Alle Hens - 1956 - Editie 9

september

1956

SMIT

verrast de Uwen thuis

SLIKKERVEER op

t't>TjtliJT'

eu j eestdflgell lIJel cen

radio-surprise l'erzorgd door de radio.surprisedicml

l:tW

Radio-Holland N.V. De be ste garantie op de Marine- en Koopvaard ijvaartuigen wordt

De radiodieml film boord vers/rekt gaarne alle gell'ellSle iulicb/illgell

verkregen door

SMIT -MOTOREN

A. T. van TOL Draaien en fraisen van

* *

*

Tandwielen Worm- en Schroefwielen (moduli 1 t/m 10) SPERRV GY R OSCO P E COMPANY L o n don

ROTTERDAM

W AALHAV EN O .Z. 15 TElEF. K 1800 - 7 28 40

-

N cw Vo r k.

.n

NAVIGATIE· INSTRUMENTEN voor •.NÀ VO" ZEELUCHTSTRIJDKRACHTEN. Alleenvertegenwoordiger voor Nederland: N ilutl.ch T echn ische H andel

SCHEEPSREPARATIEN

MIJ.

P. J. FETERIS N .V. Schevenlngseweg 15 'J-Gravenhage Telef. 110838 - T e l.ad ru "Na\llgatlon~.

N.V. SCHEEPSWERVEN v/h H. H. BODEWES MILLINGEN a.d. RIJN

•

NIEUWBOUW van: Zeeschepen tot 3500 ton . Zee· en havensleepboten • Tankschepen Motorvracht· en passagiersschepen . Baggermateriaal

•

REPARATIE - OMBOUW - MOTORISERING

WIJ wensen alle l€ö€n van ö€ konlnkllJk€ maRIn€ €€n

q€lUkklq k€RstÇ€€St

ZEE· EN KUSTREDERIJ TANKVAART RIJN· EN BINNENVAART BEVRACHTERS CARGADO ORS INTERNATIONALE EXPEDITIE • OPSLAG Telegra madres: Vanuden Telefoon 113300

000 N.V. GEBR. VAN UDEN'S

EUROPESE DIENSTEN DUITSLAND, POLEN. FINLAND, DENEMARKEN, GOTHENBURG, FRANKRIJK, POIHUGAl. SPANJE, NOOQD·AFRIKA, ITAUt ADRIATISCHE ZEE. G RIEKENLAND, LEVANT, ZWARTE' ZEE. TRANSATlANTISCHE DIENSTEN SURINAME, CURAÇAO, ARU BA, G ROTE· EN KLEINE ANTILLEN, BRITS GUYANA, VENEZUELA, COLOMBIA. MIDDEN,AMERIKA, WE')TKUS T VAN ZUID·AMERIKA.

SCHEEPVAART· EH AGENTUUR MIJ. ROnERDAM LIJNDIE N STE N

BENELUX-FRUITLIJN Rolierda m/ Antwe rpen

-

Frans Ma rokko v .v .

FRABEL UX-LIJN Noord·FrankriJk ." Fra ns Ma rokko v,v ,

ROTTERDAM-SONT LIJN Rollerda m-Den emarke n, Zwed en v .v . 2 x p , w.

ANTWERPEN-SONT LIJN Rollerda m-Den ema rke n, Zwede n v.v . 2 x p . w,

N.V. HAVEN LINE Hamburg-Bre men.AntweJpe n-Rolierda m ]·wekelijkse alvaarlen - Zuid-Ame rika

Koninklijke Java-China-Paketvaart Lijnen N.V. (Royal lnterocean Lines)

Geregelde

passagiers·

en

vracbtdiensten

Verre Oosten - Afrik a - Z uid- Amerika v.v.

Verre Oosten - Oost-Afrika v.v.

Z uid-A merika .. Zuid-Afrika .. Australie Indonesie _ M alakka .. Chi na .. Japan v.v.

India ~ M alakka _ Indonesie - Australië V.v.

Australië ~ N.N. G uinea - Nd . Borneo - Bang kok Hoofdkantoren: Amsterdam, " Het Scheepvaarthuis" .. T elefoon 61111 Hongkong 188·191 Connaught Road W est

..

WIJ

zullen moeten samenwerken

AANNEME R SBEDR IJF

F A.

J. DE VRIES & ZOON

*

DEN HELDER

ALKMAAR _ T EL. 2752 DEN HE L DER -

U I T V 0 E RIN G

TE L . 2266

VAN

NEDERLANDSCHE SCHROEFBOUTENFABRIEK ~: HELMOND

WERKEN I N

GEWAPEND B ET ON,

*

WATERWERKEN EN

UTILITE ITS BOUW

Schoorsteen-verliezen zijn te beperken.

Verhoog het rendement van

Uw

in stallatie door een

rgassen-ketel Specilllli geconstrueerd voor de inbouw in uitlllllltgessen-ieidingen.

Abonderlijk "IsluitblIre en ge· makkelijk ve rw inelbllre spiraal. vor mig gewonden pijpelementen.

DESKUN DIG ADVI ES omtrent de bereikbere capeciteit

st"at te Uwer beschikking.

Telefoon K 1184 .2051

~ .v.

KONINKL.IJKE

IOiIiIioIlil

&l1!:'

Schelde. VLISSINGEN

ZAAN · LONDEN LIJN • Amons & Co. Re,e1maU,.e aparte afvaarte n Amsterdam!Zaandam e n Londen

en

R otterdam en Londen.

Agenten: Londen

Messrs. L. Dens & Co. Ltd., 4, Uoyds Avenue, E.C. 3.

Tel.: Royal 3783. Telex 22657.

Rotterd am

N.V. Trias, Roc hussenstraat 83 b,

Am5terdam

P .O . Box 214, Telefoon 56530 (2 lijnen).

Fa. Amons & Co.,

O. Handelskade 27, Telefoon: 66.27.6.

Zaandam

Fa. Amons & Co.,

Hogendijk 28.

Tel.: 3841. Telex 21 01.

Conc urrerende t a rieven en prima ae rvl ce.

Minimax

N.V. STAALDRAADKABEl. EN HERCULES. TOUWfABRIEK ,lh

.....",~~J~ . C?~. 0 EN

"';G~O~~R~;;:':':~/~ ':Oe

VOOR SCHEEPSG EBI1U II( IN ElKE GEwE N STE SAME N. SIELtlNG. lE NG iE EN 011(, TE

QOII SPRON " ELIJKE PAIENT. H OuDERS V AN EN NA AM.

Gl:VERS AAN HET ALOM BEKENDE

HERCULESTOUW

Firma van de Beid van der Stouwe TEL 282

betrouwbare

&

ZWARTSLUIS

Specialifeit in Reddingboeien, Zwemvesten en Reddingvlotten, Leguanen en Aanvaarzakken

NED. FABRIKAAT

-

MINIMA X N .V .

_

NAARDEN

rDt~x

scl/.Cel'slakkel

beschcrmen alles w:u vaart - V2n C03Stcr tot OCC3ansromer - regen de vcrwoesrcndc invloc.:dcn van u:lnd .",ater ,,,eer

Zwemvesten volgens internationale Conventie LAKfA8RIEKEN N.V. _ SASSENHEIM

Zvveeds staal Naadloze buizen Gereedschapdaal Roestvr ij staal

o. K.-electroden Grootste gelijkmatigheid Hoogste kwaliteit

von UDDEHOLMS AIS

N.V. Vertegenwoord ige r :

Karperweg 45

C. GUST.SCHRÖDER Karperweg 45

NEKEF

Amsterdam (Z)

Amsterda m (Z)

" Borletti " Mee tge re edsc ha ppen

Tec hnisc h Han d e lsbureau

R. MEININGER Laan van Meerdervoorl 91 D en Haag. Telefoon 334929

'" vraag t onze

N.V.

Centrale

Suiker maattJchappij AMSTERDAM

c suikers

MEjl:\LJl$T,k

o tabletten obiisoo rten c theeklontjes

TRILLINGS- EN SCHOKDEMPERS

-'I

"*

o Siropen

o basterden ~---=--=-

Mach ine- en Zuigerverenfabriek

W. VAN WEST & ZN. C.V. "d. ll.o

~

--

- .

öntge n technische dienst NV.

0-

<9

. er beschikking vo!n ,,/Ie Marine A/de lingen

SCH EEPSKOELT ECHNIEK

s......,~ a genfe " ,,'" J. & E. HALL lid • D. rtlo,d, Ke nt , Enil.nd, voo , ,11, re p • •,II•• ,n In bouw F."",k en M.g.zlj" e " ,

' ] ) oor een speciale overeenkomst

H. m. rll... t 22-24. hl. 60549, Amlt.,dem.N.

Fm.,1

Schle d. m ; N. M.thenen e nlreal 18, T, 1. 65668. b.lI.g_ 38471

.00. . . . . .00 • •• "nw ••

'''. • onu., •.w

<§I ID

G R OOTKEUKEN I NSTALLATIES IN

ROE S T V II tJ S TA A L

__;_~_~_"._~_,r.,_.~_,,,_,~_..:_~_.__ • MA CHI NE FABRIEK GUI IOWf:, 71 - Tf:ldoo n 69490-6170 1 - Scbiedul

De ideale prisma-zeekijker

HABIGHT

zware shag!

I

W ie ze éénmul gerookt heeft

wil geen andere!

I

I

Dag- en lIachtkijker met grote lichtsterkte

Oculair-instelling* Middenschroef-instelling

f 260.( 275.·

,. Gega randeerd 100 ,. waterdichL

•

Uitvoerige catalogus op aanvraag

n.v.Wed.J.Ahrend&Zn. 's-Grsvenhage • Touaselntbde 5t - Tel, 334123 (5

I.!

Amsterdam - eindhoven - Gronlngon • Hilversum - ROllerdam

Slied recht Industrieweg 24 Telefoon 8

N.V. A. PRINS Th. zoons Aanneming. Maatschappij Waterbouwkundige-, Bagger- en Opspuitingswerken A annemers van d e bagger-, opspuitings- e n bijkomende werken voor d e uitbreiding van de Rijkszeehaven "Hel Nieuwe Diep" Telefoon 3324-3008, Marinehaven , Den Helder

MAANDBLAD TER

DE.

INTERNE

VOORLICHTING

KONINKLIJKE

MARINE

UligIJVfI VlJn h~, Minlslerie vIJn MIJr/ne

DIR'CTI' 'N HOOFDRIDACTII , Llt. (50) Ie kl. J. PTASNIK - F. J. TH. M. SCHAEPMAN

ADRES REOACTIi EN AOMINIST1IAlI. ,

MinlsteMe van Marine. KonlnglnneltfaChl 12.

TeL 183155 - Toestel 91, Den Haa,

Inhoud:

SEPTEM~ER

1956, no. 2

BIJ DE VOORPLAAT

Commando-overdrach.t Nederlands Nieuw-Guinea.

Pagina

2

2 3

S 6

S

10 11 12

J5 16 17

18 J9 20

22/ 24 25 26 26

Samenwerking tussen MLD en Rijksluchtvaartdienst.

Onze ererol.

Buitenlands Marine-nieuws.

15 Marine-mannen bezochten Moskou.

Hr, Ms. schepen on hun emblemen.

De mens onder water.

Loch Eribol.

Er komt vast storm.

Losse notities van een tolk.

De MLD als heelmeester in Nieuw-Guinea.

De Wereld 'Naadn wij leven.

Vierdaagse 1956.

Nieuwsdruppels.

Marinefotowedstrijd 1956.

Oe ro:lde van Nederland.

Het wedstTijdschleten met handvuurwapens.

Hr. Ms. Piet Hein vaart thuis.

Mutaties.

Mutaties.

Waar de Koninklijke Marine vaart en vllegl.

Woningruil.

Konlnl<lUke Ma rln i stelt e r pr ij s Valt te $teOeD dat bet advert enD ID dit or, UA oJteraard bet VI',IIrU C"-D . ... .oetllev, . _ Jeve, ... t&e . . . . de KonillkJlJ k e Ma rloe oJet kaa lahou~o

De Ol)

Id ee lo gezonden , oo r :

M.'

11 . SN IJDt' H. R S Horm . I 12912 . . ,,8ell t"'~ Help on. de

Dt::o' HELDER

~

Voor senegeven aan de Sch rijfelk bl'1.ll k bllaze r Idee w .. an , te h oud en aan Rfd . P ubll eltelt ' Am ij een aardige beloning' â&#x20AC;¢

alel Brouwerij . A rn.tflrdam.

S!MENWERKING TUSSEN MARINELUCHTVAARTDIENST EN RI"KSLUCHTVAARTDIENST I N het kader van de weerberichlcnvOOJ"l:lenlng voor de lucht-

vaart worden overal Ier wereld regelmatig waarnemIngen verricht. die zo snel mogelijk per telex, radio of telefoon wo rden doorgegeven non landelijke verz.1melcentra, waar ze g~n·

tro lcerd en geselectl.'t'rd worden voor de International e "efapreldlng.

Op deze wijze

~8Chlkt

men bijvoorbeeld In de Bilt, Schiphol.

Valkenburg en de nndere vllcgvelden reeds na enkele uren over de volledige gegevens betreUende het weer van geheel Europa, Noord·Afrlka en Noord· Amerlka.

DIt systeem laat echter grote plekken over op de Oceanen .. waar weinig of niets ,'an bekend Is. Weliswaar werden deze galen gedeeltelijk opgc\'Uld door de .-er belangrijke wanr· nemingen van lndh' lduele koop\'sortlij- en mari neschepen van vele naUes. maal' toch wil men vooral op de grote luchtvaartroutes gaarne over uitgebreidere gegevens beschikken. niet alleen over het weer alln de grond. moar ook in de hogere lUChtlagen. voor wat betreft winden en temperaturen. Het :tB1 een leder zonder meel' duidelijk zUn. dat het voor een vlieg· tuig dat van Nederland naar Amerika \' lIegl een zeer groot verschil uitmaakt o r de wi nd Oost of West is. terwijl tevens op deze wijlte de meest economische monler van overstek"n bepaald kan worden, Internationaal zUn dan ook onder de naties, die over de Oceaan vliegen, een aantal vaste stIllIons verdeeld, d ie door schepen van deze nalles bezet dienen te worden. Argezle n van de weel'berJchtenvoorzlenlng verlenen deze schellen nog medewerking bij plaatsbepalingen en natuurlijk ook bU ('\'entuele reddingsacties.

In dit verband Is aan Nederland toegewezen het zogenaamde "Ocean-Station M. .. dal gelegen Is ver voor de Noorse kust luuen Noorwegen en IJsland, bUna op de Poolcirkel, name lijk op 6600 Noord, 0200 Oost. Deze eenzame post wordt afwisselend door he t stoomschip Cirrus en Cumulus be7.e t. Wel zeer toepasselijke namen voor een weerschip, Belde brengen achtereenvolgens 4 weken op deze positie door.

Dit station ligt nu niet direct In de Kalverstraat. Ver voor de Noorse kusl gelegen, valt het bulten de normale scheepvaartroutes en hel enige contact met de buitenwereld bestaat uit de overvliegende vliegtuigen. op hun oversteek naar Canada en de Verenigde Stalen en lerug naar Europa.

Elke drie uur wordt een wl'E'rberlcht verzonden. terwijl ook regelmatig metingen \'Cm de bovenlucht geschieden. die het aan boord geplaatste me teorologisch personeel druk bezig hou· den, Vier weken lang Is men op dil station zonder bericht van thuis.

Daar door de Neptunes van vUegtulgsquadron no. 320 regel· matig lange oeren vluchten werden verricht teneinde de \' liegers en waarnemers te bekwamen In lange afstandsnovlgatlE' werd besloten een van deU! vluchten te combineren met hel uitwerpen \'an post en lectuur bU dit weerschip, Het Is te begrUpen, dot dil voor de opvarenden \'a n het SChil) een zl'E'r welkome afwisseli ng betekende, Daar he l een Innge vluc ht van ongeveer .2500 km heen en terug betekende. moest reeds vrocg gestart worden en de gehele bemanning was alom vijf uur op het marine \'lIegkamp Valkenburg aanwe7.lg, Na de gebruikelijke voorbereidingen , werd om :tes uur gestart onder redelijke weersomstandigheden, De af Ie werpen post WIUI aan boord In waterdichte zakjes. die waren opgesloten In dubbelwandige kartonnen houders. die bij het weerschip afgeworpen zouden worden, De vlucht zelt was bij~onder rustig. Eerst werd koers gezet nllar een punt in het midden van de Noordzee op 5500 Noord, 0200 Oosl. UJte r aord moest dit punl Ol) de gis worden aangelopen, waarvoor een betrouwbare wind gevonden diende te wOrden met behulp \'an de drUmeter, Na het bereiken van de~.e positie werd koers veranderd naur het Noorden voor 660 lange zeemijlen. Het weer bleer goed

en overal waren de visserschel}f'n druk bezig met hun werk· zaamheden, Af en toe werd met de sextant een zonschot genomen teneinde de gegiste positie te cont rol eren, terwijl na enige lijd ook' pei lingen van de Noorse kust werden verkregen, waardoo r de navigatie veel eenvoudiger werd. Na he t ontbijt. sandwiches. gekookt el, kof(Je eli slnaasaP'JX!1. klaargemaakt door de schutIer, voelde leder van de negen Inzittenden zich dan ook geheel op zUn gemak. De motoren draalden rustig, de waarnemer vertrouwde zUn posities en de telegrafist had goede verbinding.

Na vier uur vliegen ongeveer kwamen we In de buurt van het weerschip, waarmee op vrU grote afstand reeds radiocontact werd verkregen. Ook hieruit bleek al weer de bUzondere eenzame ligging \'an dil schip, daar niets In de nabijheid dchtbaar was. Vergissingen omtrent hel doel waren dan ook uitgesloten, terwUI de rest van de navigatie vrij eenvoudig wel'd. He l weer was Intussen versleChterd, :tOOot vrU laag gevlogen moest worden om ~Icht op het water te houden, Tegen halr e lf kwam het schip In zicht en \' rijwel de gehele bemanning stond aan dek toen o nze Neptu ne laag o\o'er het water vloog en langs en o\'er het schip scheerde, InHl5Sen had de commandant van het vliegtuig radiotelefonisch contact met hel schip, waarbij de laatste details over het afwerpen geregeld werden, De Cumulus liet spoedig een boot te wdler. he t aChterluik van dc Neptune werd geopend en tijdens twee lage runs vlak voor het schip langs klonk het over het communicatiesysteem naar

----

de schuttei': .. Klaarmaken voor afwerpen ... ... nu, nu, NU" en bij het laatste nu ging de houder overboord. De belde houders kwamen plm. 50 tot 100 meter van het schip in het wnte r en werden al spoedig door de boot OIJgeplkl. Een von de houden! bleek licht be~chodigd te zijn, maar de In houd was volkomen gaof en dat was ul!l'lndelljk de hoofdzaak.

Uit enige gesprekken over de radio met leden VIW de beman· ning von het schIp bleek wel overduidelijk. hoe deze actie dOOI' de bemanning op prijs werd gesteld. Onder {mderen bleek, dat zIch oan boord van de Cumulus twee ge\\ezen meteo-asslstenONZE EREROL Bij Koninklijk besluit van 23 juni 1956 no. 36 werd benoemd tot Ridd er in de Or de va .. OranJe- Nli$sau met de zwaa rd en, luitenant ter zee van vakdienslen der 2e klasse oudste eategorie, R. J. KorUeve.

BUITENLANDS MARINE-NIEUWS

VERENIGDE STATEN De "Petrel", een geleld projectiel vanuit vliegtuigen tegen oppervlakledoe' ; len, is eigenlijk een gewone torpedo die met behulp van vleugels, stanrl en voortstuwingsinstallatie, een groot gedeelte van <tijn baan naar het doel door de lucht kan atleggen. De voortstuwing geschiedt door een Fairchl1d turbojet met 1000 Ib stuwdruk. Volgens onlangs vrijgegeven Inlichtingen zijn de afmelingen van de Pelrel met toebehoren als volgt: lengte 24 ft. vleugelspanwijdle: 13 ft. staartspanwIjdte: 8 ft. diameter: 2 Ct. Het projectiel wo rdt meegevoerd door o.a. de Neptune P2V, en ver buiten hel afweerbereik van het doel losgelaten.

Het vliegt dan op eigen gelegenheid lot op een afstand van hel doel, gelijk aan het normale torpedobereik, vervolgens worden vleugels, staart enz. afgeworpen op een zodanige hoogte (geregeld

ten van de marine bevonden, die zeU op Vnlkenburg gediend hadden, zodat al spoedig con laet verkregen was over wederzijdse bekenden.

Na een goed h3.lt uur werd besloten om weer nnar Valkenburg terug te keren en daarbij de zelfde weg als heen te volgen. Helaas was het onmogelijk geweest om als Klein Duim]Jje (Ie weg te merk'il n, zodat W(!(lerom genavigeerd moest word>!n.

De lunch bestaande uit gebakken aardappelen, komkommer en bielstuk, met sinaasappel en kortte nn, werd d()Or de sehut· ter weer keurig OIJgediend en daarna was het weer dezelfde routine als op de uitreis. Ook nu bewees de radio weer ult· stekende dicn~ten en nadat de Nederlandse kust zichtbaar was geworden, wes een k leine koersverandering voldoemde om ons tegen half vijf weer terug te brengen op Valkenburg.

Hel was voor de bemanning van de Neplune een voldoening om te we ten, dat hun lange vlucht iets had bijgedragen om het eenzame leven va n de mannen ann boord \'an het weer· schip nabij de Poolcirke l enigszins te verlichten.

door hoogte meter) dat de torpedo bij het te water komen nIet b reekt. Het projectiel vervolgt dan als een normale <te1tzoekende torpedo zijn weg naar het doel.

Twee Baltimore klasse kruise rs zijn uitger ust met afvuuropslellingen voo r geleide projectielen, USS "Macon" voor I!<!n onbekend type, USS "Los Angeles" voor de Regulus.

BRAZILlE

Ook Brazilië zal van de Verenigde Staten Iwee onderzl!<!boten lenen. Het zijn de "Musknllunge" en "Paddie'", beide thans In reserve. De boten zijn in 1943 In dienst gesteld en melen 1500 Ion. CANADA

Een zusterschip van het ultramoderne antlonderzl!<!boot fregat ,.St. Uure n!" zal als H.M.C.S. "Assinibolne" op 16 augustus in d ienst worden gesteld. Het is het tweede schip van deze klasse, die uit 14 schepen <tal bestaan. In 1956 zul len nog twee schepen In deze klasse In dienst worden gesteld, in 1957 weer vijl en de overige volgen In 1958.

Het Cregat "Bucklngham" (1450 Ion) zal deze zomer proeven nemen met diverse nieuwigheden. Ook het geschut waar-

mee de k r uisers "Blake", "Defence" en "TIger" zullen worden uitgerust, zal dan worden beproefd.

Engeland overweegt zijn twee, nog niet geheel a fgebouwde vliegkampschepen " Hercules" en "Leviathan" te ve r kopen, respectievelijk aan India en Pakistan.

ENGELAND 24 juli j.1. was I!<!n belangr ijke dag voor de Royal Navy. Op die dag werd n.l.

H.M.S. "Glrdle Ness" In dienst gesteld, het eerste seh ip bestemd om gelelde projectielen op zee te tes ten.

H.M.S. "Glr dle Ness" Is een schip van 10.000 ton. met een vaa r t van 10 mijl.

De romp is die van een Victory- sehip ui t de afgelopen oorlog.

Het eerste projectiel dat beproefd zal worden is waa rschijnlijk de "Sea Slug", een an tilucht projectiel dat reeds enige jaren In ontwikkeling Is. NOORWEGEN De Noo rse marine werd onlangs vers terkt met drie 700 lons oceaan-mijnenvegers (type AM) uit de Verenigde Slaten. De schepen heten nu "Namsen", "Laagen" en ,,8Iz3".

EGYPTE Aan jagers heeft de Egyptische ma r ine, behalve de va n de Britten over genomen "Myngs". "ZenIlh". "Mendip" (nu "Mohamed All EI Keblr") en "Cottesmore" (nu " Ibrahlm El Ewal") nu de beschikking over twee ex-Sowjetschepen van de Skoryklasse (2000 ton).

Behalve deze jagers zijn door Rusland ook acht onderzeeboten aan Egypte geleverd.

ITALIE Van deze lfde klasse als hel Nederlandse fregat "Lyn x" worden o p Italiaanse werven nog zeven andere schepen gebouwd. alle onder "Ot! shore procurement" program.

Dr ie ervan gaan naar de Italiaanse marine, en zullen "Albatros", "Alclone" en "Afzone" heten. De overige vier gaan naar de Deense marine en ontvangen de namen .. Bellona", "Diana", "Flora" en "Triton".

De Sovjet krulser "Sverdlov" bij aankomst te Rotterdam

2

CEYLON Als de Britten hun basis op Ceylon, de haven Trlncomalee, zullen hebben verlaten, word t deze haven ingericht voor de handelsscheepvaart. Met de ombouw zal reeds volgend jaar wor den begonnen.

Reden hiertoe Is het Celt dat de haven van Colomba het scheepvaartverkeer niet meer klln ve rwerken.

15 Marine-mannen bezochten Moskon TllJDENS SMALDEELBEZOEK AAN RUSLAND

Op I)laandag 23 juli j.l. bezocht de lIma ldeclcommandant, schout bij nacht L. J. G08/inas, tesamen met een 15- /01 opva r enden van Hr. Ms. lImaldeelschepen de Ruuische hoofd81ad M Gllkou. H et pezcl.!chap was daa r toe in de nacht van 22 op 23

'uli vanuit Leningrod vertrokken, waar gedurende die dapen het Nederlandse smaldeel op v lootbezoek wa'.

Een van de ofJicieren, die dit bezoek aan Moskou meemaakte, !Jertelde OI1ll het volgende:

en R ODE sc henen

g r oene licht r eclames vcr-

aan de nachtelijke hemel van Moskou: "KOOI) obllgatles \'a n de staatsleni ng!" las Ik. Vervolge ns ver-

scheen ergens een teleroon met hel onderseh rl rt: "Bel no. zoveel bij brand", Gee n nach t clubs. gee n bars. geen tandpasta. Een heel a nder soort recla mes dan wU gewe nè zUn. Ee n an d{'re wf':re ld tevens waarin wU ee n dag hadde n floo rgebra ch t .

Om 10.00 uu r 'sochtends waren wU me t de "Rode PUI" (ee n luxetrein van Lcnlng rad naar Moskou ) Ol) de ,.Lentng radskl WOg:l:al" In MoskOU gearriveerd.

De tre in was com fortabel, WU hnrl den een 2-persoons coupé (e r wa ren ook ol-pe rsoons coupés) met zac hle f laa llbanken, veel lamlljes en ee n luidspreker . waarmede naar radio Moskou kon wo rden geluiste rd. Aa n de belde uiteinden va n de wa gon bevond zic h ee n wasge legenh eid met W,C, Voor c l k~ wagon was er een heetwa te rkete l en een Juff rouw die thee bracht In grote glazen met zilveren houders. SchUfjes ci t roen, klontjes suike r en soocharik l (ee n hord soo rt beSCh uit) werde n hierbU gese r vee rd , Er ware n zov~ 1 a uto riteite n aan het sta tiQn me t zoveel auto's, da t de sma ldeelcomma ndan t prompt In ee n \'e rkee rde auto werd geloodst , lOt grote

~ch rlk en ontstel tenis van dc lialsonofncie r. Nadat de fout herste ld was, reed de hele fil e au to's naar he t Moskwa hotel vlak bU het Rode Plcln_ Eoen hotel met 1001 kamers. Op alle ka nlers een te levisietoes tel e n Ol) de bel ere kamers nog ee n Uskast , Ons on t bUt bestond ui l ee n glas zure melk (o\'erigens heel lekker zoilu>g je niet wee l wat het Is), vlees, brood. bote r e n gebakken eieren.

Om 11.00 uur we rden wij verwachl bij de admiraal Go rsjkov. bevelhebber de r zeestrijdkrac hten va n de Sovjet-Unie. HU ont vi ng ons In zijn werkkamer, De onvermijdelUke cognac ont brak ook ditmaa l niet. De begroeting was Ietwat fo rmee l, maa r toch hartelijk. Er Wa3 daarna nog wat lijd voor een kor te rondrit door de stad, WU zage n het g rot" Rode Plein met het Mausoleum opgetrokkoen In rood en zwart marmer, waarachter de rode oakstell{'n muren van he t Krem lin, met daarbo\'en uitstekend de witte kerktONlns me t zwaar ve rgulde koepels, die fel In de zon schltlerden. We Nlden langs de r ivie r "Moskwll", die de stad In tweeën snijdt. maar door ve le prachtige bruggen overspanne n wordt, :r.agen de Lenin-blhllotheek, wa a l' volgens onze lInlson-()f[lcler alle In de wereld ultgege\'en boeken aanwe:r.lg zUn, zag...lI1 de IlIaa\.s waa l'

Stenka R81.ln, de beruchte roverhoofdma n ui t het bekende Wolgalled. werd te rechtgesteld en reden tenslo.lIe vla de Sodovole KalIW (een zeer orllde r ingbaan) en ce Gorkistraat (de hoofdstraat) naa r het Kremlin, waar we precIes 011 tijd voor de rondleiding aankwamen.

In feite Is ne t Krem li n de oorspronkelijke stad, In de oude tijd waren de mu ren gemaakt van zware houten balken, die pas tegen het einde van de 15c eeuw door bakstenen werden vervangen, De stad g roeide en het Kremlin werd een soort \'esti ng, die lIog een geheime ul lgang hac! naar de riv ie r "Moskwa". Nog ,ater werd he t de zetel van de Tsaren en lensloUc de "el'blUfplaals van Stal1l1. die zieh daa r strellg liet bewaken. Na zijn dood Is het Kremlin opengesteld \oor publlek. Er waren ook dte dag veel bezoekers, WU brachten o.a. een bezoek aan de Oespellskl kathedraal, die in 1475-1479 gebouwd werd. Fraaie wandschilderingen sle r~n de muren, Hier we rde n vroeger de tsaren gekroond en bevi nde n zich nu nog de graven \'l'I.n de meest beke nde mctrOjlollten (kerkhoofde n). Ook z.agen wU de zaal, waar de opperste Sovjet vergadert e n waar Ch roestsJew e n Boclganln hun rede\'ocringe n voor het partijcongres houden.

Na hel bezoek aan het Kremlln gaf dl!

Nederlandse Ambassadeur een gean!meen!e cocktailparty ter ere van Schout oij Nacht Gosilngs. Om 11.00 uur uinel' In de Odessc-elub \'an de l\fa r lne, aangeboden door de Russische B.D.Z- Het was ee n uitgebreide maaltUd. wanr veel bij get oast en nog meer bij gedronken möcst \\'QI'den (\Vodka, witte wijn. rode wijn, champagne, cognac).

3

Aanbieding van de atlas van KruIIs

'I'lldens di t diner bood de Schout bij Nachl nam~ns de Koninklijke Marine de alias van KI'uys aan. welk geschenk bijzonder werd gewaaa rdeerd. prawda en Iz vestija. de twee gro te Russische bl!lden. maakten hier de volgende dag speciaal melding \'an. 's Avonds trok onze hele karavaan auto'l'j

naar het terrein van de grote tentoonstelling va n Industrie en landbouwIlrodukten. Met trots werd ons het paviljoen voo r de vreedzame toepassing van atoomenergie geloond. Wlj kregen hierbij zeer des kundige uitleg (mag Ik bekenne n dat Ik niets beg~1l van al die neutronen en deutronen). We 7.agen

nieuwe aUlO's. de Mosk wl ch, e<!n klclne 4-persoons wagen. 12.000 roebel en de Pobcda. een grotere, die naar men ons vertelde 40,000 roebel kostte. (Er l.ijn echte r slechts weinig mensen. die een e ige n auto bezitten,) Nieuwe televisietoestellen voor Industrie en rec~a tle, met beeldsc he rmen tot max, 53 cm, nieuwe tra ctore n e lc. ele.

Indrukwekkend was nog het z.g. plein der Republieken. waar elk \'an de lli Sowjet-re publieken een Ila,-lIjoen heeft in eigen slijl. Twee N!usachtige font<:lnen spullen honderden kubieke meters water de lucht in. Vooral bij het licht van ont elbare sc hijnwerpers maakt het geheel een sprookjesachtige Indruk. We rel:!en gewoon met de hele file auto's over dit plein heen. Hel mocht ni et. maar onze Ilalson-Ofricier bewee rde da t wij zulke belangrijke gasten waren. dat het niet gaf. De mensen, die daar wandelden gingim Inderdaad meteen Ojlzij en , 'on<M!n het blijkbaar heel gewoon. wij redenl immers In de hun bekende zwa rte auto¡s.

JlIet de onde rgron dse U,1etro) terug naar het hote l. Op sommige plaatsen gaat deze tot 150 meter on~e r de grond. Lang~ brede roltrappen bereikt men het slalIon zelf. Elke halte Is weer op "erschillende wijze versler~. met wanddeeoratles. murmer in ve rsc hillende kl eure n. of met een groo l aantal bronze n s tandbeelden.

Na een IIchl soupe r In het hotel. ge lukkig zon der speeches en zonder Wodka, vertrokken we voldaan, maar enigszins vermoeid. met de trein van 00.30 terug naar Leningrad.

NATO-VLOOTGEESTELIJKEN BIJEEN

111 Be~lkoeryell I1cmd ecu grote cOIi/e relltie pl/l(t.~ Wfl/lrllfl1l deelyelUil/leu 'w erd door de geesfelijke ver::o rgers

VUIl het vloo tpersoueel van alle bij de NATO aangeslolen landcu.

4 J

Hr. Ms. SCHEPE N EN HUN EMBLEMEN (16) ,'oorafgaande bombardementen, om ook bij latere landinl!:en op dit deel "an FrankrUk een actieve rol te spelen.

Werd In de jaren 1945/ 19-16 verbouwd tot radarinstructieschill. om s lndJ die lijd aan \"ele geallieerde e n eige n oc(e nin s-,!n deel te nemen.

TeUimen met het zw;terschill. Hr. Ms. Floris. s tonden dl'Ze belde schepen in de oo r log bU de Engelsen bekend a\.s de ..Te rr ible Twlns".

Werd bij Konin klUke Vermeldi ng bU Dagorder onders.chefden or 13 Juni 19-:19 In dienst geste ld: 12 apri 1926.

Hr. Ms, Soe mba (A 891) :il,u~" ,trh",h.JIfJ, b<JIIIJt,,4t i" ho,hoNt"lt JlJ"d "" pijlIJN lO/ld; dl/n

,.1.

11:'0" tlII

"/11",,111 op IU'U tOIlJ,. ubMill/(drlwll bli!-

ul/u,lmh,,,,, u'oUd,olf'. ,,,11/ lH/uljJ,.

ti"

,ijlp".fi"

J/('

EII,blu",JI"'..!" ,.SIC IAGfO SAGIT AS" "Zo Ir"f! ,. pljl,If", h, 8°""" J"",J op Uil /"ft '''" 11:1111', Ot l}",boln tour!""."''' lil dil ,,,,hlum %IJ" ol/lJ"nti <Uil h" o"J.,.uh,iJn'ISl,l,R I oor hll burtl ",,,Jtoaln,,.,,,,,il,, . plot.

Ot o/l/"Já" 101 br,u/ ,'oor Uil 1'001 ,tJulll .... " boord lIr, M J. So,mlu plu,m, u,tl! uh,p Jp,fllul 100' dil Jotl ij

ti"

j'''.

,t.J,

,Ii'llf,JII. Ot ,,,,blullllp,,d ..Zo 'UTP i! pijl"," IU" .uil, JIlI d, nr. MI. So,,,,·

,""riJfi"". ,,,,,

b" l oom,mullJlt li"", op btl "biIJ """ h" mtl ,,,J,,rlQnllU,,,, di, sl,,41 g"uh" 6"".,11 ,""iO"~"lH ,/i/u"d,,,.

/I"''''''

Uadaropl eldln jtSSC.hlp: Standaard water· veq,laatslng 1.486 ton ; max. snelheid 15 mUI; grootste lengte 75,6 meter; groot. ste breedte 11,5 meter; gemlddelt!e diep· gang 3,7 meter: machine vermogen 2.000 apk; bemanning 185 kOPllen.

Bewapening: 2 mil ralileurs van 40 Olm; 2 mltralleurs van 20 mmo Hr. Ms. Soemba. bevond zich bij hC!l ult· breke n va n de oorlog In Nederlands· lndll!. Hel nam in 19-12 dC!C1 ann de beo wakingsdlenst van Straat Soellda, om nn de bezetting van Indll! behouden In COlombo te arriveren. Werd aldaar Inge· deeld bU de .,H omluz Force" aan de Ingn ng van de Pel"l.llIche Golf. om Ol) het eind van 1942 ook deel te nemen aan konvooidiensten In de Ind iSChe Oceaan.

Ve rtrok eind april 1942 naar de Mltldellandse Zee. waar Hr. Ms. Soemba 0 m. deelnam aM de onders teunl n u.w.ctle bIJ de lan d ingen op SIcIlIl! In juli 1943.

Bij de landingen t e Nonnandll! Ol' 6 Juni 1944 nam Hr. Ms. Soemba deel aan de

Hr. Ah. Onverdroten

Hr. Ms. Onversaagd (1'-1 884)

;\l lj ll cll\'eger : Standaard wat f! r.erplant· sing 750 Ion; max. snelheid 15.5 mijl; grootste lengte 50.29 melt'r; grootste breedle 10,67 meté"r; gemiddelde diep· gang 2.8 meter; machine \Oemlogen 1.600 apk; bemnn ning 85 koppen.

Bewa[lenlng; I mitra illeur "an 40 mOl. Hr. Ms. Onversaagd Is een van de zes oceaan mijnenvegers. welke door dl' Koninklijke marine van de Verenigde S ta len van Noord·Am erlka werden \,'·e.'" genomen.

Na aldnaf op 'I1 ml'1 1954 In dkms' te zijn gesteld. kwam hel schip op Hl december 1954 In Nederland alm.

Sindsdien in r('sc r\,('.

Hr. Ms.

O(lb~vreesd

(1'-1 885)

,,111 IIZlili. un zu·:u." r .. " zifl'" mrt ttr'IJt ,,, Jtoo'p/~, "'" tO"": htl ,t,·t ll 0,"'"1 Joor

,tp..nlurJt .IIill ' ..IJ' ubt/, "rfirbt ,,,n :il,,,. Dt uhdthOtl 6'11="J, "11 U" lU ,.~" Jril ,0il"tflJt lJ."rt" rIJN ztlflr U 'U",,",'.

Dil ,tnJ6/uIN 'UJ1m6oliu'" "hn OR,nll1",d· uJn. Uil

...

,,1',

~ul

UR unzitRd, htlm "1111 zilrtr, ,,'.'"'' htl , iû" "optntl". Dit til/bh"", "r' J}"IIf(wliIl'IrJ ,,!Ht onb"I"',,,sJ·:ijlll".

MUn eln'eger : Zusterschip van ~1"r. 101s.

On\"ersangtl c!erhalve zelfde beschr!j\'lng (:tIe boven).

H,. Ms. Onbevfe('sd Is een \'11/1 de zes oceaan mljn~n\egers, welke door de Konlnk lUke marine van de Verenigde Staten van Noo rd · Am erlka werden overgenomen.

Na aldaar (,1' 21 september 1954 In dienst te zUn ge.. eld, kwam het IIChip op 27 maart 1955 In Nederland 11:10.

Sindsdien In resen'e.

Hel Ojlenhouden van de zeeverbindingen, door mlc!del l'an vege n van de door de vljandelUke ~nheden bulten de ('Ige n kustwateren gelegde mijnenvelden. zal de taak ,'an dit IC.heepllype zijn. , '..1111

Hr. Ms. SoembCl

De Dlens onder 1IV'ater

--

I EDEREEN is er van overtuigd hoe gezond zwemmen is. Het sterk t hel lichaam en ve r kwikt de geest. Geen wonder dus dat tegenwoo rdig zo'n ste rke propaganda wordt gemaakt voor het zwemmen met de duikbril, de jacht onder water cn het bestuderen van tropische ko raalformatie en hun bewoners. Eén ding mag evenwel nimmer worden vergeten: de mens is nu eenmaal géén vis!

Al vertellen de aanhangers der evol utie-theorie dat oors pron kelijk de mens, via de lagere dieren, afstamt van de vissen en al wijzen zij dan op een stadium tijdens de embryonale ont wikkeling waarbij kieuwen bestaan die dan later plaats maken voor longen, een ieder za l het cr over eens zijn dat voor de mens het waler niet he t meest ideale milieu is. Wij zullen ons daarom moelen aanpassen aan het leven in en onder water en onmiddellijk valt dan op hoe s lecht de mens hiertoe is uitgerust.

Vergel ijk bijvoorbeeld de zeehond, bever of bruinvis, andere zoogdieren, die in staat zijn om de neusgaten en oren naar willekeur te 'slu iten en die door een behoorlijke vetlaag goed zijn geisoleerd tegen de koude van het wate r.

Het kille nat Water is een goede geleider van warmte en water van dertig graden, een tropische temperatuu r dus die slechts enkele graden beneden de lichaamstemperatuur ligt, blijkt reeds na enkele uren in staat om meer warmte aan het lichaam te onttrekken dan het kan produceren. In koud water zal deze afkoeling nog in een veel grotere mate plaats vinden. Een goede voo rzorgsmaatregel bestaat uit het vaststellen van een maximumtijd waarin men in het water mag vertoeven zonder te veel a l te koelen. Dit is in kouder wa ter hoogstens e en half uur!

Hiertoe zal wellicht worden aangevoerd dat Kanaalzwemmers toch veel langer in de zee vertoeven. Een Engels onderzoek van verleden jaar, heeft in dit verband kunnen aantonen dat a lleen lieden met een bepaalde constitutie zich aan een dergelij ke krachttoer kunnen wagen. Bekijkt men afbeeldi ngen va n Kanaalzwemmers en _zwemsters dan valt op hoe zij vrijwel steeds zware en wel afgeronde vormen bezitten. Vergeleken met willekeurige proefpersonen ble ken zij in veel mindere mate lichaamswarmte af te staan aan koud water.

Sommige duikers smeren zich in met vet, in de hoop hiermee de war mteafgifte te ve rtragen. Dit is echter een volkomen waardeloos middel. De enige voldoende isolatie bestaat uit een laag lucht of uiterste kleine luchtbelletjes zoals in schuimru b ber voorkomt, maar wie bezit momen teel een zwembroek van schuimrubber dat van zijn nek tot zijn tenen reikt? Dus daarom, niet langer dan een half uur in het koude zilte nat.

Zwemvinnen Dit is één van de ui t vindingen waarmee de mens tracht zijn medeschepselen onder wate r te evenaren. De eerste zwemvinnen waren al in de zeventien_ de eeuw uitgevonden door de Ita l iaan Borelli, maar de rubber o f plastic vin_ nen zoals tegenwoordig veelvuldig worden gebruikt zijn een franse uitvinding van commandant de Corlieu in 1926.

Denk niet dat zulke vinnen kinderachtig staan. Zwemt men met de visspeer in dc hand dan ka n men toch, enkel doo r de voetbewegingen, de jach t onder wa ter snel en zo nder krachtve rspilling voortzetten. Ook bij het zwemmen in trocbel water hebben de vinnen hun nut, want wie wil zijn hoofd als een bumper gebruiken wanneer hij kan zwemmcn met de beide handen tastend voor zich uitgestoken?

De zint uigorganen onde r wate r Laten wc eens bekijken hoe on7C zintuigen functionncren onder water. Allereerst het ta,tgevoel. Voor de mens is dit boven en onder wa ter precies gelijk. Het lijkt wel eens of een verwonding onde r water minde r wo rdt gevoeld, dit .is niet geheel juist. Door de koude kan een pijnprikk el wel wat afgestompt worden maar de zint uigorgaantjes voor tast en pijn werken onder water even goed als op het droge.

Het orgaan voor de tast, de huid, wordt in water spoedig week en daardoor ook veel kwetsbaarder voor scherpe koraalranden, stekels van zee-egels en gif van kwallen.

Het gehoororgaan. De zee is geen doodse, ge r uisloze verblijfplaats. Integendeel, onder water hoort men het ruisen van de branding en he t schuren van het zeezand, de tikkende en k na bbelende geluiden va n de vissen en het gedruis van e en scheepsschroef en daarbij nog al die wonderlijke geluiden die schijnen te komen van grote afstanden.

Water geleidt gelu idstrillingen voortreffelijk. Men heeft eens berekend da t wannee r een kilo dynamiet aan de Noordkust van Afrika tot e xplosie wordt gebracht di t in het water van de Franse Rivièra met een microphoo n hoorbaar is.

De mens vangt in zijn gehooro rgaan slecht! trillingen o p van een bepaalde frequentie, namelijk van 20 tot 25.000 trillingen per seconde. Vele andere trillingen gaan aan hem voorbij en het zijn juist deze trillingen die de vissen in staat stellen te voelen wanneer e en of ander object hen nade:rt. Zo weten haaien door de trillingen in het water wanneer een vis in nood verkeert en zij snellen dan toe, belust op een gemakkel ijke prooi. Veelal meent men dat de haai wordt aa ngetrokken door de geur van het bloed, maar he t st aat vast dat, eerder dan het bloed zich zou kunnen ve rspreiden in het water, de haaien al toeschieten op hun wanhopig spartelende buit.

Bedenk dat tijdens het zwemmen water binnendringt in de uitwendige gehoorgang. Is men speciaal gevoelig dan kunnen allerheftigste oorontstekingen het gevolg zijn. liet dragen van OOfdopjes of een prop vette watten biedt meestal voldoende bescherming, anders moet voorlopig he t wate r gemeden wo rden.

Het reukorgnCIn. Ruiken onder water Is voor de mens ondenkbaar. Alleen al een aanraki,ng van het zo gevoelige neusslijmvlies met prikkelend zeewater kan aanleiding geven tot heftige sensaties van benauwdheid. Een neusklem of een duikbril die tot over de neus reikt is daarom alles zins aan te bevelen.

Bij duiken tot grotere diepte (tien meter en meer) komt het wel eens voor dat tijdens het omhoogkomen een neusbloeding ontstaat. Deze is meestal een gevolg van een te snelle vaa tverwijding der bloedvaatjes in de neus. Neemt de bloeding evenwel een ernstig karakter aan, gepaard met hevige pijn in het voorhoofd dan maakt dit een ondenoek van de dokter noodzakelijk.

De ogen onder water. Zorg er alle reerst

voor dat de ogen niet in contact komen met water, onverschillig of het zout of zoet water is. De ogen zijn namelijk gewend aan een constant bad van tranen met een zoutpercentage van ongeveer 1,4 %. Zeewater bevat daarentegen plw minus 3,2 % zout en zoet water vrijwel o %. Een langer durend contact van het oog met zeewater veroorzaakt op de duur steeds een irritatie en roodheid van het bindvlies van het oog.

Opent men toch de ogen onder water dan valt op hoe pover het zien is. Dit komt doordat de grootste brekende kracht van het oog niet gelegen is in de ooglens maar in het gebogen hoornvlies. Onder normale omstandigheden vormen deze beide samen een beeld precies op het netvlies. Iemand wiens ooglens operatie! is verwijderd zal zeer slecht kunnen zien, maar toch nog beter dan iemand wiens hoornvlies buiten werking is gesteld. Dit laatste geschiedt wanneer het oog onder water wordt geopend; het Is alsof een sterke holle lens vlak tegen het oog wordt geplaatst en men wordt onmiddellijk sterk vèr-ziend. Dit alles valt te vermijden door het gebruik van een goede duikbril. Een goedaansluitende bril laat geen water door en gunt het oog dus zijn eigen milieu en stelt het daardoor in staat het voorbijglijdende betove· rende schouwspel gade te slaan. Het beste is een bril met één vlakke glasplaat. Een glasplaat die niet volkomen glad is veroorzaakt een vertekening van het beeld. maar een bril die bestaat uit twee glazen die niet precies gelijk van dikte zijn heeft tot gevolg dat alles dubbel wordt gezien.

Doordat de breking onder water of in de lucht verschillend is, l ijkt onder water het beeld veel groter dan het in werkelijkheid is. Ontmoet men dan Voof de eerste maal een vis die langer is dan een meter, dan krijgt men de schrik van %ijn leven, zo'n reuzenmonster lijkt het.

De duikbril moet dus goed aans luiten aan de vorm van het gelaat, maar toch ook weer nie t aJ te strak zilten. Eerst wo rdt geprobeerd of cr geen water langs d. randen van de bril kan lekken want onder water en bij duiken tot grotere diepte kan een lekkende bril fataal worden.

Komt de warme adem uit de neus in aanraking met het koude glasoppervlak dan heeft dit gega.randeerd beslaande glazen tot gevolg. Enigermate kan dit euvel worden voorkomen door een bril aan te scha{fen met dikltere glazen of voor het te water gaan de glazen aan de binnenzijde te bevochtigen met wat speeksel of zeewater. lJe t zwemmen onder wa te r Enkel voorzien van een duikbril is het al mogelijk om te genieten van hetgeen zich onder water afspeelt; het koolzuur dat zich tijdens het duiken in het bloed ophoopt regelt evenwel de duur van dit onderwater-genoegen. Indien een bepaalde hoeveelheid koolzuur zich in het lichaam heeft gevormd ontstaat cr reflexmatig, zonder dat men er lets aun doen kan, een inademingsbeweging. Kan men de mond niet tijdig boven water krijgen dan verdrinkt men dus. Deze reflex kan enige tijd worden verdreven door vóór de duik enkele malen diep adem te halen, daardoor zoveel mogelijk het koolzuur te verdrijven en het bloed te verzadigen met zuurstof. Na voldoende oefening kan het mogelijk zijn enkele minuten de adem in te houden en onder te duiken in het domein der vissen.

Over het gebruik van zuurstofcylinders en aqua-longen bij het onderwaterzwemmen zal hier niet worden ingegaan. Dit vergt zoveel ervaring en lei· ding. afgezien nog van de kostbare uitrusting dat deze wijze van onderwaterzwemmen waarover de boeken van Hans Hass en Cousteau vol staan, voor de meesten niet bereikbaar is.

Veel eenvoudiger Is de zogenaamde Schnorkel. (Wie bezwaar heelt tegen dit Duitse woord ot tegen het Nederlandse woord "snorkel" kan wellicht het franse "tuba" bezigen). Er zijn twee soorten in omloop. De ene bestaat uit een duikbril die ogen en new bedekt waaraan een omhoogstekende buis met een ventielInirichting is bevestigd.

Terwijl de zwemmer dicht onder de oppervlakte b lijft, kan hij continue door de neus blijven ademen.

De andere soort is een buis, meest S-vormig gebogen die in de mond wordt genomen en met de lippen wordt omklemd. Zolang de vrije opening boven water uitkomt kan .. uslig door de mond worden geademd. Ook hier zit aan het boveneinde dikwijls ~en ventielinrichting in de vorm van een ping_ pong balletje dat bij stijgend water de opening afsluit. (In Hollandia vertelde mij een verkoopstertje dat ik het pingpong balletje in de mond moest nemen .. .. ). Met een dergelijke Schnor· kei is het mogelijk vele meters ~iep te duiken, zolang men de adem kan inhouden en dan bij het omhoogkomen als een walvis, de afgewerkte lucht weg te spuiten en weer f risse zuurstofrijke lucht in te ademen. En dit alles zonder de onderwaterwereld ook maar één ogenblik uit het oog te verliezen.

Een Schnorkelbuis zal nooit langer dan ongeveer ccn voet zijn. Zou zij langer worden gemaakt dan zou de ademhaling toch een onmogelijkheid blijken.

Op een diepte van twee meter bijvoor· beeld is de druk op de buitenkant van de borstkas al ruim een vijlde atmosfeer groter dan de druk van de longen tegen de binnenzijde. Zelfs de krachtigste man zal niet in staat zijn om tegen dergelijke drukverschillen in te

blijven ademen. Probeert hij het toch dan is de kans groot te stikken zonder een enkel geluid te kunnen uitstoten en hij zou niet ccns meer voldoende lucht over hebben om veilig de oppervlakte te bereiken.

Een ander experiment om te tonen welke drukverschillen kunnen optreden wordt beschreven in het tijdschrift .. the Skindiver": een glazen buis wordt in water gedompeld en de proefpersoon moet dan proberen het water zo hoog mogelijk op te zuigen. Voor de meesten is een waterkolom van anderhalve meter reeds te veel; zij zullen dan ·~ ven­ min in staat zijn adem te halen door een Schnorkel van meer dan een metel lengte.

Alles tezamen beschouwd ligt het onderwaterzwemmen met Schnorkel en duikbril zeker binnen het bereik van een ieder. Er kan niet genoeg de nadruk gelegd worden op het grote genoegen cn de leerzaamheid die men onder water kan beleven en zeker in de tropen. Want waar ter wereld vertonen de korale n en tropische vissen zich in een dergelijke weergaloze kleuren- en vormenrijkdom als in de wateren rond West-Indië en Nieuw Guinea?

Er schuilen evenwel enkele gevaren die merkwaardigerwijs voornamelijk de huid betrerren: ontvellingen door het vlijmscherpe koraal. het stappen op de stekels van de zee-egel en contact met de giftige tentakels van kwallen of het z.g. Vuurkoraal. Maar dil zijn voor de wateren van de Antillen en Nieuw Guinea feitelijk de enige gevaren waartegen het gebruik van zwemhandschoenen zoals de ltz(w) Jutl! reeds opmerkte, een aanzienlijke bescherming geert . .

Het zijn dus niet de haaien, de stekelroggen, de reuzen-inkvissen en de gifvissen die de onderwaterjager voortdurend belagen, maar het zijn die kleine onoplel1endheden en slordigheden die pijnlijke verwondingen te weeg brengen.

De me nselijke geest ollde r wate r Een enkel woord nog over enige bijzondere veranderingen die de gees t kan ondergaan tijdens het zwemmen onder water. Uit recente tijd stammen namelijk de experimenten van Dr. John C. Lilly, een Amerikaans geleerde, die zich zelf. voorzien van een masker en Schnorkel, onderdompelde in een grote tank met lauw-warm water. Hij kon niets zien en hoorde nauwelijks een geluid. alleen zijn eigen ademhaling.

Hij dreef maar wat rond en voelde niets. In het begin van' zijn proef was er niets aan de hand, maar na enige tijd begonnen zijn gedachten af te dwalen, ver weg en zij vormden de vreemdste fantasieën. Maar dan leek het of hij een wereld binnenkwam van het absolute niets, een oneindigheid waarin tcnslotte vreemde lichtende vormsels nabij kwamen zweven. In de grootste geestelijke verwarring beëindigde Lilly dan ook zijn proeven, hiermee experimenten van anderen bevestigend, dat een volkomen isolatie een beangstigende werking op de menselijke gees t kan hebben. Zo kan ook een tè lang voortgezet bewegingloos drijven in een rimpelloze tropenzee leiden tot onver· wachte bewustzijnsveranderingen . Het is daarom beter zich bewust en voortdurend zoekend te laten voortglijden langs de tempels der schoonheid in de wereld-onderzee.

7

·LOCH E.RIBOLL WAS NOG ZO GEK NIET! Ons uitzlchf vanaf de top. De schepen leken wel model-

lefjes, wilh:kcurig neergezet op cen VAREN EN VISSEN

DEdiegezicht en bevestigden de mening alom werd geuit. Hel was wee r niks d~e reis. De marine lt':ocht wel geUkte plaal.B!n uit als tijdelijke base~ \\.101

haar oefen inge n In NATO-verband. In· vergordon. cen gehucht va n nauwelijks

meer dan cen straal en Loch Eribol1. een kale Inham In het uiterste noordwclten

van Schot land. De meer Ingewijden onder ons guven met kennel"llbllkken korte

verslagen over de Intens zou teloze weekends die we tegemoet gingen. En moch-

ten er zUn geweest d ie hie raan nog twijfelden. dan werden ze door de bekendmaking va n OS &. 0 zeker overtuigd. Slechts

tien shillin gs voor minderen en een pond sterling voor het kader werd beschikbaar gesteld om op te ne men met daarbij de mededeling dnt de passnglertijden dusdn· nlg wnren. dat de mogelijkheId tot ult· geven van dIt geld wel tot een minimum beperkt 'ZOu worden.

Na een etmaal varen me t een twlntlgmijls\'aartje, bereikten we lnvergordo,l.

We konden de lanlSte kwijnende sneeuwreste n op de toppen van het Schotse hoogland nog zien liggen. De passagiers. die de euvele moed hadden het veel besproken gehucht mf't een bezoek te ver· eren. kwamen lichtbaar te leurgeliteld te· r ug. :zeUs de mees t royalen onder hen konden niet mee r kwijt dan een paar shillings voor een zakje "tlsh and chips" In hel plaatselijke tentje. De animo tot een meervoudig bezoek was verdwene n.

Hoewel het gelicht op de bergen uit nallIurmlnnend oogpunt long niet onbevr e· dlgend te noemen was sp('Ct hel niemand toen we In vlootverba nd met onze E ngelse collegaas het r uime sop kozen en de oefeningen aanvi ngen. \Ve koersten In noordelijke r ichtIng en lnvergordon was Sl)O(ldlg uit onze gedachten. Het boordleve n ging zij n gewone gangetje maa r de e nthousias te gesprekken. over een pas beZochte stAd. die men '. avonds meestal In dl' ve rblijven kon horen, Heten ditmaal ver.;tek gaan. Toen we om de noo rd va n Schotland voeren en de kalme Noordlee plaats maakte voor de zwaardere oceaandeining werd de belangstelling weer opgewekt en door het late ondergaan van de %on hier kon men \'elen 's avonds om el! uur nog aan dek t rel' fen. Het vasteland aan de ene en de Orkney-ellonden aan de a ndere kant hielden ons uit bed. Het had toch lets Imponeren ds. De noordelijke stilte, gep""'senteerd In de f('\le kleuren van de on-

8

plasje water.

weerstand bieden even t e gaan kijken. dergaa nde :wn, deed zich hier wel bij- (ip dit voor hem vree mde gebied. De zonder gelden. sloepen tuften weg, schaa rs gevuld met Er vloog een zware zee·eend m('l sneUe passagiers. Aan een gebrekkige s teIger wiekslag naar lijn rust plaats voor de werd afgemeerd, hetgeen niet bevord('rnacht. de kop naar omlaag gedrukt, als lijk was voor de nog overgebleven verwerd hij achte .....·olgd, en verdween In de wachtingen. Maar toe n het huisje, J!lt vallende .!iChemcrlng. De sehaarse knip- door moest gaan \'oor postkantoor, gee n perlichten op de eilanden e n het vaste- el/ kele prentbriefkaart. ja zeUs geen land goven lets fooörleks aan de omgc· postzegel oleeh te bezitten, was het laat· ving. Het was als wilden de .!iChepen deze ,tt' greintje hoop op ontspanning verstilte niet verstoren want heel rustig t!wc /J en. Aan boord brachten de vlslletdobberde n ze achter elkaar aan.

I,ebbers hun sImmetje In gereedheid, Zells de alom yertcgenwoordlgde zilve rzochtt'n aan de lijzijde de reling op en en mantelmeeuwen ve rgaten hun type- gi ngen hun geluk beproeven In de hoop rend .. gekllau \\~' uit te balken e n zweer· een visje aan de haak te slaan, Tot hun den In majestueuze zeUbe heer.;lng bo\'en groot genoegen bleek de vis hier goed t" ons .!iChip of gleden weg om neer te strijbijten. Er werd met a nimo gevist en meken op het deine nde wateroppervlaK, nig scharretje beE!lndlgde 'l!lJn bestaan op Slechts hel geruis van het bocgwater en het dek van ons schip. om 's avonds als de we ntelende buitelingen der schroeven delicateS$(. op de boterham te verschij· vo rmden de muzIkale achtergrond van nen. Zo \ f' rstreek de zaterdag. De vel" de'l!e kalme avond. Zo glede n wc de nacht blijven zaten vo l rokende. kaartende en In, De wacht zoc h t gedurende de nacht lezende Jannen. Bo\'en het geroezemoc:o een verpo'l!ing in de langzaam voorbij· uit schetterde de amusemen tsrad io l\Jn schuivende twinkellichtjes die de aanwe· jazz·klanken tOl vermaak \'an het geheel. zlgheld van de kust deden vermoeden. Zaterdagavond aan boord In de sehad uw Dl' volgende morgen was de wInd aan ge- va n het Schotse Hoogland ...... wakkert!. De door wolkennarden omge· ven bergtoppen \'an Loch·Erlboli wenkten ons \'an -zeer nabij toe. \Vlegend op de lange deining zellen wij koel'!! naar de Inham. Toen we binnen liep!" leek het ot de uillop(.'rs \'an d{' berge n ons In beo .!iCherming namen. \V e kwamen In rustig water en na op dl" Juiste plaats te zUn gearriveerd gingen we voor anke r.

Nleuw~gl('rlg bekeken we het rondom on$ liggende gebergte. Het was ten dele \·er· scholen door laaghnngende wo lkenvelden, Eén kale woestenij. \Ve konden niet meer dan een stuk ot tIen verspreid liggende hulsjes ontdekken langs het westelijk ge· deelte en het plaatsje Erlbon. waar we toch al gee n g rote verwach tinge n ovelhadden gekoest erd. was in geen velden oe wegen te bespeu re n "En hier moeten we blij\'en liggen tot maandag']''' mompelde Iemand naas t ons. ,,\Vat een oord!" Gee n plannen werden gemaakt en Iedereen dook mistroostig de ve rblijven In om t e ontkomen aan d(' koude wind die nijdige golfjes veroor· zaakte over hel water. " He t Is maar een· maal In de wet"k zaterdagmiddag", %ong een cynicus en maakte aanstalten %ijn kool In te duiken om de tijd geen gelegenheid te geven zich tot de laatste m inuut op hem uit te bulten, Velen vo!gden rilt voorbeeld. Slechts een enkeling, waari n het en th ousiasme nog niet geh.:el gedoofd wa~, kon au n de verleIding geen Op weg naar de top bij de w o:teroal

De lI:ondag vi ng aa n mei de bekend" kerkd iensten voo r belde gell:lndten. Dc<te eerste dag van d e week deed lI:ijn nnam dit keer werkelijk eer aan, wa nt In bril· jante pracht klom de lI:on ten top, haar It rale n p r ikkend In de golven or kwilltig ulu:merend over de bergen. De vlS$Cr" o'ldtor ons. aangemoedigd doo r het succ...... van u llerdag. waren In aantal toegenomen. Men kon vele vistuigen In allerlei vo rm en kwaliteit aanschouwen ; vnrl de prachtigste werphe ngels tot he l dood· eewone ga ren tje toe. De Commander o( the F louillss Home had voor d iegene die die dag he t meeste gewicht aan vis binnen zou halen een pond sterling u itgeloofd, he tgeen menigeen aanspoorde een poging te wagen en het aangename mei het nuttige te verenigen. Er werd geYanr.~n dat het cen lus t was. Na afloop van de wedstrijd dnc hten we een redelUke knns te maken me t de opgnnt van elf pond, geva nge:-, door één van onll:l' kon stnbels. doch dit zonk in het nlel bij de prestal1f' van een EnJ!'else p.e.O.• die maa r liefst 'n 25 pond op he t dek had gebracht, waarmee hU dnn ook tevens zijn pond ster ling In de wacht sleepte.

Maa r dit mocht de pet niet drukke n. Het vissen had de mct'sten \'an ons een Aange name dag bell:orgd.

Er was echte r nog een cA tego rie d ie genoten heelt. namelijk de wandelaars en bergbeklimmers. Bij ultzonde r lnJ!' mochlen deze sportle\'e jongelui zonder braniekraag doch in een meer doelmatig costuum de wal op. Onder leiding van de aalmoezenie r (I n traini ngspak) vertrok· ken we - veertig In ge tal - 's middag!! om één uur. Het doe l was .. the Trlangle l}(ll nt", die ecn hooQ" le heeft \'an 2.~7 voe t.

AllIO r het nlel!! was. Opgewekt werd het eerste gedeelte VAn de tocht a fgeleg{!

Het pad steeg geleidelijk en de hinder nisse n In de \"orm va n kAbbe lende berg!flroompjCll werden met gemak ge nomen.

Nft een hAlf uurtje echter begonnen df' hoofden a l roeie r te wo rden en vielen de eerste lI:weetdruppels. Onder de heerlijkf' strale nde lI:on ginge n eerst de truien en daarna de slng]ets uit welke we oprolden en om ons middel bonden. De schnpen. die hie r de berghellingen be\'oiken en lI:eker niet veel gewend <tijn. ;:ullen wel rAa r J!'ekeken hebben toen de vreemde stoet passeerde. De stemming was opper~t. Er werd gelongen en gel:'1chen en leder('(!n voelde ;:Ich vr\!. Of het kwam door de onge repte natuu r ro ndom ons of door de leeuwe r ik. die o\"er de me t hel en mossen bede k te hellingen uit tie relierde. we we ten he l niet, we genoten ...

Na een uurtje Aan houdend geklauterd te hebben kwam de eerste r ust_ Of! ploeg oolte zich hllgend van Inspannin g neer In he t zachte mos. Tjonge! dit was nog eens wat anders dan het traplopen aan boord of he t kla ute ren op een richltoestel. Het vie l om de drommel niet mee.

Maar de moeite was n u reeds lo nend.

Hoewel we geleidelijk aa n gestegen waren hadden we reeds een duJl(\jl nlge hoogte bereikt dat het panorama aan uitziCht belangrijk h ad gewonnen. In dt" \'erte de zee en achter de bergen rond· om de Inham de nog hogere bergma~le­ \'en van het Schotse Hoogland. Het wD. een machtig gelich t. MAa r la ng hadden we de tijd niet om h ierbij stil te blijven ;:Ilten, wan t voort ging het wee r , hogel' en hoger. De I.op WAS ons doel en e r moest nog een behoorlijk st uk word,'n a f· gelegd. De weg werd steller en de zachte bergbegroellngen mnakten zoetjesaan

" Avonds op weg fn noordelijke richting. plaau: \'oor rotspartijen en 105 gesteente hetgeen de beklimming aAnzienlijk bemoeilijk te. Het was te merken ook want de p loeg WAs ulteC' n getrokken. OverIJl wg je de kerels zwoegen als een peloton In de aanval. 0 11...... naar de mach t ige toP. die zich oneenaakbaar boven ons verhiel. Het wtul or er geen eind nnn kwam. Na Iedere bergknm bleek hel pad zich \'oori te tellen naar een \'olgendc en nog stecds hadden we de voet van de laAtste steilte niet bereikt. Er werd langzame r gelope n en meerdere keren gerus t. Hoe hoge r we eehter kwamen hO(! meer vertikten wc het verstek te laten gaa n en te r ug te keren. Neen ... ! we zouden die l<opplge top bereiken al zou het tien uur worden. Zo'n vaart liep hl't ge-lukklg niet want reeds mgen we de eel'sten van ons op de begeerde plek staan.

Dit gaf nieuwe moed en opnieuw stapten we verder. Lang-t.nam hoger. On;:e be...wete lichame n klcurden ûch In het brondende zonnetje e n geen ;;uchtje wind drong door aa n deze zijde va n de berg.

E indelijk kwamen we Aan d" voet VAr. het laau:te stelle gedeelte waar grote staAnde rotspartijen enige schaduw gAven waarva n dankbaar gebruik werd ge-mAakt om de krnchten \"oor de laAtste etappe bije(!n te zamelen. Hel verlanlen, we r ke lij]: boven te <tij n, gaf de meesten ol spoedig de krach t opnieuw op te sta[lpen en voonlchtlg klauterend hun weg omhoog te zoekcn. W('(!r een steen . hup er op ... weer een steen ... ahupp .. er op en nog een ... el! nog een ... Kwam er wel ooit een elnc1 aan or Maar hel eind was In zicht en na een laatste uiterste Inspan ning overwonnen we de rotsblokken, die ons nog van de top scheldd:!n, Ei ndelijk!! We waren waa r we wezen w ilden. Met treklam op ons ge;:leht dlo deden èenken Aan een toiale uitpu l ling lIelen we onll ter plaatse op de stenen znkken en hijgden als een jonge hond die O!ln het rennen \'l88 geweest. Maar het was de moeite waard. AI spoedig bekoJ!len van de ergste vermoeienissen door de koe~ wind, die hier onbelemmerd dt> verhi tte lichamen streelde. begonner. "" .~ de omgeving af te kljl:en. W e werden geboeld door de ona fzlenoore berge n van he l Hoogland. die zic h van af di t punt In een geheel nieuw beeld oan ons vertoonde n. Tussen de hoge kammen gingen sneeuwwitte ..... ol'tenbnnken en in de do· len glinsterden meertjes als spiegels In de zon. De scheoen beneden ons leken wel k leine e'lOOeJletjea. willekeu r ig n 'e~· gC7.et op een plasje water. Pos nu merkten we wat voor een afstand we hndden afge legd en mne rl Uk voeldcn we tevrede nheid dot we het toch hadden gefikst.

Ve r beneden Ons tegen de hellingen lI:woegden nog enige groepjèA. Als wriemelende mle~n verplaau:ten zij zich over

het met rotsbloklten bezaaide terrein.

Geen geluld drong tot ons door en Iedereen genoo t me t VO ile teugen va n het Im[lOSlinte natuurschouws[K'1 rondom hen! heen. Ja, dA t WAS toch ..... el een rijke belo ning voor de moeite die we onll getroost h;ldden en we begonnen iets; te begr\!pen van de dra ng der menscn om dc hoogste bergmassieven te bedwingen. We hle\'en rulr.1 een uur boven voor we oan de afda ling begonnen langs een andere ka nt. De terugweg was wel een stuk makkelijl:er en na een uur stonden we wee r op de weg die [mrullel langs lil' IllhAm liep. In de vallende nvond w~ren de truien weer aangetrokken daar de zon reeds ten dele achter de bergkammen was verdwenen en het dal In IJChaduw lI:ette. Met lome SChreden werd het laalste stuk naar de pier afReleQ"d. De \'ermoeldheld deed zich gelden maar aan boord spoelde een verfrissend bod alle hit en stof va n ons a l. We keken noj.! eens te r ug nAar de .. tjot-- die In (je vu]lende duisternis als een reuzen-rug één werd met de dnnkere achtergrond en doken loen In de kooi. Over J!'ebrek lIan slaap had geen van ons te klagen.

De maandag bracht ons In de ..... erkelijk· held terug. De oefeningen namen \\"PCr een aanvang en Iede reen die had Cleel genomen aan de klImtocht liep met Ré\'O("IIge spieren over dek. Trouwens de lI:on had ;:Ich ook niet onbel ulgd gelaten won t overAl zag Je de \'erbrande nf'uzeo opduiken. De res t \'an de week zijn ..... e 's avonds steeds weer voor anker gegaan te LO<"h Erlboll. Geklommen Is er niet meer, daarvoor .....aren de avonden te kort. Het weer WAS er ook nk:t naar.

Laaghangende wolken en regen wnren !lCherlng en InslA,. Alleen de vl!\SCrs onder ons hebben gedurende de week hu n verzetje steeds lil:C'had. Weer of gee n weer, gevis t werd e r en Iedere avond kon de maaltlld worde n uitgebreid met één of meer scharretjes. Of het ook lonf'lm Deze trip zit er weer op. Het stelde eigenlijk niet \'ccl voor, Invergordon en Loch Erlboll; het kan .....aar zijn, maat" wij hadden niet gedacht dnt noord-Schotland nog zoveel Ie bieden had.

Ze ... lllen t huis over een ntlas geboRen en "'i1 ...en In het noorden een bergtop aan. ,,ZIe je? Daar heb Ik tocn gelopen om op die top te komen". Op een andere plaau: staat een sergeant met lldde\'ol1e bllkken naar zijn ro~tulntj" te kijken en \"l.'rtelt zijn vrouw hoe hij op de Trlanttlp point die speciale mossoort had aangetroffen en dat In gezelschap van een paar uitgestoken plantjes. die onder de naam "gevlekte orchis" bekend slAan, een week lang Aan boord ver l roeteld heeft om ze hIer In ztln tuin te Inten groeIen. Neen. Loch Erlboll was nog zo gek nIet.

9

D E kinderen zijn zo lastig, er komt vast storm!" Welke geplaagde huismoeder ot onderwijzer zou die verzuchting nooll geslaakt hebben? Er zijn meer van die veel-gehoorde uitdrukkingen die lets met het weer en de komende veranderingen daarvan te maken hebben. Eksterogen steken, rheumatlsche pijnen verergeren enz, Moeten al dergelijke beweringen :l!onder meer a ls "onzin" worden bestempeld or :/!ijn er werkelijk aanwijsbare Invloeden van het weer op onze lichamelijke en gemoedsgesteldhe id?

Hoewel :l!el!s een korte periode van nauwkeurig waarnemen :l!al aantonen dat de rheuma - en eksteroog-weerprofeten lang niet altijd juiste voorspellingen doen, toch kan invloed van de weersgesteldheid beslist niet ontkend worden, We betreden hie r een zeer uitgebreid en moeilijk te bestu deren gebied. Het is :l!eUs zo uitgebreid, dat we ons. om binnen het kader van een tijdschrift- artikel te blijven, een aantal beperkingen moeten opleggen. We zullen ons hier uitsluitend bezighouden met invloeden van het weer dal wil zeggen met de atmosferische toestand van /tet OQenblik op een bepaalde plaats. Klimatologische invloeden, die dus verband houden met gemiddelde weerstoestanden over langere perioden blijven buiten beschouwing. Verder zullen we slechts stilstaan bij de Invloed die volkomen normale mensen van het weer ondervinden. De veel sterkere reacties die veelal bij geesteS:l!ieken worden waargenomen laten we eveneens voor wat :l!e :l!ijn. ~,

Weergevoelighe id Een zekere mate van weergevoelIgheid kennen we allemaal. (eksterogen of niet!) Zoals dat echter met aUe onderwerpen d ie op de mens betrekking hebben het geval is, moeten we rekening houden met sterke onderlinge verschillen, terwijl ook de reacties van een bepaald individu in sterke mate afhangen van zijn lichamelij ke en geestelijke gesteldheid en dus het ene ogenbtJk ande rs kunnen zijn dan het ande re.

De Invloeden van het weer kunnen zowel lichamelijk als geestelijk zijn en bovendien onderverdeeld worden in drie categorieën: afmattend, opwekkend en irriterend.

Afmattend weer verlamt onze lust tot lichamelijke en geestelijke activiteit. Lichamelijk werk lijkt veel vermoeiender dan anders en "schiet n iet op", geestelijk werk wordt door een onbedwingbare verveling en slaperigheid v rijwel onmogelijk. Bij opwekkend weer is de toestand ju ist andersom.

Er schijnt aan onze energie geen einde te kunnen komen, geen moeite is te veel.

Het mer kwaardigste Is echter wel de laatste categorie, waarvan de invloed vrijwel geheel op geestelijk gebied Hgt. Er blijken weertypen te zijn, die ons in een geprikkelde, soms zeUs uitgesproken rU:l!le-achtige stemming brengen. De gevolgen die dit heeft op een groep mensen, vooral wanneer deze tegen wil en dank bijeen Is. laten zich gemakkelijk indenken.

•

Afma ttend weer Een typisc h voorbeeld van een afmattende weersgesteldheid trenen we aan In de :l!woele warmte die vaak aan een onweersbui voorafgaat. De angst voor het eventueel komende onweer doel hier niet ter zake. Terwijl de reactie van verschillende mensen op het onweer. wanneer dit eenmaal optreedt, :l!eer verschillend Is - van doodsangst tot geboeide belangstelllng - ondergaat iedereen In meerdere of mindere mate de afmattende Invloed van de gesteldheid vóór het onweer. Wanneer we naa r onze zin te werk gingen, :l!ouden we het liefste in zalig nietsdoen een beetje dagdromen. Er is een bepaalde inspanning van de wilskracht nodig om normaal aan het werk te blijven en het Is twijfelachtig of, ondanks die inspanning, ons prestatievermogen wel op het normale peil blijft.

Er zijn diverse andere weertypen die een soortgelijk enect teweeg brengen als onweer. In het algemeen kunnen we :l!eggen dat .,zwoel" weer afmattend werkt. De drukkende wa r mte die bv. in het Middellandse Zee-gebied kan voorkomen a ls de sirocco waait heeft dezelfde Invloed.

10

Merkwaardig is het, dat de Indruk va n ,,:I!woel" ook kan bestaan. terwijl de temperatuur laag is. Vooral in het vroege voorjaar komt dat nog al eens voor. Blijkbaar is de temperatuur niet de voor naamste factor die aan de atmosfeer een drukkend karakter geeft.

Volledigheidshalve moet worden opgemerkt, dat er mensen :l!ijn, die zwoelte eerder als aangenaam, dan als onaangenaam ondervinden. Dat zijn voora l :l!ij, die lange tijd in warme streken hebben doorgebracht en die een zo grondige afkeer van kou hebben ontwikkeld, dat een onluslgevoelen bij drukkende hitte uitblijft.

Andere weertypen die afmattend werken 7.ijn o.a. mist en de grauwe wolkenluchten die aan sneeuwval vooraf kunnen ga an. Het is ondoenlijk om alle Invloeden van afmattend weer hier op te sommen. Voor één merkwaardig verschijnsel willen we hier echter een uitzondering maken: De uitwerking van de genolsmiddelen waaraan wij gewend zijn kunnen abnormaal worden. Sigaret of sigaar smaken niet. De eerste borrel kan al "verkeerd vallen" of het gebruikelijke .,slaapmutsje" houdt ons voor de verandering eens k.l aar wakker !

Opwekkend wee r Vrijwel iedereen ondergaat "mooi weer" In de gebruikelijke :l!in, d.W.Z. overwegend zonnig, met matige of zwakke wind en een niel te hoge temperatuur (15-25 graden) als opwekkend. Dat ook hier de temperatuur niet de overheersende factor Is blijkt echter wel In de winter. Mooi, koud winterweer is bij:l!onder stimulerend en s temI ons prettig. De wind speelt een grote rol. Bij vele mensen kunnen we een snel wisselen van stemmingen vaststellen wanneer het weer een uitgesproken guur karakter heeft. Zolang ze zich in de koude snijdende wind bevinden is de invloed negatie!, maar niet zodra hebben :l!ij beschutting gevonden, of de frisheid van het weer krijgt de overhand en de activiteit wordt geprikkeld, Irrite re nd weer Van de weerselementen die een irriterende invloed schijnen uit te oefenen, moeten we alweer de wind noemen, vooral wanneer deze langdurig en met constante kracht. waalt. Ook grote droogte schijnt voor velen een eigenaardige .,boos-makende" invloed te hebben. Bekend is, dat de reeds eerder genoemde sirocco, die een combinatie brengt van grote hitte, extreme droogte en een constante wind, voor gevoelige personen aanleiding kan :l!ijn tot een geestelijke depressie die soms in volslagen wanhopigheid ontaardt.

Voors pelli ng?

In hel voorgaande zijn enige voorbeelden gegeven, van invloeden die' een optredende weersituatie kan hebben. De opmerkingen, waarmee we dit ar tikel begonnen hadden echter betrekking op komende ver a n der I n gen in hel weer. De vraag zal dus beantwoord moelen worden, of de weergevoeligheid van sommige mensen hen inderdaad In staat steil het weer te voorspellen. Hetzelfde :l!OU ge:l!egd kunnen worden over het zgn. voorspellende gedrag van sommige dieren.

Terwijl echter de Invloed van het weer onomstotelijk Is vastgesteld. Is er ten aam;ien van de voorspellingsmogelijkheden nooit veel positiefs uit de bus gekomen.

Wat betekent het wanneer bv. een oud lidteken pijn gaat doen? Men zegt dan al gauw; "Het gaat regenen". Maar dat lidteken reageert niet op die toekomstige regen, maar op de gesteldheid van de lucht op het ogenbl!k. Nu kan natuurlijk dikwijls een bepaalde gesteldheid voorafgaan aan een komende regenperiode. De regen voorspelling berust dan op de bewuste or onbewuste ervaring, dat na de pün- veroorzakende situatie vaak regen komt. Maar wanneer toevallig door andere oorzaken een soort gelijke situatie is ontstaan, dan is de voorspelling fout. Helaas bestaat ook hier de -

reeds In een vroeger a rtikel genoemde - neiging om "Zie je wel" te zeggen als het uitkomt en te zwijgen als de voorspelling niet opgaat. Daardoor ontstaat een onjuiste indruk van betrouwbaarheid. Nuchter wetenschappelijk regist reren van de feiten heen geen voorspellingsmogelijkheden aan het licht gebracht.

Waa rom zome r-\'erlo" AI moeten we het voorspellend karakter van de weergevoelIgheid als onbruikbaar tenijde schuiven, toch heeft dit verschijnsel vele belangrijke practische kanten.

Het spreekt vanzelf, dat e r verband Is te leggen tussen veelvuldig voorkomende weersituaties en de jaargetijden. Dit heett tengevolge, dat e r een bepaalde jaarlijkse· gang Is te ontdekken In de invloed die het weer op ons uitoefent. Vele uitdrukkingen bestaan In vrijwel alle talen. die daarop betrekking hebben. We willen er slechts enkele noemen: Men kan ,.de lente in het hoofd hebben", we spreken van "voorjaarsmoeheid" enz.

Er werd reeds op gewe~en, dat de invloed van het weer zowel lichamelijk als geestelijk kan zijn. Merkwaardig Is, dat belde invloeden niet dezelrde jaarlijkse gang ver tonen. In het

voorjaar en de voonomer bv. is duidelijk een toename van lichamelijke activiteit te bespeuren (o.a. In de sport) terwijl de geestelijke prestaUes merkbaar achteruit lopen. Heett u e r wel eens bij stilgestaan waarom de vakanties juist in juli en augustus vallen? Misschien denkt u. vooral in verband met scholen op het platteland aan hulp bij de oogst en dergelijke. De ware achtergrond schuil t echter elders. In de zomermaanden be~lkt het lichamelijke zowel als het geestelijke prestatie-vermogen een absoluut minimum. Het zou, met het oog op vakantie-spreiding wel prettig zijn als de vakanties ook jun! en september omvatten, maar de pra.ctijk heeft allang uilgeweU!n, dat het bevattingsvermogen van scholieren In augustus een bedenkelijk laag peil bereikt, zodat onderwijs In die maand als bepaald onvruchtbaar moe t worden beschouwd.

Niet voor niets vallen dus de belangrijkste verlofperloden in die maanden. Juist dan hebben lichaam en geest behoefte aan r ust, een rust die overigens ook kan worden verkregen door hel breken van een sleur, het verrichten van geheel andere bezigheden of het vertoeven in een andere omgeving.

D. G.

Hoe gelukkig, dat deze vriendelijk toeziende Uningraders de portée van deze, in het Nederlands gehulde beschuldiging, niet vermochten te ontdekken.

Het mooiste werk als tolk was het z.g. koppelen. Op de bezoekdagen de r schene met bonbons. Ook aan de limonade- pen gebeurde het vaak, dat er lets uiltentjes in een park werd champagne ge- gelegd werd. Een groepje bezoekers dronken uit kartonnen bekertjes me t stond dan aandachtig te luisteren, met een bonbon-zuurtje in de andere hand daartussen een Hollandse Jan, wlen het gekneld. exposé niet erg ter harte ging trouwens.

BIJ een officiële ontvangst b.v. werden Eén keer tenminste flitste het plotsbler- en Jlmonadeglas gelijk tijdig gevuld kla ps: "Ik wil uit vanavond!" zei de ~odat men voortdu rend de smaak van Jan, kennelijk een vrijgezel. "vraagt U het bier en de prikkeltjeslimonade kon het effe?" "Met wie?" Met zijn wijsvergelijken .... vinger wees hij onderuit en sis te me In de linkerhand hield men dan weer toe "Déze". bonbon of schuimpje.

Voo l me stond een argeloos Russinnetje Eén keer zag Ik een dron ken man In de met grote ogen en heel lange wimpers, bus. Hij maakte het de conductrice las- zoct te luisteren ..,Deze matroos vraagt tig en poogde haar bij wijze van vrien- of u hem vamlvond misschien lets van delijkheid een muntstuk toe te stoppen. de stad wil laten zien", deed Ik don ....

De conductrice weigerde hard nekkig Ze keek opzij, zag haar toekomstige cade man had reeds zijn plaatsbewijs valier en zei dan met haar grote wimen maande de man tot rust: "Denk cr pers en een heel licht blosje legen mij toch om, er zit een vreemdeling In de ,,Jà!" - alsof Ik de dominee al was. bus!" De vreemdeling had Ik de eer te ,.Zeven uur!" beet de matroos alweer. zijn. "Wat kan mij die vreemdeling "Zou het om zeven uur schikken?" was het mijn beurt. ,,Jiler tegenover!" haastschelen!" riposteerde de dronken man gevoelvol en volhardde in zij n liefdad igte de instigator van he t plan zich, alsof heidspogingen. Toen deed dcc onductrihij een actie leidde, die onder geen voorwaarde meer mocht mislukken. ce, wat een Hollander nooit gedaan zou hebben. Deze uiteraard niet rijke vrouw En 's avonds In een park zat daar de zwichtte voor de aandrang van de man, vrucht van het werk: een Innl.g stel; nam het muntstuk aan. maar scheurde waarvan de mannelijke helft ineens op tegelijkertijd een (tweede) kaartje af je af kon lopen : "Helpt u 'ns effe; Ik he twelk zij met een snel gebaar door de kan ze maar steros niet uitleggen dat ik om 11 uur naar boord moet!" bus liet fladderen .

Of waarvan de vrouwelijke helft je een Naast deze Russische trots was er vaak kaart in de hand drukte: een complete een gulheid van cadeautjes en roebels, liefdesbrief, ter vertaling. vooral als het b.V. om het verkrijgen Als je dat voorlas s tond het paar met van een Hollandse gulden ging. vochtige ogen te kijken en de matroos Dààrnaast steekt de matroos in het carl! zei dan: "Zegt u maar, dat ik het prewel af die - naar later bleek - zijn 100 roebel in een verkee rde broekzak cies z6 voel."

Neen - dat hartelijke afscheid de laathad laten zitten en nu een aan tal wel zeer argeloze Russl!n de diefstal voor de ste dag aan de kade, was niet alleen een gebaar van volk tot volk. (onschuldige) voeten wierp.

Losse notities van een tolk H<!t programma, hetwelk het Nederlandse smaldeel in Unlngrad voorgeschoteld kreeg, bestond uit excursies (naar musea of naar een fabriek b.v.) en ontvangsten, maa r daarnaast bleef getukklg nog voldocnde tijd over om ~lch persoonlijk te vermaken.

Hiermee wil niet gezegd zijn, dat het éérste als officium gevoeld werd, want menige excursie was hoogst Interessant, O.a. die naar een confectIelabriek.

Ongeveer 2000 vrouwen we rkten daar, en men kon met eigen ogen aanschouwen hoe het StachanoC systeem zijn loop had. De beste werksters van een rij, afdeUng, ~aal of fabriek kregen beloningen in de vorm van een geidpremie, een onderscheiding van de orde van het werk, en een levensgroot portret, dat opgehangen werd In een speciaal daarvoor ingerichte hoek in het centrum van de afdeling.

BIJ de ontvangst In de directiekamer hebben we een deputaUe jongere meisjes beloofd de groeten over te brengen aan de werkende vrouwen in HoUand!

Het aantal meisjes dat s tudeerde in Uningrad was - volgens onze indruk niet onbelangrijk. Alleen veel aan àndere fac ulteiten dan bij ons, overwegend medicijnen, scheikunde, wiskunde en economie. Grieks en Latijn werden op de "desjatiletka" (lO-jarlge school) niet geleert!.

Op het gebied van dranken bleken geheel eigen gewoonten te bestaan. Na afloop van een dansavondje in de omclersclub {waar de tango. de wals en een soort Poolse reidans de foxtrot nog verdromfen.\ in een cdé neereCl:l:>eken voor een ,,.sopje" , dronk men champag-

11

De MLD als heelmeester

in Nieuw Guinea over het onge lijke knrang H OTSENDE taxied e onze oude Cnt van go~e

hel platlo rm van de Boeroekoo ntlor hel begi n \ ' IlO de runway.

Het was vroeg In de morgen. mc.ar loch al klanlmlg en wa rm In de kt!;!. Vanar mOn stoeltje in hel waarneme rsco m pal'· t lmen t vo lgde Ik door he t geope nc1 e deurt je naar de cockpit de bewegi ngen vlln de handen van de "negel'.

Zijn handelin gen voo r het testen der mo·

loren waren

"001' mij allemaal '-cr-

lrouwr! , maar "oor mij was hel belangrijkste a1$ Ik die reehter hantl om/,oo;; zag gaan naar de gashandle.ll, want dan ~ullen

wU grommend voorwaarta stl:h'en

o m e\'lm later los ,-an de st ll. rlba l:n t .. komen en het hete karting achter ons lalen. Door de verschillende geopende kleppe n 1.81 koele lu cht het vlle{:lUlg

binnenstromen om de temperatuur weer dragelijk te malre n.

Op deze dng hadden wij wee r eens een bijzondere opdracht voor de bot>g. Er zou wel lets te beleve n vallen en In leder geval :rou hel beslist afwijken \"8n de regelmatig terugkeren~e patrouilles.

Als passagiers bevonden :l:lch namel ijk aan boord Profell$Or va n Thle l, hoogleraar In tro pisc he hygiëne, onR vlll'garts e n een majoor 7.lekenverpleger.

Het doel was om een be:roek te brengen aan de kampong Sansapur Baroe a nn de noo rdkust \'an Nieuw-G uinea.

Voor ee n goed begrip wat zij dARr gingen doen en hoe wij daartoe kwamen I ~ wel e nige toelich ting nodig.

Vlak voo r deze kam pong name lijk 011 on· geveer 8 km In zee ILggen twee elJandje~.

Op één van deze eilandjes bevindt zich e2n door de Amerikanen aangelegd vlleg\'eld, Maar :l:o&ls hel altij~ gaat In NleuwGulnea. als je het terrein niet bijna dagelijks schoonhoudt \'an onkruid, heeft he l oerwoud bi nnen enkele maanden alles ove rg roeid, e n zou Ik bijna willen zec;-gen opgeslokt. Om dit te voorkome n wordt het t~:)\'enge noemde eilandje dan ook re· gelmatig doo r Marlnlerll en M,L,D. beo zoc ht teneinde het vllcgveld vrij te hou· den l'an het hoog opsc hl<.l tend onkruid en zeUs mln o f meer klei ne boom \IJes. Vanzelfsp rekend houden deze mlllUl.lren met behulp van vISSêrsl)nI.uwtjes l egelmatlf( con ta ct met èe nabij gelegen kampong

12

op de vaste wal. Op deze manier ..... et:m zij SleedS aan vers f rul t en zelfs zo nu .,n dan aan e-en jong varke n te komen.

Vla de mariniers was nu gerapportee rd dat de authoc.hto ne beVOlking aldaar ernstig leed Mn frflm boesla.

O.a. weg1lns dl' enorme hoge d"lnlng had oo k het D.V.G, (Die nst Volks·Gezond· held ) daar de laaste anderhalf jaar gee n bezoek meer geb racht. De ra ppo rten waren tragisch en omdat de Marine In Blak beschik te over e nig overschot aan Sal · versan. wem besloten te trachten a lthans een gedeelte van d eze kampong schoon te spuiten va n de:l:e vrese lijke ~Iekte. Ge hoopt werd om daarmee te\'e ns ee n good-wlll te kwek:!n voo r onze militairen.

Nu kwam het zo uit , dal Professor van Thlel, kome nde va ll een malaria-congres In Aust rall ii zich in Blak bevond 011 doorreis naar Nederland. Hij had enkele dagen de tijd en moaakte dankbaaa r ge· brulk van het aanbod. va n onze !>LL.D.dok ter om dezQ locht mee te make n.

Zelf had Ik als opdracht de medische ex· peditie te begeleiden en zo nodig t e bescherme n en voorts te wrgen voo r prau· wen, roeiers e n:l:.

Om 9 uur v.m. bevonden wij ons bo\-en het eilandje en maakte de vlieger een rondje, ook over de kust langs de bewuste kam pong, om de bewoners te la· te n weten dat wij er weer waren. Even later ratelde n de wielen over de P.5.P., de vle ugeltlllllC n scheerden angstig di cht langs de ooomtOjlllCn, maar met vaardige hand bracht ~e vlieger onl.e amphlble aan het ei nd van de runway tot stilstand, In ve rband met ee n andere opdracht moest de Catallna weer door en werd afgesjlroken dat hij ons om ongeveer 17.30 uur weer zou komen Ollhalen. Snel werd het kistje medicijnen en wat een\'oudlge uitrusting uitgeladen e n e\'~n la· ter snorde het vlieg tuig e r we-er \'8Odool".

ZO stonden wij dus alleen op een \'erlaten runway en na de koelte In t!e lucht viel de hille alweer nlel mee.

Mijn eerste taak was natuurlijk om contact te make n met de bevolking van de e nige e n zee r kleine kampong we ik Il het eila nd telde.

Ik wist natuurlijk waar deze kam pong lag en na een kwartie r sjouwe n met onze medicijn kist jes wa re n wij aan het strand

o

I

~

waar "ZIch dan enkele schamele hutjes bevonden. Deze kampong telde mear tien volwasse n mann elijke leden waarvan e r enkele ziek waren, Eén Pa poell had zichzelf de dag tevore n een geweldige mesjaaj) ove r zijn hand ge_ geven en op de apala Kampon g nR, was de res t va n de mannelijke be\'olklng op de visvR ngs l.

Het kwam er dus op neer dRt er Gee n roe iers waren om ons naar de vlUte wal te brenge n. Maar gelukkig bood dl' K.K. aan om met eoen kl ein vle rk prauwIj..:: dl! dichtstbijzijnde vissers uit _ terug te ha· len. Natuurlijk betekend e dit tijdverlies, maar inmiddels waren de medici al beo gonnen om \'ro uwen en kinderen te onde rzoe ken , en al gauw wer<!en lCV.l!n e,'nstige g@\'Illlen van framboesia. te welen bij vlj! kinderen en twee \'ro u"''l'n ge· constatee rd. De dokter en maJoo r-:l:leken· \"efilleger konden dus onmidde ll ijk met de Injectleslluit aan de gang. Ook Pro! van Thlel Het zich niet onbe t uigd en onderzocht de mensen op mIl tve rgroting e n het bleek hem alms dat zelfs 011 dit kleine e ila ndje ernstige malaria Il8tlën· ten woonden. Zodra hij dit o ntdekte W.!lpe:nt!e hij zich met een sterke zaklant.!lam en begon de hutjes van boven tot benede n en op handen e n voeten te doorzoeke n. Hel duurde dan ook niet lang of hij had Co!n Imar anopheles In een reagee rbuisjes achter slot en grendel tenei nde deze st "aks In zijn laboratorium In Holland op 'froplca o f Tertslana te onderzoeken . De lijd werd dus nuttig beo steed e n ook Ik had na anderhalf UUI' een g rot(! dubbe le vlek\lrauw met twee roei· ers gereer. liggen. Nu Is hel woord .. groot " voor onze Europese begrIjlpen ml!ISC.hlen wel een beetje \'erwarrend, wa nt in feite was dit seheep)e niets an· den dan ~n lange smaUe kano, waar je niet in, maar bo\·tmop zit met aan weers· zilden twee drij\'en. Toen wij er dan ook met zijn vieren in plaats namen bleek een t otaal van 6 man teveel te :l:ijn en durfden de belde Papoea's de ove rtoc ht nie t 8an, vooral In verband met de ge· weldi ge brRnding aan de ovel"'lijde zo ze on~ duid elijk maakten. Goene raad wD.ll duur en :l:OU de expeditie al bijna nlel doo rgaan.

Mijn aanbod. om achler te blijven werd

door de M.L.D.-dokter uit oogllUnl \'nn bescherming beslist mn de hand gl'wezen, daBr Ik de enige gewnl>ende mach t vormde met pilStooi en kapml'lS Ik zag het gnlcht \'Bn de Professor nl belrekken want dne ovi'rtocht per I, rauw betekende een pracht avontuu r voor hem. he tgeen hU beslist ntel wl1<!e ml~n, Mijn oog vie l op ee n eenspersoons\'lerk, kano'tje da t juist doo r de K.K. gebruikt was om de visse rs uit de zee terug te roepen. Ondanks de protl'lSten van de Pa, poea's dat de brBndlng te gevaarlijk WB;! voor één mBn. om BlIeen naaI" de o\'erkant te peddelen, besloot Ik het toch te wage n, Toen de grote kano \'an mijn gewicht verlost Wh bleek er net gp noeg vrijboord te zUn, e n e\"I"n later waren wij met twee kano's onderweg.

De afstand naar de vaste wal was ongevee r 7 %0 km en betekende <!us ee n kleine anderhalf uur peddelen . Ik kende de methode van pagaaien aan één zijde en het prauwtje schoot dan ook met Iedere slag vlug door het water. De eer· ste lijd kon Ik de grotere kano met de twee PallOearoelers bijhoude n, maar daarna raakte Ik langzamerhand achter.

Daarbij kwam nog da t mijn kano'tje lek bleek t e zijn en er Iedere tien minuten gehoosd moest worde n met een oude Amerikaanse legerhelm die blijkbaa r \'oor di t doel op de bodem van he l bootj,.. lag. Toch werd dank zij de gunstige wind en getij de afstand vBn 7~ km bijzonder vlug afgelegd, want na één uur e n tien minuten waren wu Ban het begin \'an de branding van de vaste wal.

Mijn achterstand 01' de voorste kano was gelukkig niet zo g root. ZO nu en dan :tag Ik het vaartu igje \'erdwijne n in de dJepte van de zware deining om zich late r weer te vertonen 01' de top va n een hog(' golf De kano voo r mij lag nu stil en dIVa", op de deining en Ik kreeg de Indrul-; dat de Papoea's een gunstig momem af wachlle n, I k gln~ dus ook mBar dwars op de deining liggen en Iedere keer a15 Ik doo r een golf In de hoogt e werd getild, bestudeerde Ik de brandi ng en het strand.

Ik begreep nu volkome n dat a ls je In deze branding omsloeg je het voo r dil rest we l gO!had had en ...... ... e r hoogstens door het scherpe koraal afgekloven

botjes op het strand zouden Ran8~len.

Scher f) hield Ik (!e bewegingen van du voorste kano In de gate n en mee nde Ik te constat eren dat er een bepllalde j!lek was. vermoedelijk In verband me t de bodem- of rUstructuur ......aar de rollers minde r hoog waren en de deining let" lage r. Duidelijk ug Ik hen ce n aan tal ro,len; afwarhten en toen met e~ n razende V8a l·t naar hel -"t rand peddelen. De volgen de roller pikte hen op en de lntotsle tw in tig meler werden all! een pijl ui t de boog a fgelegd, en een seconde later smakte de kano op het stra nd. Het ...."('nl mij duidelijk dat e r een behoorlijke dosb vakmllnschal) vereist werd \'oor die laatste \'ijfUg meter. Met enkele slagen bereikte Ik de plaats waar Ik de g rote kano had zie n alwachten. en Ik had hie r mU n han~en \'01 om station nalr Ie blij\·e n. Dan weer 7.a1 Ik ba\'e n op ee n golf. om een seconde Inter wee r In de diepte le \·N"(!wijnen. Bovend ien moest Ik e r nog voor zorge n niet dichterbij het strand te komen, dus daar waa r de golf gaat overkrullen en met krachtige slagen moest Ik het prauwtje op ~ijn plaat... houc!en. Het strand stond \'01 Papoea's en Ik hoorde la ter vnn de andel'Qn dat het een span nend gezic ht was. Voor mU was het minder aange naam, wa nt he~ begon tot mij door te d ringen, dat Ik dC"..:e kano nimmer op mijn ce ntje de laatste \'ijfllg mete r recht kali houd~n.

Hien'oor waren Inderdaad twee roeiers nodig en Ik had spijt zo elge nwUs te zijn geweest om de waarschuwingen van de PallOea's In de wind te slaan. r.tet heInlwee dacht Ik aan mijn collega's In dl' lucht en de lege stoel achter ne kaartentafel e n ee n panr manl heb Ik In mezelf gemoml>eld. "Jonge tje - J ongetje, wat doe je nu weer gek op zo'n gammel stukkie hout". Ik kan niet zeggen, dat Ik me toen e rg hallpy voelde. Maar ja Ik pieke rde toc.h ook: ."Je bènt Kon lnkIUke Marine of niet soms, en zolan" het drijft, \'8I\:!n we er ook mee". Ge:ukkl g begreep men op het strand nlij n moeilijkheden en e\'en later dook ee n grOL" gespIerde Papoea me t een pagaai In zijn hand de golven In. Enkele mlnut~n late r hees hij zich drullICnd en zwart glim· mend op de neus \'an mijn prauwtje naar bin nen.

Het enige wat hU zei was ..Satoe orang tadja tl~a blsn toean" en dnnrna richtte hij zijn blik 01' de aankomende en oplope nde deining. Ik b(og reep hem volkome n e n ook Ik hield de aanrollende golven scherjl In de gate n. Ee n gegeven moment was onze kans gu nstig en dipten onzp pagaaien 01' het:telfde mome nt krachtig In het water. Wij dede n het lets SCIlll8UOneler dan de vo rige kano e n mankte n geb ruik va n een niet al te hoge golf, we lke dus nie t a l te snel zou overslaan.

Het lichte vlerkjlrauwtje sc hoot pUIsnel \'oorult en al stu rende hielden wU het vaartu ig vlak voo r ~e golftop. Zodoende maak ten wU d us gebruik \'an ne snelheid van het water en ik moet zegge n dat d ... vaart die wij behaalden verbazi ngwekkend was. Hel duurde ook mnRr e nkele aeconden of wij arriveerde n ku rkd roog op het strand.

Het Us was al gau w gebrok~ n , want het was duidelijk merkbaar dat de PSI.oca'li volle bewondering voor onli hAdó~n en nle l hac!de n gedaC:ht dat de Orange Blanda's dit waagslukje zoulbn aandurve n. \\Iij bevonden ons nu dus In de kaml)Qng Snnsapu r Baroe nlel te verwarren met de veel g rotere kampong Snnsa jlur welke weslelUker gelege n Is en Ie \er om In éé n dag te be~ l ke n . In het huls va n de Kap81a werde n onze medlcU nk lstjes uitgepakt en alles ge reed gemaak t voor het ge\'en van Inj~tles met penlelline en salven;an. Zelf hield Ik mij onledig met het uitsturen van bode n naa r de nabij gelegen hutjes met het \'erzoek de kin· dere n met fram~la naar de dokter te brengen. \Veld ra kwamen de Ilatli!nte n aanstrome n en al gauw stond het lellerlUk e n rtguurlijk zwart met Papoeamoeders en hun kroost. Het was v:er· sch rikk elijk om nan te zien e n Ik moe t zegge n dBt Ik zoiets nog nie t had mee· gemaakt. Vooral de kindertjes zaten \"01 met de meest walgelijke zweren en grote open wonde n. Overal constateerde n wij de typische framboosachtlge ultwas.'II!n we lke straks openbarsten.

Onze dokter en de zlekem'e r pleger hadden hun handen vol en er w('rd achter elkaar doorgewe rkt. De kindertjes kre· gen ande re Injecties dan de vl)lwauenen en steeds moesten weer nieuwe !'rell8.raten wo rden kh\argemaakt. In een zij-

IJ

kamertje hield de professor :dch weer onledig met mIltonderzoek e n è.eelde tevens medicijnen e n allerlei pillen ult. Gelukkig kan fram boesia tegenwoordig blijkbaar gemakkelijk bestreden woroen en Is het zo dat na éé n Injectie de zweren opdrogen en de uitwassen afvallen. maar na vier of vUf weken moet e r beslist ee n tweede Injeclle volgen, ander!! kan deze gevreesde ziekte weer terugkeren. Dit laatlite is na t uurlijk he t moeilijkste, want als de wonden dicht zijn gaa n de !)llpoea's Win d e \'eronder!!tellng uit !'lat zU genezen zijn en IJl het geen f'envoudlge zaak om ze een tweed e maal. laten wij ze~ge n . voo r de naald te krij~n. De inJecties werden steeds In de hl1 gegcven e n het een en ander ging nat uurlijk niet zonde r gekrllJl van è.e klnder:m.

Ook !lOms wel onder grote hilariteit van de omsta nders als he t een oud er meisje be t ror. Wat de Papoea's alle maal zelden konden wIJ niet ve rstaan, maar er werd. gelachen en aan he t gezic ht va n hcl meisje te zie n, kon Ik toch begrijpen dat ze ee n soort ge ne ken ne n. O\'er de zestig InJectle'B werden uitgedeeld en toen was onze voorraad op en werd er doorgegaan met he t ve rbinden van wonden en dergelijke. De meeste kindere n hadden W Ol gelukkig afgewe rkt, maar wU moesten een aantat ouderen t eleurstellen. Tot onze schrik kwam e r op het laatste moment nog een volwaue n Papoea met framboe· sla In het derde stadium. De onderbenen è.UJl van knie tot voet stonden krom al~ een hoepel en waren geheel bedekt met vreselijke zweren. Wij konden tot onze Sllij t niet meer helpe n. maar beloofden de volgende keer als wU terugkwamen voo r de tweede prik hem besllJit te zullen be handelen. Inmiddels was het alweer drie u ur In de namiddag geworden e n werd het tijd om terug te gaan naar het eilandje. Djeroek, klappermelk en frull werden ons Jlpontaan aangebode n, maa r f~aarna werd he l tUd om afsc heid te nemen. Voor mijzelf had Ik Inmiddels maatregel;m getroffe n dat er e~n grotere prauw zou zijn, e\'eneenJl met twee roeiers, want Ik "oelde er w('l nlg voo r dat hele ei nd, manr nu met tegen-

We ::ün loch "Marine". wind. op mijn eentje terug te l18gaale n.

Van de zijde van de kampong was cr oo k niet het minste bezwaar en kreeg Ik ee n speciale prauw \'001' dri e persone n.

Dit keer gi ng Ik eCr!!t en werd weer hetzelfde g ral)je uitgehaald. Dus eerst eV1:ln wa chte n tot er een paar rollers a chte r elkaar waren geweest en dali gebruik maken van de korte stille I>crlode die daa rop volgt. De t r uc Is dan om de afsta nd \'an het strand tot aan de plaau waar de goh'e n ongevee r overkrullen In de kortst mogelijke IUd af te legge n. Allel ging gelukkig goed e n met z' n drlei!u aan de pagaaien schoten wU voo ruit en lagen wU even later als het ware tegen de dein ing aangekleefd . Hier liete n wij de pagaaien rusten om de ver ric htinge n \'an de andere prauw gade te slaan. 001daar \'erllep alles naar wens alhoewel zij geen tiende seconde later hadden moe te n zUn. E\'en nog wuh'en naar de wal en è.aama I)lasten de pagaaien met ee ntonige regelmaat e n onder geza ng va n ee n vreemd rythmlsch lied door het water.

Na een half uur vare n beleefden wU nog een klein avontuur en zagen wU vr\l dicht bU ons eên potvlB gedeeltelijk uit het water sp ringe n. Het WILS gee n vliegende vis en ook geen zeemansve rhaal.

Profe!lOr van Thlel schatte he t bee!ll Ol' a cht lt negen meier lang. Gelukkig hall he t dier voor ons geen behm gstel Ung en kwamen wU met de schrik vrij. Om kwart

\'oor vu r waren wij te r ug op ons eiland. waar de vliegtuigbemanning al op on.\i stond te wachten. Ged urende de O\'er t ochl had Ik oog een uitgebN'ld ge";l rek met ~n ,'an mUn Papoea-roeiers, die mij het ~n en ander \'ertelde ove r de lijd toen de Jopjll' n nog in Nleuw-Gulnell. waren en ove r de beruchte Jar.anse vogelkO lldh'lsle. Deze di\'lJile lJi bUna helemaal ten gronde gegaan door het klimaat en gebrek aan voeding. De honger maak te hen gelijk aan wilde dieren, zO erg zelfJl, r.a t zij elkaar opaten. Dil laatJltc dan \'olgens mijn Papoearoeier en hij vertelde mij dat hU dat zelf had gezk n.

Misschien ·....el alleen maar o m me tactisch te laten weten dat het kanlballsme nie t allee n onde r de pailOCa's voorkom t.

Het 1.0U te lang worde n om hh'tOve r ver_ der te \'ertrllen en Is dil een verhaal 01) :l:leh zelf. Voo rdat wij weer In onze 7l1veren eend klommen werd nog e\'e n gNUS.I e n bood de Kapala van het eiland on" nog enkele verse klapjJCrs en een t ros plsangJl aan.

Toen wU eenmaal In de lucht hingen dook onze vlieger als laatste groet laag o\'er de kampo ng Sansapur Borne om eve n later koers te zeilen naar de basis van Blak. Vanuit de lucht leek de brandi ng nu niet meer zo hoog en gevaarlijk, maar door het heldere water tekende de gevaarlijke rUfen zich groenachtig af en was Ik t och maar blij weer veilig op mijn \'e rtro uwde stoel te zilten.

Er W ILS niet veel mee r te doen en met ee n voldaan gevoel zochten de medici een makkelijk plaatsje op om wat \'an de ve rmoeienisse n t e bekomen. De Professor bleek uitermate te\'reden O\'cr zijn va ngsten In de reageerbuisjes ell dc gegevens die hU had "erameld voor zUn statistie ken.

Voor de Marine Luchtvaart DlenJlt Wtui hel weer een welbestede dag en In ons hart kregen wij he t ge"oel van voldoening van de hee lmeester. die ee n aantal patli!nten genezing had weten te brenge n.

H . M. J.

... tapen wij een potvis .. .

-

J. MAAS

,

DE WERELD WAARIN WIJ LEVEN

een dru ppel op een hete plaat. Het Welten 1s van olie afhankelijk.

E NICE jaren

geleden wijdde ,,Alle Hen~' een Jerie IIrtlkl!bela~grtike po.sit~e3 op de wC7eld. De condu3ie van deze .erie was, dat het buil van de besproken

l1m aan strategisch

poaitlca een noodlaa./t was, wilde het Westen zijn plaats all aarde hondhovC'Tl. Bc.~proken werden IJsland, Cyprus.

het

Suez-konool, Malta, LlbllC en Blzer!a, Gibrol/or, FOM110sa, en tot slot in mcer aioemene .tin de AtlanUscll!! Oceaan.

Ar. we I1U naar èeze lijst kijken, dan zvn het alle posities, die in dir«t gevaar verkeren. Hetaun bewijst dal de huidige wedloc;p lUSten de twee grote combinatie, van ,taten, Ie weten de '/IlalCn aangeslolen bij het Noord-Atlontisdlc Verdrag en de cçmmunillÎsche, 11l. "rOle lijnen een militaire grondslag heeft.

Op IJsland heeft cen regering de macht flPkregen wier streven i.! gericht op vertrek V.:ln hel Amerikaanse garnizoen. l Jslan.c1 hEelt zelf geen strijdkrachlen. htdlell de Amerikaarue strijdkrachten verfrekken, komt het eiland bloot te liggen en la dalt een gemakkelijke prooi, voor een verras:ende aanval.

Hetgeen hel ei'nde van de vrijheid betekent. H et betekent eveneens een dolk in hel hart van de Atlantische oceaan.

Het meesterschap van die grote zee is de allerbelangrijkste nocdzaak voor het behoud van het Westen, zooat een op I Jsland g<:wnde vijand, tot iedere prijs, moet worden vernietigd. H etyeen gebruik van de meest ef/icien!e verniet!gingswapens Inhoudt. Hetgeen het einde van I Jsland zou kunnen betekenen.

Daarom bood het Nederlandse volk hardnekkig weerstand tegen de macht van Hit/er, hoewel die tegenstand velen ,on~ hopeloos leek. Daarom ging er een rill!nu door de wereld toen de huidige, nog zeer jonge regering van EgllPte ve"J:laa rde dat hel Suez-kanaal voortaan een zuiver nationaal E9IIPtisch vaarwater zou zÜn.

Afgezien van de mGgelükhcid, dat misschien aan de hand lXln een handig opgezet rtthtskundig beloog enige rechtvaardiging ktm u>orden gevonden In deze E01Iptisehe actie, het feit blijft be,taan, dat {ndien het hart van de Westerse wereld moet worden aangewezen, als meest ge$chikte plaau om er een dolk in te steken, hel Slu.'z-kanaal een goede keuze i •.

Wij hebben in "Alle Hen," dikwijls beloogd, dat het Westen afhankelijk i, van open en vrije zee-verbindingen. Handel met het Oosten I. onmi,baar, au afzetgebied voor de WesIerse industrie, als oonvoergebied voor QTond,toffen en voed,el. Een van de belangrijkste grond,toffen is oUf:.

De Westerse behoefle aan energie voor Industriële doeleinden neemt toc; in de orde van grootte van 1~ ". per jaar. Dit betekent do! de energie-behoefte over een periode van 15 jaren verdubbelt. Energie-voorzieninO 1.lt kolen is reeds sedert lang volkomen ontoereikend. Atoomkracht is n<>a in de kinderschoenen., elektriciteit opgewekt door waterkracht is ondonks indrukwekkende nÎeuwe constructie niet meer dan

De hoeveelheden olie. die in West-Europa worden gevonde'l zijn, in verhouding met de behoefte, le verwaarlozen . De behoef'e wordt bijna volledig g<:dekt door aant.'OCr uil het nabije Oosten. Aanvoer, die voor een zeer belangrbk deel plaats heelt per tanker, woarvan de vaarweg door hl!t Suezkanaal gaat.

Alle andere handelsgoederen, naar en van de Aziati"clle landen, Australië en Nieuw-Zeeland, reizen via het Suez-kananl.

Onarvoor i, dit kanaal ter behoud van de huidige productiecapaciteit van het Westen wellicht belangrijker dan ooit te vo r en. Als er dus 15 jaren geleden behoefte bestond dit kanaal te verklaren tot internatlornzal zcegebied, volgen, het principe van de vrije zee, dan is dit heden nog meer noodzakelijk!

Dit alles heeft met de al dan niet souvereine Itatu. van het E9IIPtische land niets te maken. Niemand kan beweren dat Egypte kennis en kunde zou missen het kanod in goede staat Ie houden. Dil wordt door niemand beweerd. De kern van de zaak is, da t hier een belangrijke verbinding in het spel is, tuISen Iwee zeegebieden, waarvan de ,cheepvaart van vele landen ofhankelijk is. Om zuiver Intern politieke redenen strekt een oeverstaat de hand uil, zodoende gevaar 3cheppend de vrijheid van. dOGrllaart zo al niet direct te beknotten, dan toch afhankelijk Ie stellen van bepaalde natio na le overwegingen. Dit nu, ui L een zuiver maritiem vogpunt, en t,blcot van aUe andere overweging~!n, kan niet en m,la niet.

Hier is eell- principe in het geding waarvoor in het verleden vc:le en lange oorlogen werden gevochten. Deze .trijd Wf!rd door velen al" gesfrede,~ beschouwd. Dit ,,, blijkba(t, niet zo. Hel huidige E01Ipte wilde zich blijkbaar bij het re, ultaat van al die oorlogen niet zonder meer r.eerleggen.

Op de dag dat dit artikel werd geschreven vangt Ie Londen de door Groot-Brittannië bÜEengeroepen internotion!.!le conferentie aan om de toekomstig stattl's van deze vaarweg vast Ie ,tellen. Ongetwijfeld zullen meerdere staten trachten de kern van de zaak Ie vertroebelen ter wille van propaganda, ccncurrenlie-strijd of andere overwegingen.

Nederland hEe/! ten d~e grote belangen, en. op het ..mderwerp van handhaulng van het pl'!ncipe van de vrije zte, een lange C11 roemrijke geschiedenis. De uitkomst van de conferC1ltie zal dan ook door ons met diepe InterESse, al, belanghebbende partij, worden afgewacht.

Er is met dat al een geheel andere, en minsten. even Intereuante kant aan deze zaak. Namelijk de zeer betrekkelijke doehnntighe!d van het atoomwapen. De dolk kan '.10 hel Suez-kllnaal worden gezet door een militair onbelangrijk land, ondank, atoombommen, waaroon het er geen. enkele heeft.

Dit kan betekenen dat deze wapenen au machtsdrf:lgement slechts gewicht in de ,chaal leggen. in conflicten tussen gelijkwaardige tegenOltanders. Dil betekent dat de groteli in de wereld zich mede moeten blijven toeleggen op gebruik van de wapenen van de kleinen, om deze, zo het nodig mocht zijn, in toom te houden.

15

VIERDAAGSE Vóór de HBS, kl(I(IT maken VooT de star,

1956

Ha ... tomaten soep!

~

Maroa's

ond~tweQ

B/a~enparade

D e generaal komt even kijken bij de Ze rustpltUl1$

Ook een manier om uit Ie rlUlen

NIEUWS

- DRUPPELS plaatse, die dan ook op grootse wijze

Tllpto,'

250 schepelingen van dit smaldeel in

Z OUDEN wij aan de leden vnn de marinierskapel vragen: " Hoeveel taptoe's hebben jullie nu we! In die elf jaren van jullie bestaan gegeven", dan zouden wij wellicht vele antwoorden krijgen, varierend tussen 211 taptoe's volgens de een en 793 taptoe's volgens de andere. Maar :touden wij dan verder vragen; "Welke taptoe was voor jullie de onvcrgetelijkste", dan zouden wij ongetwijfeld slechts. een antwoord horen, n.l. "die van maandagavond de

23ste juli In Leningrad", Die maandag n.l. - zij vicl in het vijfdaagse bezoek dat smaldeel 5 aan Rusland bracht -

had de commandant

van Hr. Ms. de Zeven Provinciën reeds tijdig de nodige maatregelen getroffen om de marinierskapel des avonds aan de kade van de Newa Ie kunnen laten optreden. Bekend met de enorme be-

langstelling, die Hr. Ms. schepen ter plaatse trokken, een belangstelling die vooral in d e avonduren op duizenden kon worden gesehat, had de commandanl via de lIalson-oUider aan boord de Russische autoriteiten om politieversterking verzoeht, hoofdzakelijk om de duizenden enthousiaste cn muziekminnende Russen op een "zekere afstand te houden". Musici, zoals die van onze marinierskapel, hebben immers wal ruimte nodig om hun bl3as- en slag-instrumenten naar behoren te bedienen en wat komt daarvan terecht als een wat al te nieuwsgierige Rus, hetzij in je tuba gaat kruipen, hetzij op een van je trommen gaat zitten.

Maar ziedaar, ook in het land van B & C wordt, naar Internationaal gebruik, wel eens iets ve rgeten. Met andere woorden, toen de kapel die avond aan wal stapte, was er geen politie-versterking aanwezig, wel versterking van het aantal belangstellende Russen, die er lucht van hadden gekregen dat de " Hollandse muz.iek·' zich zou vertonen en dientengevolge hun massale aanwezigheid ongevee r verdubbeld hadden.

De commandant van Hr Ms. de Zeven Provinciën, die met enige officieren vooraf op de Newa-kade poolshoogte ging nemen en daar de Russische politie miste, voelde even zijn hart In de schoenen zinken.

Twee seconden haalde hij moeizaam adem In die uttbundlge kluwen van duizenden en duizenden, die hem liefdevol bekeken.

Toen liet hij onverwijld een razzia houden tussen alle opvarenden, die aan de kade liepen of stonden te passagieren, onder het motto: dan zorgen wij zelf voor de a fzettlng. En nauwelijks waren weer enige seconden verstreken of er was netjes op de monumentale trappen van een nog monumentaler gebouw ruimte gemaakt voor de kapel, die .even later - vrolijk spelend - kwam aangemarcheerd, voorafgegaan door het tamboer- en pijperkorps, waarvan de tam boer-maitre, meesterlijk jonglerend met de maître-staf, doelmatig voor de benodigde doorgangs-ruimte had zorggedragen. En toen begon het muzikale-festijn, ingeleid door een "colonne-geweer" gebracht door de adelborsten.

Drie oCCicieren, vijf onderoflicieren. ach t korporaals en elf manschappen van de Koninklijke Ma r ine, bijgestaan door twee oHicieren, drie onderotficieren, een korporaal en twee manschappen van de Sovjet-marine, elkaar stevig bij de allengs klamme handen vasthoudend, het lichaam gebogen, begonnen de duizenden op afstand te houden In een actie, die als "Actie Stootblok" [n het gezamenlijk oefenprogramma van belde naties geboekstaafd zal blijven. Aanvankelijk werd de ruimte om de adelborsten en de marinierskapel kleiner en kleiner, maar toen de jonkers met hun colonnegeweer e[ndelijk gekomen wa ren (de hemel zij dank) tot het moment. dat een respectabel aa nta l losse flodders de lucht in kon worden geschoten, werd de herovering van verloren gegaan gebied onmiddellijk bevochten.

Met man en macht kon voor het verdere verloop van dit festijn deze situatie worden behouden, maar vraagt niet hoeveel zweetdruppeltjes het de "afzetters" kostte ....

Te ellder ure arriveerde de Russische polllle-versterking, maar die kon niets beters doen d an zich noodgedwongen scharen in de ac hterste gelederen van haar belangstellende landgenoten, daardoor onbedoeld de druk in hel centrum vergrotend. Een enkele politieman stortte zich in de schare, maar wat er van he m geworden is weten wij niet. Het binnenste van de kring heeft die "enkeling" in ieder geval nimmer bereikt.

Hoe echter ook .. , _ de taptoe was onvergetelijk. Duizenden handtekeningen hebben de kapelleden na afloop moeten plaatsen op alles wat de Russen maa r aan papier konden opbrengen.

Maar zij, die voor de afzetting hadden zorggedragen, hebben dat ontroerende schouwspel moeten missen. Voor hen was de taptoe inderdaad taptoe geweest .... Zij lagen in diepe slaap op hun kooien ...

Stockholm Laten we "t niet verge ten. De kruiser en de twee jagers van smaldeel 5 zijn niet alleen in die tweede heUt van juli In ·Leningrad geweest. Ook Stockholm werd bezocht en hoewel de ontvangst daar wat rustiger was, het Is ook In de Zweedse hoofdstad voor de Nederlandse Marine-mannen een .. beste tijd" geworden. 't Was vijl jaar geleden dat voor 't laatst een bodem van de Koninklijke Marine (Hr. Ms. Tromp) Stockholm aandeed, een veel te lange tijd van afwezigheid, in het bijzonder voor de Nederlandse kolonie ter

haar midden heeft ontvangen. Daar· voor was een gedeelte van de overdekte Koninklijke tennisbanen afgehuurd en was het organisatorisch verantwoord geweest een nog groter gedeelte In gebruik te nemen, d an waren wellicht alle 1500 opvarenden van "de Zeven", de "Friesland" en de "Zeeland" uitgenodigd geworden Door het Nederlandse gezantschap, de Nederlands-Zweedse vereniging en de Holland-cu b we rd op vrijdagavond, 27 juli, aan deze schepelingen een z.g.

"Smörgasbordet" aangeboden. le tterlijk vertaald: "een goed-belegde-boterhamtafel" en wat d a t weer betekent moet men feitelijk aan de lijve hebben ondervonden.

Laten we 't zo vertellen: tussen een zestigtal keurig gedekte tafels stond In hel midden - over de volle lengte van de "zaal" - een tafel volgestouwd met de meest culinaire broodbelegseIs, die een mens zich maar kan indenken.

Naar de smaak en de aard van het Zweedse land hoofzakelijk bestaande uit vlees- en vissoorten, liefst veertig In ge ta l, de ene soort nog aantrekkelijker opgemaakt en gegarneerd dan de ande re. Daarnaast een dito aantal schalen met alle mogelijke slaatjes, vanaf de eenvoudige oer-degelijke huzarensalade tot aan de meest geraftineerde kreeftensalade toc. Voor de rest nog wat schalen met brood, louter en alleen omdat 't om de "goe<l.-belegdeboterham" ging, maar wie daar een sneetje van nam was te Hollands.

En waar het feestcomité ook nog voor gezorgd had, dat waren de vrouwelijke gasten, zegge en schrijven 250 Zweedse schonen in de meest letterlijke betekenis van dit woord, zodat geen enkele J an die avond tegen zijn maatje behoefde aan te leunen.

Onze 250 marinemannen vonden 't dan ook "zo'n pit·' en smi1rgasbordet een etentje om wat meer naar Stockholm te trekken.

Laat men dat In Den Haag niet vergelen.

G las hard Tot s lot nog een nieuwsdruppel. die wij onze marine-lezers niet willen onthouden, een druppel van de hoogste importantie. Want wat lazen wij in de boordkrant van Hr. Ms. de Zeven Prov inciën d.d. I augustus j.l., op de vooravond van de thuiskomst in Nieuwediep? Wel, een versje, dat als volgt luidde: "Geen oefening, geen vlagvertoon, geen lol in verre s teden, als wij op het muffe luizenhuls het zwaarste werk niet deden".

Natuurlijk, dat "WV" was de dichter, die d at reisje meesnabbelde en feitelijk op het ministerie thuis hoort. Maar wat doet dat ertoe?

Het staat nu op deze plaats, zwart op wit, en mocht U dat "glashard" hierboven niet begr ijpen, wel, het Is van toepassing op ieder commentaar, dat dit versje wil bestrijden.

Ja .... , dat zeggen wij , W.L.

17

MARINE FOTOWEDSTRIJD 1956 VERGROTEN IS EEN MACHTIG HULPMIDDEL!

De verloven alweer S EPTEMBER! achter de rug, Nog ffi/UU' even en

de sluitingsdatum Is al weer In zicht.

H et Is daarom ee n geschik t ogenbli k om

de oogst vsn de zomermaanden eens crltisch onder de loupe te neme n.

Het gaat nu niet om negatieven van \'skantie·he r ln ne rlnge n, maar om de vraag o f u over fo to's beschik t, die In de

wedst rijd een kans maken.

Op het gevaar af vervelend te worden,

moeten we er hier nog

et'1l!i

011 wijzen.

dal er een essenllëel verschi l Is tussen

ons oog e n de lens van de cam(>ra. Hel oog is in slaat zich te ooncenlref'E'n all

een onderwerp dat ons Interesseert en daarbij een even t ueel slorende omgeving uit te schakelen.

De lens reglstree l't onverbiddelijij alles wal binnen de bee ld~ hoek valt. H et gevolg hlervRn Is. dal

een (o to vaak

tegenvalt. omdat

het

motief, dat we eige nlijk wUdell v8.l:illeggen, verd r inkt In de details van de omgeving, die het oog 011 dit Ogol!nbllk niet zag.

Ee n goed fotograaf zal na t uurlijk t !"achten, door een juiste keuze van zijn op name standpunt, a lleen dat te fotografere n wat hem trof, m aa r zelfs de meest geroutineerde maakt In dit opzicht nog wel eens fouten en bo\'e ndie n Is het vaak o nmogelijk he t Ideale standpunt In te nem'.!n. Zijn de rge lijke foto'!; nu waardt'loos? Volstrekt niet! Hel vergro ti ng!>toestel kan als reddenc!e e ngel optred:m.

En zeg nu nlel: " Ik heb geen vel"grot lngstoestel," want a ls u nauw keurig aangeen hoe u de ve rgroting van een bellaald negatief uitgevoerd wil hebbe n. dan zal elke goede fotohandelaar dat graag voor u doen, vooral al s u er bij \'ertelt, dat het om wedstrijd foto's gaaL Deel\"er g ro tln gen Bij het bespreken van de mogelijkheden, die het vergroten oplevert, zullen we aan één geval zonder veel commentaar voo r bij gaa n ; het geval namelijk, dat 011 he t negatief niets fs aan te merken en dat he t dus In zijn geheel kan worden ve rgroot. We wllle n dan alleen nog l-e ns m et nadruk zeggen: st uur liever een vergroting Is dan een t'Onlact-afdruk, want ee n 13 X 18 of 18 X 24 ,.doet '" he t n u eenmaal beter dan een klei ne loto. ook al staat er precies hetzelfde op!

Voor de rest echter zulle n we ons gaan bezighouden met de mogelijkheden die het vergrotingsapparaat le\'ert, om \'al1 matig geslaagde negatieven t och nog een pr ijswinnende foto te krijgen. De eerste remedie Is de deel_vergroting, D3arbij zoekt u dus uit het negatief het gedeelte op, dat hel eige nl ijke hoofdmotief WII4 voor het maken van de foto. Alleen da t deel wordt nu vergroot en u zult er Vlln staan te kijken wat een totaal ande r effect u krijgt.

Laten we echter beginnen met te wijzen op he t fei t dat c r grenze n zijn aan deze mogelijkheid, g~nzen, die worden beIl8.ald door de kwalite it van de lens, van

18

de gebruikte film en van de on t wlkke lmethQde. Terw ijl ee.n st ukje v(ln nauwelijks ee n halve ce ntime te r In het vierkant uit een klein beeld-negatie f, ge nome n met een Ilreclsie,camera op ultra-fijnkorreirum zon de r veel be1!:Waar tot 13 x 18 cm vergroot kan worden. geldt dit niet voo r een 1 ~ X 2 cm gedeelte ui l ee n 6 X 9 opname, genomen met ee n box. De laa t ste vergroting zal warschijnlijk hinderlijke onscherp te én korrel vertonen. Maar dit zijn natuurlijk u iterste gevallen. ' Als u van een box-negatie! ongeveer de heUt gebruik t, kunt u prima vergrotinge n verwachten.

De kunst Is. om het beste deel uit het negatie! op te SPQ!'en. Het Is gemakkelijker dit te doen op een ge wone afdruk ,,)()SItie! dus) da n rechtstreeks op het negatief. We kunnen er ons bovepulen bij bedie'len van ee n eenvoudig hulpmiddeltje. Uit stevig papier of dun karton snijden we twee winkelhake n. waarmee we de ove rbodige delen vun de (oto kunnen bedekke n (zie tekening) e n een

r-~ '------"-"----~-~-~-~-~-~ -~ -~ -.'

I

. _--------- -- - -

I

w\l1keurig dee l vrij laten. Na enig heen en weer schuive n zul t u plotseling zeggen: .,J a. dit is het!"

Wanneer u zelf de gel ukkige bezitter van ee n \'ergrotingsapparaat benl, zal het u daarnu nie t me>eUijk vallen dezelfde snede Ol) het hlstelbo rd te vinden, Wannee r u echte r het vergroten aan ei'n an der moet overlaten. Is het aan te bevelen ee n Il8.plere n maske rtje te snijde n, even groot a ls het negatief, waa rin het dee l dat u vergroot wilt hebben is uitgespaard. Dit maske r bevestlgt u aan écn zijkant, met behulp van een uiterst smal strookje plakband aan het negatief en geeft het zo aan uw fotOhandelaar, die dan voor de rest zo rgt.

Wanneer u op de hier beschre\'en wijz ... uw foto's analyseert., zal het u mee r dan ee ns voorkomen da t In ~n " rommelig" negatie! t wee o! meer ge>ede loto's verscholen blijken te zitten!

Tegenhouden ell d6ö rlicht en We lijn me t het ve rgroten van gedeelten uit een negatief nog volstrekt niet aan het eind van <!e moge lijkheden gekomen die het vergroUngslQestel biedt.

H oe \'aak gebeul"l het niet, da t de afdruk

van een negalief, dat er op het oog mooi uitziet, ons tegen valt? Op het negatie! zl~n we duidelijk een mooie wolkenlla rtij, maar op de afdruk I.!I daarvan niets te ontdekken. de hemel Is één wit vlak. Proberen wc, door langer beliChten. de wolken toch op het pOSit ief te krijgen. dan blijkt de voorgrond \'eel te donker gewori!en.

Nu is het gemakkelijk om te zeggen, dat de betreffe nde foto da.n niet goed gejUk t Is. maa r daarmee kome n we niet ve rde r. Make n we van dit negatier een vergroting, dan kunnen kunstgrelJen toegeilast word~n, waardoor de te donkere en de te lichte partijen !och goed worden weergegeven. De kunst Is eenvoudig om het ene gedeelte van het negatief langer te belichten dan hel andere.

Wanneer u nie t ze lf "ergroo! kunt u met uw fotohandelaar o\'e rleggen of hij het toepassen van nabellchten de moeite waard vindt. Bij grote ontwlkkel- en afdrukcentrales zal de tijd voo r het uitvoere n \'an derge lijke manupulatles mees tal ontb reken. maar het Is altijd de moeite waard om er eve n o\'er te praten, Voor degenen die zelr vergro ten Is het een fasci nerende bezigheid om van een dergelijk negatief een pracht vel'grotln g te maken, De proeerlure Is als volgt: u bepaalt of schat de juiste belichti ngs t ijd \'oor de minst gedekte gedeelten van het negatie f. Is die tijn ....erstreke n, dan onderschept u de lichtbunde l :zodanig, dat verder allee n nog licht "all op de ::wartere gedeelte n, Uw belangrijkste hulpmi ddele n hierbij zijn uw ha n den. Verder kunt u ze lf hulpmidelen maken: Kartonnetjes met kle inere of g rotere o peningen. of kartonnen schij fjes aan dunne ij7.e r draadjes.

Eén stelregel geldt steeds en overal: handl!n of hulpst ukken mogen geen ogenblik slil gehouden worden, want dan wordt hun schaduw afgeb e eld op hel Il8.pier, en dat Is natuu r lijk de bedoellhg niet. Door handig bewegen kunt u bewerkstelligen dat nergens onna t uurlijk aandoende O\'e rgange n ontstaan en dat loch de zwaar gedekte partijen van hel negatief keurig worden "I!oorged r ukt'".

De omgekeerde van de hierboven geschetste methode kan ook wel eens nodig zij n, nl. wanneer we ee n negatief hebben, dat over het geheel vrij zwaar Is, maar waarin een enkele (te ) lichte IJle),: voorkomt. die bij normaal "ergrolen te donker zou worden, \Ve moeten dan alleen die plek tijdig afdekken, Speciaal In dat geval komen de karto nnetjes ,aanijzerd raad op de proppe n. De handen bLij\'e n bul ten de lichtbunde.1 e n houden allee n het schijfje oo\'l!n de lichte Illek.

In t rillende beweging. Het ijze rdraadje moet dun zij n. Door de beweging komt er dan gee n zichtbare Invloed van op de \'ergrotlng, Dit alles k li nkt misschien n!)g een beetje

Ingewikkeld, maar het Is dubbel en dwars de moeite waard om u de2:e kunst eigen te maken.

De IIChe"e toren Van die toren, met de prachtige wolkenlucht er achter wlh:!e u met alle geweld een foto hebben 1 l\taar u kon nlel vcr genoeg weg gaa.n staan om hem hClemaal In hel beeld te k r ijgen en dus ... camera schuin achterover! En nu ligt de foto voor u met een aIlerzonde rlI ngst vertekende t oren er op. Lang nLet ;tO mooi ais toen u hem In werkelijkheid zag. Jammer, maar niets aan te doen!

DM denkt u waarschijnlijk. maar er Is wel Lets aan te doen! Alweer nIet behulp

van een \"ergrotLngstQelitel. d.:lt In dl' gt'val alleen aan de els moet voldoen, dat het obj..'Ctief en'an 15 uitgerust met een diafragma (wat bij verrewet: de meeste apparaten tegenwoordig het geval Is).

Het negatief leggen we op normale wijze In het ,'ergrotIngstoest el. maar hel papier er onder komt nu niet gewoon horizontaal. maar schuin e r ondE-r te Ilggen! Wanneer hel dezelfde h.... lIIng krijgt als die welke uw fototoestel had tUdens de opname, dan is hel resultaat dat de toren op de \'ergrotlng weer recht komt te staan. Alleen moel u tUdens hel vergroten zeer sterk diofragmerĂŠn, om

De ronde van

NEDERLAND hadden Nij cr ons op W EKENLANG verheugd. De ro!'!de van Nederland en wij zouden daĂźr na ur gaan kijken. Wij zouden naar het vliegveld Valkenburg ga::m om daar het grote evenement met eigen oge:l te aanschouwen.

AI die grote m:mnen dl ~ dagelijks naast formatcurs, rec:aleltrante dietator-s en stQ::Itshoofden in het nieuws komen.

Wier namen steeds wccr op de voo rpagina's prijken en ieder mc,menl door de r.:ldlo worden uitgebrald. In levende lijve zouden wij ze nu kunnen z.lcn. Wij zouden oog In oog komen te slaan met Van Est, die In ra vijnen kan duikelen en dan enthousiast laat zien dat dit zo meesterlijk be.reri:end was dat 2~ Ir.i zijn horloge nog liep. Wij zouden Gerrit Schultc :den v/ln wie bekend is dat hij altijd een heer is en waarvan wij nadat wij eens zijn grote Jaguar auto hebben gC1.len - niet bef::rljpen dat hij altijd maar op een fiets ;:It. Wij hadden dagenlang de sportverslagen gelezen en besloten eens speciaal ie letten op die geslaaide spierenbundels en die benen die als stampende zuigerstangen zcuden rondmalen. Dit alles zouden wij te zien krijgen. Nu was de grote dag daar.

Wij hadden een uitgC1.ocht plekje aan de rand van de weg op de eerste rij.

Nlelll zou ons dus kunnen ontgaan. Om tien uur ;tOU er In Zandvoort gestart worden. Wij persoonlijk zouden volgens ome berekening, Indien wij zouden f\etsen, dan tegen de avond op het vliegveld Valkenburg a ankomen. Niet zo deze mannen die b3lancel'end op de smalle wieltjes door het leven gaan.

Tot onze stomme verbazing hoorden ~Nij dat zij reeds teeen ell uur het vlh,gveld zouden aandoen.

Nog eerder zeUs dan wij verwacht hadden kwam cr een auto aan, die van

verre door machtige luidsprekers aankondigde dat zij bij de ronde van Nedcrland hoerde en dat de stoct in aantocht was.

Nu naderde dus het moment dat deze groten der aarde voor ons ;touden paraderen. Er verschenen vervolgens g rote motoren waarop monnen van de rijkspolitie gezeten waren en die alsmaar omkeken. Even later kwam er een auto van een dagblad waorin een man luidkeels voor een micr ofoon zat te brullen dat hCl bijzcnder goed ging met de ronde. Een andere daarop volgende auto van een concurrerende krant bevaUe o.m. een man die de samengepakte massa dringend aanraadde een abonnement op zijn krant te nemen.

Voordat wij dit denkbeeld In overweging kenden nemen passeerden alsmaar meer wagens waaruit doordringende s tEmmen zich bezig hielden met onze baardgroei, rook-, eet- en drinkgewoonten.

Bijzonder wCTd on;te aandacht getroffen door een welgedane politieman die met kop en schoudcrs boven een autodak uitstak en da::trblj hartstochtelijk op een Cluitje blies.

Terwijl wij dit schouwspel nog even nastaarden werden wij even afgeleid door een werveling van kleurige vlakjes die voorblj flitsten m.:lar wij moesten onze volle aandacht weer concentreren op een rij naderende ri)llkende autootjes.

"Een hoog tempo", merkte de mali naast mij op. ,,'t Is dan ook een best mcrk", meenden wij te mogen aanvullen.

"Nee Ik bedocl de renners", verduidelljkte de man, "De renners?" stamelden wij, "waar zijn die dan." ,,Nu, onderhand In Wassenaar."

te zorgen dat de foto overal scherp worot.

(Ditzelfde huillmiddel kunt u toepassen wanneer u een foto heeft gemaakt van Iemand die graag voor zeer slank doorgaat. Hel vergrolingspBpler een klein beetje laten hellen ui de lengte een Ietsje o,'e rdrljven len opzichte van de breedte. Nu weel u ook hoe het komt dat we all mode-fo to's vaak vnn die ongelooflUk slanke dames zien! Camera's kunnen liegen en geraffineerd ook!)

011 laal.:!lte e,'en terzijde. We hopen dat u aan de $Iag gaat en de jury straks ,'errast met een 5('Me schitterende ve ,'grotlngen!

Ontzet hcbben wij de man a::tngestaard, maar die ri chtte zijn a::mdacht weer op de verschillende auto's die voorbij zoefden.

"Zo, dat was h et dan alweer", constateerde de man en stak een slgarel Ol>.

"Deze militaire sprints zijn toch wel aardig In deze "ronde van Nederland", merkte hij op.

"Die mllUalre !Tul levert de drager toch maar even f 75,- per dag op, bovendien per spurt f 100,- en voor het ulgemeen k lassement f 1.500,-

... benen als stampende zuigeTItanoen ...

Een ogenblik overwogen 'Nij hcl aanschaften van een militaire trui In de een or ande l'e "American Shop" en dit dan 8.:ln de MlnlGtcr mede te delen met vermeldi ng van ons' gironummer, maar uit de verdere uiteenzettingen van onze zegsman bleek ons dat dit vllegertje niet op zou gaan.

Het geldt alleen voor de ronde die deze keer in het militaire element getrokken was en ook in de tockomst een belangrijke rol zal spelen bij dit wlelcrtelitijn waarvoor een kleine bijdrage van de militair hem garandeert dat hij in zijn walInrichtIng ot kazerne een nationaal sportevenement te zien krijgt.

Wij wllen helaas echter een jaar mocten wachten en ons dan ergens anders op moeten stellen om deze wielerende gralen van nabij te kunnen bellChouwen.

F. S.

19

Het wedstrijdschieten met handvuurwapens

(slot)

door Ltz. ( w) l e "-las H . M. J UT A dagen na het verschijnen E NKEI..E van dit nummer zullen de Marine Kampioenschappen 1956 op ,eweer en pistool een aanvang nemen. Opdat Iedereen heet van de naald nóg eenmaal kennls kan nemen van de belangrijkste punten voor het wedstrijdschieten volgt

hieronder nog een kort resumé van het behandelde In de 2 voorgaande artikelen. a. D e sehlet houdlnr.

Ult(cbalanceerde lichaams houding, lichaamsgewicht verdeeld over beide benen, linkerbeen Jets naar achteren zodat het lichaam ongeveer een hoek maakt van 45° met de schljr. Linkerhand los In de broekzak, longen net gevuld, de arm bij voorkeur gestrekt of licht gebogen. De schouder mag niet worden opgetrokken. b. liet v ast houden v an h et w apen.

Stevige greep om de ko lf e n voor ieder schot dezélfde spierspanning. Bovenkant middelvinger tegen onderkant trekkerbeugel, duim, evenwijdig met frame van het wapen, naar voren lalen wijzen. Lichte tegendruk met de duim late n uitoefenen, wijsvinger mag frame van het wapen niet raken. As van de loop dient in h et verlengde van de pols en onderann te liggen. De trekkervinge r ligt In de trekkerbeugel altijd op dezelfde plaats, t.w. zo laag mogelijk, waardoor hefboom-kracht zo groot mogelijk. Het midden van he t bovenste vinge rkootje IIgl tegen d e trekker, dus nimme r met d e huidplooi tussen de vingerkootjes Ir(!kken, de top van de wijsvinger moet zuiver hnoks staan op de voorkant van de trekke r. c. De o,en.

De ogen worden ge.locused op korrel en vizier en nimmer op de schijt. De schijt moet men meezien. d, liet ri chten.

Richt altijd met gestreken vizier, nimmer fijne of grove korrel gebruiken tijden. wedstrijden. Richt het wapen uit op onderkant visueel, wannl!C!r op de Internationale schlj[ geschoten wordt en doel wanneer de Loosdulnen- of politiesehlJven met witte roos gebruikt worden. e. Het doordr u kken.

"Wlsh 'cm oft" and keep on wishing.

Richt evenwel nooit langer dan 6 tot 10 seconden. Laat dan liever het wapen even zakken. Ontspan de spieren en begin even later opnieuw met richten en langzaam doordrukken. Tracht de bewegingscIrkel zo klein mogelijk te houden. Dit wordt alleen verkregen door veel oefenen. De kunst van het doordrukken kan zeer goed met droogvuren beoefend worden, speciaal enkele dagen voor aanvang van de wedstrijden.

Tot zover, In telegramstijl, een herhaling van hetgeen In de beide voorafgaande artikelen uitvoeriger Is besproken.

MUNITIE. Voor de weds trijdsc:hutter is het van belang dat hij ook lets weet van pistool en revolvermunitIe. Uiteraard is h ier veel over te vertellen, maar Ik zal me aIJeen beperken lot datgene wat van onmiddellijk belang Is voor het wedstrijdschieten. BIJ plstoolf

20

revolvennunJtie worden 3 ontstekingsme thoden onderscheiden t.w.: de centraalvuurontsteklng Lefaucheul( (z.g. penvuur) en de randvuurontsteking. In verband met de in gebruik zijnde handvuurwapens bij de Marine Is voorlopig alleen de eerste voor onl van belang.

Voor de schutter la het ultennate belangrijk dat hij weet en begrijpt wat de bodemhuls hem kan verteUen. In de eerste plaats ziet hij In het midden het Ilaghoedje, dal gemaakt Is van een vervonnbaar materiaal (b.v. rood koper). In het s laghoedje bevindt zich het slagas. Als de slagpen het slaghoedje treft, wordt het s lagas geperst lussen de bodem van helllaghoedje en he t z.g. aambeeldje. dat deel uitmaakt hetzij van de hulsbodem hetzij van het slaghoedje zelf.

Het slagas ontbrandt door de grote wrijving en door een aantal gaatjes In het aambeeldje kunnen de vuurstralen de eigenlijke kruitlading van de patroon bereiken (zie fig. I ).

Wanneer het s laghoedje in de hu ls wordt geper!>t. gebruik t de fabrlkanl een bePilalde lakooort ter verkrijging van olic-lltdlchtlng. Deze Isk Is vC('lal gekleurd groen en fOCIIJ. Wanneer nu ook bij het perfig. J sen van he t projectie l In de huls dezellde lak gebruikt is noemt men deze patronen tropen-bestendig.

Veelal zijn dit de meest betrouwbare patronen, en kan men goede resultaten boeken mei patronen die l!l jaar of zelfs nog ouder zijn.

Op de bodemhuls ontdekken we enkele cijfers. De betekenis van deze cijfers en le tters voor de bij de K .M. in gebruik zijnde pistooVrevolvennunltle Is als volgt: Zweedse 9 mm munitie.

K is code van de fabriek.

49: jaar van fabrlt:!lge I. 1949.

Deze amunilie b de meest gCllchikte soort v toa r gebruik in de poTabeUum, ondanhs hel feit cWl deze munitie ook voor het mach.pbt.

••

bruikbnar Is. WCC b Western

Car-

tridgc Co. 42; jaar van fnbricage is dus 1942.

WRA

WinchesIer Re.4.rm 42: jaar fabricage iJ dUI

~nting VUR

J942.

Deze taalSle ,oort heeft ecn nikkel swghoedje en I, gezien de V€el hogere IJOsdruk alleen ge'chlkt

... . ,

voor liet gebruik in Slib

machine

guns.

Bij deze soon wordt

vonk het jaartal weggelaten en ht't z.o'.

let nummer vermeld op de dOOI. M.i. een Ilordigheid van de fabriek.

DI iJ Dominion I ndul -

tries.

"'~,,,. . 44; ja(lr vall fabrIcage b

.. •

dus 1944. Eveneens zeer krachtige ammunitie en ongescIlIkt VOOr de porClbelium.

Bij de .45 munitie vinden we op de b odemrand vaak de fabrieksaanduiding FA of RA hetgeen beduidt Franford Arsenal of Remlnton Arms en voorts wederom het jaar van fabricage. Een bijzonderheid bij de .45 munitie is dat wc bij dit zwaar kaliber niet alleen Bali (Projectiel met nikkelen mantel en loden kern) maar ook lichtspoor en hagelpatronen aantreffen. Dit soort patronen zijn Ie herke nnen aan ccn bepaalde kleur. De bij de marine In gebruik zijnde revolverpatronen voor de Smlth &: Wesson hebben de aanduiding 2Z op de bodemhuls en voorts de Engelse kaliber aanduiding .380 en de fabriekscode RiL. Deze patronen zijn afkomstig van de Royal Laboratorles Woolwlch Arsena!.

De 2 betekent Mark 2 hetgeen duidt op een rondkop mantelpatroon met een Iilewicht van 176/ 181 grains. De Z geeft aan dat in de patroon nltrocellulose krult Is gebruikt (z.g. bladkrult). Treft men Iilccn Z aan, dan heert men doorgaans Cordite geb ruikt. De revolver Is over het algemeen onlworpen voor loden kogels hetgeen te zien is aan de brede velden In de loop. In deze wapens gebruikt men bij voorkeur, als men hoge schietresultaten wil bereiken. geen mantelpatronen. De mantel 15 van tombak of nikkel en niet van staal zoals in de spreektaal door leken veelal gebruikt wordt. Sommige S & W's zijn zowel voor loden a ls voor mantelpatronen bruikbaar. Op de loop van het wapen vinden we dan de volgende cal. aonduiding .381.380. Vinden we op het wapen alleen maar de US cal . aanduiding .38 dan Is dit wapen In feite alleen ontworpen voor het gebruik met loden patronen. Natuurlijk kunnen met dit wapen wel mantelpatronen verschoten worden, maar men moet geen topresultaten verwachten.

De wC!dstrijdschutler dient steeds te bedenken dat de fabrikant bij he t ontwerpen van het wapen, altijd één bepaalde patroon voor ogen heeft gehad. word t met de speclliek bij het wapen behorende munitie geschoten, dan maken we ook gebruik van de m eest gunstige ballastlsche eigenschappen tussen kogel en loop. Voor d e wedstrijdschutter is het dus In de eerste plaats zaak, dat hij schiet met de juiste munUlesoort. In de tweede plaats, en dit Is uitermate belang r ijk, is h el niet verstandig om zomaar met een handvol munitie op de wedstrijden te verschijnen, en dan al gauw tot de ontdekking te komen dat d e ene patroon veel hoger afkomt dan d e andere. Dit zit hem dan In het feit dat men munitie gebruikt heelt, afkomstig van verschillende fabrieken ot van verschillende jaren. Het verstandigste Is dus, om de wedstrijd uit een nieuw

doosje te verschieten en veiligheidshalve de hulsbodemrand toch nog op hetzelfde jaartal tc controlcn!n.

Voor de 9 mm lang munitle z.ijn mij alleen al ongeveer 11 verschillende uitvoeringen bekend, en de m<!e!ltc soorten vertonen een ander schot beeld. Op sommige doosjçs van bepaalde 9 mm munitie welke door de marine worden vcrstrekt vindt men O.a. staan: "For parabellum and thc use in sub machineguns".

Dlne aanduIding Js wellicht vCJ'W8rrcnd en men zou

kunnen

concluderen dat

deze munitie bruikbaar Is voor d e para-

bellum. Het tegendeel Is waar want door d e zeer zware lading In deze patronen, bestaat de kans dat men de patroontrekker van het wapen breekt. Met het woord parabellum zal wel de letterlijke vertaling bedoeld worden t.w. "voor-oorlog".

Thans wIJ Ik hier nog enkele tips geven welke speciaal voor de wedstrijdschut.tcrs van belang zijn.

Onder schutters vinden we namelijk ook mensen die altijd haast hebben, de ltgn. vluggerds. Zij komen op de baan en beweren met groot aplomb dat zij alleen maar goed kunnen schieten als zij snel hun .serles afwerken, want dat is gebleken tijdens de voortn!n! ng. Deze categorie kunnen we beter niet in een korps opnemen.

Tijdens wedstrIjdschieten zijn de prestaties van delte vluggerds ondanks enkele goede schoten m~stal beneden het gemiddelde omdat ze hun schot niet afwerken, waardoor vieren en vijven en zells afzwaaiers kunnen vallen.

De tweede categorie zijn mensen die met een heel arsenaal aankomen en zodra ze aan de beurt komen om hun serie te schieten, amper weten welk wapen ze moeten kiezen. In dit verband kan ik ve rwij zen naar het bekende Amerikaanse gezegde: "Bcware of the man with one gun".

De derde categorie zijn de mensen die altijd aan hun wapens zitten Ic knoeien, zoals het vers te llen van korrel en vll.ier-Irekk ermechanisme, polijslen, speciale koHplaten voo r pistool en revolve r en vele andere grapjes. Het komt. er in leder geval op neer, dat deze schuIlers het pistool iets willen laten doen wat zij in feite zelf moeten presteren. Deze categorie g~ft altijd de schuld aan het wapen of aan de: slechte munitie maar nooit aan zIchzeI!.

De vierde categorie zijn de mensen, die op een baan komen en onmiddellijk rondvertellen dat ze helemaal niet zo goed schieten. dal anderen van hun club of vereniging het veel beter kunnen.

Maar ja, ze doen toeh maar mcc omdat ze nu eenmaal aangewezen zijn of e r niet. van af konden komen. DIt Is een verkeerde mentaliteit. zo'n schutter heeft al voor driekwart de wedstrijd verlof1!n. Men dient altijd te bedenken dat een wedstrijd niet eerder gewonnen of verloren Is voordat het laatste schot gevuurd Is. Ook de tegenstander kan per ongeluk o f door wedstrijdzenuwen een zogenaamd wild schot a fvuren.

Zijn we mct een goede korpsgeest bezield, dan doen we terwille van de eer van ons schip of inrichting onze uiterste best. Wanneer er door omstandigheden Inde rdaad een minder Aoede schutter in cen bepaald korps zit. dan mag dit nimmer reden zijn voor het ontst:lan van een nare stemmln,lt In hel korps. Het Is tenslotte ~ijn schuld niet en het is geen doodzonde. Een volgende maal beter,

moet dc korpslclder maar denken.

Men doet er voor ts ventandig aan, nooit vergelijkingen te gaan treffen met de geschoten series van andere korpsen, dit maakt de schutter nodeloos ~enuw­ achUg en ik kan a l.l ccn adviseren: ga pas naar de resultaten van a nderen kijken als je zelf bent uitgeschoten. Denk ook nooit dat het succes van het korps a lleen van u afhangt, dit la de zorg van de korpsleider en niet van de individuele schutter.

Draag vette watten In de oren, losjes Ingestopt en niet tOL een balletje gerold.

Vette wallen zijn beter dan oord opjes.

Het dragen van vette watten kan het 1..g. meetrekken enigszins voorkomen.

Met meetf1!kken wordt bedoeld dat indien 2 schuIters naast elkaar een scrie staan te schieten het wel eens voor kan komen, dat 2 schoten bijna gelijktijdig vallen. De schutter die het laatst vuurde, kan hebben meegetrokken waardoor het f1!sultaat van zijn schot minder nauwkeurig kan zij n. Nimmer mag men zO Qnsportlef zijn om hierover te gaan kankeren, want dit is een handicap waar alle wedstrijdschutters last van

kunnen hebben.

Gebruik bij voorkeur ccn wapen met een geblokte of e<!n gcribde trekker, dit voorkomt het slippen van de trekkervinger.

Zorg dat korrel en vizier goed dof zwart gemaakt zijn, met behulp van de rook van een kaarsvlam. Dit voorkomt het schitteren door zonlicht. Door het dragen in een tas worden de uitstekende delen, zoals korf1!1 en vizier, door het lichte schuren, een weinig blank. Men doel er daarom verstandig aan, tijdens vervoer het wapen in cen dunne fianellen lap te wikkelen en dan pas in de las C.q. holsier op tc bergen.

Ik moet ook Iedere schutte r aanraden om nooi t bepaalde pillen te slikken teneinde wedstrijdzenuwen te onderdrukken. Het resultaat van deze mln of meer verdovende middelen 15 altijd negatief.

Bijna Iedereen heeft last van wedstrijdzenuwen en dit moet beschouwd worden a ls een gezamenlijke handicap.

Hieronder laat ik nog een lij stje volgen van wat ik zou willen noemen dc "Nooit en te nimmer voor plstool- en revolverschutters".

J. Nimmer een handvuurwapen oppakken en in de loop kijken of cr rlchloefe-

ningen me<! te doen, alvorens men zich overtuigd heeft dal het wapen niet geladen Is. 2. Nimmer een pistool of revolver uit holster of tas halen voordat men bij de schietstand is en hel Uw beurt is om te vuren.

3. Nooit en te nimmer d e schietstand verlaten voorda t men hel wapen ontladen h~ft en aan de baancommandant geloond.

4. Nooit en te nimmer haastig naar het handvuurwapen kijken of het ongeladcn Is. Kijk altijd eenmaal of het niet geladen Is en kijk dan nog ccn tweede maal om zeker te zijn dat men gcen ve rgissing heeH gemaakt.

5. Nooit een pistool of revolver laden voordat men op de schietstand Is en in de richting van de schijl kijkt.

6. Nimmer ccn pistool o l revolver tussen twee schoten in lalen zakken en richten op enig d eel van h et lichaam. Wanneer wc wlllen rusten wordt het wapen op de schietplank neergelegd met de loop In de rI chting van de schijt.

7. Nooit gedeellelijk of gehed omdraaien teneinde met personen naast or achter U te praten, alvOf1!ns mcn het wapen op de schietplank of tafel heeft neergelegd.

8. Nimmer met een automatisch pistool de schietstand verlaten voordat men het sluitstuk heen teruggetrokken, zgn. OPEN pistool, en hct magazijn heeft verwijderd.

9. Nooit met een revolver de schielstand verlaten voordat men de cylinder naar buiten heeU gedraaid, of de revolver gebroken, afhankelijk van model of fabricage.

10. Nooit en te nimmer met d e loop van het handvuurwapen wijzen In allcrlel richtingen. Een dergelijke handelwijze maakt de hele sch ietbaan onveilig.

11. Nooit e n t e nimmer h et pis tool of revolver openen na ccn weigeraar voordat men tenminste 20 secondcn heert gewacht. Houd het wapen gedurende deze tijd gerich t op de sch.ijf.

12. Nimmer een voorstelling gcven in truc schieten of het ~gn ..,quick draw"-werk in de nabijheid van vrienden of kennissen, voordat men deze kunst geheel meester is.

13. Nooit en te nimmer ccn handvuurwapen richten op persoon, dier of voorwerp dat men niet wenst te raken.

14. Nooit en te nimmer een schot afvuren voorda t korrel en vlzicr opgclljnd zijn in de richting van het doel. Ieder willekeurig argevuu rd schot Is feitelijk zonde van de tijd en de munitie.

15. Nooit en te nimmer mag men praten of het woord richten tot een schutter die bezig Is met VUf1!fl.

Ik gelool dat wanneer alle schutters zich aan bovengenoemde regels zouden houden, ongelukken tijdcns wedstrijden volkomen uitgertloten zijn. Iedere schutter dient overtgens zijn wapen ALTIJD als geladen te beschouwen. Tenzij hij zich TWEEMAAL overtuigd beell van het tegendeel.

Over de kunst van pistool- en revolverschieten zijn ve rschillende uitstekende boeken gepubliceerd. o.a. "ShooUng" van J. Henry }o'itzgerald. Ik wil de1.e artlkclenserle thans beëindigen met alle MarineschuUers op de aanstaande kam-

p ioenschappen veel succes toe te wensen.

Bedenk evcnwel _ en dit Is de beste raad die ik mee kan geven: Vool'bereiding en oefening is het geheim van alle succes.

21

I N de tweede aflevering van dit reIsverslag hebt u kunnen vo lgen lot hel moment waarop me t stevige vaart de locht door de Rode Zee werd begonnen. De draad van ons ve rhaal 1.81 hier wederom wor-den opgevat. Op de kaart kUkende kan men zich slCE'ds weer verwonderen en verblUden O\'Cr de natuur die de Rode Zee zo netjes tU$.'iCn Azië en Afrika heen geschove n, het spaart bU elke reis

loods voor ons beschikbaar is, en dat Wf! de nacht zullen moe ten overblUven, Gezien de politieke situatie van de laatste tijd en onze bestemming Halfa, voelen we ons In ons hart toch nie t helemaal gerust. Stel je voor dat de Egyptinezen ons de doortocht weige ren? Enfi n. geen zorgen voor de dag van morgen. Maar als na een gruwelijk koude nacht het morgenconvool de kanaalmond begint binnen te

zou een baggermolen het vieste van het vies te zijn, moeten laten varen. tocn we de keurige machinekamer hadden bezocht en de schoongeboende verblijven hadden gezien. EI) bij ons bezoek aan een zandzuiger kregen we een a ndere Indruk dan we tot dusve rre van deze prutslu rpers hadde n gehad.

Als we In het Suezkanaal 'weer zo'n troepje lichters om een baggermolen ge-

Hr. Ms. PIET HEIN VAART THUIS ccn hoop tUd, en speciaal voor lhulsvaurders Is zo'n tUdwinst niet te versmaden.

Als de zuldelUke Ingang van de Rode Zee gepasseerd word t. nabU het eilandje Perlm. dan beselt men ech ter wel dat het cen dubbe ltje op zijn ka nt was of de Rode Zee was een meer gcweest, zodat we toch vla de Kaap hadden moeten varcn.

Waarlijk breed Is de doorgang niet. En het land ter weerszUden laat zich niet erg doorgraafbaar allnzien.

De Rode Zee biedt echter ook een heel groot nadeel : juist tegen de tijd dat de t ropen ganger zich op c!e hitte begint ..oor te bereiden. of van de andere kant af, de thuisvaarder aan kou begint te denken komt daar de Rode Zee, met zij n noord-zuid richting. Dit betekent dat de overgang met overdon~erende snelheid de argeloze zeeman overvalt.

Op de zuldgallnde schepen snIkt me n van de hitte, op de noord-vaarders bibbert men van kou en ellende. eemt de thuisvaarder zich niet steeds voor tot het laatste toe vast te houden lIan :tijn dall!elijkse koude douche? En kom t niet elke thuisvaarder hier hals over k011 van terug?

TUdens de bibberkou komt een der olf!eieren \'a n de wach t tot de conclusie dat de Aarde waarlijk niet zo volmaakt geschapen is als wel beweerd wo rdt. Een Aarde met de \'orm van twee afgeknotte kegels. met de bodem tell!en elkAar aan. en bovendien een allrdas loodrecht op de Aardbaan zou veel beter tegemoel komen lIa n de menselijke samenleving.

Overal op aarde zoude n we ons een subtropisch klimaat kunnen verwen'en. da~en en nachten zouden overal even lang duren. en bovendien zouden we de hf'le NATO OP de bovenste helft kunnen zetten en de Russen op de onderste. Onze diplomaten zeilen we dan op de spitse evenaar, wan r ze vrij gevaa rloos boze (\Ingen tegen elkaar kun nen roep·cn.

In Aden verloren we drie dage n OP ons schema. met zegen rijk gevolg overigen ~.

Door sle \'lg door te stappen weten wc echte r een hele dag In te halen en we kunnen de Geza nt In JeruZlllcm en de Consul In H alfa melden dat onre aankomst In Halfa s;<!Chts een dag behoelt te worden ult~esteld.

Naarmate we het noordelijke deel van d(' Rode Zee Iladeren wordt de scheepvaart rlrukker. Hr. Ms. Plet H ein loopl m'et haa r 17 mijle n alle meeliggers op, en hande nwrUve nd constateren we dat het ouwe schip het toch nog maar best doet (deze dagen).

Zo komcn we dan welgemoed op de AM van de 18e april voor Suez. Uiteraard worden we hier besprongen door de 1.alloze kooplieden, met kamelen en kamtlenzadels. met poers en muile n. Ware kunstenaars zlln deze knapen: In elke laai ter wereld kletse n ze rap hun verkoo~largon en \'an het .,kalkekaikenlekop·c" wordt druk gebruik gemaakt.

Een bijzonder koude douche wacht ons echter als we vel'nemen dat er geen

22

\'aren en onze loo!!s nog steeds niet komt opdagen, worden we echt wel wal ongerust. Een tochtje om Afrika heen zou op zichzelf nog wel aanvaardbaar zijn geweest. maar de gedachte weer zo'n stuk te r ug te moeten lokt niemand.

Op hel allerlallls te moment koers t een va n de vele motorbootjes eindelijk op ons af en zet een Hollandse loods aan boo rd af. Een ogenblik later schuiven we het kanaal binnen.

Het Suezkanaal Is niet breed en het pass.mlO \'an schepen is derhalve uitgesloten. Om het verkeer toch snel te kunnen verwerken stuurt men va n weerskante n, Port Sald en Suez. t ..... eemaal per dag een groep schepen naar binnen: het z.g. Dagen het Nachtcom·ool. Daar de doorvaart onJ;:"eveer ecn dag duurt. kom\. men a U! altijd twee tegenliggende convooien ,egen. Net als 011 smalle weggetjell heeft me n dus gebruik te make n va n twee "paS.'leerlilaatsen". De ene passeerIlIaats wordt gevormd door de BIttermeren. die des tijds in hel ka naal we rden opgenomen. De andere passeerplek Is he t \'oormalLge Farocl:kllnaal - dat nu wel anders heeL Dit kanaal verd ubbelt het ourle Suezkanaal over een klein eindje. zodat de schepen elkaar daar passeren kunnen. In dit vlakke woeslijn land bieden deze twee e\'enwijdlge kanalen een merkwaardig ~ezlcht: de schepen welke In het andere kanaal passeren lijken wel rlnor het woestUnzand te varen.

Hel sDreek t vanzelf dat het. on\'oorslel0011 1' drukke ve r keer door het Suezka'''\al ultst('kenel moel zijn .l:"corganlseerd.

Zo rIlent elk schlo Oll een a fstand van ~. veel minuten achter zUn voo rgange r te van'n. Op verschLllende punten In het kanaal nu zlln w811rnemlngspos ten, waar op )l:rote borden de tijd staat aangegeven. waarOl) he t vo rige schip aldaar passeerrI(' ('n bovendien een grote klok, die de luiste tlld aangeert. Men kan dus zo a flezen of men \'oor of aChter Is 00 het schema. en er zo nodig een klapje bU of afdoe n.

On elf> Blttel'meren Is een HoUandse maatschappij weer bezig met baggeren.

.

Het Suezl:anaal past net Het zo u wel weer een wonder wezen: Als Je ergens ter wereld een bllggermolen ziet liggen. tien tegen één elat h et Hollande rs zijn. In Bombay, Karach{ en Aden waren we deze ooggcraars al tegen gekome n. Bij een kort bezoek aan hun matcrIaai hnddcn we omm mening, als

(3)

groepeerd zien. rekken we onze halzen en we herkennen Inderdaad weer een Hollandse maatschappij e n de aloude kreet die aUe Hollanders o\'er de ge hele wereld verbindt schalt ditmaal over de waterdoorsneden woes tijnen van Egypte: .. Hel. Jan". Dan breekt de kakafonlc los. stoom fluit hier. stoomfluit daar, geschreeuw hier. joelen daar. De achter ons va rende schepen kijken achterdochtig naar deze plotselinge opleving van Vade rlands sentimen t. waaraan de onverstoorbare Hollander zich som s zo gezel\lij: kan tc bulten gaan.

Hetzelfde spel herhaalt zicn bij drIe ot vier eenhede n van de baggerviool, behalve bij een Haagse lichter, die onder doodse stilte voorbij vaart. Waar dllt Ilan ligt mag onze goede Joost wete n.

VermOedclijk begon er op het kritieke mome nt niemand met hel lawaai. en de even sueeitieke Hollandse eigenschap van lajenlekennen voorkwam a_I! weerszijden het contact. Zodat we elkaar wat schaapAchtig nastaren. en elkaar aan weerszijden lauwe kerels noemen.

Enige uren later passeren we JsmallQ. het plaatsje van de Kanaalmaatschaopll, waar o.m. de loodsen wonen. Een frlaal zwembad li!!:t aan de rand "\'an het kanaal. Als wij langs stomen zien wil twee kleine kinderen hals over kOD aan komen rennen, met een verbeten ijver di e ons allen opvalt. Als allen klimmen zll on d(' hoogste sprlneplank en dan hnren we hun ademloos Hollandse "Goede Reis" .... .. ze hebhen nipt tcverj;!eefs .l:"el"Of"nen.

In Port Sald moe t weer olie Re laden worden. Dit verloooi. y.e lukki (!' vlot. maar de verloren nacht bU Sue7. halen we toch .. lC I meer In. Zo mOf'I wederom een seint Je \'"n uitstel nllar Hai fa worden gezonnen. Aehterllf horen we de \'erhillen van 0'" Consul. die werkelijk niet was Ir beniMen: nlluweUlks had hil hel hoofd ~e­ hoden ann de errste \·erlraj!!inll!. met a lle l.rogram,...,aw\lzlglnJ;:"en. rlle claarbll hoor· den. or hll }l.reeg ('en volgende halve dag 00 zUn !\Chema In te korten.

Tlidens het olielAden lp. Port Saln hebflen W'" f'en heievpnis In het bestrllrlen van Allerhand" zakkenrollers en andere rovers dip zich onder de meest slinkse voorwenrlSl"len ean boord storten. Interessant wordt hel als de ene rover een rover vltn cPn concurrerrnde club tegenkomt. Ze ~Ieuren rlan elkallr voor de officier van de wacht en bet uigen dan leder een 10yaltl onderdaan \'an de Internationale eprlllkheid te zlln, die een doortrapte schurk OP het laA tste momcnt h.,.rt kunnen bel rappen. De sitUAtie wordt moeiIIl ker als een de rde zich erbll voegt en h(>wee r t dSit de andp ren allebei hoogst onbet rou ..... baar zUn. In tegensle11lng lot zlln uiterst blanke ziel.

Pas nadat een vijftal polige matrozen zUn bewauend met gummistokken wo rden we de situatie weer meester: alle rovers zijn weg, en het lellebl{lnke I)('rsoneel vlln de olleprnuw blijrt aan boord - onder het \'crtoon \'an de gummistok-

ken zUn ze Inderdaad lellebbmk geble"en.

Op de HW van 19 april sch uiven we Port Sald uit, en zetten daarna aan tOt 20 mijl. Met een sneeuwwit spoor s"ijd~n we op de VM door de blauwe MIddel. landse Zee, heerlijk In zon, kleu m kou In de schadu"',

Tegen een u ur of clr ontware n we he t HeilIge Land: ee n vage heu\'clrug. d ie. naarmate we dlcht bU komen steeds d ich ter bezet blUkt met hulsjes en g('bouwen. Tegen de middag zien we op het hoogste punt va n de heuvels cen uitgebreid complex gebouwen : een kloos ter,

dat thans behalve monniken ook het hoo rdkwll l'Uer va n de Israt'lische marfne bergt.

Halla blijk t een moderne stad. gebouwd tegen de glooIin, V Bn de berg Carmel. De !sra{llli!rs blijken net vijt dagen tevoren

te zUn overgegaan op. zomer tenue. Overdag Is dit f ris te noemen. Maa r 's nacilts,

als de poolvos en de ijsbeer, de walrus en de plnguln de bossen verlaten e n de ijswind over de t oendra's va n GalJlea huldert In ons Nede r landse trol)f n ten u~' absolu ut een te koele dracht. De kou die wij lijden valt met geen pen te beschrijven en me n ig sch ietgebedje vergeel t ons Overzeese en ACh tergelate n Gebiedsdeel aan de evenaar wat het gedurende 18 maanden aan ons heeft misdaan. 0 goed, lief, best Nieuw-G u inea, met je heerlijke lO n en koesterende wa rm te. Nooit l ullen we mee r kwaad sp reken over de hitte van Je AChtermiddagen.

De enlie troost Is on. grimmig leedvermaak (.0.'1. de Israi!IIi1.rs, die het ook lekke r koud hebben, en ook terugverla ngen naa r h un winterten ue, De namen van dil land sp reken meer to t ons dan van menig ander land dat wU bewchten. Namen ala Bethlehem en Nazareth kli nken ons vertrouwd, zij he r inneren aan h uls, aa n het gezin, waar toch op zijn m ins t In de Kersttijd deze namen de gedachten doen wegdromen naar de lang vervlogen tijden van het prille Chr istendom.

Het valt daarom niet te verwonde ren dat de georganl!lCerde excursies meer belangsteUlng hebben dan elders. Een g root deel va n de bemann ing bezoek t Nazareth dat bereikt wordl door een t ocht \'an een klein uur door een land!;chap dat In SChoonheid sle<:hts zelden .....ordt geêvenaard. Zacht glooIlende heuvels, met veIe schakeringen lichtgroen. bruine lappe n akke.... mch tgele huizen. waarva n we Dna kunnen voonltellen dat zij er 2000 jaar geleden net zo ultmgen, en dan als vrolijke toets, de ontelbnre slanke donkergroene cypreuen. die als ui t roepteke ns het la nd acce nt ueren.

Nam reth zelf Is rondweg een desill usie: de plaatsen met bijbel·hlstorlsche betekenis z:ijn beu>t met bouwsels van verregaande smakeloosheid. Gelu kkig dat het land van CnllHea In de voo rjaarsk leuren op zichzelf reeds een monumentale schoonheid bczh. ruimschoots voldoende om he t bedorven Namreth te compenseren. Ook het meer van Tiberlas e n de Jordaan strale n In de lon e n he t land· schap dat nog weinig door de moderne tijd Is aangetast laat toe de gedachte.n 20 eeuwen terug te laten dwalen. De Jordaan spoelt verder, helaas ook nu weer door omstreden gebied.

Oe bezoeker van het hedendaagse israël ka n zic h niet onU rekken aan ee n gevoe l van be ..... onderlng voor he tgeen hier door de Joden wordt gepresteerd. Deze mensen, sedert duizenden jaren overal ,'erschopt, \'e rjaagd, vermoord, zij n thans hier thuis gekome n In het Innd van hun

oorsprong. Zij zijn t hon!! bezeten door sleChts een gedach te: Dit la nd moe t nu hun beloolde land 'l!ijn en blij\'en. ZIJ hebben dan ook alles en alles o\'er \'oor de opbouw van dit land, dat omringd door stnten welke u ltgse proken hun tijd um achte r zijn, t hans In ul1erSI snel teln lXl de westerse moderniteit heeft overgenomen. De dienstplicht duu r t er 2 % jaar voo r ma nnen en 2 jaar voo r vro uwen, en .....ordt zonde r morre n verric ht. De vrou· we n worden gewoon Ingel ijfd In he l Ie· ger, tenlij zij overwegende bezwaren hebben, in welk geval zU In een civiele dienst worden Inge$Chakeld. Doch ook na hun diensttijd. al zij n zij gehuwd. wOMt van de \'rouwe n mln or meer verwaCh t dat zij zullen werken. Er zijn daarom vt!le kinde rtehulll:en waar men de ki nderen overdag kan afge/en gedurende de tijd waarop de ouders werken, Gelu kkig det men resu ltaat van de arbeid: ov~ral ziet men moderne won!ngen en mode rn e fabrlekscoffiillexen. Overal lI:leL me n de aanbouw. Israël Is een r uste· loze mierenhoop, maar het heeft resul. taat!!

Het grootste deel van de Israëliërs woont pas een beperk t aan tal jal'en In dit la nd.

Een gewone vraag Is daarom "waar kom t u va ndaan"!''' De an twoorden verschillen veel: :olen, Roeme nU!, Duitsland, Arabli!, ZUId-Amerika, uit alle delen van de wereld zijn zij aekome n, In ee n niet te st uite n stroom.

He t vertrek ui t Hal fa kenmer kt zleh door een arotere ha r telijk heid dan we gewend 'l!ijn. S tond In onze voorgaande havens slechts de doorgaa ns kleine aroep vnn n ieuw \'erworven kennissen op de kant, In Halla ugen we ook vele Is· r aëllërs, die ons uit lo ute r gel el11gheld nawuifden. Ook op he t ma r lne-etabllsement, nabij de havenmon d stond een klein groepje marva's als we ons niet al te zee r \'ergJssen.

Men Is lic ht ge neigd reeds bij he l passer en van he l Suezkanaal te denke n dat men dan thull Is. Vergis u echter niet.

De o\'ersteek van Sabang naar Ceylon was korter dlln het st uk \'an Hilita naar Malta. En ook dit laatste t raje<:t laat u neraens la nd zien. De oude wereldzee Is grote r da n u de nkt. E n 'Inren duu rt lan · ger dan u denkt.

We k unnen nog nIet goed besluiten we lk tenue nu wel het beste Is. E r %ij n war_ me mome nten en er zijn koude, maar over he t algemeen zien we na zonsonder' ga ng meer en meer blauw verschijnen.

Er gaan wilde lheorleil.n over de beste politiek: Zola ng mogelijk wachten met warm aa nk leden, omdat je anders In Uol· hmd niets meer aan kunt trekken al, het daar nog ko uder Is en de a ndere mogelijkheid. nu reeds a lles aa n te trekken wat je warm houdt, omdat je lang-.tn· merhand toeh wel aan de kou kunt wen· nen. De tweede theorie heeft althans het redelijke dal je ten minste n u warm bent.

Bij de ande re theorie ben je zowel hier In de Middellandse Zee als In de Noordzee gruwelijk koud.

Op een nacht passeren we Kreta op ra· darafstand maar dat Is dan ook alles wat daar van valt t e melden. Een lucht van ve rl icht ing gaat Ol> a ls ui t ee n teleg ra mmetje blijkt dat In Malta blau ..... e plu nje wordt gedragen. Eindelijk dali \'ermelden de dagelijkse ordel'lJ dat .. \'8n. af morgenochtend bnksaewijs dient blnuwe plu nje te worde n aedragen". De volgende morgen kijken we e lkaar dus weer ve r bnasd aan.

We z:ijn om zo te zeggen In een nacht grote mannen geworde.n_ Verscheidene kleine k nppen zijn In die nacht accep tabele volwassene n ge ..... orden. Spillebeen

wordt krachtpatser, I>lntborst ee n 1'nrmn. Wie doel je wat.

Verder valt van dit traject we l uiterst weJnlg te vermelden, behalve dan de openi ng van de warmwate r kraa n. Ornaat we nog nle~ geheel volleerd zijn in het subt iele sJ>e1 met warm- en koud ..... a ter· kranen "oegen we aan onll:e drulpneu· zen, bln rhoest en wintertenen nog een roodwit gestreepte huid, het gevolg van de a fwisselend kokende en koude stralen uit de douche.

Het bezoek aan Malta, dat slechts enkele uren duurt \"erloop~ zonder Incidenten. Na de \'reemde ..... ereld, die we reeds aanschou ..... den, verbazen de enorme fortificaties van he t eiland ons minder. Bove ndien ke nne n velen \'an ons Malta reeds uit de smaldeeltijd.

Er schijnt een lekker zonnetje, en leder Is welgemoed voor het laatste stukje van de reis. Slechts de Meteo-Omcler (oe mali die verantwoordelijk Is voor het weer) lacht In zij n vuistJe. Hij weet twee din· gen: ten eerste dat de tredmo len van de wacht hem een boerennacht gunt en ten tweede dat de wind UIl ruimen tot noord·wel t en mi aanwakkeren tot windkrach t 7.

Het wo rdt zelfs meer dan dat: gedu«nde de Eerste Wac ht lwelt de wind aan tot kracht 8, pal op de kop. Ouwe Plet smijt kreunend zijn neus In de steeds hoger wordende waterbergen, en laat ze sidderend van zij n flanken 10flCn De l18ssoge aan dek Is hope loos, omdat de zee da n weer over bakboord en dan weer over stuurboord naar blnnen looJIt. Ook \'Ia de loopbruagen passeert men niet zonder een nat pak te h alen.

Natuurlijk wl1len we ons In dit stormpje - het eerste sedert ve rtrek uit Holland, 21 maande n geleden _ niet la ten kennen. Aam'ankelijk persen ..... e daa r ()m door en drukke n gedac:hten "zou Plet dar nog wel tegen kunnen" op de achterg rond.

Te optim istisch mogen we ook weer nlel zijn. Was et'n paar dagen levo ren n ie t de poo t van een baksbnnk gewoon doo r hel (stalen) dek heengeUlkt"!' En had niet een \'an de verwoede tJettel'lJ :qjn kwast n iet door een ga t ges token, dal daar helemaal n iet hoo rde te litten"!' Per slot kun nen lulke geintjes ook WI!l eens beneden de wate rlijn gebeuren. Inderdaad komt er zo'n gaatje, nu In ruim zoveel.

Een gewoon gat, waar water door komt, e n niet zo'n beetje ook. Heb je altijd met nie uwe jagers. zeggen ze. Je ku n t ook niet alles hebben. De volgende ochtend 15 de zee ee n stuk kalmer en we kunnen op de bak gaan kijken. Een paar ten tstutten zijn krom geslagen, terwijl de tent gerold was, n.b. De kap vnn het ankerspIl Is ve rdwenen evenals de geusstok me t haalevln compleet. Het CrlilSt van alles Is de tjet, want dat kost uren werk om die weer opnieuw aan te bren· gen.

Ach, zo stormpje IJl zo erg niet. Maar het Is wel \"er\'e le nd, zeker als de volgende a\'ond alles overnieuw begint. Weer een nacht en een dag stevige wind en ~tevl­ ge zee. Wijs geworden gunnen we Plet zijn oude dag, en doen cr een paar klapjes a f. Of het veel scheelt we ten we niet, maar het geeft ons een gevoel van pilheit tegenover Plet, die ons nu langmmerhand een vijftig duizend mijlen heeft voortgezeuld sedert we Nieuwe Diep verlieten. We mogen hem niet op de laatste ure n over zijn toeren jagen. We zouden daa r lelf we l het mi nste mee gebaat zijn.

Goeie Ouwe Piel. Probeer het vol te hou· den tot de Se mei!

Bij voorbaat dankend, ..... _ (Wordt vervolgd)

23

BIENOIEMD

t ot luitena n t Ier ~ee va n de loodsd ie ns t d er Ze k lasse Jonlste cate,o rl e Kl\1R : J. C. Teunlssen m.I.v. I april 1956 tot luitenant ter ~ee va n de loodsdi enst der Ze kl asse w ne ste catelorl e Ki\1.R : A. Hofmon, C. Haasnoo l, S, Vlieger, A. JOSlllSSè, C. List m .I.v. I mei 1956 tot luite na n t ter s ee van de loodsdi enst d er Ze k lasse Jon, ste catelo rle KI\I.R : C. J . M. vun der Velde n m .i.v. 16 m ei 1956 tot luite na nt te r see va n de loodsdi e nst der Ze k laue Jon ls te cat elorl e KMR : A. F. Zwanen burg, J. J . van Luijk, J. I . van D ijk, M. v an der Kevie m .I.v. I juni 1956 tot luite na nt te r ~ee va n de loodsdi ens t der 2e klasse Jon rs le categorie Kl\1R : F. A. W . K eij~e r, H . S lalllnga. H. Sondag, P. de Ma n m.I.v. I juli 1956 lot ka pitei n - luite na nt ter aee : F. van Dijk m.i.v. I aug.

1956 tot. lull en ani te r aee a r u der Ze kl asse jonls te categorie: M. Q. Tlssl ng, J. Hooge ndoorn m.I.v. I a ug.

1956 tot luite na ni ter see va n speciale di ens te n der Ie kl iU!lle: J . Montelro, F . Sturm m.i.v. I aug.

1956 lol t ijde lijk vloolaa lmOHenler (I n ra nl l elij klelteld m et lu lle na ni te r aee der I e kl au e) : B. J. A. Haanen m .i.v. I aug.

1956 lot luitena nt te r ace a r is de r Ze klas,;e Jonlste cale, orle : C, Coerkamp m.I.v. 16 aug.

1956 tot lullenan t ter see va n . pecla le die nste n der Ie klasse: J. G. Boon von Ochssee m .l.v, 16 aug.

1956 tot lullena nt Ie r ~ee va n speciale diensten de r Ze kl iU!lle oudate ea te lorl e: F. A. Kemp, A, A. 8eljers m. i.V. 16 aug.

1956 lot lulten lUlt Ier tee va n speciale di ensten d er I e kl asse : K. G. Spnan., K. P. Marlel, G. Loom .i.v. I sept.

1956 man lot lijde lijk vl ootpred ika nt (In r a nl" ,elijklesteld met luit enan t te r aee d er Ze kl asse oudste cate,orle): Ds. T , Kruljne m .I.v. I se pt.

1956

BEVORDERD

tot luite na n t te r ~ee arts der Ze k lasse oudste cate gorie Kl\llt : C. L . R inck m.I. v. 16 ap ril 1956 tot luite na nt ter aee va n de loodsdi enst de r Ze klasse oudste catcl"orle Kl\llt : W . van Duijn m.I.v. 1 juli 1956 tol ka pite in- luiten ant Ie r aee: J . Toeset, W . P. Coolhaas, W. P. J ansen, N. J. H. Cregory, E. W. H. Nieuwenhulsen, J. H. Ba ron Mackay, R. J, Hordljk, J . Suermond t, G. A. M. Saraber . A, G. van d er Land, J . C. m.i.v. 1 aug.

1956 A. Sillacus tot lu ite nant te r ~ee der Ze kl asse ouds te cate,orle : J. M. van Eek Poppe m.I.v. I au g.

1956 tot ka pitei n - luit enan t te r zee \'an de teehnlsch e dJ enst : D. H. Pluim Mentz, 1.. C, Rleldijk m.i.v, I aug.

1956 Vervolg van pag. 25 opper ho(n1eeste r : J. van den Berg m.I.v. lokt.

1956 korporaa l- ho fmeelter : J . K . B. T. Frerichs m .i.v. I juni 1958 Ser l eant - maJoor va n I pecla le dl ens le n Inllchlinc endiensl : M. de K loe m .I.v. 16 j u li 1956 se rl"ea nt- vlleler : juli J . C. H. van Dorem alen m .i.v.

1956 korporaal- vliegtuII Dla ker- vlieel u il mOnle ur : juni C. van den B erg m .i.v.

1956 korporaa l- vi leg tu icmaker - moto rm onte ur: m .i.v. 22 me i 1956 A. Ha me lin k m.i.V. I aug.

1956 C, de Rijcke

24

lot ka pitei n -l uitena nt ter aee \'an a dm inistratie: E. W. H. van Renesse m.i.V. I aug.

1956 tot luite nan t ter aee a rts der Ze kl asse oudste cate,orl e Ki\l R : C. J . Veenemans, ft. J . M . Hendrix.

E. J . Conradl, G. van Dolder m.I.v. I aug.

1956 tot lui te na nt te r aee ta nd arl. der Ze kl asse Ouds t e c:ale, orl e KM.R: T . H. Forma m.i.v. 1 nug.

1956 tot luitena nt ter zee va n speciale di ensten d er Ie k luse: A. E. M. Gèschiere. J . dè Groot m.i.v. 16 aug.

1956 tot luite na nt te r zee va n s pecia le diens ten der Ie kl alle.

W. C. Mangdenberg m.i.v. I sept.

1956 BOVIEN OE STERKTE GEVOERD

kapite in- luiten a nt te r aee: F. va n Dijk

m .i.v.

I aug.

1956

lEER VOL ONTSLAG

lu ite na nt te r ~ee va n d e tec hnisch e die ns t de r I e klane KM R : op venoek J. B. va n Leeuwen m.i.v. I juni 1956 luite n an t ter zee va n de codedi enst de r Ze k lasse Jonl ste calecorle K IUR: op verzoek (benoemd lot reserve -officier der Kon. Land macht) D. C. Fennema m.i.v. j uni 1956 lulle nan t te r see de r Ie kl asse Kl\IROV: op ver zoek (benoemd to l beroepsofficier) F. van Dllk m.I.v. I aug.

1956 luitena nt te r aee der Ze kl asse oudate cate,or te Kl\lR : op verzoek (be noemd lot be roepsoHlcier van speciale diensten ) J . Mon telro m.i.V. I aug.

1956 lui te na nt t er ~ce va n s pecia le die nste n d er Ze k.lasse oudste cate, orie KMR: op verzoek (benoemd tot beroepsofficier) F. Slurm m.I.v. I aug.

1956 lullen ant ter zee de r Ze kl asse ouds te catelorle KJ\IR: op ver~oek (benoe md tot beroepsoHicler van speciale d lenllen) F. A. Ke mp m.i.v. 16 aug.

1956 luit ena nt le r aee vliege r d er Ze kl asse ou ds te catelo rl e : op verzoek (benoemd tot beroepsofficier van speciale d ie nsten) J . G. Boon vo n Oehssee m.l.v, 16 aug.

1956 luite na nt t er aee va n specia le di enst en der te k laue ouds te cate,orie KMR: op verzoek (benoemd tot ber oe psoftieier) A. A . BelJers m.I.v. 16 aug.

1956 lullena nt t er zee der te k lasse oudste cate, orle Ki\lR: op venoek (benoemd tot beroepsofficier van speciale diensten) C. Looman m.i.v. I sept.

1956 luite na nt ter zee \'a n a dminis tra ti e der Ie kl asse K IUROV: wegens medische ongeschik theid Mr. P. R. d'Arnaud Cerkens m.I.v. I sepl.

1956 lui te na nt Ier aee va n speciale die nsten de r Ze klaase oudl te cate,ori e KM.R: op verzoek (benoemd lot beroepsofficier) K . C. Spaans, K. P. Marlet m.i.v. I sept.

1956

H. M. J . Hoppcnb rouwen

m.i.v.

P. J . Simonis m.i.v. korp.oraa l- vlleltu l, ma ker- kons t.abe l: P. J . Blom m.I.v. korporaal- vllegt ui e m ake r-met aa lbewerk er: H. K lok m.i.v. ser,eant der ma rinie rs: M. Jens m.i.v. korporaa l der ma r iniers: W. F. van Kas teren m.i.v. m.I.v.

T . G. Pelers m.i.v.

A. G. Vermeu len A. K. Z33g man m .i.v.

J . H . M . J onk ers J. Ooslerh u ls m.i.V. korporaa l ta mb oe r : K. Kossen m.i.v.

16 aug.

16 okt.

1956 1956

16 aug.

1956

16 sept.

16 juli

1956 1956

I juli

1956 1956 1956 1956

16 juli 16 Ju li 16 aug.

I sepl.

I aug.

1956 1956

M Opgave van schepelingen die In het tijdvak van 16 j uni 1956 tot cn met 15 juli 1956 behoudens bedenkingen in aanmerkin, komen voor bevordering tot de rang van korporaal en hoger.

va n schi pper t ot opperaehlpper : C. J . Ongenae m.I.v. 1 aug. van bootsman tot ",hipper: F. den Dunnen m.I.v. 1 aug. van matroos der Ie klasse tol Invadle rm eeater : A. Filrrer, C. F. Kemper, G. J . ter Weeme. W. H. Swartz, W. de Zeeuw, L. J. C. Ie Cointre en A. Lu itwieier T. J. M. van DaeIe m.I.v. 1 juli

1956

1956

1956

VUl lF:orporaal-l't'.SCbul k onsiabel lot R r reant -

,eschutkonltabel : J . H. van Wunnl k m.I.v. 1 j uH va n ,CICh utkonstabel der I e klasse tot korporaalIHehutkonstabe.l: C. M. va n Dam en F. ft. Voornem en m .I.v. 1 juli VUl vu urleldinrmo nle ur der I e k lasse tol korpor aalvullrleld inl1llonteur: H. A. J urcka

1955 1956

m.I.v. 1 j un i 1950 van ele kt romonteur d er I c kla.sse tot k orporaaltJek tromon tcur: H. C. $chmld t m.I.v. 1 juni 1956 van radlo-radannon teu r de r Ie k lauc tot Ju:w poraal-radlo. rada rm onte ur: m.I.v. 1 j un i 1956 H. va n Ru ler en H . B. Wiggen van korporaa l-teleeraflst 10t seret.ant-teleeraflst: B. van Vellhoven m.I.v. 1 jun i 1956 F. A. Kuypers m.I.v. 1 jul i 1956 van seiner der I e k laue toL korporaal-seIne r: N. Shamler m.I.v. I j uli 1956 van korporaal va.n de ond e ~eebootbcstrijd l n g1ldleWi t tot se.....eant van de ond en eeboot beltrijdln glldlenst: J . G. Me~!Uw lsse m.I.v. I j uli 1958 van ma,Joor-torpedomaker tot oppertor~omaker: C. L. T lmmerman l m.lv. 1 j uli 1956 van serleant-t orpedomake r tot majoo r-torped omaker: J. M. van Heukelom m.i.v. I juli 1956 van sereeant-torpedomaker boven d e .terkte tot majoortorpedomaker bove n de .ter kt e: M. J . van Dijke m .I.v. l julI 1956 van korporaal-torped omake r tot Rrrea nt-tor pedomaker : W. Smlt m.I.v . 1 juli 1956 vaD majoor-macblnlst tot oppenn llChlnlst: A. R Ijkers m.I.v. 1 a ug.

1956 van Rrreant- machlnlst tot maJoor-maeblnilt : P. de Ronde m.I.v. I juli 1956 C. Rlede m.I.v. I aug.

1956 van kor poraal-mach lnllt to t K reun t-macblnist : B. P. Zoethou t m.I.v. 1 juli 1956 van machinist de r I e klaase t ot korporaal- machinll t : J . van de r Heiden m.I.v. 1 maart 1956 A. J . van Breda , M. S tolk e n E. m.I.v. aprU 1956 Hemmlnga van maJoor-schr ijver tot op penebrijver : F. H. Rodema m.I.v. 1 juli 1956 van R r ru nt-scb rijve r tot majoor-schrijve r : D. C. Kraay m.I.v. 1 juli 1956 F. T. Hesse:lma ns m.I.v. I aug.

1956 van k orponal -sch rij ver tot serreant-sebrijver : G. Tuit cn B. Swensen m.I.v. 1 juli 1956 van majoor-û ekenverplee er tot oppen lekenverpleCu : J . Besseling m.I.v. I juli 1956 van sercean t-ûek e nverplCfer t ot majoor-slekenVffPlerer: T. H. Savelkouls • m.I.v. I juli 1956 R. Noor dhuis m.i.v. I aug.

1956 van korporaal-" Ieken ve rpleeer tot s erreant-slekeDverpICfer : A. H. KlIeblsch en C. P . J . Maas m.I.v. 1 julI 1956 van d ekenve rp1ecer d er I e IdlUle tot k orporaald e1l:enverple,er : E. H. C. Dom m ol_v. I juni 1958 van hormeester d er Ie 1I:Iasse tot 1I:o~raal-bofmeest.er : T. KoUma n, J . W. $churlnk, D. Schouten, K. T. Ferwerda, T. POlt m.I.v. 1 juni 1956 en T. J . J . van der Vils van maJoor-kOk tot opperkok : P. N. Schouw m.I.v. 1 aug.

1056

van serceant-kok tot majoor-kok: G. C. Romijn en H. C. van SchaJk m.I.v. I aug.

1956 van IICl'I'eant van speciale dJeDlten Inlichtln,endlellSt tot ser,eant- ma,Joor van speciale dienste n InUcbtingendlenst: J . vun d er Weg, J. Huy zer en J . C. van der Schraat m.I.v. 1 juli 1956 va n korporaal van speciale diensten Inllchtlneendleost tot lerteln t va n speciale dleWiten InlicbUotendleWlt: H. F. Venneer m.i.v. I julI 1956 van korporaal-vllertul,maker-vller1u1e monteur lot ser,eant-vUc,tulgmake r- vllertuir mon tf: ur: A. H . D . Rekers m.I.v. 1 juli 1956 van v lleciu1tmaker-radlo--radannonteur de r t e klasse tot kor pora.al-vlle"t uicmaker-radio-radannonteur : W. E. M. Scheil m.I.v. 1 juni 1956 va n vllegtulamaker- konstabel de r I e kluse tot ko rp oraalvliect ulgmaker -kODst abe:l: M. H . van de Wiel m.I.v. I julI 1958 van v llegtulemaker-macasij nbeheerder der Ie klaue tot korporaal·vllertulrma1l:er-m....:lijn bcheerder : E. H. Verbeek m.I.v. I mei 1956 van korporaal der mari n iers tot ser,eant de r mariniera : M. P . de Kluyver en W. Koomen m.I.v. 1 juli 1956 Opgave van schepelingen met de rang van kor poraal en hoger aan wie eervol ontslag uit de ~eedlenst Is verleend met Ingang van de da tum als achter leders naam vermeld: scblp per D. T . Hoogvorst m.I.v. l Okt. 1956 k wa rtie rm eester W. C. Schou ten 1956 m.I.v. 1 juni C. de Vos 1958 m.I.v. I aug.

E. P ieplenbosch 1958 m.I.v. 16 aug.

G. Kl uln m.I.v. l okt.

1956 maJoor-gescbulkons label A. van den Brink m.I.v. I sept.

1956 m_l.v. l okt.

1956 J . H . Herd t ser"gunt-rescb ulkonst abcl: m.I.v. 1 juli J . D. Stapel 1958 kor poraal- ecschul koDllabel R. PIuIjlaar m.I.v. 16 a ug.

1956 kor poraal-vaurleldlngmonle ur: m.I.v. 16 sepl 1956 H. J . Haket korporaal-elekt romonteur: H. H. Bonan g m.I.v. 1 juni 1958 m.I.v. 1 aug.

1958 P. W. L. de Veld 1956 m.I.v. 16 aug.

P. W. Botellho 1956 m.I.v. 16 aug.

J . va n de r Matten 1956 m.I.v. 1 sept.

A. A. Lokker k orporaal- rad lora.dannonte u r : C. R. Ver<ller m.I.v. 16 aug.

195' G. Ve ldwlesch 1958 m.I.v. I sept. korporaal - ieleerafls i : J . M. Heger m.I.v. 16 juli 1956 k orporaal·seln t r: m.I.v. 16 juli 1956 H. W. Zljlstra korporaal va.n de navlp tie-ceveehulnformatledJerul: 1956 W. A. Ve rwelj m.I.v. I lePt. oppe.rtorpedoma ke r : m.I.v. 16 sept.

1956 C. L. Tlmmerman8 oppe.rmachlnl.t : m.I.v. l okt.

1956 G. Rookhuij~en majoor- machln ls l : m.I.v. I sept.

1956 G. K . Prins serlreant-machlnll t : m.I.v. I nov.

1956 H. van Zuiden korponal-machlnl. t : m.I.v. 1 juli 1956 J. H. A. Laure nt m.I.v. 16 juli C. J . Ba kker 1956 m.I.v. 1 aug.

O. N. Flanders 195. m.I.v. 1 sept.

J . Amen 1958 A. C. Hoogwe g m.I.v. l okt. korporaal-scbrij ver: m.i.v. I aug.

1956 J . C. Molenaar maJoor-s leken. ve rplea-er : 1958 m.I.v. 18 j uli G. J . Lalaille 1958 m.l.v. lokt.

J . A . Dulne m.I.v. l okt.

1956 W. J . Weijka mp oppe rbotteUer : m.I.v. 1 sepl 1958 P. Kee V ervolg op pag. 24

I".

25

- -- -=-

"= -

-~

-..

-==.:

Hr. Ms. [regnt Va n Spcy k, command ant kapitein luitenant ter zee A. G. v. d.

Land, bevindt zich in de Nederlandse Antillen ter beschikking van de commandant der zeemacht aldaar. Hr. Ms. fregat Jalllar, commandant luitenant ter zee der eerste klasse J. C. K. Leeksma, doet dienst als visserijpolltiekruiser.

Het Is te ve rwachten dat het laatste fregat van de roofdier-klasse, de .. Lynx", binnenkort in VenetiĂŤ in dienst zal worden gesteld . De iuitenant ter zee der eerste kl asse A. A. J. Benist zal met het commando worden belast.

Hr. Ms. onderzeeboot 0 21, eomman-

da n t luitena nt ter zee der tweede k lasse (ouds te categorie) F. B. Ha mlHon, va a rt tezamen met Hr. Ms. torpedowe rkschip Mercuur voor het Insc hieten van torpedo's.

Van sQ; uad ron mijnenvegen 117 zijn Hr. M s. mij nenvegers Beveland. !\larken en Putten ter beschikk ing van het dul kbed l"ij t. SQ;uad ron m ij nenvegers 129, command an t luitenant te r zee d er eerste klasse A. W. Crince Ie Roy, bestaande ui t H r. Ms. Steenwijk, Waalwijk, Abcoude, Aalsmeer, Ommen, Lochem, Venlo, Drunen en Naarden, ho udt vaa r- en veegoefeningen op de Noordzee vanuit Den Held er.

Hr. Ms. patrouillevaartu igen Freyr en Hadda, comma ndanten luitenants ter zee der tweede klasse (oudste categorie) J . W. Lugard e n C. M. de Jonge, zijn te r beschikking voor vaaropleidingen, terwijl Hr. Ms. patrouillevaartuig nefrln" commandant luitenant ter zee der tweede klasse (oudste categorie) W. du Pon, belast is met het toezicht op de visserij In de Nederland se territoriale wateren tussen Hoek van Holland cn de Nederlands- Belgische grens.

H r. Ms. pat rouillevaartuig lIobcln en H r. Ms. hulpschip H endrik Karssen zijn beschikbaar voor opleidingen.

H r. Ms. sleepboot IIcrcules Is als zeesleepboot-duikwerkschlp ten behoeve van de du ikopleiding tijde lijk In Vlissingen gestationeerd onder commando van de luitenant ter zee van vakdiensten der tweede k lMSC K. Rog. terwijl Hr. Ms. Orkaan en Hr. Ms. A sn "001' sleepdiensten ter beschikking zijn.

Hr. Ms. neUenwerkschlp Cerberus, commandant luitenant ter zee der twecd,c klasse (oudsi.c categorie) W. M. Goossens, vaart voor oeleningen en opleiding.

Hr. Ms. opnemingsvaartuigen Hydrograaf, Lu ymes, Zed akkel en S neJlius. commandanten respectievelijk kapitein lu itenant ter zee ir. W. Langeraar en luitenants ter zee van speciale diens ten der eerste k lasse H. van Aaldercn, J. E. de Wit en R. v. d. Oever, verrichten opnemingswerkzaamheden ten behoeve van de d ienst der hydrogratie.

Rot~erdam, Klcy~s traat 22b.

3 k., keuken, berChok.

Huur f 7,70 per w eek. 4 pers.

Naar Den Helde r : J. W. van Velthoven, kpl.t elgr.

Oegstgeest, Balislraat 36a.

3 kamers, keuken.

Huu r I 5,- per week. 6 pers.

Naar LeideQ e.o.: J. C. N. Mol, kpl vlltmkr.

Vlaardingen, Schlmmelpenninckstraat 26a.

Ik., 2 sl.k., keuken, doucheeei.

Huur onbekend. 4 Ders.

Na a r Doorn e.o.: C. v. Doommalen, sergt.d.mam.

Rotterdam, GIldenburg 13.

5 kamers, keuken.

Huur I 14,10 per week. 6 pers.

Naa r Lelden 11.0.: A. LeeuwĂŠnburg, vlgtmkr. I. Vlissingen, Vredehollaan 43.

1 k., 3 Sl.k., keuken, sch uur, tuin.

Huur I 6,40 per week. pers.

Naar Noordwijk: R. de Nooy, maj.rnnn t.

Loosdrccb)", Beu kenlaa n 39.

I k., 3 s1.k., keuken, badcel, schuur, tuin.

Huur I 37,- per maa nd. 11 pers.

Naar Den Haa, e.o.: P. van Deursen, A.A.C. Il. Den Helder, Ambons traat 7.

2 k.~ 3. sJ.k., keuken, blJ keyken, zolder, vapr- en achtertuin.

Huur I 45,- per tnaami. 6 pers.

Naar UUversuru 0..0.: T . J . Mulder, bum.

Rotterdam, Stoutstraat 32c.

J. Horte nsl us, sergt.konst.

4 kamers, keuken, bad cel, keld er, Huur f 42,- per maand. 5 pers.

,-

-~ - - ........::::::--.

~ (If --= ~

Waar de Koninklijke Marine vaart en vliegt Hr. Ms. kruiser de Ruyter, commandant Kb:. G. J. Platerlnk, zal na IQ september vaarocfcningen houden op de Noordzee, waarbij het schip van 21 tot 23 $cp tem ber Antwerpen zal bezoeken.

H r. Ms. de Zeven Provlncli! n, com man-

dant kapitein ter zee mr. A. N. Baron de Vos van Stl!(!nwijk, ondergaat tot ongeveer 20 September bij de Rotterdam-

se Droogdok maatschappij een dokbeurt, waarna d eze kruiser tezamen

met Hr. Ms. onden:eeboot Zeeleeuw,

commandant luitenant ter zee der tweede klasse (oudste categorie) J. W. Oostcrbaan, begin October zal gaan dOOnemem aan oeteningen bij de Schotse kust.

Van 10 to t 22 September verricht deze onderzeeboot zwaartekracht-metingen in d e Noordzee, waarbij van 15 tot 16 Sep tember Bergen (Noorwegen) wordt

bezocht. Van 22 tot 25 September bevindt de "Zeell!(!u w" z ich te l nver gordon.

Hr. Ms. onderzeebootjager Zee land, commandant kapitein luitenant ter zee J. B. Kennema, vertrekt op 11 September naar d e Port1and Area voor onder-

l.eebootbes trijdingsoc.fcningen, tezamen met Hr. Ms. onderzeeboot 0-21, commandant luitenant ter zee der tweede klasse (oudste categorie) M. Deege. E ind

Sep tembe r zullen beld e schepen wederom naar Nederla nd terugkeren.

Hr. Ms. ond erzeebootjager Friesland, comma ndant luitena nt te r zee der eers te klasse W . A. de Looze, Is eveneens voor onderzeebootbestrijd ingsoc-fenlngen uitgevaren en wel op 23 Augus tus j.l. naar Londonderry. Op 22 September wordt de "Friesland" weer In Den Helder terugverwaeht.

De onderzeebootjager "G ron ingen" zal op 12 September bij de Nederlandse Dok en Scheepsbouw maatschappij in dienst worden gesteld. Als commanda nt is aangewezen de kapitei n luitenant ter zee A. M. Nlessink.

a

Nau Oe,st,eest e.o. : M. Kuzee, sch rijver A.

Vlissingen, Bloemenlaan 96.

2 k., 3 sl.k., keu ken, douchecel, kelder, schuur, v lierin g, tu in.

Huur I 8,50 per week. ~ pers.

Naar Den H elder: P. J . Heije, kpl. hotm.

Vlissingen, Kana alstraat 56.

Ik., 3 s l.k., keuken, schuur.

Huur I 9,70 per week. 4 pers. ~ar Den Helder : %te etage.

26

H,. M•. "FRIESLAND" de eerste onde .. zeebootjager van de B-klasse De Rolterdamsche Droogdok Mij. N.V. . Rotterdam Ned . Dok en Scheepsbouw Mij . V.O .F.. Amsterdam N. V. Koni nklijke Mij . .. De Schelde " . Vlissingen Werkspoor N.V.. Amsterdam Dok· en Werf.Mij. Wilton .Fijenoord N. V.. Schie dam

Helonlwerpen, zeilen en drukken van Uw druk w erk is bij ons in goede handen. Wij hebben ons bedrijf in de loop der jaren 9 peeialiseerd in hel drukken van period ieken en handelsdrukwerk. Zowel week· als maandbladen worden door on. punclueel ve~o rgd On. produclieappanlal slaal borg voo een vlotte aflevering v an Uw orders.

Wanneer U behoefle heell aa!, good druk werk, dan zullen wij hel zeer op prijS siellen, ons machinepark en onte vakbekwaamheid voo r U Ie mogen inschakelen.

BATTERIJEN VOOR SCHEEPSVERLICHTI NG MET GROOTOPPERVLAK-PLATEN IN SPECIAAL UITGEVOERDE HOUTEN TROGGEN

, c. Blommendaal n.v.

RIJN S TRA AT 9 " DE N HAA G

PRIJZEN EN INLICHTINGEN OP AANVRAGE ACCUMULATORENFABRIEK VARTA NoV. AMSTERDAM·C. SPUISTRAAT 46 TElEF., 45787

ONQEDIERTE

~

Varnished cambric kabel VERDELGINGm

" Nie t het woord, maar de daadI " zegt het RIW A -praeparaa t !

RIWA

DSCHE KABELFABRI EK DELFT

eH EM. FABRIEK

AM STE R0 AM· Z. Wie l ingenstraat 6

Telefoon 72 .30.68

woor el..etr ilehe inllllll. lie ~.n ree.ehepen. Btlproeld en ~e " ke."d door . LIoyds· en .Veribs".

Een 1. "9fi Ie...nsduur.

Btlslllnd t.;.n hoge t.... per.tur.n. l.~ert•• • r met k. toen- of melll.l· dr..dom~leehti"9-

•

\

•• onze mijnenvege De bouw van Scheepsbouw

Ted din 9 to n - apparatuur HOUDT DE WA C HT BIJ ALLE DIESEL.

MOTOREN

Machinebouw - Reparatie

OP ONZE

MIJNENVEGERS

ABNO RMAL E

•

WILTON- ' FIJENOORD

TEMPERATUREN

•

DRUKKEN

•

SNELHEDEN

WORDEN

GESI G NALEERD

• BIJ CRIT IEK E

SCHIEDAM ROTTERDAM

OMSTANDIGHEDEN

WORD T DE

BETREFFENDE MOTOR AUTOMATISCH

>(-

GESTOPT

TE CHNISCH E HANDEL SONDE RN EMING

VANANDEL N.V. Boforsgeschut . Geschutsrevisie

ROTTERDAM

T EL.EFOON

POSTBU S 6049

6~

S lijnen

Stalen Ramen Sta len Ra men e n Deuren

Stalen Binne nwa nd en Plaa l, ta len koz ij nen Ru bber T ochtdeuren

STARAKO OOSTERHOUT Staalconstructie Spa nte n Ll,uer.

Lood, en Ra da rmaai en. tUil:.

,

moderne coa ste rs

E.J. SMIT &ZOON's SCHEEPSWERVEN N.V. Ie

lijnschepen

TeI.1 nr. 241 · lulom. K 5904

zeesleepboten

Plaatwerken

WESTERBROEK (G •.)

T. '.or. m-. drl ' : " "kl"mlt

Radarscherm en Kl eerku t cn

•

uitgevoerd in staal· plaat of aluminium

plaat

handen Vra cht-, .

DE HAAN & OERLEMANS' scheepswerf N.V. HEUSDEN

passag lers- en tallkschepen lot 10.000 tön O.W.

Fleltibele scheepsleidingel\

MUlTUFlEX ~ AMSTERDAM LENSWATER

AANZETLUCHT

SANITAIR

BRANOSTOFOUE

UITLAATGASSEN

ZOUTWA.TER

SMEEROLIE

DR INKWATER

KOELWATER

BRANDBLUS

HYDRAULISCH

ZOETWATER

VERSCHURE ' S

S NELL O PENDE

VOOR

SC HEEPS·

EN

S T O OMMA C HINES

STATI O N NA IRE

DOELE I NDEN

VERSCHURE & Co's SC HEE PS WERF EN MAC HINE F ABR I EK N ,V .

MEEUWE N LA AN 70 . AM STERD A M · TELEFOON 60101

•• De bouw van onze mijnenvege "MUILWIJK" . DORDRECHT METAA LWA RENFABR IEK - KOPERG IETERIJ

Voor de 32 Kustmijnenvegers leveren wij de

MESSING EN BRONZEN T-STU KK EN DEKDOOR VOE RINGE N BOC HTSTU KK EN KOPPE LI NG EN PEILSTO KK EN FLENZ EN · MO EREN

NEMAG ERTS STRAAT

ROTTERDAM

LEVERDEN 3' ANKERLIEREN VOOR ONZE

~ I1I NENVEGERS

FAB RIEK

, VAN

ALU!II NIU!l PR ODUCTEN

KOCO VOO RSCJl OTEN PAUWENSTRAAT la TELEFOON K l 717-2644

J. , <Ir ...../

LIClmlt:fAl[N !lASTEN EN LAADBO![EN

..... ....nI.

j.

H" H I .... ~rll .. ~ Jl!!: ......

r... 10" lt... 'rrr-fllr"

0(1-

"_11...

.............. _" .U.. ."..,,. ..... #I.IJ.II~ "'"ft NI. IJHQMiWLHI(.

+ ;:=:::, j

•

I

handen

In

ROTTERDAMSCHE PLAATWERKINDUSTRIE PIEKsTRAAT 20, ROTTERDAM, TEL. 79550

DE

ALUMINIUM MEUBELINDUSTRIE VOOR DE MARINE •

Scheepsramen en patrijspoorten

alle mogelijke uitvoeringen levert

Firma H. K. van Wingerden & Zonen Metaalgieterijen

Gorinchem

• ELECTR ISCHE SCHEEPSFORNUIZEN • ELECTRISCHE SCHEEPSOVENS • ELECTRISCHE SCHEEPSWARMKASTEN • ELECTRISCHE SCHEEPSBIlAADPAi'.'NEN MET GEPANTSERDE VERJV A RMINGSELEMENTEN VOLGENS MARINE. UOYDS' EN KEMA SPECIFICATIE

APPARATENBOUW NEDALO N.V. POSTBUS 34 ~ HENGELO (0 )

TEL. 2944/5

C. PLATH ALLE

ElAi\lIlURG

AUTISC UE I.NSTR MENTEN

van HaUum en ·8lankevoort n.v.

BEVERWIJK . TEl. 3341

bagge,:,werk betonwerk grondwerk

A ll een"tr Lel!:enwoordi gere

I NGE l EUJlS·BU REA U

J. & C. VRINS

N. V.

IN BINNEN. EN BUITENLAND

SWlU linçk"".1 58 . DEN IJ AAG . Telefoon 335073

•

.In tén WOo.:lId.

'~I.'hlkr De Ohnl .... h.- Zil wW{ pr«If'li WJIIu.U (.lrd .. "'-"'kl tiel ka,1J9lChl. de ro:cn. m.1.,l1

g.;t5I'woow

bo\,'t.'n.ll

hel

CerCI Z.1~ I "ml

GERO ZILVIUM

N.V. INTERNATIONALE

Bouw

COMPAGNIE

v/h Fa. H. v. Heesewijk BEST (N,Br.). Hoofdstl'ut 63 (SUlitnum Dor pst raa t 130 '''' .... ij IlC d) Te l. 341 (5 lij nen) T. I.Ad rH; HA8 PARAMARIBO . Hee renn rut 37 Te l. 2561 - P.S. 574 Tel.Adres : HAB

U/tv~,/ng

van :

*

Bouw. en Gewapend Betonwerken IkIrc.rlijke_ en U t iliteitsbouw Watu_. Spoor_ en Welenbouw Grondwerken Machlna'e TImmerwerk en

Londelijk erkend

Gas" Waterfitters- en loodglerersbedrlJf

EIGEN CONSTRUCTIEBUREAU

Eerste Nederlandsche NAT zandstraalbedrijf

H. VAN DER KRANS SCHIEDAM _ TEL. K 1800-67564 ST A A LOR A AOK A BEL S

In' en

HERCULE STOUW EN P Y THONTQUW

uitwe ndig

SISAL. EN MANILLATOUWWERK

~Qndslrol e n

.

en verve n

" • Sche pen • Tanlu:

eBl"uggen eGe bouwen . nL

Grote copaelfelt

Rollend en drijvend mate ri eel

N.V. Houthandel

'lh Nico Vinken & Co.

ZAGERIJ SCHAVERIJ DEN HELDER

LEVERT ALLE HOUTSOORTEt-l Be ton tripi•• , Watarvalle Hardboard.

Tropen verlijmd Tr iple. en Muitipi • •

Kantoor e n opslag :

Janzenstraat 77, Den Helder, Tel. K 2230.2437

•

N~d~r/Cll1dEche SfCll1dClrd INTERNATI O NAL T e:LII!: PMO NE .... ND

Elecfric Mij.N.V.

T E L. II!:O RA P H

S Y9T EM

TELECOMMUNICATIE Tf(H NIEK KANTOREN , SCHELDESlRA'" ", _GII ... ViNHAGE

FA81UEKEN EN MACAZIJNEN , h VAN DER KUNSTRAAT 288.292

11100·'1102

',.CRAVENH"'CE

Tel,looncentr,I., \loor .... tom."": .. bedrijf en "oor ."lomaUsch dillrlc:toverk•• r

Hul.,.I.looniou l.II.Ue •• T,1,loonlo-lI.. lI.n Telegraafcentrai •• en Va .touch.lj"."

DraaggoU lel_tonl.epparatuur SI\ln .. llnll,II.,1 8 ... oor elk doal "htand.bedlen'" !! e n m•• Unlt, II,Ue. Selenium gelijkrichte.. "cor ,Ik "e .mogen P"eumaUIc;h. bullpo.llnstIlUatie. eond.nutoren. In lndorm.loren

Radlo l ,nde .. en onl"angllrs \laar 1.lec:ommunlc:.tle sys temen

SI r •• lze nde.app., atuur Radiocommunlcelie en n .... lg.li.epperatuu. vQOr luc:ht· en Ic:heepuut Radu Iyllemen Zenderl voor omroep en tel evilie $tudioapparaluur Zend· en ont~.ngbuiJ[en Prec:ble meet.ppu.tuur

VERTEÇENWOOROIC'NC VAN , INTERNATIONAL STANOARO ELECTRIC CORPORATION 8ELL TELEPHONE MANUfACTURI,..C COMPANY STANOARO lElEPHONE5 ANO CA8LES UO. CREEO .. COMPANY l TO. EN Vi.R8ONDEN MAATSCHAPPIJEN

Scheepswerf " DE WAAL" N.V., ZALTBOMMEL Gemeenschappelijk samenwerkende scheepswerven Gebr. Nlestern & Co. . Delfzijl Noord·Nederlandsche Scheepswerven - Groningen Scheepsbouw Unie N.V.. Groningen Nlestern Scheepsbouw Unie N.V.. Hellevoetsluis

Nie uwe kanalen bevorderen handel e n verkeer, bre nge n welvaart.

BOS & KALIS is in staat, ook de allerg rootste projecten in snel tempo uit te voeren.

M .1. "GlIJ ".nl" _ 11511 Ion _

Zoutublp \'00. Kapala I'uuuhaan Ga.am dan Sodi ""ui - Dlakatu.

• Alle soorten vrachtschepen

• • • •

Zeesleepboten Lichters BaggerInstallatIes Hellingen en droogdokken beschikbaar voor reparatie van schepen tot 3000 ton.

Hr. Ms. 019 was de eerSte onderzeeboot ter wereld uitgerust met ecn .. snuiver". vinding ,'an de Nederlandse J\.brine en uitgewerkt door

,• •• •·

DE RorrERDAMSCHE DROOGDOK MIJ. N.V•• ROTTeRDAM . NED. OOK EN SCHEEPSBOUW MIJ. V.O .F.• AMSTERDAM . N.V. KON. MIJ .•. OE SCHELDE" • VLISSINGEN . WERKSPOOR N.V. AMSTERDAM • OOK· EN WERF·MIJ. WILlQN. FIJENQORD N.V .• SCHIEDAM

•

•

L.C.T. 3 •.HJ:RIN NERINC '· aan de komp..paal In dl! Waalha\'(!n. Atmelln,en 181' x 3O'1w x Ir: w ; • •+1 a RT u lt .. en...t me\ 2 Paxman Rlcudo moloren van 500 P K .,Ik. In M

van RoU.nlam n •• r Kowelt

z«da,,,.

Rederij Gebr. Wijsllluller n.v. de lIitbrengers van schepen onder eigen kracht van en naal" alle havens der wereld. /

AMSl'ERDAMSESTRAATW EG 40, BAARN, T ELIfFOON K 2954-3i41, TELEG RAMADRES : REDWI JS·BAARN