak afgescheurd en ingerot, zodat nu een vrij diep horizontaal hol bestaat ; en daar is nogal wat om te doen.
1 n vo 11 e winter werd meermaals 's ochtends of 's a''onds een Holenduif bij het hol gezien, zodat deze vermoedelijk als de rechtmatige wintereigenaar kan gelden.
Onmiddellijk na de vorst (vanaf einde februari
nam een paartje Holenduiven bezit van het hol, begon te baltsen en voerde wat nestmateriaal aan.
Omstreeks dezelfde tijd keerden de Kauwen naar hun
traditionele kolonie in het park terug.
Een paartje Kauwen legde resoluut
beslag op het hol en begon vlijtig met de nestbouw, zonder zich te bekommer en om
de duiven.
Telkens de Kauwen - hun nestgedragstraditie getrouw - samen wegvlogen om een nieuw takje te zoeken, maakten de Holenduiven van de afwe Dit
zigheid gebruik om wat grof kauwen-materiaal uit het hol te sleuren.
ging slechts 'n tijdje vrij neutraal naast elkaar door, want al spoedig kwa' m het tot harde konfrontaties, vooral wanneer de duiven niet tijdig uit het h ol .
.
waren na hun beheerswerken.
Wie echter denkt dat de kloek gebouwde en dito gesnavelde Kauwen een lolletje hebben aan de zachtmoedig uitziende duiven, die heeft h et flink mis.
De Kauwen werken inderdaad met flinke snavelhouwen, die echter
meestal promt door de duiven beantwoord worden met een bliksemsnelle mokers lag van de vleugel, dit liefst nog plat op de kop van de verbaasde Kauw, die zi ch door haar dreighouding juist prachtig aanbood voor een fikse mep.
Het esk a
lerende geweld blijft nu reeds meer dan twee weken zowat gelijk opgaan.
De
duiven blijken over wat meer brute "sla�vaardigheid te bezitten, maar de Ka zijn wat listiger en handiger.
Bovendien werd reeds opgemerkt dat de
Kauw
in het heetst van de strijd kunnen rekenen op een snaveltje hulp van naburi ge kauwenpaartjes !
Soms wordt het echt spannend of zelfs eerder zielig .
Op e en
gegeven moment duikt het paartje Kauwen met een tak het hol binnen, de beide duiven nog binnen zijn.
Alhoewel zowel de ingang als de rest
het hol maar nauwelijks doorgang biedt aan één dergelijke vogel, kwamen na een tijdje, en zichtbaar gehavend, naar buiten : een Kauw, een Holenduif,
�1anneer
van
een Kauw, een tak en een Holenduif, waarop het gevecht in regel buiten werd voortgezet.
Eens werd opgemerkt hoe de Kauwen - na het aanbrengen van een
tak - bij een daaropvolgende paringspoging werden van elkaar gemept door éên van de Holenduiven
Op een ander ogenblik waagde een nieuwsgierig Boomkruipertje zich tn het hol op een moment dat ook een Kauw bi noen �1as.
Toen minuten
later de Kauw als eerste weer naar buiten kwam leek er mij weinig twijfel over te bestaan dat de Boomkruiper door de Kauw in dank als werd aangewend.
nestmateriaal
Eventjes later echter kwam de pientere kru·iper met een knots
van een tak uit het hol gesleurd .
De ballast was echter te groot, zodat hij
spoedig van verdere bouwplannen moest afzien. Afgelopen dinsdag-ochtend viel er een onschuldig slachtoffer. Een Spreeuw, die recent een ander hol wat verder in dezelfde tak veroverde op een Boomklever, zat nu met uitgebreid vertoon
voor zijn broedhol te zingen.
fen reeds moegetergde Holenduif kwam uit het grote hol, stapte resoluut op de Spreeuw toe en vooraleer deze, verbaasd toekijkend,
enige
verdere reaktie kon
vertonen, werd hij door een mokerslag van de duif geveld en viel knock-out zowat tien meter omlaag tot in het Dijleslib, waar een fouragerend Waterhoentje verrast op de vlucht sloeg voor dit vreemde projektiel.
Het duurde zeker een
minuut vooraleer de Spreeuw opnieuw bewoog, zich loswerkte uit het slik en het groffe plataanstrooisel verdween. een Spreeuw (dezelfde
?}
Pas twee dagen later werd
er
in
opnieuw
bij het hol gezien.
Wie uiteindelijk het grote hol
(als
eerste) zal bewonen is
nog onduidelijk ; mogelijks zal de Holenduif net als in '82 toch weer gedwongen worden een eerste broedsel te riskeren op een open nest in een donker deel van een naburige Taxus, waar haar broedsel dan misschien weer ten gepasten tijde door Kauwen kan geroofd worden zoals vorig jaar !
Terloops weze opgemerkt
dat de laatste dagen een paar keer een Eekhorentje met belangstelling langs het hol passeerde en, eerlijk gezecht, wanneer deze zich mee in het strijdge woel zou werpen lijkt me dit wel de beste kanshebber.
Marc
(Carne and see next month}.
Herremans
WEER EEN RARE GAST IN TIENEN
Alhoewel onder dergelijke hoofding natuurlijk de ganse geschiedenis van het Tiense vogeltjeskijken (inklusief de waarnemers) samengevat zou kunnen worden, is er toch echt weer een nieuwtje uit di e hoek gekomen, ... en op welke wijze !
Op 9 februari '83 stapt een inboorling het natuur-infocen te Tienen binnen en meldt de vondst van een zieke vogel op de haag va een voortuintje in de stad.
Uit de sumiere beschrijving kan David o
maken dat het vermoedelijk een meeuw betreft.
Vooraleer hij tijd ka
maken om het beestje te gaan opzoeken, komt de melder terug met
ind , een(inmiddels gestorvenimeeuw : veel werk is er niet nodig o� het cks;em-
plaar te identificeren als een adulte DRIETEENMEEUW ( Rissa tridactyla1_)
.
De kraaknette toestand van vleugelpennen, staart, poten en snavel bli jkt elke mogelijke herkomst uit tijdelijke gevangenschap volledig uit te sl u"iten. Het dier vertoont een perfekt adult winterkleed : donker� irij mantel en koptelefoon (+ wat kruinwolkjes), witte staart, nek en ondE �rzi Het karakteristiek gelijkbenig zwart driehoekje op de vleugelpunt wo1 ·dt vooral gevormd door een grote zwarte top aan de 1°, 2° en 3° buitens1 te grote handpen. gans zwart.
hdp
Verder is de bovenzijde van de buitenvlag van de 1° De 4° hdp heeft een zwart topje met een �1itte terminal1 �
en de 5° pen heeft twee subterminale zwarte vlekjes.
pu
Zoals het hooi rt
waren snavel en poten respektievelijk geelgroen en zwart ; het aller! bin hoekje van de snavel was rood.
De vogel was mager (270 g) en zijn
krioelde van de Malophagus-luizen (minstens twee vormen). genoteerd :
vleugel:
gat): 18
koplengte: 87 mm.
mm,
315
mm,
staart: 119 mm, Loopbeen: 32
Het specimen werd bewaard.
Verder mm,
W•
l ic
erd
Snave l
(n
Het zou het vierde bewijsst uk
v
deze soort voor de provincie Brabant zijn (het laatste dateert van 1
952)
Van de klassieke "zware stormen" die de ver binnenlandse aanwezighei
d
zo'n typische zeevogel normaal zouden moeten verklaren, was er nu ge
en
direkte aanwijzing.
Marc
Herremans,
David Vandeput .
va
J.t
Kom van dat dak af
Zaterdag 25 maart ll.
•••
werd op het dak van de borstelfabriek
aan de Mechelsesteenweg te Herent een interessante gast gevangen
een Jan-van-Gent.
Het ging bier om een prachtig volwassen dier dat om één of andere reden - waarschijnlijk de stormwinden gedurende de voorafgaande dagen - zijn oriäntatie was kwijtgeraakt. Bij nader toezien bleek dat één oog niet meer op bewegingen reageerde;
de pupil stond gans open.
Zoals je weet,
Jan-van-Genten vanop grote hoogte (soms tot 40 spectaculair in zee om hun voedsel (vis)
m)
a.uiken
erg
te bemachtigen.
Hiertoe zijn de ogen zo ingeplant dat een Jan-van-Gent zowel naar voor als schuin naar onder een binoculair ziéht beeft zodanig dat hij nauueurig de afata.nd tot kan schatten.
een
prooi
Indien één oog niet meer optimaal functioneert,
is het natuurlijk wel een vraag hoe deze vogel zijn portie via nog kon bijeenscharrelen. Een natuurgida uit Herent zorgde ervoor dat hol terechtkwam. indruk;
hij
in het Vci:;Ge&l:·
De vogel maakt er een allesbehalve
hij ia integendeel zeer krachtig,
hem ook al niet en hij ia opvallend tam.
slappe
eetlust ontbreekt Dit wil in het geheel
niet zeggen dat het een "ontsnapte" vogel ia want ook op de broedplaatsen zijn Jan-van-Genten zeer makke vogels. Na herstel wordt hij natuurlijk weer aan de kust vrijgelaten.
(NYJ, AUB,
HEM;
ingestuurd door
Bart Augustijns)
0
WEETJES!!
((
»
- van 11 tot 29 mei gaat er een natuurachtiendaagse door in Hageland en Brabants Haspengouw. In samenwerking met de BNVR zal Natuur en Landschap voor de organisatie ervan instaan. Het wordt een afwisselend en geografisch verspreid programma rond 1. water in de natuur 2. lineaire landschapselementen. op 14 mei zal onze volksdansfuif doorgaan in zaal 'Het Bad
1
te Kessel-Lo.
Hou dus alvast deze datum vrij en maak al maar enkele vriend(in)nen of kennissen warmt De kaarten zullen begin mei verdeeld worden!
+
de dubbele kalender zit er niet voor niets! Als je iemand kent die geinteresseerd is,
kan je
hem of haar jouw dubbele kalender geven. - van 16-31 augustus gaan we op kamp in de Hoge Venen. Het dorpje,
Sourbrodt,
ligt tussen Eupen en Malmédy.
Doch meer daarover in de volgende vallei! Het kampgcld zal
3500 fr.
bedragen. Misschien lijkt
dit je veel wat we best aannemen doch moest er overschot zijn (wat we Hatuurlijk hopen)
wordt dat
natuurlijk terugbetaald. - Hoe wordt je lid van onze vereniging? Niet moeilijk hoort De administratieve zetel: Centrale De Wielewaal Graatakker 11 2300 lidgeld:
Turnhout
(tel. 014/41.22.52.)
Wiclewaaljongeren (tot �5
jaar)
Wielewaal te storten op
PCU
200fr/ bijlid 60f�r 400fr/ biJlid 501:r
000-0319785-73
De Wielewaal-Turnhout
Voor de eventueel geïnteresseerden; op 20
april om 20.00h
gaat er
bij
Elkerlyck Blijde 3000
een vergadering Op deze van
de
door voor
bijeenkomst
de
over
betoging van 14
zullen achtergronden,
betoging toegelicht
worden
Inkomststraat 115
Leuven
worden.
Er
mei.
doelstellingen
zal
ook
de te volgen strategie bij het
gepraat
actievoeren
tegen kerncentrales. Bovenstaand adres de VAKS
fungeert
(Verenigde
ook als
actiegroepen
Je kan er ook nog terecht voor posters,
badges,
Let
deze
wel!
door
activiteit
WJ/WA-Leuven.
PEHSOONLIJKE - Vanaf 16 nl.
stickers
•
april
zal
milieukrant
wordt
DEELNAME
niet mee
BLIJFT
een speciale beschikbaar
bevat
eerste VAKS-krant
grondinformatie Deze in
totaal
Voor onze 25fr.
een
20
blz.
elke
wandeling of
kan dan
fos
boel
achter
ex.
contact
A3-formaat.
besteld en
per
ex.
bijeenkomst
op met Marc
De
wordt te
Coster,
of Suzanne Neli.ssen.
doedelzak of
over
exemplaar van
op recyclagepapier,
gevraagd. Op
minstens
artikels een
tellen,zwart/wit op 40
Blockx
'Wablief'
energieproblemen.
zijn
ten,kaduk moet
en
een hele
zal verschijnen
verkrijgen of neem
- Knappe
EEN STHIKT
zijn.
hele reeks
afdeling
Jlerwig
georganiseerd
DAN OOK
editie van
met hierin
over
milieukrant
het
Leuven.
•
faten, zure regen,kroonkurkenactie de
in
bijkomend materiaal:
AANGELEGENHEID!
de milieukrant
Deze
•
contactadres voor
kernstop)
zoekt
kapot is 60
cm.
desbetreffend
bijhorend koffertje ook
prima).
bedragen. koppel(
De
(oud,versle
grootste
Op kampen
en
koffertje en
diagonaal
dergelijke
muziekinstru
ment bewonderd of verguisd worden. Indien
je kan verhelpen
folk-instrument, met
aan
Spaarzaamheidsstraat
tel.
Wilsele 016/
eenzame nachten van dit
aarzel dan niet en neem contact op
Dirk Costrop
3010
de
226039
41
-
dialoog werkgroep technologie werkt voor een
sociaal
en ecologisch verantwoorde
Technologie
wil
schakel
van
en
groepen mensen
als
in een
helpen zoeken
en kritische houding tegenover structuur en
naar zinvolle
Vormingswerk • -
•
beweging
een zelfstandige
de technologische
alternatieven
via1
•
zachte technologie, basiscursus
- Herkweek zachte
en
( 15/8-19/8)
discussies
Technische
weeck-ends:
zonneenergie, - Aangepaste i.s.m.
Techniek en Mens-en milieuvriendel:ijk
4 dagen practisch projectwerk, seminaries
Ondernemen,
-
brede
naar
biogas,
Techniek-week
ATOL
voor
Sociaal
-
Energiebeleid:
en ecologisch verantwoord
-
Energie e� wonen
-
Technologie in het
•
de
v.s.o.:
Belgi�
gemeente
voor
wonen,energie,voedi11g •
leerkrachten •
•
•
Voor gebruik op -
energieverbruik
Energiescenario voor Energie in
Te huur •
vaardigheden.
ontwikkelingswerkers,
(24-30/7)
-
thema's:
(23-211/4),
windenergie
papierrecyclering,
Diareeksen:
school, in
jeugdhuis, op
beurzen •
•
•
:
Eindeloze energie, Kernenergie
Gezonde en rechtvaardige voeding -
Tentoonstelling
-
Demonstratiemodellen:
"leefbaar
biogasiustallatie • De Koevoet •
•
•
is
anders"
windmolen,
(112 panelen)
zonneboiler,
•
•
Tijdschrift voor
sociaal
en
ecologisch verantwoorde
techniek. Om de Eeu
2 maanden bij je thuis:
tijdschrift
met artikels, reportages, intervieuws,
bouwbeschrijvingen, achtergrond
en
boekbesprekingen,
signalement over
praktijk van zachte technologie,
kleinschalig ondernemen, energiebesparing en hernieuwbar• energie, energiebeleid, kringloop, wonen, landbouw •
Een abonnement loopt over 5 afleveringen, themanummer.
waarvan
1
•
•
dubbel
Indien je belang stelt in deze materie kan je
200 Fr. storten op rek.nr. 001-06()5768-63 van Di aloog werkgroep technologie, tel. 016/2326/1()
Blijde inkon�tstraat
1nn
3000
Leuven
111·: IJELGISCHE NATUUR- EN VOGELRESERVATEN VZW
1\1
o
weJ
je deze vereniging nog niet zou kennen dan wordt h&t de hoogste tijd.
En als je zou beweren om zel f iets te·
willen doen voor het natuurbehoud in dit land
en je
zou
nog geen lid zijn van de BNVR wordt het tijd dat het
schaam
rood je haarwortels bereikt zodat je kop meer op een tomaat begint te lijken dan op het aangezicht van
"groene jongen
een
(of meisje)". Even ernstig:
de Belgische Natuur- en Vogelreservaten is een
verenigine zonder winstoogmerk die zich sinds
I95I inzet voor
het natuurbehoud in ons l and.
In eerste instantie door waardevolle nat uur ge b i. ed en doo1· koop en/of huur als reservaat te beheren.Tegeli;ikertijd de BNVR ook het beleid op het gebiecl van het betnvloeden door interpel laties,
Ran
tracht
n a tuurbehoud te
nota's en studiedagen.
BNVR wil ook meewerken aan natuureducatie van het brede publiek door wandelingen in de reservaten
te organiseren en door een
breed gamma publ icaties in zijn "Groene \Vinkel" beschikbaar te
stellen.Sinds enkel e jaren wordt
er ook telkens een "Cursus
Natuurbeheer" ingericht. Momenteel telt de
RNVR ruim I3.000 l eden en ·beheer';
o nge ve er
3000 ha· natuurreservaten.Dat is e chter nog veel te weinig
(als
je bijvoorbeeld een vergelijking maakt met de H e n er l an d se Ver
eniging tot behoud van Natuurmonumenten,
d ie ruim 260.000 l eden
heeft en meer dan 30.000 ha natuurgebieden als reservaut
Als je dus zelf een steentje bij wil dragen
u;rn
beheert.)
hGt nat uu rb ehou d
in dit land en a ls je de stern van. allen die bekonuuerd zijn
om al wat leeft en bloeit sterker wil laten klinJcen,
wordt dan ook
lid van de BNVR!. Dat gebeurt door het storten van je bijdrage 011 relcenin gnwnm e r
000-0083431-II van de Belgische Natuur- en Vogelreservaten vzw, Vautür str aat 29,
I040 Brussel.(· Tel.:02/648"]7.46)
Die bijdrage bedraagt:
voor jeugdleden
e
Als lid van de BNVR wordt
je
j.):
200 fr
gewone leden
:
350 fr
steunende leden
: 700 fr
beschermende leden
:2000 fr
(-
2J
op de hoogte gehouden van alle
njeuws in verband met natuurbehoud en -beheer via het twee1n1 an d el i
,j k s
informatieblad
" N atuur reservaten " .
WAARNEMINGEN
0
Wegens een tekort aan recente waarnemingen zitten in het volgende overzicht nogal wat "nakomertjes":
VOGELS Krooneend
(Netta rufina)
(BLH)
J krooneend - waarvan reeds sprake in het voorgaande nr.
Het
werd het laatst in het Leopoldspark opgemerkt op 30-1-'83. (Bucephala clangula) ��uiker SAR:
2 �op 16-1-'83, vligen echter op en verdwijnen in noorde
lijke richting. Smient
(W. Claes)
(Anas penelope)
Zoals elk jaar ook dit jaar weer smienten op voorjaarstrek i� de Dijlevallei:
o.a. 2 9 en 10' te OHZ op ·20-3.
(BLH)
(Anser gansanser)
Grauwe
24-10-'82: ongeveer 93 .ex. naar zuidwest te Oud-Heverlee (HE�1) Il
:
17.40:
ongeveer 35 ex. naar zuid te Leefdaal (P.Tf iel (REM)
Aalscholver (Phalacrocorax carbo) 6-10-182:
5 ex overtrekkend te Oud-heverlee naar zuidwest 24-10-'8(!: "
Kleine bonte Op 20 jan.
8.07:
80-tal ex. "
9.00: 15 ex.
ll.
"
"
konden we reeds 2 ex. zien baltsen in het LP;
J minutenlang op uitgedroogde
stengels van moerasspirea! Tureluur
"
"
"
(Dendrocopos specht minor)
even daarna foerageerde een
SAR:
"
"
(BLB� Suzy)
(Tringa totanus)
20-3-'83:
nadat een troep Waalse collega 's me attent
gemaakt had op een tureluur, 10 ex.
kwam er nog een groep van
aanvliegen, die eveneens neerstreek tussen de
kieviten.
(BLH)
lco columbarius)
( 1"
1 Snaar ZW te Oud-Heverlee (HEri) 1 S te Winksele (J. W"llekens) :Blauwe kiekendief
(Circus cyaneus)
18-12-082: 1 �/juv. langs bosrand te Bierbeek 30-1-'83:
1
9/juv.
liggend terrein te Korbeek-.Lo
17-2-183:
·t �of juv.
(langs
(Tyto alba)
8-1-'B3:
een kerkuil om 20.10 te Kessel-Lo
(13-2
E5)
(.l\lll3, NYJ)
langs bosrand te Bierbeek (idem)
Kerkuil
Begin februari
(f1UB, NY�f)
een kwHrtier.· lung j<ir;end over een brnuk
(Trolieberg)
als ik me niet vergis)
(/\UB)
zag Luc Devjaene een
kerkuil overdag rondvliegen te Holsbeek; d a arn a verdween de uil in een schuur via een "uilegat".
door Dik
l lagar de Verschrikkeiijke
Browne
WAT VOOA ·vis IS l>IT
?
i i
1 1 !
•
Havik
(Accipiter gentilis)
Via de Sarkast stromen nogal wat havikwaar·nemingen
b:i.1rnen;
inmiddels zijn er ook al heel wat observaties ten Noorden
van
Leuven.
24-12-' 82: een il havik komt plotselin� aanp;estovfrn uit het bos (Heiberg, Kessel-Lo),
steekt de straat over en valt
even verder een nietsvermoedend merelmannet,je Deze zit in een bremstruik,
de
struik duurt meer dan een halve minuut. nog meer verrasb dan ikzelf, onderspit.
aan.
achtervnl�ing in de De merel,
delft tenslotte het
De havik bengelt ondersteb<)Ven
twijg met in de linkerpoot de prooi;
onn
e�n
hierdoor h eeft Als'dit gelukt
hij
moeilijkheden om weer op te vliee;en.
is,
vliegt hij in een tuin en gaat op bet gazon zitten.
Hij schermt daar de prooi af voor eventuele belagers
(ïk in dit geval) door vleugels en staart uit te spreiden
•
ov
de prooi. Het kenmerkende oranjerode oog (althans voor oud, er vogels) ia nu goed zichtbaar. Dan vliegt hij op om een ple: k te zoeken waar hij niet tijdens zijn diner op de klauwen wordt ge�eken. Alles speelde zich af op ee?l' afstand van 5
tot
15 m! ( rf: gedetermineerd o.a. op grootte en oogkleur)
UB)
(A
'15-1-' 83: '1 juv. havik te Oud-Heverlee tijdens de waterwil d-
telling (NYJ, AUB, M. De Coater) 28-2-'83: een Accipiter species vliegt boven een opgeschri kt
troepje houtduiven; lijkt te groot voor een sper
wer
ia wat te ver om hem als havik te determineren. Kleine zwaan
(Cygnus bewickii)
23-12-'82: 2 ex. op de bevroren vijver te OHN
Wilde zwaan
(Cygnus cygnus)
(P. Brosene
(BAS-)
2 te SAR op 6-2; een tweede sarkastenaar beweert echter da
het hier om kleine !wanen gaat.
ZOOGDIEHEN
Bunzing (Mustela putorius) Verkeersslachtoffers: 1 Erps-Kwerps 1
22-7-'82
Veltem-Beisem 25-7-'82
1 in de buurt van Zaventem 8-9-182 1
Vaalbeek 29-9-'82
1 Herent 31-7-'82 1 Holsbeek 16-10-182
(OSS) Ree (Capreolus capreolus) 16-2-'83: 7 ex. waaronder min. 2
nog 2 geiten. -
r
(AUB)
--- - ----
--
te Bierbeek. Even verde
-- ------ ---
---
-
-
--
Q��E�!!��-�f!Q��!�S��1 Herremans Marc, OSS Ostyn Stephan, AUB Augusti Bart, B:LH " Blockx Herwig, NYJ " Nyaten Johan, BAS "' Ban Stefaan;
HEM
"
=
=
LP Leopoldspark, OHZ Oud-Heverlee - Zuid, OHN Heverlee - Noord, SAR " Sint-Agatha-Rode. =
=
=
Oud
jne
de
40
KALENDER Voor vervl1111L1tl11ii;•n met privé-wagens buit;m dEl rl'lgio dienen
e
et.- lnemero een deelname in de onkosten te voorzien. Lentewandeling in het Er11ulbos o.1.-v. Mich Dumalin
8.30
:
Station Leuven
verplaatsing met de fiets,
e i n de
tegen
de middag.
·ZO
24-4 8,/13
�+ WA
Viotocht (in de Springputten (Meerdaalwoud)) o.l.v..
Herwig Blockx
8.30
S tatio n l1auven
1
Verplaatsing met de fiets of auto, laarzen,
mo�eliJk
zo
een schepnet en een bokaal
me ebrenge n . Niet alleen amfibieën maar cok waterkevers,
ea
zullen de nodige aandacht krijgen, Einde tegen de middag
za
Z8.
16-4
"�ieltje"
en/of "Bestuursberi.chi:;'ln"
30-4
Op nationaal vlak worden de "sponsor wandelingen ingericht; OU?..fl afde]ing richt hieromtrent echter geen activiteiten il!,
WA
zo
zie
Fusiecongree BJN/WJ te Bruasel
WJ
1-5 83/14 :
Houtsnippentocht in Meerdaalwoud:
19.45: 20.15:
Leuv6n Station Theresiakapel,
N a am se stw g, Meerda1üwoud
Verplaatsing met privé-wagens of voo� de liefhebbers: !iets. Einde rond middernacht
vrij
6-5 83/15:
Opun vergadering (WJ-lokaal
Z.ll
7-5 83/ 16
:
: w.T-lok1.>.e.J
Vaartst:i.•aat
Vroegochtendwandeling
05.30 06.00
Verplaatsing met 4e fiets,
".J
t
WA
middag;
nm ·1';!. 30
51, 3000 J.euven) Statio n Leuven "
Oud-Heverlee
einde .on1i d;;i
o.l.v. Herw ig 'J3lockx ·n de Dijleve.llei
za
8.?/17
·14--5 lîJJ
+
WJ-Volksdansfuif in zaal
't Bad te Kessel-Lo;
linnvang van deze swingende avond om 20.00
WA
's avonds; zo 15-5 83/18
iedereen (ook WA-ers) daarheen.
Daguitetap naar Limburg met privé-wagena Staan op het programma: namiddag:
voormiddagi
De
Maten (Ge
speciale tocht voor ortolanen.
Leiding door gidsen ter plaatse Afspraak::
8.00 Station Leuven;
's avonds terug
voor 18.30.
Ca. 150 frankskens per persoon te voorzien of o;:;o 5-6 83/19 + WJ WA.
l
F aun a en flora in de Gaµme (Lotharingen);
gaat enkal door bij mooi eu stabiel weer. Wie mee wil,
verwittigt vqldoende vooraf de
leider Marc Herremans (016/229372); sterk ge!nteresseerden:
enkel voor
de tocht word� vooral
ingericht voor orchidee'!5n en prooivogels. Verplaatsing met privé-wagens (ca. 500 fr. te voorzie D�snoods ook voor blokkers een uitstekende verk•ükking
(maak wat tijd
\Tij,
het zn.1 dik de
mosite waard zijn) ao 7-'7 83/20
WJ do '7-·'?
Open vergadering WJ in het loksal (adres: inm
83/2·1
zie hogE
19.00 tot 2·1.00.
A •ron<l-opluchting-wandeling voor alle blokkers en 'niE:i;-blokkars.
WA
+
WJ
2·1.30
Ingang Audij Van Park; Leeuwenpoort; Geldenaakse Baan
21.15
(sorry voor de volgorde) Leuven Station
Fiets of auto
'fer plaatse zal <teze babbelstoe·t; langs de vijvers van de abdij en door de velden (Indusbrieterrein Haasrode) passeren. Einde rond middernacht
9
-
16-? WJ
Werkkamp in de Dijlevallei; meer gedetailleerde e;egovons in volgend nummer.