Het Boerenleven Hoe werd een boerderij gebouwd? Vroeger bouwden de mensen heel anders dan tegenwoordig. Elke streek had zijn eigen manier van bouwen. De rijkdom van de boer was ook belangrijk. Hoe rijker, hoe groter en mooier de boerderij. Om een boerderij te bouwen gebruikte men meestal bouwmaterialen die in de omgeving te vinden waren, zoals hout, leem, riet, stro en heide. Alles werd met de hand gemaakt, hoe goedkoper hoe beter. Alleen heel rijke boeren konden dure materialen, zoals echte bakstenen en dakpannen, betalen. Gebint Het skelet of gebint werd vaak door de timmerman op zijn bouwplaats gemaakt. Daarna werd het vervoerd naar de plaats waar de boerderij moest worden gebouwd. Met behulp van telmerken (merktekens in het hout in de vorm van sneetjes in het hout, putjes of gebeitelde Romeinse cijfers) werd het gebint op zijn plaats gezet. Wanneer het in elkaar zat, moest het nog rechtop worden gezet. Dit opzetten was een zwaar karwei, waarbij vakkennis, kracht en samenwerking nodig waren. Het (hele) dorp kwam vaak helpen. Het richten van een gebint was een heel spektakel. Na afloop vierden de mannen het met een stevige borrel. De vloeren In de stal van een oude boerderij zijn de vloeren van leem en aarde. Dat is moeilijk schoon te houden. Daarom waren de vloeren in het woonhuis van steen. Men gebruikte hiervoor stenen (keitjes) uit de omgeving. Om het extra mooi te maken, legde men steentjes in een patroon, of bijvoorbeeld in de vorm van een jaartal of naam. De wanden Als er niet met baksteen werd gebouwd, bestonden de wanden uit een houten raamwerk. Dit werd een vakwerkwand genoemd. De openingen in de wanden werden later opgevuld met vlechtwerk van (wilgen)tenen en later besmeerd met een dikke laag leem (zand met klei). Wanneer leem in de buurt niet te vinden was, vulde men de openingen in de wanden ook wel met houden planken. Als leem opdroogt is het brokkelig. Om het sterker te maken deed men er stro en koeiepies door. De leem werd stevig tegen het vlechtwerk aangedrukt, zodat het goed tussen de takken bleef zitten. Tenslotte werd de bovenlaag mooi glad gemaakt. Het dak Riet, stro, leem of takken zijn niet sterk genoeg om een dak te kunnen dragen. Dikke houten balken wel. Daarom werd het skelet van een boerderij gebouwd van hout. Dit skelet heet een gebint.Het gebint draagt de dakconstructie. Het dak werd bedekt met riet, stro of dakpannen. Dakpannen zijn niet plat, maar gegolfd. Ze liggen op het dak altijd een beetje over elkaar heen, zodat de regen er niet tussendoor kan. Om het minder te laten tochten, stopte men de kieren dicht met stro. De bosjes stro onder dakpannen heten strodokken.
Hoe zag een boerderij eruit? Boeren hadden lang niet allemaal hetzelfde huis. Het hing ervan af hoeveel geld ze hadden en in welk gedeelte van Nederland ze woonden. Wie op zandgrond woonde (bijvoorbeeld in het zuiden van het land), woonde op onvruchtbare grond. Daar groeide maar weinig op. Dan hield de boer ook weinig over om te verkopen in de stad. Zijn huis moest hij maken van goedkope materialen die in de buurt te vinden waren. Dat was hout en vaak ook leem. Steenrijk en onder de pannen Vette kleigrond (te vinden in het noorden van het land en zeeland) is heel vruchtbaar. Daar kon veel op groeien. De boeren die daar woonden waren vaak rijk. Zij gingen hun huizen bouwen van echte bakstenen. Die boer was dus 'steenrijk'. Een rijke boer kon zelfs dakpannen betalen, in plaats van een dak van stro. Daar komt de uitdrukking 'onder de pannen' vandaan. Boerderij uit Zeijen Deze boerderij bestaat voor het grootste deel uit ĂŠĂŠn grote ruimte. Daarom wordt het een genoemd: mensen en dieren woonden bij elkaar. Bij de woonruimte is ook de vuurplaats. Er is geen schoorsteen, de rook kwam in de hele boerderij terecht. Zo bleven de voorraden en het gebouw goed droog, maar het