De Vallei Juni 1977 by Natuurstudiegroep Dijleland

DRIEMAANDELIJKS KONTAKTBLAD

4ï¿½ J}f) Verantw. uitg. M. Herremans Prinses Lydialaan 65, 3030 Heverlee

5 '� jaarL'an,-:i; 77 /3 2

5 j ,:�n.i 1977

XL;_.·j�:zxzxxxxxxxx,,:x�cXXXXXXXXXXXX

'I.

V:m.,

eü

Bosch

1.\.

V e meylenlaan

41 3200 Kessel-Lo

Stad Alle bomen moeten weg 1 Alleen een stad Van staal en 1:Jeton Glas en steen. Kan tegen tijd :Cn sto I m :)e s-3&''1'� Schoon en st .rk zijn Ook r.onder :)ome::.-1 gaa'; het best .Maar nergens Vindt nog een vogel :8en ta�� V o o :c z i_ :: n n e s t . . . . .

. . .

Maurits Bilcke

Hallo9 H ier - en v-V) )rdje van- je ni.e1.:1.wbakken voorzitter-. --Mij v VoorstellenhoeÎt-niec mee:r-waat de mce.st-e ke�rnen mij-wel-,-···· e:r:i. diegene che-mij niet kem'len moeten maar -eea-s--een t.-:i-t-8'6apje mee do-en.- Over -uit s-lïapper.i -ge spr0ken ; . Is he-� u eok-al- -op gevallen da-t --er de laat st-e tijd geregeld-ni-em>'e 0-ezickten -bijkomen. Dat verheugt mij en de andere 011.de ratten ten zeerste. Vol . houden zo l In de natu,Jr.valt- nog v-€01 to.b@l.even-.-- · --

-- --

�'lat ik HGg vragen .wo�.-Al,s i-emar.id--G.on l�lein ai�-!;ik.el- . -tj e ir± kr-a.nt of.weekb-lad- vind,!;., ( ZGals bvb. -dat .e::r:- in ·Éi.@-anje ee:'.l helicGpter aati.viel eB-·de-z-e -la-:J.tst;e -moest -landen -ee:n gierwegens averi:j-a n d€-mot0r } wil je 8.a1 z.; vr-icadel.ij�-.zijn ·Mi ssehien ge 3efu:-de- -er- -wel- he c d.aY-t op te - sturen naa:r -;ni j iets·grap:�ü-g of -verbazingwe kend op één va·: je :;;_itstappen? Ook OJ.Jscuren-naa.F-mi-.� of'. naar J'a...n IJul-i@r·. Dan kun.:.'len -we al---· - -lernaal eens-lla-cken. .... ---Zo9·dit was het 9 zor0 nu ma�r dat e _i:-eve:aveel-volk komt overdag als s nachts� dan·lma,1e.ft-we·PJl-eens beter bekijken als zi;Jü moncl openvalt van verbazing over het grote aantal aanwezit;en. Je ·1.rordt met OJe.:i armen -ontvangen. •

. .

-·

- --

Johan· Hier Volgen ·da.:.l. G3nig€: adressen: Voorzitter

�

Johan :Dogaer-t Nieuwstraat 16

'.i?�i7J 0 �,�-��4� 'T:J·-redacteur:

··

Jan i'.folier .. Ka±el van Lotharint;enstra::lt 3000 Leuven T B l g •222608

Voi;elwaarnemingen

J?. S.

Paul Grootaers B-eukenlaan-4o 3030 Heverlee Tel�· 2}7 601

Er zijn-1:'.1Jézelfklevers te

vePkrijgen-b::i:j :Paul Groe·tae·E'e- ---

De 1•�'J -·doet -mee aan de tentoonstelling in de t;;;_tni)ouw school Leuven sarJen met de ·.:;rA • Dez ; gaat door d 25 stc en de 26 ste Juni

van

J-WJ-ffJ '.ï\' J-. J- .:J-WJ-WJ-WJ-1,'VJ-:J J-WJ-W J-WJ-WJ-·;r J-W,J-'7 J-1'' J-ii/ J-W J-··i·! J-W J-·-.-

-2-

WELKOM ;:";J.IJ" DE ·NIEUWKOMERS D

jongerenfamilie. groeide opnieuw. met

enke-le led€n aan;

Dirk Costrop,. Spaarzaamheidsstraat-41,-3ffiIDO Wilsele- Piet-De Becker , OUde Markt 56, 3000 Leuven Suzanne Nelissen, Koning �Ub€lrtlaan 99,. 3200 Kessel-Lo Stefan. B'.IDde, Kornbrig .\.1 bertlaan 105, 3200 Kessel�Lo Moors 9 Montfortcollege, Aarschot se steenweg 39, 3110 5) E. :�1. Hotselaar

1) 2) 3) 4)

Als je een nieuw lid wil werven doe jer-best-a::tn-hem of hg.ar de mogelijk uit te nodigen op e :n van de volgende alitmviteiten; heid tot het inschrijven wordt hem of haar dan daar ter plaatse geboden WENSEIJ

deed hot voorstel om aan één van de vijvertjes van de kliniek te Necrijsse (waar de zomertalingen altijd zitten) een s c hu i lhut of scherm ( met kijkgaten) te bouwen; het is inderdaad zo dat alle s hier altijd op vliegt en oen soort schuilhut zon dus wel gepast zijn. Ook de hut aan de grote vi j ve r te Ncerijsse laat te wensen over on zou vernieuwd kunnen worden (winterbezigheid). Wie hierover ideeifo hoeft (ontwerp) noemt bost eens kontakt wet hoi.1 op (IC. Van Lotharingenstraat 25, Leuven ) . Piet Nulier

Wie foto&raforen wil kan ook eens kontakt opnemen lüet andere fotografen in onze afdeling9 nl. Karel i"uli;)r, Stefaan Hublon, ��are Herrernans, Robert r n Guido Rooselcer (kontal�tporsoon is Stefaan H. De Lignestr. 17, v rle

He ma s en 3030 He e e) . Alle mogelijke waarne ..ïinGen

van de boomklever in iieordaal-Hevcrlecbos of Zoniönbos, met ind i e n mogelijk zorgvuldigo vermelding van do plaats. Of anders oen beschrijvini; van clo plants � boïaen9 struiken, open plok Ook vermelden daturn, ook 1976 en 197 5, wcortypo en 2,antal vogels on oven tuële gedragingen. Ook waarnei.iingen in streek tussen Voer- en Dij levalle j Leuven, Tervuren en beide valleien zelf. Opsturen naar Alex Vrijdaghs, Brusselse steenweg 193, 1�80 Tervuren - Telefoon 02/767 .65.13. .

•

WJ-W J-WJ-W J-V! J-f/ J-'viJ-ff! J-Yi J-WJ-W J-VJ J-WJ-WJ-'., J-'NJ-W J-'P J-WJ-WJ-V!J-WJ-WJ Zàmerkamp

- 3 -

22-28

(

augustus:

Sourbrodt Hoge venen

)

Het is eind e l i j k zover We trekken er in augustus een weekje op uit n a ar onbekende en onverkende re g i onen Zoek qp een kaart maar eens in de beurt van E lsenbo rn , Kalterherberg vlak bi j de duitse gre s aan de rand van de hoge venen, het hertogen wald en onbezoedelde riviertjes de Hur 1 Helle,Warche en Nog net op het nippertje konden we een boerderi j op de kop tikken :Een opgekalefaterde zolder om te slapen ( erg keuken en eetplaats, waskot, een enorme pr a i ri e om •

als

Haegne.

ruim),een

in rond te rennen en voor de rest alles puur natuur.Botanisch vooral gekend-vanwege de speciale ornithologisch voor prooivogels; Het wemelt er van h ag edissen én het zal de volle periode voor bosbessen zijn. Bij onze voorbereiding maakten we een tocht in de baurt van Sourbrodt en we we zijn dan over t u gd dat het er de moeite waard is. ONMIDD:::,LIJK en :-.,'..RZ:8L NEST) Onthoudt het volgebde:

vegetatie,

meer

Schrijf

( v

Periode: Maandag 22 tot Zondag 28 augustus e rtrek) Plaats : Sourbrodt nr 7t wi t te boerderij links van kerk Prijs : 800 Jr verblijf en verzekering) reis niet inbegrepen, zo vlug mogel i j k te statten op P.R. Nr

(

)

ooo-oi23357-49 één augustus

en dit liefst voor Belangrijk bericht

Begin augustus

krijg je dan een speciaal bericht toegezonden met alle mogelijke details en schikkingen �oe er naar toe reizen , vervoer van fiets, wat meenemen? enz Verdere bij zonderheden en informatie kan te weten komen door te bellen naar het nr bij Paul Grootaers. ietR meer wil weten str�ck leze het arti�el in het e tJe, l� 6 7,nr 4 van blz. over de \vjr·'� ie1a� tot 140. Spreek er b2J JOU thuis nu. al eens over want stralcs zijn de vakantieplnnan al gemaakt

(

016/237601

)

133

�v�n_t�s�eg ha.§:kje� Bi� een v erkenningstocht

in het gebied vverdt op een 3-tal uur zo n 30 vogelsoorten w�argenomen. �ns voornaamste zijn aan te stippen: kruisbek9 kramsvogel, buizerd en torenvalk. Ook zijn de vele boompiepers, vuurgoud haantjes en sprinkhaanrietzangers opgevallen

HiGr

dan

nog eens het P.R.

000-0423357-49 Van .I'rnns Grootaers, Met vermelding

Beukenlam 40,

WJ- zomerkamp"

3030

Heverlee

- 4 .lRTIKELS

B.oll.end

Dat

Nest

een ezel k o p p ig kan ziJn weet wellicht iedereen , maar er niet voor moet onderdoen kwam ik deze

dat het winterkoninkje

lente te weten Onze wagen bleef bij het beg in van de paa svakantie drie dagen ter plaatse.Een winterkoninkje I e ck er wat onder te scharre1n tot hij plots verdvveen onder het koetswerk. :Bij nader toezien bleek dat dit mannetje in de korte tijdspanne de kans .had gezien zijn bouwwerk bijna te voltooien. 'russen de uitlaatpijp en de veringen was een rond hoopje blad.errestjes bijeengebracht, •

binnenin afgewerkt met wat mos" IK heb dan dit nest tussen het· sl.ijkerig ijzerwerk van de auto ui tgep eu te rd in de hoop dat onze vr i en d ziJn ver gi s si n g zou inzien en zijn wi.i f je naar een ander n�st zou lokken. De wa,c:q�n werd , na er even mee gereden te hebben , wat verder g e par�ee rd. Het zager naar uit d at onze vriend de p o ging om het transport middel van de mensmet zij·n woonst te verzoenen opgegeven had.

Kort na de rit zag ik echter dat de winterkonink in alle haast bladeren en mos aanbrengen en achter de band naar boven wippen. Rij werkte moedig aan de bouw van een nieuw nest op de oude plaa t s : tussen de uitlaatpijp en de autovering. en zelfs Dit is nog niet het einde : Het weekeinde daatop dagen later hervatte hij telkens opnieuw de afwerking van zijn nes

met een week tussenpauze: Op dit og nb l ik staakt hij zijn Bouwon d e rneming maar verblijft hij' graag in de schaduw van het voertuig Michiel Mulier

Bailits en nestbouw bii de turk se t o rt el

Balts

De partnerkeuze is gewoonlijk reeds voor half-maart volbracht. nond deze datum beginnen ze een territorium af te bakeneneen te paren De balts bestaat uit verschillende bewegingen. Hier volgen de 3 meest voorkomenden: -esn wilde achtervolgin� binnen het territorium dit beslaat in de stsid o n g e ve e r 7 5m -een afwisselend opvli egen en dalen. 1ilanneer de een stiJgt, daalt de ander.Dit houden ze een half uur vol -plechtige en diepe buigingen voor de echtgenoot. Tot half april v alt het vaak voor dat 2 mannetjes voor één wijf je zitten te buigen of op te vliegen. Het wijfje probeert zich dan niet zelden uit deze twist te redden, doch wordlt tot vervelens toe steeds achtèrvolgt door de mannetjes. Eindelijk slaagt ze er dan toch in een keuze· te maken� of verjaagt het ene mannetje het andere. •

)

(

Nestbouw

Het mannetje draagt het nestmateriaal aan. dit bestaat voor :r:amelijk uit takjes en twi j g j es welke het wijfje dan s chik t en in elkaar vlecht. De hele o peratie duurt ongeveer 2 dagen. Ifet nest is een los werkstuk. De binnengrootte schat ik op een 80 à 100 vierkante cm Zeer opvallend is dat de turkse tortel soms de meest onmogelijke plaatsen kiest

voor het nest.

Zelf heb ik eens

het

geval mee-

- 5 ze op een vensterbank p r ob e erd e n te b0uwen. He � .tablet was echter maar een paar cm breed: een vogel kon er nauweliJks op zitten. Ze hebb en het één uur volgehouden tot ze.het sn<:1-pten. Het materiaal viel trouwens altijd naar beneden. O o i t heb ik eens het verhaal gehoord over een koppel dui ven die bovenop een metershoge paal gingen broeden, de ze had een diame ter van ong eve er 7 cm. Normaal e c hter wordt het nest g ebouw d op een hoogte van plus minus 6 meter, in allerhande struiken en bomen, meestal in sp arren oiff dennen. omdat Over de broeidperiode zelf kan ik helaas w e ini g vertellen voleinden. te es observati de gekregen heb k t e i n kans de i Wel kan ik vermelden dat het legsel normaal uit 2 eieren be staat en dat ze tot vijfmaalper jaar aan het bro e d en kunnen slaan. In e ng e l and is ooit een nog bewoond nest gevonden in d e c ember Gebruikte lit e ra tuUT : Grzimek, ITet · leven der di e r en deel 8 gema.J.kt

d�t

•

Robert Hermans

Natuurlijk€? rel3.ties vogels in hun dagelijkse levenswijze volgt , weet dat het dier en zijn omgeving onafscheidekijk zijn. Dit geldt ook voor andere dieren dan de vogels. Deze omgeving b e h el st andere dier soorten, plant�n en dood materiaal. Hier dan een woordje meer over het hoe en waarom. Beschouwen wij, één bepaalde diersoort als ui t8angspunt,in ons geval een vogel, voor ons onderzoek: De boomklever. H.uim beschouwd heeft hij behoefte aan vrij dichte concentraties van dikke grote bomen. Y!e tref f e n hem dan ook bij voorkeur aan in eike- en beukewouden zo al s in het zonien- en het meer d a a lwoud waarbij hi.j l i efst die bestanden uitkiest met een zekere onderb egroe iing. Dit geheel van ·a1 dan niet levende factoren die het meest pret tige leefmilieu voor de boomklever vormen , noemt men een associatie.Deze associatie is geen toevallige verzameling van 18vende wezens. ( 3ij de boomklever treedt geen dode materie als be:invloedend op, buiten lucht en water)Het is een georden geheel waarin de betrokken levende wezens sterk va:i.1 elkaar afhankelijk zijn. Daar de studie van die afhankelijkheid in feite ecologie heet kan een dergelijk associatie beter getypeerd worden d oor de nGam ecosysteem. Elk ecosysteem v e r t o o n t de volgende .+ bouwstenen: De Pysische omgeving Wie

Bodemstoffen, water, lucht temperatuur, lichtsterkte. De boom klever is een vogel van gematigde klimaatseordels; schi j nt open e dus sterkbelichte plaatsen te vermijden, hoevvel d.i t wellicht het gevolg is voor zijn voorkeur voor boomrijke gebieden" De producenten van organische stoffen -

--- ---------------------------------

bekijken maken we ee11 intui tie:f onderscheidt tussen dode stof,zoals stenen,enlevende stof Dit laatste ·is niet alleen de materie van nog l ev e nde wezens maar ook een enorme reeks van stoffen die één gemeenschappelijk kenmerk hebben op scheikundig gebied nl. men kan ze verbranden en tijdens die verbranding �'.ls we materie

•

komt waterdamp vrij en

wordt

er koolstof afgezet ( roet) stoffen j ( Humus is een

Deze stoffen zijn dan de or g anische

- 6 van

o rg an is c he

stoffen afkomstig van levende w e z en s

van

dode

stof zoals zand) zijn de De voornaamste � roducenten van deze organische stoffen l ev end e wezens \De m e n s :p rodu c e e rt echter s i nd s kort ook or-ganish ·

materiaal zo.als pl asti ek)Deze levende wezens liggen

van

het hogere leven omdat ze noodzakelijke

s toff e n

aan de basis maken zo n d er

dewelke onze boomklever niet zou kunnen bestaan. Zij maken van de dode stof n a m e li ,i k organische stof. Wij 1 en met ons alle di e r e n kunnen dit n ie t en zijn dus afhankelijk van onze produc e nt en De pl an t en kurmen dez e krachttoer verwezenlijken om uit wat stenen en een beetje gas zichzelf op te bouwen en zo de basis te vormen van de ganse natuu r waarvan de men s het eersre bewuste schepsel xjqtR i s . Het is b evr e e m de nd om te denken dat onze lichamen een 1 letterlijk d e el van de aarde zijn De wetenschap die de r aa dsels tracht te ontsluieren is de biochemie �en derde bouwsteen

•

zijn de verb ru i k e r s van de �fbrekende factoren Levende

organismen en

o r g ani sch e

stoffen,vooral de planteneters

natuurlijke wetten

die

van

de ingewikkelde

levende materie terug elementaire b ouws t enen maken" Zo is petroleum een ver ddorgedreven afbraak van planten en dieren tot eenvoudige organische stoffen

Alex

Vrijdaghs, Tervuren

De gro t e gele kwikstaart in Leuven ."..lho ewel de dijle fel vero n t r e i n i gd is biedt zij toch een ide'.lal biotoop voor de grote gele. Hij. sto o r t zich trouw e n s evenmin aan de verstedelijking. De di j l e stroomt vlak acht er de tuin zo d a t vvij een geschikte plaats hadden om hem te volgen. Eveneens woond e er één naast liet coll e ge Zijn. l at i j ns e naam Motacilla cenerea afgeleid vm1 motare: bewegen en culus :staart heeft hij zeker niet gestolen . Urenlang kan dit zenuwachtig vogeltje op en neer wippen m et zij,n �rachtig e staart. Maar ook bij kan soms moe worden (wie niet ) en dit gewoonlijk rond het middaguur. Dan p oet s t hij zi.ch gezeten op een warme steen of in een boom en geniet van zijn middagrust. Volwassen e x e mp l a r e n overwinteren ter plaats e zodat ze reeds va1î januari af en toe zingen. Wanneer de jonge vogels b,egin maart terugkeren zingen ze onophoudelij:k van tot uur Eerst volgen nog wat grensgeschillen tuss en vo g e l s maar na e nig e tijd h eeft elk paartje zijn territorium af e b ak en t Half maart k ri j gen de mannetjes een prachtige kin en keel die ze volled i g n aar vo o r pronk e n w ann e e r ze zingen. Verder onderscheiden ze zich va::-1 de wijfjes door witte baardstreep, b l auw e rige rug en feller gekleurd geel op hun buik. D e wijf jes zi j n wat b lek er en hebben een groenachtige rug. Beiden hebben ze een op m e r k e lij k e lange zwarte staart omzoomd met witte staartveren. TerwijJl ze Çl�j mijn W '.larn e mil).g?n zo i,jverig zongen was het de geschikte tiJa. om de verspre 1a.1ng na t e gaan. In 1euven zelf vonden we 5 koppeltj e s. De g r ote moeilijkheid hier in het stad was wel de bereikbaarheid. Elk koppeltje bewoonde ongeveer

}

(

(gewoonlijk)

ongeveer 11 d�e

- 7 Hier en daar nl. schiet er nog een stukje een 800 m DIJLe pikt slib over waar ze regelmatig komen voedsel zoeken. Daar •

hij dan naar insekten of larven en springt soms heel even op

om een voorbijvliegend insect te.v(;3rschalken. De grote gele bouwde zijn nest aan de overkant van de d:tjle .ongeveer een tweetal meter boven het wateroppervlak� Hij is orgaan het water gebonden en bouwt zijn nest altijd in de onmiddelijke omgeving ervan. Een nestgelegenheid vinden is hier heen probleem met al die oude verweerde muren. Zowel het man netje als het wijf je brengen om het kwartier nestmateriaal aan.

Begin .\pril begonnen ze dan te broeden. In de regel duurt dat 12 dagen maar ze verlieten he:; nest om ERJ."'rr:l� Het een eindje verder stroomafwaarts herop te bouwen . H:tlf mei hadden ze ze dan toch 5 jongen grootgebracht. De jongen zijn veell: grijzer en hebben een belachelijk kort stqartje. �ls de ouders boven het nest komen gevlogen met hun typisch golvende vlucht bedelen ze reeds wippend met hun staartje • ."..ls het meevaiht kan de gro t e gele wel 2 tot 3 nesten hebbe.1 per jaar. Eind september beginnen de jongei1 door te trekken terwijl de ouderen,meer gehecht aan hun territorium, het nauwelijks verlaten •

Piet Mulier VERSLAGEll

Hanäeling meerdaalwoud 9 april Aantal de eln e m e r s : lO Piet De Becker

O.l�v.

Ondanks het vroege zomeruur ( 5.30 u) waren we die ochtend vroeg talrijk vertegenwoordigt. l!le zwarte r o o d st aa rt zong de dag in gevolgd door vershillende roodborstjes. Ifot was nog stikdonker toen we met veel moeite onze fiets vastzetten. Hierbij werden we plots opgeschrikt door de bosuil die begon te zingen. Een andere antwoordde. We wandelden heel Moll:endiaal rond;; _\.an de rand ervan gekomen zagen we een blauwe kiekendief overvliegen die we even over het veld achtervolgden. Verder konden we flits van een wespendief opvangon9 net genoeg om hem te her kennenOnderweg vonden we nog een drukbezochte slaapplaats van ransuilenwaar we ook het nest van de zwarte mees o n t d ekt en . De tocht bood tenslotte nog een geschikte gelegenheid om de vershillende zangertjes in het geheugen op te frissen. Daarom een extra pluimpje voor de gids. Langs ·de Dijlevallei keerden we in de na�iddag naar huis terug. Piet Mulier Uitstap Demervallei 15 april S � echt s 9 overleefden-en namen deol aande ?ommandotraining die nog wat opgefleurd werd door stundende mirazes. Bij onze (doorweekte)aankomst merkten we zingende geelgors op. Tij;dens de schaft hoorden we kramsvogels . Even na de mid dag doorploeterden we een dichtbegroeid moeraswaar o�a. waterdri eblad groeide. In Half-panische toestand namen we een grote bleke vogel waar, die zich in zijn vlucht liet gade slaan. Met de vereiste 2/3 meerderheid (?) werd hem de naam roerdomp toe,çi;ekend. Wat verde1' hoorden we de blauwbor st. Ook "

,, "

. f

- 8 Konden we op een gegeven moment de roodborsttapuit in de bedampte kijker krij;gen" Na het ontdekken Van een torenvalkennest, trokken we met de ons nog resterende moed ve.rder naar een veenpu t waar zich Kalmees en slangewortel ontwikkelde. Na die natte ervaring s le u rden we ons met d e voorlaatste krachten ( de tocht was naar

22,5

�

naar het station van km lang . _ Diest •. Onderweg merkten we nog een Juveniele zilvermeeuw op. Nog even vermelden dat we ongeveer 67 keer onder, tussen of over en een onder stroom of niet , naar keuze prikkeldtraad moesten was deelnemers de van 30 Liefst twintigtal beken overwonnen. vrouwelij1k Tjif-Tjaf fitis en veldleeuwerik vergezel d e n ons heel de tocht, terwijl de torenvalk regelmatig kwam opdagen. Voorts werden de v ol gen de pl.anten nog ontdekt: Kleine egelskop, pinksterbloem De moeilijkheidsgraad van d e pijlkruid , fonteinkruid tocht woog dus niet op tegen de waarnemingen van vogels en pl an

cartografi�che

berekeningen

(

)

•

ten.

Robert Hermans Blijde Ink.omststraat 3000 Leuven

Betoging en wandeling te .l.rchennes,

130

april

Een +oo tal personen waren aanwezig te .l.rchennes om hun protest uit te spreken tegen de voorgenomen uit brei d i n g van de opleidings school.van de civiele bescherming. Het projet betekent een recht streekse aantasting van de Dijle vallei door de voorziene in richtingen: betonnen oefenterreinen en gebouwen en nieuwe aan te leggen wegen voor snelverkeer van zwaar materiaal.. De oefeningen zijn hi nd e rli j k yoor de omwonenden en zullen de fauna verdrijven en de fl.ora vernietigeno De bi j zonder e rijkdom va..� de streek werd aan de dee lnemers aan de deelnemers getoond: boshyacinth en wilde narcis zijn hier aanwezig terwijl zij in Meerdaal ont b r e k en , daslook, sleutel-bloem gele dovenetel, groot hoefblad,salomonszegel,lelietje van dalen,

muskuskruid, maken er deel uit van de kruidlaag terwijl de struiklaag zeer gevarieerd : rode kornoelje, gelderse roos, aalbes wild e hop, kardinaalsmuts, sleedoorn wilde peer , om maar de bijzondersten te noemen.

Koekoek, zwartkopgra smus, fitis9 tjiftjaf matkop, nachtegaal en steenuil werden genoteerd tijdens de wandeling. Een onitho logische verkenning zou Gen veel langere lijst opleveren. Oude knotwilgen geven het landschap een bijzondere charme. �·.1.11e deelnemers hebben de biologische en landschappelijke waarde van het terrein ingezien. \.Vat ook de bedoeling van deze wandeling was. Verm<üdenswaard is de sug estie door de sprekers geuit om ter gelegenheid van 150 jaar onafhankelijkheid in het land

1980

uit te rusten met minstens één natuurpark per p rovi nc i e . Voor Brabant het Natuurpark Dijleland, dat over de taalgrens heem .. gelegen hiervoor zeker in aanmerking komt. Dank aan de Wielewalers die aan de manifestatie hebben deel genomen9

bijzonder aan

de talrijke

jeugdleden.

Louis

De Smet

KQngr e sui t stap naar

-9he t Bro ek v an Bl aa sv e l d

3 o april

Ond e r de l e i ding van de pl aat s e l i jk e gi d s en w e r d en · e en 20- t al wi e l ewal e r s rondgel e i d in d i t mo e r a s si g g e bi e d . O rni tho l mgi s ch w e rd en we v e rg a s t op v e r s che id en enNa cht e gal en ; tu influi t e r s en zw ar tk o p p en ; d e v e r shi l l end e vi j v e r s w a r e n o v e rb e z e t m e t fu t en , z o w el n e s t e n al s j ong en ( so m s o p d e rug van d e oud j e s ) ..li.o.n c o n . dro.{;S i G · s tuk hoorden w c é én c .uko l e b l-n.uw'tto r s t ; i n d e s cha duwr i j ke e l z c nbo s j e s ware n de t o r t e l en gekraagde ro ods t aart t hu i s . He l e ma a l op he t e inde van de dag werden w0 be keken do o r e nke l e s lap e r i ge j onge r an s u i l e n 9 d i t van o p hun ne s t in e e n p opul i e r . Wc hebben o ok h e e l wat p l ant e ne t c r swe rk ve rr i cht ( e r ko m e n h i e r 480 s o o r t en vo o r ! ) � op de v i j ve r s en l an gs s l o t en wat e rv i o l i e r , p i j l kru i d en ge l e p l o mp ( h i e rvan werd on s o en wort e l s t ok ge t o ond : z e ke r zo d i k a l s e o n s t e v i ge arm e n ande rha lve me t e r l an g ) . Ve rder n o g : ka l e j onke r , dagko ek:oek s b l o e m , z e v e n b l a d , gr o o t b l o e m i ge muur e n in ' n we i h e t kn ikkend t andz aad . E e n zwamft1enke n s t e r t o onde o n s n o g s l i j mzwawmen ( vi e z e k l eve r i ge br i j ) en e e n p n:Ct i j t j c ka l e inkt zw am m e n . Een go e d ge vu l de dag . P au l Gr .

r.Ie t z ' n t ienen s t onden wc o m 2 .45 uur op de afsp raak . Haar van e e n g i ds o f l e ider vi e l n i e t s t e b e s p e ur e n . N a o e n ha l fuur t j e wa cht en ve r t r o kken w c dan maar zonder s l e ut e l van h e t r e s e rvaat . Dir e c t al vie l o n s o o g op e o n bo l ne s t j e , e e n w i n t e r k o n i nk j e . :S on mo o ie woning r.1e t vo c ih b l ade ren . E nke l e s t app e n verder w e r d e r e e n s p e c ht e n e s t gro t e b o n t e b ew o ont do o r e en spre uw . Terwi j l de t o e gangs p o o r t go e d ge s l o t e n b l e ek t o z i j n h o or d e n we n o g e e n vuur goudhaant j e . E e n w e e rb a r s t i g e ko e ko e k w e r d geh o o rd o n de r he t de t e rm ineren van enke l e p l ant j e s z o a l s h o n d s dr af , gevl ekt e arondsko lk in b l o e i , z e n e gr oe n , b e r c k l auw en k o c k o e ks b l o er.1 . E en gra s Dus z ong e e n e in d j e vo rder t e rw i j l e nke l e rne z e n do o r d e b o m e n bui t e l den e n w i j o n s afvr o e ge n o f ive do or o e n p r ive t e rr e in z oud e n gaan n i e t ge daan . In t e rugkeren ont dekt e n wc n o G h e t bro z e n e s t j e van e e n zwartkop . l.ic t enke l e o r c h i d e e ë n z o a l s ge vl o kt e en keve r o r ch i s , e e n p lukj e e r e p r i j s en n o g wa t b r o l be s l o t e n wc onze wande l ing .

(

)

J ohan Bo gae r t

D e vr o e gkomers werden al d irekt ve r ra s t me t e e n rans u i l o p e on t r e i np aa l . Op do t r e i n naar P é cr o t dacht de t r e inwa c h t e r dat we re e ds in Brusse l-Zuid war e n me t al he t vo lk . To e n P o l de gro e p zag mo e s t h i j t i e n ke e r s l ikken en was dnn n o g n i e t b e ko m e n van h ..: t gro t e aant a l aanwo z ige n n i s . nac h t s " ! We ve r t r o kke n naar S in t -Aga tha-Ro d e ( o n dc rwe G e o n s p r inkhaanr i e t z ange r ) waar e o n k ikkc rko o r ons lu i d u i t s c h o l d en e nke l e me c r�:o e t e n on s verbaas d b e l u i s t e r de n ( de k o e k o e k zo ng op de band ) . Zen s t evige 1.1ar ch bracht o n s b i j h e t r i e t ve l d van Ne e r i j s e -kl i n i e �;: wanr e e n r i e t z ange r in de ve r t e z i j n kunnen ui t z ong . Onderwe g naar Ne e r i j s e op con g l i bb e r i g smal w e ge l t j e in oen d i cht denne nbo s vl o o g tus sen do ve r s chr ikt e du ive n c o n o e ve r l op e r lu i d r o epend rond . Op de v i j ve r z e l f zat e r n ie t s ande r s dan o e n p aar j o n ge n o n we e r d i e me e rk o e t e n . No g e e n mars ve rvo l gt op e e n r u s t p aus e bracht o n z e j onge rans u i l e n ( ge lu i d ) . En e inde l i j k op h o t e inde z o n g e r dan t o ch dui de l i j k e e n vo ge l t j e , d e bo s r i e t zanger . To ch we l e e n h e l e be l eve n i s z o ' n w a nd e l i n g • s nacht s . J ohan Bo gae r t

10 -

MIL IEUNJ2UWS

�� i den Ook in de

e ie r en

in voge l e i ep�

Du i t s e Bonds repub l i e k s l aa t men de a l armk l o k vo o r de vo ge l s ! van de ii1e e s t e s o ort e n beva t t e n z o nde r één u i t z onde r ing sporen van

p e s t i c iden a l s b i fe nu l e n

ge ch l o r e e rd e ko o lwat e r s t o f fen

( PCB ' s )

. Al s

( z o a l s DDT)

o f gep o ly ch l ore e rde

z i c ht b aar r e sul t aa t van de z e b e s chut t ing war e n de

e ie r s cha l e n van v i j f s o o rt e n ve e l dunn e r gew o r de n , de z e z i j n de s p e rwer , s l e chtva l k , b o s u i l e n ke rk.u i l . Het ve rgànd tus s e n he t m i l i e u van de vo ge l s en de s o o r t van ve r g i f t i g ing was opï11crl::e l i j k . Zo b e va t t e n de e ie r e n i n s t r e ken me t e e n int e n s i e ve l an d bouw ve e l ge ch l o r e e rde ko o lwat e r s t o ffen t e rw i j l d z e u i t indu z t r i e ge b i e den he t indu s t r ie afva l PCB beva t t e n t e r op me rking d i oxine , he t S e ve s ove r g i f , i s e e n PCB . Vo ge l s me t e en bre e d vo e d inc;s s p e c t rum z i j n r.linder aange t a s t dan d e ze m o t e e n bep e rkt s p e c t rum . De vruchtbaarhe i d van de z e e ar e nd , de s p e rwe r , de s l e chtva l k , do bru ine k i e k e n d i e f , de o e h o e o n de dwe rgs t e rn wordt do o r de z e s t o ff e n z o z e e r ve r s t o o r d dat z e go do o i11d z i j n t o ve rdw i j ne n , a l s e r ge e n verande r ing in de hav ik ,

(

)

s i tuat i e komt .

Eso f i s k ,

we e r e en waars chuw i n_g_ !

Ee t i s sp i j t i g ori1 h e t t e Z C Ggcn , maar de iiü l i oube s ch e rfil e r s h e b b e n we e r e e n s ge l i j L gehad . Ove r s ch o t van ge l i j k z e l f . En d i t van d o b o o r t o r e n " Bravo " in de No o r d z e e . De ze " sp u i t e r " v e r m och t ho t o m 4c.,oo t on o l i e p o r da;'.5 in h e t wat e r t e spuien . E n <l. i t a l l e 1Jaal d o o r e o n t e ve n1ij do n mens e l i jke fout . - Om de ve rvui l in g van é én l i t e r o l i e we g t e we rke n wordt a l l o zuur s t o f ve rbru ikt u i t 400 . G CO l i t e r z e ewat e r Wat gaat m e n d o e n a l s e � i e t s z ou gebeuren mo t é én van de mammo e t t anke r s Véln 200 . 000 t o t 500 . GOO t on d i e vanaf 1 9 7 1 in de vaar t gekomen z i j n ? .

•

z i j n op de g o ede w e g g wc h e bb e n a l we gwerpve rpakkinge n , we gw e rpradi o 1 s en we ldra wc gw e r p aut o ' s . He t w a c h t e n i s nu op do we r;we rpmens . Jan Lamb in

- We

OillJI T O L OG l S CHE SE IZOENVERSLJ�GEN

Al l e voge lwaarne m inge n ove r do p e r i o de 1 j u l i t o t 3 1 de c embe r 1 97 6 w o r den verwa cht v6 6r l s ep t e mb e r o p he t orn . s c c r . , Beuke n l aan 4 0 t e 30 30 Heve rl e e . Do h i e r vo o r be s t e mde , invu1 l i j s t o n z i j n o o k daar t e ve rkr i j ge n . De vor ige lce o r s t uur d e n 2 1 j onge r e n hun l i j s t e n o f waarno m inr;en in . Do e z o vo o r t . . . N i euws u i t Zwar t e

2ï{(

on z e s t r e e k s t e rn

Chl i d o n i a s n ige r

s ch e r e n dr i e van de z e

S in t -Agatha-R o dc ' s vi j ve r ,

moeras s t e rn o n vla�;:: l an g s de s chu i l hut van waar s ch i j n l i j k op z o e k naar vo e ds e l , nl .

E e n vo ge l

2 3-5

i n s e kt e n . (RH!.1)

in z o m e r kl e e d op

t o Ne c r i j s s e

( Lange r c do ) ( ALV )

V i s d i e f - S t e rna h i ru..n d o

( v i j ve r )

g b i j m i j n aank o m s t was e r é én ewO iap l aar aan 1 t dr ie zwart e s t e r n e n . Tu s s e n t we e bu i e n , k o m e n e r u i t zui de l i jke r i ch t ing 1 3 v i s d i e f j e s aan i n ge z e l s chap van l�okrne e uwe n . T i e n vi s d i e f j e s vl i e ge n s amen mo t de m e e uwen i n n o o r clo l i j ko r i cl1t inG vcrclo r ; dr i e s l u. i t em z ich aan b i j he t aanwe z i ge exe mp l aar boven de v i j ve r , on me t z ' n v i e r e n b l i j ve n z e ongeve e r 30 m in . t o r p l aat s e j ag e n . Dan k o m e n e r 4 vi s d i e f j e s u i t zu i de l i j ke r i cht ing , e n r.1e t z ' n acht en , s amen mo t de clr ie aanwe z ige zwar t e s t e rnen ve r l at e n z e de v i j ve r r i cht ing n o orue n . Dus in t o t aa l 1 8 v i s d i e f j e s , we lke o p + 45 m in . vo o rb i j t 1'ekk c n ( HRL ) .

St . -.Agatha-Rode

j age n ,

s amen me t

( oran j e )

- 11 -

Karr e ki e t

Gro t e

A c r o c e ha lus arund ina c eus

was er e e n e J: .

aan

K l e ine p l e v i e r - C haradr ius dub ius de

(Rirn

E 5 . Op

�

dag z ag ik he t

( vo o r m i d<l.ag )

2 0-4

Kl .

PAG

)

Va�af b e g in ap r i l nam ik e e n Kl e ine P l e v i e r waar

bij

De o o gs t r e ep 9 de forse

z ingen te Ne e r i j s s e .

snave l e n he t e n o rm formaat vtar o n o ok opva l l e nd

e e n e i l andj e

200

en l r n o t e r in g van e en 0 O p 2 2-4

Plev .

door de p o t e n z akke n b i j

in de

� Kl .

\ de z e n

Dij l e

P l ev .

Die

af htcr

vo l gdcn mekaar me t o p ge z e t t e bu ikvc ren . In de nam i ddag n o g enke l 1 Ook . nog 1 i j s v o ge l . Op 2 3�4 war e n z.e ve r dw e n e n ho o g wat e r . Op 24-4 opn i e uw : Kl . P l . in ge z e l s chap van è e n o e ve r l op e r d i e do o r h e t 0 a c h t e rvo l gt wo rdt

)

0�

1 O�

Op 2 5-4 2

me t <ilpge z e t t e bu ikve r o n .

)

o eve r l op e rs clo èh ge en K l .

Ki e v i t - Van c l lus vane l lus

(

O�

•

(WDicI)

PleV .

•

Op 8-5 e e n kopp e l e n op 2 2-5 e e n ne s t m e t 4 e i e r e n aan de c ampus t e Heve r l e e ( me t 3 a l arme r e nd e k i e v i t e n ) . Twe e j o nge n van e e n twe e de ne s t we r de n o p 2 1-5 waar ge n o me n . Op 2 6-5 we r d he t n e s t we gge ë gd . No g 1 n i e t-a l arme r e n d koppe l op ho t ve l d . Op 2 8-5 ve r j aagt e o n kopp e l k i e v i t e n een T o r e nvalk van een nabur i g ve l d . Z e a l arme r e n t even s b i j m i j n nade r ing van dat ve l d � waar ik e e n s tukj e van o e n k i e vi t s che lp vi n d (WDH) . Zwar t e r o o d s t aart

j aar

De z e vo ge l . i s d i t

( Pho e n i c urus zeke r n i o t

Waarne minge n i n e n rond Leuve n

: 13

apr i l

z inge n de

t o t aa l e in d me i

( STH) .

zelf

Br o c dcncl in clc s e l-Lo

( no o t

(o .a .

s e cr .

W i e l ewaa l

5-6

plots

r o nd

e inde maart

VDK

)

6 u.

z ingende

in he t

Ód\

Leuvens e .

t o t aa l e inde

éó'

( mms )

l o gt

e o n zw .

��

5 of 6

r o o ds t aart

s am e n

wagon me t

n o rmaal

O r i o lfis

in h e t Ar e nb e r gpark waar o o k h e t 0 p r e s ent was + z ingcndc waa r o n de r n c gc n in do s t ad

ve r s ch i l l e nde

aange haa l de geva l h e b b e n dus

�

s t o o t b l o k van e e n. afge dankt e

1 9/5/7 7 ( P uB

orn .

cfó'

o chrur o

s l e ch t ve r t c gcnwo o r d i Gd

in h � t z e l fde n e s t

e ie re n ;

e iGren ; ge l e gd

)

Ke s -

o r i o lu s

l u i dr o c p e nd o p t r e e d .

we rko l i j khe i d .

in he t

1 s m o r g e n s l a g i k i n z a cht e vo ge l dr o me n ve r z o nke n a l s

eon W i e l ewaa l

)

w o r d wakke r

mijn

daar in

droLlen b l i j ke n

Op k o r t e a f s t an d van m i j n ve n s t e r z i t e e n W i o l owo.a l l u i dke e l s t e z inge n i n o e n a l l e e ns t aande b o om i':l iddcn i n do w i j k .

Vo r d e r n o g e e n W i e l ewaa l b i j Ro t s p o c l

( Heve r l e e )

1 9-5 ,

o ok p r e n t e n van o en r e c . e en r e e ëp r cmt

a an

Rotspool

v i j ve r van S .A . H. .

B o e r e n zwaluw - H irundo rus t i c a T e n we s t e n van he t

s t at i o nne t j e van

o ngewo o n g e drag o b s e rv e r e n b i j

de z e

(WDr.i)

24-5

s o ort �

exe mp l aar in op

2 2-5

3-5 von d ik

14/5/7 7

kon

ik e en vr i j

e e n bo e r e n zwa luw e i n g

z o cl e

8-5

•

Oud-Heve r l e e

b i clvlucht bovon o e n p l an t hangen o m o r ze het niet

( Be r t e m )

23-5 , 2 6 -5 . Te Ro t sp o c l vond ik 2 9-5 we r den er tw e e waar ge n o me n .

in e o n s o o r t

ins e l:t o n a f t e p ikke n . Alho ewe l

l ang vo lh i e l d , ha cl de z e me t h o de t o ch sv. c c e s

Goudhaan t j e - Rcg'ulus r c gulu2_

( RH��) .

up 1 5- 5 kon il;: t o Oud-Hc vo r l o o in de ( r o o ds b e r o e mde ) s p arren t u s s e n de twe e v i j vers 2 eks . l an gdur i g van op z e e r kor t e afs t .::. n cl gaclc s l o.. an . Ze a ch t o rvo l c; do n e lkaar in s n e l l e on b o cht i ec f l ad(o r v l uch t e n t u s s e n de sparrc t akken . T i j dens e nke l e rus t p aus c n kwarae n z e é én vo o r é én op de bu i t c ns t e t nkk:en z it t e n z o da t er ge maldco l i j k enke l e d i a ' s vnn de z e k l o ino maar bl i j l.:baar o n s t uim ige voge l t j e s konden gc iaaakt wo rde n

( STH RHI.i) .

- 12 Ve r d e r n o g l o s s e waarn e m ingen

é én . cf op 2 2-5 ( RHlii 7 S ZN , S TB , PAG ) ; Krn.msvoge l � ( DBR ) ; Bo omva lk : (5 on � 1in he t park van Arcn berg t e Heve r l e e op 30-4 en t e Ne e r i j s � op 2 5-5 , é é n 0 ( P DB , VDK ) ; Zwar t e wouw : p ark van Are nb e r g op 30-4 , één ü ( P DB ) ; Grauwe k i e kendie f 1 0� en � .aan de v i j ve r to Ne e r i j s e o p 2 5-5 ( P DB , VDK ) ; G i e r zwa luw : re e ds e en c ks . op 23-4 te Leuve n ( S TH ) ; Zwar t e spe cht : gat i n beuk o p + 100 m van bo swacht G r s huis in I.'ic e rdaal , 2-5 ( ALV) ; Bont e vl i e 0 nvan er : 1 ëJ' en � t e S t .Ag . Ro de op 25-5 ( PDB ) ; Bo s r ie t z angcr. : Heve r l e e C ampus en omge ving r e e ds 15 z angp o s t e n , s ommige op 5-10 m van e l kaar , 2 2-5 (WDI.1) ; ,Draaih_ili : IIc o r daa l ( He r cul e s dre e f ) t é é n e ks . op 8-5 ( PDB ) ; Grauwe kl auw i e r : o + � t e Ke s s e l-Lo op 1 9-5 op e e n p l aa t s me t do o rn i ge s t ru iken ( P DB , VDK ) ; B l auwb o r s t : z ingend aan de hut t e Smient

t o Oud-H eve r l e e .

t e Ne e r i j s e

S t ; Ag .

( S TH)

op 4-4 ,

R o de op

(2) ,

é én e ks .

2 5-5 ( PDB , VDK) ;

Put t e r

e e n paart j e

OP.

2 9-5

•

Ge}2.r:!:!.i!ft2. �f�or t ,inJ:ie_g

ÎS t e faan

Bande

B o e ke r ) , VDK

WDU ( W i t o

PAG

( Koen

HRL

ZOERPROGRAfü.iA

) , S ZN ( Suz anne Ne l i s s e n ) 9 S TB ) , DBR ( Dirk Bro s e n s ) , P DB ( P ie t De S TH ( S t e faan Hub l au ) , ALV ( A l e x Vr i j daghs ) ,

Gr o o t ae r s

), ( Harry

Vande n B e mp t

De I.ïeu l d e r

P ark-Heve r l e e

( Robert

RHM

( Paul

H e r mans

Le s s e l i e r s ) .

1 6°77 -=

=== = = = = = = = = = = = = =

juni

- Leuven: r·i c h t c n ,

Heverl c c b o s

in he t Pr ovinc iaal

De Vr ienden van

s amen me t

cm r 1c e r daa lwoud 7

e 0 n t e nt o ons t e l l ings s t and op

Ins t i tuut vo o:b Tuin- en Landb ouw ,

ingang

l 1e che l s e ve s t . W i e me e kan of w i l h e l p e n kan t e r e cht b i j

Fr .

jul i

Gro o t ae r s

(WA) ( 2 3 7 60 1 )

o f Jan I lu l i e r

: 2 1 uur , 2 1 . SO uur Lan ge s t raat - WA + W J

Nach t zwa luwenui t s t a12 - s t a t i o n Leuven

We z e maal , . Pat e rno s te r s t raat , L e i d ing

(WJ ) ( 22 2 60 8 ) .

augus tus

Fr . Gro o t ae r s .

Najaar s t r elc in de Afspraak o m

14 . 2 0

hoek

Di j l e va l l c i o . l . v .

uur aan

Paul Gr o o t a c r s .

kant i e n t e Heve rl e e

uur aan h e t s t a t i o n van S in t -J o r i s-We e r t .

Vandaar vo e t t o cht

tot Pécrot

on t e rug .

S p e c i aa l vo o r

pro o ivo ge l s . ll_j; o t

ausus tus

s ep t ember

W-J

Zome rkaLlI?

zie blz .

Vro e go ch t e ndwande l i ng in de akke r s Afsp raak om

uur aan he t

t o Haa s r o de .

s t at i o n t e Leuve n ;

f i e t s e rs

kunnen onm idde l l i j k d o o rr i j de n t o t aan de twe e de a f s praak nl .

7 . 20

( rond

uur o p he t kru i s punt pun t b i j

Trage wande l ing .

Gc l de naaks e s t e c nwc g

afr i t

indus t r i e t e r r e i n ) . )E inde r o n d 1 2 uur .