3. De vier rollen van de commissaris

In paragraaf 2.2 zijn de taken en bevoegdheden van het commissariaat beschreven. De vier daarmee samenhangende rollen van de commissaris zijn: 1. Toezichthouder 2. Werkgeversrol 3. Sparringpartner 4. Ambassadeur/netwerker

De wijze waarop deze taken worden vervuld, hangt ten nauwste samen met de context waarin de organisatie opereert en de ontwikkelingsfase waarin zij verkeert. Maar bepalend is vooral de visie van de raad zelf hierop: wat voor raad van commissarissen willen wij zijn? In de praktijk, met name in de semipublieke sector, blijken veel raden vanwege de wettelijke regulering van hun sector het accent te leggen op hun rol van toezichthouder (terwijl vrijwel alle bestuurders de raad vooral meer zouden willen benutten als hun klankbord!).

Onder de rol van toezichthouder vallen alle wettelijk controlerende taken, welke hoofdzakelijk achteraf worden uitgeoefend. Daarbij valt te denken aan de jaarrekening, de begroting, de maand- en kwartaalrapportages en bijvoorbeeld KPI’s. Verder valt ook de formele, statutaire goedkeuringsbevoegdheid van bepaalde bestuursbesluiten hieronder. Paragraaf 3.1 gaat dieper in op de rol van toezichthouder. Hier plaatsen wij alvast de kanttekening dat met name bij beursgenoteerde vennootschappen ‘het vooruit kijken’ een steeds prominentere plaats op de agenda krijgt onder invloed van de toenemende betekenis van de zogenaamde ESG (Environmental, Social and Corporate Governance) rapportage voor de waardering van de onderneming en de koers van haar aandelen

De zo belangrijke werkgeversrol behelst alle activiteiten die samenhangen met de benoeming, beoordeling, remuneratie, ontwikkeling, opvolging en ontslag van het bestuur (‘de zorg voor goed bestuur’). Over het algemeen wordt de werkgeversrol weliswaar onderkend maar tamelijk summier ingevuld, waarbij de focus ligt op aanstelling/ ontslag, beoordeling en remuneratie. Het zo belangrijke onderwerp ‘opvolging’ krijgt echter over het algemeen te weinig gestructureerde aandacht (zie hierover paragraaf 3.2.2). Ten minste eenmaal per jaar zou dit een volwaardig aandachtspunt moeten zijn voor de raad van commissarissen (en het bestuur). Voor meer informatie over de werkgeversrol, verwijzen we u naar paragraaf 3.2.