10.6.2 Digitalisering op de agenda van de bestuurstafel

Ontwerpen en exploiteren van het product

Dit is een van de snelst veranderende innovatiedomeinen. Vergelijk de huidige inrichting van huiskamers en kantoren met die uit de jaren 70.

Technologie zorgt ervoor dat steeds meer producten de kenmerken van een dienst dragen en per eenheid van gebruik worden afgerekend (zoals gas, water en licht). In combinatie met het domein ‘verbinden met de klant’ (zoals geschetst in het eerste domein) kunnen productvolumes in korte tijd een ongekende omvang bereiken.

De consument is gevoelig voor deze technologische ontwikkelingen die lage instapdrempels en een enorm palet aan keuzemogelijkheden mogelijk maken.

Ook in dit domein verlangt dus inzicht in de ontwikkeling van consumentengedrag en maatschappelijke opvattingen ter zake. Er is veel discussie over impact van productinnovatie op het leven en de gezondheid van de consument en haar uitwerking op haar ecologische footprint en haar maatschappelijke kosten en baten. Rol bestuur en commissarissen

Raden van commissarissen moeten periodiek beoordelen of het bestuur voldoende is uitgerust voor de ontwikkeling en implementatie van een strategische richting naar een (meer) gedigitaliseerd bedrijfsmodel. Daarbij speelt ook de wijze waarop het bestuur omgaat met (disruptieve) technologie/digitalisering. Het toekomstige succes van een onderneming hangt mede af van hoe goed het bestuur de organisatie gebruik laat maken van data-intelligentie door de inzet van digitalisering en social media in brede zin. In de volgende paragrafen wordt hierop verder ingegaan.

10.6.2 Digitalisering op de agenda van de bestuurstafel

Digitalisering raakt rechtstreeks de strategie van de onderneming en is daarom bij uitstek onderwerp van gesprek in de bestuurskamer: hoe kan je digitale technologieën inzetten om de strategische doelstellingen van de onderneming te bereiken? Dát is de startvraag. Daarnaast kan digitalisering negatieve gevolgen hebben wanneer bijvoorbeeld dataverwerking en beveiliging niet goed geregeld zijn. Niets doen is daarmee geen optie voor bestuur en toezichthouders.

De ontwikkelingen op het gebied van digitalisering en informatietechnologie gaan razendsnel en hebben een grote impact op de onderneming. Ondernemingen staan continu voor de vraag wat de toevoegde waarde is voor de onderneming zelf, de klanten, de dienstverlening en de interne bedrijfsvoering. Daarnaast faciliteert digitalisering ook een goede

ketensamenwerking door eenvoudige en snelle uitwisseling van informatie met toeleveranciers en klanten.

Digitalisering gaat veel verder dan investeringen in IT zoals de aanschaf van een nieuw softwarepakket. De digitale transformatie heeft ook grote impact op de organisatie: wat zijn de gevolgen voor de benodigde kennis en ervaring van de medewerkers, de structuur en de cultuur van de organisatie?

Digitalisering biedt nieuwe kansen

Het internet heeft de deuren geopend voor online dienstverlening. Digitalisering heeft gezorgd voor een kanteling in de bedrijfsprocessen: niet langer zijn deze alleen intern op de medewerkers gericht, ook klanten en leveranciers zijn aangesloten. De onderneming deelt informatie niet alleen intern maar ook extern. De informatie moet dus – nog meer dan voorheen - kloppen.

Binnen de organisatie verandert veel als gevolg van de enorm toegenomen rekenkracht van computers, alsook van de haast ongelimiteerde opslagcapaciteit voor data en de toegang tot digitale informatie vanaf elke plaats en op elk moment. Digitalisering biedt talloze nieuwe mogelijkheden. Ook de bijdrage en ondersteuning van IT verandert hierdoor - op voorwaarde van juiste keuzes! – in een tactisch en strategisch voordeel. Medewerkers kunnen meer tijd beter besteden aan complexe taken en routinematige werkzaamheden door de computer laten uitvoeren. Nieuwe risico’s door digitalisering

Verdergaande digitalisering brengt ook nieuwe risico’s met zich mee die grote impact kunnen hebben. Bedrijven gaan failliet door mislukte automatisering die te veel geld heeft gekost; hackers ontregelen van buitenaf het digitale systeem en daarmee de bedrijfsvoering; (privacy)gevoelige informatie die op straat komt te liggen; hackers die het digitale systeem hebben vergrendeld en om losgeld vragen. Zaken als deze onderstrepen het immense belang om digitalisering in het risicomanagement van de onderneming de juiste aandacht te geven. Ook ethische aspecten voortvloeiend uit het werken met data en algoritmen vragen nadrukkelijk aandacht.