Alle Hens - 1958 - Editie 8

kinderverlamming gaat ook U aan, zeker als U kleine kinderen hebt. U kunt er iels aan doen door het fonds te steunen, dal de bestrijd ing van de kinderverlammins tot taak heeft: hel Prinses Beal rix+PoJioConds. Dure toestellen, voo rtdurende massage en grote toewijding kunne.n In vele gevallen uitkomst bieden.

Als er voldoende geld is. Veel geld. Help daarom de kinderverlamming te bestrijden door een bijdrage te schenken aan het Prinses Beatrixp olioronds te '8+Gravenhage, ,iro sti9.

SHUt

tUDf

Dl

969

SMlfJ/TfCHNIfK'

Cen ' , .. 1 au.e eu: aezu/a'e nhou' se weg 253, ·,-G.e ...e nhege

cv._,u ru

wfHI D

VERSCHURE'S S NELLOPEN D E

-I--

S TOOMMACH INE S

N,V. SchcCIIsbouw Mij. "DE HOOP" Schiekade 36. Schiedam Telefoon K 1800 . 46180 VOO R

SC HEEPS- EN

STATIONNAIRE

DOELEINDEN

VERSCHURE & CO'S SCHEEPSWERF EN MACHINEFABRIEK N ,V .

MEEUWEN LAAN 70 - AM STERDAM - TELEFOON 60701

NIEUWBOUW

REPARATIE

SEA HAWK

De lange.afst-andsartillerie van de moderne zeemacht

In de toekomst zal de marine geen zwaar geschut meer vocren. Mettertijd wordt bombarderen het werk \'an geleide projectielen, maar in de eerst komende jaren lullen dergelijke mken aan vliegtuigen worden toc\'enrouwd.

Verschill ende NATO·\'loten worden volgens deze moderne op\atting uitgerust -

met SEA HAWKS.

De SEA HA WK is het ideale vliegtuig om zware slagen mee tO<.' te brengen -

met raketten, bommen,

boordkanonnen. En ook op verre afst<ln<1 heeft de SEA HA W.K een grotere actieradius dan welk ander marine-geycchts\ liegtuig. H ij kan ook snel toeslaan, van een carrier of landbasis. En trouwens, de SEA HA WK i~

niet alleen geschikt om mee aan te vallen. Z ijn snelheid

en manoc\'feerbaarheid maken hem tot een uitstekende interceptor. Inderdaad, de SEA HA WK is een "eelzijdig vliegtuig _ en daarbij op\'allend gemakkelijk te besturen.

SIR W, G, ARMST RONG WHITWORTH AIRCRAFT LTO" Bagl,lon, C",'1Ty SI:!

H all'!j

OP&IlItld QP hll 'r/iI8Jd 11111' 1';l1l J~ ROJ.ll N a.".

ftll

GluÎ"

LID VA N DE HAWK ER SIDDELEY EEN VAN DE t ElDERS IN DE IND USTRIElE \'(/ERELD

Koninklijkc Java -China -Pakctvaart Lijncn N,V. Eetaalon m. I... Prln~ WlII em van OranJe"

PAS SAG IE R S DIE NST EUROPA - CANADA v.v.

Passage·Hoofdagenlen : ANTHONY VEDER Ir: co.

Rollerdam • W estblaalt f Teletoon 114.f20 O R'" N I

r

( Royal Interocean Lines ) Geregelde passagiers. en vrachtdiensten:

V erre Oosten - A frika _ Z uid.Amerika v.v.

Ve rre Oos ten Oost-Afrika v.v.

Z uid- en Oost-A fri ka Australië V.v.

Indonesië - M alakka - C hina • Japan V.v.

India· M alakka _ Indonesië - A ustralië v.v.

Au st ralië . N.N. Gu inea • NO. Borneo _ Bangkok Malakka - Indonesië - Nieuw ZeeJand V.v.

L 11 N

Hoofdkantore n: Ams terdam, " Het Hongk ong -

ZEE· EN KUSTREDERIJ • TANKVAART RIJN· EN BINNENV AART . BEVRACHTERS CARGADOORS INTERNATIONALE EXPEDITIE· OPSLAG Telegramadres, Vanuden Teletoon 113300

Scheepvaar1hull"~

Telefo on 64411

Intaroee .. n Ho use, 191 Java Roa d

KM

000 N.V. GEBR. VAN UDEN'S SCHEEPVAART· EN AGENTUUR MIJ. ROTTERDAM • LUNDIENSTEN

BENEL UX -FRUITLIJN Rollerdaml Antwerpen

Marokko v .v.

FRABEL UX-LIJN Noord.Frankrijk

Marokko v .v.

ROTTERDAM-SONT LIJN RoUerdam.Denemarken, Zweden v .v . 2 x p . w .

ANTWERPEN-SONT LIJN RoUerdam·Denemarken, Zweden v .v . 2 x p . w.

N.V. HAVENLIJN Bremen • Hamburg • Antwerpen • RoUerdam UI.daagse atvaarten Oostkusi· Zuid·Amerika

PASSAGIERS· EN YRACHTDIENSTEN

'~-'''e~

A~ ~~e

,

.-

wij zullen moeten samenwerken

b,

~ - ~"z-' -i -.--=-=.. -~ -"

HERTEL & CO. N.V.

Amsterdam

ROllerdam

POllbus 30%6 Gruweg 4lI

Coolhllven 100_11K

Postbus 471

VAN REES &GREVEN.V.,

Tel. 545(j(J (3 \.1

Tel. &cml (4 I.)

VERT EGENWOORDIGERS

vertegen woordlgers va n :

Newalls Insulation CO. Ud.

A. B. BOFORS . ZW EDEN

A lle voo r ko m ende isolatie m ate ri a le n

•

J. W. Roberts Ltd. " Lim pet" Sprayed Asbestos

PARKSTRAAT 69b

•

DEN HAAG

Owens-Corninc Fiberglas Corp.

Fiber glas pr oducten

•

Xzit Chemical Company Ser viron. 'Briekseal, Vaseo le S.

•

BcldamPackinc & Rubber Co. Ltd.

GESCHUT MUNITIE·SPRINGSTOFFEN

Pakkhlge n voo r a lle d oele inden

Stalen Ramen Stalen Ra men en De uren Sta len Binn en wa nden Plaa tsta len kozijnen Rub ber Tochtdeu re n

STARAKO OOSTERHOUT Staalconstrnctie S pan ten Li ggers

Loodse n

Rad a rm asten, en z.

Plaatwerken Rad arsc he rm en Kl eerk aste n uitgevoerd in s taalplaat or alumln lum plaat

*

GYROKOMPASSEN AUTOMATISCHE BESTUR ING MARK 3 RADAR LORAN ZOEKLI CHTEN MICROLlNE INSTRUMENTS KLYSTRONS SYNCHRO'S Alleenve rtegenwoordiging voor Nede rland:

NAUTI SCH TECHN ISCHE HANDEL MIJ

P. J. FETERISN.V. DE N HAA G

-

Sch evenl n g5eweg 15

-

Telefoon 11 .08.38

HmmmmmmmmmmmmlmmmlH:l:::Hmmmml:::H:::!! :::: .................................................... •••• .... •••• ...... •.. 1111

iW HH :::: ....

construcliewerk ijzergietwerk iiH smeed- en draaiwerk ...mi.

N.V. KONINKLIJKE NEOERLANOSCHE

....

IIII ........ ""

G R0 FSMEDE RIJ Zu ld.I 'II;jel 66. Le lden. Te le f. 2 6341

Il.i. ! ... .

lil!

.... .... "" i.i.i.i ....••••,

O".",hI

~

1836

....

::::::::l:::::l:::::ll:Jllmllmlmmlllllmmmlmmmmmmi •iHm ................................................................................

TECHNISCH TEKENBUREAU

v/h KEYNES Apparaten bou\VI' • Pijpleidingen A lgemen e Machinebouw

AMSTERDAM·C.

O.l. Voorbu rgw.l 183 . T elefoon 63203

N.V. HANDELMAATSCHAPP IJ N.V.

voo,h","

Over beek & CO.

'-0

Vcr. Textiel- en

U. Kaar s S ijpe s t ey u KROMMEN1E

AMSTERD A11 Telefoon: 34160'34470-}4988

Weverij van zeildoek , wat erdicht d oek. brand l!llangen

ROlTERDAM Telefoon : }5880

BN;un, !illingl, f'tn,

Jrhro~/bOlll t1l

Oliefnbrickcn

en

mo~re",

hOlll!rh,oe-

(voor hrumlsJallgcn ve rkoopkantoor

N.V. De Boer'& Fabri eke n, Am&te rdam)

meelwerl!llligm, plaJlir buizen.

"Hygiëna" neemt de vieze luchtjes weg!

SUCSOL- LUC HTREINIGE RS In blikken doos.

SUCSOL-TAULETrEN met fraaie houders.

S UCSOL-URI NOIRSTEENTJ ES. REEDS J\lEE R DAN 20 J AAR SUCSOL. AFDOEND EN GOE DKOOP.

CHEM ISCHE FABRI EK " H Y G I ~ NA " Kromme Nieuwe Gracht 13 _ UTRECHT _ Tel. K 30-20100

Stomen

Verven

SCH EEPSWASSE RIJ

~~ AMSTERDAM - NOORD Leverancier Kon inklijke Marine

Robude ton$lruct'e Grote hOthtHeserve loge werktemperatuur longe levensduur

~ MACHll\'ES VOOR KOMBUIS~ ENPANTRY

Een groot deel van onze vloot ';ordt gelast met

VAA T WERKAliW ASMACHINES Gcplaarsc aan boord van vrijwel aUc , zeeschepen

HOBART Tel.

Y. -ROTTERDAM

Electroden-Iastransformatoren VARIOS-FABRIEKEN N.V. -

O.l800-33 78 ~

GRONINGEN

S_JONGSMA & ZOON n_v_ ROTTERDAM

AMSTERDAM

Gro

te houdkrncht .

per kg eigen ge,n e

Scheepsonderhoudswerken

'.1

~;:

*

Kl aproxenwc« 9--13 . Ams terdam-N. • Telefoon 60529 Kantoorschip ZaJmhaven . Rotterdam - Telefoon 112074

N. V. STAALDRAADKABEl- EN HERCULES-TOUWFABRIEK v/h

.............~J~.C~.:,. DEN HAAN

Vliegtuig lakken Lakken voor de industrie Scheepslakken HOUDERS VAN EN NAAM.

SCHEEPSGEBRUIK I ELI:E GEWENSTE SAME N. STE LLING, LENG TE EN DIKTE

GEVERS AAN HETALOM BEKENDE

HERCULESTOUW

SJKKEHS lAICFABRIEKEN N.V. SASSEN HEIM

Electrische Installaties

Kantoormach ines Sm lcn en Houten meubelen Adm in istr:IrÎesysrcmcn Planborden

voor Binnen- en Zeevaart )(-

Archicrsysrcmen

VOGELENZANG DE JONG )(-

Postbus 16

Telef. 446

Krimpen aan den Ijssel

KonOlll aUes voor k.uuoor!

~

WESTZIJDE 53-110

~

ZAANDAM Tel

2246 '"

,

Te d din 9 ton -app aratu ur HOUDT OE WA C HT BIJ ALLE O lE SE L · MOTOREN

OP

ONZE

MIJ N E NV E G ER S

A B NO RM A L E

o

•

T EMPERAT U R EN

•

DRUKKEN

•

S N E L H E DE N

WO R D E N G ES I GN ALE E R D

• B I J C Rt T1 E KE OMSTAND I G HEDE N W ORDT DE

1'1<>;1 n ~, ... bUk' b ...n _lIa god.:h, I I. <Ik de, ...1 Wf. de po.locl< _Y_W f""k.l<nd

,>ad,

BE TREFFEND E

...".1000. cia....... b ... al <n

MO T O R AU TOM A T I SC H

G..o ..............,

00..:1 bck<oond op de T... nnal<·

G ERO Z ILV IUM

GE ST O PT

TE CHNI SCHE H AN D ELSONDER N EM I NG

V ANANDEL NV. ROT T ERDAM

TE L EFO ON 64700

7 lijnen

POSTBUS 6G4 9

Scheepswerf " DE WAAL" N.V., ZALTBOMMEL Ge meenscha ppelijk samenwer ke nde scheepswe rve n Gebr. Niestcrn & Co. - Deltdjl Noord- Nederlandsche Scheepswerven _ Groningen Scheepsbouw Unie N. V. - Groni ngen Nieste rn Scheepsbouw Unie N. V. - Hellevoetsluis

OoI< luohtgekoeld 3_24 pit.

.,.ft 1\1.5. " lJogowonIO "

n . 'l .T . !SN Vraehl. l'aual lersçhlp \'oo r In do n e~li!

Ven oud. de betrouwbu'lIe en lIehtd e en du, om meest gebruikte motoren woo, ..dd lngn loe pen en "00, •• n· ~rljwl ng un betonmolen., eom p, . nor. n, pOmp..... , dyn.mo'l , 11••• 1'1 .Ie.'

LlEEN IMPORTEUR

e • e e e

Alle soorten vrachtschepen Zeesleepboten Lichters BaggerinstalJatles Hellingen en d roogdokken beschikbaar voor reparatie van schepen tot 3000 ton.

T. FRANSE

'~;'~;"

AMSTERDAM

rRANSPORTABElE DIESEL BRANDBLUS POMP SETS DIESEL· DYNAMO· COMPRESSOR POMP SETS

MAANDBLAD TER

o ••

I NTERNE

VOORL I CHT I NG

KON I NKLIJKE

MARINE

Ultgll"e vlln het Mlnisferie van Marine

Lt~

ollllcnl I N HOORHlIOACnt. (SO) Je k!. J . PTASNIK _ r. J. TH. M. SCHAJtPMAN AD.IS RlDACTll l N ADMI"' SfftAf ll ,

Mlni.tarill VaD Marine. Kcm1rwtnnqracbt 10 Tel. UIZIlO - ~1 Dan a..,

au.

Inhoud :

AUGUSTUS 1958, no. 1

BIJ DE VOORPLAAT: Bevelsoverdracht korps Mariniers

Pagina 1. De Amerikaanse marine in de burgeroorlog 4. Buitenlands marlne-nieuws 5. De m arine-luchtvaartdienst en zijn emblemen 6. Ontwikkeling van nieuwe M.W.D.P.-projecten bij de Koninklijke Marine 7. A . J. Ie Mayeur de Merprèst 8. Bevordering door zelfstudie bij de Amerikaanse marine 9. Nieuwediepse notities 10. De Kieier Woche

12. Het

va1 ~

wel mee op de karang

14. Amerika gelooft nog in de vlieo::;,oot 16. Nieuwsdruppels 17. De Nationale Vijfkamp 1958 18. Waar de Koninklijke Marine vaart en vliegt J9. Mutaties 21. Wanneer begint mijn opleiding?

ne KoalIlllUJlIe Hu1.De lfleIS u prUl op vut te Jtellea d:aI. het ad't'ert.ere1l ln 4Jt 0I'1&aD wtel"&&l'd het verllrU,u van voorkeur voor leverUItIe. &aD de KOIllnIIUJke Marme met kan Inhouden

Idee In,ezo n d en door: W . M. Gadella, Tlmm. 1

Mar. No. 4314 • • Bak 8 OnderzeedielUll Rotterdam

S~hrij

Help on. dne ..,LI

Voor elk bndllbur Ld

lUI de Clnc le houden '

.. ce ...en I ••n dl atd . P\lbllcltelt A

.

w'

.

..n • • rdl , . beloaln, '

m.tel Brou ••rtI. Am.terd . .

•

De Amerikaanse •

manne •

m

de

burgeroorlog liet voorspe l.

Jn hel midden van de vorige eeuw ontstond in de Verenigde Staten een geweldig conOiet tussen de noordelijke en de zuidelijke staten. Het noorden had zich sneller ontwikkeld. commercieel zowel als industrieel, dan het zuiden. dat hoofdzakelijk op de landbouw was aangewezen. Nu zouden beide delen van het reusachtige land elkaar op prachtige wijze hebben kunnen aanvullen en alles laten zoals het was. ware het niet, dal de landbouw in de zuidelijke staten hoofdzakel ijk was gebaseel'd op slavenarbeid. En de slavernij was een instelling die men in die periode langzamerhand uil de tijd begon te vinden. Er was dus een beweging om de slavernij a1 te schalten. Nu wordt een dergelijk standpunt natuurlijk gauwer ingenomen als men van de voorgestelde verandering geen nadeel ondervindt. Vandaar dal de beweging om tot afschaUing van de slavernij te gera ken În de eerste helft vtm de negentiende eeuw speciaal in het noorden veel aanhang kreeg. In het zuiden was men van deze nieuwigheid echter veel minder gediend. Nu moet men het vooral niet zo voorsteUen, dat alle Yankees (noorderlingen) brave jongens en alle zuiderlingen barbaren waren. Veel slaveneigenaren waren goede meesters, masr daar ging het hier niel om, Het ging om een principe en de beweging tot afschaWng won allengs veld. Andere mogendheden gingen ook over tot het verbieden der slavernij. zeUs Rusland (1861). Heden zijn er maar weinig staten meer waar de slavernij nog is geoorloofd of oogl uikend toegestaan. Het a lgemene standpunt is dat het principe van de slavernij onverenigbaar is met de menselijke waardigheid. Hoewel de slavernij het hoofdpunt vormde van de tegenstelling tussen Noord en Zuid, waren er nog wel meer wrijvingspunten. Eên daarvan was de politiek ten aanzien van de beschermende invoerrechten. Het Noorden was daar voor, het Zuiden was er echter sterk tegen.

De toetreding van nieuwe staten tot de Unie bracht het probleem met zich of in de nieuwe gebieden de slavernij moest worden toegestaan of niet. De noordelijken vonden van niet. Zij wilden de slavernij beperkt houden tot de traditionele katoenstaten, in de veronderstelling dal deze vanzelf langzamerhand zou verdwijnen. De zuidelijken wilden echter de nieuwe staten voor zich zelt laten beslissen zonder inmenging van de centrale. federale regering.

In 1851 verscheen het boek; "De negerhut van Oom Tom" en dit maakte grote indruk. De anti-slavernij-beweging nam snel in omvang en heftigheid toe, Vele slaven vluchtten naar het noorden en werden door ontsnappingsorganisaties geholpen. De gemoederen gerankten verhit. In 1859 probeerde John Brown een soort revolutie in Virginia.

Deze mislukte, maar gooide olie op het vuur der tegenstrIlingen.

De burge roorlog.

In 1860 werd Abraham Lincoln tot president gekozen. Hij had zich onvoorwaardelijk verbonden om de slavernij in alle staten af te scharren. Het Zuiden handelde spoedig na het bekend worden van de uitslag der verkiezingen. De

eerste staat die uit de Unie trad was Zuid-Carolina, spoedig gevolgd door een aantal andere zuidelijke staten, Toen Lincoln op >I maart 1861 de eed arIegde verklaarde hij die uittredingen ongeldig, Hij deed een beroep op het zuiden om de eenheid te herstellen. maar dit hielp niet. Op 12 april 1861 openden zuidelijke troepen het vuur op het fort Sumter. in de haven Charleston van de staat Zuid - Carolina. Nu was het hek van de dam, Het Noorden en het Zuidcn, inmiddels onder een eigen president, JeIferson Davis. mobiliseerden. De burgeroorlog was begonnen. Drie en twintig staten waren aan de oude Unie trouw gebleven; zij hadden gezamenlijk 22.000.000 inwoners, De Zuidelijken hadden zich verenigd in de "Geconfedereerde Staten van Amerika" en bestonden uit eU staten met 9.000.000 inwoners, De burgeroorlog duurde vier jaren en werd met grote hardnekkigheid gestreden. Aan het eind stonden drie miljoen man tegenover e lkaar. Amerika had meer dan een half miljoen doden te betreuren en hele landstreken waren verwoest. Maar de eenheid werd tenslotte hersteld, De strijd werd uiteraard in de eerste plaats te land uitgevochten, maar toch speelde ook de zee in dit tragische confi1c~ een grote rol.

Bij het begin van het conrJict bevond de toentertijd kleine cn zwakke marine zich bijna geheel in het noorden: omdat h('t personeel voor het grootste gedeelte uil het noorden kwam, koos ook slechts een klein gedeelte de kant der Geconfedereerden. Ondanks dat was versterking van de sttlalsmarine dringend geboden en dat werd dan ook goed aangepakt, President Lincoln proclameerde direct een blokkade van de zuidelijke kust. In het begin kwam van die blokkade in de praktijk niet zoveel terecht, bij gebrek aan schepen, maar in de loop der jaren nam de eUectlviteit toe. Het zuiden. dat geen noemenswaardige industrie bezat. was voor de voortzetting van de oorlog geheel afhankelijk van de aanvoer over zee, die het alleen kon betalen door uitvoer van landbouwprodukten, in hoofdzaak katoen. Behalve met de blokkade moest de Uniemarine de "rebeUen" ook nog op andere wijzen bestrijden, namelijk met het organiseren van expedities tegen verschillende belangrijke punten op de zuidelijke kusten, alsmede op de rivieren, een en ander natuurlijk in samenwerking met het leger.

TE'nslotle was daar de bestrijding van de Ge<:onfedereerde handelskruisers en kapers.

De blokk a de.

Om met de blokkade te beginnen. dat was geen kleine opgt."" De kust van Vi rginia tot de Rio Grande (Texas) was ruim 3000 mij l lang met 189 havens en riviermonden.

In de declaratie van Parijs (1856) omtrent het internationaal zeerecht was door de Europese mogendheden overeen-

David Glasgow PaTTagit

gekomen dat een blokkade. wi lde zij e rkend worden. effectief moest zijn. Een zogenaamde papieren blokkade, die niet werd gesteund door een voldoend sterke maritieme r,lllcht om de toegang tot hel geblokkeerd verklaarde geIJied werkeHjk gevaarlijk te maken, zou niet worden erkend. Vandaar dat het noodzakelijk was om de marine enorm uit te breiden. De blokkering van de zuidelijke kust betekende ook dat de Geconfedereerde Staten als een oorlogvoerende partij werd erkend. want het blokkeren van de eigen kusten is in het internationale recht niet mogelijk.

Een incident op dit gebied leidde bijna tot Inmenging van Engeland. Een Unieschip praaide een Engels koopvaardijschip en haalde twee Gecon(edereel'de gezanten van boord, die op weg waren naar Engeland en Frankrijk. Door deze handeling werden neutrale rechten geschonden en na een heftig Engels protest werden de gt'zanten dan ook uitgelt>verd.

Een nadere moeiJijkheid was de nabijheid van de Britse Bllhama-eilanden op de geblokkeerde kust. Deze werden gebruikt als uitwisselingsstations voor wapens en andere l'E'nooigdheden legen katoen. vooral de hoofdplaats Nassau.

De zuidelijken ontwikkelden een speciaal schip als blokkadebreker, een laaggebouwd vaartuig van 400-600 ton met schepraderen en een telescoop-schoorsteen om het silhouet laag te houden. Zij stookten rookloos met antraciet. waren slank en snel. zelfs tot de in die dagen ongehoorde snelheid van vijflien mijl per uur. Deze blokkadebrekers pasten aUe dt'nkbare listen toe om de blokkerende schepen te ont lopen en zij waren. vooral in de eerste jaren. zeer succesvol. Het was een winstgevend bedrijf. Een schip, de ,.R. E. Lee" brak ' de blokkade 21 keer in een jaar tijd. Maar de druk van de blokkerende eskaders nam gestadig toe en tegen het eind van de burgeroorlog waren de Geconfedereerde Staten. wier kustlijn nu aanzienHjk was ingekrompen. nagenoeg geisoleerd. In totaa l werden 1150 blokkadebrekers In beslag genomen.

met een aantal schepen en koanons in handen der Geconfedereerden viel. Hoewel hel zuiden in maritiem opzicht de mindere was, oi misschien juist daarom, legden de Geconfedereerden zich speciaal toe op de ontwikkeling van nieuwe ideeën, zoals die ook verwerkt werden in de blokkadebrekers, hierboven beschreven. De belangrijkste vernieuwingen waren het in opkomst zijnde stoomwezen. de ontwikkeling van de eerste vormen van de torpedo en het idee van het pantseren van schepen, afkomstig van de Fransen, die er in de Krimoorlog ( 1855) succes mee hadden geiJSd. Bij de bezetting van de marinewerf in Norfol k hadden de Geconfedereerden onder de tot zinken gebrachte schepen de "Merrimac" aangetroUen, een schroefstoomschip van 3500 ton. van revolutionaire constructie en voon.:ien van een ramsteven en tien stukken. Het schip werd herdoopt In "Virginla", maar In de maritieme geschiedenis is het toch onder de oude naam blijven voortleven. Het werd gelicht, gerepareerd en in de vaart gebraCht. Korte tijd later bewees het de enorme mogelijkheden van het gepantserde schip, toen het op de Jamesrivier bij Norfolk de "Cumberland" ramde en tot zinken bracht. Even later werd de "Congress" beschoten totdat het ontredderd was en zich overgaf. Het brandde toen en explodeerde kort daarop.

Deze overwinning van een gepantserd ramstoomschip op twee ouderwetse houlen zeilschepen maakte een enorme indruk in de gehele maritieme wereld. Er werden in de gehele negentiende eeuw maar zeer weinig zeegevechten geleverd en daardoor werd er aan deze geisoleerde en buitengewone actie meer waarde gehecht. voor wat betreft de ontwikkeling van de scheepsbouw. dan nu achteraf wel logisch blijkt. Zo is het feit dat Hr. Ms, "Hertog Hendrik" een ramsteven heeft. nog steeds een gevolg van de ervaringen met de "l\lerrimac", hoewel de ontwikkeling van het geschut zeer spoedig na dit voorval het gebruik van de ram zeer onwaarschijnlijk had gemaakt.

De pa ntserschepen.

Geconfedereerde Staten hadden weinig schepen en ook niet veel scheepswerven en scheepsbouwers. Het was daarom een grote klap voor de noordelijken toen in hel begin van de oorlog de marinewerf in Norfol k. Virginia.

De "l\1e rrimac" en de "l\l onito r".

Inn 'iddels hadden de noordelijken ook niet stilgezeten. Zij hadden drie pantserschepen op stapel gezet. De kleinste. ..Monitor" gedoopt, werd in 100 dagen afgebouwd en arrivr.t' rde in de zuidelijke wateren kort na de hierboven verhaalde successen van de "Merrimac". een reis overigens, waarin het schip. dat 800 ton mat. maar bijna geen vrijboord had, bijna verging in slecht weer.

Op 9 maart 1862 vond het gevecht tussen de beide vreemde monsters plaats. De "Monitor" had geen ram. maar twee pogingen van de zijde van de "Merrimac" om de ram te gebruiken faalden. Het gevecht was dus een kanonduel; na twee uur begon de "Monitor" gebrek aan munitie te krijgen. reden waarom het schip zich tijdelijk terugtrok in ondiep wa ter. waar de .. Merrimac·' het niet kon volgen.

Een kwartie r later werd hel duel hervat, doch na een uurtje schieten trok de "Merrimac" zich terug. Er waren I:een doden en de schade. die de schepen elkaar hadden toegebracht. was niet groot. Dat was overigens wel heel ongewoon. Een duel van drie uur tussen twee schepen van conventionele constructie zou vele doden en heel wal schade zo geen vernietiging van een der partijen hebben meegebracht. Het duel bleef dus onbeslist.

De verdere lotgevallen van deze beide eerstelingen zijn weinig spectaculair. De "Merrimac" werd vernietigd door eigen personeel toen de Geconfedereerden gedwongen waren om Norfolk te evacueren en het breken van de blokkade niet mogelijk werd geacht. Een half jaar later verging de "Monitor" in ruwe zee.

f'--'---..~.\ MOSIlE N'-W ·ORl'-MIS

Ope ra ties op de rivie ren.

De Geconfedereerde Staten werden doorsneden door grote rivieren. die van belang waren voor intern transport. De belangrijkste was de Mississippi, die de Confederatie van noord naar zuid doorsneed. over een lengte van 1700 kilometer or 800 kilometer hemelsbreed. De noordelijken vormden daarom verscheidene rivierpatrouilles. bestaande uit kleine. meest gepantserde kanonneerboten. Deze flottieljes werkten met de landstrijdkrachten samen en bestookten de forten en batterijen langs de rivieren van de waterkant.

De zuidelijken betaalden vanzelf met gelijke munt terug.

10dat verscheidene acties te water plaats vOllden op honderden mijlen afstand van de zee. In het eerste halfjaar van 1862 vorderden de noordelijken van Cairo zuidwaarts langs de Mississippi. Tegelijkertijd was er een expeditie overzee naar het zuiden gezonden onder Farragut. Op 7 april 1862 was hij met zijn scheepsmacht. zeventien schepen met 154 stukken sterk. in de mond van de Mississippi.

De zuidelijken waren niet op een aanval van die zijde voor-

De

De partijen in de Amerikaanse burgeroorlo g

D

D 2

De noordelijke, aan de Unie trouw gebleven staten.

•

De afgescheiden staten, verenigd In de "Geconfedereerde Staten van Amerika".

De Merrimac ramt de Cumberland. bereid maar loch weerden de forten zich geducht. Met de patrouiUescheepjes had Farragut minder moeite. Het beleid van de bevelhebber overwon de tegenstand en na enkele weken werd New Qrlenns ingenomen. Het leger volgde de marine met 18.000 man aan troepen.

Van Ncw Orleans uit ondernamen de marine en het lego!r gezamenlijk een veroveringstocht naar het noorden, langs de rivier. Bij Vicksburg ontmoetten de van het noorden zuidwaarts oprukkende strijdkrachten en die uit New Orleans elkaar. Dat gebeurde in juni, maar er was alleen een SDlaUe strook veroverd. Het duurde nog een jaar voor Vicksburg zelf werd ingenomen.

Het belang van deze rivieroperaties IS vooral gelegen in het (eit dat de Confederatie in tweeën werd gesplitst. hetgeen voor de oorlogvoering van de zuidel ijken uiterst nadelig was. Het voornaamste landfront was in het noordoosten en de Geconfedereerde Staten waren voor hun versterkingen en voorzieningen voor een deel aangewezen op de aanvoer over de rivieron. Bovendien was met New Drleans één der grot" in- en uitvoerhavens verloren gegaan.

Ander e plaa tselijke acti es.

De voornaamste haven aan de Golf van Mexico werd nu Mobile. De blokkade. hoewel langzamerhand toenemend in doelmatigheid, liet contact met de buitenwereld nog wel lOl' Vandaar dat men het plan opvatte om ook deze haven onschadelijk te maken. Aangezien de slad door een aanZienlijke troepenmacht werd verdedigd, werd een directe aanval niet mogelijk geacht. Maar als de torten die de rede beheersten onschadelijk zouden kunnen worden gemaakt, zou clf' blokkade van de haven aanzienlijk effectiever zijn.

H('t werd echter augustus 1864 voor Farragut zover kwam.

Hij was, na in juli 1863 zijn bevel op de rivieren aan Porter te hebben overgegeven. in januari in het zuiden teruggekeerd om aan de blokkade deel te nemen. In een stoutmoe-

dige onderneming werd dit doel bereikt. Van een dezer acties is een gevleugeld woord van Farragut bewaard geblf!ven, namelijk zijn uitroep. toen men hem tijdens de aanval op een (ort waarschuwde dat er torpedo's in de buurt waren: ,,Damn the torpedo's", welke uitdrukking wij \\!.!I niet behoeven Ic vertalen. f:en tonder terrein van maritieme actie was de Albemarle Sound, een diepe inham În de kust van de staat NoordCarollna, door de noordelijken als basis gebruikt. Een Geconfedereerd ramschip, de ,,AlbemarIe", behaalde daar grc.ote successen totdat het in een heldhaftige actie met behulp van een primitieve torpedo, vervoerd door een sl,:,ep. werd vernietigd.

D,;:rgelijke acties, veelal amphibisch van karakter, vonden plaats op tal van punten langs de zuidelijke kust. In samenwerking met het leger werd het zuiden langzamerhand ing~kup!'eld en gewurgd. Toen Charleston en Wilmington tenslotte waren verloren gegaan, waren de Geconfedereerden nagenoeg geheel van de buitenwereld afgesneden.

Kaa pvaa rt e n ha nd elsoorlog.

Een ,'an de andere bepalingen van de Declaratie van Parijs was li .. afschaffing van de kaapvaart. De Verenigde Staten hadden dei':e De<:laratie echter niet getekend, hetgeen zich nu .... reekte, omdat de noordelijken de Geconfedereerde k1tp(rs niet als zeerovers konden beschouwen en behandelen. maar hun semi-militaire status wel moesten erkennen.

De Geconfedereerde autoriteiten gaven vele kaperbrieven uit. toestemming verlenend om jacht te maken op de UnieSt'heepvaarl. Amerika had in die tijd een grote handelsvloot. tweede in grootte na de Engelse, en de kapers brachten dei':e scheepvaart veel schade toe. Het vereiste een grote krachtsinspanning om de kaapvaart te bestrijden.

Behalve kapers werden van zuidelijke zijde ook handel!lkruisers in de vaart gebracht, die de noordel ijken even-

3

eens veel schade toebrachten. Eén dezer schepen was de ,,Alabama", die onder meer lerulme tijd in de Stille Oceaan opereerde en de Amerikaanse scheepvaart praktisch VRn die zee verdreef. Samen met drie zusterschepen was de .,Alabama" in Liverpool gebouwd. Hoewel Engeland neutraal bleef in het confiiet was de publieke opinie op de hand van de zuidelijken en ook de regering stond niet onwelwillend tegenover de opstand. Niettemin kon hel bouwen dezer .,rebellcnschepcn" orricieel a ls een onvriendelijke daad worden beschouwd en derhalve waren de opdrachtgevers er zich van bewust dat de Engelse regering elk ogenblik zou kunnen Ina:rljpen. Daarom verdween de "Alabama" In juli 1862 tijdens de proefvaart en glna: vla de Azoren en de Amerikaanse kust naar de PacUic. Daar vond het schip een dankbaar jachtterrein en hoewel er Ijverla: op werd gejaagd werd het. nooit door noordelijke oorlopschepen gevonden. Twee jaar later, na 75.000 mijl te hebben gestoomd en 57 schepen te hebben vernleUa:d, keerde de "Alabama" terug In de AUanUsche oceaan, waar het echter niet 'ZO gelukkig voer. Nabij Cherbouri werd het door het Unieschip "Keal'3ale" tot zinken gebracht.

Een eigenaardige bijzonderheid is dat de commandant van de "Alabama" later in Engeland C(!n soort van lastercampagne tegen zijn collega van de "Kearsage" voerde. waarbij hij onder meer verklaarde dat de laatste niet ridderlijk had gehandeld omdat hij 7:ijn schip. dat officieel als onge-

GROOT BRJTANNlë Oorlogsschepen van 5 landen van de Seato (de Z.O.- Aziatische broeder van de NATO) hebben begin mei deelgenomen aan gecombineerde vlootoefeningen onder de naam "Ocean Link". De oefeningen stonden onder commando van de Amerikaanse schout- bij-nacht Loomis. Vlaggeschip was de USS Phlllppine Sea. De schepen en naties die aan de oelenlngen deelnamen waren: Australiê; met het vliegdekschip Melbourne en de torpedojager, Voyager en WarTamunga.

Nieuw-Zeeland; met de kruiser Royalisl Pakistan; met de torpedojager Kalbar.

Groot Brltannië; met het vliegdekschip Bulwark, de kruiser New Foundland, de torpedojager Cossack, de onder:teeboot Aurochs en de hulpschepcn Wave MEIster, Wave Knlght en Fort Charlotte.

U.S.A.: met het vliegkampschip Phlllipplne Sea, de torpedojagers Agerholm, Anderson, Boyd, Earnest E SmalI, Harry E Hubbard, 0' Brlen en Wedderbum, de onderzeeboten Wahoo en R06her, de vlootlanker Kawl,hlwl en de vlIegbooItender Floyd', Bay. Op 20 mei H. Is te Cowes. Jsle of Whlght te water gelaten het antionderzeeboot fregat "Londonderry" behorende tot de Whitby-klasse.

Op 16 mei Is te GI8sgow In dienst gesteld H.M.S. Chichesterm, een fregat van de Sallsbury- klasse en het derde fregat van deze klasse. Het schip Is voornamelijk een vllegtulgdlrccUe-!regat, doch kan bij orfensieve taken als een kleine jager ~orden ingezet, waarvoor zij dan ook is bewapend met een dubbel 12 cm kanon, alsmede 2 40 mm mitrailleurs, terwijl zij tegen onderzeeboten Is uitgerust met "Squld" en dleptebommortleren.

Het vliegdekschip Glory Is verkocht voor de sloop.

INDIA

In Nederland is bij de werl De Noord te water gelaten het patrouillevaartuig Jllwahar, welke voo r de Indiase marine Is bestemd.

Op 21 april H. heelt de Britse vlceadmiraal Sir Stephen CarIUI op hel

4

pantserd te boek liep. tot pantserschip had gemaakt door kettingen langs de boorden te hangen ter hoogte van de machinekamer. Dal was niet eerlijk, dat was een Yankeetrick. Dit was voorwaar een vreemd standpunt voor een officier van de marine, die de "Merrimac" onder haar vlag had gehad.

Een zusterschip van de ..Alabnmn". de "Shenandoah'·. bracht de noordelijken ook zeer veel schade toe. In hel bijzonder onder de noordelijke walvisvloot. De Amerikaanse walvisvloot was in die dagen zeer groot. Het is echter Iragisch dat deze zinloze vernietiging plaats vond nadat de burgeroorlog al was beëindigd en de Geconfedereerde vlag voor altijd gestreken was. De gebrekkige verbindingen waren ootUlak dat de commandant nog niet van dit feit op de hoogte was.

S lot.

Dit is dan het korte verhaal van de zee-oorlog in de grote broederstrijd, die de Amerikaanse natie op zo tragische wijze verdeelde en die met zulke hardnekkigheid en heldhaftigheid werd gestreden. Het bewaren van de eenheid der Unie was mede te danken aan de Amerikaanse marine. die de Geconfedereerde Staten in samenwerking met hel leger tot een eiland maakte. dit eiland in tweeën spleet en het met toenemende intensiteit blokkeerde. zodat het tenslotte nagenoeg geheel van de buitenwereld was afgesneden.

BUITENLANDS MARINE-NIEUWS

gemaakt van de meegenomen zuurstol en dat zJj In die tijd een alstand van bijna 10.000 mijl onder water hadden algelegd.

De Amerikaanse marine heeft het vier-

marlne-hoofdkwartler Ie New De.lhi in India het commando over de Indiase marine overgedragen aan de vlce-admlraal Ram Dass Katarl van Indiase natiOnaliteit. Hiermede Is een hoofdsluk in de historie van Groot-Britannië en India afgesloten. Na bijna 11 jaar sinds de onafhankelijkheid van India heeft de laatste Britse officier die nog één van de drie strijdkrachten van India commandeerde zijn taak overgedragen aan een Indiase collega. De Indiase viceadmiraal Katari kreeg :tljn marineopleiding In Engeland en diende gedurende de tweede wereldoorlog op Britse oorlogsschepen In de AUantische Oceaan, zowel als In de Indische Oceaan.

Na het vertrek van vice-admiraal Carllll zullen nog slechts een handvol Britse oWc:!eren In de Indiase marine gedetacheerd blijven, geen echter in een commanderende of organisatorische functie. Het commando over de luchtmacht van India werd in april 1954 overgedragen en over de landmacht reeds in januari 1949.

U.S.A. Bij de tewaterlating eind mei van de nieuwste door atoomkracht voortges tuwde onderzeeboot te Groton In ConnectIeut, de Skipjack, deelde admiraal Burke, chef marine operaties, mede, dat de belde eveneens atoomonderzeeboten Seawolf en Skate nieuwe records gevestigd hebben voor onafgebroken onderwater varen.

Toen de Seawolf en de Skate in de zeeëngte bij Loni lsJand boven water kwamen, aldus de admiraal, waren zij meer dan 30 dagen onder water geweest, zonder enige onderbreking. Dit Is de langst bekende periode, waarin mensen In een kunstmatige atmosleeJ' geleefd hebben. In september van vorig jaar heert de Seawolf dit gedurende 16 dagen gepl'esteerd.

Burke merkte op dal de beide onderzeeboten uitsluitend a:ebrulk hadden

motorige verkeersvliegtuig met schroerturbines van de Lockheed-labrleken, de Loc'kheed-Eleclra, uitgekozen om te worden gebruikt voor het opsporen en bestrijden van onderzeeboten. Voor dit werk zal Lockheed een speciale uitvoering van de electra bouwen, die zal worden uitgerust met de nieuwste radar- en opsporingsapparatuur. Verder zal het vliegtuig onder andere torpedo's en dieptebommen kunnen medenemen. Om de opgespoorde onderzeeboten te kunnen bestrijden. De militaire electra zal een bemannln&" van 10 man hebben. Hoeveel electra's de Amerikaanse marine zal kopen Is niet bekendgemaakt. Van de civiele uitvoering zijn Inmiddels 144 stuks besteld voor 11 luchtvaartmaatschappijen. Hieronder zijn er 12 voor de KLM, waarvan de eerste volgend jaar in Nederland zullen aankomen. Behalve deze militaire electra zal ook de Lockheed Neptune In produklie blijven. Dit tweemotorla:e vliegtuig, dat eveneens voor de strijd tegen onderzeeboten Is bestemd. Is reeds In gebruik In acht landen, waaronder Nederland.

Door het Amerikaanse leger Is een nieuw soort reddingboei ontwikkeld, die zo klein Is dat hij In opgevouwen toestand niet veel groter Is dan een pakje boterhammen. De nieuwe reddingboei zal de plaats gaan Innemen van het type Mae West dat in de tweede wereldoorlog werd gebruikt. De reddingboei kan worden opgeblazen door een capsule met samengeperste koolzuurgas te openen. De nieuwe beveiliging wordt automatisch In werkin, gesteld, dus zonder dat de drager ervan er lets aan hoeft te doen. Zodra de man die dit apparaat draagt In het water valt, stroomt er automatisch lucht In het bovenste gedeelte van de uitzetbare band, waardoor hoofd en schouders boven water worden gehouden. In dit geval Is dus ook redding mogelijk wanneer het slachtoffer het bewustzijn heeft verloren.

DE!: MARINE LUCHTVAARTDIENST EN ZIJN EMBLEMEN (11) VLIEGTUIGSaUADRON NO. 3 " I" zi/"" " " U"

'u zttar."d

'Dh""J,

UI Jldju".

Zit

fJtllf

l':lll

j,,', '11IIU",,,; bozil""

4111'"

"iJ/I

Emhillmlprtd: " SEMPER PARATUS" ("SlttJS b",j",') ;" UtJij"u 1,""1 op Uil /;'/1 :ij,,,.

t'""

I'"'' kul

H(1wker .,seohawk" MK S. Hel Suadron no. 3 bestaat uit Jachtvlle,lul,en, welke opereren vanaf een vlle,kampachip of vliegveld. Hu n taak omval het oflenlld optreden teien vijandelijke achepen en vliegtul,en. De vlleaende :r.eearend leen de offe nsieve krach! en levens de spiedende w aakzaamheid va n het Squadro n weer, terwijl de ,olvende baren _ drie blauw e en drie zilve re n, lede r ove reenk ome nd met het n umme r van het Squad ron - de zee symbolise re n, zij nde het lebled w aarbove n het Squadron o pereert.

De embleema preu k geeft op d uide lijke wijze de ievoelens w eer, waarmee het Squadron I1 bezield 011 vllei1ullllQuadron werd o p 10 maart 1"2 In dienst ,eateld. Hel heert tol taak

vanaf een vliegkampschip op te treden

leien ten dienste van vijandelijke onderzeeboten opererende vllea:tulien en bavendien bij te dragen In de luchtbeacherm ine. zowel van het el,en sc hip, als van het te beschermen verband.

Na de Indle nststeillng verb leef het Squadron tot eind augustus 1952 op het Marine vliegkamp "Valkenburi" voor het opwer ke n van de nieuwe vlle,ers. Hierna werd het tot eind oktober 1953 In het Ve re nlgde Koninkrijk gestationeerd, waarbij we rd geoperee rd afwisselend van Britse vliegvelden en vliegkampschepen.

In september 1 9~ we rd he t Squadron geplaal.l:it aan boord van H r. M•. vlleikampschip K arel Doorman, waarbij aan ver-

schillende ceallleerde oetenlnlen werd deelgenomen.

Van mei 1955 tol Januari 1~7 bevond hel Squadron dch op het Marine Vlle,_ kamp Valkenburg. van waar het opdrachten uitvoerde voor de vloot. terwijl teven. el,en oefe ningen werden ,evlo,en.

Op 2 Januari 1951 werd het Squadron tijdelijk bulten d ienst gesteld, wegens omscholing op Itraaljagers ("Sea Hawk."), waa rna het op 1 nove mber 1951 wederom in dienst kwam.

Het Vllei tu llsq uad ron no. 3 I. momenteel ultieru, t met vlleglulien van het Iype "Sea Hawkl"; het 11 geslatloneerd op hel Marlnevlle,kamp Valkenburg en doet dienst als opleldlnll-lIQuadron.

---------------------

VLiEGTUIGSaUADRON NO. 4

,,1i.,III',

" I. #zlIlIr "" Iln'JI"fJ """"Ii'I,,,J Mil I""" uhllh"drlliI" propt/l'fI, .1/.1 "." :i/,.,,; i" "" """ :i/"" ,,, tUllllf i" UI lid· .,,, "JII.'3rlh.II,,, ,oh,,,J. U" lIil d.

z,.

/ur." opdlli.,,,à, om"I/.l#"J, o"à".",hool I"h,/, w""rllÎI "" hoo," "of" J. lor", It"

j'""

wol! ""11 zi/",r m" dil ""l1rllr"I." "". lul oPltij"",'.

E",hI"., p"d: "QUAERIM US UT VINGA·

MUS" (" JT"ij :zode" 01/1 " O""U';IfIf''''') op "" ti"l .."" tUllllr i" L"ûj,u /n'tr' ."" lil",.

C rumman TBM 3 W 2 "Avengoer".

H et Squadro n no. .. I1 I8menietlteld uit vlleltulien, welke operer en va naf een vliegkampschip e n wlenl oo rloiltaak beItaat uit het opspore n en bestrijden van onderzeeboten.

Hel emb leem beoogt deze laak weer te ieven, waarbij het gewe nste, uit ei ndelij ke rel ultaa t van de s trijd tUIsen he t vliegtuig e n de onderzeeboot, bezien uit het ooiPunt van de vlleier, wo rd t aangegeven doo r de exo lode rende onderzeeboot.

De e mbleems preu k gee ft de doe litelllng van dit Squad ron o p d uidelijke wijze weer .

Het VUeltullsquadron no. .. werd op 15 februari 111-48 In dlenlt ,el teld, na eerst enlle tijd all afdeling opleldlni gevechllvlleiers te boek ielopen te hebben. GeviOlen werd met "Flrente.", die al. onderzeebootbestrijdlnglvllegtul,en dienst deden. Behalve In Nederland en op Hr, MI. vliegkampschip KarelDoorman heelt het Squadron ook vele malen vanuit Enge land en vanaf Enlelle carriers geoperee rd , te we te n van Januari tot Juni 1951 vanuit EglinGton (Noo rd -Ierla nd). daa rna enlle tijd aan boo rd van MMS Illustrioul en MMS TheseuI. In februa ri 1954 werden de "Flreflles" vervangen door de Inmlddel. iearrlveerde ,,Avenaers", waarna het Squadron all

eerate In oktober 1954 met "Aven,eu" aan boord van Hr. MI. vlleikampschlp K a relDoo rman kwam, In verband me t de mod ernlserlni van dit vJ!eikampschip werden enl,e korte oefenre izen met HMS Bulwark lemaakt. te weten in oktober I~ en maart 1956.

Momenteel verblijft het Squadron op het Marlnevl1egkamp Valkenburl ala o pleIdingssquadron van de onderzeebootbe-s trijding.

N.B.

De kleure n "keel", "azuur" en "sabel" zijn d<! heraldische benamlnlen ~.oor "rood", "blauw" en ..1;wart .

j

Ontwikkeling van nieuwe M.W.D.P.-projecten (Mutual Weapon s Development Pro gram)

Automatische bediening op afstand van de scheepsstookinstallatie

bij de Koninklijke Marine marine in samenwerking met de N.V. Werkspoor werden ontwikkeld cn uitvoerig beproefd op een proefketel aan de wal van genoemde machinefabriek.

Een systeem is thans voor praktijkbeproeving ingebouwd in Hr. Ms. "De Zeven Provinciën" (één ketel) en is daar sedert januari 1957 in bedrijf.

De installatie werk t zeer bevredigend en de rapporten wijzen tevens In de

richting vao een meer C'COnomisch brandstofverbruik, een nevenvoordeel waar de research niet in de eerste plaats op was gericht.

Bovendien blijkt dit systeem nog het voordeel te hebben van schonere ketels, terwijl minder bedienend personeel benodigd blijkt te zijn.

Het andere systeem is thans ingebouwd in Hr. Ms. "KareIDoorman" en hoewel het uiteraard nog te vroeg

Na de tweede wereldoorlog heelt men er zich terdege rekenschap van gege-

ven, dat de atoombom ook een grote

bedreiging kan betekenen voor de vloot, wanneer deze zich in volle zee bevindl Al kunnen schepen zich in verband met hun bewegelijkhcid gemakkelijk in korte tijd over cen groot zee-opper-

vlak verspreiden en aldw de vernietigende uitwerking van de directe atoomexpJosie eventueel ontwijken, loch dienen zij rekening te houden met het besmettingsgevaar door radioactieve s traling, welke lange tijd na

de ontplolting over een groot gebied kan blijven bestaan.

Vitale delen van een schip zullen bij

het varen door zo'n besmelle zöne, ongestoord moeten kunnen functioneren ook al zou de radio activiteit tot de bedieningsruimten doordringen.

Dit geldt in het bijzonder met betrekking tot het hart van het schip i.c. de stookinstaliaUe. De vraag is nu hoe dit mechanisme kan blijven doordraaien zonder dat er plaatselij k M.K . personeel aan te pas behoeft te komen.

Bij het bureau werktuigbouw van de afdeling materieel van het ministerie van marine te 's·Gravenhage, heeft men zich in nauwe samenwerking met de N.V. Werkspoor reeds enige tijd met dit vraagstuk bezijgehouden.

De oplossing werd jezocht in de be"diening van de scheepsstookinstallaUe vanuit een tot schuilplaats ingerichte post op hel schip.

De ontwikkeling van dil project trok de aandacht van de Amerikanen, die medio 1955 een contract met de Nederlandse regeri(lg afsloten, waardoor wij financieel in staat worden gesteld deze kwestie sneller tot ontwikkeling te brengen.

Het eigenlijke doel van dit Nederlandse plan was te! komen tot een zodanige automatisering van het stookbedrijf aan boord, dat de nog benodigde ha ndelingen kunnen worden uitgevoerd op een centraal punt dat niet noodzakelijk op het ketelruim is gelegen.

Na ampele vóór-onderzoe kingen zijn twee soorten apparatuur voor verdere beproevingen uit~ekozen , welke door afdeling werktUigbouw Koninklij ke

6

hl,tTumentcn- en bedieningspaneel met ingebouwde TeaelappaTatuuT

is om hieromtrent veel met zekerheid te zeggen, wijzen de resultaten met de proelketel er op, dat ook van deze installatie gunstige resultaten mogen worden verwacht.

Dat het gestelde doel zal worden bereikt mag met grool vertrouwen worden aangenomen.

A. Mag netische di eselmotore n.

Een ander project, dat ook met geldelijke steun van de Amerikaanse regering door de Koninklijke marine wordt ontwikkeld, is de uitvoering van sneldraaiende scheepsdieselmo!oren in nie t magnetische uitvoering.

Het probleem werd benaderd door telkenmale _ na voorafgaande materiaal·onderzoekingen - een oorspronkelijk magnetisch onderdeel te vervaardigen uit a-magnetisch materiaal en dit vervolgens in te bouwen in de proefmolor, welke aan een test wordt onderworpen.

Op deze wijze zijn al een groot aantal motoronderdelen beprOOd en er is een goede hoop dat een a-magnetisch percentage van een te bouwen motor van 95-98% zal kunnen worden bereikt, instede van het tot nog toe als maximum geldende percentage van 75%.

Een van de moeilijke punten is de krukas, doch ook met betrekking tol dit onderdeel heeft men goede verwachtingen.

Onder het betrekkelijke contl'act wordt dus geen complete a-magnetlsc.he motor gebouwd, doch alleen de research verricht die het bouwen van zulk een motor mogelijk maakt.

De motoren zelf worden gebouwd voor de nieuwe ondiepwatermijnenvegers en moeten dus als zodanig het bewijs leveren dat aan het contract is voldaan.

Zoals bekend, zijn 16 van deze schepen momenteel bij 3 scheepswerven in Nederland in aanbouw.

A. 1. LE MAYEUR DE MERPRÈS

t

Vele lezers van "Alle Hens" zullen zich nog de goede oude lijd herinneren, toen de Koninklijke Marine nog een verlofscentrum op Bali beul.

Van eind 1947 tot begin 1949 had ik hel voorrecht detachementscommandant van Den Pasar te zijn. Honderden marinemannen en -vrouwen hebben in die periode hun welverdiende vakantie op dit wonderschone eiland doorgebracht. Zouden :dj kunnen kiezen, dan gingen zij weer naar het Ballhotel of Bedoegoel, naar Kintamani of Tampaksiring.

Zeer vele marinevrienden heb ik in die tijd In kennis gebracht met een uitzonderlijk gastheer: A. J. Le Mayeur de Merprès, die met zijn vrouw, de Balische danseres Pollok, In Sanoer woondo.

Le Mayeur was een Belgische schilder, die in :djn jeugdjaren als landschapsschilder o.a. in Zeeland en In de omgeving van Dordrecht heeft gewoond en gewerkt.

Op latere leeftijd volgde hij de roepstem van zijn grote meester: Gauguln en ging zwerven over de wereldzeeën.

Uiteindelijk hebben de wuivende palmen van Bali en de bekoorlijke schoonheid van Pollok hem bekoord. Meer dan 25 jaar heert hij met :djn vrouw, Pol10k, in Sanoer gewoond.

Begin april van dit jaar kwamen zij naar België. Op het vliegveld Meisbroek heb Ik hen algehaald. Meer dan 30 jaar was de 78-jarlge niet In zijn geboor!eland geweest. Hij wilde zijn familie zien en zich onder doktersbehandeling stellen. Eind juli zou hij wederom naar zijn geliefd Bali teruggaan.

Helaas heeft het noodlot anders gewild.

Zalerdag 31 mei jl. Is hij zacht en kalm overleden. Twee weken daarvoor heeft hij nog een dansavond voor Pollok georganiseerd. Voor honderden vrienden en genodigden heeft zij Balische dansen opgevoerd. Hij voelde zich beter dan ooit Ie voren. Zijn rechteroor, de oorzaak van zijn (ongeneeslijke) kwaal ging goed vooruit, hij was opgewekl en had een vriendelijk en geestig woord voor een ieder. Zo was hij, zelfs als hij leed onder de ondraaglijke pijn aan zijn

00'.

RechteT OTllndeTinlitaHat1e in uitgedTaaide ~t(l.nd.

Eind mei moest hij met spoed In een ziekenhuis worden opgenomen. Hij besefte geenszins dat hij dit niet meer levend zou verlaten.

Ik weet zeker, dat diegenen onder u, die hem op Bali hebben leren kennen, aan hem zullen denken als aan een goede vriend en een gastvrij mens.

7

BEVORDERING DOOR ZELFSTUDIE BIJ DE AMERIKAANSE MARINE EEN

schepellng van de Amerikaanse marine, die bevorderd wil worden. moet aan de volgende voorwaarden voldoen: een bepaalde minimum diensttijd in zijn rang ot sland hebben en voor sommige kwaliteiten ook een bepaalde vaartijd; voldoen aan bepaalde eisen wat betreft conduite; hebben voldaan aan bepaalde praktische eisen (getuigschriften); In sommigE! gevallen het met goed gevolg doorlopen hebben van een of meer cursussen: het afleggen van een examen en door zijn commandant waardig worden geacht om te worden voorgedragen.

Behalve In de laagste kwaliteiten volgt de bevordering niet automatisch, maar hangt af van de beschikbare vacatures.

Men komt dan dus op een wachtlijst.

Voor de twee laagste bevorderingen is het examen geheel in handen der plaatselijke autoriteiten. De eerste bevordering heeft doorgaans plaats na de eerste opleiding.

De volgorde waarin de geslaagde kandidaten op de wachtlijst worden geplaatst, tevens dus de volgorde waarin zij worden bevorderd, indien zij althans tijdig aan de beurt komen, wordt bepaald aan de hand van een formule, die "punten" toekent voor de totale diensttijd, de diensttijd In de beklede kwaliteit, de conduite, de onderscheidingen en beloningen en de uitslag van het examen.

Bijna de helft van het totaal aantal te behalen punten kan worden verkregen met behulp van de examenuitslag. IJverige en Intelligente jongeren kunnen het wat dit betreft dus winnen van minder begaafde ouderen. Met het verstrijken

der jaren gaat de diensttijdfactor, die Immers de ervaring belichaamt, steeds meer meetellen, zodat op den duur iedereen aan zijn trek kan komen. Maar dat Is niet zo eenvoudig. Want, en dit houdt de aspiranten aan het werk: de wachUijst vervalt, zodra er een volgend examen wordt uitgeschreven. Is men in de tijd tussen twee examens niet bevorderd, en die tijd duurt doorgaans een halt tot een jaar, dan Is men dus terug In de vorige stand. Wil men opnieuw voor bevordering In aanmerking komen, dan moet men opnieuw aan het examen deelnemen. Daarbij heert men dan de kans dat men beter uit de bus komt. In leder geval zijn de diensttijd"punten" Inmiddels weer wat talrijker geworden.

Alvorens aan een examen kan worden deelgenomen, dient de betrokken schepeling aan een aantal minimum-eisen te voldoen. Het examen, In de vorm van een "Quiz", wordt afgelegd op een formulier, dat tevens wordt gebruikt om de andere factoren te berekenen en om de man voor te dragen voor bevordering.

Zoals ook onze marine heet! de Amerikaanse zeemacht een aantal scholen, waar gereg~de opleidingen worden gehouden. Een groot deel dier opleidingen is, om voor bevordering In aanmerking te komen, echter niet verplicht. Zij kunnen ook schriftelijk worden gevolgd door middel van zelfstudie. Deze cursussen bestaan uit een handboek en een uitgebreid stel vragen. De beantwoording van de vragen noodzaakt de student zich In de leerstof te verdiepen.

Ms de stot In een reglement of ander

VERTREK HR. MS. OVERIJSSEL

Onder Qrote belanQstellinQ vertrok op 1 ;uU Hr. Ms. Overijssel uH Den Helder naar Nieuw-Guinea.

8

bestaand boekwerk is opgenomen, bestaat de cursus uit louter vragen. De vragen zijn zo gesteld dat de antwoorden gemakkelijk kunnen worden gecontroleerd, doorgaans ook In de "Qulz"vorm. Het nazien en bĂŞoordelen van de resultaten geschiedt plaatselijk door de divisiechef of wel centraal door het cursuscentrum, dat de cursussen administreert.

Ook voor de officieren is een aantal cursussen beschikbaar. Het met goede a1loop volgen van zulk een cursus geeft In bepaalde gevallen vrijstelling van het afleggen van het overeenkomende deel van het voor een bevordering vereiste examen. Het grootste deel dezer cursussen wordt ook door het centrum verzorgd. De onderwerpen lopen uiteen van "gamellebeheer" tot "vliegtuigbewapening" . De doktoren en tandartsen hebben een afzonderlijk stel cursussen, die door de medische scholen worden verzorgd. De onderzeebootschool heeft ook een tweetal gespecialiseerde cursussen, evenals het bureau verbindingsdienst van het Navy Department, de Inlichtingendienst en nog enkele andere Instellingen. De meest uitgebreide otllclerscursussen worden verzorgd door het Unlted States Naval War College, de Amerikaanse Hogere MarInekrIjgsschool. De bevordering der officleren gaat volgens een ander systeem dan bij de schepelingen. De Invloed van de uitslagen van examens is minder groot, terwijl de ancienniteit meer gowicht In de schaal legt, alhoewel minder dan bij ons.

Behalve het beroepspersoneel en het reservepcrsoneel in werkelijke diens t kunnen, afhankelijk van de classificatle, ook groot-verlofgangers aan een deel der cursussen deelnemen. Aan het volgen de r cursussen zijn ook persoonlijke voordelen verbonden. De reserveofficieren verwerven cr "punten" voor promotie mee en officieren en schepelingen verhogen hun pensioen, dat na een aantal jaren dienst in de reserve - met veelvuldige herhalingsoefeningen wordt toegekend.

Voor een reusachtige ma rine als de Amerikaanse werkt dit systeem bevredigend. Of het voor kleine marines ook zou voldoen Is echter de vraag. Het samenstellen en "up to date" houden van cursussen is een geweldig werk en het administreren vereist veel personeel. Wij telden In een lijst van schriftelijke cursussen maar lIelst ruim 450 stuks! En al Is onze marine kleiner. zij is maar weinig minder ingewikkeld dan de Amerikaanse. Voor - speciaal In de "moeilijke" categorieĂŤn - zo welnlJ! mensen als wij hebben, zal het dus wel niet opdiepen. Daar komt nog bij dat het systeem de scholen nlel geheel kan vervangen. Om maar een paar voorbeelden te nOC'men: men kan radiotheorie en voedingsleer lot op zekere hoogte wel uit een boek leren, maar telegraferen ot het uit elkaar halen en meer speclaaI het weer In elkaar zetten - van een dieselmotor zijn gocn zaken, om met De Ruyter te spreken, die men "van papieren" kan opsteken.

corte-vaartuig van het Koninklijke jacht "Piet Hein" en van de lemsteraak "Groene Oraeck", waarmede het Koninklijk gezin met vacantie is.

Enorme teerketels verschenen In de Spoorstraat en vier uur later" was de straat tussen Vroom en Drecsman tot de Tivoli bioscoop van een laagje teer met een slijtlaag van grint voorzien.

Ook de Kanaalweg van het Christelijk Tehuis voor Militairen tot de Kweekschool heeft een dergelijke behandeling ondergoan. Tot onze spijt moeten we echter constateren, dat de hellingen overdwars (die een autobus al eens door zijn as hebben doen zakken) nog steeds aanwezig zijn.

Een ongelukklJ begin was het voor Hr. Ms. opnemingsvaartuig "Luymes".

Vol goede moed vertrokken, op weg naar Nieuw Guinea, kwam het schip dezer dagen, met (storm)-wind en zee achterin, weer in Den Helder terug.

Het schip ging meteen in dok, teneinde zo spoedig mogelijk weer te kunnen vertr1!kken.

Wonderschone meisjes zweefden bij de Mosterdbrug over het ijs. En het was toch middenzomer. Maxi en Ernst Baier waren echler met hun ijsshow ,.De vier jaargetijden" naar Den Heider gekomen. Het leek een heel risico, maar alle voorstellingen waren praktisch uitverkocht. Bijna een kwart gedeelte van de plaatsen werden via het centraal bureau O. S. en o . verkocht. Een complimentje voor de organisatie van bootsman Das, die de reductie-kaartjes tol (bijna) ieders tevredenheid distribueerde.

Er was nog een andere rOIllI~: de "Tour de Lasalle". die ook dit jaar weer op zulk een voorbeeldige wijze door de Artillerieschool werd georganiseerd.

Met een étappe (tijdrit) naar Schagen, waar juist de eerste Westfriese markt plaats vond, begint deze tour langzamerhand een regionaal karakter te krijgen. Als extra aUractie was er een étappe alleen voor Marva's georganiseerd. Van Callantsoog naar Fort Erfprins. De burgemeester van het plaatsje bij de duinen loste het startschot. Winnares van de enerver1!nde race werd de marva Van der

Een partijtje sealuries ging van de hand op het marine vliegkamp "De Kooy". De firma KranenbuJl uit Rotterdam legde I 35.666.- neer en was met de vliegtuigen in de wolken. De Seafuries nooit meer ...

~~:ea;. de dames er met een k'lein uurtje vana!, de heren hadden er vier dagen voor nodig om uit te mak('n, wie of wel de snelste was. Machinist der eerste kinsse B. A. Braakman van Hr. Ms. Kinsbergen bleek die man.

De (Tote trekpleister van de Kermis was dit jaar wel de sport-arena. Wie durft zich te meten met "Tiger", "Cesar" of "Rocky" was de vraag.

En heel wat keren werden er ninke pakken slaag uitgedeeld. De grote held was een korporaal van de mariniers. die van wanten bleek te weten. Hij veegde met de "beroeps-arOsten" de vloer aan, zo vaak hij maar wilde.

De kermis-week was voor hem heel voordelig. Dank zij de verdiende premies was hij een van de weinigen, die de kennis rijker beëindigde dan begon.

Van steiger 1 vertrok Hr. Ms. onderzeebootjager .,Overijssel" naar Nieuw Guinea. De maMne kapel Willemsoord speelde het verdriet van het afscheid een beetje weg. De kapitein luitenant ter zee G. A. M. Saraber voert het bevel over het fraaie schip.

Blauwe krage n In a Ueriei tinten waren tijdens de oefening "Coverpoint" in onze stad te bewonderen. Ze behoorden toe aan de schepelingen van onze bondgenoten. die de Koningsstraat-Spoorstraat-Kcizerstraat-ronde gingen doen. Er waren ook Noren en, ter ere van de verjaardag van hun koning, werden alle schepen gepavoiseerd en gingen de vlaggen van top.

Over snelheid gesproken, het paard van een zekere landbouwer T.. kreeg van al dat gestap meer dan genoeg. Mogelijk aangestoken door de "Tour de Lasalle"-koorts ging het edele dier op het Helden·der-Zeeplein in draf over.

Het ging de merrie echter nog niet hard genoeg. Op de Kerkgracht gingen de benen onderuit en werd l!r ecn galopje van gemaakt.

Zo kwamen paard en hooikaros het Koningsplein op. De rotonde werd tink(s) genomen, met ais gevolg drIe min of meer beschadigde auto's. Bij ca!é "Klein Kras" kwam de equipage tot stilstand. De voerman was reeds eerder tot rust gekomen. Door de klap van de botsing maakte hij een luchtreis, die in ecn stoel van het caféterrasje eindigde.

Als gevolg van een gebroken tuig werd de viervoeter nog in de gelegenheid gesteld om een ererondje door de stad te maken. Toen kwam alles weer op zijn pootjes terecht.

Het squadron mijne nvegers no. 123 heeft een nieuwe commandant. Het wás de Hz.. 1 T. H. de Meester, het is nu de Uz.. 1 D. T. Vis. Hr. Ms. "Breukelen" vertrok na de commando-overdracht onmiddellijk naar de Middellandse Zee om dienst te doen als es-

Gesleept door "Tasman Zee", de nieuwe aanwinst van de N.V. L. Smit en Co.'s internationale sleepdienst te Maassluis en de "Loire" van dezelfde eigenaar kwam Hr. Ms. "De Ruijter" wederom in Nieuwediep terug, na een dok beurt bij Wilton-Fijenoord. De sleep was juist voor de bui binnen.

De volgende dag was het namelijk windkracht 9. Zonder geluk vaart niemand wel ...

200 leden va n "Onze Vloot" maakten een excursie naar Nieuwcdiep. Onder leiding van voorzitter (oud burgemeester van Den Helder) Ritmeester werden de leden van heinde en verre verzameld voor een gezamenlijke vaartocht ter rede en door de havens. werd in ,:t Huys Tijdtverdrijf" genoten van snert met nassi goreng. bekeek men (op de werf) Hr. Ms. "Limburg" tot onder de waterlijn om tot slot een bezoek te brengen aan Hr. Ms. "Amsterdam", aan boord van welke onderzeebootjager de commandant van dit schip, de Uz. 1 A_ van Noortwijk (hele oude) Nieuwediepse herinneringen ophaalde met o.m. de gepensioneerde vice admiraal J . F. Osten en de reeds bijna aO-jarige schout bij nacht J. Bosma.

Commandant Zeemacht Nederland deed persoonlijk van zijn belangstelling voor deU' excursie blijken, terwijl de commandant maritieme middelen Willemsoord tijdens de gezamenlijke maaltijd de bezoekers toesprak.

De Jaa rlij kse %ee- en rede-zeilwedstrijden van de Koninklijke marine jachtclub hadden dit jaar wederom een zeer sportief verloop. Er werd zelfs geen enkel protest ingediend.

Was er de eerste dag (bijna) geen wind, de zondag maakte weer veel goed_ Er werd felle strijd geleverd.

Opmerkelijk was het goede resultaat van de marine-draken in dit sterke veld van twaal! deelnemers. Als nummers 1 en 2 in het algemeen klassement klasseerden zich (na vier wedstrijden) r1!spcctievelijk de Itz. 2 oe A. Visser en de Uz. (SD) I T. Kasemier. De deelname aan de Kieier Woche bleek nu reeds vruchten te hebben a!geworpen.

9

KALEIDOSCOOP M EER

dan 3.000 buitenlandse marine-oflicieren, onderofficieren en manschappen, afkomstig uit zes landen, bezochten Kiel tijdens de KieIer Woche.

De Zweden waren er voor de eerste keer sinds 1939 cn wel met de kruiser "Tre Kronor", de drie torpedobootjagers "Smaland", "Halland" en "Oestergotland", terwijl de beide snelboten "Antares" en "Altair" ook van de partij

waren, evenals de onderzeeboten

"Sjohunden" en "Salen", die vergezeld waren van hun bergingsschip

"Belos".

De "Union Jack" wapperde van de torpedobootjagers "Camperdown", "Barfleur" en "Armada", terwijl de Verenigde Staten de torpedobootjagers "Manley" en "Davis" naar Kiel hadden gezonden.

Onder commando van schout bij nacht Dogguet werd de franse republiek vertegenwoordigd door een Cor· matie bestaande uit de torpedobootjagers "Forbin", "Casablanca" en "Guepratte".

Onze zuiderburen kwamen met de mijnenveger "Breydel", terwijl ons land tijdens de Kieier Woche achtereenvolgens werd vertegenwoordigd door Hr. Ms. fregatten "Van ZijII" en "Jaguar".

Denemarken en Noorwegen hadden

helaas geen schepen gezonden.

Op 19 juni j.l. loste de Zweedse kruiser "Tre Kronor" 21 saluutschoten, welk saluut met evenzoveel schoten beantwoord werd door de saluut batterij van de "Bundesmarine", die bij het seinstation van Friedrichsort is op· gesteld.

Voor de " Bundesrepublik" en voor de "Bundesmarine" in het bijzonder was een en ander een historisch ogenblik. Voor het eerst na de oorlog werd namelijk een dergelijk saluut met een vrecmsie mogendheid uitgewisseld.

In het verleden was dat tijdens de ,,Kieier Woche" al heel wat keren gebeurd. Immers dit jaarlijks terugkerende festij n dateert officieel reeds sinds 1895, toen als grote gebeurtenis het Noord-Oostzeekanaal werd ge· opend, destijds nog "Kaiser WilheImkanaal" geheten.

En sindsdien is er. met enkele onderbrekingen door oorlogsgeweld telkens tegen het einde van juni de "KieIer Woche" georganiseerd, een feest van zeilen en pimpelen, zoals dat in vroegere jaren heeUe. Over het pimpelen valt moeilijk een oordeel te vellen. Het is aan te nemen, dat ook dit jaar tijdens de "Kieier Woche" heel wat duizenden liters "Löwenbrau", "Polaner" en andere biersoorten zijn geconsumeerd, maar

De DuÏ!8e ondeTzeeboot HAl, die in J945 door de eigen bemannhlg tot zinken werd gebracht. Enige tijd geleden 13 zij opgehaald en doet nu diemt al3 oefen boot.

10

voor het overige was het niet alleen zeilen wat de klok sloeg.

In de loop der jaren heeH de " Kieie r Woche" zich namelijk ontwikkeld als feest van ontmoetingen ook op het gebied van cultuur, politiek en eco· liomie.

Zo zagen wij het nationale ballet uit Finland met "Coppelia" en "Zwanenmeer" optreden voor een publiek van niet minder dan 9.000 koppen. Minis· ter Einar Gerhardsen van Noorwegen kwam op bezoek, evenals de Oostenrijkse minister van Financiën, dr. Kamitz. Ook onze NATO bevelhebber van de maTine strijdkrachten centraal Europa, vice admiraal Bos liet van zijn belangstelling blijken evenals onze marine-attaché, de luitenant ter zee der Is te klasse H.M. Van der Veen.

Maar de traditionele "Segelregatten" vormen toch nog st<!Cds de hoofdschotel van de "Kieier Woche". Er werd onder meer gezeild in Noorse volksboten, 5.5 meter-klasse, Starklasse, in draken, "flying dutchmen", sharpies, o-jollen, Finn-jollen, Piraten-klasse en uiteraard ook in grote zeegaande jachten.

Winnaar van de periodieke zeilwedstrijden (A-klasse), de juist gedemobiliseerde MATR. B. van Wijk kwam md zijn "Rakker" en won als enige buitenlander in deze klasse. gedecideerd de eerste prijs.

Bij de Finn·jollen bleek Karel Wartburg de sterkste, met H. Sleeswijk als derde en J . H. H. J . de Jong als vijfde in de eindrangschikkin g.

De Nederlandse deelname bleef verder beperkt tot de draken.

Naast de "Vanguard" van de heer A. Wamers en de "Blizzard" van de heer F. J. Buys, waren drie splinternieuwe marine draken ingeschreven en wel de "Goede Hoop", de "Prins te Paerdt" en de "Groene Leeuw", respectievelijk met als s tuurman de ltz. 2 OC A. Visser, de ltz. (SD) I T. Kasemier en de lt:z.. 1 J . Sytema.

Met de L 9606 waren de draken Uil Nederland aangevoerd. Met de meeste omzichtigheid werden de kostbare schepen uitgeladen, de masten geplaatst en de trim verzorgd.

In grote spanning werd de eerste wedstrijd tegemoet gezien. Van de 35 ingeschreven draken verschenen er 34 aan de start. We zagen er de ontwerper van de Olympia-jol, de uit Zuid Afrika afkomstige heer Stauch. Verder de Italiaanse draak "Aretusa", die vorig jaar net iets sneller bleek dan de "Trintel IJ" van de heer W. P. van Duijl. En niet te vergeten oud· wereldkampioen Th. Thomsen, ditmaal in "Gustel XlII" (!).

He t was onweersachtig, met dientengevolge wisselende wind, over hel algemeen wat aan de zwakke kant. De grote Olym pische baan bleek bij een dergelijke windsnelheid wel erg lang te zijn. Laat in de middag eerst finishte de "Aretusa" als eerste. De marine-

niet te wensen over, ondanks de voetbalwedstrijd Duitsland-Zweden die juist tijdens de K ieier Woche plaatsvond.

Toch is er bloed gevloeid. Om precies te zijn 10 liter. Maar niet als gevolg van vechtpartijen. Integendeel, een bijzonder staaltje van "goodwill" was de oorzaak van dit "bloedbad".

Twintig bemanningsleden van het U.s.S. "Davis" melden zich namelijk, onder leiding van hun arts. Ze kwa~ men bloed schenken, een halve liter eigen bloed de man en wel voor de bloedbank van de universiteit.

Met een boek over Kiel. als een bewijs van erkentelijkheid, gingen de Amerikanen wee r naar hun schip Ierug.

Zondagavond, 29 junI. Groots vuurwerk over het uit de as verrezen Kiel. Een lawaaierig slotakkoord van een in aUe opzichten geslaagde K ielerwoche 1958.

De volgende ochtend, in een miezerige regen, maakte Hr. Ms. ,.J aguar" los van de kade. Een laatste groet van de brug van de Uz. 1 J. H. C. van den

Bergh, Chef d'equipage van de marinezeilers, de commandeur J. F. van Duim M.W.O. en marine~attache de Itz. 1 H. M. van der Veen, verlieten de Tirp!tz~ pier. De eerste ging met de trein naar Den Haag, de tweede met de auto naar zijn standplaats Bonn.

De rraaie, bij Van der Stadt te Zaandam, gebouwde draken werden weer zorgvuldig in de L. 9606 gehesen.

De zeilers gingen weer terug in westelijke richting. De schepen hadden, in internationaal milieu, hun belofte ingelost. De bemanningen hadden veel ervaring opgedaan. En de eerste positieve gevolgen van de Kieier Woche waren reeds te bemerken tijdens de jaarlijkse zee- en redezeî1wedstrijden van de K.M.J.C. "De Goede Hoop" met als stuurman de Uz. 2 oe A Visser en de "Prins te Paerdt" met Itz. 1 {SOl T. Kasemier werden met een gelijk aantal punten, respectievelijk één en twee in een veld van dertien, terwij I tijdens de jubileumwedstrijden op de Brasemermeer deze beide schepen tus~ sen alle Nederlandse cracks steeds bij de eerste zes behoorden.

D. S.

Het kan verkeren Zorgvuldig wOTden de jachten te water gelaten.

draken eindigden in het middenveld.

En zo is het eigenlijk op een uit~ zondeting na de gehele week ge· bleven. Te weinig wind over het algemeen.

De marine-draken waren daardoor wel in het nadeel want men beschikte niet over bijv. een lichtweer genua en vooral over voldoende nylon~ spinakers. Er waren enkele uitschieters, zoals een vijrde, een zesde, ecn negende en een eUde plaats, maar er was toch ook een laatste plaats bij.

In de eindrangschikking werden de schepen respectievelijk 15de (Goede Hoop), 17de (Prins te Paerdt) en ISdc (Groene Leeuw).

Door de bemanning werd echter ontzettend veel el varing opgedaan.

Er werd bovendien druk gerepresentateerd, onder meer bij de officiele ontvangst ten stadhuize, bij het .,Herren-diner" in de aloude "Kieier Vacht Club" (vroeger "Kaiserliche Vacht Club" en de prijsuitreikingen (tenslotte werden toch nog vier dagprijzen naar huis meegenomen.

Opvarenden van onze fregatten en de L. 9606 bezochten o.m. brouwerijen. De gastvrijheid van de "Bundesmarine" zowel als van de gehele Kieier bevolking was geweldig.

Ook de verhouding tussen de verschîl1ende marine's van de NATO liet

Op 28 november 1941 bracht de toenmalige luitenant ter zee der eerste klasse J. F. van Duim, ah' commandant van Hr. Ms. onderzeeboot 0·2 /, een Duiue onderzee~ boot tot zinken.

Dat gebeurde in de Middel· landse Zee en voor Fregat· tenkapitän G. Schreiber en de elf andere overlevenden van de U 95 was de oorlog afgelopen.

Tijdens de KieIer Woche ontmoetten beide voorma· tige tegenstanders elkaar weer.

Herinneringen werden opgehaald, een glaasje mllttini Dedronken en commandeur Van Duim bood zijn destt/ds veniagen vijand zeLfs een herillneringslepeltje aan van de korlgeleden tOl schroot vergane 0-21.

Met afspraken voor de toe· komst namen de beide

vOOMnalige onderzeeboot· commandllnten afscheid.

• II

Zodra bekend wordt. dat je binnen afzienbare tijd naar Nieuw-Guinea wordt geplaatst, beginnen vrienden en kennissen :wwel In als buiten de Marine Je met meewarige gezichten aan te kijken en opwekkende opmerkingen te maken als: "Vind je het niet verschrikkelijk?" en ,,'t Is wel een hele tijd he?".

Sommigen gaan nog een stapje verder en neuren je op met verhalen over dat "grafiand" waar de kleren In een maand wegt'otten enz. cm:.. enz..

Nu zal niemand, zeker niet als hij een gezin heert en tenzij hij een geboren avonturier 19, voor zijn plezier anderhalf jaar ver van huls gaan zitten, maar uit het simpele feit dat iemand bij de Marine dient mag toch wel worden afgeleid, dat hij van te voren met die consequentie heelt rekening gehouden. Iemand die niet ergens een beetje avonturiersbloed in zlc:h heeft hoort In de militaire dienst In het algemeen, en bIJ de Marine In het bijzonder, eenvoudig niet thuis.

Plaatsing op Blak heet, tenminste wat de omgeving betreft, het ergste wat Je boven het hoofd kan hangen. "Karang, karang, allemaal karang" zegt het refrein van de nieuwste kampslager, maar als je er eenmaal zit, valt het best mee. De meeste karang zie Je op het terrein van de Marinekazerne Sorido, waar aan de beplanting nog wel een en ander gedaan moet worden, maar builen het kamp moet je werkelijk een aardig tijdje rondkijken om onbegroeide karang te vinden!

Zonder een ogenblik te beweren dat er In Nieuw-Guinea geen mooiere punten te vinden zijn dan Blak, maar toch verdient dit veelgesmade eiland wel dat er eens een lans voor gebroken wordt.

Wie hier heen komt met een open oog en met de vooropgezette bedoeling van zijn term, ook bullen de normale dIenstwerkzaamheden wat te maken, zal weldra tol de ontdekking komen dal hIJ elke dag tijd te kort komt en dat de dagen omvliegen.

Natuurlijk kom je er niet als je belangstelling niet verder gaat dan de gewone stadse genoegens. Behalve wat het kamp biedt In dit opzicht, d.w.z. een paar maal in de week bioscoop en elke avond de mogelijkheid om gezellig te zitten praten en een koud pijpje te drinken In cantine or mess, valt er niet veel "uit te gaan".

Sportliefhebbers kunnen op verschlUende mani<:!ren hun hart ophalen. Maar

12

HET VALT

WEL MEE

OP DE KARANG ook verder la er nog ontzettend veel te zien en te beleven. liet rif op Het eiland zelf Is opgebouwd uit koraal dat al eeuwen of misschien zeUs milJoenen jaren dood Is, maar het wordt omgeven door een ringwal van levend koraal, dat bij laag water voor een groot deel komt bloot te liggen en waar je (maar niet op blote voeten) over kunt rondzwerven. Er is vrijwel niemand, die zich aan de bekoring van het rif kan onttrekken. [n de plassen en kommen die er ook bij laag water achterblijven maak je kennis met een wereld die eenvoudig onuitputtelijk la aan de wonderlijkste vormen van leven.

Jn de eerste plaats al het koraal zelf, dat door miljarden en miljard(!n microscopische kleine levende wezentjes wordt opgebouwd tot honderden kilometers lange riffen. We treffen het In talloze soorten en vormen aan. Merkwaardige, losliggende. ronde formaties met scherpe van het midden uitlopende kammen, takken die op hertengeweien lijken, donkerrode orgelpijpachUge vormen en nog veel meer. Naast het overwegend wit en goudbruin onderscheidt het oog In het kristalheldere water al gauw plekken met de meest fascinerende kleuren, rood, roze, groen .... . .

Altijd weer lets nieuws en altijd weer lets anders.

Maar wat er op en tussen dit koraal leert Is tenminste nog weer even Imposant. Er zijn weinig voorbeelden te vinden van een zo tomeloze mengeling van levende wezens In de wonderlijkste verschijningsvormen.

De verschillende schelpdieren zijn er de bekendste van en schelpen verzamelen doet Iedereen vrijwel van de oerste dag na zijn aankomst af. Ver&eleken bij de soorten en vormen die hier In de

tropische zee voorkomen zijn de schelpen van ons Nederlandse atrand allemaal saaie weinig interessante dingen, nauwelijks de moeite van het bekijken waard.

Wat er, In de naaste omgeving van de Marlnekazeme nog te vinden Is, heeft, ten gevolge van de verzamelwoede der achtereenvolgende marinegeneratIes niet eens meer veel om het JlJf. Wie werkelijk mooie, grote schelpen wil vinden, moet wat verder van honk gaan, de hulp van de Inheemse bevolking Inroepen ot %leb een duikbril aanschaften en zich, een eindje uit de kust, op het bultenrU wagen.

Hiermee komen we meteen op een bron van vrijwel onbeperkte mogelijkheden, de watersport. Er wordt gezwommen en gezeild en bovendien blijkt het mogelijk In het bezit te komen van een Inlands prauwtje of een eenvoudig platboom rlfbootje, die belde geschikt zijn om de toegang tot het land van de duizend wonderen te openen.

Het Is verleidelijk nu een opsomming te gaan geven van de schitterende vissen, de zee-egels en zeesterren met hun verrassende kleuren en wat er al zo verder te bewonderen valt, maar dan zou dit artikel In een soort van biologische encyc:lopedie ontaarden en dat Is volstrekt niet de bedoeling. Het rif levert mogelijkheden tot ont- en Inspanning, maar daarmee zijn de mogelijkheden van Biak nog volstrekt niet uitgeput Bus h en rrotten Ook landinwaarts is aUerlei Interes-

sants te zien. Om de bush In te gaan, al dan niet om te jagen, Is een bezigheid die wat meer gevaren met zich brengt en wat bijzondere voorbereidingen eist, nu helaas een groot gedeelte van het eiland besmet blijkt te zijn met bush-typhus. De "hogere handen" echter werken op verzoek wel mee door het verstrekken van geschikte kleding en doelmatig schoeisel voor een tocht landinwaarts, zodat meteen bescherming wordt verkregen tegen Insecten en de hier helaas nogal veelvuldig voorkomende slangen. Voor liefhebbers We besteedden al enige aandacht aan !\Ian grotten-onderzoek Is er ongetwljeld nog een groot werkterrein open, al moet, met het oog op de ultent nerkwaardlge bouw van dit eiland, wel zeer grote voorzichtigheid worden In acht genomen.

Het Is Intusssen niet zo, dat het onmogelijk Is lets van het eiland te zien,

zonder een halve expeditie uit te rusten.

Vanuit de Europese kota, die tien In de laatste jaren heeft ontwikkeld, lopen nog vele oude Japanse en Amerikaanse wegen over het eiland. Het Is uiterst betreurenswaard ig dat men niet over midd~len (t1nancieel zowel als technisch) beschikt, om dit indrukwekkende wegennet in een behoorlijke staat te houden. Nu bemoeit de tropische natuur zich ermee en doet dit op zeer grondige wijze maar helaas In negatieve 'Zin. De jungle he rovert haar terrein en vele wegen en zelfs oude startbanen worden In een verbluffend tempo door de op... dringende vegetatie verwoest. Maar er Is alUjd nog heel wat over. Een auto of scooter Is natuurlijk Ideaal voor ontdekkingstochten maar met een dood-

gewone flets, als die maar voonlcn Is van goede banden en men het nodige reparaUemateriaal meeneemt, kan men een heel eind komen. Langs de kust naar Bosnek, Solar tot Saba en nog verder landinwaarts naar de modelkampong landbouw en ook vandaar nog weer verder tot de kust weer wordt bereikt, het Is allemaal te doen als men er een kllometer of derllg, veecUg peddelen voor over heen.

Te zien Is overal wat en wat te zien is kan ook gefotografeerd worden. Daar komen we aan de wel meest verbreide hobby van Blak. Een marineman zonder camera Is hier een uitzondering! Vooral de kJeurenlotografie Is bijzonder In trek, ook al, omdat die hier, merkwaa rdig genoeg, zeker niel duurder komt dan zwart-wit fotografie. Bovendien werken de ontwikkelInrichtingen In Australië, waarheen de films kunnen worden opgezonden, bijzonder snel. Met een week tot tien dagen heelt men zijn foto's keurig als dia's gemonteerd, al lerug.

Voor degenen die binnen afzienbare tijd de reis naar Nieuw-Guinea moeten

aanvaarden Is hier missch ien een waarschuwing op zijn plaats: als U nog geen goed fototoestel heeft, wacht dan met de aanschaffing tot U hier bent.

De prijzen liggen hier zeer aanmerkelijk lager dan In Nederland, voor alle fotoen filmtoestellen en ook voor alle verdere toebehoren. Voor hetzelfde bedrag kunt U zich hie r dus veel beter Inspannen.

Over de mogelijkheden die de fotografie hier oplevert zowel als o ....er de details van verschillende tochten die hier kunnen worden gemaakt hopen wij U In de komende maanden nog wel eens een en ander te vertellen. Thans Is de bedoeling slechts een algemeen Inzicht te geven en er op te wijzen, dat een plaatsing op Blak niet alleen maar negatieve kanten heen. Wie bij de Marine komt om (Iets van) de wereld te zien, k rijgt op Nieuw-Guinea een uiterst merkwaardig hoekje ervan te aanschouwen.

Dierenwereld We besteedden al enige aandacht aan de rijke dierenwereld van de tropische zee. Het zou onvolledig zijn om ook niet een blik te werpen op de landdieren al Is die naar verhouding Jets minder verrassend.

De vogelwereld Is niet bijzonder rijk vertegenwoordigd. Het schijnt dat de overmatige Inseclenverdelglng door de Amerikanen hierop een grote Invloed heen gehad terwijl er waarschijnlijk ook wel een beetje teveel in het wilde weg Is gejaagd. Bij de voorkomende soorten zijn er echter enige waarop men nooit raakt uitgekeken. Zo bijvoorbeeld de prachllge witte kakatocs en de loeries, een kleine papegaalensoorl met een pak zo r ijk aan kleuren, dat een beschrijving ervan vrijwel ond oenlijk is. De vogel kan gemakkelijk getemd worden en leert aardig praten evenals de kakatoe trouwens. Bijzonder fraai 1.5 ook de sulkerwitte relgersoort

... Vli"derlielhebberJ kw"1$8It hu", Iwrt oplwlen ...

die hier voorkomt en onder de kleinere vogels zijn er enkele die ster k aan collbrles doen denken. Mooie roorvogels, de meest voortreffelijke van alle zweefvliegers ziet men boven de bush zweven en aBn het strand strijken kleine bruine vogels neer, die ons sterk aan de Nede rlandse tureluurs doen denken. Merkwaardig echter: van meeuwen geen spoor! (Die verschijnen pas weer aan de Zuidkust van Nieuw· Gulnea, o.a. In Kaimana).

Er mag dan een poging gedaan zijn om de Insecten, In het bijzonder de muskieten, uit te roeien, zeker Is het dat de Insecten wereld zich uiterst krachtig heeft hersteld. Vlinderllelhebbers kunnen hun hart ophalen en ook kevers en wantsen In de meest fantastische kleuren treft men overal. Geen wonder dus, dat er ijverig wordt geprlkkebeend.

Een handicap Is wel, dat er vrijwel geen literatuur over dieren en plantenwereld te krijgen Is. Het Is wel eens onbevredigend helemaal niet te weten te kunnen komen wat men nu eigenlijk In handen heeft gekregen. Misschien kan daa raan, van Nederland uit eens iets worden gedaan.

H et overzicht van de landdieren Is al even onvolledig als dat van die In de zee. Geen woord repten we over de vele soorten hagedissen, over de boomkik· kers, de grote, vaak kleurige spinnen.

Wie maar enkele minuten ergens rustig rondkijkt heeft ongetwijfeld al lets vreemds en Interressants gezh:m. Griezelig? Het Is ten slotte niet noodzake· lijk alles wat je ziet direct met de blote handen aan te pakken.

Geen \"crvelinl'

.. . ook

keVe'/'l

en wtlnuen ...

De hoofdzaak Is, dat e r geen enkele reden Is om Je gedurende een term op Blak ook maar een ogenblik le vervelen. Degenen die na scheepstijd niets beters weten te doen dan op hun bed te gaan liggen en zich luid kankerend te vervelen gaven daarmee alleen te kennen dat er aan henzelf een duchtige steek los Is. Voor Iemand met een gezonde belangstelling Is een verblijf hier nu wel niet direct een feest. maar toch In leder geval een belevenis van blijvende betekenis.

J. de G.

13

AMERIKA GELOOFT

Am e rik:. Is ZO'" beetje het enige land ter wereld dilt no g altijd selooft In de .,Iiefbaot voor m;a· ritiern gebruik. Terwijl In Engti!l a nd de Short Sunde rland al lang uh de dienst l e nomen Is. word e n in Amerika no, voortdurend nieuwe

vliegboten voor d e marine ontworpen en

,e-

bouwd. Oe Martin·f;abri e k speelt hierbij de behms:rijkste rol. Op Irote sch"al In gebruik Is de

NOG

me t twee zilige rmotore" va n )450 pk uitg. rulte

Mart in Mar!!n, die vooral bedoeld Is voor d. onderzl!!ebootbestrljdlng. H et toestel vilit o p door de enorme ndarpulst op de rompne u •.

IN DE VLIEGBOOT

Hoeveel 'ta n deze Ma r !!ns e r lebouwd worden 1$ niet bekend. Sedert januari 19S0 is d e l.e vli eg-

MARTIN SEAMASTEI; Pij lv leu ge l e n T-s laart

De Seamastcr is uitgevoerd als hoogdekker en heeft een pijlvormige vleugel. Aan de tips bevinden zich nlet~lntrekbare drijvers. De vleugel loopt met de tips omlaag. een typisch gezichl als de boot op het water ligt. Bij de sta rt, wanneer de vleugel begint te "dragen", gaan de tips omhoog en verheffen zich het ~rst u it het water, waarna de romp volgt.

Toch bUjft de vleugel ook tijdens de vlucht ietwat met de tips "neerhange n". De vier straal motoren zijn boven op de vleugel aangebracht. Platte luchtinlaten bevinden zich vóór op de vleugel, ronde straa lpijpen steken ver achter de vleugel uit. De Seamaster heeft een T- staart, (onder een T~staart verstaat men, dat stabilo en hoogteroer bovenop het kielvlak zijn geplaatst). De machine Is voorzien van de door Ma rtin ontwikkelde "hydrorJaps", die dienst doen a ls waterrocr én als waterrem.

De bemanning van de Seamaster bestaat uil vier man. Ze z.ljn gezeten op schietstoelen. In de neuspunt Is radar aan~ gebracht. Op een karretje kunnen de bemanningsleden zich

14

over het mijnenruim heen van voor naar achteren door de romp bewegen. De ruimte voor de mijnen is voorzien van een zg. "roterende" bomschacht, een vinding van Martin, die ook op de door Martin In licentie gebouwde Canberra~straal ~ bommenyJerper (8-57) is aangebracht. De vleugel van de Seamaster heeft een spanwijdte van maar liefst 30,48 meter en de romp Is 40,84 meter lang.... De hoogte bedraagt 9,45 meter. De Seamaster Is dus echt wel een luchtreus.. Op een hoogte van 12.200 meter wordt gekruist met een snelheid van ca. 1000 km per uur. Voor een vliegboot waarlijk een enorme snelheid. Het toeslei kan 2415 km non- stop aneggen.

Het Ugt In de bedoeling dat de toekomstige Seamasters in een eventuele oorlog de vijandelijke onderzeeboothavens opzoeken en daar mijnen in gaan leggen. De Seamasters kunnen op zee door onderzeeërs getankt worden en eventueel atoomwapens meevoeren.

Na de ongelukken met de beide eerste Seamasters Is het hydraulische besturingssysteem van de vliegboot veranderd.

De zes YP6M~ l 's worden eerst duchtig beproefd door Martin boven de Chesapcake Bay. Vervolgens worden ze overge-

boot r... produktie e ... we vermoeden_ dat er e .....

het derde prototype. Onbein ... loed door de 0"'-

lil",

kele honderde ... bil de U.S. Na"')' rondvU",en.

gelukken plaatste d e U.S. Na"')' een beste

Oe modernst.... Iielboot ter wereld Is onletwij-

op 24 Seamasters, uitgeru st met Pn.tt and

leId de Martin P6M Seamaster. uit,erult met

Whlt"ey J-15 straalmotoren, "a"leduid al$ P6M2. Deze order werd ,eplaaUt in aUlustus 1956,

'lier krachti,e AI/ison J·71 Itnaimotoren, Oeu, Itn.alvllegboot haa lt een snelheid .... n maar lIefn

1000 km per uur. H ij werd ... oorname lljk ont·

maar later gereduceerd tot 18 $lub in tt57.

Van de P6M-1 worden totaal 8 prototypes ge-

worpe ... voor het leggen va ... mijnen In vijand.-

liJke wateren e ... het maken van foto· ... e rk e ... • nings ... iuchten. Met de prototypes is Martin ni e t er'leluk k lgB e weest. Het eerste prototype ... Ioog op 14 juli 1955 m aa r verongelukte later. Het

bouwd. Twee hiervan zijn dus ve ronge lukt, de derde ... lIelt nu. Er kom e n dus 6 prototypes met

tweed e prototype, dat op 18 mei 1956 vloog,

AlJison·Jets te vliegen, zodat er in totaal tàl::h

... eronge lukte e ... enee ",. Op het oBenblik ... li e,t

24 Seamasterl komen.

V LIEGT MET 1000 KM PER UUR dragen aan de marine die ze aan de tand gaat voelen op het Naval Air Test Center In Patuxent Rlver. Interessant is, dat Marlln gebruik maakt van vier Grumman FIIF- I Tlger marfnestraaljagers, die Lijdens de proefvluchten de Seamaster als "chase-plane" volgen. Zij geven de vlieger van de Seamaster o.a. aanwijzingen en zien hoe de vliegboot zich in de lucht houdt. De nieuwe Seamasters hebben enkele constructie-wijzigingen ondergaan vergeleken met de eerste prototypes. Zo Is de voorkant van de motorgondels veranderd, waardoor de lucht beter verdeeld op de compressor-bladen terecht komt. De straalmotoren hebben "na-branders" en er zijn maatregelen genomen om te voorkomen dat het achterste deel van de romp brandschade oploopt, zoals bij de proto!.ypes is voorgekomen. In 1960 hoopt de U.S. Navy de Seamasters in operationele dienst te kunnen nemen.

D e S eaml s tress

Op papier heeft Martin plannen voor een grote transportuitvoering van de Seamaster, die de Seamistress genoemd

wordt. Met behulp van deze enorme straal vliegboten zouden in geval van oorlog binnen enkele uren grote troepenconcentraties vervoerd kunnen worden, mèt hun materieel, waaronder zeJts helikopters.

Volgens Mal·tin Is het thans reeds mogelijk vliegboten te bouwen met acht ot tien straalmotoren, die 200 tot 300 ton zullen wegen. Deze vliegboten kunnen even snel vliegen als op het land gestationeerde transportvliegtuigen ot bommenwerpers.

Een voordeel van de vJlegbotcn is evenwel, dat ze niet gebonden tijn aan kwetsbare vliegvelden met startbanen. Deze enorme vliegboten zouden 400 passagiers kunnen meenemen, o[ drie lichte tanks, of een volledig uitgerust InfanterIebataljon.

Drie van zulke enorme vliegboten zouden, dagelijks ingezet, een gehele divisie van voorraden kunnen voorzien.

Zowel het leger als het Marine Corps zouden geinteresseerd zijn in een "alrllrt" van vliegboten.

Of de Seamlstress werkelijk gebouwd zal worden, zullen we intussen nog eventjes moeten afwachten!

H. H.

15

NIEUWS

DRUPPELS

" To ur de La5& lIe" We hebben nog niet zo lang geleden in ons "Alle Hens" een artikeltje kunnen I~en over de Artillerie-school. Dat was in de rubriek "Hr. Ms. walinrlchUngen en hun emblemen", toen de geschiedenis van hel oude lort "Erfprins" uit de doe-ken werd gedaan. We vernamen toen hoe in de Napoleontische tijd dit fort door de Fransen werd afgebouwd en vanzellsprekend ook een rranse naam kreeg. "Lasalle" heette "Erfprins" toen en wij, trachtende de:tc naam te onthouden omdat het zo goed staat ook de geschiedenis van onze eigen arUllerl&school te kennen, zijn deze naam weer prompt vergeten.

Maar ziedaar .... we kunne n het weer opnieuw proberen, wellicht met meer succes. Er bestaat Immers een "Tour de LasaJle", oen "Tour de Francc" In hel klein, welke sinds 1955 ieder jaar, zo omstreeks de half-jaar- wlsseling gere~ den wordt en die een wielerwedstrijd is. waar men niet gering over moet den ~ ken.

Wat zelt u? HeeH u van deze "tour" nog nooit gehoord. En u dient bij de Konil.klljke marine ... ?

Neen lezer, dat kan niet langer, ik bedoel: dat u over deze "tour" onwetend bent. Iedere marine~man van hoog tot laag moet weten wat de "Tour de Lasalle" Is. Niet alleen terwille van die historische herinneri ng aan da t aloude fort, maar terwille van die huidige sportmanifestatie, welke een klank be ~ gint te krijgen In wielrIjdend Nederland. 't Is drie jaar geleden - In 1955 :toals wij schreven - dat enige mannen van de Marine Artillerieschool op het Idee kwamen een eigen "Tou r de France" In het leven te roepen. Vanzelfsprekend een zwakke weersplegellna: van die gro-te "tour", maar een " I o u r" ... en die dan speciaal te laten rijden door leden van de KoninklIJke marine. eventueel aangevuld met "wielrenners" van de plaatselijke politie en brandweer in Nieuwediep.

Natuurlijk moest ook hier - om de ver ~ gelIjking - een franse benaming worden bedacht en die vonden on:te vrien_ den van de Artillerioschool onmiddellijk In de naamgeving van hun geHefde In~ richting.

"Tour de Lasalle" ". onder leiding van een heuse tourdlrecleur. Met scheidsrechters, Jury's, ploegleiders, volgauto's en ... een echte bezemwagen.

Uit de aard van de zaak moest het een wedstrijd worden voor alleen-amateurs, vandaar dat onze artilleristen bepaa l ~ den, dat marine-mannen ot andere aspirant d~lnemers met een mogelIJk vakdiploma va n de KoninklIJke Nederlandse Wielrenners Unie en aan ve rwante verenia:lngen niet mochten meepeddc.len.

Ook race-fletsen zouden van de weg worden gehouden. Alleen doodgewone fletsen zonder racesturen, voetclips. versnellingen en tubes kwamen in aan~ merking. En mochten deze doodgewone tletsen - zoals het tegenwoordig vaak voorkomt - een ve rsnellingsnaaf be-

16

zitten. dan zouden deZE! versnellingen bij het begin van de "tour" vakkundig op de stand ,.N" worden verzegeld. Ten~ slotte werd het minimum gewicht van de tweewielers op 13,5 kg vastgesteld.

Zo reed men dan In 1955, 1956. 1957 en ook dit jaar de "Tour de Lasalle" door de kop van Noord Holland.

Een wedstrijd van vier dagen, waarbij in ploegen van 8 tot 10 man werd gereden onder leiding van de ploegleider.

De laatste vanzelfsprekend geassisteerd door soigneurs en mecaniciens, want Indien men bij de Koninklijke marine bij uitzondering iets imiteert, dan Imiteert men haarscherp.

De eerste dag een rit van 35 kilometer, de tweede dag 50 kilometer, de de rde dag 58 kilometer en de vierde dag 70 kilometer, de laatste etappe bestaande uit een tijdrit van Den Helder naar Schagen en ve rvolgens een tourrIt van Schagen naar Den Helder. En dan _ tevens op die laatste dag als extra at~ trac tie - twintig marva meisjes op de flets t ussen Callantsoog en Den Helder voor hun persoonlijk kampioenschap.

Is dat wat of Is dat niets? En hebben wij te veel gezegd, dat wij - deze tour nu kennende - nimmer de naam "La~ salie" :tullen vergeten? " Hur ry .•. up" "Hurry up... the Germans are co~ mlng".Deze historische woorden schijnen ruim dertien jaar geleden uitgeschreeuwd te zijn dOOr een visserman tegen de commandant van de Britse jager HMS Wallpool, welk schip op die dertiende mei 1940 in de haven van IJmuiden lag en er toen hals over kop vandoor ging. ,.Hurry up" ... hoogstwaarschijnlijk uit~ gegild in het Hollands. nog waarschijn~ lijker In de visse rstaai. welke men in IJmuiden spreekt, maar dat laatste Is niet belangrijk. De historie mag In een mm van Arthur Rank volkomen "Bri~ tlsh" klinken, als het verhaal maar waar Is. En het verhaal Is waa r, want op 13 mei 1940 brachten drie Amster-' damse jongens, als het ware onder het oog van de aanstormende Duitsers, een schat aan Industrie-diaman ten van Amsterdam naar Ijmuiden, waa r deze diamanten per HMS Wallpool veilig naar Engeland werden gebracht. Nu heelt :r.ich dit alles ter nagedachtenis weer eens afgespeeld. Voor de film "Opera_ tlon Amsterdam" welke Arthur Rank's film-organisatie binnenkort gaat brengen. Opnamen, waarvoor tientallen mannen van Arth ur Rank weken lang

In Nederland waren en waarbij onze Koninklijke marine een niet onbelangrijke rol heeft lespeeld. Want de heer Mac Carthy mag een beroemd regisseur zijn en mejuffrouw Eva Bartok een hoofdrol-ver tolkster om van te ... , wat echter te doen, Indien je op deze tum het schip, waar alles om draaide. HMS Wallpool niet meer uit de historie kan terughalen. Gelukkig hadden wij nog een paar schepen die "er op leken", onze Inmiddels tot fregat omgebouwde oude trouwe torpedojagers en dus werd aan om:e marine-leiding de vriendelijke vraag gesteld of Hr. M!. Plet Hein voor HMS Wallpool mocht spelen.

Dat was accoord en toen kon het spel beginnen ... op Onze "Plet Hein", die twee dagen lang ter beschikking werd gesteld en nog nimmer :to'n wonderbaarlijke actie in zijn enerverende loop.baan heeft meegemaakt.

Overste Suermondt was en bleef van _ zellsprekend de commandant aan boord, maar er zweefde nog een andere commandan t om hem heen, een "captain van de Royal Navy", die voorzover hij in militaire dienst was geweest, bij de "Army" gediend had, maar nu met vier kolonelgalons op :tijn onberispelijk mar i ne~ unlform rondhupte vanwege zijn acleurs-capaci lel ten. .,Hurry up ... " zei de "IJmuidense" visser tegen hem ... "Nog eens", zei de reglsseur ... .,Hurry up ... Hurry up ...", het magere zonnetje priemt weer even door het laaghangende wolkendek, "Camera klaar; camera lopen ... Hurry up".

En wij ons maar verbazen dat een film op deze wijze opgenomen ooit klaar komt en ons helemaal niet meer ver~ bazen dat het een en ander zoveel geld kost.

Eigen Nederlandse matrozen In Engelse un\rormen speelden mee. Ze werden aan dek gESOnseld. "Spreek je Engels", vroeg een Nederlandse assistent-regisseur aan ccn marine-man. "Neen", zei onze Jan, .,ik spreek maar één taal: wartaal". En dus behield hij zijn nationaliteit terwijl zijn maat, die wel ,.Engels" sprak, zich haastig ging omkleden.

Toch was dit alles bijzonder interessant.

Wij waren een tweetal uren aan boord, zagen de "Hurry-up"-scène opnemen, en hebben ons niet verv~d. Duizend en een dingen dienen te geschieden voor_ dat de camera werkelijk draait; voor één enkele opname van slechts enkele seconden.

Verlangend kijken we dan ook uit naar de film "Operatlon Amsterdam". De première zal wel In Nederland plaats vinden. We :tullen dan ademloos In de zaal zitten en mee gaan gillen als het ..Hurry up" op het doek komt. Vergeten zullen we dan zijn, dal de kolonel-commandant van de "Wallpool" de jas van de overste-commandant vnn de "Plet Hein" droeg, hetgeen je toch niet op de film ziet, en ook dat de schreeuwende "vissersman" het In zijn bootje lang nlel prettig vond.

We zullen alleen trots zijn op onze medewerking . .. met aan het adres van Arthu r Rank "Thanks for the memory".

W.l.

De Nationale Vijfkam p 1958 Keurig resultaat van de Mariniers

DE PAROOL BOS8AANZWEMWEDSTRIJDEN 1958

Van 30 juni t.m. 4 juli werd te Amersfoort de Nationale Vijfkamp gehouden. In de groep handgranaatwerpcn namen ongeveer 55 deelnemers deel, waarvan 23 Marinemannen, merendeels Mariniers.

Onze mensen hebben zich uitstekend geweerd en namen de Ie, Ze, 3€! en 5e plaats in beslag, terwij l 8 mBn uit de Marineploeg bij de eerste 12 eindigden.

Op de Ie dag (handgranaatwerpen) werd de sergeant der mariniers J . A. de Wijn Ic, zijn broer korporaal der mariniers W. L. de Wijn 2e, terwijl de sergeant Koomcn de 3e plaats bezette.

Kortom op de eerste 10 plaatsen WBren alleen maar Mariniers geklasseerd.

Op de 2e dag werd Klu. van Kregten Ie met schennen, sergeant J . A. de Wijn 2e en korporaal W. L. de Wijn 3e, sergeant der Mariniers Q. H. M. Krause als Se en adelborst J arman als 6e completeerden het sucees.

Op de 3e dag, (schieten) wa ren onze res ultaten minder goed.

Korporaal der Mariniers Schutte legde beslag op de 2e plaats, Klu van Kregten werd 4e en korporaal der Mariniers van Tol Be. Met dit resultaat nam korporaal va n Tol resoluu t de leiding in het algemeen klassement.

J ammer was dat diverse leden van de ploeg niet aan de minimum eisen voldeden en dus hun kruisje niet haaiden. Voor vele deelnemers was dit uiteraard een teleurstelling, maar de ploeggeest en wedstrijdmentalileit bleef uitstekend. Dit bleek op de 4e dag (zwemmen ).

Sergeant der m;lriniers J . A. de Wijn zwom de 300 meter in 4 min. 35 sec. en werd eerste, korporaal W. L. de Wijn w, luitenant van de Beid Se en sergeant Koomen se. In het algemeen klassement ging ·het nu behoorlijk spannen.

De laatste dag, de veldloop over 4 km

bracht ons nog een paar keurige resultaten. Korporaal der Ma riniers van Tol werd 2e, Luitenant v. d. Beid 3e, korporaal der Mariniers Koenes Se en ka pitein der Mariniers Romijn 6e.

Onze deelnemers kunnen dan ook trots zijn op de bereikte prestaties, zoals bijgaand eindklassement duidelijk laat uitkomen :

1. Korporaal der Mariniers, C. J . van Tol.

2. Korporaal der Mariniers W. L. de Wijn.

3. Sergeant der Marinier!

J. A. de Wijn.

5. 2e Luitenant der Marinier!

D. A. van de Beid.

8. Sergeant der Mariniers W. Koomen.

9. Kapitein der Mariniers A. J . Romijn.

11. Sergeant Machinist

J. J . Kroes.

12. Korporaal der Mariniers W. Koenes.

De weds trijden vonden allen onder zeer prettige omstandigheden plaats, terwijl ook het weer, behalve tijdens het schieten, zeer gunstig was.

Op zaterdag 5 juli vonden te Amsterdam de Parool Bosbaanzwemwedstrijde n plaats. Hieraan we rd deelgenomen door ± 1500 zwemmers en zwemsters, waaronder 115 militairen van de Kon. Marine, Kon. Luchtmacht en Kon. Landmacht.

Bij de 2 km vrije slag behaalde de schrijver 3 P. A. A. v. Wingerden van het Marine Detachement te Den Haag een keurig resultaat door als derde aan te tikken in de tijd van 28 min.

48 sec., aantal deelnemers dertig. Vermeldenswaard is nog het volgende. In het "bata ljon" burgers, dat aan deze wedstrijd meedeed slaagde een zekere Koopmans er in als vijfde te eindigen.

Burger Koopmans Is nu matroos 3 z.m.

Koopmans.

Hij kwam per 7 juli j.l. bij het MOKH in dienst. Ecn nieuwe zwemcraek voor de Marine dus bij toekomstige wedstrijde n.

M.J.W.

Tevredenheidsbetuiging

DE COJ\lLAlANDANT DER ZEEMACHT IN NEDERLAND Schout bij nacht G. B. Fortuyn heeft aan luitenant te r z~ \lan speciale diensten de r derde k1asse KMR I r. P. P. Loesbtrg (02~18). zijn tev redenheid betuigd wegens: dat hij tijderu zijn tewerkstelling bij de mijnenschool van de mijnendienst in Nederland blijk h~ft gcgeven van grote toewijding, doorzet tingsvermogen en loyaliteit alsmede van een helder inzicht op het gebied van de mijnenbtstrijding; dal door hem divcrse zeer waardevolle adviezen op wetenschappelijk' en te<hnisch terrein werdcn gegeven; dat hij \'oorts een zeer gtOOl: aandeel h~ft gehad in de samen· stelling \lan een tweetal Icsdictaten.

v

Waar de Koninklijke Marine vaart en vliegt Ilr. Ms. vliegkampschip Ka rel Door. man, cdt. Klz. M. M. L. F. E. van 006· trom Soedc, het vlaggeschip van SmaldeelS cdt. smaldeel commandeur A. v.

Karnebeek, is na uitgebreide proefnemingen nabij Portsmouth op 30 juli te Schiedam teruggekeerd voor het onder. gaan van garantiewerkzaamheden oij de werf lIr. 1\". Drenthe oot. Klu. H. A. van Oorde, welke bij dit smaldeel is ingedeeld, is na een afwezigheid va n bijna 8 maanden op 30 juli in Oen Helder aangekomen.

IIr. !'tIs. Walrus. cdt. Llz. 1 F. HamiJton, eveneens deel uitmakend van smaldeel 5, is momenteel te Rotterdam.

IIr. !\oh kruiser De Ze ven Provlnciëll, cdt. tevens smaldeelcdt. Ktz.. M. J. VO!!. het vlaggeschip van smaldeel 1. belast met de varende opleidingen, is te Den Helder in verband met zomerverlof.

Ur. lUs. Gelderland. cdt. Kltz. P. J. S. de Jong, thans in Den Helder voor zomerverlof en afbouw artillerie maak t deel uit van dit smaldeel, evenals UI'.

M$. patrouillevaartuigen Balder, cdt.

LU. 2 oe. J. M. Bos en Hr. l\ls. Freyr, cdt. Lu. 2 o.c. G. G. J . W. Frohn. Dit laatste vaartuig is tevens belast met de visserijpolitietaak in de Zeeuwse wa te-

'en.

Itr. ~ts. fregat Plet lIein is op I juli na een groot onderhoud weder in dienst gesteld onder commando van Kltz. J .

Suermondt. Het is nu aan het invaren e n opwerken.

111'. l\ls. jager Utrecht, cdt. Kltz. C. M. de Jager, is in Vlissingen voor garantiewerluaam'heden.

111'. Ms. onderzeepoot Tijg'erhaal, edt.

Ltz. 2 oe. C. J . RoeIe, ve rtoeft te Rott~r­ dam.

Ur. Ms. jager Amsterda m, edt. Lu. I A. van Noortwijk, is aan haar garantievaartproeven begonnen. welke in augustus en september plaatsvinden ; zij zal van 8 tot 11 augustus een bezoek brengen aan Aberys twyth, en vervolgens enige weken in de Middellandse Zee verblijven, waarbij van 22 tot 25 augustus Istanboel wordt aangedaan en van 30 augustus tot I september Valencia zal worden bezoeht.

18

De kruisreizen voor de adelborsten vinden plaats aan boord van IIr. 1\b.

Van ZijII, cdt. Ltz. I H. Pontier en aan boord van 111'. l\Js. Kitsjacht Ura nia, cdl. Kltz. H. W. Keesom. UI'. l\l.t. Va n Zijll Is 4 aug. In Den Helder aangekomen. De Uranla neemt deel aan de internationale zeerace van Brest naar Las Palmas, welke op 2 aug. is gestart.

De visserijpolitiekruiser UI'. l\1s. !regat J 3guar, cdt. Ltz. I C. H. v. d. Berg'h. houdt toezicht op de naleving van de internationale visserijbepalingen in de Noordzee en is I augustus in Den H el· der aangekomen.

De squadrons mijnenvegers 123, bestaande uit UI'. Ms. Bedum, Borne, Brouwe rshaven, Breukelen, Bla ricum en Breskens, cdt. Ltz. 1 D. T. Vis, en 121 , bestaande uil lIr. l\ls. Gieten, Veil 10, Goes, Leersum en Lisse, cdt. Lu. I W. F. v. Heukelom bevinden zicb Ie Den Helder.

Squadrons 128, bestaande uil Ur. /\ob.

Roennond, Woerden, SIUard, Gemert en Rhe ne n, edt. Ltz. I C. Huysman, is gestationeerd te Vlissingen en oefent van daaruit op de Noordzee; h'.!t werkschip mijnenvegers Hr. l\ls. 1\feduS3 , cdt. Ltz. SO 1 A. Lok, heeft o.a. voor dit squadron eveneens zijn ligplaals in Vlissingen.

Ten behoeve van de diverse walopleidingen en hulpdiensten zijn in dienst IIr. lUs. He ndrik Karsse n, lIr. l\1s. Jlobein, IIr. !\Is. A 841 te Den Helder, alwaar ook H.r. l\ols. onderzeeboot 0 0!1, cdt. Ltz. 2 QC. A. F. de Bruine, is ge· tationeerd voor het torpedo-inschietbe_ drijf.

Gedurende het zomerseizoen van medio maart tot medio 8eptember zijn voor het verrichten van 'hydrografische op· namen Hr. 1\ls. Zwa kke!, cdt. Ltz.. SO J T. v. d. Oever. en Ifr. l\ls. Hydrograaf, edt. Ltz. 2 oe. J. C. Kreifer, werkzaam in de Nederlandse kustwa teren, Ur. l\ts. opnemingsvaartuig Luymes, cdt. Ltz. I H. K. den Daas, gaat na herstelling op de Rijkswer! naar Nederlands NieuwGuinea om aldaar de kustwateren in kaart te brengen.

MARINE WCIITVAARTDIENST Op het marinevliegkamp Valkenburg zijn de in Nederland gestationeerde squadrons ondergebracht. Het zijn: Squadron 2, cdt. Ltz. V 1.. A. Seret. beo stemd om in het najaar a/b van Hr. Ms. Karel Doonnan te embarkeren met Grumman "A venger" vliegtuigen.

Squadron 4, cdt. Ltz. V 2 oe. S. V. Woerden, eveneens uilgerust met Grumman "Avenger" vliegtuigen.

Deze lwee squadrons hebben als taak het opsporen en ve rnietigen van o nderzeeboten.

Squadron 860, cdt. Ltz.. V 2 oe. A. H. M. Hagdom, bestemd om in het najaar a/b van Hr. Ms. Karel Doonnan te embarkeren met "Seahawk" straaljagers.

Squadron 3, cdt. Ltz. V 2 QC. W. F. V. d.

Heuvel, e veneens met "Seahawk" straaljagers uitgerust.

Squadron 320, cdt. Lu. V 1 J. M. A. Muntenaar, beschikt over Lockheed "Neptune" langea!stands patrouiUe. vliegtuigen voor onderzeebootbestrijding.

SquadrOIl 5, cdt. Uz. V I P . M. V. d.

Wel, verzorgt de opleiding voor vliegers, waarnemers en telegra/isten met "Beechcraft" vliegtuigen, te rwijl squadron 8, cdt. Ltz. VIL. C. Kuiken, de opleiding voor "watervliege rs" en helicopters geeft met " Mariner" amphibievliegtuigen en diverse typen Sikorsky helicopters. De commandant der Zeemacht in de Nederlandse Antillen hee!t de beschikking over Ur. Ms. Va n Speijek, edt. KItz. A. J. de Graan en squadron 1, cdt. Ltz. V 1 Mr. J . L. V. d.

Graat vliegend met Grumman "AvengerIt vliegtuigen vanaf de "Dr. Pies· man" vlieghaven op Curaçao. Dit squa· dron is tevens belast met de voortgezette opleiding lot "onderzeeboolbestrijdi ngsvlieger".

Voor het overige wordt het gehele pro· gramma in de maand augustus beinvloed door de zomerverIoven.

I r. H. G. Smits, I r. E. A. Bosman, Jr. C. H. van Vlerssen, Ir. C. Kraaij, Ir. L . J. Anlon ldes, P . L . Slis m.i.v. 15 juni 1958 Tot luitenant ter zee van. de technische dienst der 3e klasse KnIR : F. A. Ahlers, W. J. K olk, m.I.v. 16 juni 1956 H. Meljers, F. Lulten Tot luitenant ter zee van de elektrotechnische dienst der 3e klasse KnIR: W. T. van Varik, F. J . KoUr le, m.I.v. 16 ju ni 1958 P. Kastelein Tot luitenant ter :tee van specia le diensten der 3e klasse Kl\tR : D. C. J . C. Wendel, C. Ruys m.I.v. 16 ju n i 1958 Tot luitenant ter zee van speciale diensten der 3e kl asse Kl\IR: M. W. L. Sterk en bu rg, F. P. K noops m.i.v. 17 j uni 1958 Tot luUena nt ter zee van vakdiensten de.r 2e klasse jongste categorie: J . Leutscher, J. K uln, K. de Vries, J. Slîeker, S. Jonker, A . J . Legerstee, D. Zijlstra, A. van Scherpenzeel, W. Boon, T. L. M. de Rooij, R. A. Meijer m.I.v. I juli 1958 Tot luitenant ter zee van speciale diensten der 2e klasse Jongste categorie: H. Schol ten, E. N. J. Luger, T. C. J. M. K unst m.i.v. 1 juli 1958

Tot luite nant ter zee van de technische dienst der 2e klasse jongste, categorie Kl\IR: J . L. F. Visser, A. R. Braun, J . C. Bakker, A. A. Aldenkamp, J. P . H. Riksen, J H. G alesloot, B. J. A. van den Heuvel, A. A. Ebens, A. P . F aber, W. G. van de Ree, G. H. Rahuse n, A. A. C. van Amerongcll, J . A. Schepers m.i.v. 1 juli 1958 Tot luitenant ter zee van administ ratie der Ie klasse : J . F . Brongers, B. J . Meesters, F. Kalshoven, J. P. Sehuilln g m.I.v. I juli 1958 Tot luitenant ter zee van a dm inistratie der 2e klasse Jo ngs te categorie KntR: G. P. F. Broekman, Drs. J. Spr ij, Drs. B. H. J . Jansen m.i.v. 1 juli 1958 Tot lullenant ter zee van vakdiens ten de r 2e klasse oudste catel"orle: H. Brou wer m.i.v. 1 juli 1956 Tot luitenant ter :tee van speciale die nsten der 2e klasse Jongste categorie Kl\tR: J . A. M. Carpay, J . K r ijgsman, P. J .

Spek, R. W . Spoelstra, B. te n Hoove.

B. d e Lange, Drs. W. van der Meid en, A. Sevenster, J. H. De mmink, Mr. A. J . O. Baron van Wassenaer, E. F . M. Houweling, Mr. W. M. J .

Schuu rma ns, A. C. K. Bagger man, J .Langevoord, B. Loerts, D. P. Bosma, E. J . Broeder, W. J oziasse, M. J. Wiliekes, E. F. Blase, R. D. Boschloo, G. F. Jonckheer, C. F. H. van Egmond, A. B roere, L . H. Deltou r, J .

M. C. Koekebak ker, M. J. A. p ar ker Brady, H. T. Swen nenhuis, C. J .

Bender, J . C. Uljce, C. B. Boomer, A. P. Bussemaker, J . Campioni, P. Douwes Dekker m.I.v. 1 juli 1958 Tot luitenant ter ue van de oodedlenst der 2e klasse Jongste catel"orie Kl\lR: m.i.v. 1 juli 1958 A. H. M. J . Suijlen Tot luitenant ter zee arts der 2e klasse oudste categorie : 1958 m.I.v. 16 Ju li J . Buur Tot luitena nt ter zee vall vakdiensten der 2e klasse oudste categorie: m.I.v. 16 juli 1958 J. Bakker

BEVORDERD

EERVOL ONTSLAG

Tot luitenant ter zee van speciale diensten der Ie klasse: P . W. P leterse, F. De rsjan t, F . A. Kem p, P. Terlaak m.I. v. 18 juni 1958 Tot tijdelijk luitenant ter :tee arts der Ie k lasse: G. T. Haneveld m.i.v. 26 jun i 1958 Tot luitenant ter zee der t e klasse: W. F. van Heukelom, F. Delsman, A. van Eden, H. P .• van d er Lelie, J . H. Mendeis, J. C. de Regl, C. HuÎjsman, Jhr. A. W. van Ho!the, H . C. van Ardenne, W. F. Barbas. M. W. J. Muller, H. P. Dallnghaus, D. T. Vis, W. T. Ruijs, J. P. Schol m.i.v. 1 juU 1958 Tot luitenant te r zee waarnemer der 2e klasse jongste catego rie Kl\IR: A. van Dijk, C. Zaalberg, G. Vleer, R. H. Janssen, E. Heijnekamp m.i.v. 1 Juli 1958 Tot majoor der mariniers: E. G raaf!, J. F. Visscher, J. N. Semeijn, A. C. Lamers, J. S. Bedel, T. E mste, W. J . G. Segboer m.I.v. 1 juli 1958 Tot luitenant ter zee \'an de technische dienst der te k lasse: R. Beets, J. C. Nobels, T. PelIlnkhof, J. P. Hoogsiraten m.I.v. 1 juli 1958

Luite nant ter zee vliel"er der I e klasse: Op verzoek (benoemd lot rese rve- officier) C. J. C. Hamilton m.i.v. 1 juni 1956 Luitenant te r zee va n s peciale die nsten der 2e k lasse oudste catego rie: Op verzoek (benoemd lot beroepsoUicier waarneme r) B. Sibenius Tri p m.i.v. 1 juni 1958 Kapitein ter zee: Op verzoek wegens langdu rige dienst B. van der P loeg m.I.v. 15 juni 1958 Luitenant ter zee va n spe<:iale diensten der 3e klasse KMR : Op verzoek (benoemd tot beroepsoUicier van speciale diensten) H. Scholten, E. N. J . Luger m.l.v. 1 juli 1958 Luite nant ler zee van de codedlcnst der 2e klasse Jo ngste categorie Kl\IR: Op verzoek (benoemd tot beroepsoUicier van speciale diensten) T. C. J. M. K unst m.I.v. I juli 1958 Luitenant ter zee va n vakdiensten der 2e klasse oudste cate gorie: Op verzoek wegens langdurige dienst m.I.v. 16 juli 1958 C. P. Vermeulen

BENOEMD

Tot luite na nt te r zee vlieger der Ie klasse Kl\IR: C. J . C. Hamllton m.i.v. 1 juni 1956 Tot luitena nt te r zee waarneme r der I e klasse: B. Sibenius Trip m.i.v. 1 juni 1956 Tot luite na nt ter zee van de tecbnlscbe dienst der 3e klasse KMR: Jr. A. J. Vixseboxse, I r. J. A. Schaap, Ir. H. A. van der Stadt m .I.v. 15 juni 1958 Tot luitenant te r J:ee van de elektro tec hnische. dienst der 3e kl asse Kl\1.R : Jr. H. C. Goverde, Ir. J . E. W. Beneken genaamd Kolmer m.I.v. 15 juni 1958 Tot luite nant t er :tee arts de r 2e klasse Jonl"ste eatel"orle KM.R:

G. H. Eskes, R. van der H eijden m.I.v. 15 jun i 1958 Tot luitenant te r zee van speciale dienste n der 3e kl asse KMR:

19

M

ES

Opgave van schepeHngen die In h e t tijdvak 16 mei 1958 tot en met 15 juni 1958 behoudens bedenkingen in aanme rking komen voor bevordering tot de fan, va n korpor aal en h oger : van bootsman tot schipper: m ,l.v.

C. van K rulnln, en juni van kwartie rmeester tot bootsman : m.I.v. lun!

A. A. Vonk en H. Bakker van kor-poraa H reachutkonstabel tot ser,unt-geschut ¡ konlltabel : B . A . Berendsen

m.I.v.

1 j uni

1958 1958

1958

van ge5chulmaker der Ie k lasse tol korporaal- ,clIChulmaker: J. Angeva are m.I.v. I hml 1958 van korpo raal_e lektromonteur lol sergeant-e lekt romonteur: N . J. van V een en D. M. Theijn m.I.v . 1 juni 1958 vall korporaal_radlo _radarmonleur tot Sergea nt-radio-rada r monteur : m.I.v. 1 juni 1958 W. Bakker v an radlo-radarmonteur der Ie k lasse tot korporaa l- radio _ radarmonleur: J . A. Deblje

m.I.v. maa rt 1958 \'an seine r der Ie klasse tot ko r pora a l-leiner: G . W. Baams m.I.v. me i 1958 va n majoor-codeur- Ielexlst 101 opper-codeur - te le:dll : J. Merceij m.I.v. I juni 1958 van sugeanl-codeur-Ielexlst tot majoor-codeur -teiexlll: T . J . van Tol m.I.v. I juni 1958 \'an korpo raai-codeur - telexili tol serreanl-code ur-teiexls l : C. T. Wessels m.I.v. I juni 1958 va n maJoo r -lor pedomaker lol opperlorpedomaker: m.I.v. I jun i E. N. van K laveren van majoor-Iorpedomake r boven de s ier k ie O B_m onte ur lot oppertor pedomaker boven de alerkte OB-monleur: m.I.v. 1 juni 1958 W. H. C. v an Linden

""

van serreant- Iorpedomaker lot majoo r -Iorpedomaker : C. Bruggemans m.I.v. I juni 1958 van ko r poraal -tor pedomaker tot te rreant-to rpedomaker: R. H. Voog t m.I.v. I jun i 1958 va n lorpedomaker de r Ie k lasse lot ko r po raai- ior pedomaker: P. J . Kools m.I.v. I j un i 1958 van majoor- m lchlnll t loloppermachlnlst : m.I.v. juni H. de J On&, va n ser,eanl-machlnis t lol majoor_machinist : G . D. Menljn en M. Vester m.I.v. I j un i va n korporaal -mac hinis t tol serr eanl-machinist : m.I.v. I j un i A. Hoonde rd en S . Dam 1958 van machinisi der Ie klasse tot ko1'tlora al-machinlsl : L. Swecrs e n L. B. Janssen s m.I.v. 1 m ei 1958 G. J . Roh ot, D. van Hoepen, J . L. H. van d er Vecke. G . van Endhoven, P. H. J . Sch ild er , J . G. Dons, R. S lm on, H. A. Stamm'Ier , C. Zaal, J . W. van Da m, H. C. Dijkers en m.I.v. j un i K. C. H. M. Jansen van majoor-schrijve r tot opperschrijver : J . C. Schulp m.I.v. jun i 1958 van korporaal _schrijvcr lot scr,eant -schrijver: C. v an d e Ketterij en H. A. van NleI m.i.v. 1 j un i 1958 van .$Chrijve r der I e klasse tot korporaa l-scbrij\'er : J . A. Maas, H. A. C. L. HoUman n, H. P. Koom e, C. v an de Baan, A. van

""

1'"

19"

20

d er Neut, J . van de Geer, w. J . v an den Hove n, H. Sta m en W. d e VrC!eze m.i.v. I juni \'an serrelnt-kok tot majoor-kok : j uni J . van Leeuwen m.i.v. van korporaal_kok tot serreant-kok : H. J . Deckers en J . P oot m.I.v. 1 j un i 1958 valt kok der Ie k lasse lol korporaal _kok : M. Speur, A. LOOe, J. J . F. van de Reep en K. W. van Domburg m.i.v. me i 1958 \'an serr eant- vlle, lulrmlker- a lr emeen 101 maJoor- vlle,tuirmaker-al,emeen : J . Rijne veld m.i.v. I juni 1958 van korporaal-v llerluirmaker-ra dlo-radarmonle ur tot serreant- vller tulrmake r -radfo-rada r monleu r : W. Jamoei m.I.v. 1 juni 1958 van vliel'lulcma ker -meta albewe rker der Ie klasse tot korporaal-vlier t ulrma ke r-metaalbewerker : M. Asseheman m.i.v. I jun i 1958 van vllel'dlens lweerkundlre der Ie kl use tot korporaal\' lierd1e ns t weerku nd ige: O. A. F. Koldltz m.i.v. I m ei 1958 van lamboer der le klasse tot korporaal-tamboer: J . C. Vink m.I.v. I me i 1958 van pijper der Ie klasse lot korporaa l-pijper: C. W. Korve r m.I.v. m ol

19" 19"

""

Opgave van schepelingen m ct d e r ang van korporaa l en hoger aan wie eervol onts lag uil d c zeedienst Is verleend m et Ingang van de datum als achter leders naam verme ld : maJoo r -telerr at lst: J . S lIeke r m.i.v. serrea nt- to r pedomaker: J . Aandeweg m.i.v. oppermachlnlBi : G. Veenendaal m.I.v.

W. P. Eelman m.i.v. majoor-mach inist : P. M. Doornbos m.i.v.

L. de Vrics m.i.v. sureanl- machln is l: m.i.v.

J. J. Dalmeljer korporaal-machinist : m.I.v.

C. d e Fluite r opperscllrijver : m.i.v.

F. A. van Dors t opperbotleller : w. 't Manne tje m.i.v. sergeant- vlle,tui, maker - motormonleur : E. Provoost m.I.v. korporaa l-vlie,lui r make r-m olormonte ur: H. C. Loke m.i.v. majoor¡ vllertuil"make r- e leklromo n leur : J . Not eboom m.i.v. oppe r vlle,tu Igma ker _metaa Ibewerke r: m.I.v.

J . Sche nk lus serl"eanl va n d e verbindln r sdle nst : m.I.v.

C. v an Dijk korpora al \'an de " erbindlnrsdiens t : L. M. Stroosn ljd er m.i.v.

16 sept.

1958

sept.

1958

I aug.

16 aug.

",. ""

I sept.

16 okt.

1958 1958

okl

",.

"pl

19"

okl 16 sept.

"" 1958

I juli

19"

16 aug.

1958

t okt.

1958

16 aug.

1958

16 mei

""

I juni

""

Wanneer begint nIlJn opleiding?

1958

1958 De opld dJng t ot :

Vliegd iens tartilleric-off icier Korporaal.geschutkonstabel . .

Zeemilicien--korpoTaal. telegrafist Ziekenverpleger ...

Vliegtuigtelegra!isl . . . . . .

Korporaal-hofmeester . . . . .

Korporaal-kok .. . ... .

Vliegtuigmaker. instrumentmakcr Artilierie'oUicier .. . . . .

Mijnenofficier

.•.....

Sergeant-torpedomaker

. . . . .

ZeemiJicien-vliegtulgmaker-algemeen StandaardcuTSus ABCD Korporaal-schrijver .

Majoor-gcschutkonstabel

I sept.

I sept.

t sept.

I sept.

1 2 2 4

sept. sept. sept.

sept.

8 sept. a sept.

8 sept.

11 sept.

15 sept.

15 sept.

22 sept.

Sergeant. vliegtuigmaker-algemecn Kwartiermeester. . . • . . .

22 se pt.

Brandweerman . . . . . . .

ABCD-onderoUicier . . . . . .

Z5 sept.

29 I cnt.

29 sept.

29 sept.

22 scpt.

Zeemilicien-korporaal-mijnenwachte r Loodsbootkanonnier . . . . .

De he rhaJrnr.reursulJ voor : Loodsbootkanonnier . . . .

Radiet·a!standpeiJer vuurleiding . .

Radiet-afs tandpeîler plett der 2e klasse Kanonnier . . . . . . . . . .

Duiker .... . ...

Radio-afstandpeiler plot der Ie klasse

. . . . . .

I sept.

I sept.

I sept.

8 sept.

8 sept.

22 sept.

echn rubber -arlikele,," en plastics lang

APPARATEN

BUHL's METAALBEWERKING

ONDERDELEN TOEBEHOREN GEREEDSCHAPMAKERIJ VOOR ZE~

HILVERSUM - CEUZENWEC 92a

EN LUCHTVAART

BEWAPENING EN NAVIGATIE

•

handen

I

KOMBUISINSTAllATIES :

C. PLATH .

llAMB UHG ALLE NA UTISCHE JNSTH UMENTEN

Fornuizen,

Kantelbare braadpannen,

Bakovens, Calorifiers,

Warmkasten

•

Prima fabrikaat

•

Korte levertijd

•

Scherpe prijzen

APPARATENBOUW NEDALO N.V. HENGELO (0 ) •

A [leen '"er tellen wo ordi Rera

JNGENIEURS·BUREA U

J. &

c.

VRINS

N. V.

S ...",elinckOl.u t 58 . DEN HAA G · Telefoo n 33501 3

*

var nished camb r ic kabel Ned erla nd sche Kabelfabriek' Delft

NEDERlANDSCHE SCHROEFBOUTENFABRIEK ~: HElMOND

NKF'DElFT

*

Het ontwerpen, ~e H en en drukken van Uw drukwerk iJ hij ons in goede h an· den. Wij hebben ons bedrijf in de loop der jaren gespecialiseerd in hel druk· ken van periodieken en handelsdruk·

werk. Zowel week- als maandbladen worden dOOf ons punctueel verzorgd.

Ons produktie-apparaat slaal borg voor een violta aflevering van Uw orders.

Wanneer U behoefte heeft aan goed drukwerk, dan zullen wij hel l&ef op prijs siellen, anI machinepark en onl8 vakbekwaamheid voor U Ie mogen inschakelen.

E. J. SMIT &ZOO N's SCHEEPSWERVEN N.V.

moderne

coasters

t. WESTERBROEK (G •. ) lijnschepen

c. Blornrnendaal n.v.

RIJNSTRAAT 9 - DEN HAAG

TeI.I. nr. 2"1' .ulom. K 5904

zeesleepboten

, draagt bij tot de verdediging van de vrije wereld De fundam e ntele eisen, welke aan modern militair transportmaterieel worden gesteld, vormen de bosil van het omvangrijke OAF produktie prog rommo voo r militaire voertuigen.

Artlllerietrekk er, Wapertdrogen Mon$(happe "wogen.

Ambulo"(e$

lIu.,."

T.rrelntruck.

S(hulmb'uSCIuto' .

Tankauto'.

Tr.kker, Opl.ggers Tonkoplegg.r, Aanhangwag.n, ~

•

VAN OOORNf'S AurOMOB lu f AIalU N.V.

-

VAN DOORNf'S AANHANGWAGENfAILRIU N.V. -

EINDtiOVEN

-

TElEfOON

0" 900 · 62062 •

•

Ht" Ms, Kruisers " De Ruyter "

" De Zeven P1'ovincië12 "

N.V. NEDERLANDSCHE VEREENIGDE SCHEEPSBOUW BUREAUX Oe Rotterdemsche Droogdok Mij . N.V. - Rotterdam

Ned . Dok en SCheepsbouw Mij . V.O.F .. Amsterdam N.V. Koninklijke Mij. " De Schelde " . Vlissing en Werkspoor N:V.. Amsterdam

Dok· en Werf.Mij . Wilton .Fijenoord N. V. . Schieda m

Den Haag

m et échte kie ure nfo t o ' s! , en het Is Full Speed. die fijne Ylrginla. die dit mac.htig-moole dierenalbum liet samenstellen - voor U, Full Speed-roker!

De 192 fantastisch natuurlijke kleurenfoto 's werden genomen door Dr. Grzimek van de beroemde Frankfurter Dier entUin. En de boeiende tekst is van Artis' zéér deskundige dier. psycholoog, Han - televisie-troef - Rensenbrink ! Elke ve rzamelaar, elke dierenliefhebber lal genieten van prachtig uitgevoerde album!

aan de plaatjes: Op het binne ndoosje

vlO

elk

pakJe Fun Speed - de uekte,

ZÓ komt U aan het albu m : Koop ol bestel het bij Uw wink el ier 1 f. 1.95 óf zend dil bedrag aan

postzegels In een gesloten rechtstreeks nn Uni ted Tobacco Agencies, Ponbox 28S. Eindhoven.

U ontvangt lIet al bum dIn franco p.er kerende f'on thui$ ,

•

~ oo rolt beter, plakt beter, brandt beter

N ee m niet l ange r z o -m aa r-vlo e i, vra ag uitdrukk e lij k o m Masco tt e

I>.nk: BLO;\l M ES I)AAL

Den lI aa,

handen Vra cht-, .

DE HAAN & OERLEMANS' scheepswerf N.V. HEUSDEN

passag lers- en tallkschepen lot 10.000 tön O.W.

Fleltibele scheepsleidingel\

MUlTUFlEX ~ AMSTERDAM LENSWATER

AANZETLUCHT

SANITAIR

BRANOSTOFOUE

UITLAATGASSEN

ZOUTWA.TER

SMEEROLIE

DR INKWATER

KOELWATER

BRANDBLUS

HYDRAULISCH

ZOETWATER

VERSCHURE ' S

S NELL O PENDE

VOOR

SC HEEPS·

EN

S T O OMMA C HINES

STATI O N NA IRE

DOELE I NDEN

VERSCHURE & Co's SC HEE PS WERF EN MAC HINE F ABR I EK N ,V .

MEEUWE N LA AN 70 . AM STERD A M · TELEFOON 60101

•• De bouw van onze mijnenvege "MUILWIJK" . DORDRECHT METAA LWA RENFABR IEK - KOPERG IETERIJ

Voor de 32 Kustmijnenvegers leveren wij de

MESSING EN BRONZEN T-STU KK EN DEKDOOR VOE RINGE N BOC HTSTU KK EN KOPPE LI NG EN PEILSTO KK EN FLENZ EN · MO EREN

NEMAG ERTS STRAAT

ROTTERDAM

LEVERDEN 3' ANKERLIEREN VOOR ONZE

~ I1I NENVEGERS

FAB RIEK

, VAN

ALU!II NIU!l PR ODUCTEN

KOCO VOO RSCJl OTEN PAUWENSTRAAT la TELEFOON K l 717-2644

J. , <Ir ...../

LIClmlt:fAl[N !lASTEN EN LAADBO![EN

..... ....nI.

j.

H" H I .... ~rll .. ~ Jl!!: ......

r... 10" lt... 'rrr-fllr"

0(1-

"_11...

.............. _" .U.. ."..,,. ..... #I.IJ.II~ "'"ft NI. IJHQMiWLHI(.

+ ;:=:::, j

•

I

handen

In

ROTTERDAMSCHE PLAATWERKINDUSTRIE PIEKsTRAAT 20, ROTTERDAM, TEL. 79550

DE

ALUMINIUM MEUBELINDUSTRIE VOOR DE MARINE •

Scheepsramen en patrijspoorten

alle mogelijke uitvoeringen levert

Firma H. K. van Wingerden & Zonen Metaalgieterijen

Gorinchem

• ELECTR ISCHE SCHEEPSFORNUIZEN • ELECTRISCHE SCHEEPSOVENS • ELECTRISCHE SCHEEPSWARMKASTEN • ELECTRISCHE SCHEEPSBIlAADPAi'.'NEN MET GEPANTSERDE VERJV A RMINGSELEMENTEN VOLGENS MARINE. UOYDS' EN KEMA SPECIFICATIE

APPARATENBOUW NEDALO N.V. POSTBUS 34 ~ HENGELO (0 )

TEL. 2944/5

C. PLATH ALLE

ElAi\lIlURG

AUTISC UE I.NSTR MENTEN

van HaUum en ·8lankevoort n.v.

BEVERWIJK . TEl. 3341

bagge,:,werk betonwerk grondwerk

A ll een"tr Lel!:enwoordi gere

I NGE l EUJlS·BU REA U

J. & C. VRINS

N. V.

IN BINNEN. EN BUITENLAND

SWlU linçk"".1 58 . DEN IJ AAG . Telefoon 335073

•

.In tén WOo.:lId.

'~I.'hlkr De Ohnl .... h.- Zil wW{ pr«If'li WJIIu.U (.lrd .. "'-"'kl tiel ka,1J9lChl. de ro:cn. m.1.,l1

g.;t5I'woow

bo\,'t.'n.ll

hel

CerCI Z.1~ I "ml

GERO ZILVIUM