Alle Hens - 1956 - Editie 3

SMIT

VA.RTA.

SLIKKERVEER

BATTERIJEN VOOR SCH EEPSVERLICHTI NG MET GROOTOPPERVLAK-PLATEN IN SPECIAAL UITGEVOERDE HOUTEN TROGGEN De beste gara ntie op de Marine- en Koopvaa rdi jvaartuigen wordt PRIJZEN

EN

INLICHTINGEN

OP AANVRAGE

verkrege n door

ACCUMULATORENFABRIEK VARTA N.V .

SMIT -M OTO REN

AMSTERDAM·C. SPUISTRAAT 46 TElEF., 45787

S TAALDRAADKABELS

Á. T. van TOL

HERCULES TOUW EN PYTHQNTOUW SISAL. EN MANILLATOUWWERK

Draaien en fraisen van

>(-

Tandwielen

>(-

Worm- en

>(-

Schroefwielen (moduli 1 tfm 10)

ROTTERDAM

WAALHAVEN OL 15 TElEF. K 1800 . 72840

SCHEEPSREPARATIEN

FILM LABORATORIUM FILM PROD UCTIE

ONGEDIERTE

~

VERDELGING )))

" Niet het woord. maar de daad !" zegt he t RIWA -praeparaa t !

AMSTERDAM

NEW-YORK 17 (NY)

VOl\'DELSTR. 72

545 FIFIH AVENUE

Vervaardigers van de Nederlandse Onderwerpen

voo, FOX MOVIETONE NEW S

RIWA e H E M. FABR I EK

AMSTE RDAM ·Z. Wielingenstraat

6

Te lefo o n 72.30.68

TELEF. AMSTERDAM 85622 - 88945

M. A. X. E. I. FILTERS

'OI' oor

smee r-oli e turbine-olie diesel-o li e electrische oliën alsmede COrT ple1e

REGENEREERINSTALLATIES

ING EN I EURS

f

•

ZEE· EN KUSTREDERIJ TANKVAART RIJN· EN BINNENVAART BEVRACHTERS CARGADO ORS INTERNATIONALE EXPEDITIE • OPSLAG Telegra madres: Vanuden Telefoon 113300

000 N.V. GEBR. VAN UDEN'S

EUROPESE DIENSTEN DUITSLAND, POLEN. FINLAND, DENEMARKEN, GOTHENBURG, FRANKRIJK, POIHUGAl. SPANJE, NOOQD·AFRIKA, ITAUt ADRIATISCHE ZEE. G RIEKENLAND, LEVANT, ZWARTE' ZEE. TRANSATlANTISCHE DIENSTEN SURINAME, CURAÇAO, ARU BA, G ROTE· EN KLEINE ANTILLEN, BRITS GUYANA, VENEZUELA, COLOMBIA. MIDDEN,AMERIKA, WE')TKUS T VAN ZUID·AMERIKA.

SCHEEPVAART· EH AGENTUUR MIJ. ROnERDAM LIJNDIE N STE N

BENELUX-FRUITLIJN Rolierda m/ Antwe rpen

-

Frans Ma rokko v .v .

FRABEL UX-LIJN Noord·FrankriJk ." Fra ns Ma rokko v,v ,

ROTTERDAM-SONT LIJN Rollerda m-Den emarke n, Zwed en v .v . 2 x p , w.

ANTWERPEN-SONT LIJN Rollerda m-Den ema rke n, Zwede n v.v . 2 x p . w,

N.V. HAVEN LINE Hamburg-Bre men.AntweJpe n-Rolierda m ]·wekelijkse alvaarlen - Zuid-Ame rika

Koninklijke Java-China-Paketvaart Lijnen N.V. (Royal lnterocean Lines)

Geregelde

passagiers·

en

vracbtdiensten

Verre Oosten - Afrik a - Z uid- Amerika v.v.

Verre Oosten - Oost-Afrika v.v.

Z uid-A merika .. Zuid-Afrika .. Australie Indonesie _ M alakka .. Chi na .. Japan v.v.

India ~ M alakka _ Indonesie - Australië V.v.

Australië ~ N.N. G uinea - Nd . Borneo - Bang kok Hoofdkantoren: Amsterdam, " Het Scheepvaarthuis" .. T elefoon 61111 Hongkong 188·191 Connaught Road W est

..

WIJ

zullen moeten samenwerken

AANNEME R SBEDR IJF

F A.

J. DE VRIES & ZOON

*

DEN HELDER

ALKMAAR _ T EL. 2752 DEN HE L DER -

U I T V 0 E RIN G

TE L . 2266

VAN

NEDERLANDSCHE SCHROEFBOUTENFABRIEK ~: HELMOND

WERKEN I N

GEWAPEND B ET ON,

*

WATERWERKEN EN

UTILITE ITS BOUW

Schoorsteen-verliezen zijn te beperken.

Verhoog het rendement van

Uw

in stallatie door een

rgassen-ketel Specilllli geconstrueerd voor de inbouw in uitlllllltgessen-ieidingen.

Abonderlijk "IsluitblIre en ge· makkelijk ve rw inelbllre spiraal. vor mig gewonden pijpelementen.

DESKUN DIG ADVI ES omtrent de bereikbere capeciteit

st"at te Uwer beschikking.

Telefoon K 1184 .2051

~ .v.

KONINKL.IJKE

IOiIiIioIlil

&l1!:'

Schelde. VLISSINGEN

ZAAN · LONDEN LIJN • Amons & Co. Re,e1maU,.e aparte afvaarte n Amsterdam!Zaandam e n Londen

en

R otterdam en Londen.

Agenten: Londen

Messrs. L. Dens & Co. Ltd., 4, Uoyds Avenue, E.C. 3.

Tel.: Royal 3783. Telex 22657.

Rotterd am

N.V. Trias, Roc hussenstraat 83 b,

Am5terdam

P .O . Box 214, Telefoon 56530 (2 lijnen).

Fa. Amons & Co.,

O. Handelskade 27, Telefoon: 66.27.6.

Zaandam

Fa. Amons & Co.,

Hogendijk 28.

Tel.: 3841. Telex 21 01.

Conc urrerende t a rieven en prima ae rvl ce.

Minimax

N.V. STAALDRAADKABEl. EN HERCULES. TOUWfABRIEK ,lh

.....",~~J~ . C?~. 0 EN

"';G~O~~R~;;:':':~/~ ':Oe

VOOR SCHEEPSG EBI1U II( IN ElKE GEwE N STE SAME N. SIELtlNG. lE NG iE EN 011(, TE

QOII SPRON " ELIJKE PAIENT. H OuDERS V AN EN NA AM.

Gl:VERS AAN HET ALOM BEKENDE

HERCULESTOUW

Firma van de Beid van der Stouwe TEL 282

betrouwbare

&

ZWARTSLUIS

Specialifeit in Reddingboeien, Zwemvesten en Reddingvlotten, Leguanen en Aanvaarzakken

NED. FABRIKAAT

-

MINIMA X N .V .

_

NAARDEN

rDt~x

scl/.Cel'slakkel

beschcrmen alles w:u vaart - V2n C03Stcr tot OCC3ansromer - regen de vcrwoesrcndc invloc.:dcn van u:lnd .",ater ,,,eer

Zwemvesten volgens internationale Conventie LAKfA8RIEKEN N.V. _ SASSENHEIM

Zvveeds staal Naadloze buizen Gereedschapdaal Roestvr ij staal

o. K.-electroden Grootste gelijkmatigheid Hoogste kwaliteit

von UDDEHOLMS AIS

N.V. Vertegenwoord ige r :

Karperweg 45

C. GUST.SCHRÖDER Karperweg 45

NEKEF

Amsterdam (Z)

Amsterda m (Z)

" Borletti " Mee tge re edsc ha ppen

Tec hnisc h Han d e lsbureau

R. MEININGER Laan van Meerdervoorl 91 D en Haag. Telefoon 334929

'" vraag t onze

N.V.

Centrale

Suiker maattJchappij AMSTERDAM

c suikers

MEjl:\LJl$T,k

o tabletten obiisoo rten c theeklontjes

TRILLINGS- EN SCHOKDEMPERS

-'I

"*

o Siropen

o basterden ~---=--=-

Mach ine- en Zuigerverenfabriek

W. VAN WEST & ZN. C.V. "d. ll.o

~

--

- .

öntge n technische dienst NV.

0-

<9

. er beschikking vo!n ,,/Ie Marine A/de lingen

SCH EEPSKOELT ECHNIEK

s......,~ a genfe " ,,'" J. & E. HALL lid • D. rtlo,d, Ke nt , Enil.nd, voo , ,11, re p • •,II•• ,n In bouw F."",k en M.g.zlj" e " ,

' ] ) oor een speciale overeenkomst

H. m. rll... t 22-24. hl. 60549, Amlt.,dem.N.

Fm.,1

Schle d. m ; N. M.thenen e nlreal 18, T, 1. 65668. b.lI.g_ 38471

.00. . . . . .00 • •• "nw ••

'''. • onu., •.w

<§I ID

G R OOTKEUKEN I NSTALLATIES IN

ROE S T V II tJ S TA A L

__;_~_~_"._~_,r.,_.~_,,,_,~_..:_~_.__ • MA CHI NE FABRIEK GUI IOWf:, 71 - Tf:ldoo n 69490-6170 1 - Scbiedul

De ideale prisma-zeekijker

HABIGHT

zware shag!

I

W ie ze éénmul gerookt heeft

wil geen andere!

I

I

Dag- en lIachtkijker met grote lichtsterkte

Oculair-instelling* Middenschroef-instelling

f 260.( 275.·

,. Gega randeerd 100 ,. waterdichL

•

Uitvoerige catalogus op aanvraag

n.v.Wed.J.Ahrend&Zn. 's-Grsvenhage • Touaselntbde 5t - Tel, 334123 (5

I.!

Amsterdam - eindhoven - Gronlngon • Hilversum - ROllerdam

Slied recht Industrieweg 24 Telefoon 8

N.V. A. PRINS Th. zoons Aanneming. Maatschappij Waterbouwkundige-, Bagger- en Opspuitingswerken A annemers van d e bagger-, opspuitings- e n bijkomende werken voor d e uitbreiding van de Rijkszeehaven "Hel Nieuwe Diep" Telefoon 3324-3008, Marinehaven , Den Helder

FILM LABORATORIUM FILM PRODUCTIE

EV ERS HED

HYDRAULISCHE REGEL- en SE RVOSYSTEMEN volgens het ST .. AAL·PUP PRINCIPE

Voor het

geheel

automatisch

REGELEN van

SCHEEPSKETELS

AMSTERDAM VONDELSTR. 72

NEW'YORK 17 (NY) 545 FIFTH AVENUE

Vr ••

g'

uI/voer/g e

inlichllngen'

VerVJarrugers van de Nederlandse Onderwerpen

voor FOX MOVIETONE NEWS

TELEF. AMSTERDAM 85622 -88945

BERG & BURG INGENIEURS _ AMSTERDAM DI .UTn .... Df 1.,_1.' . nUJOON : 3208:Z

Centrale verwarming

Ol i esfook j n richt i"gen Stook- sfoomkookinsfaJlaties

Luchtbehandelingsinsta Ifaties

Sanitaire inrichtingen

-----------TECHNISCH

INSTALLATIE BUREAU

F. W. NIEPOTH Amsterdam

telefoon 742464

Zandvoort

telefoon 3270

Met microfoon en band Het vastleggen en weergeven van muziek of gesproken woord op de magnetische band is een bez.igheid die is uitgegroeid tot een van de meest fascinerende hobbies aller tijden. Me t de bandrecorder kunt U Uw favoriete muz.iekprogramma', overnemen van radio_uitzendingen of van grammofoonplate n en speciale programma's samenstellen voor bijzondere gelegenhe· den. Als gesproken brief vormt de band een levend contact tussen U en verre ve rwanten en overbrugt daadwerkelijk aUe af-

ELECTRONISCHE APPARATUUR volgens specifica/ie In gro/e en kleine series

:+ UHF. TV en FM antennes

s~,nden.

Daarnaast is de moder· ne bandrecorder doo r zijn talloze mogelijkhe. ~en en eenvoudige bediening een onmlsbailr m~ium geworde n, overal waar klanken moeten worde n bewaard.

:+

T~EA

Col AMROH

f 298,-

HANDYSOUND de bandrecorder voor Iedereen

doel niet onder voor een profeu lonele recorder. Portable ultvoerlna - I< otC!f\ keurtce untrekkelijke kolfer _ m... kt hel moaelUk ove .. L wur netapannna la. opnamen te maken en deze mei de hoofdtelefoon lerua t. lul.tel"fll. Voor hel maken van reportaa"'" 11 d<Io H.ndJ' Sound de u.nae'll'ezen bendr_du.

Bij Uw ..odio-hondelaa .. kunt U de uilvoeripe Hand" S',und-folde, k,ijpen en hij zal deze pupulolr, bandreco,de.- praog voo .. U demonst'C'CII.

KWALI TE ITS PROD UCTEN VOOR mmONIC A

Technisch. Wetenschappelijke Appa ralenfabriek

:+ 2. Witt.nburll.rd.... rntru t 1 5 _T.I. 5 11 72 Amlt •• d . m C ,

M'UIDEN - TEL. K 2942··341

Bouw BetonHei- en Waterwerken Kanloor Dordrechl, Kromhoul 65 ·67, lel. 6941 ' Den Haag, François Maelsonslr. 45, lel. 553844

3·5 pk 5·7 pk 16·20 pk 20·2~ pk Ook "".te,.gekoeld

....

6_24pk

V.n oud. d. b.t rouwb .... t • • n lIchtsi •• n d.. ,om m• • 11 lIebrv Lkt. moto •• n _00' r.ddlnllulo. p.n . n .oor .. n· d. LJvl nll un be tonmol.nl, . c:ompreuor.n, pomp.n. dvn.mo'l lie r.n etc: ALLEEN LMPO~T[ \,)1<

T. FRANSE TRA·.)I>O»TII.[H.l[

::~",'~",',~;

AMSTERDAM

[)IE"!l BI(ANDBlUS F

"lP \fTS

•

MAANDBLAD TER DER

INTERNE

VOORLICHTING MARINE

KONINKLUKE 'UlI g~ve v~n

hel MInisIerIe

vlJn

MarIne

DIRICTII IH HOOFDRmAal. ,

r.

LIS \SD) 1 J. PTASNIK

J. TH. M. SCHAEPMAN

ADRIS RID ACTII IH ADMIHISTR4"1.

MInIsterie van Marlne. KonlnFnnea:racht 11 Tel. lUW _ Toatel .-J, Den Uaa,

MAART 1956, no. 8

Inhoud: BIJ DE VOORPLAAT:

"Gemt". Ingezonden onder motto "Vacantiespreiding" voor Marinefotowedstrijd 1955.

1

Nederlands-Nieuw Guinea.

2

Geneugten In Nieuw-Guinea.

3

Hr. MI. schepen en hun emblemen.

â&#x20AC;¢

Met Hr. Ms. Dokkum naar de Nederlandse AnUIlen en Suriname.

5 Onze ererot 6

Nevel en misl

7 Marine fotowedstrijd 1956.

a

De wereld waarin wij leven.

9

Marine fotowedstrijd 19M.

9

Service en servlce.

10 Fotowechtrijd 1IM. 12 Waarom hij wel.

15 Buitenlands marlnen1cuws.

16 Nieuwsdruppela.

17 Lucky Joseph.

20

Waar de Koninklijke Marin') vaart en vliegt.

21 Mutaties.

22 Mutaties.

22 WonlngruUadveMenties.

23

Wanneer begint mijn opleiding.

De KonlnklUke MarIne uelt er prU. op ,'ast Ie stellen dat hU ad"erte.t n In dIl or,un ultt raa rd bet verkrUien van voorktu. voor levenntle, aan d e Kon.1llk.1iJke MulDe .... et Iu.a lnhoDden.

Idee In Iresonden d oor

Cr oe....' A. Gk OLL f: I ,..., n. D KN V {elp OM de H F. LD f: R oo r el k brvJkb aar se idea a.l1e.....

• •en n de SChrijf _ijfluor t. ho ud e n ' • • n ara • Pobl Ieltelt , A een urdl , e belonln,' ' IIUIte' Brou A"" IUdam.

_,rij.

NEDERLANDS NIEUW-GUINEA Aard en leefwijze van d e bevolki ng " DE" PAPOEA

Op hel overuue rij/udeel Nederlandt Nieuw-Guinea lol v rijwel elke marineman vroeg of laat een tenn moelen doorbreng.m. De een voor veertien of achttien 1Manden, de ander VOO7' drie ;0(17, alt hij lijn. Qezin laat volgen.

Velen .$preken. Tee(b: een tDOOTdje Malei. en een g root deel kan bOllen. op tropen ervGrlng HL hlH voormalige Nederlo.nds lndil. Dat Îs dan alva.rt "meegenomen" en het nul dOOT1XUl %41 in. de eerste tijd ongetwijfeld blijken. Maar hel u niet voldoende. In de nauwe samenlelltn" op Nederland. Nieuw-Guinea, W(I (lT we dagelijla in aanraking komen meI de bevolkin", iJ een dieper begrijpen van de landskhlderen een eeuu verebte voor een goede ventondhoudin" en stlmell1Qerkfng met nu (Q.a., de Algemene Politie, de o.ulochthone werlekrachten en .trak. mis schiell met de miLita iren oon het Papoea-Bataljon.

Meer en mef!:'r Papoea'. verruimen hun bUk, uer l.alen hun beperkte kampongwereldje en komen naar "de .Iad", om te worden inge.chakeld in de luoderne .amenif!:1.>ing. Maar ook ztfn f!:'r nog velen, het grootste deel, die nog . lef!:<Û zijn opge.loten in hun wereld tlGn adat en boze gee.ten. Met beide groepen komen we v roeg of laat in aanraking. Met de primilieve, die nog leeft in aftmlChting op de koJmt Vtln de "profeet" Manseren Manggoendi en met de reeds meer onlwikkelde die, alJ onderwijzer, politieman, klerk of koelie, rred. een plaat. in de moderne lamen. lev!ng heeft ingenomen.

Het zal een ~eder ten goede komen, alt we niet alleen de taal spreken, maar ook iel. meer begrtipen van de "natuurmen.... Maar doar Ichuilt JUÎlt een gro:e moeilijkheid. Want ieu te vertellen over "de" Papoea in het algemeen i. niet mogelijk. Er zijn namelijk nagenoeg " een ge"even. over karakter en. persoonlijkheid , "ewoonten en "ebruiken, die van toepalli ng zijn op alle Papoea',. Nf!:'rgell3 zijn er zulke grote ver.chiUen als bij de bevolking van Nieuw-Guinea.

Dat blijkt wel het duidelijktt op het gebied van de talen. Er zvn verschillendeliefst Uentall.en hooJdtaalgroepen en een paar honderd taalvarianten..

Iedere "am, welke kan variëren van honderd tot een paar duizend zielen , heeft zijn ei"en dialect en het komt don ook veelvuldig voor dat twee JUlburige stammen elkaa,r niet kUllnen verltaan.

Omdat vrijwel niets en niemand in geheel Nieuw-Guinea hetzetfde ti, i. het onmogelijk te generali$f!:'ren. Bij elke beschrijving geldt don ook .teeds dot de schrtiver alleen die mens en datgene bedoelt, waaMnee hij contact hreft gehad en waarovu hij gegevens heeft verzameld. Het artikel "De" Papoea is het eer. te Vtlneen .erie artikelen oveT Nederl.ands Nieuw-Guinea, speciaal ge,chreven voor .. Alle HeM", met het doel een nauwer contact te leggen hUlen "Oost" en " West", tus'en de marineman en het eil.and in de verte, dat nog . teed. en maar al te vaak wordt betiteld met "vergeten aarde".

Kennismaking ....

Zod ra de ConstelIation uit Holland is geland op he t K.l....M .-vliegveld te Blak, maakt u al kennis met het volk van Nederlands Nieuw- Guinea. Terwijl u d e riemen losgespt en vanaf uw zitplaal.. door het raampje kijkt naar de bedrijvigheid op het vliegveld, ziet U dat enkele potige bruine jongens de trap aanbrengen en dat ande ren reeds gereed staan om de bulk van het toes tel te ontlasten van de bagage.

Met een mengsel van belangstelling en nieuwsgierigheid zult u hen enkele ogenblikken gadeslaan. U bent eigenlijk een beetje verbaasd. Dit ta fereel , de onbevangen papoea-jongens die zich reed. met de allures van vollee rd grondpersoneel rondom het vliegtuig bewegen, past eigenlijk niet In uw voors teUJ ng van het "Natuurvolk".

Vluchten de "kroeskoppen" niet meel' luldschreeuwend weg voor de "helse machine", zoals u zo vaak hebt geleren in de s pannende avonturenboeken?

U zult zich over nog veel meer dingen ve rbazen die eerste dag. U zult Papoea'. zien in politie-unUorm, achter het stuur van een auto en boven het toetsenbord van een .schrijfmachine. Maar zodra u In persoon lijk contact komt met de

landskinderen komt u tot een verrassende ontdekking. U zult terstond bemerken dat zij ande rs zijn dan u zich had voorges teld. U realiseert zich dat zij een zekere trots bezitten . U ervaart dat zij zich niet graag horen aanspreken met Papoea wanneer u de klemt oon legt op "Pa_", want dan heeft het woord de betekenis van ondergeschikte o f slaaf. zegt u d aa rentegen Pap6éa - met de klemtoon op de "oe" dus dan hebben zij tegen de benaming geen enkel bezwaar, omda t dat woord Is a f geleid van het Noemfoereese poeapoea, wat kroes-kroes - kroesachtige - betekent.

U zult veel worden gegroet door de Papoea's. Maa r in die groet mist u die mate van ontzag welke volgens u toch eigenlijk past bij de .. primitieve mens" voor de ,,grote blanke man". En als u dan nog hebt ervaren, dat zij In de toko's en bij het in- en uitstappen van de bus geenszins de bedoeling hebben om elke niet-Papoea maar vóór te laten gaan. dan zult u tot de verrassende conclusie komen dat de Ingewortelde eerbied, die we eigenliJk allemaal verwach ten bij een "natuurvol k" voor de bekwame vreemdeling, over het algemeen niet zo groot Is als u had verwacht.

U zult bemerken dat de verhalen over achterlijke gebieden, waar .,de blanke" een "groot man", een " god" is alleen al omdat hij blank Is. niet van toepassing zijn op Nederlands Nieuw-Guinea.

Integendeel u zult gewaar worden dat zij zich vaak aan u gelijk, of zells boven u verheven voelen. En u zult dch misschien vol verbazing afvragen : Waarop Is deze onbegrijpelijke eigen waarde gebaseerd?

De seh epplna: ...

•

De Wa ropeners. de Noemforen en nog

ande ren zijn ervan overtu igd dat a lleen zij, de Papoea's, de wa re mensen zijn. Zij zijn de "Anim-Hà". de ideale mensen. zeggen ze. En hieruit blijkt dal hun scheppingsgedachte vrijwel overeenkomt met die van de primitieve stammen in de binne nlanden van Afrika, volgens welke "god" bij de schepping de mens eerst een aantal "mis_ lukkingen" had. Die overlevering wil dat "god" de eerste mens vormde en daarna "bakte" In een groot vuur. De eerste poging mislukte echter; hel resultaat was een ongaar, bleek m ens. En omdat de "schepper" het "misbaksel" niet onder ogen wilde hebben, stuurde hij het ver weg (Europeaan). Het tweede exemplaar viel al niet veel beter uit, het kwam s lechts geel uit de "oven". Ook hij werd ver weggezonden (Aziaat). Het derde product was stukken beter, het was lichtbruin v an kleur. Maa r nog was "god" niet tevreden en ook hem zond hij weg (I nd onesiër). Maar toen. de vierde maal. kwam een vol kome n geslaagde mens uit het vuur. H ij was goed bruin en welgevormd; het WilS de ene ware, de volmaakte mens. En dat zeggen veel Papoea's van zlchzeU. Zij zijn de "AnEmHà", de êehte mensen en de "Amberies" (verzamelnaam voo r niet-papoea's) zijn veel en veel minder.

Deze gedac hte Is er mede de oon:aak van dat veel Papoea's naast hun gevoel van levensonzekerheid een overdreven gevoel van eigenwaarde hebben. En dat zij, de Papoea's, desondanks In alle opzichten ver ach ter liggen bij de ,.mlslukte" mensen. wijten zij aan een bedriegelIJke gril van bovennatuurlijke mac hten.

Die rijkdom Is door het werk van boze geesten. die "god " willen d warsbomen. naar de verkeerde plaats en naar de verkeerde mensen gedreven. Bepaalde groepen geloven dat er eens een ommekeer zal plaats vinden waa rdoor dit wordt bewezen en waarmee alles voor hen ten goede zal keren.

P ara dij s ...

Er wordt van veel Papoea's beweerd dat zij "van de hand in de tand" leven.

Zij leggen geen voorraden aan, hebben geen opbouw ot uitbreidingsplannen en kennen zelts niet de economie van ,.de volle kous". want na verloop van tijd wordt alles weer geheel verbruikt bij per iodieke festiviteiten .

Bij die groepen ontbreekt volkomen het

f

begrip van de manier waarop welvaart en rijkdom wordt verkregen. Zij Jeven nog in de ban van het mythologische volksverh.aal dat zegt dat eens een "konoor". een voorloper, wl komen om de komst van de "messias" aan te kondigen, waarna voor hen onafzienbare rijkdommen zullen worden opgestapeld.

Het Is de godsdienstige messiasverwachting van de beruchte Manserenbeweging, die is gebaseerd op een Papoease heilstaat.

De laatste jaren is echter bij velen het besef doorgedrongen dat rijkdom niet tomaar wordt verkregen, maar dat er lets voor moet worden gedaan. Meer en meer komt het idee naar voren om te trachten gewaar te worden hoe de "mislukkelingen" er in zijn geslaagd tieh te verwerven wat de "echte" mensen niet bezitten.

Bij velen is de paradijsverwachtIng, de a paUsche berustlng, omgeslagen In grote leergierigheid. Zij willen we ten, veel weten. En daarom vragen zij scholen.

En als de onderwijzer eens ziek Is, zijn ze hevig vertoornd over de verloren studietijd, inplaats van blij te tijn met het onverwachte vrijat, He t Ambe rl e-reh e lm ....

De Papoea's die "omhoog" willen, we-

ten dat zij In hun eigen omgeving weinig kansen hebben. Er is de laatste jaren dan ook een grote trek naar de stad. Vla de tendelIng, de dokter en de bestuursambtenaar, die voor hen eerste contactpunten zijn met de moderne wereld hebben zij de kloof tussen de primitieve en de moderne wereld kunnen overschrijden. Zij weten dat zij, met zich kennis te verwerven bij de .,Amberle's", kunnen opklimmen naar lagere posities In de bovenlaag der vreemdelingen en dat zij daarna geleidelijk hoger kunnen komen als zij daarvoor de bekwaamheid ontwikkelen.

Als vreemdeling komen we hier in de omstandigheid te verke ren, dat wij allemaal een onderwijzende functie ver-

vullen bij onze contacten met de Papoea's. Bij Uw Papoea-pe rsoneel en bij alle Papoea's in uw omgeving zult u een honger naar kennis bespeuren.

Zij zullen openlijk of ongemerkt pogen om zo vlug mogelijk de Nederlandse taal te leren spreken en zij zullen u honderden vragen stellen over de vreemdste dingen.

Maar Is deze honger naar kennis een honger naar geestelij ke verrijking? Of zoeken tij slechts koortsachtig naar de oplossing van het grote Amberie-gehelm, het geheim van rijk worden? Wat het ook zij. mèt de kennis die zij zich vla ons verwerven. zal ook wel eenl het begrip komen voor de we rkelijke manier waarop welvaart en rijkdom wordt verkregen. En daarmee ongetwijfeld het Inzicht dat wij de "konoors" en de "profeten" zijn, die hun ve rwachtingen zullen helpen verwezenlijken. Misschien zal dan de tijd aanbreken, dat het "natuurvolk" ook Ons ziet als "Anlm-Hà".

H. A. B.

--_ _------_...._ - - - - - - - - - - - - - .....

[3ellle1Agten in Vlieuw-[3uinea EEN van de eerste voo rdelen, die een "ouwe jongen" van Nieuw-Guinea u zal opnoemen Is: "De tijd gaat zo snel voorbij", maar het Is natuurlijk wel duidelijk , dat Ik het daa rover niet ga hebben In dit s tukje. Ik wou een van de voordeeltjes eens in de kuif grijpen om nader te beschouwen. Niet dat een witte kakatoe een voordeeltje Is, hij kan het wel lijken te zijn als Je hem voor een pak zware shag of zo geruild hebt van een autochthoon, maar als hij eenmaal op het halfdek hangt en schreeuwt, dat het in Hollandia te horen Is van TokO Sentani tot bij de K.P.M.-stelger en bovendie n steeds grijzer wordt omdat de machinisten hem aldoor aaien, dan ga je zo'n beest met andere ogen bekijken.

Nee, de situatie was zo: We lagen voor anker bij Kaiamana op een zaterdag en de volgende dag zou dus zondag zijn.

Nu Is zondag een rustdag ook bij de Kon inklijke Marine en dus besloot de commandant zondagmorgen op te stomen naar het eiland Namatote, dat ruim een uur varen van Kalamana lag en waar, naar de mariniers, die in Kalamana zitten te handhaven, ons verzekerden, mooie zwemstrandjes moesten zijn!

Een paar mensen aan boord hadden ook nog het woord "wild" opgevangen en wel speciaal vogels en begonnen drUlig toebereidingen te maken om een boutje te versçhalken. Om half twaalf lagen wij voor anker vlak bij de mooie zwemstrancijes, die inderdaad niets te wensen over lieten. Mooi wit wnd, schaduwrijke plekken, waar bomen groeiden en rustig, kristalhelder water.

De motorsloep vertrok eerst met drie volledig uitgeruste jagers en daarna werden officieren en manschappen bij hun respectievelijke strandjes afgezet; onmiddellijk werden voorbereidselen getrotcen voor de tewaterlating. Brillen werden opgezet, zwemvliezen aan de voeten bevestigd en snorkels in de mond genomen, Even later r<:nde een leder verzadigd het water In en weldra waren alleen nog rimpelingen In het

2

water en snorkels te zien en af en toe een hoofd, dat na een duik boven kwam.

Op het strand stond er nog één met veel inspanning een onderwatergeweer te "Iaden", door de harpoen tegen de werking van de veer In het apparaat te drukken. Even later sloop hij, het moordtuig angstvallig met de loop omlaag gericht, het water In, zorgvuldig kijkend waar zijn collega's spartelden, want zo'n harpoen spietst onder water op vijftien meter nog een vis, dus de uitwerking In de lucht is nog veel groter.

Na een poosje kwam de motorsloep terug en even later gingen enthousiaste krete n op bij het "oflicers beach", toen een grote pul nasi goreng, een schaal kroepoek, sambal en een kist bier werden afgegeven. benevens het nodige aan borden en eetgereI. Als loerie's op een pisang kwamen de overige zwemmers het water uit op het eten al. Degene met het vIssengeweer kwam het laatst, het bleek dat hij het geweer geprobeerd had, want aan de harpoen prijkte een ovaal plat visje, zo groot als een uit de kluiten gewassen ofliclersembleem. Iedereen zei dan ook: "Aaaaeh."

Intussen werd er druk opgeschept en smakelijk gegeten. De pul nasi stond op de grond en tegen Iedere nieuwaangekomene die een bord kwam halen, werden de vreselijkste bedreigingen geuit voor het geval dat hij er zand in zou doen belanden. De flesjes bier bleken moeilijkheden met zich mee te brengen, want er was geen opener bij.

Verschillende open methoden werden ontwikkeld. De één wrikte de dop l os met de priem vnn een mes, de ander met de achterkant van een lepel en een derde haakte de dopranden van twee flesjes achter elkaar en trok in tegengestelde rlchUng, daarbij verzekerend da t één van de twee doppen het sterkst was en dus de ander open moest gaan. Dit ging wel op, alleen was soms de s terke dop toch een beetje open, waardoor dan een vervaarlijke hoe veel-

held schuim naar bulten we rd geperst.

Na de maaltijd gingen de meer bezadigden schelpen zoeken o f alleen maar luieren, de res t snorkelde wee r door het water. Alle begrip voor tijd was verloren en Iedereen moest dan ook holderdebolder zijn spullen bij elkaar graaien toen de sloep kwam om ons op te halen, want we moesten nog terug naar Kala mana ook.

De jagers hadden ook wel lets beleefd.

IJ verig naar eetbare vogels kijkend, en daar vogels meestal In de bomen zitten of tUISen de takken door vliegen, hadde n zij de hele tijd strak met het hoofd omhoog lopen speuren. Dat zij daarbij een va rken lot op enkele meters naderden en pas bemerkten, toen het luid knorrend de benen nam werd hun nog lang nagedragen.

Daar men witte kakatoe's en Joerle', niet gauw op een menu zal vinden was dat ook niet zozeer het doel. Het duurde even voor tij lets onder schot kregen, maa r plotseling riep ééJ'l van de jn,erl: "Daar gaat een .. . . (beschermde vogel). Het tweede schot haalde de rara avis neer, maar bij nadere beschouwing bleek het geen.... (beschermde vogel), maa r een .... (ook een beschermde vogel) te zijn. Nêé, het was geen paradijsvogel, wat iedereen natuurlijk denkt, die dit leest, want veel mensen vereenzelvigen Iedere vogel In Nieuw-Guinea met een paradijsvogel.

Ik heb een tan te die zei toen ze hoorde dat Ik naar Nieuw-Guinea ging: "Wat enig voor je (!) en je brengt zeker een paradijsvogel mee?" Zoals een leder die In Zwitserland Is geweest en zich respecteert. een paar takjes edelweln heeft gekocht.

Maar allemaal waren ze zeer te spreken over dit dagje aan een s trand en Iedereen was heerlijk sloom van het vele zwemmen en zonnen. Tussen haakjes I!eve lezer, dit was begin Januari. was het toen erg koud in Holland? Tja, dat Is nu een van de voordelen. a1b Hr. Ms. Piet Hein, W. H . v. R.

Hr. Ms. SCHEPEN EN HUN EMBLEMEN (10) Hr. Ms. Ceram - (F 815)

. ./,. Urb,br/û"

U il

I ON"'

IN

do",,,.

o~" tOl

;.uligo",

Emhlttmlprtull; "NOESA /NA " (dl /'()/Jm'""m IQOT C,,<lm) ;/1 Itlltrs ,', m in. digo op fr" /irhth"';11

Ii",.

•' rep t : Slandaard wau!:rverplaatsing 800 ton: max. snelheid 14,5 mijl: groo tste lengte 56 meter; grootste breedte 11.:5 meter; gemidde lde diepgang 3,3 meter: machine ve r· mogen 1.55(1 apk: bemanning 102 koppen. Bewapening: I kanon van 10,5 cm; 1 mi·

trailleur van 40 mm: 2 mitrailleurs van 20 mmo

H r. Ms. Ceram Ix!hoo rt tot de Australische "Bangoi"'·klasse en Is gedurende de oor log als t.g. vloot-mijnenveger op een Australische werf gebouwd. Na de capitulatie van

Japan heert de K onink lij ke ma rine acht van deze schepcll van de Australische marine

overgenomen en In d ienst gesteld. Zij hebben alle dienst gedaan bij de patrouilles in de Ind onesische wa teren, in de jaren 19~6 · 19l9. Van oktober 195 1 t ot o ktober IflS3 \'erbleef Hr. Ms. Cenlm In de Nederlandse Antillen om sinds maart 1955 als logementsschi p te fungeren bIJ de onderzeedienst. te Rotterdam.

Genoemd naar net eiland t: era m In dt" Indonesische Arch ipe l.

In dienst ges teld: 5 juli 1946 (ex HMS Burnle).

De " Tou,u" ij Uil 01Ide'l rluidillgsU!t.U, dlll door IIlle krijgt' l lli/ dl IIlIm dtr /l!erltllhufn'1 ill NotJSI / 1111 (d.i. "moedtreila"d", d e "Ja'" ,(JO' C"am) ged,al:ell ",'o,dl. ",'a" ..u, %ij UIIm:lJI aIJ ,'o/u'a,..dige lI1allneli en It,ijglrl zij" "ei,mllllu,d, Aftil ,"jlldl d""rill ,ulchillenJ, OfllllmellUII, na;/, gtlang de }"ijgl r zich retds in d, Ilrijd onde'stheiden !Hejl oj nie/.

DI " Tall"t" u'o,;/1 door deu m"""e" IIIJ lendedoek gedragelI. Zij },01l11 " I/en op Ct· r"111 ,"oor.

Hr. Ms. Jan van Bra ke l - (F 816)

r .,/11 :i/." drit hrJkSko/J/Jm 10llgd 'JII kul".

r;m

J"htl, g6'

D,I ""bleem ;1 O"IIURd <UI/ hel j"milieu'J' 1"11 ' ',," de srbolfl hij ' f.1(h/ f"n ,'(/" 8 r,,},,!, ZOJ/J lUI eulijds Ie ,i»"tll U 'iH op Zijll praal· " ' lij in de SI. u.urlns!u,. Il ROlle,dtllll. ' Vtru 'OtJl hij holl1hJrdell1e", mei·dllgeR /940).

Frera t: Standaard waterverplaatsing 950 ton; max. snelheid 12.5 mijl; groots te lengte 58,7 meter; grootste breed te 10 meier; gemiddelde- diepgang 3.9 meter; machi ne vermogen 1000 apk; bemanni ng ,)3 koppen. Bewapening: I kanon VB n 10,5 cm; I mitrailleur van 40 mm; 2 mi. trailleun; van 20 mmo Was aanvanke lij k gebouwd voor de visserij-inspectie. Week op 14 me i 19~0 van Den Hel der naar Enge land ui l en verrIchtte daar in de Britse wateren escortedien sten. In april 19~2 ve rtrok H r. Ms Jan van BrBkel naar Curaçao, waar het schip fo t emd 1944 In de Caraïbische :ree en de West- Indische wateren onatgebro ken en intensief patrO uilleerde.

Daa rna keerde de .. Jan van Brakel" naar E ngeland lerug, waar he t lot mocdersc hi J;l voor het 203de f10llîeUe mijnenvegers werd ingericbt. Vertrok a ls zodanig op 10 oktober 1915 vanuit Nederland naar Indoncs lê. Deed aldaar ook d ienst a ls opnemings· vaartu ig. NB in 1951 naar N'eder.land tc zij n teruggekeerd. wt'rd Hr. Ms. Ja n van Brakel in april 1953 wee r als politie-kruise r in dienst gcsteld Vertrok in juni 1955 naBI" Nede rlands Nieuw G uinea.

Genoemd naar de schout.- bij- nacnt Jlln van Brakel, die uch in de Vie rdaags\' en Tweedaagse zeeslagen in 1666 bijzonder onderscheidde. H ij veroverd e e n verbrandde bij Chatham twee !rote Engelse oorlo,sschepcn en sleepte de .. Royal Charles" naar G ocI'ee in J 03G7. Ook nam h ij deel Ban de sli\.gen hij Sc honeve d en K ijkd uin en d Iende onder Cornelis Trom p in 1674 gedu· rende diens tocht naar de westku st van Frankrijk. Hij sneuvelde in de slag bij Bescvler op 10 juli 1690.

In die.nst Icsteld: 25 j uni 1936.

N.B. De k eure r\ "oker", "sabel" en "keel" zijn de heraldische b cnaminie n voo r "geel", ,;z wart" en .. rood". ,.Indigo" is een blauwachtige kl eur.

3

Met Hr. Ms. Dokkum naar de Nederlandse Antillen en Suriname (2)

De buitengewoon goede herinneringe n die we aan deze plaats bewaren Is voor ccn niet gering deel te wijten aDn de onbegrensde gastvrijheid en behulp¡ zaamheld van de7.C Nederlandse Consul.

Autotochten voor Orricleren en beman-

ning werden door hem georganiseerd ter bezichtiging van stad en eiland en wij genoten van onvergetelIJke panorama's vanaf de hellingen van de hoogste berg van het eiland.

Dan de feestavond op de Jach tclub, een groo t modern gebouw, gelegen rond een onoverdekte dansvloer. Balkons rondom, vanwaar la madre, d ik en slalig, haar dansende dochters beneden In de peiling houdt. Toen dan ook de jongste offlcler zijn knappe Spaanse partner tot een tweede dansje trachtle te verleiden. was ma snel beneden en nam dochterlief voor alle zekerheid meteen maa r mee naar huis. Je kan tenslotte niet weten met zo'n buitenlandse marineman.

Gelukkig had de Consul voor enige charmante Engelse partners gezorgd, zodat wij zonder het spiedend oog van moede rs of tantes aan de feestvreugde konden deelnemen.

Die vreugde was trouwens uitbundig en werd O.a. uitgeleefd met serpentines en con fetti, maar zij steeg tot het hoogtepunt toen vuu rwerk de aanko mst Inluidde van een Spaans orkest en Spaant;(! dansparen, die, onder de tonen van hun meeslepende muziek, In kleu rr ijke costumes de zaal binnen marcheerden.

De dansen . d ie wij toen te zien k regen, maakten op ons Noorderlingen een d iepe indru k. De overgave waarmee de:z;e

jonge mensen dansten, de beeldschone senorlta's en de gratie waarmee zij liepen, men zou het beter zweven kunnen noemen, brachten ons In ve r voeri ng.

Men denkt dan onwillekeurig even aan de ,,spaanse dansen" die we In Hollandse nachtgelege nhede n met eentonige regelmaat krijgen voorgezet. de vergelijking valt dan wel zeer ongunstig uit voor de laatste.

Wij zullen U verder geen chronologisch verslag geven van de d rie onvergetelijke dagen, d ie wij In Las Palrnas doorbrachten, s lechts wil Ik nog even stilstaan bij de ontmoeting die wij hadden met een ander Nederlands schiP. eveneens onderweg naar de Antille n, Dit was de " Noorderzon", een klein houl.en loodskotlertje, 52 Jaar oud, aan boord waarvan en ige avontuurlijke Hollanders en E ngelsen de Allantic over wilden zeilen . De Navigatie-offIcier nam Noorderzon's naviga tor een ochtend onder zijn hoede teneinde de principes van astronomische plaatsbepaling nog eens te bespreken, want zij waren onvrijwillig in plaats van op Madeira, in Las Palmas verzeild geraakt, hetgeen nu niet direct hetzelfde. Men moge hun tocht als onverantwoordelijk en roekeloos bestempelen, zij getu igt in leder geval van zin voo r avontuur en ondernemingsgeest.

Maandag, 26 September, ve rtrekken wij met volle olie- en wa tertank.! voo r het derde traject nog verder om de Zuid naar St. Vincent op de Kaap Verdl lche

4

Op de brug

eilanden, dat onze springplank voor de oversteek 1.81 zijn.

Op deze reis gaan we over de Noorderkeerk ring, de denkbeeldige lijn op 23,5 graden Noorderbreedte. Dit is voor ons een belangrijk moment, want op die dag gaat ons tropensalaris In. De Navigatle-otc\cler heeft het tijdstip uitge rekend waarop we deze lijn zullen passeren en dan wordt door de oudere matrozen de kans aangegrepen om een jonge zeemiUclcn te pakken te nemen.

Deze jeugdige schepeling, we zullen hem voor het gemak Ultdekettlng noemen, wordt uitgelegd hoe belangrijk deze overschrijding wel Is en dat d us de commandant tijdig gewaarschuwd wil worden als de lijn in zicht komt. UltdeketUng Is nu als uitkijk aangewezen, een belangrijke en ve rantwoordelijke laak. Op zijn vraag hoe 'd ie lijn er dan wel uitziet. wordt hem van alle kanten uitleg gegeven. De verklaringen lopen eèhter noga l uiteen, de een spreekt van een wollen draadje. de ander heeft het over een brede donkergroene streep in het water. Een knnonnler leent hem bereidwillig zijn speciale zonnebril "waa r ~ mee kleurenverschIllen beter te onderscheiden zijn" en met dit kostbare attribuut gewapend meldt Uitdeketting zich bij de Officier van de Wacht, die hem een plaats aanwijst op het rada rbordes, een mooi hoog punt. van waaruit de hele zee Is te ovenien. De lachende omstanders en de op hem gerichte fototoestellen kunnen hem niet van zijn belancrijke taak afleid en. Daar schuift een wolk gedeeltelijk voor de zon en werpt een donkere schaduwstreep over het water. "Keerkring In zicht over Stu urboord" praait de uitk ijk verheugd. Dan halen we hem naar beneden en lelien uit dal hij zich er lelijk tussen heeft laten nemen. Intussen Gewa pend met zonnebril

zijn we wel echt de Keerkring over 'en wordt er een gratis biertje uitgereikt ter viering van het heuglijke feit .

Nu dus In tropische streken aangeland, kunnen we 'I avonds aan dek bioscoopvoorstellingen geven met het toestel, dat het FIlmbureau Strijdkrachten voor deze reis beschikbaar stelde. Het doek Is op het achterschip opgesteld, de bemanning zit, hangt of ligt er omheen, geboeid door DorrIs Day ot Audrey Hepburn. Manr kijken wij even langs het doek omhoog dan welft zich boven ons de t ropische sterrenhemel, helderder dan een Hollandse sterrenlucht ooit kan zijn, terwijl de maan een zilveren I treep over het water werpt van de hori zon tot waar zij door de kolklng van het schroefwater in duizenden schitter~ lichtjes uil elkaar wordt geslagen. I>e7.e

aUractle kan geen City, Astor of Odeon ons bieden.

Op 29 September laten wij het anker vallen In de baal van St Vincent, de belangrijkste haven van de Kaap Verdlsche eilanden waar we water, olie en victualie moeten laden voor de lange oversteek.

Door de droogte zijn deze eilanden grauwen kaa l en recht evenredig met de povertl plantengroei Is ook de welstand der bevolking. Bij een tocht over hel eiland valt ons hel grote aantal ruines van hulzen op, het Is alsof de geset van de oorlog korl geleden over dit eiland Is gegaan. De Consul legt ons echter uil dat dit een andere oonaak heeft. Het Ideaal van Iedere Inwoner Is hier een eigen hulsje met een lapje grond voor de oude dag. Zodra hij enig geld heeft vergaard, haast hij zich dit land te kopen en met de bouw van zijn huls te beginnen. Is het geld op dan blijft alles liggen en gaat hij weer op fabriek of elders aan het werk tot er genoeg geld Is gespa:lrd voo r de aankoop van enig materiaal. Dan gaat hij ve rder en wordl zo s poedig mogelijk één kamer van het huis opgebouwd, waar het gezin vast :r.ijn Intrek kan nemen. Daarna volgt bij stukjes en beetjes In de loop van enige Jaren de rest van het huls. De bouwers worden daar blijkbaar niet gestoord door heren van Bouw- en Woningtoezicht.

Ten anker liggend in de baal komen vele bootjes langszij met kooplieden die met engelengeduld wac hten tot een der opvarenden wellicht belang stelt In h un koopwaar. Er Is van alles te krijgen van prullige souvenirs, zoals scheepjes gemaakt van koehoorn en tasjes van rletwerk tot schelpen. vruchten, apen. ki ppen en levende speenvarkentjes. Zo doet een speenvarkentje :r.lJn en tree aan boord met de bedoeling het gedu rende de rtlll vel te mesten. Drie weken heeft het aan boord gesleten en het werd een even aanhankelijk huisdier als de scheepshond. Overdag liep het op dek, tegen een leder kwispelend met :r.lJn kru lloze staart. BIJ dekspoelen kreeg ook het vu rken een wasbeurt e n ontving dan de volle laag uit de dekwasslang. De uitdrukking "gillen als een mager speenva rken" Is ons sindsdien volkomen duidelijk, geen levend wezen ter wertlld Is In staat :r.ulk hartverscheurend gek rijs len beste te geven. Vlak voor aankomst In Curaçao moest schoonschip gehouden worden en dit betekende het einde van het varkenshok en haar bewoner . We betreurden het verlies van dit amusante huisdier ten zeerste, al s maakte het karbonaadje niet slecht na de dagen van gehakt uit blik.

2 October vertrekken we om één uur 's nachts uit St. Vincent voor het langste t raject, koers West naar Trinldad.

He t I. heldere maan en de eerste paar uur genieten we nog van de vaart tussen de eilanden, daarna Ugl de wijde Oceaan voor onl. We lopen een ntnke vaart, zodat de oversteek slechts zes dagen duurt. Toch lijken die dagen lang, door hun eentonigheid. De wit te stapelwolken van de Passaat drijven boven on:r.e hoofden langs en de "Dokkum" tracht ze zo goed mogelijk bij te houden. Ceen enkel schip komen we op deze reis tegen. Vroeger was de Possaatgordel een veel ge bruikte verkeersweg tussen de Oude en de Nieuwe wereld. Thans liggen twintig graden der noordelijke breedte verlaten all ten tijde van Columbus. De zellst:hepen, die

van de Noord-Oostpassaat gebruik maakten zijn niet meer, De moderne stoom en motorschepen kruisen over de zeeën als een trein, zij hebben geen zaken met weer en wind en trekke n hun routes van haven tot haven als met een lineaal. Daa rom waaien de passaatwinden tevergeefs, maar wij zijn hen dankbaar, want zij schenken ons een weinig afkoeling al kan zij niet verhelpen dat het teer uit onze deknaden wegs mel t.

Het water is hier blauwer dan de Middellandse Zee en de zonsonderga ngen zijn een gebeurtenis van overweldigende schoonheid. Zij geert alle nuances van het kleurenspectrum, nu eens vla mmend rood tot hel oranJe, dan weer in de l ijnste pasteltinten, rein en klaar, :r.ee en lucht In :r.acht geel afstekend tegen de violette wolke n, die als een toneeldecor diepte geven aa n de lichtere achtergrond.

Maar lang duurt dit niet, zodra de zon onder de klm Is gedoken, komt de duisternis. de schemering in de tropen Is kort, duurt niet langer dan een kwartier. Als eerste komt Venus aan de hemel s tralen en dan volien geleidelijk de duizenden sterren, die een tropennacht zo beklemmend mooi doen zijn.

We zijn hier in he t gebied van de vliegende vissen, Met scholen tegelijk schieten ze uit een gal f tevoorschijn, zweven met grote snelheid en elegantie enkele tientallen meters over het wateroppervlak, raken even he t water en schieten dan weer verder als een ketsende zeilsteen. 's Nachts worden zij aangetrokkcn door de lichte n va n het schip en nu cn dan kletsen ze op het dek. Ze zien er uit als een haring met lIbelIevleugels en ze smaken uitstekend.

Velen belanden dan ook uiteindelijk in de kombuis.

Zaterdag, 8 October, duiken de heuvels van Trinidad boven de k im op. De hele ochtend varen we langs de Noordkant van het eiland, dan volgt een interessante vaart tussen de eilandjes aa n de Westzijde van Trlnldad tot Port ol Spain in zicht komt, de hoofdplaats van het eiland.

Trlnldad, het land van de Rhum en Calypso's. Over de Rhum zullen we ons niet verder ulUaten, de calypso's zijn voor een deel verdrongen door de muziek van de ,.steelband", Deze mu:r.lek Is In de oorlog ontwikkeld toen muziekinstrumenten schaars en duur werden.

Iemand ontdekte dat een oliedrum te gebruiken was a ls trom. Verdere expe-

t imen te rende zaagde men de vatelI door en bewerkte de bodem met hamer en drevel, zodat segmenten In het metaal ontstonden, die leder een andere toon hadden. Nu konden dus ook melodlei!n gespeeld worden, gebruikmakend van trommelstokken als bij een xylophoon. Een orkest bestaat uif vele "steels" die naar gelang van de bewerking hoge of lage tonen geven t n dit samenspel gecU een Cantastisch.. loriglnele muziek, ....

Een neger-danspaar, dat oerwouddansen ten beste geelt op de. maal van deze muziek en :r.lch daartoe in alle mogelijke en onmogel ijke bochten wringt, completeert het geheel. Men ontdekt echter al gauw dat deze dansen wel zeer aan de Wes terse smaak zijn aangepast, maar ja, wat wil men. De Amerikaanse touristen op hun "Carlbbean cru ise " komen hier bij scheepslad ingen aan en die vinden hel prachtig. De hele avond Is een fotograaf bezig foto's te mak~n van tourlsten tussen de met grote s trohoeden uitgedoste muzikanten. Foto's, die zij als kostbaar souve nir kunnen tonen aan de "foiks back home", (Wordt vervolgd)

, Gezicht op het achterdek

"

1.

Bij Koninklijk besluit van 18 December 1955 no. 8 werd benoemd tot Omeler In de Ord e va n Oranje-Na.JS3 u met de zw aarden: kapitein ter zee F. B. Veenstra.

11 . BIJ Koninklijk besluit van 22 december 1955 no. 17 werd benoemd tot Ridder In de Orde va n de Nede rlandse Leeuw: gepenslonneerd vice-admiraa l J . W. C. van Hengel. liL Bij Koninklijk besluit van 23 december 1955 no. 66 werd benoemd to& Omeler In de Orde va n O .... nJe· Nassau me t do xwaa rde n: kapitein ter zee van admin istratie F. C. H. Sch lahmllch.

IV. Bij Konink lijk besluit van 24 janua ri 1958 no. 13 we rd benoemd tot Omeler in de Orde va n Ora nje-Nassa u met de awaa rden : kapitein ter :r.ee H. Isbrucker.

",

. .

'

5

,

Va n alle weersve rschijnse le n hee/f misf waarschijnlijk de mee sf verlamme nde invloed op d" me nselijke activifeife n

A

4

1.5 de winte r vl ucht," zegt het kinde r liedje, "en de zon het nieu-

we leven wekt."

Maar tussen die "winter" e n de zon .ligt meest al een periode, die ons bijzonder weinig ~on, maar een grote • hoeveelheid miSt. brengt. Omdat deze 't.J~. periode b innenkort weer voor de deur . taat, Is het misschien wel goed, eens even bij die vCr5Chijn/elcn, die het zie h t belemmeren, sU te staan.

M lsL

,~\

Wal-is mist eigenlijk? Wanneer Ik als kind die vraag stelde, kreeg ik ,van m'n ouders onveranderlijk te _hore n : " Een wolk, die op d e grond zi t". En al Is er misschien, strikt wetenschappelijk gesp roken, wel iets tegen in te brengen, ver. van de waarheid is deze verklaring toch niet. Inderdaad spreke n we van mist, wanneer de luchtlaag vlak bij de grond vol is met miniscuul kleine wa terdroppe ltje!, die zo licht zijn da t ze bl ijven zweven.

Daarmee is echter nog niet ve rKlaard waarom ze er de e ne maal we l en de ande re maal nie t zijn. , Wa nneer we er wat d ieper op ingaan komen we tot de ontdekking, dat mist onder zo verschille nde omstandigheden kan optreden. da t we zelfs van verschillende soorten mist moeten spreken, die é n naar de wijze van ontstaan, é n naar de eigenschap pen, die "Ze hebben, d uidelijk onderscheid ve rtone n .

CondensaUe, Mist en wolken danken h.u n ontstaan aan bet feit, dat de dampkringlucl}t altijd een zekere hoeveelheid waterdamp bevat. Die lucht zelf is. zoa ls u zich nog wel uit uw schooltijd zuil he rinneren, een mengsel van verschillende gassen, waa rva n stikstof en zuuntof ( resp, ongeveer 78 e n 21 '" van het totáal) de hoofdschotel vo r_ men. Er kan d us, in procenten uitgedruk t, niel zo heel veel waterdamp aanwezig zijn! Maar toch Is die water-. damp de oorzaak van het me r~ndeel va n de weersverschijnselen. ". r Het belangrijke punt is, dat de lucht zich niet met een willekeurige hoeveel- • heid waterdamp laa" .vermengen. , Er . bes taat een ze ker maximum. Tracht§;n we dat te overschrÜden. dan weiÎert de lucht het meerdere op te neme n en dil gaat, van de dampvo nn over in

6

de vloeibare en wel in de vorm van de uiterst kleine druppeltjes waarvan hiervoor reeds sprake was.

Was d it maximum nu onder alle omstandigheden he tzelfde, dan zou he t probleem heel eenvoud ig zijn, maar dil is niet het geval. Hoe war mer de lucht is, hoe mee r wa terda mp ze kan bevatten e n hoe langer het dus duurt, ee r er conde nsatie optreedt.

Sneeuw uit "kurkd.roge" lucht.

De verandering van het bevattingsvermogen voor water verloopt bovendie n ook nog niet rechtlijnig. Naarmate de temperatuur daalt, neemt het steeds sneller af. Dit heeft a lle rle i merkwaRdige gevolgen.

De nk't u zich bijvoorbeeld eens in, dat het mogelijk zou zijn een hoeveelheid lUcht uit het , hartje van de Sahara. heet e n kurkdroog, naar de pool over te brengen. Dan zoudt u daar tot de ontdekking komen, da t eJ:' ui t die droge lt1cht, toch nog een hele hoop water_ damp - waarschijnlijk in de vorm van sneeuw - zou kunnen condensere n!

Een e rg theoret isch voorbeeld? Toch niet. Wanneer u in de tropen een schi p zoud t laden en op het heetst van de dagl als de vochtigheid van de lucht heel gering is geworden, de luikcn van he t ruim s loot, zou u bij aankomst in lsoelere gewesten de lading door wa te r bedorven vinden als u niet voor uitstekende ven tila tie zorgde.

Wa nne lucht ove r koud la nd.

Wanneer dus warme lucht, die veel wate rd amp bevat, al is ze ook nog verre va n "verzadigd", wordt afgekoeld. ka n e r condensatie optreden.

Gebeurt dit op grotere or kleinere hoogte boven het aardoppervlak, dan ontstaat een wolk. maar als het aan het oppervlak zelr plaats vindt, dalJ vorrot zich mist .

Dit is nu precies, wat e r bij het verdwijnen van de win ter zo gemakkelijk kan gèbeu ren . Wa nneer de win ter het landoppe r vlak g.cdu re nde een periode in zijn greep héeft gehad, is di t zeer sterk: afgekoeld. Komt da n eindelijk de waarop luchh.uit veel warmere zeegêbieden (de Azoren bijvoorbeeld)

aag,

naar dèze omgeving wordt gevoerd, dan zal de aangevoerde luçht in de onderste lilgen zo sterk àfgekoeld

worden, da t er condensatie in optreedt.

Uitgestrekte mis tvelden zijn daar het gevolg van. Het volksgezegde luidt niet voor niets: "Mist, win ter in de kist !" Deze mistsoort, die dus ontstaat in een luchtstroom, heet in vaktermen "advectie"-m ist. he tgeen letterl ijk betekent : "aanstromings.mist". Doordat ze in de s troming ontstaa t, is ze bijzonde r hardnekkig. Ze laat zich door wind niet verdr ijven en s lechts de ve r warmende invloed van de zon kan ons het heldere zicht terugbezorgen, tenzij doo r een verande ring van de gehele situa tie, een totaal andere. luchtsoort boven ons gebied komt.

Zeemist.

De zo gevreesde zeemist, de grote vijand van aUe zeevarenden, is ook een advectiemist. Het e nige verschn met de voorgaande is. dat hier niet het land- maar het zee-oppervlak koud Is. Dit maak t het optreden ervan in de Noordzee zo gemakkelijk ve rklaarbaar.

In de winte r is het Noordzeewater v rij koud. Het ondiepe Nauw van Calals sluit het zeebekken a r van het warme re water va n Zuidelijker breedte.

Zoele, vochtige lucht uit he t Zuidwesten brengt daarom dikwijls reeds boven zee mist banken, d ie mee rdere tientallen meters dik kunnen zijn, zodat zelfs het topje van de hoogste mast er in schuil gaat.

Niet u.its lultend n:l. de wi nte r.

Uit het voorgaande moet u niet af· lelde n, da t mist va n de hIervoren besch reven soort beperkt zou zijn tot he t winterseizoen of het einde daarvan.

Ze is alleen algemener, omdat de af· koeling maximaal is. Maar a ltijd, wa n· neer warme. vochtige luch t o ver een koeler deel van het aardoppervlak stroomt, Is het gevaar van mistvonning aanwezig. Her zal u dus wel duidelijk zijn. dat de meteorologen altijd grote belangs telling hebben voor de temperaturen van he t aardoppervlak en van het zeewater, in vergelijking tot de temperatuur en de voch t igheid van de aangevoerde lucht. Uit deze gegevens kunne n zij de mistkansen afleiden.

Strallngsmlsl Terwij l de advectiemist in de wind ontstaat. treedt een t weede, belan,-

rijke mistsoort juist op, als e r vrijwel geen wind Is. Deze mist, die stralings· mist genoemd wo rdt, is volstrekt niet aan enig jaargetijde gebonden, maar kan zowel in het midden van de zomer als In de win ter voorkomen. Ze ont. s taat alleen in de nacht of zeer vroege och tend e n bij heldere hemel.

Wannee r he t aardoppervlak geen stra _ ling mee r van d e zon ontvangt. koelt he t zelf vrij snel a f, door uitstraling.

DIe afkoeli ng is het sterkst bij heldere hemel. Eve ntuele wolken we rken als een soort deken. Wan neer het niet of maar heel wei nig waait, koelt h et laagje lucht, dat op de grond rust. mee af. Dit proces kan doo rgaan lot dat er condensat ie optreedt. Er is dan, om te beginnen g r o ndmi s t onts taan. U hebt o nge twijfeld allen wel eens het vee in de weide zien s taa n op een zomeravond, uitstekend boven een ft rijze sluier.

Waait he t in het geheel nie t, da n bl ijft het g rondmist. De afkoeling van de lucht zet zich dan maar heel langzaam naar boven voo rl, omda t lucht nu een· maal een uiterst slechte warmtegelel· der Is. (Op da t Ieit berust uw kleding, berusten ook dubbele rame n, spouwmuren, enz. In al die gevallen isoleert cie t ussenliggende luchtlaag!)

Een heel klein beetje wind echter veroorzaak t een zekere werveling, die de afkoeling, e n daarmee de condensatie, verspreidt tot een laag van twee tot misschien tien meter dikte. Dan snreken we echter van strali ngsmist.

Veel harder mag het echter ook weer niet gaan waaien, want dan wordt een

tè dikke luchtlaag in de afkoeling betrokke n, zodat de afkoeling niet meer voldoende is, om condensatie te doen optreden.

Dit verklaart dus het feit, dat stralingsmist ve rdwijnt zod ra cr een beetje wind opstee kt. Ook hel opkomen van de zon, die ook door de mistlaag heen het aardoppervlak weer gaat ve rwarmen, betekent hel einde van de mist.

Allee n wanneer toevallig, na het ontstaan van de mis tlaag, wolkenvelden binnendrijven, die de zonnestraling tegenhouden, kan stralingsmist wel eens even hardnekkig va n karakter worden als de advecUemist.

Nevel.

In de titel van dil artikel is behalve va n mist ook sprake va n nevel. Is er enig principieel verschil tussen beide?

Dit is niet het geval. Het is een zuiver technisch onderscheid, dal bepaald wordt door de mate. waari n het zicht belemmerd wordt. Nevel Is de minder ernstige vorm. Wanneer er wel duidelijk waterdruppeltjes in de atmosfeer zweven, maa r he t zicht is nog meer dan een kilometer, spreken we van nevel. Komt het beneden de kilometer, dan wo rdt de term "mist " gebruikt.

Andere vorme n.

Met de twee belangrij ks te vonnen van mist, althans voor ons la nd, heeft u nu kennis gemaakt. In heuvel· of bergac htige streken komt nOl een derde soort voor, waarvoor wij zelfs geen woord hebben. Daa r kan het gebeuren da t een ech te wolk op ccn gegeven

ogenblik tege n een berg aanzweeft en de top daarvan omhult. Voor wie daar woont, beteken t dit tijdelijk een dikwijls dichte mist. In enkele gevallen komt het wel voor, dat ook in ons land, de basis der wolken we rkelijk t ot op de grond komt. Het verschil me t mist is dan voornamelijk dat een wolk vele malen dikker is dan de dikste mistlaag.

Het zal dan ook meestal ee n zeer dikke mist zijn in zo'n geval, maar - ge_ lukkig - ove r het algemeen nie t van zeer lange duur.

ZUrook.

Een bijzondere vo rm van mist, die overigens nooit gevaa r of ernstige belemmeringen ople vert, is de zeerook, ook wel " badkamer e!tect" genoemd. Deze is precies het tegengestelde van advectiemist, want nu stroomt k o u d e lucht, o ver wa r m wate r. He t gevolg is, dat de lucht de uit het water ontsnappende damp-moleculen niet kan verwerken e n dat deze condenseren in de vorm van ij le, bewegende nevelslierten. Dit effect kunt u - vandaar de naam - zien boven het hete wate r in de badkuip en ook boven de ketel op het fornuis. Maar ook in de vrije natuur komt het voor; op zomeravon den boven slote n en vijvers. Op zee treedt het in iets grotere vorm op boven warme zeestromingen. Vooral waar deze in koude gebieden doordringen t reed t de zeerook op. Het bekendste gebied ervoor is misschien wel de Golfst room, in de omgeving van New Foundland.

MARINE FOTOWEDSTRIJD 1956 Nog enige maanden vroeger dan vo rig jaar kunnen w ij nu komen met de aankondiging va n onze volgende Fotowedslrijd. U heelt nu nog b ijna het gehele jaa r voor de boeg. Bij iedere opname die U mallkt kunt U zich nu voornemen: "DIT WORDT ER EEN VOOR DE WEDSTRIJD I" De uitslagen van de vo rige wedstrijden hebben er loe geleid, dat di l jaar een indeling in Iwee klassen p laats vindt.

Voor klasse A (Junio res) mogen alleen zij inzenden wier inzendingen in de lot nog loe gehouden Marine FOlowedstri jden NIET mei een prijs werden beloond fa an moedigingserijzen NIET meegerekend).

Voor klasse B ISeniores) MOETEN zij inzenden die wel 101 de p'rijswinnaars hebben behoord. Overigens is ieder vnj voor deze categorie in Ie zenden, die meen l da t zijn werk bij d it - uileraard hogere niveau past.

Voor klasse A is men geheel vrij in de keuze van het o nderwerp. Hierb ij wordJ e r echler wel de lIan· dach t op gevesligd, dal in een Marine Fotowedstrijd o pnllmen die op een of ande re wijze mei de Marine v e rba nd houden, een streepje voor hebben I De overige voorwaa rden tot d eelname zijn als volgt : SluitingsdaJ um Alle inzendingen moelen uiterlijk 31 december 1956 in het bezit tijn van Hoold Bureau O. S. &: O. te 's-Gravenhege. Verzending kan plaatsvinden door Uw O. S. &: O.·officier, die tevens bepaalt wanneer de 1010s daanoe in zijn bezit moeten zijn .

Formaat Minimoal 'I x 12 cm, maximaal 18 x 24 cm.

Afwerking Bij voo rke ur wit, glanzend p'apie r. Lieht geen "opgezeIIe" (op ka~n of dergehjke geplakte) fol<?'sl

Negatieven NIET meezenden.

Motlo U kiesl één molto voor Uw GEHELE inzendi ng. Dit motto dient op de ach terzijde van iedere 1010 vermeld Ie zijn. Indien U meer dan één foto inzendt vermeld U tevens nummer en titel van de 1010.

UW NAAM mag op de 1010 NIET VOORKOMEN. Wel kunt U op de achterzijde nog vermelden mei welk type camera de opname werd gemaakt en eventuele verdere technische gegevens. Met de fo lo's zendt U een GESLOTEN ENVELOPPE in, mei buitenop ALLEEN UW MOTTO e n de letter A ol B al naar U voor klasse A of klasse B inzendt. Daarin sluit U een briefje, waarop vermeld moel slaan , a) "Nogmaals Uw Motlo b) Aa ntal ingezonden foto's c) Naam, adres, rang /s tand, marinenummer.

Deze enveloppe wordt pas geopend na de beoordeling de r loto's.

Maximum aanlal Iedere deelnemer mag ten hoogste lien folo's inzen· den.

Beperkingen I. U mag slechts voor " n van beid. klassen inzendenl 2. U mag geen fOIOs inzenden d ie reeds eerder (in ol builen de Marine) werden bekroond.

Jury De samenslelling van de jury zal nader worden bekendgemaakt. De ui lspraak vlln de jury is b indend.

Er kan over de uitslag geen correspondentie worden gevoerd.

7

"Niet geluk t. toch geprobeerd"

"Viaduct"

"Z011da gmorgoellrust"

fO ,,Pasre rf '

.,Lekker .... P"

.,WiLgeoa"

"Maandagmor gen (lan boord van Hr. M s. Mercuu r "

"Begijnhof'

•

WAAROM Hl] WEL? Nabeschouwing over de Marine Fotowedstrijd 1955

Wie foto's inzendt voor een wedstrijd, doet dit vanzeltspre· kend in de hoop dat hij "In de prijzen zal vallen". Als dan de uitslag Is bekendgemaakt zijn er altijd enkele gelukkigen en

vele teleurgestelden. Bij het :den van de reproducties der bekroonde toto's zal menigeen denken: .. Dat is nCI zo'n soort opname als die v3l'L.mij. Waarom heeft HIJ nou een prijs e n Ik niet?"

Nu staat er in de voo rwaarden tot deelname, dat de uitspraak van de jury bindend. en correspondentie uitgesloten Is. Daar kunt U het "waarom" dus niel te we~n komen. Toch Is het voor iedere amateur van belang om te weten welke fouten hem de prijs hebben doen missen. Daarom zal ook ditmaal een kritische nabeschouwing over de wedstrijd worden gegeven, waa r bij vergelijkingen kunnen worden getroffen tussen bekroonde en niet bekroonde foto's uit de verschillende rubrieken.

l\ol a rine e n marlIIeme onderwerpen Hel aantal Inzendingen In deze rubriek was dit jaar aanmerkelijk kleiner dan het vorige. Hoe enthousiast de jury ook was over de kwaliteit der ingezonden foto·s. dil feit was toch een teleurstelling. Wat zou meer voor de hand liggen, dan dat uit de Inzendingen van een MARINE-fotowedstrijd het leven en streven van de Marine wel In de eerste plaats naar voren zou komen. Helaas is niets minder waar gebleken!

Het Is zelfs nodig gebleken. alle foto's die maar leis met de zee te maken hadden, bij de marinefoto's te voegen, om een r ubriek Ie krijgen die groot genoeg -was om e r drie prijzen en een aanmoedigingsprijs voor te kunnen toekennen.

Over de toekenning van de eerste prijs bestonden in de jury geen moeilijkheden. De opname is origineel. technisch goed, met mooi d oortekende schaduwpartijen cn uitsteke nde mate: laalwecrgave. Hij is gemaakt met een eenvoudige camera en bewijst daardoor dat het hem heus niet In de prijs van Uw loestel zi t! .

Er zijn echter nog wel enkele andere punten die deze opna me een bijzonder stempel geven. In de eersle plaats al, dat cr een behoorl ijk e!ereent van actie In zit. Bepaald een trouvallle Is het, dat de torpedo's net niet recht op de tolo slaan, maar een heel kle in beetje schuin. Dekt U de zijkanten maar eens of e ven wijd i g aa n de torpedo's en U zult zien hoeveel minder Interessant het geheel dan wordt.

De tweede prijs geeft aanleiding tot een vergelijking. "Vacantiespreidlng" kreeg een hoge onderscheiding. De andere vlag kwam niet voor een prijs in aanmerking. Waarom? Zui· ver technisch bekeken Is de tweede opname, die met C<!n Voor de maker waarschijnlijk een waardevoLle herinnering>

,

kostbare camera werd gemaakt. de beste van de twee.

Scherpte en dieptescherple zijn prima, de afwerking is goed.

De bekroonde folo is niet overal volmaakt scher p maar . . . . hij lee f t. Wal een meesterlijk gekozen moment. Dit beeld roept bij Iedereen die ook maar iets met de marine te maken hee!t herinneringen op. We voelen zee, zon e n ruimte (ook al is de foto misschien helemaal niet In de buurt van de zee gemaakt!)

De andere foto is voor de maker waarschijnlijk een waa rdevolle herinnering. Hij zal dat ook zijn voor iemand die het punt toevallig öók heeft bezocht. Maar voor de rest is het alleen maar een plaatje. dat niet blijvend boeit. Daarbij komt nog. dat uit artistiek oogpunt bekeken, de zware. zwarte partij links onder, bijzonder storend is. Waarschijnlijk zou door een andere keuze van standpunt, dit bezwaar te onder· vangen geweest zijn.

"RoLsChl.llp"

De derde prijs In deze ru briek Is ook al toegekend aan een loto, waarvan de foto-technische afwerking nog wel lets te wensen overlaat. Daar staan echter zoveel goede kwaliteiten tegenover, dat deze ruimschoots tegen de gebre ken opwegen.

Hier hebben we weer eens een bewijs, da l a lJe beweringen maar relatief zijn. Deze doodsUI -staande, lege tafels, In een lege zaal, geven een vol komen . . .. dynamische foto.

Naar aa nleid ing van het pesslmlsUsche motto van de inzender zouden we kunnen zeggen: Als U het z6 altijd probeert luk t hel wĂŠl!

Een enkel woord nog over de foto "Rolschulp", waarvoor een aanmoedigingsprijs werd toegekend. De bedoeling Is uitsteken d, maa r in d it geval toch ult:t zo origineel, dat over de fouten kon worden heengestapt. De fotograaf is er niet in geslaagd de technische problemen op te lossen, die hem door de felle lIchtcontrasten werden gesteld, De zwarte partijen missen daa rd oor ieder spoor van doorlekening e n worden daardoor storend Inplaats van Interessant. Door een iets langere belichting (of een iets groter d iafragma) en daarna d66rdrukken van de middenpartij, zou ongetwijfeld een aanmerkelijk beter resultaat verkregen zijn.

Landscha ppen, stadsgez.1chten en%.

Voor ecn kritische beschouwing verdient het de voorkeur deze a lgemene rubriek in enkele onderdelen te s plitsen. Laten we dus maar beginnen met de landschappen en wat daarmee onmiddellijk samenhangt.

Zowel de met de eerste prijs bekroonde folo "Zondagmorgenrust" a ls "Wilgen ", welke opname behoort tot de inzend ing d ie als geheel we rd bekroond, zijn ware meeste rstukjes in deze ru briek. Een tien met een griffel! Het is de moeite waard belde foto's eens nader te analyseren. "Zondagmorgen-rust" geert volkomen wat de titel suggereert. Door de donkere, maar hier nergens zw art e, omlijsting wordt een rustige sfeer geschapen. De lich tval is schitterend gezien.

Let U eens op de mooie strijklichten op het wie! en langs de rand van het dak. Zij maken het verschil uit tussen ,.zomaar een ~'lto" en een, die in een grote collectie onmiddellijk opvalt.

Ook bij "Wilgen" is de lichtval hel belangrijkste element van de foto. U zult misschien zeggen, dat de wilgenslammen hier wel volkomen zwart zijn, maar hier Is dat wlllens e n wetens gedaan. De wilg in het midden Is zeer doelbewust gekozen om de opname re ch t tege n de zon i n te kunnen maken.

In dat geval ziet het oog ook geen detail meer in de stam.

Daarom werkt het zwa rt hier nl e I storend. Maar de schaduw van de boom op berm en wegdek is volmaakt doortekend. Bijzonder goed lijn de lichteffecten in de nevelige pa rt ij aan de overkant van het water en het in steeds lichter grijs verwaze n van de ver ten Iink~.

In deze belde l ot o's Is een element van rust a anwezig, dat vooral ve rkregen wordt, doordat de aandacht geconcentreerd blijft op slechts enkele voorwerpen.

Hierin werd bij vele ingezonden landschapsfoto's een grote fout gemaakt. Als we met het oog een landschap bewonderen, worden daarin onbewus t details afgezonderd. De camera d oet dat niet. Die beeldt zonder meer alles af, wat zich in het beeldveld bevindt. Dal Is over het algemeen veel meer dan alleen het onderwerp dat U trol, U kunt daartegen op twee manieren lets doen. Ten eerste zo dicht bij het onderwerp gaan, dat alleen dit, en geen slorende bijkomstigheid, word t afgebeeid. Is dit niet mogelijk. dan kunt U achteral, d oor slechts een deel van het nega tief te geb r uiken, toch het beoogde resultaat bereiken, vla het vergrotIngstoestel.

Een voorbeeld van ,.teveel" levert de opname "Zonnig Zwitserland,", Er is veel te waarderen in deze opname: aclle, mooie weergave van kleuren, een prachtige wolkenlucht.

Maar .... en links, cn op de voorgrond bevinden zich overbodige partijen, Trekt U eens een verticale l ijn, ongeveer over de linker bergtop en een horizontale lets beneden de paal rechts, en U zult een foto overhouden, waa rover de jury waa rschijnlijk niet het onverbiddelijke " weg" zou hebben uitgesproken.

Biij de stadsgezichten viel eveneens veel goeds te bewonderen. In "Viaduct" is het vooral de krachtige lijnenwerking die boell e n bekoort. Een woord van lof is verder op )';'n plaats voor de mooie glanslIchten op de muren en voor de prachtige weergave van de nevelige ochtendstemming. De stemming van het Brugse Begijnhof is in de foto van die naam op vrijwel voorbeeldige wijze tot uildrukking gebracht. Alleen het doodse kalkwlt van de hemel stond een nog hogere klassUicaUe van deze opname in de weg. Een zeer Interessant s tadsgezicht Is nog de foto "Passagiere n in New York". Het "doorzagen" van de figuren op de voorgrond is in het algemeen niet aan te bevelen. Ook hier echter bewijst de praktijk, dat er op a lle regels uitzonderingen bestaan.

"Zonn'ig Zwitserland"

, "Passagicren in Ncw York"

l\lens en die r In deze rubriek waren ditmaal vele goede en interessan te foto's te bewonderen en de toekenning der prijzen was hier het moeilijkst. Enkele uitzonderlijk goede foto's kwamen niet voor bekroning In aanmerking, omdat de inzenders in een andere rubriek al een prijs hadden gewonnen.

Dit geldt o.a. voor "The old man and the sea", van dezelfde inzendster als "Zondagmorgen-rust" en voor "De stoep" welke foto tot de bekroonde totaal-inzending behoort. Beide foto's zijn een nauwkeurige beschouwing dubbel en dwars waard.

De eerste en tweede prijs in deze rubriek hebben een soortgelijk onderwerp: het kind in actie. Ze verschillen weinig in kwaliteit, maar "Lekker,." p.' won het, op technische overwegingen. Bij deze folo's zullen zeker velen zeggen: "Waarom zij wel?" Er waren namelijk heel wat kinderfoto's, De fout van de meeste was echter, dat de ongedwongenheid, die aan de bekroonde toto's zo'n gro te bekoring geeft, ontbrak. Zodra men in een dergelijke toto het poseren voell, verliest ze vrijwel geheel haar waarde, Kinderen zijn meestal geen goede actcurs! Op de v raag, ot bij foto's een zekere mate van regie op z'n plaats is, hopen we binnenkort nog eens afzonderlijk terug te komen.

Ook de gro te mensen zijn bij de inzendingen wel "aan hun trekken gekomen". Op "The aId man and the sea" werd al gewezen. Nu nog enkele opmerkingen op niet-bekroonde foto·s . ..Jong geleerd, oud gedaan" is weer een typisch voorbeeld van een gemiste kans. Er staat veel te veel op! De twee vissers zijn het onderwerp van deze foto, die hele achtergrond doet er niets toe. Het opname-standpunt was in dit geval onjuist: Ie ver af en te hoog. ,,'The old man. and the sea"

"Jonl1 geleerd, oud gedaan'"

,,De stoep"

"Chinees met werpnet"' is een uitstekende foto, die net te kort schoot voor een prijs. De scherpte van de figuur is goed, maar die van het net laat te wensen. Wij willen hier echter wel de aandacht vestigen op de uitstekende compositie van het geheel.

Het dier moel ook nog aan de orde komen en er waren heel wat foto·' om keus uil te maken. Het grootste aantal ging weer scheef aan de reeds eerder genoemde fout: veel te veel op één foto. De poes " Koesterend In het zonnetje" vormde een van de gunstige uitzonderingen en is bovendien technisch prima. Een goede tweede, die weer net "de boot miste" is de foto "Gratie". Ook hier geven technische details weer de doorslag: de doortekening van de schaduwpartijen aan de kop en tussen de poten is onvoldoende. De vaagheid van de achtergrond. dn8rentegen Is goed gezien. Het zou verlei·

leid, dat het met de Ingezonden foto's toch eigenlijk niet meeviel. Met nadruk kan nog eens worden gezegd, dat er een sterke stijging viel waar te nemen In de kwallleil In he l algemeen. In de komende maanden wit U nog meerm .. len diverse Ups en aanwijzingen vinden dIe U kunnen helpen biJ het bereiken van steeds betere resultaten en we vertrouwen er dan ook op, dat e r voor de volgende wedstrijd zoveel inzendingen binnenkomen, dat de Jury aan een dag lang niet genoeg heeft voor de beoordeling.

D. G.

"Grolie"

delijk zijn, ook nog een aantal andere folo·s uit deze groep Ie bespreken, maar daartoe ontbreekt helaas de plaatsruimte.

Wij willen daarom deze nabeschouwing bestuiten met enkele algemene opmerkingen. Voor een fotowedstrijd worden foto·s verwacht, geen .... prentbriefkaarten. Diverse, overigens technisch aardIge foto·s moesten worden a fgekeurd omdat l:e volstrekt geen persoonlijk element bevatten. Fotografie mag dan nIet tot de Kunslen-met-een-grote-K gerekend worden, Individualiteit Is volstrekt niet uitgesloten. Dit bleek nog weer eens duidelijk bij het openen van de motto-enveloppen, na de loekennlng der prijzen. Enige keren kwam het voor, dat het slill:wijend vermoeden omtrent de Identiteit van een Inzender, dal de Juryleden hadden, juist was!

Het spreekt wel vanzelf, dat alleen foto's, die van een per&OOnlijke visie getuIgen, voor een prijs in een wedstrijd in aanmerking komen. DU mag anden.ijds niet ontaarden in een zeer gewilde opname. Ook daarvan wa ren enkele voorbeelden aanwezig en ziJ konden geen genade vinden in de ogen van de jury, omdat er overdrijving of regiefouten aan te wijzen waren.

Uit alle hier gemaakte opmerkJngen mag niet worden afge-

BUITENLANDS MARINENIEUWS VERENIGDE STATEN

U.S.S. "Boston", de eerste kruiser dIe bewapend is met gelelde projectielen, zal In het begin van dit jaar normaal worden Ingedeeld bij de Amerikaanse Atlantische viooL Het schip is bewapend met twee dubbel-opstellingen met het supersone Convair "Terrler" anUlucht-projecUel. Het bereik van de Terrier Is 20 mijl, en de vuursnelheid van de opstellingen Is 8 projectielen !>CT minuut. Het projectiel wordt afgevuurd In de bundel van de radar die het doel vast heeft, en ingebouwde apparaten houden het in het midden van deze bundel.

De "Boston" heeft een bemanning van 1635 man. 103 hiervan djn gespecialiseerd op het gebied van geleide projectielen.

In januari werd de kle.l gelegd voor de vierde onderzeeboot met atoomvoortstuwing, de ,,5wordUsh". Deze vierde

boot wordt aanmerkelijk kleiner dan de eersten.

Tegelijkertijd s temde de senaatscommissie voor atoomenergie voor het nieuwe bouwplan de r marine, dat o.a. een kruiser en een groot vliejkampschip, belde met atoomvoortstuwing, omvat.

"Chinees meI werpnet"

supersonische snelheden te bereiken.

Het is, door z.g. ,.supercirculallon" een systeem waarbij lucht van de compressor over het bovcnoppel"vla k van de klappen kan worden jeblazen, waardoor de IiCt door plaatsel Uk de luchtstroom te versnellen wordt vergroot - mogelijk de landingssnelheid aanmerkelijk te reduceren In verband met deklandingen.

De N lIJ is bedoeld als vervange:r van de Sea Hawk.

ENGELAND Het ook In ons land goed bekende radaropleidingsschip "Boxer" is uit diens t gesteld. Naar vernomen wordt :lal de radaropleiding niet weer de beschikking over een apart schip krijgen, doch aan de wal plaats vinden.

NOOR WEGEN

De Royal Navy heeft een grote order geplaatst bij Vlckers voor 's werelds machtigste marinejager, de VlckersSupermarine N. 113.

Het vliegtuig Is voorzien van twee Rolls-Royce Avon turbojet mototen en Is in staat ook In horhontale vlucht

Het ligt In de bedoeling dat Noorwegen van Canada drie fregatten In bruikleen zal krijgen. Het betreft de schepen H.M .C.S. "Penet.ang", "Prestonlan" en "Toronto".

De overdracht zal eind maart 1956 plaats vinden te Halleax.

EGPYTE

Personeel der Egyptische Marine word t In de Russische Zwartezeehaven Odessa opgeleid voor de onderzeedienst.

15

NIEUWS

LOUIS MOUNTBATTEN, oom L ORD van Prins Phlllp, ecn kund ig en

DRUPPElS

de tweede wereldoorlog dienst hebben gedaan, voor de toekomst heeft afged a pper admiraal, die In mei van ' I schreven, omdat In een atoomoorlog vorig ja ar hel opperbevel over de dergelijke kol ossale drijvende forten, " Roya l Navy" aanvaardde, blijkt tevens gezien de even ko lossale benodigde becen zeer on-orlhodox admiraal te 'tijn. schenning door vliegtuigen en andere Zijn eerste grote beslissingen tot mo- schepen, een blok aan hel been zouden zijn. dernisering van de engelse vloot hebben tenmi nste În de meer conservatie- Nieuwe en grootse plannen heeft de ve regeringskringen een storm van admiraal. Met "alle hens aan dek" we rverontwaardiging gewekt, die nog nie t ken de nieuwe chefs aan de voorbereigehuwd Is. dingen van een toekomstige vloot en Het begon met het bericht, dat " navyhoewel daar of(Jcleel - zeer begrijpemlnded" Engeland In october jl. op zijn lijk overigens - geen woord over is los grondvesten deed trillen . te krijgen, zijn er onlangs toch enkele "De admiraliteit heeft b<!slolc!n HMS admirallteits-tekenlngen voor publicibat tI cs h ip " V anguard" op non-actief te teit vrijgegeven, waarvan CC!n tekening stellen", de Z.g. robot-kruiser In beeld brengt.

Met andere woorden: de trots van de Deze robot-kruisers meten meer dan Royal Navy, bet enig overgebleven tienduizend ton e n zijn veel gestroomb ritse s lagsc hip, d a t nog In actieve lijnder, dan de kruisers die men modienst was, verhuist nu naar de resermenteel. bij we lke marine dan ook, In ve. wordt geconserveerd en "In de mot- gebruik ziet.

Ze heb~n een minimum aan boventenballen" gelegd.

Uiteraard was dit "conserveren" nog bouw voor geval van een vijandelijke niet het e rgste, Vierhonderd acht en atooma:tnval, zoda t zij, Indien niet door :testig schepen, waaronder vijf slag- cen voltreUer geraakt, ongehinderd schepen. :teven vliegdeksche pen en kunne n doorstomen. Radio- actieve geveertien kruisers, zijn reeds. sinds het beiden kunnen vellig bevaren worden, einde van de tweede wereldoorlog, die doordat de bemanning volkomen gelsoweg opgegaan, :todat een schip meer ot leerd zal kunnen werken, terwijl slor\minder de gemoc<leren niet In bewe- regens uit overal aangebrachte brandging behoeft te brengen. krane n het dek zowel a ll de buitenkant van de kruiser zullen ontsmetten.

Maar dat het nu juist de "Vanguard" Op de plaatsen, waar vroeger de kam~t :tijn, dit laatste .Iagschip tevens vlnggeschlp van de engelse ma rine, dat nons stonde n opgesteld, vindt men op was toch wel iets te veel voor de engel- de robot-kruise rs de afvuurplaatsen se lankmoedigheid. voor de zwaardere geleide projectielen; En onze engelse regerings- en marIne- ook de luchtafweer zal volkomen "gevrienden maar gl·lepen. Wa t wil onze leid" worden, terwijl de kruisers, voor admlralite U toch? Wat voor duis tere het geval zij zonder escorte zullen plannen s pelen er in djn hoofd? Slechts moeten va ren, tegen vijandelijke ontlen prOC<!nt van de totale vloolsterkte derzeeboten vun een nieuw type dieptebom voorzien zullen zijn, die niet achIs nog maar op hel water en dan toch ter het schip, maar vooruit zal worden nog maar uit volle borst zingen: .. B:-ittannia ru les the waves .. " Caa t ' t n ie t geworpen.

Wat de voorts tuwing betreft, verbergt een beetje belachelijk klinken?

WIJ, In onze "Nieuwsdruppels", kunnen de ad miraliteitstekening angstvallig ieder detail, dat daar maar op ka n zinmoeilijk op deze vragen een passcnd spelen. Men mag echter aannemen, dat antwoord geven. Alleen weten wc ze't atoom ook hier, niet allCC!n de vuurker, dat daar om de admlralileltsgekrac ht, maar ook de voortstuwingsbouwen in Whitehall gedurende de k racht zal geven. laatste Jaren een fri sse wind waalt en Ook een tekening van een toekomstig de "zeer onorthodoxe admiraal-opperbevelhebber" cen voortvarend vlool- vliegkampschip Is door Whltehall "vrijvoogd is. Wij hebben zo horen flui ste- gegeven" een "carrier", die In feite een ren, dat Lord Mountbatten de slag- gigantische onderzeeboot Is en die uit schepen, waarvan ongeveer vijft1g In een soort lanceerbuizen zijn Itraalvlleg-

16

tuigen de lucht Inschiet. 't Lijkt - zo op 't eerste gehoor en iezicht - allemaal erg fantastisch, maar Jules Verne heeft toeh ook vele van zijn dromen verwezf:.nlijkt gezien, waarom dan een bekwaam man al.

Lord Mountbatten niet, die niet droomt.

Integendeel, met zijn deskundige staf ernsllg en gedegen werkt aan Engelands vloot van de - wie wee t - nabije toekomst.

Dat Is mei wat geweest. De italiaanse vloot, die in actie kwam, toen de Italiaanse onderzeeboot "Tazz01I" In de Middellandse zee een telefoonboel vond drijven, waarop de letters 0-27 voorkwamen.

Onmiddellijk werd er a larm iegeven.

Een kruiser, een korvet, een torpedoboot en cen mijnenveger werden Ingezet om alle mogelijke hulp" te verlenen, totdat men het bericht doorkreeg, dat Hr. Ms. onderzeeboot 0-27 rus tig in Rotterdam ve rbleef en zich van geen enkel gevaar bewust was.

Hoe die teleloonboei daar In de Middellandse zee terecht kwam? Wel, de 0-27 heelt gedurende de eerste heltt van dC<.-eml)f'r 1955, tezamen met de Franse marine, in genoemde wateren geoefend .

Inderdaad werd daarbij een telefoonboel verloren, van welk lett de Franse leiding bij deze oefening onmiddellijk In kennis Is gesteld.

Waarschijnlijk Is men dat In Parijs vergeten door te geven. In leder geval werd 't nu een onverwachte "oefening" voor de Italianen, die ons bewezen heett hoe actJef de Italiaanse marine de onzen te hulp waren gesneld, Indien Inderdaad de gevonden telefoonboel op een ongeluk nlet Hr. Ms. 0-27 iewezen had. Onze respect daarvoor en - heel eedijk gezegd - wij zijn blij dal 't maar loos alarm is geweest Onze mariniers, die hebben ·t toch maar.

Het ouds te korps, de oudste tradities. de oudste uniformreglementen, de oudste genever, wel, noemt u maar op. Er zijn sommige lieden, d ie beweren, dat zij ook de oudste moppen tappen, maar dal is unfaire kwaadsprekerij. En om nu bij dit "oude" te blijven, wel, de oudste onderoUicier, die Nederland momenteel kent, schijnt ook tot het korps moriniers te behoren. Tenminste hij heeft cr toe behoord, want de heer A. Luthart uit Rotterdam, die onlangs zijn 96ste verjaardag \'ierde, I. reeds ~I jaar geleden a ls sergeant der mariniers met pensioen gegaan Het moet een bijzonder krasse baal zijn, wa nt de fotograaf van he t "Rotterdomse Parool"', die hem kwam opzoeken voor een " prent" In de krant, werd door de heer Lutharl. d ie twee hoog woont, zelf opengedaan e n had moeite hem bij te houden toen zij samen naar boven trokken, zo snel wist de:te oudste zoon van de Ruyter de trap te beklimmen.

On:te late gelukwensen, sergeant Luthart. en wat uw korps betreft: In alles .... onverw~tbaar.

W. 1..

VERK O RTE I N II OUJ) VAN

30

li ET \ ' OORAFGAANDE

Ter viuerij jn s/Jeet i e

o ZUCHTEND van genot stap te Ik uit mijn bad van warme ezelInnemelk en laat door mijn favoriete marva - het kind lijkt sp rekend op SI1Vo.na Pnm po nnlnl _ _ mijn dam pe nde lijf In cen grote badhanddoek wikkelen.

... bad van warme ezelinncmetk . .

Daarna leidt ze me \'oorzlehtlg naar de masseertafel, waar Ik word uitgestrekt en doo r haar s tevige vingers word gekneed en gemasseerd. Ik kreun van zaligheid als ze mijn nekspieren bewerk t en daarna zachte stompen op mijn schouder geeft. die 7.e geleide lijk ha rder laat worden . .. steeds harde r ...

"Donders wat brutaal van dat kind, ze word t me toc:h te v r ijpostig de laatste tijd!"

Met ~n nUdlge ruk d raal Ik hel hoord om en wil boos tegen haar ui t valle n, als Ik In de lachende ogen kijk van de ha\"enroerganger, een reusachl1ge g rote en dikke kwartiermeester. ,,Schiet op Lucky, he t is vast snurken, er Is zo j u ist mee r rol genoten!" zegt d~ ha\'enroerganger al grlnnekend. Moeizaam hef Ik mijn s laapdronken lijf van mijn favoriete plaatsje bij de kaChe l In het stuurhuis, rek mij eens flink en hartstochtelijk uit oen Ik ga naar het mltmilleurdek om het \'ert rek gade te slaa n.

Het weer Is nu eindelijk opgeknapt en er s taat veel nubliek op de Parkkade naar ons te kijken.

TIentulle n vrijw llJ\gers hell)Cn ons. als

de trossen en springen los moeten worden gegooid en voor we het weten zijn we al midden In het vaarwater en 0:) weg naar zee.

Nu za l dan toch eindelijk de vlsserij IlOlitie beginnen, waarvan ik al zo\'eel heb gehoo rd , het pingen In P ortland Is afge lopen en In plaats va n de hand· granaten en d e OB'ers hebben we nu een dominee aan boo rd en een radi otelegrafist \'an hel hospi taal-kerkschip "De H oop", dat nog nlel gereed is \'001' de vaart.

H et weertje bulte n Is n ie t gek e n Ulcht deinend a ls een grote wieg, zet Hr. Ms. wolr koers naar de Doggersbank, nada! we brulboe i Maas hebbe n gepasseerd.

Het sein \'oo r \'erlaatrol klinkt door het sc hi p en uit alle hoeken en gate n komt het personeel aan dek, om aan te trede n bij de s loep o r de vlOllen. Ik ben Ingedeeld bij d e mOlorsloep, dus met een zucht daal Ik de trappen af, naar het de k en dribbel naar de plaats waar d e bemanning van die sloep staat aangetreden.

"Volgend e kee r sneVer aantreden L ucky· ~n niet zo je frisse tegenzin tonen!" Is het commen taar van de sch ipper.

"Geeft acht" ...

De schll)per verdwijnt naar de brug om te rapporteren, dat alles present Is. behalve 1;ij di e er niet zijn.

Ik wil even om kijken om lets legen mijn maat te zeggen, d och ...

"Voor je kijken als je In de houding staat!" klinkt de stem van de comman· dant van de b rug, die met arendsogen de zaak In d~ ga ten houdt. ..Daar mag ook niks meer tege nwoordig!" denk Ik e n blijf met droef knipperende oogjes ge la ten \'oor mij ultkUken.

Gelukkig d uurt het niet lang. totdat h e~ fluitje VBIl de schipper ons vertelt dal wij kunnen Inleggen.

Tussen de bedrijven door Is het tijd voo r theewater gewor den en ik daal dus af naar he t dagverblijf om mijn portie te halen. Daarna ga Ik doo r naar de longroom, om te zIe n of er nog: lets afvalt bij d e borrel.

De jongste officier _ pas aan boord geplaatst - luistert met een eerbiedi,;: gezicht naar de voedingsoffIcier, d ie hem vmagt, waarom een marine-eenheid altijd te n mins te cen bemanning van 5 koppen moel hebben.

De nieu weling blUft natuurlijk he t antwoord schuldig. waarop hem wordt verteld, dat één man niet kan command eren, met twee man men patience

Lueky Joaeph I. een arme hond die een SchotJe lerrJer als Moeder heelt en een onbekende vader. Rondzwen'ende In de buurt van Kneulerdijk en Vijverbera !!pron. hij In een plotseUn,e opweUing In hel baga,eeompartlmenl van een 111,110 en kwam dsarmee terecht VOOr Hr. M • .

Tromp. alwaar hij aan boord Iln,. Hij In'lalleerde zich In hel ba,_genel van I!('U olrleler.hut en Iinl vandaar uil op verkenning. Een Van zijn onld"kkln,en ~ verloop van lijd was. dat hel IIChlp varen· de Wal en zo maakte Lueky loseph d e .tChletoelenlnlen mee op de Noordzee Hij krees de Itand van Mlltroo. 111 en op WC" naar Stockholm, van welke .Iad hij zich zeer vu l vooritelI. kree( hij zijn eeute .. bakJe". Overllen. maakle hij zich zeer verdIenstelijk met hel overbren(<!n van berh:hlen 1,111 radIohu t naar eom. mando·br1,lg. Hij lurde aQ1,Ia"11 drlnken.

L1,Ieky deed OP de Noorse reis goed z'n best en veel ervarln, op en werd 1,Il1elndelijk voorSedragen vOOr "eerste kla ....

Hierna maakte hij een oefen re!. In de Middellandse Zee. alwaar hij de .,Amul. kaan" lurde kennen. Oaarna Ihul lvaarl naar Den Helder.

In Holland aanlekomen werd h"m zijn ov"rplaatslns naar d" Wesl Rans"zegd.

Hier verdl"pt hij zIch In het leven In WII_ iemllad. leert woelte dansen en ma:llkt zich nl""""e vrienden. Vanduruil werd een InKpecUerel. door SurIname l emaa kt.

Vervol(en. weer terug In Curaçao wordt hij Ie werk gf!Rleld bij d" mllJtalre zwem_ inrichting .. Mlehlellbaal".

Helaas beslnl zijn .("lblaas te werken en verdwijnt Lucky enige lijd In het hospitu!.

Ook aan dez" droevlse en pijnlijke epilOde komt een ein d. Zijn teruikeNlnde Inter" .... e voor vrouwelIJk schoon lI hel beste lH;. wij. voor zijn gene-tmg. Doch levenl ontwaakt hel "erlangen weer naar hel zllle na t en na1,lwelijka uit hel zl"kenhuil vraast hU een varende plaanIn,. daar n lj bij geruchte vernOmen heeft dat er ern ,role oelenlnl gehOUden za l worden. Hel g"r1,leht blijkt JUl51 te zijn (ew,""st en Lueky Is nU op weg naar NATO-BUFFET. Lucky hoord" zovul spreken ove r de Bu t . lesque dal hIJ be.IOOI zelf Ie laan klJk~ Het bezoek hieraan vond hij (en ,root IUCCf!R en hij krees dln,en te zien die op een ~nslonaa\ VOOr Jon,e mellJe, belIlIsl nlel ve rtoond worden. Achteraf was hij uiterst verheu(d deze kan. te h"bben aan· gcS repen en er nu ook over mu te kun. r.en pralen . Trouwen. het gehele leven In de Sla\.el heefl zijn volle belangstelling en van bezocken bij "erschlilend" lamllies vormt hij zich zijn Indrukken Ov.. r hel Amer lkllanae leven.

Ns verloop van tijd wordt Lu eky a~ (c. \'oIS van zijn galblaas naar Nederland lerus.nonden. waar hij (eptaatst wordt op Hr. MI. Wolf waarmede hij ter vl.serij.

InspeetJe (~al varen.

MaB r urll (aat Hr. M•. W olt no, oetenen In ondenuboolbest rij d ln(. Hierbij begin!

Lucky JOlCph enllnln. thu lI te raken In de verb lndln(.proeedure, en be:eefl Inte· TeRant" dlnlen tijdenl de rel. nur ROII"rdam.

17

speelt, met drie man me n zich onmld· naar benede n en de Slornloond om, dellijk In een commissie \"erenlgt, bij opda t h unne hoofddeksels niet U)uden vie r man word t er gebridged, zodat pas va llen. bij vur man er ee n over blij ft voor de Twee clow ns Ingen bew usteloos In de ..... e rkzaamhede n. De nieu weling knikte arena, het orkest speelde onder de bebewonderend , de dominee kijk t alsof hij kwame leiding van de tamboe r m altre nog niet he lemaal doo r heeft, o f hij m et ee n fan fare en een olifant ..... as bezig een st el gekken te doen heeft of niet het terrein te on truimen. en de commandant zegt tegen de hof· Bij de uitgang naar de wUde~lere n ­ meester: "Vraag wat of de here n wiJlen kOOien liep de direc teu r van het ci rcus d rinken." handenwri ngend heen en weer .

Van dit momen t dat leder naar de hot· Uit de r ichting vnn de kooie n hoorde Ik meester kUk t, maak Ik gehrulk om ee n ee n dof gebrul, zoda t Ik mU daarheen st uk cervelaa two rst van het schaa ltje begaf en consta teerde, dat een tie ntal Ie neme n. mariniers bezig ..... as ee n a ft a ndse oude leeuw naar bui ten te (rekken, onder De commandant ,'e r telt dan naar aanleiding van de korporaal. die het di er leiding va n het feit dat de jongste oWtoeriep : c1er een coca cola bestelt , hoe gevaarlUk of dat wel kan zU n. Er was n.l. eell " Kom d'r uit pol\'erdomme lamstraal, Nederlands ondeneebootcommandant In orang, blandah tld a takoe t ~l. alt hans de a fgelopen oorlog die aan een bar zat. woorden va n dergelUke st rekking. Ik ergens In Australië e n daa r ee n coca cola heb m ij tocn wede ro m naa r het orkest bestelde, ..... AarOjl bij het ope nma ken het begeven e n e(! rst de dirige nt bev rijd, nesje sp rong. zoda t hij een oog ve rloor die met ltijn hoofd In de Tu r kse trom en t wee glaze n ogen moest be8 telle n. knijp lta l. Vervolgens gar Ik de tamboer " Waarom twee?" vr aagt de domi nee. l e klas PIeterse mondelinge lut mU te .,0. het ene was gewoon en het andere volgen naar het midden \'an de arena met bloed doorlopen. da t zette hij pas In met zUn hoorn, waarna Ik hem somna middernacht aan de bar!" meerde ongewapend appèl te blaten.

De dominee Is er nu zeker van dat hij Nadat Ik ald us de troel) had doe n met ee n ste l gekke n te doen heeft en aantrede n en door ruiken va n hu n adem toont dat l1ij veel men9Cnkenn ls bezi t , consta teerde da t zij o nde r de Inv loed door tegfl n de hofmeester te zeggfl n : wa ren, liet Ik hen afma rche ren onder "Vraag nog eens wat de heren ..... lIL e n lu id pro test \'an het publiek ... " drinken !"

Na di l ve r haal ganl Iederee n aan ta fel en Ik t rek me besc.heide n terug In de .. Per slot van rekening ben Ik e r "oor game lI e, om geestelijke ." , pardon om geestrijke hulp te bieden" voegt hU er ann toe.

Zelfs hie r, ondanks he t %OCme n \'an de En hie rmed e hee h de dominee het ge' fans e n de ijskast kan Ik horen, dat men wonnen. deze slag is onbetwistbaar voo r In de radiohu t ee n nieuw kanaal heeft hem. hij Is lid van de longroom. bezet: de visserijgolf.

De ve r hale n kome n nu los.

Onafgebroke n wordt er gepraat op Een der o rrlcleren, wie ns va der In de r· deze verbinding e n als het avo ndmanl tijd dh'lslechef was bij de Kweekschool Is afge lopen wIL Ik net de tral) Ol/klimvoor In landse sche llClingen (K IS) In me n naa r de radio hut. a ls de teleg ranst r.takassar, ve rtelt diens fa\'orlete ver· al naa r beneden kom t e n de hofmeester haal uit di e glorierijke IlCriode \'a n o nze vraagt: or de dokt e r effe In de radiohUl ma rine. kan ko men, ..... ant er Is een visser aan Z'n pa was o ffi cier van de wacht en de lUn. die graag medisch advies wil wilde net nanr kool gaan, toen de hebbe n", Inheemse onderofficier van d" wacht De dokte r Is echte r ne rge ns t e vinden, zich meldde en "l:el: "Toean, ada orang noch In de zie kenboeg. noch In zU n eigen disin!. jang bll:l.Ilg nda banjak soesn h hu t , noc h In de longroom. dl kota! l) Nie uwsgierig t1llpel Ik a chter de com"Mana ltoe orang! ":) mandant ann, die dan zelf maar met de Een \'e~hrikt uitziend jongmens trad visser %81 gaan praten. naar vore n en verte lde dat er moeilijk· Juist wil hij beginnen, als er \·an de hede n waren In hel ci rcus Harmsto n bo\"enbrug wo rdt opgebeld om te zegge n, (dat toen eoe n tournee maakte doo r de da l de dok ter In de stuurhut Is, bezig Archipel), d oo rdat een groep marlnlel"l! om het ee holood te reparere n. zic h misdroeg. .. De dok ter het echolood repa rere n ?"

Door een nader ondcrzoe k blee k vrijwel momJICIt de commandant.r \'e r bUste rd. het ge hel e detachement ma riniers de "wat zullen we no u hebben!" wal 011 te zij n, ultge"l:onderd de o nder· En hij rent \'enlchr lkt naar bo\"e n, 0ll officier van IlOlitle; een sergeant· de voet ge\'olgd door mij. majoor me t een bulk \'01 dl~nstJaren.

In de stuurhut ..... acht ons een lton derllng Deze werd opgemand en naar dl! sta d scho uWSIIC I. De do kte r staat In z'n gedirigeerd met de opd racht "een hemdsmouwe n, z'n gl'l:ÎCht \ ' 01 met onderzoek ter plaatse In te stellen en zwarte \·ege n temidde n van ee n aantal het nodige te \'c rrlchte n". kn opjes., stangetjes., lampen en wijzers.

H et proccll\'erbaal van de commlSllle die eens tezame n het echolood hadden gevormd. van onderzoek, dat later "op Inon delinge last" va n de commandant ..... e rd Voo r de roerganger Is nauwelUks meet" Ingesteld, W8JI "l:e(! r le"l:e nswaa rd lg. In het plaats. De dominee Itaat er met ee n ge · bUzonde r de verklaring \'an de o nde r· Interesseerd gezicht bij en zegt verheugd: officie r \'an politie, die hier ten dele " H ij heeft het hclemaal uit elkaar ge\'olgt ... haald commnndant !., ,.Dat zie Ik," zucht deze vertwUfe ld ... was " Ik begaf mU naar de aloon al oo nS}, waar circus Harm ston was opgesteld en dat nu we l nodig do kter?"

De dokte r , die nog maar ee n ..... e(!k aan daar Ik nieman d In de kassa aantrof, g ing Ik n aar bi nne n zonde r een kaartje boord Is. zegt ge ruststelle nd : "Het Is te kope n. nie t U) e rg a ls he t lUkt commandant, Daar consta tee rde Ik grote vrolU khe ld het ding heeft nooit goed gewe rk t en Ik SllCCl thui s vaak met radio en dacht o nder het publiek. De t rapezes waren \'01 me t leden va n het ko rp5 mariniers, daarom da t Ik dil dan maar eens zal die aan hun knieë n hln~n, het hoofd maken !"

18

.. Ik hoop, dat je gelUk hebt, maar nu als de w ind naar de radi ohut docteur, want er Is volk voo r je!"

"Jawel, comma ndant!"

Ik dribbe l mee met de doct eu r .

De luidspreker Is U\'erlg aan het gorgelen va n alle luchtstoringen, af e n t oe onderbroken door stcmmen \·ar. vissers, die elkaar wat te \'e rtelJen hebben, De tel eg ra fist van de wacht neem t de microfoon In de hand en drukt op d~ knop: ,.Hallo, Plete r Lcende l1. Hulbert, hallo.

Plete r Lcenderl Hulbert hi er Ha re Maj(>steils ~litiekruiSé r W o U hoe o nt\'a ngt U mb, hoe ont vangt U mU ... O\·" .·!" . . . Hallo hallo hallo .. . hallo hallo hallo.. ja polItiekruiser Wolf hier Pleter Leendert Hulbert Ik versta je goed hoo r ...

Is de do kt er daar?"

"Ja Pleter Lee ndert Hul bert hie r Is d~ dok te r zelf ... wnt Is er aan de hand?" .. Nou do kter Ik heb hier oon Jo ngt· en die lt'n vi nger Is een beetje opgezwollen. het doe t wat pijn en nu da<: ht Ik zo m isschle.n kunt U morgen effe komme kUke!" ,.Ja dat Is goed schlpllC r , waar ben j "" morgen bU het halen \'an de vleet r" ...

En zo gaal het gflspre k nog enige tijd doo r, met als resul taat. dal we morgen omstreck8 negen uur bij de Ple ter Leendert H ulbert zullen zijn, die preCies in het De\!lIs H o le~) ligt.

Als laatste raadgeving wo rd t de schipper gezegd om t ..... ee vlaggfln te hijsen bij In zicht komen \'an ons. zoda t we hem makkelUk t em idde n \'an de massa kunnen herkenne n.

De schll)pcr heeft om de hock \'an de deu r staan meeluisteren.

"Dnt be teke nt een braal t je commandant!·, .. Juist schippe r , laten we het hope n, ..... e zullen de sloep maar strij ken morgen, dan kunnen we meer meenemen dan In het vlot je." ..Jawel commandant en dan zullen wc matroos Ouwehand meest ure n. want de schlllllC r van de Plete r Leende rt H ulbert, de Katwijk 3. Is ee n oom van hem.

E n zo gaat leder weel' zU ns weegs en hebben we ons eerste karweitje te pakke n.

Ik ga nOi eve n naa r de brug om \'an het mooie Wl'@r te genieten.

De schemering Is aan het \'aLlen en aan de volmaakt wolkeloze hemel zijn a l heel wat sterre n te zien.

De officier van de wach t Is bezig sterre· tjes te lIChleten \'oor oefening en aan de k lm wo rd en de li chtjes van vele vissers zich t baar, al ltijn het dan nOb niet de drUfnet vlssers. die vee] meer om de Noord 1Jgg?n aan gindse 7.ijde nn de Doggersbank.

Ik besluit dat! mUn persoon t je hier \'e rder op dc br ug vOlmaak t o\'erbodlg Is en daa l af nnnr de st uurhut om m' n tampat op t e zoe ken.

Tot mijn stomme verbazing vind Ik daa r het echolood alweer zo goed nIs geheel In elkaar gezet.

De dokter Is nog steeds druk bezig. zUn ogen g tinstere n va n enthousla.sme.

"Morgen komt hij klaar." zegt hU glimmend \'an vo ldoening, pakt z'n gereed· scha ppe n bij elkaar en verdwijnt naBl z'n hu t .

De rust daalt over he t schip. he t Is nu helemaal donke l' geworden en temidden va n nijver trekkende vissers banen we ons een ..... eg om de Doggersbank.

H et 18 ee n grappig gezicht al die door elkaar krioelende licht jes van de \'Iasers.

Soml lijkt het net of we er niet door kunnen, maar all we dichter bij komen, blijkt er altijd ..... eer een gaatje te zijn.

Ik wH Juist van de st oel va n de commandant afspringen (Ik ga daar wel eens Ol> lltten als Ik leker weet dat hij a[ naar kool Is) a ls er aan de klm een lichtje aan e n uit begint te flappen met de regelmaat kenmerkend voor morse, tekens, Û11 de bo\'e nbrug hoor Ik de seiner haastig naar l'n lamp slappen, Ik wil ook .....1'1 gnag weten wat e r 100II Is, du, ga Ik weer naar boven om het naadje van de kous te vinden, Hel blijk t dat we met de BelgiSChe vlsserijpolltlek ruiscr te doe n hebben, de "Have rbeke", die ons een goede reis wenst en tot spoedig llens.

Wij bean t ..... oo rden z' n vrie ndelijke wens en eve n late r glijdt het sil houe t van de Belg voorbij, ,.shillS that pass In the nlght ... " Een ho fm eester komt op de brug en geeft een schrift aan de oHieler van de wachl. " He l nacMorderboek meneert" .. EI, el, e n eh... breng m(> WI'II koffie boven!" . .Jawel meneer."

De hofmees ter groet, maakt rechtsomkee rd en verd ..... ijnt weer.

Ee n lQemer verstoort de .'lUIte. De seine r neemt een der \'ele tele· foons op.

"De M.K., of er lens mag worden ge· pom pt meneer!"

De o fficier van de wacht kijkt 01' \'an z' n nachtorderboek en zegt : "O.K.!"

"Jawel sergeant , da t kan: ' zegt dt' seiner en hangt de telefoon weer 011, " Koers 340 t ot 0400 daarna 320, vaart 12 mijl. Mij porren te n 0600 en bij bijzonderheden" prevelt de omeler van de wacht... " Bij g unstige gelegen heid op OW schemeringen bestek nemen \'oor oefening en kompas controleren door azlmuth.

Maxim um bereik van radar op loggers nagaan e n notere n."

De oHi cie r \'an de wat ht parafeert hel boekje af e n leg t het In de kaartenbak.

H r. Ms. WoU 1110egt verder door dl' nu we lhaast spiegelgladde Noordzee, dil twaaHmijls\'aart ligt het schip rijn en de tandwi elkasten \'an de schroefo\'erbrengingen [ate n een tevreden gezoem horen In Iliaats va n het lelijke korzelige geluld bij \'aarten LUssen elf e n negen mijl.

., ,tleeels meer logQen,.,

Ik besluit nnar beneden te gaan. doch nel te laat" ..... ant de officier van de wach t legt tegen me : "Als je loch naar benede n gaat, LlIcky, ga dan metee n door naa r de oudste officier, poOr hem. en zeg dat het tijd Is voor dl! hondewacht en dat de gelegenheid bijzonder (raai is!" .. Jawel meneer! " MoeIzam klauter Ik drie troppen ai loop de longroom door, die spaarzaam Is verlicht door het rode nachtlichtje en treed de hut \'an de oudste otncier binne n.

De:re ligt met een gelukzalige glimlach 011 z' n gelaat te J>lape n, z'n gezicht gekeerd naar een grote gekleurde plaal aan de wand "an Ma rllyn Monroe.

Ik kijk het tafereel ee", aan e n nadat [k bij meze lf heb vastgesteld, dat ?ofarlllyn toch wel de mooiste Is van de twee, por Ik de oudste officier door hem zeer beslist aan z'n arm te trek· ken en het leeslampje aan te steken, dat hem pal In het gezicht llChijnt.

Met mijn \'riendelijkllte glimlach ve rtel Ik hem, dat het alweer zover Is en de gelegenheid bijzOnder fraai , "Laat de hofmeester me korne brengen en donder op," stool de oudEte om· cier met moe ite uit. i k laa t me dat gee n t wee mnal leggen en verdwij n vla de gamelIe orrtcieren naa r de stuurhut, de staartstomp fier lussen mijn benen.

Daar nestel Ik mij n88.!lt het kacheltj<en slaap ....eldra de slaa p der rechh'8llJ"· dlgen, in de wetenscha p, dat de scherlle ogen va n de oudste officie r het schi p

,. ,Marill(n loch wel de mooiste, ..

\'eillg door de donkere nacht zulle n voe ren , De volge nde dag wordt glorieus Ingewijd door f'en stralende 7.on aan een wolkeII)le hemel boven een vlakke zee, die hier en daar Is genm\leld door een koeltje.

Aan de klm vooruit zij n een groot aan· tal slordig \'ersl,relde stippen te :den . die nauwkeurig met grote kijkers worde n bekeke n door de commandant, dO! officier va n de wacht, de dok ter. die o\"eral met z'n neus bij Is en de matroos zeemIlIcIen Ouwehand, In het burger· bedrijf visse r, met als liefhebberij het studere n voor predikant. .. Het zijn allemaal hari ngloggers com· mandant," zegt Ouwehand. ..maar Ik zie nog gee n Kattekers." li) ..Omcler van de wacht, waarschuw de schipper, dat hij de slOt"p rustig laa t hange n e n dat we siraks langszij gaan," zegt de comma ndant.

"Jawel commandant."

Aan dek worden cve n later de willen en trossen klaa r gelegd.

Naarmate ....e dichterbij komen, ver· schij ne n steeds meer loggers bo\'en do klm , op het radarscherm lijkt he t wel a lsof eel1 grote bijenlwerm In aantocht Is. Een half uur later zitten wij e r midden in. Naar alle ka nten zover het oog reikt zijn de loggers druk bezig mei het kaken van de haring, zij die weinig hebben gevangen zijn al klaar en liggen rustig te drij\"t' n, anderen 7..ijn nog stef"ds bezig hun laatste ne tten binnen te halen, omda t :re zo'n grote \' ang$1 hebben, De lQeme r van de telefoon van de radio· hut verbreekt de stilte op de brug.

"Otneler van de wacht!"

"Hier radio _ de Katwijk drie peil t ons recht Zuid meneer!" .. EI, el," zegt de offlcler van de wacht en vrangt permissie om Noord te mogen sturen, Van ee n rec Me koers komt niet veel, want telke ns moeten we ultwtlken voor ee n logger, of moeten we om ee n nOl{ niet binnengehaald st uk vleet stome n. .. Ja, ik zie hem," roept Ouwehand een kwartier later, Op hetzelfde moment gaat het zoemertje van de radiohut ....eer.

"De Katwijk 3 zegt dat hij ons nu kan zien," rapporteert de radio.

Naarmate we dichterbij komen wordt vaart geminderd.

De schllll>er komt op de brug, "Alles [s klaar om langszij te kom:!n commandant!' ' .. Ei el schipper!" " Weet u a] I\an welke kant we la ngszij komen?"

19

Waar de Koninklijke Marine vaart en vliegt Het

oe!ensma ldeel 5, commandant

Hr. Ms. kruiser De Ru yter, commandant kapitein ter zee A. H. J . van der Schatte Ollvier, is ter beschikking voor varende opleidingen tezamen met Hr. Ms. fregat Vos, commandant luitenant ter zee der ee rste klasse J . C. K. Leeks~ ma en Hr_ Ms. patrouillevaartuigen F rey r en Hadde, commandanten luitenants ter zee der tweede klasse (oudste categorie) J . W. Lugard en C. M. de Jonge.

Hr. Ms. onderzeebootjager Zeela nd , commandant kapitein-luitenant ter zee J. B. Kennema, vaart omstreeks I april uil voor onderzeebootbestrIjdIngsoefeningen.

Het is de bedoeling dat op 15 maart de eerste onderzeebootjager van de B ~ klasse, Hr. Ms. Friesland , te Amste r-

dam in dienst word t gesteld. Als commandant is aangewezen kápitein-Iuitenanl ter zee F. L. Capel.

Hr. Ms. fregat Dubols, com mandant (tiJdelijk) lu itenant ter zee de r eerste k lasse KM R J. Brommers ma, maakt 'n korte vaartochl In het Kanaal en de Noordzee en brengt een bezoek aan Porliand. Het schip wordt 15 maart te Den Helder terugverwae h l.

Hr . Ms. fregat Wolt. commandant luitenant ter 2:ee der eerste klasse H. van Mastrlgt, Is ter besc h ikking als visserijpolitiekruiser. Het is de bedoeling dat dit schip eind maart als zodanig wordt afgelost d oor Hr . Ms. [regat Fret.

Hr. Ms. fregat Wlll em van d er Zaan, commandant luitenant ter zee de r eerste k lasse R. J. Hordijk, is te r beschikking van de commandant der zeemacht In de Neder landse Antillen.

Het sq u adron mijne nvegers 129. commandant luitenant ter zee der eerste klasse A. W. Crlnce Ie Roy, en tijdelijk bestaande uit Hr . Ms. Dokkum, Hooge~ zand, Roe rmond, Naaldw ijk , Drachten, Wllde r nnk en Gle t.en Is in dienst en operationeel .

Hr. Ms. patrouillevaartuig lIefring commandant lullenant ter zee de r tweede klasse (oudste categorie) J . A. Heyse, is gestation n eerd te Vlissingen en Is ter besc h ikking voor vaaropleiding. He t sch ip is tev ens belas t met het toezic ht op de visserij In de Nederlandse territoriale wateren tussen Hoek van Holland en de Nederlands-Belgische

"Ik zal ie zo gauw mogelijk waarschuwen schi ppe r."

"Jawe l commandan t !"

De sc hippe i' verdwijnt wee r . .. Waarschuw de machin~al'ller dat we gaan manoeuvrere n." .,Jawel commandant."

E"e n later komt de chef M.K. boven. .. Je komt me toch niet vertellen, dat er wee r let!! In de prak ligt majoor?" vraagt de commandant.

"Nee co mmandant, alles Is piekfijn in orde!" .. Stoppen belde."

Lang-I:aam ,'erllest hel sc hip z'n vaart. ..Seiner geef me het praai-ijze r !"

De seiner haalt de electronlsche megafoon voore-aats, die diverse namen heeft

in de wandeLIng. waarvan de netste wel praal-ijzer Is. De K.W. 3 is nu vlakbij. 1.(' hebben blijkbaar \'eel gevange n, wan l ze zijn nog steeds bezig met hel binnenhalen van de vlee t.

"Telkens als de netten worden ui tgeslagen boven de vergaa rbakken aan dek, vliege n de gllnstere nde wolken val • vlsse nl ijven door de luch t.

Honde rd me ter dwars van de K.W. 3 iS de vaart uit he t sc hi p.

De commandant brengt het pr aal-ijzel' aan de mon d.

"Goeie monege sehlllllCr... goeie mOI"rege allemaal."

"Goeie mo rrege commandant;\: - goeie morrege allemaal," klinkt het terug

commandeur L. J . Goslings, bestaande uil Hr. Ms. kruiser De Ze ve n Provi n · c1in . commandant kapitein te r zee G. B. Forluyn, Hr. Ms. torpedobootjager Eve rt!!en, commandant kap itein-luite-

nant ter zee H. M . van den Wall Bake, H r. Ms. fregat Va n Ewijck, commandant luitenant ter zee der eerste klasse N. J. H. Gregory en H r. Ms. onderzeeboten Zeeleeuw en Walrus, comman-

danten luitenants tcr zee der eerste klasse A. S. de Vries en G. P. F. Munnik, wordt na oefeningen in de Middellandse Zee en het oostelijke deel van de Atlantische Oceaan op 27 maar t te Rotterdam verwacht. De bovenwater-

schepen gaan daarna naar Den Helder.

20

grens.

Hr. Ms. lIobe ln en Hendrik Karssen zijn te Den Helder beschikbaar voor vaa ropleidingen.

Hr. Ms. Jl er cuJ es, commandant luitenant te r zee van speciale diensten der tweede klasse (oudste categorie) R. Lu ~ cas Is tijdelijk gestatlonneerd te Vlissingen. Het schip is ald aar ter beschikking van d e du ikopleiding.

Hr. Ms. Orkaan en A 847 zijn ter be~ sc hi kk ing voor sleepdiensten.

Hr. Ms. Ce r berus, commandant luitenant ter zee der tweede klasse (oudst e categorie) W. M. Goossens, vaa rt als nettenlegger en nettenwerkschip voor opleiding.

Hr. Ms. Sn elllus en Luymes, comman · danten luitenant ter zee van speciale diensten der eerste klasse R. van den Oever en luitenant ter zee der tweede klasse (oudste categorie) P . H. de Wi nde (tijdelijk) verrichten opnemingswerkzaamheden ten behoeve van de dienst der hydrograiie tezamen met Hr. Ms. A 909, A 910 en A 919. l\1ARINELUCIiTVAARTDIENST Squadron 1, bestaande uil Fnlrey Fire~ Dies, commandant luitenant te r 2:ee vlieger der eerste klasse A. Ehbel, is gestationneerd op de Dr . PIesman· vlieghaven op Curaçao. Het squad ron is te r beschikking van de commandant der 2:eemacht in de Nederlandse A ntillen. Voorts is het belast met de voortgezette opleiding tot gevechtsvlieger.

Lockheed Neptune's van squad r on 320, Hawker Seafuries van squadron 860 en Grumman Avengers van s qu adron 4 nemen deel aan de oefeningen van het smaldeel 5.

Squadron 8, bestaande uit Sikorsky S 55 he:\icopters, ConsoJidated Vu ltee Catalina's en Ma r tin Marlnr amphibies, commandant luitenant ter zee vlieger der eerste klasse T. M. A. Hoebink is belast met de opsporlngs- en reddingsdienst langs de Nederlandse kusten.

KORPS 1\o1ARINI ERS

Eenheden van het korps mariniers doen dienst in de Nederlandse overzeese rijksdelen.

over het wate r.

"Is alles wel aan boord schl pllC r . is alles we l ?" .. Alles wel commandant, a.lles wel.. .

Kan de dokter effe komme voor dil' patiënt met ee n dikke ,'Inger... " ,.Ja schipper , dat Is O.K., Ik kom langszij aan bakboord!"

"Goed commandant, we zullen uw trossen waarnemen!' , De machlne2 gaan weer op vooruit en na een rondlorn te hebben gemaakl. nadert de .. Wolf" voo rzi ch tig de KW 3.

I) "Mijnheer er Is Iemand. die zegl da t er veel moe ilijkheden zijn In de stad !" ~) .,Waar Is dIe man?"

J) H et Sladsplel n, .) Hollan ders zijn niet bang. :Ol Katwijkel'!l.

BEVORDERD: tot tijdelijk Icbout-bij-nacht: H. Bos

BENOEMD : tot luitena nt ter ~ vlle,er der Ze IdUlle oudste c:ate,orle KMR : P . A. van Groenewoud m.l.v. ljan. lot oftleler- marva der 3e klasse Kl\1R: T. C. A. Hack, T. A. Bolman, P. A. M . Hauelbach, G. Sibering m.I.v. 16 jan.

1956 tot luitenant ter zee der Ie klasse KlIIR: ,,5<1 W . F. M . Feber m.I.v. 1 febr. tot luitenant Ier zee vUel"er der Ze k.1aue oudste calel"orle DIR: H. R. M. Schee.ren m.I.v. 1 febr.

1958 tot luitenant ter :zee van de tecbnbche dlenlt der Ie klaue

",,,

KMR:

J . Tinneveld m.I.v. I febr.

1958 tot luitena nt ter zee van lpeelale dJeDllien der Ze klasse oudlle eatqorle KMR: P . van Pesch m.I.v. 1 febr.

1956 tot lijdelijk vloolaalmoe.zenler (In raltJ' I"clijkl"csteld mei. luitenant ter zee der Ie llluse) : T W. M. de Bruin m.I.v. 1 febr.

1958 tot luitenant ter :zee van de loocbdJelUt der Ze klauc Jon,lte cate.orle KMR: C. T. van den Berg, P. C. van HeUl den, J . P . Dalcbout, G. W. F. Kre!fer m.I.v. 1 maart 1958

M

ES

Op,ave van schepelingen die in bet tijdvak van 18 december 1955 tot en met 15 januari 1956 behoudens bedenkingen in aanmerkin( komen voor bevorderIn, tot de rang van korporaal en hoger.

1'&D achlpper tot opperschipper: m.I.v. 1 jan.

H. PoJtma 1'&D kwartiermeester tot boot.man : A. Leewia, A. KlImminga, J. Smlt en J. Kaptein m.I.v. 1 jan. van matr1)Ol der Ie klasse tot kwarUenneeller: A. G. Sal-A-Tjln, A. A. Leeuw, H. Terlouw, W. A. Prins, G. Alders., J .

A. Verkuylen, W. L. Vink, A. van der Wal. F. J . van Leeuwen en J. G. Teuelaar m.l.v. ljan. van rcschutkorutabc.1 der Ic klJoUCl tot korporaalICIChu Ikonlta bel: m.I.v. 1 jan.

J. Blaney-Davldson en L Jurrjens van vuurleldlnl"lr.oostabel der Ie klUle tot korporaalvuurleldlnl"kon.tabel: IL W. Dekker m.i.v. 1 dec. van ,CICbuimaker der Ie kl815e tot korporaalresehulmaker: c. va.::r. Pelt m.I.v. 1 dec.

1958

1956

1956

,,5<1

1955

m.Lv. 1 febr.

1956

EERVOL ONTSLAG : luitenant ter zee vllerer der Ze klaue oUlĂ&#x203A;te ealecorie: op verzoek (benoemd tol reserveo!!lcler) P . A. van Groenewoud m.I.v. 1 jan.

1956 kapitein ter zee: op verzoek wegens lan,durlge dienst ,,5<1 H . Isbrucker m.I.v. 1 febr. lullenant ter zee der Ie klasse: op verzoek W. H. Crommelin m.Lv. 1 febr.

1958 luitenant ter tee der Ie klasse: op venoek (benoemd tol reserveoUlcier) ,,5<1 W. F. M . Feber m.I.v. I febr. luitenant Ier zee vtlerer der 2e klaue oudste calecorie: op verzoek (benoemd tot reserveoUieler) H. R. M. Scheeren m.i.v. 1 febr.

1950 luitenant ter zee van de teehnlsche dientt der Ie Id....e: op verzoek (benoemd tot reserveo[flcler) J . TInneveld m.I.v. 1 febr.

J951$ luUenant ter zee van "akdlerulen de r Ze klasse oudete cale.orle : op verzoek wegens Ja n,durl,e d ienst W. Rcl tama m.I.v. 1 febr.

1956 luitenant ter zee van speciale dJenatea der 2e klasse oud.le c:alecorie: op verzoek (benoemd tot reserveoUicler) P . van Pesch m.I.v. 1 fcbr.

1950 kapitein Ier zee: op verzoek wegens langdurige dlcns t J . J. Hogendoorn m.I.v. 16 febr.

1956

van eleklromonteur der Ie klaue tot korporaaleleklromonteu.r: G. C. Lohman m.Lv. 1 nov.

U'5S H. G. de Wilde, J. N. van der Ze], A. D. Grlma, W. H. Achthoven en D. van Solkema m.I.v. 1 dec.

1955 van radlo-radarmonleu.r der te kJautI t.ot korporaal-radloradarmonleu.r: R. R. Loth m.I.v. 1 okl 1955 H. R. Smlt m.I.v.Idec.

1955 van majoor- machinist tot oppel'DlUhlnlsl : A. Tevel m.I.v. 1 jan.

1956 van serl"eant-maehlnlJt tot majoor-maehlnlat: A. A . Nlerop m.I.v. I jan.

1956 van korporaal-maflblnbt tot serccanl-maehinist: ,,5<1 C. W. L. Llndner en P. S. Wa,enaar m.I.v. 1 jan. van machinist der Ie klaue lot korporaal-machinist: J . D. C. Verboom en P. van 't Hert m.I.v. I nov. vaR korporaal-schrijver tot aerceant.-schrljver: F. Smlth m.I.v. 1 jan.

1956 van schrijver der Ie klautl tot korporaal-.cbrijver: H. de Jong m.I.V. I dec.

1955 van dekenverplecer der Ie kluu tot korporaalt1ekcnverplel"er: W. van Kasteel, G. Boers, F. C. Peetoom, A. G. A. Helnlnk, M. de Charon de Salnt Gennaln, A. Jacer, H. T. May, C. W. Bouwens, G. F. Hlldenbrant, J . Uijleman. M. M. J. Knaapen, A. J . H. Blommerde en H. de Jon,h m.I.v. 1 dec. li'55 van maJoor-botteller boven de sterkle lol oppcrbotleUerboven de slerk'e: E. Pattlpellohy m.I.v. 1 jan.

I 9~8 van majoor-bollelle r tot oppcrbotleUer: J . J . Aeykoop en W. 't Mannetje m.lv. 1 jan.

19~8 "an acrl"Unt-botteller lot maJoor- bottelier: C. In ' t Veld cn M. van Stee m.I.v. I jan.

1958 van korporaal-bottelier lot serceanl-boUe ller: G. Hollander en H. van Zonneveld m.I.v. ljan.

1956 van botte.ller der 1e klasJe. tot korporaal-botteUer: A. Stoel m.I.v. I jan.

1958

"55

21

van bormee.te.r der Je klUIf! tot ltorporul-hohnees1er: J. C. P. de Rooij, H. A. Swikker, tL J. Stam, W. Tesselaar cn H. J . Hod-

de m.I.v. 1 dec.

1955 nn kok der Je klasse tot korporaal-kolt: H. Kru iswijk, W. van Draanen, J. Veerman en E. van Kempen m.I.v. 1 aec.

1955 van vlic,tul,maku-molormonteur der le klasse tot korporaal-vlle,tul.maker- motorIDon teur: W . B. Sunter en A. van den eera m.I.v. 1 dec..

1955 P. J . Hoogenstein, W. Eedcns en G. J. Mol m.I.v. I jan.

1956 vau vtle,lu1rmaker-radlo-radanoouteur der Ie klasae tot korporaal-v lIeJ1,ull"maker-radlo-mooleur: J . A. van de Weerdt en J. Bolert m.I.v. 1 nov.

1955 van korporaal-vlie,tul,maker-konJtabd tot .erluntvlle,tulf1J\lker-konstabel: W. Rawle m.I.v. I jan.

1956 \'an korporaat-vtie r1 uiKmake r- metaalbewerker tot .ser,eant-vllec tullrfDa ker-metaalbewerker: H. Speljers m.I.v. I jan.

1956 van vlleJ1, ulgmaker-metaalbewe rker dcr Ie klasse lot korporaal-vlie,tui,maker-metaalbewerker: J . van der Werf m.I.v. 1 dec.

1955 \'an .e rlea nt-v llel"tuil"ma ker - mara~ij nbebeerder tot majoorv lleJtull"ma ker-ma,a,ij n beheerder: G. Eljkelhoff m.I.v. 1 jan.

1956 van korporaal-vlieltulrmaker- mapdJnbeheerder tot .ser,eant-vlleJ1,ull"maker-malazijnbebeerder: G. H. J . Kannegieter m.I.v. 1 jan.

1958 van lerceant-maJoor der mariniers tot adJunetonderorneJer der marinien: H. Kwak m.I.v. 1 jan.

1958 van m.rlnler der Ie klaae lot korporaal d er ma riniers: H. M. Bruijoe m.I.v. 1 aprU 1956 Opgave van schepelingen met de rang van korporaa l en hoger aan w ie eervol ontsla, uit de zeedienst Is verleend me, Ingang van de datum aIs achter leders naam vermeld: opperschipper: B. J . Llnsc.hoten achlpper: G. J. Klabbers bootsman: H.. Tomasouw G. van der De.ijl maJoor-elektromonteur: H. C. van Waas

Naar Den Ha., e.o.: L. C. Rleldljk. LTZ TI (23595).

Vlissingen, Singel 37, flat: 4 kamers., keuken, badcel Huur: f 60,65 p. m. 4 pers.

m.lv. 1 febr. m.I.v.

1 febr.

m..lv. m.I.v.

1 dec.

1 febr.

m.i.v.

1 febr.

..1'" "

1'"

1...

I".

korporaal-elektromonteur: G. van UotsSen m.i.v. 18 febr.

1.. J. Hagen m.I.v. 1 maart J. G. Laven m.i.v. 1 april korporaal van de navl .... Ue-.eveehLainform.Uedle Ds&: J . Velthoven m.i.v. 1 april oppermachtnlsl: P . Wezenbeek m.I.v. 1 m n,rt korpo raal-macblnl.d: G. Meeldijk m.i.v. 1 jao.

J . Anslnk m.I.v. I manrt J . L. H. Burger m.I.v. 1 manrt P . Knip m.I.v. I maart opperboltelier: T. J. Patty m.I.v. 16 f ebr. m,l. v. 1 maart M. de Wilde majoor-bottelier: E. Pattlpeilohy m.i.v. 1 maart korporaal-bottelier: G A. Raijmakers m.i.v. 16 jan.

L. Latuheru m.i.v. I mnart korpora.l- hofmeelter: H Benne m.I.v. 18 jnn. majoor-kok: J . J. de Keljzer m.I.V. 16 Jan. korpora.l-kok: G. A. van Dijk m.i.V. 1 dec. lIer,eant-vlle,er: J . Pijl m.I.v. 1 oprU maJoor-vlieltul(teierrans l: C. C. van Doorn m.I.v. 1 jan. korporaal- vllel"tul,malr.er-vlle, tul(1Donteur: A. C. Valks m.I.v. I dec.

J . A Mol m.i.v. I febr. korporD.al-vlleJ1,ul(1Daker-motonnODteur: F. Overkleeft m.I.v. 19 dec.

H. Wollers m.I.v. 1 febr.

G. van Dam m.i.v. 1 maart ler,eant der marinier.: M. Mutsaars m.i.v. 1 febr. m.I.v. 1 maart N. P. Parhan korporaal der marinIers: J. Sanncma m.I.v. 1 dec.

J. C. NJcolal m.i.v. 16 dec.

A. Boer m.I.v. 1 jan.

H. J. Drcnthen m.I.v. 1 maart korporaal van de verblndlulsdJeDlt: P. J . Hoedjes m.i.v. 18 juni .serleant-muz.i.kant: A. Bikkers m.I.v. 1 maart

Apeldoorn, Mendelsonlaan 84, hcel huls: zit-eetkamer, 4 II.kamers. keuken, kelder. douchecel, schuur, voor- en achtertuin.

Huur: / 40,- p.m. 6 pers.

Gevraagd: z..m. 6-kamerwonina:.

22

1956 1956 1956 1956 1956

1'" 1958

19>.

1958

1'" 1956 1956 1956 1955 1956

1'" 195.

1'" 1955 1.,.

1956 1'1'"" 1'" 1955 1'195."

195' 1956

Naar Den Belder: H. M. Letema, s,t.d.marns. (11296).

Amsterdam, F ahre:nhcltstraat 132 I, 2 kamers, keuken. badcel, schuur.

H uur: f 36,05 p.m. 3 pers.

N.ar K.twijk e.o.

A. Ie Nobie, sgLvlgtmkr. (23874).

Hoogcrhelde, Maststraat 13, heel huil : gr. kamer, 3 sJ.kameflt badcel. keuken, tuin, schuur.

Huur: f 33,- p..m. 4 pen:.

Naar Den lIaal. Rotterdam e.o.: O. C. Wagenaar. LTZ Vk Il. (20227).

Valkenburg, Marlnus Poststraat 14, 2 kamen. 3 Il.knmers, keuken, badkamer, tuin, schuur.

Huur: f 9,- p.w. 5 pen.

Na.r Den lIclder: C. A de Moor. adj.vlgtmkr. (12529).

V1aardlnien, Klaproosstraat 45, 4 kamers, keuk en. bijkeuken, douche.

Huur ; / 12,05 p.w. 5 pers.

Gevraa,d: Ue!st nieuwbouw.

Naar Den Haal" e.o.: J. M. Neyndorlf. Hfd.Jr. K.M.

..

" 1.,.

195.

herhaJJ npeu~lU \'oor: Kanon nier . , . . . .

Radlo·afstandlleller vuurleiding Duiker Kanonnier ...

Onderzeebootverkenner .

Radl o·afstandpeller plot der 2e kl asse .

Abtandwaamemer stereoscoplsch/colncldent Duike r .

De

WANNEER BEGI NT MIJ N OPLEIDING?

De oplellUng tot:

Sergeant· vllegtulgmaker·magazijnbeheerder Korporaal· tlmmerman Kanonnier ., Loodsbootkanonnier Rad io-afslandpeiler plot der 2e klasse Sergeant · vlleg\'erkeerslelder GerulspoeUer de r 21:' klasse Vllegtulgmltra lLleurschu lter , , ' , A(standwaarnemer stereoscoplsch/winclelent Onderl.eebootverkenner der 2e klasse Brandweerman Korporaal,sCh rijve r Zeemiliclen·zlekenverpleger Kanonnier, . , , Radlo-afstandpoeller plot der 2e klasse Waarnemer De olllelding 16t:

Korl)O raal-ziekoenverpleger Sergeant· tlmmoerman , , Sergean t·vliegtulgteleg rafist KorporaalvJlegtulgmaker-fotograaf .

Radlo·afstnndpe lier plot der Ie klasse Sergeant·geschu tmaker Kanonnier , . , . , , Radio·afstandpeiler vuurleiding Radlo·afstandl>eiler plOt der 2e kl asse Ondoerzeeboolverkenner der Ie klasse Duiker der Ie klasse , V1legluigl.eJegraflst, . , .

Sergean t·gesch utkonstabel ' Onde r-I.eeboot verkenningsoffi cler NavlgaUe· plot oW cler ' .

Bootsman . .

Cerulspeller der Ie klasse

5 maart 5 maart 5 maart 5 maart 5 maarl 12 maart 12 maart ]2 maal'l 19 maart 19 maal't 19 maart 26 maart 26 maart 26 maart 26"'maart 26 maart

2 aprU 2 aprU 2 aprU 9 april 9 aprU 9 a pril 23 april 30 aprU

.!llö

ntg en technische dienst NV

1 a pril 2 a pril 2 april 9 allrU 9 a pril 16 a pril 16 a pril 16 ailrIl 16 a pril 16 a pril 16 april 16 april 23 a pril 30 a pril 30 april 30 ap r ll 30 a pr il

l5)

er beschikking van a/le Marine A/delinge n

':J)

oor een speCiale overeenkomst

.000 . ... .00., ••mw'G " ' , .on ..... _w

~IID

@ntinentlll . SCHWlNGMRAU"

met de

AVO - meter model 8

Helonlwerpen, liellen en drukken van Uw drukwerk is bij ons in goede han· den. Wij hebben ons bedrijf in de loop

ho ,oMe... ,,,'woord op ti ••••• g " •• , U" ..... ,.-ooUeo """' .... U, mol • • , I,. dil 1,p. , Ij" cM 1•• tll, ~ cIa,. lijkh.1Il I,. "' ... 0•• 1"'l1 .n con.I....e.I • •• ,. ... _g'''!!O''

g.~.ndh •• ld.

Om

w......, .,. compaclo wltwo• .t"ll

. lln .....o.dlt.

.",. 1Il • • I.

",ot.,.

Do ,,"VO S h.oftoo,. g ... oeI~ho'" ' 0. 20.000 oh ",.

PO' .. 011 op . 11. g.Ujk.pon · nl"ll'.be •• :h,. .n 1000 ohm. po •• 0/10".1. ..1...... "..1>1"11', . ",",.Ih".

E.n d.clb.I .•ch.. 1 I. . .nwO ' . Ig '0<>' m.lln,." lfI h.1 .wdlo· 1,0Q•• ,.II • . ,ebl.d. Voo.1I I. •• " druk\""p '1Cho k.l. . . . . ,. , ~. d •• lehll", .... d • • I ... om doo. h. 1 "'.'

I...." ,. ..... mk..., .n ... do • ...!. h.t .......1... 1.,.

..,och\.

...... '.". '.mm.,. ..... b.. dlg ......, ..."".., d. ... riehh"ll' ...."""" ... ti.., ....... .. ",....u. I.,. ••• g ..... U .I'jkt, _

h., m.t."

z.., b.I.,.,";j.

" ook tI. l .0"

. wlo",.II.ch. o•• rt>.r..Ii/Ogol•••• I. IIgl/Og. ti.....1 •••, bol.,.d. AVO .wl..",.llc cul ·o~1. I. . . .tob •• ehl. ....Ik. h.l g.hol. ct"",,11 In go ••1 '0. U" ploholl/Ogo o.ort>.I •• lIn, o"d.rt> ...ll

__ •• , 10,0"' ''. ''" '' ''':'' ç •• ,.."

1.0 ' I • • ~._ , " ..V ,. , "OOV

0.5. .. ...

'0"

, .... . . .

'0 ..

ç .... " , _ W, ............ , n " " " . 1500V

W,,,...,,_, Ww ...... ,

... cia '" ti. ",.10' """."0' ~. II ••

...... ..,1,.".,,,.,I.III"!!

'00>

.1.

ij." "'.. g • .

be.oll .

O.U'I

0 . , 20.000" O. 10H "

114 . .........

H '

'H . . ... " _1.

0 ., . _

.. "

Voor Nederland:

KWAlITEIlS PRODUCTEN VOOR ELECTRONICA MUIDEN

prijs slellen, ons fachinepark en onli6 vakbekwMmheid voor U Ie mogen inschakelen.

O • . 2000"

0 . ...' • ..... _

ho ffOOI .. ,,1./ ...."l."tI."'el,"II'." r. "'oooU;.

der jaren gespeciali seerd in het druk· ken v a n ~ ri odieken en handelsdruk· werk, Zowel week· als maandbladen worden door ons punclueel venorgd , Ons produclieappaJII.al slaal borg Vool een violIe aflevering van Uw orders.

Wanneer U behoefle heell aan g 06r l drukwerk, dan liulIen wij hel zeer op

TELEFOON l( 2942 • ' 341

c. Blonunendaal n.v.

RIJNSTRAAT 9

DEN HAAG

Helonlwerpen, zeilen en drukken van Uw druk w erk is bij ons in goede handen. Wij hebben ons bedrijf in de loop der jaren 9 peeialiseerd in hel drukken van period ieken en handelsdrukwerk. Zowel week· als maandbladen worden door on. punclueel ve~o rgd On. produclieappanlal slaal borg voo een vlotte aflevering v an Uw orders.

Wanneer U behoefle heell aa!, good druk werk, dan zullen wij hel zeer op prijS siellen, ons machinepark en onte vakbekwaamheid voo r U Ie mogen inschakelen.

BATTERIJEN VOOR SCHEEPSVERLICHTI NG MET GROOTOPPERVLAK-PLATEN IN SPECIAAL UITGEVOERDE HOUTEN TROGGEN

, c. Blommendaal n.v.

RIJN S TRA AT 9 " DE N HAA G

PRIJZEN EN INLICHTINGEN OP AANVRAGE ACCUMULATORENFABRIEK VARTA NoV. AMSTERDAM·C. SPUISTRAAT 46 TElEF., 45787

ONQEDIERTE

~

Varnished cambric kabel VERDELGINGm

" Nie t het woord, maar de daadI " zegt het RIW A -praeparaa t !

RIWA

DSCHE KABELFABRI EK DELFT

eH EM. FABRIEK

AM STE R0 AM· Z. Wie l ingenstraat 6

Telefoon 72 .30.68

woor el..etr ilehe inllllll. lie ~.n ree.ehepen. Btlproeld en ~e " ke."d door . LIoyds· en .Veribs".

Een 1. "9fi Ie...nsduur.

Btlslllnd t.;.n hoge t.... per.tur.n. l.~ert•• • r met k. toen- of melll.l· dr..dom~leehti"9-

•

\

•• onze mijnenvege De bouw van Scheepsbouw

Ted din 9 to n - apparatuur HOUDT DE WA C HT BIJ ALLE DIESEL.

MOTOREN

Machinebouw - Reparatie

OP ONZE

MIJNENVEGERS

ABNO RMAL E

•

WILTON- ' FIJENOORD

TEMPERATUREN

•

DRUKKEN

•

SNELHEDEN

WORDEN

GESI G NALEERD

• BIJ CRIT IEK E

SCHIEDAM ROTTERDAM

OMSTANDIGHEDEN

WORD T DE

BETREFFENDE MOTOR AUTOMATISCH

>(-

GESTOPT

TE CHNISCH E HANDEL SONDE RN EMING

VANANDEL N.V. Boforsgeschut . Geschutsrevisie

ROTTERDAM

T EL.EFOON

POSTBU S 6049

6~

S lijnen

Stalen Ramen Sta len Ra men e n Deuren

Stalen Binne nwa nd en Plaa l, ta len koz ij nen Ru bber T ochtdeuren

STARAKO OOSTERHOUT Staalconstructie Spa nte n Ll,uer.

Lood, en Ra da rmaai en. tUil:.

,

moderne coa ste rs

E.J. SMIT &ZOON's SCHEEPSWERVEN N.V. Ie

lijnschepen

TeI.1 nr. 241 · lulom. K 5904

zeesleepboten

Plaatwerken

WESTERBROEK (G •.)

T. '.or. m-. drl ' : " "kl"mlt

Radarscherm en Kl eerku t cn

•

uitgevoerd in staal· plaat of aluminium

plaat

handen Vra cht-, .

DE HAAN & OERLEMANS' scheepswerf N.V. HEUSDEN

passag lers- en tallkschepen lot 10.000 tön O.W.

Fleltibele scheepsleidingel\

MUlTUFlEX ~ AMSTERDAM LENSWATER

AANZETLUCHT

SANITAIR

BRANOSTOFOUE

UITLAATGASSEN

ZOUTWA.TER

SMEEROLIE

DR INKWATER

KOELWATER

BRANDBLUS

HYDRAULISCH

ZOETWATER

VERSCHURE ' S

S NELL O PENDE

VOOR

SC HEEPS·

EN

S T O OMMA C HINES

STATI O N NA IRE

DOELE I NDEN

VERSCHURE & Co's SC HEE PS WERF EN MAC HINE F ABR I EK N ,V .

MEEUWE N LA AN 70 . AM STERD A M · TELEFOON 60101

•• De bouw van onze mijnenvege "MUILWIJK" . DORDRECHT METAA LWA RENFABR IEK - KOPERG IETERIJ

Voor de 32 Kustmijnenvegers leveren wij de

MESSING EN BRONZEN T-STU KK EN DEKDOOR VOE RINGE N BOC HTSTU KK EN KOPPE LI NG EN PEILSTO KK EN FLENZ EN · MO EREN

NEMAG ERTS STRAAT

ROTTERDAM

LEVERDEN 3' ANKERLIEREN VOOR ONZE

~ I1I NENVEGERS

FAB RIEK

, VAN

ALU!II NIU!l PR ODUCTEN

KOCO VOO RSCJl OTEN PAUWENSTRAAT la TELEFOON K l 717-2644

J. , <Ir ...../

LIClmlt:fAl[N !lASTEN EN LAADBO![EN

..... ....nI.

j.

H" H I .... ~rll .. ~ Jl!!: ......

r... 10" lt... 'rrr-fllr"

0(1-

"_11...

.............. _" .U.. ."..,,. ..... #I.IJ.II~ "'"ft NI. IJHQMiWLHI(.

+ ;:=:::, j

•

I

handen

In

ROTTERDAMSCHE PLAATWERKINDUSTRIE PIEKsTRAAT 20, ROTTERDAM, TEL. 79550

DE

ALUMINIUM MEUBELINDUSTRIE VOOR DE MARINE •

Scheepsramen en patrijspoorten

alle mogelijke uitvoeringen levert

Firma H. K. van Wingerden & Zonen Metaalgieterijen

Gorinchem

• ELECTR ISCHE SCHEEPSFORNUIZEN • ELECTRISCHE SCHEEPSOVENS • ELECTRISCHE SCHEEPSWARMKASTEN • ELECTRISCHE SCHEEPSBIlAADPAi'.'NEN MET GEPANTSERDE VERJV A RMINGSELEMENTEN VOLGENS MARINE. UOYDS' EN KEMA SPECIFICATIE

APPARATENBOUW NEDALO N.V. POSTBUS 34 ~ HENGELO (0 )

TEL. 2944/5

C. PLATH ALLE

ElAi\lIlURG

AUTISC UE I.NSTR MENTEN

van HaUum en ·8lankevoort n.v.

BEVERWIJK . TEl. 3341

bagge,:,werk betonwerk grondwerk

A ll een"tr Lel!:enwoordi gere

I NGE l EUJlS·BU REA U

J. & C. VRINS

N. V.

IN BINNEN. EN BUITENLAND

SWlU linçk"".1 58 . DEN IJ AAG . Telefoon 335073

•

.In tén WOo.:lId.

'~I.'hlkr De Ohnl .... h.- Zil wW{ pr«If'li WJIIu.U (.lrd .. "'-"'kl tiel ka,1J9lChl. de ro:cn. m.1.,l1

g.;t5I'woow

bo\,'t.'n.ll

hel

CerCI Z.1~ I "ml

GERO ZILVIUM

N.V. INTERNATIONALE

Bouw

COMPAGNIE

v/h Fa. H. v. Heesewijk BEST (N,Br.). Hoofdstl'ut 63 (SUlitnum Dor pst raa t 130 '''' .... ij IlC d) Te l. 341 (5 lij nen) T. I.Ad rH; HA8 PARAMARIBO . Hee renn rut 37 Te l. 2561 - P.S. 574 Tel.Adres : HAB

U/tv~,/ng

van :

*

Bouw. en Gewapend Betonwerken IkIrc.rlijke_ en U t iliteitsbouw Watu_. Spoor_ en Welenbouw Grondwerken Machlna'e TImmerwerk en

Londelijk erkend

Gas" Waterfitters- en loodglerersbedrlJf

EIGEN CONSTRUCTIEBUREAU

Eerste Nederlandsche NAT zandstraalbedrijf

H. VAN DER KRANS SCHIEDAM _ TEL. K 1800-67564 ST A A LOR A AOK A BEL S

In' en

HERCULE STOUW EN P Y THONTQUW

uitwe ndig

SISAL. EN MANILLATOUWWERK

~Qndslrol e n

.

en verve n

" • Sche pen • Tanlu:

eBl"uggen eGe bouwen . nL

Grote copaelfelt

Rollend en drijvend mate ri eel

N.V. Houthandel

'lh Nico Vinken & Co.

ZAGERIJ SCHAVERIJ DEN HELDER

LEVERT ALLE HOUTSOORTEt-l Be ton tripi•• , Watarvalle Hardboard.

Tropen verlijmd Tr iple. en Muitipi • •

Kantoor e n opslag :

Janzenstraat 77, Den Helder, Tel. K 2230.2437

•

N~d~r/Cll1dEche SfCll1dClrd INTERNATI O NAL T e:LII!: PMO NE .... ND

Elecfric Mij.N.V.

T E L. II!:O RA P H

S Y9T EM

TELECOMMUNICATIE Tf(H NIEK KANTOREN , SCHELDESlRA'" ", _GII ... ViNHAGE

FA81UEKEN EN MACAZIJNEN , h VAN DER KUNSTRAAT 288.292

11100·'1102

',.CRAVENH"'CE

Tel,looncentr,I., \loor .... tom."": .. bedrijf en "oor ."lomaUsch dillrlc:toverk•• r

Hul.,.I.looniou l.II.Ue •• T,1,loonlo-lI.. lI.n Telegraafcentrai •• en Va .touch.lj"."

DraaggoU lel_tonl.epparatuur SI\ln .. llnll,II.,1 8 ... oor elk doal "htand.bedlen'" !! e n m•• Unlt, II,Ue. Selenium gelijkrichte.. "cor ,Ik "e .mogen P"eumaUIc;h. bullpo.llnstIlUatie. eond.nutoren. In lndorm.loren

Radlo l ,nde .. en onl"angllrs \laar 1.lec:ommunlc:.tle sys temen

SI r •• lze nde.app., atuur Radiocommunlcelie en n .... lg.li.epperatuu. vQOr luc:ht· en Ic:heepuut Radu Iyllemen Zenderl voor omroep en tel evilie $tudioapparaluur Zend· en ont~.ngbuiJ[en Prec:ble meet.ppu.tuur

VERTEÇENWOOROIC'NC VAN , INTERNATIONAL STANOARO ELECTRIC CORPORATION 8ELL TELEPHONE MANUfACTURI,..C COMPANY STANOARO lElEPHONE5 ANO CA8LES UO. CREEO .. COMPANY l TO. EN Vi.R8ONDEN MAATSCHAPPIJEN

Scheepswerf " DE WAAL" N.V., ZALTBOMMEL Gemeenschappelijk samenwerkende scheepswerven Gebr. Nlestern & Co. . Delfzijl Noord·Nederlandsche Scheepswerven - Groningen Scheepsbouw Unie N.V.. Groningen Nlestern Scheepsbouw Unie N.V.. Hellevoetsluis

Nie uwe kanalen bevorderen handel e n verkeer, bre nge n welvaart.

BOS & KALIS is in staat, ook de allerg rootste projecten in snel tempo uit te voeren.

M .1. "GlIJ ".nl" _ 11511 Ion _

Zoutublp \'00. Kapala I'uuuhaan Ga.am dan Sodi ""ui - Dlakatu.

• Alle soorten vrachtschepen

• • • •

Zeesleepboten Lichters BaggerInstallatIes Hellingen en droogdokken beschikbaar voor reparatie van schepen tot 3000 ton.

Hr. Ms. 019 was de eerSte onderzeeboot ter wereld uitgerust met ecn .. snuiver". vinding ,'an de Nederlandse J\.brine en uitgewerkt door

,• •• •·

DE RorrERDAMSCHE DROOGDOK MIJ. N.V•• ROTTeRDAM . NED. OOK EN SCHEEPSBOUW MIJ. V.O .F.• AMSTERDAM . N.V. KON. MIJ .•. OE SCHELDE" • VLISSINGEN . WERKSPOOR N.V. AMSTERDAM • OOK· EN WERF·MIJ. WILlQN. FIJENQORD N.V .• SCHIEDAM

•

•

L.C.T. 3 •.HJ:RIN NERINC '· aan de komp..paal In dl! Waalha\'(!n. Atmelln,en 181' x 3O'1w x Ir: w ; • •+1 a RT u lt .. en...t me\ 2 Paxman Rlcudo moloren van 500 P K .,Ik. In M

van RoU.nlam n •• r Kowelt

z«da,,,.

Rederij Gebr. Wijsllluller n.v. de lIitbrengers van schepen onder eigen kracht van en naal" alle havens der wereld. /

AMSl'ERDAMSESTRAATW EG 40, BAARN, T ELIfFOON K 2954-3i41, TELEG RAMADRES : REDWI JS·BAARN