4. Umowa handlowa, polsko-perska współpraca gospodarcza i budowa kolei transirańskiej همکاری اقتصادی لهستان و ایران و ساخت،توافقنامه تجاری راهآهن سراسری ایران The trade agreement, Polish-Persian economic cooperation and the construction of the Trans-Iranian railway
Przed I wojną światową rynek perski, a zwłaszcza jego północna część, był dobrze znany polskim kupcom. Warszawa dla Teheranu odgrywała ważną rolę pośrednika w handlu między Persją a Europą Zachodnią. Jednak wojna zmieniła ten stan rzeczy. Skutki wojny i kryzysy ekonomiczne lat powojennych nie pozwoliły uniknąć inflacji nie tylko państwom bezpośrednio uczestniczącym w działaniach wojennych, ale też neutralnym. Odejście od waluty złotej wpłynęło na parytety wszystkich środków płatniczych, w tym tak mocnych w rozliczeniach międzynarodowych jak dolar amerykański, funt brytyjski czy frank francuski. W rezultacie nastąpił proces reglamentacji polityki celnej i dewizowej większości państw, a ograniczenia w handlu międzynarodowym stały się normą. Nieodłączną częścią porozumień handlowych musiało stać się określenie zasad rozrachunków i ustalenie kwot przywozowych. I to właśnie w takich warunkach, od podstaw, Polska i Persja przystąpiły do organizacji relacji handlowych. Wybitny znawca rynków azjatyckich prezes Polskiego Towarzystwa Geograficznego Władysław Massalski w opublikowanym w maju 1929 roku w tygodniku „Przemysł i Handel” w artykule pt. „Handel zagraniczny Persji” podał, że I wojna światowa zmieniła także geografię eksportu i importu tego państwa.
69
