Hoogtelijn 2 / 2023

Alleenofsamen,

Word Buitenvriend en registreer je als NKBV-lid bij Bever met je NKBV-lidnummer.

•Extra services bij je aankopen

•Exclusief voordeel

•Meer inspiratie, tips en advies

’’Buitenvrienden ontdekken meer. Alleen of samen, dichtbij en verweg.’’

Kijk voor meer informatie op nkbv.nl, hoogtelijn.nl, twitter.com/nkbv en op facebook.com/de.nkbv.

ACTUEEL

Vaak wordt de bergsport geassocieerd met extremiteiten. Dat is natuurlijk lang niet altijd zo, maar in dit themanummer van Hoogtelijn wel. Je leest over ultra-veel beklimmingen, ultra-lange afstanden en natuurlijk ultra-mooie landschappen.

GOUDEN

TRAILRUNNEN

Trainen voor een ultra-race

IS ULTRA GEZOND? Fysieke effecten

All year round

Ticino, your destination for excursions throughout the year. ticino.ch

An impressive conquest

Ultra of mini

Wat een mooi thema voor onze vereniging is ‘ultra’! Een thema waarmee je alle kanten op kunt. Ga je voor ultra-technische beklimmingen? Of voor ultra-gezelligheid? Ga je voor ultra-veel kilometers? Of voor de ultra-mooie uitzichten? Welke vorm van ultra zoek jij in onze klim- en bergsportvereniging?

Voor mij gaat ultra over dromen en ambities. Over grootse plannen en uitdagingen. Over meer dan gemiddeld en bewegen richting extreem. Over reizen en avonturen. Maar tegelijkertijd gaat ultra voor mij ook over grenzen. Want wat kan je lichamelijk en mentaal aan? Wanneer gaat ultra over in minder leuk? En wanneer stop je?

Ooit trainde ik ultra-veel: ik wilde de Olympische Spelen van Sydney (2000) halen met roeien. Helaas werd ik door een rugblessure gehinderd en heb ik ultra-veel gebaald. Later ging ik adventureracen, bergen beklimmen, klassiekers wielrennen en allerlei andere extreme dingen doen.

Inmiddels heb ik die ultra-avonturen verruild voor mini-avonturen: een langeafstandspad lopen verdeeld over meerdere jaren, op bergsportkamp met mijn gezin en minder extreme bergtoppen en sportklimroutes klimmen. Eén van de redenen waarom ik nu voor miniavonturen kies, is omdat ik tegen mijn eigen grenzen aanloop, en dat vind ik nog wel de grootste ultrauitdaging.

Ultra gaat voor mij ook over grenzen

Als bestuurslid van de NKBV geniet ik ervan om bij te kunnen dragen aan de avonturen van anderen. Ik zet me vanuit het bestuur nu met veel passie in om sportklimmers te laten presteren op hun hoogste niveau. Hopelijk leidt dit in de komende decennia tot deelname aan de Olympische Spelen. Dat zou ultramooi zijn!

Kortom, ultra is voor iedereen anders. Het gee iedereen andere plannen en ambities, andere avonturen. Als vereniging staan we klaar voor al die verschillende activiteiten. Dat vind ik mooi.

Ik wens jullie veel plezier met jullie avonturen, ultra of mini en alles daartussenin.

Marieke Pronk

bestuur@nkbv.nl

Opzeggen lidmaatschap

Het NKBV-lidmaatschap loopt per kalenderjaar. Wil je je lidmaatschap voor volgend jaar beëindigen? Doe dat dan vóór 1 november op mijnnkbv.nl. Je ontvangt dan per e-mail een

bevestiging van je opzegging. Na 1 november wordt je lidmaatschap automatisch verlengd voor het volgende kalenderjaar. Kijk voor meer informatie over het lidmaatschap op nkbv.nl.

Partners van de NKBV

Heb je nieuws voor Op de Hoogte, mail het naar hoogtelijn@nkbv.nl. Meer bergnieuws vind je op nkbv.nl, of volg ons op Facebook, Twitter en Instagram.

op de hoogte

Dit voorjaar openen drie nieuwe boulderhallen hun deuren. De eigenaren van onder meer het Leidse Kunststof openen op 15 april de nieuwe hal Krachtstof, eveneens in Leiden. Op 18 maart opende in Hilversum een hal van Monk: Monk bouldergym Hilversum. In Tilburg opent begin april Boulder Tilburg. ‘Boulder’, gevolgd door een plaatsnaam, is de nieuwe merknaam voor de boulderhallen van Neoliet.

Er komt een run op permits voor de Chinees/ Tibetaanse zijde van Cho Oyu en voor Shishapangma komend najaar, verwacht expeditieleider Arnold Coster. Kansen op beklimmingen dit voorjaar gaan grotendeels verloren doordat China pas onlangs de reisbeperkingen in verband met corona ophief. Veel alpinisten die alle veertien achtduizenders willen klimmen zitten volgens Coster ‘al een tijdje te wachten’.

Het Stellingenpad is op de Fiets- en Wandelbeurs in Gent verkozen tot de beste wandelroute van de Benelux. De route loopt door Friesland, Groningen en Drenthe. Het pad telt 15 etappes, elk van 12 tot 18 kilometer. De route hee volgens de jury een ‘degelijke en praktische bewegwijzering via knooppunten’ en ‘een uitvoerig beschreven historische achtergrond.’

Op 20 januari 2023 is Karel Westerling overleden, een markante en inspirerende alpinist. Hij introduceerde bij de KNAV het concept van de Vreemde Voettochten, trektochten in niet alpiene gebieden, zelfvoorzienend en met een maximum aan improvisatie. Karel Westerling was 89 jaar.

Nog nooit telde de Zwitserse Alpenclub SACCAS zoveel overnachtingen als vorig jaar: 374.925. Dat zijn er 15.000 meer dan in 2009, het vorige recordjaar. Ook de omzet van de 147 SAC-hutten steeg naar een record: 9,8 miljoen aan overnachtingen en 28,1 miljoen aan consumpties, in totaal 37,9 miljoen Zwitserse Frank.

De Pitztaler Gletscherbahnen hebben nieuwe plannen voor de aanleg van een skigebied met een kabelbaanstation. Amper een half jaar geleden stierven vergelijkbare ontwikkelplannen een stille dood. Deskundigen binnen de Duitse Alpenvereniging DAV zijn verbijsterd en noemen de plannen ‘cynisch’, in tijden van klimaatverandering en opwarming.

Weinig sneeuw, groene pistes

Er ligt steeds minder sneeuw in Europese skigebieden. Het Zwitserse sneeuw- en gletsjeronderzoeksinstituut SLF rapporteert daar elk jaar over, maar afgelopen winter konden veel wintersporters het ook met eigen ogen duidelijk zien: groene pistes. Er lag zo weinig sneeuw dat skiën in veel skigebieden niet meer kon. Op 1 januari werd in het Zwitserse Delémont 20,2 graden Celsius gemeten op 435 meter hoogte, een record. In februari dooide het op de Aiguille du Midi, op 3842 meter hoogte. Rond Le Markstein in de Vogezen waren

slechts vier van de dertien pistes open, doordat zelfs sneeuwmachines bij dergelijke hoge temperaturen niet werken. Ten noorden van Grenoble waren alle pistes in februari gesloten, en op Alpe d’Huez (1860 meter) lag in februari 1,9 meter sneeuw, waar normaliter zes meter sneeuw ligt. Minder en slechte kwaliteit sneeuw vergroot de kans op ski-ongelukken.

Lancering Grensverleggers

Op 1 april lanceerde de NKBV haar nieuwe platform Grensverleggers: een database vol informatie over 120 jaar expeditieklimmen. De website is niet alleen een digitaal archief, maar vertelt ook levendig de verhalen van enkele bijzondere expedities en alpinisten, zoals Thierry Schmitter en de Kaukasus-expeditie van Herman Plugge. Bekijk het zelf op nkbv.nl/grensverleggers of via de QR-code.

Prijs voor Expeditie Academie III

De Herman Plugge Irish Co ee Award 2022 is gewonnen door de Expeditie Academie III van de NKBV. Vorig jaar september was een expeditie naar de Min Teke-vallei in zuidelijk Kirgizië de afsluiting van hun opleiding van drie jaar. Marina Scargo, de weduwe van Herman Plugge, reikte de trofee uit nadat juryvoorzitter Peter Valkenburg de winnaar bekend had gemaakt. De jury beoordeelde acht expedities op het avontuurlijke karakter, de alpiene (klim)technieken en de toewijding van de deelnemers. In Hoogtelijn 1-2023 staat een uitgebreid verslag van de winnende expeditie (scan de QR-code).

Marina Scargo en juryvoorzitter Peter Valkenburg (links) met de winnaars: Dennis Hendrikx, coach Bas Visscher, Michiel Telkamp, Noor van der Veen, Je rey Meesters, Regien Winnubst en coach Court Haegens. Niet aanwezig waren coach en berggids

Boris Textor, Martin Platteschor, Anniek Verschuur, Sjoerd Boersma en Robert Löwensteyn

Foto Peter Daalder

Zelfs in het hooggelegen Kaprun lag nauwelijks sneeuw in januari 2023

Foto

Ico Kloppenburg

op de hoogte

Nieuwe IML

Afgelopen januari heeft Jeroen Daams (47) zijn Britse opleiding tot international mountain leader (IML) met succes afgerond in Zwitserland. Onder het motto ‘samen doen en beleven in de bergen’ werkt Jeroen als freelance IML voor diverse organisaties, voornamelijk in de berggebieden van Europa en Scandinavië, in zomer en winter.

Inzendingen UIAA Mountain Protection Award

Dit jaar rijkt de Union Internationale des Associations d’Alpinisme (UIAA) voor de tiende keer de Mountain Protection Award uit, haar prijs voor duurzame initiatieven in berggebieden wereldwijd. De afgelopen negen winnaars waren projecten uit negen verschillende landen. Op theuiaa.org/mountain-protection-award lees je meer over de winnende projecten. Tot 15 mei kunnen organisaties hun initiatief aanmelden voor de Award van 2023.

Het Klokhuis in de bergen

Jeugdprogramma Het Klokhuis gaat op elke donderdag in april over bergen (18.45 op NPO3). Presentator Nizar el Manouzi ontdekt de bergen in vier afleveringen: over bergbeklimmen, stuwmeren, de bergredding en gletsjers. El Manouzi gaat op pad met berggidsen Tomas van Lieshout en Boris Textor.

Klimcentrum genomineerd voor architectuurprijs

Voor Building of the Year 2023 werd dit jaar een klimhal genomineerd: klimcentrum The Arc in het Engelse Chippenham. The Arc stond met 4500 andere projecten wereldwijd op de longlist van de prestigieuze architectuurverkiezing, maar schopte het niet tot een plaats op de shortlist.The Arc is gebouwd in 2022 en is een van de eerste nieuw gebouwde klimcentra in het Verenigd Koninkrijk. In het gebouw is ook een stadscafe en er ligt een skatepark naast. Het centrum wordt uitgebaat door theclimbingacademy.com.

Drie finishers Barkley Marathons

Platform voor klimpartners

Wie op zoek is naar een klimpartner kan nu terecht op KlimBuddies.nl. Op deze website kun je zelf een verzoek plaatsen, waar en wanneer je wil klimmen, of reageren op de verzoeken van andere klimmers. Ook kun je via het platform chatten, om een afspraak te maken en elkaar te leren kennen.

Drie lopers hebben dit jaar de finish van de extreme Barkley Marathons in Tennessee gehaald. In de laatste twee minuten voor het verstrijken van de tijdslimiet finishten Aurélien Sanchez, John Kelly en Karel Sabbe. In minder dan 60 uur overbrugden de lopers 160 kilometer en 18.000 hoogtemeters, zonder uitgezet parcours, GPS of sporthorloge. Sinds 1986 hebben slechts 17 lopers de race uitgelopen.

Foto Jeroen Daams

Nizar el Manouzi (links) met Tomas van Lieshout op de Sonklarspitze

Foto NTR/Het Klokhuis

Foto

The Climbing Academy Group Ltd

Foto Steven Janssens

SPORTKLIMNIEUWS

Nieuwe selectie Nederlands Team

Tijn Exalto, die vorig jaar Nederlands Jeugdkampioen Boulder werd bij de jongens C, is de nieuwste aanwinst van het Nederlands Team. Hij versterkt het jeugdteam, met verder Luuk Spaargaren, Tessa Robichon, Noor Witte, Amber Schi eleers, Bibi Hamers, Briq Middelburg, Sabina van Essen en Lisa Klem. Die laatste twee draaien ook mee bij de senioren. In het seniorenteam zitten dit jaar Paul Brand, Don van Laere, Mark Brand, Leto Cavé, Mischa Radt en Lynn van der Meer. Het paraklimteam bestaat wederom uit Jamie Barendrecht, Eva Mol en Christiane Luttinkhuizen en wordt versterkt door Juliette Jansen

Eerste Nederlander bouldert 8c+

Tim Reuser keert in 2023 niet terug in het Nederlands team. Na een lange en indrukwekkende wedstrijdcarrière verlegt hij zijn focus nu naar het buitenklimmen. Daarvan plukte hij in februari al de vruchten. Tim boulderde namelijk als eerste Nederlander ooit een 8c+: La Révolutionnaire in Fontainebleau.

Uitslagen NK Boulder

Podiumplaatsen ijsklimmers

De laatste twee wedstrijden van de UIAA Ice Climbing European Cup pakten goed uit voor de Nederlandse klimmers. In het Schotse Glasgow behaalde Dennis van Hoek op 18 februari een tweede plaats, Tom Philips eindigde als vijfde. Een week later veroverde Dennis wederom het zilver, ditmaal in Oulu, Finland. Marianne van der Steen toonde zich op beide wedstrijden onverslaanbaar en ging tweemaal met goud naar huis.

Leadwedstrijden gaan weer van start

Op 16 april vindt bij Mountain Network Amsterdam

Lead 1 plaats. Een maand later is het tijd voor Lead 2, bij Mountain Network Noardwand in Leeuwarden.

Het verkorte leadseizoen eindigt op 27 mei met het NK Lead 2023 bij Mountain Network Amsterdam.

Zowel bij Lead 1 als het NK Lead 2023 zijn internationale startbewijzen te verdienen.

Partners van het Nederlands Team Sportklimmen

Bij Wildflower in Leiden vond 11 maart het Nederlands kampioenschap Boulder plaats. Het routebouwteam, onder leiding van Frank Loeve, schotelde de klimmers spectaculaire en gevarieerde boulders voor. Lynn van der Meer ging er bij de dames met de winst vandoor. Hiermee mag de meervoudig Nederlands kampioen lead zich voor het eerst ook de beste vrouwelijke boulderaar noemen. Lisa Klem werd tweede, gevolgd door Bibi Hamers. Bij de heren klom Paul Brand naar de top van het podium, gevolgd door Mark Brand en voormalig Nederlands kampioen Don van Laere.

Successen op Dockmasters

Na drie jaar uitstel en afstel vanwege corona, vond op 4 en 5 maart eindelijk Dockmasters weer plaats in boulderhal Energiehaven in Utrecht. In het internationale deelnemersveld waren de Nederlanders goed vertegenwoordigd. Bij de mannen werd Mark Brand vijfde, met daarna Jens de Louw als zesde. De winnaar bij de heren werd de Fransman Sam Avezou. Lynn van der Meer scoorde een vijfde plek door twee van de naleboulders te toppen. Lisa Klem gooide hoge ogen in de halve nale door alle boulders te flashen, waarmee ze als eerste naar de nale doorging. Daar scoorde ze een derde plaats, na Stasa Gejo (1e) en Olympiër Alannah Yip (2e). Foto

Partners nationale wedstrijden

Onder redactie van Eva van Wijck

Foto Robert Hendriksen

Dennis van Hoek in actie

Nederlands Team Sportklimmen 2023 (Briq Middelburg ontbreekt)

Foto Chris König

Lisa Klem in de nale van Dockmasters

MFS®-VAKUUM-SYSTEM

MFS®-VAKUUM-SYSTEM SPECIALE SCHUIMVOERING Zacht, geweven schuim bovenaan.

SPEZIELLE POLSTERSCHÄUME Weiches Manschettenpolster retikuliert

MFS® VACUÜMSCHUIM

MFS®-VAKUUM-SCHAUM Exakte und druckfreie Anpassung an jede Fußform im Knöchel-, Manschetten und Laschenbereich. Bis in den Ballen reichend. Der Fuß wird weich aber eng umschlossen.

Drukverlagend, past zich perfect aan elke voet aan; in het gebied rond de enkels, veterhaakjes en – oogjes, tot aan de bal van de voet. De voet wordt zacht, maar strak omhuld.

SPEZIELLE POLSTERSCHÄUME Weiches Manschettenpolster retikuliert

MFS®-VAKUUM-SCHAUM Exakte und druckfreie Anpassung an jede Fußform im Knöchel-, Manschetten und Laschenbereich. Bis in den Ballen reichend. Der Fuß wird weich aber eng umschlossen.

RETIKULIERTER SCHAUM bis in den Zehenbereich, garantiert eine perfekte Anpassung.

GEWEVEN SCHUIM zorgt voor een perfecte pasvorm tot aan het gebied rond de tenen.

RETIKULIERTER SCHAUM bis in den Zehenbereich, garantiert eine perfekte Anpassung.

Vakuum Lady Ultra

Eigentijdse HerBerg begin februari geopend

‘Ideale plek voor een weekendje weg’

Selma en Maurice Zeijen-de Kleijn waren begin februari de eerste patrons, vrijwillige gastvrouw en gastheer, die een weekend lang gasten ontvingen in de NKBV-HerBerg in Sy. Het was er rustig, maar dat kwam heel goed uit. Klussen genoeg nog.

Tekst Rien Jans

VRAAG & ANTWOORD op de hoogte

Wat was jullie eerste indruk van de HerBerg?

‘We hebben een weekend voor de opening een Patronsweekend gehouden en daar konden we zonder gasten, op ons gemak kennismaken met het vernieuwde gebouw. Het is modern, heel vriendelijk met een licht interieur en in alles eigentijds. Het is nieuw, dus er moet nog wat doorleefdheid in komen, maar dat gaat wel lukken. We voelden ons er heel snel thuis.’

Is een vergelijking met de vroegere Tukhut nog op zijn plaats?

‘De locatie in Sy is nog hetzelfde uiteraard, een perfecte uitvalsbasis om te klimmen in de klimgebieden in de buurt of om dagenlang te wandelen. Verder komen alle patrons mee van de Tukhut, dus die staan garant voor veel ervaring en gastvrijheid. Maar verder voelt het als een heel nieuw gebouw, dus we nodigen iedereen uit om dat een weekendje te ervaren. Misschien melden zich vervolgens wel nieuwe patrons aan. Die zijn van harte welkom, met name voor weekdiensten in de schoolvakanties. Wij zijn er tien jaar

geleden zelf ook zo ingerold: we vonden de Tukhut gewoon een heel fijne plek waar we graag naar terugkeerden.’

Wat is er leuk aan patron zijn?

‘Alle patrons vinden het leuk om mensen te ontvangen en hen een prettig verblijf te bezorgen. De nieuwe werkwijze in de HerBerg maakt het voor ons patrons heel eenvoudig: we kunnen overdag doen wat we willen, want de gasten redden zich in principe zelf. We doen het voor het plezier van de mensen en de waardering die we van hen krijgen. Wij draaien twee weekenden in het jaar patrondiensten en hebben dan zelf ook een heel leuk weekend in de Ardennen.’

Wat is er zo eigentijds aan de HerBerg?

‘Je kunt de hele dag het gebouw in en uit met een toegangscode, dus je bent vrij om te komen en gaan wanneer je maar wil. Zelfs reserveren hoe niet, al kan het wel verstandig zijn. Je hebt als gast echt maximale vrijheid. Cateren doe je zelf en je kunt je drankjes afrekenen met je pinpas, of met een oude barkaart, als je die nog hebt. Douchen gaat zonder muntjes, zo lang je maar wil. Of beter eigenlijk: zo kort je maar wil. Ook de wasbakken hebben warm water. Er is wi in het hele gebouw, want tegenwoordig kun je haast niet meer zonder. En de HerBerg hee drie tweepersoonskamers, wat fijn is voor stellen.’

De patrons van de HerBerg staan voor je klaar

Foto Robin Baks

Foto Maurice Zeijen-de Kleijn

Twee winters heb ik in Oostenrijk gewerkt. Ik was echt verliefd op de bergen, de sneeuw en Oostenrijk. Het alleen reizen was echter niet altijd makkelijk, uit het nummer I won’t give up haalde ik kracht als ik het lastig had.

In de Canadese Rockies ontdekte ik de Three Sisters. Ik wist meteen: hier wil ik een tattoo van. Waarom? Ik heb twee zusjes en maakte mijn droomreis, daar wilde ik een blijvende herinnering aan. Ook al zie ik hem zelf weinig, als ik hem op een foto zie glunder ik!

De Triglav, de hoogste berg van Slovenië, heb ik getatoeëerd op mijn arm, zij het op artistieke wijze. Deze top maakte deel uit van mijn eerste echte langeafstandswandeling, de Slovenian Mountain Trail en zal altijd een speciale herinnering blijven.

Heb jij ook een tatoeage?

De bergen zijn een motief in tatoeages. hoe zijn ze op jouw lichaam vereeuwigd?

maak een foto en tag de NKBV op je social media!

@_NKBV en De.nkbv

Jeroen Mirck

Elmar Teegelbeckers

Robin Kasche

Myrte Kooi

Dennis van Uden

Robin Kasche

Thema: ultra

voorbij de Grens

In dit themanummer van Hoogtelijn lees je onder meer over ultra-snelle beklimmingen, ultra-ver trailrunnen, ultra-veel hoogtemeters en ultra-licht inpakken. Het lijkt of je ‘ultra’ overal wel voor kan plakken. Wat is eigenlijk de betekenis van dit multifunctionele voorvoegsel? Van Dale verwijst naar het lemma extreem, wat volgens het woordenboek ‘uiterst’ of ‘buitengewoon’ betekent. Wanneer we het hebben over de ultra-prestaties in dit themanummer, zijn dat zeker passende omschrijvingen. Maar in het etymologisch woordenboek ontdek je dat het oorspronkelijk Latijnse ultrā letterlijk betekende ‘aan de andere zijde’, ‘voorbij’. Pas in de negentiende eeuw verschoof die betekenis naar het meer guurlijke ‘voorbij de grens’, een verschuiving van het uiterste, extreem dus. Daarin zit meteen het leuke: wat het uiterste is en wanneer je voorbij de grens gaat, is voor iedereen en op ieder moment anders.

Tekst Marjolein Wols Beeld UTMB – Franck Dunouau

Voor veel trailrunners blij de Ultra Trail du Mont Blanc een droom (of nachtmerrie). In de 171 kilometer rondom het Mont Blancmassief maken de lopers 9963 hoogtemeters.

Iron Bike

De raarste en zwaarste

‘Uitrijden is winnen.’ Deze slotzin onderaan het stuk over de Iron Bike op een lijst met de tien mooiste mountainbikeraces gee de doorslag. Samen met Bojan van Weert en Christiaan Huigens zoek ik naar een sportieve uitdaging. Die vinden we in de Iron Bike in het Italiaanse Piemonte: een soort rally, inclusief onnavolgbaar puntensysteem, waarbij de deelnemers in acht dagen 648 kilometer met ruim 27.000 hoogtemeters afleggen.

Tekst en beeld Paul Wigt

In september 2020 had ik tussen twee banen een jaar ‘over’. Een goede kans voor een sportieve uitdaging. Met een jong gezin kreeg ik een expeditie naar een Himalayareus niet verkocht en ook de wereldwijde lockdowns maakten het er niet makkelijker op. Wel wist ik dat ik dit ‘probleem’ kon voorleggen aan mijn vrienden Bojan en Christiaan, die ik in 2004 heb leren kennen op een J2-cursus van de NKBV. Direct na afloop van die cursus zijn we samen verder gegaan met het zelfstandig beklimmen van bergen en een aantal jaar geleden hebben we ook het plezier van het mountainbiken ontdekt. Toen we over de Iron Bike lazen was ons doel snel bepaald. Alhoewel we met mountainbiken relatief weinig ervaring hadden, was lange stukken door de bergen lopen ons niet vreemd, met onze achtergrond in het alpinisme, en daarmee hopelijk een competitief voordeel.

Mountainbikerally

Ondanks de populariteit van deze race slaagden we erin een ticket te bemachtigen. Er was geen weg meer terug en daarmee kwam langzaam het besef dat we ons voor een helse tocht hadden ingeschreven. De Iron Bike is geen normale etsmeerdaagse. De oprichter is namelijk de Italiaanse rallylegende Cesare Giraudo. Hij wilde in zijn thuisgebied Piemonte een grote rally organiseren, maar vergunningstechnisch lukte dat niet. Hoewel zelf geen mountainbiker, organiseerde hij daarom in 1994 een rally per ets, de Iron Bike. Wereldwijd wordt dit jaarlijkse evenement gezien als de zwaarste en de raarste mountainbikerace. Een gemiddelde etappe hee evenveel hoogtemeters als de Koninginnenrit in de Tour de France. Je moet ook niet gek opkijken wanneer je 1500 hoogtemeters met je ets op je nek omhoog loopt. Hoewel de race conditioneel zeer zwaar is, is het vooral een mentale uitdaging. De etappes zijn lang, steil en gaan over ruw terrein. De overnachtingen zijn op sportveldjes in schilderachtige, maar primitieve dorpjes in de Italiaanse Alpen.

Leuk aan de Iron Bike is ook de betrokkenheid van de regio. De dorpjes fungeren maar al te graag als start- en nishplaats, inclusief de aanwezigheid van de burgemeesters. Of die ook de medailles na de etappes uitdelen zijn we nooit achter gekomen, want we nishten steevast als een van de laatsten, lang na de podiumceremonies.

Trainen

Trainen voor een ultrarace op de mountainbike is heel wat anders dan ik van het alpinisme gewend was. Op wilskracht alleen ging dit nooit lukken. Daarom zijn we in de voorbereiding op de Iron Bike ook in de trainingsleer gedoken. Er ging er een wereld voor ons open. Een half jaar lang hebben we gepolariseerd getraind, waarbij we lange tochten op lage intensiteit afwisselden met intervaltrainingen. Gemiddeld trainden we zo’n vij ien uur per week. Ook voeding bleek een hele wetenschap. Op zo’n tocht verbruik je tegen de honderd gram koolhydraten per uur, wat je eigenlijk alleen kunt bijbenen door middel van vloeibare voedingen.

Als laatsten, als eersten

Na maanden trainen gaat het nu beginnen. In Entracque begint de proloog, een voor Iron Bike-begrippen korte etappe van 21 kilometer met 1100 hoogtemeters. Samen met ruim honderd andere mountainbikers staan we aan de start. Het zijn stuk voor stuk echte klimgeiten: klein, tanig en zoals het wielrenners betaamd met geschoren benen. De blikken van de deelnemers kruisen elkaar: wie zal er vandaag al afvallen? Het startschot klinkt en we beginnen direct met een stevige klim. Daarna volgt de eerste afdaling en inderdaad, zoals we al vreesden, rondjes over de Utrechtse Heuvelrug stellen hierbij helemaal niks voor. Maar om in het eerste uur al af te stappen, komt onze eer te na.

De eerste echte etappe begint de volgende dag met de beklimming van een pas van bijna 2500 meter en een rotsige afdaling richting een gigantisch fort uit de

De start in Entraque

In de oude dorpjes is het vaak nog het steilst

De klim naar de Colle dell’Albergian (2677 meter) is zo steil en technisch dat het gemakkelijker is om te lopen met je ets op je nek

negentiende eeuw. De bergen staan hier vol met verlaten verdedigingswerken, afgewisseld met kleine boerderijtjes. Met een tussenklim van een kleine 1000 meter begint daarna een ellenlange klim naar de Colle Fauniera, tot het standbeeld van de Italiaanse wielerlegende Marco Pantani. Als we om zeven uur ’s avonds eindelijk nishen, hebben we al bijna 100 kilometer en ruim 4000 hoogtemeters in de benen zitten. In het donker zetten we de tent op en proberen we een dubbele portie pasta naar binnen te stouwen. Na een paar uur slaap moeten wij om vijf uur alweer op voor de volgende etappe. Die eer hebben wij omdat de laatste nishers de volgende dag als eersten van start moeten.

Diskwali catie

De vijfde etappe begint met het een strip pijnstillers. Gisteren ben ik op een natte grashelling weggegleden en rot op mijn schouder terechtgekomen. De arts van dienst was overtuigd van een sleutelbeenbreuk en stuurde mij direct de ambulance in. De diskwali catie had ik daarmee binnen. Na een jaar voorbereiden was dat zuur nieuws. Bovendien werden Bojan en Christiaan in diezelfde etappe ook gediskwali ceerd voor het overschrijden van de tijdslimiet. Maar we zijn de Iron Bike begonnen met het motto ‘uitrijden is winnen’, dus nu mijn sleutelbeen toch niet gebroken blijkt, staan we, ook met diskwali catie, weer aan de start.

Gemiddelde dag tijdens de Iron Bike

5:30 Opstaan, inpakken en ontbijten met pasta

7:00 Start

19:00 Finish, met een bord pasta en cola

19:30 Fiets naar de onderhoudspost brengen, tent opzetten

20:00 Avondeten

21:00 Lange brie ng in het Spaans en Italiaans

22:00 Slapen

Het is prachtig weer en het is een dag als alle andere. Met de ets op de nek beginnen we aan een wandeling van 1000 hoogtemeters door de schitterende bergen. Onderweg passeren we een Deense mountainbiker met het gezicht dat op onweer staat. Hij is ons op de ets veruit de baas, maar wandelen vindt hij vreselijk. Voor ons fijn om ook eens een keer iemand in te halen.

Onweer

Op de zesde dag is het weer ronduit slecht. De hele nacht zijn er zware onweersbuien en als om half zes de wekker gaat, ziet het er beroerd uit. Na het nat inpakken van de tenten en het naar binnen proppen van het zoveelste bord pasta als ontbijt, staan we om zeven uur aan de start. Het begint alweer te spetteren. Op de ets zijn gewicht en aerodynamica belangrijk, dus ga je gewoonlijk in een dun lycra pakje omhoog. Zo hebben wij het echter niet van de NKBV geleerd. ‘Ik ga mijn hardshell halen’, zegt Christiaan. Ik twijfel nog, maar zet me er snel overheen. De afgelopen dagen hebben we een gemiddelde van nauwelijks 12 kilometer per uur gehaald, dus met die aerodynamica zal het wel loslopen.

Bij de laatste afdaling van die dag komen onze hardshells nog goed van pas. De weergoden blijken ons niet goed gezind: tegen het eind van dag wordt het donker. Het onweert, maar het is nog droog. Volgens de Italiaanse bergveiligheidstandaarden kan het nog net. Vlak voor de laatste afdaling barst de hemel weer open. Ik ga over een karrenspoor naar beneden en het water staat tot aan mijn bracket.

Winnen

Tot slot, de laatste etappe. Een korte dit keer, maar wel met een flinke klim en afdaling, en vervolgens nog een ereronde door het bikepark van Sauze d’Oulx. Die laatste klim is weer stevig en de afdaling weer technisch, maar de omgeving maakt veel goed. De afdaling eindigt in het dorp, onder de grote gele Iron Bikepoort. De helse tocht met prachtige dorpjes, zware beklimmingen en epische afdalingen zit er na acht dagen eindelijk op. De winnaar is, zoals vrijwel elk jaar, de professionele ultra-mountainbiker Milton Ramos uit Honduras. Het vrouwenklassement wordt geregeerd door de Oekraïense ultra-wielrenster Elena Novikova. Het vrouwenklassement is niet groot, want ze bezet ook de laatste plaats. Niettemin laat ze zeker de hel van de andere deelnemers achter zich. Nu is het tijd voor dat andere waar de Piemonte zo bekend om is: een goed glas Barbaresco.

Iron Bike

Route

De Iron Bike is een mountainbikerace die elk jaar een andere route door Piemonte volgt. Onze race was 648 kilometer, van Entracque naar Sauze d’Oulx. In het achtdaagse parcours zaten 27.122 hoogtemeters. Scan de QR-code om de a ermovie van 2021 te bekijken. Kijk voor praktische informatie op ironbike.it/en.

Deelnemen

De Iron Bike 2023 is van 22 tot 29 juli. Inschrijven kon tot 1 april. Onderschat deze race niet, een intensieve training is vereist.

zware beklimmingen, prachtige dorpjes, epische afdalingen

Christiaan kijkt uit over de Povlakte

Bojan na de afdaling van de Chiot del Cavallo (2230 meter)

dag erop en krijgen we advies over de route die we gaan lopen. Het weer is stabiel dus we kunnen over de Birkkarspitze naar de Hallerangeralm, onze laatste stop in de Karwendel.

München ligt al ruim een week achter ons wanneer we het Inndal bereiken. Hier genieten we van de luxe van een hotel, met een heerlijke douche en goede bedden. Morgen gaan we weer bergop om vervolgens meerdere dagen boven de 2000 meter te blijven.

Centrale Alpen

Het knusse gevoel dat we hadden in het Karwendelgebergte verruilen we voor het imposante beeld van de Centrale Alpen. De eerste gletsjers doemen op en de drieduizenders om ons heen zijn bedekt met verse poedersneeuw, die is blijven liggen na een nachtelijke onweersbui. We maken ons op om de hoofdkam van de Alpen over te gaan. Om de drukte van de Friesenbergscharte te mijden pakken we de westelijke route langs de Geraer Hütte. Het is een gezellige kleine hut waar we worden verrast met heerlijke

Zuidelijke Dolomieten: uitzicht op de Marmolada

lokale wijnen, een uitgebreide maaltijd en veel gastvrijheid. Al om zes uur ’s morgens gaan we weer op pad, om de regen voor te blijven. Onder een door morgenrood gekleurde lucht klimmen we naar de Alpeinerscharte, waar we een eerste blik werpen op de Dolomieten. Fabelha , noemde een van onze Duitse wandelvrienden het uitzicht en daar kan ik me helemaal in vinden. Na een paar slokken water en twee Oostenrijkse Manner chocoladewafels vervolgen we de weg naar de volgende landsgrens. We zijn twee weken onderweg als we Italië binnenwandelen.

Zuid-Tirol

Zuid-Tirol, het gebied dat na de Eerste Wereldoorlog als Duitstalige regio een Italiaanse provincie werd. De voertaal hier is nog steeds Duits, maar we voelen direct de Italiaanse invloeden. In de berghutten komt er naast bier ook steeds meer wijn op tafel en we maken kennis met de Zuid-Tiroolse keuken. Het is een combinatie van heerlijke Oostenrijkse gerechten en Italiaanse pareltjes. We genieten van de pasta en risotto, maar nemen nog geen afscheid van de Käseknödel, schnitzels en apfelstrudel.

De eerste twee dagen in de noordelijke Dolomieten trekken we door een groen overgangsgebied tussen de ruige Zillertaler Alpen en de rotsen van de Dolomieten. Gezinsvriendelijke wandelpaden over zachte alpenweiden leiden ons langs de vele hutten die dit gebied rijk is. We komen veel Italiaanse families tegen die, vaak met hond, genieten van een dagje in de natuur. Ik geef ze geen ongelijk, het lijkt wel alsof we hier door een ansichtkaart met adembenemende bergpanorama’s lopen. We genieten van het uitzicht op de Zillertaler Alpen, de Großglockner, de Geislergroep, de Brentagroep, de Ötztaler en de Stubaier Alpen. Na een lange dag bereiken we de Medalgesalm, een klein hutje met een keuken die alleen lokale producten serveert. We krijgen een slaapplaats in het lager boven de stal en genieten

Karwendel: zonsondergang bij Hallerangeralm

Zuidelijke Dolomieten

Na bijna drie weken wandelen bereiken we Alleghe, een sfeervol en romantisch bergdorpje aan een natuurlijk stuwmeer. Hier genieten we van een pizza en heerlijk Italiaans schepijs. Na een goede nachtrust maken we ons op voor een klim van 1500 meter naar Rifugio Tissi. Zuid-Tirol ligt achter ons en we begeven ons nu echt in Italië. De voertaal is Italiaans, bier is ingeruild voor wijn en in de hutten krijgen we pasta, polenta en gebakken kaas voorgeschoteld.

We voelen ons direct thuis in de zuidelijke Dolomieten. Het landschap is vergelijkbaar met de noordelijke Dolomieten, maar het is veel minder toeristisch en de hutten zijn kleiner en gezelliger. Wel moeten we onderweg beter opletten om onze route te volgen, de wandelpaden zijn hier minder goed aangeduid dan we tot dusver gewend waren. Maar goed, met de app van kaar-

van de rust en gastvrijheid. De volgende ochtend gaan verder langs de steile rotswanden en pieken waar de Dolomieten bekend om staan. De tip van de waardin nemen we ter harte en we klimmen als extraatje naar de top van de Piz Duleda. Haar belo e wordt waargemaakt: het uitzicht is waanzinnig mooi. Het gebied dat we nu doorkruisen is sowieso oogverblindend en we zijn niet de enigen die er zo over denken. In tegenstelling tot de afgelopen weken is het hier gewoonweg toeristisch: de hutten die we passeren zijn veelal groot en druk. We kruisen de Passo Gardena en de Passo Pordoi, waar veel vakantiegangers hun auto parkeren om met de kabelbaan de bergen in gaan. Ondanks de drukte is de klim naar de Piz Boè de moeite meer dan waard. Met 3152 meter is dit het letterlijke hoogtepunt van onze tocht en in het hutje op de top genieten we van de lunch. Ik kan het niet vaak genoeg zeggen: wat is het uitzicht hier in de Dolomieten toch schitterend.

We voelen ons direct thuis in de zuidelijke Dolomieten

Zuid-Tirol: de Medalgesalm in de Puez-Geisler Dolomieten

tenmaker Kompass en een goed GPX-bestand weten we de weg richting Venetië wel te vinden. Gemzen en marmotten zien we met grote regelmaat en ook de edelweiss bloeit hier in overvloed. Onze laatste echte Alpendag smaakt als een toetje. Veel andere wandelaars lopen onderlangs naar Belluno, maar wij kiezen ervoor om de via ferrata over de Schiara te nemen. Het is zwaar kletterwerk en we boren spieren aan die we de afgelopen weken nauwelijks hebben gebruikt. Bij het bereiken van Belluno is de voldoening groot, we zijn over de Alpen en we hebben nog maar zes dagen voor de boeg.

Italiaanse Voor-Alpen en de Piavebedding

Na Belluno is het dan plotseling gedaan met het bergleventje van de afgelopen weken. Als naschok wandelen we naar de laatste bergtop van onze tocht, de Col Visentin, een bergtop met afzichtelijke antennes en een leuke Italiaanse berghut. Als afsluiting

Venetië:

Centrale

van het zomerseizoen organiseert de waard juist een feest met livemuziek, veel drank en een barbecue. Samen met de lokale jeugd genieten we van de muziek, maar na de lunch besluiten we toch door te lopen. We dalen af en vervolgen onze route richting de Povlakte, richting de bedding van de rivier de Piave.

Het is wel even wennen, maar we verschuiven ons dag-nachtritme van de bergen weer terug naar normaal. We slapen niet langer in berghutten, maar zoeken nu hotelletjes op. Er is geen Hüttenruhe meer en gevoelsmatig kunnen we zelfs uitslapen om dan alsnog als eersten aan te schuiven voor het ontbijt. Ook de bergpaden zijn ingeruild voor asfalt en brede wandelpaden zonder hoogtemeters. Maar we genieten van de uitgebreide beschikbaarheid van proviand en de heerlijke hotelluxe. We lopen veel langs de Piave en volgen een deel van de Strada del Prosecco. Langs de route herinneren monumenten ter nagedachtenis aan de Eerste Wereldoorlog ons aan de geschiedenis van dit gebied. Het is eind augustus nog erg warm en we zoeken regelmatig beschutting tegen de zon. Bij Jesolo bereiken we de Adriatische Zee en we laten het niet na om een lekkere duik te nemen. We zijn nog maar twintig kilometer verwijderd van ons einddoel.

Venetië

Met de boot komen we aan bij het San Marcoplein. We zijn trots, blij en opgelucht, maar ook een beetje verdrietig dat ons fantastische avontuur is afgelopen. Nou ja, bijna dan. Venetië is een heerlijke stad, waar we nog een paar dagen de toerist uithangen. We sluiten af met mooie vooruitzichten: samen met wandelaars die we onderweg hebben leren kennen, zijn de eerste plannen alweer gesmeed voor onze volgende avonturen.

Transalp München-Venetië

Route Onze route is afgeleid van het droompad van Ludwig Graßler, dat we hebben uitgebreid met een paar mooie extra etappes en topbeklimmingen. In totaal beslaat de route 650 kilometers en 28.500 hoogtemeters. We liepen hem in dertig etappes. De complete GPX-track is te vinden in de Tochtenwiki: tochtenwiki.nkbv.nl/s/ IFjdTB. Voor meer informatie kun je ook de wandelgidsen van Rother en Cicerone over dit traject raadplegen.

Overnachten

Op de route zijn voldoende berghutten en hotels. Een lichtgewicht tentje is een aanrader voor onverwachte gebeurtenissen of in het geval van een overvolle hut.

Beste tijd

De meeste hutten zijn van eind mei tot midden september open. Dat is dan ook de beste tijd om te wandelen. Daarbuiten heb je meer kans op sneeuw.

Zuid-Tirol: de zachte alpenweiden van de Lüsner Berge

Alpen: morgenrood bij de Geraerhütte

aankomst op het San Marcoplein

Niek de Jonge en Boris Textor op de Biancograat van de Piz Bernina

Drie Nederlandse alpinisten in één seizoen op 82 vierduizenders

Alpiene geschiedenis

Nooit eerder stond een Nederlandse alpinist in één zomer op alle 82 toppen boven de 4000 meter in de Alpen. Afgelopen jaar lukte dat maar liefst drie klimmers. Berggids Boris Textor en zijn klimmaat Niek de Jonge waren de eersten met hun project Gouden Bergen. Iets later volgde berggids Roeland van Oss, die de hele onderneming lopend en etsend volbracht. Met zijn project Climbing4Climate vroeg Roeland aandacht voor het klimaat en stimuleerde hij mensen daaraan bij te dragen terwijl hij onderweg was op de 82 bergen.

Peter Daalder

Eerder al beklommen Nederlanders de 82 vierduizenders, maar nooit in één klimseizoen. Henk Vink, Elio Schijlen en berggids Jelle Staleman klommen allen in 2017 de laatste van hun 82 bergen. Er zijn diverse klimmers bezig met dit project, maar zij smeren hun beklimmingen uit over meer jaren. De poging van Martijn Seuren eindigde dramatisch. In 2015 verongelukte hij tijdens de beklimming van zijn laatste reeks van vijf toppen om de 82 vol te maken.

Bijzonder lijstje

Roeland van Oss beklom niet alleen in 78 dagen alle 82 toppen van de Alpen, maar deed dat ook nog eens klimaatneutraal.

Daarmee komt hij in een heel bijzonder lijstje: slechts drie alpinisten gingen hem voor. De eersten die te voet, per ets en per ski de 82 toppen bereikten waren de Italianen Franco Nicolini en Diego Giovannini. Ze deden er 60 dagen over in 2008. In 2015 herhaalde de Zwitserse alpinist Ueli Steck deze prestatie in 62 dagen. Hij daalde een aantal keer af met een paraglider.

Winter

Opmerkelijk was ook het succes van de Sloveen Miha Valič, die in de winter van 2006/2007 de 82 toppen probeerde te beklimmen. Hij begon succesvol en snel, maar slecht weer verhinderde hem binnen de winterperiode alles af te ronden. Onderweg sliep hij meestal in zijn camper, waarmee hij ook naar de verschillende berggebieden reed. Hij startte op 17 december 2006 op de Corne du Diable. Aan het eind van de winter stond de teller echter pas op 74. Hij ging door en stond op 7 april, na 102 dagen, op de 82e top.

Tellen

De pionier van het beklimmen van de bergen boven de 4000 meter was de Oostenrijkse opticien en schrijver Karl Blodig, in 1859 geboren in Wenen. Hij beklom zijn 65e vierduizender in 1906. Later werden de Pointe Marguerite en de Picco Luigi

Amedeo ook als vierduizenders aangewezen. In 1911 beklom hij ook die toppen en schreef het boek Die Viertausender der Alpen, dat in 1923 verscheen. Op zijn 73e beklom Blodig uiteindelijk solo als laatste van zijn verzameling vierduizenders de Aiguille du Jardin en de Grande Rocheuse.

Deze korte alpiene geschiedenis besluiten we met de Schotse berggidsen Martin Moran en Simon Jenkins. In 1993 beklommen zij, klimaatneutraal zoals Roeland, op eigen kracht ruim tachtig toppen boven de 4000 meter. Een jaar later publiceerde de internationale bergsportvereniging UIAA de lijst met de o cieel vastgestelde 82 toppen in de Alpen boven de 4000 meter. Moran en Jenkins bleken van de lijst drie toppen te missen. Wel stonden zij op zes andere toppen boven de 4000 meter, maar volgens de criteria die de UIAA hanteert, behoren die niet tot de lijst van 82. Die hoge punten worden beschouwd als onderdeel van een hoofdtop. Zoals bij iedere lijst is ook hierop wel wat aan te merken, maar wie jacht maakt op alle vierduizenders van de Alpen, houdt zich nu vast aan de UIAA-lijst. De prestatie van de twee Schotten is niettemin opmerkelijk, ook omdat ze daarvoor slechts 52 dagen nodig hadden. Bovendien meende Moran dat het klimmen zelf het belangrijkste was, niet de vinkjes achter de namen.

De club van vierduizend

De volledige UIAA-lijst staat op: theuiaa.org/mountaineering/mountain-classi cation

Over de Schotten Moran en Jenkins werd een documentaire gemaakt, die je online kunt bekijken: bit.ly/3WkTKDf. Zij hebben hun project bovendien uitvoerig beschreven in het boek Alps 4000, 75 peaks in 52 days. De drie Nederlanders zijn te vinden op roelandvanoss.com, niekdejonge.nl en boristextor.nl

Tekst

Climbing4Climate

Roeland van Oss lopend en fietsend in 78 dagen door de Alpen

Een van de technisch moeilijkste routes: de Diablegraat op de Mont Blanc du Tacul, samen met Noël Diepens

Roeland van Oss is berg- en skigids. Een groot deel van het jaar woont en werkt hij in Chamonix. Hij is vrijwel dagelijks onderweg in de bergen en stond in de Alpen al eerder op ruim vij ig bergen van 4000 meter en hoger. Al een paar jaar speelde hij met de gedachte alle 82 bergen boven de 4000 meter in de Alpen in één zomer te beklimmen. In 2022 ging hij de uitdaging aan en startte zijn project Climbing4Climate (C4C).

Hoe ben je op het idee gekomen?

‘Na mijn expeditie naar de Mount Everest was ik geschokt. Het wemelde daar van de klimmers die er alleen maar waren om de eerste te worden. Als dat niet in hun categorie kon, creëerden ze een eigen categorie. Toen dacht ik: waarom klimmen we niet voor iets groters? Kunnen we als klimmers niet iets betekenen voor de wereld? De verandering van het klimaat en de gevolgen die je daarvan in de bergen ziet gaan me aan het hart. Zo is Climbing4Climate ontstaan. Met het idee dat iedereen, terwijl ik aan het klimmen was, daaraan ook een steentje kon bijdragen. Gewoon thuis.’

En wat was jouw bijdrage?

‘Ik deed alles op eigen kracht, dus lopend en tussen de berggebieden met de ets. Daarmee wilde ik mensen inspireren, door een voorbeeld te geven hoe het ook kan.’

Hoe lang ben je onderweg geweest?

‘In totaal 78 dagen. Ik ben begonnen op 27 mei met de Piz Bernina en op 12 augustus om 10 over 10 stond ik op de top van nummer 82, de Barre des Écrins. In die tijd heb ik ruim 1300 kilometer ge etst, ruim 600 kilometer gelopen en in totaal, zowel te voet als op de ets, ruim 107.000 hoogtemeters gemaakt.’

Wat was de mooiste van de 82 beklimmingen?

‘De noordgraat van de Weisshorn. Het was voor mij de eerste keer dat ik die beklom. Het is een hele mooie route. Ik was daar samen met Jasper Hoekstra, die in Zwitserland de opleiding volgt tot berggids. Het was een goed partnerschap. En we waren heel snel.’

En de lastigste berg?

‘Technisch zijn de Diablegraat en de overschrijding van de Grandes Jorasses het lastigst: vijfdegraads klimmen op grote schoenen. Wel mooi en superleuk. Het was met name een uitdaging de juiste bergen op de juiste momenten te doen, vanwege de he ige en soms gevaarlijke condities afgelopen zomer. Dat was een deel van de puzzel.

Het meest complex waren de Brouillard en de Peuterey. Vooral vanwege de hele organisatie rondom de beklimmingen. De omstandigheden waren lastig door de condities: vele rotsen lagen los en stortten in. Dat maakte het heel complex. Ik vind dat Andreas Wadström en ik daar wel een huzarenstukje hebben uitgehaald.’

Waren dat dan ook meteen de gevaarlijkste?

‘Ja, zeker de Brouillard. Onlangs hee een geoloog een lijst gemaakt met ruim

Tekst Peter Daalder Beeld Roeland van Oss

De hoogste top van de 82: de Mont Blanc (4808 meter)

De top van de laatste berg, de Barre des Écrins, bereikte ik op 12 augustus om 10 over 10.

Op de top van de Nadelhorn, samen met Jasper Hoekstra. Het was een lange dag, 25 uur, van het Mischabeljochbivak terug naar Täsch, over zeven vierduizenders. De overschrijding van Lenzspitze naar de Nadelhorn had ik voordat ik gids was al eens gedaan in 12 uur, inclusief een bivak. Nu deden we er 1 uur en 35 minuten over. Dat voelde echt als een gezamenlijke actie.

dertig routes waarvan hij denkt dat je die maar beter niet meer moet klimmen tijdens de zomer. Volgens hem is de Cosmiquesgraat ook zeer gevaarlijk, door een groot risico op steenslag of verschuivingen. In een groot deel van de bergen rond Chamonix is de rots onstabiel geworden, door de aard van de rots in combinatie met de stijgende temperatuur. Op routes waar vijf tot tien jaar geleden niets aan de hand was, komen nu blokken zo groot als auto’s naar beneden.’

Heb je met anderen geklommen?

‘Ja, in totaal zijn er vijf mensen mee geweest. Ik heb ook een aantal bergen solo gedaan. Zoals de Matterhorn, in 2 uur en 13 minuten, een hele snelle tijd. Dat was een moment dat ik bese e dat mijn tijden op sommige bergen niet zo ver af zaten van de snelle tijden die Ueli Steck en Kilian Jornet op veel van die bergen gelopen hebben.’

Hoe snel ben je doorgaans?

‘Dat ligt een beetje aan het terrein, maar als je uitgaat van de tijd zoals die in klimgidsjes vermeld wordt, was ik altijd wel een kwart of een derde sneller, soms nog sneller. Sommige routes, bijvoorbeeld een aantal in de Écrins, worden gevaarlijk vanwege vallend gesteente of ijstorens. Dan is snelheid heel belangrijk.’

Met welke schoenen klom je?

‘In het begin heb ik op skischoenen een paar toppen gedaan waar ik vanaf ben geskied. Maar verder deed ik alles op C-schoenen, waarop ik altijd loop in de Alpen. Deze lichte schoenen zijn voor mij veruit het beste voor de combinatie van technisch klimmen en snelheid. Op de Matterhorn droeg ik ze ook. Daar waren zelfs begin augustus geen stijgijzers nodig. Heel triest en schokkend om te zien hoe warm het op die hoogte was.’

Met Robin Kaptein op de top van de Dent d’Hérens, naast de Matterhorn. Geen sneeuw meer boven de 4000 meter, alleen maar losse blokken op de top. Maar wel met een geniaal uitzicht over de bergen boven Zermatt.

Bivak op Pointe Whymper, voor de overschrijding van de Grandes Jorasses met Noël Diepens

Colle del Nivolet, 2612 meter: het hoogste punt met de ets

Had je bijzondere klimspullen bij je?

‘Nee, alleen alles heel lichtgewicht. Als je moet abseilen in de Alpen is dat vaak niet meer dan 25 meter. Daarom had ik een 50 meter klimtouw van 5,5 millimeter Dyneema bij me. Dat weegt een kilo. Ik heb maar één bivak gehad, verder heb ik gegeten en geslapen in hutten of beneden op een camping.’

Hoe kreeg je voldoende calorieën binnen?

‘Vooral als ik in het dal was at ik vreselijk veel. Ook op de ets. Van de Grimsel naar Zermatt at ik eerst een ontbijt, om tien uur in Visp een McDonaldsmenu en om één uur een lunch. Dan lukt het wel. De warmte was hopeloos, ik dronk liters cola. En chocomel van de Coop in Zwitserland. Dat verkopen ze in halve liters met 35 gram proteïne. Dat is echt heel veel. Als ik stopte ging er eerst een halve liter chocomel in en daarna een liter cola. In de bergen nam ik veel repen, boterhammen en stukken kaas mee.’

Heb je concessies moeten doen aan je veiligheidsnormen?

‘Nee, eigenlijk niet. Het zijn natuurlijk andere normen dan wanneer ik met klanten klim, omdat ik veel sneller ben. Ik heb in al die dagen maar één keer steenslag meegemaakt. Dankzij mijn snelheid heb ik een grotere marge, daardoor kan ik de grenzen wat oprekken. Ik heb geen moment het gevoel gehad dat ik per se iets moest, omdat het project af moest. Eén keer ben ik omgedraaid, vanwege slecht weer. ’

Liep je vaak met je collega aan een touw?

‘Nee, maar op sommige stukken wel. Het ligt aan de omstandigheden welke beslissing ik neem en of ik dus wel of niet aan het touw klim. Door mijn ervaring kan ik die beslissingen nemen. Maar het wisselt van moment tot moment.’

Op de foto heb ik alles wat je denkt nodig te hebben: onderdak, een slaapmat, eten en drinken. Maar wat ik miste tijdens mijn reis was het gevoel echt samen voor een doel, voor het klimaat, bezig te zijn. De foto is genomen net na de beklimming van de 82e berg: geen fanfare, geen mensen die me stonden op te wachten, geen sponsoren, geen medaille, geen schouderklopjes. De andere kant van ‘succes’… en dat voelde heel erg alleen en eenzaam.

In een groot deel van de bergen rond Chamonix is de rots onstabiel geworden

Het bordje toont de hoogte van de gletsjer in 2003. Het laat duidelijk zien waarom ik C4C wilde doen.

Na de beklimming van de Dent Blanche daalden we af naar Zermatt, ik op de ets, Andreas Wadström hardlopend.

GRENSVERLEGGERS

Hoogtepunten uit de Nederlandse bergsport

Ontdek Nederlandse grensverleggende expedities en beklimmingen uit heden en verleden. Verken de hoogtepunten uit 120 jaar Nederlandse klimgeschiedenis in de nieuwe database, op de kaart en tijdlijn, en lees inspirerende verhalen.

nkbv.nl/grensverleggers

Had je een mascotte bij je?

‘Nee, mijn gordel weegt 89 gram en ik knip alles wat ik niet gebruik van mijn rugzak. Dan ga ik geen mascotte meenemen. Maar ik had wel iets moois bij me. Het gezin van een goede vriendin wilde iets meegeven. Het mocht van mij maximaal 30 gram zijn. Zij maakten van dun papier 82 blaadjes met iets erop, voor iedere berg één. Dat had veel waarde voor me.’

Heb je veel zonsopgangen gezien?

‘Zeker, ik was iedere dag vroeg op weg, dus ik heb heel vaak de zon zien opkomen. Maar de mooiste belevenis was een zonsondergang op de top van de Grandes Jorasses. Dat was heel bijzonder. Omdat we de beklimming en de afdaling niet in één keer zouden halen, maakten Noël Diepens en ik een bivak. Boven, zodat we de wand met vijfdegraads routes overdag, in de zon en droog, konden klimmen. Normaal klim je daar vanuit de hut ’s ochtends vroeg in het donker. De volgende dag hadden we op die manier ook nog tijd genoeg voor de afdaling.’

Had je iets bij je wat je niet gebruikt hebt?

‘Nee, maar ik had gehoopt dat iemand gevraagd zou hebben wat ik heb gemist.’

Heb je iets gemist dan?

‘Ja, een warme douche en een bed. Ik zat veel dagen in een tent. Maar dat wist ik van tevoren. Ik had wel gehoopt dat er meer mensen zouden meedoen. De klimaatacties die zijn doorgegeven via C4C leveren een vermindering van CO2-uitstoot op die gelijkstaat aan viermaal met een auto rond de aarde rijden. Dat is mooi, maar het gevoel van echt samen aan een project bezig zijn voor het klimaat heb ik helaas maar deels gevoeld.’

En nu?

‘Het was mentaal zeer pittig, grotendeels omdat ik het gevoel van samen iets bereiken nauwelijks heb gevoeld. Ik heb de waarde daarvan onderschat. Het hee echt lang geduurd voordat ik dit kon afronden, ook na de beklimmingen. Nu is het tijd voor iets anders. De bergsport zit vol metaforen, over leiderschap en teams. Het belangrijkste daarbij is de mens zelf. Die wordt vaak vergeten en we durven daar niet naar te kijken. Op grote hoogte klim je zelf. Daar houd je de hand van je team niet vast; op grote hoogte ben je op jezelf aangewezen. Dat betekent dat persoonlijk leiderschap verlangd wordt. Ik ga proberen mensen dat bij zichzelf te laten ontdekken. Het materiaal daarvoor ga ik maken tijdens een expeditie naar Mount Everest dit voorjaar.’

De acties leveren een vermindering van uitstoot op die gelijkstaat aan viermaal rond de aarde rijden

Roeland (voorop) en Jasper Hoekstra tijdens de SchreckhornLauteraarhorn-traverse

Foto Ben Tibbetts

GOUDEN BERGEN

‘Gouden Bergen’ noemden berggids Boris Textor en Niek de Jonge hun project: de 82 Alpentoppen van 4000 meter en hoger in één seizoen beklimmen. Bij de twee klimmers, die al een aantal malen samen hebben geklommen, zat het idee al een tijdje in het achterhoofd. Tot hun verbazing was er nog geen Nederlandse klimmer die de 82 bergen in één seizoen had beklommen. Zij zijn de eerste Nederlanders die dit kunststukje voor elkaar kregen. Dat deden zij in 68 dagen. Niet veel later werd Roeland van Oss de derde Nederlander die dit presteerde.

Niek de Jonge en Boris Textor zijn beide al vele jaren actief in de bergen. Boris (36), die in Innsbruck woont, is in Oostenrijk opgeleid tot UIAGM-ski- en berggids. Zowel in de zomer als in de winter is hij actief met cursussen en begeleidt hij tochten. Hij stond eerder al op 72 van de 82 vierduizenders. Voor de NKBV was hij als coach betrokken bij de Expeditie Academie. Bij de afsluitende expeditie van de Expeditie Academie III in Kirgizië, een maand na de afronding van Gouden Bergen, blesseerde Boris zich bij een val, waarbij hij zeven breuken in zijn rug opliep. Inmiddels staat hij alweer op de ski’s.

Niek (42) had voor hun project al 21 bergen boven de 4000 meter aangetikt. Zijn klimlijst is lang en gevarieerd. Verschillende malen werd hij onderscheiden voor zijn tochten. In 2009 ontving hij de Herman Plugge Irish Co ee Award voor de Ren Landexpeditie naar Groenland, waar hij samen met Martin Fickweiler, Gerke Hoekstra en Jelle Staleman eerstbeklimmingen deed op de 900 meter hoge vrijstaande pilaar Cenotaph en op de McDonnell Peak.

Een paar jaar later ontving de Utrechter de prijs nog eens, dit keer voor de eerste Nederlandse beklimming van de Fitz Roy via de Franco-Argentinaroute met Je a Smit. Verder werkt Niek als veiligheidsdeskundige. Bij de NKBV zit hij in de CEAT, de Commissie Expedities en Alpiene Topsport.

Nevendoelen

Hoofddoel van Gouden Bergen was de beklimming van alle 82 toppen. Daarnaast spraken de twee nog drie nevendoelen af: veilig thuiskomen, thuiskomen als vrienden en de 82 toppen binnen 90 dagen beklimmen. Op 30 mei begonnen Boris en Niek aan hun project. Die dag stonden ze op de eerste van hun 82 vierduizenders, de Strahlhorn (4190 meter), meteen gevolgd door nummer 2, de Rimp schhorn (4199 meter). Na 68 dagen stonden ze op nummer 82, de Piz Bernina (4049 meter).

Hoe kwamen jullie tot het idee voor het project?

Boris: ‘Het zat al een tijdje in mijn achterhoofd. In 2018 heb ik er al eens serieus naar gekeken. Ik verbaasde me er toen over dat er geen Nederlanders waren die dit in één seizoen gedaan hebben.’ Niek: ‘Het vergt ook een grote investering. Je moet drie maanden vrij zijn. Er zijn in Nederland maar weinig mensen die zoveel tijd kunnen investeren en die de bergsport op de eerste plaats zetten. In oktober 2021 hebben we besloten om te gaan. Ik heb vanaf dat moment een personal trainer ingeschakeld om mijn theid te verbeteren. We vonden het ook een mooie gelegenheid om de verloren tijd van de coronaperiode weer goed te maken.’

Tekst Peter Daalder Beeld Niek de Jonge en Boris Textor

Niek op het laatste stukje naar de top van de Dom

Jullie zijn klimmers die vaak bijzondere projecten opzoeken. Bij Gouden Bergen gaat het om de top, niet om de route. Vinden jullie dat jammer?

‘Hierbij was snelheid van enorm belang, om alle toppen binnen één seizoen te beklimmen. Die snelheid bereik je met de normaalroutes. Maar onderweg hebben we het er wel over gehad hoeveel mooie onbekende routes er zijn in de Alpen. En routes die niet of nauwelijks meer geklommen worden. Routes voor de fijnproevers. Het lijkt ons mooi om die na dit project weer nieuw leven in te blazen.’

Hebben jullie veel moeten omgooien in de planning vanwege het weer of de omstandigheden?

‘Dat viel mee. We hebben maar eenmaal moeten uitwijken. In het begin hebben we veel op ski’s gedaan en probeerden we

zoveel mogelijk te combineren. De grootste uitdaging was om het logistiek zo e ciënt mogelijk aan te pakken en zo min mogelijk te reizen. In het Berner Oberland heb je echt goed weer nodig voor een aantal beklimmingen en daar wil het nog wel eens slecht zijn.’

Klommen jullie veel aan het touw?

‘Nee, we hebben veel zonder touw gedaan. Dat voelde veilig aan. We hebben beiden een goed klimniveau. Zodra het voor een van ons niet prettig voelde om los te klimmen, gingen we aan het touw verder. Op voorhand weet je dat dit een risicovol project is. Wij lopen al lang in de bergen, weten wat er kan gebeuren. De kans op ellende kun je verkleinen door ervaring en snelheid. Daarmee staat of valt het project. In de eerste paar weken waren de hutten nog dicht. Daardoor waren er heel weinig mensen, dat is zeker veiliger.’

DIRRUHORN4035

ZINALROTHORN4221

AIGUILLEDUJARDIN4035

GRANDEROCHEUSE4102

AIGUILLEVERTE4122LESDROITES4000

DENTDUGÉANT4013

4001 DÔMEDEROCHEFORT4015

GRANDESJORASSES/ POINTEMARGUERITE4065 GJ/POINTEWHYMPER4184 GJ/POINTEHÉLÈNE4045

4110

4208 PICCOLUIGIAMEDEO4469 AIGUILLEBLANCHEDEPEUTEREY4112 GRANDPILIERD’ANGLE4243

4304

Niek (links) en Boris op de laatste van de 82 toppen, de Piz Bernina

Niek op de Aiguilles du Diable

Niek onderweg naar de laatste van de 82 toppen, de Piz Bernina

Boris op noordgraat van de Weissmies

Wat was de leukste vierduizender?

‘Nou, het meest anekdotische en het meest kritiek was de Diablegraat. Daar zitten zes vierduizenders op. Wij waren er één, de Corne du Diable, een naaldje van een meter of 25, vergeten. We konden nog net op tijd terugklimmen.’

En de moeilijkste?

‘Alpien gezien is geen van de 82 echt moeilijk, maar de westgraat op de Aletschhorn was onaangenaam door de kou en vooral door de wind, die dwars op de graat stond. Je kunt je overal tegen kleden, maar wind is toch echt heel vervelend. Daardoor werd dat een zware tocht. De westgraat van de Ober Gabelhorn was ook koud, daar hadden we de wind vol in het gezicht.’

En de minst aantrekkelijke?

‘Les Droites. Het was verschrikkelijk warm toen we daar waren. De normaalroute was één grote puinbak. Daar kwamen steeds maar steenlawines naar beneden.’

De mooiste van de 82?

‘Zonder twijfel de dag van de traverse van de Grandes Jorasses. We zijn die nacht om half drie weggegaan. Het niveau was goed te doen en we klommen snel met weinig tussenzekeringen. Voor zonsopgang stonden we op de top van de Dent du Géant. De zon die toen opkwam achter de madonna op de top was prachtig. En die dag kwamen er nog zeven toppen achteraan. Er waren natuurlijk nog wel een paar heel mooie momenten, zoals de wolkenzee op de Nadelgrat.’

Lopen jullie met stokken?

Boris: ‘Ik loop graag met stokken, zeker naar beneden. In de sneeuw gebruik ik vaak één stok en één pickel.’ Niek: ‘Als je met stokken loopt spaar je de knieën, dus zeker bij het dalen is het aan te raden stokken te gebruiken.’

Welke schoenen hebben jullie gebruikt?

Niek: ‘In het begin toerskischoenen, omdat we toen naar beneden konden skiën. Verder in de aanloop vaak trailrunschoenen en lichte B-schoenen hogerop.’ Boris: ‘Ik heb veel op BC-schoenen gelopen. Voordeel: een laag gewicht per schoen en ze wikkelen fijn af, je hebt daardoor veel minder last van je knieën.’

Is dit project over een jaar of vijf nog te doen, als je kijkt naar de gevolgen van de klimaatverandering in de bergen?

‘Jawel, maar je zult waarschijnlijk nog beter moeten plannen. Je moet meebewegen met de seizoenen en je aanpassen. Dat betekent in april beginnen. De vraag is of je dan nog met zijn tweeën over een gletsjer moet lopen. Sommige routes die nu al twijfelachtig waren, kunnen dan waarschijnlijk niet meer. Wij hebben nu soms ook al voor langere, moeilijkere routes moeten

kiezen vanwege de omstandigheden. Dat was nu sowieso ook duidelijk: hoezeer de klimaatverandering invloed hee op het klimmen.’

Wat zijn de plannen ná dit project?

Boris: ‘Eerst weer gewoon aan het werk. En ik heb in de Alpen nog wel wat ideeën.’ Niek: ‘Even geen vierduizenders meer. Ik wil mij wat meer richten op het rots- en trad klimmen, alhoewel mijn verlanglijstje van bergen nog lang is. Zo droom ik nog steeds van de Trango Towers in de Karakoram en de Cerro Torre in Patagonië.’

Niek op de Grand Combin de Tsessette

Boris op de zuidgraat van de Lagginhorn

De 282 hoogste bergen van Schotland

Munroïsten

In 1991 beginnen twee onervaren bergwandelaars aan een wandeling naar de top van Driesh, een Munro, een berg in Schotland boven de 3000 voet (914 meter). Roel en Tom weten dan nog niet dat dit het begin is van een 28 jaar durende uitdaging om alle 282 Munro’s te beklimmen. Ze groeien uit tot ervaren Munroïsten, die jaarlijks de strijd aangaan met kou, regen, mist, harde wind, muggen, blubber en stevige hoogtemeters. Een verhaal over passie, afzien en doorzettingsvermogen in de betoverende natuur van de Schotse Hooglanden.

In 1991 reizen Tom Verhoeff en ik voor eerst samen naar Schotland. Tijdens de georganiseerde rondreis valt ons oog op het boek The Munros van de Scottish Hillwalkers Society. We kijken elkaar even in de ogen en het is al snel duidelijk: dit willen wij ook!

Snelle start

De eerste tocht verloopt vlot en probleemloos. Naïef als we zijn beklimmen we de ene na de andere Munro, niet ver van Glasgow. Het weer is excellent, de bergen laten zich moeiteloos bestijgen en zo rijgen we in één week zestien Munro’s aan elkaar: appeltje eitje. Tot de eerste keer dat we Skye tot ons doel maken. Dat blijkt andere koek: een eindeloze autorit vanaf Kingston upon Hull, slecht weer en een beklimming met de nodige verschrikkingen. Met moeite volbrengen we twee vlak naast elkaar gelegen top-

pen. De volgende dag, wat achteraf de enige mooie dag van onze reis bleek, beklimmen we nog één Munro: Blà Bheinn. Daarna ontvluchten we Skye, met de staart tussen de benen, ons realiserend dat dit zonder hulp te hoog gegrepen is. Skye zet ons met beide benen op de grond.

Bezinning

Het debacle op Skye leert ons wel dat we een planning moeten maken. Niet eerst al het laaghangende fruit wegplukken, maar gestructureerd gebied voor gebied in kaart brengen en de zwaarste beklimmingen eerst proberen. We zijn inmiddels al in de veertig en de jaren gaan steeds meer tellen.

We maken een lijst waarop we de Munro’s naar zwaarte rangschikken. Om de zwaarte van een tocht te bepalen hanteren we een simpele formule: 5 kilometer per uur, plus een extra uur per

Tekst Roel Bouwman en Martin Drost Beeld Roel Bouwman en Tom Verhoeff

2015: Gulvain

2009: Mullach a’ Bhlàir

1996: Càrn Mairg

500 meter stijgen. Verder kennen we sommige routes extra zwaartepunten toe voor het ontbreken van een (goed) pad of wanneer er sprake is van zwaar terrein. De mogelijkheid om een deel per fiets af te leggen kan aardig wat zwaartepunten van een tocht afhalen. Steeds vaker huren we namelijk fietsen om de eerste en laatste vijf tot tien kilometer van een tocht weg te werken. Kijk, dan ziet een tocht van 42 kilometer er ineens heel doenlijk uit.

Ons doel is om na een week in Schotland met minstens tien Munro’s thuis te komen. Dat lukt, tot 2009. In dat jaar treffen we een week met verschrikkelijk slecht weer. De ene dag kunnen we niets doen en de volgende dag mislukt de beklimming omdat het te hard waait. Dat is wel een moment van bezinning: is dit nog wel leuk? Gaan we hiermee door?

Nieuwe aanpak

We stellen onze aanpak bij: we gaan ieder jaar twee weken, om meer speelruimte te krijgen, en kiezen elke week een ander gebied. En bij twijfelachtig weer bereiden we altijd een plan B voor, want het kan in Schotland 15 kilometer verderop, in het volgende dal, prachtig weer zijn, terwijl je op je standplaats wegspoelt. Omdat we niet meer aan de schoolvakanties vastzitten kiezen we er bovendien voor om voortaan in de periode eind mei/begin juni naar Schotland te gaan.

Vooral dat laatste blijkt een spectaculaire verbetering. Het weer is eind mei ontegenzeggelijk beter en stabieler dan eind september en het is veel langer licht, waardoor we bij lange tochten niet meer zenuwachtig hoeven te zijn om voor het invallen van de duisternis uit het veld te zijn. Daarnaast geven

de restanten sneeuw de bergen wat meer karakter dan in het najaar. En, niet onbelangrijk: in mei zijn er minder midges!

Munro’s raken op

Per gebied stellen we een programma op dat voorziet in een of meer lichte tochten, twee middelmatige en minstens één zware tocht. Hiervoor hanteren we onze eerdergenoemde zwaartelijst.

Aanvankelijk kunnen we onze nieuwe aanpak goed volgen, maar naarmate het project vordert en de Munro’s ‘op’ raken, wordt de planning lastiger door onverwacht slecht weer of vermoeidheid.

Dan zijn er nog wat specifieke planningsproblemen: voor de Munro’s bij Corrour ben je aangewezen op de vier treinen per dag. De drie Munro’s op het schiereiland Knoydart zijn praktisch gezien alleen te bereiken met een boot die drie keer per week vanuit Mallaig vaart. En dan heb je nog de bergen in Glen Strathfarrar; de weg door de Glen is een deel van de week afgesloten voor auto’s.

Wandelen, klimmen en tuimelen

Technisch kunnen we het meestal wel aan, maar na die eerste schrik op Skye vragen we voor de volgende expeditie daar hulp van onze goede vriend Martin Drost, die veel klimervaring heeft. Daarbij schakelen we een gids in voor de gevreesde Inaccessible Pinnacle op de Sgùrr Dearg. Met haar beklimmen we ook meteen wat lastige buurbergen. Allemachtig, wat zitten daar angstige momenten tussen: abseilen, niet goed kunnen zien waar je je voeten neerzet, onzekerheid of je verderop nog wel verder kunt (terwijl terug ook geen optie is). Met deze ervaringen besluiten we een paar jaar later op Skye weer een gids te huren voor de Sgùrr

Uitbreiding en diskwalificatie

Wat is een Munro? Kort door de bocht: iedere berg in Schotland die hoger is dan 3000 voet (914,4 meter) en voldoende horizontale en verticale afstand (drop of prominentie) heeft tot een naburige berg. In 1891 stelde Sir Hugh Munro, medeoprichter van de Scottish Mountaineering Club, een lijst op van alle drieduizenders. Daarbij specificeerde hij echter niet welke eisen er aan de prominentie van een Munro werden gesteld. Dit heeft tot gevolg dat er met enige regelmaat Munro’s op de lijst bijkomen of verdwijnen. Momenteel telt de lijst 282 Munro’s. Tijdens onze reizen tussen 1991 en 2019 zijn er zeven Munro’s bijgekomen en drie gediskwalificeerd. Wij hebben ze allemaal gedaan.

nan Gillean en Am Basteir. Verder komen we geen serieuze, technische puzzels tegen. Dat wil niet zeggen dat het allemaal moeiteloos gaat, maar we komen er altijd uit, ook al staan we in de striemende regen te hannesen met een kaart en een afwijkend kompas of zijn we onzeker over wat nu precies de top is.

Gelukkig maken we nooit een serieus ongeluk mee. Eenmaal verstuik ik, tien kilometer voor de parkeerplaats, mijn enkel lelijk. Er is geen andere optie dan doorlopen door de blubber en uiteindelijk bereiken we de auto weer. Tijdens een afdaling door een schoorsteen in de Mamores tuimelen we meer naar beneden dan dat er sprake is van een beheerste afdaling. Beneden wensen we elkaar even geluk met de goede afloop van deze wat onbezonnen daad, want dit had heel anders kunnen eindigen.

In al die jaren zoeken we het gevaar ook niet op. Zo laten we iconische graten, zoals The Pinnacle Ridge of Liathach, de Aonach Eagach-traverse en de Forcan Ridge voor wat het is en beklimmen we de betreffende toppen afzonderlijk. Wel wagen we ons aan de Càrn Mòr Dearg Arête, tussen Ben Nevis en de naburige Càrn Mòr Dearg, om een goede indruk te krijgen van de immense massiviteit van Ben Nevis. Helaas, net op dat moment onttrekt de mist de berg aan het zicht.

Scorekaart

‘Tom, hoe heet deze berg eigenlijk?’ ‘Sgùrr na nog wat of Beinn huppeldepup,’ bromt Tom. Dit zou zomaar een stukje conversatie kunnen zijn tussen Tom en mij tijdens de beklimming van de zoveelste Munro halverwege ons project. Ondanks dat we van de tochten genieten slaat een zekere gelatenheid toe, die kenmerkend wordt voor de pakweg honderdtwintigste tot tweehonderdste Munro. Routinematig verrichten we onze beklimmingen. We hebben er al heel veel gedaan en moeten er ook nog heel veel. Als we ’s avonds de hokjes inkleuren op onze Munroscorekaart, komt de voortgang van het project weer even tot leven.

Als we na een Munrovakantie thuiskomen zijn we volkomen relaxed en in een uitstekende conditie. Tijdens zo’n reis klimmen we iedere dag in de bergen, ademen we de frisse lucht in en zijn we met niets anders bezig dan met klimmen, stappen zetten en genieten van de schoonheid van de Hooglanden. Iedere dag hetzelfde stramien: opstaan, ontbijten, eropuit, klimmen, terugrijden, douchen, eten en weer slapen. Onderweg kom je allerlei

2011: Aonach Mòr en Aonach Beag

problemen tegen (afgronden, uitgedijde beken, gemiste afslagen, een ontbrekend pad), maar wat een voldoening levert het op als het gelukt is. Na de tocht beleef je het prachtige, ruige landschap nog vele malen in je herinnering. Thuis maak ik tot slot een fotoboek, waarbij alles weer even terugkomt, dubbel genieten.

De mooiste Munro

Wat de mooiste Munro is, is een moeilijk te beantwoorden vraag. Het hangt vooral af van de omstandigheden. En of een berg mooi is, hangt eigenlijk meer af van de uitzichten die je tijdens de beklimming en afdaling hebt. Blà Bheinn hee bij ons jarenlang op nummer één gestaan: een leuke en afwisselende beklimming, bekroond met een prachtig uitzicht op de Horseshoe Ridge, een rij bergen op Skye. Die eerste plaats verwatert later door de vele andere prachtige beklimmingen die we doen. De bergen in het

Munro bagging

Reis

Wij reisden meestal per boot (IJmuiden-Newcastle of Europoort-Hull) naar Engeland. Het is dan nog 6 tot 8 uur rijden naar Fort William in Schotland. Per trein kun je daar ook komen: met de Eurostar naar Londen en vanaf daar met de Caledonian Sleeper verder.

Overnachten

Hotels, bed and breakfasts, vakantiehuizen, (jeugd)herbergen, campings, Schotland hee het allemaal. Vanaf één standplaats kun je vaak meerdere Munro’s bereiken. Wij hebben in de afgelopen decennia gemerkt dat steeds meer toeristen Schotland vinden, ruim op tijd reserveren is daarom aan te raden. Ben je te laat? Dan is er geen nood aan de man, je mag op veel plaatsen in Schotland ook wildkamperen.

Vrienden zullen ons wel een beetje bezeten vinden

westen van de Hooglanden vinden we stukken mooier en interessanter dan die in het oosten. Maar het westen is wel een stuk natter, je krijgt het niet cadeau.

Onze vrienden- en familiekring volgt ons al die jaren met belangstelling; het is altijd een leuk gespreksonderwerp. Ze zullen ons ook wel een beetje bezeten vinden, dat vinden wij onszelf immers ook inmiddels. Toch krijgen we bij onze afscheidstour in het voorjaar van 2022 probleemloos veertig man op de been om met ons naar Schotland te gaan voor de beklimming van de Gairich, een hiervoor uitverkoren Munro.

En nu?

Nu we alle Munro’s hebben beklommen en we onszelf o cieel compleators mogen noemen, zit het project erop. We ‘hoeven’ niet meer ieder jaar die reis en dat geploeter te ondernemen. Toch blij Schotland trekken. Na afloop van onze laatste beklimming hee Tom het boek The Corbetts gekocht. Een Corbett is een Schotse berg tussen de 2500 en 3000 voet. Er zijn er 221 van en ze liggen wat meer over Schotland verspreid, ook in gebieden waar we nog nooit geweest zijn. Tom hee dat boek terloops onder mijn neus geduwd en het begint nu toch weer te kriebelen… Wat we ook gaan doen, ik wil in ieder geval proberen alle toppen die nog komen blootsvoets te beklimmen, want na het incident met de verzwikte enkel ben ik langzaamaan barefooter geworden. Ons vakantiehuisje voor 2023 is inmiddels geboekt.

2007: Ladhar Bheinn (een mislukte poging)

2013: Am Basteir

2002: Slioch

Als een marathon niet lang genoeg is

voorbereiden op een

ultra-trailrace

Ultra-running, het hardlopen van afstanden langer dan een marathon, zit de laatste jaren enorm in de li . Evenementen schieten als paddenstoelen uit de grond, boek na boek ziet het levenslicht en het aanbod van programma’s speci ek gericht op het lopen van een eerste ultra groeit gestaag. Ook ultra-trailrunning wint aan populariteit: ultra-running door bergachtig terrein, volledig blootgesteld aan de elementen. Maar wat bezielt mensen om verder te willen lopen dan een marathon?

Het afgelopen jaar sprak ik met verschillende ultra-trailrunners, beluisterde ik tientallen podcasts en las ik talloze boeken. Ook ging ik zelf in training voor mijn allereerste ultra-trailrace in de bergen: de Ultra Trail Vipava Valley (UTVV) in Slovenië, 60 kilometer met pakweg 2650 hoogtemeters. Gaandeweg vond ik het antwoord op mijn vraag: hoe bereid je je voor op een eerste ultra-trailmarathon?

A way of life

Ultra is een rekbaar begrip. In het vlakke Nederland 50 kilometer lopen is een totaal andere beleving dan in de bergen urenlang bezig zijn met tientallen of honderden kilometers, zoals bij de Ultra Trail du Mont Blanc (zie p. 68). Daarom geldt in het ultrawereldje de ongeschreven regel dat een ultra eigenlijk minimaal een nachtje doorhalen betekent: vroeg starten, lopen tot zonsondergang en dan door tot de zon weer opkomt.

Waarom is het blootstellen van lichaam en geest aan dit soort kwellingen zo populair? Ik vraag het aan Chris van Beem, oprichter van Trailrunning Europe en zelf een zeer ervaren ultra-loper. Chris: ‘Voor mij is de magie van een ultra-trailrun de optelsom van in de natuur lopen, sportief bezig zijn, de uitdaging met jezelf aangaan en het creatief omgaan met uiteenlopende situaties. Het is totaal anders dan hardlopen op de weg, waar de focus ligt op tijd en prestatie. Hier gaat het om de totaalbeleving, het genieten onderweg. Ultra-trailrunning is a way of life.’ Volgens Chris is een ultra-trailrunner iemand die zichzelf goed

rinskes lees- en luistertips

Boeken

• Above the Clouds: How I Carved My Own Path to the Top of the World – Kilian Jornet

• Finding Ultra: Rejecting Middle Age, Becoming One of the World’s Fittest Men, and Discovering Myself –Rich Roll

Podcast

• KoopCast. Ultra Training Banter – Jason Koop

Websites en events

• trail-running.eu

• nkbv.nl/sport/sky-trailrunning

kent. Het is een sportieve natuurlie ebber die bewust kiest voor lange afstanden in de bergen, met hoogtemeters en single tracks. Finishen is belangrijker dan de tijd die je ervoor nodig hebt. Een ultra-loper hee een positieve instelling, zit vol mooie verhalen en geniet van kleine zaken. Hoe bovenmenselijk de prestatie ook is, de ultra-loper blij bescheiden.

Hoe train je voor een ultra?

Maar met alleen een positieve instelling red je het niet, lijkt me. Je zult er ook voor moeten trainen. In het handboek Training Essentials for Ultrarunning legt ultra-loper en coach Jason Koop uit dat een goede voorbereiding uit verschillende elementen bestaat. Te beginnen met een consistente en progressieve training, met daarin ook krachttraining. Niet alleen om sterker te worden, maar vooral ook om blessures te voorkomen. Hij wijst verder op het nut van de juiste balans tussen een hoge trainingsfrequentie in combinatie met toenemende intensiteit enerzijds en herstel en rust anderzijds. Het op maat maken van de training op basis van individuele doelen en beperkingen voorkomt overtraining en blessures, stelt hij. Ook staat hij stil bij het belang van de juiste voeding in de voorbereidende fase en het belang van strategisch eten en hydrateren tijdens races. Ten slotte besteedt Koop veel aandacht aan het opbouwen van mentale weerbaarheid en veerkracht. Samengevat: wie zich voorbereidt op een ultra richt zich op training, rust, voeding en mindset.

Terug naar af

Trainen voor een ultra betekent steeds verder lopen. Chris vertelt me dat je weektotaal aan kilometers ongeveer gelijk moet zijn aan het aantal kilometers van de race. In mijn geval betekent dat dus 60 kilometer per week.

Ik start mijn training vlak voor de zomer van 2021, met als doel de UTVV van mei 2022. Langzaam breid ik het aantal kilometers uit. Van één à twee keer per week lopen ga ik naar drie keer. Mijn duurlopen worden langer: 25, 30, 35 kilometer. Tot ik last krijg van een scherpe pijn in mijn voet. Een beginnende stressfractuur in een middenvoetsbeentje dwingt me tot maandenlang verplichte rust. In december 2021 mag ik eindelijk weer beginnen met lopen. Omdat ik achter lig op schema bouw ik te snel weer op. Dat levert me, precies op de laatste dag van 2021, een pijnlijke zweepslag in mijn kuit op. Ik kan niet meer lopen, laat staan hardlopen. Dan dringt het tot me door dat ik mijn doel moet laten gaan. Mijn lichaam hee meer tijd nodig om zich aan te passen en ik kan niets anders dan dat accepteren.

Tekst Rinske Brand

Daarmee ben ik meteen bij de kern van ultra-running: in een ultra gaat niets zoals verwacht. Aanpassingsvermogen is een vereiste. Ik besluit mijn doel een jaar te verzetten en me te richten op de UTVV van mei 2023. Wijzer geworden van mijn vorige ervaring schakel ik een loopcoach in. Frido Verschoor, van Flijmscherp, en ik starten in november 2022 met de voorbereidingen, precies een half jaar voor de UTVV. Eerst bouwen we het aantal kilometers langzaam op. In december loop ik, met succes, mijn eerste trailmarathon. Vanaf januari ga ik specifieker trainen op hoogtemeters en komen er nóg meer trainingsuren bij. Met een eigen onderneming en een druk sociaal leven blijkt het inpassen van alle trainingen geen sinecure. Ik red het alleen met een strak regime. Om half zeven aan het werk, overdag soms een training en ’s avonds nog eentje. Drie à vier keer per week hardlopen, fietstrainingen, krachttrainingen en ook nog eens twee keer per week yoga voor flexibiliteit en blessurepreventie. Het gaat steeds meer lijken op het strakke leven van een topsporter. Een deel van de trainingen kan ik doen in de winterzon op Lanzarote, maar de rest moet in een nat en koud Nederland. Naast fysiek ook mentaal een uitdaging, maar een training missen is geen optie.

Voeding op de trails

Wie veel loopt, moet ook veel eten. En wat je eet, is van invloed op je prestaties. Wie zich verdiept in wat je moet eten, zit binnen de kortste keren in de diepste spelonken van de voedingsweten-

schap. Koolhydraten, eiwitten en vetten dienen in de juiste hoeveelheden en op het juiste moment ingenomen te worden. Het maken van eetschema’s is daarom geen overbodige luxe. Net zomin als het voorbereiden van maaltijden, zodat je aldoor de juiste nutriënten binnenkrijgt. En dan hebben we het nog niet eens over het eetschema tijdens een ultra-race. Want ook dat luistert nauw: 60 tot 90 gram koolhydraten per uur, verdeeld over verschillende porties. Daarnaast voldoende vloeistof, onder meer afhankelijk van temperatuur en hoogte, maar ook weer niet te veel. Ook daarvoor moet je je maag en darmen trainen. En niet al het voedsel valt even goed, weet ik inmiddels uit ervaring.

Daarnaast heb ik een extra uitdaging. Met mijn verplichte glutenvrije dieet, vanwege coeliakie, is het niet altijd makkelijk op de trails voldoende gezonde en hoogwaardige voeding te eten. Met het toenemende aantal lange duurlopen lopen ook de aantallen mierzoete repen en gelletjes op. De hoeveelheid kunstmatige toevoegingen en geraffineerde suikers gaat me echter tegenstaan. Op zoek naar een gezondere en meer natuurlijke sportvoeding kom ik het Belgische merk Innerme tegen; puur natuur, duurzaam én glutenvrij. Plus een stuk minder zoet. Mijn maag en darmen blijken deze gels en repen goed aan te kunnen, waardoor ik de voedingsposten tijdens races vanaf nu links kan laten liggen.

Op de rem

De beste atleten worden ’s nachts gekweekt. Met andere woorden: wie niet goed herstelt, wordt niet beter. Naast het afwisselen van de trainingsintensiteit per work-out en het houden van rustdagen, is een goede nachtrust van groot belang. En die kun

Het maken van eetschema’s is geen overbodige luxe

Klauteren op Lanzarote

Met Kim, mijn zus en trouwste trainingsmaatje, op de Austerlitz Trail

Foto Oliwia Madej

Foto Marc Weening

je tegenwoordig nauwlettend in de gaten houden. Mijn sporthorloge vertelt me elke ochtend hoe goed mijn nachtrust is geweest, wat mijn heart rate variability is en hoe het staat met mijn training readiness. Je zou bijna vergeten ook nog naar je eigen lichaam te luisteren. Helemaal foutloos is deze informatie ook niet, maar het helpt me wel op de rem te gaan staan wanneer mijn lichaam nog niet goed hersteld is van een vorige inspanning. Werkelijk voldoende rust houden is lastig, als je het gevoel hebt dat je juist heel veel moet trainen om je doel te bereiken. Gelukkig ontdek ik de voordelen van foam rolls, een massage gun en deep tissue massage. Niet alleen mijn spieren, maar ook mijn bindweefsel moet soepel blijven om de oplopende spierbelasting aan te kunnen. De massages blijken een succes, want ik ben inmiddels meer dan een jaar blessurevrij.

Hoe graag wil je het?

Al heb je training, voeding en rust volledig op orde, zonder de juiste mindset ben je in de wereld van ultra’s verloren. Dat hoor ik van elke ultra-loper. Dus besluit ik er nog wat dieper in te duiken. In How Bad Do You Want It schrijft Matt Fitzgerald over enkele spectaculaire historische sportmomenten om te laten zien hoe mentale kracht sommige duursportatleten in staat stelt te presteren op een niveau dat ver boven hun fysieke grenzen ligt. Ze leveren prestaties die eerder biologisch onmogelijk werden geacht. Zoals wielrenner Greg LeMond, die in 1989 geheel onverwachts de Tour de France won, nadat hij in 1987 bijna was omgekomen door een ongeluk. Wie niet 100% vastbesloten is zijn doel te bereiken, gaat het niet redden, is de conclusie van Fitzgerald. Het boek is ook een gewetensvraag aan mezelf. Hoe graag wil ik het eigenlijk?

als het even tegenzit. Ultra’s lopen brengt je terug naar je eigen kern. Je moet bereid zijn jezelf tegen te komen.’

Weten wie je bent

Kortom, ultra-trailrunning is veel meer dan een kwestie van veel trainen. Om ultra’s te kunnen lopen, moet je jezelf kennen. Je komt jezelf onderweg onherroepelijk tegen, je gaat grenzen over en voelt emoties die volledig onbekend voor je zijn. Je moet bereid zijn je ongemakkelijk te voelen, comfortabel leren zijn met het oncomfortabele. Wie dat ervoor over heeft, krijgt er unieke herinneringen en waardevolle ervaringen voor terug.

Ik speel mijn eigen sportpsycholoog door back-to-back-trainingen in te lassen. Eerst een rondje met een trainingsmaatje, dan koffie en vervolgens alleen weer verder met een minimaal even groot rondje. Niet alleen goed voor fysieke adaptatie, maar zeker ook een training van mijn mentale veerkracht.

Race day

Al die maanden voorbereiding moeten uiteindelijk leiden tot De Race, de 60 kilometer in de Sloveense bergen. Wat ik inmiddels wel geleerd heb van alle boeken, podcasts en gesprekken is dat een ultra-loper accepteert dat lichaam en geest niet altijd in balans zijn. Tijdens de race is pijn onvermijdelijk, net als de momenten dat lichaam of geest niet meer wil. Hoe je daarmee omgaat, maakt het verschil tussen de finishlijn wel of niet halen. Want juist op die momenten moet je de balans hervinden. ‘Dan moet je denken: wat kan nog wel?’ aldus Chris. ‘Als het hardlopen niet meer gaat, dan kun je misschien nog wel lopen. Precies dat spel is ultra-running. Je zult je eigen pad moeten vinden en veerkrachtig genoeg moeten zijn om toch door te kunnen gaan

Wordt vervolgd…

Op 6 mei loop ik de 60 kilometer race van de Ultra Trail Vipava Valley in Slovenië. Hoe dat gaat, lees je in de blog die na de race verschijnt op de website van de NKBV.

Chris van Beem kijkt mee naar mijn resultaten op de Lage Vuursche Trail

Hoogtemeters maken in de Ardennen

Met Kim bij de 44 kilometer trailmarathon rond het Dwingelderveld

Je komt jezelf onderweg onherroepelijk tegen, je gaat grenzen over

Foto Oliwia Madej

Foto Kim Brand

bij de buren

In de serie Klimmen bij de buren laten we je klimgebieden in de nabije omgeving van Nederland zien, op maximaal 400 kilometer van Utrecht.

Carrière de Durnal

Beginners en ultra-klimmers

Het lijkt op het eerste gezicht vreemd om over het klimgebied Durnal te lezen in dit ultra-themanummer van Hoogtelijn. Durnal is immers vooral bekend als klimgebied met relatief makkelijke en niet al te veeleisende routes. Desalniettemin wordt hier elk jaar in september door de NKBV, de Club Alpin Belge (CAB) en de Klim- en Bergsportfederatie (KBF) de 12 Uur van Durnal georganiseerd: een klimevenement voor touwgroepen, met als doel om per persoon minimaal 1000 meter te klimmen. Ultra dus!

De Carrière de Durnal is het enige klimgebied in de vallei van de Bocq, een zijtak van de Maas ten westen van Spontin. Durnal is sinds de opening van het gebied in 2005 misschien wel het beste Belgische klimgebied om je eerste stappen in de rots te zetten. Wat maakt dat Durnal hiervoor zo geschikt is? Allereerst de overzichtelijke honderdvij ig meter brede rotswand met 66 routes, die netjes naast elkaar liggen en die vrijwel altijd in een rechte lijn omhoog lopen. Dankzij de trapvormig opgebouwde rots kun je vaak van de ene comfortabele band naar de volgende klimmen. De routes zijn bovendien niet al te steil, de behaking is goed en de moeilijkheidswaardering loopt van 3 tot 6b. Compleet verzuurde onderarmen krijg je hier niet snel. De vlakke ondergrond en de comfortabele zitjes, die voor de rots zijn gebouwd met behulp van grote blokken steen, maken het geheel af.

Tijdens mooie weekenden in het voor- en najaar is het een drukte van belang aan de rots. Het is verstandig om dan een alternatief gebied achter de hand te hebben in het geval dat je pas laat bij de rots aankomt. Wanneer het namelijk te druk is in Durnal word je geconfronteerd met het grootste nadeel van dit gebied: het gesteente is op sommige plekken van matige kwaliteit en steenslag onderaan de wand is niet uit te sluiten.

Wees met name beducht op losse rots aan de bovenzijden van de routes en in de routes aan de zijkanten van het massief. Je doet er verstandig aan om wat afstand van de rots te nemen als er boven je geklommen wordt. Draag tijdens het klimmen en zekeren een helm en laat kinderen niet direct onderaan de rots spelen.

De routes uiterst links op het massief zijn vaak nat en niet heel erg de moeite waard. De circa vij ien routes rechts naast deze sector, in de sectoren van ‘Ka a of Kaka’ tot ‘Koncordia’, zijn daarentegen afwisselend en mooi. Deze routes starten vaak met een pittige pas door een dak of over een greeploze plaat. In de volgende sector behoren de routes van Grimsel tot Le Bloc Coincé tot de langste en meest continue van het gebied. Ook in de sector daarnaast, de ‘biersector’, hebben de routes meestal dicht bij de grond een pittige pas in een dakje of een greeploze wand. Hoe zwaarder het bier, hoe lastiger de route. Het zijn enkele van de moeilijkste routes van het gebied, maar omdat de moeilijkheden vooral onderin zitten en de routes goed behaakt zijn, kun je zonder stress instappen. Hoe verder je vervolgens naar rechts op het massief gaat, hoe makkelijker de routes worden. De rots wordt gaandeweg minder steil en na iedere moeilijke passage volgt telkens een goed rustpunt.

Carrière de Durnal

• Aantal routes/maximale lengte: 66/30m

• Klimstijl/steilte: wand, 70-90°

• Niveau routes: 3-6b

• Gesteente: compacte zandsteen

• Expositie: zuidzuidoost

• Beste jaargetijde: het gehele jaar

• OV: het station van Spontin ligt op 2,4 kilometer

• NKBV Klimjaarkaartgebied

Meer info vind je in de NKBV Tochtenwiki: tochtenwiki.nkbv.nl/nl/poi/klimmen/ carriere-de-durnal/27189000.

Kijktip: in de Tochtenwiki vind je ook de video van Harald Swen over de 12 Uur van Durnal.

Tekst en beeld Harald Swen

12 Uur van Durnal

Het loopt tegen acht uur in de avond en de zon is inmiddels al ondergegaan. Het is nu een stuk rustiger aan de wand dan eerder op de dag; een stuk koeler ook, dat is fijn. Verwoed proberen de klimmers die nog actief zijn boven te komen in de laatste route die ze vandaag klimmen. Heel erg soepel gaat dat niet meer, nu de klimschoenen vervangen zijn door approachschoenen en trekken aan setjes de norm lijkt te zijn geworden. Onderaan de wand moedigen bezwete en vermoeide klimmers die al eerder gestopt zijn ze luidkeels aan.

‘Nog even, zet ‘m op!’ Om precies acht uur klinkt het eindsignaal. Hiermee zit het er weer op voor deze editie van de 12 Uur van Durnal. De laatste klimmers gaan naar de registratie om de eindstand op te maken. Welke teams is het vandaag gelukt om een kilometer te klimmen? En wie is het gelukt om vandaag alle routes van het gebied te klimmen?

De 66 routes in Durnal zijn niet de hoogste, steilste of indrukwekkendste van België, maar als je probeert ze allemaal op één dag te klimmen, dan is het een hele uitdaging. Precies met dat doel organiseren CAB, KBF en

NKBV jaarlijks op de tweede zaterdag van september een vriendschappelijke wedstrijd met als doel om minimaal duizend meter, of beter nog, alle routes op het massief van Durnal in twaalf uur te klimmen. In dat laatste geval heb je er aan het eind van de dag ruim vijftienhonderd hoogtemeters op zitten!

Vriendschappelijke wedstrijd

Inmiddels acht jaar geleden kwam Joe Dewez van de CAB op het idee van deze vriendschappelijke wedstrijd, of beter gezegd: deze uitdaging. Je meet je immers vooral met jezelf. Behalve een test van je eigen kunnen is de 12 Uur ook een manier om klimmers van de CAB, KBF en NKBV bijeen te brengen. Tijdens de wedstrijd wordt er op de normale manier als touwgroep in een multi-pitchroute geklommen: de eerste klimmer klimt voor en de tweede klimt na. Soleren of simultaan klimmen is niet toegestaan en alle haken moeten worden ingehangen. De door het team geklommen routes worden vastgelegd door een registratiesysteem dat bovenaan elke route hangt. Valsspelen is er dus niet bij en aan het eind van de dag is de eindstand snel bekend.

Tempo

Om klokslag acht uur ’s ochtends klinkt het startschot. Alle teams haasten zich in de

eerste routes omhoog. De teams die op approachschoenen starten zijn overduidelijk de ervaren rotten met vele kilometers ervaring in alpien en multi-pitch terrein. Stabiel en methodisch klimmen ze route na route omhoog. Aan het eind van de dag zullen zij degenen zijn zonder pijn aan de voeten. De jonge honden met vooral veel sportklimervaring gaan er op hun strakke schoentjes vol tegenaan. Of ze dit tempo gaan volhouden moet nog maar blijken. Later op de dag is het iedereen duidelijk dat het vooral de kunst is om zo efficiënt mogelijk te klimmen, te zekeren en te wisselen van route. Sommige deelnemers klimmen inmiddels op blote voeten, de strakke schoenen doen te veel pijn om nog aan te doen. Pauzes tussen routes worden langer en de bewegingen trager. Vrijwel ongebroken is echter het enthousiasme waarmee iedereen blijft klimmen. Het eindsignaal is nog steeds ver weg en er is nog een lange weg te gaan.

Ben je benieuwd of het jou en je klimmaatje ook zal lukken om elk de duizend meter te halen? Of zelfs om alle 66 routes te klimmen binnen de recordtijd van 08:08 uur uit 2020? Schrijf je dan nu in voor de editie van 2023 op zaterdag 9 september. Inschrijven kan via de agenda op de website van de NKBV: nkbv.nl/ actueel/events/12-uur-van-durnal-2023

Klimmen met muziek

Filmend, zingend en fluitend beklom de Iers-Belgische Sean Villanueva

O’Driscoll al vele wanden in de wereld, waaronder de Fitz Roy in Patagonië. Een huis en een telefoon hee hij niet. Wel een fluit, die hij altijd meeneemt. Want het gaat hem in al zijn topprestaties toch vooral om het plezier, het avontuur en het moment. ‘Muziek gee het klimmen iets luchtigs.’

‘Je gaat me geen vragen stellen als je niet ook even klimt vandaag.’ Sean Villanueva O’Driscoll (42) zegt het met een grijns. Ik heb nog nooit in een klimgordel gezeten, maar weet meteen dat ik eigenlijk geen keus heb, wil ik hier in Freyr tot een geslaagd interview komen. Dus een paar minuten later hang ik in de touwen. En ik krijg bovendien het vertrouwen Sean te zekeren, terwijl hij als een doorgewinterde wandrat de muur op klautert. ‘Rustig laten vieren!’, klinkt de instructie van boven. ‘Vooral het laatste stukje voordat ik weer op de grond kom.’

Als de zon zakt, lopen we een stuk door. Weinig routes zijn nog ‘vrij’. Overal duiken klimmers op, ook al begint het te schemeren. Sean kent er een hoop. Wij klimmen, met rugzak en al, in de wand onder de Kinglijn naar boven. Slackliners balanceren boven ons hoofd. Even vergeet Sean, terwijl hij het eerste stuk klimt en achter de richel verdwijnt, zijn ronduit onervaren klimpartner te instrueren. Ik hoor hem zichzelf een paar meter hoger voor de kop slaan. Een collega-klimmer helpt gelukkig een handje.

Verjaardagstaartjes op de top

Waar sommigen leven voor het weekend op de wanden van Freyr, is Sean het Belgische klimparadijs een beetje ontgroeid. In februari 2021 leverde hij een prestatie van formaat: in zes dagen, in zijn eentje, en als derde ooit (na Tommy Caldwell en Alex Honold samen), beklom hij de tien toppen van het Fitz Roy Massief in Patagonië achter elkaar. Hij doopte de tocht de Moonwalk Traverse, want hij deed hem van zuid naar noord. ‘Ik wilde eens een keer iets alleen doen.’

Een paar dagen eerder vertelt de klimmer erover in een zaaltje bij Ivy Climbing in Sittard, waar hij een lezing gee , op blote voeten en vergezeld door een doedelzak. Hij vertelt levendig en vol humor, maar het publiek snapt pas echt iets van het geluk dat hij op die toppen hee gevoeld bij het zien van het lmpje dat Sean over de Moonwalk Traverse maakte. Op elke top schreeuwt en zingt hij het uit of speelt hij een deuntje op zijn Ierse fluit. De ontzagwekkende pieken in het ongure Patagonische klimaat noemt hij stuk voor stuk de ‘verjaardagstaartjes’ voor zijn veertigste verjaardag, die hij onderweg viert.

Tekst Manon Stravens Beeld Paul Lahaye

‘Ik heb op elke top gedanst, gespeeld, gezongen’

Onderkoeling is een van de grootste gevaren op de Fitz Roy, vertelt Sean. ‘Het weer kan heel snel omslaan. Het ene moment is het weer perfect en dan ineens is er een harde wind met snelheden van 100 of 150 kilometer per uur. De wind is het gevaarlijkst. Die kan mij, 75 kilo, opheffen of mijn touwen wegslaan. Met zulke wind verlies je bovendien heel snel je lichaamswarmte, vooral als je al koud of nat bent. Heel veel mensen sterven hier van de kou.’

Hart

Maar heel gevaarlijk was de Moonwalk Traverse ook weer niet, zegt Sean laconiek, terwijl hij in het donker zijn linzen oplepelt. ‘Alleen heb je in de bergen niet alles in de hand.’ Tijdens zijn laatste afdaling kroop hij door het oog van de naald. Het was kiezen tussen een wand met een snoeiharde wind of afdalen via een gletsjer vol diepe spleten. Hij koos voor het laatste. Terwijl hij zijn touw installeerde, brak er vlak onder hem een blok van rots en ijs af. ‘Waarschijnlijk losgeraakt door de zon.’ Het rotsblok viel op de gletsjer, veroorzaakte lawines en sloeg de voetsporen weg die Sean wilde volgen. ‘Als ik een kwartier eerder was afgedaald, als ik een paar liedjes minder had gespeeld, was ik verpletterd.’

Hoe houdt een mens zo’n inspanning vol? De belangrijkste factor is niet die tussen je oren, vindt Sean. ‘De belangrijkste zit in je borstkas, je hart. De passie en liefde voor het klimmen geven je de kracht. Daarmee geniet je echt en kan je ook genieten van afzien. En daarmee geef je niet op.’ De Moonwalk Traverse was ‘genieten van elke handgreep en elke voetstap’, aldus Sean. ‘Ik heb op elke top gedanst, gespeeld, gezongen.’

Na de laatste top was het nog zo’n zes uur ‘stappen naar de beschaving’. Hij verbleef nog een nacht onder een rots in een grotje, om nog even te zwemmen en daarna pas ‘terug op aarde’ te komen. Die terugkomst was een heel emotioneel moment. ‘Ik was een beetje high en ook verdrietig dat het voorbij was. Gelukkig en dankbaar viel ik op mijn knieën. Ik had al vijftien jaar niet meer geweend.’

‘De passie en liefde voor het klimmen geven je de kracht’

Een ode aan blijheid

De rotspieken waren niets nieuws voor Sean, die op zijn dertiende startte met klimmen. ‘Ik speelde vaak in het bos, klom in de bomen.’ Toen twee schoolvrienden zich inschreven in de klimhal, probeerden ze Sean te overtuigen mee te gaan. ‘Ik klom liever in bomen, maar na een jaar ben ik toch eens met ze meegegaan.’ En zo geschiedde het: na een jaar in de hal ging hij naar buiten. Op zijn achttiende, na zijn schooltijd op het Koninklijk Atheneum te Etterbeek, nam hij een jaar vrij om te klimmen op ’s werelds mooiste rotsen. Daarna behaalde hij zijn diploma lichamelijke opvoeding aan de Vrije Universiteit Brussel.

Met zijn Belgische klimpartner Nicolas Favresse, met wie hij al ruim vijfentwintig jaar in de touwen hangt, beklom hij in 2003 zijn eerste grote top: de El Capitan in Yosemite National Park. Met zijn wanden van een kilometer hoog was Yosemite een belangrijke leerschool voor het bigwall klimmen, vertelt Sean. Ook maakten de twee hier hun eerste film, getiteld The Yosemite Experience. Vervolgens openden ze nieuwe lijnen in Groenland en op Baffin Island in Canada. ‘Op Baffin Island was het 21 dagen stappen om al het materiaal aan voet van de wand te brengen, vervolgens elf dagen klimmen, en weer twee weken teruglopen.’ Ook over deze expeditie maakte Sean een film: Asgard Jamming De film is ‘een ode aan blijheid, klimmen en ontdekking’, zo noteert een recensent op Planet Mountain.

Met Nicolas, zijn broer Olivier Favresse en Mike Lecompte ging Sean in 2006 voor het eerst naar Patagonië, en klom daar de route Riders on the Storm op de Torre Central in nationaal park Torres del Paine.

Ook klom hij steeds vaker achtstegraadroutes, waaronder enkele van de moeilijkste routes in zijn favoriete massief Freyr. In 2007 beklom Sean Nafees Cap, een losstaande piek van de K7, een zesduizender in Pakistan, waarop de film Pakistan Project werd geboren. In 2020 opende hij met Nicholas een nieuwe lijn in Patagonië die hij El Flechazo doopte, de pijl van Cupido. ‘Als tegenhanger van de andere lijnen, die genoemd zijn naar wapens, zoals de tomahawk. We zochten een naam die die wapens misschien kon tegenhouden.’

Sean werd pas echt bekend bij het grote publiek toen hij in 2011 deel uitmaakte van het team, met onder anderen de broers Favresse, dat de klimprijs Le Piolet d’Or won. Deze gouden ijsbijl kregen ze voor hun expeditie naar Groenland, waarover Sean ook de film Vertical Sailing Greenland maakte. Ze ontvingen deze prestigieuze prijs omdat ze zeven bigwalls in één seizoen hadden gedaan, zonder te boren en zonder iets achter te laten. ‘Een fantastische expeditie, met een geweldige teamspirit’, zegt Sean. Dat straalt zonder meer af van de film, waarin te zien is hoe de jongens met hun instrumenten staan te dansen op de stranden van Groenland.

Wie is Sean Villanueva O’Driscoll

De Belgisch-Ierse Sean Villanueva O’Driscoll (Etterbeek, 7 februari 1981) is een klimmer en gediplomeerd kliminstructeur met een grote passie voor bigwall-projecten. Hij heeft tijdens zijn beklimmingen ook gewerkt aan de films The Yosemite Experience (2004), Patagonia Dreams (2007), Pakistan Project (2007), Asgard Jamming (2009) en Vertical Sailing Greenland (2011). Dit zijn de mijlpalen van de Petzl-atleet:

2002 zilver op de Belgische beker klimmen

2004 Vlaams studentenklimkampioen

2008 vierde plaats Belgisch kampioenschap klimmen

2011 klimprijs Le Piolet d’Or met zijn team voor hun expeditie naar Groenland

2012 gast in De Laatste Show op Eén en te zien als coach van Tom Waes bij diens klim van El Capitan voor het programma Tomtesterom

2021 Moonwalk Traverse (Patagonië, Argentinië)

2022 klimprijs Le Piolet d’Or voor zijn Moonwalk Traverse

Fluit

Al Sean’s klimpartijen gaan gepaard met muziek maken, alleen of met anderen. Een huis heeft hij niet, een telefoon ook niet (meer), maar wel een fluit. Dat is al in zijn vroege jeugd geworteld, als zoon van een Ierse moeder. Hoewel Sean is geboren en getogen in België, kwam hij regelmatig in Ierland. Het zingen van traditionele Ierse liedjes was ‘een grote bezigheid als ooms, tantes, neven en nichten samenkwamen’, vertelt de klimmer. ‘Zo ben ik grootgebracht.’

Het spelen in de bergen begon toen zijn klimmaat Nicolas steeds zijn gitaar erbij pakte. Sean kocht een fluit, leerde zichzelf de deuntjes en sindsdien zijn hij en zijn fluit onafscheidelijk. ‘Muziek is een manier om een connectie te maken met het moment. Na zo’n zware klim kan een deuntje ook iets luchtigs geven. En in de bergen klinkt het prachtig.’ Ook speelt Sean graag doedelzak. ‘Daar wil ik in evolueren, zodat ik dat kan doen als ik niet meer kan klimmen.’ Ja, want wat als hij dat niet meer kan? ‘Dan zien we wel weer verder. Ik heb veel opties, ik heb lichamelijke opvoeding gestudeerd en kan leraar worden of in klimzalen werken.’ En muziek en films maken dus. Vijf films verschenen er in totaal van zijn hand, waarmee hij en zijn klimmaten meerdere prijzen wonnen.

Fastfoodstyle

De focus op de beleving en het avontuur ziet Sean niet overal in de klimwereld. Volgens hem is er in de afgelopen decennia wel wat veranderd. ‘Er zijn veel meer klimzalen sinds het klimmen in Tokio onderdeel werd van de Olympische Spelen. Meer mensen zijn nu op zoek naar de sportieve prestatie, meer dan naar de ervaring en het avontuur. Die klimzalen dragen daaraan bij. In de zaal is alles netjes, duidelijk en veilig. Je ziet de kleuren van de grepen. Maar buiten leer je de rotsen pas echt lezen.’

‘Het moet allemaal snel gebeuren en het gaat alleen maar om het bereiken van de top.’ Sean noemt het ‘fastfoodstyle’ klimmen, ‘waarbij de klimmers geobsedeerd zijn door de nummers van het klimniveau in plaats van door de rots.’ Terwijl die nummers eigenlijk maar uitvindingen van mensen zijn. ‘Ik heb er niets tegen hoor. Het is ongelooflijk te zien wat sommige atleten presteren. Maar je moet opletten dat je de essentie niet verliest, de avontuurlijke ervaring.’

Staan er overigens nog meer expedities op de planning? ‘Weet ik niet, als ik de roeping krijg. Als het komt, dan komt het. Zo niet, dan hoeft het niet.’

‘Na zo’n zware klim kan een deuntje ook iets luchtigs geven’

Comfort

Ook al is je tas nog zo licht, na een lange dag wandelen of klimmen is een lekkere slaapmat geen overbodige luxe. Houd in je rugzak dus ruimte ter grootte van een blikje frisdrank over voor de NeoAir Uberlite van Therm-a-Rest.

Deze 6,4 centimeter dikke slaapmat is verkrijgbaar in twee lengtes, zodat de goede nachtrust ook voor wat langere mensen is gegarandeerd.

250 gram | €259,95 | o.a. via klimwinkel.nl

Volpi Outdoor Gear Fastpack 30

Voor de kilometervreter

Je tent voor een tarp inwisselen? Extra ondergoed thuislaten?

Een echte grammenjager gaat bij elke meerdaagse trektocht weer een stapje verder om gewicht te besparen. Mijn volgende stap: fastpacking! Een combinatie van trailrunning en wandelen met de focus op een lichtgewicht uitrusting, zodat je snel kilometers kunt afleggen. Bovenaan mijn paklijst: de Fastpack 30 van Volpi Outdoor Gear.

Speci caties

Klassiek klein

In de slechts zes centimeter van de Classic SD hee Victorinox, de bekende Zwitserse zakmessenfabrikant, maar liefst zeven tools verwerkt. Deze kleine rode klassieker hang je met de sleutelring gemakkelijk aan je tas en bevat daarnaast een vijl, mes, schaar, tandenstoker, pincet en schroevendraaier.

20 gram | €19,55 | o.a. via knivesandtools.nl

Ontlasting

Nadat hij zelf een lichtgewicht tent ontwikkelde, ging Mike CecotScherer, oprichter van TheTentLab, nadenken over een oplossing voor een ander probleem: als je met die tent op pad bent, moet je toch ook sanitaire stops maken. Met The Deuce 2 UL schep doe je dat zonder sporen achter te laten, en ontlast je je schouders.

17 gram | €22 | o.a. via outdoorline.sk

Met slechts 450 gram is deze fastpack vederlicht. Je draagt hem als een trailrunrugzak: strak om je lichaam, zonder heupgordel of aluminium draagsysteem. Hij is gemaakt van het grensverleggende materiaal Ultra200, een stof die enorm licht, slijtvast en waterdicht is. Dankzij het rolltop sluitsysteem kun je het volume van de rugzak aanpassen van 25 tot 40 liter. Bovendien beschikt de tas over een mesh voorvak, twee zijvakken en waterfleshouders op beide schouderriemen.

Wat beloo dit Mexicaanse merk?

Ieder product is kwalitatief hoogstaand en wordt met passie gemaakt door lokale vakmensen. Met de droom van een stabieler en veiliger Mexico, hecht Volpi Outdoor Gear als klein bedrijf veel waarde aan zijn sociale verantwoordelijkheid. Eigenaar Matteo Volpi biedt zijn personeel eerlijk werk tegen eerlijk loon.

Hoe presteert het product?

Ondanks zijn lage gewicht oogt de rugzak zeer robuust. Zoals bedoeld zit de tas nauw om je bovenlijf – als een stevige knu el. Om het rugpand stabieler en comfortabeler te maken, stop ik altijd een opgevouwen isolatiematje

aan de binnenkant. De brede schouderriemen met vakjes voor waterflessen en reepjes zijn cruciaal om snel kilometers te maken. Voor een korte trip, met drie nachten in de buitenlucht, reken ik met een basisgewicht (zonder eten en drinken) van een kleine drie kilogram. De tent blij thuis en van een schoon shirt is geen sprake. Lever je die luxe in, dan past je uitrusting met gemak in deze tas.

Conclusie

Wanneer wel: Op meerdaagse wandel- en trailruntochten. Tenminste, als je dus met plezier wat luxe inlevert om lichter, sneller en minimalistischer onderweg te zijn.

Wanneer niet: Wanneer je tent een paar kilo weegt en je iedere ochtend een eitje bij het ontbijt wilt.

450 gram | $230 volpioutdoorgear.com

Tekst Floris

Oostindie

Ruim, comfortabel en ultra-licht

De ideale tent maken

Sportklimmen, multi-pitchen of bikepacken, zo’n uitdaging is altijd leuk als je het doet met gelijkgestemden, in een mooi gebied, met een goede voorbereiding en het juiste materiaal. Die voorbereiding vraagt een zekere toewijding. De vrienden Tim en Maurice hebben die zeker. In september vorig jaar legden ze de laatste hand aan een zelfgemaakte tent voor het bikepacken. Het werd geen veredelde tarp, maar een volledige lichtgewicht tent voor drie personen én bagage, die slechts 1,2 kilo weegt.

Dus jullie hebben een tent gemaakt. Dat deden jullie om de kosten te drukken, toch? Lichtgewicht spullen zijn duur!

Tim: ‘Welk budget je ook in gedachten hebt, wij zijn eroverheen gegaan. Op materiaal wilden we niet besparen. We hebben verschillende doeken besteld, met het oog op hun functie in de tent, en alleen van het beste materiaal.’

Maurice: ‘Dus stof gemaakt van Dyneema, dat is licht en sterk en heeft verschillende goede eigenschappen: het is slijtvast voor het grondzeil, licht voor de zijkanten en ademend voor het enkeldaks gedeelte in de top van de tent.’

Tim: ‘We bestelden ook nog doorzichtig materiaal voor de raampjes, carbon matten om hoekprofielen te maken voor de carbon tentstokken en natuurlijk een naaimachine om de tent te kunnen maken.’

Wacht, een naaimachine, hadden jullie die nog niet?

Tim: ‘Nou, nee. Ik had nooit leren naaien, dus als eerste moest ik een naaimachine kopen en bij de verkoper achter in de winkel leren hoe ik ‘m überhaupt moest bedienen om twee lappen aan elkaar te krijgen. Mijn eerste echte oefening was het maken van een etui met een ritsje. Dat kostte veel tijd, maar ik was trots op het resultaat en klaar voor het grote werk.’

Konden jullie daarna eindelijk aan de slag?

Maurice: ‘Nee, natuurlijk niet! Als grafisch ontwerper heb ik eerst in AutoCAD het ontwerp uitgewerkt vanuit de eenvoudige kartonnen maquette die we tot dan toe hadden. Moderne materialen als carbon en Dyneema zijn duur, dus heb ik wat berekeningen losgelaten op het ontwerp, om de banen voor onze tent te kunnen snijden zonder onbruikbare stukken stof over te houden. Tim timmerde ondertussen een grote werktafel in elkaar om de lappen stof te kunnen verwerken. We hebben bovendien behoorlijk wat avonden gebrainstormd over de vraag hoe onze ideale tent eruitziet.’

Beschrijf die ideale tent eens.

Maurice: ‘In eerste instantie moet hij comfortabel zijn in alle weersomstandigheden en er moeten raampjes in! Ook als het hard regent en we binnen zitten, willen we naar buiten kunnen kijken. Daarna komt pas de eis dat hij heel licht moet zijn.’

Tim: ‘Dus lang genoeg om als lange Nederlander gestrekt te kunnen liggen, breed genoeg voor drie personen, en hoog genoeg om rechtop te kunnen zitten. De bagage moet droog kunnen liggen onder een luifel en er moet een systeem zijn om condensvorming in de tent tegen te gaan. Dat deden we door de

Tekst Florian van Olden Beeld Tim van der Linden en Maurice Licher

zijkanten met dubbele doeken te maken, waardoor we meteen ook luifeltjes hadden gecreëerd voor extra tassen, en door de bovenkant van een ademende soort Dyneema te maken. Dat laatste was een uitdaging, de fabrikant was een tijd daarvoor gestopt met de productie van dat type doek.’

Maurice: ‘Na een paar avonden speurwerk op internet hebben we misschien wel het laatste lapje ademend Dyneema op de wereldmarkt gevonden.’

En toen? Aan de slag?

Tim: ‘Nee, nog steeds niet! De Nederlandse douane dacht dat het een goed idee was om onze pakketjes een aantal weken achter te houden, zonder daar een bericht over te geven. Maar de datum van vertrek kwam nu wel rap dichtbij en het enige wat we tot dan toe hadden gemaakt was een etuitje. Uiteindelijk werden de pakketten afgegeven en konden we aan de slag.’

Hoera, aan de slag! Hoe ging het?

Maurice: ‘Naaien met een deadline! Heel wat avonduurtjes heb ik bij Tim in het ‘atelier’ doorgebracht. We hebben één lapje verkeerd geknipt, maar gelukkig konden we dat nog herstellen.’

Tim: ‘Het innaaien van de rits, die in een boog een deur vormt in het doek, was ook een uitdaging, maar uiteindelijk lukte het. Even later was de tent klaar. Na acht maanden, van het idee om zelf iets te maken tot het product dat wij nu hebben.’

Maurice: ‘Een project van maanden inderdaad. Maar we konden eindelijk de tent die we wilden inpakken. We monteerden hem aan de ets, een klein rolletje van 1,2 kilo dat je makkelijk aan het stuur kan hangen.’

1,2 Kilo, dat kan toch bijna niet?

Tim: ‘Het is een unieke tent. Dit soort dure, tactische materialen vind je eigenlijk niet of nauwelijks in commercieel geproduceerde tenten, die zouden dan onbetaalbaar worden.’

Hoe was het bikepacken in Zweden?

Maurice: ‘Best wel zwaar. We hadden niet zoveel rustdagen ingepland en moesten op onze mountainbikes lange dagen maken, zoekend naar de juiste weg door het ruige terrein. Maar de tent was een perfecte plek om te herstellen. Droog en ruim, ondanks zijn gewicht, en gemakkelijk op te zetten.’

Raden jullie onze lezers aan zelf een supertent te maken?

Tim: ‘Absoluut! Als je toegewijd bent aan het project, je het budget kunt opbrengen en je de juiste vrienden hebt om avonden mee door te werken, dan is het een prachtig leerproject!’

DE START VAN EEN PERFECTE DAG.

Vellen onder, ski’s aan en op weg. Bij de eerste meters door de zachte sneeuw, voel je de verwachtingen van een heerlijke dag met een geweldige afdaling aan het eind. Bij OutdoorXL begrijpen we wat je bezighoudt. We helpen je graag met alles voor je toerski, freeride, klim, trekking of wandeluitrusting met de grootste collectie in Nederland.

Begin bij OutdoorXL aan je perfecte voorbereiding

• 8000m2 winkel

• Alle bekende outdoor, ski en toerskimerken

• Team van meer dan 100 enthousiaste liefhebbers

• Trekking, klimmen, toerskiën en freeride

• 4000m2 tenten, kano’s, SUP’s en rafts

• 7 dagen per week open

• Op 5 minuten van Rotterdam

Kijk op OutdoorXL.nl en begin je voorbereiding. Foto-credits: RAB

Het fysieke effect van ultra-ver

Is duursport gezond?

Ultra-duursporten worden steeds populairder. De drang om alsmaar verder te gaan leidt ertoe dat er meer beoefenaars én meer wedstrijden zijn. De wedstrijden zijn vaak niet alleen ver en lang, maar ook nog op hoogte, door droogte, in hitte of in koude. Hoe gaat je lichaam om met dergelijke inspanningen? En is het eigenlijk allemaal wel goed voor je?

Onder ultra-duursporten verstaan we sporten die langer dan zes uur duren, zoals ultra-marathons, triatlons, langeafstandzwemmen of - etsen en toerskiën. Iedere sport en afstand hee zo zijn eigen uitdagingen. Zo zal bij een 250 kilometer lange trailrun door de bergen slaaptekort opspelen en bij een langeafstand etstocht zadelpijn op enig moment aan de orde komen. Gelukkig is het lichaam te trainen. Als je maar voldoende speci ek traint over een langere periode voor de uitdaging, met voldoende rust tussendoor, dan kan je lijf het aan. Welke aanpassingen vinden er plaats in je lichaam bij veelvuldig duursporten?

Hart en bloedvaten

Het cardiovasculaire systeem, dat bestaat uit het hart en de bloedvaten, is het orgaansysteem dat zich het meeste aanpast aan ultra-duursporten. Het hart is een spier en net zoals andere spieren in het lichaam, is hij te trainen. Als je consistent aan duursport doet, zal je hart zich op een aantal manieren aanpassen: je hart wordt groter, gaat trager kloppen en pomt per hartslag meer bloed het lichaam door. Zo zorgt je hart ervoor dat je spieren voldoende zuurstof krijgen. Een hart met deze aanpassingen wordt een sportershart genoemd.

Tekst Marijn Sinkeldam Beeld Zout Fotogra e

Er is ook een keerzijde: extreme duursporten kunnen littekens op de hartspier veroorzaken, die vervolgens weer tot hartritmestoornissen zouden kunnen leiden. Ook kan er verkalking plaatsvinden van (slag)aders. Het is nog niet bekend wanneer dat precies optreedt en in hoeverre het schadelijk is. Gelukkig zien artsen bij duursporters met een sportershart echter zeer zelden ernstige hartaandoeningen. Mensen die regelmatig aan duursport doen, leven gemiddeld langer dan mensen die dat niet doen en ook is voor sporters de kans op overlijden door hart- en vaatziekten kleiner. Over het algemeen geldt dat meer sporten, mits op een gezonde manier, goed voor je is. Er is meer onderzoek nodig om te weten wanneer iemand té veel sport.

Bewegingsapparaat

Het bewegingsapparaat bestaat uit botten, kraakbeen, ligamenten, pezen en bindweefsel. Het is de kapstok waaraan de spieren en zachte weefsels hangen. Blessures aan het bewegingsapparaat komen erg veel voor bij ultra-duursporters. Dat komt simpelweg doordat er overmatig gebruik van wordt gemaakt. Een te snelle trainingsopbouw of een wedstrijd die te ver is voor de capaciteit van je lichaam op dat moment kan ervoor zorgen dat

er schade ontstaat aan spieren of pezen. Je kunt zelfs een stressfractuur oplopen: een botbreuk door overbelasting.

Voedingsinname

Er wordt weleens gezegd dat ultra-duursporten eetwedstrijden zijn, ook in deze Hoogtelijn. De energie die je verbruikt zal je op de een of andere manier weer moeten aanvullen. Het is daarom belangrijk om in de training voor een lange duursportuitdaging ook je eetstrategie onder de loep te nemen. Lukt het wel om de benodigde calorieën binnen te krijgen? Wat kan je nog goed eten als je al vij ien uur onderweg bent?

Tijdens de training ontstaan er kleine beschadigingen in de spieren. De spieren passen zich vervolgens aan, ze worden sterker, om de volgende keer een dergelijke inspanning beter aan te kunnen. Voeding is essentieel in dit herstel. Een diëtist, eventueel gespecialiseerd in sportvoeding, kan meedenken over het beste eetpatroon en goede voedingsmiddelen voor een speci eke training.

Het is sowieso belangrijk om ervoor te zorgen dat je tijdens intensieve trainingsperioden voldoende eet. Omdat het bij duursporten vaak een voordeel oplevert om een lager lichaamsgewicht te hebben (je hoe dan minder gewicht mee te slepen), komen eetstoornissen vaker voor bij duursporters. Als je erover twijfelt of dit bij jou speelt, raadpleeg dan je huisarts, een sportarts of een diëtist.

Vochtinname

Bij lange duurinspanningen is het belangrijk om te blijven drinken. Oefen tijdens trainingen ook hoe je het drinken bij de wedstrijd aanpakt. Als je tijdens het sporten nauwelijks plast, of als je bloed plast, raadpleeg dan de medische dienst van de wedstrijd. Een minimaal vochttekort kan erg veel invloed hebben op je prestatie. Bij een tekort aan vocht gaat er minder bloed langs je nieren. Daardoor kunnen je nieren afvalsto en die vrijkomen uit je spieren niet goed uit het bloed lteren. Probeer het gebruik van NSAID’s (ibuprofen, naproxen en dergelijke middelen) tijdens ultra-duursporten te vermijden. Deze pijnstillers kunnen nierschade veroorzaken of verergeren, zeker bij uitdroging. Kortdurend paracetamol innemen kan voor iemand met een normale nier- en leverfunctie geen kwaad, mits je de voorgeschreven dosering aanhoudt: maximaal vier keer per dag twee tabletten van vij onderd milligram.

Immuunsysteem

Je immuunsysteem beschermt je tegen sto en en organismen die ziektes kunnen veroorzaken. Regelmatig aan duursport doen zorgt ervoor dat het immuunsysteem over het algemeen beter werkt. Na lange, intensieve inspanningen werkt het immuunsysteem echter niet meer zo goed. Een sporter is dan tijdelijk vatbaarder voor ziektes. Het is daarom belangrijk om voldoende rust te nemen tussen zware trainingen of wedstrijden in.

Stel uw perfecte zonnige dag in de Oostenrijkse bergen voor, gras dat aan uw tenen kietelt, voel de wind door uw haren, en hoor het klingelen van de koebellen. De bruisende beek langs de wandelweg, uw handen in het koele water, een brunch in het bos. Op de alm genieten van melk, nog vers van de koe, de heerlijke lucht van vers gebakken brood met lekkere boerenkaas. En niet te vergeten het uitzicht op de prachtige bergtoppen. Gun uzelf deze onvergetelijke tijd in Gastein.

Psychische en mentale effecten

Veel duursporters gaan steeds een stap verder in hun sport om uit te vinden wat hun eigen fysieke en mentale grenzen zijn. Tijdens een lang duursportevenement ga je terug naar de basis van overleven: eten, drinken, voortbewegen. Het is vooraf lastig in te schatten hoe iemand psychisch zal reageren op de problemen die zich tijdens een race voordoen; dat is juist ook de uitdaging! Over het algemeen geldt: hoe langer de race, des te groter het mentale aspect.

Tijdens ultra-duursporten, zeker wanneer je dat meerdere dagen achter elkaar doet, komt hallucineren regelmatig voor. Het is belangrijk dat er wordt onderzocht wat de hallucinatie veroorzaakt en dat de oorzaak wordt aangepakt. Uitdroging en slaaptekort zijn vaak aanjagers.

Extreme omstandigheden

Vaak speelt bij ultra-duursporten naast de afstand ook extreem weer of uitdagend terrein een rol. Dat brengt weer andere risico’s met zich mee. Een ultra-marathon door de woestijn hee andere risico’s dan een meerdaagse etstocht met veel hoogtemeters of een lange sledetocht door winters terrein. Zorg altijd voor een zo speci ek mogelijke voorbereiding, zodat je leert hoe jouw lichaam in die omstandigheden functioneert.

Te veel sporten?

De huidige beweegrichtlijnen van de Gezondheidsraad stellen dat een volwassene 2,5 uur per week matig intensief zou moeten sporten en daarnaast twee keer per week bot- en spierversterkende oefeningen zou moeten doen. Ook staat daarin dat ‘bewegen goed is, maar meer bewegen beter is’. Maar kun je ook te veel sporten? Het eerlijke antwoord op die vraag is dat we niet goed weten wanneer veel sporten niet meer gezond is. Vooralsnog wegen de voordelen van sporten en een gezonde levensstijl ruimschoots op tegen de kleine kans op nadelen.

Zelf een ultra-duursportuitdaging op de planning?

Het is goed om een realistisch doel te stellen. Zo zijn er maar weinig mensen die in één jaar van een inactieve levensstijl naar het lopen van een 100 kilometer trailrace gaan. Kies voor zo’n uitdaging een realistische aanpak en bouw je training stapsgewijs uit over de jaren heen. Je kunt hiervoor een sportarts raadplegen, die je na een sportmedische keuring adviezen gee over je training. Veel grote races vragen een medische verklaring die aangee dat jij de uitdaging medisch gezien aankan.

Over de auteur

Marijn Sinkeldam is een arts met passie voor buitensport, extreme duursport en expeditiegeneeskunde. Hij zet zich in voor Outdoor Medicine, een stichting die de samenwerking tussen medici (en anderen) met een interesse voor geneeskunde in extreme omstandigheden bevordert.

Outdoor Medicine gee bijvoorbeeld cursussen, deels in samenwerking met de NKBV, maar kan ook helpen bij vragen over expedities of andere extreme prestaties.

Neem contact op via expeditie@outdoormedicine.org.

Ouder worden in de bergsport

Steeds nieuwe dimensies ervaren

Ouder worden, we moeten het allemaal op onze eigen manier doen, zeker in de bergsport. Het mooie is dat je altijd weer nieuwe dimensies kunt ervaren. Je leven lang, steeds anders. Hier volgen twee inspirerende verhalen van bergsporters op lee ijd, die blijven zoeken naar uitdagingen.

Rode draad

Redacteur Ico Kloppenburg ging in gesprek met Ruud Zwart (68), voor wie de klimsport als een rode draad door zijn leven loopt.

Tekst Ico Kloppenburg

Tekenend is dat Ruud meteen enthousiast begint te vertellen over de route die hij zojuist in de ‘schoorsteen’ van klimcentrum Monte Cervino hee gebouwd. ‘Er zijn maar weinig klimmers die goed weten hoe je een schoorsteen klimt, dus vond ik het wel leuk om juist daarin een route te maken.’

Zijn kennismaking met de bergsport was in Freyr, via de Groninger Studenten Alpen Club, in het voorjaar van 1974. De studenten gingen zo’n zes weekends per jaar naar de Belgische rotsen, waar

ze op zware bergschoenen, met zelfgeknoopte gordels klommen. Routes waarvan we nu nog steeds de namen met respect uitspreken, hoewel er nu veel meer en betere haken in zitten dan toen. ‘Er was altijd een gebrek aan voorklimmers.’ aldus Ruud. ‘Je had twee handtekeningen nodig van andere voorklimmers en dan kwam je op de voorklimmerslijst te staan. Zo werd ik tot mijn verbazing na mijn vierde weekend voorklimmer.’

Daarmee zette hij de volgende stap, naar de voorklimmersweekends die de NSAC organiseerde. Dat waren de dagen dat de coryfeeën van het Nederlandse klimmen elkaar tegenkwamen: Marleen Schalkwijk, Bert Maas, Han Timmers, de generatie klimmers die net iets ouder was dan Ruud.

In de zomer van 1975 ging Ruud voor het eerst de Alpen in. Zes weken meteen, dat kon toen als student. Op de tweede dag van de USAC-beginnerscursus klom hij de Gran Paradiso op en vlak

Ruud in de Niedermann Sieber route op de Graue Wand, Urner Alpen, 2022

daarna de Ciarforon door de noordwand. Zijn klim-cv groeide razendsnel en in 1979 mocht hij meedoen aan de Invitatiecursus, een opleiding voor getalenteerde klimmers, in die tijd een begrip. ‘Het was slecht weer en we hebben daardoor niet veel bijzondere dingen gedaan, maar wel heel veel geleerd.’ Die ervaring kon hij goed gebruiken toen hij een paar jaar later ging klimmen met Roland Bekendam, met wie hij in 1984 de Frêneypijler op de Mont Blanc klom. ‘Alle eer aan Roland hoor, die de moeilijke stukken voorklom’, zegt Ruud.

In de winters waren er uitstapjes naar Schotland, in 1976 en 1977 met Frederike Bloemers. Ook begon hij met skitoeren, en expeditieklimmen buiten Europa. Hij reisde naar Kashmir in India, waar twee mannen uit zijn team de Brammah II beklommen. En naar Zuid-Amerika, waar Ruud de noordpijler van de Ausangate klom met Gilles Boerlage, Kätheli Beversluis en Frederike Bloemers.

Maar Ruuds klimcarrière ging niet alleen over rozen. In 1996 kreeg hij een ernstige rugkwaal waardoor alles stilviel. Ook die dimensie hoort erbij. ‘Dat waren dramajaren. Uiteindelijk ging bergwandelen nog wel, maar was zitten een probleem.’ In 2000 werd na een zware operatie weer meer mogelijk. Er volgde een periode van bezinning.

‘Ik had nog wel ambities, maar was 58 en realiseerde me dat het met mijn klimmaatjes niet ging lukken om nog de toeren te maken die ik eigenlijk wilde. Ik besloot toen te gaan klimmen met een gids.’ Zo leerde Ruud Jelle Staleman kennen, met wie hij vanaf 2014 op stap ging. Samen maakten ze prachtige tochten, zoals de overschrijding van de Matterhorn en door de noord-oostwand van de Piz Badile.

Verder hee hij natuurlijk de opkomst van de klimhallen in Nederland meegemaakt. Nog altijd is Ruud wekelijks bij Monte Cervino te vinden, waar hij dus ook af en toe een route bouwt. Het is een goede manier om zijn klimniveau vast te houden.

Helaas zijn door de jaren heen mensen afgevallen, zoals laatst nog Roland Bekendam. Ruud over die keerzijde van ouder worden in de bergsport: ‘Die schok heb ik nog steeds niet verwerkt. De Alpen worden objectief echt wel gevaarlijker, dus ik heb de neiging om veel voorzichtiger te worden met mijn tochten.’ Al met al prijst hij zich vooral gelukkig met een actieve vriendengroep, waarmee hij ook de komende jaren nog veel mooie tochten hoopt te maken.

Meer tijd dan de kaart

Gerard van Eijk (70) wil op avontuur nu dat nog kan. Zijn zoon Martijn doet verslag van de huttentocht die ze samen ondernamen.

Tekst en beeld Martijn van Eijk

Eind november 2021 krijg ik een appje van mijn vader: ‘Hoi Tinus. Een paar jaar terug had jij het over een wandeltocht in de Alpen. Nu ben ik nog goed van lijf en leden, maar dat gaat ongetwijfeld a rokkelen. Wens: samen met jou iets ondernemen. Wat? Dat weet ik op dit moment niet, laat je fantasie de vrije loop.’ Het resultaat: op 17 augustus 2022 stappen we in Gjendebu van de ferry en gaan we samen op pad naar de hoogste berg van Noorwegen, de Galdhøpiggen (2469 meter).

Op onze kaart staat dat de route op de eerste dag ongeveer zeven uur duurt. Maar na zeven uur lopen, met slechts een kleine pauze voor ko e en een broodje, is er van de Leirvassbu-hut nog geen enkel teken zichtbaar. Na nog een geweldige ontmoeting met een kudde rendieren, bereiken we na tien uur lopen eindelijk de hut. Ik zie aan mijn vader dat het best een zware dag is geweest. Een jaar of zeven geleden werd bij hem kanker geconstateerd. Na enkele operaties en kuren is hij er gelukkig bovenop gekomen, maar hij is inmiddels toch ook zeventig. Na het diner komt hij bijna niet meer van tafel, alles is ondertussen lekker stram geworden. Morgen misschien toch maar een rustdag inlassen?

Ruud in de Niedermann Sieber route op de Graue Wand, 1984

Martijn en Gerard

Foto

Jelle Staleman

Foto Roland Bekendam

Gelukkig gaat het de volgende ochtend weer een stuk beter en we besluiten toch de tweede etappe te gaan lopen naar Spiterstulen, volgens de kaart een stuk waar je ongeveer vijf uur over doet. Misschien kijken we onderweg te veel naar de gletsjertongen en -riviertjes, maar ook deze etappe wordt weer lang en zwaar, ook mentaal. Tot drie keer toe denken we dat we achter de heuvel de hut gaan zien, het kan toch niet ver meer zijn. Pas na acht uur lopen stappen we de hut binnen. Gelukkig is in de hut alles supergoed geregeld. Buffetten voor ontbijt en avondeten, schone kamertjes en vriendelijk personeel. Wat een fantastische omgeving om een paar dagen te vertoeven. Dag drie wordt dan ook een rustdag. Mijn vader maakt het zich gemakkelijk: heerlijk ontspannen bij het haardvuur, pootjes omhoog en een biertje

erbij! Ik gebruik de rustdag om mijn auto naar deze hut te halen. We doen steeds ongeveer de helft langer over een etappe dan op de kaart aangegeven. De laatste etappe, van hier terug naar Gjendebu, duurt op de kaart maar liefst negen uur. In ons tempo wordt dat dan veertien uur en dat is echt te veel. Naar de Galdhøpiggen en terug naar Spiterstulen, dat kan wel.

Na een vroeg ontbijt beginnen we de volgende dag aan de wandeling naar de top. Alle overbodige spullen laten we achter in onze kamer, want vandaag wordt pittig. Het eerste stuk van de beklimming gaat soepel en snel, maar zodra we de bergrug over komen wordt het steeds meer afzien. Bij elke bergkam lijkt het of we er bijna zijn, maar eenmaal op de kam zien we alleen maar losse stenen. Hoewel we maar langzaam vorderen, staan we wel op overweldigend mooie plekken. Links de gletsjer Svellnosbreen, rechts de gletsjer Styggebreen. Na een paar keer door een sneeuwveld omhoog ploeteren, doemt er een vrij scherpe piek op. Is dat Galdhøpiggen? Nee, weer een mentale tik. We moeten nog een scherpe afdaling maken, waarbij we handen en voeten nodig hebben, om vervolgens over de graat aan de andere kant weer omhoog te klimmen. En dan vangen we eindelijk een glimp op van het hutje op de top. We zijn er bijna! Aangekomen op de top komen onze emoties eruit. Onderweg heb ik mijn vader al excuses gemaakt voor het feit dat ik hem deze martelgang aandoe, maar daar wil hij absoluut niets van weten. Hij geniet van onze tocht, ons avontuur samen. Daar is het allemaal om te doen.

Hij geniet van ons avontuur samen, daar is het allemaal om te doen

Koffiepauze tussen Leirvassbu en Spiterstulen

Afdalen van Galdhøpiggen

Ieder jaar komen in het Franse bergdorp Chamonix de beste trailrunners ter wereld samen om hun krachten te meten in de Ultra Trail du Mont Blanc. Sinds het ontstaan in 2003, aanvankelijk alleen als 171 kilometer lange race rond de Mont Blanc, is het evenement uitgegroeid tot een van de grootste trailrunevenementen ter wereld: een festival van een week met tienduizend deelnemers aan acht verschillende afstanden. De wedstrijden worden nu zelfs via een livestream uitgezonden.

Loting

Wij schrijven ons in voor de populairste afstand: de traditionele 171 kilometer. Deze tocht met tienduizend hoogtemeters wordt door wandelaars meestal in tien dagen afgelegd, maar wij zullen hem aaneengesloten hardlopen, wel met korte pauzes, maar zonder overnachting. Deze uitdaging is zo gewild dat de lat om te kunnen deelnemen steeds hoger wordt gelegd. Je moet ten minste twee of drie kwalificatiewedstrijden hebben voltooid en daarna het geluk hebben bij de loting een felbegeerd startbewijs te bemachtigen.

Enorm gemotiveerd gaan wij in januari aan de slag met de training. De basisconditie is gelukkig goed, maar er is nog wel werk aan de winkel om goed voorbereid aan de start te kunnen verschijnen. We rennen over de Sallandse en Utrechtse Heuvelrug, door de duinen bij Bloemendaal en op Walcheren. Als langste afstand lopen we de Koning van Spanje Trail (80 kilometer) door de prachtige Zuid-Limburgse heuvels. Ook plannen we in juli een lange tocht in Zwitserland, maar vanwege een vervelende rugblessure en eerder opgelopen corona kan Diderik helaas amper trainen. Duco rent in juli nog de Haute Route tussen Verbier en Zermatt, terwijl Diderik bij gebrek aan bergen de nodige kilometers maakt op de loopband met een stijgingspercentage van 18%. Het resultaat is dat wij op vrijdag 26 augustus, uitgerust met elastische rugzakjes, trailschoenen met noppen en carbon stokken, om zes uur ’s avonds klaarstaan op de Place Balmat in Chamonix.

Motivatie

Bij de start staat een enorme menigte. De muziek Conquest of Paradise van de band Vangelis, die bij de start traditioneel door de straten van Chamonix galmt, is opzwepend en

bezorgt de deelnemers een flinke dosis adrenaline. Met een glimlach van oor tot oor proberen we deze positieve energie in ons op te nemen, in de hoop hier later uit te kunnen putten. We nemen afscheid van onze familie, die ons luidkeels aanmoedigt en de komende 48 uur zo’n belangrijke rol zal spelen.

Waarom kiezen mensen ervoor om 171 kilometer non-stop door weer en wind in de bergen te rennen om volledig uitgeput bij de finish aan te komen? Waarom al dat afzien? Iedere trailrunner zal die vraag anders beantwoorden. In ons geval is onze voorliefde voor de bergen van jongs af aan aanwezig. Al voordat wij zelf konden lopen, namen onze ouders ons in de zomer mee naar de bergen voor wandelingen en klimtochten. Net zoals die bergsporten, geeft ook trailrunnen een pure bergbeleving: het is rauw, intens en eindeloos. Het is misschien zelfs een vorm van meditatie, waarbij je zo opgaat in de ervaring en het afzien, dat je geen ruimte hebt om na te denken over iets anders dan het zetten van je volgende stap. Maar het is ook de extreme fysieke en mentale uitdaging, de zoektocht naar je eigen limiet, die wellicht nog aantrekkelijker is omdat het contrast met het dagelijks leven – de hele dag achter een computer zitten – niet groter kan. Zo snel mogelijk rennen is niet het doel, maar een middel om het intense en pure te ervaren.

Samen sterk

Na 31 kilometer worden we in Les ContaminesMontjoie verrast door onze familie. Het is van tevoren moeilijk om te plannen waar wij onze supporters precies tegenkomen, omdat een deel van de route voor verkeer is afgezet. Iedere keer dat we hen zien, is dat dus een grote opsteker. Na Les Contamines zal het nog lang duren voordat we hen opnieuw zien. Hierna volgen twee serieuze beklimmingen.

Het begint nu zwaar te worden: we hebben de afstand van ruim een marathon afgelegd en het vallen van de eerste nacht veroorzaakt een slaperig gevoel. Tijdens het rennen blijven we vooral grappen maken om erbij te blijven. We hebben een hechte band en zijn een sterk team samen. We hebben heel verschillende karakters: Diderik is georganiseerd, Duco optimistisch. We profiteren van elkaars kwaliteiten en zo staan we samen sterk.

Pas tijdens de laatste klim krijgen we voor het eerst zicht op de Mont Blanc, eerder zat het weer tegen

Na een lange klim van 1000 meter bereiken we de Col de la Seigne, waar de stilte van de nacht plaatsmaakt voor de eerste zonnestralen. De ochtendschemering is adembenemend. We passeren de Frans-Italiaanse grens en worden omringd door de mooiste gletsjers en toppen, waaronder de Aiguille des Glaciers en de Aiguille de Tré-la-Tête. Een kleine boost kunnen we wel gebruiken, want we merken dat momenten van euforie en humor steeds zeldzamer worden, en we hebben een lange, technische afdaling naar Courmayeur voor de boeg. Het vooruitzicht om onze supporters daar weer te zien, gee ons de nodige energie om door te gaan.

Schoon shirt

Rond het middaguur komen we zaterdag aan in Courmayeur. We zijn nu achttien uur onderweg en hebben 80 kilometer afgelegd. Hoewel we twee uur achterlopen op ons schema, zijn we tevreden met het relatief voorspoedige verloop van de eerste hel . Tegelijkertijd kijken we op tegen de enorme afstand die nog

tussen ons en de nish ligt, met een aantal monsterbeklimmingen en een tweede nacht. Bij het hulpstation vullen we onze bidons met water, drinken gretig van de frisdrank, bouillon en ko e, en plunderen de schalen met bananen, kaas, brood, pasta, chips, mueslirepen en snoep die door de vrijwilligers worden klaargezet. In zekere zin is een ultra-trail een eetwedstrijd, terwijl we rennen en wandelen door een mooi gebied. Onze familie hee buiten een picknickplek gemaakt. Zelfs Dideriks dochter van drie maanden is erbij en ligt naast ons op een kleedje. We worden omringd door onze geweldige, zorgzame supporters, die ons niet alleen de benodigde mentale, maar ook onmisbare praktische steun geven: flessen vullen, batterijen opladen, benen masseren en de afstand en tijd naar het volgende checkpoint berekenen. Veel tijd om te genieten is er helaas niet. Schoon shirt aan, nieuwe voorraad eten inpakken en we gaan weer verder.

Tweede hel , tweede nacht

De tweede hel begint met 800 meter klimmen door de brandende zon naar Rifugio Bertone. Boven is het redelijk vlak en hebben we een prachtig uitzicht op de Grandes Jorasses. Het pad brengt ons zigzaggend omhoog naar de beroemde Grand Col Ferret. Ondertussen maken we ons klaar voor de tweede nacht. Langs het pad liggen renners uit te rusten. Het slaapgebrek is tijdens deze race de onzekere factor: je weet van tevoren niet hoe je lichaam en geest daarop zullen reageren.

Naar beneden is makkelijk, de zwaartekracht doet het werk, maar naar boven gaat steeds lastiger. We besluiten dat we een pauze van twee minuten hebben verdiend en stappen van het pad af voor een powernap. Even de ogen dicht en het voelt alsof we veel langer gelegen hebben.

het slaapgebrek is tijdens deze race de onzekere factor

Een adembenemende zonsopgang op de Col de la Seigne

De afdaling naar Lac Combal is technisch en rotsig

Foto Duco Bijleveld

Foto Duco Bijleveld

Het is diep in de nacht wanneer we Champex-Lac naderen. We lopen inmiddels vijf uur achter op ons schema en zijn gesloopt. Tot onze verrassing treffen we Dideriks zusje langs de route. Ze maakte een twee uur lange busrit om ons aan te moedigen. Wat een held! Het laat ons opnieuw realiseren hoe onmisbaar onze supporters zijn. Het geeft ons bovendien nieuwe motivatie om de finish te halen: we mogen hen niet teleurstellen!

Hallucinaties

We vervolgen onze weg en vechten tegen de slaap. De vermoeidheid veroorzaakt hallucinaties, waardoor het bos tot leven lijkt te komen. Duco ziet een heg met daarachter een huis en is ervan overtuigd dat we bij de volgende drinkpost zijn. Maar helaas, het is een boom. We denken voortdurend voetstappen en stemmen van andere renners achter ons te horen, maar als we omkijken, zien we uitsluitend duisternis. Dit gaat maar door. De klok tikt stroperig en ons tijdsbesef wordt steeds minder: minuten voelen meer als uren. Maar het Engelse gezegde klopt: the darkest hour is just before dawn. Op zondagochtend bereiken we eindelijk het dorp Trient. De opkomende zon, het gejuich van het publiek en onze familie, en een grote kop koffie helpen de vermoeidheid te verdrijven.

We zoeken steeds de juiste balans: niet te snel want dat veroorzaakt kramp en struikelpartijen, maar ook niet te langzaam want dan overschrijden we de tijdslimiet. De laatste klim voor de finish in Chamonix is technisch: regelmatig hebben we beide handen nodig om langs het rotsachtige pad omhoog te klauteren. Op het einde van de klim roept een Fransman van de organisatie: ‘Ok, you go run now!’ Blijkbaar zit de tijdslimiet ons op de hielen. We weten niet waar we de energie vandaan halen, maar plotseling vliegen we de berg af. Het lijkt alsof we alle spierpijn en vermoeidheid vergeten. Met een marge van minder dan tien minuten komen we aan bij La Flégère. De eindstreep is in zicht!

46 Uur

Beneden in het dal zien we Chamonix liggen, het is nog maar een uurtje afdalen. Eenmaal beneden lijken we alle zware momenten van de afgelopen twee dagen te zijn vergeten. Bij de finish worden we toegejuicht door een zee van omstanders. Die laatste meters zijn een achtbaan van emoties: opluchting, vermoeidheid, dankbaarheid, trots, maar vooral blijdschap. We komen rond vier uur aan, na 46 uur en 3 minuten. Onze droom is uitgekomen, we hebben de finish gehaald. Maar belangrijker nog: we hebben samen de finish gehaald! Zonder elkaar en onze familie, die ons maandenlang door dik en dun heeft gesteund, was dit nooit gelukt. Hardlopen lijkt misschien individualistisch, maar doordat wij steeds door een onzichtbaar touw met elkaar zijn verbonden, voelt het voor ons als een teamsport.

Ultra Trail du Mont Blanc

De race

De originele Ultra Trail du Mont Blanc (UTMB) is een race van 171 kilometer rondom het Mont Blancmassief. De route telt tienduizend hoogtemeters en moet binnen 46,5 uur worden afgelegd. De snelste lopers in 2022 waren bij de dames de Amerikaanse Katie Schide en bij de heren Kilian Jornet uit Spanje. Jornet won voor de vierde keer en finishte binnen twintig uur. Van de 2627 deelnemers haalden 836 renners de eindstreep niet.

Aanmelding

Vanaf 2023 moeten renners minimaal één wedstrijd van meer dan 100 kilometer voltooien om zich te kunnen aanmelden. Hoe meer kwalificatiewedstrijden je loopt, hoe groter je kans in de loting. De inschrijving voor 2023 is inmiddels gesloten. Aanmelden voor 2024 kan ongeveer tot december.

Uitzicht op het Mont Blancmassief vanaf de Italiaanse kant

Samen komen we over de finish

Foto Louise Bierens de Haan

Foto Flash Sport

Foto Franck Oddoux

Vier minuten uitrusten

Solo

Zodra het begint te schemeren, komen de gedachten aan de nacht: wat voor slaapplek zal ik straks treffen? Zullen er andere tentjes naast dat van mij staan? Ben ik alleen? Zullen er wilde dieren zijn? Mooie sterren en thuisgevoelens of vreemde geluiden en ongemak? Zelfs nog na maanden en duizenden kilometers solo wandelen, vraag ik me elke avond opnieuw af welke angsten dan wel dromen mijn brein dit keer zal projecteren op die eenzame duisternis.

Snelkookpan voor persoonlijke groei

Tekst en beeld Anne Mathot

Voedselpakketten maken voor de komende weken op de PCT

Tien jaar geleden was de film Into the wild mijn inspiratie om voor het eerst alleen een huttentocht door de Pyreneeën te maken. Iets waarvan ik me destijds als 25-jarige vrouw – ondanks mijn outdoorervaring – sterk afvroeg of ik dat eigenlijk wel ‘kon’ of ‘mocht’. Maar gelukkig was mijn verlangen sterker dan mijn weerstand. Meerdere solotochten volgden. Tochten die uiteindelijk de opmaat bleken voor een ervaring die me in 2019 bruut en liefdevol door elkaar schudde en me de schoonheid van het solo-avontuur toonde.

Ik liet mijn huis, mijn vriend en mijn eigen bedrijf achter om 1800 kilometer te lopen over de Pacific Crest Trail (PCT) in NoordAmerika. Vanaf de grens met Canada liep ik zuidwaarts, van zonsopgang tot zonsondergang. Ik kampeerde in het wild en stuurde voedselpakketten naar mezelf. Vaak liep ik dagenlang alleen, om blij een sprongetje te maken als ik andere hikers tegenkwam. Mijn belangrijkste doel van het solo wandelen was om dichterbij de natuur en mezelf te komen en mijn dromen en angsten diep in de ogen te kijken. Soms gebeurde dat wel heel letterlijk.

De bergleeuw

Het was tijdens de laatste en zwaarste week van mijn PCT-tocht. Ik liep door een wildernispark in het hete Noord-Californië en had net een pitstop gemaakt in het gehucht Seiad Valley. Ik was goed gevuld met American pancakes en milkshake en had een zware tas, vol eten voor een week. De hele middag was ik omhoog geklommen door een klef, smal en donker rivierdal. Het pad was compleet overwoekerd, dus ik ploegde me door het schouderhoge struikgewas, steeds alert om de giftige bladeren van de poison oak te ontwijken.

Met het invallen van de schemer was ik plakkerig van het zweet en uitgeput van de klim. Ik keek uit naar mijn beoogde kampeerplek en avondeten. Eén ding zat me echter dwars: ik had de hele dag nog geen mens gezien en de geruchten gingen dat hikers in dit rivierdal nog weleens een bezoekje kregen van een hongerige bergleeuw op zoek naar eten. Sterker nog, dat was de afgelopen week schijnbaar al enkele keren voorgevallen. Dus hoewel ik verlangde naar mijn kampeerplek, wachtte ik gespannen af of ik die plek met anderen mocht delen of alleen zou zijn.

Uitgeput kwam ik in het schemerdonker aan op mijn plek, alleen. Normaal gesproken koos ik graag een open plek met veel zicht om me heen, maar in dit overwoekerde rivierdal was dat natuurlijk niet mogelijk. Doorlopen was echter ook geen optie, dus met de bergleeuw in gedachten koos ik mijn plekje aan de rand van een relatief open stuk, met enig zicht op de lucht boven me en een bosje dicht struikgewas als rugdekking achter me. Met het wegsijpelen van het laatste licht zat ik mijn potje te koken. Enigszins asociaal met harde muziek op mijn mobiel, groot licht op mijn hoofdlamp en zenuwachtig doch luidkeels meezingend, in de hoop zo mijn territorium af te bakenen en eventuele bergleeuwen af te schrikken.

De heuvel Errola aan de westkant van de HRP

Plots zag ik de reflectie van twee groene oogjes in de bosjes aan de overkant van de open plek. Mijn adem stokte en mijn hart ging tekeer! Voor ik kon nadenken, sprong ik op en riep met zo luid mogelijke stem ‘Wát ga je doen?!’ Ik nam intimiderend snelle, zware stappen naar het midden van de open plek en keek de ogen fel aan. Ze bleven terugstaren. Nee! Dus ging ik verder: ik spuugde twee keer met veel gerochel op de grond en vervolgens deed ik enkele grote passen naar voren en riep: ‘Wat dénk je wel niet, hè! Wat ga je doen dan?!’ De ogen bleven priemend op mij gericht en ik dacht: het is nu of nooit meer… En ik rende als een gek op de ogen af. In de bosjes trof ik een kapot bierblikje.

Pas een dag later realiseerde ik me hoe hilarisch dat schouwspel eruit moet hebben gezien. Maar ik bedacht me ook: als ik een bergleeuw in die bosjes was geweest, had ik zeker rechtsomkeert gemaakt na dat hilarische, intimiderende theaterstuk dat dat mens daar had opgevoerd.

Op mezelf aangewezen

Het zijn precies dat soort momenten die me achteraf veel hebben gebracht. Juist omdat er niemand anders was, moest ik wel op mezelf, mijn ervaring en intuïtie, leren vertrouwen. En zo werd ik sinds de PCT overtuigd solohiker. Niet alleen voor het avontuur en de vrijheid van alleen op pad gaan, maar ook als snelkookpan voor persoonlijke groei. Als een soort therapie van de beste ‘psycholoog’ die er is: de wilde natuur.

Je kan letterlijk en figuurlijk niet voor jezelf weglopen

Op mezelf aangewezen, in een omgeving die me een spiegel voorhoudt. Die me de gevolgen toont van mijn keuzes. Zonder oordeel en zonder censuur. Als ik te veel eten meebreng, word ik sneller moe. Als ik impulsief een idee volg, kom ik op verrassende plekken uit. Als ik in mijn hoofd zit, struikel ik. Niet goed, niet slecht. Als je A erin gooit, krijg je A terug, niet B. Het is aan mijzelf om daar vervolgens conclusies aan te verbinden. Die spiegel is in mijn ervaring op een solohike extra eerlijk, doordat je alleen bent te midden van de wildernis. Geen personen, media of spullen die je afleiden van je eigen gedachten en gevoelens. Geen bordjes die je vertellen ‘pas op’. Niemand die je door de moeilijke momenten heen loodst. Je kan letterlijk en guurlijk niet voor jezelf weglopen, maar moet het echt met jezelf zien te redden.

Eigenwijs met onweer

Zo werd ik in de zomer van 2022 op mijn solotocht op de Haute Randonnée Pyrénéenne (HRP) geconfronteerd met veel onweer én mijn eigenwijsheid. Het was zo’n hete zomer dat het onweer soms al om één uur ’s middags begon. Meestal probeerde ik verstandig mijn dagritme daarop aan te passen, maar soms was ik eigenwijs.

Ik was onderweg naar Candanchú. Het was heet en ik was aan het vloeken op een trage, plakkerige klim door het bos, toen ik het onweer hoorde aankomen. Nog in de beschutting van het bos hield ik meer dan een uur pauze om het onweer af te wachten, maar het zette niet door. Teruggaan vond ik geen optie, omdat ik dan voor niks op die klim gevloekt had. Het hoogste punt was dichtbij en daarna zou snel weer beschutting volgen, dus besloot ik door te lopen.

Vlak voor die top bleek echter het allerlaatste klimmetje via een metalen ladder te gaan. Oeps, dat had ik niet uit de kaart opgemaakt. En jawel, uitgerekend op dat moment barstte het onweer, na uren slapjes rommelen, echt los. Teruggaan was nu echt geen optie meer, want de laatste 150 meter had over een smal, steil paadje langs een rotswand gelopen, een perfect mikpunt voor de bliksem. Het was duidelijk ook uitgesloten dat ik die metalen lad-

Een lange klim in een rivierdal op de PCT

der zou beklimmen. Maar ik stond nog steeds op dat smalle pad direct naast die hoge rotswand, dus blijven staan was ook geen optie.

Ik ontdekte een grot direct achter de metalen ladder. Niet dat een grot nou zo’n goed idee is tijdens onweer, maar deze grot was zeven meter diep en had een privé-bliksemafleider, dus besloot ik dat dit de beste van mijn slechte opties was. Precies op tijd, want nu brak de hel echt los, met keiharde knallen en grote hagelstenen.

Hoewel ik eerst tevreden in mijn grot zat, begon deze al snel vol te stromen met regenwater, waardoor ik uiteindelijk gedwongen werd toch terug af te dalen. Concentrerend op mijn stappen over het steile paadje – inmiddels een riviertje geworden – prevelde ik naar iets of iemand of ik het toch alsjeblie mocht overleven in plaats van door de bliksem getro en te worden. Ik beloofde plechtig dat ik nooit meer zo eigenwijs zou zijn!

Na een avontuurlijke afdaling kwam ik die avond uiteindelijk veilig terug in het dal, waar ik tot mijn opluchting samen met een paar andere hikers mijn kamp opzette. Ik realiseerde me dat ik ontzettend stom was geweest en geluk had gehad, maar ook een enorme overlevingskracht in mezelf had ontdekt die me hier doorheen had geloodst.

Zonder regeltjes

Op dit soort tochten leer ik mezelf weer echt kennen. Wie ben ik tijdens het simpele ritme van lopen, eten, slapen en overleven?

Wat blij er van mij over als ik even niet hoef te voldoen aan de regeltjes en gewoontes van de samenleving? Enkel omringd door bergen, bomen en dieren. Zij hebben geen verwachtingen of oordelen. Ik val net zo hard van een berg of wordt net zo goed opgegeten door een leeuw, los van welke huidskleur, genderidentiteit of successtatus ik heb. Als dat allemaal eventjes niet meetelt, wat blij er dan eigenlijk over? Wie ben ik dan op dat moment en wat is echt belangrijk? Wat zijn mijn verlangens en dromen? En welke angsten houden me tegen?

Ook een solotocht maken? Goede voorbereiding is uiteraard essentieel. Onderzoek welke tocht aansluit op je kennis en ervaring. Ik koos voor de PCT en HRP, maar er zijn natuurlijk talloze langeafstandsopties denkbaar.

Paci c Crest Trail

De Paci c Crest Trail is een 4265 kilometer lange wandeling in Noord-Amerika, van de Mexicaanse tot aan de Canadese grens. Je loopt door de staten Californië, Oregon en Washington, door woestijn, bossen, gletsjers en vulkanen. Jaarlijks lopen duizenden wandelaars enkele kilometers of de complete afstand, maar dankzij de uitgestrektheid is het zeker mogelijk hier een solo-ervaring op te doen. Je moet wel eerst een permit aanvragen. Voor de volledige afstand hebben wandelaars 4 tot 6 maanden nodig. Bezoek de website van de PCTA voor uitgebreide informatie: pcta.org/discover-the-trail.

Haute Randonnée Pyrénéenne

De Haute Randonnée Pyrénéenne traverseert de Pyreneeën van Hendaye naar Banyuls. De 800 kilometer lange HRP volgt de hoofdkam van de Pyreneeën en steekt meermaals de grens tussen Frankrijk en Spanje over. Omdat de HRP door redelijk ongebaand terrein loopt, zijn navigatie- en planningsvaardigheden en ervaring in ruig terrein wenselijk. De HRP wordt door veel hikers in 45 tot 50 dagen gelopen. De gids The Pyrenean Haute Route van Tom Martens bevat alle essentiële informatie en is tevens digitaal beschikbaar.

Over de auteur

Anne Mathot (36) is coach en psycholoog. Met haar bedrijf Ongebaande Paden begeleidt ze mensen met de praktische en psychische voorbereiding op hun beoogde solotocht (ongebaande-paden.nl). Meer solo wandelverhalen horen? Beluister dan de Ongebaande Paden Podcast.

Alleen op pad

Uitzicht op Mount Shasta vanaf de PCT

De PCT loopt door het wilde en hete Noord-Californië

De Dutch Mountain Trail in één dag

Low budget de heuvels in

In een volle middagtrein van Maastricht naar het noorden zitten Martijn en ik uitgeteld, maar zeer tevreden naast elkaar. Terwijl we de dag doornemen val ik keer op keer in slaap, zelfs terwijl Martijn tegen me praat of als ik zelf aan het woord ben. We zijn een beetje moe deze dag, die om middernacht op station Eygelshoven begon.

Station Eygelshoven is het startpunt van de Dutch Mountain Trail (DMT), een route van 101 kilometer met goed 2000 hoogtemeters die de zeven steilste toppen, de Seven Summits, van Zuid-Limburg met elkaar verbindt. De meeste wandelaars leggen hem af in vier dagen. Martijn, Jan en ik volgden hem vandaag hardlopend.

De eerste

Wij kijken alle drie niet op een kilometertje meer of minder. Martijn bereidt zich voor op de CCC Ultra Trail du Mont Blanc (100 kilometer); Jan op zijn beurt traint voor een trail van 100 mijl en voor ons alle drie is dit onze eerste loop van 100 kilometer. Zo vroeg mogelijk vertrekken was op deze hete junidag logisch geweest, maar bleek logistiek onhandig. Door met een late trein vanuit Maastricht naar het startpunt te reizen en om middernacht te beginnen, lossen we alle logistieke problemen op. Als alle wijzers van de stationsklok op elkaar staan vertrekken we.

Gloeiende spijker

Ik vind het altijd een beetje een anticlimax, het begin van zo’n tocht in superklein gezelschap. ‘Zullen we dan maar?’ Vanaf het perron duiken we meteen een smal paadje in, door manshoog onkruid. Vanaf stap één is mijn probleem voor de komende uren duidelijk. Waar ik bewust met een subtiel hoofdlampje loop, om zo ook nog wat van de omgeving mee te krijgen, lopen de andere twee heren met lampen als mobiele vuurtorens. Met mijn gloeiende spijker zie ik nu echter amper waar ik loop. Via vaak steile kruip-door-sluip-doorpaadjes staan we na een half uur op de eerste top: de Wilhelminaberg. De kop is eraf, maar het is pittiger dan verwacht.

Stenenbreker

Waar wij mentaal aan het begin van de volgende dag leven, gaat om ons heen de vorige dag nog door. Ergens in de verte dreunen de bassen van een openluchtoptreden en vanuit een auto waarin de snackbar eer wordt aangedaan, worden we wantrouwend nagekeken. Naarmate we vorderen wordt de nacht leger.

Tekst Frank Husslage Beeld Frank Husslage, Martijn de Vries en Jan Paffen

Een lichter wordende horizon kondigt de dageraad aan

Op de top van de Wilhelminaberg is de kop eraf, maar het is pittiger dan verwacht

Leger, maar zeker niet stiller. Er is geritsel alom in de natuur. Opeens klinkt er zelfs pal naast ons luid geknor van een everzwijn met gillende biggetjes. Op weg naar de tweede top, de Schneeberg, lopen we door open akkergebied. In een nacht vol rode knipperlichten van zoevende windmolens tellen de kilometers aangenaam vlot. Nog maar 85 kilometer te gaan.

Op de Schneeberg gaat het voor de eerste keer fout. Met dank aan mijn beperkte hoofdlamp struikel ik. Languit lig ik over het keienpad. Het doet gemeen zeer, maar op een paar schaafplekken na is alles nog heel. Dit was de eerste val, de komende uren volgen er nog vier. In de loop van de nacht worden de schaafplekken serieuze schrammen en bloedende sneden en nog maanden nadien doet mijn pols zeer. Later, bij daglicht, concludeert Jan grijnzend: ‘Je ziet eruit of je door een stenenbreker bent gehaald!’

Dageraad

Een afstand als deze loop je niet aaneengesloten. Op vlak terrein en bergaf loop je hard, bergop spaar je je krachten en dribbel je. Al lopend drink ik slokjes uit mijn drinkzak en eet ik soms een reepje. Drie keer houden we een echte eet- en drinkpauze. Gisteren heeft Jan om de 25 kilometer voedseldepots gemaakt en net voor Vaals is onze eerste stop. We zijn nog niet moe, dus binnen tien minuten zijn we gelaafd en al weer onderweg, op pad naar het Drielandenpunt. De verderop in België gelegen top van de Vaalserberg zit echter niet in het parcours. De drie grenspalen zijn slechts een punt op weg naar de Eyserberg.

Een lichter wordende horizon kondigt de dageraad aan. De sterren verdwijnen van het rood kleurende firmament en uiteindelijk kunnen de koplampen uit en af. Bij het eerste daglicht verkennen we het Eyserbos. Vanaf de Eyserberg zien we onze vierde top al liggen. Met het enorme Mariabeeld er bovenop is de Gulperberg onmiskenbaar.

‘Je ziet eruit of je door een stenenbreker bent gehaald!’

De trap naar de Pieterpad skywalk voelt eindeloos lang

Martijn de Vries (links) en Jan Paffen op de Gulperberg, ons tweede rustpunt

De trap op naar de Gulperberg

len, ik loop op de spaghetticalorieën waarmee ik me afgelopen week volpropte. De spieren protesteren als we weer verder gaan, omhoog naar de Kattenroth, de zesde top.

‘Je komt in een wereld die je nog niet kent’, zegt Martijn, een ervaren ultra-trailer, doelend op onze vermoeidheid. Een bijna poëtische en terechte uitspraak, ook al meen ik met alpiene beklimmingen tot achttien uur en een paar extreem hoge Himalayatoppen op mijn palmares niet helemaal onbekend te zijn met die andere wereld. Maar hij heeft gelijk, onze onderneming begint wel degelijk zijn tol te eisen.

Hardlopers

Op de Gulperberg haalt Jan opnieuw een vuilniszak met eten en drinken uit de bosjes. De zoete reepjes smaken prima, maar om zin te hebben in de borrelnoten hebben we kennelijk nog niet genoeg zout verloren. Dat is een goed teken. Met vijftig kilometer in de benen ligt de nacht achter ons en komt een van de mooiste delen van de DMT eraan. Het voert ons door de bosrand bovenlangs het Geuldal naar Teuven. Dit pad ken ik op mijn duimpje. Gevoelsmatig maakt het veel verschil dat ik nu weet waar ik naartoe loop, in plaats van alleen maar kilometers te maken. Ter hoogte van de krijtrots van Heimans begint de wereld echt te ontwaken. Campinggasten laten hun honden uit en ook komen we de eerste zaterdagse hardlopers tegen. Nu zijn we nog zo fit, dat we niet ingehaald worden. Zo’n beetje op het hoogste punt van de Hakkenberg, onze vijfde top, komen we de eerste DMT-wandelaar tegen.

Low budget

Over de Belgische grens verworden de mooie bospaden van het Geuldal tot betonplaten en brede karrensporen. Niet zo lekker voor de benen, maar de kilometerteller gaat er wel vlotter door. Net voor Kwinten is ons derde depot. Drinkwater tappen we hier uit de bron en een groot deel van het eten uit Jan zijn vuilniszak delen we uit aan wandelaars. Mijn spijsvertering lijkt stilgeval-

Op het pad treffen we steeds meer DMT-wandelaars. De meesten zijn bezig aan hun vierde dag. ‘Hoe lang doen jullie erover?’ is meestal de vraag. Veelal volgt grote verbazing als we vertellen dat wij de route in één dag doen. ‘Wij doen het low budget, hiermee besparen we drie prijzige overnachtingen.’ Toch wil ik deze tocht graag nog eens rustig wandelen. De omgeving is mooi, maar hardlopend gaat er te veel aan je voorbij.

Ontvangst

Het pontje over de Maas is een prima rustmoment. De horeca op de andere oever lonkt met warme, zoute soep en een paar grote alcoholvrije bieren. Het terrasbezoek kost twintig minuten, maar die winnen we in de laatste twaalf kilometer terug door de energie die we er opdoen. De herstart na deze laatste stop is moordend. Onze spieren voelen als waren ze van hout; het beton waarover we langs de Maas denderen maakt de pijn er niet minder op. Gelukkig wordt het bij D’n Observant, onze zevende en laatste top, weer echt trailen. Smalle bospaadjes en soms zelfs een heus klauterhellinkje brengen ons naar de Sint-Pietersberg en de ENCI-groeve. We gaan het halen!

De door het weerbericht voorspelde hitte is uitgebleven en een enorme regenbui trekt over heel Nederland. De laatste drie kilometer rennen we door de stromende regen. We ruiken de stal en het hogere tempo is terug. Alle modder en bloed spoelen van me af als we door de leeggespoelde straten op het station van Maastricht af rennen. Het stationsbordes vol schuilende mensen voelt na deze droomtocht als een waar ontvangstcomité. De klok meldt half drie als we het NS-gebouw aantikken, een tijd waarvoor ik me als zestigplusser niet echt hoef te schamen.

Dutch Mountain Trail

Sinds 2020 zijn de Seven Summits van Zuid-Limburg verbonden door de 101 kilometer lange Dutch Mountain Tral. De route is zo uitgezet dat je start en eindigt op treinstations: je loopt van Eygelshoven naar Maastricht. De route in GPX, de wandelgids en tips voor accommodaties langs het pad vind je op dmff.eu/dutch-mountain-trail.

de omgeving is mooi, maar hardlopend gaat er te veel aan je voorbij

De drie grenspalen zijn slechts een tussenstop op weg naar de Eyserberg

Het pontje over de Maas is een prima rustmoment

Kijk voor het laatste verenigingsnieuws op nkbv.nl, of volg de NKBV op Facebook: facebook.com/de.nkbv en Instagram: @_nkbv.

Doe mee aan het NKBV Jeugdprogramma

Schuilt er in jou een beginnend alpinist? Ontdek met leeftijdgenoten (zonder ouders) de avonturier in jezelf tijdens een alpiene basiscursus in Oostenrijk. De basiscursus is de eerste stap in je alpiene klimcarrière. Je oefent met bergwandelen en klimmen in rotsachtig terrein, het doorkruisen van sneeuwvelden en het lopen met stijgijzers op de gletsjer. Je overnacht in berghutten, waar je ook uitleg krijgt over tochtplanning, navigatie en gevaren in de bergen. Na deze cursus heb je de basisvaardigheden om een simpele alpiene tocht te maken en heb je je eerste stap als alpinist gezet!

Deze zomer lanceert de NKBV in samenwerking met Bergsportreizen een nieuwe basiscursus voor jongeren (J1): het NKBV Jeugdprogramma. Dit Jeugdprogramma kun je het beste vergelijken met een vakantiekamp, maar dan in de Oostenrijkse Alpen. Anders dan bij de meeste J1-cursussen gaan we met een grotere groep bergsportliefhebbers van 14-18 jaar de Alpen in. Doordat de cursus niet door een Oostenrijkse gids wordt begeleid, maar door ervaren, vrijwillige instructeurs van de NKBV, zijn de inschrijfkosten voor het Jeugdprogramma lager.

Topvlagfoto

Afgelopen zomer stond Thomas Hurkmans samen met zijn medecursisten op de top van de Wildspitze (3774 meter). Deze beklimming is het hoogtepunt van de alpiene basiscursus sneeuw en ijs in de Ötztaler Alpen.

Kom overnachten in de HerBerg

Op 10 februari is de HerBerg geopend! Na de grondige verbouwing in 2020, de desastreuze overstroming van 2021 en de renovatie in 2022, is het nu eindelijk zover. Iedereen kan weer genieten van onze hut en de prachtige omgeving van Sy, midden in de Belgische Ardennen.

Vanuit de HerBerg kun je van alles beleven. Zo zijn er mooie klimgebieden in de buurt en kun je heerlijk wandelen door de natuur. Daarnaast kun je een dag op pad gaan om te mountainbiken, trailrunnen of kanoën. Voor jong en oud is er genoeg te zien en doen.

Tijdens de reis behandelen we wel alle onderdelen van de J1-cursus. Zo begin je met stijgen en dalen in blokkenterrein en op rots en maken we een start met oriëntatie in de bergen. De dagen daarna oefen je in de sneeuw en op de gletsjer: je leert je voortbewegen in een touwgroep en hoe je een pickel gebruikt. Bovendien ga je bergtoppen beklimmen, waarbij je ondertussen dingen leert als touwtechnieken, lopen met kaart en kompas, en reddingstechnieken om jezelf of iemand anders uit een gletsjerspleet te hijsen.

’s Avonds in de hut is het tijd voor gezelligheid! Sommige hutten zijn uitgerust met kaart- en bordspelletjes, maar je kunt natuurlijk ook zelf een reisspel meenemen. Ga naar bergsportreizen.nl/alpinisme/basiscursus/ stubai-14-18 voor meer informatie en meld je aan!

Als lid van de NKBV overnacht je met voordeel in de HerBerg en mag je iemand meenemen die (nog) geen lid is. Een mooie kans dus om je vrienden en familie dicht bij huis kennis te laten maken met de charme van een berghut. Wist je dat je zowel individueel als met een groep welkom bent? Er zijn drie tweepersoonskamers, één achtpersoonskamer en twee lagers voor twaalf personen. Bij aankomst word je welkom geheten door de patron. Deze patron is een NKBV-vrijwilliger die je graag informeert over de omgeving.

Boek nu via nkbv.nl/de-herberg

Foto Thomas Hurkmans

Foto Zout Fotografie

WEDSTRIJD: Coverfoto voor Hoogtelijn 3

Hoogtelijn 3 verschijnt dit jaar op 16 juni. Het thema van deze editie is ‘Zomertochten’. Normaal zoekt de redactie een coverfoto die past bij de inhoud, maar nu is het jouw beurt! Laat je creativiteit de vrije loop en verras ons. Meedoen kan tot en met 23 april.

Waar moet de foto aan voldoen?

• De foto moet passen bij het thema ‘Zomertochten’;

• de foto moet een staand beeld zijn;

• de foto moet minimaal 23 bij 30 centimeter zijn bij een resolutie van 300 dpi;

• door je foto in te sturen geef je de NKBV toestemming om de foto te publiceren in Hoogtelijn en op onze online kanalen.

Twijfel je of jouw foto voldoet aan de voorwaarden? Stuur hem dan gerust in. De redactie kiest uit de inzendingen de mooiste foto die ook nog eens geschikt is.

Mail je foto naar hoogtelijn@nkbv.nl onder vermelding van ‘Cover Hoogtelijn 3’ en wie weet zie jij jouw foto terug op de cover.

Duurzaamheid

De NKBV stree naar een duurzame relatie met haar leden en alle partijen in het veld. Duurzaamheid is ook een kernwaarde als het gaat om natuur, milieu en sociale waarden. We brengen dit zo goed mogelijk tot uitdrukking in een duurzame inkoop en bedrijfsvoering. Hoogtelijn wordt verpakt in composteerbare biofolie en gedrukt op FSCpapier: papier uit duurzaam beheerde bossen (een keurmerk met goedkeuring van het Wereld Natuur Fonds). Voor onze correspondentie gebruiken we 100% gerecycled papier. We schenken duurzame ko e van Brandmeester en hebben een CO2-neutrale postbezorging en data-opslag. We promoten het reizen per openbaar vervoer naar bergsportbestemmingen. Als je toch met de auto of het vliegtuig reist, kun je overwegen om je CO2-uitstoot te compenseren. Dit kan eenvoudig via greenseat.nl

Op reis met Bergsportreizen

Wil jij deze zomer op pad door ongerepte natuur, langs indrukwekkende rotsmassieven en met spectaculaire uitzichten? Bergsportreizen, de reisorganisatie van de NKBV, hee weer een mooi zomerprogramma voor je klaarstaan. Volg het spoor van de Gotthard-treintunnel tijdens de Gotthard Trail of daag jezelf uit tijdens de bivak- en huttentocht rond Valpelline in Italië. Kijk voor alle huttentochten op bergsportreizen.nl/huttentocht.

Grenzen opzoeken, je kennis uitbreiden en jezelf ontwikkelen tot zelfstandig alpinist, dat doe je met de alpiene cursussen van Bergsportreizen.

Of je nu net komt kijken of al veel ervaring hebt, alleen of met je gezin, in een kleine groep neemt Bergsportreizen je mee naar de mooiste plekken en leert je daar de fijne kneepjes van het vak. Kijk op bergsportreizen.nl/alpinisme

Ook organiseert Bergsportreizen dit voorjaar weer verschillende workshops. Maak in eigen land of vanuit onze HerBerg in België kennis met diverse onderdelen van de bergsport, zoals navigeren met kaart, kompas en GPS, klettersteigen en alpiene touwtechnieken. Hiermee leg je de basis voor je vakantie in de bergen. Bekijk het aanbod op bergsportreizen.nl/workshops

Beter de bergen

in met de NKBV

NKBV-leden pro teren van voordelen en kortingen en ontvangen vijf keer per jaar Hoogtelijn. Met je lidmaatschap draag je bij aan het onderhoud van hutten en paden in de Alpen en het behoud van klimgebieden. Tip je vrienden om ook NKBV-lid te worden. Ze kunnen zich aanmelden op nkbv.nl en zien daar welke voordelen het lidmaatschap hen nog meer biedt.

Foto Chris König

27/32G.

REMOVABLE SHIELDS

In de rubriek In Vogelvlucht vertellen medewerkers van Vogelbescherming Nederland interessante weetjes en bijzonderheden over bergvogels, in Nederland of elders.

Samenwerken

Vogelbescherming

Vogelbescherming Nederland zet zich in voor de in Nederland voorkomende vogels en hun leefgebieden. Omdat veel vogels trekvogels zijn en wereldwijde vliegreizen maken, is het van belang om internationaal samen te werken. Daarom maakt Vogelbescherming Nederland deel uit van een wereldwijde koepel van vogel- en natuurbeschermingsorganisaties: BirdLife International. BirdLife is actief in 119 landen, en dat al honderd jaar lang.

Ook in de Alpenlanden zijn er BirdLifepartnerorganisaties. Met elkaar dragen we zorg voor de bergvogels, waarvan we sommige ook in Nederland verwelkomen.

Zwitserland

BirdLife Schweiz is met 69.000 leden een van de grootste natuurbeschermingsorganisaties in Zwitserland. De organisatie is op velerlei vlakken actief. Haar werk is grofweg verdeeld in concrete beschermingsprojecten voor bedreigde vogelsoorten, herstel en uitbreiding van hun leefgebieden, en grote thema’s als de landbouwtransitie, klimaatverandering en biodiversiteit. Een concreet voorbeeld is de Alp Selun, een berg die onderdeel is van de zogenoemde Important Bird Area Oberes Toggenburg-Säntis. Hier loopt een project om de extensieve landbouw en traditionele vormen van toerisme te behouden, omdat het gebied erg belangrijk is voor veel vogels, maar ook kwetsbaar bij veranderingen. Dit project komt ten goede aan soorten als de steenarend, korhoen en citroenkanarie. Voor meer informatie zie: birdlife.ch.

Oostenrijk

BirdLife Österreich is ooit begonnen als onderzoeksinstituut en dat is nog steeds een belangrijke pijler van het werk. Overigens geldt voor alle hier genoemde partnerorganisaties dat de wetenschap de basis is voor het beschermingswerk. Als vertegenwoordiger van een Alpenland vindt BirdLife Österreich dat ze een belangrijke rol heeft in de bescherming van broedvogels op rotsen en kliffen, bijvoorbeeld door verstoring door klimmers te voorkomen. Want er zijn soorten

die daar slecht tegen kunnen, zoals de alpengierzwaluw, de zwarte ooievaar en de rotszwaluw. Deze soorten zijn in Oostenrijk erg zeldzaam. De organisatie zet daarom in op voorlichting aan klimmers. Daartoe werkt BirdLife Österreich samen met de Österreichischer Alpenverein, op dezelfde manier waarop BirdLife Schweiz dat ook doet met de Schweizer Alpen-Club. Kwetsbare broedplekken worden via de Alpenverenigingen bekend gemaakt naar de klimscene en daarmee worden de nestplaatsen ontzien. Voor meer informatie zie: birdlife.at.

Duitsland

Vanwege de enorme oppervlakte van Duitsland en daarmee de grote verscheidenheid aan biotopen is de Naturschutzbund Deutschland (NABU) werkzaam in een veelvoud aan terreinen en onderwerpen. De NABU heeft tweeduizend plaatselijke afdelingen van vrijwilligers, die zich lokaal niet alleen inzetten voor de bescherming van vogels en hun leefgebieden, maar ook voor andere natuur-

waarden. De NABU werkt in de Duitse Alpen ook samen met de Deutscher Alpenverein. Overigens zijn de NABU en BirdLife Schweiz wereldwijd actief, tot ver buiten Europa. Zo ondersteunen ze BirdLife-partners met onder meer projecten in de Georgische Kaukasus, door de nog jonge BirdLife-partner aldaar bij te staan met raad en daad, en werken ze mee aan een project ten behoeve van de bescherming van sneeuwluipaarden in het Tiensjangebergte in Kirgizië. Voor meer informatie zie: nabu.de

Tekst Gert Ottens Beeld Jelle de Jong

Baltsende korhoen-man (korhaan)

Steenarend

Zwarte ooievaar

OP ZOEK NAAR EEN

EIGEN, EXCLUSIEF VAKANTIEHUIS?

IN OOSTENRIJK

LUXE Chalets & Appartementen

INTERESSANTE Investeringsobjecten

IN KROATIË/ISTRIË

LUXE vrijstaande vakantievilla`s

INVESTEER in toeristische groeiregio

Het voor onze klanten selecteren van de mooiste plekjes is waar we in gespecialiseerd zijn. Wij gaan voor locaties waar we zelf in geloven. Wij begeleiden bij uw aankoop in Oostenrijk & Kroatië van het allereerste contact tot en met de oplevering / overdracht. Wij zijn Mondi Approved: een grote extra zekerheid voor u!

In Mijn verhaal vertellen leden over hun bergsportervaringen. Dit jaar lees je de verhalen van vrijwilligers van de NKBV over hun rol in de vereniging.

Sportkliminstructeur

KLIMT: 9 jaar

FAVORIETE

De klimsport groeit

Of je nu in de hal of in de rotsen klimt, onvoorbereid op pad gaan is erg onverstandig. Veiligheid komt op de eerste plaats. Daarom zijn er allerlei cursussen: van indoor toprope tot outdoor multi-pitch. Lukas Schenk (28) gee als sportkliminstructeur cursussen op alle niveaus.

De klimsport groeit hard in Nederland: in 2022 werden er 6207 klimvaardigheidsbewijzen uitgegeven voor topropen en indoor of outdoor voorklimmen. Die cursussen werden gegeven door 639 sportkliminstructeurs (SKI’s), die daarvoor een opleidingstraject bij de NKBV Academie volgen. En dat zijn alleen nog maar de cursussen van NKBV-instructeurs, daarnaast leiden klimhallen ook eigen instructeurs op.

Samen buiten zijn

‘Toen ik net begon met klimmen, had ik niet meteen de ambitie om SKI te worden, al vond ik het wel meteen leuk om mensen enthousiast te maken over het klimmen’, vertelt Lukas. Hij is sinds negen jaar lid van de Utrechtse Studenten Alpen Club (USAC) en hee daar alles over klimmen geleerd.

‘Tijdens mijn eerste paar jaar bij de USAC was ik voornamelijk een binnenklimmer. Ik had wel wat weekenden buiten geklommen, maar van fanatisme was nog niet echt sprake. Zo’n zeven jaar geleden leerde ik in de rots voorklimmen en is mijn liefde voor buitenklimmen ontstaan. Met name de gezelligheid van het samen buiten zijn spreekt me erg aan.’

SKI worden

‘Ik vind lesgeven in het algemeen leuk, omdat ik er veel plezier aan beleef om dingen uit te leggen. Ik ben erg enthousiast over klimmen, dus SKI worden leek me een goede manier om dat enthousiasme te verspreiden.’ Het moment waarop Lukas besloot om de SKI-opleiding via de USAC te volgen, was het moment waarop hij zichzelf capabel genoeg vond om mensen mee te nemen tijdens een multi-pitch. ‘Ik had het idee dat mijn kennis waarde had voor de vereniging en als SKI kon ik actiever zijn binnen de USAC.’

Een groep klimmers mee naar buiten nemen en hun leren de rots te beklimmen, daarvoor moet je sterk in je schoenen staan. Toch beschrij Lukas zichzelf niet als iemand die van nature de leiding neemt: ‘Voor een groep staan, groepsprocessen managen en iedereen op zijn gemak stellen, dat ligt wel buiten

mijn comfortzone. Maar juist daarom spreekt het me aan: ik leer anderen wat bij en groei daar zelf ook door.’

In de zomer van 2022 hee Lukas voor het eerst een multi-pitchcursus begeleid, samen met Kees Schippers, eveneens kliminstructeur. Veiligheid staat bij zo’n cursus altijd voorop: ‘Van tevoren maak ik een inschatting van de kritieke handelingen, zoals inbinden en ombouwen, die ik wil checken, zeker als ik niet alles kan overzien. Mocht iemand in paniek raken, dan stel ik diegene gerust; ik geef hem of haar een gevoel van veiligheid en relativeer de angst. Als dat niet lukt, probeer ik diegene zo snel mogelijk veilig naar de grond te krijgen.’

Zelf je volgende stap zetten en sportkliminstructeur worden? Bekijk de opleidingen van de NKBV Academie.

Tekst Eva van Wijck

NAAM: Lukas Schenk (28)

BERGSPORTFILM: The Dawn Wall

naar een hut

Kellerjochhütte, Tuxer Alpen, Oostenrijk

De hut in het atelier

Hoog boven de drukke dalen ligt volgens velen de mooiste Aussichtsberg van Tirol, met een prachtig panorama: de Kellerjoch (2344 meter). Op de bergkam tussen het Inntal en het Zillertal staat de Kellerjochhütte, een betrekkelijk kleine hut op 2237 meter hoogte. Vanaf de hut zie je de bergen vanaf de Bayerische Voralpen tot het Stubai- en het Lechtal. Bij helder weer zijn zowel de Zugspitze als de Groβglockner te zien.

De Kellerjochhütte is in 1908 gebouwd ter vervanging van een van de eerste hutten voor alpinisten in het gebied. De oude hut, in 1887 gebouwd op de Proxenalm, heet nu de Alte Kellerjochhütte en wordt privé gebruikt. De huidige hut ligt op de westgraat van de Kellerjoch, hoog boven Schwaz in het Inntal en boven Fügen in het Zillertal.

In 2016 is de hut gesaneerd en opgeknapt. De twee donkerbruine Stubes zijn gebleven; met de traditionele schrootjes op de wanden en het plafond, de houten stoelen met versiering en het bord met het bergeten aan de wand. De hut heeft 26 slaapplaatsen, verdeeld over twee kamers en twee lagers. Ruim honderd meter boven de Kellerjochhütte

staat op de top van de berg de Kellerjochkapel uit 1931, gebouwd en nog steeds onderhouden door het schuttersgilde van Schwaz. Bij de klim daarnaartoe is het even oppassen, er hangen een paar staalkabels voor de veiligheid. Wie laat buiten is of vroeg opstaat heeft vanaf de kapel een bijzonder mooi zicht op de zonsopgang of -ondergang.

Tekst Peter Daalder Beeld Rob Regeer

Jouw hut in Hoogtelijn?

Voor velen is de hut het (eind)doel van een tocht. Een rustplaats voor een bord soep, een glas fris of een broodje. Heb je een dagtocht gemaakt naar een bijzondere hut en heb je goed fotomateriaal?

Stuur de naam van de hut en jouw idee hierover naar hoogtelijn@nkbv.nl o.v.v. ‘Naar een hut’, dan bespreken we graag de mogelijkheden voor een artikel in deze rubriek.

Van en naar de Kellerjochhütte

De Kellerjochhütte is op verschillende manieren te bereiken. Voor een korte, lichte wandeling met kinderen neem je vanaf Schwaz de stoeltjeslift tot het Hecherhaus op 1887 meter. Vanaf daar is het slechts een klein uur omhoog lopen naar de hut. Langer en uitdagender is de opgang vanaf Hochfügen in het Zillertal, waarbij je meerdere topjes passeert. Op de website van de hut zijn meer suggesties voor dagtochten en meerdaagse wandelingen te vinden: kellerjochhuette.at/deutsch/wege-zur-hütte.

De hut in acryl en epoxy

Kunstenaar Rob Regeer (65) uit Amsterdam is een fervent liefhebber van de bergen. Hij ervaart die omgeving als een rijke bron aan inspiratie voor zijn kunstwerken. Tijdens zijn tochten maakt hij schetsen en foto’s, die hij later in zijn atelier uitwerkt tot schilderijen. Een van zijn projecten ontstond bij de Kellerjochhütte, die hij in 2018 tijdens een huttentocht bezocht. Hij wilde daar nog eens terug naartoe vanwege de prachtige locatie, maar de coronapandemie gooide roet in het eten. Regeer besloot de hut te schilderen. Eerst realistisch, daarna in silhouet in 24 verschillende

kleurschakeringen. Daarbij liet hij zich inspireren door de snelle weersveranderingen. De 24 schilderingen, in een afmeting van dertig bij veertig centimeter, zijn gemaakt met acrylverf en matte epoxy op MDF-platen. Regeer gaf zijn werk de naam Kellerjoch, 24 hours. Dat was nog niet genoeg, want hij wilde de hut ook aanraken. Dus maakte hij naast de schilderijen een houten kopie op schaal.

Niet in de gelegenheid om naar Oostenrijk af te reizen, maar wel de hut bekijken? Dat kan in het atelier van Regeer in Amsterdam (robregeer.nl).

De hut van hout en een van de 24 panelen van het totale kunstwerk (boven)

Een van de twee Stubes in de hut

Volg @hoogtelijn op Twitter voor het laatste nieuws van de redactie. Tips zijn welkom op hoogtelijn@nkbv.nl.

Alles over 134 Alpenbergen

EEN UITSTERVEND RAS

De Duitse uitgever Marmota is er weer in geslaagd een aantrekkelijk en informatief boek te maken met de bergen als onderwerp. In Berge der Alpen zetten de makers in hun bekende stijl, met mooi vormgegeven infographics, de belangrijkste bergtoppen in alle Alpenlanden op een rijtje. Hoogte, prominentie, hutten in de buurt, li jes, bergsportmogelijkheden en een beschrijving van de berg en de omgeving zijn bij elkaar gebracht van 134 bergen in 63 berggebieden, van de Ligurische Alpen aan de Middellandse Zee tot het randgebergte oostelijk van de rivier de Mur in het oosten van Oostenrijk. Een kloek naslagwerk met 425 pagina’s, ideaal bij het plannen van nieuwe reizen. [Peter

Berge der Alpen

Marmota Maps (2022), marmotamaps.com

ISBN 9783946719397

€29

WIN EEN BOEK

Onder de lezers van Hoogtelijn mogen we een exemplaar van dit boek verloten. Wil je kans maken, stuur dan voor 31 mei 2023 een mail naar hoogtelijn@nkbv.nl onder vermelding van ‘Berge der Alpen’.

Daalder]

Halverwege de jaren zeventig van de twintigste eeuw waren alle achtduizenders beklommen. Soms ook al via ambitieuze routes, zoals door de zuidwand van de Annapurna en de zuidwestwand van de Mount Everest. Beide werden beklommen door Britse expedities onder leiding van Chris Bonington, met een groep alpinisten die ontoegankelijk was voor een nieuwe generatie klimmers. De studentenklimclub van Leeds vormde de kern van die nieuwe generatie. Deze groep extremisten koos noodgedwongen haar eigen weg en ontwikkelde haar eigen ethiek. Met kleine budgetten en enorme ambities pionierden zij in berggebieden buiten Europa, tijdens snelle, lichte, alpiene stijl expedities. MacIntyre, Baxter-Jones, Rouse, Carrington, Thexton, Tasker, Nunn, Parkin en Hall zijn namen

Monumentaal en fragiel

Museum Voorlinden hee in de expositie

Tot hier en verder een aantal enorme krijttekeningen van berglandschappen opgenomen. Het gaat om zes manshoge en metersbrede panelen met de naam Fatigues van de Britse Tacita Dean (1965). Ze verbeelden de ‘overdonderende kracht van de natuur, maar ook de fragiliteit; de krijttekeningen kun je immers zo wegvagen’, aldus het museum. Nog te zien tot 24 september 2023. Kijk voor meer informatie op voorlinden.nl

uit deze groep. Alleen Hall en Carrington leven nog. In High Risk vertelt Brian Hall de uitzonderlijke verhalen over hem en zijn klimvrienden. Hoe zij hun leven riskeerden en het leven lieten – climbing to extinction High risk is een intens boek door de extreme expeditiebeklimmingen, door de diepgang van relaties en door de weergave van genomen beslissingen, die je de wenkbrauwen doen fronsen. Intens door het ‘alcohol, drugs en rock-‘n-roll-leven’ van deze klimmers, dat nauwelijks te rijmen is met hun prestaties.

Brian Hall blikt terug vanuit zijn perspectief en weet bekende verhalen te nuanceren. Hij ventileert nieuwe inzichten in oorzaken van gebeurtenissen en belicht onbekende karaktertrekken van tochtgenoten. Daarbij laat hij het belang zien van deze

High Risk: Climbing to Extinction

Brian Hall, voorwoord door Joe Simpson

Sandstone Press (2022), sandstonepress.com

ISBN 9781913207823

€31,95

groep voor de klimstijl en -ethiek van de generatie rond de eeuwwisseling.

High Risk is een boeiend, mooi boek, dat de lezer confronteert en aan het denken zet. Wat een levens leefden deze jongens!

[Gerard van Sprang]

Oefeningen die een klimmer niet moet doen

Er is online veel informatie te vinden voor klimmers die meer uit hun training willen halen. Fysiotherapeut Jason Hooper en Emile Modesitt bespreken het nut, maar vooral de schade van een paar veelvoorkomende oefeningen, zoals tricep dips. Leerzaam èn humoristisch, te zien op het YouTube kanaal van @HoopersBeta: Top 12 WORST Exercises for Climbers (THAT EVERYONE DOES!) Gebruik de link bit.ly/3HHQs8Y of scan de QR-code.

Onder redactie van Frank Husslage en Ico Kloppenburg

Klimmen en yoga – beide activiteiten laten mij, enkel sporadisch en meestal onverwachts, dat fantastische gevoel ervaren van eenheid en compleetheid van mijn hele wezen; lichaam, geest, ziel en de omringende natuur zijn in harmonie. Er zijn geen gedachtes meer, geen afleiding, alleen eenheid en focus. Voor yogi’s is dit gevoel, samadhi, ofwel de vereniging met het goddelijke, het ultieme doel.

Yogascent boek gaat over klimmen en yoga; over hoe technieken uit de yogapraktijk door klimmers gebruikt kunnen worden om zowel fysiek als mentaal sterker te worden. Het

Yogascent

Alberto Milani & Christine Spiezia

Versante Sud (2022), versantesud.it

ISBN 9788855471237 €39

boek hee als doel aan te tonen dat klimmen, mits ervaren met de juiste instelling en houding, zelf een vorm van yoga kan worden. Niet alleen bevat het boek een beschrijving en duidelijke foto’s van de belangrijkste asana’s (posities) en klimspeci eke sequenties, het toont ook hun voordeel in de klimpraktijk, waarbij de auteurs uitgebreid stilstaan bij de verschillende focusgebieden van klimmers, zoals romp, balans en heupflexibiliteit. Pranayama (ademhaling) om de zuurstofvoorziening te verbeteren en meditatie om angsten en beperkende gedachten los te kunnen laten, komen ook uitgebreid aan bod, net zoals de betekenis van yoga en de onderliggende principes van deze loso e. Het boek is een omvangrijk naslagwerk dat in eerste instantie wat té uitgebreid overkomt. Bij nadere bestudering vindt de aandachtige lezer echter op elke bladzijde wel een wijze les of nieuw inzicht. Yogascent blijkt een waardevolle bron waaruit nog jarenlang geput kan worden. [Anne van Leeuwen]

Klimmen als een vorm van yoga Yoga voor beheersinglichaams- Klimmen

De aandacht voor beweeglijkheid bij klimmers is de laatste jaren toegenomen. En terecht. Het moderne sportklimmen en vooral het boulderen vraagt om bijzondere lichaamsbeheersing. Klimmen is tenslotte veel meer dan hard aan kleine randjes trekken. Petra Zink komt aan die behoe e tegemoet met haar boek Yoga für Kletterer und Bergsportler. Het boek gee een mooi overzicht van veel yogatechnieken, met duidelijke foto’s. De verbinding met de klimsport staat centraal, zodat duidelijk is hoe bepaalde oefeningen je helpen bij je project. In aparte bijdragen geven klimmers aan welke plek yoga in hun training inneemt en hoe ze er baat bij hebben. Per discipline (boulderen, sportklimmen, alpinisme) is een overzicht opgenomen van speci eke oefeningen. Kortom, een aanrader voor iedereen die zich wil verdiepen in yoga voor klimmers en het geen nadeel vindt om Duits te lezen.

[Ico Kloppenburg]

Yoga für Kletterer und Bergsportler

Petra Zink Bergverlag Rother (2022), rother.de, ISBN 9783763360864 €23,60

Christoph Klein overleden

De naam Christoph Klein doet misschien niet direct een belletje rinkelen, maar de klimgids Im extremen Fels doet dat bij velen wel. Het is een legendarisch boek uit 1970 van de auteur Walter Pause, met honderd extreme rotsroutes. Klimmer, theoloog en lmmaker Christoph Klein waagde zich in 2016 aan een heruitgave van het boek, dat al jaren niet meer te krijgen was. In december 2022 verongelukte Klein in Patagonië. Vlak daarvoor had hij een derde, vernieuwde druk van het boek bij zijn uitgever afgeleverd.

Ook op YouTube was Christoph een bekende: op zijn kanaal @ChristophKleinful postte hij veel interessante video’s van zijn beklimmingen. Ze kenmerken zich door het totaal ontbreken van borstklopperij en door zijn droge, humoristische voice-over. Benieuwd naar Kleins video’s? Ga naar bit.ly/3wKCY5S of scan de QR-code.

en moederschap

De Britse dichter en schrijver Helen Mort staat met één voet in de klimwereld en één voet in het moederschap.

A Line Above the Sky is enerzijds een gedenkschri ter nagedachtenis aan vele vrouwelijke alpinisten, met name aan de wereldberoemde Alison Hargreaves, en anderzijds een eerlijke autobiogra e, op intrigerende en poëtische wijze geschreven. Beide kanten worden vertegenwoordigd in een web van emotie, feiten, citaten, historische gebeurtenissen en persoonlijke ervaringen. Klimmers zullen zich herkennen in de beeldend beschreven stukken over keuzes maken op de berg, moeders zullen zich één voelen met de emotionele fases van zwangerschap, bevalling en de eerste jaren met een peuter. Mort gebruikt poëzie en emotie om de verschillende facetten aan elkaar te verbinden. Onderwerpen als depressie, geluk, verdriet, twijfel en doorzettingsvermogen

A Line Above the Sky: On Mountains and Motherhood

Helen Mort Penguin (2022), penguin.co.uk

ISBN

9781529107784 €21,50

staan centraal in A Line Above The Sky, waarbij het klimmen onlosmakelijk verbonden wordt met het moederschap (speci ek dat van Mort zelf).

Tussen de hoofdstukken door plaatst Mort aparte, poëtische passages over de fases van een beklimming, een aspect dat mijn inziens niets toevoegt, maar wel de sfeer bepaalt voor de wijze waarop zij de klimwereld ziet en het moederschap betekenis gee .

[Mirte van Dijk]

nkbv.nl/verzekering

TOP VERZEKERD VOOR AL JOUW AVONTUREN

Slechts €39,95 per kalenderjaar

Alleen of samen, dichtbij en verweg.’’

We are the Mountain People.

Where some see rock, we see lines. Where some see peaks, we see possibility. Where some see rain lashed ridgelines or impenetrable fog, we see an opportunity to challenge our skills.