Objawy
16. Kaszel
1
Tabela 16-1. Najczęstsze przyczyny przewlekłego kaszlu Przyczyna
Towarzyszące objawy, rodzaj kaszlu, plwocina
spływanie wydzieliny po t ylnej ścianie gardła (najczęstsza przyczyna kaszlu)
przewlekły nieżyt nosa ze spływającą po tylnej ścianie gardła w ydzieliną; często alergia w wywiadach; towarzyszące przewlekłe zapalenie zatok przynosowych; plwocina najczęś ciej śluzowa, objaw „kostki brukowej” na tylnej ścianie gardła
astma lub (znacznie rzadziej) eozynofilowe zapalenie oskrzeli
napad kaszlu może być wywoływany przez ekspozycję na swoiste lub nieswoiste czynniki, takie jak alergeny, zimne powietrze, wysiłek fizyczny; często występuje w nocy; towarzyszą duszność i świsty; dobra odpowiedź na leki roz szerzające oskrzela i glikokortykosteroidy wziewne; plwocina śluzowa, bywa podbarwiona na żółto (dużo eozynofilów)
refluks żołądkowo ‑przełykowy
najczęściej występuje zgaga i inne objawy dyspeptyczne, choć może nie być żadnych objawów ze strony przewodu pokar mowego, czasem towarzyszy chrypka lub dysfonia; poprawa po zastosowaniu inhibitora pompy protonowej, czasem dopie ro po kilku miesiącach leczenia
przebyte zakażenie górnych dróg oddechowych
zwykle etiologia wirusowa, zwykle ustępuje do 8 tygodni, ale może trwać do kilku miesięcy
przewlekłe zapalenie oskrzeli lub POChP
w wywiadach palenie tytoniu i częste zakażenia układu odde chowego; największe nasilenie nad ranem i zaraz po przebu dzeniu; ustępuje często po odkrztuszeniu śluzowej wydzieliny
rozstrzenie oskrzeli
duża ilość odkrztuszanej plwociny, zwłaszcza rano, często ropnej, barwy żółtozielonej
przyjmowanie ACEI
kaszel suchy; ustępuje wkrótce po odstawieniu leku, ale cza sem dopiero po kilku tygodniach
zapalenie płuc, ropień płuca, gruźlica, sarkoidoza, nowotwory
objawy choroby podstawowej, zależne od stopnia jej zaawan sowania
niewydolność lewokomorowa, zwężenie zastawki mitral nej; tętniak aorty uciskający na tchawicę lub oskrzela
kaszel zazwyczaj w nocy, napadowy, możliwe świsty, z wykle suchy; w obrzęku płuc różowa, pienista wydzielina; objawy ze strony układu krążenia; znacznie powiększony przedsionek lewy lub poszerzona tętnica płucna może uciskać na nerw krtaniowy wsteczny i w ten sposób wywoływać chrypkę
kaszel idiopatyczny oraz psychogenny
bardzo rzadko, nie udaje się znaleźć przyczyny organicznej
zachłyśnięcie, zatorowość płucna, obrzęk płuc, zapalenie płuc; bywa fizjologiczną reakcją na ciało obce w drogach oddechowych, drażniące pyły i gazy 2) podostry – 3–8 tyg.; przyczyny: najczęściej przebyte zakażenie wirusowe 3) przewlekły – trwający >8 tyg.; przyczyny →tab. 16-1, ponadto palenie tytoniu, ciało obce w drogach oddechowych, długotrwała ekspozycja na pyły i drażniące gazy, przedłużający się kaszel poinfekcyjny (zwłaszcza krztusiec), podrażnienie kanału słuchowego zewnętrznego (rzadko; woskowina, ciało obce, stan zapalny). 2. Podział ze względu na charakter 1) suchy – przyczyny: ACEI (do 15% przyjmujących te leki; zwykle pojawia się w pierwszym tygodniu od zastosowania leku, ustępuje po jego odstawieniu), zakażenia wirusowe, astma, choroby śródmiąższowe płuc, niewydolność serca
65