Усход, як вядома, справа тонкая і загадкавая. Нават тыя, каму пашчасціла непасрэдна судакрануцца з усходнімі традыцыямі і культурай, зазначаюць: цалA кам спазнаць іх немагчыма, зразумець – тым больш. Але інтарэс да экзотыкі ад гэтага не змяншаецца. Спецыяльна для чытачоў «Н» тоеAсёе са свайго вопыту расказвае Валянціна Георгіеўна МАЛЕВІЧ, прафесар кафедры замежных моў, член Савета жанчын БДПУ, якая на працягу пяці гадоў працавала ў дыпламаA тычных прадстаўніцтвах Рэспублікі Беларусь у Кітайскай Народнай Рэспубліцы і Рэспубліцы Карэя, узначальвала Дэпартамент інфармацыі Пасольства РэсA публікі Беларусь у Паўднёвай Карэі.
ІЕРОГЛІФЫ КУЛЬТУРЫ УСХОДУ – Валянціна Георгіеўна, у да) лёкіх краінах Вам, вядома ж, даводзілася прыглядацца да лю) дзей. Калі можна, некалькі штрыхоў да партрэта жыха) роў Кітая і Карэі. – У вялікіх кітайскіх гарадах на сённяшні дзень жывуць мільёны людзей (у Пекіне – больш за 10, у Шанхаі – каля 12), і гаварыць пра нейкую агуль ную моду немагчыма. Там ёсць усё – і традыцыйнае адзенне будысцкіх манахаў, і тыбец кія яркія касцюмы, і навінкі папулярных дамоў моды. Мо ладзь аддае перавагу амерыкан скаму джынсаваму стылю. Кітаянкі ўражваюць элегантна сцю, грацыяй і прыроджаным густам у выбары адзення. А як артыстычна яны ездзяць на ве ласіпедах! У бясконцым патоку веласіпедыстаў вылучаюцца жа ночыя капялюшыкі з вэлюмам, белыя пальчаткі, туфлі на вы сокіх абцасах. Што да Паўднёвай Карэі, мно гія жыхары Сеула апранаюцца ў ханбукі – нацыянальнае адзен не, асабліва папулярнае сярод мо ладзі. Між іншым, для ўсіх лю дзей у ханбуках дзяржава пра дастаўляе бясплатны ўваход у музеі і скідкі ў рэстаранах. Карэйскія жанчыны ад прыро ды не надзелены кідкай прыга жосцю, але ніводная з іх не вый дзе на вуліцу без макіяжу, пры чоскі і высокіх абцасаў. Каб «зрабіць сабе аблічча», многія кабеты трацяць па 3–4 гадзіны на дзень! Можна толькі пазайзд росціць такой настойлівасці ў працы над сабой! – З Усходу да нас прыйшлі многія рэчы, без якіх сёння мы не ўяўляем свой побыт: папера і шоўк, компас і гарбата… Ве) даю, што Вы цікавіцеся трады) цыямі чаявання... – Доўгі час я вывучала рытуа лы прыгатавання і ўжывання гэтага напою. Сёння кніга пад назвай «Тайны містыкі чаяпіц ця» падрыхтавана да друку, і чытачоў чакае шмат адкрыц 20 снежня 2007 г.
цяў. Прывяду толькі адзін з прыкладаў. Прынята лічыць, што Кітай – радзіма гарбаты ўво гуле, але вядомая многім жэнь шэневая гарбата – чыста карэй скае культурнае дасягненне. Жы хары гэтай краіны ўпэўнены, што сапраўдны жэньшэнь («Чырвоны жэньшэнь») расце толькі ў карэйскіх вільготных
гарах і Паўночным За байкаллі. Усё астатняе там не цэніцца: светлы ад нагадовы жэньшэнь лічыц ца шкодным для стрававання і выкарыстоўваецца хіба што ў касметалогіі. – Усходняя кухня вельмі ціка) вая, але нашы нацыянальныя стравы ёй не саступаюць! Па чутках, беларускія яствы, якія Вы прадстаўлялі на вельмі вы) сокім узроўні, былі ацэнены эк) спертамі па заслугах. – Калі ў Сеуле да выдання рых тавалася першая ў свеце энцык лапедыя «Абед з Пасламі», больш за сто дыпламатычных прадстаў ніцтваў павінны былі пазнаёміць чытачоў са сваёй нацыянальнай кухняй. Прыйшлося, канешне, прасіць дачку, каб пераслала тыя з прадуктаў, якіх у Паўднёвай Карэі не знайсці. І нам удалося прадставіць сваю радзіму належ ным чынам: беларускі абед быў прызнаны міжнароднай эксперт най камісіяй адным з лепшых. Сярод страў – запечаная свініна з бруснічным варэннем, халаднік,
дранікі з грыбамі і мясам, печаныя яблыкі з мёдам... Кніга выдадзена на шасці кантынентах. – Увогуле, статус жонкі Пас) ла, напэўна, прадугледжвае асаблівы распарадак дзейнасці? – Так, я наведвала традыцый ныя штотыднёвыя прыёмы жо сюджаны так званы месячны ты, у госці да сяброў. У першы нак Паслоў (так званыя Tea) каляндар, згодна якому Новы дзень кітайскага Новага года, Party), сустракалася з жонкай год не мае фіксаванай даты; які выпадае звычайна на канец зрухі могуць складаць некалькі студзеня – пачатак лютага, на тыдняў. (Штосьці падобнае на дзвярах кожнага дома вывешва зіраецца і ў хрысціянскім кален юцца рукапісныя святочныя дары: Вялікдзень святкуецца іерогліфы або цэлыя каліграфі кожны год па сваіх да чныя скруткі з пажаданнямі тах.) Але многія з еўра шчасця ўсім блізкім і проста пра пейскіх традыцый, хожым. Кожная сям’я – багатая і бед асабліва святкаванне Каляд і Новага ная – рыхтуе на святочны стол года, добра пры не менш чым 30 страў з ялаві жыліся ў Азіі. чыны, свініны, рыбы і малюс Ёлкі, феер каў; лапкі і пупкі птушак – лю веркі, ліхта бімыя прысмакі кітайцаў і ка рыкі пры рэйцаў. Па традыцыі святочны ўваходзе стол ладзяць на вялікай дошцы, ў дом – якая свабодна круціцца, каб з у с і м кожны мог узяць ежу на свой не рэд густ. За навагоднім сталом у касць у вялікіх Кітаі збіраецца ўся сям’я. Свят гарадах Кітая і Карэі. каванне Новага Месячнага года Цікава, што традыцыі месяч доўжыцца два тыдні і заканч нага календара пры гэтым не па ваецца ў поўню на пятнаццаты П р э з і рушаюцца. Амаль на два тыдні дзень календара. дэнта краіны, гарадскія вуліцы пусцеюць: Вераніка МАНДЗІК жонкамі міністраў, людзі едуць у вёскі, на курор безумоўна, брала ўдзел у ме рапрыемствах жаночага пасольс СТРАВЫ КІТАЙСКАЙ КУХНІ кага клуба – дабрачынных акцы ад Валянціны Малевіч ях, наведванні школ, чытанні «ПАЛАЮЧЫ ДРАКОН» лекцый пра сваю краіну, працы ў Філе рыбы (судак, карп, марскі акунь) наразаюць невялікімі Міжнародным Чырвоным Кры лустачкамі і абмакваюць у яечны бялок, потым кавалкі пасы жы. Для ўсяго гэтага трэба вало паюць сухім крухмалам і смажаць на патэльні. Гатовую рыбу даць адметным тактам і ведаць як змешваюць са скрылькамі кансерваванага або свежага ананаса. мінімум дзве замежныя мовы – Страву заліваюць соусам: ваду з цукрам, соллю і таматнай пас англійскую і нямецкую. А сён тай кіпяцяць тры хвіліны, дабаўляюць крухмал, разведзены ў ня – яшчэ і кітайскую. Дарэ вадзе. Непасрэдна перад падачай на стол паліваюць каньяком чы, кітайская мова ўдала кладзец (лікёрам, брэндзі, ромам) і падпальваюць. ца на беларускае вымаўленне, і навучыцца ёй няцяжка. Пісаць ГАРБАТА З КВЕТКАМІ РУЖЫ І МАЛАКОМ жа па кітайску – асаблівы дар, як Вам спатрэбяцца 5 грамаў (1 дэсертная лыжка) чорнага чаю, дар мастака. 5 грамаў сушаных кветак ружы, малако і мёд на ваш густ. Па – Хутка прыйдзе Новы год – кладзіце чай і ружавыя бутоны ў заварачны чайнік, заліце некру а гэта ёлка, гірлянды, пада) тым кіпенем. Калі гарбата настоіцца, дабаўце мёд і малако. рункі... Ці ёсць штосьці падоб) Гэты напой здымае нервовую напружанасць, запавольвае пра нае ва ўсходніх краінах? цэсы старэння, карысны для скуры, надае бадзёрасці і энергіі. – Трэба адзначыць, што ў Кітаі і Карэі да сённяшняга дня распаў 3