INFOGRAFİ
Özellikle Ark modeli çantasıyla bilinen Cult Gaia markası, Steve Madden'a 15 milyon dolarlık dava açtı. sayfa 05
Nedir Bu Kırmızı Taban Davası?
Louboutin’in kırmızı taban davasında son olarak Avrupa Adalet Divanı’nda 12 Haziran’da emsal bir karara imza atıldı. sayfa 06
MODA HUKUKU GAZETESİ
2018
Steve Madden’ın Yine Başı Belada
Moda sektörünün en değerli markalarının hangileri olduğunu biliyor musunuz? sayfa 11
SAYI #20
Moda Hukuku Enstitüsü tarafından aylık olarak ücretsiz çıkarılır.
İKİNCİ EL SATICILARI DİKKAT! CHANEL KAPINIZI ÇALABİLİR
Moda sektöründe, marka değerini korumak için en çok dava açan marka Chanel, vintage perakendeci What Goes Around Comes Around’a (WGACA) dava açtı.. sayfa 02
Yüksek Mahkeme’den E-Ticaret’te Vergi Kararı
ÖZEL DOSYA:
Değişim Programı Öğrencimiz Revna Cebeci’den Fashion Law Institute Spain Notları Moda Hukuku Enstitüsü Öğrenci Temsilcilerimizden ve program katılımcılarımızdan Revna Cebeci, Haziran ayında hukuk stajını yapmak üzere değişim programımız sayesinde Fashion Law Institute Spain’deydi. sayfa 08 Moda Hukuku Gazetesi’nin tüm sayılarına ulaşmak için yandaki QR kodunu okutmanız yeterli.
Son zamanlarda Yüksek Mahkeme moda endüstrisini doğrudan etkileyen e-ticaret davalarına öncelik veriyor. sayfa 03
www.modahukukuenstitusu.org
HABERLER
MODA HUKUKU GAZETESİ, HAZİRAN 2018
CHANEL’den İKİNCİ EL SATICILARINA KÖTÜ HABER Moda sektöründe, marka değerini korumak için en çok dava açan ve en çok tanzminat kazanan markanın Chanel olduğunu daha önceki sayılarımızda yazmıştık. Chanel bu doğrultuda ikinci el satıcılarını etkileyecek yeni bir davaya hazırlanıyor.
Chanel'e göre, ikinci el ürün dükkanındaki bazı ürünlerin orijinalliği doğrulanamadığı için taklit. Öte yandan WGACA, bu davayla Chanel’in, markasının satış sonrası kontrolünü tekelinde bulundurmak istediğini iddia ediyor. Chanel'e göre, ikinci el ürün dükkanındaki bazı ürünlerin orijinalliği doğrulanamadığı için taklit. Öte yandan WGACA, bu davayla Chanel’in, markasının satış sonrası kontrolünü tekelinde bulundurmak istediğini iddia ediyor.
www.modahukukuenstitusu.org
2
HABERLER
MODA HUKUKU GAZETESİ, HAZİRAN 2018
VERGİLENDİRİLMELİ Mİ VERGİLENDİRİLMEMELİ Mİ? Yüksek Mahkeme Eyaletlere E-Ticaret Yapanlardan Vergi Alma Hakkını Verdi. Son zamanlarda Yüksek Mahkeme e-ticaret satışlarını doğrudan etkileyen davaları incelemekte. Söz konusu davalar, e-ticaret yapan moda perakendecilerini de yakından ilgilendiriyor. “South Dakota v. Wayfair , Inc.” Yüksek Mahkeme’nin dikkatle incelediği son davalardan biri. Bu davada eyaletlerin e-ticaret sağlayıcılarından satış vergisi alabileceğine hükmedildi. Karar, devlet dışı satıcıların bu gibi devlet vergilerini tahsil etmelerini zorunlu kılan on yıllardır süren Quill v. North Dakota emsalini geçersiz kıldı. Zira bu konuda South Dakota v. Wayfair, Inc. kararı, 1990 tarihli Quill v. North Dakota kararına cevap niteliğinde oldu. Quill v. North Dakota kararı, bir eyaletin o eyaletteki alımlardan satış vergisi toplayabilmesi için fiziksel olarak bir ticari işletmenin bulunmasını zorunlu kılmaktaydı. Ancak yeni kararla birlikte, 26 yıl sonra bu durum değişti.
www.modahukukuenstitusu.org
3
MODA HUKUKU GAZETESİ, HAZİRAN 2018
HABERLER
2016 yılında Güney Dakota (South Dakota) eyaleti, e-ticaret satıcılarından vergi toplanmasını belirten bir yasa çıkarttı. Yasaya göre, Güney Dakota’da vergilendirilebilir mal ve hizmetlerden en az 200 adet satış yapan veya satışlarından $100,000’dan fazlasını elde eden e-ticaret hizmeti veren işletmelerden %4.5 oranında vergi toplanıyor. Bu kararı bozmak üzere harekete geçen Boston merkezli ev eşyaları satışı yapan e-ticaret işletmesi Wayfair Güney Dakota eyaletine dava açtı. Wayfair’in, Güney Dakota eyaletine vergi yasasının yasallığı/geçerliliğine yönelik açtığı söz konusu dava ise Yüksek Mahkeme’ye taşındı.
Yüksek Mahkeme Kararı Yüksek Mahkeme’den çıkan karar göre, Amerika’daki eyaletlere, 2016 Güney Dakota yasalarını baz alarak, milyarlarca dolar değerinde satış vergisi toplamak için e-ticaret sağlayıcılarının zorlaması konusunda geniş yetki verildi. Hakim Kennedy, kararında, “internetin yaygınlaştığını ve bu gücün ulusal ekonomiyi değiştirdiğini” belirtti. CNBC ise bu yasanın diğer eyaletlerin de eticaret sağlayıcılarından vergi toplamasını isteyeceklerini ve bu sebeple tüketicilerin online alışverişte daha fazla ödeme yapacağını belirtti. Ancak, eyaletlerin söz konusu vergiyi toplamaya başlamadan önce yasal bir düzenleme yapması gerekmekte.
Hakim Kennedy, kararında, “internetin yaygınlaştığını ve bu gücün ulusal ekonomiyi değiştirdiğini” belirtti.
www.modahukukuenstitusu.org
Hazırlayan: Sidem Ener
4
HABERLER
MODA HUKUKU GAZETESİ, HAZİRAN 2018
STEVE MADDEN’IN BAŞI YİNE BELADA Özellikle Ark modeli çantasıyla bilinen Cult Gaia markası, Steve Madden'a 15 milyon dolarlık dava açtı. Cult Gaia'nın kurucusu Jasmin Larian, Steve Madden BShipper çantasının Ark çantasının bir taklidi olduğunu ve Şubat ‘18’de kendisine ihtarname yollamasına rağmen, Madden'in çantayı satmaya devam ettiğini iddia etti. Diğer yandan, Madden, Larian'ın, tasarımının 40’lardan kalan vintage Japon piknik çantasının bir kopyası olduğunu, Ark çantası için yasal koruma sağlayamayacağını iddia etti. Ancak bu iddia Larian'ı durdurmadı ve Steve Madden'in hak ihlali ve haksız rekabet yarattığı gerekçesiyle, kendisine 15 milyon dolardan fazla tazminat ödenmesini istedi. Steve Madden’ın BShipper çantası 68$’a, Cult Gaia’nın the Ark çantası 128$’a satılmakta.
www.modahukukuenstitusu.org
5
HABERLER
MODA HUKUKU GAZETESİ, HAZİRAN 2018
“KIRMIZI TABAN” DAVASINDA BÜYÜK ZAFER
Louboutin’in kırmızı taban davasının küresel çapta savaşı sürüyor. Son olarak konuyla ilgili Avrupa Adalet Divanı’nda 12 Haziran’da emsal bir karara imza atıldı.
2010 yılında kırmızı taban ayakkabı için marka koruması alan Louboutin, 2013 yılında da özellikle topuklu ayakkabıda kırmızı taban koruması için tescil yaptırmıştı. 2010’dan bu yana ayakkabıda kırmızı taban kullanan markalara dava açan Louboutin’in en bilinen davası ise Saint Laurent ile olmuştu. Markanın doğduğu topraklarda marka koruma savaşını sürdüren Louboutin, daha önce Avrupa Birliği Mahkemesi’ne yaptığı başvuruda, söz konusu ayakkabının şekille ilgili bir koruma gerektirdiği ancak Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Yasalarının bu tarzda bir korumayı kapsamadığı sonucuna varılmıştı. Louboutin yılmadı ve mücadelesine devam etti. 12 Haziran Salı günü Avrupa Adalet Divanı’nda görülen davada söz konusu kırmızı tabanın sadece bir şekil değil, bir renk de olduğu için fikri mülkiyet kanunu ile korunabileceğine kanaat getirildi. www.modahukukuenstitusu.org
6
MODA HUKUKU GAZETESİ, HAZİRAN 2018
HABERLER
12 Haziran 2018’de Louboutin’in zaferiyle sonuçlanan dava, Christian Louboutin’in kırmızı tabanlı ayakkabılarını koruma amacı çerçevesinde, Van Haren’a karşı açıldı. İki marka arasındaki hukuki süreç 2012 yılında başlamıştı. Van Haren’in kırmızı tabanlı topuklu ayakkabılatı piyasaya sürmesiyle harekete geçen Louboutin, Hollanda’da dava açmışsa da, kırmızı tabanların tescil edilip edilemeyeceği hususunda görüş almak üzere mahkeme davayı Avrupa Adalet Divanı’na taşımıştı. Louboutin’in kırmızı tabanlara ilişkin davalarında ortaya çıkan sorun bir rengin marka adına tescil edilip edilemeyeceğiydi. Avrupa Adalet Divanı, verdiği emsal niteliğindeki karar ile, Christian Louboutin’in ikonikleşmiş kırmızı tabanlı topuklu ayakkabı tasarımlarının marka yasalarınca korunduğuna ve Van Haren’in kırmızı tabanlı topuklu ayakkabılarını satışa sunarak Louboutin’in tesil edilmiş marka haklarını ihlal ettiğine hükmetti.
Louboutin’in ifadelerine dayanılarak söylenebilir ki, kırmızı rengin uygulandığı alan ile şekil örtüşmekte olup, sınırlar birlikte belirlenmektedir. Bu açıdan söz konusu şekil göz ardı edilmemelidir. “Kırmızı taban” söz konusu olduğundan, rengin ayakkabının herhangi başka bir yüzeyinden söz edilmediği ve bu noktada, taban şekillerinin tasarımlara göre değişiklik göstermesinin de bir önemi olmadığı belirtilmiştir. Hukuk Sözcüsünün bu husustaki görüşü, markanın sadece bir renk değil, malın şekli ve bu şekille ilişkili olan bir renk açısından korunması gerektiği yönündedir. Hukuk Sözcüsünün ifadelerine göre, ürünün yüzeyine uygulanan bir renk, malın şekliyle ilişkili olup, asli özelliklerden birini teşkil etmektedir. Bu sebeple, ürünün şekliyle ilişkili renkler işlevsellik sebebiyle, 2008/95 sayılı AB Direktifinin 3(1)(e) maddesi uyarınca inceleme yapılmalıdır.
Dava sonucunda, mahkemeye göre önemli olan taban şekillerinin farklılığı değil, kırmızı rengin ayakkabının belli bir bölümüne aynı şekilde uygulanmasıydı. Bu sebeple, Christian Louboutin haklı bulunmuş, Van Haren’in marka haklarını ihlal ettiğine hükmedilmiştir. Gelecekteki davalara örnek oluşturacak bu karar ile, kırmızı taban tescili konusunda Louboutin büyük bir zafer kazandı.
www.modahukukuenstitusu.org
Hazırlayan: Revna Cebeci
7
SÖYLEŞİ
MODA HUKUKU GAZETESİ, HAZİRAN 2018
DEĞİŞİM PROGRAMI ÖĞRENCİLERİMİZDEN REVNA CEBECİ’NİN FASHION LAW INSTITUTE SPAIN GÖZLEMLERİ
Bize biraz kendinden bahseder misin? Adım Revna Cebeci. Bilkent Lisesi mezunuyum. Şuanda Bilkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi 2. Sınıf öğrencisiyim.
Moda hukukuyla nasıl tanıştın? Aslında Moda Hukuku ile tanışmam, modaya olan ilgime dayanıyor. Küçüklüğümden beri hep hukuk okumak istemiştim, aynı zamanda modaya karşı da yoğun bir ilgim vardı. Hukuk okuduğum sırada da modayı bir hobinin ötesinde hayatımda tutmak istedim. Hukuk ve moda nasıl bir araya gelebilir diye düşünüp araştırırken karşıma Moda Hukuku çıktı. Üniversiteye başlar başlamaz Moda Hukuku Enstitüsüyle iletişime geçip eğitimlere katılarak Moda Hukuku ile tam anlamda tanışmış oldum.
www.modahukukuenstitusu.org
8
SÖYLEŞİ
MODA HUKUKU GAZETESİ, HAZİRAN 2018
Katıldığın Moda Hukuku 101 ve 201 Eğitimleri ile Moda Hukuku Vaka Çalışmaları yararlı oldu mu? Tabii ki. Moda Hukukunu bu eğitimler sayesinde, temelden başlayarak, moda hukukunun doğuşunu, gelişimini ve uygulama alanlarını öğrendim. Bunun yanında, moda hukuku dava ve emsal kararlarla da gelişen bir alan olduğundan, özellikle vaka çalışmalarında karar incelemeleri yapmak ve benzer olaylar çözmek işleyişi anlamam açısından çok yararlı oldu.
Okulda gördüğün dersler ile enstitüde aldığın eğitim arasında fark var mıydı? Birbirini tamamladı mı? Okulun ve enstitünün birbirini tamamlayan nitelikte olduğunu söylemek daha doğru olacaktır. Okulda birçok hukuk alanını temelinden başlayarak öğreniyor ve her hukukçu için vazgeçilmez olan eğitimi alıyoruz. Ancak ben Moda hukukunun çok daha farklı ve özel bir alan olduğuna inanıyorum. Hukukun yanı sıra moda sektörüne dair de bilgi, bakış açısı ve öngörü gerektiriyor. Bu sebeple Moda Hukukunu anlamak için enstitüde alınan eğitimler de şart.
www.modahukukuenstitusu.org
9
SÖYLEŞİ
MODA HUKUKU GAZETESİ, HAZİRAN 2018
Moda Hukuku Enstitüleri arasındaki değişim programına katıldın. Şimdi Madrid’te stajdasın, bize edindiğin deneyimlerden bahsedebilir misin? Burada, İspanya Moda Hukuku Enstitüsü'nün projelerine katkıda bulunma fırsatım oldu. Enstitünün yeni projelerinden biri, uluslararası alandaki Moda Hukuku enstitülerini ve bu alanda eğitim veren benzer kuruluşları bir "network" altında toplayarak ortak projeler yapmak. Bu bağlamda birçok araştırma yaptım. Ve gördüğüm kadarıyla ülkelerde bazı farklı uygulamalar olsa da, Moda Hukuku aslında temel ve amaç yönlerinden ortak. Bu yüzden yapılacak ortak projeler sektörün daha hızlı gelişmesi için yararlı olacaktır. Buna ek olarak, moda sektöründe teknolojinin kullanımı ve bunun moda hukukuna etkileri üzerine de araştırma yaparak bir araştırma yazısı yazdım. Aynı zamanda, İspanya merkezli olup uluslararası pazarlarda da boy gösteren önemli markaları ziyaret ettik. Markaların, Temmuz ayında Madrid'de gerçekleşecek Mercedes-Benz Fashion Week hazırlıklarını ve bundan kaynaklanan yoğunluklarını gözlemleme şansım oldu.
Senin gibi hukuk stajını Avrupa’da yapmak isteyen öğrencilere tavsiyelerin nelerdir? Öncelikle fırsatı olanlara böyle bir deneyimi kesinlikle tavsiye ediyorum. Modanın tarihine bakıldığında, köklerinin Avrupa'ya dayandığını görüyoruz. Bu yüzden markaları doğdukları yerde görmek bence çok önemli. Aynı zamanda, staj icin Avrupa'da bulunacak öğrencilere en önemli tavsiyem gözlem. Ben insanların normal yaşantılarını gözlemleyerek, modanın sokakta nasıl var olduğunu incelemeye çalıştım. Bu sayede Avrupa kültürünü, modanın Avrupalılar üzerindeki izlerini anlamak mümkün oluyor.
www.modahukukuenstitusu.org
10
INFOGRAFİ
MODA HUKUKU GAZETESİ, HAZİRAN 2018
Marka değeri, bir ürünün ne kadar çok satıldığına göre değil, ne vadettiğine ve vaadinin nasıl sunulduğuna bağlıdır. Marka değeri, marka misyon, vizyon ve kimliği ile tutarlı olduğu noktada yükselişe geçer. Bugün moda sektöründe en önemli noktalardan biri değer yaratabilmektir. Dünyanın en değerli 13 moda markasını sizler için bir araya getirdik. Interbrand’ın yaptığı ve Business Insider’ın yayımladığı araştırmaya göre söz konusu 13 marka şu an 175 milyar dolar değerinde. www.modahukukuenstitusu.org
11