Wat doen we met die versleten knie?
Nieuws Wat doen we met die versleten knie?
Opereren blijkt niet zinvol bij een scheur in de meniscus, wanneer die veroorzaakt is door slijtage. Maar wat kan een pa ënt dan nog wel aan zorg verwachten?
Vij ien pa ënten per dag voor een kijkopera e, dat was een jaar of twin g geleden heel normaal voor een orthopeed. ‘Ik weet nog dat ik na iedere opera e snel een tekening maakte van wat ik precies gedaan had in een knie’, vertelt Tony van Tienen, orthopedisch chirurg bij ViaSana en onderzoeker in het Radboudumc. ‘Anders wist ik aan het eind van de dag al niet meer welk stuk meniscus ik in de ochtend bij een pa ënt had verwijderd.’

Zijn werkzaamheden zijn inmiddels flink veranderd, want het aantal opera es bij meniscusscheuren is dras sch afgenomen. Van Tienen: ‘In de afgelopen en jaar verschenen veel studies, waaruit bleek dat een opera e bij een scheurtje in de meniscus niet beter is dan fysiotherapie of zelfs een nepopera e. We hebben het dan niet over jonge mensen die hun meniscus scheuren door een harde klap, bijvoorbeeld op het voetbalveld; bij hen hee opereren vaak wel zin. Dit gaat over mensen ouder dan veer g jaar, die een scheur krijgen door slijtage. Bij hen blijkt een opera e niet nu g of kosteneffec ef, hoewel een enkeling er baat bij kan hebben.’
Wie die enkeling is die er wel baat bij hee , blijkt onmogelijk in te scha en, schreven onderzoekers
Gerjon Hannink en Stan Wijn van het Radboudumc en collega’s afgelopen januari in Osteoarthri s
Car lage. Hannink baseert zijn conclusie op een analyse van zeshonderd opera es met een scheur door slijtage. Hij zocht naar subgroepen die het beter doen na een opera e, maar vond ze niet. Zijn advies? ‘Stoppen met opereren, behalve bij heel duidelijke klachten, zoals wanneer de knie op slot zit.’
Maar als we veel minder opereren bij een gescheurde meniscus, wat kunnen we pa ënten dan nog wel bieden?
Ontsteking
Dat begint met preven e. Van Tienen: ‘Zo’n scheurtje ontstaat vaak jdens een alledaagse handeling: werken in de tuin, de gootsteen ontstoppen of een vloertje leggen. Daarvoor geldt: voorkom dat je lang gehurkt zit met diep gebogen knieën, want daardoor kan een scheur in de meniscus ontstaan.’
Is de meniscus toch gescheurd, dan is jd een belangrijke factor in het herstel. De nieuwste richtlijnen adviseren dan ook een afwachtend traject voor ten minste de eerste drie maanden. Dat betekent dat een arts van alles kan inze en, zoals fysiotherapie en een injec e met cor costeroïden, maar geen
opera e. Uiteindelijk komen veel mensen in die drie maanden ook zonder opera e van hun pijnklachten af.
‘Dat komt doordat de pijn meestal niet door de scheur zelf wordt veroorzaakt’, licht Hannink toe. ‘Heel veel veer gplussers hebben scheurtjes in hun meniscus, terwijl ze dat helemaal niet weten en ze ervaren daar ook geen klachten door. Maar een scheur kan ontstekingsfactoren loslaten in de knie, en een ontsteking kan pijn veroorzaken. Het is dan belangrijk dat de ontsteking verdwijnt.’
Fietsen
Fysiotherapie en beweging zijn belangrijke onderdelen van de behandeling in die eerste drie maanden. De knie hee ac viteit nodig en de spiermassa rondom de knie moet op peil blijven. ‘Beweging gee een betere doorbloeding, en dat leidt tot een sneller herstel van een ontsteking’, zegt Van Tienen. ‘We weten eigenlijk niet goed of een meniscusscheur kan helen, maar we weten wel dat een ontsteking kan verdwijnen. Fietsen is daarbij een hele goede vorm van ac viteit.’
Als fysiotherapie en bewegen niet goed lukken vanwege de pijn in de knie, dan kan een injec e met cor costeroïden helpen. Deze stoffen remmen jdelijk de ontsteking en verminderen zo de pijn. Daarmee kunnen ze de vicieuze cirkel van pijn, s l zi en en weinig herstel doorbreken. Artsen zijn wel terughoudend met deze injec es. Van Tienen: ‘Een enkele prik is prima, maar bij meerdere injec es neemt de kans op schade in de knie op de lange termijn toe, doordat de kwaliteit van het kraakbeen dan afneemt.’
Deze nieuwe conserva eve aanpak met fysiotherapie, bewegen en eventueel een injec e, maar zonder opera e, blijkt las g in de spreekkamer. ‘Als ik een pa ënt vertel dat we een kijkopera e gaan doen, dan ben ik in vijf minuten klaar. Dat is concreet en mensen begrijpen het’, zegt Van Tienen. ‘Nu
moet ik uitleggen dat niet opereren eigenlijk beter is, en dat is ingewikkeld. Dan kost een gesprek zo twin g minuten.’
Toch volgen steeds meer orthopeden de nieuwe richtlijn. ‘We zi en in een overgangsfase’, aldus Van Tienen. ‘We hebben der g jaar lang heel veel geopereerd. Eigenlijk was iedereen daar tevreden mee, zowel orthopeden als pa ënten. Nu leren we steeds beter dat opereren bij scheurtjes door slijtage zelden nu g is. Het vakgebied is daardoor sterk veranderd en dat vergt dat orthopeden zich aanpassen. Het zal jd kosten voordat deze nieuwe werkwijze helemaal ingeburgerd is.’
Dit is een achtergrondar kel bij dit nieuwsbericht van 1 februari 2023.
Meer weten over deze onderwerpen? Klik dan via onderstaande bu ons door naar meer nieuws.
Meer informa e
wetenschapsvoorlichter

+31 611091018
neem contact op p w
Specifieke revalida e verbetert armfunc e bij pa ënten met neuralgische amyotrofie

Sterkste MRI-scanner ter wereld wordt gebouwd in Nederland

19 miljoen euro subsidie van NWO voor project onder leiding van Donders Ins tuut
20 februari 2023
Pa ënten met hart- en vaatziekten zi en veel minder lang door aangepaste

revalida e
‘Deze pa ënten willen echt hun gedrag veranderen’
17 februari 2023
Kwart minder kans op terugkeer van blaaskanker bij gezonde leefs jl
Betere prognose met gezond gewicht, bewegen en goede voeding
16 februari 2023

Natuurlijke an lichamen vormen blauwdruk voor vaccin tegen malaria

Inzicht in afweer dankzij meisje uit Oeganda en Nederlandse missionaris
15 februari 2023
Blaasspoelingen met het BCG-vaccin trainen de afweer van blaaskankerpa ënten

Vaccin gee een sterkere afweerreac e en minder infec es
3 februari 2023