Gedragstherapie kun je zien als een glijdende schaal. Aan de ene kant van het spectrum staan behandelingen waarin patiënten op een ‘milde’ en stapsgewijze manier worden geconfronteerd met hun angsten (exposure in vivo). Dit betekent dat de fobie van onderaf wordt afgebroken: leren ontspannen op een kleine hoogte, dan leren ontspannen op een iets grotere hoogte, en zo verder. Met een mooi woord ‘desensitisatie’. Aan de andere kant staan de ronduit agressieve manieren van behandeling, waarbij een directe voortdurende blootstelling aan hoogtevreesopwekkende situaties centraal staat. Op zo’n manier dat de angst wegebt. Ooit van Virtual Reality Exposure Therapy (VRET) gehoord? Daar ligt de toekomst. Het gebruik van VR-technieken kent veel voordelen. Bovendien tonen onderzoeken aan dat het effectiever is dan een ‘real-world exposure’. Je hoeft geen flat te beklimmen, maar zet een bril op en een computerschermpje confronteert je met situaties
op hoogte. De therapeut heeft op deze manier een veel betere controle over de situatie, schaamtevolle situaties worden vermeden en het vertrouwen bij de patiënt blijft beter bewaard. En op die manier geldt ook voor de behandeling van hoogtevrees dat de toekomst digitaal is.
Een louterend moment was de beklimming van de Vlo, een piekje van zo’n twaalf meter, ergens verscholen in de Ardennen in een armzalig dennenbos. Meegenomen door een vriend om te gaan klimmen, en vriendschap verplicht nu eenmaal. Wat hem betrof tot een meter of drie, en dan zo snel mogelijk weer naar beneden. Die drie meter werden er twaalf.
Uit zijn dagboek: “De rots achter me is grijs, een beetje vochtig en bemost maa r toch vooral te hoog naar mijn Wat zou het zijn? Twaalf meter? zin. Op sommige stukken meer. Met aalgerinkel klinkt zacht van beide kanten. Klimmers zijn still e mensen, alleen hun metaal hoo r je. Karabiners en ‘achtjes’ heb ik me laten vertellen. Om over nuts en friends maar te zwijgen. Ik krijg iets in mijn handen dat klimgordel blijkt te zijn, levensre de ddend maar in wezen een vols trekt onontwarbare kluwen van banden die op zeer verschillend e manieren gedragen kan word en, terwijl er maar één manier tot de dood zal leiden. Fijne spor niet t is dit. Ik kijk nog eens om me heen en voel onwillekeurig een gevoel opkomen dat ik erbij hoo r. Je bent een klimmer, je doet dingen die normale mensen niet doen. Je hoeft geen hoogtevrees te hebben om dit niet te doen. Ik sta hier. Ze zien me. Ik ben één van hen. Met een nonchalante uitdrukking bekijk ik de rots also f ik de groengrijze massa keur een goede route of graat uitzoek. en Of hoe dat dan ook mag heten. De schijn ophouden heeft altij binnen mijn vermogens gelegen. d Ik ga dicht tegen de rots staan en zie dat deze behoorlijk glad is op nou juist die plekken waa mijn handen wil plaatsen. Afge r ik klommen heet dat. Ongeveer ter hoogte van mijn linkerheup zit klein gat waar mijn bergschoen een precies in lijkt te passen. Met enig e moeite plaats ik hier mijn voet Met mijn linkerhand voel ik bove . n mijn hoofd. Daar zit een klein e richel die comfortabeler aanv dan in eerste instantie gedacht. oelt Naast mijn linkerhand plaats ik mijn rechterhand. Dat kan net. hijs me omhoog en zie nu van Ik bovenaf dat ik mijn rechtervoet op een klein uitsteeksel kan plaa dat me eerst niet was opgevallen. tsen In één korte vloeiende bewegin g sta ik dwars op het plateautje kan me stevig beet houden. Ik en voel Raymond aan het touw trek ken. De band rond mijn middel strak, de heuplussen snijden in staat mijn dijen. Ik kijk omhoog en zie wat ik al wist: ik klim in een soor kloof die naar boven toe steeds t smaller maar vooral gladder word t. Ik schrik me kapot. Wat doe ik hier? Ik ben hartstikke gek gew orden. Ik hoef toch niet op die jongens daarginds te lijken? Wat dit nu? De hoogtevrees welt in is golven op. De ogen zijn al lang gesloten. Ik voel het zweet kom tol in mijn hoofd. Ik praat en praa en en t en begin te tellen. Hoogtevrees is angst verpakt in tijd en ruim Denk aan straks, denk aan een te. grasveldje. Of denk misschien maar helemaal niet. Een klein aan mijn middel doet me omhoog rukje kijken, half wanhopig, met beid e handen krampachtig aan de geklemd. Ik kijk in het rustige gezi rots cht van Raymond, misschien maa r drie meter van me vandaan. Ik haal adem en beweeg in één keer mijn rechtervoet naar omh oog en draai mijn lichaam. Net mijn voorhoofd zit een vrijwel vlak boven ke, maar toch iets in de goede richting oplopende richel waar snel mijn linkerhand plaats om ik daarna snel mijn rechterhand erna ast te plaatsen. Ik sta nu volledig zijwaarts naar de rots gekeerd. Ik besef dat ik me moet opdrukk en op mijn armen om uit deze te komen. Een uitstekend rotsblok positie dat ik achter me voel, biedt de oplossing. Ik druk me uit op mijn armen, de voeten komen vrijwel verkrampt los van de rotsen. Nau welijks in evenwicht plaats ik mijn voeten precies daar waar mijn handen staan. Zo blijf ik even staa n voordat ik me opricht. Ik heb Vlo beklommen.” de
Jilske Hupkes beklimt de zesde touwlengte van Unsola-Reniu, 6c+ in Montserrat, Spanje.
Later zitten we met bier voor ons aan een houten tafel. Ik ben tota al uitgelaten en kijk naar de jong mensen om mij heen alsof die e aan mijn gezicht kunnen zien wat ik allemaal heb gepresteerd. Ik het niet geloven. Na de beklimm kan ing heeft Raymond me overgeh aald te gaan abseilen. Het woo alleen al. Ab-seilen. Ik hou niet rd van ab en ook niet van seilen. Een totaal krankzinnige beweging met je rug naar het dal naar ben om eden te gaan. Daar is niets natu urlijks aan. Weer deed ik wat niet mogelijk was. En nog steeds nauw elijks mogelijk is. Wat is hier geb eurd? Hangend aan het touw viel ik langzaam achterover. Het touw ging draaien, ik ging draa ien. Ik hoorde Raymond zeggen mijn voeten hoger tegen de rots te plaatsen. In nood deed ik dit en het werkte. Snel liet ik het touw door mijn handen lopen. Ik seild e ab. Voor ik het besefte stond ik op de grond, met een gigantis grijns op mijn gezicht. Er is maa che r één verklaring hoe dit mogelijk was. Het is die gordel en dat touw Dat maakt dat je je kunt permitter . en gek te worden, de klif af te spri ngen. Je hangt nog in een tuigje en bent gered van de gekte – omd at het mag; je mag gek worden.
HOOGTELIJN 4-2015 |
33