Nivon - Toorts - Zomer - 2023

Page 1

Altijd buiten zijn Rosa gooide haar leven om Groene Hartpad-gids combineert online en offline Zomer 2023

Nieuwe jonge wegen

Om mij heen hoor ik heel vaak: wat gaat het leven toch snel. Het is of we er doorheen worden gesleurd. Deze klacht komt van jongeren én ouderen, de agenda’s staan vol. Met van alles en nog wat.

Misschien heb je nu even pauze; zit je op je stoeltje voor de caravan of tent en lees je deze Toorts op jouw tablet. Of je bent onderweg naar de ‘Hemelpoort van de Pyreneeën’. Of je verblijft op een kampeerboerderij in Fryslan en gaat overdag zeilend in gevecht de wind. Of je zit in een kano in Zweden of Noorwegen. Of… zo kunnen we nog wel even doorgaan. Het zomer-doe-programma van Nivon is omvangrijk, en biedt voor elk wat wils.

Dat programma is tot stand gebracht door veel jongeren die in de afgelopen maanden tijd hebben vrijgemaakt om de reizen en kampen voor te bereiden. Het werk varieert van het boeken van locaties, uitzetten van routes, tot het ontwikkelen van inhoudelijke spelprogramma’s voor 6-jarigen. Het is stevig aanpakken, en tegelijkertijd leuk om met een groep leeftijdsgenoten activiteiten en te bedenken en op touw te zetten. Door zo bezig te zijn, ontwikkel je vaardigheden, zgn. skills. Kijk, daar heb je de O van Nivon.

Veel jongeren realiseren zich in eerste instantie niet hoe bijzonder het is om in alle vrijheid te mogen ondernemen en organiseren, vrij van bovenmeesters en commerciële motieven. Natuurlijk, het doen en laten moet passen binnen het kader ‘Sociaal, Groen en Verdraagzaam’. Nivon stelt verder geen regels, en geeft vertrouwen.

Of het hierdoor komt, we weten het niet, er wordt een nieuwe ontwikkeling zichtbaar. De jongere Nivonleden zien in dat het tijd wordt dat zij zich actief betrekken bij het beleid van de vereniging

Kort nieuws

Elektrische vlet Kleine Rug

De Heen- en Weerwolf, de pont die gasten overzet naar het eiland van De Kleine Rug, is vervangen door een elektrisch exemplaar, stond te lezen op de voorpagina van Dordt Vandaag. Op deze stillere, zuiniger boot kunnen ook mensen met fietsen, rolstoelen en rollators makkelijker meevaren. De naam van deze vlet? De PetteVlet.•

en de stichting Natuurvriendenhuizen. In de Nivonraad van november 2022 kwam NivonJong met een motie die met algemene stemmen werd aangenomen. Dit betekent dat in Natuurvriendenhuizen alleen nog vegetarisch wordt gekookt voor groepen. In de Nivonraad in afgelopen mei deed de Jongerenraad opnieuw van zich spreken. De jongeren willen meer betrokken zijn bij de reilen en zeilen van Natuurvriendenhuizen, te beginnen met een proef in twee van de 13 Natuurvriendenhuizen.

Als de ontwikkeling doorzet, krijgt de toekomst van Nivon meer glans. Daar worden wij, qua leeftijd oudere bestuurders, blij van. Binnen Nivon wordt op verschillende manieren gewerkt aan de route voor de toekomst. Alle besturen moeten weer aan de bak, bedenken hoe de vereniging er in 2030 uit moet zien, en bedenken welke functies onze Natuurvriendenhuizen krijgen. Dat is heel wat anders dan onze geschiedenis beschrijven, alhoewel het onder handen zijnde jubileumboek voor veel discussies zorgt. Nivon mag in jubeljaar 2024 nog eenmaal het verleden in alle toonaarden bezingen. in alle toonsoorten. Daarna is alles gericht op de toekomst. We nodigen Nivonjongeren uit hun inzichten over de toekomst met ons te delen. Een mailtje naar de redactie en we zoeken contact met je. •

waarnemend voorzitter Centraal Bestuur

NivonJong 5 jaar oud

Dit jaar bestaat NivonJong 5 jaar. Dat wordt gevierd met een feest op 8 september in Utrecht. Meer info volgt, Nivonners tussen 18 en 30 jaar oud, houd de datum vast vrij! •

Nivon in het nieuws

De prijs voor het Nivon Stellingenpad als Wandelroute van het Jaar 2023 kreeg veel aandacht in de pers, o.a. in het AD, op nu.nl en diverse websites gericht op wandelen. De Stentor wijdde een dubbele pagina aan het prijswinnende pad.

Ook op de Fiets- en Wandelbeurs was er veel vraag naar en aandacht voor de gids!•

Op de valreep…

Heb je je nog niet aangemeld voor het PiKa-Festival? Dat kan nog nét! Dit jaarlijkse festival valt op 26 t/m 29 mei en biedt een programma vol muziek, optredens, lezingen, workshops en activiteiten voor alle leeftijden. Oudgedienden en new bees; gezinnen, groepen en alleengaanden; boomers en millennials; iedereen is welkom en het programma biedt voor elk wat wils.

Alle info vind je op pikafestival.nivon.nl•

Column
2 TOORTS

4

Reizen en vreemde culturen… Rosa koos voor vrijheid

7

Groene Hartpad-gids: vernieuwd en digitaler

8

Reiswerkgroep Salto Een jaar op weg

11 JUMP 50 jaar

12

VrouwenCursusweken Tijd ver vooruit

15

16

Instagram: tag @nivonnatuurvrienden

20

Uitgelicht: Nivonhuis Den Broam

NivonJong 5 jaar Blik terug en vooruit Activiteiten

6 Vrijwilliger in de spotlight

9 Nieuw sanitair Gronselenput

10 Geschiedenis

14 Duurzaamheid

18 Internationaal

19 VCW in 2023

22 Reizen

31 Leg een Link

27 Juni 27 Juli

28 Augustus 28 September 29 Oktober

Inhoud Zomer 2023
En verder...
TOORTS 3

Nieuwe wegen: “We zijn niet gemaakt om tussen vier muren te leven”

Voormalig BEDROCK-hoofdredacteur Rosa Bertram gooide haar leven om: van verre reizen in de outback terug naar het werkende leven binnenshuis, via een omgebouwde terreinwagen naar een huis aan de Portugese kust. “Durven kiezen voor je eigen pad is niet altijd makkelijk.”

De drive voor avontuur zat er al vroeg in. Tijdens m’n studie schreef ik voor Het Parool, runde een blog over het nachtleven in de hoofdstad. Boven Amsterdam verkoos ik steeds vaker het nabijgelegen Berlijn, waar ik met een vriendin op festi vals en marktjes in ons eigenhandig mintgroen-geverfde, oude Volkswagenbusje feestgangers schminkte, beglitterde en hen veertjes in de haren vlocht. Bijna de hele zomer trokken we in onze gypsy bus (waar de toeters en bellen nog nét niet uitstaken) door de Balkan op zoek naar kleine hippiefestivalletjes. Via m’n vriendin kreeg ik een keer een telefoontje van mijn moeder (mijn telefoon stond al dagen uit): ze had geen idee waar ik was. “Ik ben in Polen mam, maak je geen zorgen, geen bericht is goed bericht”, en ik ging weer op in het glitter- en muziekfestijn. Héérlijk vond ik het ‘ontsnappen van thuis’, het ultieme gevoel van anonimiteit en vrijheid. Het smaakte naar meer.

Wijde wereld

Welgeteld drie dagen na mijn afstuderen was ik in onderweg naar Zuid-Afrika, om via Indonesië naar Australië te vertrekken.

Ik wilde de wijde wereld in, mezelf onderdompelen in ongerepte natuur, werken met dieren en wel zien wat het leven zou bieden. Díe reis, met alle vrijheid, vreemde culturen, nieuwe vrienden en de wildernis veranderde voorgoed mijn kijk op het leven. Buiten leven, leren surfen, kamperen onder de sterrenhemel, vaker geen dan wel schoenen dragen, elke dag in de natuur zijn en het leven niet per se laten draaien om carrière - wat thuis toch wel een beetje de norm leek... Zó wilde ik voortaan altijd leven. ‘We zijn toch niet gemaakt om tussen vier muren te leven?’, bleef het door m’n hoofd spoken.

Hobbelig begin

Na zo’n tweeënhalf jaar weg te zijn geweest, visa’s die op raakten (net zoals mijn bankrekening), werd het tijd om terug te gaan. Makkelijk was dat niet; ik had dan wel door de rimboe rondgetrokken en allerlei inzichten opgedaan, thuis was iedereen natuurlijk gewoon druk met werk en volle agenda’s.

Met een hobbelig begin van bij mijn moeder intrekken (midden

Achtergrond
Tekst: Rosa Bertram Foto’s: Bibian Bingen en Rosa Bertram
4 TOORTS
"All good things are wild and free"

op de Wallen was even wat anders dan de outback waar je de voorbijgangers op een dag op één hand kon tellen), opnieuw stage lopen en me maandenlang niet helemaal op m’n plek voelen, krabbelde ik langzaam weer op. Sinds het reizen verdiepte ik me in duurzaamheid en persoonlijke groei en maakte er mijn werk van daarover te schrijven voor BEDROCK, een online magazine over bewust leven. Hier kon ik schrijven, creëren, leren én anderen inspireren allemaal combineren. Ik spoelde over van de ideeën, mijn rol mondde al snel uit tot die van hoofdredacteur en ik startte met mijn collega de succesvolle podcast BEDROCK Talks waarin we experts het hemd van het lijf vroegen. Van duurzaamheid tot voeding en van slaap tot meditatie en het micro doseren van truffels: het kon niet gek genoeg.

Ontdekkingstocht

In de weekenden kampeerde ik er lustig op los in het (eveneens) oude Volkswagenbusje Otje. Want de natuur bleef ik missen in het drukke stadsleven. Voor de tofste duurzame en mindful campings in Nederland begon ik de rubriek ‘BEDROCK ontdekt Nederland’ onder het mom ‘Je hoeft niet naar de andere kant van de wereld om tot rust te komen’. Als je nu denkt: “Maar Rosa, je rijdt toch ook rond in een oud busje?” Fair point. Maar voor mij gaat bewust leven niet om honderd procent groen te leven als individu of niet jouw battles in de klimaatproblematiek kunnen kiezen. Elke duurzaam gemaakte keuze telt daarom mee.

Toen kwam corona. Vanuit huis werken betekende in mijn geval al vrij snel ‘vanuit de bus werken’. Langs de Maas, in Durgerdam, op kneuterige campsites, in het wild, in Zeeland aan het strand of op een eco-camping in Drenthe: overal bracht Otje me heen. De sterrenhemel, zeevonk, strandwandelingen, surfen en vrienden die meegingen op busavontuur (een rondje op de ring is immers al leuk in zo’n ding): het kon allemaal in Nederland!

Adembenemend

Inmiddels was ik benaderd door mijn uitgever voor het schrijven

van een boek (inderdaad, natuurlijk over reizen) dus leek het na de zomer waarin ik meer in de bus sliep dan in huis, een goed idee op retraite te gaan in het afgelegen Zuid-Portugal. Daar zou ik in alle rust mijn boek schrijven. Maar het leven loopt natuurlijk anders dan je plant, en ik liet me onderdompelen in het leven daar: adembenemende zonsondergangen bekijken, surfen, leren skaten, kamperen en ik kocht een auto waarin ik kon slapen (Otje wilde m’n moeder houden, fair enough). ‘Waarom zou ik eigenlijk teruggaan?’, dacht ik na de winter. Misschien was het tijd om een leven te kiezen dat bij me past in plaats van elke dag van huis te willen zijn.

Vanuit de omgebouwde terreinwagen (waarin ik amper rechtop kon zitten) werkte ik door als hoofdredacteur, en realiseerde me steeds meer dat ik teruggaan naar Nederland niet zag zitten. Het werd tijd het stokje over te dragen en dit keer als vrije freelancer naar het zuiden te vertrekken. Nog steeds schrijf ik verhalen voor onder meer BEDROCK, maar nu kijkt mijn huis uit op zee, ben ik elke dag buiten en kan ik niet wachten om een klein stukje land om te bouwen tot ware oase.

Durven kiezen voor je eigen pad is niet altijd makkelijk, maar één ding heeft reizen me geleerd: er zijn eindeloos veel manieren om je leven in te richten. Hoe wil jij het liefste dat jouw dag eruitziet? Wat vind jij belangrijk in het leven? Durf jij te kiezen voor jouw pad? Waarom we eigenlijk reizen, wat het je kan brengen en hoe je kunt genieten van de voordelen van reizen en de natuur terwijl je thuis blijft, lees je allemaal in mijn boek ‘De magie van reizen’, dat per halverwege juni 2023 in de winkels ligt. •

Achtergrond
TOORTS 5

Vrijwilliger in de spotlight

Uit de vereniging

zijn samen huiswacht geworden om het huis beter te leren kennen. We hebben daardoor leuke contacten gekregen. Tot 2009 hebben we dat gedaan en na het overlijden van mijn man ben ik in 2014 als ‘herintreder’ weer huiswacht geworden, nu samen met een vriendin. Ook ben ik hulp-coördinator van de LAW-wandelgroep binnen de afdeling GroningenAssen en verder verleen ik hand- en spandiensten waar nodig.

Hoeveel tijd kost het je?

Huiswacht ben ik ongeveer vier keer per jaar, een midweek of een weekend. De laatste tijd vul ik ook af en toe gaten in het rooster op. De wandelgroep wandelt iedere maand, behalve in juli en augustus. We lopen nu het Groot Frieslandpad, dat begint in Bergen aan Zee en eindigt in Leer (Duitsland). We hebben de route ergens in Friesland opgepakt.

Wat doe je nog meer in je vrije tijd?

Ik hou van lezen, wandelen, fietsen en van lekker buiten zijn. De afgelopen jaren heb ik veel mantelzorg verricht. Naarmate je ouder wordt, komt dat steeds vaker voor.

Hoe zie je de toekomst van Nivon? Eerlijk gezegd heb ik best zorgen over het voortbestaan van de huizen, denk daarbij aan verduurzaming en klimaatbeheersing. Ook van vrijwilligers wordt steeds meer gevraagd en de vergrijzing slaat toe. Dat proces is al jaren aan de gang. Gelukkig komen er bij de Hondsrug nog steeds nieuwe vrijwilligers bij, maar dat is geen garantie voor de toekomst. Ik vind dit alles lastig.

Wie?

Annie Woudstra-Boon (72) uit Groningen.

Wat doe je voor Nivon?

Op het moment dat mijn man Piet in 2003 met pensioen ging, meldde hij zich aan als voorzitter van de beheercommissie bij de Hondsrug. Ik werkte nog als ambtelijk secretaris van een ondernemersraad. We

Welke plaats neemt Nivon in je leven in? Best een belangrijke. Vijftig jaar geleden verhuisden we van Utrecht naar Groningen. We waren al lid van Nivon en om mensen te leren kennen namen we deel aan allerlei activiteiten. Zo ontmoetten we gelijkgestemden, ook bij aanverwante organisaties. Ik zwem bijvoorbeeld nog steeds bij de Watervrienden.

Nivontrede in Schoorl

Aan het einde van vorig jaar werd de vernieuwde Trap Zuid in de duinen van Schoorl geopend. Deze trap is onderdeel van Kustpad 2 . Het was een heel bijzonder evenement.

Freek Bosschers (coördinator van het Nederlands Kustpad 2 Noord-Holland) heeft vanuit de Nivon Wandelwerkgroep Noord-Holland het initiatief genomen om een trede te sponsoren. Nadat het totale bedrag bijeen was gebracht, heeft Staatsbosbeheer de trap gerenoveerd.

Bij de opening kwamen alle donateurs samen. Iedereen die een trede had gedoneerd mocht hier een lichtje op plaatsen. Freek plaatste deze samen met andere leden van de werkgroep op trede nummer 37. Op deze trede is ook een speciaal plaatje met de naam Nivon aangebracht. •

In deze rubriek zetten we elke keer een Nivon-vrijwilliger in het zonnetje. Wil je iemand aanmelden? Mail een korte toelichting naar toorts@nivon.nl •

Speldjes voor leden

Bij de Algemene Ledenvergadering van de Nivon-afdeling Nivon Zuid-Holland West kreeg Herbert Boerendonk een speldje vanwege zijn zestigjarige Nivon -lidmaatschap. Hij is ook al bijna 10 jaar actief binnen het Centraal Bestuur. Kees Hogervorst (bekend van zijn vele duurzaamheidsacties) en Janneke Bruggeling (De Grutto) kregen ieder een speldje voor 40 jaar lidmaatschap. •

Tekst: Jet Kooderings
Tekst en foto: Freek Bosschers
6 TOORTS
Tekst: Marlies Leegwater

Nieuwe wegen met Groene Hartpad-wandelgids

Na een jaar hard werken komt-ie deze zomer uit: de nieuwe gids van het Groene Hartpad, het Nivon streekpad dat dwars door het hart van de Randstad gaat. De gids krijgt een ander soort opzet, waarbij het wandelboekje gecombineerd wordt met actuele informatie op de website. Tekst:

Hoe pakken jullie het aan?

,,In coronatijd hebben veel mensen het wandelen herontdekt. Onze gids was erg aan een nieuwe uitgave toe, gelukkig kon Nivon investeren in nieuwe wandelgidsen”, vertelt Dirk Rompel, padcoördinator van het Groene Hartpad. Behalve wijzigingen in de route, biedt de nieuwe gids een combinatie van online en offline informatie. Dit concept is nieuw, de heruitgave is een pilot. ,,We focussen meer op de beginnende lange afstandswandelaar. De nieuwe gids moet gemak bieden aan deze lopers en extra’s aan de kopers van het boekje”, aldus Dirk. ,,Daarnaast moet het een fraaie uitgave worden.”

Veen en vaarten

Het motto van de vernieuwde gids is: wandelen door een verrassende oase van rust en ruimte midden in de Randstad. Het nieuwe pad start in Woerden, hoofdstad van het Groene Hart. Ook plaatsen als IJsselstein, Ouderkerk aan den IJssel, Delft en Alphen aan den Rijn liggen op de route. De streek is nog door weinig wandelaars ontdekt: een historisch cultuurlandschap met vaarten, plassen, veen en weidegebieden. Op jaagpaden

en tiendwegen treed je in de voetsporen van boeren, graven, kooplieden en Hollandse schilders.

Zelf heeft Dirk het pad meerdere malen gelopen en hij is onder de indruk hoe gevarieerd de route is. Onderweg zie je veel weidevogels, zoals grutto’s, lepelaars, ooievaars en witte reigers. De Groene Hartpad-gids besteedt daar ook aandacht aan.

Reisgids

De vernieuwde gids is een soort reisgids voor het Groene Hartpad geworden. Er staan kant-en-klare dagetappes in, met afstanden van 15 tot 20 kilometer. Zo kan het hele Groene Hartpad van 200 kilometer worden gelopen in elf dagetappes. Daarnaast is er bij elke dagetappe een rondwandeling van ongeveer 15 kilometer met hetzelfde begin- en eindpunt. Je vindt praktische informatie over het startpunt en over bankjes, uitkijkpunten en bezienswaardigheden, en natuurlijk landschapsinformatie over het Groene Hart.

Nieuw is dat er veel informatie is om je goed voor te bereiden en er je persoonlijke tocht van te maken. Met QR-codes

kom je op de website waar de meest actuele en aanvullende informatie te vinden is. De vormgever van de gids heeft beloofd dat deze nog fraaier wordt dan de Nivon fietsgids, met veel prachtige sfeerfoto’s.

Uitverkocht

Ongeveer een jaar is er gewerkt aan het nieuwe concept en er wordt nog steeds aan gesleuteld. Dirk heeft samen met acht padmarkeerders en projectcoördinator Wandelen Anke van Ravensteijn van het Landelijk Bureau aan het project gewerkt. In 2002 verscheen de eerste editie van het Groene Hartpad, ontwikkeld door Ingrid Bosma en Anja van Beek. Twee jaar later verscheen de tweede druk, die inmiddels niet alleen sterk verouderd, maar ook al lang uitverkocht is. ,,Hoogste tijd dus voor een heruitgave en met deze pilot slaan we een nieuwe weg in”, meent Dirk.

Vanaf zomer 2023 is de nieuwe Groene Hart-gids te koop, ongeveer € 13 voor Nivonleden en € 19,- voor niet-leden. •

Uit de vereniging
Kooderings
Groene Hartpad
Jet
Foto’s: Werkgroep
TOORTS 7

Salto Reizen bewandelt nieuwe wegen

Duurzaam, sociaal en avontuurlijk

Misschien heb je al iets gehoord over Salto Reizen. Salto is begin 2022 opgestart om actieve reizen te organiseren, voor 40 t/m 55-jarigen. Voor de ‘gepensioneerde’ Spring-vrijwilliger, en de oud-deelnemers van Spring die ondertussen buiten de Spring-leeftijdscategorie van 25 t/m 40 jaar vallen, was het een gemis dat er binnen Nivon geen echt goede opvolger was.

tot een groot succes maken. Het voorbereiden van een activiteit betekent: geschikte acco mmodaties vinden, mooie routes uitstippelen, boeken van de accommodaties en eventuele boot/treinreis, of de reis promoten.

Je kunt dus helpen op allerlei vlakken: social media, organiseren en begeleiden van activiteiten, administratief een handje helpen, een begeleiders- of EHBO-training helpen opzetten, of welk idee dan ook, laat het ons gerust weten!

Meer weten?

Op 18 november staat een vrijwilligersdag in de Bosbeek op de agenda. Een mooie gelegenheid om andere vrijwilligers te ontmoeten, de activiteiten van afgelopen jaar na te bespreken en plannen te maken voor 2024!

Enthousiast geworden?

Inmiddels zijn we bijna 1,5 jaar verder en hebben we met succes een mooi aantal activiteiten neergezet. Zo organiseerden we een weekend in de heuvels rond Eikhold en was de kennismakingswandeldag begin 2023 met bijna dertig deelnemers erg geslaagd. Ook de aankomende activiteiten zijn erg in trek. Het wandelweekend over de Kampina, met overnachting in natuurvriendenhuis Morgenrood, was ruim binnen de inschrijvingstermijn volgeboekt. Ook de voorjaarsreis naar Monti Sibillini in Italië is vol, en de inschrijvingen voor het Dutch Mountain Trail- weekend lopen boven verwachting. Voor de zomer en het najaar worden druk (weekend)plannen gemaakt, bijvoorbeeld om in oktober de Ardennen te bezoeken.

Sociale insteek

Duurzame, betaalbare, sociale en avontuurlijke wandelactiviteiten voor 40 – 55 jarigen organiseren dus. Dit vullen we in door de vakanties als trektochten te organiseren en de activiteiten zo veel mogelijk met openbaar vervoer bereik-

baar te houden. We overnachten bij voorkeur in eenvoudige accommodaties, zoals natuurvriendenhuizen, hostels en berghutten. Van de deelnemers wordt verwacht dat ze actief bijdragen aan het succes van de activiteit, waarbij we uitgaan van het ‘voor en door’-principe: iedereen draagt een steentje bij. Per activiteit gaan er tien a twaalf deelnemers mee en twee begeleiders.

Help mee!

De werkgroep bestaat momenteel uit zes vrijwilligers. Er is een groeiende pool van (o.a. oud-Spring) vrijwilligers die het leuk vinden om een dagwandeling, weekend of reis te organiseren en/ of te begeleiden. Extra vrijwilligers kunnen we altijd gebruiken, want het animo voor onze activiteiten blijkt groot. Ben je geïnteresseerd, heb je wandel en/of reiservaring en natuurlijk een sociale insteek, dan is Salto Reizen wat voor jou!

Salto Reizen houdt in: Met z’n allen plannen smeden en uitvoeren, en deze samen met je medebegeleider én de deelnemers

We zijn te volgen via saltoreizen.nl, facebook.com/saltoreizen.nl en instagram.com/saltoreizen

Vragen of ideeën?

Mail naar info@saltoreizen.nl •

Uit de vereniging
Tekst: Johan van den Berg Foto’s: Salto reizen
8 TOORTS

Vrijwilligers gezocht

Zet je skills in voor Nivon

Sociale groepsvakanties

Ook dit jaar zijn er weer vrijwilligers nodig om statushouders (moeders en kinderen) een fijne vakantie te geven! De wergroep sociale Groepsvakanties zoekt met name ook wat jongere vrijwilligers voor de kinderactiviteiten.

Zin gekregen? Meld je aan en wij nemen verder contact op. Kijk op de site: socialegroepsvakantie.nl

Zomertreffen zoekt organisatoren

Nivon Zomertreffens is samen kamperen en avonturen beleven en ook doen waar je zelf zin in hebt. Het kernteam versterkt de Zomertreffens, zodat ze nu en later de plek zijn waar de mooiste verhalen van komen.

Lijkt het je leuk om een Zomertreffen te organiseren? Je bent welkom als teamlid, bijvoorbeeld voor promotie, sociale media en websitebeheer, of gewoon om mee te denken over hoe we het nog leuker kunnen maken.

Als organisator denk je mee over de lange lijnen en de praktische uitvoering van de Treffens. Je draagt eraan bij dat de Treffens goed zijn geregeld en kijkt met de andere kerngroepleden naar een aantrekkelijk aanbod voor alle leeftijden en nieuwe kansen en activiteiten.

Meer info: zomertreffen.nivon.nl

Vernieuwd sanitair Gronselenput

Op 1 april werd op De Gronselenput het gerenoveerde sanitairgebouw feestelijk geopend met bubbels en ballonnen. Oud-voorzitter Wim de Vries verrichtte de opening.

De hele binnenkant van het gebouw, het toiletblok en de douches zijn vernieuwd en verduurzaamd, er is vloerverwarming en eind april worden nog 86 zonnepanelen geplaatst. De opening werd gecombineerd met een vrijwilligersweekend, als opening van het nieuwe kampeerseizoen.

ABK-huis

Wil je als vrijwilliger zowel binnen als buiten actief zijn? Dat kan in ABK-huis en/of Het Hallse Hull! Op de mooiste plek tussen de Veluwe en de IJsselvallei zijn we op zoek naar:

Vrijwilligerscoördinator

We werken met ruim 140 vrijwilligers die met elkaar de beide accommodaties onderhouden en beheren. Daarvoor zijn steeds nieuwe vrijwilligers nodig. Wil je meedenken over werving, inwerken en inplannen?

Interesse? Meer weten?

Neem dan vooral contact met ons op! cvw.abk-hhh@nivon.nl

Doe mee, versterk het CB Gezocht: inventieve mensen, die hun enthousiasme voor Nivon willen omzetten in besturen. We zoeken Centraal Bestuur-leden voor minimaal drie jaar.

Nieuwsgierig naar de inhoud van deze uitdagende opdracht? Stuur een mailtje naar vz.cb@nivon.nl

Herbert Boerendonk van het Centraal Bestuur hield een toespraak en overhandigde aan voorzitter Anco een pakket wc-papier en een wildcamera. Er waren veel vrijwilligers van de Gronselenput aanwezig, plus de Limburgse Nivoncollega's en vertegenwoordigers van de aannemer. •

Schrijven vanuit je hart @ Banjaert

We schrijven drie dagen lang, drie workshops per dag en op een avond maken we een collage. Een feestje is dat, iedere schrijfvakantie opnieuw

Meer vrijwilligersvacatures vind je op nivon.nl/vacatures •

Uit de vereniging
Tekst: Anco Balfoort & Angela Huizinga Foto: Goedele Monnens Tekst: Jannie van Maldegem
TOORTS 9

Een muzikale natuurvriendengroet uit Vlaardingen

“Met een keur van strijdliederen heeft ‘De Stem des Volks’ L.M. (Linker Maasoever –SK)….. het feestprogramma in het teken van de actie gezet…..Een declamator droeg proza en poëzie voor, waarbij de keuze beter was dan de voordracht zelf. Een groep Instituutsleden onder de naam “Berg Vrij” uit Vlaardingen, onder de leiding van de heer J. van Veelen, heeft na de pauze veel succes geoogst.” (Vrije Volk 14-11-1952)

Berg Vrij, de zang- en muziekgroep van de Vlaardingse afdeling van het Instituut voor Arbeidersontwikkeling (IvAO), het huidige Nivon, trad op op een feestelijke vergadering van de afdelingen Vlaardingen, Schiedam en Rotterdam van de Metaalbedrijfsbond. De naam van de muziekgroep verwees naar de groet “Berg Vrij” van de Internationale Natuurvrienden.

Het grote voorbeeld voor de zang- en muziekgroep waren De Jonge Flierefluiters van de VARA. Dit vocaal en instrumentaal ensemble bracht een “uitgebreid repertoire van internationale volksliedjes en vlotte songs”. De zangers en muzikanten van Berg Vrij kwamen op 2 februari 1950 voor het eerst bijeen. Repeteren deden ze vooral in de wintermaanden. Niet in een zaaltje, dat was te duur, maar gewoon bij een van de leden thuis. De schuifdeuren naar de slaapkamer moesten open, anders paste het gezelschap er niet in. De buurt vond het fantastisch om de repetities te volgen. Alle balkons in de naaste omgeving stonden vol en een aantal jongens klom zelfs op de daken om een glimp op te vangen. Berg Vrij werd als snel een populair gezelschap in de regio. Alle afdelingen van het Instituut werden bezocht en bij de opening van het August Reitsmahuis, het natuurvriendenhuis in Hoek van Holland, speelde Berg Vrij voor het huis in de buitenlucht.

Ook trad Berg Vrij op bij bijeenkomsten van verwante organisaties. Een aantal malen op bijeenkomsten van de Bestuurders Bond in Maassluis en bij vakbondsvergaderingen. Ook luisterden ze in 1954 een bijeenkomst op van Nieuwe Koers, de jongerenorganisatie van de PvdA. Spreker van dienst was partijprominent J.H. Scheps over “Democraat en socialist nu”. Daarna voordrachten door Jacques van Elsäcker en dan Berg Vrij. De zangers en muzikanten van Berg Vrij vonden zich af en toe ook terug tussen locale grootheden. Een van hun hoogtepunten moet hun optreden op de Paasheuvel in Vierhouten geweest zijn. Daar waren ze uitgenodigd door de Vrouwenbond van het NVV om hun landdag muzikaal luister bij te zetten. Het Vrije Volk schreef: “ Deze menigte, fleurig als een bloemperk door de vrolijke japonnen, werd eerst toegesproken door de voorzitster, Nel van Kraneburg (…) De Natuurvriendenmuziekgroep Berg Vrij uit Vlaardingen had een luchtig programma uitgevoerd. Een paar duizend

vrouwen bleken niet alleen een dankbaar gehoor, ze zongen ook uit volle borst de bekende liederen mee”. Bij zoveel succes hoorde natuurlijk ook een plaat. Een van de zangers betaalde uit eigen zak de opname. Er is slechts één exemplaar geperst. Ik heb helaas niet kunnen achterhalen welk lied erop staat.

Het lustrum in 1955 vierde Berg Vrij in het gebouw van “Liefde en Vrede” aan de Gedempte Biersloot in Vlaardingen. Niet echt een socialistisch bolwerk, maar de jubilarissen traden er op voor een enthousiast publiek. Tot op de laatste plaats was het kerkje uitverkocht.

Successen genoeg, maar toen ontdekte een ijverig bestuurslid dat slechts vier van de zangers en muzikanten van Berg Vrij lid waren van het IvAO. De anderen wilden geen lid worden. Muziek maken en zingen namens het Instituut is tot daar aan toe, maar geen contributie betalen kon natuurlijk niet. Berg Vrij ging vanaf februari 1959 verder als Con Brio. Het succes bleek over. Maar… waar is dat grammofoonplaatje gebleven? •

Geschiedenis
Sjoerd Kemeling
Tekst:
10 TOORTS

50 ja ar!

De zomerkampen van JUMP zijn dit voorjaar begonnen aan hun 50ste seizoen, met een grote groep nieuwe en oude begeleiders. Aan het einde van de zomer wordt JUMPs jubileum gevierd met een groots reünieweekend op 2 en 3 september 2023, als van ouds op het Drentseveld op het Hallse Hull. Tijdens dit weekend heb je niet alleen de mogelijkheid om weer eens bij te praten met je oude kampvrienden, maar worden er ook genoeg leuke activiteiten georganiseerd, waaronder een aantal kampklassiekers én nieuwe spannende spellen. Een tipje van de sluier? Voor kinderen komt de enige echte DJ JUMP draaien op de kinderdisco, en bereid je ook alvast voor op de Bonte Avond!

De kosten voor dit weekend bedragen:

• Volwassenen (18+) €25,-

• Kinderen (5-17 jaar)* €15,-

• Kinderen (0-4 jaar) gratis

*Kinderen onder de 18 zijn welkom onder begeleiding van een ouder of verzorger, en mogen meedoen aan het zaterdagprogramma tot 20:00. Inbegrepen in de prijs zijn de maaltijden, activiteiten en een kampeerplaats voor je tent op het Drentseveld. Mocht je liever op een rustigere plaats elders op de camping staan, boek dan een plekje via de website van Hallse Hull en vergeet niet te melden dat je voor het JUMP Jubileum komt.

JUMP TOORTS 11

Nieuwe inzichten dankzij VrouwenCursusweken: ‘We waren onze tijd ver vooruit’

De VrouwenCursusweken zijn elk jaar gevuld met een zeer gevarieerd programma. En telkens met een actueel maatschappelijk thema. De ervaringen uit de cursusweken van 2022 zijn nog nauwelijks verwerkt of er worden alweer voorbereidingen getroffen voor de volgende editie.

De werkgroep die de VrouwenCursusweken (VCW) organiseert, gaat naar huis met een opdracht, zegt commissielid Leni de Jager. “Lees de kranten, kijk en luister. Wat hoor en zie je? Met elkaar bespreken we al in de winter welk onderwerp we straks, in het najaar, centraal kunnen stellen. Het thema groeit dan gaandeweg. Welke sprekers kunnen we krijgen? Het is een kwestie van passen en meten. Per onderdeel is er een beperkt budget waarmee we moeten uitkomen.” Leni draait acht jaar mee bij de voorbereiding. “Die hele week maak je met elkaar. Het geeft veel positieve energie.”

Een vakantieweek voor vermoeide huisvrouwen, om even los te komen van de dagelijkse beslommeringen in het gezin. Zo begon

het in 1948. Een Amsterdamse afdeling van het Instituut voor Arbeidersontwikkeling (IvAO, de voorloper van Nivon) nam het initiatief. Tegen geringe vergoeding konden vrouwen een aantal dagen in een natuurvriendenhuis doorbrengen. Na enkele jaren gaven de deelneemsters aan dat het ontspannen karakter gerust met een inhoudelijk thema mocht worden aangevuld. Zo ontstonden de Ontwikkelingsweken, later omgevormd tot VrouwenCursusweken.

Koffer vol suikerklontjes

De thema’s mochten best stevig zijn. Al in 1972 werd over euthana sie en orgaandonatie gesproken, “een heel zwaar onderwerp”. De wereldorde kwam gaandeweg ook in zicht.

Achtergrond
12 TOORTS
Tekst: Henk Schaaf Foto’s: Nel van Kooij en Leni de Jager

Een indringend debat over kernbewapening, de verhouding tot ontwikkelingslanden (zoals dat toen nog genoemd werd), internationale samenwerking werd niet uit de weg gegaan. Pittig was ook het onderwerp van het afgelopen jaar: klimaat en duurzaamheid. “Alles wat je tijdens deze week meemaakt, neem je mee naar huis”, zegt een deelneemster. “Het programma verrijkt je.“

In een bundel vol herinneringen bij de vijftigste VrouwenCursusweken (1998) zei Jeanne van Velse-Hoogland: “Ik heb veel dingen geleerd waar ik nog steeds dankbaar voor ben.” Zo noemt zij de weken waarin gesproken werd over verslaving aan alcohol, tabak, medicijnen en drugs. “Ik zie nog Koos Zwart [promotor van drugs-gedoogbeleid] binnenkomen met zijn slappe hoed op en een koffertje met suikerklontjes, gedrenkt in lsd. Dat was dertig jaar geleden. We waren onze tijd ver vooruit.”

Bij ditzelfde gouden jubileum vertelde Annie Nicolaas, die lang bij de organisatie betrokken was: “Scholing en vorming moesten de kennis van de arbeiders vergroten, zo stond in de doelstellingen van het Instituut. Ook kunst en cultuur verruimden de geestelijke horizon.” Truus Rijpma, actief vanaf de jaren ‘90: “Wat deze weken voor mij betekenen? De accu bijladen, je wordt weer strijdbaarder.”

Nog veel te winnen

Veel vrouwen meldden zich via-via aan, dankzij een vriendin die al aan een cursusweek meedeed. Er is ruimte voor tachtig deelnemers, ieder jaar is er plek voor zestien ‘nieuwelingen’.

Al vijf keer is Rixt Hovenkamp uit Edam van de partij: “Het programma geeft mij telkens menswijsheid, nieuw inzicht.” De Utrechtse Liedeke Steenhuisen: “De lezingen en workshops brengen je op nieuwe ideeën. Er worden problemen besproken en oplossingen geboden. Dingen waar je naderhand bij stil blijft staan.”

Met deze haiku, in het voorgeschreven stramien van 5-7-5 lettergrepen, geeft Gerda Dillerop uit Roosendaal de sfeer treffend weer. “Ik heb nu drie keer mogen meedoen. Het is boeiend zoals binnen de gekozen thema’s de rol van vrouwen wordt belicht”, Zelfbeschikkingsrecht, ontplooiing en gelijke behandeling keren vaak terug in de programma’s. “In 2019 stond de positie van de vrouw in de kunst centraal. Toen werd voor mij duidelijk dat er ook op het gebied van cultuur en literatuur nog veel te winnen valt.”.

Het zijn niet de minsten die al hebben opgetreden. De politici Hedy d‘Ancona en Lutz Jacobi, schrijfster Nelleke Noordervliet, de sociologe Hilda Verwey-Jonker, schrijver-arts Ivan Wolffers. Hoe krijgt de werkgroep het telkens voor elkaar? Truus Rijpma legt uit hoe zij de schrijfster Anja Meulenbelt wilde binnenhalen. “Nou Truus, zo werd er gezegd, ga er maar achteraan. Anja vroeg eerst veel geld voor een optreden. Maar ik heb haar kunnen overtuigen: ‘Anja, lees op de website wat Nivon is. We hebben een ideële achtergrond en zijn geen vermogende club. Dit past echt bij jou.’ Soms moet je uitleggen wat er schuilgaat achter Nivon en de VCW. Niet alle vrouwen zijn hoger opgeleid, maar ze zijn wel heel erg geïnteresseerd, en met een bijzonder verleden. Anja ging vervolgens akkoord met een paar honderd gulden. Voor Hedy hoefden we minder moeite te doen. Die kent Nivon wel.”

Huidig werkgroepslid Hanneke Leeuwerink: “Soms zie ik op tv of hoor ik op de radio iemand een interessant verhaal vertellen. Of ik zit te googelen. Dan denk ik: die wil ik hebben! Zo vind je je sprekers. René ten Bos, de Denker des Vaderlands, trad bij ons op. Hij zei na afloop: ‘Meiden, wat zou mijn moeder dit mooi gevonden hebben!’”

Saamhorigheid

Naast het inhoudelijke is de gezelligheid belangrijk. Leni de Jager: “We streven naar een mix van zwaardere onderwerpen en ontspanning, zoals zang, dans en creativiteit. En een dagje uit, met z’n allen op schoolreisje…” Volgens Truus Rijpma wegen de saamhorigheid en mooie ontmoetingen even zwaar mee. “Dingen met elkaar delen, de mooie gesprekken, het geeft een heerlijk buurvrouwen-met-elkaar-gevoel.”

Tot slot: De verzorging door de vrijwillige kookploeg vindt iedereen geweldig! •

Achtergrond
TOORTS 13
“VrouwenCursusweek Praten luisteren lachen Het voelt als samen.”

Nieuwe wegen

Nieuwe wegen is het thema van deze Toorts. Toepasselijk in deze tijden van verandering. Geen nieuwe wegen in de meest letterlijke betekenis, asfalt ligt er al genoeg. Maar nieuwe wegen zien te vinden in de omgang met elkaar om oplossingen te vinden voor maatschappelijke problemen.

De verkiezingswinst van de BoerBurgerBeweging is de aanleiding in politiek opzicht. Gaan we nieuwe wegen vinden om de natuur te redden en boeren vertrouwen te geven in het bereiken van milieuvriendelijke landbouw? Gaan we nieuwe wegen vinden om beleid en vooral de uitvoering van beleid te verbeteren, zodat de overheid ontsporingen zoals de kindertoeslagenaffaire weet te voorkomen of snel te repareren? Ik hoop het.

Te veel en te weinig

Het gaat niet meer alleen om CO2-reductie en klimaatverandering. Het gaat ook om biodiversiteit, als levensvoorwaarde voor onszelf. Het gaat steeds meer ook over water. Over te veel water en te weinig water, over zoet water en verontreinigd water. Over gletsjers die te weinig water leveren aan de rivieren, waarvan de Indiase boeren afhankelijk zijn voor hun oogsten. En te weinig water voor de stroomvoorziening. Er zijn al heel wat oorlogen over de verdeling van water gevoerd.

Ook in eigen land speelt te veel water (overstromingen Valkenburg) en te weinig water (Veluwe, Brabant) steeds vaker een rol. De Bosbeek had wellicht een vooruitziende blik met een reservoir voor de opvang van regenwater in de kruipruimte van het gebouw.

We moeten oude paden en nieuwe wegen zien te vinden om om te gaan met minder, en een betere verdeling van wat we wel hebben. Met minder spullen: het grootste CO2-verbruik komt door productie en consumptie van spullen. Ook de productie van zonnepanelen kost CO2 en zeldzame grondstoffen, maar die leveren al snel meer besparing in CO2 op dan dat ze gekost hebben. Maar het kan beter. Recycling van zonnepanelen is commercieel nog niet interessant maar dat gaat veranderen en goed recyclebare zonnepanelen (wel een beetje laat) zijn in ontwikkeling. Dan kan ik eindelijk mijn 20 jaar oude zonnepanelen eens verantwoord vervangen.

Er zijn ook nieuwe manieren om onze teksten te gaan maken. Wat te denken van ChatGPT? Mijn schoonzoon vroeg aan ChatGPT wat Nivon is. Er kwam een keurig antwoord, maar dat kan ik ook op Wikipedia vinden. Meer onder de indruk was ik van het antwoord op de vraag: bedenk een nieuwe wervende slogan voor Nivon. Binnen een mum van tijd kwam er: “Nivon verrijkt je wereld”. Dat vind ik toch wel weer knap en toepasselijk. •

Kees Hogervorst
Tekst:
Duurzaamheid
14 TOORTS
Te veel water: De Gele Anemoon zomer 2022 ChatGPT bedenkt een Nivon slogan

Een blik terug én vooruit

Dit jaar bestaat NivonJong vijf jaar en dit is een mooi moment om terug te blikken. Het is goed om nu en dan stil te staan bij de keuzes die gemaakt worden. Dit kan natuurlijk persoonlijk opgevat worden, maar ik vind het ook heel belangrijk om te kijken naar de wegen die onze jongerenwerkgroep bewandelt.

NivonJong wil jongeren op een laagdrempelige manier bewust maken van Nivon en betrekken bij de thema’s die belangrijk zijn voor Nivon. Dit met het oog op de toekomst. Om vanuit 0 als werkgroep te starten kan lastig zijn. Velen zullen wel denken: ‘Vroeger waren er ook jongeren en die waren heel betrokken.’ Dat klopt! Alleen: de tijd staat niet stil en de samenleving verandert.

We zijn groeiende en barsten van de leuke en enthousiaste ideeën, waarvan veel activiteiten concreet op de agenda komen. Zo organiseren we dagjes wandelen, weekenden survivallen of wadlopen en reizen zelfs naar de Vogezen en Dolomieten. Voor ieder wat wils, dat is de bedoeling. Zo willen we een NivonJong community ontwikkelen met een hart voor Nivon. Maar we zijn ook zoekende, om juist die verbinding te maken tussen de (jongeren)werkgroepen en Natuurvriendenhuizen. Daar werken we hard aan en we denken na over de mogelijkheden. Zo organiseren we activiteiten bij de huizen, zoals het succesvolle kanoweekend bij De Kleine Rug of de Hunehuis-trektocht als winteractiviteit. Door hier al bewust op te letten, ontstaan ook nieuwe wegen binnen Nivon. Bij de Nivonraad vroegen we ook huizen met ons samen te zitten om ze nóg aantrekkelijker te maken voor jonge mensen. Bijvoorbeeld met een jongeren huiswachtenpool, speciaal ingerichte chillruimtes of meer spellen voor jongvolwassenen.

Zelf zoek ik ook naar een nieuwe weg om in te slaan. Ondertussen ben ik al vier jaar betrokken bij NivonJong en dus ook vier jaar ouder en geen student meer. Maar het is goed om te weten dat er veel mogelijkheden zijn als vrijwilliger binnen Nivon, met verschillende thema’s zoals reizen, huiswachten, of deelnemen aan de Fiets- en Wandelbeurs. In die paar jaar heb ik veel geleerd en het vooral heel leuk gehad. Ik heb mijn passie voor de natuur kunnen delen. En hoe leuk is het om steeds meer jongeren te ontmoeten met dezelfde passie.

Op welke manier jij ook betrokken bent binnen Nivon, het is goed om zo nu en dan een nieuw wandelpad te kiezen. Maar durf ook terug te kijken en trots te zijn op wat er al bereikt is en hoe mooi Nivon is. Nieuwe wegen ontstaan niet zomaar, die creëer je zelf.

NivonJong is de jongerenafdeling van Nivon. Speciaal voor iedereen tussen de 15 en 30 jaar organiseert NivonJong adembenemende evenementen. Check hiervoor: nivonjong.nl

Column NivonJong
TOORTS 15
@nivonnatuurvrienden
@ik.wil.hiken #kamperen #beleving #pieterpad @sillyruns #trekvogelpad #law2 #buitenleven @wandelmaara #debosbeek #trektocht #wandelmaatje @kruimelmnstr #hunehuis #trektocht #miniexpeditie @trusttheprocess11.11 #kampeergeluk #hallsehull #hollandinbeeld 16 TOORTS
Ga je op avontuur met Nivon?

Tag @nivonnatuurvrienden en deel je ervaring!

@nivonnatuurvrienden
@astriddewind1991 #buitenmens #blijheid #zeilen @ik.wil.hiken #vuurmaken #beleving #pieterpad
#zeehuis #trail #trekking @wandelwichie #bosbeek #microavontuur #natuurvrienden @astriddewind1991 #buitenopjebest #blijheid #zeilen TOORTS 17
@lrnc_outside

Alternatieve ´nieuwe wegen´ ?

De klompen zijn haast niet meer aan te dragen voor de Klompenpaden in Gelderland en Utrecht. In twintig jaar tijd werden er bijna 150 uitgezet en dan hebben we nog de Ommetjes in Groningen, Overijssel en Noord-Brabant, Lange-Afstands-Wandelpaden, Streekpaden, wandelroutes langs knooppunten, Nivon-trektochten, NS-wandelingen, ´Nature Trails´, Urban Walks, …. Ons Nederlands vocabulaire is niet meer toereikend om alle varianten te benoemen. Bij elkaar opgeteld zijn het er inmiddels al meer dan 2.400. Elke vierkante meter van onze postzegel wordt bewandeld en gemarkeerd inclusief in vergetelheid geraakte kerkepaden, trek- en tiendwegen.

Geen tekort aan nieuwe wegen dus. Daarvoor hoeven wij niet nog meer stiltegebieden, beschermde leefomgevingen en plattelandsidylle te verstoren. Met wat fantasie kunnen we ook op andere wijze ´nieuwe wegen´ verkennen. De Natuurvrienden in het buitenland doen het ons voor.

De Duitse Natuurvrienden larderen hun wandel- en trekkingprogramma met cultuur en politiek, met sport en milieubescherming. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om outdooractiviteiten zonder de natuur en het milieu aan te tasten. Tijdens gezamenlijke wandeltochten worden onderwerpen als landschapsbescherming, biotoopbehoud en gevolgen van urbanisatie gethematiseerd.

Voor de begeleiding van wandelactiviteiten leiden de Duitse Natuurvrienden ´Teamer*innen´ of ´Wanderleiter*innen´ op, geschoolde vrijwillige begeleiders. Geen slecht idee, want als je verantwoord wandelactiviteiten voor een groep wilt organiseren, dan heb je getrainde vrijwilligers nodig, die professioneel zorg kunnen dragen voor de begeleiding van creatieve, avontuurlijke en ontspannende activiteiten met maatschappelijke relevantie.

Voor zo’n training wordt een week uitgetrokken. Je moet minstens 18 jaar oud zijn; over een recent EHBO-diploma beschikken en fit genoeg zijn voor dagtochten van 6 tot 7 uur. Je leert het nodige over uitrusting en kleding, over natuur en milieueducatie en methodische en didactische principes daarbij. Verder krijgen communicatie, leiderschapsvaardigheden, oriëntatie, weerkunde, EHBO en verzekeringszaken aandacht, gekoppeld aan training in het veld. Na een schriftelijk examen en een proeve van bekwaamheid heb je drie jaar lang een licentie om als ´Wanderleiter´ te mogen optreden voor de Natuurvrienden. Ouderwetse ´deutsche Tüchtigkeit´ kan je wel zeggen, maar wandeltochten door het gevarieerde Duitse landschap zijn nu eenmaal met meer risico verbonden dan de bedreigingen waaraan je bent bloot gesteld tijdens een voettocht door de polder.

Groepswandeltochten door de natuur waren de kernactiviteit toen de Touristenverein “Die Naturfreunde” in 1895 werd opgericht. De Natuurvrienden ontwikkelden het ´soziales Wandern´, een sportieve, ontspannende groepsactiviteit in combinatie met reflectie op maatschappelijke verschijnselen. Wandelen werd gekoppeld aan socialistische cultuurarbeid. Zo werd dat nog een keer formeel besloten door de Duitse Natuurvrienden in 1924, het jaar waarin wij ons bij de Natuurvriendenbeweging aansloten. Voor onze Arbeiders Reisvereniging moet dat een eyeopener zijn geweest. Bij ons lag het ambitieniveau lager, het ging er vooral om een programma te bieden voor de zwaar bevochten eerste vrije dagen. Binnen het nieuwe internationale verband van de Natuurvrienden ontwikkelden wij ons tot volksverheffers te voet, als alternatief voor het scholenwerk van het Instituut voor Arbeidersontwikkeling en de vakbond.

Wat is er bij ons overgebleven van het ´sociale wandelen´? Meer aandacht hiervoor zou recht doen aan de pretentie van onze beweging, en kunnen bijdragen aan de sociaal-ecologische transformatie. De Hessische Natuurvrienden hebben wandeltochten met maatschappelijke relevantie geprepareerd. Het gaat om wandelingen langs cultuuren sociaalhistorische bezienswaardigheden, geënt op de cyclus zien – herinneren – begrijpen – handelen. Je zult eerder gemotiveerd zijn je Co2-voetafdruk te reduceren als je er in de natuur mee geconfronteerd wordt, wat er gebeurt, als je dat niet doet.

Meer aandacht voor wandelen als een sociale activiteit is een Nieuwe Weg met een aantrekkelijke horizon, omdat:

• het prettig is je met anderen te ontspannen,

• je er vriendschappen bij kunt sluiten,

• het de leden bindt aan onze vereniging,

• het motiveert tot bewegen,

• we maatwerk kunnen leveren voor elke leeftijdscategorie,

• en omdat het aanknopingspunten biedt verantwoord invulling te geven aan onze uitgangspunten.

Denkbaar zijn bijvoorbeeld:

• Interculturele wandeltochten met politieke- en oorlogsvluchtelingen incl. gezamenlijke maaltijd in een Natuurvriendenhuis

• Wandelingen met politici, of strategische partners waarbij lokale of regionale problemen rondom natuur, milieu en landschapsinrichting besproken kunnen worden

• Wandelingen voor vrouwengroepen evt. met bezoek aan een historisch of maatschappelijk relevante bezienswaardigheid

• Korte wandelingen voor leden die niet zo goed ter been zijn

• Kinderwagenwandeltochten, met tussenstop op een speelweide, een unieke mogelijkheid om jonge gezinnen te binden.

Dat zijn wat ideeën, die de Natuurvrienden uit Thüringen ons aandragen.

De Oostenrijkse Natuurvrienden zetten vooral in op ´Erlebniswandern´, avontuurlijk wandelen, bijvoorbeeld met kinderen. Belangrijk daarbij zijn aandacht voor de belastbaarheid per leeftijdscategorie, afwisselende routes, de juiste kleding en passende bevoorrading.

Gezamenlijk wandelen hoort traditioneel bij onze vereniging. Er is ruimte om meer aandacht te besteden aan het ´Nieuwe Wandelen´ met opties en thema´s die meerwaarde bieden boven een individuele tocht door de natuur.•

Internationaal
Tekst: Han Verschuur
18 TOORTS

‘Verschuivingen’ als thema

VrouwenCursusweken

Eind oktober, begin november, vinden de 74e VrouwenCursusweken plaats in het Koos Vorrinkhuis. Het thema is: ‘Verschuivingen’. We leven in een tijd van overgang. We zien verschuivingen op het gebied van klimaat, economie, democratie, digitale technologie (kunstmatige intelligentie), het politieke landschap en fysieke en culturele verschuivingen als het gaat om migratie. We zijn getuige van deze overgang, maar we weten niet waar het heen gaat. De ondertitel van ons thema is dan ook: ‘Waar zijn wij aan zet?’ Waar hebben wij zelf invloed in dit woud van verschuivingen?

Het belooft een pittig programma te worden. We nodigen sprekers uit die iets kunnen vertellen over deze ‘verschuivingen’, zoals Paul Schenderling, die een lezing zal houden over ‘een leven na de groei’. Maar ook op het gebied van migratie, democratie en digitale techno logie laten we deskundigen aan het woord. Zwaardere onderwerpen worden afgewisseld met ontspannende activiteiten, zoals een dagje uit, zingen, creativiteit en dansen.

Gelet op de gestegen kosten zijn we helaas genoodzaakt om de deelnemersbijdrage te verhogen. De kosten van deze volledig verzorgde week zijn voor Nivonleden € 325,-; niet-leden betalen € 385,-. Het lidmaatschap bedraagt € 40 p.p. Voor niet-leden is het dus gunstiger om lid te worden! Voor meer informatie en aanmelden zie nivon.nl/lid-worden . Voor tientjesleden geldt een gereduceerd tarief. We gaan ervan uit dat deelnemers volledig zelfredzaam zijn.

Aanmelden

Er zijn twee VrouwenCursusweken, met een identiek programma:

• De eerste midweek is van 30 oktober t/m 3 november 2023.

Gastvrouw zijn: Greet Harinck, Leni de Jager en Floor de Jong.

• De tweede week is van 6 t/m 10 november 2023. Gastvrouw

zijn: Hanneke Leeuwerink, Elly Mohl, Anneloes Siegmund en Winy Verdegaal.

Voor meer info kun je mailen naar: nivon.vcw@gmail.com of bellen naar Greet Harinck (aanmelding VCW): 0613555556.

Wie in 2021 en 2022 deelnam aan de cursusweken, en vrouwen die in die jaren op de wachtlijst stonden, ontvingen al een mail met een aanmeldformulier. Deze kunnen vanaf 1 juni 2023 om 8.00 uur worden ingezonden. Inschrijving gaat op volgorde van inzending. We hebben plaats voor 48 deelnemers per week, 16 plekken houden we vrij voor nieuwe deelnemers.

Vrouwen die niet eerder deelnamen, óf voor het laatst deelnamen vóór 2020, kunnen een mail sturen naar: nivon.vcw@gmail.com. Zij ontvangen dan meer informatie en een aanmeldformulier. Let op! Aanmeldformulieren voor nieuwe deelnemers kunnen vanaf 14 juni om 8.00 uur worden ingezonden. •

VrouwenCursusweken
Tekst: Leni de Jager Foto: Iris Vermaas
TOORTS 19

Den Broam, een pareltje in het oosten

Onder de rook van Enschede, tegen de Duitse grens, ligt Den Broam, verscholen in het bos. Een natuurvriendenhuis met de charme van de jaren ’30 en het comfort van de 21ste eeuw.

Wat vind je er?

Den Broam is een van de kleinste natuurvriendenhuizen, met veertien kamers voor één, twee of vier personen. Er is een goed geoutilleerde gemeenschappelijke keuken; een rijk gevulde boeken- en spelletjeskast; een serre en een terras omgeven door een liefdevol onderhouden tuin.

Op het buitenterrein staan de twee unieke Broamhutten: hutten op palen met ruimte voor vier personen. Met een beetje geluk zie je de eekhoorntjes vanuit je bed in de bomen rondom de hut. Het buitensanitair is om de hoek en er is een ruime (overdekte) buitenkeuken beschikbaar. Naast de hutten staan picknicktafels, waar gasten ook bij elkaar kunnen aanschuiven.

Op het door bomen omringde trekkersveldje staan nog twee tipi’s, voor vier personen ingericht, en is er plaats voor vijf tot zes tentjes. Kampeerders kunnen tegen een kleine vergoeding ook de buitenkeuken gebruiken en, bij slecht weer, de serre aan het huis.

Kinderen hebben elkaar snel gevonden op het terrein van Den Broam. Er zijn speelplekken, een sportveldje met kabelbaan, een bostheater, een kampvuurplek, een tafeltennistafel en een huttendorp. Rond het terrein loopt het 800 meter lange Jannapad, waar je je kunt uitleven op allerlei klimelementen of iets eetbaars kunt plukken langs het ‘smulpad’. Of pootje baden en hengelen in de Buurserbeek achter het huis. En mocht het weer even niet meezitten, dan zijn er in het huis genoeg spelletjes te vinden.

De omgeving

Den Broam wordt omringd door een aantal schitterende natuurgebieden. Vanuit het huis loop je het Witteveen in, een bos- en heidegebied dat geruisloos de Duitse grens overgaat. Het terras van de Haarmuhle is fijn voor een verfrissend drankje of iets te

Uitgelicht
Tekst: Connie Rodenburg Foto’s: Laurence Harms
‘Heel gezellig, knus en sfeervol!’
20 TOORTS

eten. Niet te versmaden is een wandeling over het Buurserzand met zijn jeneverbessen en fraaie zandgronden, elk seizoen heeft er zijn eigen charme. Over de geschiedenis van dit gebied vind je uitgebreide informatie bij Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten, die in de zomer ook excursies organiseren.

Het Haaksbergerveen, thuishaven voor de eerste in Nederland gespotte wolf, heeft een fraai vlonderpad en biedt ook aan de vogelaars veel diversiteit.

Wat verder naar het noorden, onder Enschede, ligt het Rutbeek, een groot recreatiegebied, waar je kunt zwemmen, sporten, wandelen of fietsen. Sowieso is Enschede de moeite waard: ooit een stad met een bloeiende textielindustrie, nu een levendige studentenstad met fraaie architectuur, een Rijksmuseum en de mooiste synagoge van Nederland.

Van hut tot huis

Wat begon als een kampeerplek met een houten verblijf voor  Ni vonleden van de afdeling Enschede in de jaren ’20 van de vorige eeuw, is door de vrijwilligers uitgebouwd tot het comfortabele huis dat het nu is.

Door de jaren heen zijn er steeds meer verbeteringen aangebracht. ‘Groen en duurzaam’ is het devies en Den Broam blijft daarin niet achter; sinds 2020 behaalt Den Broam het gouden Green Key-keurmerk. En dit alles door de niet aflatende inzet van onze vrijwilligers, die in 2021 de vrijwilligersprijs van de provincie Overijssel ontvingen!

Activiteiten

Het Noaberpad en het Trekvogelpad lopen alletwee langs het huis.

Den Broam organiseert regelmatig wandel- en fietsweken, maar ook verzorgde activiteiten zoals ontspannen genieten, fotografie, natuur en cultuur of fietsen langs industrieel erfgoed. Een kookploeg serveert tijdens deze weken vegetarische maaltijden!•

Uitgelicht
TOORTS 21
‘Heerlijk rustig, wij komen zeker terug’

Nivon watersport

Nivon Watersport organiseert zomerkampen voor jongeren in de leeftijden 9 – 20 jaar. Het team van kader/ leiding bestaat uit allemaal enthousiaste, jonge vrijwilligers die houden van in of op het water zijn. We bieden vier verschillende kampen aan.

Om te beginnen voor de jonge zeilliefhebbers, zeilkamp 9 – 13, waarbij spellen op de kant, maar ook in of op het water, gecombineerd worden met zeilen.

Op zeilkamp 13 – 16 wordt er al hele dagen gezeild. Hierdoor komen we dus ook op andere plekken. Verder doen we spellen op het water of op de kant in de avonduren.

Voor jongvolwassenen, van 16 – 20 jaar, hebben we nog een supertof kamp waarbij je dorpjes gaat verkennen, door er eerst zelf naar toe gaat varen.

Hebben we alleen kampen op een vaste locatie? Nee, zeker niet. Er is ook Expeditie Friesland; een kamp waarbij je van haven naar steiger vaart om voor een hele week samen op de boot te leven.

Deze zomer zijn alle kampen al volgeboekt, maar houd onze website, instagram of facebook in de gaten voor andere activiteiten of voor het inschrijven van de zomer van 2024!

instagram: nivonwatersport facebook: nivonwatersport

TREQ Kanoreizen

Treq organiseert kanoreizen en -weekenden voor verschillende leeftijdsgroepen. Kanoën is een buitensport die zowel actief als rustgevend is. Je kan in gedachten verzonken peddelen of gezellig kletsend met je kanomaatje en medereizigers in de kano naast je. Vanaf het water beleef je de natuur bovendien op een unieke manier en laat je op een kanoreis nauwelijks sporen achter. Voor onze reizen heb je geen kano-ervaring nodig. De prijzen zijn inclusief heen- en terugreis en exclusief maaltijden.

Op 17 & 18 juni organiseren we een kanoweekend in Noord Holland voor  20 – 27 jarigen. Houd de website in de gaten voor de laatste info.

die boven het verder relatief vlakke landschap uitsteken.

Zweedse trektocht over de Hårkan

18 aug t/m 2 sept

20-27 jaar, KR2307

Prijs: vanaf € 854 , gegarandeerd vertrek!

We beginnen deze lange kanotocht op de grens met Noorwegen en kanoën over de Hårkan, via verschillende meren, door de heuvels van het Zweedse Jämtland terug naar de camping nabij Östersund. Onderweg kamperen we midden in de natuur op plekken die we zelf uitzoeken.

Duits kanoparadijs

21 t/m 28 aug

20-27 jaar, KR2308

Prijs: vanaf € 349

Mazurische meren, Polen

21 t/m 31 juli

25-40 jaar, KR2304

Prijs: vanaf € 608

Ga je mee kanoën over de Krutynia rivier tussen de Poolse Mazurische meren? Overdag actief en ’s nachts kamperen op campings. Dwars door natuurreservaten volgen we riviertjes die meren verbinden, met de trage stroom mee is het genieten van de natuur.

Kanoën over Isteren & Sølensjøen

21 juli t/m 3 aug

25-40 jaar, KR2305

Prijs: vanaf € 583 , gegarandeerd vertrek!

Eind juli vertrekken we, na het succes van vorig jaar, voor de tweede keer naar het afgelegen binnenland van Noorwegen. Het gebied ken merkt zich door grote meren met eilandjes, zandstrandjes en een paar bergen

Meer info:

Een afwisselende kanotocht door het mooiste merengebied van Duitsland. Over stroompjes, meren en langs sluizen is elke dag anders. ’s Avonds ontspannen op een camping na een duik in het meer. Bossen, weiden en hier en daar een dorpje maken het uitzicht gevarieerd. Ook de zeearend en bever voelen zich hier thuis.

Zweedse herfstkleuren

21 sept t/m 1 okt

25-40 jaar, KR2309

Prijs: zie website

We beleven de Zweedse herfst in het prachtige natuurreservaat Glaskogen. We genieten van de rust en kleurenpracht van de natuur terwijl onze peddels door het water glijden. We kamperen in het wild, soms bij schuilhutten waar we een kampvuur mogen maken. Aan het eind van de week overnachten we in een huis voor we weer terugreizen.

Bekijk de website voor de meest actuele informatie:

Reizen
nivonwatersport.nl
treqkanoreizen.nl
22 TOORTS

Avontuurlijke wandelreizen

(voor en door 25 - 40 jarigen)

Spring biedt duurzame, avontuurlijke groepsreizen aan, wandelend van hut naar hut of met de tent.

buiten de deuren van Hamburg. Onze wandeling op de Heidschnuckenweg kent vrijwel geen stijgingen, maar is wel heel boeiend. Raak in de ban van de charme van Noord ­ Duitsland!

Dolorama, Italië

6 t/m 14 okt JV2311

Trektocht langs bergpensions en hutten****

Prijs: vanaf € 778

Incl. heen-en terugreis per nachttrein, overnachtingen, ontbijt, 1 x diner, vervoer ter plaatse, Spring-reisbegeleiding.

Najaarstocht door de Dolomieten met spectaculaire uitzichten. We lopen over comfortabele bos ­ en wandelpaden en door alpenweides met uitzicht op de hoge bergpieken waar het gebied bekend om staat. We overnachten in vrij luxe hutten en kunnen ons hart ophalen aan de Italiaanse keuken. De heen­ en terugreis is per comfortabele nachttrein.

Op heksenjacht in Duitsland, Duitsland

14 t/m 21 okt JV2312

Trektocht langs accommodaties ***

Prijs: vanaf € 609

Incl. vervoer per trein, overnachtingen in accommodaties, deels halfpension/zelf verzorging, vervoer ter plaatse, Spring- reisbegeleiding.

Glaciers de la Vanoise, Frankrijk

21 juli t/m 30 juli JV2305

Trektocht langs berghutten****

Prijs: vanaf € 1065

Incl. vervoer per trein, overnachtingen obv halfpension, vervoer ter plaatse, Spring-reisbegeleiding.

Ontdek de verschillende gletsjers in het Nationaal park Vanoise! Tijdens deze prachtige huttentocht lopen we in zeven dagen om de Glaciers de la Vanoise heen. We trekken door ruig terrein dat dankzij de status als Nationaal Park bezaaid is met bloemen en planten. En vergeet de dieren niet ;) Laat je betoveren!

Wildkamperen in Italië, Italië

19 t/m 27 aug JV2309

Kampeertrektocht***

Prijs: vanaf € 724

Incl. vervoer per trein, kampeerovernachtingen, ontbijt en diner op trekkingsdagen, vervoer ter plaatse en Spring-reisbegeleiding.

Pak je rugtas in en ga mee wildkamperen in Italië! We reizen af naar de Susa vallei en Natuurpark Orsiera Rocciavrè. Hier wandelen we in een afwisselend landschap op de grens van bos en bergen. Aan het eind van de dag zet je je tent op een mooi plekje onder de sterrenhemel en genieten we van een zelfgekookte maaltijd.

Stubaier Höhenweg, Oostenrijk

25 aug t/m 4 sept JV2304

Trektocht langs hutten ****

Prijs: vanaf € 992

Incl. vervoer per trein, overnachtingen obv halfpension, vervoer ter plaatse, Spring-reisbegeleiding.

Maak een trektocht langs één van de mooiste en veelzijdigste routes in de Alpen: de Stubaier Höhenweg. We wandelen langs lieflijke almen met uitzicht op gletsjers, meertjes en watervallen. Soms wordt het lopen even klauteren om de ruige bergen van het Stubaital te trotseren. Elke avond wacht ons een andere berghut, waar we overnachten op grote hoogte (boven 2.000 m) met typisch Oostenrijkse keuken: knödels & kaiserschmarrn.

Heidschnuckenweg, Duitsland

13 t/m zo 17 sept JV2310

Trektocht langs accommodaties***

Prijs: vanaf € 476

Incl. vervoer per trein, overnachtingen obv halfpension, vervoer ter plaatse, Spring-reisbegeleiding.

Op ons wacht het unieke glooiende landschap van de Lüneburger Heide. We verkennen de uitgestrektheid van de heide, wandelen door ongerepte bossen en kijken hoe de Heidschnucken, de typische heideschapen, grazen. We eindigen

Lekker herfstwandelen in een van de mooiste gebieden van Duitsland: de Harz, langs de bekroonde Harzer­ Hexen ­ Stieg. Terwijl we comfortabel overnachten in accommodaties, gaan we op heksenjacht en leren we het mijnbouwverleden van deze regio kennen.

Kijk voor meer info en hoe je je kunt inschrijven op: springreizen.nl

Reizen
TOORTS 23

Vitaal Reizen 50+

Vitaal Reizen richt zich op 50-plussers, stellen en alleengaanden. Wil je op vakantie en met anderen activiteiten ondernemen zonder gebonden te zijn aan een voorgekookt programma? Dan zijn onze reizen iets voor jou! Elke dag is er een moment dat we bij elkaar komen om ervaringen of informatie uit te wisselen en plannen met elkaar te delen.

Zeeuws­Vlaanderen en wandelen daar langs de kust naar Cadzand-Bad (17 km.). Op donderdag wandelen we langs de kust van Walcheren naar West-Kapelle en Domburg (19 km.). Alle dagen ben je overigens ook vrij om te doen wat je wil. De watertoren biedt plaats aan 12 deelnemers. Alle deelnemers slapen op een tweepersoonskamer met eenpersoonsbedden.

Praag, steden- en cultuurreis

9 t/m 16 sept Logies en ontbijt, trein.

Op de volgende reizen in 2023 hebben wij (momenteel)

nog plek:

Stellingenpad, wandelroute Nederland

2023

9 t/m 16 juli

Logies, ontbijt + lunch obv zelfverzorging + vervoer op locatie, eigen vervoer naar en van locatie.

Het Stellingenpad is het nieuwste Nivonpad en leidt door een nog rustig en veelal onontdekt gebied: de Stellingwerven. Het pad strekt zich uit over zuid­oost Friesland, de westrand van Drenthe en de kop van Overijssel. In onze reis gaan we zes dagetappes van ongeveer 15 kilometer lopen van Natuurvriendenhuis Allardsoog op het drie provinciënpunt (Drenthe, Friesland en Groningen) naar Natuurvriendenhuis het Hunehuis. Vervoer naar het begin­ en eindpunt is inbegrepen!

Kamperen op Vlieland

3 t/m 10 juni

Logies, ontbijt + lunch obv zelfverzorging, eigen vervoer.

Heb je vroeger gekampeerd en daar nog steeds nostalgische gedachten bij? Nu krijg je de kans om op comfortabele wijze te kamperen op camping Stortemelk op het prachtige, rustige Vlieland. We beschikken over ruime zespersoons De Waard koepeltenten met in iedere tent drie aparte slaapcabines met echte bedden met goede matrassen. Er is een koelkastje, kookgerei en een ruime luifel met daaronder comfortabele stoelen.

Uitwaaien aan de Zeeuwse kust

28 aug t/m 2 sept

Logies met ontbijt, lunch en diner (verzorgd door reisbegeleiders en deelnemers), eigen vervoer.

28 augustus reizen we naar Vlissingen waar we vanaf 16.00 uur in de watertoren welkom zijn. Op dinsdag nemen we de veerboot naar Breskens op

De stadskern van Praag is prachtig, staat op de UNESCO Werelderfgoedlijst en heeft als bijnaam ‘de gouden stad’ gekregen. Kleurrijke, imposante gebouwen tekenen het straatbeeld van de stad aan de Moldau. Extra fijn: het oude centrum is vrij compact. Trek je sneakers aan en ga mee! Ons verblijf –een 3-sterren hotel – ligt in een rustige wijk naast het Malesice park, ruim 5 km. buiten het centrum op slechts 200 meter van het tramstation Zborov. Met de tram ben je in 20 minuten in het historische centrum.

Dutch Mountain Trail, wandelen in Zuid-Limburg

5 t/m 12 nov Volpension, eigen vervoer.

Honderden kilometers rijden om een mooie bergwandeling te maken? Welnee! Vlakbij huis ligt een prachtige tocht te wachten. Door het mooie heuvelland van Zuid-Limburg loopt de Dutch Mountain Trail, een uitdagende route die de zeven 'bergen' met elkaar verbindt, te beginnen in de buurt van Kerkrade met de beklimming van de Wilhelminaberg en eindigend op de Pietersberg bij Maastricht.

En in 2024?

Onze eerste winterreis naar Winterberg was vol en goed bevallen. Momenteel onderzoeken we de mogelijkheden om een sneeuwschoenvakantie te organiseren. Vlieland en kamperen lijkt een goede combinatie die we weer willen aanbieden. We kijken naar een vervolg op het Stellingenpad, maar we overdenken ook wandelen op het Kloosterpad in Brabant, in de Paltz of langs de Moezel. Cultuur dan? We kijken naar Zutphen, Bretagne, Kopenhagen en Krakau.

Tenslotte willen we fietsen langs het Pieterpad en het Trekvogelpad of langs de Moezel. Iets rustigers? Een weekend yoga zou kunnen en anders een week in het Hunehuis: wat wandelen, fietsen en tekenen.

Kortom: we doen ons best voor weer een leuk en gevarieerd programma.

Bekijk de website voor de meest actuele informatie: nivon.nl/vitaal-reizen

JUMP organiseert elk jaar de leukste zomerkampen voor iedereen tussen 6 en 17 jaar. Een week mee op kamp met JUMP betekent een week eindeloze lol, gave spellen, vrienden maken, mysteries oplossen en lekker opwarmen bij het kampvuur. De voorbereidingen zijn in volle gang en wij kijken uit naar een mooie zomer met vijf kampen die bijna allemaal al vol zitten! Wij hebben nog twee kampen met een aantal plekken vrij!

Op dit moment zijn dat:

Incognito

29 juli t/m 5 augustus 2023

15 – 17 jaar, Het Hallse Hull

Prijs: € 280 , niet-leden: € 310

Achterstebuiten

5 augustus t/m 12 augustus 2023

9 – 11 jaar, Het Hallse Hull

Prijs: € 280 , niet-leden: € 310

We zijn er weer klaar voor!

We hebben ontzettend veel zin om dit jaar weer in onze tenten te kunnen slapen op het terrein van het Hallse Hull. Hier vond deze maand ook ons trainingsweekend voor de begeleiders plaats. Na het kennismakingsweekend in maart is er voor elk kamp een sterk team van begeleiders samengesteld. Nu was het tijd om elkaar beter te leren kennen en samen trainingen te volgen. Vol frisse ideeën zijn alle teams goed op weg om vijf fantastische kampen neer te zetten.

Wij hebben er zin in!

Groetjes van de JUMP werkgroep: Aisa, Eline, Gijs, Marieke, Soraya, Suzan en Youri

Nieuwsgierig? Neem een kijkje op jumpzomerkampen.nl of volg ons op Facebook en Instagram: @jumpzomerkampen.

Aanmelden en meer info:

jumpzomerkampen.nl

Reizen
24 TOORTS

Zomertreffen

Samen kamperen en toch je eigen gang gaan!

Logeren en kamperen bij de Natuurvrienden

Kies waar je wilt overnachten en boek!

Reserveer online via nivon.nl

Wil je kamperen en samen met anderen activiteiten ondernemen zonder gebonden te zijn aan een voorgekookt programma? Dan is Zomertreffen iets voor jou. We kamperen met een groep op een camping. Elke avond treffen we elkaar om plannen en tips te bespreken over de mooiste routes of leukste activiteiten. Iedereen kan meedoen met het plan van anderen of zelf een plan inbrengen.

Zomertreffen betekent doen waar je zin in hebt. De ene dag ga je met anderen mee wandelen, de volgende dag kun je zelf een stadje bezoeken. Of je blijft een dag bij je tent. Aan initiatieven is nooit gebrek: (berg) wandelen, een huttentocht maken, zwemmen, raften, een burcht, stad of strand bezoeken, paardrijden. Dat maakt Zomertreffen geschikt voor alle deelnemers, voor gezinnen en voor solo-kampeerders. Iedereen kiest z’n eigen activiteit en aan het eind heeft niemand precies dezelfde vakantie gehad! Geen vast programma dus, maar veel keuze en afwisseling en voor elk wat wils.

Er is nog plek op de volgende Treffens:

Slovenië, Bohinj

16 juli tot 29 juli

Een prachtig ongerept berglandschap met heerlijke meren en goed bereikbaar

Frankrijk, Guillestre

16 juli tot 29 juli

De Queras, vorig jaar een groot succes!

Aanmelden en meer info: zomertreffen .nivon.nl

ABK-huis - Hall (H) abkhuis.nivon.nl, 088-0990970

Allardsoog - Een-West (H) allardsoog.nivon.nl, 088-0990971

Banjaert - Wijk a. Zee (H, K) banjaert.nivon.nl, 088-0990972 (na 19.00)  banjaert.nivon.nl/kampeerterrein, 088-0990973

De Bosbeek - Bennekom (H) bosbeek.nivon.nl, 088-0990974

Den Broam - Buurse (H, K) denbroam.nivon.nl, 088-0990975

Eikhold - Heerlen (H) eikhold.nivon.nl, 088-0990956

De Gele Anemoon - Wijlre (K) degeleanemoon.nivon.nl, seizoen: 088-0990957, overig 088-0990977

De Gronselenput - Wijlre (K) gronselenput.nl, 043-4591645

De Grutto - Delft (K) degrutto.nivon.nl, (18 - 19 u), seizoen: terrein 088-0990958, reserveren buiten seizoen: 088-0990978

Het Hallse Hull - Hall (K) hethallsehull.nivon.nl, 088-0990979

De Hondsrug - Noordlaren (H, K) dehondsrug.nivon.nl, 088-0990980

Het Hunehuis - Darp (H, K) hunehuis.nivon.nl, 088-0990981

De Kleine Rug - Dordrecht (H, K) dekleinerug.nivon.nl, 088-0990982

Koos Vorrinkhuis - Lage Vuursche (H) koosvorrinkhuis.nivon.nl, 088-0990983

Krikkenhaar - Bornerbroek (H, K) krikkenhaar.nivon.nl, 088-0990984

Lettelbert - Lettelbert (K) lettelbert.nivon.nl, 088-0990985

De Meenthe - Noordwolde (K) demeenthe.nivon.nl, 088-0990966

Morgenrood - Oisterwijk (H, K) morgenrood.nivon.nl, 088-0990987

Het Zeehuis - Bergen a. Zee (H) zeehuis.nivon.nl, 088-0990988 (telefonisch bereikbaar di 19-21 uur, vr 10-12 uur)

Bel de contactpersonen of reserveer via de website voor een verblijf in een Nivon Natuurvriendenhuis (H) of op een kampeerterrein (K). nivon.nl

1 8 11 3 16 10 5 7 2 19 20 4 4 4 9 13 18 12 15 17 14 6 S S 1-1 1-2 1-1 2 2 2 12 12 8 8 14 14 14 14 8 15 15 8 8 4 4 4 13 13 6 6 3 9-I 9-I 10 10 9-II 9-II 9-II 1-3 1-3 3 7-1 7-1 7-2 7-2 11 11 11 5-3 5-3 5-2 5-1 5-1 GR5 5-2 3 7-2 Den Broam Banjaert Het Zeehuis Lettelbert De Meenthe De Grutto Allardsoog De Bosbeek Eikhold Het Hunehuis Krikkenhaar Het Hallse Hull ABK-huis De Kleine Rug Morgenrood De Hondsrug Koos Vorrinkhuis De Gele Anemoon De Gronselenput Kaart: BosmaGrafiek.nl
Lange-Afstand-Wandelpaden 6 Nationale Streekpaden 6 Nivon Kampeerterrein
Stellingenpad TOORTS 25
Nivon Natuurvriendenhuis Hier start ook een wandeltweedaagse: nivon.nl/wandeltweedaagsen
nivon.nl /activiteiten
juni — oktober TOORTS 26
Activiteiten

juni

Klavertje 4

5 t/m 9 juni Het Hunehuis

Prijs: € 295, niet-leden: € 355 Fietsen in het Nationale Park Drenthe. Vier tochten door prachtige natuur, bos en hei. Gemiddeld 50 km per dag. Enige conditie is vereist. Incl: verblijf, thee, koffie, ontbijt, lunch, diner, activiteit onderweg, schoongemaakte kamer.

Deeln: 12. Boeken: hunehuis@ nivon.nl / 0880990981. Meer info: Martha Baede / m.baede. hunehuis@outlook.com.

Verzorgd (niets)doen

5 t/m 9 juni Het Hunehuis

Prijs: € 244, niet-leden: € 304 Van ma’middag tot vr’ochtend verwend worden? Dat kan in het Hunehuis. Zelf bepalen of je iets leuks doet of niets doet. Verzorgd worden door de kookploeg. Incl: verblijf, koffie, thee, ontbijt, lunch, diner, schoonmaak kamer.

Deeln: 12. Boeken: hunehuis@ nivon.nl / 0880990981. Meer info: Jenny Stuivenberg / act. hunehuis@ nivon.nl / 0620450588.

Midweek wandelen en fietsen

5 t/m 9 juni Krikkenhaar

Prijs: € 180, niet-leden: € 240

We wisselen wandelen (max. 18 km) en fietsen (max. 40 km ) af. Met een groep van max. 16 mensen maken we het gezellig, onderweg en in het natuurvriendenhuis. Voll. verzorgd. Boeken: ams.krikkenhaar@ nivon.nl / 0618791152. Meer info: Maria van Klingeren / act. krikkenhaar@nivon.nl.

Schildervakantie

5 t/m 9 juni Morgenrood

Prijs: € 287,50, niet-leden: € 347,50

Een midweek voor jezelf: alleen maar schilderen. Je leert technieken, tips en trucs zodat het echt lukt. We schilderen in Morgenrood en gaan het mooie landschap in met ons schetsboek. Voll. verzorgd, incl. enkele materialen. Boeken: morgenrood@nivon.nl / 0880990987. Meer info: Irene Granneman / act.morgenrood@ nivon.nl / 0880990987.

Fietsmidweek Twente

5 t/m 9 juni Den Broam

Prijs: € 255, niet-leden: € 315

0880990975 Meer info: Onne Haitsma / denbroam@nivon.nl / 0880990975.

Mandala tekenen

9 t/m 11 juni Morgenrood

Prijs: € 162,50, niet-leden: € 222,50 We laten ons inspireren door de natuur en maken mandala’s die passen bij het seizoen, voorjaar en zomer! Deze workshop is voor iedereen. Voll. verzorgd. Info: Yvonne van Meteren 0499477644. Boeken: morgenrood@nivon.nl / 0880990987.

Schilderen met Antje

19 t/m 23 juni en 26 t/m 30 juni

Het Hunehuis

Prijs: € 312, niet-leden: € 372 Schilderles binnen en buiten voor beginners en gevorderden. Acryl en div. technieken. Motto: via gedegen opbouw tot mooie resultaten komen. Werkstukken worden in de groep en p.p. besproken. Incl. verblijf, thee, koffie, lunch, diner, schoonmaak kamer. Mat. € 30, Deeln: 18. Boeken: hunehuis@nivon.nl / 0880990981. Meer info: Jenny Stuivenberg / act.hunehuis@nivon. nl / 0620450588.

NivonJong Wildplukken 1 juli Spankeren

ding, verbinding met de ander, triggers opvangen, dankbaarheid. Obv zelfverz. Boeken: koosvorrinkhuis@ nivon.nl / 0880990983. Meer info: Hester Macrander / 0653375423.

Speksteendagen

5 t/m 7 juli De Hondsrug

Met lunchpakket op de fiets door Twente en Duitse grensstreek door prachtige natuurgebieden. Geh. verzorgd. Gem. snelheid 15 km/uur. Dagtochten max. 50 km. Fietshelm sterk geadviseerd. Boeken: denbroam@nivon.nl /

Mind Walk

1-2 juli Morgenrood

Prijs: € 67,50, niet-leden: € 101,25 Zin om je te ontspannen en op te laden? Kom mee wandelen. Maak je hoofd leeg en kom tot rust in de prachtige Brabantse natuur. Obv zelfverzorging. Boeken: morgenrood@nivon.nl / 0880990987. Meer info: Irene Granneman / act.morgenrood@ nivon.nl / 0880990987.

P rijs: € 57,70, niet-leden: € 70 Ben je geïnteresseerd in alles wat de natuur te bieden heeft? Wil je meer leren over de eetbare (en niet zo eetbare) planten? Meld je aan voor de Wildplukwandeling! Boeken en meer info: nivonjong.nl

Speksteen aan de kust

2 t/m 7 juli Banjaert

Prijs: € 250, niet-leden: € 310

O.l.v. Irma Jongenburger wordt er gedurende zes dagen gewerkt aan de ruwe steen, een kunstwerk ontstaat. Er wordt gewerkt in de grote tent. Ontbijt/ lunch zelfverzorging. incl. de warme maaltijden. Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl / 0880990972. Meer info: Kees Fit / cfmfit48@gmail.com / 0251238289

Fietsvierdaagse

3 t/m 6 juli Banjaert

Prijs: € 120, niet-leden: € 180

O.l.v. Magda Vodde worden pittige routes gefietst, van 40 tot 55 km. In overleg met de deelnemers worden de routes gekozen. Er wordt gereden met e-bikes en gewone fietsen. Ontbijt/ lunch zelfverzorging, incl. de diners op ma, di, woe. Boeken: ams.banjaert.h@ nivon.nl / 0880990972. Meer info: Magda Vodde / magdavodde@ casema.nl / 0626987078.

Verbindende communicatie

3 t/m 7 juli Koos Vorrinkhuis

Prijs: € 354, niet-leden: € 413 Een zomerweek waarin je onderdompelt in Verbindende communicatie olv gecertificeerde trainers. Voor beginners en gevorderden! Een inspirerend programma, thema’s zijn ontmoeten, zelfverbin-

Prijs: € 107, niet-leden: € 160 Workshop speksteensnijden. Incl. begeleiding, steen en gebruik gereedschap, 2 warme maaltijden en koffie en thee. Ontbijt en lunch obv zelfverzorging, excl. overnachtingen. Boeken: hondsrug@nivon. nl / 0880990980. Meer info: Geke Slagman / gekeslagman@me.com.

NivonJong

Kanoweekend Biesbosch

7 t/m 9 juli De Kleine Rug

Prijs: € 99, niet-leden: € 129 Wil jij een weekend de natuur in? Actief het avontuur opzoeken?

Dan is het Kanoweekend in de Biesbosch bij De Kleine Rug iets voor jou! Boeken en meer info: nivonjong.nl / info@nivonjong.nl.

Seniorenweek 60+

8 t/m 15 juli Koos Vorrinkhuis

Prijs: € 415, niet-leden: € 475 Voll. verzorgde vakantieweek voor zelfredzame 60+ ers. Div. middag- en avondprogramma's rond het huis, incl. twee bustochten. Meer info op de website van het Koos Vorrinkhuis (activiteitenoverzicht). Boeken: bakkat@live.nl. Meer info: Annie de Vries / adrevrieskaptein@live.nl / 0321311925 / koosvorrinkhuis. nivon.nl.

Reizen met taal

10 t/m 14 juli De Bosbeek

Prijs: € 200, niet-leden: € 260 We reizen wat af in ons leven. Deze midweek maken we daar verhalen over en via gevarieerde en verrassende oefeningen vertellen we over onze belevenissen. Iedereen is welkom, ook als je weinig zelf schrijft. Boeken: bosbeek@nivon.nl / 0880990974.

Meer info: Paul Bassant / ac. bosbeek@nivon.nl / 0648160807.

Kinderactiviteiten zomervakantie

23 juli t/m 18 aug Morgenrood

Prijs: Gratis

Van zondag t/m vrijdag 's ochtends afwisselende activiteiten voor de jongere en oudere kinderen. Natuurbeleving! Knutselen! Een buitenspel! Indien het weer het toelaat ’s avonds een kamp -

juli
TOORTS 27
Activiteiten

vuur. Van 4 - 12 jaar! Boeken: morgenrood@nivon.nl / 0880990987. Meer info: Irene Granneman / act.morgenrood@ nivon.nl / 0880990987.

(Groot)ouder en kind midweek

24 t/m 28 jul De Bosbeek

Een week met je (klein)kind in de Bosbeek in het bos met andere (groot)ouders en kinderen. Ervaren vrijwilligers organiseren elke dag leuke en verrassende groepsactiviteiten. Kosten 40 euro per kind (5 t/m 11 jaar) & overnachtingskosten. Boeken en meer info: bosbeek@nivon.nl / 0880990974. aug

Seniorenweek 60+

5 t/m 12 aug Koos Vorrinkhuis

Prijs: € 415, niet-leden: € 475 Voll. verzorgde vakantieweek

voor zelfredzame 60+ ers. Div. middag- en avondprogramma's rond het huis, incl. twee bustochten. Meer info op de website van het Koos Vorrinkhuis (activiteitenoverzicht). Boeken: bakkat@live.nl. Meer info: Annie de Vries / adrevrieskaptein@live.nl / 0321311925 / koosvorrinkhuis. nivon.nl.

Georganiseerde kinderactiviteiten

13 t/m 26 aug Koos Vorrinkhuis

Prijs: € 2 per kind

In de ochtend en avond activiteiten

o.l.v. Marion Sandee. Voor 4 tot 15 jaar die in KVH verblijven. Activiteiten worden aangepast aan de kinderen die er zijn. Een ouder/ verzorger blijft in de buurt. Boeken: act.koosvorrinkhuis@nivon. nl. Meer info: act.koosvorrinkhuis@ nivon.nl / 0880990983.

Retraite voor natuurverbinding

18 t/m 20 aug De Bosbeek

Prijs: n.t.b.

Hervind je connectie met de natuurlijke wereld. Laad heerlijk op, verwonder, ontvang inzichten en ontspan. Workshops Forest Bathing, natuurdans, natuurcoaching, vuurverhalen, theeceremonie en kruiden. Samen koken en genieten van een vegetarische wilde keuken met zomerse kruiden. Info en boeken: bosbadderen.nl/retraite-voornatuurverbinding / gudrun@ 100procentfeldkamp.nl / es@esthergernette.nl.

Scheppingsschilderspel

20 t/m 25 aug Eikhold

Prijs: € 210, niet-leden: € 265 Voel je de behoefte stil te staan bij jouw leven en je verlangens?

Dan kan dit spel, dat zich o.l.v. Paula Swalen over 5 dagen uitstrekt, iets voor jou betekenen. Via praten, mediteren, schilderen. Middagen voor eigen besteding. (Obv zelfverzorging). Boeken: Eikhold@nivon.nl / 0880999976. Meer info: Paula Swalen / 0610328695.

Shakespeare in Drenthe

22 t/m 24 aug Het Hunehuis

Prijs: € 195, niet-leden: € 255 Het stuk Antonio & Cleopatra wordt opgevoerd in het Shakespearetheater in Diever. Een kijkje achter de coulissen en 's avonds per bus naar de voorstelling. Incl. verblijf, thee, koffie, lunch, diner, busreis en kaartjes. Deeln: 22. Boeken: hunehuis@ nivon.nl / 0880990981. Meer info: Gitty Mulder / gittymulder@ gmail.com.

Mind Walk

26-27 aug Morgenrood

Prijs: € 67,50, niet-leden: € 101,25 Zin om je te ontspannen en op te laden? Kom mee wandelen. Maak je hoofd leeg en kom tot rust in de prachtige Brabantse natuur. Obv zelfverzorging. Boeken: morgenrood@nivon.nl / 0880990987. Meer info: Irene Granneman / act.morgenrood@ nivon.nl / 0880990987. sep

Mandala tekenen

1 t/m 3 sep Morgenrood

Prijs: € 170, niet-leden: € 230 Workshop medicijnwielen: Het medicijnwiel gaat uit van de vier windrichtingen met ieder zijn eigen kwaliteiten. We maken tekeningen over deze windrichtingen en brengen dit samen in één medicijnwiel. Deze workshop is voor iedereen! Voll. verzorgd. Boeken: morgenrood@nivon.nl / 0880990987. Meer info: Yvonne van Meteren / yvonnevanmeteren@ mandalas.nl / 0499477644.

Speksteen bewerken

4 t/m 8 sep Morgenrood

Prijs: € 250, niet-leden: € 310 Ga onder deskundige leiding van kunstenares aan de slag en ontdek hoe een brok steen tot leven komt in een mooi kunstwerk. Voor zowel beginners als gevorderden. Voll. verzorgd maar neem zelf een steen en gereedschap mee. Boeken: morgenrood@nivon.nl / 0880990987. Meer info: Irene Granneman / act.morgenrood@ nivon.nl / 0880990987.

Wilgentenen vlechten

11 t/m 15 sep Het Hunehuis

Prijs: € 155, niet-leden: € 215 Deze cursus leert je diverse vlechttechnieken, die afwisselend gebruikt worden. Voorop staat het plezier dat je beleeft aan materiaal en vorm. Incl. verblijf, materiaal, thee, koffie. Verder zelfverzorging. Toeslag voor speciaal materiaal. Deeln: 11. Boeken: hunehuis@ nivon.nl / 0880990981. Meer info: Siem en Carla Beers / sp.beers@ quicknet.nl.

Herfstwandelen

11 t/m 14 sep Het Hunehuis

Prijs: € 182, niet-leden: € 242 Wandelen over de hei, langs essen en door de bossen. Afstanden: 2x 6-10 km en 2x 15-20 km. Kom onbezorgd genieten van al het moois. Deze vierdaagse incl.

Wandelen

Wandelgroep Nivon Fryslân

Iedere derde zondag van de maand lopen we een afstand van max. 15 km. Gemiddeld wandeltempo is 5 km per uur, met meerdere keren een pauze onderweg. Soms kan de wandeling worden ingekort.

We vertrekken om 10.00 uur en zijn weer terug rond 15.30 uur. We nemen ons eigen eten en drinken mee en indien we langs een uitspanning komen, nemen we hier ook nog even pauze.

Meerijden met andere wandelaars (0,10 ct/ km) kan in overleg met de coördinator geregeld worden.

De wandelingen worden georganiseerd door afdeling Fryslan, maar zijn voor iedereen toegankelijk.

Voor info en aanmelden: Colette de Haas-van Harten / 0561481407 of 0637302196 / colettedehaas@hotmail.com

Voor deze zomer staat gepland:

• 18 juni Deinum

16 juli Sint Annaparochie

• 20 augustus Twijzel De Njoggen Âlde Mantsjes 17 september Ameland

28 TOORTS
Activiteiten

verblijf, koffie/thee, ontbijt, lunch, diner en schoonmaak kamer. Deeln: 12. Boeken: hunehuis@nivon. nl / 0880990981. Meer info: Jenny Stuivenberg / act.hunehuis@nivon. nl / 0620450588.

Wandelmidweek Twente

11 t/m 15 sep Den Broam

Prijs: € 255, niet-leden: € 315

In deze verzorgde midweek ga je met onze gidsen op stap. Zij laten je de mooie natuurgebieden rond Den Broam beleven via de mooiste weggetjes en paadjes. Dagtochten van 15-20 km. Boeken: denbroam@ nivon.nl / 0880990975. Meer info: Onne Haitsma / denbroam@nivon. nl / 0880990975.

Sieraden maken

12-13 sep Banjaert

Prijs: € 75, niet-leden: € 112,50

O.l.v. Manja Markies maak je bijzondere sieraden. Persoonlijk, kleurrijk, apart van vorm. Werk met o.a. rubber, organza, wol, papier, nylon, latex. Materiaal €12,50.

Ontbijt/lunch zelfverz., incl. diner. Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl / 0880990972. Meer info: Manja Markies / manja_markies@hotmail. com / 0622824934.

Koers Noord op de fiets!

18 t/m 24 sep Het Hunehuis

Prijs: € 384, niet-leden: € 444

Fietstochten maken en genieten van landschap en cultuur. Ma-do Hunehuis. Do - zo de Hondsrug.

50 km per dag. Incl. verblijf, ontbijt, lunch, diner, koffie, thee, uitstapjes, schoonmaak kamer. Deeln: 14. Boeken: hunehuis@nivon.nl / 0880990981. Meer info: Pietie Huitema / pietiehuitema@home.nl.

Banjeren vanuit Banjaert

18 t/m 21 sep Banjaert

tempo breng je de dag door, in het huis of buiten. Aan het einde van de dag wordt er een heerlijke maaltijd voor je bereid. Dus incl. 3x diner. Boeken: ams.banjaert.h@ nivon.nl / 0880990972. Meer info: Kees Fit / cfmfit48@gmail.com / 0251238289.

Shinrin Yoku (bosbaden) retraite

18 t/m 20 sep Morgenrood

Prijs: € 85, niet-leden: € 127,50 Shinrin-yoku is een speciale manier om te vertragen en te verstillen zodat je de helende kracht van de natuur kan ervaren. De essentie is een ervaring waarbij je uit je uit je hoofd komt in je gevoel. Boeken: morgenrood@nivon.nl / 0880990987. Meer info: Irene Granneman / act.morgenrood@ nivon.nl / 0880990987.

Natuurlijk schrijven

25 t/m 27 sep De Hondsrug

Prijs: 117, niet-leden: 170 Schrijven is verstillen. Op pad met  inspirerende schrijfopdrachten. Voel je je aangesproken door de combinatie natuur, schrijven en aandachtig leven? Wil je je schrijfstijl ontwikkelen en nieuwe vaardigheden leren? Schrijf je dan in voor deze dagen. Meer info: willymeijer@hotmail. com. Boeken: hondsrug@nivon.nl / 0880990980.

Verzorgd vrij zijn

25 t/m 29 sep Banjaert

Prijs: € 175, niet-leden € 235 Deze dagen ben je te gast bij Herman en Sophie. Zij verzorgen het ontbijt en warme maaltijden, en geven je de spullen voor het lunchpakket. Complete verzorging dus. Wat je doet deze dagen, alleen of samen met anderen, bepaal je zelf. Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl / 0880990972.

Quilt Bee Twente

24 t/m 29 sep Den Broam

Themaweekend

Prijs: € 125,00, niet-leden: € 185

Vier dagen wandelen onder begeleiding door de prachtige duinen en langs het strand. Flinke afstanden van zo'n 17 km op ma-di-wo. Op donderdag een kortere. Ontbijt en lunch zelfverz., incl. 3 warme maaltijden. Boeken: ams.banjaert.h@nivon. nl / 0880990972. Meer info: Kees Fit / cfmfit48@gmail.com / 0251238289.

18 t/m 21 sep Banjaert

Prijs: € 105, niet-leden: € 157,50 4 dagen voor jezelf, lekker uitslapen, goed uitrusten. In je eigen

Prijs: € 155, niet-leden: € 205 Kom gezellig quilten. Beginnende en gevorderde quilters zijn welkom. Inspireer elkaar en ga lekker aan de slag! Eigen materiaal (en naaimachine) meenemen. Incl. verblijf, koffie/ thee. Verder zelfverzorging. Boeken: denbroam@nivon.nl / 0880990975. Meer info: Onne Haitsma / denbroam@nivon.nl / 0880990975.

Gezellige Doe-week

24 t/m 30 sep Krikkenhaar

Prijs: € 280, niet-leden: € 340

Een week vol activiteiten: workshop koken, museumbezoek, knutselen, wandelen en fietsen. Voll. verzorgd, incl. lakenpakket. Meer info: Eric Niekolaas / pm.krikkenhaar@nivon. nl / 0642335218. Boeken: ams. krikkenhaar@nivon.nl / 0880990984.

“Samen telen, samen delen”

6 t/m 8 okt De Hondsrug

Prijs: € 55, niet-leden: € 72,50

Iedereen wil graag gezond, lekker en betaalbaar eten en dat niet ten koste laten gaan van de natuur. We bekijken initiatieven als “Hofweb”, Voedselbossen, “Land van Ons” etc. en proberen zo meer zicht te krijgen op de overeenkomsten en verschillen. De initiatieven worden bezocht per fiets en toegelicht dmv lezingen. Boeken en meer info: nivon.klimaat@gmail.com.

Themaweekend

6 t/m 8 okt De Hondsrug

Prijs: € 55, niet-leden: € 77,50 Tijdens dit weekend staan diversie initiatieven op het vlak van duurzame voedselproductie en -distributie centraal. Deze worden bezocht per fiets en toegelicht

dmv lezingen. Boeken: nivon. klimaat@gmail.com. Meer info: Nienke Wensveen / nivon.klimaat@ gmail.com.

Seniorenweek 60+

8 t/m 13 okt Morgenrood

Prijs: € 350, niet-leden: € 410 Voll. verzorgde vakantieweek voor zelfredzame 60+ ers in Morgenrood. Div. middag- en avond programma's in en rond het huis en mogelijkheden om te fietsen en wandelen onder begeleiding. Incl. een excursie. Boeken: morgenrood@nivon.nl / 0880990987. Meer info: act.morgenrood@nivon.nl / 0880990987/ morgenrood.nivon.nl.

Kunst en natuur

8 t/m 13 okt De Bosbeek

Prijs: € 180, niet-leden: € 240 Olv twee gidsen bezoek je, bij voorkeur per fiets, musea. Alleen of met elkaar wandelingen maken in de natuur rond de Bosbeek. De eerste avond is er een warme maaltijd, daarna kook je als groep. Boeken: bosbeek@nivon.nl / 0880990974. Meer info: Ans Vollenbroek / pr.bosbeek@ nivon.nl.

"Heerlijk, ik hoef niet te koken"
Activiteiten okt TOORTS 29

Halloween in Hall en Eerbeek

Griezelig gezellig!

In beide weekenden van 21 oktober en 28 oktober 2023 worden in Eerbeek en omgeving speciale Halloween-activiteiten georganiseerd.

De stoomtrein Loenen –Dieren wordt voor dit evenement omgetoverd tot een Ghosttrain. De stoomtrein vervult een belangrijke rol. Op en rond de diverse stations staat de Halloween beleving centraal. Voor iedereen is er iets te beleven.

Cultuur en natuur in Twente

9 t/m 13 okt Den Broam

Prijs: € 270, niet-leden: € 330

Deze verz. midweek biedt excursies, lezingen en wandelingen; aandacht voor Twents textielverleden, moderne architectuur in herbouwd Roombeek (vuurwerkramp), kunst in Rijksmuseum Twente en een bezoek aan de mooiste synagoge van Nederland. Boeken: denbroam@nivon. nl / 0880990975. Meer info: Onne Haitsma / denbroam@nivon.nl / 0880990975.

Fotosafari

16 t/m 19 okt Koos Vorrinkhuis

Er zijn wandelingen met spannende verhalen, en er zijn diverse evenementen in de omliggende dorpen.

Als je geluk hebt, maak je ook de HalloweenParade mee!

Meer info: actiefeerbeek.nl/ halloween. Overnachtingen in het ABK-huis en op kampeerterrein Hallse Hull regel je via resp.: ams.abk@nivon.nl / ams.hhh@nivon.nl.

Heerlijk samen zingen

20 t/m 22 okt De Bosbeek

Prijs: € 115, niet-leden: € 175 Een van de fijnste dingen om te doen, samen zingen! We zingen wereldmuziek, vredesliederen en vrolijke canons, 2, 3 en 4 stemmig. Boeken: bosbeek@nivon.nl / 0880990974. Meer info: Mieke Hydra (zangdocente) / miekehydra@gmail.com.

Beeldhouwen in speksteen

22 t/m 27 okt De Bosbeek

Prijs: € 175, niet-leden: € 235 Speksteen is een zachte steen die bewerkt kan worden mbv. een houtrasp, mesje e.d. Ervaring is niet nodig en materiaal (zoals stenen) kan ter plekke worden aangeschaft, ook gereedschappen zijn aanwezig. Zelfverzorging. Boeken: bosbeek@nivon.nl / 0880990974. Meer info: bosbeek@nivon.nl / 0880990974.

Natuurbeleving voor kinderen

Oosterse oriëntatiedagen

24 t/m 26 okt Allardsoog

Prijs: € 281, niet-leden: € 341 Thaye Geshe, Mieke Bouwens, Haruka Matsuo nemen je mee in Vedisch koken, kunstvormen als traditionele Japans penseels childeren Sumi-e en Theeceremonie, veganistische lunch, meditatie Chi Neng Qigong. Boeken: allardsoog@nivon.nl / 0880990971. Meer info: Mieke Bouwens / sumi-e@ miekebouwens.nl / 0621243077.

Freestyle borduren

27 t/m 29 okt De Bosbeek

Prijs: € 110, niet-leden: € 165 Iedereen kan freestyle borduren, je hebt er geen borduurervaring voor nodig. Met een paar soorten steken maak je al een prachtig werkstuk. Boeken: bosbeek@ nivon.nl / 0880990974. Meer info: Aanmeldsecretaris / bosbeek@ nivon.nl / 0880990974.

Portretschilderweek

30 okt t/m 3 nov Morgenrood

Colofon

Toorts, verenigingsblad van Nivon Natuurvrienden

94e jaargang, nr. 3, zomer 2023 Verschijnt 4 x per jaar

Redactie: Hester Schaaf (eindredactie), Herbert Boerendonk

Aan dit nummer werkten mee: Johan van den Berg, Rosa Bertram, Leni de Jager, Kees Hogervorst, Sjoerd Kemeling, Jet Kooderings, Mieke Minkes, Connie Rodenburg, Henk Schaaf, Han Verschuur, Anco Balfoort, Angela Huizinga, werkgroepen JUMP, Spring, Zomertreffen, Treq, Vitaal Reizen, Salto, NivonJong

Coverfoto: Johanna Kommerie, Zuidoostfriesland.nl

Backcover: Iris Vermaas

Kopij & reacties:

Redactie: toorts@nivon.nl

Nivon, Plantage Middenlaan 2F 1018 DD Amsterdam 088-0990900

Deadline kopij herfstnummer:

5 juli 2023 (redactioneel)

12 juli 2023 (reizen en activiteiten)

Verschijning volgende editie: begin sept. 2023

Prijs: € 287,50, niet-leden: € 347,50 Wil je een portret schilderen van je partner, kinderen, kleinkinderen of je huisdier? Hoe zet je een portret op, hoe meng je een huid kleur enz. Voll. verzorgd. Boeken: morgenrood@nivon.nl / 0880990987. Meer info: Irene Granneman / act.morgenrood@ nivon.nl / 0880990987

Art-directie & ontwerp: Dutch Portfolio, dutchportfolio.com

Productie: Senefelder Misset, senefelder.nl

Contact:

Nivon: info@nivon.nl

Agenda & berichten: nivon.nl/activiteiten

Regeladvertenties: nivon.nl/legeenlink

Overige advertenties: communicatie@nivon.nl

Kleine lettertjes:

Artikelen en berichten zijn welkom. De redactie behoudt het recht bijdragen in te korten of te weigeren. Door en voor Nivongroepen mag alles uit Toorts worden overgenomen, behoudens foto's waarop copyright berust. Voorwaarde voor elk gebruik is bron- en naamsvermelding van schrijver e/o fotograaf. Auteurs dragen bij publicatie de auteursrechten over aan Nivon. Nivon is niet aansprakelijk voor wijzigingen en drukfouten.

Prijs: € 208, niet-leden: € 268

Gezamenlijk op pad in de wijde omgeving rond het KVH om natuurfoto's te maken. Het beeld en het artistieke concept zijn het doel boven de fototechniek. Dagelijks worden de foto's besproken. Boeken: koosvorrinkhuis@nivon.nl / 0880990983. Meer info: Peter van der Wijst / peter@pgserve.nl.

23 t/m 27 okt Banjaert

Activiteiten voor kinderen vanaf 4 jaar. Inschrijven ter plekke. De kosten bedragen €2,50 per kind per activiteit, €1,00 voor een avondactiviteit. Begeleiding: Marion Sandee en Akkelien Wiersma. Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl.

Meer info: Kees Fit / cfmfit48@ gmail.com / 0251238289.

Meer informatie?

Toorts digitaal ontvangen? Mail naar: leden@nivon.nl

Activiteiten
nivon.nl/activiteiten 30 TOORTS
Ga naar

Leg een link

Regeladvertenties voor natuurvrienden. Minimaal drie regels. Kosten €5 per regel (€10 niet-leden). Geef deze op via nivon.nl/legeenlink

Fotosafari vanuit het Koos Vorrinkhuis. Van 16–19 oktober 2023 onder deskundige leiding op pad om mooie natuurfoto’s te leren maken. €208 (nivonlid) Vegetarische verzorging. Info: act.koosvorrinkhuis@nivon.nl 0880990983. •

Te huur: Authentieke Spaanse vakantiewoning aan de voet van natuurpark de Montgo, Denia, 2,5 km van zee, wifi, drie 2-pers.slpk, kindvriendelijk, prachtige tuin, binnen 2 km alle voorzieningen, huur: 330 tot 430 p/wk. Info: www.bakkershuisdenia.nl, 0647812170. •

Friesland, nabij Langweer, bos en waterrijk gebied. 4 pers gezellig huisje te huur. € 55 P/N info: 0653613925. •

Nivonlid worden?

Meld je aan via nivon.nl/leden•

Voordelen Nivonleden

deelname aan alle verenigingsactiviteiten korting op overnachtingen in de natuurvriendenhuizen en op de kampeerterreinen, ook internationaal korting op Nivonreizen en -kampen korting op aanschaf Nivon wandelgidsen en publicaties korting op Globetrotter Buitensportvoeding korting in de Carl Denig buitensportwinkel en webshop elk kwartaal de Toorts, het magazine vol activiteiten en verhalen van Nivon.

Meer info: nivon.nl/leden•

Twee vrije vrouwen rond de 65 jaar nodigen deze zomer acht ongebonden vrouwen uit aan tafel in een Nivonhuis. Ben je ook van de vrouwenliefde, ondernemend, met humor en diepgang, schrijf naar: vrouwenaantafel@gmail.com.•

ZEILEN IN FRIESLAND. Ook dit jaar organiseert Zeilvrienden50plus weer twee zeilkampen; een zwerftocht van 19 t/m 23 juni en een zeilkamp in Akkrum van 28 aug. t/m 1 sept. Meer informatie op www.zeilvrienden50plus.nl. •

Logeer je in het Nivonhuis de Hondsrug? Kom voor een ontspannen massage bij Gertruud. Een prachtig wandelingetje van 15 minuten. Gertruudsmassagesalon.nl (Nivonlid). •

Contact

Mail naar leden@nivon.nl of bel ons op 088 - 0990 914 •

Ledentarieven

0 t/m 5 jaar gratis

6 t/m 15 jaar € 10

16 t/m 25 jaar € 20 26 jaar en ouder eerste lid € 40 26 jaar en ouder tweede lid € 30

Een huishouden met meerdere leden betaalt maximaal € 90 per jaar.

Volwassenen met een inkomen op bijstands- niveau kunnen in aanmerking komen voor een speciaal tarief. Neem voor meer informatie contact op via leden@nivon.nl.

Natuur en Stilte, natuur beleven vanuit een klooster. Dit jaar vanuit 4 verschillende kloosters. Steeds een lang weekend. Voor programma en meer info, kijk op: www.natuurtrainingen.nl of bel 0620912983. •

Buitenmens gezocht met rechterhanden. We wonen buiten en verbouwen al 5 jaar de schuur tot een logeerappartement. Klusser/ -ster gezocht die wil helpen. De geïnvesteerde tijd krijg je terug in verblijf als het klaar is. Alle materiaal betaal ik. Floor Hijmans, Heeze NB hijmansfloor@gmail.com. •

Zie Algemene voorwaarden van het lidmaatschap: nivon.nl/leden•

Steun Nivon

Vind jij het belangrijk dat Nivon zichtbaar is in de samenleving? Dat de ideeën, activiteiten en accommodaties bestaansrecht houden en de samenleving van dienst kunnen zijn? Dat de boodschap ‘eerlijk, sociaal, groen en verdraagzaam’ wordt uitgedragen? Steun Nivon op de manier die bij jou past.

Je kunt Nivon steunen: door jouw inbreng als vrijwilliger als lid van de vereniging met een financiële bijdrage door middel van een schenking, periodieke gift of door Nivon op te nemen als legataris

Meer info: nivon.nl/steun-nivon of finance@nivon.nl•

Vrijwilligers

Dankzij de inzet van actieve vrijwilligers faciliteert Nivon mooie activiteiten. Ook jouw waardevolle inzet stellen wij als vereniging op prijs. Neem zelf contact op met een afdeling, Natuurvriendenhuis kampeerterrein of wandelgroep bij jou in de buurt als je zin hebt om mee te doen.

Of kijk eens op: nivon.nl/vacatures

En wil je zelf wat organiseren? Leuk, meld het maar!

Meer weten? nivon.nl/vrijwilligers•

TOORTS 31

Nivon trektochten

Hike & night midden in de Nederlandse natuur met de Nivon trektochtkaarten. Ga lekker offline met deze tweedaagse wandelingen dwars door de mooiste natuurgebieden, met een overnachting halverwege in een Natuurvriendenhuis. Er zijn dagetappes met keuze tussen lange en korte routes van 6 tot 25 kilometer. Je reist van en naar OV-punten: OV-punt – wandelen –overnachten – wandelen – OV-punt.

Boek je overnachting vooraf voor de meest ontspannen offline ervaring en geniet van dit groene avontuur!

nivon.nl/trektochten

Avontuur Back to basic Groen op Offlinereis

PostNL Port betaald Retouradres: Plantage Middenlaan 2F, 1018 DD Amsterdam
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.