Alle Hens - 1956 - Editie 2

SMIT

verrast de Uwen thuis

SLIKKERVEER op

t't>TjtliJT'

eu j eestdflgell lIJel cen

radio-surprise l'erzorgd door de radio.surprisedicml

l:tW

Radio-Holland N.V. De be ste garantie op de Marine- en Koopvaard ijvaartuigen wordt

De radiodieml film boord vers/rekt gaarne alle gell'ellSle iulicb/illgell

verkregen door

SMIT -MOTOREN

A. T. van TOL Draaien en fraisen van

* *

*

Tandwielen Worm- en Schroefwielen (moduli 1 t/m 10) SPERRV GY R OSCO P E COMPANY L o n don

ROTTERDAM

W AALHAV EN O .Z. 15 TElEF. K 1800 - 7 28 40

-

N cw Vo r k.

.n

NAVIGATIE· INSTRUMENTEN voor •.NÀ VO" ZEELUCHTSTRIJDKRACHTEN. Alleenvertegenwoordiger voor Nederland: N ilutl.ch T echn ische H andel

SCHEEPSREPARATIEN

MIJ.

P. J. FETERIS N .V. Schevenlngseweg 15 'J-Gravenhage Telef. 110838 - T e l.ad ru "Na\llgatlon~.

N.V. SCHEEPSWERVEN v/h H. H. BODEWES MILLINGEN a.d. RIJN

•

NIEUWBOUW van: Zeeschepen tot 3500 ton . Zee· en havensleepboten • Tankschepen Motorvracht· en passagiersschepen . Baggermateriaal

•

REPARATIE - OMBOUW - MOTORISERING

WIJ wensen alle l€ö€n van ö€ konlnkllJk€ maRIn€ €€n

q€lUkklq k€RstÇ€€St

ZEE· EN KUSTREDERIJ TANKVAART RIJN· EN BINNENVAART BEVRACHTERS CARGADO ORS INTERNATIONALE EXPEDITIE • OPSLAG Telegra madres: Vanuden Telefoon 113300

000 N.V. GEBR. VAN UDEN'S

EUROPESE DIENSTEN DUITSLAND, POLEN. FINLAND, DENEMARKEN, GOTHENBURG, FRANKRIJK, POIHUGAl. SPANJE, NOOQD·AFRIKA, ITAUt ADRIATISCHE ZEE. G RIEKENLAND, LEVANT, ZWARTE' ZEE. TRANSATlANTISCHE DIENSTEN SURINAME, CURAÇAO, ARU BA, G ROTE· EN KLEINE ANTILLEN, BRITS GUYANA, VENEZUELA, COLOMBIA. MIDDEN,AMERIKA, WE')TKUS T VAN ZUID·AMERIKA.

SCHEEPVAART· EH AGENTUUR MIJ. ROnERDAM LIJNDIE N STE N

BENELUX-FRUITLIJN Rolierda m/ Antwe rpen

-

Frans Ma rokko v .v .

FRABEL UX-LIJN Noord·FrankriJk ." Fra ns Ma rokko v,v ,

ROTTERDAM-SONT LIJN Rollerda m-Den emarke n, Zwed en v .v . 2 x p , w.

ANTWERPEN-SONT LIJN Rollerda m-Den ema rke n, Zwede n v.v . 2 x p . w,

N.V. HAVEN LINE Hamburg-Bre men.AntweJpe n-Rolierda m ]·wekelijkse alvaarlen - Zuid-Ame rika

Koninklijke Java-China-Paketvaart Lijnen N.V. (Royal lnterocean Lines)

Geregelde

passagiers·

en

vracbtdiensten

Verre Oosten - Afrik a - Z uid- Amerika v.v.

Verre Oosten - Oost-Afrika v.v.

Z uid-A merika .. Zuid-Afrika .. Australie Indonesie _ M alakka .. Chi na .. Japan v.v.

India ~ M alakka _ Indonesie - Australië V.v.

Australië ~ N.N. G uinea - Nd . Borneo - Bang kok Hoofdkantoren: Amsterdam, " Het Scheepvaarthuis" .. T elefoon 61111 Hongkong 188·191 Connaught Road W est

..

WIJ

zullen moeten samenwerken

AANNEME R SBEDR IJF

F A.

J. DE VRIES & ZOON

*

DEN HELDER

ALKMAAR _ T EL. 2752 DEN HE L DER -

U I T V 0 E RIN G

TE L . 2266

VAN

NEDERLANDSCHE SCHROEFBOUTENFABRIEK ~: HELMOND

WERKEN I N

GEWAPEND B ET ON,

*

WATERWERKEN EN

UTILITE ITS BOUW

Schoorsteen-verliezen zijn te beperken.

Verhoog het rendement van

Uw

in stallatie door een

rgassen-ketel Specilllli geconstrueerd voor de inbouw in uitlllllltgessen-ieidingen.

Abonderlijk "IsluitblIre en ge· makkelijk ve rw inelbllre spiraal. vor mig gewonden pijpelementen.

DESKUN DIG ADVI ES omtrent de bereikbere capeciteit

st"at te Uwer beschikking.

Telefoon K 1184 .2051

~ .v.

KONINKL.IJKE

IOiIiIioIlil

&l1!:'

Schelde. VLISSINGEN

ZAAN · LONDEN LIJN • Amons & Co. Re,e1maU,.e aparte afvaarte n Amsterdam!Zaandam e n Londen

en

R otterdam en Londen.

Agenten: Londen

Messrs. L. Dens & Co. Ltd., 4, Uoyds Avenue, E.C. 3.

Tel.: Royal 3783. Telex 22657.

Rotterd am

N.V. Trias, Roc hussenstraat 83 b,

Am5terdam

P .O . Box 214, Telefoon 56530 (2 lijnen).

Fa. Amons & Co.,

O. Handelskade 27, Telefoon: 66.27.6.

Zaandam

Fa. Amons & Co.,

Hogendijk 28.

Tel.: 3841. Telex 21 01.

Conc urrerende t a rieven en prima ae rvl ce.

Minimax

N.V. STAALDRAADKABEl. EN HERCULES. TOUWfABRIEK ,lh

.....",~~J~ . C?~. 0 EN

"';G~O~~R~;;:':':~/~ ':Oe

VOOR SCHEEPSG EBI1U II( IN ElKE GEwE N STE SAME N. SIELtlNG. lE NG iE EN 011(, TE

QOII SPRON " ELIJKE PAIENT. H OuDERS V AN EN NA AM.

Gl:VERS AAN HET ALOM BEKENDE

HERCULESTOUW

Firma van de Beid van der Stouwe TEL 282

betrouwbare

&

ZWARTSLUIS

Specialifeit in Reddingboeien, Zwemvesten en Reddingvlotten, Leguanen en Aanvaarzakken

NED. FABRIKAAT

-

MINIMA X N .V .

_

NAARDEN

rDt~x

scl/.Cel'slakkel

beschcrmen alles w:u vaart - V2n C03Stcr tot OCC3ansromer - regen de vcrwoesrcndc invloc.:dcn van u:lnd .",ater ,,,eer

Zwemvesten volgens internationale Conventie LAKfA8RIEKEN N.V. _ SASSENHEIM

Zvveeds staal Naadloze buizen Gereedschapdaal Roestvr ij staal

o. K.-electroden Grootste gelijkmatigheid Hoogste kwaliteit

von UDDEHOLMS AIS

N.V. Vertegenwoord ige r :

Karperweg 45

C. GUST.SCHRÖDER Karperweg 45

NEKEF

Amsterdam (Z)

Amsterda m (Z)

" Borletti " Mee tge re edsc ha ppen

Tec hnisc h Han d e lsbureau

R. MEININGER Laan van Meerdervoorl 91 D en Haag. Telefoon 334929

'" vraag t onze

N.V.

Centrale

Suiker maattJchappij AMSTERDAM

c suikers

MEjl:\LJl$T,k

o tabletten obiisoo rten c theeklontjes

TRILLINGS- EN SCHOKDEMPERS

-'I

"*

o Siropen

o basterden ~---=--=-

Mach ine- en Zuigerverenfabriek

W. VAN WEST & ZN. C.V. "d. ll.o

~

--

- .

öntge n technische dienst NV.

0-

<9

. er beschikking vo!n ,,/Ie Marine A/de lingen

SCH EEPSKOELT ECHNIEK

s......,~ a genfe " ,,'" J. & E. HALL lid • D. rtlo,d, Ke nt , Enil.nd, voo , ,11, re p • •,II•• ,n In bouw F."",k en M.g.zlj" e " ,

' ] ) oor een speciale overeenkomst

H. m. rll... t 22-24. hl. 60549, Amlt.,dem.N.

Fm.,1

Schle d. m ; N. M.thenen e nlreal 18, T, 1. 65668. b.lI.g_ 38471

.00. . . . . .00 • •• "nw ••

'''. • onu., •.w

<§I ID

G R OOTKEUKEN I NSTALLATIES IN

ROE S T V II tJ S TA A L

__;_~_~_"._~_,r.,_.~_,,,_,~_..:_~_.__ • MA CHI NE FABRIEK GUI IOWf:, 71 - Tf:ldoo n 69490-6170 1 - Scbiedul

De ideale prisma-zeekijker

HABIGHT

zware shag!

I

W ie ze éénmul gerookt heeft

wil geen andere!

I

I

Dag- en lIachtkijker met grote lichtsterkte

Oculair-instelling* Middenschroef-instelling

f 260.( 275.·

,. Gega randeerd 100 ,. waterdichL

•

Uitvoerige catalogus op aanvraag

n.v.Wed.J.Ahrend&Zn. 's-Grsvenhage • Touaselntbde 5t - Tel, 334123 (5

I.!

Amsterdam - eindhoven - Gronlngon • Hilversum - ROllerdam

Slied recht Industrieweg 24 Telefoon 8

N.V. A. PRINS Th. zoons Aanneming. Maatschappij Waterbouwkundige-, Bagger- en Opspuitingswerken A annemers van d e bagger-, opspuitings- e n bijkomende werken voor d e uitbreiding van de Rijkszeehaven "Hel Nieuwe Diep" Telefoon 3324-3008, Marinehaven , Den Helder

FILM LABORATORIUM FILM PRODUCTIE

EV ERS HED

HYDRAULISCHE REGEL- en SE RVOSYSTEMEN volgens het ST .. AAL·PUP PRINCIPE

Voor het

geheel

automatisch

REGELEN van

SCHEEPSKETELS

AMSTERDAM VONDELSTR. 72

NEW'YORK 17 (NY) 545 FIFTH AVENUE

Vr ••

g'

uI/voer/g e

inlichllngen'

VerVJarrugers van de Nederlandse Onderwerpen

voor FOX MOVIETONE NEWS

TELEF. AMSTERDAM 85622 -88945

BERG & BURG INGENIEURS _ AMSTERDAM DI .UTn .... Df 1.,_1.' . nUJOON : 3208:Z

Centrale verwarming

Ol i esfook j n richt i"gen Stook- sfoomkookinsfaJlaties

Luchtbehandelingsinsta Ifaties

Sanitaire inrichtingen

-----------TECHNISCH

INSTALLATIE BUREAU

F. W. NIEPOTH Amsterdam

telefoon 742464

Zandvoort

telefoon 3270

Met microfoon en band Het vastleggen en weergeven van muziek of gesproken woord op de magnetische band is een bez.igheid die is uitgegroeid tot een van de meest fascinerende hobbies aller tijden. Me t de bandrecorder kunt U Uw favoriete muz.iekprogramma', overnemen van radio_uitzendingen of van grammofoonplate n en speciale programma's samenstellen voor bijzondere gelegenhe· den. Als gesproken brief vormt de band een levend contact tussen U en verre ve rwanten en overbrugt daadwerkelijk aUe af-

ELECTRONISCHE APPARATUUR volgens specifica/ie In gro/e en kleine series

:+ UHF. TV en FM antennes

s~,nden.

Daarnaast is de moder· ne bandrecorder doo r zijn talloze mogelijkhe. ~en en eenvoudige bediening een onmlsbailr m~ium geworde n, overal waar klanken moeten worde n bewaard.

:+

T~EA

Col AMROH

f 298,-

HANDYSOUND de bandrecorder voor Iedereen

doel niet onder voor een profeu lonele recorder. Portable ultvoerlna - I< otC!f\ keurtce untrekkelijke kolfer _ m... kt hel moaelUk ove .. L wur netapannna la. opnamen te maken en deze mei de hoofdtelefoon lerua t. lul.tel"fll. Voor hel maken van reportaa"'" 11 d<Io H.ndJ' Sound de u.nae'll'ezen bendr_du.

Bij Uw ..odio-hondelaa .. kunt U de uilvoeripe Hand" S',und-folde, k,ijpen en hij zal deze pupulolr, bandreco,de.- praog voo .. U demonst'C'CII.

KWALI TE ITS PROD UCTEN VOOR mmONIC A

Technisch. Wetenschappelijke Appa ralenfabriek

:+ 2. Witt.nburll.rd.... rntru t 1 5 _T.I. 5 11 72 Amlt •• d . m C ,

M'UIDEN - TEL. K 2942··341

Bouw BetonHei- en Waterwerken Kanloor Dordrechl, Kromhoul 65 ·67, lel. 6941 ' Den Haag, François Maelsonslr. 45, lel. 553844

3·5 pk 5·7 pk 16·20 pk 20·2~ pk Ook "".te,.gekoeld

....

6_24pk

V.n oud. d. b.t rouwb .... t • • n lIchtsi •• n d.. ,om m• • 11 lIebrv Lkt. moto •• n _00' r.ddlnllulo. p.n . n .oor .. n· d. LJvl nll un be tonmol.nl, . c:ompreuor.n, pomp.n. dvn.mo'l lie r.n etc: ALLEEN LMPO~T[ \,)1<

T. FRANSE TRA·.)I>O»TII.[H.l[

::~",'~",',~;

AMSTERDAM

[)IE"!l BI(ANDBlUS F

"lP \fTS

•

MAANDBLAD TER DER

INTERNE

VOORLICHTING

KONINKLUKE

MARINE

UIIgave vltn hel Minislerie ",..n

Mltrln~

DIR. enE I N HOOFOHDAenl , LU (SD) 1 J . PTASNIK 1'. J. TH. M.. SClIAEPMAN AOR.S RmACn l lN AOMINISlItA l ll ,

Ministerie van Marine, Konlnginnerraeht 11.

Tel. 113155 - ToelJtel 81, Den

Inhoud:

Haa,

FEBRUARI 1956, no. 7

_.

BIJ DE VOORPLAAT: Auondstemmin" te Kaimana in Ned. Nleuw-Gumea.

I

Wel en wee in Merauke.

-4

Hoeveel kost dat In Hollandla?

5 Overdracht van het Commando Zeemacht op de Nederlandse Antillen.

6 De wereld waarin wij leven.

7 t,

Hr. Ms. Schepen en hun emblemen.

8 Van hoedjesman tot groot-tenue-mariniers 1955.

9 "Daar horen ze thuis", zei mijn vader.

10 Nieuwsdruppels.

11

Lens van Alle Hens op Nieuw-Gu inea.

12 Lago's raffinaderij op Aruba.

15 Buitenlands Marine-nieuws.

16 Uitrukkende dienst in de West.

18 Met Hr. Ms. Dokkum naar de Nederlandse Antillen en Suriname.

20 Waar de Koninklijke Marine vaart en vUegt.

21

Reewacht van znterdag 31 december' 1955.

21

Mutaties.

22 Woningruil.

23 Mul..:lties.

24 Mutaties.

Oe Konln.k.ltjke Marine stelt er p rij. op vut &e IteUeIl. 4at b et a d verterelI. In dit o r.aan uiteraard b et verkrU.en Van voorkeur voor leveraaUel &all de KonillJtlijke Marine nlet k.Qa lnboadeJl.

Id ee lo gezonden , oo r :

M.'

11 . SN IJDt' H. R S Horm . I 12912 . . ,,8ell t"'~ Help on. de

Dt::o' HELDER

~

Voor senegeven aan de Sch rijfelk bl'1.ll k bllaze r Idee w .. an , te h oud en aan Rfd . P ubll eltelt ' Am ij een aardige beloning' â&#x20AC;¢

alel Brouwerij . A rn.tflrdam.

Wel en Wee in Merauke DEonderafdeling MerGuke, die nagenoeg geheel Zuid Ned . Nw.-Guinea omval, heeft de bijzondere belongstellinQ VGn veleh. MUleh ien amdtll M erauke de enige tlon de g rol ere plaat.fen

is die het zonder een

perman~m l e

mili -

taire bezeIlin" moet doen. Miucll ie n omdat het Zuiden, in tegen,stelUnu lot hel overl"e deel uan het eiland, beSlaat uit laagland. Ol mlnchien omdat daar vandaan de meest auonlullrliike verha-

len

komen

over

koppen snellers

en

kannibalen, geheim.zinnlge riten en m ysterieuze ma.ske rdanJen. WO l het ook zรถ, dit Clrlikel heeft lot doel ti IIGder Ie brenl1en lot het Limburg van Ned. Nieuw-Guhlca.

Merauke: Het ligt er zonn.ig en warm in de dra"e t ijd en er iJ niel veel schaduw ... .. Tabeh toeMn!" Breed gr ijnzen de twee donke re kroeskoppen vanaf de m et pisangs beladen ossekar, di e lang:l;aam voortschc mmelt over de Mopaweg, de rood-:I;anderige hoofdstraat va n Merauke.

De mensen ziJn vr iendelijk in Mera uke. Geheel passend in het stadje :l;elf, dat een sympathieke indruk maakt.

Het meest Zul:lelijke s tadje va n Ned. NW.-Guinea ligt aa n een kromming va n de Merauke-rivier en wordt enen:lJd s begrensd door de Arafoera-Zee, a nden:ijdJl door een uitges trekte savanna . Het is er :l;onnlg en warm in de droge lijd en er is niet veel schaduw. oe r ode dake n van de fleurige Europese hu lsjes bij de haven glinsterden In d e :l;on en In de strate n, die nog niet zijn geasfalteerd, s tu ift het s tof op tussen de spele nde kindere n. In dC7.e w ij k , die gezellige straatnamen heeft als Kronkelpad e n Dwa rsweg, zijn ook d e meeste of(leWle Instanties en kantoren gevestigd; zij wordt beschouwd a ts he t centrum.

Vandaar loopt een, enkele kilometers lange, :l;andwejl landinwaarts, me t aa n wecrs:tijden verspreid staande huizen en toko's, naar het v liegveld ; daarachter h oudt de "beschaving" op.

Hel stadje, waarvan vaak word t beweerd d a t :l;ij een broeinest is voor veel kwade elementen, een "Chicago in zaklormaat", maakt een vr edige Ind ruk. Het vlakke land, de rechte wegen, de aardige Europese hulsjes met d e goed onderhOUd en tuinen, de kippen d ie om het huis sch arrele n, he t paard dat staat te dromen in de schaduw van een Manga-boom en telkens opschrikt door wild kriJgsgehuIl van een blond jochie dat me t de hond speelt ; h el h eert. veel weg van een plaatsje erge ns In Hoiland. ,,1101la nd ba ik ... 1" Tokohouder Chlang Ho Njen Is n iet ontevreden. Hij is In 1938 va nui t Hongkong naar Ned. Nieuw-Gu inea over Res loken en heeft al die tijd In Mera uke gewoond. Zijn bedrijfje doe t het aardtg. hoewel hij :l;elf vindt d a l er nog te weinig schot in zit. Dat komt door de concurrentie. Links en rechts van hem s taan ook toko's en aan de overkant. " Banjak orang Tjina, banjak toko's!" zegt hij.

Op de v raag hoe de huisvrouw het heeft In Merauke, knipt hij met de vingers.

"Amat harga!"

Voor wat betre ft he l eten heeft de vrouw het nie t zo moeilijk als In versch eidene a ndere plaatse n In Nieu w - Guinea.

De r ijst Is goedkoper dan elders, omdat Merauke een eigen rijstprojcet heefL Er is voldoende groente en fru it e n steeds een overvloed van vera vlees.

Als enige uit7.ondering biedt d e onderafdeling Merauke de gelegenhe id voo r vee teelt. Het is de e nige plaats In Ned .

Nieuw- Guinea waar natuurlijke bronnen voor geschikt veevoer aa nwezig zijn. Volgens de in 19:14 gehouden te11lng bedroeg de rundstape l reeds 1000 dieren van het ge mengd Zebu en Javaans type en d aarnaast komen nog een !:lOCI-tal paarde n voo r.

Dit vee is echter niet bestemd voor de slacht. De hu isvrouw komt dlln ook op een geh eel andere mantel' aa n vlees. Elke ochtend komen enkele nutochthonen langs de hulze n met aan een stok op hun schouders grote stukken vark ens-, hertenof kangoeroe\'lees ; de Jachtbuit van de argelopen n acht.

Kersvers dus en niet duur: J 1,50 per kilo.

Er wordt veel gejaagd, als sport en a ls middel van bestaan.

Voor het laatste zij n twee mogelijkheden. O f de buit wordt de volge nde dag op de markt geb ra cht. ot men bl ijft voor een dag ol tlcn in het jachtgebied en keert d an teru g met Enkele honderden kilo's gedroogd he rten- of k angoeroevlees, het z.g. "denji!-deng", dal voor / 2,50 per kilo aan de man word t gebr ac.ht.

Voor Chiangs zone n Is cr niet veel perspectief vindt hij. Hij wil 7.e naa r Holland stu re n om d aar te studeren. En m isschien gaat hij mee, ve rhu ist hij vroeg of laat nog eens naar Holl and. Hij d roomt vnn d e " toko's besa r", d e grote 7.aken met vele verdiepi nge n daar en met een dromerige blik zegt hij herhaaldelijk: ,.Holland baik! Holland baik !"

Grote problemen In het keu ri ge 100-beds D.V.G.-7.iekenhuis heeft dr Fest een drukke prak tijk, maar toch was hij d irect bereid een ogenblik vrij te maken om te antwoorden op enkele vrage n.

Hoe Is de gezondheids toestand van de bevolking In e n om Merauke?

Ik ben blij d at u dat juist v r aagt voo r 1III'erauke en zijn

f

naaste omgeving, want met onze kleine staf van medisch personeel hebben wc ons arbeidsterrein nog niet veel verder kunnen uitstrekken. Hier in en om Mcraukc hebben we al bevredigende resultaten geboekt. Niet op de eerste plaats met de bestrijding van ziekten. Maar vooral met het winnen van vertrouwen bij de inheemse bevolking. In hel begin boezemde namelijk aUes wat maar enigszins verband hie ld met medische behandeHng de mensen vrees In; ze waren met geen stok nflar de dokter te krijgen. Dit hebben we echter thans voor cen groot deel gewonnen. De nulochthone bevolking gaat meer en meer haar aangeboren schuwheid verliezen voor "de dokter", " het :dckenhuis" en de medische verzorging in het algemeen. We danken dit alm de goede resultaten van een eerste behandeling. Van het al of niet slagen daarvan hangt de houding van de bevolking af. De inwoners van Merauke zelf en de kustbewoners hebben we nagenoeg geheel gewonnen. Uit zichzelf komen ze naar het ziekenhuis met hun euvels, en zeUs de vrouwen stellen zich vrijwillig onder behandeling.

De gezondheidstoestand van deze mensen in het algemeen. is goed te noemen.

I

Is de malaria nog steeds het grootste gevaar?

De malaria overheerst nog steeds, maar wordt duchtig aangepakt. Er is e-e.n speeiale afdeling Malaria-bestrijding aan het D.V.G.-ziekenhuls verbonden. Zij is thans bezig met een grondige bestrijding van het malaria-euvel in Merauke zeJt. Rondom Merauke hebben we nog niet veel kunnen doen, alleen in de kuststreek. Daar schuilt namelijk het grootste gevaar. De mensen lopen er in een minimum aan kleding en in de regentijd, met de koude Wes tenwind, Is hun weerstandsvermogen niet bar groot. Er komt nog bij, dat velen In die periode een longontsteking opdoen. Ze 7.ijn dan natuurlijk uiterst " a tbaar voor malaria. Een combinatie malarialongontsteking behoort dan ook niet lot de zeldzaamheden, meestal met dodelijke afloop. De meeste sterfgevallen tengevolge van malaria komen voor bij kinderen onder de 4-5 jaar; zij hebben, begrijpelijk, weinig weerstandsvermogen en zijn nog niet immuun geraakt tegen deze ziekte.

AI met al is de malaria de meest ernstige volksziekte, die ons voor grote problemen stelt. De papoea-bevolking levert een malariaparasietenreservoir dat wellicht ongeëvenaard is, lel'wijl de verbreiding der ziekte door e ntomologische en climatologische omstandigheden nog wordt bevorderd. Maar we staan niet s lil. We doen wat we kunnen en we hebben de hoop dat onze medische staf in de toekoms t 7.al worden uitgebreid. Onze eigen geneeskundige dienst heeft al een noemenswaardig aa ntal Papoea-meisjes opgeleid tot verpleegster, die dan na de opleiding in de kampongs worden geplaatst. Ze werken daar geheel 7.elCstandig en dragen veel bij voor de verbelering van de gezondheidstoestand van hun landgenoten.

Koppe ns nellers en ka nniba len ..... paler Zegwaard heert negen-en-een-half-jaar aan een stuit door in de .,bush·' gezeten, hoofd7.akelijk in het gebied van de beruchte Marinlh's, en nu is hij terug in Me rauke. Al die tijd heeft hij rondge7.worven lussen koppensnellers en kannibalen, mysterieuze dodenritten en geheimzinnige adat. Temidden van dit primitieve volk heeft hij geleefd en gewerkt en als iemand terzake deskundig over hel volk van Zuid Nieuw-Guinea kan vertellen, dan Is hij het wel. Gebruind en ccn bc(!tjc onwennig richt hij 7.ich tot het besloten p.ezelschap in het Katholiek Militair Tehuis "De Hap", dat zich gretig had verzameld om iets van zijn vele belevenissen te horen. .. Ik ben geen goed verteller en de beschaving een beetje ontwend, dus verwacht u geen boeiende causerie. Nog beter zou zijn als u vragen ste lde, wanl het is voor mij moeilijk om te bepalen waarin u bent geinleressccrd.

Worden er nu werkelijk nog koppen gesneld?

Of heen men dit reeds kunnen onderdrukken?

Helaas komt het nog wel voor, alreeds op 45 km afstand van Merauke. Gelukkig echter niet meer in die mate, waarbij men in grole getale snellochlen houdt in een bepaald gebied.

Het gebeurt meer individueel. Vaak om een zeer persoonlijke reden.

De meest voorkomende Is, <lal de man meer onlza.l!' inboezemt als hij minstens één kop heert gesneld, Heeft hij er echter nog geen bemachligd, dan kan hij thuis nooit eens met de vuist op tafel slaan om zijn gezag te laten gelden, want dan h oont de vrouw hem met te 7.eggen 'dat hij een nut is, omdat hij nog geen kop in zijn bezit heeft. De man voelt in de regel weinig voor snellen, maar tot het uiterste getergd door allerlei scene's in zijn gezin, komt hij er meestal toe

2

Gereed om op snelfocht te gaan.

om op sneJtocht te gaan; alleen maar om van dat "gezanik" af te zijn; hij doet het dus min of meer noodgedwongen.

Een andere, zeer verbreide reden voor het snellen Is, de alom bekende, het verkrijgen van een naam voor een kind. Het is inderdaad zo, dat de laatste kreet van het slachtoffer de naam van het kind wordt. Een typische bijkomstigheid is hierbij, dat het kind met de gesnelde naam, later als hij volwassen is, door de kampongleden van het vroegere slachtoffer wordt beschouwd als het vroegere slachtoffer zcU. In hun primitieve kijk op de dingen, 7.Îen 7.e dit als een soort wederopstanding.

Komt het kannibalisme nog voor?

En staat dit in verband met het snellen?

Bij de Marinths wordt nog vrij regelmatig mensenvlees gegeten. De7.e praktijk heeft geen rellgieu7.e drijfveer en wordt alleen maa r bedreven omdat mensenvlees voor hen een delicatesse is. De wijze waarop zij 7.ich van hun gruwelijke maaltijd meester maken, is zeer lllfhartig Ie noemen. Een niets vermoedende vreemdeling wordt b.V. op uitbundige wij7.e onthaald, er wordt v riendschap gesloten en hij geniet a lle mogelijke gastvrijheid. Maar 's nachts overvalt men hem in de slaap e n veelal wordt hij dan direct ter plaatse geconsumeerd. Het hoofd valt dan meestal ten deel a an de man die het voornaamste aandeel In de moord heeft gehad; hij heeft dan meteen een kop ,,gesneld" .

De kannibàlen beschouwen hun bezigheid 7.eer nuchte r. Het is nu eenmaal een delicatesse die gemakkelijk Is te verkrijgen, dus waarom zouden ze er geen gebruik van maken, redeneren zij. Missie, zending en bestuur hebben al veel van deze praktijk onderdrukt. Zij hebben dit echter niet tot stand gebracht door gebruik te maken van macht of Invloed . Zij hebben er, geheel passend bij de mentaliteit van die mensen, iets tegenover gesteld. In ruil voor b.v. een nieuwe bijl of een p"k tabak beloven zij geen mensenvlees meer te zullen eten. Dat gaat natuurlijk even goed, maar dan, als de tabak op is en het nieuwe van de bijl er af, begint het vaak weer opnieuw. Zo blijven we bezig.

Het verband tussen koppensnellen en kannibalisme Is alleen dit, dat zij zich bij het snellen vaak tevens maar even tegoed doen aan hel vlees, en dat zij anèersom, bij het bedrijven van kannibalisme, de kop meenemen als souvenir, nadat ' men het restant heeft opgepeuzeld .

niet opzoeken, omdal zij het ouderlijk huis moel ontwennen.

Na die twee weken Is bezoek weer toegestaan en mag zij zich vrij bewegen.

De gang van zaken mag dan in veel dingen verschillen, het huwelijk in het Zuiden is, evenals In de moderne wereld, een kwestie van liefde.

TactiSch be kijken en uit voe ren . ..

Zij vinden mensenvlees een delicatesse

Is u leIs bekend van de dodenriten?

Die zijn er vele en verschillende. De beste en meest nu ttige voor de mensen zeI! is wel de volgende. Als een man sterrt.. wordt zijn lichaam met veel plechtigheden op een soort stellage in de buitenlucht gelegd. Daarna gaat men naar huis terug en hervat de dagelijkse bezigheden. Enige tijd later, als het lichaam Is verteerd door zon, weer en wind, gaat de oudste zwager van de overledene weer eens naar het "graf". en neemt van het geraamte de schedel. Die draagt hij mee naar huls, hangt hem daar, met een soor t touw om zijn nek, voor de borst en blijft daarmee ten teken van rouw een veertien dagen rondlopen. Op de eerste dag echter dat hij de schedel met z.leh meed raagt., treedt hij in de plaats van de overledene; hij neemt al zijn rechten en plichten zonder meer over. Hij is de tweede echtgenoot van de allecngebleven vrouwen vader voor haar kinderen.

Wordt de vrou w hier in het Zuiden gekocht, zoals elders?

Ot krijgt de man op een andere manier een bruid? l n de regel word t een vrouw niet gekocht, zoals elders in Ned. Nieuw- Gui nea wel het geval Is. De gang van zaken i$ deze: Op een e:egeven moment bemerken de familieleden dat de ogen van een meisje "scheef staan". Dat wil dan zeggen da t zij voor tdurend naar een bepaalde jongen kijkt. Deze jongen, wiens ogen dan meestal ook "scheef staan", begint langzaam maar zeker de oudelui van het meisje het een en ander toe te stoppen. Hij verrast ze geregeld met kleine geschenken, die hij zelf komt aanbieden, zonder de reden ervoor te vermelden. Maar de oudelui van het meisje weten d irect waarom het gaat. Accepteren zij de giften, dan im pli ceert dit dat zij zu llen instemmen met een eventueel volgend h uwelijk. Weigeren zij de attenties, dan kan hij beter direct ophouden en een ander meisje zoeken, want dat wil zeggen dat zij niet van plan zijn hem hun dochter te schenken. De familie zal dan met alle moge lijke mid delen de Jongen dwars zitten, als hij blijft volharden in de wens om dat meisje tc t rouwen. Valt het echter In goede aarde, en hebben de geschenken een reeds grotere vorm aangenomen, dan gaan de diverse ouders eens me t elkaar pl'aten. En meestal wordt dan meteen het huwelijk geregeld en vastgesteld. Zij zeggen echter niets tegen het a.s. echtpaar, dat nog steeds, niets vermoedend met "scheve ogen" rondloopt; de huwelijksvoltrekking vindt namelijk geheel onverwachts en op zeer vreemde wijze plaats.

Op een gegeven moment, als de Jongen In het vrIjgezellenhuis vertoeft., komen de broers van de a.s. bruid binnen stormen en werpen zich op de nietsvermoedende a.S. bruidegom, met de kreet: "Je gaat nu direct trouwen!" Geheel volgens de heersende gewoonte verzet de jongen zich dan hevig, spar telt wild tegen en sch reeuwt dat gcen haar op zijn hoofd er aan denkt om "dat lelijke monste r" tot vrouw te nemen.

I n een hevige worsteling wordt hij echter meegesleurd en op de schouders van de broers naar het meisje gebracht, dat zich intussen heeft geïnslalleerd in het huis van haar a.s. schoonouders. Is de kwasi-onwillige jongen eenmaal daa r bin nengebracht, da n verzet hij zich niet langer, geeft zich gewonnen en ond erwerpt zich aan het huwel ijksceremonieel.

De eerste veertien dagen woont het jonge paar in bij de ouders van de m an. Het bruidje mag In d ie tijd haar ouders

Jn een klein kantoortje van de politiekazerne wijst inspecteur Ie klasse De Winter, de detachementscommandan t van de Algemene Politie, op een kaart aan de wand . .. Van hier tot daar strekt zich de onderafdeling Merauke uit.

Een behoorlijke lap die we moeten bestrijken, zoals u z.let. ." " Wordt er gepatrouîUeerd in dat uite:cstrekte gebied? or zijn er vaste posten .. .. 1" "Er zijn vasle posten, die op zichzeJt ook weer mobiel zijn.

We hebben daar zoveel mogelijk de mensen geplaatst. die uit dat gebied afkomstig zijn en dus goed georiënteerd."

"H un werk is niet vastomlijnd. veronderstel ik?" ., Inderdaad niet. Ze hebben weliswaar op de eerste plaats hun politionele taak, maar daarnaas t komen zij vaak voor dingen te staan, die eigen initiatie! en inzicht vereisen. zoals he t beslechten van geschillen tussen de kampongs. het bijleggen van huiselijke twisten, het bemiddelen in handelsconflicten, enz. enz." ,. Is u lets bekend van de geheimzinnige Imo-cultus langs de Westkust van Mel"auke? En wordt daarbij justitieel ingegrepen?"

"Dat is iets, wat voor een groot deel nog In een waas van geheimzinnigheid is gehuld; er is weinig van bekend.

Dat is het wat in Merauke overheerst, het uitvoeren. Er wordt veel gedaan, op alle gebied. Niet alleen door officiële Instanties, niet enkel door de mensen die uitzwel"vcn naar het primitieve volk in de uitgestrekte savanna. Maar evengoed door de man met de administratieve baan, de tokohouder, de politieman en de Papoea-jongen die een vak leert op de plaatselijke ambactitsschool.

Merauke, de hoofdstad van de gelijknamige .,provincie" en de mensen die er wonen, geven een veelbelovend beeld voor de toekomst van het, thans nog grotendeels primitieve, zonnige Zuiden.

H. A. B .

Haar oQen $tonden scheef en nu :$ zi1 de bruid.

Voo r won i n 9 r U i I a d ver te n tie s, gel e p a gin a ach te rin !

3

Hoeveel

kost dat

DE

marinemensen, die kans maken op uitzending nBar Ned. Nieuw-Guinea

en overwegen hun gezin te laten volgen, zullen o ngetwijfeld op de eerste plaats de rinanciële eisen overdenken, die het leven in het overzeese rijksdeel s telt.

Om teleurstellingen door te hooggespanncn verwachtingen tc voorkomen, is het nodig dal u zich Ned. Nieuw-G uinea voorstelt zoals het is. namelijk in ~I opzichten een leeg land. Er is geen tfein of tram. geen slagerij, geen melkboer, geen gas. geen kolen. geen behoorlijke winkels zoals wc die in Holland kennen, maar nog steeds geen ruim voorziene toko's. Er is geen dagblad, geen eigen Industrie, weinig on tspanning, kortom het 15 een land waarin we veel, van wat we in Holland hebben, moeten ontberen.

De Indische leefwijze, me t tweemaal per dag rijst, vereist een gemiddelde maandelijkse uitgave van f 100, - voor volwassenen en f 50,- voor kinderen tot ongeveer tien jaar. Bij Europese leefwijle, met éénmaal per dag rijs t. komen de gemid-

l\bxJmumprljzen voor 1101landla. lIoll8nd b.-8inne.n e.n lfa.r .

Verse aa rdappelen ( kenlang mentah) sekilo . , . , . . . 10,70 Bak- en braadvet per blik à I kg " 1.55 Beschuit Palria: Cream Crakers.

Y'l bi. . . . . . . . . . " 2,50 Marie Cra!<ers. sntu (I 1I) bI. .. 3,50 Marie. per rol (satu rol) . . " 1.08 Royal Dessert à 700 gr.. . . .. 4.85 Caeaoooeder Van Houten à X lb ,,2.65 Chocolademelk (rusu tjoldat) "Fries meisje" per blik . " 0,60 "Jaeky", per blik. . ,,0.60 Verse eieren (telor menlah) ,,0,40 Kollie Nescafé, 50 gram. . " 3,05 Kottie Peleo . . . . . . ,,5.Makreel . . . . . . . . . " 0,80 Margarine "Blue Band" à 2 IQS . .. 2,40 Margarine "Blue Band" à 1 lb . " 1,40 Gcl!vaporeerde melk (susu enljer) " . 'ries meisje" . . . . . . .. 0.75 Geeondenseerde gesuikerde melk (susu kenlal manis) "Fries Meisje" . . . . . . . _ " 0,70 Geëvaporeerde melk (susu e ntjer) "Sunny Side" . . . . . " 0,75 Gecondenseerde gesuikerde melk (susu kenlal) "Sunny Side" " 0,70 N"ootmuskaat (pala) "De Peperbus " 0,75 Peper (meritja) ..De Peperbus" .. 1,20 Boter (mentega) "Frislan girl" blikàllb . . . . . . . . ,,3,50 Sardines (Portugal) . . . . • " 0,70 Bruine bonen met spek "Olba" . .,2,35 Erwtensoep .. Honig" zakje à 160 gr. (kering) . . . . . . . " 0,75 Erwtensoep met kluif "Olba" . . " 1,90 Erwtensoep met worst "Olba" . . ,.2,Erwtensoep met balletjes .. Olba" .. 2.45 Erwtensoep Royco zakje à 165 gr_ (kering) . . . . . . . . " 1.05 Groentensoep Royco, zakje à 165 gr. (kering) . . . . . . . " 0,60 Hutspot met klapstuk "Olba" à 850 gr. . . . . . . . . . " 2,45 Kippensoep Royeo zakje à 160 gr . droog-kering. . . . . " 0,50 ,,2,60 Kippensoep "Olba" à 1 liter .

•

Hollandia?

delde maandelijkse uitgaven ongeveer op het dubbele van de Indische leeCwijle.

De huren p. m . lij n voor volkswoning(!n gemiddeld f 15, - en varieren verder tot ongeveer f 35.-. De kosten voor electriciteit ;:ijn niet bij de huurprijs inbegrepen en worden berekend naar gebruik per kilowatt. De waterleidingtarleven worden berekend aan de hand van het bruto inkomen. De prijlen van sigaretten variëren van f 1.25 tot r 2.- per doosje van twintig. Bier kost f 1,- per (kleine) fles. likeuren per fles ongeveer f 13.-. bioscoop ( te Holland ia-Haven) f 1,50 en f 2.-. bus f 1,50 per 13 km. Voo r het verkrijgen van ccn inlicht in de overige orHlen van verbruiksartikelen kan de hieronder afgedrukte prijslijst, gepubliceerd in het weekblad "Pengantara" van 21 Nov. '55, als maatstaf dienen, afge;:ie n van de kleine plaatselijke verschillen kan lV worden beschouwd als vrijwel alge_ meen geldend voor geheel Ned. NieuwGuinea.

H. A. B.

Uar l"a 2 .seUnl"l"l- lln n ·1nja untu k 1101111n_

dia. lIoUandia- Ulnnt:n da n Ua r.

Tomatensoep met balletjes "Olba" 850 gram . . . . . . . . ,,2,25 Holl. suiker (gula Belanda) sekilo ,,0,80 Thee van Nelle "Giraffe" pakje à 100 gram . . . . . . .

11.20 Goalpara thee, pakje 100 gram ,, 1,45 Havermout "Quaker Oals", blik à 20 ou .. . " 1,35 Jam " Balo" . . . . . " 1,30 Jam " Hero". . . . " 1.55 Jam "Teo'" Eist . . . " 1.60 Zout (Garam) "Bouvy" .. 0.41 VLEES • DAGING Verse bic!stuk (Biefstuk mentah) per 100 gram . . . . . . .. 0,80 Verse biefstuk (Biefstuk menlah) per kilogram . . . . . . ,,7.50 Verse carbonade (carbonade mentah) per 100 gram . . .. 0,75 per kilogram. . . . " 7,25 Corned Beef ,.La Blanea" " 1,60 Corned Beef " Exeter" . .. 1,80 Corned Beef "Hereford" . " 1,70 Corncd Beef "Wilsco" . . " 1,60 Vers gehakt per kilogram " 5,50 Gebraden gehakt "Olba" blik à 454 gram . . . . . ,,2.70 Gebraden gehakt "Unox" blik 454 gram . . . . . . . . . " 2,70 Ham mentah per kilogram. . . .. 7,50 Lever (hali mcnlah) per kilo . . ,,7,25 WAS- EN REINIGINGSMIDDELEN PENTJUTJIAN DAN PEMBERSIHAN Creoline, per fles à 350 cc. . . J 0.50 fles à 650 cc. . " 1._ Lysol, per liter . . . . . .. 4.Schuurpoeder ..Vim" à 275 gram .. 0.45 Schuurpoeder "Vim" à 550 gram ,,0.75 Tandpasta (obal gigi) .. Medios" ,,0,75 .,Pepsodent" . . . . . . . .. '0.60 ..Prodent" . . . . . . . . ,,0,75 Waspoeder ..Omo" pak à 220 gram .. 0.75 Waspoeder "Presto" pak à 250 gr. .. 0,30 " Radion" pak à 250 gram.. ,,0.55 ..SunH" pak à 145 g ram . . ,,0,60 Zeep (Sabun) "Sunllght" .,0,37 Badleep (sabun mand!) Lux ,,0.25

Overdracht van het Commando der Zeemacht In

IN

het Wate rton

1 decem ber

te Curacao had op

een com mandowisseling plnats, e-en commando-wlSl!e_ Jlng, die des te meer In de herI nnering

gegrif t

1,.81

1955

blijven, daar het de laatste

de Nederlandse Antillen met nadruk. da t het hem goed deed, dat hij he l commando juist aan hem mocht overdragen. Hij sprak het \'ertrouwen ui t , dat de optredende Commandeur dezelfde uitstekende medewe r king van

maa l was dat een dergelijke plecht!J: heid In dit hIsto rische (orl plaats vo nd. H e t

pen, zeide de Commandeu r Van Kamebeek. dat hij hel als e.e n groot voorrech t besc hou wde, dat hij geroepe n was het command o over de zeemacht In de Nede r landse Anlillen 011 zich

WaterrOr! zal nl. zee r binnenkort door de K onink lijke i\'inrlne worden verlaten

en wo rden o\'crgege\'cn aan burgerlijke lnstanlles. T.z.t . 1.81 op der.c plaats een toeristen hotel worden gebouwd.

Op hoger genocmde datum gar de Commandeur H. Bos het OOv,,"\ als Comman· dant der Zeemacht In de Nederlandse AnUikm over nsn de onlangs in dIt Rijksdeel genrrh't'e nle Commandeur A. van Karne beek.

0l) het a loude exe r cJlIe ter reln binnen

de grijze wallen stonden onder commando van de Majoor der Mal"lolers F'. A. Teunisse de troepen opges teld. De lrOepen bestonden uit €!-en compag nie mad· nle rs, afkomstlg van de Mariniers· kazerne Surrlsant , et' n \'loo tcom pagnle , same ngesteld uit pelotons, respectievelijk \'an de Marinebasis Parelr a, Hr. Ms. Willem van der Zaan en het Squadron nr. 1. Voorts waren ingedeeld d e tamboers en pijpers en het Mar lne fanfa Il:!korps.

Na

de

InsllCct le

hie ld

Commandeur

H. Bos, al vore ns het commando over te

dragen, ee n toespraak, waarin hij o.m. all ereerst Z.E. de Gouve rn eur dank bracht voo r de buitengewoo n Ilrelllge same nwerking, die hij tijdens zijn amblSjlCrlode in de Nederlandse AIltll· if! n met hem moch t hebben. Ook de samenwe r king met d e I..a.ndsregerlng e n het EIlandsbestuur werd gejlreze n.

Zich r icht end tot de mllilairen der Koninklijke Marine getuigde de Com · mandeur zijn waarderi ng voor de correcte e n gedlscljll În~rd e houding, die zij tijdens hun ve r blijf In de Nederlandse Antillen ge toond hebben. Hij spoorde h.en aan ook in de toekomst een corl"ecte houding te blijven aa nneme n, waardoo l he l mogelijk zal zijn, dat de beVOl kinG van de Nederlandse Antillen onze marine als hun marine zal blijven beschouwen.

Tot de Commande ur Van Karnebcek \'erklaarde de schelde nde Commandeur

-

T oespraak VUil de aftred ende Commandeur H . Bos.

het gehele personee l rou krijge n, 7.Oals hij die altijd heeft ondervonden.

De Commandeur Van Kamebee k nam hie rna het woord e n verklaarde O.m., dal hij er steeds naar zou stre \'~ n de vOO I·treffelijke \'erstandhoudi ng met Z.E. de Gouverneur. het civiele gezag en met de burgerij van dit Rijksd eel op elk ni veau voort te zette n. Hij achtte de hem Ol)gedragen defe nsie laak zeer belangrijk en deze zal dan oo k zij n \'olle aandacht krijgen. Hij reke nd e op de steun van een leder. zoals d e-ze In het ve rleden zo spontaan werd gegeve n.

Zich richtend tot de commandanten. officie ren, onderofficieren e n ma nscha p-

Inspectie door Z.E. de Gouverneur van de In het Waterfort opgestelde troepen.

r

t e nemen, Voo rts verwa chlte hij van een leder, dat onder alle omstandigheden, nu e h in de toekomst, onze mooie marinetradilies e n de goede naam van de Konink lijke Marine hoog gehouden zullen worde n.

Hie rna richlte de op t redende Comman_ de ur zich tot Commandeur 80s e n bracht hem zijn erkentelijkheid over voor het g~n deze zoj uist gezegd had.

Zijn rede\'oc ring g ing voort als volgt.

"Het Is voo r mij we l zee r fortuin lijk geweest, dat Ik U hie r al s voorganger heb gehad. Onde r Uw kundige leiding e n Uw persoonlij kheid Is vee l tot stand gekome n. Gij hebt het daardoo r voo r mij veel gemakkelijker gemaakt mijn functie hier te aan\'aarden. Ik za l onget wijfeld op de doo r U Ingeslagen ..... eg voortgaan.

Me t g rote instemmi ng heeft het Korps Marine-officieren kennis ge nome n van het feit, dat gij uil vele an de re n werd verkozen ,"oor de hoge functi e van Vlo.gofrtcler Personeel. Ee n functie, w(,lke a ls voorwaarde zeer bijzondere e n karakte rvolle kwalitei ten ... tel ~.

Ik moge U en de Koni nklijke Marine met deze keuze van harte geluk .....e nse n."

De wel zeer stijl volle plech t igheid .....erd besloten mct ~ n defilé op het Gouve rneme ntsplei n.

Onder de tone n \'an onze Deflleerma rs de[!J ee rden de troepen voor Z.E. dö' Gouverneur en de scheldende en de oplrederide Commandan t der Zeeinacht In de Nederlan'die Anfilhm ..

5

J. MAAS

oe wereld •

•

H ET

dreigement "eetllt in hIJt dagelijk3 Ievetl eelt belangrijke ploot. in. Olldera gebI"Uikcft het tegen hun kinder671, bazelt teD~m lIun o"der9~IIÎkt6ft, 6" hed ,imp/i.altiach. geli'i611 ia de /Jtro/wet eiglmlijk een '\IOTm 00"" dreigement. A!. je kmand vermoordt, l.T(Jg je letl6n.!/onoe g600nyeniMtro/ en cr zij ... waarachijn'ijk poten tiille mi,dadigers op de wereld, die daarom geen tlword begaaft, Deze .telling i3 echter ./echu voorwaardelijk waar. Wa"fl6er er namelijk een ka,., it, dat de dreiging "iet WQf'dt uitgetlOeTd, komt er eCI! element komrekening in /!.et gedinfJ. D e meute detective TOl»on, ont/en,," (Ion deze kaJ1,!re ~ i"!1 IlUfl e/emeltt oon "plUttiing. De moordet&(l(lT ifl deze romQrl.f tTOCht door Juni' dige opzet l1tUl zijn. mmtaad te 'U6rhindere". dat de wet wt op hem kTijgt, en ale hij denkt tIOldoet.de ka"" \IOn .Ioge" te hebÖ6Jc \lOeT! hij de misdaad uit.

Zo k6ftt ied8Teen in het leven wel iemand, die leeft bij de .telling "mij grijpen :e "iet" of "door draait hij toch niet voor op", wat dan belrekkhlg heeft op de kaM 01 Ben dreigm1leftt ol dan ftiet :ral worde" 'Uilgm;oerd.

Je zw dN k.utften :regge", dat ~ dreigeme"t alleen doft waarde heeft, alleen claft een beraamde owrtTedh.g of miedaad k(H~ voorkomeft, 0/. er zekerheid !JulIlOt dat het ,"derdaad kan en zal worden 'Uitgevoerd. .

l edereelt weet, dat de doelet elliftO van e<ml'lluI.nitme it uiteilt· de/lik de gehele wereld te overh.eeraell. rederee" die leze.. kan, heeft uit geachrifle" Wil com.m"ni,tUlche leider, kuftn8K lezelt, dat alle middeleK die het bereikell VOlt de uiteitldelijke doel,telling /(Iiflnen bevorderen. moeten wordon toeOepolt. Oorlt1g wordt heel duidelijk daaTonder begrepen. Er ,,/(lat ollom.. totellik 'VO.tt, dat de regeerdera van commllni.atjsche latldell voortdurend huft kaK.eK beramen j" hoeverre oorlog, in het groot of in het kleift, hier of daar, de lI i teindelijke commu"iltilche dooht eWng I.'OK helpen verwez6ltlijke".

Er i. dil' een voortdIlrende dreiging txln oo rlog. overal ter weTeld. l eder Kiet-commuflitt ÏlC h land, waar daft ook, keft on.der de achodllw oon die dreigitlg.

Een aa"tal lIiet-comm"ftkltilche laftden_ die dit belJlJl/tm, hebben .iel!. t:erboftlle" tefteinde oorlog te voor":mnen. Zij zegge.: ,.denk erom, oommunittisch land, wie je ook bent, OM je 'Ilot wap6Jl67l gaat 'laaK, doK zullen wij met .'ft «JlaK, teNlg.loon!'

Er ia dl,' eeft Wf]1'kelijk gevaar OOK gewalJoetide oorwg, dot voortdllrend be.taat. e6lt uan de commuKittiache la"","" die voortdure1td huft kalt36l1 romen, aaftKeemt, dot er oWI'Ider veel riaico, 0/ met oonooardbaor riaico, lot oorlog ka" worden overgegaan, ba,..t de hel lol. Zo'n limd kan tot de oonclutie komelI, dat het oorlog kall !J(Ian voereK in een klein gebied (1OOarooK Korea en Fran. I nda.-China 1iOOrbeelde" :ijK) of het ka" boa/uite" dat de wereld '1111 m"rw gtm()6g ie om 'een grotere ,lag te .laaK. Alleell wan"eer de kal'W'ek6lli"g bij voortduriKg onf},uI4IItig 'Uitoolt, :al het fliet tot gebNlik w" wap6lte" k01lletl.

Dit alelt bllitell8'porlf} hoge eklen oan de vriJe bevolkingen 00" de Kiet-commlltlittitch.e landeu. lft de eer,te ploots moetOK die ooikeren oKdaKk. de \l6l"lChril.·klngeft txIn wat8T,tof- en atoom~llIIe", gi~f}OII6n 611 dodelijke ziektekiemen, bereid: :ijn eII blt/ve" t6MUl1ie von h .. " gCfllcepttJChappe/ljl.·e overtuigillg teil .trtide to trekken..

In de tweede plaats moe ten rij bereid zijll en blijven de aller. te breKge", die "odlg zij" om de middelen i" ,tand te lwude" waarmede een moderne oorlog zal warde" gevoerd. De kwaliteit 00" de middelen., en. hUK '--wantiteit moeteIl 00" diDII aard :rij", dot rij olltzog inOOe.:Cfllell.

In de derde plaat, echteT, eft bo1lC!lIfll, zal het nodig zij" dat deze ooikoren in hun overtuiging blijven oollwrden omdat de l.'TCJCht uaK de overtuigiftg de bereidheid to t het b:.c"gell \IQ" 01l6f"l draagt.

Zoo'"

Btaten worde" geregeerd lÛX1r mmuen, en daarom ka" de verhoudinu tllMen ,tafen worde" gezien 013 de verho'UdiftU tl"men.en. Ook .tate" dreige" elk6ar. Toen llalil keftnelijk plcucne" 1I100kle om AbtlNvniil OOK te volle" , werd er getracht dat lalld door dreiging met tI81'8Cheidefte ecoltOmitche "'.(latregelen oon .:ijn voornemen af te brengeft. lIalil deed het toch, omdat de regering oon dot kind toon torecht aannam dat het met die maatregelen wet zo'n vaart niet /open zou.

Er iI tUl de oorlog herhaaldelvk gezegd, dat alt H itZer voldoende .rou hebben be4e/t dat z";n i"ool ilt Polelt de gehele 108Teld tegen Duit.loftd in OOTIog ZO'U bre"geft, die OOTlog toelt niet olltketend :rw .rijn, Dit betelt:ent, dat au Hi!1er weTkelijk de overtuiging ZO" hebben gehad, dot machtige .taten alt Groot-Britlan'llÎé, Amerika en FralikriJk geheel be7'eId ware" ter wille von hun overtuiging te oocll.ten, er geen t weede wereldoorlog ZO'U zijft. gewee.t. Altha", niet j" .eptember 19!'.

.en

•

Sommige men,en hebbeft echter e61'I dikkere h'Uld don aftdere m8ltte". Zo it het ook met .taten getteld. Sommige .tat6!t zij" ft" CfnIrnaal hard '00" geloof.

Daarom it het nodig tegtm die .tat6!t heel duidelijk te .tellen, dot er b6p(1alde zoken .rijn, d ie 110 belangriik warden geacht dat ter verdediging eroaft ten .hiJde getrokkelI zal warde", ' Die alate" echter zull6lt h'U" /roMe" beram6lc. Zij zullen ziel!. de vraag .tellme: "wot gebeurt er, ale er oorlog tegen mij ~d~ verkloo~d'" Allee" alt liet antwoord op die 1II'llOg poei. tlef .., .!,at Wil :zeggen alt de ,taten die met oorlog dreige" ongetwwfeld hltn voornemen zu llen ui tvoer6lt en dan ook over de middele" betchikkon hun kloppen bijzonder hard te doen oonkomen, zal OOTWg kUKft.8" worden voorkomen.

Uitt/uiteftd. elt allee" omdat af' I'" dwver aa" deze betd. \IOO7"Wa(frdOIl kOK worden wldaa". hunt er j" alg9f7lftff el ..

1Iog vrede op. de toereikt

6

Zo ftam liet jMr 1956 CfnI oonoo"g. Moge Oft' jn dit jaar IÜ kn:rcllt gegewm worden te blijven gelot.:e1l dat oft.:e ooortuigiftO een goede it, 0" onze l~ te uerkfezen 11 botJeli wat andere ,toot,bNlelien hun bllrger, opleggen. Nederlond6TI behoren tot een oud en eerbiedwaardig tJOlk dot alle. kan eN de gewoonte heeft in ftood en gevaar on~taanbaor krocl!.t ee"heid. te. o"tplooi61l. Groot uertTOUwell ia daarom ge.

T«h.tua.ardigd om met ukere .tap de weg fttUII" 66ft tOtikorn,,'It Wil voortdurende tn;}heid te veruolgen,

e"

Hr. Ms. SCHEPEN EN HUN EMBLEMEN Hr. Ms. Dubois . (FB09)

Hij voc ht mee in de Vierdaagse Zeeslag, als commandan t van het schip "de Utrecht", en in de slag biJ Schooneveld In 1666. Ook aan de tocht n a ar Chatham In 1667 nam hij deel. In 1672 verloor hij In een zeegevecht zijn linkerha nd.

HIJ was een zeer goed vriend van admiraal de Ruyter.

In dienst gesteld: 23 oktober 1950 (e x USS O'Nelll).

Hr. Ms. de Zeeuw. (Fa10) ,,111 û h '", U il IU MIV vlln lilbtl, t tlol/gd " ,Ut

Ook In 1954 en 1955 was Hr. Ms. de Zeeuw Ingedeeld bij smaldeel V. Genoemd naar Lieven de Zeeu, kapitein Ier admiraliteit van het Noorderkwartier. Hij voerde het bevel over de " Wapen van Nassau" onder admiraal Tromp voor Duinkerken Jn 1637. I n 1645 diende hij onder admiraal de Ruy· ter In de Sont. Aangesteld tol tijdelijk schout-bij-nacht onder admiraal Witte de Wlth commandeerde hij op de "Wapen van Nassau" de hulpviool naar Brazilië van 1647 tot 1650 en nam deel aan het gevecht voor Bahla.

In dienst gesteld: 3 mei 1951 (ex lISS Elsner).

kul".

Dil t mb/u ", is on/fu nd aan b,l U-lIP, ,, ",."

Hr. Ms. van ZijII . (Fa11)

J, S,6i,J,,1II1, Jilmi/i, DllboiJ, u'aarlOt ElallJ D-hois, I:l1piu i" In u miraliJliJ 111111 d, Ma=, t il """m861:" """ dil srhip IJ, hoorJ"

Fre,at: Standaard waterverplaatsing 1.250 ton; max. snelheid 19 mijl; grootste lengte 93,3 meter; grootste breedte 11 ,2 meter; gemiddelde diepgang 3,3 meter; machine vermogen 6.000 apk; bemanning 209 koppen.

Bewapening: 3 kanons va n 7,6 cm ; 6 mitrailleurs van 40 mm; 18 mltrallleuTlI van 20 mmo Zusterschip van Hr. Ms. van Amstel (vergelijk vorige nummer " Alle Hens").

Het fregat Hr. Ms. Dubois kwam op 21 december 1950 vanuit Amerika In Den

He lder aan. Het werd medio april 1951 Ingedeeld bij smaldeel V en nam als zodanig aan vele oefeningen deel.

In de periode va naf 7 november 1953 tot 7 september 1954 verbleef het schi p In de Koreaanse wateren tot deelname

" In aUIMr

U" 'lI..uland u"" -zil..tfr, ' " WI""

ZijJM """zIIJ """ Jw" bo.·,,, t/kaar ,,' plaaml U IIJltI";" ""'''' I'a" bt/:,lfJ,: ' Dil ,mMu m iJ o",lu"d U" h" U."IIPI" ,a" d, ZU il, kapilti" I" aJmi,,,Jiltit htl N oord" Iw:;;trti" , :oall dil "lX)r!oml up U " ulllald'MII up ti" bri,1 " U In", I,da.

Utri 2 u tulmbn 1640.

Ij".,,,

I'"''

Naties.

Genoemd naar Eland Dubols, kapitein ter Admiraliteit van de Maze (1642-

Feerat: Zusterschip van Hr. Ms. Dubols, derhalve ..zelfde beschrijving (zie boven).

Dit fregat kwam op 9 'juli 1951 vanuit Amerika in Den Helder aan, om een week later te worden Ingedeeld bij smaldeel V. Maakte een oefenreis mee naar de M.iddellandse zee in voorjaar

1676) .

1952.

aan de maritieme acties der Verenigde

(9)

" I" ziJ"" dri, <fIJtlaarl

f 'all Ittb, l, 2 , ,, J." Dit ,mbl"m 0'"'''''' mil htl w,,/Ult lI<ln Ah,aLm Fudi"a"d I'a" ZijIJ, "apiui" I" aJmir,,/iuiJ """ Amll, rd""" zoals dil "OU,· komt op Uil %t1,Iil/dr,,/! op "It "iJII zij" bri,·

""ntl

"'11.

Fr egat : Zusterschip van Hr. Ms. Du· bols, derhalve zeltde beschrijving (zie bove n).

Hr. Ms. van Zijll kwam op 10 juli 1951 vanuit Amerika In Den Helder aan, om eveneens een week later te worden ingedeeld bij smaldeel V. Maakte een oefenreis mee naar de Middellandse zee In het voorjaar van 1952.

Was het laatsle Nederlandse oorlogsschip, dat deelnam aan de maritieme acties va n de Verenigde Naties in de Koreaanse wateren (7 septem ber 195424 januari 1955). Maakte daarna een vlagvertoon- thuisreis via Nieuw-Gulnea, de Australische eilanden, ZuidAmerika en de Nederlandse Antillen, om op 7 juni 1955 in Nieuwediep terug te keren.

Genoemd naar Abraham Ferdlnand van Zijll (± 1640-1697), kapitein ter ad miraliteit van Amsterdam.

Hij nam deel aan de slag bij Lowestoft In 1665, de Vierdaagse en Tweedaagse zeeslagen In 1666 en de tocht naa r Chatham in 1667. Aan~esleld tot smal· deelcommandant in West-Indië over·' leed hij aldaar op 3 a ugustus 1697.

In dienst gesteld: 3 mei 1951 (ex I,;SS Stern).

Hr. Ms. frega t de Zeeuw, gedurende de vlootweek in Al'mterdam (l 9:i$)

N,B. De kleuren "sabel", "k~l" en "azuur" zijn de heraldische benamingen voor "zwart", "rood" en " blauw".

7'

,

VAN·I10fDJ!hSMAN·J01f·CIROOT-ItNVJ;·MARnNlitRS·-1955

--I

. SE'1CEANr· MA ,OOR· TM1BOE~

8

~ADl rE IN

R ET

was vroeger zo'n vertrouwd "Ja daar horen ze thuis in Rotterdam", beeld, Ja, vroeger, toen de Mari- zei mij n Vader dan overtu igend en we niers nog uitgerust waren met licht- waren ' t met hem eens en dus zwegen groene werkbroeken en kaki puttee's we maar. "Maar daar is aan dat Korps en de tamboers en pijpers met stoere geplukt en getrokken, e igenlijk is er kapmessen en er wekelijks op Waalsmaar weinig van overgebleven! Neem dorp geschoten werd. Toen de officie- nu die uniformen eens, in mijn jonge re n de bumous nog hadden, er nog jaren hadden ze allemaal een kurken geen Saarkwestie was en een van de helm met een piek en een zon en dan laatste marketensters van het Korps volgde er een boeiend ve rhaal over nog kwiek ter been was en volgens be- uniformen e n zeesolda ten met als slot trouwbare berichten de courant spelde een bittere opmerk ing over de voor_ zonder bril. s telle n van de Commissie zus en zo, die Toen in die tijd, preeles weet Ik e rnstige pla nnen hadden gemaakt om het niet meer, 't Was geloof ik op het Korps Mariniers maar op te hellen. een WoensdagmIddag, dan liep ik als jongen " helemaal" naar het oude Waalsdorp, om daar in stille bewondering te gaan kijken naar die soldat~n die nooit fouten maakten, allemaal tegelijk hun geweren op de stenen konden 7.etlen (dat was erg Knap) en niet luidruch_ tig de meisjes praaiden, maar hoogstens voorzichtig er een oogje aan En zoiets sneed me dan door de ziel. waagden (stel je voor dat de excercitie zo klein als ik was. gevaar zou lopen), Begrijpl U, al deze Dat Rotterdam van voor 1930, dat di ngen maakte op een 12-jarige jongen boeide me altijd, dat Rotterdam met een grote indruk. En vooral wanneer z' n oude s i raten, de Blaak, met overa.l die mariniers naar dat kleine rustige z'n sleperswagens en de douanehuisjes .stationnetje in Waalsdorp marcheerden, aa n de Boompjes. Met z'n oude koele " Uit de pas!" Een scherp commando pakhuizen, waarvoor machtige katers (ergens vloog luid kwetterend een zich lagen te koesteren in de zon. Waar schichtige ekster de duinen in) en de je van die kleine w inkeltjes had met groep stapte bedaard, de geweren in touw, scheepstoeters en lantaarns e n de rechterhand, in de hoge, deftig aan- teerkwasten aan het plafond en va n doende, spoorrijtuigen van het Hof- die hoge café's, waar Rij nschippers vakpleintreintje. kundig hun bittertje achterover sloegen en op de hoge Spiegelruiten in s ierVolgens mijn jongensbrein verdwenen lijke wi tte krulle tters geschilderd ze dan naar een heel andere wereld, stond, dat de eigenaar Jan de Brabanergens in Rotterdam, waar ze dan thuis der was, of zo. hoorden, zoals mijn Vader dan later Datzelfde Rotterdam was met d r uilerig mij verleIde, wanneer hij vol interesse weer en jaagwolken toch ook wel zeer mijn belevenissen had vernomen. apart. 't Was er somber en 'slikkerig, "Ja, daar horen ze thuis, daar zijn ze maar toch vol momenten om zo door altijd geweest", zei hij dan behoedzaam Breit ner in forse vegen op het doek en hij keek dan naar het plafond, alsof vas tgelegd te worden. daal' de Korpsgeschiedenis geschreven Als je dan 't geluk had, dat plotseling stond in de vlakke rand van het stuc- tussen 't geraas van sjouwend Rotterwerk. dam schrille fluittonen en croquant En hij ging vertellend verder: "Ze lig- roffelen werd gehoord en een haastige gen in een heel oude kazerne, vreselijk zakenma n z'n pas markeerde e n de oud", "Hoe oud?", vroeg ik geïnteres- sjouwerman z'n pet even naar achteren seerd. ,.Weet ik niet precies, zo uit de schoof en met de handen in de zij de tijd van de S tadhouders, een paar hon- Mariniers liet naderen en langs hem derd jaar geleden". Op zulke momen- liet marcheren dan was alles te rug te ten gingen dan mij n gedachten naar brengen in een r ijk doek, zo va n het de. door de zon enigsûns verbleekte schildersatelier van onze onsterfelijke his torische schoolplaten van Hoynck Hoynck va n Papendrecht. van Papendrecht in mijn klaslokaal. De haastige zakenman verd ween schieStadhouder Willem lIJ aan de Holland- lijk naar de oude beurs en de sjouwerse waterlinie e nz. Die tijd moet 't wel man s puwde in z'n eeltige handen, nam geweest zijn. Je fa ntaseerde, zag Mari- een baal op de nek en liep goedkeurend niers met hoeden en pruiken en grote mompelend een donker pakhuis binnen. bajonetten op vuu rstcengeweren en Kijk dit was Rotterdam, Rotterdam sierlijke vesten en witte s lobkousen, voor de dertlger jaren. Is er wel veel En later vond je ande re prentjes en je vera nderd? Ach ja natuurlijk, uiterlijk scharrelde eens een boek op en vond wel, veel zeUs en daa r behoeven we daarin geschiedkundige gegevens en niet over uit te welden. U kent de hiszo ging ik me langzame rhand meer en torie, het zou vervelend worden om meer interesseren voor deze zeesolda- weer met dezelfde verhalen te komen ten, omdat ze zo tot je verbeelding van '40 en '45 en toen dit en toen spraken, vooral omdat ze zo Neder- dat. , ,. Maar naast al die veranderde land'! waren, in hun uitrus ti ng, man ier toestanden Is gelukkig één Ulak onvervan doen en type. anderd gebleven, de oude vriendschap

tussen Rotterdam en zijn Mariniers.

Die haastige Ulkenman, die daareven in de oude beurs was verdwenen, duikt na de bevrijding in '45 en igszins vergrijsd en gebogen in de nieuwe beurs op en hoort terloops tussen a l het zakengewoel. dat de Mari niers weer garnizoen in zijn s tad gaan houden.

"Leuk", denkt hij. De Sint Laurens wordt hersteld en de kademuren (kende U e r betere in de wereld? Bij ons in Rotterdam moet je maa r komen) en nu dit. Leuk! En zijn gedachten wor· den weer snel doorkruist met gegevens over de laatste no teringen.

En dezeltde sjouwerman, uit het donkere pakhuis, nu gekromd en "trekkend" van de Mlnisterpreslden't vertelt omstandig, dat de zoon van die en die bij de Mariniers is en da t, .. , en dan komt e r een heel lang verhaal van Iemand die nu eens de tijd heeft om e r over te praten.

Ja mijnheer, die En Rotterdam bouwde Ma riniers"" en zwoegde voort en zo kwam 1955, het jaar waarin hel 290 Jaar geleden was, dat Hoogmogende strenge Heren, na lange, ellenlange besprekingen en zwaarwichtige betogen besloten, om In een "Regiment de Marine"-zeesoldaten op te leiden voor 's lands vloot, want die had ze zo broodnodig. En dit feit heeft Rotterdam willen vieren, op haar eigen hartelijke manier, door met een royaal, groots gebaar een blijvend monument, een levend monument aan te bieden: 220 Mariniers in groot tenue, met helm en piek en zon en alles wat er bij hoort en dat Is heel wal!

Het Rotterdams bedrijfsleven, onder de bezielende leiding van de Voorzitter en Secretaris van de Kamer van Koophandel bracht hiervoo r in de kortst mogelijke t ijd het bedrag bijeen en hierdoo r werd een hartewens van velen vervuld. De Mariniers kunnen nu op gepaste wijze voor de dag komen en behoeven niet onder te doen voor hun kame raden van de Garderegimenten, "U zult er wel aa n denken", zei ernstig de Kolonel Nass, tijdens een van de vele werkbesprekingen met de samens teller van deze nieuwe te nue, die voor de dertiger jaren naar de Mariniers in Waalsdorp ging kijken, ons de ponceaurode kraag met de lissen terug te geven, die wij in 1839 van de Koning ontvingen. De Grenadiers kregen dit onderscheidingsteken in 1829 al en wij bij K.B, in ' 30. En Zijne Majesteit had 't wel goed gezien, vervolgde de Kolonel Nass, Hij kon gerust die kerels da t fraaie dis tinct ief geven, want ze wisten 't goed te dragen en trouwens, '" nu ook, werd er bescheiden aan toegevoegd, We hebben vanzelfsprekend aa n dit verzoek voldaan.

Mariniers in groot tenue, poneeaurode kragen met lissen van 1830, de, met donkerbla uwe Tibet overtrokken helm met piek e n zon en ketting, rode wollen vangsnoeren, dit alles strak marcherend, in een herboren Rotterdam, waar ze thuis horen. zoals mijn Vader 7.el.

F , S.

9

NIEUWS

DRUPPElS

W E hebben een paar jaar geleden er leb over gehoord. Over de nhm·

we onderzeeboten, die de Koninklijke marine ging bouwen. Hel ,,3-clllnder"• type, naar men on8 zei, en waarover ~ somm1a:e Nederlandse dagbladen een lang verhaal maar weinig bijzonders wisten te schrijven.

We hebben toen getracht er lets meer over te weten te komen. "Ssstl .... "zel men on9 en we hebben ons toen ISSUt.. stil gehouden, alleen maar wat geheimzinnig gefluisterd omdat dat blijkbaar zo hoorde. En toen de dag dunr was, dat de kiel van de eerste van deze nieuwe onderzeeboten werd gelegd. hebbc!n wij angstvallig de bouwloods. waar deze plechtigheid plaats vond. vermeden om .... nou ja, omdat on8 dat beter leek.

Zo hebben wij ons gedragen en zo blijven we ons gedragen. alhoewel sinds kort het geheimzinnige er voor ons af Is .... Totaal.

Want in Amerikaanse en Nederlandse maritieme en "aerotIeme·' tijdschriften Is de s luier voor ons volkomen opge· trokken geworden.

Wat lazen wij? Een waar verhaal over een ware vliegende onderzeeboot, die nog wel schetsma tig op papier staat Oe reinste camou[lage. Red.), maa r waar· schijnlijk over enkele jaren zijn eerste geslaagde proefvaart·tocht zal maken.

Volle ernst dUB. ook al lijkt 't op het eerste gehoor: fantastisch.

De popuLaire wetcmsehappelijke beschrijving van dit oblect luidt als volgt: .,De vliegende onderzeeboot is in de e'l"r9te plants een vliegtuig met straalvoortstuwing, dat uite rlijk heel weinig van een straaljager verschilt. doch op de keper beschouwd heel en heel anders Is".

Het "vliegtuig" zal twee motoren krijgen: de straalmotor In de bovenzijde van de romp voor de voo rt beweging In de lucht en een scheepsmotor van kleine afmeUngen in het onderste deel van de staart voor de voortstuwing onder water. Deze laatste motor drijft een staartschroef aan, welke tijdens het vliegen kan worden Ingeklapt.

Het "vliegtuig" wordt uitgerust met een paar wute:rskl's om een landing en ook de stort op het water mogelijk te maken. De waterskl·s vangen de schok van de landing op e n doen het .. vliegtu ig" over het water glijden, totdat de snelheid verminderd Is en het toestel met zijn romp In he t water zakt. Op dat moment heeft de vUeger de SJ:heepsmotor al aangezet en de luchttoevoeropening en de straalpijp van de straal_ motor - die dan natuurlijk geen dienst meer behoeft te doen - afgesloten met kleppen. die vanuit de stuurhut kunnen worden bediend.

Tegelijk laat hij. nu zeeman geworden, een paar balJasUanks vol water lopen, die het .. vliegtuig" zwaarder maken en het onder het wateroppervlak doen zinken. Nu is het toestet in een onderzeeboot veranderd. Een periscoop zorgt

fO

voor hel visuele contnct met de wereld boven water en de roeren, die tijdens het vliegen het "vliegtuig" in de lucht richting geven, werken nu a1s echte duikroeren, die stuurbewegingen in het water mogelijk maken.

De verandering van "onderzeeboot"' In "vliegtuig" geschiedt In omgekeerde volgorde. Samengeperste lucht blaast de ballasttanks leeg, zodat de onderzeeboot boven water komt. De scheepsmotor wordt afgezet, de schroeI Ingetrokken en de aan- en afvoeropeningen van de straalmotor weer vrijge· maakt.

De zeeman, die weer vlieger wordt, doet het toestel met behulp vlln de Wllterskl's starten om boven de wijde wateren van de zee zijn verdere opdrachten te gaan vervullen".

Geloof ons. dat Is de serieuze beschrijving, die wij lazen. En nu begrijpt de aandnchtlge lezer van ,.AlIe Hens" onll onmiddellijk. toen wij hem daarnet toevertrouwden, dat het geheimzinnige van de eigen ,,3-clJlnder·'-onderzeebo· ten er voor ons volkomen al is. ..555ttt .... ", zeggen wij weer om a lleen onze volle aandacht te vesllgen op de toekomstige marine vllege r·orricieren, die volgens de bepalingen van de laatste jaren eerst zeeman moeten zijn om 'I In de lucht te mogen proberen, terwijl sommige van onze huidige vllegers 'Ion tijd tot t ijd zo "braafjes" op de vorende vlooteenheden worden gedetacheerd.

Begrijp u, wat wij zouden willen zeggen. Oké. Maar mondje dicht hoor .... !

Het wal op het eind van 1954. dat enige opvarenden van Hl". Ms.. de Zeven Provinciën een uitnodiging ontvingen van de "RIj- en Tractleschool" te Eindhoven om aldaar de bloemetjes eens buiten te komen zetten. Het paarde nmInnend volk van de Koninklijke landmacht stelde er namelijk prijs op om de marinemannen van deze ,.technlsche·' kruiser eens te laten zien hoe ook zij gedurende de laatste jaren zich technisch hadden omgeschoold en inplaats van hun vroegere levende have tegenwoordig stalen trekdieren bereden als lruks, trekkers. verkenningswagens en wat dies meer zij.

Vanzelf.sprekend was het een genoeglijk samenzijn. De gastheren hadden heel wat Ingeslagen toen zij eens In de buurten van Schiedam hadden "geoefend" met als gevolg da t de mannen van de "Zeven" weldra hartelijke schouderklopjes gingen uitdelen en tenslotte zeer sentimenteel gestemd werden Jen aanzien van alles wat maar

enigszins met paarden te maken had.

Zo viel bij het verofberen van een huzaren-slaatje hun marine-oog op een paard, dat - pakweg, zo maar In de bar gestald was. Een bronzen paard met een bronzen berijder. Volkomen eenzaam stond het daar en juist deze eenzaamheid was net lets te veel voor die maritieme overgevoeligheid. Kort en goed, omzichtig werd het paard met zijn ruiter uit de bar gehaa ld en toen enige uren later de terugtocht naar Nieuwediep werd aangevangen, ging het paard mee, uitbundig nieuwsgierig naar al datgene, wat de Koninklijke marine hem en zijn berijder toch wel te bieden zou hebben.

Helaas, '\ viel bar legen. Het paard wende wel, zijn berijder niet. Zelfs het ad· miraalsunlform, dat door kunstzinnige kledermakers gewrocht werd, kon de bronzen man niet tot andere gedachten brengen. En toen enige weken later de "Rij- en Tractieschool" aan boord van Hr. Ms. de Zeven Provlnclên een tegenbezoek kwam brengen, keerden paard en berijder terug naar die oude, goede bar In Eindhoven.

Dit was het verhaal, dat wij op deze plaats een jaar geleden, :zij het wat chauvinistisch cn te lokaa l van kleur, omda t het door een opvarende van de .. Zeven" was geschreven, in "Alle Hens" afdru.kten.

Daar hebben we nu geen zaken meer mee en dus ve rtelden wij het nu naar onze trant om u ook het slot niet te onthouden. Want wat geschiedde er in decembe r j.1.?

Wee r gingen onze "Zeven Provlncii!n"vrienden naar de ..Rij en Tractleschool". om er even gastvrij onthaald te worden zoals 12 maanden geleden. .of het paard met zijn berijder weer in de bar gestald was, is ons niet bekend, wel, dat de onzen wederom niet met lege handon naar Den Helder teruggingen.

Want toen zij voldaan In hun eigen marine-bus stapten om in de richting van Nieuwediep af te s laan. vonden zij tot hun verbazing in dit vehikel een prachtig souvenir staan, In de vorn. van een levensgroot .,paard op wielen".

Op dat moment was er geen huzaar in de weidse omgeving van Eindhlven meer te bekennen, zodat er niets anders op zat dan naar de marine-basis terug Ie keren met dit paard In hun midden, dat het hoofd fier gestoken hield door hel geopend dnklulk hetwelk daardoor dus niet gesloten kon worden.

Een beetje koud om zo In het nachtelijk duister van de december-maand naar de kop van Noord-Holland te moeten terugrijden en dan nog zo'n kolossaal paard de valreep op te moeten torsen.

Maar hel paard aan boord van Hr. M s. de Zeven Provinciën was terug en wat het belangrijkste Is: het maakte ' \ daar uitstekend, hoewel het onlangs door omstandigheden - tiaar Eindhoven terug moeIt. W.L.

Een gedeelte van het woonka1ll):> van de M.L.D. Hu tten voor

korporaal!: en manschappen.

De openluchtbioscoop heet; Krasnadrumskl,l. Zt' dankt naam aan de door midden gezaagde benzinedrums.

haa~

van

Ă&#x2021;uinea De zwemsteige r heeft zeer grote aftrek.

Het korps facteurs dat uit 4 man bestaat, heeft handen vol werk: om de post te sorteren en te verdelen.

De ker k op de Marineba.,is Biak.

ft

Lag o's raf fin a der ii 0 p NA

de oorlog is West-Europa s teeds meer afhankelijk geworden van aa rdolie uit het Midde n-Oosten.

Ook drie tankschepen van de Esse rede rij varen thans af en aan om deze kostbare grondsto! van de overscheephavens in de Middellnndse Zee en de Perzische Golf naar de raffinade rij te Antwerpen te ve rvoeren. Vandaar worden de voor Nederland bestemde eindproducten per lichter over de binnenwateren naar de tankinstallatie Ie Pemis getranspor . teerd voor verdere distri butie over ons gehele land.

Toch betrekt Esso Nederland N.V. nog steeds een deel van haar producten fei:htstreeks van de raffinaderij op het eiland Aruba, een van de Nederlandse Antillen. Deze raffinaderij. die vo rig jaar haar zilvere n jubileum vierde, behoort tOl de ullc rg rootste ter wereld. Van welk belang de installatie voo r he t eiland is blijk t uit het feit, da t meer dan de helft van Aru ba's bevolking rechtstreeks met de raUinaderij te maken heeft . Het be1:oek, waarmede Hare Majesteit t ijdens Haar verblijf op Aruba. de Esso rallinaderij vereerde. moge mede een bewijs zijn va n hel belang dezer installatie.

In 1924 we r d In Canada opgericht ,.The Lago Oil &; Transport Company Ltd", wel ke zich %Ou bezighouden me t de winning van Venezolaanse aardolie in de streek va n he t meer van Mll racaïbo e n het vervoer daarvan. Aangezien dit meer, of bei er gezegd deze inha m, doo r een ondiepe drempel van de Caraïbische Zee is afgescheide n. moest de aldaar gewonnen o lie me t kleine vaartuigen van geringe diepgang,

de z.g. ,.Iake tankers .... worden vervoerd naar een haven waar de vloeistof in tankschepen kon worden overgeladen.

Het was dan ook van groot belang voor de nieuwe maatschappij om in de onmiddellijke nabijheid van haar productiegcbied cen geschikte haven te vinden. De ke us viel op het eiland Aruba. een van de Nederla ndse Anti llen, gelegen ten noord-oosten van de brede golf. die tot het meer van Maracaïbo toegang geeft. De baai van Sint Nicolaas ter hoogte van de 1:u id-oostpunt van het eiland zou als overlaadhaven dienst doen.

In het najaa r van 1925 begon men ter plaats e met het graven van een vaargeul door de koraalriffen voor de kust en met het uitdiepen van de baai om deze geschikt te maken voo r ta nkschepen met een diepgang van ruim 7,5 meter. Tegelijkertijd bouwde men alln de wa l ach t opslagtanks, waarvan elk een inhoud van 7000 vaten of ruim 1 miljoen liter had: ook begon men met aet aanleggen va n een s teiger.

Op 17 november 1927 voeren voor he t eerst twee oceaantankers de baai van St. Nicolaas binnen en kwamen vijf "Iake tankers" met aardolie uit het meer van Maracaibo aan. Sedertdien was St. Nicolaas niet meer te herkennen: de rust van een verlaten vlakte. overdekt met cact ussen en wat doornig s truikgewas, had mocten wijken voor de drukte. die nu e(:!nmaal onafscheidelijk verbonden Is aan moderne industrie en wereldhandel.

Ee n raffinaderij is een levend organisme. Zij groeit en

,

=

-

=

•.~-~----'De hoven 00" St. Nicoloc" op Arubo

12

Aruba

Overzicht van Logo'l ra/linaderij op Arllba verandert voortdurend. Wa t Lago betreft zijn die verande· ringen nu eens snel. dan weer langzaam gegaan.

In de dagen, voordat de raffinaderij was gebouwd. vond Lago's hele staf onderdak in t waalf huizen te St. Nicolaas. die thans nog wo rden bewoond. Het leven was er niet eenvoudig. Vers vlees, groen ten en vruchten waren onbekend en de meeste etenswaren kwamen in blik uit Vene_ zuela. IJs werd in va ten van Curaçao aangevoe rd. Vis, kippen en eieren vo rmden het hoofdbestanddeel van het eenvoudige menu en als men cen leguaan kon snappen voor het karige middagmaal mocht men zich gelukkig prijzen.

Het jaar 1928 bracht grote veranderingen op Aruba. In 1927 had de maatschappij besloten in de streek van het meer van Maracaibo een raftlnaderij op te richtcn om de Vcnezolaanse olie te verwerken en weer viel de keus hierbij op Aruba.

Allereerst werd een electrlsche centrale gebouwd. die in december 1928 gereed kwam; daarop volgden acht destilleerketels. die in januari 1929 In bedrijf konden worden gesteld. Van he t personeel. dat tecn bij Laga in dienst was, werken thans nog mee r dan honderd man bij deze maatschappij.

Tussen 1928 en 1931 kwam de raffinade rij bij stukjes en beetjes geheel gereed. In 1932 werd zij gekocht door de Standard on Company (New J ersey) en kwam zij in het bezit van hel wereldomvattende Esso-concem. In de vol -

gende jaren werden nog nieuwe destilleerketels en bolvormige opslagtanks voor gas en benzine, de z.g. spheroiden, aan de installatie toegevoegd. In 1937 werd een t weede, wes telijke vaargeul doo r het ko raalrif gegraven :tOOat de tankschepen vanaf die tijd nie t meer in de nauwe baai behoefden te keren.

In het:telfde tijdvak groeide het ,.oliekampement" te St. Nicolaas uit lot een geordende nederzetting. Tijdelijke onderkomens maak ten plaats voor solide hui:ten, rijk voor:ticne winkels en geplaveide s traten. Ke rken, warenhuizen, bioscopen en scholen verrezen als het ware uÎl de barre koraalgrond. Zo breidde de stad :tich in waarlijk Amerikaans tempo uit. me t de raffinaderij als middelpunt .

In 1939 had Lago 5.800 employe's in dienst en bedroeg haar raHinagecapaciteit 230.000 vaten of ruim 36,5 miljoen liter olie per dag. De installatie was tien jaar oud toen zich oorlogswolken boven Europa samentrokken.

Dadelijk na het uit breken van de vijandelijkheden. op 3 september 1939, begon de ratrinaderij op grote schaal petroleum-producten aan de Geallieerden te leveren. In de nacht van 15 februari 1942 gingen de Arubanen als gewoonlij k naar bed In de verwachting van een goede nachtrust. Om hall t wee in de vroege morgen van 16 februari we rd . en ieder echter opgeschrikt doo r een donderende explosi., die onmiddellijk werd gevolgd door vlammen, welke tot honderden meten hoogte In de donken nacht

13

Landweg op Aruba

opstegen: een torpedo had de Lake-tanker "Padernalis" geraakt, welke juist buiten het rif voor anker lag. Enige minuten later onderging de "Oranjestad" hetzelfde lot.

Daarna regende het granaten, die van het dek van een Duitse duikboot werden algeschoten," op de lagune en op het terrein van de raffinaderij. Aruba had de oorlog lere n kennen; alle employe's spanden hun uiterste krachten in, teneinde de geallieerden te voorzien van de petroleumproducten, die zo nodig waren voor de oorlogvoering.

Na augustus 1945 veranderde de raffinaderij van een machtig oorlogsapparaat in een eUicient werktuig voor de vrede.

In 1946 bedroeg de gemiddelde hoeveelheid aardolie, die per dag werd verwerkt, 336.651 vaten of ongeveer 53,5 miljoen liter. In 1951 was deze dagprod uctie toegenomen tot 431.174 vaten of ongeveer 68,5 miljoen liter, waarmee een hoogtepunt was bereikt. In de volgende jaren nam deze

hoeveelheid geleidelijk a[ tot 428.000 vaten of 68 miljoen liter per dag in begin 1955. Dit was een gevolg van het feit, dat vooral in West·Europa nieuwe rafIinaderijen waren gebouwd en oude waren vernieuwd, die hun aardolie voor· namelijk uit het Midden-Oosten betrokken. In 1947 nam Europa nog 34 % van Aruba's productie af, in 1950 slechts 22 % en in 1953 14 % (dit was nog altijd ruim 20 miljoen vaten per jaar).

Van degene n. die in 1929 de acht fractionneerkolommen en de acht kraakeenheden zagen, zal wel niemand de fabelachtige groei van de raffinaderij hebben voorspeld, noch haar huidige, vooraanstaande plaats in de pelroleumindustrie. In 1954 was de raffinaaerij, met een gemiddelde verwerking van ruim 400.000 vaten per dag en een topproductie van 500.000 per dag, de grootste Ie r we reld en 1/3 van de overzeese raHinagecap9.citeit V9.n de Standard Oil Company (New Jersey) kwam toen voor rekening van Aruba.

Vier grote oceaantankers met een gemiddeld laadvermogen van 100.000 vaten werden dagelijks in de baai van St. Nicolaas vol geladen. Om dit mogelijk te maken had Lago in 1954 7.200 employe's in dienst. die afkomstig waren van 56 eilanden en staten en die tot 22 nationaliteiten behoorden.

Het is Lago's functie om de grondstof aardolie tot ongeveer 40 eindproducten te verwerken in hoeveelheden, die kunnen voldoen aan de stijgende vraag naar elk ervan.

Veel raffinaderijen ontvangen hun aardolie en verschepen hun eindproducten per pijpleiding, tanktrein of tankauto.

Voor Lago komt alleen het tankschip als transportmiddel in aanmerking. Enkele van haar afzetgebieden liggen ruim 20.000 km over zee. In de eerste 25 jaar van haar bestaan was de vloot van "Iake tankers", welke onargebroken tussen het eiland en het meer van Maracaïbo heen en weer voer, d9.n ook van primair belang voor Lago. In 1948 telde deze vloot 60 schepen met een gezamenlijk laadvermogen van 1.500.000 vaten. De "lake tankers" waren speciaal ontworpen voor de vaart door de ondiepe zeestraat, welke het meer van Maracaïbo van de gelijknamige goJ[ scheidt.

Zij moesten gemakkelijk manoeuvreerbaar zijn in de smalle vaargeul tussen de verraderlijke zandbanken. In de eerste jaren was deze straat alleen bevaarbaar bij hoog water, maar de doorgang verzandde hoe lange r hoe meer, zodat Lago in 1937 deelnam aan een gezamenlijke actie van ver· schillende petroleummaatschappijen om een kanaal te graven, dat ook voor grotere schepen toegankelijk zou zijn.

De lake tanker "Invercalbo" werd tot baggerschuit omgebouwd en deed de volgende de rtien jaren als zodanig

----...

Een. dlvl-dlvi boom cum

14

4'

"end ven. een. kletn. mee" %O(1U deze In de regentijd onbtC14n

De muilezel "3" nog sleed! het nationale vervoenniddll voor de oudere Arubanen.

dienst. In 1951 werd dit schip vervangen door een moderne baggermolen en de Venezolaanse staat zet het werk thans voort. Er wordt een vaargeul gegraven van ruim 10,5 m d iepte bij laagwaterstand, zodat aan het einde van dit jaar alle tankschepen - op de allergrootste na - het meer van Maracaïbo zullen kunnen binnenvaren.

Bovendien kwam in 1948 de eerste van twee pijpleidingen gereed van het olieveld naar de nieuwe Venezolaanse haven aan de Amuay baai op het Paraguana schiereiland.

Behalve dat de afstand die de "lake tankers" moesten afleggen hierdoo r 185 km werd bekort, konden van dat ogenblik ar ook g rote tankschepen de aardolie van he t vaste land naar Aruba vervoeren. Er is dan ook een eindp. ,ekomen aan de taak van de "Iake"-vloot die gedurende meer dan 25 jaar Lago's levensader heeft gevormd.

De kampioe n onder de "Iake tankers" was de "Sabeneta" die 3.028 reizen heen en weer maakte en daarbij ruim 2.000.000 km aflegde. Vierhonderd jaar geleden lag Aruba in he t centrum va n Spanje's machtig westelijk wereld r ijk.

Zilvervloten zeilden met hun kostbare ladingen van de wateren om Aruba naar het Europese moederland. Heden ten dage, een kwart eeuw na Lago's vestiging op Aruba, is het eiland nog van veel meer belang voor de wereld dan het was in de dagen van weleer. Meer schepen dan waarvan de Spanjaa rden ooit hadden kunnen dromen, varen af en aan met ladingen, kostbaarder dan die der rijkste zilverv loten.

De moderne tcchniek heeft behoerte aan petroleumproducten. Lago, een van 's werelds grootste leveranciers op dit gebied ve rtrouwt e r op haar vooraanstaande plaats in de wereldhandel te behouden. Dit vertrouwen in haar eigen toekomst en in die van het West- Indische eiland, waarvan het lot zo na uw met dat van deze maatschappij verbonden is, blijkt o.a. uit een groots opgezet investeringsprogramma en uit Lago's belangrijke bijdragen aan de publieke welvaa rtsrondsen op het eiland. _ Een kwart eeuw heeft Lago Aruba geholpen om een peil van welvaart te bereiken, waarop het eiland met recht trots kan zijn; ook in de toekomst zuilen beide hiertoe blijven samenwerken.

(De E.!sobron j

BUITENLANDS MARINE NIEUWS AIU ERI KA

AUSTRAUIo!

Schout-bij-nacht Riekover, de ontwerper van de Amerikaanse atoomonderzeeboten, heert verklaard dat thans wordt gewerkt aan een onderzeeboot van 5000 tOD, die een snelheid zou kunnen ontwikkelen gelijk aan die van bovenwaterschepen.

In het land der onbegrensde mogelijkheden worden ook plannen uitgebroed om te komen tot een klein model onderzeeboot, die tevens kan vliegen.

Nog een fantastisch plan, waarvan de pers melding maakt: het bouwen van twee nieuwe reuzenschepen, bestemd voor de transatlantische vaart. Enige g<ltallen: 6000 passagiers. kosten 42.000.000 dollar, tonnenmaa t 92000 ton en lengte 1150 voet.

De eerste dwergonderzeeboot van het nieuwe type is als .,X I" in dienst gesteld. Het scheepje is bemand me t I officier en 4 schepelingen.

De U.S. Navy zal voor 1957 fondsel). aanvragen voor de bouw van cen groot vliegkampschip met atoomvoortstuwing.

Een nieuw type marinestraaijager heeft - onofiicieel - een snelheid bereikt van 1650 mijlen per u ur, dat is twee keer de geluidsnelheid.

Het voor de Aus tralische marine In Engeland gebouwde vliegkampschip "MajestIc" heet thans H.M.A.S. "Melbourne". Het schip blijft In Britse wateren om op te werken en vertrekt In Maart 1956 naar Australië.

BRAZI LlIo!

Aan de monding van de Amazone-rivier is een nieuwe marinebasis geopend.

Op 16 November werd het O.B. fregat "Exmouth" te water gelaten en op 30 November het vliegt uigdirectiefregat "Llandaf.r'_ RUS LAND

Volgens de nieuwe "Jane's Fightlng Shlps" beschikt de rode vloot thans over 400 onderzeeboten. Sedert het einde van de oorlog zijn 14 kruisers van het type "Sverdlov" tewater gelaten en voorts nog acht op stapel gezet.

Voor rekening van de Chileense marine wo rdt een ijsbreker gebouwd in West-Duitsland.

Bij het bezoek van de Engelse schepen aan Leningrad bleek dat in één der mooiste Keizerlijke paleizen in Pushkino een opleidingskazerne was gevestigd.

ENGEL AND

P ERU

In Engeland worden In de komende twee jaren nog vijf onderzeeboten van het conventionele type gebouwd; dat zijn dan de laatste ouderwetse onderzeeboten vóór de omsChakeling op de atoom voorts tuwing.

De Peruaanse ma,rine bestelde twee onderzeeboten in Amerika.

CHILI

De "Fleet Air Arm" (MLD) zal aan boord van de vliegkampschepen speciale vliegtuigen meevoeren, die zijn ingericht om in de vlucht brartdstof aan de jachtvliegtuigen af te geven.

SIAM

De Siamese marine laat in West-Duitsland een schoolschip van ongeveer 1000 ton bouwen.

15

•

Uitrukkende dienst tn de West

ET is n og donker als ik, gepo rd H door m'n slapie, mijn benen buite n boord slinger en me, gewapend meI mijn toiletgereedschap, naar het waslokaal begeef.

Vandaag zijn we om vijf uur gepord, daar de BN 3 ons peloton met een velddienslje vereerde.

Als de ta mboer "O veral" b laast s~,!Ian wij al aangetreden VOOf de barak. We marcheren af naar de wapenkamer, waar ieder twee houders patronen in ontvangst neemt. Dan gaa t het door naar de wacht. waar we on s vlug in de al wachtende t rucks hijsen. Spoedi'; razen we OVCl' de wegen van het ontwakende Aruba. Links e n rechts van de weg zien we af en toe, in h et spaarzaam begroeide terrein, een koenoekoehuisjc opduiken.

Na ccn half uurtje rijden bereiken we het uitgangspunt van de operatie. Eerst worden we in drie groepen gesplitst e n dan wordt ons het doel van de oefening duidelijk gemaakt.

Onze aanval zal zich ri chten op de centrale van de WatervoorzienIngsdienst. Het blijkt namelijk dat een denkbeeldige vija nd zich ged urende de n acht, in alle stilte, genes teld hee ft j' dit object. De gemeenschappelij ke taak is de vijand zo snel mogel ijk te vernietigen en hierdoor de centrale wederom in onze handen te krijgen.

Een g roep zal er rech t op af gaa n, terwijl de beide an deren een omtrekkende bewegin g zullen uitvoeren, te n einde de vija nd in de flank aan te pakken.

Ik bevind me bij de g roep, die met een rechtsomtrekkende beweging de vijand van opzij zal trachten te naderen. Op onze weg bevindt zich, met nog andere obstakels, het Spaans Lagoen, een vr ij omvangrijk wa te r, wat, om in de milita ire zin des woo rds voo rt te schrijden. genomen zal moeten word en.

Twee mariniers :de ik dan ook met een rubberboot zeulen en weer a nderen met peddels. Opnieuw stijgen we in de trucks waarop we een eindweegs de· zelfde weg terug r ijden. Hier st ijgen we uit en na ons in colonn e gezet te hebben persen we de koencekoe in.

Dwars door een g rillig landschap gaat h et, rotsachtig. bezaaid met st en e n. e n w aarvan de tlo ra zich onde rsche idt door een overmatige cactusbegroeiing.

Cactussen in aUerlei soorten. tot schrik van e lke Marinier.

Want wie eenmaal kennis hee ft ge· maak t met deze stekelige vrienden stell meestal geen prijs op een tweede ontmoeting. Diegen en echte r, waar wij het meeste last van hebben, in de volksmond bladcactus geheten, bereikt een hoogte van ca 70 cm. Er zijn exemplaren van een andere soort, di e 4 à 5 meter en soms nog wel h oger worden, welke dus geenszins plezierige kennis· sen zijn.

16

De "Cactus", de schrik der ma)-inieTs AI gauw doemt een heuvel voor ons op en na deze vakkundig genomen te hebben, zien we het zo gev reesde daar het een b roed plaats is van muggen - Spaanse Lagoen voor ons liggen.

Daar aangekomen worden er direct naar drie kanten posten uitgezet om de overtocht te beveiligen. Eers t gaat Je pelotonscomma nda nt en een paar jongens met de ru bberboot voorop.

Daarna volgen wij, klauterend over luchtwortels, onder de schaduw van een soort hoge boom-st ruikcom binatle.

Onder ons het w at er.

Voor me zie ik de korporaal allerlei halsbrekende t oeren ve rrichte n om dan, met een berustende grijns op zijn gezicht, het water in t e plonzen. Hier blijkt het geluk k ig nog tamelijk on diep te zijn. Spoedig zijn we ook deze h indernis te boven en bereiken we de rand van het open w.ate r. Daar zie ik dat d e overtocht al In volle gang is met de pelotonscommandant a ls veerman, die al peddelend zijn mannen naar de overkant dirigeert.

Nog even vind ik t ijd, om op een paar stevige tak ken gezet en, mijn meegeno· me n lunchpakketje soldaat t e maken en een paar trekjes te doen aan een strootje. dan is ook mijn beurt gekomen. Een paar takken aaien me liefkozend doo r m'n gezicht tot a fscheid en dan ze t h et n iet al te best bestuurbare rub bergeva l koers naar de overkant.

Daar aangekomen word ik door de sergeant tussen een paar r otsblokken neergevlijd teneinde tie overtocht van de maten mogelijk te dekken tegen viia nde lijk vuur.

Wanneer alles hier aan de overkant

goed is aangekomen gaan we gedekt voorwaarts op BRie in de r ichting van de centrale. Het inmiddels sterk in krach t toegenomen zonnetje doet me· nige ma rinier een paar zweetdruppel· tjes laten. Nadat we op een honderd meter afstand zij n gekomen van d e weg, di e langs de centrale loopt, wordt h et signaal " Dekken" gegeven en blij met dit k orte oponthoud laat ik me tussen de cactussen vaUen. Mijn rust is echter va n korte d uur> want plotseling wordt van alle kanten het vuur geopend. Ook onze groe p krijgt nu het bevel: "Vuren" en onze Springfields mengen zich in het koor.

Ook de B.A.G. van mij n m aat naast me draagt het zijne b ij om het lawaai n og intenser te maken.

Da n geeft de commandan t het teken: "Voorwaarts" en we begeven ons a l vurcnd en van fOts tot rots sprin ge nd n aa r de w eg, op ecn me te r of v ijf a fs tan d. waarvan ik me wederom in dekking neerleg. Vervolgens steken we vers preid, gedekt door de onderen. telkens met een paar tegelijk de weg over en d u iken hals over kop de koenoekoe aan de andere ka nt weer in.

Dan klin kt het bevel: "Stormen" en in ijltempo leggen we de laatste twintig meter a f die ons scheiden van he t hek dat de centrale afsluit van de weg.

Als ik hierop gestuit ben zie ik de sel'gea nt druk naar mij gebaren om tege n dek tel:aan en dus bezit ik mijn ziel hier verder in lijdzaamheid en wacht op de di nge n , die komen gaan.

Eensklaps zie ik de pelotonscommand ant samen met de sergeant de weg aflopen en dan krijge n ook wij het

Oefeningen In tropisch klimaa' teken om achter de korporaal de weg op te gaan.

Zo rukken we onder het brandende zonnetje een minuut of tien op langs de weg.

Opeens duiken de trucks op bij een schaduwplekje e n even later worden

we onthaald op een mok koffie, die we ons goed laten smaken.

De rest van de jongens is inmiddels ook gearriveerd. Nu geef t de pelotonscommandant een overzicht van het verloop van de oefening en we krijgen enkele aanwijzingen over een paar

dingen, die we nog verbeteren kunnen, doch over het algemeen is men tevreden over de resultaten.

Na nog een poosje gerust te hebben, klimmen we weer de trucks in en dan gaat het moe maar voldaan kazernewaarts. Operatie geslaagd.

Marinier 3 J . A.

++'N-i-i44+B+B H '4-+1'+++4-+4++4 4-+++-++4 4 4*++H'4-i'4-i+H~++4 HERDENKINGSPLECHTIGHEID OP NED. NIEUW· G UINEA

Ook op N ieUllJ-GuÎned werd de 290sle verjl1l1rdl1g

'VI1 I1

hel

K orps mdrÎ niers begmme" meI de plechlige herdenking "'1111

de ge-volle"

kIlmeraden.

17

Met Hr. Ms. Dokkum naar de Nederlandse Antillen en Suriname Hr. Ms. Dokkum Is de eerste vnn een serie vnn 32 kust-mijnenvegers, die op Nederlandse werven worden gebouwd en werd op 26 Juli 1955 op de b ouwwerl Wilton-Fijenoord te Schiedam In dienst gesteld.

De Amerikaanse regering heeft voor 18 van deze schepen z.g. n. oU- share procurement gelden beschikbaar gesteld, terwijl 14 voor Nederlandse rekening komen.

Van hetzel.fde type, slechts In details enigszins afwijkend, worden, of zijn, door andere NATO-landen (Engeland,

Frankrijk, Portugal) eveneens mijnenvegers gebouwd met de bedoeling om in geval van oorlog zo nodig gezamenlijk op te kunnen treden.

De schepen zijn ruim 46 m lang, 9 m breed. hebben een tonnage van ± 450

ton, terwij l de bemanning uit ± 42 koppen bestaat. De snelheid bedraagt ongeveer 16 mijl. Als bewapening hebben zij t wee mitrailleurs van 40 mm, speciaal voor anti-lucht, doch ook voor zeedoelen te gebruiken.

Aangezien Hr. Ms. Dokkum de eerste van haar serie is, men zou dus kunnen zeggen het prototype, terwijl de machines en vele andere onderdelen speciaal voor d it type schepen ontworpen en ve rvaa rd igd zijn, werd het door de marlneleld lng nodig geoo rdeeld het schip gedu rende een lange zeereis te toetsen.

Met het stormachtige najaarsseizoen voor de boeg kan men dit moeilijk bereiken d oor het schip kr ingetjes te laten draaien op de Noordzee, zodat besloten werd tot een reis naar de CaraTblsche waleren, vanzelfsprekend zeer tot de vreugde der opva renden.

Een tweede reden ",as het bezoek van H.M. de Koningin en Z.K.H. Prins Bernhard aan Curaçao en Suriname, een bezoek waarbij de Koninklijke Marinlt diverse malen tot taak zou hebben de koninklijke gasten te vervoeren en de Marinestaf achtte het van nut gedurende die tijd een extra schip in Curaçao en Suriname beschikbaar te hebben.

Zo werd dan een reisplan opgemaakt, waarbij de vert rekdatum werd gesteld op 13 September, terwijl voor de heenreis a ls aanloophavens El Ferrol (Noord Spanje), Las Palmas (Canarische eilanden), St. Vincent (Kaap Ve rd ische eilanden) en Port of Spaln (Trln idad) werden aangewezen.

P recies een maand later, op 14 October. moesten wij in Willemstad, de haven va n Curaçao, binnenlopen. Aldaar zou het schip zich moeten stellen onder de bevelen van de Commandant Zeemacht Antillen en over het verblijf a ldaar en de route voor de terugreis zouden wij dan nog wel nadere orders ontvangen.

Zo was dan het reisplan voor elkaar maar daarmee kon het schip nog niet vertrekken en om het zover te krijgen moest nog wel het nodige werk verzet worden.

Voor een reis van enige maanden, waa rbij men niet steeds op de eigen basis kan terugvallen, zijn vele extra uitrusII"I;/'sartlkelen, reservedelen en gereed-

t8

Hr . M$. mij nenve"er Dokkum

schappen noodzakelijk en de kunst was om al deze artikelen op te sporen en voor de 13e Septe mber aan boord te k rijgen.

De tele!oon stond de hele dag niet sUl, behulpzaam waarschuwende colle~ ga's: "Heb je gedacht aan .... " - "Nee, gelukkig dat- je het zegt, zal e r meteen werk van maken".

"Tja meneer, daar zal U nog wel een paar weken op moeten wachten". - "Een paar we ken? Maar man, de 13e vert rekke n we naar de West dan moet Ik het hebben anders kunnen we niet weg" - - Korte stilte - - "Ja ziet U, ik wil nog wel eens kijken, als ik nu .... " En natuurlijk kwam het dan toch nog wel op t ijd aan boord. Het woord "West" deed In deze dagen wonderen, het opende alle deuren en verschafte onbeperkte medewerking. Niet da t het daarvoor aan medewerk ing had ontbroken, daarentegen, wij kregen sterk de indruk dat zowel de bouwwerf als diegenen, die door leveranties zijdelings bij de totstandkoming van dit schip betrokken waren geweest, er een persoonlijke eer in stelden een goed schip at te leveren en alle service te geven die, menselijkerwijs, mogelijk was.

Ik herinner me bijvoorbeeld een oude hoofdopzichter, die tijdens het weeke nd persoonlijk even van Vlissingen naar Den Helder kwam om te kijken ot zijn monteurs een onderdeel wel heus goed hadden afges teld en zo zou Ik vele voorbeelden kunnen geven.

Zo breken dan maar al te spoedig de laatste dagen voor het vertrek aa n : nieuwe bemanningsleden. zoals een ziekenverpleger (onze "dokter" voor deze

re is), een extra rada rmonteur, een Surinaamse Rwartiermeester, die zo erg graag weer eens wIJ "Ihuisvaren" en daarom speciaal aan boord geplaatst wordt, versc hij nen met hun plunjezak op de kade. Ook een grote auto van een zekere bierbrouwerij en een aantal kistjes, dat Ik met het oog op de drankbestrijding niet in cijfers zal uitdrukken, verdwijnen ols laatste in de overgebleven hoekjes e n gaatjes van het schip.

Het vertrek is bepaald op twee uur des middags en een uur tevoren verschijne n reeds vele "afduwers" op de kade en aan boord. De Commandant Mijnendienst en een aantal officieren komen nog een goede reiS wensen en wo rden bij vertrek door de bootsman overgefioten . Dan nadert het moment dat de valreep weg moet en de laatste tamllleleden haastig afscheid nemen. Wij zullen U het sentimentele verhaal van t ranen en omhelzingen besparen, dat is bij elk vertrek wel hetzel1de, alleen de vrijgezellen doen alsof ze er geen zaken mee hebben en staan er superieur bij Ie grijnzen of zwaaien ineens heftig tegen een meisje aan de wal, dat ze zojuist, voor het eerst ontdekt hebben. De achtertrossen gaan los, draaien op voorspring, het ac hte rschip draalt langzaam van de kade af doch op d at moment komt een bode va n Van Cend en Loos aangehold met een groot pakket. De reserve onderdelen, waar we al niet meer op hadden gerekend. Het schip wordt nog even gestopt, we ku nnen het nog net aa nnemen, maar nee .... we zijn In Holland, eerst moet een .formulier In drievoud geteke nd worden anders krijgen we het niet mee. Ook dat spelen we nOi klaar en dan Is het schip toch heus

los van de kade. BootsmansnuItjes ge· ven het signaal: "Stilstaan der beman· ning, !rontmaken over Bakboord". Alle hens staal litram In de houding, het eerbewijs aan de Commandant Mijnend ienst. d ie aa n de wal staat. Dan volgt hel signaal "doorgaan" en mag e r ge· wuifd worden naar de vrienden aan de wal, die s nel kleine r worden ab het schip de Nieuwe haven uitstoomt, het Marsdiep op.

Een zucht van verlichting bij velen, geen r inkelende tele(oon meer, de bootsman kan om tien uur een kwartier lang ac hler elkaar koUie drinken zon· de r zestien keer weggeroepen te worden, we k unnen weer eens gaan denken ove r een nor male, geregelde diens t i.p.v. een drijvend gekkenhuis. 4~ Man, een mooi nieuw schip en een veelbelo· vende reis voor de boeg, wal willen we nog meer?

Voor wij echter aan spiegelgladde blau· we tropenzect!n toe zijn, krij gen we nog een onvervalst stukje Noordzee ter he r· Innerlng mee. Een vrij harde, gure zuldwestcn wind, nu en don een buitje en vrij wa t deining recht op de kop. Hr. Ms. Dokkum Is een bijzonder zeewaardig schip, da t is op de proeftochten al wel gebleken, maar zij is kle in en begint bij de minste zeegang al zwaar te slingeren. Vooral voor de nieuwelingen aan boord en voo(" degenen die de laat· ste avond voor vertrek wat a l te stevig ..oP de goede reis" gedronkcn hebben, wordt het nu te machtig en de vissen van de Noordzee hebben een goede dag.

Behalve het wac htsvolk is geen kop meer aa n dek te zien. Op de open brug staan we In zware waakJassen, het zicht is slecht, radar bij. Zo wordt tegen de avond Goeree lichtschip aangelopen e n gaat het vla de lichtschepen Noord- en West Hinder langs de Belgische kust.

Dan steken we over naar de Engelse waL De volgende morgen passeren we Dungeness en Beachy Head maar veel Is er niet van te :den, het zicht blijft slecht en de zee nog steeds ruw, Van Beachy Head gaat de koers weer naar de Fra nse kus t, de Channel Is lands en Ushant. de vuurtoren op het uite rs te puntje van Bre tagne. Als dat gerond is e n we de neus In de beruchte Golf van Biska ye steken knapt het weer plotseling op. De wind neem t af en draait lets, zodat ook de deining snel minde r wordt en a l spoedig verschijnen vele mensen aa n dek. In rijen liggen ze te zonnebaden en de kok krijgt weer druk werk.

Ook de scheepshond. dIe aanvankelijk ze lfs me t "vier zeebenen" nog geen kans zag overeind te blijven (het Is ook voor hem de eerste reis) begint e r weer wat plezier In te krijgen. Als mascotte van Hr. Ms. Ookkum hebben we hem met de naam Bonlfaclus begiftigd, al spoedig verbasterd tot Bonnle en als hij ook daar niet naar wenst te luisteren valle n we maar weer terug op de naam Beertje.

Mocht er zoiets als een reincarnatie bestaan, dan [s het mijn Inn ige wens de volgende keer als scheepshond bij de MarÎne op dit aardse tranendal terug te keren. Vijl en vee rtig man, die je op e lk gewenst uur van de dag vrie ndelijk toespreke n en ove r de kop aaien. En dan het eten! Otn tien uur begint Beertje zijn opwacht ing te maken bij de kombuis. Van tien tot eH is het de kok die he m met stukken rauw vlees en kluiven betlg houdt. Dan om half twanll de "voorllChafters": 12 stukjes vlees. Om IwaaH uur de mlddagta!el:

24 stukjes vlees. Dan eten de onderOUicieren om half l!én, daa r zijn ook nog een paar stukjes te halen en om één uur . ... nee aan de OUicieren komt meneer al niet meer toe, dan is z.ijn middagrust a l begonnen. Brood, aarda ppelen en dergelijk vulgair voedsel raakt hij niet aa n, hoogstens de hagel· slag of een schep suiker voor de afwisseling.

ZO gaat het dan met een s teeds kalmer wordende zee en een steeds warmer schijnende zon richting EI Ferrol op het noordwestelijke puntje, van Spanje.

VrijdagmQrgen de 16e September doemen vaag de rotsen van Spanje aan de kim op. Aanvankelijk nag In zachte blauwe pasteltinten, maar langzamerhand overgaand In de we r kelijke rood· bruine kleur, van boven afgezoomd met groene bossen. ZIJ herinnere n ons aa n "Het groene bos boven de Spaanse zee" uit Werumeus Buning's " Ballade van Kapitein J an van Oort" en prijzen ons gelukkig dat wij op een wat minder emotionele wijze onze entree in Spanje kunnen maken, a l staat er dan geen Maria Lecina op ons te wachten.

El FerroI lijkt ons de ideale haven voor een technicolor piratenfilm. Me n vaart op de barre rotsen af e n niets verraad de aanwezigheid van een haven. Maar dan, naderbijkomend, blijkt een ogenschijnlijk kleine inham tlch verder uit te breiden in een nauwe doorvaart slechts enkele honderden meters breed.

Tegen de rotsen gebouwd liggen aan beide zijden van de doorgang zware Corten, die in vroeger dagen elke ongewenste binnendringer met hun zware bronzen kanonnen de volle laag konden geven.

Is men de nauwe passage gepasseerd, dan komt men in een grote baal. aan alle kanten prac htig beschut door hoge bergen en tegen de hellingen ziet men het plaatsje EI FerroI, de rode zonbeschenen daken afsteke nd tegen het zachte groen van de velden rond om. El Ferrol Is een marinebasis met een ogde historie, men vindt er hel Marine-arsenaal en een we rf met kranen en dokken, in de baai liggen enige S paanse oorlogsschepen ten anker.

Ook in de moderne historie is EI Fer· rol, althans voor de Spanjaardcn, bekepd als zijnde de geboorteplaa ts van Generaal Franco, die er nog geregeld zijn week-ends doorbren~t. OWcJe"l heet de plaats dan ook: EI Ferrol del, Caudillo.

Wij blijven hier drie dagen. die maar al te snel omgaan, a l Is hel kleine, vrij stille plaatsje nu niet direet een ideaal oord voor de passagierende J anmaat.

Wel zien we in de hoofdstraa t vele donGezicht op La,t Palrno.

kerogigc senorita's rondwandelen, doch altijd in groepjes en de jongemannen slenteren ter zeHder plaatse in groepjes van drie of vier. Vlammende e n smach · tende blikken wo rden hierbij gewisseld.

Het moe t echter bij een mrt uit de verte blijven, want pa e n ma zitten thuis en kijken op de klok.

Een uitnodiging voor de bioscoop of een drankje op een terras Is e r niet bij. want zelfs de meest coquette senorita zou dIep beledigd zijn a ls men haa r aansprak. Daarom kan de aanstaande Spaanse echtgenoot er zeker van zijn een kutse vrouw Ic krijgen, om ontrouw aan te zijn.

Maa ndag, 19 September, vertrekken we uit EI Ferrol en nauwe lijks buite n, zitten we in dikke mist. De radar, onschatbare hulp voor de zeeman bij mist, weigert op dit critleke momen t zijn dienst. Ee n klein defect, dat later hers teld kon worden, waa t'na hij ons steeds wee r trouw heert gedIend. Maar nu, In de dichte mist, nu we hem zo dringend nodig hebben. laat hij het afweten, zodat we la ngzaam varend, luisterend en turend naa r ande re schepen, onze koers vervolgen door het natie ondoorzichtige pak watten. Elke twee minuten een lange s toot op de nuit, een hoog, schel en sinister geluld. dat naar wij hopen ver genoeg zal dragen om naderende schepen tijdig te waarschuwen.

Tegen middernacht t rekt de mis t eindelijk op en de verdere vaa rt naar Las Palmas wordt een plezierreis met kalme zee en s tralende zonneschijn.

Op dit t raject gaan we dan ook over van Europees op tropentenue. Hel zware mari neblauw verdwijnt in de kasten en het kaki en wit komt er voor In de plaats.

Op Vrijdagmorgen 23 September duikt uit de sluiers van de ochtendnevel de stelle contour op van Gran Canarla, hel eiland waarop Las Palmas is gelegen, ons volgende d oel. Zagen wij aanvankelijk nog slechts de lichtgrijze bergen tusscn de wolken op de horizon, bij het opgaan der zon gaat het grijs allengs over In paarsblauw, tot hel groen van de bossen en bananenplantages haar ware kleuren prijsgeeft.

Las Palmas, een grote stad met vele witte gebouwen, komt langzaam boven de hori zon als een suikerstad uit sprOOkjesland, maar ook als wij dichterbij komen blijft het een imponercnd mooi landsc hap, dat zich voor onze ogen ontrolt.

Wij meren at aan de lange pier. die de Oostzijde van de haven begrenst en worden daar opgewacht door de heer Meijers, Ned. Consul te Las Palmas.

(Wmdt vervolger}

_

:::z_

- -..=--.--

Waar de Koninklüke Marine vaart en vliegt Het oelensm a ldeel 5 onder bevel van commandeur L. J. GosHngs en bestaande uit Hr . Ms. kruise r De ~e \'e n provi nciiin, commandant kapitein ter zee G. B. Fortuyn, Hr. Ms. torpedobootjager E\'e r1sen, commanda nt kapiteinluitenant ter zee H. M. van den Wall Bake, Hr. Ms. [regat Van Ewijck. commandant luitenant ter zee der eerste klasse N. J. H. Gregory en Hr. Ms. onderzeeboten Zeeleeu w en Wa lrus. commandanten luitenants ter zee der eerste klasse A. S. d e Vries en G. P. F. Munnik bevindt zic h thans op oe.fenreis naar de Middellandse Zee. Van 20 to l 23 januari bezocht het smaldeel Oran, terwijl Hr. Ms. De "leven provinciën van 27 tot 30 januari Malaga bezocht en de overige schepen op d it tijdstip te Palma (Majorca) verbleve n. Op h l'). programma komen voorts bezoeken voor aan Gib raltar en Cadiz. Met Britse en Pranse zeestrijdkrachten worden oefeningen gehouden in de Middelland se Zee, de Atlantische Oceaan en het Kanaal. Het smaldeel zal eind maart thuisvaren.

Hr. Ms. torpedobootjager Ko rte naer , commandant kapi tein-luitenant Ier zee P. Cool, vertrekt I fe bruari naar Nederlands Nieuw-Guinea ter aflossing van Hr. Ms. torpedobootjager Piet H ein, commandant luitenant ter zee der eerste klasse W . P. Coolhaas.

Hr. Ms. onderzeebootjager Gelderl and, commandant kapite in-luitenant ter zee P. van Will igen. keerde 28 januari teru g te Den He lder van oefeningen met Hr. Ms. onderzeeboot 0-27, commanda n t luitenant ter zee der tweede klasse (oudste categorie) F. B. Hamilton, en zal begin februari naar Rotterd am vertrekken.

Hr. Ms. fregat Vos, commandant lu[tenant Ier zee de r eerste klasse J . C. K. Leeksma is ter beschikking van de vaaropleidingen te Den Helder.

H r. Ms. fregat Willem van de r Zaan, commandant luitenant Ier zee der eer· ste klasse R. J. Hord ijk, bevindt zich in de Nederlandse Antillen ter besch ik· king va n de commandant de r 7.eemacht aldaar. H et sch ip zal 7 februari uit Willemstad ve rtrekken voor een reis

in de Caraïbische w a teren, ver blijft van 11 lot 14 feb ruari te Pa ramaribo en word t op 22 februari te Ora njestad verwacht. Voorts is het de bedoeling da t een bezoek wordt gebracht aan Puerto Cabello.

Het sq uadron m ij n e nvege rs 129, commandan t luitenan t ter zee der eerste klasse A. W . Crince Ie Roy en tijdelijk bestaande uit Hr. Ms. Dokkum, Hoogeza nd , Roerm ond, Naa ldwij k, WIlder va nk, 8rumme n, Boxtel en Brouwershaven, is in dienst en operationeel. Het is de bedoeling dat Hr. Ms. Boxte l op 15 februari het squadron verlaa t. Hr. Ms. mijnenveger Dr achten. commandant l uitenant ter zee d er tweede kl asse (oudste categorie) A. L. va n de r Cingel, w erd op 27 januari te Hellevoetsluis [n dienst gesteld. Begin februari zal te He usden in dienst worden gesteld Hr. Ms. m ijnenveger G ieten, commandant luiten:mt Ier zee de r tweede kl asse (oudste categorie) J . H. Boerstra, terwijl weld ra de Indi enstste lling za l volgen van Hr. Ms. mijnenvegers A xel en Gie thoorn, commandanten luitenants ter zee der tweede klasse (oudste caw· gorie) V. F. T. Plas en H. Horman.

Hr. Ms. oeeaanmijnenvegers O n\'er \'aam en Onverdrot en, commandanten luitenants ter zee der eerste kl asse G. Gallandat Huet en J. Kooymon, keren 1 feb ru ari terug van een korte re is, waarbij bezoeken werden gebracht aan Oostende en Rouaan.

Hr. Ms. patrouillevaartuigen Frey r en lIa dd a , commandanten luitenant ter zee der tweede klasse (oudste categorie) J . W. Lugard en luitenant ter zee d er tweede klasse W. Kool zij n ter beschikking va n de vaaropleid[nge n te Den Held er, evenals Hr. Ms. patrouillevaartuig lIobein. Hr. Ms. HendrI k Karsse n komt half februari ter beschi kking voo r va a rople[d lngen.

Hr. Ms. patrouillevaartuig Hefri ng, commandant luitenant te r zee der tweede klasse (ouds te ca tegorie) J. A. Heyse, is te r beschikking van de vaaropleidinge n te Vlissingen, terwijl dit sch ip leve ns is belast met het toezicht op d e visserij in de Nederlandse terr itoriale wateren tussen Hoek van Hol·

land en de Nederlands-Belgische ltrens.

Hr. Ms. He rcules, comman dan t luitemint ter zee van speciale dienslt'n der tweede klasse (ouds te categorie) H. Lucas, Is ter beschikking van de du ~ kop­ leid ing en tijdelijk gestationneer" te Vlissingen.

Hr. Ms. zeesleepbote n Orkaa n en A 841 zijn ter besch ikking voo!" s leepdiensten.

Hr. Ms. Cerb er us, commandant lu itenant te r zee der tweede klasse (ou\I ~le categorie) W. M. Goossens, vaart a ls nettenlegger en nettenwerkschip v.Y"lr opwerken.

Hr. Ms. SnelliuS" en Luymll!S, commandante n luitenant ter zee van speciale diensten der eerste klasse R. van den Oever en luitenant ter zee de r tweed~ klasse (oudste categorie) J . H. de Winde (tijdelijk), ve rric hten opnemingswerkzaamheden ten behoeve van d e dienst der hydrografie, tezamen met H l'. Ms. A . 909, A 910 en A 919.

MA RI NEL UCIITV AARTDI E N ST Sq uad ron I, bestaa nde ui t Fairey Fireflies, commandant luitenant te r zee vlieger der eerste klasse A. Ehbel, is gestationneerd op de Dr. P Iesma nvlieghaven op Curaçao en is ter beschikking van de commandant der zeemacht in de Neder landse Antillen.

Voorts iS dil squadron belast met de voortgezette opleiding tot gevechtsvlIe· ger.

Squ ad ro n 8, bestaande uit Sikorsky S 55 helicopters, Consolidated Vullee Catatina a mphibies en Martin Mariner amphi bies, commandant luitenant ter zee v lieger der eerste klasse T. M. A. Hoebink, is belast met de opsporingsen reddingsdie nst langs de Nederlandse kusten.

Lockheed Neptune's van s q uadron 320, Hawker Seafur ies van sq uad ron 860 en Grumman A vengers van SQuad ro n 4 nemen deel aan de oefeningen va n het smaldeel 5.

KORPS MARINI ERS Een heden van het korps mariniers doen dienst in de Nederlandse Overzeese r ijksdelen.

Voor woningruiladvertenties, gele pagina achterin!

20

***t*tttt*******H*t**t*t*,t**************·***********************************t****·

Reewacht van zaterdag 31 december 1955 Een uiUrek&el ui t het scheepsjourno.al van H l'. ]l.b. van. EwVck,. van de wacht %OOU die werd Delopen door de kernbema.nnlnD vanaf 31 decembu 1955, 12.00 uur tot 1 januari 1956, 12.00 uu r.

De Debeurtenissen op deze wacht zvn op rijm gesteld door de officier van de wacht.

Op de laatste van de laalste

oftewel oudejaar~dag; werd de wacht overgenomen waar het schip alsvoren lag.

Er werd direct appèl gehouden zoals te doen gebruikelijk Is. Brandpiket hoorde zijn taken als 'r aan boord een brandje Is. Door de wind, die op ging steken, dree[ de boeg lets uit de wal.

Liet daarom een trosje extra zetten voor hel noodgeval, dat alleen de voortros dienst deed en het net niet houden kan.

S.B.- anke r, klaar voor vallen Ankeren mogelijk door één man!

Windkracht 7, uit 't noord-westen èn een springtij voor de boeg Deed mij deze voorzorg nemen. 't Was dan ook wel ruim genoeg.

Verder werd tot :r.estienhonderd Op de middagr ust gerust.

Afmars daarna naar het Wachtschip Allen op de "kip" belusl Juist ten zestien drie en dertig haalden wij de d riekleur ncer CZM gat ons het seintje Voor dit jaar de laatste keer.

Tevens hebben op boeg en halfdek d'ankerllchlen niet gefaald.

Kon voo r deze ker n bemanning "Ve rlichte" reewacht worden bepaald omstreeks half acht des avonds werden de koppen weer geteld.

Allen die hun plicht vervulden stoDden netjes opgesteld.

Wacht opzetten te twintig honderd was een serieuze zaak

iedereen was op de hoogte Van de hem toevertrouwde laak.

Ten negen uur werd "Rond" gelopen geen bijzonderheden als gewoon.

Toen tot twaal1 uur maar wachten bij rad io en g ramofoon.

Tegen dat het jaar ging scheiden gaven we als "eerbetoon" nog een laptoe: " klonk wel plech tig op een afstand, zel1s soms schoon.

Nauwelijks was het geluld verstorven of de herrie brak de lucht 't leek wel of de hele "Navy" voor boze geeslen was beducht.

Toen dan ieder elk-één gewenst had vonde n de meesten 't zo wel mooi; zonder al Ic veel te zeggen trokken ze dan ook stil naar kool.

Te zeven uur werd "overal" geblaze n in het kersvers nieuwe jaar.

Ochtend schaften op het wachtschip maa r d'oliebollen lagen zwaar.

Toen de :ton ()I)k weer kwa m kijken vijf voor negen was haar tijd, werden onze ankerlichten ook gedoofd, ter zelfdertijd.

H lIU lIen des morgens gingen vlag en geus omhoog 't sein hiervoor kwam van de seinpost d' Ad miraal zijn a lziend oog.

Kwart voor tien was tijd voor koUie en zowaar het was geen "prut".

De laatste oliebol verslonden d'allerlaatste van een mud.

Tevens werd het S.B.- anker op ziJn oude plaats gebracht en zo kwam ten twaalf uren ook een eind aan deze wacht.

D. M. J. d. B.

*****t***********tt******t·***~****t****t~~*************************~

BENOEl\ID:

tot tijdelijk vlootpredikant (In rang I'elijkl'esle ld met luitenant ter zee der Ie klasse): Ds. E. H. Lourens m.I.v. 1 nov.

1955 tot. luitenant ter zee waa rnemer de r I e klasse: S. A. K. de Roo, W. A. van Beers m.I.v. 1 dec.

1955 tol luitenant ter zee van speciale diensten der 1e klasse: J. Humme m.i.v. 1 dec.

1955 tot luitenant te r :tee van de loodsdiens t der Ze klasse jongste ea te&,orle K lnR : K. J . Holkamp, A. van Noord, L. A. de Roolj, J. W. A. Deljnen m.I.v. I dec.

1955

tot luitenant ter zee van de technische dienst der I e klasse KMR : K. Krulmink m.i.v. 16 dec. tot luitenant ter zee van de elec.irotechnlsche diens t der 3e klasse Kl\fR : Ir. O. J. Grosch, Ir. W. Baars, Ir. F. Bregman m.I.v. 16 dec. tol luitenant ter zee a rts der 2e klasse Jon rste categorie KMR: J. J. SIpkema. R. A. M. van Oppen, m.I.v. 16 dec.

G. C. H. Meijer lot luitenant Ier zee ta ndarts der Ze klasse joolste cate&,orle KI\IR: W. G. van Leeuwen m.I.v. 16 dec. tot luitenant ter :tee van speciale dienste n der 3e klasse KI\1R : Ir. J. Muntendam, Ir. F. C. Rauwenho!!, Ir. A. G. van Nes, Ir. W. J. de Vos, Ir. C. D. Donath, Ir. .1. P. Veldhuljzen, Ir. G. J. W. Kor. I r. W. van Noord t, N. van Lookeren Campagne m.I.v. 16 dec. tol luitenant ter zee van de tec.hnl.sehe dienst de r Ie klasse 1Oo1R: W. .1. de Jongh m.I.v. 31 dec.

1955

1955

1955 1955

1'" 1955

21

, tot luitenant ter zee van specia le dJlI".D3ten d er I e klasse: m.I.v. 31 dec.

1955 tot kaplleln ~luU enan~ ter :r.ee JOiR: J. Bussemaker m.i.v. 1 jan.

1956 tot luitenan t ter zee der Ie klule Kl'I1.K: E. Ferwerda m.I.v. 1 jnn.

1956 tot luitenant ter ut. del' 2e klasse oudste ca.te,.ori e IOUR : F. SchneUe.r m.I.v. 1 j a n.

1956 tot luitenant ter xee vUe,e,. der 2e klNIe oudste cateJ'orle KMR: R. Mulders, J . F. Heeren m.Lv. 1 jan.

1956 tot luitenant ter zee arts der 2e k lasse, ,Jonl'ste catelont.: P. W. Tollenaar m.I.v. 9 jan.

1956 J. P . van Oyen

BEVORDERD:

tol luHenant ter su van speelale dlelUltetl du 2e klaue

JoneÂŤte cate,orle

~m :

Mr. H. P . Jongbloed m.i.v. 16 juU tot kapitei n ter :tee (boven de .tukte);

1955

H. P. Muller

1955

m.I.v. 1 nov.

tot kapitein ter au: R. M. CrommeUn. A. van Slrlen.

m.i.v. I nov.

J955 tot kapitein- luite na nt ter .zee van de eleclrotcC'hnl.che dienst: C. J. D. Riethot m.I.v. 1 nov.

19:1:1 (ot luitenant te.r 1':ee aria: der Ze kluse OUlĂ&#x203A;te cate.forle KIU.lt : G. Schep m.lv. 1 nov.

1955 tot commandeur: G . B. M. van Erkel, H: Bos m.I.v. 1 dec:.

1955 tot lulknant te.r tee van de eleetroteehnlsebe dienst der I e kluM!: R. van Win m.I.v. 1 dec:.

195:1 tot kapitein ter 2.t:e van admlnlstralle: m.I.v. 1 dec:.

1955 S. Groot tot luiten ant (er tee van a dmlnl. lratle d er 2e klasse ouds te catelorle: C. L. DekkJng m.i.v. 1 dec.

19:1:1 tot kapitein-luitenant ter u t van speciale dJ cnste.n: G. P. J . Lorang m.I.v. 1 dec.

1955 lot luite.nan( tcr lee van speciale diensten de r I e klasse: G. T. Vermeule n m.I.v. 1 dec.

1955 tot luitenant ter I:ee arb der Ze klaue oudsle rlaterorle KMU: G . H . Bruintjes m.I.v. J6 dec:.

19:15

tot vlc:e-admlraal (boven de sterkte): J . Callenfels m.I.v. 1 jan.

19$6 tot M:houl-bij-nacbt (boven d e .lerkte): H. TIchelman m.I.v. 1 Jan. 1956 tot lijdelijk commande ur: 1.. J . Gosllngs m.I.v. 1 Jan. 1956 tot Ir.aplteln ter u t (boven de sterkte) : J . Focke m.I.v. 1 'an.

1956 tot maJoor der mariniers: R. H. de Jonge Oudraat m.I.v. 1 jan.

1956 tot Jehout- bij-naeht van admlnldratle: J. Dekker m.i.v. 1 Jan. 1956 tot lulle na nt Ier u e arta der 2e klasse oudste oal erorle: A. Brand, F. J . van der Beek m.i.v. 1 jan.

1956 tot luitena nt ter zee van . peela le d iensten der I e kluse: P. PhIlIpse, B. W. [,errandt m.I.v. I Jan. 1956 tot tulte na nt ter tee van d e loochdlenst der..2e kJaue oudste eatelJorle Kl\1R : J . H . Zeilmaker m.I.v. I J an.

1956 tot offleler- marva der Ze klahe jOnpte caterorle K}\lR: M. Swavlng Dljkstra, G. Klein Onstenk, M . P. Poelder-OUen, C. 1.

Alben;, E. J . H. Harryvan, A. M. T. L'Hermlnez, E. Schiphorst, D. A. Holman' m.I.v. 1 J an.

1956 tot UJde.lijk sebout- bij -naeht: W. J. Kruys m.i.v. 10 j a n.

1956 tot kapitein ter zee: H. M . 1.. F . E. van Oostrom Snede, Mr. A. N . Baron de Vos van StCC!nwijk., G. J . Platerink, J . N. J. van der Melj, J . A. Agelink van Remtergem, D. J . van Doomlnck m.lv. 1 1ebr.

1956 tot kapitein- luitenant ter Itee aria: C. van der Ploeg, W. J. M. W. Tlmmers m.lv. I febr.

1956 EERVOL ONTSLAG: kapitein der mariniers JOIR: op venoek (benoemd tot beroepsofficier der KOIl. Luchtmacht) R.. G. Vonk m.Lv. 1 okl

1955

WONING Naar Den H aar e.O.: Naar Den naa" e.o.: H . A. M. Holstlag, bolt. J, (Gal M) A. den Dreu, Instrmkr.

Den Haag, v. Danutraat 16 Hilversum. Bosdrllt 170, Leiderdorp, Palrimonlumpark 3, 3 kamel'3, keuken, 4 kamers, keuken, badk., Z balcons.

4 kamers, keuken, badcel, .schuur, Huur: f 6,50 p/w. 4 pers.

Huu r : I 51,75 plm 4 pers. v. cn a. tuin.

Naar \Voensdrecht e.o.: Huur: f 6,50 plw 3 pers.

Naar IIlh'en!um: P. Kroes, maj. vlgtmk r. (10568), Gevraagd: woning op 'zandarond.

E. J . de Vend!, kwtmst. (18905) Den Haag, Sara Burgerhardtweg 39, H. v. Holland, Pr. Hendrlkatraat 560, 3 kamers. keuken, badcel, box.

3 kamers, badk., keuken, Huur: f 34,10 plm 4 pers.

Naar Valkenbur" e.o.: Huur: f 33,- p/m 4 pers.

Naar Katwijk e.o.: J . F. v. d. Berg. KPLVGMR P. Aalbersberg, zkvplgr. I (39386) Naar Haarlem: Halfweg, Marialaan 95 Haarlem, Coltermanstraat 12 zw., G. Boers, zkvplgr. I, (39486), 3 kamers, keuken, douchecel. zolder, Amsterdam, Druivenstraat 111 bv.

3 kamen, keuken, schuur.

Huur: f 32,- plm. 5 pers.

2 kamers, keuken, badcel.

Huur: I 25,79 p/m. 4 pers.

Gevraagd : 4 kamen!.

Huur: f 8,50 p/w. 2 pers.

Gevraagd : 4 A 5 kamers.

GeuevelU v oor de uratlt te plaat.en. advertentie dienc.>n. v oor Zij moeten het vo!uende inhouden: elke Sde van. de 'maand het hoold van de sectie Hu ilve,tinQ No.am en voorlefterJ; ronu; ,tamboeknummn-; "Iaauinu. van het Mtnbterfe van Marine, Lange Voorhout Z6 te " -Gra- datum van. dlenlteindigtnUi ol al dan niet wordt uerelnQClvenhalle, te hebben bn-eikt. geerd; de gennuamenJtelltng tgeslllchten en QeboortedatD van. de ueziruled.en)i adres van. de huidiue woonploat,.

Naar RoUe.rdam:

L. P . Groenewe&en, .glmacht. (066:11)

22

luitenant Ie r zee va n specia le dlen llte n der 2e kl asse Jo ngate categori e KM.R : op ven:oek (benoemd lot beroepsofficier der Kon. Luchtmacht) m.i.v. lokt 1955 L. J . RUp p luitenant ter zee de r 2e klasse oudste catego ri e: op verzoek (benoemd tot be roepsotricler van ~pe(:iale die nsten) J . Humme m.I.v. I dec.

195!! luUenant ter zee waarneme r de r Ze k lasse oudste categori e KMRO\' : op ve rzoek (benoemd lol beroepsofficier) S. A. K. de Roo, W. A. va n Beers m.i.v. d~.

1955 ka pitein te r zee van adminis tratie: wegens medische ongesch iktheid S. Grool m.I.v. dec.

1955 t ijdelijk vlootpredika nt (In ra ng gelij kgeste td me t luite na nt te r zee d er Ie k lasse): op verzoek Ds. J . Vecn m .I.v. 8 dec.

1955 luIte na ni ter zee van de leehnisch e di enst der Ie kla ue: op verzoek (benoemd tot reserveoflicier) K. Krui mink m. i.v. 16 dec.

195 ~ ka pite in der m a riniers: op ven:nek (benoemd tot beroepsofficier va n speciale diensten) J . P . van Oyen m.i.v. 31 dec.

1955 luItenani te r zee va n de tec hn isc he diens t der t e klasse: op verzoek (benoemd tot reserveofficier) m.i.v. 31 dec.

1955 w. J. de Jongh kapitein Ier zee: op verzoek wegens la ngdurige dienst jan.

1956 m.I.v.

A. A. Fresco, F. B. Veenstra kapl teln-Iullenant te r zee: op verzoek (benoemd tol r eserveoUlcler) jan.

J. Bussemaker m.I.v.

1956 lulle nant ter t ee der Ie k lasse: op ve rzoek wegens langdurige dienst m.i.v. jan.

1956 S. Visser luite na nt te r zee der Ie kl asse : wegens langdurige dienst jan. m.I. v.

1956 J . van der Wateren luitenant ter ue der Ie kl a:sse: op verzoek (benoemd lot reserveoHlcier) 1956 E. Ferwerda m.i.v. jan. luitenant ter zee der 2e klasse oudste eat ego ri e: op verzoek (benoe md lot rese rveofficier) 1956 F. Schnetler m .I.v. I jan. lullenant te r zee v lieger der 2e klasse oudste categori e: wegens eindiging dienstver band (benoemd tol reserveoUicler) jan.

1956 m.I.v.

R. Mulders. J . F . Heeren kapite in ter ue va n a dm inis tra tie: op verzoek wegens langdurige diens t 1956 m.I.v. ja n.

F . C. H. Schlahmllch kapite in- luiten a nt ter zee: wegens langdurige dienst m.i.v. 15 jan.

Mr. S. A . L'Honoré Naber 1956 officier- marva de r 3e kluse KMR : op verzoek m.i.v. 16 jan.

1956 J . van Drongelen command eur : op ven:oek wege ns langdurige dienst m.i.v. 21 febr.

1956 S. den Boef!

M Opgave va n schepelingen die in hel tijd vak va n 16 november 1955 tot en me t 15 december 1955 behoudens bedenkingen in aanmerking komen voor bevordering lot de rang van korporaal e n hoger. va n sch ipper to t opperschipper : A. Leeuwis m.I.v. sept.

1955 va n bootsman to t schipper : J . W. van den Berg en H. Bos m. I.v . n ov.

195:';

H. L. Schaay en L. A. Schorsy m.i.v. dec.

1955 P . Meerman en G. A. Heymen m.I.v. jan.

195(; ,'a n kw artie rm eester tot boots ma n : C. J. Jansen en M. C. Westdorp m.i.v. nov.

1955 va n \'uu r leidlngkon stabe l de r Ie k laue tot korpo raa l. vu url eIdin gko ns tabel : P. J . M. de Vogel m.i.v. I dec.

1955 va n korpo raa l- vuurteldlngmonteur tOl sergea nt vuurl eidingmonteur: J. B . Beijer m.i.v. 1 aug.

1955 va n vuurleIdi ngmo nteur de r Ie klasse lol ko rp oraa lvuurle iding monteur : G. H . T immens en A. Siereveld m.i.v. I nov.

1955 J . A . M. Biene m.i.v. I dec.

1955 van korporaa l-elektromon teur tot sergean t -elek tro mo nteur: J . J . Schut m.I.v. I aug.

1955 B. J. Scharp en W. S tegeman m.I.v. 1 dec.

1955 van elektromonte u r der Ie k lasse to l korporaalelektromonteur: G. J . J . van der Sterren, P. de LBat, J . M. Hemmerlé, J. B. Degger, J . W. van Eck en A. P. Goverde m.i.v. I nov.

1955 W . Zijlstr a e n H. de Jong m.i.v. I dec.

1955 van radlo-rad a rmonteur der Ie k luse tol korpo ra a l- radlorad armonte ur: J . H . J . Huisman m.i.v. okt.

1955 T. E . Oudendijk, M. P . H. Slolzen· bac h en C. W . van Putten m.i.v. nov.

1955 va n majoor-telegrafi st tol Ollile rie legra fls t: F. A. F. F. van Lokven m.i.v. okt.

1955 C. J. van den Ende m.I.v. dec.

1955 van matroos va n de navlgatle -gevechtslnform a liedie nsl de r Ie klasse tol korporaal va n de nav iga tl e-gevechtsinformatiedie ns t: J. A. Vogelzang m.i.v. lokt.

1955 van sergea nt- mach inist tot m aj oo r - machi nis t: m.I.v. I dec.

1955 L. Marlijn van korporaal -mac hinist tol sergeant-machinis t: L. Kerkh of en D. Crum m.i.v. I dec.

1955 van m ach inist d er Ie kl asse lol ko rp oraal -machi n ist: N. Sleebos, M . Brouwe r , M. H . F. Lambrechts, H. Zijlstra, H. C. J. E . van der Heyden, W. A. Verscheiden en J . Kooijm a n m.i.v. 1 nov.

1955 M . Langenbe rg • m .I.v. I dec.

1955 van schrij ve r der Ie k lasse tot korpor aa l-schr ijve r : L. Noordegraaf, J. Schilt, T . J. Seclemeijer, F. Roelofs, H . D. van Gaan s. H. S. de Leng, B. C. van Held en, G. M. van den Aakster, T. M. Mulle r, C. Bruggeman , D. van der Meulen. J . C. M.innaar, T. P . Hollenberg. J . Bulter, H . J . G. Franken , L .

W. DelCos, H . W. Zeeger s, F . Bouw, F. R. van den Broeke en W . J . Wil· lems m.i.v. nov.

1955 van korporaa l-botte lier lot sergea nt- botte lier : J . Labrujere m.I.v. lokt.

1955 va n korporaa l -hofmeellter tot sergeant-hofmeeste r : J . S. Ve rh age m.i.v. I nov.

1955 A. H ar dendood m.i.v. 1 de<:.

1955 va n hofmeester de r Ie klasse lot korporaa l- hofmeester : J. Snijders m.I.v. I dec.

1955 va n kl ee rm aker de r Ie kl asse tot kor po raa l- k leerma k er : H. B . Hulskes m.I.v. I dec.

1955 va n sch oenmake r der Ie k lasse tot korpora a lsch oenma ker : C. A. R ijpstra m.I.v. dec.

1955 van barbier der I e klasse to l korp oraal·barbi e r : m .i.v. I d ec.

1955 W. C. Bertra m van korporaal·vliege r tot serg eant-vliege r : E. Dreezen s m.i.v. nov.

1955 van sergea nl-vlleglulgte legra flsl lot m aJoo r vllegtu lgtelegra. fl sl : R. H . Adama m.I.v. dec.

1955 va n korpora a l_v lieg tui gmaker_ ra dio _radarmonleur tot ser geant -vllegt ul gmaker·radlo·rad a rmo nte ur : E. Gelstd örfer m.i.v. I dec.

1955 van vllegtulgmaker - radio -rada r monle ur d er t e kl asse tot korporaal-vlieg tul gmake r -radio· radarmonteur : M. H. F. Sarton m.I.v. I nov.

1955 van vllegluigm ak er - me laa lbewerk er der Ie k.lasse tol kor poraa l-vlleg tulgm a ker-m etaa lbewerk er : H. van Velthoven m.i.v. 1 1l0V. 1955 va n mari nier van de ve rbi ndi ngsd ie ns t de r Ie klasse t OL kor-poraal van de \'erblndlngsdlenst : H. B . Car lier en F. J. Horsl m.I.v. 1 okl.

1955

23

Opgave van sch epelingen met de rang va n ko rporaal e n hoge r aan wie eer vol onlslag uit de zeed ien st Is ver lee nd met Ingang van de datum als achter leders n aam v ermeld: opper schipper : P. H or dijk m. i.v. I feb r. sch ipper: W. P almet m.i.v. jan .

J. C. de Zwarte m.I.v. febr . kwartle nn eestc r : A. H. van Tol m .i.v. 1 jan. korporaai-geschutkonstabe l: K . de Bals m .I.v. nov. korporaa l-vu url eidi ng nl onte ur : A. Centen m.I.v. leb r.

H. M. G. H ofstee m .I.v. febr. majoor-e lectromollteu r : P. M. Goeman m .I.v. 16 feb r . sergean t -elcclromonteur : J . van Brug m .i.v. I ja n. korporaa i-e lel"ltrornonte llr : H. A. Pelze r m .i.v. 16 jan.

H . van der Valk m.i.v. 16 jan.

K . Dekker m.I.v . 1 febr .

P. van Elk m.I.v. 1 febr . kor poraal- radiorada rmon te ur : F. Bou logne m.i.v. 16 jan.

C. Veenendael m.I.v. 16 febr. korpor aa l-telex ra ris t: m.i.v. jan .

P. A. M. C. de Goeij T . C. Bodemeijer m.I.v. febr. korporaa l-s e ine r: P. L. van Min nen m.i.v. 1 dec.

F . A. B. P. Peels m. i.v. I dec.

J . Veldman m.I.v. l jan . . korporaal van de ond en ee bootbest r ijdln gsdiens t: A. C. P . Harmsen m .I.v. maar t oppe r lof!le(Jomake r : G. P. van de Staaij m.I.v. 1 jan. oppe rm achin Ist : J. Huijssoon m.I.v. jan.

W. P. Blom m. i.v. lebr. se rgeant- m a ch l n1st : M. H. van Vliet m.i.v. 21 nov.

1956 1956 1956 1956 1955

1956 1956 1956 1956 1956 1956 1956 1956 1956 1956 1956 1956 1955 1955 1956 1956 1956 1956 1956 1955

korporaal _mach lnl, !: m .i.v.

C. Besterveld H . J . v an den Bos m.I.v .

P. A. Kru is m.I.v.

J . B. W. P u tte rs m.I.v.

G. Verh eij m.i.v.

H . A. Hou we ll ng m.i. v.

J . M . va n den Bos m .I.v. m .I.v.

C. DIrk zwage r korporaa l-timmerman : J . va n Zuuk m.I.v .

B . Volmer m.I.v. majoor-schrijver : J. F. M.ilder m.i.v. opperbol1eLler: L. Franse m.i.V. ser geant- bot telle r : J . T alakua m.i.v. korporaa l-bot telle r : m.I.v.

A. L . P arl nussa korporaa l-hofmees te r : B. S nij der m.i.v.

W. va n der Reijdcn m.i.v . ko rpor aa l-kok: P . S. van de r Velden m.i.v. ser lrea nt- vllege r : O . P. Boskamp m.I.v. korpo raal - vliegtui gteleg rafIst: J . G. W . van den Be rg m.i.v. korporaa l-vlieKtul gmake r - vllegtui gmonteu r : P. H. Kooij m.I.v. korporaa l-vlle,tulgm a ker- motormonte ur: J. F. Harlw lj k m.i.v. korpo raal-vlie,tulgmake r -h outbewerke r : G. H . Corni ps m.I.v.

M . J . H . Pe ters m.I.v. oppe rvli egtuigmaker-magalijnbeheerder : P. de Nooij m.i.v. korporaal der ma rini ers: J . v an der Horst m.i.v. m.i.v.

W . J . de H aas A. P . Sch alken m.i.v. kor poraal -mut.lkant : J . Pattlasln a m.i.v.

jan . jan. jan. jan. jan . lebr. lebr.

1 m a ar t

1 16 16 16 16 1 16

1956 1956 1956 1956 1956 1956 1956 1956

I d ec.

16 jan.

1955 1956

lebr .

1956

feb r.

1956

maart

1956

1 dec.

1955

7 nov.

15 nov.

1955 1955

16 jan.

1956

ok t.

1955

15 nov.

1955

maart

1956

n ov.

1955

16 jan.

16 jan.

1956 1956

I maart

1956

16 dee.

16 jan.

1 (cbr.

1955 1956 1956

febr .

1956

N. V. STAALDRAADKABEL· EN HERCULES· TOUWFABRIEK v/h

......,."""""~J;;,;.C~':'. DEN

~~~/ OO!lSPRONI(ELIJ ;; "ËPAri~Nï: HOUDERS V A N EN NAAM· GEVERSAAN HETALOM BEKENDE

HER C ULESTOUW

Helonlwerpen, zeilen en drukken van Uw druk w erk is bij ons in goede handen. Wij hebben ons bedrijf in de loop der jaren 9 peeialiseerd in hel drukken van period ieken en handelsdrukwerk. Zowel week· als maandbladen worden door on. punclueel ve~o rgd On. produclieappanlal slaal borg voo een vlotte aflevering v an Uw orders.

Wanneer U behoefle heell aa!, good druk werk, dan zullen wij hel zeer op prijS siellen, ons machinepark en onte vakbekwaamheid voo r U Ie mogen inschakelen.

BATTERIJEN VOOR SCHEEPSVERLICHTI NG MET GROOTOPPERVLAK-PLATEN IN SPECIAAL UITGEVOERDE HOUTEN TROGGEN

, c. Blommendaal n.v.

RIJN S TRA AT 9 " DE N HAA G

PRIJZEN EN INLICHTINGEN OP AANVRAGE ACCUMULATORENFABRIEK VARTA NoV. AMSTERDAM·C. SPUISTRAAT 46 TElEF., 45787

ONQEDIERTE

~

Varnished cambric kabel VERDELGINGm

" Nie t het woord, maar de daadI " zegt het RIW A -praeparaa t !

RIWA

DSCHE KABELFABRI EK DELFT

eH EM. FABRIEK

AM STE R0 AM· Z. Wie l ingenstraat 6

Telefoon 72 .30.68

woor el..etr ilehe inllllll. lie ~.n ree.ehepen. Btlproeld en ~e " ke."d door . LIoyds· en .Veribs".

Een 1. "9fi Ie...nsduur.

Btlslllnd t.;.n hoge t.... per.tur.n. l.~ert•• • r met k. toen- of melll.l· dr..dom~leehti"9-

•

\

•• onze mijnenvege De bouw van Scheepsbouw

Ted din 9 to n - apparatuur HOUDT DE WA C HT BIJ ALLE DIESEL.

MOTOREN

Machinebouw - Reparatie

OP ONZE

MIJNENVEGERS

ABNO RMAL E

•

WILTON- ' FIJENOORD

TEMPERATUREN

•

DRUKKEN

•

SNELHEDEN

WORDEN

GESI G NALEERD

• BIJ CRIT IEK E

SCHIEDAM ROTTERDAM

OMSTANDIGHEDEN

WORD T DE

BETREFFENDE MOTOR AUTOMATISCH

>(-

GESTOPT

TE CHNISCH E HANDEL SONDE RN EMING

VANANDEL N.V. Boforsgeschut . Geschutsrevisie

ROTTERDAM

T EL.EFOON

POSTBU S 6049

6~

S lijnen

Stalen Ramen Sta len Ra men e n Deuren

Stalen Binne nwa nd en Plaa l, ta len koz ij nen Ru bber T ochtdeuren

STARAKO OOSTERHOUT Staalconstructie Spa nte n Ll,uer.

Lood, en Ra da rmaai en. tUil:.

,

moderne coa ste rs

E.J. SMIT &ZOON's SCHEEPSWERVEN N.V. Ie

lijnschepen

TeI.1 nr. 241 · lulom. K 5904

zeesleepboten

Plaatwerken

WESTERBROEK (G •.)

T. '.or. m-. drl ' : " "kl"mlt

Radarscherm en Kl eerku t cn

•

uitgevoerd in staal· plaat of aluminium

plaat

handen Vra cht-, .

DE HAAN & OERLEMANS' scheepswerf N.V. HEUSDEN

passag lers- en tallkschepen lot 10.000 tön O.W.

Fleltibele scheepsleidingel\

MUlTUFlEX ~ AMSTERDAM LENSWATER

AANZETLUCHT

SANITAIR

BRANOSTOFOUE

UITLAATGASSEN

ZOUTWA.TER

SMEEROLIE

DR INKWATER

KOELWATER

BRANDBLUS

HYDRAULISCH

ZOETWATER

VERSCHURE ' S

S NELL O PENDE

VOOR

SC HEEPS·

EN

S T O OMMA C HINES

STATI O N NA IRE

DOELE I NDEN

VERSCHURE & Co's SC HEE PS WERF EN MAC HINE F ABR I EK N ,V .

MEEUWE N LA AN 70 . AM STERD A M · TELEFOON 60101

•• De bouw van onze mijnenvege "MUILWIJK" . DORDRECHT METAA LWA RENFABR IEK - KOPERG IETERIJ

Voor de 32 Kustmijnenvegers leveren wij de

MESSING EN BRONZEN T-STU KK EN DEKDOOR VOE RINGE N BOC HTSTU KK EN KOPPE LI NG EN PEILSTO KK EN FLENZ EN · MO EREN

NEMAG ERTS STRAAT

ROTTERDAM

LEVERDEN 3' ANKERLIEREN VOOR ONZE

~ I1I NENVEGERS

FAB RIEK

, VAN

ALU!II NIU!l PR ODUCTEN

KOCO VOO RSCJl OTEN PAUWENSTRAAT la TELEFOON K l 717-2644

J. , <Ir ...../

LIClmlt:fAl[N !lASTEN EN LAADBO![EN

..... ....nI.

j.

H" H I .... ~rll .. ~ Jl!!: ......

r... 10" lt... 'rrr-fllr"

0(1-

"_11...

.............. _" .U.. ."..,,. ..... #I.IJ.II~ "'"ft NI. IJHQMiWLHI(.

+ ;:=:::, j

•

I

handen

In

ROTTERDAMSCHE PLAATWERKINDUSTRIE PIEKsTRAAT 20, ROTTERDAM, TEL. 79550

DE

ALUMINIUM MEUBELINDUSTRIE VOOR DE MARINE •

Scheepsramen en patrijspoorten

alle mogelijke uitvoeringen levert

Firma H. K. van Wingerden & Zonen Metaalgieterijen

Gorinchem

• ELECTR ISCHE SCHEEPSFORNUIZEN • ELECTRISCHE SCHEEPSOVENS • ELECTRISCHE SCHEEPSWARMKASTEN • ELECTRISCHE SCHEEPSBIlAADPAi'.'NEN MET GEPANTSERDE VERJV A RMINGSELEMENTEN VOLGENS MARINE. UOYDS' EN KEMA SPECIFICATIE

APPARATENBOUW NEDALO N.V. POSTBUS 34 ~ HENGELO (0 )

TEL. 2944/5

C. PLATH ALLE

ElAi\lIlURG

AUTISC UE I.NSTR MENTEN

van HaUum en ·8lankevoort n.v.

BEVERWIJK . TEl. 3341

bagge,:,werk betonwerk grondwerk

A ll een"tr Lel!:enwoordi gere

I NGE l EUJlS·BU REA U

J. & C. VRINS

N. V.

IN BINNEN. EN BUITENLAND

SWlU linçk"".1 58 . DEN IJ AAG . Telefoon 335073

•

.In tén WOo.:lId.

'~I.'hlkr De Ohnl .... h.- Zil wW{ pr«If'li WJIIu.U (.lrd .. "'-"'kl tiel ka,1J9lChl. de ro:cn. m.1.,l1

g.;t5I'woow

bo\,'t.'n.ll

hel

CerCI Z.1~ I "ml

GERO ZILVIUM

N.V. INTERNATIONALE

Bouw

COMPAGNIE

v/h Fa. H. v. Heesewijk BEST (N,Br.). Hoofdstl'ut 63 (SUlitnum Dor pst raa t 130 '''' .... ij IlC d) Te l. 341 (5 lij nen) T. I.Ad rH; HA8 PARAMARIBO . Hee renn rut 37 Te l. 2561 - P.S. 574 Tel.Adres : HAB

U/tv~,/ng

van :

*

Bouw. en Gewapend Betonwerken IkIrc.rlijke_ en U t iliteitsbouw Watu_. Spoor_ en Welenbouw Grondwerken Machlna'e TImmerwerk en

Londelijk erkend

Gas" Waterfitters- en loodglerersbedrlJf

EIGEN CONSTRUCTIEBUREAU

Eerste Nederlandsche NAT zandstraalbedrijf

H. VAN DER KRANS SCHIEDAM _ TEL. K 1800-67564 ST A A LOR A AOK A BEL S

In' en

HERCULE STOUW EN P Y THONTQUW

uitwe ndig

SISAL. EN MANILLATOUWWERK

~Qndslrol e n

.

en verve n

" • Sche pen • Tanlu:

eBl"uggen eGe bouwen . nL

Grote copaelfelt

Rollend en drijvend mate ri eel

N.V. Houthandel

'lh Nico Vinken & Co.

ZAGERIJ SCHAVERIJ DEN HELDER

LEVERT ALLE HOUTSOORTEt-l Be ton tripi•• , Watarvalle Hardboard.

Tropen verlijmd Tr iple. en Muitipi • •

Kantoor e n opslag :

Janzenstraat 77, Den Helder, Tel. K 2230.2437

•

N~d~r/Cll1dEche SfCll1dClrd INTERNATI O NAL T e:LII!: PMO NE .... ND

Elecfric Mij.N.V.

T E L. II!:O RA P H

S Y9T EM

TELECOMMUNICATIE Tf(H NIEK KANTOREN , SCHELDESlRA'" ", _GII ... ViNHAGE

FA81UEKEN EN MACAZIJNEN , h VAN DER KUNSTRAAT 288.292

11100·'1102

',.CRAVENH"'CE

Tel,looncentr,I., \loor .... tom."": .. bedrijf en "oor ."lomaUsch dillrlc:toverk•• r

Hul.,.I.looniou l.II.Ue •• T,1,loonlo-lI.. lI.n Telegraafcentrai •• en Va .touch.lj"."

DraaggoU lel_tonl.epparatuur SI\ln .. llnll,II.,1 8 ... oor elk doal "htand.bedlen'" !! e n m•• Unlt, II,Ue. Selenium gelijkrichte.. "cor ,Ik "e .mogen P"eumaUIc;h. bullpo.llnstIlUatie. eond.nutoren. In lndorm.loren

Radlo l ,nde .. en onl"angllrs \laar 1.lec:ommunlc:.tle sys temen

SI r •• lze nde.app., atuur Radiocommunlcelie en n .... lg.li.epperatuu. vQOr luc:ht· en Ic:heepuut Radu Iyllemen Zenderl voor omroep en tel evilie $tudioapparaluur Zend· en ont~.ngbuiJ[en Prec:ble meet.ppu.tuur

VERTEÇENWOOROIC'NC VAN , INTERNATIONAL STANOARO ELECTRIC CORPORATION 8ELL TELEPHONE MANUfACTURI,..C COMPANY STANOARO lElEPHONE5 ANO CA8LES UO. CREEO .. COMPANY l TO. EN Vi.R8ONDEN MAATSCHAPPIJEN

Scheepswerf " DE WAAL" N.V., ZALTBOMMEL Gemeenschappelijk samenwerkende scheepswerven Gebr. Nlestern & Co. . Delfzijl Noord·Nederlandsche Scheepswerven - Groningen Scheepsbouw Unie N.V.. Groningen Nlestern Scheepsbouw Unie N.V.. Hellevoetsluis

Nie uwe kanalen bevorderen handel e n verkeer, bre nge n welvaart.

BOS & KALIS is in staat, ook de allerg rootste projecten in snel tempo uit te voeren.

M .1. "GlIJ ".nl" _ 11511 Ion _

Zoutublp \'00. Kapala I'uuuhaan Ga.am dan Sodi ""ui - Dlakatu.

• Alle soorten vrachtschepen

• • • •

Zeesleepboten Lichters BaggerInstallatIes Hellingen en droogdokken beschikbaar voor reparatie van schepen tot 3000 ton.

Hr. Ms. 019 was de eerSte onderzeeboot ter wereld uitgerust met ecn .. snuiver". vinding ,'an de Nederlandse J\.brine en uitgewerkt door

,• •• •·

DE RorrERDAMSCHE DROOGDOK MIJ. N.V•• ROTTeRDAM . NED. OOK EN SCHEEPSBOUW MIJ. V.O .F.• AMSTERDAM . N.V. KON. MIJ .•. OE SCHELDE" • VLISSINGEN . WERKSPOOR N.V. AMSTERDAM • OOK· EN WERF·MIJ. WILlQN. FIJENQORD N.V .• SCHIEDAM

•

•

L.C.T. 3 •.HJ:RIN NERINC '· aan de komp..paal In dl! Waalha\'(!n. Atmelln,en 181' x 3O'1w x Ir: w ; • •+1 a RT u lt .. en...t me\ 2 Paxman Rlcudo moloren van 500 P K .,Ik. In M

van RoU.nlam n •• r Kowelt

z«da,,,.

Rederij Gebr. Wijsllluller n.v. de lIitbrengers van schepen onder eigen kracht van en naal" alle havens der wereld. /

AMSl'ERDAMSESTRAATW EG 40, BAARN, T ELIfFOON K 2954-3i41, TELEG RAMADRES : REDWI JS·BAARN