WWF Magazine 107 NL by WWF-Belgium

Magazine

Wintereditie 2023-2024

6/ DOSSIER

Rangers, beschermers van onze planeet

14/ OP HET TERREIN

Rivierbewakers redden in Ecuador

16/ FOCUS

Samenleven met de wolf in België

NR 107 – DECEMBER JANUARI FEBRUARI 2023-2024 – TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

Dossier

EDITO Dag na dag kreunt de natuur onder menselijke druk. Verontreiniging, ontbossing, uitstoot van broeikasgassen: de lijst is eindeloos. Tegelijk ontbreekt het aan politieke ambitie om onze negatieve impact tegen te gaan. Gelukkig zijn er mannen en vrouwen die hun hele leven aan de natuur wijden – rangers. Rangers beschermen natuur en wilde dieren, en alle natuurlijke hulpbronnen die we nodig hebben. Denk maar aan stroomgebieden die drinkbaar water bieden aan miljoenen mensen, bossen en veengebieden die enorme hoeveelheden koolstof opslaan, en levende rivieren vol vis waarvan hele gemeenschappen afhangen voor voedsel en inkomsten ... Wat rangers allemaal verwezenlijken in uitdagende omstandigheden, kan alleen maar bewondering oproepen. Want hun arbeidsomstandigheden kan je moeilijk vergelijken met die van ons ... Veel rangers hebben geen toegang tot drinkbaar water. Ze hebben zelfs geen basisuitrusting om hun opdrachten correct te kunnen uitvoeren. En toch slagen ze erin om onvoorstelbare resultaten te boeken. Rangers beschermen de wilde natuur, houden daarbij rekening met de noden van de lokale gemeenschappen, en verspreiden kennis over natuurbehoud aan de nieuwe generaties. Ze helpen ecotoerisme en agrobosbouw ontwikkelen; daar hebben lokale gemeenschappen baat bij. En nu het klimaat op hol slaat, schieten rangers vaker en vaker mensen te hulp bij natuurrampen in afgelegen gebieden.

'Wat rangers allemaal verwezenlijken in uitdagende omstandigheden, kan alleen maar bewondering oproepen.' Om bedreigde wilde diersoorten en de meest waardevolle landschappen op onze planeet te beschermen, hebben we jouw steun nodig. Doe een gift aan WWF!

Rangers spannen zich in om de wilde natuur opnieuw beetje bij beetje de plaats te geven die ze verdient. Om hun cruciale, complexe opdracht uit te voeren, verdienen deze helden en heldinnen minstens rechtvaardige werkomstandigheden. Bij WWF steunen we hen via onze projecten op het terrein, en via de Universal Ranger Support Alliance – een organisatie die we mee hebben opgericht. We helpen dit nog te onbekende beroep op de kaart zetten. En dat kunnen we alleen dankzij jouw steun. Together possible! Roseline C. Beudels - Jamar de Bolsée Voorzitster van de raad van bestuur van WWF-België

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

6/ DOSSIER

Rivierbewakers redden in Ecuador

16/ FOCUS

14/ OP HET TERREIN

Rangers, beschermers van onze planeet

Samenleven met de wolf in België

INHOUDSTAFEL 4 20 22

In 't kort Youth Bedankt Heb je een vraag of opmerking, wil je een adreswijziging doorgeven of ontvang je liever de digitale versie van dit magazine? Bel dan 02 340 09 20 of stuur een berichtje naar supporters@wwf.be.

COLOFON: WWF Magazine is een publicatie van WWF-Vlaanderen vzw. Alle rechten zijn voorbehouden aan WWF. Het logo en de initialen WWF zijn handelsmerken van het World Wide Fund for Nature. Overname van teksten met bronvermelding is toegestaan. • Werkten mee aan dit nummer: Maria José Alencastro, Alison Avanzini, Pauwel De Wachter, Sarah George, Thibault Ledecq, Laure Raimondi, Corentin Rousseau, Pepijn T'Hooft, Déborah Van Thournout • Coördinatie en redactie: Esther Favre-Félix, Emma Maris • Vertaling: Martin Collette, Emma Maris • Ontwerp: inextremis.be • Druk: gedrukt door drukkerij VD op recycled cyclus silk 90 gr • Omslagfoto: © Jonathan Caramanus / Green Renaissance / WWF-UK • V.U.: Caroline Tsilikounas, E. Jacqmainlaan 90, 1000 Brussel.

10.2019

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

F-UKRAINE

IN 'T KORT

STEUREN STEUNEN IN OEKRAÏNE

Goed nieuws voor de steur! In oktober zette WWF 2.500 jonge sterletten en diamantsteuren uit in het Oekraïense deel van de Donau. Zo willen we de populaties helpen bij hun natuurlijke herstel. En ze kunnen de hulp gebruiken, want de steur is de meest bedreigde dierfamilie ter wereld. Ooit leefden er zes steurensoorten in de Donau. Nu blijven er nog vier over, waarvan er drie ernstig met uitsterven bedreigd zijn. De lijst met oorzaken is lang: dammen die migratieroutes versperren, ongewenste vangst, illegale visserij en handel … WWF geeft de steur een duwtje in de rug met kweek- en uitzetprogramma's, bijvoorbeeld in Oekraïne. Maar steurenpopulaties herstellen is een inspanning van lange adem. De visjes zullen in hun jonge jaren veel bedreigingen moeten overleven. Daarom werkt WWF in Oekraïne samen met vissers om hun kansen te verhogen: zij monitoren de populaties en helpen zorgen dat ze veilig naar de Zwarte Zee kunnen zwemmen. Om de steur een rooskleurige toekomst te kunnen bieden in Europa, moeten alle landen waarin deze migrerende rivierbewoners voorkomen, samenwerken. Daarvoor ijvert WWF in het Donaugebied.

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

WWF HELPT KOPERMIJNPROJECT TEGENHOUDEN IN ZAMBIA Lower Zambezi National Park, in het zuiden van Zambia, is de thuisbasis van buffels, olifanten, nijlpaarden en krokodillen. Meer dan 250 miljoen mensen hangen af van het duurzame beheer van dit beschermde gebied. Toen de Zambiaanse overheid groen licht gaf voor een kopermijn in het nationale park, reageerde het maatschappelijk middenveld gechoqueerd. WWF vocht die beslissing aan met de Save Zambezi, Safe Zambezi-coalitie. De partners benadrukten de negatieve gevolgen die de kopermijn zou hebben voor het park, de rivier en de mensen die ervan afhangen: de mijn zou wilde dieren wegjagen. Daardoor zouden er minder toeristen komen. Jobs en inkomsten zouden verdwijnen. De mijn zou het water van de rivier verontreinigen, met desastreuze gevolgen voor de zoetwatervisserij: de gemeenschappen van de provincie Luangwa – en verder stroomafwaarts in Zimbabwe en Mozambique – zouden hun voedsel- en inkomstenbron zien opdrogen. Eind augustus kwam het verlossende nieuws: Zambia besloot het kopermijnproject een halt toe te roepen. Waarom? Het bedrijf achter het project voldeed niet aan de milieuvoorwaarden die de overheid had opgelegd. WWF en zijn partners reageren opgelucht. Dit is de juiste beslissing voor mens en natuur.

In de bossen van Dawna-Tenasserim, tussen Thailand en Myanmar, knabbelen landbouw en grote infrastructuurwerken aan de leefgebieden van de Aziatische olifant. Daardoor verlaten deze viervoeters beschermde gebieden om voedsel te zoeken. Ze komen zo terecht op landbouwgrond van lokale gemeenschappen, met (soms zelfs dodelijke) conflicten tot gevolg. Zo'n conflicten voorkomen is een van de kernopdrachten van WWF in Thailand. Maar zulke grote gebieden monitoren is bijzonder tijdrovend, en tijdig tussenbeide komen is hier essentieel ... Gelukkig kunnen onze teams rekenen op een wel erg bijzondere bondgenoot: artificiële intelligentie! Ze sturen drones, die getraind zijn met duizenden olifantenbeelden, de lucht in. Zelfs in dichtbeboste gebieden en winderige omstandigheden herkennen die drones efficiënt olifanten, op wel 80 meter hoogte. Op basis van trainingsdata voorspellen de drones waar de olifanten naartoe gaan. Die info sturen ze dan naar rangers, zodat zij kunnen ingrijpen vóór de dieren zich in landbouwgebied wagen. Bovendien krijgen rangers waardevolle inzichten in het gedrag van de dieren en de staat van de gemonitorde leefgebieden. AI-drones die mens en olifant beschermen: the future is now!

BLIND VOOR DE WAARDE VAN WATER In België draaien we de kraan open en stroomt er drinkbaar water uit. Tegelijk hebben miljarden mensen geen toegang tot veilig water. Zoetwatersoorten verdwijnen aan een alarmerend tempo. Industrie en landbouw lopen het risico water te kort te komen. De wereldwijde watercrisis gaat van kwaad naar erger. De oorzaken? Ondoordacht, niet-duurzaam beheer van onze zoetwaterecosystemen. Decennialang hebben we dammen gebouwd, waterrijke gebieden drooggelegd en ecosystemen gedegradeerd. Nu betalen we de prijs. Om die crisis voor het voetlicht te brengen, heeft WWF een nieuw rapport uitgebracht, The High Cost of Cheap Water. Daarin hebben we de economisch meetbare waarde van water in kaart gebracht. Water voor consumptie levert elk jaar $ 7,5 biljoen aan rechtstreekse economische voordelen op. De onrechtstreekse voordelen van zoet water bedragen nog zo'n zeven keer meer – $ 50 biljoen per jaar! – maar worden chronisch onderschat. Over welke voordelen het dan gaat? Waterrijke gebieden die verontreinigd water filteren, overstromingsgebieden die overtollige regenval absorberen, en waterhoudende grondlagen en waterbronnen die ons reserves bieden in droge periodes. Conclusie van het rapport: als we het tij willen keren, moeten we onze zoetwaterecosystemen behandelen als de dynamische bronnen van leven die ze zijn.

HOE HELPT ARTIFICIËLE INTELLIGENTIE OLIFANTEN BESCHERMEN?

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

DOSSIER

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

Rangers, beschermers van onze planeet Alle leven op aarde hangt af van onze natuur. Toch staat ze wereldwijd onder enorme druk. Gelukkig kan ze rekenen op rangers: als beschermers van ons natuurlijk erfgoed staan zij aan de frontlijn, vaak met risico voor eigen leven en een drastisch gebrek aan middelen. Rangers zorgen dat onze natuurbehoudsambities écht het verschil maken. Maar hoe doen ze dat precies? Waar schuilen hun uitdagingen en welke noden hebben ze?

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

Blik op een bonte beroepsgroep

OLA

JENNERSTEN / W

Rangers zijn de bewakers van onze planeet. Samen beschermen ze 15% van alle landoppervlakte en zo'n 7% van de oceaan. Hun rol omvat nog veel meer, vertelt Rohit (zie foto): 'Rangers verspreiden kennis. Ze helpen lokale gemeenschappen bijleren over natuurbehoud en duurzame landbouw, en informeren toeristen over de soorten die in nationale parken leven, zoals olifanten, gnoes en okapi's. Rangers verzamelen essentiële gegevens voor wetenschappelijk onderzoek: met wildcamera's registreren ze bijvoorbeeld het gedrag van dieren waarover we meer willen leren. Als er natuurrampen zijn, schieten rangers te hulp! Ze redden mensen bij overstromingen, voorkomen bosbranden of houden ze onder controle. Rangers zijn ook wetshandhavers. Ze binden de strijd aan tegen stroperij, ontmantelen vallen en arresteren misdadigers. En dankzij rangers kunnen mensen in harmonie leven met wilde dieren: waar mensen ruimte delen met bijvoorbeeld tijgers, plaatsen en onderhouden rangers roofdierwerende omheiningen …'

Wanneer je aan rangers denkt, beeld je je waarschijnlijk mensen in uniform in die dieren beschermen. Dat klopt, maar rangers doen zoveel meer! Rohit Singh (rangerexpert bij WWF) en Chris Galliers (voorzitter van de International Ranger Federation, IRF) vertellen vol passie over de diverse groep dappere natuurbehouders die elke dag opnieuw hun beste beentje voorzetten om de biodiversiteit op aarde te beschermen.

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

 In Peru vormen terekayschildpadden (Podocnemis unifilis) een belangrijke bron van proteïnen en inkomsten voor inheemse volkeren. WWF zoekt er samen met rangers naar duurzame oplossingen voor de traditionele schildpaddenvangst.

DIVERSITEIT TROEF Aan variatie in hun takenpakket is er dus geen gebrek. Die diversiteit zien we ook terug in het profiel van 'de ranger'. Van overheidspersoneel tot vrijwilligers, van inwoners van metropolen tot inheemse volkeren: rangers hebben de meest uiteenlopende profielen. Wat wel opvalt, is dat

Dossier

 Een moedige ranger werkt mee aan de gorillatelling in de Democratische Republiek

Congo, hoewel het park op dat moment bezet is door rebellengroep CNDP. Foto van 2008.

de meeste rangers mannen zijn. 'Wereldwijd is maar 3 tot 11% van de rangers een vrouw. In veel landen zijn er zelfs geen vrouwelijke rangers', bevestigt Rohit. 'Dat komt omdat ranger vaak als een mannenjob wordt voorgesteld: je ziet veel foto's van rangers met geweren in 4×4's.'

MARIS / WWF-BE

LGI

'Daarom hebben we met IRF vrouwelijke rangers in de schijnwerpers geplaatst. Hopelijk inspireren hun verhalen andere vrouwen om ranger te worden', voegt Chris (zie foto) toe. 'We hebben een rapport opgesteld over gendergelijkheid bij rangers. De resultaten waren ontnuchterend. Maar we werken eraan. Gendergelijkheid en inclusiviteit zijn essentieel onder rangers. Ze staan voor tal van uitdagingen. Om die aan te gaan, hebben ze ook een waaier aan vaardigheden nodig. Diversiteit aan vaardigheden krijg je enkel als je ook een diverse groep rangers hebt.'

OVERWERKT EN ONDERGEFINANCIERD Over welke uitdagingen het gaat? 'Rangers zijn mensen met passie voor hun job. Er staat veel druk op hen – ze zijn

gewoon niet met genoeg', zegt Chris. 'Wereldwijd zijn er meer mensen op Amerikaanse golfbanen dan rangers in beschermde gebieden', vult Rohit aan. 'Daarnaast zijn ze zwaar ondergefinancierd. Hun werkomstandigheden zijn dus ook uitdagend. De meeste rangers hebben geen toegang tot drinkwater, kregen niet de nodige opleiding en hebben zelfs geen basisuitrusting.' Rangers worden ook niet naar waarde geschat. 'Mensen moeten beter begrijpen hoe belangrijk hun inspanningen zijn en welke risico's ze lopen', vertelt Chris. 'Er sterven veel te veel rangers terwijl ze aan het werk zijn, vooral in Azië en Afrika.' Tussen juni 2022 en mei 2023 kwamen maar liefst 148 rangers uit 39 landen om het leven tijdens het werk. 48 van hen werden vermoord. Hoe dat komt? Chris legt het uit: 'Te weinig opleiding, slecht leiderschap, en een gebrek aan steun van militaire, gerechtelijke en politiediensten. We mogen niet vergeten dat rangers geen soldaten zijn: ze zouden geen verantwoordelijkheden mogen dragen die hun opdrachten en opleiding te buiten gaan.'

RANGERS VERDIENEN BETER De eerste stap om die problemen op te lossen, is het beroep van ranger professionaliseren, zegt Rohit. 'Daarom heeft IRF met WWF en acht andere natuurbehoudsorganisaties de Universal Ranger Support Alliance opgericht. URSA helpt IRF om de drie C's – capacity, conditions en conduct – kracht bij te zetten. Samen hebben we de eerste standaard voor rangers uitgewerkt. Die beschrijft welke vaardigheden ze onder de knie moeten hebben. Via opleidingen werken we dus aan capacity. Voor conditions ijveren we ervoor dat de International Labour Organization het beroep van rangers erkent: pas dan kunnen we onderhandelen over minimale werkomstandigheden. Tot slot hadden rangers nog geen gedragscode of Code of Conduct. Daar hebben we met IRF en URSA verandering in gebracht. Al meer dan 3.000 rangers volgden opleidingen over de gedragscode.' Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

Dossier

Hebben we in België ook rangers? © SÉVERIN PIERRET

Séverin Pierret werkt al meer dan tien jaar voor de Waalse Overheidsdienst. Hij beheert en beschermt vol passie de bloeiende natuur van het Nationaal Park van de Semoisvallei (wist je trouwens dat WWF een partner is van dat park?). 'Hier, in de Semoisvallei, heb ik leren wandelen', vertelt Séverin. 'De Semois kronkelt ongedwongen tussen de bomen, door de mythische, mistige valleien ... Het is een van de mooiste rivieren van Wallonië.' Natuurlijk werkt Séverin in heel andere omstandigheden dan zijn collega's in Malawi en Thailand. Maar hun opdrachten, die verschillen helemaal niet zoveel. Séverin zorgt voor duurzaam bosbeheer, waakt over beschermde soorten, verzekert dat milieuwetgeving wordt nageleefd, bestrijdt invasieve exoten, bevordert de biodiversiteit ... Net als rangers op andere plekken in de wereld, dus.

LYNXEN EN WOLVEN In de Semoisvallei leven geen neushoorns of olifanten, dat klopt. Toch herbergen de bossen een waaier aan waardevolle soorten. 'Denk maar aan het symbool van onze Ardense bossen: het hert. Voor mij is een bos zonder herten zelfs geen bos. Ik ben ook helemaal weg van zeldzame, iconische dieren zoals zwarte ooievaars en slechtvalken', vertelt Séverin, die de biologische rijkdommen van het bos vastlegt met wildcamera's. Bovendien vonden de wolf en de lynx hun weg terug naar de Semoisvallei. Dat lokt bij sommigen angstige reacties uit. Andere mensen zijn dan weer een tikkeltje te

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

©S

ÉVERIN PIERRE

België is dan wel dichtbevolkt, toch vind je in ons land nog gebieden waar de natuur heerst. Bijvoorbeeld in onze zes nationale parken! Ook bij ons beschermen rangers die kostbare natuur – je kent ze gewoon beter als boswachters.

enthousiast: 'Er waren mensen die ab-so-luut onze lynx wilden zien. Ze plaatsten zelfs hun eigen wildcamera's', zucht Séverin, die alles in het werk stelt om de dieren een rustige leefomgeving te bieden en ze beter te leren kennen via de sporen die ze achterlaten.

NATIONAAL PARK: WELKE VOORDELEN VOOR DE NATUUR? De Semoisvallei werd eind 2022 uitgeroepen tot nationaal park. Fantastisch nieuws, vindt Séverin: 'Wat ik kan doen voor natuurherstel in het gebied dat ik beheer, kan het park nu op grote schaal gaan doen', legt hij uit. 'Met de steun van WWF gaan we bijvoorbeeld 2,5 km aan gelaagde begroeiing herstellen. En daar zullen heel wat soorten blij mee zijn: bestuivers, kleine en grotere dieren, vogels ...' Aan dat herstelproject gaan ook lagereschoolkinderen meewerken. Zo leren ze respectvol omgaan met de natuur; een les die het park verder wil verspreiden via ecotoerisme.

Vrede tussen beer en mens bewaren

MONITORING EN GPS-HALSBANDEN

László's biologische klok tikt op een ander ritme dan die van de meeste mensen. 's Nachts patrouilleert hij door de straten van Băile Tușnad, op zoek naar beren. Wat die beren daar doen? Broodjes smeren, eigenlijk! 'Ze zijn op zoek naar voedsel. Door artificiële voederplaatsen voor de jacht en ecotoerisme zijn ze eraan gewend dat mensen eten voor hen achterlaten. Daardoor zijn ze vuilnisbakken als voedselbron gaan zien', vertelt László.

Dat beren in het dorp komen, is voor zowel mens als dier gevaarlijk. Eén dier kan zoveel schade veroorzaken dat mensen denken dat er dertig rondlopen. Daarom monitort László de beren nauwlettend: 'Soms blijf ik twee of drie uur op dezelfde plek. Ik weet dát ze gaan komen, maar niet wanneer', zegt hij. 'Soms ga ik af op hondengeblaf: dat kan betekenen dat er een beer is. En soms krijgen we meldingen via onze app, TusnadEcoBearWatch.'

Tussen het Harghitagebergte en Bodocgebergte, omringd door bossen, ligt Băile Tușnad. De nog geen 1.400 inwoners hebben wel erg bijzondere buren: bruine beren. Ecoloog László Gál (zie foto) heeft zijn leven aan deze viervoeters gewijd en vertelt over het moeilijke evenwicht tussen mens en natuur in Roemenië.

László werkt samen met het Emergency Response Team. 'Als we een beer vinden, analyseren we eerst of er schade is, of het dier gevaarlijk is. Afhankelijk daarvan beslissen we of we de beer een GPS-halsband omdoen en terug naar het bos brengen, of verder verplaatsen. Dankzij GPS-halsbanden leren we bij over de dieren: waarom komen ze naar de stad? Hoe gedragen ze zich er? Hoelang blijven ze? Die informatie helpt ons om problemen te voorkomen.'

KENNIS VERSPREIDEN Samenleven met roofdieren is uitdagend, maar de inwoners van Băile Tușnad pasten zich aan. 'Je komt natuurlijk liever geen beer tegen in je keuken. Het is uitzonderlijk, maar dat gebeurt. Daarom zijn huizen hier beschermd met elektrische omheiningen. Ook vuilnisbakken moeten goed afgesloten worden', zegt László. Helaas knelt daar het schoentje. 'Daarom blijven we inzetten op bewustmaking: we praten met elk gezin, geven opleidingen op scholen. De natuur heeft ons niet nodig om te overleven – wij hebben haar nodig. We moeten er dus harmonieus mee samenleven.'

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

Dossier

Natuurbehoud levert op voor lokale gemeenschappen

F-RO

MANIA / WE

'Bizons zorgen voor diversiteit in het bos door de schors van wilgen te eten, zodat andere boomsoorten ook de kans krijgen om te groeien. Geelbuikvuurpadden baden in hun met water gevulde voetsporen; in de sneeuw tonen hun sporen vossen en reeën de weg. En na de winter laten bizons enorme vachtballen achter die perfect zijn voor vogelnestjes', vertelt Matei vol passie.

GOED VOOR MENS EN NATUUR Dat er weer bizons zijn in het Țarcugebergte, is niet enkel goed nieuws voor de natuur. Bizons trekken toeristen aan, en dat levert op voor de inwoners van Armeniș. 'WWF bouwde hier een centrum voor ecotoerisme, WeWilder', legt Matei uit. 'Met WeWilder bieden we rondleidingen in de natuur aan. We volgen de sporen van de bizons en vertellen onderweg over de insecten, planten en andere dieren die we tegenkomen.' 'Natuurbehoud kan enkel duurzaam zijn als de lokale gemeenschappen achter het verhaal staan', voegt hij toe. 'We werken dus nauw samen: zij leveren lokale producten aan, wij helpen hen om hun productaanbod

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

te diversifiëren en biolabels te krijgen, zodat ze interessantere prijzen kunnen vragen', zegt Matei.

PREVENTIE EN MITIGATIE Of de bizons nooit voor problemen zorgen? 'Conflictbeheer is ook een van mijn taken als ranger, ja. Vooral bizons uit gevangenschap durven al eens van hooibergen snoepen of de schors van appel- of pruimenbomen opeten. Het duurt even voor ze weer wild worden – dan komen ze niet  WeWilder helpt buurtbewoners om meer zo dicht bij bewoond hun productaanbod uit te breiden. gebied. Als ze schade Zo organiseerde het centrum veroorzaken, kopen we de onlangs een workshop waarin hooiberg bijvoorbeeld op deelnemers hun eigen versie van om de boer te vergoeden. En halloumi – hagumi – maakten met met elektrische omheiningen de melk van lokale geiten. voorkomen we dat de bizons terugkeren', aldus Matei. 'We blijven ze goed monitoren: zo zorgen we dat lokale gemeenschappen en deze grote herbivoren kunnen samenleven.'

Tien jaar geleden begon WWF aan een ambitieus herwilderingsproject in Armeniș, een dorp aan de voet van het Țarcugebergte in Roemenië. Tweehonderd jaar lang waren daar geen bizons te bespeuren. Nu waakt ranger Matei Miculescu er over 150 wilde bizons. En de lokale gemeenschappen pikken een graantje mee van het ecotoerisme dat daaruit voortvloeit.

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

WF-THAILAND ©W

F-U

WW / RISTOFOLETTI AS C

Woraya heeft kinderen. Ze legt uit dat ze soms kritiek krijgt omdat ze een job koos die haar weghoudt van haar zonen. Maar Kirati ziet de toekomst rooskleurig in: 'Vroeger dachten mensen dat we zwakker waren dan onze collega's, gewoon omdat we vrouwen zijn. Dat is veranderd. Nu zie je in heel wat parken vrouwelijke rangers!'

RICAN PARK

Kui Buri staat bekend om de Aziatische olifanten die er leven. Kirati Morthip (zie foto rechts) informeert toeristen over deze grote viervoeters, en beperkt het aantal conflicten tussen de lokale gemeenschappen en de olifanten zoveel mogelijk. Ze staat aan het hoofd van een team en is een van de weinige vrouwen met een leidinggevende functie. 'Vrouwen kunnen alles wat mannen kunnen. Soms zelfs beter!', lacht Woraya Makal (zie foto hieronder), een andere ranger uit het park. Net als haar collega's gaat ze 15 dagen per maand op patrouille. Dan brengt ze de verplaatsingen van dieren in kaart, ontmantelt ze strikken van stropers ... 'We doen nog veel meer: denk maar aan gegevensverzameling en wetenschappelijk en botanisch onderzoek', vertelt Kirati.

Majete Wildlife Reserve is een prachtig voorbeeld van geslaagd parkbeheer. Toen African Parks het beheer overnam van de overheid in 2003, was het park leeggestroopt. Op 20 jaar tijd herintroduceerde onze partner 3.000 dieren van 17 verschillende soorten. 'Ik zag leeuwen, neushoorns en wilde honden terugkeren naar het park – dat is een van mijn mooiste ervaringen als ranger. Stroperij is wel nog een uitdaging, vooral voor kwetsbare soorten zoals pangolins en olifanten. Daarom is het zo belangrijk dat wij, rangers, patrouilleren in het park', weet Billiat. 'Maar als ik zie hoe hard rangers zich inspannen, krijg ik hoop voor de toekomst. Samen kunnen we onze natuur beschermen.'

'Als kind plantte ik bomen in het schoolbos – daar kwam ik voor het eerst in aanraking met natuurbehoud', vertelt Billiat. 'Na de middelbare school wilde ik graag ranger worden. Eerst vond mijn familie dat maar niks. Veel te gevaarlijk! Nu begrijpen ze waarom het zo belangrijk is om onze natuur te beschermen.'

In het zuidwesten van Thailand ligt Kui Buri National Park. Daar werken rangers Kirati Morthip en Woraya Makal. Als vrouwen zijn ze er sterk in de minderheid.

In Roemenië dienen omheiningen om dieren buiten te houden, in Malawi moeten ze zorgen dat leeuwen, olifanten en neushoorns netjes in het park blijven. Billiat Zidana is Head of Law Enforcement in Majete Wildlife Reserve en vertelt over zijn passie voor natuurbehoud.

Wilde dieren zien terugkeren geeft hoop

Hoe is het om als vrouw ranger te zijn in Thailand?

OP HET TERREIN

Rivierbewakers redden in Ecuador  De Orinocodolfijn (hierboven) en de Amazonedolfijn (zie foto p. 15) zijn de twee laatste rivierdolfijnensoorten in Ecuador.

WAAIER AAN BEDREIGINGEN Wereldwijd is ongewenste vangst een van de belangrijkste doodsoorzaken voor kleine walvisachtigen. Ook in Ecuador raken rivierdolfijnen veel te vaak onbedoeld verstrikt in kieuwnetten van vissers. Orinocodolfijnen zijn daar bijzonder vatbaar voor: ze leerden vissen uit de netten halen, en komen dus dicht bij het gevaar. Vissers jagen ook doelbewust op

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

dolfijnen om hun vlees en vet te gebruiken als lokaas voor Calophysus macropterus, een meervalachtige die gegeerd is in steden. Dammen versnipperen de leefgebieden van rivierdolfijnen dan weer, waardoor populaties kleiner worden, met minder genetische diversiteit tot gevolg. Bovendien raken hun leefgebieden vervuild door illegale goudwinning, waarbij kwik dient om goud van andere mineralen te scheiden. Dat kwik komt in de voedselketen van de dolfijnen terecht.

INE LISBOA

F / WW

UEL CQ

In de Braziliaanse Amazone stierven in oktober 2023 maar liefst 131 Orinocodolfijnen en 23 Amazonedolfijnen, goed voor 10% van de populatie. Samen met ongebreidelde ontbossing leidt klimaatverandering er tot ergere, langdurigere droogte. Gevolg: intensere bosbranden die op hun beurt de effecten van de droogte versterken. Die beïnvloeden de regenval dan weer. Veel experten menen dat de ongeziene tragedie in Brazilië een voorproefje is van wat er kan gebeuren als de Amazone het kantelpunt bereikt …

VOORPROEFJE UIT BRAZILIË

-BR

Schildwachten van de rivier: zo kan je rivierdolfijnen het best omschrijven. Want waar deze zoetwaterzoogdieren floreren, verkeren ecosystemen in goede staat. Helaas zijn alle zes soorten rivierdolfijnen wereldwijd met uitsterven bedreigd. In Ecuador leven er twee: Orinocodolfijnen (Inia geoffrensis) en Amazonedolfijnen (Sotalia fluviatilis). Met hoeveel ze nog zijn, weet niemand zeker. Wat wel buiten kijf staat, is dat ze onze hulp nodig hebben.

dolfijnen leven, gezond zijn. Identificatie, bescherming en connectiviteit van zoetwaterecosystemen staan dus centraal in de strategie van WWF in Ecuador.

DODELIJKE DROOGTE Klimaatverandering hoort ook thuis in die – al erg lange – lijst bedreigingen. In 2023 kreunde een groot deel van de Ecuadoraanse Amazone onder extreme droogte. Die liet zich voelen in grote rivieren zoals de Napo en de Aguarico. In Cuyabeno Wildlife Reserve droogden bepaalde meren zelfs helemaal op. De droogte eiste een eerste dolfijnenleven in Yasuní National Park. Waterschaarste leidde tot massale vissterfte. Ook heel wat kaaimannen en een lamantijn (Trichechus) overleefden het niet.

BURGERWETENSCHAPPERS HELPEN RIVIERDOLFIJNEN REDDEN

Om de toekomst van rivierdolfijnen, hun rivieren en de gemeenschappen die ervan afhangen, veilig te stellen, moeten we zorgen dat de ecosystemen waarin de

Eerst en vooral hebben we grondige informatie nodig. Daarom trekken onze teams de rivier op met burgerwetenschappers uit de lokale gemeenschappen: zij kregen informatie over de dolfijnen en hun leefgebieden, en leerden werken met camera's. Dolfijnen monitoren is geen eenvoudige opdracht. Je moet de rivier voortdurend afspeuren en in een fractie van een seconde reageren wanneer de dieren aan de oppervlakte komen. Dolfijnen zijn snel en speels – en dus moeilijk vast te leggen op de gevoelige plaat. Maar de inspanningen lonen de moeite, want als we genoeg goede foto's hebben, kunnen we dolfijnen van elkaar onderscheiden aan de hand van hun vinnen, snuit en littekens. In 2023 legden onze teams zo 205 km af op de Curarayrivier in Yasuní National Park, waar ze 12 Orinocodolfijnen spotten. De expeditie op de Pastazarivier leverde meer waarnemingen op: we kwamen 29 individuen tegen op 168 km. Dat was een bijzondere expeditie: het was de eerste op deze rivier – nochtans een belangrijk leefgebied voor rivierdolfijnen –, én de eerste expeditie in boten op zonne-energie. De gegevens die we verzamelen, voeden de nationale rivierdolfijnendatabase. Die gebruiken we bijvoorbeeld voor bewustmakingscampagnes over de gevolgen van metaalcontaminatie voor vissen en mensen. We werken ook aan een opleidingsprogramma over wettelijke procedures die juridische medewerkers en rechters kunnen toepassen in die context, en stellen handvaten voor goede vispraktijken op voor de gemeenschappen rond de Aguaricorivier. Zo helpt wetenschappelijk onderzoek zoetwaterecosystemen en rivierdolfijnen beschermen.

SAMEN STAAN WE STERK Rivierdolfijnen kennen natuurlijk geen landsgrenzen. Daarom stond WWF mee aan de wieg van SARDI (South American River Dolphin Initiative), dat WWF-kantoren, partnerinstellingen en wetenschappers uit alle Zuid-Amerikaanse landen waar rivierdolfijnen voorkomen, samenbrengt om de impact van hun expertise en initiatieven te verhogen. En op Wereldrivierdolfijnendag, 24 oktober, ondertekenden elf ZuidAmerikaanse en Aziatische landen de Global Declaration for River Dolphins. Samen verbinden ze zich ertoe om rivierdolfijnenaantallen wereldwijd te doen stoppen met dalen en de meest kwetsbare populaties te verdubbelen. Together possible!

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

FOCUS Samenleven met de wolf in België Wolven worden al eeuwenlang vervolgd en verdreven. En dat terwijl ze een sleutelrol spelen in de Europese bosecosystemen! Voor onze natuur en biodiversiteit is het uitstekend nieuws dat er elk jaar meer wolven zijn in België. Als we leren samenleven met de soort, tenminste ... Gelukkig kunnen we rekenen op het Wolf Fencing Team, dat veehouders helpt om hun omheiningen wolfwerend te maken. Bijna een eeuw lang waren er geen wolven te bespeuren in België. Nu zouden er zo'n 25 verscholen zitten in de bossen van ons land: drie roedels in de Hoge Venen, één in Limburg, en een kersvers koppel in Antwerpen. Wolven zijn onlosmakelijk verbonden met ons natuurlijk erfgoed. Als grote roofdieren zijn ze onmisbaar in onze Europese ecosystemen. Maar wanneer wolven terugkeren naar plaatsen waar ze lange tijd niet voorkwamen, kan dat conflicten opleveren met veehouders. Belangrijkste oorzaak: veeomheiningen die niet wolfwerend zijn.

EEUWENLANG ERVARING MET DE WOLF In 1992 plaatste Europa de wolf onder strikte bescherming. Het roofdier was op dat moment bijna volledig verdwenen uit ons werelddeel. Dat we vandaag weer wolven hebben, danken we aan die beschermingsmaatregelen. Een handvol populaties kon zo overleven, niet toevallig op plekken waar lokale gemeenschappen al eeuwenlang duurzaam samenleefden met wolven. Hoewel we in sprookjes en legendes lezen over 'de grote boze wolf', vormt het dier geen bedreiging voor de mens. 'Recent wetenschappelijk onderzoek (Norwegian Institute for Nature Research, 2020) toont aan dat er in de laatste 100 jaar geen bewijs is dat er in Europa mensen stierven door toedoen van wolven. Ook in het dichtbevolkte België hebben wolven nooit een gevaar gevormd voor mensen', vertelt Pepijn T'Hooft, Wolf Program Manager van WWF.

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

 In 2023 maakten wolven 48% minder slachtoffers onder Vlaamse landbouwdieren dan in 2022. Een spectaculaire daling! Hoe we die verklaren? Meer en meer veehouders zetten in op preventieve maatregelen. Dat bewijst dat mensen kunnen samenleven met wolven, met de nodige aanpassingen.

VEEHOUDERS BEGELEIDEN De terugkeer van de wolf zorgt soms voor ophef. Vooral in Vlaanderen, omdat wolven er dichter bij weidedieren leven. 'De wolf valt inderdaad weleens weidedieren aan. Dat willen we absoluut vermijden', vertelt Corentin Rousseau, bioloog bij WWF. Het goede nieuws is dat de Vlaamse en Waalse overheid financiële steun verlenen voor preventieve maatregelen, zoals de aankoop van materiaal om omheiningen wolfwerend te maken. Voor de installatie moeten de veehouders wel zelf zorgen. Dat kan een heel karwei zijn, soms met technische moeilijkheden erbovenop. En dat naast al het andere werk dat veehouders sowieso al hebben. 'Om hen te helpen, hebben we het Wolf Fencing Team opgericht, samen met Natagora en Natuurpunt', verklaart Corentin. 'We hebben een groep professionals en vrijwilligers opgeleid. Zij gaan naar diereneigenaars om hen te helpen met hun omheining. We hebben al mooie feedback gekregen.'

TWINTIG CENTIMETER HOOG Wat maakt een omheining wolfwerend? De hoogte van de draad en de hoeveelheid elektriciteit die erop staat. 'Bij typische omheiningen met Ursusgaas plaatsen we eerst een elektrische draad aan de buitenkant van de weide, op 15 à 20 cm van de grond,

Vijf redenen waarom onze bossen wolven nodig hebben 1. De wolf als voedselbank: wolven laten de resten van hun prooien liggen. Die kadavers zijn voedselbronnen voor andere dieren, wat een boost geeft aan onze biodiversiteit. De mees is in de winter bijvoorbeeld maar wat blij met de vetrestjes die de wolf achterlaat. 2. De wolf als regulator van middelgrote roofdieren: lynxen en wolven houden de populaties middelgrote roofdieren op natuurlijke wijze onder controle. En daar zijn andere soorten blij mee! Als er bijvoorbeeld niet te veel marters, vossen en wasberen zijn, is dat goed voor korhoenders. 3. De wolf als bosverjonger: waar wolven leven, vermijden planteneters gebieden waar ze moeilijk kunnen wegvluchten. Denk maar aan dichte bossen met veel dood hout en kleine struiken. Op die plaatsen kan het bos dan verjongen zonder voortdurend vertrappeld of beknabbeld te worden. 4. De wolf houdt populaties planteneters gezond: wolven vangen vooral zieke, verzwakte of oudere dieren. Dankzij die natuurlijke selectie houden ze de planteneterpopulaties gezond, want ziektes krijgen minder kansen om zich te verspreiden. 5. De wolf voorkomt verkeersongevallen: studies uit de Verenigde Staten tonen aan dat planteneters gebieden rond wegen vermijden als er wolven in de buurt zijn. Daardoor daalt het aantal verkeersongevallen met wilde dieren gevoelig.

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

FOCUS

 In opdracht van

Eurogroup for Animals voerde Savanta in 2023 een studie uit bij de plattelandsbevolking van tien Europese landen, waaronder België. 72% van de deelnemers gaf aan dat grote carnivoren thuishoren in de EU.

om te vermijden dat de wolf zich er een weg onderdoor kan graven', vertelt Sophie Clesse van het Wolf Fencing Team. 'Bovenaan de omheining, ook weer aan de buitenkant, plaatsen we nog zo'n elektrische draad. Die komt op 120 cm hoogte, zodat de wolf er niet over kan springen. Als hij de draad raakt, zal hij flink schrikken van de schok en zijn poging staken.' In Vlaanderen delen zo'n 4.000 veehouders ruimte met de wolf. Meer dan 1.000 van hen vroegen het Wolf Fencing Team al om hulp. 'Binnen dit en drie jaar hebben we hopelijk het merendeel van alle veehouders geholpen', blikt Corentin gemotiveerd vooruit. 'In Wallonië werken we ook al enkele maanden met onze partners aan een Wolf Fencing Team. We hopen dat we ook daar heel wat veehouders gaan kunnen bijstaan.'

WEDERZIJDS BEGRIP Alle omheiningen die het Wolf Fencing Team tot nu toe plaatste, werken: er is nog nooit een wolf aan voorbijgeraakt. Belangrijk is wel dat veehouders hun installaties regelmatig controleren. Een tak die op de draad valt of gras dat te hoog staat, kan spanningsverlies tot gevolg hebben, wat de omheining minder wolfwerend maakt. Met een voltmetertje kan je makkelijk testen of er voldoende spanning op de draad staat. Een ander positief gevolg van de samenwerking tussen het Wolf Fencing Team en de dierenhouders? Mensen met erg verschillende achtergronden leren elkaar

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

kennen en slaan de handen in elkaar op het terrein. Dat leidt tot dialoog en wederzijds begrip. 'We vermijden gepolariseerd debat en werken samen aan de oplossing', duidt Corentin.

TORNEN AAN DE BESCHERMING VAN DE WOLF? Eind 2023 stelde de voorzitster van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, voor aan de Europese lidstaten om de wettelijke bescherming van de wolf terug te schroeven. Een radicaal idee zonder wetenschappelijke basis – haar motivatie is dan ook puur politiek. Als dat idee erdoor komt, wordt het makkelijker om wolven neer te schieten. En dat is helemaal geen oplossing voor de conflicten die de roofdieren kunnen veroorzaken: 'Stel nu dat we de helft van alle wolven in Europa doodschieten – dan nog zullen de overgebleven wolven de weg vinden naar een kudde schapen', onderlijnt Corentin. 'Wolven schieten kan ook totaal averechts werken. Als je een vader- of moederdier doodt, kan de roedel uit elkaar vallen. Dan kunnen individuele wolven meer schade aanrichten', vult Sophie aan. 'Tenzij we alle wolven uitroeien – en dat kan niet de bedoeling zijn! – zullen dierenhouders altijd nood blijven hebben aan wolfwerende omheiningen. Het is een efficiënte en duurzame methode. Leren samenleven met de wolf is dan ook de échte oplossing', besluit Corentin.

Als natuurliefhebber help je ons nu al om iconische diersoorten en onze prachtige natuur te beschermen. Dank je wel daarvoor! Misschien heb je ook al eens nagedacht over hoe je herinnerd wilt worden. Wil je iets positiefs doorgeven? Dat kan. Door je erfenis (deels) aan WWF te schenken, geef je de volgende generaties een levende planeet. Waarom zou je WWF kiezen als erfgenaam? • Je redt wat echt belangrijk is: onze planeet! • Je blijft het verschil maken voor de natuur. • Je helpt ons bedreigde diersoorten en natuur van onschatbare waarde te beschermen. Hoe werkt het? WWF helpt je graag op weg. Op wwf.be/testamenten vind je nuttige info en antwoorden op veelgestelde vragen. Onze testamentaire relatiebeheerder, Dominique Weyers, staat ook altijd voor je klaar. Stuur een mailtje naar dominique.weyers@wwf.be of bel naar 0476 58 07 42.

ANTWOORDSTROOK  Ik wil meer informatie over hoe ik WWF in mijn testament kan opnemen.  Ik heb WWF al in mijn testament opgenomen.  Ik wil meer informatie over de projecten van WWF. Wist je dat je je testament ook gratis online kunt opmaken? Daarvoor werkt WWF samen met de juridische adviseurs en experten van Legacio. Surf naar wwf.be/testamenten voor meer info.  Mevr.  Dhr.

 X. Voornaam: ........................................... Achternaam: ��

Straat: ............................................................................................................................................... Nr: �� Postcode:............................................... Gemeente: �� E-mailadres: �� Telefoonnummer: ..................................................................... Geboortedatum: �� Stuur de antwoordstrook terug naar WWF-België – Dominique Weyers, Emile Jacqmainlaan 90, 1000 Brussel. WWF-Belgium (E. Jacqmainlaan 90, 1000 Brussel) laat je gegevens verwerken door Black Tiger Belgium (Researchdreef 65, 1070 Brussel) volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming. We gebruiken je gegevens alleen voor de activiteiten op dit formulier. Je kan je gegevens altijd inkijken, laten aanpassen of schrappen via WWF. Meer weten over WWF en jouw gegevens? Surf naar wwf.be/nl/privacy. We kunnen onze privacyverklaring ook met de post naar je opsturen.

GEEF DE AARDE GROENER DOOR. NEEM WWF OP IN JE TESTAMENT.

YOUTH

Onze kinderen zijn de toekomst van onze planeet. Daarom wil WWF hen met de Rangerclub tonen hoe belangrijk biodiversiteit is. We nemen ze mee op ontdekkingstocht in de natuur, samen met andere gepassioneerde natuurfans van 6 tot 14 jaar. Van activiteiten tot kampen, van magazines tot andere voordelen: onze Rangers leren de natuur beschermen terwijl ze vrienden voor het leven maken. Schrijf je kinderen dus snel in!

IK WIL MIJN KIND INSCHRIJVEN VOOR DE RANGERCLUB. WAAR KAN IK ME AAN VERWACHTEN? Voor 3,5 euro per maand (of 40 euro per jaar) is jouw zoon of dochter officieel een WWF-Ranger en dus een trotse natuurbeschermer! Rangers krijgen tal van voordelen:

Dat zit boordevol informatie over natuur en wilde dieren. We hebben ook spelletjes en wedstrijden voor jullie!

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

¼ Rangers nemen gratis deel aan alle activiteiten die we doorheen het jaar organiseren. Kers op de taart? Het hele gezin mag mee!

¼ Vijf keer per jaar valt ons kindermagazine in de bus.

en dompelen ons een week lang onder in de natuur! ¼ Rangers krijgen elk jaar een bonnenboekje ter waarde van 250 euro. Daarmee krijg je korting op heel wat plekken zoals natuurparken en musea. Plezier voor het hele gezin! ¼ Tot slot hebben we een fantastisch welkomstpakket voor elke Ranger. Daarin vind je een persoonlijke lidkaart, het Rangerpaspoort, een gigaposter, een Rangerclubpotlood, een badge en een verrassing!

BENIEUWD WAT ONZE RANGERS ERVAN VINDEN?

Wacht niet langer, schrijf je kind nu in voor de Rangerclub van WWF!

Is jouw zoon of dochter een echte dierenfan? Kruis zaterdag 20 april dan aan in je kalender. We nodigen je hele gezin uit voor de familiedag van WWF! Afspraak in Natuurpark Het Zwin: tijdens een boeiende rondleiding leren we meer over de uitdagingen rond de achteruitgang van mariene ecosystemen.

WF-BELGIUM

Nog nooit een das van dichtbij gezien? Dan is dit je kans! De WWF-Rangerclub neemt je mee naar de Voerstreek, waar we 's avonds met een echte dassenexpert op pad gaan. Ongetwijfeld een onvergetelijke ervaring! 19 juni – Packrafting: ontdek de natuur op een orginele manier Packrafting, wasda? Eerst maken we, samen met een natuurgids, een uitdagende wandeling in de Semoisvallei. Daarna verkennen we de streek per raft. Leuk voor jong en oud!

WF-BELGIUM

Zomerkampen – Plezier en avontuur in de natuur

©W

'Hoi Rangers, deze zomer gingen we op kamp met de Rangerclub. Het was geweldig en de activiteiten waren top! Mijn favorieten waren het feest met snoepjes en de schattenjacht. De chocomelk bij het ontbijt was te gek, en de monitors en monitrices waren superlief. Volgend jaar komen we terug en brengen we onze vriendinnen mee!' Éloise en Clémence

20 april – WWF-familiedag

10 tot 12 mei – Dassenweekend: maak kennis met onze vriend, de das!

©W

'Hallo, ik ben Merel. Ik zou wel elke maand op weekend willen met de WWFRangerclub! Het allerleukste van dit weekend vond ik het bezoek aan het bijenhotel. We fietsten een steile berg op, dat vond ik heel fijn. Toen we aankwamen, mochten we allemaal samen een bijenhotel bouwen. Ik hoop dat we volgend jaar opnieuw op weekend gaan!' - Merel

WAT STAAT ER OP DE RANGERCLUBPLANNING?

Ga je liever mee op dagkamp, of blijf je graag de hele week bij ons? We hebben voor elke Ranger wat wils! Dit jaar trekken we naar de Vlaamse Ardennen, het Meerdaalwoud en ... Frankrijk! 15 september – Beach Clean Up: samen voor een schone zee! In september spreken we af in Oostende voor een strandopruiming! Met grijpers en vuilniszakken rapen we al het afval op en houden we ons strand – en dus onze zee – proper. Zo helpen we de oceaan, en alle dieren die erin leven, te beschermen!

We hebben fantastische natuuractiviteiten gepland in 2024. Mis ze niet: je vindt ze allemaal op de website van de Rangerclub!

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

¼ We gaan op zomerkamp met de Rangerclub

BEDANKT

DANK JE, EN WELKOM!

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

Eind vorig jaar mochten we een hoop nieuwe natuurliefhebbers verwelkomen in onze WWFcommunity: maar liefst 265 van jullie adopteerden symbolisch een gorilla! Zoals je vast weet, zijn gorilla's ernstig met uitsterven bedreigd. In de jaren tachtig waren er bijvoorbeeld nog maar zo'n 400 berggorilla's ... Maar dankzij jarenlange beschermingsinspanningen konden de populaties zich herstellen: nu tellen we iets meer dan 1.000 individuen. Jouw maandelijkse gift maakt echt het verschil voor deze zachtaardige reuzen. Je zorgde er bijvoorbeeld voor dat we sinds eind 2023 meer rangers kunnen laten patrouilleren tegen stropers in Volcanoes National Park in Rwanda. Dat is nodig, want gorilla's worden maar al te vaak het onbedoelde slachtoffer van strikken die stropers plaatsen om wild te vangen. Om de soort op lange termijn te kunnen beschermen, moeten we zijn leefgebied beveiligen. Dankzij jouw maandelijkse gift kunnen we onze acties op het terrein plannen en uitvoeren. Dank je wel!

Herinner je je Lady Liuwa nog? Moederziel alleen zwierf ze door Liuwa Plain National Park in Zambia. Ze was de enige overlevende van haar soort in het park. Dankzij jouw steun is haar verhaal er toch een van hoop en veerkracht. Je zorgde dat onze partner, African Parks, nieuwe leeuwen kon introduceren in het park tussen 2011 en 2017. En daardoor kon Lady Liuwa haar oude dag beleven in goed gezelschap. De nieuwe leeuwen zetten welpjes op de wereld, en zo kon de kringloop van het leven verdergaan. Lady Liuwa blies haar laatste adem uit in 2017, maar haar nalatenschap leeft verder: het park herbergt nu in totaal 17 leeuwen. We blijven de originele troep nauwgezet opvolgen en zorgen dat stropers geen kans hebben om slachtoffers te maken. Aan het hoofd van de troep staat een indrukwekkende leeuw. Hij waakt over vier volwassen leeuwinnen, vijf jonge mannetjes en een welpje. Onlangs verlieten twee jonge leeuwen de groep. Ze trokken naar het westen van het park, en zijn ongetwijfeld op zoek naar nieuw territorium om hun eigen troep te stichten. Drie afstammelingen van Lady Liuwa dragen een GPS-halsband. Zo verzamelen we onmisbare informatie over hun verplaatsingen: we verliezen de leeuwen geen seconde uit het oog. In het park zijn alle leeuwen kerngezond. Ze eten vooral gnoes en bewaren zo het natuurlijke evenwicht in hun leefgebied. Jouw inzet waarborgt de toekomst van deze majestueuze viervoeters in Liuwa Plain National Park. Bedankt!

SAMEN GEVEN WE WEESBEERTJES EEN BELOFTEVOLLE TOEKOMST Elk jaar blijven tientallen beertjes verweesd achter in de Roemeense bossen. Oorzaak? Mens-beerconflicten en ontbossing eisen talloze moederberenlevens. Als ze het er al levend van afbrengen, moeten de moeders vluchten en hun kleintjes achterlaten ... In het wild blijven berenjongen minstens twee jaar bij hun mama. De weesjes zijn te jong om voor zichzelf te zorgen, en hebben dus geen enkele kans om te overleven. Gelukkig kunnen ze rekenen op het Roemeense berenweeshuis, dat we met WWF-België steunen dankzij onze gulle donateurs en donatrices. Bear Again vangt weesbeertjes op, verzorgt ze en zet ze weer uit in de wilde natuur wanneer ze daar klaar voor zijn. Leo en Gabriel stonden aan de wieg van het opvangcentrum in de Karpaten, waar ze weesbeertjes twee jaar lang onderdak geven. Tijdens die hele periode komen de weesjes zo weinig mogelijk in contact met mensen, zodat ze hun wilde instincten behouden en later in de natuur kunnen overleven. Een uniek project, dus. En we hebben nog nieuws om met jullie te delen! Want in 2023 ving Bear Again 15 nieuwe welpjes op. Nu herbergt het in totaal 30 beren. Leo en Gabriel maakten ook een derde tokkelbaansysteem om de beertjes in het derde omheinde gebied makkelijker op afstand te kunnen voeren. Tot slot bouwden ze een nieuwe quarantaineruimte waarin ze nieuwkomertjes veilig kunnen opvangen. Jij staat voortdurend aan onze zijde en zorgt zo dat Leo en Gabriel twee jaar lang alle zorgen kunnen geven die weesbeertjes nodig hebben om daarna de wilde natuur te gaan ontdekken. Dankzij jou kunnen we nieuwe hoofdstukken blijven breien aan het buitengewone verhaal van Bear Again. Bedankt!

EEN GREEP UIT ONZE OVERWINNINGEN

1.900

strikken In 2023 ontmantelden rangers 1.900 strikken in Volcanoes National Park in Rwanda, een bastion dat honderden berggorilla's huisvest.

km omheiningen Rond Nkotakhota Wildlife Reserve, in Malawi, werd 28 km aan omheiningen hersteld. Zo leven de lokale gemeenschappen in veiligheid, net als de olifanten van het reservaat.

hyenapups In Zambia, in Liuwa Plain National Park, mochten we 20 hyenapups verwelkomen.

Magazine - WINTEREDITIE 2023-2024

WWF-Vlaanderen vzw Emile Jacqmainlaan 90 1000 Brussel 02 340 09 20 wwf.be

Trimestrieel P309290

PB- PP B- 714

BELGIE(N) - BELGIQUE

Retourzending? Let op, dit vak mag niet worden bedekt. Bedankt!

Earth Hour 23 maart, 20.30 uur

Doof jij de lichten met WWF? Vind ons op de Grote Markt in Brussel!