Zomer 2020

We z

ijn er nog

!

Verbinding

Nivon

op afstand

blijft ontmoeten

2

TOORTS

Column

Petje af!

W

ij zijn vrienden van de natuur. Maar de natuur lijkt in deze tijd geen vriend van ons. Fout! “Moeder Natuur is boos, neemt wraak – ze waarschuwt de mensheid via corona dat ze op de verkeerde weg is.” Lariekoek op sociale media. Het Reformatorisch Dagblad houdt het op ingrijpen door een hogere macht. “Niet corona heerst, maar God regeert. Het coronavirus is […] een middel in Gods hand. Hij zendt ziekte zoals ooit de plagen in Egypte, om de mens tot inkeer te brengen.” Pfoe… Moeder Aarde – Pacha Mama, de Natuur. Ze geven helemaal geen boodschappen af, schreef een columnist in NRC: “Wat goed of fout is, ligt niet in God of de natuur besloten. De natuur is niet moreel, niet immoreel, maar volstrekt amoreel.” Het virus is geen duister verschijnsel, van bovenaf op ons neer­ gedaald. Het was – weinig verheven – een Chinese vismarkt. Het virus vond van dier op mens en van mens op mens zijn weg over de aardbol. Vluchten kan niet meer. Gans het raderwerk ligt stil als uw machtige arm het wil. Corona heerst en regeert. Tot diep in Nivon. Vrijwel iedereen zit thuis. Opgehokt, hopelijk niet opgefokt… Geen families en vriendengroepen in het natuurvrienden­ huis. Geen schildercursus en fietsweekend. Geen vrolijk spelende kinderen op het kampeerterrein. Geen museumbezoek in de afdeling. Geen outdoor en zeilkamp door jongeren. Het is stil en leeg. Achter de voordeur vind je als enigen onze huis- en terreinwachten. Zij blijven trouw aanwezig, voor de veiligheid van de accommodatie. Pet af voor hun inzet.

Flits voor laatste nieuws Actieve Nivon-vrijwilligers krijgen langs verschillende kanalen informatie over wat er gebeurt binnen de accommoda­ ties, afdelingen en werkgroepen. Dit gebeurt onder andere met de nieuws­ brief Flits, waarvan inmiddels meer dan 30 edities zijn verschenen. Het bereik is groot, maar veel meer actieve Nivonners zouden kennis kunnen nemen van de Flitsberichten om op de hoogte te blijven van alle recente ontwikkelingen. Alle edities zijn te vinden op kader.nivon.nl, hier kun je je ook direct aanmelden om Flits te ontvangen (via de rode rechter­ balk op de pagina).•

Nivonraad Gezien het verloop van de corona­ pandemie is het niet haalbaar in juni de Nivonraad te houden. Het CB heeft moeten besluiten de algemene leden­ raad te verschuiven naar het najaar. Op 21 november staat de tweede Nivonraad al gepland, in Allardsoog.

Hoe lang nog? Voorlopig tot 1 juni. Wachten we intussen gelaten af? Ik dacht ’t niet. Nivon zou Nivon niet zijn als we geen creatieve oplossingen kunnen bedenken. “We zijn voorbij de start, maar nog niet aan het einde van het begin”, sprak de premier op vaderlijke toon. De tegeltjeswijdheid deed vermoeden alsof hij het allemaal nog niet wist. Maar ook wij van Nivon keken even als een bang konijn in de koplampen. Inmiddels borrelt er nieuwe energie in ons op. Actieve vrijwilligers praten en mailen en appen en skypen over “what to do” in het postvirale tijdperk, de anderhalvemetersamenleving: hoe houden we onze leden en de rest van de bevolking letterlijk vast binnen de landsgrenzen – wat hebben we de gasten straks extra te bieden – hoe bouwen we het vertrouwen weer op? Een uitdaging, een opdracht waar, door de hele organisatie heen, velen zich al het hoofd over buigen. “Als we hier doorheen zijn, kunnen we een heleboel feestjes achter elkaar vieren”, liet de minister van Justitie zich op een persconferentie ontvallen. Hoorde ik op de Veluwe al het Natuurvriendenlied zingen? “Als ons na bange dagen de gulden vrijheid wacht / dan gaan wij zonder dralen er uit met flinke pas / wij laten leed en zorgen nu achter en met spoed / gaan wij dan in de morgen het zonlicht tegemoet.” Op eigen kracht. Moeder Natuur moeten we er niet boos op aankijken.•

Vooralsnog gaat deze door. Als de omstandigheden het toelaten, is er misschien ook kort na de zomervakan­ tie een Nivonraad mogelijk. Daarover berichten wij nog. Volgens de statuten moet de Nivonraad “minimaal eens per jaar” bijeenkomen. De jaarstukken over 2019 worden binnenkort al verspreid.•

Doneren aan Nivon? De natuurvriendenhuizen en kampeer­ terreinen vallen onder een stichting zonder winstoogmerk. De sluiting van de accommodaties door de coronacrisis raakt ons hard. Help je Nivon met een donatie? Met jouw eenmalige gift draag

–

  voorzitter Centraal Bestuur

je bij aan het in stand houden van betaalbare, duurzame en sociale overnachtingslocaties midden in de natuur. Via doneren.nivon.nl kan je een een­ malige donatie doen aan de stichting of aan een accommodatie. Hartelijk dank!•

TOORTS

Inhoud Zomer 2020

4

Nivon in tijden van Corona

9

6

Achter de deuren…

10

Sadet Karabulut: ‘Durven dromen, strijden en eisen’

Online ontmoetingen

14

18

Een kamphut met een bed van stro

Kat, kikker, koe... Kinderyoga

8

Vrijwilliger in de spotlight

12

Fiets verstandig

En verder

Activiteiten

10 Kort nieuws 15 NivonJong 16 Internationaal 19 Reizen 27 Leg een link

25 Juni 25 Juli 25 Augustus 25 September 26 Oktober

3

4

TOORTS

Tekst: Henk Schaaf

Achtergrond

Nivon in tijden van cor na Aarzelend kwamen we op gang: hoe adequaat te handelen in deze verwarrende tijd? Met vallen en opstaan zochten we naar de juiste balans in de hectiek rond corona. Een overzicht van ander­ halve maand in de anderhalvemetersamenleving. 10 maart — Een brief van de ondernemers­

15 maart — ’s Avonds om half 6 kondigt

23 maart — Het Centraal Bestuur gaat

vereniging voor recreatiebedrijven Recron: “Zoals bekend heeft het coronavirus (officieel COVID-19) eind februari ook Nederland bereikt. Geen reden tot paniek, maar wel zaak om een aantal maatregelen te nemen om verspreiding van het virus zoveel moge­ lijk te voorkomen.” Neem de standaard­ maatregelen die ook bij griep en verkoud­ heid gelden. Het is nog niet nodig om handen schudden te verbieden.

premier Rutte extra maatregelen af. Het land gaat “op slot”. In één klap staan wij – nog natrillend van emotie – met beide benen op de grond. Spoedoverleg, bellen, regelen, afstemmen. Om 22.17 uur maken we op deze zondagavond de maatregelen in een nieuwsbrief bekend. Per direct gaan alle huizen en kampeer­ terreinen dicht. Activiteiten in afdelingen en werkgroepen worden stilgelegd. De meeste beheercommissies (BHC’s) lezen het besluit op maandag. Maar de voorzitter van het Koos Vorrinkhuis vangt de bood­ schap snel op. “Je denkt toch niet dat we onze gasten nú uit hun bed trommelen en op straat zetten?” Zij mogen nog een nachtje blijven.

wekelijks skypen. We reageren op de ontwikkelingen van de dag. De algemene ledenraad wordt uitgesteld. BHC’s nemen contact op met leveranciers van diensten. Om de veiligheid te waarborgen blijven huis- en terreinwachten als enigen op hun post, achter een gesloten voordeur. Let op, jullie moeten de leidingen doorspoelen met het oog op legionella.

12 maart — “Is ‘t niet meer dan een uit de hand gelopen griep, die wel weer over­ gaat?” “Een hype, wij gaan toch niet mee­ doen aan deze mediagekte?” We reageren betrekkelijk lauw op het nieuws dat een virus uit China ons zal raken. RIVM-topman Jaap van Dissel, die later zou uitgroeien tot de meest gezaghebbende viroloog, sprak eind januari nog sussend: “Het risico op introductie van het virus in Europa is matig en verspreiding binnen Europa klein.”

16 maart — Er staan klusweken gepland in natuurvriendenhuizen. Wat te doen? Een aantal vrijwilligers is boven de 70 en zit in de risicogroep. Hier en daar wordt besloten: minder dagen werken met minder mensen op minder plekken en met minder klussen. Zo komt de ploegen in goede harmonie de week door. Corona verbindt.

24 maart — Het kabinet beperkt de bewe­ gingsvrijheid verdergaand. Tot 1 juni mag geen enkel groot evenement nog doorgaan. Ai, dat doet pijn! Het jaarlijks Pinksterfestival – bij uitstek een weekend voor ontmoeting tussen Nivonfamilies – wordt afgelast.

13 maart — Het wordt menens. Het RIVM komt met een reeks geboden en verboden. Nivon zal ze naar eigen inzicht interpreteren: Er bestaat nog geen richtlijn dat vakantiever­ blijven dicht moeten. Gasten kunnen er zelf voor kiezen of zij naar onze accommodaties willen komen. Iedereen moet zich wel bij de balie laten registreren. Er komen hand­ pompjes met gel en papieren handdoeken in plaats van katoen. Beheercommissies die boodschappen gaan doen, ontdekken dat de zeeppompjes en tissues al vrijwel overal zijn uitverkocht. Nederland hamstert. Het Centraal Bestuur van Nivon voert per direct een investeringsstop in: geen nieuwe uitgaven voor grotere projecten.

30 maart — Een Crisisteam Financiën

17 maart — De “lock down” geldt tot 6 april. Aanmeldsecretarissen maken in hoog tempo honderden reserveringen van gasten ongedaan.

kijkt kritisch naar onze financiële positie. Het team analyseert en adviseert. Dat we gaan inleveren op ons vermogen is wel zeker. Maar, ter geruststelling, er is voorlopig genoeg geld in kas om dit moeilijke jaar door te komen. Geen zorgen? Bezorgdheid wel, maar vooralsnog geen reden voor paniek.

TOORTS

5

Achtergrond 31 maart — Nivon-gasten krijgen een brief van de aanmeld­s ecretarissen. Beste gast, u mag kosteloos omboeken tot 1 december 2021. We kunnen u een voucher aanbieden. Maar als u het bedrag niet wilt of kan missen betalen wij vanzelfsprekend alles terug. U mag het geld ook aan ons doneren, waarvoor hartelijk dank.

9 en 10 april — CB-leden rijden een “Tulpenrally” door Nederland. Zij bezoeken de Nivon-accommodaties en bieden huisen terreinwachten een boeket bloemen aan. Grote waardering voor hun inzet.

20 april — Dat PiKa niet doorgaat, doet pijn. Maar er is een alternatief pinkster­ festival in de maak. De poppenspeler wil een digitale voorstelling met Bout Big verzorgen. We gaan live streamen met de zanggroep van Dubravka. NivonJong verzorgt een programma-op-afstand.

22 april — Kunnen we na 1 juni de

2 april — De redactie van Toorts stelt

12 april — Beheercommissies houden

voor om het zomernummer van ons ledenblad alleen digitaal te verspreiden en niet op papier. Toorts zal ook dunner zijn, omdat er de komende tijd nog bijna geen activiteiten zijn.

de eigen achterban met nieuwsbrieven op de hoogte van de ontwikkelingen. Hou vol. Goed bezig. We doen wat we kunnen. Laten we nadenken over de wereld ná corona, over de 1,5-metersamenleving. De voorzitter van Nivon Aalsmeer roept zijn leden op: “Bel elkaar wat vaker, geef aandacht en wat steun.”

jeugdkampen misschien hervatten? Mogen we mondjesmaat weer gasten toelaten, te beginnen op de kampeer­ terreinen? Uitspraken van premier Rutte op zijn wekelijkse persconferentie lijken enige ruimte te bieden…

25 april — We houden elkaar vast op 1,5 meter afstand en bereiden ons voor op “het nieuwe normaal”.

6 april — Zorginstellingen zoeken naar mogelijkheden om patiënten elders onder te brengen. Nivon is bereid enkele accommodaties tijdelijk open te stellen als noodopvang. Vanuit maatschappelijke betrokkenheid, als sociale organisatie. GGD’s en veiligheidsregio’s waarderen het aanbod. Het Koos Vorrinkhuis wordt gevraagd een groep patiënten op te nemen. Het Zuyderland Ziekenhuis in Heerlen polste eerder al de beheerder van natuurvriendenhuis Eikhold.

15 april — Meer handen maken licht werk. Een Regieteam gaat van start. Deze ploeg gaat zorgen voor heldere communicatie, kan problemen signaleren en snel actie ondernemen. Het team helpt vrijwilligers bij vragen, wil praktische oplossingen bieden en denkt na over de nabije toekomst.

17 april — De opvang van corona­ 8 april — Ons duurzaamheidsteam maakt een rondje door het land en adviseert over het afsluiten van energievoorzieningen. We besparen in enkele weken tijd drastisch op gas- en stroomverbruik.

patiënten uit een hospice gaat niet door. Wat eerst nodig was blijkt bij nader inzien overbodig. De medewerkers van het Koos Vorrinkhuis hebben er in elk geval een gedetailleerd draaiboek aan overgehouden. En de instanties hebben de accommodatie strenger gekeurd dan ooit tevoren.

8 mei

— Het Centraal Bestuur heeft besloten kampeerterreinen en huisjes z.s.m. weer open te stellen, op basis van een groot aantal ingediende richtlijnen en voorwaarden. De beheercommissies hebben hiervoor goede ideeën ingediend. Het streven is half mei de richtlijnen vast te stellen en de datum waarop de huizen weer open kunnen te communiceren. Groepsboekingen vanaf negen personen zijn tot 1 september in principe niet toegestaan. We willen individuele gasten ruimte geven om te kunnen boeken en we willen de 1,5 meter realistisch en hanteerbaar houden. Uitzondering hierop zijn jaarlijks terugke­ rende (Nivon)groepen met vaste afspraken zoals JUMP op Het Hallse Hull.•

Herbert Boerendonk — Centraal Bestuur

Henk Schaaf — Centraal Bestuur

Eric Leeuwenberg — Rotterdam

Elly & Jaap v. Egmond — Zeehuis

Iris Vermaas — Communicatie

Jakob Cats & Gitty Mulder — Hunehuis

Karin Smit — Spring

Lia Bouwman — Bosbeek

Diana Snijders — Eikhold

Nivon blijft staan voor ontmoeting. Juist nu. We zoeken momenteel de verbinding op afstand. Deze (en veeeeel meer) Nivonners houden de boel draaiende vanuit hun eigen huis of Nivon-accommodatie. Jan vd Zedde & Chione van der beek

Wiert & Sjouk v. Dijken — Lettelbert

Verbinding op afstand

Anneke Mohl — Allardsoog

Adri Coenders — Banjaert

Gerda & Jan Plooij — De Grutto

6 TOORTS

Reportage

Reportage

Hester Schaaf — Redactie

Marieke Sieslieng — ABK

Marleen van Noort — ABK

Rob & Elly van Aggele — Het Zeehuis

Annemieke Buddelmeijer & Mame Frans Kloosterman

Hanneke Leeuwerink & Herman van Kordenoordt

Lidy & Jan Zomer — Krikkenhaar

Lidewij Eggels — JUMP

Nicolette Hissink — Bosbeek

Jonathan Mudde — Bosbeek

Céline Steenbergen — NivonJong

Cheryl van Kamperdijk — Ledenadministratie

Mieke Veken — Koos Vorrinkhuis

Sietske de Vries & Wilma Bassant — Bosbeek

Pieter & Wilma Leutscher — Den Broam

Meia van Houten — Koos Vorrinkhuis

Foto's: Iris Vermaas en Henk Schaaf

7 TOORTS

8

TOORTS

Uit de vereniging Vrijwilliger in de spotlight

lambriseringen gemaakt en nu zijn we be­ zig met nieuwe vloeren en plafonds. We doen dat van gerecycled hout, bijvoorbeeld van massief eiken kasten of oude kaas­ kasten die we ergens kunnen ophalen.

moest worden. Wij gingen daar serieus op in en vertelden de leerling dat het vast zou lukken onder de warme kraan. Dat lukte uiteraard niet, maar die leerling zal dat waar­ schijnlijk zijn leven lang niet meer vergeten.

Ik ben iedere dag te vinden in Eikhold, er is werk genoeg. Ook help ik met poetsen en koken. Waar nodig spring ik in. Ik ben alleen, hier vind ik aanspraak. In de werk­ plaats voel ik me thuis.

Zijn er dingen waar je trots op bent? Toen ik bij Eikhold kwam stelde de werk­ plaats niet veel voor. Ik heb alles nieuw opgebouwd en nu is het een sociale plek geworden, waar mensen elkaar ontmoeten en de dag doornemen. Vanaf mijn zevende was hout mijn hobby en ik vind het heerlijk om daar de hele dag mee bezig te zijn. Lekker in mijn eigen tempo, tussendoor mijn hondjes uitlaten en niemand die me opjaagt. ’Jagen doen we in het bos,’ zeggen we hier in Limburg.

Tekst: Jet Kooderings Foto: Diana Snijders

Hoe ben je bij Eikhold terechtgekomen? Dat is nu zeven jaar geleden. Omdat ik ben afgekeurd maar nog graag actief wil zijn ging ik naar de vrijwilligerscentrale. Bij het natuurvriendenhuis was een vacature voor onderhoud, dat leek me wel wat. Ik kende Nivon niet, maar ik vind het een fantastische organisatie en het team is super. Het is fijn om samen dingen te realiseren.

Wie? Paul Thewissen (57) uit Landgraaf Wat? ‘De man met de gouden handen’ bij natuurvriendenhuis Eikhold; vrijwilliger vernieuwing en onderhoud. Wat doe je voor vrijwilligerswerk? Eigenlijk doe ik alle voorkomende werk­ zaamheden, zoals onderhoud, hout­ bewerking en aanpassingen in het huis. We doen dat met een vaste groep van een man of vijf. Onlangs nog hebben we nieuwe

Lintjesregen!

Doky Verhagen Doky Verhagen is sinds 2007 aan Het Hunehuis verbonden. Samen met haar echtgenoot is zij huiswacht. Daarnaast is

Wat is je het meest bijgebleven? Ja maakt bijna iedere dag wel iets bijzonders mee. Maar als ik iets moet noemen dan is dat het verhaal met de waterpas. Er was hier een week lang een groep basisschool­ leerlingen, met begeleiders. Een van de begeleiders stuurde een kind met de waterpas naar ons, met de opmerking dat er een luchtbel in zat, die eruit gehaald

zij onder meer lid van de beheercommissie; waarnemend voorzitter; coördineert het aanmeldsecretariaat en draait hierin zelf mee; is activiteitencoördinator en voorzitter van de werkgroep Sociale Groepsvakantie van Nivon. Anton Ploeg Ongeveer twaalf jaar is Anton Ploeg betrok­ ken bij het Natuurvriendenhuis Krikkenhaar. Hij en zijn vrouw Gera zijn er een aantal keren per gastheer en gastvrouw. Dat betekent dat ze 24 uur per dag beschikbaar zijn voor de gasten, dat doen ze met grote inzet en tot aller tevredenheid. Anton hielp Krikkenhaar ook uit de nood toen Krikkenhaar een paar jaar geleden opeens in zonder aanmeldingssecretaris zat. Een Natuurvriendenhuis kan niet functioneren zonder iemand die dit werk doet. Anton nam deze belangrijke functie voor meer dan twee jaar op zich. Hij is voor Krikkenhaar van grote betekenis.

Wat wil je nog kwijt? Veel mensen zitten thuis, dat is nooit goed. Als je vrijwilligerswerk doet, heb je sociale contacten en hoor je erbij. De hoeveelheid werk is niet belangrijk, iedereen doet wat hij kan.

In deze rubriek zetten we elke keer een Nivon-vrijwilliger in het zonnetje. Wil je iemand aanmelden? Mail een korte toe­ lichting naar toorts@nivon.nl•

Anneke Nengerman Ook Anneke Nengerman-Witjes ontving een Koninklijke Onderscheiding. Zij is sinds 1990 actief binnen de Nivon-afdeling Arnhem.• Anneke Nengerman

Henk Mulder Twee vrijwilligers van Het Hunehuis ontvingen van de burgemeester van hun woonplaats een Koninklijke Onderscheiding. Doky Verhagen te Hoogmade (Kaag en Brasem) en Henk Mulder (Landsmeer) zullen, als gevolg van het coronavirus, op een later moment de onderscheiding officieel uitgereikt krijgen. Henk Mulder is, samen met zijn vrouw, al 20 jaar huiswacht. Als echtpaar hebben ze bovendien een aantal jaar het aanmeld­s ecretariaat voor hun rekening genomen; zij waren een aantal jaar betrokken bij de organisatie van de Sociale Groeps­vakantie en vervullen een actieve rol bij de werkweek.

Wat vind je leuk aan dit werk? Je komt met mensen in contact uit alle windstreken. Iedereen heeft zijn eigen manier van werken, dat is leuk en gezellig. Ik heb te maken met vrijwilligers van de technische dienst, de keukenploeg, de huiswachten en natuurlijk de gasten.

Wat zijn je kwaliteiten? Uiteraard houtbewerken, ik heb geen twee linkerhanden. Daarnaast met mensen omgaan en hen stimuleren. Ik vind het belangrijk om elkaar te respecteren en het goede in mensen naar voren te halen.

TOORTS

9

Uit de vereniging

Koos Vorrinklezing digitaal

Tekst: Sadet Karabulut Foto: Rob Vermaas

De traditionele Koos Vorrinklezing werd dit jaar, voor het eerst online, uitgesproken door SP-Tweede Kamerlid Sadet Karabulut. ‘Juist nu moeten we durven dromen, durven eisen en durven strijden voor sociale recht­ vaardigheid voor iedereen.’

belangen centraal staan maar een politiek die werkt voor de velen. Een politiek die toewerkt naar een maatschappij waarin alle mensen vrij zijn van onderdrukking, uitbuiting en vervreemding. Klassieker uitgedrukt: spreiding van kennis, macht en inkomen, dat nu steeds meer geconcentreerd is in handen van enkelen. Daarvoor is om te beginnen nodig: verwer­ ping van het neoliberalisme, versterking van de democratische fundamenten door te bouwen aan een brede beweging van onderop en duidelijke politieke eisen voor en door velen. Internationalisme, democratie en socialisme.•

Sadet Karabulut is Tweede Kamerlid voor de SP. Zij is daar woordvoerder Buitenlandse Zaken, Defensie en Ontwikkelingssamenwerking.

Zijn wij overgeleverd aan de grillen van dit systeem met het sterkemannen-syndroom als ziekte, of is een menswaardig bestaan voor iedereen mogelijk? Is het mogelijk om haat, verdeeldheid en racisme te door­ breken met nieuw socialistisch elan? Ontnomen dromen Een mens wordt geboren met dromen. Zonder dromen, zonder verbeelding en zonder liefde lijkt een menselijk bestaan ondragelijk. Toch zien we dat dromen van velen in de wereld worden ontnomen. In ons land, van steeds meer jongeren die te maken hebben met onzekerheid over werk, huis en hun toekomst. In Europa, van duizenden vluchtelingen die onder mensonterende omstandigheden zijn weggestopt aan de randen. In Afrika, van de Afrikanen die niet profiteren van de rijkdom in de grond, gekaapt door multi­ nationals en repressieve regimes. In het Midden-Oosten, van een hele generatie jongeren die opgroeit onder bezetting. In

Foto: Lenny Oosterwijk

H

et neoliberale kapitalistische systeem maakt steeds meer slachtoffers. We rollen van de ene crisis in de andere. De financiële crisis, de vluchtelin­ gencrisis, de klimaatcrisis en een moeilijk te bevatten coronacrisis. Wat gisteren onmogelijk leek, blijkt vandaag mogelijk maar kan morgen weer verdwenen zijn. De wereld staat letterlijk in brand, er waait een rechts-radicale wind in de wereld met autoritaire leiders. Tegelijkertijd wordt in een hyperkapitalistisch land als de VS openlijk gesproken over socialisme.

het rijke Westen, van werkers die heen en weer worden geschoven door het kapitaal. In Europa, waar dit jaar de pijnlijke geschie­ denis van de Tweede Wereldoorlog wordt herdacht en 75 jaar vrijheid wordt gevierd. Maar waar het Europese leiders grote moeite kost solidair te zijn met elkaar in tijden van crisis. Waar men zich wel aan het voorbereiden was op een nieuwe Koude Oorlog, maar niet op een gezond­ heidscrisis. Een rijk continent met steeds meer publieke armoede. Een continent waar rechts-radicalen oprukken, een continent waar de democratie onder druk staat. Wie profiteert eigenlijk nog van dit kapita­ listisch systeem als miljoenen mensen in onvrijheid leven en waarom pikken we dit nog? Hoe bestaat het dat linkse politiek in Nederland in de verdrukking zit, terwijl rechts eerst de banken vrij spel gaf om hen vervolgens te redden met ons geld? Geen tijd te verliezen Een ding is zeker, de keuze tussen door­ gaan op de oude voet of fundamentele systeemveranderingen eisen, ligt nu voor. We hebben geen tijd te verliezen. Het is nu (weer) crisis. Iedere crisis wordt aan­ gegrepen om de gevestigde belangen te verzekeren. Dat zal na de coronacrisis niet anders zijn. Dus moeten we juist nu durven dromen, durven eisen en durven strijden voor sociale rechtvaardigheid voor ieder­ een. Weg met de barbarij. Op naar het algemeen belang. Waarbij niet langer het kapitaal, de winsten of particuliere

Dit is een ingekorte versie van de vierde Koos Vorrinklezing. De volledige lezing is terug te zien via nivon.nl/nieuws/1-mei-viering-nivon2020-online/ Deze lezing wordt elk jaar op 1 mei gehouden en heeft als thema de actuele stand van zaken in de linkse beweging. Eerdere edities werd uitgesproken door Jan Pronk, Kathalijne Buitenweg en Merijn Oudenampsen. De volledige tekst verschijnt in De Wilde Roos.

10 TOORTS

Uit de vereniging

Nivon ontmoet… ...digitaal In de anderhalvemeter­ afstand-maatschappij blijft Nivon staan voor ontmoeting. Ook - of misschien júist - in tijden waarin ‘distance’ het nieuwe ‘sociaal’ is. Daarvoor worden met veel inzet en creativiteit nieuwe wegen gezocht en gevonden…

Nivon ontmoet Als alternatief voor live ontmoetingen is de facebookpagina Nivon Ontmoet actief. Je kunt hier jouw ideeën delen, vragen stellen of gewoon even ‘hallo’ zeggen. Zoek je nog een wandel­ maatje? Heb je iets bijzonders mee­ gemaakt in een natuurvrienden­huis? Wil je foto’s delen? Kan allemaal. Kom ons ontmoeten op facebook.com/ groups/nivonontmoet•

lid is verantwoordelijk voor een of meer onderdelen: Reizen, Nivon Academie, Internationalisering, Wandelen, contact met de accommodaties… CB-leden zijn enkele dagdelen per week beschikbaar voor overleg in diverse vormen en samen­ stelling. De leden van het CB worden benoemd door de Nivonraad. Tijdens de komende bijeenkomst hopen we enkele nieuwe CB-leden te kunnen verwelkomen. Heb je belangstelling voor een van de functies? Je kunt je kandidaat stellen tot en met 15 juni. Voor informatie kun je contact opnemen met de CB-leden, de namen en functies vind je op de website (nivon.nl/over-nivon). We gaan graag met je in gesprek.•

Een nieuwe website, een oud geluid

Het Centraal Bestuur van Nivon Natuur­ vrienden werkt graag , mét alle actieve Nivonners, aan een gezonde toekomst van de vereniging en de stichtingen. Het CB is een betrekkelijk klein gezelschap. Uitbreiding is gewenst, vanwege de bij­ zondere opdrachten waar we voor staan. Het CB zet op hoofdlijnen het beleid voor Nivon uit. De leden hebben daarnaast uitvoerende taken. We zijn op zoek naar algemeen bestuursleden die samen met de nu zittende leden de verschillende portefeuilles kunnen verdelen. Elk bestuurs­

"In het Paasweekend zou ons samen­ stellingsteam bij elkaar komen om de definitieve teams voor de zomerkam­ pen te maken en bekend te maken. Samenkomen zat er helaas niet in, maar met behulp van een online programma en videobellen is het alsnog gelukt om de teams te maken. Zondagavond werden deze door middel van puzzels bekendgemaakt. Het was net zo spannend als ieder jaar om te ontdekken in welk team je bent ingedeeld. Via Whatsapp hielden we elkaar op de hoogte. Extra leuk was dat we dit jaar, voor het eerst, daarna nog uren met elkaar hebben gevideobeld. Zo brengen deze nieuwe omstandigheden toch nog leuke innovaties teweeg!" — Esle Schrauwen - JUMP•

Sinds 1 mei is de website Nivon Historie in de lucht. Het is een project van de werk­ groep die zich bezighoudt met het archief van Nivon. Op de site is te vinden wat er de afgelopen jaren is geordend en waar dat archiefmateriaal te vinden is: veel artikelen, regelmatig nieuwe informatie en beeldmateriaal. En het Natuurvrienden­ lied is te beluisteren. Neem een kijkje op historie.nivon.nl•

Banjaert 80 jaar (1940 – 2020)

Centraal Bestuur zoekt nieuwe krachten

JUMP

Op 17 april bestond Banjaert 80 jaar. Bij Banjaert hadden we bedacht dit te vieren tijdens de Nivonraad die oorspronkelijk op 17/ 18 april in Banjaert zou plaatsvinden. Dit kon helaas niet doorgaan, maar Banjaert bestaat wel 80 jaar. Banjaert blijft sparen voor de hard nodige renovatie van het toilet­gebouw van het kampeerterrein, waar jaarlijks meer dan 11.000 overnachtingen zijn. Wil je ons helpen met een verjaardags­ cadeau? Schenk ons dan 80: 80 euro; 80 x 0,50; 80 cent en 80 x 10 euro mag natuurlijk ook. (Natuurvriendenhuis Banjaert, NL51 TRIO 0254 6460 42 ovv Banjaert 80)•

IetsTheater Nivon Hengelo: Geboorte van Iets uit nood IetsTheater is bedoeld om in de komende tijd de communicatie tussen de leden en sympathisanten van Nivon Hengelo op gang te houden. IetsTheater is een pop up-theater voor eigen werk (van leden en sympathisanten), vrij van rechten en Nivon-betrokken. Iedereen mag, nee móet, meedoen. Anders wordt het niks. Het onderwerp doet er niet toe, de vorm mag alles zijn: tekst, foto's, geluid- en filmopnames. Als het maar geschikt is om digitaal te delen. Marian Baake (marianbaake@gmail. com) zorgt voor de verspreiding. Bij haar kun je je ook aan- of afmelden. Stuur je ‘Iets’ naar Luc (lucvanveen@ planet.nl). Ook suggesties en aan­ vullingen over opzet en uitvoering zijn daar welkom.•

TOORTS

11

Uit de vereniging PiKa @HOME

Springbestemming, laat het ons dan vooral weten. Een verre uithoek van Europa of even lekker weg in eigen land? Mail je suggestie naar spring@nivon.nl en wie weet zie je hem dan terug op het reizenprogramma! Meer lezen over hoe zo’n reis tot stand komt? springreizen.nl/blog/van-idee-tot-reis

Al eerder maakten we bekend dat PiKa2020 niet kan doorgaan bij Het Hallse Hull in verband met de coronamaatregelen. De PiKaorganisatie heeft zich de afgelopen weken ontwikkeld op digitaal vlak en presenteert PIKA@HOME 2020! Met online Bout Big, Dubravka, knutselen, een kinder- en kook­ programma, yoga met NivonJong... Via je eigen internetverbinding thuis! Het laatste nieuws vind je op pikafestival.nivon.nl•

VCZ nog onzeker In november zouden normaliter de Vrouwen Cursusweken plaatsvinden. De kans is reëel dat het coronavirus ook dan nog onder ons is. Een “anderhalvemeter-VCW” is helaas niet mogelijk. De werkgroep VCW hoopt in de herfst-Toorts (eind augustus) definitief duidelijkheid te kunnen geven over het al dan niet doorgaan van de VCW. In dat geval komt er een nieuwe datum voor aanmelding. Voor info: info.vcw@nivon.nl (Leni de Jager)•

Denk mee met Spring Reizen In de huidige situatie is het onduidelijk wat de zomer gaat brengen. Ook voor Spring heeft corona invloed op wat we het liefste doen: gezamenlijk erop uit trekken. Of onze reizen de komende tijd kunnen doorgaan, bekijken we per geval. Maar we kijken ook vooruit naar wanneer de periode van thuis zitten (eindelijk) voorbij is en we weer lekker op pad kunnen met Spring! Voorbereiding 2021 Spring-vrijwilligers zijn altijd op zoek naar nieuwe bestemmingen, verborgen pareltjes en mooie gebieden voor onze activiteiten. Hoewel de meeste reizen van 2020 nog moeten vertrekken, beginnen we binnenkort alweer met de voorbereidingen voor 2021! Heb jij een leuke suggestie voor een echte

Begeleiders gezocht Om onze wandelreizen te kunnen blijven organiseren zijn we weer op zoek naar nieuwe reisbegeleiders om op te leiden voor volgend jaar. Ben jij tussen de 25 en 38 jaar? Heb je wandelervaring? Ben je graag met een groep op pad en speel je daarbij het liefst een actieve rol? Wil je leren van de ervaringen van ervaren reisbegeleiders? Dan is dit mogelijk iets voor jou! Voor meer info: springreizen.nl/ over-spring/word-reisbegeleider• Tekst: Roos Lantink, Jeroen Olie, Carolien Sedee

Donateurs, bedankt! Deze hartverwarmende mail viel in de bus: Van mijn kant een kleine bijdrage: ik had een ruimte en wat kamers gereserveerd eind maart i.v.m. mijn verjaardag en heb mijn betaling teruggestort gekregen. Ik heb besloten de helft als gift aan De Bosbeek te doneren. Tenslotte was ik het geld al kwijt en Nivon kan het nu goed gebruiken. Ik wil het graag ten goede laten komen aan De Bosbeek. Ik vind dat we met z'n allen de lasten moeten dragen. — Nicolette Hissink Inmiddels laten aanmeldsecretaris­ sen weten dat mensen die een accommodatie geboekt hebben, vaak (een deel van) de betaling aan Nivon doneren. Dat is heel erg wel­ kom in deze moeilijke tijd. Hartelijk bedankt allemaal!•

In memoriam Haije Bouwman Helaas veel te vroeg is Haije Bouwman overleden. Hij was al een tijd ziek. De berichten van de artsen waren niet altijd in zijn voordeel, maar steeds liet hij ons weer versteld staan van zijn veerkracht. Haije werd 64 jaar. Haije was sinds vijf jaar een graag geziene huiswacht op Morgenrood. Als Amsterdammer genoot hij hier van de omgeving, de natuur, de rust en de vele vennen. Ook kwam hij vaak als gast naar Morgenrood. Hij was ook huiswacht bij Eikhold, het Koos Vorrinkhuis en het ABK-huis. Kenmerkend voor Haije waren zijn vriendelijkheid, zijn behulpzaamheid en de rust die hij uitstraalde. Hij was een charmante gastheer en voor kinderen had hij speciale aandacht. Haije haalde veel voldoening uit de huiswachtenfunctie. De klusclub op Morgenrood zal hem vooral herinneren als de huiswacht die zo lekker soep kon maken. Daarnaast was Haije jaren­ lang actief als zeer betrokken, enthousiast en idealistisch redacteur voor de Toorts. We zullen Haije niet snel vergeten en wensen de familie veel sterkte! — Ans Verdonschot - Voorzitter Morgenrood•

Rein de Graaff Op 29 april is Rein de Graaff (*1931), in het bijzijn van zijn dochter en vrouw, overleden aan een longontsteking. Rein was de ontwerper en initiatiefnemer van (nu) het Brabants Vennenpad (waar ooit ook een bankje op het pad zijn naam droeg). In 1983 maakte hij de eerste wandelgids als Brabantse Kempen- en Vennenpad: een boekje in voornamelijk zwart-wit met kaarten en beschrijvingen van het pad. Bij de presentatie van de laatste vernieuwde gids, zomer 2019, nam hij het eerste exem­p laar in ontvangst en heeft daarbij de ontwikkeling van het pad mooi verwoord. Als werkgroep zijn we trots op Rein, de initiatiefnemer en volharder. Dankzij hem beleven wij en vele anderen veel plezier aan het wandelen in deze regio. We wensen zijn familie veel sterkte met het droevige verlies. — Ria Bunder, namens bestuur Brabants Vennenpad•

12 TOORTS

Naar buiten

Foto: Yolande Franquinet

ook op de fiets

Fietsen is en blijft een gezonde manier van je verplaatsen, ook nu het coronavirus het dagelijks leven bemoeilijkt. Om jezelf en anderen niet in gevaar te brengen zijn er wel enkele aandachts­ punten De Fietsersbond beantwoordt de belangrijkste vragen. Foto: Betsy van Rheenen

Mag je nog fietsen? Ja, bewegen is goed. Het maakt je lichaam gezond, sterk en weer­baar. Een rondje fietsen is nog steeds toegestaan. Kies wel een rustig moment: ‘s ochtends vroeg of later op de avond. Blijf thuis als je verkoudheidsklachten hebt.

Wat zijn jullie tips als ik nu ga fietsen? Houd zoveel mogelijk afstand, zowel in de lengte als in de breedte. Anderhalve meter is vaak niet mogelijk, maar streef daar wel naar. Vermijd drukke routes en smalle tweerichtingsfietspaden. Neem geen onnodig risico, de medische zorg heeft het al druk genoeg. Maak je neus niet leeg op straat maar snuit in een papieren zakdoek en gooi die zo snel mogelijk in een prullenbak.

Hoe houd ik voldoende afstand? Anderhalve meter afstand houden is ingewikkeld als de wegen smal zijn. Goed rechts op de weg blijven vergemakkelijkt het afstand houden bij tegenliggers. Haal ruim in, ook bij wandelaars. Gebruik je

Foto: Marie-José Pelzers

Foto: Frannij Willemse

Afstand — 

TOORTS 13

Naar buiten Foto: Lysbeth Witteveen

bel om het inhalen aan te kondigen. Inhalen mag overigens ook gewoon via de rijbaan, ook als de fietsstrook voorzien is van een doorgetrokken streep. De streep is er alleen om te zorgen dat auto’s de fietsstrook niet gebruiken.

Mag je in een groep fietsen? Fietsen in een groep is niet toegestaan. Met kind(eren) fietsen kan wel, maar wees extra waakzaam. Je raakt snel afgeleid en vergeet dan misschien afstand te houden tot anderen. Fiets achter elkaar, zodat je andere fietsers maximaal de ruimte geeft.

Wat moet ik doen als het druk is bij het verkeerslicht? Wacht ruim achter elkaar in plaats van naast elkaar. Was na het fietsen goed je handen, zeker als je bijvoorbeeld knoppen van verkeersregelinstallaties hebt aangeraakt. Vaak kun je deze knoppen ook met je elleboog bedienen, of trek handschoenen aan. Kijk uit met het aanraken van je gezicht tijdens je fietsrit.

Hoe kies ik een fietsroute? Doordat veel mensen thuisblijven is het een stuk rustiger op de fietspaden. Wil je toch een andere route, kijk dan eens in de Fietsersbond Routeplanner en kies voor een autoluwe, recreatieve of natuurroute. Die routes zijn waarschijnlijk minder druk. Pas op met in het grensgebied fietsen, de regels in Duitsland en België zijn anders. Je riskeert boetes als je zonder geldige reden een ander land in fietst. Met dank aan:

Foto: Erna Strijker

Geïnspireerd geraakt? De Natuurvrienden Fietsgids is te bestellen via nivon.nl/fietsen

Nivonners onderweg Een oproep in de Nivon nieuwsbrief leverde een hele leuke, afwisselende collectie fietsfoto’s van Nivonners op, waarvan een aantal nu op deze pagina’s te zien is. Een van hen won met haar inzending de Natuurvrienden Fietsgids. De winnaar, Gretha Tromp uit Heerhugowaad, heeft intussen haar exemplaar thuisgestuurd gekregen.

Foto: Gretha Tromp

Overnachten bij de accommodaties is nu even niet mogelijk, maar de routes zijn natuurlijk wel te fietsen. En hopelijk ook snel weer van huis-tot-huis!

14 TOORTS

Geschiedenis

Een kamphut bij Buurse

Tekst: Sjoerd Kemeling Foto’s: archief Nivon Historie

“Wanneer wij door de rustieke veranda naar binnen gaan, komen wij in een eenvoudig maar gezellig ingericht lokaaltje, waarachter aan weerszijden zich een keuken en een bijkeuken bevinden, terwijl een trap naar de vliering voert. Den Broam is dus geen Natuurvriendenhuis met grote slaapzalen maar beoogt uitsluitend een kampcentrum te zijn…” de Twentse Textielarbeiders en SDAP-raadslid, maakten veel indruk. “Hij herinnerde aan vroeger tijden, toen de arbeiders in Twente tot de meest geknechten van het land behoorden en zij zich in den weinigen vrijen tijd, die hun na veelal ongebreidelden werktijd restte, maar al te vaak aan drank te buiten gingen.” Hij roemde de jongere generatie met het stichten van deze kamphut voor de naar “frissche lucht en gezonde ontspanning verlangende arbeidersbevol­ king.” Ook benadrukte hij het grote culturele belang van de Natuurvrienden-afdeling van het Instituut. Tijhof zag het als “een der wegen om te komen tot volle ontplooiing van den mensch.”

A

lle huizen en terreinen zijn nu gesloten. Ook Den Broam in Buurse, een van de oudste Natuurvrienden­ huizen in Nederland. Het stamt uit 1931. Het eerste, Krikkenhaar in Bornerbroek, werd geopend in 1928. Nog gesticht door de Nederlands Arbeiders Reisvereniging (NARV). Een jaar later zou de NARV samengaan met het Instituut voor Arbeidersontwikkeling (IvAO), tot 1960 de naam van Nivon. Het is niet toevallig dat beide huizen in Twente liggen. Er bestonden grote afdelingen van de NARV in Enschede en Hengelo. De NARV vormde de Nederlandse sectie van de Internationale Natuurvrienden. Door het samengaan met het Instituut werd het Natuurvriendenwerk een belangrijk werkterrein. Voor een klein meerbedrag waren Instituutsleden ook lid van de Natuurvrienden. Tot 1938 bleef De Natuur­ vrienden een vrijwel zelfstandig geheel binnen het Instituut. De Natuurvrienden in Twente gingen prat op het feit dat ze uit de NARV voortkwamen. Ze koesterden hun zelfstandig­ heid en bleven ook dezelfde activiteiten ondernemen. Al vanaf het einde van de jaren twintig kampeerde een groepje jonge leden van de NARV in Buurse. De behoefte aan een eigen terrein met daarop een gebouwtje groeide. Het oog viel op een “mooi beboscht plekje bij de Braambrug aan de Buursche Beek”. Er kwamen acties om aan geld te komen. Dankzij de inzet en de vrijwillige medewerking van velen werd het terrein gehuurd en de kamphut gerealiseerd. Mandolineclub PALVU (Proletariërs Aller Landen Verenigt U) luidde de openingsplechtigheid in met de Internationale. Afdelingsvoorzitter Piet Luiten was vol lof over de inzet van “een schaar van onvermoeide werkers”. Het was druk, erg druk, bij de opening van Den Broam op donderdag 14 mei 1931 (Hemelvaartsdag). Niet alleen uit Enschede maar ook uit andere plaatsen waren Natuurvrienden naar Buurse gekomen. Zelfs uit het Duitse Iserlohn kwam een afvaar­ diging. De woorden van de 65-jarige Tijhof, voortrekker van

De kamphut was niet groot en diende vooral als dagverblijf voor de kampeerders. Er kon maar een beperkt aantal mensen overnachten en dan nog op een bed van stro. Wassen kon buiten aan de pomp. Als snel bleek het gebouwtje te klein en in 1934 werd het verbouwd tot een volwaardig natuurvriendenhuis. De Natuurvrienden uit Enschede konden er op 5 mei 1935 hun 10-jarig bestaan vieren. Niet als afdeling van het IvAO maar als afdeling van de NARV, want opgericht op 28 april 1925. Op een oude ansichtkaart van Kampeerhuis “Den Broam” zien we de fraaie veranda De kaart blijkt een uitgave van Tour. Ver. De Natuurvrienden, groep Enschede. Aan de gevel hangt een vlag. Daarop het internationale natuurvrienden­ symbool en de tekst “Touristenvereeniging De Natuurvrien­ den”. Dan niet de afkorting van het Instituut (IvAO) waar die Natuurvrienden onderdeel van waren, maar lekker eigenwijs en trots NARV.•

De Werkgroep Historie Nivon verzamelt materiaal uit het Nivonverleden om voor de toekomst te bewaren.

Bronnen: Tubantia, Het Volk, website van Den Broam. Door de Corona kon ik geen oude Toortsen raadplegen.

TOORTS 15

Column NivonJong

NivonJong in deze tijd NivonJong staat vooral voor actief, sociaal en groen. Voor genieten van de natuur, voor samen zijn en voor nieuwe dingen ontdekken. Daarnaast streven we naar een duurzamere en eerlijke maatschappij. Maar hoe gaat dit nu verder in de bizarre situatie waarin we zijn terechtgekomen? Nu de wereld stil staat en iedereen binnen moet blijven, moeten wij ook onze activiteiten stilleggen. Ik denk dat het, zeker in deze tijd, belangrijk is om stil te staan bij de kleine dingen. Om te reflecteren op de gevolgen van de huidige crisis, en wat er nog gaat komen. Wat betekent deze huidige toestand voor NivonJong en haar leden? Nu we geen activiteiten kunnen voortzetten, worden we gedwongen om anders te denken en te zoeken naar oplossingen, zoals de facebookgroep Nivon Ontmoet. Er ontstaan overal nieuwe initiatieven. De vitale beroepen worden weer onder het voetlicht gebracht. Er ontstaat een saamhorigheidsgevoel onder de mensen. De individualistische maatschappij waarin we opgroeien, waarin concurrentie op de voorgrond staat, brokkelt een klein beetje af. Het is belangrijk dat dit ook gezien wordt. Ik hoop dat wij, als NivonJong, dit kunnen laten zien onder de jongeren. Nu je wordt gedwongen om thuis te zitten, ga je vanzelf de tijd anders gebruiken en zie je dat perspectieven veranderen. Ik ga zelf meer nadenken over wat er belangrijk is in het leven. Waar hecht ik de meeste waarde aan? Wat zijn mijn doelen, wat wil ik bereiken als we weer in een ‘normale’ toestand terechtkomen? Is dit überhaupt mogelijk? Dat de tijd even stil staat, heeft eigenlijk iets moois. Je bent op jezelf aangewezen en ziet vanuit een andere blik hoe de maatschappij draaide. Deze tijd kunnen we gebruiken om het sociale aspect terug te krijgen. Om de doelen te realiseren. NivonJong vindt het vooral belangrijk om dat gevoel van saamhorigheid kunnen vergroten. Door samen actief te blijven, online, hopen we dit te bereiken. We zitten immers allemaal in hetzelfde schuitje. Door onlineactiviteiten (work-out, yoga,..) staan we niet stil. Door social media kunnen we jongeren bereiken. En door te blijven geloven kunnen we idealen voortzetten. Voor we het weten, kunnen we weer samen naar buiten gaan. Wij denken in ieder geval vast na over ontzettend leuke activiteiten voor na deze tijd. Gaan jullie mee op avontuur? — Simone Lassauw, Bestuurslid Evenementen•

NivonJong is de jongerenafdeling van Nivon. Speciaal voor iedereen tussen de 15 en 30 jaar organiseert NivonJong adembenemende evenementen. Check hiervoor: nivonjong.nl

16 TOORTS

Internationaal

Ineengeslagen handen Tekst: Han Verschuur

ondanks coronavirus

Al 125 jaar reiken de Natuurvrienden elkaar symbolisch de hand. Zelfs de nieuwe werke­ lijkheid van de coronacrisis weerhoudt ons daar niet van.

J

e zou verwachten dat compensatiebijdragen voor het klimaatfonds van de Natuurvrienden met de verstoring van het luchtverkeer door de coronacrisis zijn weggevallen. Niets blijkt minder waar. Door de crisis is er een aanvullende reden een bijdrage te leveren aan klimaatrechtvaardigheid. De niet-aflatende geldstroom geeft ruimte om een nieuw project op te starten. Na zeven jaar zullen er met middelen uit het fonds opnieuw in vier dorpen in Noord-Senegal tweeduizend fruitbomen geplant worden: mango-, citroen- en sapotabomen. De projectkosten zijn begroot op € 4,00 per boom, een bemoedigend bericht.

Ook de Oostenrijkse Natuurvrienden hebben alle activiteiten noodgedwongen opgeschort. De vereniging roept de leden op af te zien van outdoor-activiteiten, om de onnodige inzet van reddingsploegen in de bergen te vermijden. De bergen liggen er verlaten bij; de berghutten zijn gesloten. De Oostenrijkse Natuurvrienden zijn in gesprek met de overheid voor financiële ondersteuning als tegenprestatie voor de vrijwillige inzet van verenigingsleden bij het in stand houden van de toeristische infrastructuur in de Alpen.

Reflectie en perspectief

Ondertussen zijn de ontwikkelingen bij de Duitse Natuurvrienden zorgelijk. De verplichte sluiting van de bijna vierhonderd natuurvriendenhuizen daar met negenduizend bedden zal tot eind mei naar verwachting 11,5 miljoen euro aan inkomstenderving tot gevolg hebben. Gevreesd wordt voor het voortbestaan van een aantal huizen die, anders dan bij ons, vaak eigendom zijn van zelfstandige lokale Natuurvriendenverenigingen. De Duitse Natuurvrienden claimen daarom financiële ondersteuning van de staat om de continuïteit van de huizen met 443 fulltime arbeidsplaatsen te waarborgen.

Liquiditeitsprobleem Natuurvriendenhuizen zijn organisaties zonder winstoogmerk. Dergelijke organisaties mogen geen algemene reserves aanleggen, omdat de beschikbare middelen doelgerelateerd aangewend dienen te worden. Er is daarom onvoldoende liquiditeit beschikbaar om langdurige inkomstenderving op te vangen. Medio april heeft de linkse deelstaatregering van Thüringen een regeling getroffen om dergelijke liquiditeitsproblemen op te vangen met een eenmalige gift. De Duitse federale minister van Financiën heeft een compensatieregeling aangekondigd voor overnachtingsbedrijven. In Thüringen zou het gaan om € 9.000 tot € 15.000 per huis, afhankelijk van het vaste aantal medewerkers.

De Vlaamse Bergstijgers delen op hun site mee dat zij zich door de overheidsmaatregelen genoodzaakt zien al hun activiteiten en cursussen ´af te lassen´. Het enig overgebleven Vlaamse Natuurvriendenhuis De Berk met bijbehorende camping is gesloten. De Natuurvriend, het Vlaamse verenigingsblad, komt met een speciale editie, die reflecteert op - en perceptief biedt voor de tijd na de huidige coronacrisis. Op de site van de Zwitserse Natuurvrienden blijkt nergens uit dat het virus daar de berghutten al heeft bereikt, terwijl de concurrerende Zwitserse Alpen Club al medio maart het initiatief heeft genomen hun 153 berghutten te sluiten. Anders dan in Oostenrijk worden bergwandelingen in Zwitserland desondanks niet afgeraden. Het Zwitserse Ministerie van Gezondheid laat weten: “Wer sich draussen bewegen möchte, kann dies tun“, maar in Zwitserland bevind je je daarbij al gauw op een geitenpaadje in de bergen. Het roept vraagtekens op dat onze Zwitserse zusterorganisatie niet informeert over de status van hun berghutten in de huidige situatie en evenmin participeert in de maatschappelijke discussie over de risico´s verbonden aan alpine activiteiten en het bezoek van berghutten in de huidige situatie.

Klimaatactie Wetenschappers veronderstellen dat er een relatie is tussen het vernietigen van natuurlijke biotopen en het toegenomen risico van een pandemie door nieuwe virussen. Voor de Natuurvriendenbeweging zou dat een aanvullend argument moeten zijn om deze relatie onder de aandacht te brengen en om de actualiteit van de klimaatdiscussie niet uit het oog te verliezen.

TOORTS 17

Internationaal Op de site van de Natuurvrienden Internationale roepen de voorzitter Manfred Pils en het team van het NFI-bureau op tot solidariteit: Solidair door de crisis! … Wat blijft, zijn onze gemeenschappelijke waarden, die nu bijzonder actueel zijn: Solidariteit en verantwoord handelen door ons allen! Laten we onze ogen niet sluiten voor de dramatische situatie in de hopeloos overvolle vluchtelingenkampen op de Griekse eilanden, Turkije of Libanon, waar wanhopige mensen maandenlang onder de meest ongunstige omstandigheden hebben moeten doorstaan, waaronder duizenden kinderen en jongeren. Hun lot mogen mag ons niet onverschillig zijn!

De Duitse Natuurvrienden hebben dat begrepen. Op hun site roepen ze op om deel te nemen aan een digitale klimaatactie nu de Fridays for Future-bijeenkomsten niet mogelijk zijn. Terecht merken zij op dat de corona-aanpak op basis van wetenschappelijke adviezen een voorbeeld zou moeten zijn voor de aanpak van de klimaatproblematiek. Op 12 maart kreeg ik een onroerend bericht uit Italië van Christian Facchetti, de voorzitter van de Amici della Natura. Dear Friends of Nature, I would like to share what is happening in Italy due to the coronavirus (… ) We are asked / forced to stay at home and obviously don't know how much it will last: each of us could be unwittingly victim or responsible for an infection. The heaviest thing is to limit oneself and change one's individual behavior. I really miss shaking hands or giving a hug to someone because it has become inappropriate … I hope these problems remain in Italy even if I fear that they will spread throughout Europe. In any case, do not underestimate the situation and the dangers for your health, for your families and for the NF movement you represent.

Ondanks de alarmerende situatie in Italië voelde Christian de ver­antwoordelijkheid om Natuurvrienden in het buitenland – waar begin maart nog niets aan de hand was – te waarschuwen om het virus niet te onderschatten. Hij voegde er de troostrijke woorden aan toe: About NF-Italy: surely in 2020 we will suffer a loss of members and guests in our houses, but it does not matter.. The federation is made up of non-profit associations and by people who proudly feel part of this movement and with determination we will continue to do our best… Berg Frei

Meer dan ooit is de oude Natuurvriendenslogan ‘Hand in hand door berg en land’ actueel. In de waskeuken van het Karl-Marx-Hof in Wenen – een arbeiderswoonblok uit de tijd van het Rode Wenen na de Eerste Wereldoorlog - is een tentoonstelling ingericht over 125 jaar Natuurvriendenbeweging met de hand-in-hand-slogan als titel. Door de coronacrisis kan de tentoonstelling momenteel niet bezocht worden. Daarom is hij digitaal toegankelijk: dasrotewien-waschsalon.at/sonderausstellung/hand-in-hand.

Laten we onze ogen niet sluiten voor de situatie in Afrika, een continent waar op veel plaatsen medische zorg, ziekenhuizen en sanitaire voorzieningen ontbreken. Financiële, technische en medische ondersteuning is ook snel nodig om mensenlevens te redden. Dit is het moment om te handelen en solidariteit te leven! De huidige situatie laat ons duidelijk de negatieve kant van globalisering zien. Maar we zien ook dat er veel mogelijk is: mensen staan klaar op hulp te bieden, ondersteunen elkaar en economische groeidoelstellingen schuiven steeds meer naar de achtergrond. Er is een voorzichtige lichtstreep aan de horizon; elke crisis is ook een kans. Laten we die gebruiken! Laten we onze krachten bundelen om sterker uit deze moeilijke tijd te komen!•

18 TOORTS

Groen & Doen

Tekst en Illustraties: Iris Vermaas

Yoga

Ben jij een soepele slang of een grote hond? Print en knip uit! De yogakaarten kun je thuis gebruiken, samen of alleen. Leg de uitgeknipte kaarten voor je en oefen ze stuk voor stuk. Je kan 1, 2, 3 of wel 10 tellen in de dierenhouding blijven. Zo lang jij wilt! Soms voelen je polsen of knieën mis­ schien een beetje ongemakkelijk. Oefen op een kleedje, het gras of een (slaap)matje, houd je vingers gespreid op de grond en draai je polsen aan het einde een paar keer rond.

Yoga met een rustig muziekje op is nóg leuker. Dus zet je favoriete lijst op en veel plezier!

TOORTS 19

Reizen

Een brief van Beste leden van Nivon, deelnemers, ouders en voogden van onze kampen, Ook JUMP heeft flink met corona te maken gekregen. Ons jaarlijkse kennismakingsweekend, waar ruim 50 enthousiaste (nieuwe) begeleiders naar toe zouden komen, moesten we cancelen: een flinke domper! Gelukkig bestaat er internet en zijn, op het kennis­makingsweekend, digitaal kennismakingsgesprekken gevoerd en we hebben een digitaal spel ontworpen en gespeeld om elkaar beter te leren kennen. Het voelt gek om zo'n beteke­ nisvol weekend zo radicaal om te gooien, maar het mooie is dat er veel nieuwe en creatieve ideeën uit voort­ stromen. Iedereen zet zich vol in om er wat moois van te maken! In het Paasweekend zou ons samen­ stellingsteam bij elkaar komen om de definitieve teams voor de zomerkam­ pen bekend te maken. Samenkomen zat er niet in, maar dankzij een online programma en videobellen is het alsnog gelukt om teams te maken. Door middel van puzzels werden ze bekendgemaakt. Het was net zo

spannend als ieder jaar om te ontdek­ ken in welk team je bent ingedeeld. Extra leuk was dat we daarna nog uren met elkaar hebben gevideobeld. Zo brengen deze nieuwe omstandigheden toch nog leuke innovaties teweeg! Over een paar maanden is het zover. Dan gaan wij het hele terrein weer opbouwen voor de zomerkampen. Althans, dat is ons voornemen. Afgezien van al onze innovaties, is een zomerkamp digitaal houden toch wel andere koek. De komende tijd staat voor ons in het teken van persconfe­ renties volgen, advies inwinnen bij RIVM en Steunpunt Kindervakanties en contact houden met Nivon. Maar daarnaast gaan wij net als ieder jaar aan de slag om de begeleiders te trainen en fantastische programma’s voor de kampen op te zetten. In deze tijd vinden wij het belangrijk om zowel optimistisch als realistisch te zijn. Hopelijk tot in de zomer!

Disclaimer Voor alle reizen geldt: vertrek is onder voorbehoud. Reizen gaan alleen door als dat voldoende veilig wordt geacht door RIVM en overheid en er geen negatief reisadvies over een locatie is. Houd voor de meest recente informatie de websites van de organiserende werkgroepen in de gaten! Als een Werkgroep een reis moet annuleren i.v.m. corona krijgen deelnemers hun al betaalde reisgelden terug.

Vuurtorenpad van Galicië, SPANJE Trektocht langs gites d’etape *** 10 t/m 18 okt JV2011 Prijs: vanaf € 495 (leden) Incl. overnachtingen o.b.v. logies, vervoer ter plaatse, Spring-reisbegeleiding. Majestueuze vuurtorens, zandstranden, kliffen, rotsformaties in zee en de Galicische keuken: dit najaar steekt Spring haar licht op in noord-west Spanje op het Vuurtorenpad (O Camiño dos Faros). Tijdens deze eigenvervoersreis volgen we een kustpad dat op en neer slingert langs pittoreske vissersdorpjes en overnachten we in zeer diverse accommodaties.

Met vriendelijke groeten, Esle, Esmée, Fanny, Floor, Imara, Lidewij, Marlijn, Rinse en Rivka

Moselsteig, Duitsland Trektocht langs ho(s)tels ** 21 t/m 25 okt JV2012 Prijs: n.t.b. Deze reis verschijnt in de loop van mei op de website van Spring, dan is ook de prijs bekend. Wil je er nog lekker een paar dagen uit in het najaar? We volgen de nieuwe Moselsteig-route langs de Moezel, die slingert tussen wijngaarden, bos en schattige dorpjes. We lopen soms laag langs de rivier, maar klimmen ook omhoog naar mooie uitzichtpunten. We overnachten comfortabel in ho(s)tels.

Volg de laatste stand van zaken over de zomerkampen van JUMP op: jumpzomerkampen.nl

Volg de laatste stand van zaken over de reizen van Spring op:

springreizen.nl

20 TOORTS

Reizen

Kinder- en jongeren­zeilkampen

Expeditie Friesland 18 t/m 25 juli Trektocht, 14 t/m 18 jaar

allen het water in. Ga jij mee ook op een van onze kampen om nieuwe vrienden te maken en de magie van het zeilen te ontdekken?

Prijs: € 228, niet-leden: € 258, incl. overnachtingen en materiaal. Voor de echte avonturiers organiseert Nivon Watersport Expeditie Friesland. We trekken een hele week door Friesland op zoek naar de mooiste plekjes om ons kamp op te zetten en te overnachten op de boten. Na leuke spellen en heerlijk eten kletsen we gezellig na rond een kampvuur. Ben jij tussen 14 en 18 jaar en lijkt een week vol actief zeilen, zwemmen en chillen jou net zo leuk als wij het vinden, schrijf je dan snel in!

Naast Expeditie Friesland orga­ niseren wij nog drie kampen op een prachtige boerderij in Terherne. Vanaf hier maken we de mooiste dagtochten, doen we spannende spellen en springen we met z'n

Zeilvakantie Friesland 25 juli t/m 1 aug Terherne, 16 t/m 20 jaar Prijs: € 290, niet-leden: € 320, incl. volpension en materiaal.

Zeilkamp Friesland 1 t/m 8 aug Terherne, 9 t/m 13 jaar Prijs: € 284, niet-leden: € 314, incl. volpension en materiaal.

Zeilkamp Friesland 8 t/m 15 aug Terherne, 13 t/m 16 jaar Prijs: € 288, niet-leden: € 318, incl. volpension en materiaal.

Volg de laatste stand van zaken over de zeilkampen op: nivonwatersport.nl

TOORTS 21

Reizen

Treq Treq organiseert duurzame kanoreizen voor verschillende leeftijdsgroepen. Kom actief tot rust in de wildernis!

Zomertreffen Na lang wikken en wegen is besloten de geplande Zomer­ treffens niet door te laten gaan. De situatie in het buitenland is nog te onzeker, reisbegeleiders gaven zelf aan niet naar het buitenland te willen, deelnemers annuleerden. Wij zijn inmiddels bezig op een aantal Nivonkampeerterreinen (Het Hallse Hull, de Gele Anemoon, de Meenthe) een klein treffen te organiseren, geheel volgens de anderhalve meter richtlijnen.

Volg de laatste stand van zaken over Zomertreffen op:

trefkampen.nivon.nl

Let op! Wandelreis actieve 60+ naar de Vogezen Uitgesteld naar 9 - 16 oktober Prijs: € 285, niet-leden: € 335 (incl. logies en maaltijden) Met een groep van 12 tot 16 personen verblijven we een week in het natuurvriendenhuis. Chalet de la Beuille. We maken iedere dag ons eigen (wandel)programma: een zware of juist korte tocht, een stadje bezoeken of lekker in de buurt van het huis blijven. Niets hoeft. Het chalet ligt op 640 m hoogte, kijkt uit op het gehucht Lépange en de Moezelvallei en ligt op 10 km van Remiremont en op 7 km van Rupt-sur-Moselle. Een ideale plek voor de rust van de natuur. Vanuit het huis kun je meteen de GR 7 en Gr 5F op wandelen. Iedereen reist op eigen manier naar de Vogezen. De reis is op basis van zelfvoorziening, boodschappen en menu liggen klaar, koken doen we samen. We doen ons best om zoveel mogelijk 2- of 4-persoons­ kamers te bemachtigen.

Kano-avontuur in Värmland 13 t/m 23 aug KR2002 18 t/m 30 jaar Prijs: v.a. € 681, niet-leden: € 741 Värmland is hét kanoparadijs van Zweden: een weids landschap van (meer dan 10.000!) meren, rivieren en bossen. Wij gaan kanoën in het minder bekende, maar zeker niet minder mooie gebied tussen Hagfors en Tyfors. Hier genieten we van de natuurpracht, rust en lange, Zweedse zomeravonden. Boeken: voor 28 juni. Prijzen zijn incl. o.a. heenen terugreis, overnachtingen, materiaal en begeleiding. We houden hoop dat onze kanoreizen door kunnen gaan, maar werken ook aan een alternatief programma.

Herfst op de Hårkan 12 t/m 27 sept KR2003 Prijs: vanaf € 789 Vanuit Noorwegen maken we een kanotocht van twaalf dagen over de Hårkan en verschillende meren naar ons eindpunt in Zweden. Het grootste deel kanoën we door Jämtland, door een prachtig herfstlandschap van ruige beboste heuvels, in het noorden start de herfst immers eerder dan bij ons. We kamperen in het wild, onder een sterrenhemel met kans op het noorderlicht! Max. 12 deelnemers, 25 t/m 45 jaar. Vroegboekkorting t/m 31 mei.

Volg de laatste stand van zaken over de kanoreizen op: treqkanoreizen.nl

Inschrijven tot 18 sept via https://bit.ly/2KQsIS0 Info: wandelvakantie@nivon.nl

22 TOORTS

Doneren aan Nivon? De natuurvriendenhuizen en kampeerterreinen vallen onder een stichting zonder winstoogmerk. De sluiting van de accommodaties door de coronacrisis raakt ons hard. Help je Nivon met een donatie? Met jouw eenmalige gift draag je bij aan het in stand houden van betaalbare, duurzame en sociale overnachtingslocaties midden in de natuur. Via doneren.nivon.nl kan je een eenmalige donatie doen aan de stichting of aan een accommodatie.

Hartelijk dank!

TOORTS 23

Logeren en kamperen bij de Natuurvrienden ABK-huis - Hall (H) abkhuis.nivon.nl, 088-0990970

Allardsoog - Een-West (H) allardsoog.nivon.nl, 088-0990971

Kies waar je wilt overnachten en boek!

4

Reserveer online via www.nivon.nl

4

Banjaert - Wijk a. Zee (H, K)

5-3 1-1

5-3

banjaert.nivon.nl, 088-0990972 (na 19.00) banjaert.nivon.nl/kampeerterrein, 088-0990973

9-I

20

Lettelbert

19

4

De Hondsrug

Allardsoog

De Bosbeek - Bennekom (H)

14

14

14

bosbeek.nivon.nl, 088-0990974

6 1-1

De Meenthe

Den Broam - Buurse (H, K)

8

5-2

15

10

8

Het Hunehuis

denbroam.nivon.nl, 088-0990975  

14

Het Zeehuis

Eikhold - Heerlen (H) eikhold.nivon.nl, 045-2056666 06-18792104 voor reserveringen

4

12

8

9-I

1-2 8

Banjaert

2 15

De Gele Anemoon - Wijlre (K)

9

degeleanemoon.nivon.nl, seizoen: 088-0990957, overig 088-0990977

3

De Grutto 5-1

1-3

2

18

6

GR5 13

17

Morgenrood

11

7-2

10 9-II

13

7-2

Nivon Natuurvriendenhuis

Hier start ook een wandeltweedaagse: nivon.nl/wandeltweedaagsen

Koos Vorrinkhuis - Lage Vuursche (H)

Nivon Kampeerterrein

koosvorrinkhuis.nivon.nl, 088-0990983

9-II

De Gele Anemoon

6

Nationale Streekpaden

6

Lange-Afstand-Wandelpaden

7-2

Lettelbert - Lettelbert (K) letterbert.nivon.nl, 088-0990985

(Advertentie)

De Meenthe - Noordwolde (K) Alleen de plaatjes al maken ouderwetse Wanderlust in je los. In maart komt de nieuwe huizen­ gids van de Duitse Natuurvrienden uit in handig zakformaat. Er zijn er nog bijna vierhonderd, sommige met een gastenkeuken, andere met volpension. De gids biedt 336 pagina´s vol kaartjes, overzichtelijke registers en van elk huis een afbeelding. Duidelijke symbolen informeren over de voorzieningen. Meer info via: naturfreundehaus.de Bestellen? Stuur in een voldoende gefrankeerde envelop een € 5,- biljet met het gewenste afleveradres naar: Naturfreunde-Verlag Freizeit und Wandern GmbH Warschauer Strasse 58a/59a, 10243 Berlin

Eikhold 7

Kaart: BosmaGrafiek.nl

11

dekleinerug.nivon.nl, 088-0990982

Bel de contactpersonen of reserveer via de website voor een verblijf in een Nivon Natuurvriendenhuis (H) of op een kampeerterrein (K). nivon.nl

14

5

11

De Kleine Rug - Dordrecht (H, K)

zeehuis.nivon.nl, 088-0990988 (telefonisch bereikbaar di 19-21 uur, vr 10-12 uur)

1

10

4

5-1

hunehuis.nivon.nl, 088-0990981

Het Zeehuis - Bergen a. Zee (H)

8

De Bosbeek

7-1

1-3

15

Het Hunehuis - Darp (H, K)

morgenrood.nivon.nl, 088-0990987

Den Broam

3

De Kleine Rug

dehondsrug.nivon.nl, 088-0990980

Morgenrood - Oisterwijk (H, K)

2

13

9-II

hethallsehull.nivon.nl, 088-0990979  

demeenthe.nivon.nl, 088-0990966

12

6

Het Hallse Hull - Hall (K)

krikkenhaar.nivon.nl, 088-0990984

ABK-huis Het Hallse Hull

Koos Vorrinkhuis

12

degrutto.nivon.nl, (18 - 19 u), seizoen: terrein 088-0990958, reserveren buiten seizoen: 088-0990978

Krikkenhaar

16

8

De Grutto - Delft (K)

Krikkenhaar - Bornerbroek (H, K)

2 3

5-2

3

De Hondsrug - Noordlaren (H, K)

11

4 7-1

24 TOORTS

TOORTS 24

Activiteiten juni — oktober

www.nivon.nl/activiteiten

TOORTS 25

Activiteiten Disclaimer Voor alle activiteiten geldt: onder voorbehoud. Activiteiten gaan alleen door als dat voldoende veilig wordt geacht door RIVM en overheid en er voldoende gelegenheid tot het nemen van gepaste afstand is. Wees ook zelf ver­standig, meld je niet aan in geval van verkoudheid of andere gezond­ heidsklachten of wanneer je tot een risicogroep behoort. Neem voor de meest actuele informatie eerst even contact op met het huis, de afdeling of werkgroep!

juni 55-plusweek 12 t/m 19 jun Morgenrood Prijs: €370, niet-lid: €430 Er op uit in de prachtige omgeving van de Oisterwijkse bossen en vennen. Een speciale week met diverse activiteiten zoals fietsen, wandelen, muziek maken en diverse uitstapjes. Met jouw mobiliteit wordt rekening gehouden. Info: g.fleurke@gmail.com 06-30317469 Boekingen: morgenrood@nivon.nl 088-0990987

Fietsen in Twente, verzorgde midweek 15 t/m 19 jun Den Broam Prijs: € 216,80 Niet-lid: € 245,20 Onze fietsbegeleider leidt langs de mooiste weggetjes door het Twentse land (45 km/d). Informatie over het landschap, de geschiedenis en de natuur. Je bent de hele dag op pad, lunchpakket in de fietstas. Warme maaltijd bij terugkomst. Boekingen: denbroam@nivon.nl 088-0990975

NivonJong Introductie Bushcraft 20 & 21 jun Leersumse Veld Prijs: € 130 Niet-lid: € 169 Bushcraft = wilderness survival skills! Wil jij leren hoe je overleeft in het wild? Hoe ver gaan jouw survival skills? Tijdens dit weekend krijg je dé ins en outs over survival in de wildernis. Een leerzaam en gezellig weekend! Boekingen: info@nivonjong.nl info@nivonjong.nl

leiding voor beginners en gevorderden. Ervaring leert dat de enthousiaste docente de cursisten tot mooie resultaten weet te brengen. Info: dokyverhagen@gmail.com Boekingen: hunehuis@nivon.nl 088-0990981

juli NivonJong Workshop eetbare en medicinale planten 11 jul Leersumse Veld Prijs: € 35 Niet-lid: € 50 Er groeit zoveel eetbaars en geneeskrachtigs in de natuur, zonder dat wij daar kennis van hebben. Zonde toch? I.s.m. Siegurd gaan we op zoek naar alles wat eetbaar is! Ga je mee op avontuur? Boekingen: info@nivonjong.nl info@nivonjong.nl

(Groot)Ouder-kind midweek 20 t/m 24 juli De Bosbeek Prijs: € 35,- per kind (excl. kosten verblijf). Bosverkenners (5 t/m 11 jaar), het is nog niet zeker dat deze midweek doorgaat i.v.m. de corona maatregelen. Ook zoeken wij nog enkele begeleiders. Actuele info: bosbeek.nivon.nl Boekingen: bosbeek@nivon.nl

Al dansend, verzorgd niets doen 28 t/m 31 jul Morgenrood Prijs: €165, niet-lid: €190 Samenzijn, workshop, (internationaal) dansen, spelletjes, bezoek bakkerij van Meester Boulanger Robèrt van Beckhoven (in aanvraag). Koffie/thee drinken met iets lekkers. Niets doen. Info: Karinherben@horatravel.nl 0527205719 Boekingen: morgenrood@nivon.nl 088-0990987

aug Nivonwandel2daagse 2 aug

Schilderen met Antje 22 t/m 26 juni; 29 juni t/m 3 juli Het Hunehuis

Prijs: € 35,00 Niet-lid: € 40,00 Verzamelen op 2-8 om 10.45 op Rotterdam CS, we wandelen naar de waterbus. Vanaf Alblasserdam wandelen we (20 km) naar De Kleine Rug. `s Maandags 17 km naar Dordrecht Zuid. Aanmelden vanaf 26 mei via de mail. Boekingen: nivon2daagse@outlook.com 06-21448558

Prijs: €289, niet-lid: €349 Onder voorbehoud: Voll verz. schildermidweek met professionele

Kindermidweek 3 t/m 7 aug Den Broam

Prijs: €2 per kind, per keer Vakantieplezier voor (groot)ouders en (klein)kinderen. Twee keer per dag ondernemen kinderen (4 – 12 jr) vanuit onze boshut activiteiten met Marion, terwijl je geniet van een rustig moment. Boekingen: denbroam@nivon.nl 088 0990 975

NivonJong Workshop Buiten Koken 8 aug Leersumse Veld Prijs: € 35 Niet-lid: € 50 Hou jij van koken? Wil je meer in de natuur zijn? Combineer dat in deze leuke workshop! Aan de slag met allerlei lekkere en primitieve recepten. Leer koken in het wild op een kampvuur! Boekingen: info@nivonjong.nl info@nivonjong.nl

Heidewandelen 17 t/m 20 aug Het Hunehuis Prijs: €154, niet-lid: €214 Heerlijk wandelen in de afwisselen­ de en prachtige omgeving van Het Hunehuis in de bloeiperiode van de heide, genieten van alle maaltijden. 2 korte en 2 langere wandelingen met Cor en Marijke den Heijer. Misschien ontmoet je nog de schaapskudde. Info: cmdenheijer@online.nl 071-58411767 / hunehuis.nl Boekingen:hunehuis@ nivon.nl 088-0990981

Schrijfmidweek: wat is je eigen verhaal? 17 t/m 21 aug De Bosbeek Prijs: € 180 Niet-lid: € 225 In deze schrijfmidweek gaan we fragmenten uit ons leven opschrijven. Iedereen heeft wel herinneringen aan elke levensfase. Verhalen uit onze eigen bestaan. Schrijven in de groep, elkaar inspireren, maar ook soms individueel bezig zijn. Boekingen: bosbeek@nivon.nl 088-099074

Mandala tekenen 20 t/m 22 aug Morgenrood

sept Fries Scheepvaartmuseum + stadswandeling 12 sep Kleinzand 16, Sneek Prijs: € € 4 Niet-lid: € € 5 Afd. Fryslân organiseert museum­ bezoek met aansluitend een historische stadswandeling o.l.v. een gids. Voor kinderen een aparte route in het museum, hiervoor zijn pakketten (tegen een vergoeding) beschikbaar. Prijs is excl. toegang museum. Van 11.30 tot 15.30 u. Opgeven vóór 1 sept. Boekingen: fjbosma@outlook.com 058-2132273

Verplaatste wandel 4-daagse 14 t/m 17 sep Het Hunehuis Prijs: € 164,00 Niet-lid: € 224,00 Een extra week in het najaar heerlijk wandelen in de afwisselende omgeving van Het Hunehuis en genieten van alle maaltijden. 2 korte en 2 langere wandelingen met Cor en Marijke. Heide, bos en weide, misschien ontmoet je nog de schaapskudde. Info: hunehuis. nl Boekingen: hunehuis@nivon.nl 088-0990981

Wilgentenen vlechten 14 t/m 18 sep Het Hunehuis Prijs: €134, niet-lid: €194 O.l.v. mandenmaaksters Lucienne Kramer (Wonderfull Willow) en Nicole (Zuiderzee museum) leer je diverse vlechttechnieken. Voor beginners en gevorderden! Info: sp.beers@quicknet.nl 0228-315009 Info: hunehuis.nl Boekingen: hunehuis@nivon.nl 088-0990981

Verzorgde wandelmidweek 14 t/m 18 sep Den Broam

Prijs: €145, niet-lid: €175 In deze workshop laten we ons inspireren door de natuur en de tekeningen van Johanna Basford. We beginnen iedere les met leuke en inspirerende tekenoefeningen en maken hierop gebaseerd onze eigen mandala’s. Info: 0499-477644 morgenrood@nivon.nl Boekingen: morgenrood@nivon.nl 088-0990987

Prijs: € 211,80 Niet-lid: € 240,20 Wandel o.l.v. gids door de mooiste natuurgebieden rond Buurse, ontmoet grote grazers en geniet van de vele vogels. Lunch pakket mee voor picknick onderweg. Bij terugkomst op Den Broam wacht een heerlijke warme maaltijd. Boekingen: denbroam@nivon.nl 088-0990 975

Rondje Twente op de fiets 31 aug t/m 4 sep Den Broam en Krikkenhaar

Fluitenzaterdag 19 sep; 17 okt; 1 nov; 19 dec Nivon Centrum Utrecht

Prijs: € 221,80 Niet-lid: € 250,20 In deze verzorgde fietsmidweek verkennen we de natuurgebieden (de Doorbraak en veengebieden) rond Krikkenhaar en Den Broam en gebruiken 2 fietsdagen om ons te verplaatsen tussen de 2 huizen (50km/d); je slaapt dus op 2 plekken; bagage wordt vervoerd. Boekingen: denbroam@nivon.nl 088-0990 975

Prijs: € 6 Niet-lid: € 12 Zin in een muzikale zaterdag? Het Zang- en Muziekgilde organiseert acht Fluitenzaterdagen p.j. Gevarieerd repertoire: van klassiek tot romantisch, van vrolijk tot ernstig, van modern tot middeleeuws. O.l.v. Rosita van Oosten. Boekingen: joke_van_es@kpnplanet. nl 040-2413907/06-20745003 Info: zangenmuziekgilde.nivon.nl

26 TOORTS

Activiteiten Muziekmiddag jazz, swing and sweet 21 sep De Wachter, Amsterdam Osdorp Prijs: € 2,00 Niet-lid: € 3,00 Luisteren naar de groten van de jazzmuziek en naar diverse orkesten, solisten, zangers en zangeressen op het terrein van jazz, swing en sweet. Boekingen: tomsim1955@hotmail. com 020-3373883

Herfstwandelen met GPS 21 t/m 25 sep Het Hunehuis Prijs: € 164,00 Niet-lid: € 224,00 Gertiena en Con nemen jullie mee voor een flinke wandeling door het prachtige landschap rondom het Hunehuis. Over de hei, door de bossen en over de essen. Ook kleine paadjes worden niet geschuwd. Info: hunehuis.nl Boekingen: hunehuis@ nivon.nl 088-0990981

Stadswandeling 27 sep Amsterdam, café De Avonden Prijs: €3, niet-lid: €4 Een wandeling in Amsterdam o.l.v. Jan Broekhuizen, die ons vertelt over de geschiedenis van de buurt waar we zijn. Info en aanmelden: tomsim1955@hotmail.com 020-3373883

Nivon wandel2daagse 27 & 28 sep Het Hunehuis Prijs: € 35,00 Niet-lid: € 40,00 We verzamelen 27 sept om 11.23 uur op station Hoogeveen. Met de bus naar Ruinen vanwaar we wandelen naar Het Hunehuis. Maandags 16 km naar Diever, vandaar een bus naar station Meppel. Aanmelden vanaf 4 aug. via de mail. Info: hunehuis.nl Boekingen: wandel2daagse@ outlook.com 06-21448558

Dineke Kraaijeveld. Info: hunehuis.nl Boekingen: hunehuis@nivon.nl 088-0990981

okt Inloop Quiltweek 4 t/m 9 okt Morgenrood Prijs: €86,50, niet-lid: €126 Inspireren en leren van elkaar en vooral met veel plezier werken. Altijd weer verrassend wat voor mooie werkstukken dat oplevert. O.b.v. zelfverzorging maar er wordt gezamenlijk gekookt. Info en boekingen: morgenrood@nivon.nl 088-0990987

Cultuur en natuur in Twente 5 t/m 9 okt Den Broam Prijs: € 231,80 Niet-lid: € 260,20 Gevarieerd programma met historie, schilderkunst, architectuur, muziek, natuur en weer. Op verschillende manieren: wandeling, excursie, concert, museum, lezing, workshop en bezoek aan synagoge. Boekingen: denbroam@nivon.nl 088-0990975

Stadswandeling 11 okt Loetje, Stationsplein Amsterdam Prijs: €3, niet-lid: €4 Een wandeling door een deel van Amsterdam met toelichting door Jan Broekhuizen over waar we zijn en wat we zien. Voor deze wandeling is aanmelden noodzakelijk. Er mogen slechts 15 deelnemers mee. Info en aanmelden: tomsim1955@hotmail. com 020-3373883

Bridge midweek 13 t/m 16 okt Het Hunehuis

Speksteen bewerken 28 sept t/m 2 okt Het Hunehuis Prijs: € 288,00 Niet-lid: € 348,00 Ontdek de kracht en pracht van speksteen. Hakken, vijlen, schuren en... een wondertje verschijnt. Voll. verz. midweek, o.l.v. Geesje van der Korff die ter plekke stenen te koop heeft. Een eigen steen meebrengen kan ook. Info: hunehuis.nl Boekingen: hunehuis@nivon.nl 088-0990981

Vrij schilderen met acryl of olieverf 28 sep t/m 2 okt Het Hunehuis Prijs: € 255,00 Niet-lid: € 315,00 Voll. verz. schildermidweek voor beginnende en gevorderde schilders. De hal wordt een atelier en iedereen gaat zijn eigen gang met olieverf en of acryl, o.l.v.

Prijs: € 145,00 Niet-lid: € 205,00 Overdag genieten van al het moois in en om Het Hunehuis in fraaie herfstkleuren. Ontbijt en lunch verzorg je zelf; avondmaaltijd en hapjes bij de bridgedrive zijn inbegrepen. Je kunt je aanmelden als paar, maar ook enkelingen zijn welkom. Info: hunehuis.nl Boekingen: hunehuis@nivon.nl 088-0990981

IVN-wandeling vanaf De Bosbeek 18 okt De Bosbeek Gratis IVN-wandelingen, vanaf De Bosbeek. Najaarswandeling. start:14.00 vanaf het De Bosbeek. Boekingen: ac.bosbeek@nivon.nl

zangeressen, orkesten en solisten van jazz, swing en sweet muziek. Aanvang 14.00 uur. Boekingen: tomsim1955@hotmail.com 020-3373883

Beeldhouwen in speksteen 25 t/m 30 okt De Bosbeek Prijs: € 175 Niet-lid: € 225 Speksteen is een zachte steen die geen “harde arbeid” nodig heeft en bewerkt kan worden met een houtrasp mesje. Ervaring is niet nodig, stenen kunnen ter plekke worden aangeschaft, gereedschap­ pen aanwezig. O.b.v. zelfverzorging. Boekingen: bosbeek@nivon.nl 088-099074

Wolvilten 26 t/m 30 okt De Bosbeek Prijs: € 145 Niet-lid: € 200 Wolvilten, samen voor de mooiste resultaten onder begeleiding. Voor ervaren wolvilters en beginners. De belangrijkste benodigdheden bij het natvilten zijn warm water, zeep en beweging. O.b.v. zelfverzor­ ging. Boekingen: bosbeek@nivon.nl 088-099074

NivonWandel2daagse 29 & 30 okt Banjaert Prijs: € 35,00 Niet-lid: € 40,00 We verzamelen op zondag 29 nov. om 11.00 op station Castricum en wandelen 17 km naar Banjaert. Op maandag 17 km naar station Santpoort-Noord. Aanmelden vanaf 22 nov via de mail. Boekingen: wandel2daagse@outlook.com 06-21448558

Verdwalen is balen 30 okt t/m 1 nov De Bosbeek Prijs: € 75 Niet-lid: € 100 Leren omgaan met kaart, kompas voor beginners rondom De Bosbeek. Deze cursus biedt uitkomst voor diegenen die zich de kennis van verantwoord kompasgebruik eigen willen maken. O.b.v. zelfverzorging, incl. warme maaltijd za. av. Boekingen: bosbeek@nivon.nl 088-099074

Schrijfweekend: spelen met taal 30 okt t/m 1 nov De Bosbeek Prijs: € 85 Niet-lid: € 125 Schrijfweekend met leuke oefeningen, korte gedichtjes en kleine schrijfsels. Allerlei bronnen worden gebruikt voor de inspiratie: krantenknipsels, foto's, eigen verhalen en de natuur. Boekingen: bosbeek@nivon.nl 088-099074

Muziekmiddag jazz, swing and sweet 19 okt De Wachter, Amsterdam Osdorp Prijs: € 2,00 Niet-lid: € 3,00 Luisteren naar de groten der jazzmuziek en diverse zangers,

Meer informatie? Ga naar nivon.nl/activiteiten

Colofon Toorts, verenigingsblad van Nivon Natuurvrienden 91e jaargang, nr. 3, zomer 2020 Verschijnt 4 x per jaar

Redactie: Herbert Boerendonk, Iris Vermaas, Hester Schaaf (eindredactie)

Aan dit nummer werkten mee: De Fietsersbond, Sadet Karabulut, Sjoerd Kemeling, Jet Kooderings, Simone Lassauw, Henk Schaaf, Esle Schrauwen, Luc van Veen, Han Verschuur, Werkgroepen JUMP, Spring, Watersport, VCW, Zomertreffen, NivonJong

Coverfoto's: Iris Vermaas en Henk Schaaf

Kopij & reacties: Redactie: toorts@nivon.nl Nivon, Plantage Middenlaan 2F 1018 DD Amsterdam 088-0990900 Deadline kopij herfstnummer: 16 juli 2020 (redactioneel en activiteiten)

Art-directie & ontwerp: Dutch Portfolio, dutchportfolio.com

Contact: Nivon: info@nivon.nl Agenda & berichten: nivon.nl/activiteiten Regeladvertenties: nivon.nl/legeenlink Overige advertenties: communicatie@nivon.nl

Kleine lettertjes: Artikelen en berichten zijn welkom. De redactie behoudt het recht bijdragen in te korten of te weigeren. Door en voor Nivongroepen mag alles uit de Toorts worden over­ genomen, behoudens foto's waarop copyright berust. Voorwaarde voor elk gebruik is bron- en naams­ vermelding van schrijver e/o foto­ graaf. Het Nivon is niet aansprakelijk voor wijzigingen en drukfouten.

Toorts digitaal ontvangen? Mail naar: leden@nivon.nl

TOORTS 27

Leg een link Regeladvertenties voor natuurvrienden.Geef deze op via nivon.nl/legeenlink. Minimaal drie regels. Kosten €5 per regel (€10 niet-leden) Leiden, grote eengezinswoning, loopafstand centrum en CS, voor-achtertuin, fietsen, poes. Voor (korte) vakanties te ruilen voor locatie in natuur tussen grofweg Leiden en Maastricht; periode in overleg, paula@breeman.nu •

ERMELO: Het is altijd weer heerlijk toeven in mijn vakantiehuisje (2-3 ps). Eenvoudig, van alle gemakken voorzien, rustig park, bosrand. 2 fietsen aanwezig. Week: € 250. Nacht €42. Info/foto's: 0612 771 905. •

65 plussers zoeken nog enkele tochtgenoten voor een wandeltrekking (met bagagevervoer) in de Apennijnen (Italië) 13 - 27 mei 2021 barbaragroeneveld@kpnmail.nl en en jefoomen@gmail.com tel. 043-3219208 •

Mooi gelegen, vrijstaand privéhuisje aan het Natuurpark Dwingelderveld. Max. 4 personen. www.patriciakuiper.nl/huisje. Tel 020-6185476 •

te huur: vakantiewoning in Zeeland, Brouwershaven 4-6 personen. Info: www.spinne.nl •

Schoorl: zon, strand en duinen. Vrijstaand chalet op boscamp. 1km van zee. Vanaf € 200,- pw. https://zhgroet.weebly.com •

Rustiek huis (2x2 pers. sl.kmrs.) in authentiek bergdorpje in z.o. Spanje. 10 km v.d. zee. Veel wandelmogelijkheden in het mooie achterland. Bel voor foto’s 06 46152281 •

Mogelijk nog enkele weken vrij in ons La Belle Poire in het charmante wijndorp Oupia. Z-Frankrijk tussen Narbonne en Carcassonne. Zon, rust, historie en natuuur.Zie website. •

Walcheren: te huur 5 pers stacaravan. Rustige famcamping Serooskerke (W). Lgseizoen €45 pn, Hgseizoen €50 pn. 3 slpkmrs. Dichtbij Veere, Mburg, strand. Goed bereikbaar met OV. Info: pewattel@hotmail.com, tel 06 23960356 •

Fantastisch vakantiehuis in Tsjechië. Aan de oostkant van het Reuzengebergte. Grote, authentieke roubenka met grote tuin. Ideaal voor natuur en cultuur, max. 10 pers. Info: www.snabilic.com. tel: 0633628548 •

Geheel verzorgde 5 daagse fiets- of wandelvakantie over voormalige spoorwegen in de Belgische Ardennen, vanuit een vakantiehuis in Robertville. Ma 31 aug t/m vr 4 sept. €250 pp info: www.jongensvandereisvereniging.nl tel.: 040-2123147. Pierre van Zantvoort. •

9 t/m 16 sept. wandelreis vanuit natuurvriendenhuis in Grindelwald CH, voor genieters met goede konditie. Vraag info bij Ginie via info@wandelreizen-zwitserland.nl •

Op vakantie zonder corona-problematiek, dat kan in mijn stukje bos met natuurhuisje, vlak bij centrum Norg ( Drenthe). Ook ruimte voor tent, camper of caravan. M: 0653809869 •

Nivonlid worden?

– bewijs van inkomen via bijstand in de vorm van een kopie bankafschrift wordt overlegd aan Landelijk Bureau Nivon

Meld je aan via nivon.nl/leden of bel voor meer info: 088-0990900.•

Voordelen Nivonleden: – Deelname aan alle verenigingsactiviteiten – Korting op overnachtingen in Nivon Natuur­ vriendenhuizen en op kampeerterreinen – Korting op Nivonreizen en -kampen – Korting op aanschaf Nivon wandelgidsen – Korting op Globetrotter Buitensportvoeding – Korting in de Carl Denig buitensportwinkel en webshop – Ontvangen kwartaaltijdschrift Toorts Meer info: nivon.nl/leden•

Ledentarieven: t/m 5 jaar  6 t/m 15 jaar  16 t/m 25 jaar  26 jaar en ouder eerste lid  26 jaar en ouder tweede lid  Maximaal per huishouden  Reductie 23 jaar en ouder  (voor regels zie hieronder)

€0 € 10 € 20 € 40 € 30 € 90 € 10

Het reductietarief wordt toegekend voor een periode van maximaal drie jaar, Hiervoor geldt: – voor volwassenen (23 jaar en ouder) met een inkomen op maximaal bijstands­ niveau (2019 alleenstaande € 982,00, twee personen € 1403,00)

Het reductietarief vervalt als: – men enig moment aangeeft meer inkomen te hebben – na drie jaar als er niet wordt gereageerd op verzoek opnieuw aantonen inkomen Het Nivon-lidmaatschap wordt automatisch verlengd, tenzij u minimaal acht weken voor het verstrijken van uw contributiepe­ riode schriftelijk opzegt via leden@nivon. nl of Nivon Ledenadministratie, Plantage Middenlaan 2F, 1018 DD Amsterdam. Beta­ ling gebeurt vooraf, per contributieperiode. Zie Algemene voorwaarden van het lidmaatschap: nivon.nl/leden•

ANBI Nivon stelt Natuurvriendenhuizen en kampeerterreinen beschikbaar voor Sociale Groepsvakanties, begeleid door vrijwilligers. Deze vakanties zijn bedoeld voor kinderen (tot 16 jaar) van ouders met een minimum inkomen. De Sociale Groepsvakanties financiert de groeps­ vakanties met bijdragen van sponsors, subsidies en fondsen. Giften en donaties aan de stichting zijn van harte welkom. Voor meer info: socialegroepsvakanties.nl

Te huur: Authentieke Spaanse vakantiewoning in vriendelijk kerkdorp La Pedrera, aan de voet van natuurpark de Montgo, Denia, 2,5 km van zee, wifi, drie 2-pers.slpk, hoog toilet, gelijkvloerse douche, verwarming, € 285-385 p/wk, excl eindschoonm, Info: www.bakkershuisdenia.nl of 06 47812170 •

De Sociale Groepsvakanties zijn erkend als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Een instelling kan ANBI zijn als het zich voor minstens 90% inzet voor het algemeen nut. Een ANBI heeft een aantal belastingvoordelen, zoals vrijstelling van erf- en schenkbelasting; ook als een ANBI zelf schenkingen doet voor het algemeen belang betaalt de instelling geen schenk­ belasting. (Voor meer info: anbi.nl)•

Vrijwilligers Dankzij de inzet van actieve vrijwilligers faciliteren wij binnen het Nivon mooie activiteiten. Ook jouw waardevolle inzet stellen wij als vereniging op prijs. Neem zelf contact op met een afdeling, Natuurvrienden­h uis, kampeerterrein of wandelgroep bij jou in de buurt als je zin hebt om mee te doen. Of kijk eens op: nivon.nl/vacatures•

Nivon nieuwsbrief Wil je op de hoogte blijven van actueel Nivonnieuws? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief. Ons nieuws is net zo divers is als Nivonners zelf zijn. Daarom zijn er drie verschillende nieuwsbrieven: – Nivon Samen (ontmoeten, gezin, kinderen, groepsreizen) – Nivon Outdoor (buiten zijn, wandelen, kamperen, actieve reizen) – Nivon Vereniging (vrijwilligerswerk, lokale activiteiten, ontplooiing, actief inzetten) Je kunt je abonneren op één of meerdere nieuwsbrieven. Aanmelden kan via: nivon.nl/nieuwsbrief

nivon.nl/nieuwsbrief

PostNL Port betaald Retouradres: Plantage Middenlaan 2F, 1018 DD Amsterdam