Alle Hens - 1956 - Editie 1

KERST- EN NIEUWJAARSNUMMER 9. JAARGANG NUMMER 6 - JANUARI 1956

SMIT

verrast de Uwen thuis

SLIKKERVEER op

t't>TjtliJT'

eu j eestdflgell lIJel cen

radio-surprise l'erzorgd door de radio.surprisedicml

l:tW

Radio-Holland N.V. De be ste garantie op de Marine- en Koopvaard ijvaartuigen wordt

De radiodieml film boord vers/rekt gaarne alle gell'ellSle iulicb/illgell

verkregen door

SMIT -MOTOREN

A. T. van TOL Draaien en fraisen van

* *

*

Tandwielen Worm- en Schroefwielen (moduli 1 t/m 10) SPERRV GY R OSCO P E COMPANY L o n don

ROTTERDAM

W AALHAV EN O .Z. 15 TElEF. K 1800 - 7 28 40

-

N cw Vo r k.

.n

NAVIGATIE· INSTRUMENTEN voor •.NÀ VO" ZEELUCHTSTRIJDKRACHTEN. Alleenvertegenwoordiger voor Nederland: N ilutl.ch T echn ische H andel

SCHEEPSREPARATIEN

MIJ.

P. J. FETERIS N .V. Schevenlngseweg 15 'J-Gravenhage Telef. 110838 - T e l.ad ru "Na\llgatlon~.

N.V. SCHEEPSWERVEN v/h H. H. BODEWES MILLINGEN a.d. RIJN

•

NIEUWBOUW van: Zeeschepen tot 3500 ton . Zee· en havensleepboten • Tankschepen Motorvracht· en passagiersschepen . Baggermateriaal

•

REPARATIE - OMBOUW - MOTORISERING

WIJ wensen alle l€ö€n van ö€ konlnkllJk€ maRIn€ €€n

q€lUkklq k€RstÇ€€St

ZEE· EN KUSTREDERIJ TANKVAART RIJN· EN BINNENVAART BEVRACHTERS CARGADO ORS INTERNATIONALE EXPEDITIE • OPSLAG Telegra madres: Vanuden Telefoon 113300

000 N.V. GEBR. VAN UDEN'S

EUROPESE DIENSTEN DUITSLAND, POLEN. FINLAND, DENEMARKEN, GOTHENBURG, FRANKRIJK, POIHUGAl. SPANJE, NOOQD·AFRIKA, ITAUt ADRIATISCHE ZEE. G RIEKENLAND, LEVANT, ZWARTE' ZEE. TRANSATlANTISCHE DIENSTEN SURINAME, CURAÇAO, ARU BA, G ROTE· EN KLEINE ANTILLEN, BRITS GUYANA, VENEZUELA, COLOMBIA. MIDDEN,AMERIKA, WE')TKUS T VAN ZUID·AMERIKA.

SCHEEPVAART· EH AGENTUUR MIJ. ROnERDAM LIJNDIE N STE N

BENELUX-FRUITLIJN Rolierda m/ Antwe rpen

-

Frans Ma rokko v .v .

FRABEL UX-LIJN Noord·FrankriJk ." Fra ns Ma rokko v,v ,

ROTTERDAM-SONT LIJN Rollerda m-Den emarke n, Zwed en v .v . 2 x p , w.

ANTWERPEN-SONT LIJN Rollerda m-Den ema rke n, Zwede n v.v . 2 x p . w,

N.V. HAVEN LINE Hamburg-Bre men.AntweJpe n-Rolierda m ]·wekelijkse alvaarlen - Zuid-Ame rika

Koninklijke Java-China-Paketvaart Lijnen N.V. (Royal lnterocean Lines)

Geregelde

passagiers·

en

vracbtdiensten

Verre Oosten - Afrik a - Z uid- Amerika v.v.

Verre Oosten - Oost-Afrika v.v.

Z uid-A merika .. Zuid-Afrika .. Australie Indonesie _ M alakka .. Chi na .. Japan v.v.

India ~ M alakka _ Indonesie - Australië V.v.

Australië ~ N.N. G uinea - Nd . Borneo - Bang kok Hoofdkantoren: Amsterdam, " Het Scheepvaarthuis" .. T elefoon 61111 Hongkong 188·191 Connaught Road W est

..

WIJ

zullen moeten samenwerken

AANNEME R SBEDR IJF

F A.

J. DE VRIES & ZOON

*

DEN HELDER

ALKMAAR _ T EL. 2752 DEN HE L DER -

U I T V 0 E RIN G

TE L . 2266

VAN

NEDERLANDSCHE SCHROEFBOUTENFABRIEK ~: HELMOND

WERKEN I N

GEWAPEND B ET ON,

*

WATERWERKEN EN

UTILITE ITS BOUW

Schoorsteen-verliezen zijn te beperken.

Verhoog het rendement van

Uw

in stallatie door een

rgassen-ketel Specilllli geconstrueerd voor de inbouw in uitlllllltgessen-ieidingen.

Abonderlijk "IsluitblIre en ge· makkelijk ve rw inelbllre spiraal. vor mig gewonden pijpelementen.

DESKUN DIG ADVI ES omtrent de bereikbere capeciteit

st"at te Uwer beschikking.

Telefoon K 1184 .2051

~ .v.

KONINKL.IJKE

IOiIiIioIlil

&l1!:'

Schelde. VLISSINGEN

ZAAN · LONDEN LIJN • Amons & Co. Re,e1maU,.e aparte afvaarte n Amsterdam!Zaandam e n Londen

en

R otterdam en Londen.

Agenten: Londen

Messrs. L. Dens & Co. Ltd., 4, Uoyds Avenue, E.C. 3.

Tel.: Royal 3783. Telex 22657.

Rotterd am

N.V. Trias, Roc hussenstraat 83 b,

Am5terdam

P .O . Box 214, Telefoon 56530 (2 lijnen).

Fa. Amons & Co.,

O. Handelskade 27, Telefoon: 66.27.6.

Zaandam

Fa. Amons & Co.,

Hogendijk 28.

Tel.: 3841. Telex 21 01.

Conc urrerende t a rieven en prima ae rvl ce.

Minimax

N.V. STAALDRAADKABEl. EN HERCULES. TOUWfABRIEK ,lh

.....",~~J~ . C?~. 0 EN

"';G~O~~R~;;:':':~/~ ':Oe

VOOR SCHEEPSG EBI1U II( IN ElKE GEwE N STE SAME N. SIELtlNG. lE NG iE EN 011(, TE

QOII SPRON " ELIJKE PAIENT. H OuDERS V AN EN NA AM.

Gl:VERS AAN HET ALOM BEKENDE

HERCULESTOUW

Firma van de Beid van der Stouwe TEL 282

betrouwbare

&

ZWARTSLUIS

Specialifeit in Reddingboeien, Zwemvesten en Reddingvlotten, Leguanen en Aanvaarzakken

NED. FABRIKAAT

-

MINIMA X N .V .

_

NAARDEN

rDt~x

scl/.Cel'slakkel

beschcrmen alles w:u vaart - V2n C03Stcr tot OCC3ansromer - regen de vcrwoesrcndc invloc.:dcn van u:lnd .",ater ,,,eer

Zwemvesten volgens internationale Conventie LAKfA8RIEKEN N.V. _ SASSENHEIM

Zvveeds staal Naadloze buizen Gereedschapdaal Roestvr ij staal

o. K.-electroden Grootste gelijkmatigheid Hoogste kwaliteit

von UDDEHOLMS AIS

N.V. Vertegenwoord ige r :

Karperweg 45

C. GUST.SCHRÖDER Karperweg 45

NEKEF

Amsterdam (Z)

Amsterda m (Z)

" Borletti " Mee tge re edsc ha ppen

Tec hnisc h Han d e lsbureau

R. MEININGER Laan van Meerdervoorl 91 D en Haag. Telefoon 334929

'" vraag t onze

N.V.

Centrale

Suiker maattJchappij AMSTERDAM

c suikers

MEjl:\LJl$T,k

o tabletten obiisoo rten c theeklontjes

TRILLINGS- EN SCHOKDEMPERS

-'I

"*

o Siropen

o basterden ~---=--=-

Mach ine- en Zuigerverenfabriek

W. VAN WEST & ZN. C.V. "d. ll.o

~

--

- .

öntge n technische dienst NV.

0-

<9

. er beschikking vo!n ,,/Ie Marine A/de lingen

SCH EEPSKOELT ECHNIEK

s......,~ a genfe " ,,'" J. & E. HALL lid • D. rtlo,d, Ke nt , Enil.nd, voo , ,11, re p • •,II•• ,n In bouw F."",k en M.g.zlj" e " ,

' ] ) oor een speciale overeenkomst

H. m. rll... t 22-24. hl. 60549, Amlt.,dem.N.

Fm.,1

Schle d. m ; N. M.thenen e nlreal 18, T, 1. 65668. b.lI.g_ 38471

.00. . . . . .00 • •• "nw ••

'''. • onu., •.w

<§I ID

G R OOTKEUKEN I NSTALLATIES IN

ROE S T V II tJ S TA A L

__;_~_~_"._~_,r.,_.~_,,,_,~_..:_~_.__ • MA CHI NE FABRIEK GUI IOWf:, 71 - Tf:ldoo n 69490-6170 1 - Scbiedul

De ideale prisma-zeekijker

HABIGHT

zware shag!

I

W ie ze éénmul gerookt heeft

wil geen andere!

I

I

Dag- en lIachtkijker met grote lichtsterkte

Oculair-instelling* Middenschroef-instelling

f 260.( 275.·

,. Gega randeerd 100 ,. waterdichL

•

Uitvoerige catalogus op aanvraag

n.v.Wed.J.Ahrend&Zn. 's-Grsvenhage • Touaselntbde 5t - Tel, 334123 (5

I.!

Amsterdam - eindhoven - Gronlngon • Hilversum - ROllerdam

Slied recht Industrieweg 24 Telefoon 8

N.V. A. PRINS Th. zoons Aanneming. Maatschappij Waterbouwkundige-, Bagger- en Opspuitingswerken A annemers van d e bagger-, opspuitings- e n bijkomende werken voor d e uitbreiding van de Rijkszeehaven "Hel Nieuwe Diep" Telefoon 3324-3008, Marinehaven , Den Helder

FILM LABORATORIUM FILM PRODUCTIE

EV ERS HED

HYDRAULISCHE REGEL- en SE RVOSYSTEMEN volgens het ST .. AAL·PUP PRINCIPE

Voor het

geheel

automatisch

REGELEN van

SCHEEPSKETELS

AMSTERDAM VONDELSTR. 72

NEW'YORK 17 (NY) 545 FIFTH AVENUE

Vr ••

g'

uI/voer/g e

inlichllngen'

VerVJarrugers van de Nederlandse Onderwerpen

voor FOX MOVIETONE NEWS

TELEF. AMSTERDAM 85622 -88945

BERG & BURG INGENIEURS _ AMSTERDAM DI .UTn .... Df 1.,_1.' . nUJOON : 3208:Z

Centrale verwarming

Ol i esfook j n richt i"gen Stook- sfoomkookinsfaJlaties

Luchtbehandelingsinsta Ifaties

Sanitaire inrichtingen

-----------TECHNISCH

INSTALLATIE BUREAU

F. W. NIEPOTH Amsterdam

telefoon 742464

Zandvoort

telefoon 3270

Met microfoon en band Het vastleggen en weergeven van muziek of gesproken woord op de magnetische band is een bez.igheid die is uitgegroeid tot een van de meest fascinerende hobbies aller tijden. Me t de bandrecorder kunt U Uw favoriete muz.iekprogramma', overnemen van radio_uitzendingen of van grammofoonplate n en speciale programma's samenstellen voor bijzondere gelegenhe· den. Als gesproken brief vormt de band een levend contact tussen U en verre ve rwanten en overbrugt daadwerkelijk aUe af-

ELECTRONISCHE APPARATUUR volgens specifica/ie In gro/e en kleine series

:+ UHF. TV en FM antennes

s~,nden.

Daarnaast is de moder· ne bandrecorder doo r zijn talloze mogelijkhe. ~en en eenvoudige bediening een onmlsbailr m~ium geworde n, overal waar klanken moeten worde n bewaard.

:+

T~EA

Col AMROH

f 298,-

HANDYSOUND de bandrecorder voor Iedereen

doel niet onder voor een profeu lonele recorder. Portable ultvoerlna - I< otC!f\ keurtce untrekkelijke kolfer _ m... kt hel moaelUk ove .. L wur netapannna la. opnamen te maken en deze mei de hoofdtelefoon lerua t. lul.tel"fll. Voor hel maken van reportaa"'" 11 d<Io H.ndJ' Sound de u.nae'll'ezen bendr_du.

Bij Uw ..odio-hondelaa .. kunt U de uilvoeripe Hand" S',und-folde, k,ijpen en hij zal deze pupulolr, bandreco,de.- praog voo .. U demonst'C'CII.

KWALI TE ITS PROD UCTEN VOOR mmONIC A

Technisch. Wetenschappelijke Appa ralenfabriek

:+ 2. Witt.nburll.rd.... rntru t 1 5 _T.I. 5 11 72 Amlt •• d . m C ,

M'UIDEN - TEL. K 2942··341

Bouw BetonHei- en Waterwerken Kanloor Dordrechl, Kromhoul 65 ·67, lel. 6941 ' Den Haag, François Maelsonslr. 45, lel. 553844

3·5 pk 5·7 pk 16·20 pk 20·2~ pk Ook "".te,.gekoeld

....

6_24pk

V.n oud. d. b.t rouwb .... t • • n lIchtsi •• n d.. ,om m• • 11 lIebrv Lkt. moto •• n _00' r.ddlnllulo. p.n . n .oor .. n· d. LJvl nll un be tonmol.nl, . c:ompreuor.n, pomp.n. dvn.mo'l lie r.n etc: ALLEEN LMPO~T[ \,)1<

T. FRANSE TRA·.)I>O»TII.[H.l[

::~",'~",',~;

AMSTERDAM

[)IE"!l BI(ANDBlUS F

"lP \fTS

•

MAAND8LAD TIR DIR

INTIRNI

VOORLICHTING

KONINKLUKI

MARINI

UIIpItvtI ..an het Mlnlslerie ..an Marine

~

La. (SO) I 1. PTASNIK

IN HOOI'DUOAenl , r. J. TH. M. SCllAEPMAN

ADRIS aIDAc:n1 IN ADMINIITI:Anl ,

MinInerIe va n Marine, KonJna:lnnqrac:ht IJ, TeL laZ:Z10·T~1 5U, Den Haaa:

Inhoud:

JANUARI 1956. no. 6

Patina

1 Kerstwens.

2 De Koninklijke Marine In 1955.

J

De derde zeeweg naar OoI!It-Indiê.

4 Bij de vierde diviaie van de K.L in DuJtsland.

1 Hr. Ms. schepen en hun emblemen.

8 N!euwjaarswensen 1956 door Tbomasvaer en Pfeternel 10 Het korps marinIers vlude zijn 290ate verjaardag.

12 De wereld waarin wij een jaar lang leelden.

14 12 Maanden - 12 MarinegebeurtenJssen.

16 De Marlniers-brJgade tussen Amerika en Nederlands-Ind!e.

18 Aardappelmoeheid.

J9 Waterleiding in Nieuw-Guinea.

J9 TevredenheidsbetuiginI'.

20 Peerke Plu1zewipper.

22 Brlet van de gepenslonneerde Marine-man Kaan.

23

Lucky Joeepb..

26 Uit het leven van Bootsman Bubbekes.

21 Het werk van de chirurgijn aan boord.

27 Vertel het maar aan de marinlera.

28 Waar de Koninklijke Marine vallrt en vliegt.

29 Mutaties.

30 Woningruil 30 Wanneer begint mijn opleiding.

De II:OGJall.llJke Marlae _tr. er prij, op vue te _Uell dat h et adverteHD 111 dit altera&rd liet verkriJ._

01""'"

v.. 1'oork.ur voor leve,..."........ ... lI:oaIIIII.IIJk. 1IIarID. aie, .II:aa laIIo .......

Id ee lo gezonden , oo r :

M.'

11 . SN IJDt' H. R S Horm . I 12912 . . ,,8ell t"'~ Help on. de

Dt::o' HELDER

~

Voor senegeven aan de Sch rijfelk bl'1.ll k bllaze r Idee w .. an , te h oud en aan Rfd . P ubll eltelt ' Am ij een aardige beloning' â&#x20AC;¢

alel Brouwerij . A rn.tflrdam.

/ ,/

,, \ "//

---

- kERstBoooschap

\"

/

à

Aan de \'oora\'ond \':111 Kerstmis, en nog enkele Jagen verwijderd van Je jaarwisseling, gaan de gedachten onwillekeurig terug ovcr het afgelopen jaar.

Tref ik vergelijkingen met de \'oorliggcnJc jaren dan zie ik een gestadige uitbrcid ing en modernisering \'an onze vlOOI, doordat geleid elijk aan onze nieuwbouw gereed komt tc r uit \'ocring van h et \'astgl..'Stclde vlootpi:J.n.

Tot mijn grote vreugde dwingen onze nieuwe: schepen ook in het buitenland grote bewondering af. Dit gunstige oordeel is niet aUeen gebaseerd op het materieel doch ook op het personeel. Een woord van dank tegenover het marincpersollcd wil ik hier dan ook tot uiting brengen. Door Uw plichtsbctr:J.chting en doorzetting is dit rcs~lta at bereikt .

Kerstmis, het fcest van de vrede.

Een vnxle die ons niet zon der meer wordt g~honken, maar die wij, met Gods hulp, zelf moelen ve rwe rven en ,·erdedigcn. Allçcn kunnen wij dal niet. Wij moelen dat doen in samenwerking met Je andere \'(feslem landen, door zonder voorbehoud vasl te houden aan de samenwerking in de N avo en door onze bereidheid om een redel ijk aan· deel in de:.r.c ve rdediging te blijven leveren.

Ook gaan in deu: tijd mijn gedachten speciaal naar hen, die, door de ,'er\'ulling van hun plicht elders, deze dagen vcr "an de huiselijke haard moeten "ieren.

Ik denk daarbij speciaal aan U, die in Nieuw·GlIinca, in dat moeilijke land met zijn nog beperkte mogelijkheden, pionierswerk ve rricht.

Moge God U in ]956 datgene schenken, dat Gij "oor U en de Uwen hoopt. Laten wij om e hoop stellen op Hem, die alles bestiert en aldus het jaar 1956 blijgemOCtI tegemoet tH:den.

l-l inister "an Marine

.,

,.

DE K ONINKLIJKE MARINE IN

1955

Een jaarboek wordt dichtgeslagen o

VER een klein aanlal dagen, wanneer de eerste dag In 1956 zal :tijn aangebroken. :tullen ook wij bij de Koninklijke marine aan een nieuw jaarboek beginnen. Het oude heb,bc:n wij dan dlchtge.lagen, opgeborgen tussen de velen, die reeds In onze historie-kast hun ruggen tonen, Boekruggen, waarop de jaartallen prijken uit orue maritie me geschiedenis.

Soms schreven wij die cijfers in goud (weivanrt en bloei); vaal: in rood (strijrl en oUers) en ool~ wel ('('.DS in zwart (diepe rouw over leed e n :tware tegenslagen). Want nauw verbonden aan "oor- en tegenspoed In onze Nederlandse historie v()(!r en vaart orue Koninklijke marine. Zij Is een kenmerkend element van ons volksbestaan.

En wanneer wiJ nu de kleur zouden aangeven, waarooor onze laat.ste marine-jaartallen versymbollseerd moeten worden, dan :tou die klenr groe-n tij", de kleur van de hoop en de verwachting, dat wij langzamerhand de schade van 1940-1945 te boven :tijn gekomen en wij die plaats zijn gaan innemen, d ie men van een maritieme natie als de olUe verwachten kan en verwachten moel Inderdaad, zo staan thans de :l:aken. En zo :l:uJlen wij over enige dagen hel nieuwe jaarboek openslaan, wanneer wij 1956 tiJn binnengetreden. Een nieuw, nu nog blanco jaarboek, dat wij weer vol gaan schrijven. In het besef dat wij op de goede wcg :r:ijn, maar ook da t er nog veel gedaan en nog verbeterd :r:al moeten worden.

.~

Bij 6Cll afscheid, hoe dan ook, past altijd CC!n herdenking. En daarom bladeren wij op dele plaats nog even In dat oude jaarboek van 1955. Om In een summier overzicht datgene samen te vatten wat de afgelopen maanden ons op maritiem gebied. hebben gebracht.

Welnu. dit voorbije jaal' was voor ons een periode, waarin wij de opleidingen weer gestad ig hebben voortgezet, ons In eigen en geallleerd verband hebben geoerend en waarin de aanvulling en vernieuwing van ons materieel met belangrijke stap.,en is vooruitgegaan.

Met deze opleidingen bedoelen wij de vorming In de verschillende opleidingscentra. waar de beroepsman en de dienstplichtige hun basis-kennis verga-

ren om tenslotte die oHieler, die matroos of marinier te worden, waarop de Marine - 7.oals dat heet - kan dic:htvaren.

Wat deze opleidingen betreft, vielen er ook in 1955 geen grote ol Ingrijpende veranderingen te bespeuren. NIeuwediep bleef aan de adelborsten; Hilversum en Vlissingen aan de matrozen: Doorn, Rotterdam en Tel(el aan de marin iers; terwijl de marva-opleidingen In Amsterdam bleven plaats vinden. Daarnaast de specialisten-opleidingen. op de Verbindnigsschool, op de TOKM, de Argls en de Nargis .... overal hel zelfde beeld als in de voorgaande Jaren. Op dit gebied bracht de personeels-sltuaUe dus geen :tOrgen, helaas wel wat de aanname van nieuw pC-rsoneel betrof, die, ondanks de vele moeiten die de Koninklijke marine zich op wervingsgebied getroostte, beneden de raming bIed. Een tweede a:![>CCt bij de vorming van de marine-man zagen we ook dit jaar weer liggen op het terrein van eigen en gezamenlijke oefeningen, waarbij bel vliegkampschip Hr. Ms. Karel Doorman, de torpedobootjagers Hr. Ms. Evertsen en Kortenaer, de [regatten Hr. Ms. de Zeeuwen van Ewijck en de onderzeeboten Hr. Ms. Walrus en Zwaardvis het oefensmaldeel V vormden. Manoeuvretl in de Middellandse Zee en In de wateren nabij Noord-West-Europa vonden In bet voorjaar plaats. op welke "oefenterreinen" de Marine Luchtvaart Dleosl e\'enmln ontbrak en :tleh veriegenwoordigen liet door de Neptune patrouille vliegtuigen van het 3208te squadron.

Daarnaast de oefeningen in NATO-verband, :tOals o.a. lussen 23 en 2:i Mei, op het gebied van onderzeebootbestrijdIng en convooibeveIlIging, In bet Kanaal gehouden, waaraan Franse, Britse en Nede rlandse schepen dcclnamen, terwijl ook de maritieme luchtmachten van de:te natIe's van de partij waren. En dan als derde de gemaakte vorderingen op malcrleels-gebied.

Kon op de drempel van 1955 de eerste van de vier nieuwe ondeneebootjagen van de A-klasse, Hr. Ms. Holland. in dienst worden gestel d, haar drie zusterschepen volgden In de loop van dit jaar en wel Hr. Ms. zeeland op 1 Maart, Hr. Ms. Noord-Brab:!!ll Gp 1 Juni en Hr. Ms. Gelderland op de 17e Augustus. Ook de bouw van de andere onderzeebootjagers,

die vnn de B-klasse, vorderde gestadig.

De "Drenthe" en de "Limburg" werden Ic water gelaten, terwijl de "Friesland" reeds zover was afgebouwd, dat zij haar proeftochten kon aanvangen.

Wat de aanbouw van de mijnenvegers

helreCl, was 1955 een zccr voorspoedig Jaar. Naast Hr. Ms. Dok.kum, die In 19~ reeds te water was gelatcn cn op 26 Juli 1955 In dienst kon worden gesteld, wer-

den maar liefst veertien mijnenvegers (van de twee cn dertig) gedurende de

afge10pen maanden aan hun clement locvertrouwd, plechtigheden, die op de verschillende scheepswerven plaats vonden en waarbij de te walerlating doorgaans werd verricht door de burgemeesters-vrouwe n van die gemeenten, waarnaar deze mijnenvegers werden genoemd. Vier van deze veertien, ol. de "Hoogezand", " Roerm ond", "Naald wijk" en ..Wildervank" werden nog dit jaar in dienst gesteld.

Ook de laatste kust.- en oceaan-mijnenvegers, die in hel kader van het weder:tiJdse hulpprogramma In Amerika waren gebouwd, kwamen in 1955 orue vloot versterken, alsmede het fregat Hr. Ms. Vos, eveneens gebouwd ,.for mutual dcIence assistancc¡'. Hel wachten Is nu nog op Hr. MI. Lynx, de zevende en derhalve de laatste vrm deze nieuwe (rcgnlten. Dit schip Is voor onze KonlnlcJljke marine in ItaliÍ in aanbouwen :zal waarschijnlijk In de eerste maanden van 1956 naar Nederland komen.

Ook de vier In aanbouw zijnde onderzeeboten van het ,,3-cyllnder"-type vorderen gestadig.

Alles bij elkaar genomen. mogen wij gerust zeggen dat olUe dis locatie lijst dit jaar behoorlijk Is "gegroeid" en ons vlootplan zijn verwezenlijking met rasse schreden nadert.

Wat de verhouding met de buitenlandse marine', betreft kan worden geconstateerd, dat deze verhouding niet alleen gestimuleerd werd door het optreden bij gezamenlijke oefeningen, maar eveneens tot uitdrukking kwam door het alleggen en ontvangen van bezoeken. Zo be1:ocht onder meer Hr. Ms. fregat van Zijl! - het laats te oorlogssc.hlp, dat als Nederlandse bijdrage deel uibnaakte van de zeestrijdkrachten der verenigde naties in de Koreaanse wateren - bij haar thuisreis verscheidene havens in de Padfle: : Hr. Ms. Holland o p garantie-

vaart. diverse plaatsen aan de kust van Afrika; Hr. Ms. de Ruyter de Venezuelaanse stad La Guaira; Hr. Ms. de Zeven Provinciën de Deense hoofdstad Kopenhagen. terwijl Hr. Ms. fregat WoU, als eerste Nederlandse oorlogsbodem na de oorlog, e<!n kijkje In Duitsland ging nemen .

En laten we bij deze bezoeken vooral niet vergeten de belangrijke reis van Hr. Ml!. kroiser de Ruyter naar de Nederlandse AntiUen, tocn in October Hare Majesteit Koningin Jullana en Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Bernhard een bezoek aan deze gewe,ten brachten en aan boord van dit schip Curaçao en enige bovenwindse eilanden aandeden.

Omgekeerd zijn ook divel"5C buitenlandse oorlogsschepen naar Nederland gekomen. zoals de Amerikaanse torpedobootjager "Eugene A Greene". het Camldese vliegkampschip "MagnifIcent", de Engelse mijnenvegers-squadrons 104 en 132 en zo vele andere. Gastvrij was de ontvangst. die de onzen overal geboden werd, terwijl wij op onze beurt de buitenlandse collega', naar Nederlands marine-gebruik hebben ingehaald.

Ook in Nederland zelf bracht de marine vlagvertoon. Denken wij muar aan de vlootweek te Amsterdam, het bijzonder geslaagde marine-paviljoen op de 'E .55, aan H.r. Ms. mijnenveJerl Bolsward en Boxtel, die ,edurende de Sneekweek In

Augustus naaI' Friesiand gingen, en aan twee andere mijnenvegers, die tezamen met Hr. Ms. Freyer een bezoek aan Alkmaar als VIctoriestad brachten. De: aantallen bezoekers, die hierbij geregistreerd werden, 32.000 gedurende de vloot week, 3.52.000 op de E 5.5, 5.000 op de mijncnvege'fS In Sneek en 3.500 bij het vlootbezoek aon A:kmaar. mogen he t nut van dergelijk "vlagvertoon in eigen land" genoeguam onderstrepen en ons de overtuiging geven, da t de Nederlandse bevolking haar marine gaarne ziet.

Aan de andere kant was 1955 wC(!r een doodgewoon Jaar. De gebruikelijke mu~ taties van personen en schepen, beëdi~ gingen, deeoraties en herdenkingen vormden het traditionele beeld, waarbij de ,,4 Mei-herdenking" te Den Helder - tien jaar na de bevrijding - e n de 290ste verjaardag van het Korps Mariniers de voornaamste ware n.

De beveiliging van Nederlnnds Nieuw Guinea werd va..'l de Konlnlijke landmacht overgeuomen; in de Nederlandse Antillen bleef deze t:::ak In hwu'len van vloot, mariniers en MLD. Tenslotte willen wij nog memoreren hel eerste officiële entree, dat Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix dit jaar bij onze Koninklijke marine maakte. toen onze Kroonpri nses cp 5 September 1955 in Vlissingen de "Limburg" te water liet en toen zij aan boord kwam

van Hl'. Ms. JllCOO van He<!mskerck haar onderscheidingsvlag ..·oor het eerst gehesen werd.

En hlennee slaan wij dan ons jaarboek 19.55 dicht. Wij hebben de revue nog even laten passeren, zoals dat mag op hel eind van een jaar.

Om nu onmiddellijk weer vooruit te zien en 1956 in onze Koninkl ijke marine binnen Ie halen.

Moge het een goed jaar worden, in en buiten onze gemeenschap. tot heli van het vaderland .

W.L.

ttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttt~tttttttttttttttttttttttttttt

De derde zeeweg naar Oost.Indië HET monopolie voor de vaart op Oost·lndlê va n de Vereenlgde Oost· indische Compagnie gold alleen voor de vaart om Kaap de Goede Hoop en door SU"aal Magelhaes. Allel'lei concur· renten pl"Obccl1::1en een derde weg te vinden. Vun deze - bijna alle mislukte - pogingen Is die van Heemskerck en Barendsz de bekendste. Onder de Compagnie behoorde de koopman I.emaire, die zich van hel grote handels· lichaam had aigescheiden, omdat hij zich niet m et het rigoureuse monopolie· stelsel kon vcrenigen.

Behal\'e dat hij deelnam aan \'erscheldene noordelijke expedities. had I.emalre ook het Idee. dat Cl' bezuiden Straat :r.1agelhacs nog een onbekende doorvaart moest zijn. Daarom rustte hij met enige andere Hoornse reders (!cn tweetal schepen uit, die onder zijn zoons Jacob e n Danlcl (hij had Z2 kin· del'e n) en de Hoornse schipper Jan Cornellsz Schouten In 1615 zee kozen.

De schepen heetten ,.Eendracht" en

"Hool'n" en lelde n 65 en 22 koppen.

Aan boord van de "Eendracht" bleek al spoedig de eendracht niet groot. Jarob Lemalre e n Schouten lagen voorl· durend overhoop.

Aan de Brazi liaanse kust gekomen werden de schepen "gekrengd". dal wil zeggen drooggezet en schoongemaakt.

BIJ het afbranden van de aangegroeide bodem raakte de "Hoorn" door onvOOI'zich tigheld In brand e n ging verloren. zodat de toeht met ~n schip \\'erd vcr· volgd.

Straat Magelhaes werd vool'bijgevaren en reeds korte tijd latei' vond men In· derdaad de veronderstelde zuidelijke doorgang. die Straat Lemalre werd ge· noemd. Het el1and aan s tuurboord noemde men MauMts VBn Nassauland.

Ook werden de Barnevelt-cllanden en Kaap Hoom gedoopt.

Toen ging het de Stille Zuidzee In. en die bleek groter dan men dacht. Op Juan Fernandez mislukte het vlctua· IIl!ren en gebrek en ziekte deden als

gewoonlijk hun Inu'Cde. Verscheidene Zuidzee eilanden werden bezocht en bijna had men Auslrallë ontdekt. maar op aandrang van Schouten werd noordelijker aangehouden. Zo voer de .. Eendracht" langs de noordkust van Nieuw.

Gulnea. waal' de Schouten·ellanden (Blak) werden ontdekt en gedoopt.

Vla Halmahelra wc rd J acau'a bCI'elkt.

Daar werd de ,.Eendracht" op lasl van hun stadgenoot Cocn in beslag geno.. mcn want die geloofde het verhaal van de nieuwe doortocht niet en dacht met monopollebl'ekers Ie maken Ic hebben. die clandestien loch dool' S traal Magcl· haes waren gevaren.

De gebroeders umaire en Schouten werden zel!s naar Nederland teruggezonden. Jacob stiert op zee. De oude Lcmaire begon onmiddellijk een pr~ tegen de compagnie toen hij van dc !el te n hoorde e n kreeg gelijk. Het monopolie van de Heeren )(VII was gebroken.

Voor woningruiladvertenties, gele pagina achterin!

Bij de 4e divisie van de Koninklijke landmacht in Duitsland De oefening "K LA VER FINALE" OEFE.NING KLAVERFINALE (,O"CE .. t~ "Ue .;eQ,EO

M OCHTEN wij reeds vorig jaar een kijkje k'unncn nemen bij onze Koninklijke landmacht, toen de 3de divisie _ voor herhaling opgeroepen - in Duitsland oefende, ook dit jaar werden wij in de gelegenheid gesteld wederom in Duitsland te gaan kijken, nu bij de 4de divisie, het parate onderdeel van hel Iste Nederlandse legerkor ps.

En juist dit "parate" beloofde ons een ander beeld. Ditmaal geen "herhalers" met de praktijk van vroeger; nu een legeronderdeel hoofdzakelijk bestaande uit voo r hel eerst onder de wapenen zijnde dienstplichtigen, die nu moesten bewijzen wat zij In het grote geheel vermoc hten. Een soort examen dus van CCII niet te onderschatten betekenis.

!"

,_

,

l ' BAl

BAT

•

AUGU~TDORF

I I , ·~ "l

. ",

'"

l ' S ... '

•

De 4de Divisie

Laten wij eerst eens met deze 4de d ivisie gaan kennis maken, de enige parate divisie die ons leger kent en die beschouwd mag worden als een zeker doorgangshuis voor Iedere infanterist.

Om de twee maanden namelijk worden nieuwe dienstplichtigen, die in de depöls of op de wapenscholen hun eerste militaire vorming hebben genoten, bij deze 4de divisie Ingedeeld. Op da t zelfde moment verlaten ongeveer een even groot aantal dit doorgangshuis, omdat de dag van "groot verlof" is aangebroken. Een aanvuIHngssyslccm dus, dal oHicieel hel "Filler-systeem·· genoemd wordt en dat gezien de praktijk goed voldoet.

Het opvallende is, dat ondanks de totale vernieuwing aan mankracht, die deze 4de divis ie na ongeveer veertien maanden telkens ondergaat (vanzelfsprekend met uitzondering van de heroepsleiding), er toch een hecht dIvisieverband bestaat. ja er zelfs sprake is van een zekere divisie-geest, die voor de sfeer bij de andere mobUisable divisies niet behoeft onder te doen.

He t klavervierblad op de rechter bavenmouw van het unllorm is meer d"n een visite-kaartje. Het is een onderscheiding en alleen zij mogen hel dragen, die "gebaard" zijn door hun voorgangers en bewezen hebben de divisie waardig te 2;ijn.

Over de organisatie valt veel le verlellen. Wij willen volstaan met de summiere uitcelll:etting, dat Iedere divisie (er zijn er in totaal vijO uit d rie regimenten Infanterie bestaat, die weer onder- en onder zijn ve rdee ld in bataljons. compagnieën, peletons en groepen. Bovendien beschikt ieder regiment ook nog over een eskadron zware tanks en een compagnie zware mortie ren.

..

\

\

318."\

•

"

0000 0 V EA.RASSENDl OPMARS TAIiI\ ~ \ AU6Us rDOr:l ~ - MAVSTENQ.!C"':' 10 K I'! '''EI'\EL.5Sl\f: t OJj l;UIusn:IiBrc .. ~ BAD LIPPSPINGf ~ Ei KI1 \ "

J NAAR BAD LlPPSPINGE

Daarnaast vindt men in ieder divisieverband vijf afdellngen artille rie (vier veld ~ en één luchtdocl); een tank-bataljon (zware tanks); een verkenningseskadron (lichte tanks); een geniecompagnie; een verbindingsafdelIng; een geneeskundig bataljon: een divls icmuziekkorps . ... en diverse onderdelen meer.

We zouden dus kunnen zeggen: iedere divisie is een strijdmacht op zich zelf, die zelfstandig ot in nauw verband met :mdere divisies in lijd van oorlog kan opererc!fl en als onderdeel van het Iste Legerkorps nog altijd een versterking kan vinden in de daartoe behorende Legerkorpstroepen, die als legerkorpsartillerie. legerkorps-verbi nd Ingsba taljon enz. enz. de divisie kunnen ondersteunen.

Nogmaals. dit is heel summier onze .,marine"-kcnnlsmaking met een divl-

s ie van de Koninklijke landmacht. in dit geval de 4de divisie. die wij in Duitsland zijn gaan bezoeken en waarvan wij het 2de regiment (42 R.I.) hebben zien oefenen In kamp Sennelager.

Sennelage r Voor de Koninklijke landmacht Is het kamp Sennelager een bekend begrip.

Immers bij vorige oefeningen In geallieerd verband ol bij herhalingsoefeningen zijn velen er reeds te gast geweest.

Als oetenktlmp doet het enigszins denken aan het Nederlandse infanterIe_ schietkamp ,.de Ha rskamp", maar dan vele en vele malen groter. Het vcrrichtte deze functie reeds in Hitler·s lijd. toen voor en tijdens de laatste wereldoorlog de g rote oeCenlngcn van de voormalige Wehrmacht daar gehouden

... fot aan de laatste 8tormaanval op de vijand ...

werden. Vanar een to ren in het oefenterrein sloeg Hltle r de manoeuvres dan gade, terwijl de verdere nazi-historie ook nog iets ve rleid van generaa l Rommel. die hie r zijn A[rika- plannen schiep en van ge neraal von Rundstedt. die volgens de overlevering. van hieruit zijn Ardennen-offensief begon.

Alle Nazi-sporen zijn eehter Sinds lang uitgewist. De E ngelsen hebben in 1945 het kamp beze t en als trainingscentrum gebruikt voo r hun be7.ettingstroepen. De talrijke te rreinen dragen nu namen van plaatsen waar Engels bloed gevloeid heeft. zoals "Falaise", "Arnhem", "Sollum", "Vernon" en "Tobroek". Het Is een uitgelezen gebied om te oefenen, nu eens vlak. dan weer heuvelachtig. met ~chitterende aanvoerwegen. wanneer men die nodig heeft, maar ook met modde r paden om het lichtste konvooI al in te smoren ....

Een oefenterrein van dergel ijke omvang kent Nede r land niet en di t is dan ook de reden, dat dit jaar de 4de d ivisie naar Sennelager trok. Direct als gast van de Engelsen, Indirect als gast van hel Wes tduitse volk, dat weer souverein Is en derhalve buitenlandse troepen ontvangt In .,d ie Helma!".

en goede Slaapza kken bleven thuis; de troep moest het harde vcldleven leren kennen: slapen - als men tenminste daarvoor de tijd kreeg in kleine I-ĂŠn- of tweepersoons tenten, op een grondzei l. In gevechtstenue met helm en geweer bij de hand. Allei!ll de veldkeukens, die gingen mee, in de hoop dat de ravitaillering in de komende

dagen nie t te veel belemmerd zou worden door hel optr'cden van de vijand ....

Want er was een "vijand" en een behoorlijke ook. Daarvoor fungeerden de demons tratie-compagnie uit Harderwijk, een 3OO-tal daartoe opgeleide specialisten, ecn gen Ie-detachement, dal mij nenvelden en versperringe n met vaardige e n kwistige ha nd In een oogwenk wist aan te brengen en het 4de Ve r ken nings-eskad ron, te weten 100 HUlaren van Boreel in een tw intigtal Sha[fee-tanks.

Maar op deze (0-1) dag was er van d"" kome.nde str ijd nog weinig tc bespeuren. De Infanter isten trokken te voet over de as(altwegen naar A u ~u:stdorr. aan de noordelijke rand van Sennelager, waar zij de laatste honde rd meters van hun ac httien kilometer lange tippel opgeluiste rd zagen door de pittige ma rsmuziek van de Johan Willem Frlsokapel, het muzIekkorps van d e 4de div isie. Ook de divisie-eommahdant, generaal majoor J . H. Couzy. w .. s in Augustdorf aanwezig en hoewel cr geen sprake was van enig paraderen. de wijze. waarop de infanterie d i. dorpje binnenkwam. beloofde reeds het een en ander voor de komende dagen. , Die nacht bivakkeerde het regiment onder de uillopers van het Teutoburgerwoud en toe n wij de volgende morgen op D-dag - om half acht - in de voorste linie present waren. toen lagen reeds de eerste hindernissen, glansrijk genomen, achter de voortstormende mannen van "Klave r-vier".

De oefening Inde rdaad, de commandant van 42 R.l.. de I;olonel G. H. Christian, die i.ndertijd 61s commandan t van het Nede rlands detachement ve~enigde Naties in Korea oplrad, had de situatie terdege bekeken. BIJ het aanbreken van de dag \\'!lS de opdracht gekomen het op on-

,,

.

'q: ', ' 'r ,'~~,l:R â&#x20AC;˘

I

D- I 42 R. I. heeft twee weken in Sennelager

geoefend. de eerste week in compa~­ nie's- en ba taljonsver band, de tweede week op regime ntsnivea u. Voo ral het laatste vroeg heel veel en daarom was het voor ons zo spectaculair deze tweede week te kunnen meemaken.

Het begon op Dinsdag 8 November, D-I, waarop het regiment zich gereed maakte om de grote ac tie de volgende morgen te begin!1en. Het tentenkamp In $ennelage r zelf, waarin men tot nu toe gehuisd had, werd ontru imd en voor een klein gedeelte naar het z.g. coneentratie-~ebied overgebracht.

De "comrortabele" tente n met oliekachels

... de beken4e Cellturionlanks die de infanterie lot grote Sleun waren ...

welke geen vijand zou verwachten.

De overige compagnieën va n het re-

serve-batalJon lostten Inderdaad het Iste bataljon af, waarop 'I hurry up \'oorwaaris ging over belde routes naar het doel, dat de tanks ~s onder vuur hadden.

Van straatgevechten in Hn ustenbcck is niets gekomen. Het dorpje, dat gelegen in hel centrum van $cnnelager, reeds door de Duitsers In 1938 ontruimd werd en sindsd ien vele oefeningen beleefd heeft, is een ware ruïne. Toch staan er nog genoeg gebouwen overeind om er plezier aan Ie beleven. De "vijand" had e r dan ook een barre realiteit van willen maken, maar . . .. ' t liep anders.

Toen de schemering viel, moest zij dil dOI'pie hals over kop ontruimen, ook al deed deze ontruiming ons toeschouwen horen en zien vergaan, zo knalden de blokjes springstof in wege n, bomen en huizen anngebracht.

42 R. l. had op fraaie wijze op deze eerste oc!endag zijn doel bereikt.

... om uan Haullenbeck een ware velling Ie maken ... geveer 16 kilometer ten zuiden van Augustdorf gelegen plaat.sje Bad Lipp~ springe te nemen, waarbij sterke tegel'\~ stand van de vijand over de gehele opmarsroute verwacht mocht worden. En dal had de regimentscommandant tot het volgende doen be6lulten.

Over de twee wegen, d ie naar het halverwege gelegen Hausten beck v~rden, liet hij zUn twee bataljons oprukken. het Iste bataljon over route "rood", het 2de bataljon over route "zwart" (zie k a ~rtje), terwijl hij het 3de bataljon in reserve hield. Aan beide bataljons waren tanks toegevoegd. de bekende Cen~ lurlontanks, die de Infanterie van J(rolc steun waren en die dan ook gcmakke~ lijk, in gezamenlijk optreden. de eers U> kleine vijandelijke g roepen oprolaell Maar dit s pel duurde niet lanl!. want een vijftal kilometers ten zuiden van Augustdorf stooUe hel Iste bataljon op een zodanige tegenstand. dat zij 't slechlli met de grootsIc moeile kon klll~ ren. hetgeen tol gevolg had dat haar gevechtskracht door "doden" en "gewonden" zodanig werd verminderd. dat een ve rder gaan onmo!:elljk bleek.

En nu vraal'( t de lezer van .,Alle Hens" zich onmiddellijk af: "Ju. maar hoe speel je da l bij zo'n oefening? Dat "doden" en ,,gewonden" klinkt allemaal wel zeer reëel. In feite echter blijft de man ongedeerd en kan dus gemakkelijk verder "strijden".

Wel, daarvoor dienen de scheidsrechters, een groot aantal hoge en lagere officiere n, die met een witte band om de mou w. t ussen de vechtenden in eerste linie de non-combattanten zijn.

Zij bepalen feitelijk het verlOOp van de ,.str ijd", niet volgens een vooropgesteld plnn. maar naar hun eigen waarnemin,::(en. Daar loo!)t bijvoorbeeld een peloton Infa nterie lOmanr een mijnenveld In De knaleffecten op afstand doen hun niet.!!, prach ti,. maar wel de briefjes, die deze .scheidsrechters nu kwistig aa n deze manschappen uitreiken en waarop vriendelijk Ie lelen staat, dat

zij ör een verbrijzeld been or een buikschot hebben opgelopen, dan wel niet meer tot het rijk der levenden behoren.

Op de plaats rust Is dan geboden. Het geweer wordt in de ,rond gestoken met de helm er boven op. Geneeskundige troepen rukken aan; op brancards worden de "gewonden" vervoerd naar de gewonden-verzamelplaats, waar het spel vak kundig wordt doorgespeeld en de verwondingen even vakkundig wor_ den behandeld.

Maar, we dwalen aI. Het lstc bataljon op route "rood" is voorlopig uitgeschake ld, terwijl he t 2de bataljon op route ,.zwart"' zonde r deze tlankbeveillglng evenmin verder kan. Wat doet nu de regimentscommandant? Men maakt vele gissingen. Zal het reserve (3de) bataljon nu worden Ingezet om de taak van het ISle bataljon over te nemen. dat dan reserve wordt? 't Lijkt zeer logisch, maal' ..... .

Ondertussen verlopen er uren. De vijand gebruikt de tijd om nieuwe versperringen aan te leggen en van Haustenbeek een ware vesting te maken.

Ongeduldig: vliegen de scheidsrechters In hun jeeps heen e n weer. Volgens de plannen moet Houstenbcck voor de avond genomen zijn en me n heeft nog ruim de helU van de opmarsroute voor de bo(o~ . 's Middags drie uur ...... De grole verrassing.

Volkomen oll\'erwacht verschijnen een !troot aantal centurions met Infa nterie bemand op de grens van Hauste nbcck.

Het daar gelegen vliegveld Is zonder s lag of stoot genomen. Een prachtig st.aa ltje van tactiek, Want terwijl iedereen gissingen maakte en ongeduldig werd. liet de regimenl!!commandant de tank-compagnieën van route .. rood" en route ..zwart" het onherbergzame tussenterrein In zwenken, bemande ze met een compagnie Infan terie behorende tot het reserve-bataljon en d(!ed 1.0 In een gezamenlijke tankaanval een verrassende doorstoot naar Haustenbeek, uit een richting

Onle menin,.

Het zou ons op deze plaats te ver voeren om ook de tweede oefendag op de voet te volgen. Wij volslaon met de opmerking, dal ook d ie naçht Intensief 15 gepatrouilleerd en de reglments-commandant. deels uit verklaringen van .,krijgsgevangenen". de.. 100r verkenningen val> vliegtuigen de volgende morgen, zijn plannen voor D+ I naar behoren kon ui tvoeren. Twee uur eerder da n verwacht was, konden de laatste vijandelijke verzetshaarden voor Bad Llppsprlnge worden genomen, waarmee de inname van di t s tadje (als veronders telling) een feit was geworden. Met andere woorden : op Donderdag la November ten 14.00 uu r was de oefening "Klover-finale" tcn einde.

Groot Is dnze bewondering geweest \loor het optreden van ,.vrlend", zowel als van "vijand". Het was de " bloody Infanterist", die wij twee dagen lang zagen optrekken over een lerrein, da t tientallen kilometers lang was en dat tot de zwaarste gerekend mag worden. 't Was maar spel, doch de dienstplichtige maakte er werkelijkheid van.

Tot de laatste meters toe bleef hij in vonn., .. voorwaarts, dekken, voor waarts ... ' tlralllerend tot aan de laats tonnaanval op de vijand.

Zekcr. er zijn fouten gema akt, onvolkomenheden, die wij als buitenstaander en leek konden opmerken. Maar een oefening is om te leren en waar leert men meer van dan juist van die fouten .

Wij betuigen ons respect aan het tweede regiment van de vierde divisie en willen daarin ook de andere regimenten betrekken. die wij niet in actie hebben gezien. maar d ie ook In Sen nelager zijn geweest om dit e xamen al te leggen.

Wij beseffen. welke voorbereidingen er nodig tiln gewees t om derge lijke oefenln~en mogelijk te maken. het vervoer. de legering en ravitalllering. Driemaal 3500 man kwamen naar Scnnelager, leder regiment met zijn eigen voertuigen en zijn eigen tanks. Vooral de kampstaf, die als .,kwartlennakers" fungeerde en de zaak draaiende diende te houden, heeft er lol aan kunnen beleven . .... .

Maar de opzet Is geslaagd en dat vergoedt alles.

Vanaf deze plaat.s groet de Koninklijke marine haar wapenbroeders bij de 4dr divisie. Tot wederziens.

W. L.

Hr. Ms. SCHEPEN EN HUN EMBLEMEN Hr . Ms. van Amslel -

(8)

(F 806)

Beschrijving tmb lrem:

" I" gOld

.j~r JU':l"b"lIuw "<lU !.l-

be/ ",~I Uil , ',111 zi/,'er en kul gesrhdu,J SI. /iNd,ifSk,lIis ,'all ,,,·u ,ijtn ol'e' ,,/lts he,,,".

DiJ emblum bnJaill 'Ûl hel "'''f>/trl IJn dl! uil dt' ,'.uler/"Nd Jt geubi,. tünis .nlbt/und, !"mi/i, A m-

,',m

Jul. Op hn grJlml)/Jum,nJ ,',In /dll ".'" A"w,f (1620-- 1669) i" de

ONJ, Ke,ft. U SrhijllJtl di/u/lde " 'apen urllg.

l imit l/Itll

I~re ,,'l", : _ Standaard wat e rve r plaatsing 1.250 ton; max. snel heid 19 mül; groo tste lengte 93.3 me ter; groot ste br eedte 11.2 meter: gemiddelde dtellgang 3.3 m eter; machine ve rmo, gen 6.000 apk: bemanning 209 kO[lpen. Bew81>enl ng: 3 kanons van 7.6 cm: 6 mitraille urs van 40 mm: 18 mi trailleurs van 20 mm.

Het rrega t "Van Arustel" was de eerste van cen se r ie van zes "destroyer-esco rts", we lke in 1950 van de Amerikaanse ma r ine we rden ove rge nomen, Op 2 Augustus van dat jaar kwam he l schi p in De n Helder aan , \Vas secle,'tdien ge ruim e lijd inge deeld bij smaldeel V en nam aan \'ele belangrijke oe feningen deel.

Ge noemd naar Jan van AmSlel, di e als kalJt tein ter Ad mi ralit ei t van Amste rdam , zieh onderscheidde in de strijd lege n de 2wede n in 1659 bij de \'e ro\'erin g van het e land Funen, Tn de tweede Engelse Zeeoorlog be hoedde hij bU de te rugtocht na de sla g bij LoweSlof in Juni 1665 onze viOOL voo r grotere \·ediezen.

Hij wist zic h ""'rder te onderscheiden In de Vierdaagse en Tweedaagse zeeslagen In 1666 en nam onde,' admiraal de Ruyter deel aan de loc ht naar C hatham In 1667, In dien st gesteld ; 1 Juni 1950 (ex USS Rlnehart).

Hr, Ms, De Bil/e r (F 807) Ikschrijving embleem: " I ,. :iI,:~, Uil dllbb~/~ ''''Û/Jd' 1/Jb~J, mtl belt. eN pol~1I ,,J/l kuf'.

D il ~mblu1ll ir ollifund d.~n hel

1',,"

U '/Jp~R mn H um/Jn d~ Bill~', d~ :0011 "",. rOlf/1II/Jndtll' Pi~tr, d~

Bille"

Ilo~ ",d l/i~1 IIUI

:ektrhád bdfl/J, /lell/tll ,/IJI PÎ~ltr de Bill~r Im:efjde II'Jpell he,}t "tromJ,

iJ

/J,JI/ I,

Freg" t : - ZusterschllJ \·"n Hr. M.'l. va n Amstel, derhah'e ze lf lie beschrij ving (zie boven), Ook he l frega t Hl', 1\.15. Ot: Bitter kwam QP 2 Aug ustu s 1950 va nuit Am eri ka lil Den Helder aan. Fungeerde lol ei nd 1950 a ls volgboot van Hr. Ms. VlIegkampochip Karel Doorman en nRm als zod anig aa n dL\e , se ocfen mge n deel. Was van October 1952 lot 1\l e l 1954 Ingedeeld bij smald eel V, . ' Ge noemd nnar co mmandeur P iel.er de BIlter. diE' tijdenii de c{: r ste Engelse oo rlog. toe n zij n .~chlp W R!; Ingedeeld bij het Eskader dat onder bevel ~ t ond van admiraal de Ruy ter . zich t Udens de sla g bij Ter helde bijzonde r lVi~t t e onderscheide n. Na vele jnl'cn in de Oost te zijn geweest, waarbij hij O. m. in 1656 deel nam aan de \'e L'o \'e rln g van Colombo, keerde hij in 1663 als com mnndeut van de rotou rv loot naar Nederland terug. In Kaap de Goede HOOI) k reeg hij de opdracht om deze kostbare vloot o m d(' Noo rd naar Nederland te brengen , H oe wel cr 60 Britse oo"logschepe n o p hem loerden , bra cht hij zijn 12 sch e l~ n be houden de Noorse haven Bergen binnen, Hij stierf In 1665.

In die nst geste ld : 1 Jun i 1950 (ex USS Burrows).

Hl', Ms. v. Ewijck (F 808) iks<hr ij \'ing embl eem: ,,111 zillltr dr;, I!,ptri

I',JI/

keet'

D it ~mbft,m ;1 on/fulld ""11 hel U',JPf l1 , 'iJl1 dt U/ruhlSt fd iIJiJ;, l '<lll Eu'Îjtk. u'IJIJ'lo, W'ïllfll/ ,',J" Eu'ijtl!

(164'-1686)

b~ho()rd~.

Zuste r!;chl p va n H l', Ms. van AmSlel, derhalve 'lelfde besc hr ijving (zie boven ), Na Ol) 23 October 1950 van de Ame l'ikaanse marine te zijn overge nomen, kwam Hr. Ms. Van Ewijck op 2 1 DeeemllCr VlllL da l janr In Nedetland aan, \Vas gedurende enige mnnnd~n In 1951, :1:0 ook gedure nd e 1955. Ingedeeld bij smald eel V. De naamgever van di l schip, \Vlll em \'a n Ewijck, st reed onde r ka pite in \'an Meeu wen In de slag bij Solebay In 1672. Ats commandeur van het fregat. "Edam" nam hij deel aan de eXIJCdit!e Mar de Theems in Mei 1673. lIij streed \'e l'der in het smald eel van Admira nl de Ruyl er in de zeeslage n op de vlakte van Schooneveld en bij Kijkduin In Juni en Aug ustus 1673.

In 1674 zeilde hij met de Ruyter naar W esl· Tndië.

Op 7 Mei 1686 sne uvelde va n Ewijck bij La gos al s ka pitei n van de convoolel' "Cornella", nadat hij aanvankelijk ee n aanval vsn ee n Frans oorlogssc hip met 62 st ukken met succes had afgeslag>en.

In dien st gesteld : 23 Octobe r 1950 (e x USS Gustafson l.

N.B. De kl eure n "sabel" en "keel" zijn heraldische benamingen voo r "zwart" en " rood",

nieUWJaaRswensen 1956 THOMASVAI!R EN PIETERNEL:

I'IETERN EL:

Ä'ler Jijn tut tuur IlrltUtttll om Ilrlroutu, nt. iebrr i.lnr '[l trn oUrr}hbl It IlrUtn boor ..flrl tn ltbom'15UiUr

j(Joor Utm , ik mOrl 'wtrr 'wikktn til 'wrlltn itbtr woorb , nooit knn ik al Wilt l fllllrn of ik tuorb boor brm Iltlioorb. lik wou ru bui Utrtrllrn : liortn i!f \Jan bt baa n, be "Ynn i/jU" 'wil. 'I I/HUlftr boot je b.l! bllar l1Iorb t btntn lIaltn. ~ Iwttr tr n tank Itlltinbt. trn I.lil k boor bolburbl. al 'was btl mrl tril klein brrl bl\ll IDw marilitmt IIInrUI .

I)t .. .i,Jollallb" brtb rrll \l rrbillrr ril ook aa nlltnilmrr rtis, wa. !.Irtl \Ier in !.Irt lu/bril , men ,Ionll ,,6l1 tir fflnrij'" ]I n 1\.lInpfldb til in Durbilll wa!f !.Irt .. rtll bOlle pit" , ril brlrll JtllUtn m i 1I0g "Iilailr \11<11$ IJtt tbrn DI' '',

Wij IInmrn brt ;fllllrinrltUPII Uilll 1935 nOIl WI. boor, rn bugrn nl. gr'woonlijk nilllbnd)fill ru'w Ilrboor.

THOMASVARR:

lOm lIirl Ie gilllIl krakrlrn, ;oillI meelllli gr5rb/ebl Jnl .§ltl tI tU51 brrlrllrn bot %!> bt bingen Jirl.

PIETERNEL:

4!ltllrût pUbllrk .. fflnrille " ik strrk bali mnar bull wal, 'wllarbij ik brl tt ll rt rSlt ObH 'iB'w 5rlJrptn bruurn } 1I1. e r \lor r bit jnllr JO\lul nitl Was blll 'wtrr 0111 br buit 7 ern ff\ilri nr mort torb bartn. of Um" bt :fUI tr lUI?

m

" HOMASVAER:

1\.0111 .Ilrl !f[IJltl op Ulilt, Wrt5 buibrlijk maar korl PIETERNEL:

THOMA SVAER:

1,0111 .:flrl 'wtt5 wu, ttr}<lkt. tr is ct}rnOtll grUtllrb , jij nlrijb mrt je brillleII, waarom nll JO IlrJellrb ?

G elJ btnt boub' tO tl} jr knktl 'wrt5 SlI I, of a Ubt r5 \lort '[1 ~itl, btlnns. IIrnt!.ll pnbtir k ,1 0 gliM 't 1111 altijb. " ]i. alliib "je kfttst ItUrrl" of "Je knnl tr nitl$ bnn IIIrfb"

]11 Iln mnnr IJtrbrr ril .... , Ut gil! bit nare kHtlook , bit brrnllf mi j mr.t f n }Olltpranl Iltrrlltlb ban br kook.

D an tll.l5 tr nOIl tril reis bil lanr bit brrl brlnlllJTijk tua •• bie brat"t. Jolotl Uiln !.toog rot [ang. 'wal [fl1ltll in bt kn5.

Wanl mt! " I)e :Ruplrr" In br Wtst Ilingtll 1>.o llillllin til 'p rin5 op bt }otk tot in ' I Ideinslr II tSt. IlItIl w.li bttl 'nl.ll ban Jini.

THOMA SVAER:

!E.n op br blootsbO\1l in Ç1mstrrblllll Ul.1S ook lot! \1I,U It botn , biln r krUIl mrnill Ç1mlflrrbn l1l5t Zns bnn )'nnm,lal 'wrrr trn ,Iorn.

'Vtrbr r 1Jd.,lbrn WÎJ UIl ~mtrikll nOIl .tttb5 frrllillttn op . ,:1 Jioll 10cIJ mki", ,ltlIIltn ,lij uli ons .. buS i. btl nooil trn g:lrop". ®oll 'wtrb tr ill 't btr!l'c!.lr ntn Jnar 'wtrr IJtti 'w.1I bi jlltboUUlb . be j"llrr!f op bun prorftoc!.lltn 'werbtn mtl be ,Irt brrtrou'wb .

Dl' tt r.tr 1IIijnrnb rllt r koo. tt Dokklllll 'I ruimt sop, trn l'wrtbt r n tru brrbe k'wnm al bal bl\ilr Iltblrrop. l ij ko mrn nnn bt loprnbt b.lnb IflraR5 \liln br \urrbr n af, lol t'wtr rn brrtill in gtfnl.

Dnt i. 'nl.,t ~muikd on. lIilt

thomaSVa€R €n pl€t€Rn€l PIET ER N EL;

e ln anbrrt utbturttn!. llllll brl.lIIlJ

bonb pl,liII' in .;f):iruw·4Jminre : ballf IJ!lbbtn , e he mariniers wtl tuur ft pa kkeIl mrt , Ilt lanbmilrUI blHtrbr nUl1ig: rlJU i5, bl \Jtranl'wonrbinlJ WilS boor ons, " was H brrl . " rnigsl btrtier was sirrbs mU 6"ki tfgrgolllt.

T HOMASVA ER:

3Inbrrbaab. " is: baat gtrU plt,itr maa r bt laak 1110f5' la eb bollJriuUt. 1I11 • • (1)i'lI bat trn ulHilnlitoorb binlll'nkort " br rbti,r llH'iUIJf, want ru1)ltirn 1IIilllubrn in bat l/lub . al breI je b.tll pion irr. is balt! gWI prrl jr. rn ik blijf trllJlloltr litbrr bitr. e tU ftt sttli jkl)tib wtrb nog brrbll(1)t

boor be Jflnrinitrs ltaptl, bit nu nlUltrr firn jaar brBtonb . milt g,tilt bit lijb 10(1) SlItl. I'IET I!RN EL: ~ot

brsluit blln lIau ons ollPr, i(1)1

natuurli jk 1'liruwrnbirp

bllar wtl wil! nirulllig1Jtib .lls i k JO Ie Inanbdrn Iirp Br kruistri 1)lIbbeJl nu ~1I11 plnllli bil!J1 bij be JlloormanbnLlJ, ~e boeren sonllt ern Inrrk of I\ure maar klnamcn sltcbi wrer IHUg, lIk

)<11J

lle builtubilbrn , elf wtrb afgrilolrn boor trn bijk, bal WilS Uanllf be Uuilenlmn' inCH teil !JtCI ilnbtn kfik , lle ljui}rnbouw ging beier .Ylu bMI in 'I bori; jaa r , foen .Bpr,lK mtn wel ban bouwen manr :flouwbe 'r maar 'n pllnr, .flll wnrrn ' I er bierljllnberb bit if frnminfft Wal, nhlnr lIlenigeelI Inrnf l .f211 1I0g ileebs bal !Jij }o'n buiSje ~.lb, J n .Ylielllntnbiep te bitnen en nitt fr wonen ba nr, bnt binb ik uit brn bo}e. je ~oorl for~ bij dk<lilr, .n giu; ook lilM,s't op lJrijbag rens naar trt iuibeu lor, l il , 't Inas' banf llen :l)t!btr en je morl niel bragen boe? e r slonb rrn Inll;t iloomtreiu . }o'n oubrrwrlB' grbn l, mrt B'loffige I}OUlrn blinken, romplrrt 'n breslenstIl!. ]In ialklllllllr IlllngtkomtL1 ; i ng allt' aan be lJaal , en bijf minuten lllltr WilS IIl1es werr nor mnlli. ~[(etn rr W.1S geen pllllllS meer in bt uol;tnbe lrein, ballr flI len lil bit lipprfllnrs, ..f2d slonb , Inai ie eUt fijn ~ THOM ASVAER:

irg kinb , wilrgl nu

bal ÎS al lJrdebtn tijb , be, t }nn k is 10lb IIrregt lb nu teu exlrll Irein s ttt bs rijbi.

'I 31s ook nitl JO ttllbOllbi; }o' n bui}tllb miln of mee r mnllr eUrn Ie btrsjansen ; blijf jij ban mallr ten' :iJeer .

PI ETERNE L:

Wel btnl lUL btb je lotb nog lIeljab brl InnlSle Inoorb .

We «.liln nu sameu berber, 'I berlrben brdl -ru IItlJoorb.

T HOM ASVAER EN PIET ERt...... EI.:

We IIlIilLl nu nMf be 10tk01\1SI, buB' nllllr bet .f-lirUlnt 1 1111r ii1l1l1rboof lijn wt IJitr lorI) lIeliolllrll, is 'I uitl Wil nr ? l r, rr5 ril I t}tre!SStu ban 'I LIIannbblab "m lle ~tll !S" Wil/Ir «ij 'QJ ook 1l100;t brbinben. aanbllllrbl IUllns on,.t IlIt LlB'. Älrb brt! ® rtuk ®e}onbl)eib ;i)rl gilal ~ tn llil }'lIl1r

tn tlrrbe , en 'Voontpoeb. bl' U!lntll JBij}onbrr ®oeb . j. R. C. VAN WILSEM,

ttns tbrn

Opper T elegrafist.

Het korps Mariniers vierde zijn 290ste verjaardag GALA-UNIFORMEN EN KLARO ENEN WAREN DE CAD EAU X

Tl

c:

ET is -

voor zover wij dat kunnen nOgulI1I -

traditioneel, dal hel karpt

7IIarinier~ ieder jaar nict alleen zUn datum VOl! oprichting herdenkt, maar ook viert, zij hef slechts in kroonjaren in dier mote, dat ook de buitenwereld daarvan iets merkt. Zulk een kroonjaar 18 /955, won! het is 290 jaren geleden, dat op voorst cl vlln Michiel Adrioonsloon de RUlIle' en Johan de Win de Stfltel~ Vim Holland en West Friesland bedolen 101 de oprichting vlln een " r c{7imen t der Marine" waaruit latcr het "korps Mariniers" is gegroeid.

En waar deze opricllting op 10 December 1665 viel, daor vierde hel korps op 10 December j.1. deze respectabele leeftijd. Een dag, die de mariniers weer eens in het middelpunt heeft geplaalst, met name in ROHerdam, de Martniersstud van.

Nederland, waar deze korpsverjaardag op büzondere wüze door de buitenwereld werd meegellierd.

De Ga la-av ond ·t Begon reeds op de vooravond van de 1000e December , tocn de Rotterdamse Schouwburg zijn deuren wagenwijd openzette voor de leiding van het kOl·ps en hoar gasten. Z.E. de Staatssecretaris van Marine, hoge functionarissen en of!leieren in de Koninklijke Marine, de burgemeester en andere gemeentel ijke leiders van de stad Rotterdam, de vool"zi tter van de Kamer van Koophandel, de vertegenwoordigers uit het Rotterdamse bedrijfs leven en een grote schare van andere genodigden, zij allen waren hier aanwezig om het mariniersfeest in te luiden, in het bijzonder de cadeaux te aanschouwen, welke hel korps deze avond geSChonken zouden worden.

Na een ouverture, ges peeld doo r de marinierskapel der Koninklijke marine, opende de ko r pscommandant, generaalmajoor der mariniers H. O. Romswinckel, deze avond.

Spreker heette alle autoriteiten en gasten van harte welkom en beschreef de band, die sinds 1869 hechter en hechter was geworden tussen Rotterdam en de mariniers. Hierdoo r was het dan ook vanzelfsprekend dat een herdenking als deze in de eerste plaats in Rotterdam plaats vond.

Ook de overeenkomst tussen de Maasstad en het korps werd door de generaal aangehaald. Rotterdam is immers de s tad, die op het land ligt, maar zijn bestaan dankt aan het water. Zo is h et symbolisch ook met het korps mariniers gesteld, dat veelal te land optreedt, maar zijn bestaans recht vooral onlleent aan de zee, de wereldzeeën, waa r de Koninklijke marine hel voortbestaan van Nederland veilig stelt.

De korpscommandant beëindigde zijn toespraak met het aanhalen van de mutalie uit het K oninklijke Besluit van 4 December 1946. waarbij het ordeteken van Ridder 4e klasse der Milit aire Willemsorde aan hel korps Mariniers werd toegekend, waarna hij het programma van deze avond aankondigde, dat volgens hem voor zichzelf zou spreken.

Nu, dit programma heeft voor zich zelf gesproken. De keuze, samenstelling en algemene regie, welke in handen lagen van de kolonel der Mariniers J. G. H. Nass. waren subliem en de uitvoering evenant. Het optreden van het kor ps tamboers en pijpers met a ls achte r grond de Rotterdamse haven, de "colonne geweer" gebracht door 18 mariniers der eerste klasse van de korpsschool, de vertoning van een mariniersfilm over de opleiding van de kO l" ps-

man en zijn dienen zo wijd de wereld strekt met a ls besluit een concertino voor piano- en harmonie-orkest en drie dansen voor harmonie-orkest, gebracht doo r de marinierskapel. he t waren alle belangrijke facetten van dit bijzondere programma.

Maar de hoogtepunten waren toch wel de shows, waarin de cadeaux getoond werden: de zes klaroenen aangeboden door de heer J . Philips, directeur van de N.V. Phonogram, en de 220 gala-uniformen, waarvan de eerste tien aangeboden werden door de h eer Mr K. P. van de r Mandeie, namens het Bedrijfsleven van Rotterdam.

Eerstgenoemd cadeau werd getoond, toen de Marinierskapel in lang-wit de gehele breedte van het t oneel in beslag nam en de Marine-defileermars gespeeld werd. Uit de achterste rijen, nog onzichtbaar voor het publiek, maakten zich op dat moment de zes klaroenblazers los. In drie paren trokken zij naar voren en terwijl hun prachtige instrumenten het massale geluid van de kapel overstemden, was symbolisch dit entree gemaakt. Klaroenen voor de Ma rinierskapel. waarvan de "zaal" zowel visiueel als accoustisch getuigen werd.

Ook h et tweede cadeau. de gala-unirormen, werd op een origin ele. kunstzinnige en militaire w ijze gebracht.

Op een telkens "oplichtend" toneel werden in een achttal tableau's de verschillende uniformen getoond vanaf de oprichtin g van het Kon inkrijk der Nederlanden in 1813, toen men eerst van nauwkeurig gereglementeerde mariniersuniformen s preken kon.

De " hocdjesman" van 1817; de pijper van 1830, toen Z.M. Koning Willem I aan het korps Mariniers het voorrecht verleende om lissen te voe r e n op de rode kraag en de sjako zij n intrede deed; de officier van 1845 met zijn salonachtig uniform; een officier en marinier van 1875, in welke t ijd het uniform aanmerkelijk eenvoudiger werd; de officier en sergeant van 1896, toen de helm de plaats van de sjako ging innemen; de typische sergeantmajoor der mariniers van 1910 met het (te) kleine petje: de mariniers van 1940, waarvan de dragers deelnamen aan de jongste krijgsverrichtingen in Nederland en overzee, en tenslotte de mariniers van 1945, in het battle dress en in het Amerikaanse groen. zoals de brigade-mar iniers dat droegen.

En terw ij l de s lem van de commentator, die deze uniformwisseling op de voel volgde, de terugkeer van het traditioneel g rote temle aankondigde en het Rotterdamse bedrijfsleven noemde, dat thans deze hartewens van het korps in vervulling liet gaa n, verscheen de heel· van der Mandeie, als voorzitter van de Stichting Rotterdam, op het toneel om de eerste van deze genoemde u nirormen aan het korps over te dragen.

Deze magnifieke u n iformen, die in een slot-tableau van de vaandelwacht, de tamboer -maitre met een tamboer en een pijper. en een korporaal-stafmuzikant, getoond werden en waarvan een ieder kon zien hoe zij historisch gegroeid waren uit de klederdracht van de mariniers sinds 18 13.

1350 Reunisten werden, v oordat de parade begon, door Z.E. de Minister van Marin ~ geïnspecteerd.

Op Cro oswijk Tri<!st lag de nlorgen over Crooswljk, toen op de korpsverjaordag (l0 Dec.) de korpscommondont en vele deputaties op deze begraafplaats aantraden om de gevallen makkers te herdenken.

Dit ereveld als een wereldje op zich met als middelpunt het monument ter nagedach tenis aan hen, die in de Me id!lgen V!ln 1940 hier in Rotterd!lm het hoogste offer hadden gebracht.

Maal' het waren niet alleen deze Rotterdamse gevallenen, die men eerde.

Ook werden herdacht hun wapenbroeders, die gedurende de slag in de Jav!lzee het leven gaven, kort d!larop gevolgd door de gesneuvelden van Oost Java in de ongelijke strijd tegen de

GA.L /\ -U NIFORl\1E N MAR INI ERS De 220 groot tenue (gala) uniformen, die het Korps Mariniers van het Rotterdamse bedrijfsleven ten geschenke kr ijgt, hebben de volgende bestemming: I uniform voor de korpscommandan t ; uniform voor dc kapiteinadjudant van de korpscommandant; 26 uniformen voor het korps tamboers en pijpers (tamboer-maitre inbegrepen); 5 uniformen voor de klaroenblazers: 56 unifo rmen voor de s tafm uziek (directeur marinierskapel inbegrepen); 101 uniformen voor de erewachtcompagnie (com pagnie'scommandant inbegrepen); 7 uniformen voor de vaandelwacht; 23 uniformen reserve.

Hoogstwa<lrschijn lijk zullen de~e uniformen. waarvan de eerste tien reeds aan het Korps zijn overhandigd. eind April 1956 gereed zijn.

Japanners e n nogmaals in Oost J ava, toen na 1945 de Brigade-Mariniers hier orde en vrede wilden brengen.

Na een korte toespraak, werd door de Korpscommandant een krans bij het gevaJlenen-monument gclegd. En tel'wijl de "Last Post" over deze dodenakker klonk en de marinierskapel het "Wilhelmus" ten gehore bracht, besefte iedere marinier. van hoog tot laag, in diens t of reeds lang gedemobiliseerd, dat het deze verbondenheid is en blijft om op een korpsverjaardag te herdenken en een dag als deze te beginnen.

Oe parade Reeds om ticn uur deze morgen was het op de Coolsingel een enorme drukte. Een half uur later namelijk zou de grote parade aanvaQgen. die dit jaar door de deelname van 1.350 oudmariniers wel ielS heel bijzonders beloofde te worden.

Het ..Contact Oud Mariniers" namelijk. een vereniging van oud-korpsleden, die eind 1949 werd o pgericht, had in Mei j.l. :djn maandelijkse contact -orgaan " Hou-

we Zo" in de brievenbussen van alle oud-mariniers laten deponeren, om het precies te zeggen : in 17.000 bricvenbussen. In dit blad werden d e oud-gedienden opgeroepen zo mogelijk op iO December naar Rotterdam te komen om tezamen met de aflief dienenden de 290sle korpsverjaardag te vieren. Uiteraard moest men lid van het "C.O.M." zijn, maal' was of werd men dit, dan kon men rekenen op een bijzondere korpsve rjaardag, waarbij men gratis naar Roterdam kon reizen en waarbij men de gehele dag de gast was van het

korps en de Maasstad.

Zoals reeds gezegd. 1.350 oud-mariniers waren deze morgen present en het zouden cr meer geweest zijn, wanneer de uiteindelijke inschrijrdatum niet op 30 September j.l. gesteld had moeten worden in verband met de uitgebreide administratieve voorbereidingen.

In burger, met een reset op in marinierskieuren, ongeacht bekleden rang of stand bij het korps, stonden deze reün isten nu op het vool·plein van de Rotterdamse Schouwburg aangetreden. ge reed om de stramme leden wccr te strekken en te tonen wal het korps hen in de tijd van tempo-doeloeh op exercitiegebied geleerd had.

Zo we rd het ha l! elf .... het moment van de parade.

Nadat Z.E. de Mînistel' v,·n Ma!'!ne, I r C. St.:lff, de aan deze parade deelnemende troepen geïnspecteerd had en hen had toegesproken, defllccrdel' a ls eerste de 1000 actief dienende mariniers, voorargegaan door de tamboers en pijpers, de marinierskapel en de vaandelwacht.

Waa.·schijnlijk voor de laatste maal in hun geschiedenis waren de mariniers nog in hun battle-dress gestoken. maar dat nam niet weg, dat het in alle opzichten een keurig geheel was. Onder leiding van de parade-commandant, de luitenant-kolonel der mariniers L. J .

Pronk. die zich allereerst bij Z.E. de Minister meldde, trokken achtereenvolgens de zes gewapende compagniën voorbij. vier compagnieën geleverd door de Braam van Houckgeestkazerne te Doorn. een compagnie geleverd door de van Ghentkazerne te R otterdam en een compagnie geleverd d oor het Commandement Zeemacht in Den Helder, gevolgd door de 1.350 oud-mariniers in gelijke tred. Hun parade-commandant was de oud·brigade-eommandanl. de gepens. kolonel der mariniers W. A. J. Roelofsen, die zich eveneens bij Z.E. de Minister meldde en toen zijn "compagniiicn" voorbij liet gaan.

Op dat moment werd op de Coolsingel datgene getoond. wat wel nooit in Nederla nds mi l.itaire geschiedenis gebracht is geworden. Als militair defilerende burgers. stram met het hoord naar rechts gewend, de Slappe burgerhoed geklemd onder de linkerarm.

Een langdurig applaus weerklonk over Rotterdams boulevard en vele hebben misschien gedacht aan de bekende strophe: "Zij kwamen naar jaren weerom, met wapperende vanen en slaande trom".

Oe ve rd ere da t:" En de verdere vie ring op de IOde December .... ? Wel. het is een pracht dag geworden.

Om 12 uur gingen de duizend adief dienende mariniers in de Rivière-hal mm tafel. waa l" hun naast een behoor-

De fZctief dienende marlmers, in de Rivièrehal bijeen, afZit een gemeenschappelijke lunch lijke lunch een aantrekkelijk cabaretprogramma werd voorgezet.

Gelijktijdig werden in het gebouw "Emperium" de oud-mariniers aan de lunch genodigd, maar daar deze zaal geen 1.350 man in zijn geheel kon herbergen, ging slechts de helft aan tafel, terwijl de andere helft in de Stadsschouwburg de reprise bijwoonde van de ga la-voorstelli ng, zoals deze de vorige avo nd was gegeven.

Twee uur later werden de plaatsen verwisseld. Toen kwamen de hongerigen naar "Emperium" en g ingen de verzadigden de $chO\lwburg in. Onderwijl bracht de korpscommandant een bezoek aan zijn huidige en gewezen korpsgenoten, welke laatsten hem in vele functie·s. zoals chef-sta f van de Mal'Îniersbrigade gekend hadden. Ook de voormalige korpscommandanten. de luitenant-generaal der mariniers b.d.

M. R. de Bruyne en de generaal-majoor der mariniers b.d. P. J . van Gijn waren als gasten e n reünisten op deze verjaardag present. alsmede de oud-korpschef. de generaal-majoor tit. der mariniers b.d. C. J . O. Dorren. die de meeste oud-mariniers persoonlijk wel niet gekend hebben. maar wiens laatste standdaardwerk ,.Onze Mariniersbrigade", dat in het begin van deze maand in de boekhandel verscheen, gesproken heeft to t de duizenden oorlogsvrijwilli. gers en dienstplichtigen .

Kortom. deze 290ste verjaardag van het korps Mariniers is een hoogtijdag geworden ; door deze vieri ng, door de aangeboden cadeaux en door hel aanhalen en verstevigen van de oude banden.

Een receptie. aange boden door het gemeentebestuur van Rotterdam en een taptoe door de marinierskapel, aangeboden aan de burgerij van deze mariniersstad. besloten deze dag.

Een nieuw korpsjaar is weer ingegaan, het laatste decenium in drie eeuwen korpshistorie. waarbij de spreuken in het korpswapen ongetwijfeld weer de richting zullen bepalen: "J e maintiendrai. ... qua patet orbis".

~ ~

J . M aas

E inR heeft lange tijd in Den H aag een moo I uit een boom een winkeletalagf' lIeslaan. Het prachlige hout iJ op de door3nede glanzend l1epolijst, en op bepaalde jaarringen staut aangegeven, hoe dik die boom wa. bij bepaalde l1ebeurtenluen in de l1e3chiedenia. Toen de Ruuter naar Chatham voer was die boom al heel dik, dikker dan de bomen die wti in orue parken hebben. A l. je van buiten naar binnen leut b het maar eventje, geleden, dat Napoleon zijn troepen zond om Nederland te overweldigen, en nieu wordt duidelijker dan de kleinheid van de mens, de kortheid van :rUn eigen .Duchledenit en de vergankelijkheid vlm zijn scheppingen.

Toch ""kan de ene schepping niet volgen, ab de vonl1e niet guchied i.f. Dat wordt heel duidelijk als je denkt aan het eenvoudige Europese oorlogskerkhof, dat er slecht. een ia van vele, in het VerTe Oosten. Daar, in het eeuwig vochtille IrOpl.che groen, waar het heuvellandschop een blauwil1e lIlon, Iieeft, vonden een aantal Europeanen, die hun land en l1ezin hadden verlalen, om de opdrinl1ende vijand Ie Sluiten, hun laatsle Tu.lplaal., die met een klein monument IJ aanl1egevtn.

"Vertel over on.. , als je lliul.waart". 31aat er op, "en zeil er dan bij, dat voor hun en jullie dali van morgen, wij het heden l1aven".

..

•

Wij, die b ij de Kon inklijke marine dienen, en die daarvan liet uniform dragen, hebben niet veel zltlke monumenten, waa r onze vrienden lilloen. Voor on, zijn dal de golven en de wijde luclil. De golven van de Noordzee, om de Noord, door het Skagerak en verder lot het Pool ij., om de We. t lot Ame_ rika, om de 0031, de Middelland..e Zee, de l ndi.che oceaan, de Ja va zee, de Grote Oceaan. zijn de monumenten van de wijdte van onze taak, die mede de toekomst vormt.

Hoe akelig ZOO de toekomst er lIil, VOOr de welnioe overlevenden, die in 1945 in Nederta.nd leruokeerden. Hoe hoopvol, zti het met de nodige bezorgd/leid, zie t er die loekom"l uit voor ons, die thans nog leven. Toen, een Nederland dat WQ..f leeggeroofd. Tandenbo rstels, klo.sje. garen, pakju naaiden en fietsbanden behoorden tot de kapitaalsgoederen. Het algemeen erkende betaahnlddel was de ,igarel. Geld had geen waarde en er was geen normale handel, noch groot noch klein. Er wo .. oeen transport. wan ! de treinen, de electrische IcidinOen. en veel v an de rail. waren ge.tolen. De bruggen en de weoen waren stuk. DUken waren beschadiod. De grote relerve van een land, het particulier bezit, liet hllbraad, tafelzilver, Iinneng6led was in de oorioo verhandeld, om aan voed.el te komen.

Veel eroer dan de aloemene wanorde en vernie tioing. UlQ..f het feit dal de normale middelen tal herstel ontbraken. Men. wilde wel werken, doch er was geen gereedschap, er waren geen grond3toflen, er wa. geen geld om het ontbrekende te kopen. M en moo.t met niets In het niet beginnen en er was geen organisatie.

Nederland WOl er tunen de overtohillaars het naarst aan toe en ab om het laaule sprankje hoop te doen vervliegen, volgde meteen na de bevrijding de tragedie In I ndonesië, lang besch.ouwd als ptiler waarop Nederlanw welvaart ruslte.

De reiziger, die vandaag door Nederland dwaalt, het groene land bewondert, waar vee en mell3ell evell lal rijk zijn, vindt weinig .poren van de wanhoopstoe.tand van tien jarell geleden. Het gehele oorlog3drama heeft reeds nu iels onwezenlijks. Slecht. hier en daar een kruis, op een straathoek, en hier en daar een prachtio ond erhouden doden park, waar ieder graf achter ve rse bloemen een monument vormt voor hen, d ie ons vrtiheid gaven, herhilleren onl aan die tijd.

Doch er groeit nu een generatie op, die dit alle3 ,Iecht, 1Hlr horen zeggen heeft. De eersten V(ln die generatie komen zich nu reed. melden voor dienst bij het wapen waartoe ook wij behoren. Voor hen is een monument eell monument al, ieder ander, terwtil voor de ouderen nog hel beeld, de zuil op het perk vrienden en bekenden vertegenwoordigl.

Voor hen iJ niet weggelegd de bevredig/no van de volksprestalle en laat ons hun daarom vertellen van onze vrien den, v an welke nationalileil dan ook, die voor ons heden het Ilunne waaoden.

•••

Het is het hedell, waaraan deze artikelen :ijn gewijd. lIel Nederland In de wereld van thon . is ons onderwerp: Nederland dat in 1956 waardevolle strijdkrach ten levert, overal ter wereld, waar ook grOler en mac/uiOer stoten dat doen; dat financieel gezond Is; dat eioen verantwoordelijkheid voor oebieden builen Europa len volle draagt; dal internationaal weer gere,pecleerd en erkend wordt. Doch het oino niet vanzelf, noch bleven moeilijk"heden het volk ge3paard.

Hehuldn «" . fr waren in 19-10 in Nederland twee miljoen woonhuizen, ë"en vierde deel daarvan was beschadigd toen de bevrijdlno kwam. A b Oevolg hiervan, en als gev olg van de normale bevolkingSloename en het volkomen aebrek aUI onderhoud, waren er In 1945 driekwart miljoen huizen lekort. Voor de oorlog werden niet meer dali 40.000 nieuwe huizen per jaa,' gebouwd, en in de liell Jaren, die nu ve rlopen zij n.

Iverden er ruim 400.000 nieuwe hul zen bijoebouwd. Ab je bedenkl dat 1945 en 1946 pract isch verloren jaren waren, dat ze.!f. in 19n een aanlal van 10.000 niet kon worden ove r$ch reden, is het niel zo'n 31echle prcslatie. Than. is /iel ;aarlijkse aan lal te bouweu woningelI ruim 65.000, nlaar de Nederlande r knn nog .leedr niet wonen, waar hij wil en grote bevolkingsgroepen oaan onder dc daaraan verbonden zo rg gebukt.

Economisch Ruim een derde van hel natitmo!e beri t alng in de oorlog verloren . Dil is veel meer dali v an welk ander overwinnen1 land dan ook. Door wijze mnM regelen, mogelijk gemaakt door een begrijpende en de voortdurende ontbering dragende bevelkina, lezamen met Amerikaanse hulp kwam het land er bovenop. Zonder die Amerikanllse hulp haei oeen /tarde arbeid alleen gebaat. f r i. vroeger in een van deze artikelen be.chrecen. hoe voor we!voort in een land als Iiel onze, buitenlands kapifaal nodig iJ. Dit kapitaal moet worden verdiend. Jru!1 export. Welnu, In 1938 voerde Nederland ongevecr een vierde meer in dlln het uitvoerde. In 1946 vormde de export .Iechll een derde

van de totale in.- en uilVoer. Thans in 1955 is het negen tiende. Wij mogen niet klagen, Er .lijn minder arbeidslozen dan. ooit tevoren in onze geschiedenis. Het stakingswapen, dat sommige andere I.anden bloedarmoede bezorgt, wórdt bij ons slechts in het uiterste geval gebruikt, en door wijs overleg lusselI regering, werkgever en arbeider, raakt het snel verouderd.

De Defensie Als je bedenkt, dat de landsdefen!ie een uitvloeisel moet zijn van '! lands economische kracht. vormt het beeld hiervan een goede maaIStof. We bouwelI een moderne land- en luchtmacht. De soldaat van 1955 mag wo rden gezien. Onze vloot, die wij in tegen.!telling tot de uitrUSling van land- en luchtmacht, groiendee ls geheel zelf bouwen , mag er weer zijn.

Dat moet ook voor het zevende scheepvaarfVo/k van de wereld.

Hier komt nO{l blj dat we in deze tljd van atoombommen een ramp door een dergelijk wapen teweeggebracht, moeten zien te overleven. I n ons dicht bevolkte en grotendeels onder de zeespiegel liggende land, met zijn dijken, sluizen en kanalen, vergt dit veel meer dan in andere landen. Daarom doen wij er meeT aan. Omdat ons landshuis on3 lief is, en omdat wij erger rampen menen te kennen dan een menseIljke vijand.

Was er niet de stormramp, die dreigde de nieuw-herkregen welvaart weer ongedaan te maken? Waren we weer niet - zij het kort een grOOt volksgelÎn, dat tezamen de schouders onder de moeiH;kheden zelle, en ze te boven kwam?

Nederland namelijk heeft twee vijanden. Een ervan is menselijk, en wil ons volksbestaan, dat wij zelf hebben gevormd en wensen, wijzigen. Deze Îll slechts tijdelijk, doch wordt immer door een andere evenzeer t ijdelijke vervangen. De ander i.! eeuwig. Deze is de zee. die wij de baas zijn, en' die voor ons tevens de belangrijkste levensader vormt.

Tegen de een vormen wij strijdkrach ten, ter zee. op het land, en in de lucht. die samenwerken met de .!trijdkrachten van andere gelijkdenkende landen.

Te~en de ander bouwen wij on. eigen 'lIs,teem van dijken, sluJZen en kanalen. Dat doen wij alleen, omdat niemand anders het SJlIlpt. Nederland is ellig in zijn soort, en wat andere landen hun defensie noemen, moet voor ons met twee worden vermenigvuldigd, omdat wij twee vij(Lnden hebben om on.! tegen te -verweren, die beide even kostbaar zijn.

••• Nederlanders gaan dan ook 1956 tegemoet met voldoende Tedenen om trots op te zijn, en met voldoende redenen tot vastbeslotellheid om ons staatsbeslel onafhankelijk en vrij te doen voortbestaan. Wij wensen nooit meer anderen in ons lan d , die als vijand komen om ons te zeggen wat wel en wat niet te doen. Wij zijn dat verlies van Nederlands Oost-Indië te boven gekomen. Toch, rooskleurig en hoopvol al.! dit alles klinkt, er zijn donkere wolken genoeg aan onze Vaderlandse hemel. Nederland namelijk liqt geografisch op net kruispunt van enige van de belangrijkste verbindingswegen Ier wereld. Wij beheersen de kortste en meest economische vaarwep naar Centraal Europa. Daaraan dan ken wij veel van onze wel vaat!. Daarom poot het ons. zolanp wij werken en wakker blijven , goed in een wereld waar

orde 'teerst.

Daarom ook komen wij in moeiliikheden wanneer er op de wereld wanorde heerst, en harde arbeid en levensernst alleen. wat goede Nederlandse eigen.!chappen zijn, zal niet meer baten.

Hoe ziet dit beeld e r uit?

..

•

Er is veel gebeurd in 1955. Te veeL om OD te sommen. DaarI)m zullen er hier slechts enige van de belanprijkste onderwerpen worden belicht.

De vrije wereld vecht een voortdurende st r ijd om het bestaan en onderQaat. aanval op aanvat in een oorlog. die men koud noemt. Er zijn in deze oorlop twee partijen. De ene partij is het communistische statenblok, de andere partij i.! de rest van de wereld.

Nu is in de communistische .'taat de communl$tlsche nartij op/>ermachtlg. en de regering is er slechts het onderge· schikte, uitvoerende orgaan van het partijbestuur. Daarom i.f de partij-politiek van de regering, en omdat de communistische partijen in de diverse communistische landen 1011001 zijn aan het partijbestuur te Moskou, zijn de regeringen van die landen dat ook. Het communi.!tlsche .!tat enblok is dan ook een eenheid, militair, economisch en politiek centraal bestuur.

In de re.!t v an de wereld, die in overeenstemming met het communistische geloof de vijand vormt, bestaat er een. dergelljke eenheid niet. Dat zou zelf.! in s!tijd zijn met de vrijheid, die deze .!taten zich als doel hebben gesteld.

Nu zou het louter ontbrekell van eenheid niet zorpwekkend zijn, doch er bestaan eeuwenoude tegenstellingen en gevoelens van wrok, die in sommige gevallen zo'n felheid bezltlen, dat de communisten er goed troebel viswater vinden.

De felheid van de onderlinge wrokgevoelens overheersen weerzin tegen het communisme, en zo kan het zUn dat er temidden Vlm de vrije landen, landen zijn, die gaarne met Russ:/sche hulp schade toebrengen aan andereniet-communistische landen.

Zo zien wij de niet-communistische wereld uiteenvallen in een f erme kern, van landen, die zich tegen de Opdrlnaende wanorde wensen te beschermen, en andere landen die v inden dat er andere landen zijn die een veel groter direct gevaar t.'ormen, dan alle communistische ~taten tezamen.

De kern wordt in algemene zin gevormd door de landen, die tor de organisatie van het Noord Atiantisc/!e Verdrag behoren. Maar zelfs in deze kern bestaat geen eenheid van politiek, van economie oJ van militaire strategie.

Daarom, hoezeer wij het communistische sy8teem ook verafsc/lliwen, is het communistische statenblok in het voordeel.

Eenheid maakt macht, zegt het spreekwoord. Wel is er in het Westen volkomen eenheid op bepaalde onderwerpen, maar het zijn er niet genoeg.

Bovenal bestaat er behoefte aan eell centraal politiek li· chaam, dat althans leiding geven kan bij het voeren van een politiek die de communisten het behalen van successen minder gemakkelijk maakt.

..

•

Voorbeelden van tegenstellingen? Het zVn er veel. Er zijn de tegenstelifngen blank - gekleurd; meer gekleurd minder gekleurd; Mohammedaan - Christen; Jood _ Arabif!r; meer ontwikkeld - mi-n.der ontwikkeld, enzovoorts.

Waar de bevolking van de NATO-landen overwegend blank zijn, en overwegend de christelijke poosdienst belijden. en tevens de kern van de weerstand vormen die verbreiding van liet communisme ontmoet, is het duidelijk dat de tegenstel · Hngtm tegen die landen op sympathie va.n Rusland kunnen rekenen. Zo ziel~ wij belangrijke communistische activiteit in Azië en in Afrika.

F:r wordt in fndo-China en op Malakku nop steeds gestreden, terwijl de Franse gebiedsdelen in Noord Afrika oproerig zijn .

De Arabieren worden onder Egyptlsc/le leiding tegen de Israëliers opgezet, en worden t.han.! van communistisch. vervaardigde wapens voorzien. terwlH d it gehele conflict, met de gecompliceerde IlIIlatgevoelens waarop het berust, het Westen in het hart treft.

Hier immer.! betrekt Wed Europa zUil. olie. Er komt tegen· u 'oor dig praktisch geen olie meer van Amerika, allt'! komt uit het Middenlandse Zeepebied en door het Suez -kanaal.

Uiteindelijk, laat ons hopen, 1"al ook Ilfer nuchter verstand het winnen, zoals het dat in het geva~ van Perzië deed. Laat 0118 niet vergeten, dat het Westen niet a!leen de tegenslagen ondervindt. De tegenstanders, achter Iret Ijzeren Gordijn, doen dat ook. lIet gevaL van Perzië, waar toch werkelijk veel communistische /roop op was gevesligd b hiervan een voo rbeeld.

De maand October zag de eerste na-oorlO{lse West-Duitse soldaa t in uniform, vastbe.!/olen, moge hij wensen wat hij wil, geen communist te worden.

Overal in het Westen loopt de communistische aanhang terug en vele nieuwe .!taten sloten zich bij het Westelljke bondgenOllISchop aan.

Men weet die aan de voortdl/ rende vljandige houding van het communistische blok, dat mede daarom veel vriendeltike" werd, en zelfs d e indruk wist te vestigen dat het van politiek was veranderd. Zij hebben, zo ziet het er thans naar uit, deze houding niet kunnen volhouden. Zij worden weer minder vriendelijk. en meer vijandig.

Dil is geen teken van krachl, doch van zwakte, omdat dil een teruggang betekent naar een taktiek in de politiek, die reeru pedeeltelijk werd losgelaten omdat onvoldoende succes het gevolg was.

..

• een onbekende toekom.!lt. Zo Zo leeft de wereld voort, naar i .• het nu 1955 j aren na onze jaartelling geweest. In ons land zijn Romeinen, Denen, Spanjaarden, F ransen en Duitsers gekomen, en ze zijn er weer lIitgestuurd.

Laat ons hopen dat de Russisch geleide communbt het zover niet zal brengen. Laat dat oltZe wens zijn voor het Nieuwe Jaar, en on. goede voo rn emen om in vo/kskracht en gezonde geest, een onaantrekkelijk doelwit te blljven vormen.

12 Maanden -12 ] JANUARI : Z.E. Mlnl!!er Staf be:ocht het MOK te H ilversum.

JUNI: De Împolanle ViOOl we.

f'EBRU ARl: Hr. M s. van. Speijk kwam (met "lodL"n verrader')

terug uit de We".

MAART: Te H elievotUluÏJ werd de mijnenveger .. Drachten"

Ie WQter gelaten.

MEI : Kra nslegging bij het TIIonument "Voor hen die vielen' bij de t lenj(l rige dodenherdenking in Den Helder.

AP RI L: D e deellse gezant reil<te een .tilvli!ren beker ui t aan de com mandonl van Hr. M l.

Evertsen voor betoonde hulp aan de mOlorschoener "Svaerdfisken" ,

.J·L.IL ....

e-gebeurtenissen

DECEMBER: De Zr/Olle verjaa rdag van het K orp. !t1llrinler, werd O.m. I1cvierd met ccn parade in Rotterdam.

NOVEMBER: De tweede

ulln de 32 nieuwe mijnclweger., wordt in dienlt l7e.teld als Hr. MI. Hoooezand.

AUGUSTUS: De onderzeebootjager "Gelderland" werd aan de Koninkl ijke Marine ovcrged ra"en en in dien!t gesteld.

JULI : Hel Marine· l.mmljoen op de E·55 werd bezocht door meer dan 352.000

loe.chouwers.

OCTOBER: On, Koninklijk paar bezocht aan boord van Hr. M •. de RUlIter de Nederlandse Antillen.

SEPTEMBER:

H.K.H. P rinses Beatrix bracht haar

eerste

officiële bezoek aan de K:.mink· lükc Marine.

(Aon boord vun Hr. Ms. Jacob van Heern ske rck).

De Mariniers-brigade tussen Amerika en Nederlands-Indië Een overtocht, die maanden duurde.

J oen wij uit Norfolk vertrokken met de "Noordam", een beroerde schuit" .. lIaaslige s poed ...."

De capltulalle vun J apan o p 15 Augus tus 1945 had roet in het etcn gegooid. Dat wil niet 7.cggcn, dat ook de Neder~ landse mariniers In camp Le Jeune nie t bijtonder verheugd wa ren toen deze grote we reldoorlog definitief ten einde was en een periode van hopelijk duurwme vrede in de gesc hiedenis WilS aangebroken.

Ja, 7.0 optimistisch wa ren sommigen, dat zij dachten dllt d it tijdelijk murlnler -zijn nu ook ten ei nde was. Zij wa ren immers oorlogsvrijwIllIgers, v r ijwilligers voor de duu r van de oo r log. Nu, deze oo rl og was voo rbij en dus .... naar moeders I~.

Eerlijk gezegd was dit niet eens zo dwaas verondersteld, maar, sorry voor hen, de uak bleek anders te liggen. Er was namelijk nog wat te "fiksen" In het toenmalige NederlandsIndië. In het gunstigste geval als bezettingstroepen, In het ongunstigste geval als .... En daarom, nogmaals, de J apanse capitulatie gooide roet In het eten, want de Amerikanen hadden, nu hun. oorlog voorbij was, geen enkele belangstelling meer bij de opleiding van Nederlandse marin iers op hun grondgebied. De ..Dutchics" moesten het nu .lel( maar runnen, op eigen. dort, In eigen. land en met betrekking tot het eigen. conflict.

Dit was Jamme r. Want de opleiding van onze mariniersoorlogsvrIJwIlligers was nog in volle gang. Een zeer klein gedeelte had zijn volledige t raining ternauwernood achter de rug; de meerderheid was zojuist in " Le Je une" gea rri vee rd en kon nog a mper "rechts uit de Oank" maken. En om dan al te worden Ingezet ....

Enfin, er viel weinig aan te doen. Slechts enkele maanden respijt wiJd en de Amerikanen aan de Nede rlandse mariniers geven, en o m hu n woorden kracht bij te zeilen: In het begin van Septem ber moesten de onzen van .,Le Jeune" naar

.. ' kon nog amper "recht" uit de flank" maken ...

r~~~X~"*-;"~~'i0~:~~-;\~"~~~~"'X~

~

In de " Alle He nl " ·afleverlngen va n Maart en Aug UI· 19S5 hebben wij geme mor ee rd hoe ti en jaar geleden de eerlte oorlogsvrIJwilligers bij het Korps Marin ie rs kw ame n en op welke wijze zij hun boot· ( bloed·) train ing In h et Amerikaanse ka mp Le J e un e o nd e rg ingen. H et waren de episode s, d ie het voors pel vo rmden In de g esc h iedenis van de MarInie rsbr igade, we lke organll3tle la t e r _ In de Jaren tunen 1946 en 1949 _ bIJ het pa rc lf lse r end werk In Indonesli! een :l0 belangrijke ta ak h eeft g ehad.

In d it de rd e, t evenl la" t.t e 'Ve rh aill, !lilan wij 1'11.1 deze Mari n ler.brlgade vo lge n va nui t Norf olk In Am er lkil nila r SoerabaJiI In 1ndones!l.

i

tU I

"Davis" verhuizen, weliswaar ook een trainingskamp van het Unlted S tales Marine Corps, maar dan een van een zeer verouderd type.

De Brigade zeU werd op de I4de van die maand, hals over kop. gevormd. een datum die als "Dolle Vrijdag" In de verde re mariniersgeschiedenis bekend zou blijven. En toen op I November d.a.v. een groot aan tal van de brigade-recrulen met één !llag tot korporaal, sergeant, sergeant- majoor en adjudant der mariniers bevorderd moesten worden, toen kregen vooral de oud-ondc roUiclcren van het korps, die tot dan toe het kuder hadden gevormd, wel wat weg te slikken.

Waar moest da t heen?

Aan de andere kant echter zijn die najaarsmaanden van 1!H5 goed besleed geworden . Al het mogelijke werd gedaan om de brigade - en nu militair - toch nog gereed te krijgen voor haar taak In Indonesië. De berichten uit die gewesten gaven hier bij de nodige .. pushing-power". Hel zou daar geen gezapige bezettingstijd gaan worden en dus oelenen en oefenen van 's morgens vroeg tol ' 5 avonds laat, Ja zelfs in de nacht, om van Iedere oorlogsvrijwilliger toch nog een beetje marinier te maken.

Wat daar dan ook In kamp Davis verricht Is geworden Is knap werk geweest. De Innerlijke discipline va n de marlnier- oorlogsvrijwlllIger kwam tocn al tot uiting. Het deerde hem niet or zijn maat van gis teren, vandaag zijn "commandant" was. Hij deed zijn werk en werkte mee om er alles van te maken. En ook dit was knap werk ....

Goodb ye " Dil vis" Op Donderdag IS November 1!H5 was 'I in kamp Davis een grote bende. De helft van de brigade, ruim 2400 man, maakte zich die dag gereed om van North Caroline afscheid te nemen. Hun reis naa r Nederlands-Indië zou de volgende dag in Norfolk beginnen, terwij l de andere helft van de brigade t'C n maand laler zou volgen. En zo was hel dus pakken geblazen. van koffers en plunjezakken, een keet van je welste.

Plet was van alles kwijt, terwijl zijn maal Jan maar niet begreep hoe hij plotseling zoveel spullen kon hebben. Totdat Plet bij Jan zijn lijlgoederen terugvorderde, wat weer tot resultaat had, dat Jan met een lege koffe r kwam Ie zilten.

En dan nog, tus~n alles door, die verschillende injecHes en andere dokters-visites; een paar uurtjes was je er wel zoet mee. Overigens was er die dag geen wolkje aan de hemel.

De stemming wal opperbest, want zo'n reis naar een brok van het eigen land, ook al lag het precies aan de andere kant van de wereld, trok onweerstaanbaar.

En toen dan des avonds deze twee en een half dUÎzend mariniers, bepakt en gezakt. kamp DavÎI verHeten en in ~n soort "Bello" werden gestouwd op weg naar Norfolk. toen begreep je niet dat sommige op een dag als vandaag nog de lijd hadden gevonden om spandoeken te fabriceren, in het soort van: "The green devlll are marching to the heli .... '·, van je jippie, jippie, Jee. Aa n boord van d e " Noo rda m" De volgende morgen kwamen wij doodmoe in Norfolk aan.

Van slapen In die overvolle trein was natuurlijk niels gekomen, terwijl een bepaalde groep van ons echalon, volgens haar zeggen, blijkbaar In een vierde klas wagon was terecht gekomen, want de bodem had crin ontbroken. "We hebben helegaar mee moeten tippelen", zelden ze, en waarachtlg, Je zoudt 't noa geloven ook. Maar gel ukkig, dit leed was geleden en duar lila de .... NOORDAM. De "Noordllm", (!(!Il dubbelschroefsmotorschip met een standaard watervel'plantslng van 17.850 ton, behorend aan de Holland- Amerika -lijn. Zeg nu zelf, dat klinkt niet gek. Maar als ik U dan verder vertel, dal dil schip met een normale accomodaUe voor 125 p:l ~sagiers, nu 2400 passagiers aan boord moest nemen met bagage incluis, dan klinkt het bepaald krankzlnn Ig. Heus. de beroemde Ernie Pyle heeft niets Ie veel gezegd. loen hij eens opmerk te dat elk troepentransportschip "terrlbl y crowded" was. Ook hier klopte dat a ls een bus. En wanneer U dan nog weet, dat wij precies 58 dagen lang aBn boord van dil schip op weg zijn geweest om In het zicht van Batavia ergens op Malakka aan wal Ie stappen. dan moet U 't deze mariniers-oorlogsvrijwllligers maar niet al te kwalijk nemen, dat zij heden ten dage bij het woord "Noordam" nog een tikje onwijs voor zich uit beginnen te staren. Werkelijk ze vergelen het nooit, ook ol beleven ze nog eens de 350sle koFPSverjaardag.

Dil wil echter niet zeggen, dat 't in alles een verschrikkelijke overtochl Is geworden. In geen geval, want de middelen, waarmee deze dagen wat aantrekkelijker konden worden gemaakt. zijn ruimschoots gebruikt geworden.

Aanpassingsvermogen had de oorlogsvrijwIlliger in grote mate en hoe eentonig de dagen ook waren, vooral gedu rende de weken van enkel zee, hemel en horizon, zijn vindingrijkheid bleef de boventoon voeren.

En zo gebeurde het dan ook op deze ,.schuit", dat de later beroemd geworden Brigade-jazzband, kort naar Norfolk. geboren werd; dat er een schC<!pskrant onmiddellijk na ver trek uil de stenc il-machine rolde en weldra he t voorwer p werd van handtastel ijkheden. zo vochte n de mariniers erom; dat er bokswedstrijden plaats vonden waarbij de stukken in het rond vlogen. alles netjes tussen de touwen: dat er klassieke gramofoonplaten-concertcn werden gegeven, waarbij zoveel mogelijk mariniers In de longroom kwamen luisteren. al was het alleen maar om In die heerl ijke sloelen ter plaatse eens lekkertjes te pitten: dat schaak-, dam-, brldge- en klaverjas-wedstrijden iedere dag op het programma stonden. ja, dat er zelfs hele feestavonden werden georganiseerd. die aan orginalitelt niels, aan mllitalrisme oliet te wensen overlieten.

En wat wij hier zeker niet mogen vergeten: het goed afgestemde dagelijkse lesprogramma. dat de uren tussen 's morgens negen en 's middags half vijf deed omvliegen.

Met tensloHe de humor aan boord ....

Juist In de boord krant. die IlO!ter herdrukt is geworden en voor velen nog een "tastbare" herinnering is aan de over tocht met de "Noordam". kan men die humor lezen en de stemming peilen. zo.."Ils zij was. Hoe een zekere Pietje Plunjezak, die in dit krantje het dagelijkse logboek schreef, de bezwaren van dit overvolle schip wist te schilderen en veel ongeriet mei een. zij het soms zure glimlach. wist weg te wulven. gelijk de meeste mariniers dat deden.

"Om een van zUn verhaaltjes af te drukken: Mijl! Loaboek.

Het begon vanmo rgen a l vroeg. Een luitenant, de provoost en twee M.P.'s kwamen het stelletje wekken. "Trekt eruit; ' t is half zes geweest".

Of dit laatste een argument is. Voor mij begint dan de behoefte naar rust pas. Ennn. orders zijn orders en daar heb je je als marinier aan te houden. Derhalve "luistert uit kudde .... aan lijnen voor het wassen". Het duurt wel een uur tje voo rdat je aan de beurt bent, maar dat mag niet hinderen. Je slaat lenmlnste nog een tijdje rusUg, voordat de grote trek begint.

De grole trek. vraag je? Tippel jij dan niet mee, maat? Nu. Ik wel. 't Begon vandaag al onmiddellijk na ochtend-schaften., tO(!n

... aanlijmen voor liet waSJen ... ik ergens In de midscheeps rustig op mijn krent wilde gaan zilten. 't Was cr echter niet bij. "Weg jij Plunjezak, a ls je tenminste die smoezelige dungaree niet aa n de lijve gewassen wilt hebben", :telden de spuiters. De zaak moet hier voortdurend vochtig gehouden worden, anders wordt het te "droog" oan boord.

Okt, dan maar evacueren naar het achterdek. Geen toegang echter. Een zeker onderdeel houdt hier appél- en op de plaats-rost-ocfeningen, afgewisseld door gewC\'rinspectle en inspectie van het geweer.

Opduvelen; '1 Is hard maar waar. Ik dus twee trappen op, naar het promenadedek. Stop .... militaire politie. Tl'ainingslessen. Hoor jij erbij? Natuurlijk niet, zeg je? Dan rechtsomkeert.

Derde toevluchtsoord: het voordek. Om daar echter helemaal aan je stulten te trekken. Rauia's onder de derde klassers met arbeidsinzet In de kombuis of verplichte tewer kstelling als scheeps-opknapper of uitkijk. S tuderen of onderduiken.

Maar waar? In het ruim soms? Daar heerst de hele dag de vage onrust van inspectie-mogelijkheden met de kans om voor eventueel niet opgeveegde stofjes aansprakelijk gesteirt te worden. Dut kan dus nooit. Dan maa r weer op het middendek proberen.

Zo was het vandaag. zo was he t gisleren, zo was het reed~ de hele week. Opgejmlgd van achteren nanr vore n, van bakboord naar stuurboord, van het promenadedek naar het onderste ruim. De hele dag door met de haastige maaltijden en wat rommelige nacht- uurtjes, waar tussen twaal! en één nog zo heel ongemerkt een half uurtje afgaat, omdat we de "zon" tegemoet varen. Dik zal ik hier niet worden en word ik wel dik, dan zal het alleen onder m'n ogen zijn. En[in, als een beetje marinier maal Ik daar niet om. Alleen weet ik, dat, als dit lev!'n zo door blijft gaan, ik ;1:0 dadelijk in Indië aangekomen stellig de prestatie op mijn naam zal laten boeken. dat ik van Norfolk tot Batavla getippeld heb.

Tol morgen. maats".

Poierje Plunjezak Tot morgen, mllats. 58 dagen lang. zo was deze reis, waarover nog heel wat te vertellen zou zijn, maar we laten 't hierbij.

OOk zij was een episode in de! vorming van onze m3T'iniersbrigade.

Veel moest er nog geleerd en begrepen worden, ook door hen, die als leiders van het Korps. de .. Noordam" en de ,.Bloemfonteln" (waarmee het tweede echalon naar Indl/:! ging) op een afstand volgden.

Dat me!n aan boord e lkaars wasgoed "pikte", was geen kwestie van een slecht begrip tussen hel "Mijn en Dijn", zoals de Kor pscommandant In Nederland het begrijpelijk opvatte, evenmin dat de reeds genoemde boord krant ondermijnend voor de krijgstucht was en daarom tenslotte moel worden opgeheven. ' t Waren alleen de vrijzinnige uitingen van het soort oorlogsvrijwllllgers, jonge mannen. die feitelijk maar één doel hadden .... h un brigade te d ienen, ook al leek het daar soms helemaal niet naar en gedroegen zij zich meer als volksverhuizers dan als waarachtige mariniers.

De toenmalige brigade-commandant, de kOlonel der m ariniers M. R. de Bruyne, die de zwa re taak had met dit "stelletje" de oceaans over te steken en tenslotte in d e Oost te beginnen, heeft later wellic ht wel eens geglimlacht over zijn zorgen van toen.

. . . 't werd eel! gezellig dorp . ..

l\otalakka ....

De verdere geschiedenis van deze overtocht 7.Ullen wij kort houde n. Nada t de ,. Noordam·· op oudejaarsdag 1945 op de rede van Batavia gearriveerd was en. op las t van de Engelsen. slechts he t eerste bataljon aa n land mocht gaan, keerde de rest naar Ma lakka lerug. aldaar verenigd met de opvarend en van de " Bloemfontein".

En ook daar werd he t gee n gemakkelijke periode. Op een vervallen rubberplantage, Ladang Geeldes geheten, werden de mariniers in koelie- hu tten ondergebracht. Niets was er, helemaa l niets. omda t de v rachtschepen me t het overvloedi· ge en rijke brigad e-materiaal op de rede van Tandjong Priok ware n ac h tergebleven.

Maar ook hier vond men hetzelfde beeld als op de "Noordam" e n de "Bloemfontein". Ladang Gcdrlcs werd een gezellig dorp. OpschrHten op de hutten, als "Nooit gedacht" en ,.'t Circus op rust" verrieden ook hier de stemming. R adio's en kranten ontbraken, maar iedere avond ginge n twee man van de eigen voo r lichtingsdienst als omroepers met bel en bootsmanfluit gewapend het kampement door om de marinie rs kond te doen van de laatste nieuwtjes uit Nederland, de wereld en .... vooral... Indonesië.

Bijna twee maanden d uul"cic dit verblijf in de binnenlanden van Malakka. Het typisc he .. jungle-terrein" werd dankbaar gebru ikt voor "jungle fighting". Wa t d il betreft, waren het dus geen verloren dagen.

En toen d an eindelijk in de laatste week van Februari 1946 de heuglijke tijding kwam, dat de Mariniersbrigade In haar geheel n aa r Indonesië kon ver t rekke n , toen vervoerde het s.s. " Nieuw Amsterdam" ccn in alle opzichten "beproe fde" gemeenschap naar Java's Oosthoek .

EEN OUD O.V.W.-ER.

~lIlnnl1l1lmlJ ' llIn ll llnIlIHllmlllllllll1l ll lllnllllnlllLlm

ê

AARDAPPE LMOE II EIO

=T ;;;: -

~ ~~ =

==

==

~:=_

=_ ~

!. ,.

==

-

§

~ ~

BoolS11ItJlI. Bubbekes, Peerke Plllizewipper

ell

Lucky Joseph

(l'emen U preltige Kers/dagen en een Gelukkig N ieuwjaar,

=

EN behoeve van de huisvesUng en legering van de regimentsge,'cchtsgrocpen d er 4de Divisie in Sennelager was aldaar ccn Nederlandse vas te kampsta f gevestigd. onde r CQmmando Vlln majoor W. G. Albcrda. Die stat van ongeveer 200 man omvatte militairen van de technische Dienst, Intendance, Geneesk.

Diens t. Genie, ccn Cadi-detachement, Mareçhaussee en gecstelijke ve rzorgers.

Dat men gezamenlijk heel wat wer k heeft verzet, ligt voor de hand. Geweldige hoeveelheden levensmidd elen moesten onder meer worden gelost en w eer 01'geslagen in het kamp. Men ve r ~ telde ons dat een van de soldaten, bezig met aardappelen storten in een der magazijnen, zo vermoeid raakte, dat hij op de aard appelen in slaap viel. Zijn kameraden gingen stug ve rdcl' met het werk en zouden hem onder de piepers begr aven hebben, indien zijn luid gesnurk hen niet had gealarmeerd. Juist op tijd werd hij weggetrokken en met veel moeite wccr wakker gemaakt!

Over aardappelmoeheid ges proken.

g

~

S

=~

Ë ~

=

§

;;;:

==

;: Ë=_:=

_

_ -

~

_ ~

êE

§

= Ë

= != _ E

Wllllllnnllnllllllllllll1lll1ll11l11l1l1l1l1ltlllllllllllllllllllll~

Voo r won i ng r U i Ia d ver ten tie S, gel e pa gin a ach ter in!

Waterleiding In Nieuw-Quinea

Hr. M s. P iet H ein

'f EN Zuidoostcl\ va n Kaimana is de in-

gang van de ljordachtige inham in c:e Zuidkust van Nieuw Guinea, de Etna Baai. Als men de baai invaart langs het eiland Lakahia en verder la!1gs Kam_ balangan, een nederzetting van de NNGPM, passeert men de doorgang tus_ sen Tandjo"g !tewl en Tandjong Oelapala, ook we l de "IJzeren Poort" ge-

noemd.

Tegenover de IJzere n Poort ziet men over de loodrcehte rotswand van het gebergte een zilveren lint lopen, een waterval, die zich van grote hoogte van de dichtbegroeide steilte naar beneden stort in het rustige water van de baai.

Voor schepen ccn mooie plaats om water tel:!.dcn. De schcp<lfL vlln de Koninklijke Marine

hadden er reeds enige malen

water aan boord genomen. maar het laden zelf bracht moeilijkheden met zich

mee en wel de manier om het water aan hool'd te krijgen.

Hr. Ms. ..Piet Hein" heeft toen het initiatief genomen om hierin verbetering aan te brengen. Op voorstel van het hoofd maChinekamer werd besloten hier een laad leidin g aan te leggen.

Woensda g 12 October ging de .. Piet Hein" voor anker in de Elnabnai voor de waterval en de volgende dag werden de eerste ma terialen naar de wal gebrach t.

Vooral het machinekamerpersoneel was deze dag zeer actief. Aan dek kon men mensen gebogen zien over vreemd ge· vormde ijzeren voorwerpen. terwijl ze het onder geknetter en geschitter met lasapparaten zaten te bewerken. Een kring belangstelle nde maten s to nd er omheen el\ de goede raad was niet van de lucht als er iets niet d irect lukte.

Meters lange pijpen werden naar dt! voel van de waterval gebracht: dat was de toekomstige waterleiding. Vanaf het schip was van de ei genlijk aanleg weinig

of niets te zien. Bomen aan d e voet van de walerval belellen iedere bespieding. alleen de mensen die aan de wal werk· ten, wisten van de vorde,ringen. AC e n loe kon men kleine (i guu l"tjes In zwem. broek zien rondscharrelen. Na een paar dagen trOK ook de kajoe de wal 0 11 met een aantal p lanken en bulken.

Een machinist werd opgemerkt, al liefdevol vijlend aan een klein koperen plaatje, waarop bij nauwkeurige beo schouwing bleek te s taan: ,.laadleiding, aangelegd door de bemanning van Hr. Ms. Piet Hein. 13-18 October 1955", Dinsdag 18 October wAs de leiding klaar. 's Middags zou de feeste lijke ope. nlng zijn door de commandant, Tenue: zwembroek, De P iet Hein werd tot vlak bij de waterval gebrach t met behulJl van beide boeganker<>, een hekanker, twee manilla· trossen en een stalen, die regelrecht liep naar de plaats waar de leiding uitmond· de. De leiding e indigde in een mon ds tuk

waar een brandslang op aangesloten kon worden en langs de a l eerder genoemde stalen zou een slang gevoerd worden, waardoor het water uit de leiding in het schip zou lopen, Vanaf de bak hing een tweetal touwen o m laag, waarlangs de bijwoners van de feestelijke open ing zich konden la te n zakken om dan verder door het ondieJle wat.er naar de kant te waden. Degenen die een fototoeste l bij zich hadden, gingen met de motors loep.

Overal was bedrijvigheid. op de kant bruingebrande mannen in kleurige zwem· broeken, een af en aan tuffende motorsloe p en de jol, die tot de rand geladen was met een drumstel, een contrabas, een trekharmonica, twee gitaren. een trompet en sambaballen; dat was de uit ru sting van de scheepsband die de opening zou o pluisteren.

Bij de uitmonding van de wa terleiding s tond een micro foon en verder was er bij gebrek aan iets edelers een nesje bier aan een touw opge hangen, waBrmee de doopplechtigheid verricht zou wor· den .

De commandant had tevoren in de long. room eens overlegd hoe hij zijn speech zou beginnen. Men was het cr roerend over eens. dal het geen gericht zou zijn als er bij de traditione le opening: "officieren, onderofficieren en manschappen", telk ens een stel kerel s in zwembroeken in de houding zouden s pringen. "A ls je eens zou zeggen: "waterbouwkundigen". was er geopperd, ..dan heb je nóg Jeans da t er een s tel kere ls in de houding s pringen," dacht een ander. Tenslotte wel'd men het eens op eenvoudigweg: ,.Bemnnning van de P iet Hein", En zo begon de speeeh dan ook: oo k a l moest de commandant, ondanks de mike, schree uwen om hoven het geruis van de waterval uit te komen. De toehoorders waren op rotsen gezeten en de scllecps· band stond klaar om los te branden na de d ooJl. Te nslotte kwakte de commandan t hel flesj e tege n ('('1'1 rots stuk e n draaide de afsluiter open, waarop een flinke s traal water naar builen spoot. Verscheidene camera's klikten en de doopplechtigheid was voorbij. Degenen die het zonde van het pijpje gevonden hadden, ver~oenden zich 's avonds na een g ratis flesje voor alle hens, met het Idee.

Een slang werd aangesloten en even later s troomde het water In de tanb. De band speelde na haar eerste nummer: "Down by the riverslde". lustig allerlei en hel geze lschap verspreidde zich om de hele aanleg te beschouwen en zic h in het heerlijke water te verkoelen.

W , H , \', R.

{--------- -----------------~

TI-:VREJlEN Ii E lDS DETUIG I NG Door de Commandant Zeemacht Nede r land, vice- admiraal F. T. Burghard, IS een tevredenheidsbetuiging toegekend aan; Se rgean t e lec tr omon le ur E, Domburg (30713) van de volgende inhoud; Na lezing van een proces-ve rbaal, opgemaakt bij de Onderzeediensl te Rotterdam naar aanle iding va n het defect geraken van dynamo 1 in de centrale onderzeedienstb unker op Donderdag 29 Se p tember 1955, Is mij gebleken, dat u door zeer voortvare nd , moedig en kordaat opt reden onder levensgevaarlijke o m stand igheden tijdens de beproeving van een dynamo ernstige ongelukken bij het op hol gaan daarvan wist te voorkom en.

Peerke Pluizewipper H " .n&oristiscl, Kerstverhaal

het tx-gin was hel niel gemakkelijk geweest voo r I NPeerkc.

H et was ook wel een grote overgang. Zo ui t

Ulvennetel, waar Peerke van jongsar aan was o pgegroeid, waar h ij iedereen kende en waar ieder s teentje hem ver¡ trouwd was, en nu ineens cpgenomen in de militaire samenleving. Baksgewijs inplaats van koeien melken. Model groe¡ ten inplaats van een amicaal "Goei mergen".

Och, hel WilS niet te ve rgelijken en soms stond het huilen hem nade r dan he t lachen en had hij een lief d ing willen geven als hij weer met z' n manchesterbroek Ban in hel varkenskot had ku nnen staan. Allengs was hij e r toch wel wat aan gaan wennen, en inwendig verheugde hij zich cr al op om al dle Ulven netela ren gl'ole ogen op te la ten zetten als hij met week-end thuis daar eens de .,ouwe jongen" ui t zou gaan hangen en dan eens een paar stoere verhalen te vertellen uit z' n zeemansbcstaan, Het moet gewgd worden, ze keken wel op toen Peer thuis kwam, Met een aftands busje kon hIJ tot in Mierendonk ko men en het laatste hal.t uur naar Ulvennelel moest hij lopen omdat er geen andere verbinding was dan een rulle zand weg. Op d it laatste deel va n de weg had hij zorgvuldig de vee( uit z'n muts gepeuterd en toen z'n hoofddeksel achteloos achter op z'n kruintje geplant. Hij zwaaide wijd uit met z'n benen om z'n dorpsgenote n toch maar goed te laten zien da l he t slingeren van het schip _ dat hij . zwaa;de wijd uit met z'n benen,.,

,. ,$chippers d ie ridderend in de houding Iprongen",

overigens alleen nog maar van plaatjes kende - al behoorlijk In z'n bene n zat.

Vader had er wel even een domper op gezet, toen hij het erf op zwaaibeende. Vader kwam net van de deel af, had even naar Peer gekeken, zeggende: " Hallo, Peer! Wa l is 't jong, hedde gij het In de bokse gedaan? Ge loopt zo aorlg !"

Lichte lijk blozend had Peer onverschillig z'n onderli p naar voren gestoken, "Da kende gullie hier nle he, maal' da ben ~benen".

Vader had hem met een lichte twinkeling in de ogen aangekeken, waar Peerke helemaal confuus van werd zodat hij zowaar ve rgat met z'n benen te zwaaien toen hij he t huis binnenstapte. Maar 's avonds in "He t gesmeerde dru pke" had hij z'n schade dubbel en dwars ingehaald.

Hij had een groot glas jenever voor zich staan, omdat je als matroos toch niet a nders kon d oen, maar telkens als hij een slokje nam, schoten hem de tranen jn z'n ogen, maar z'n verhalen werden steeds geweld iger.

"Van mergen nog", zei hU. "scheelde 't maor een haorke of ik was vandaog nie gekomme. Ik s tond net m 'n bullckes bij mekaore te pakken toen de admiraol, da's bij ons in de marine de hoogste baos naar mij toekwam en die ~ of ik vanaovend efkes ' n schi p naar Engeland wilde brengen. Ik zeg teugen em, an me nooit niet ik gao naar Ulvennetel. Och witte. ge mot een bietje van oe af kunnen bijten, anders drukken ze oe zo In ' l huukske. H IJ zee ook metee n, goed Peer, goed, goed. da n doen ik ' I z(!lf wel etkes".

En Peer keek de kring eens rond en genoot van de bewonderende blikken van z'n dorpsgenoten d ie vonden dat Peer de Marine toch maar s tevig in de hand had.

Peer gaf rondjes en z'n verhalen werden steeds stoerder, schippers die sidderend in de houding s prongen wanneer Peer aankwam, e nz. Maar toen Peer 's avonds laat naar huis laveerde sloegen z'n zeebenen bij tijd en wijle over elkaar en thuis gekomen was hij zelfs nog zieker dan zeeziek.

De volger.de dag was hij van narigheid maar t huis gebleven en in z'n hart was hij blij toen hij Maandagochtend weer terug kon, Na verloop van tijd was hij overgeplaatst en hij begon zich al eçht Ihuis te voelen in de Marine. Hij had ook enige vrienden gekregen en met een ervan. een stevige Rotterdammer, kon hij best overweg, Zo kwam het ook dat hij enige weken voor Kerstmis aan zijn ouders vroeg of hij Kees Kribbels mee mocht nemen tijdens het winterverlof, want Kribbcls had geen moeder meer en z'n vade r was bij de Koopvaardij, zodat Kees dan al die dagen maar alleen zou zijn. Peer zijn ouders vonden he t goed en zo kwam Peer dan op 'n avond met z'n vriend in Ulvennetel om hem nu eens Ie laten zien hoe het e r met de Kerstdngen op 7.o'n Brabantse boer· derij wel toeging, Ge;,:cgd moel wOI'den dat Kees zich k05tclijk amuseerde, Hij at bllkellbrij tot dat het pijn deed cn wannee r hij niet at, zal hij naar Peer z'n zusje Anlje te kijken, die o p haal' beu rt weer naar Kees zal te kijken.

In dienst wist Kees zich altijd handig te drukken als er iets gedaan moest worden, maar nu bood hij zich direct aan om Antje te helpen bij het plukken van de Kerstgans

d'n een een bietje meer, d'n aander wa minder, maar over het algemeen was er een stevig glas gedronken, Op een gegeven ogenblik ging Hennestaart naar de Cour en zo na een half uurke denk ik, verhipt waar blijft hem,

. I ..

COUR

, , " en. aokeUQ janken dal ie dec",

." plukken van de kentQans

en als het aan hem had gelegen dan had hij wel alle kippen en ganzen willen plukken, mits Antje hem daarbij zou helpen, 's Avonds zaten ze gezellig om de "platte buis" en hij beluisterde met genoegen de verhalen van de ouwe Fluizewipper, "Ach", had moeder op een gegeven moment gezegd, "da's toch een aff ront veur Mientje Kromhou t, 't is af mee Gieleke Kist", "Wa zegde nou", zei Peer. "Hoe kumt da'!"

"Jao", zei vader, " Da's d'r ene die van Kist. ik zag hem cen paar dagen gel~n op de mert en ik zeg zo; "Wa he'k geheurd, hoc kumt da, dat ge mee Mientje KI-omhout het gebroken? Witte wat ie toen zee? Hij zee, och Pluizewip+ per, ik he nog eeru goed nagedocht over 'n trouwerij mee Mientjes. maar goed beschouwd konde ge d'r niks goed van verwachten, want ik dacht maar zo, van krom hout kunde nooit geen goei kistjes krijgen, nou tocn heb ik het maar afgemaakt", Peerke sloeg zich op de dijen van pure pret, terwijl K ees naai' Peerke's zusje Antje zat te kijken en onderwijl be· dacht dat de Heel' en Mevrouw Kribbels·PluizewipDCr zo gek nog niet zou klinken.

"Och", vervolgde Vader, maar verlee week emme we mooi spul gehad met Kiske Henneslaarl, Da's wa gewist. We hadden kegelavond gehad in "De schele nachtull" en och

Ik gao naar de Cour en daar zit Hennestaart op de Jrond zowat mee z'n kop tussen z'n knieën en aokelig Jan ken dat ie dec, Ik verschoot e r van en zee; Wa hedde gij?"

"Ik zij machtel()OS". Nou ik was op klap nuchter ik zeg: "Allee gao s laan", "Da kan nle", jankte ie, .,Ik zij machteloos", Nou ik ren terug naar '( cafe2 en roe p allee mannen d'r h. een lIokelig ongeluk gebeurd, direct d'n dokter bellen, Hennestaart is eiernaai machteloos en ligt op de cour, De kastelein belde d'n dokter die al la ng in z'n bed lag en de res t ging naar Hen nestaart kijken die maar zat te jamme· ren dat ie machteloos was, Na een kwa rtierke kwam d'n dokter die zwaar de s moor in had dat ie uit z'n bed was gehaald, "Alee", zee d ie, "Bende wee r zat", "Maar ik zeg, nee dokter dit Is ernstig, dieë mens is ele· maal mach teloos", "Zo", zegt ie. ,.stao de gullie nie zo Ie zeveren en vat Hennestaart op en leg hem op 't billard, dan kan ik 'm onderzuuke n", ' I Was een naaf hcopJe mens dal daar mee opgetrokken pootjes op 't billard lag, "Steek je benen is rec hr', zee d'n dokter, "oa gao nie", jammerde Hennestaa r!, Nou d 'n dokter die trok ' n geleerd gezicht, kneep z'n eugskcs half dicht en begon aan z' n onderzuuk en daor begint ie me toch ineens uil te varen, Och noch aan toe; "Gij verrekte zatlap, moet ik daorveur uit m'n bed komen", Hij !rummelde efk es mee z'n hand en meeteen schieten Hennestaa rt z'n benen mee'n vaart naar veure, .. Verrekt ezelsveulen", zee d'n dokter. "Als ge nou nog eens naar de pietJe gaal blijft dan rechtop zitten dan kunde mee ocw zatte kop tenminste nle meer de bovenste knoop van oew broek vastmaken in het bovenste knoopsgat van oew ves t."

Mens wa wij ac hte rar gdachen hebben.

's Avonds toen Peer en Kees o p zolder onder de wol

kro peil en nog wat lagen na te prate n, vroeg Kees aan Peer of hij misschien het volgende Jong week·end weel' mee mocht naar Ulvennetcl.

"Da motte mij nle vraagen," bromde Peer. "Vraeg da maOr aan AntJe,"

Brief van de gepensionneerde marineman Kaan ddll zijn ZOOII. mil/roos der 2e kldsse Kad/Jl;e KI/lUI, /hdlJS tlieue/Jde in Niellfl'·GuÎuea,

De reda"ie van Alle Hens is zo gelukkig, met medeweten \"an de schrij\'er. onderst':lande brief te kunnen afdrukken, Zij is va n oordeel , dat deze brief in zijn inhoud ge\"{'I(:lens weergeeft, die \·ele lezers Zu llen delen. J\locht die echte r - in enkele gev:l.lIen - niet zo zijn, dan biedt zij hierbij h:l.llr wel· gen\Ccode \"e rontschudiging 3:1.0.

(fj 22

Besle KlltIIll;e, I e benl ,.eel ill Ollze gedt/rh fe ll, deze dilgeIl, ell " gllal eigen. lijk gtell ddg I:oorbij ol je moeder en ik hebben her o"er i', Er kmi gten bekende binlltl/ komelI, ol er u:o,dt ntlll' ie ge· I ftlllgJ en lIel "/Illorh/elld 1I0g 111'tlm die gepemiomltf!1'de boolJlllall Geri/{IÎ; oploptl/ /IIel de A I/e HelIJ bij zirh, u,.,tlril/ Jltlill /'tllI " d, mtlrillemtlll op Nieuu',Gllillea". l e moer II/e/ %0'" /e,blltll mI/uur/ij;' allijd luutll Je regelJ IIZIII, tI/ dlltlr ;"MI dtlll lorh ma'" keurig ill, dtll belllog IlIlIg lIiel ,,a/; bij lIIoeder dmiJ' is, ddllr bij ;" l/;e, l Ol/geil , je "ebt ddllr IIOOit klagtl/d ol'er gIJ(brel'"" dal ik ook eerlijk lIiet /'tIIl je ,'ert/'llrbl, mMr je moeder tI/ ik JIlapp'" hel //'el. D.II iJ dtlll ook de reJen, dal Wt het I'eel over je hebbtll.

NtlllINrlijk lO1ll1 dtltlrbij, dal /Ue je miJS,n. VoortIl je //loeder, boeu·el ze hel /looi/ rerblnit zegl, Per Jlol l'tIll rekmi/lg Wtl; Ie ollze ",igJ/e, til WtlJ jl 1I0g 1/I1ItI, te" ptttler loell dl oorlog lûlbmk ell ik lI'eggi/lg, Ze heefl je loell "ijl itlrlll !t/llg al/etll geh/ld til, Ádeill ti/; je U'tlJ, beb je hlltlr il/ die lijd hel hoold hO/til waler gehouden.

Ze zegl zo JI;'lIijls, hoe ze JomJ weml, dil' je IIbijd IrtIJ klein geblel'ell, ell boe OIll·em',lrIJI! je ;'Iel/IIJ teil grole kerel II·tlJ, dIt /'./11 bll;s gillg II/el he' ptlk /'tllI de bmI! t/(/II. H I// lijlel er so/1IJ op, ol ze IIlij een Jlerhu af/ouer loor je ..indl, bier i/l buil, t1I ti/; ik 1/1 hlUlr I'erhalell IlI oeI gllot'ell, til jij i/l die /uuelllijd IlÎef ,'(mlllderd bem, zllllell je II////en bel g;mler ook bell mt! ie lUlillell fillJell, Hel hlliJ is Nilerlltlrd lI ogl/l leeg zOllder jon, Voorill/lll meI de kerslmil leek hef leger da/l ooil, ell Iie htlJJ", eerlijk gezegtl ,'lgl1p,ol:eJl 0111 er lIielJ 1/tIli Ie doe II, Hel leek zo "'tir 011/ ktrJII'ersierillg ft kopt/I, ,'oor om Jl/lI/tW, ell ,'erhdell ,week zei Je lII oeder /log, dlll bef 1/11 torh wel ander; ,,·tIJ, zOlldtr iou, zod,,1 we 1II,,"r liet moesltn doen of b" gewolle dllgtll 1/"0rel1, Ie zalltlfhell, ti/; je boor/ dal ze giJ/trll/iidtlg, teil bellje ubeel kijkend, mei etl/ boompje IhNh lWfllll, ell dllt 1,.mdtldK opge.

Illigd "eeft, " Ander; weel ik bel I'olgende jádf, tilt KtIIJ/1tje Ir is, I/;el Illeer bot het moef", zei ze.

Zo h./Jdm Wt ook algnprokm om eell lekker JUrkje den U lIel/U II, ill plat/IJ I'all 11'''' ImJerJ, III./ar dtll/rmee lub ik bm/r Ie p./kkm, lI'mll ik heb elll kipptllje bestelJ J", morgNI //,0,,11 thuiJbezorgd. Zo zie je, dal op kerJtmiddag jt 1110eder en Ik MII/f!1/ aall de lafel %lIl1ell zitem, IIUI een kentbooll/pje erblj NI een kip erop, el1 zo zal het er ook IJaII kOll1ell, d,,, lI'e op ouJejaarsa/'oIlJ opblijl'm tot het 12 IIHr iJ, " Dit "om II'l' ltiet 1',1/1 'I jllar I'ader" ui ie moeder d,'IIfl/et I,Og, II/Mr lIaumr/ljk JMII I/'e bet wel, 01111 zNlIm Ule ill geflllrblm ook ia/( bij 0111 heblHn, til ook JON, "gtll mekaflr teil geblkkig lIieH/IIjflllr II'NIJell. 10llgen, /I'e dotll J", Hil htl diepsl I'ltll om hmt, omdal 11 ', Iroll op je zijl/.

IVe hO,,11 I'a" "tel bekel/df!1/, dal je jt /I'erlt goed J oel til 'we welen dal de omstalldigheden //1111 je /IIerk lastig zijn.

I e bmi eigenlijk, door je lijd op NieNlu,Gllifle." em vall die lIIarillemalllulIgeword..I.die d.lule gurhiede"iJ door, zirh Illtijd t'an ten I/(ig belere klm' lieu" Zlf!1/, Ilaam/I,/tl de Oll/JIIIII' digbeden bllll het !e,·m moei/ijker I/Itulkten.

I e weel, dlll ik flaarO/ 'er /llee kali praun, 'J \Il'ï"lerJ, in (I, oorlog, til mei em ollJerzeebool bij de NoorJkMp, /I ·tIJ ook zo lellk /lut. Dllar h"Jdm Il-'e ook Je beroepJkt1l1kerailfs ./t1l1 boord, al 1/"111 hel ,r tIltijd hoogJUllJ Ii'l.

Val/ di, Illi km/ de 1II."ill' lIiel bel/tlllII, m ze helpm de zaak geell lilt/er l·ooruÎl. l ij hoort d,lIIr "iel bij, Id hoort bij dt lI/enUII, J" lel; I/'etell " II/tlklll ,'a" toestallde" die ,IN eelllllaal telll·om/ig zij", tal (Iie lIIoeilijkhedtlll rOOfbij zijn m de kl/ll' keraar; /liel! Illeer Ie k"lIkerf!1/ we"", Ah je bel pionieren u'il/ /loell/en fIIag je dal geruJI Joell.

Daarmee be'lt de M,,,ille zirb aflijd 1<111 Je beste Jum' lil/til ziell.

I e moed" ZlII op ondejtlll'JtII'OIld htulf Kaamje, een gelllkkig /lielll/"jlltlr ll'enUfI, Illaar ik jOlIgelI, wil ie "" I/'el I'/IJI zeggell , Jal ik je etll lijlle KlItlIl I.'i"d, ell ie /'eel zeg'" IlellJ, I E VADER. PS Dtl1Ik ,·oor de rege/maiige Jrbrijt'trij. ' e 11I0ed" ltelt " op. Afeer groeIen, Vader,

VI':KKO R Tf: I N II O UIJ " AS II I':T " OO K A t ' (lA A StJ t:

Lucky

II een arme hond dIe cc n terrler als Moeder heeft en een onbekende vader. Rondzwervende In de buurt van KneuterdUk en VU\'erberl , pron. hU In Hn pLouoelinle op"'eUlnl In het bll,lIleoomparUment van een aulo iln kwam daarmee lerecht voor Hr. M I. Tromp. alwllllr hU aan boord "1'1'. HU Ln$la lleerde zIch Ln hN bag8genet Vlln ~u offlclerahul en .1111 "and..r uLt op ver· kennLIlI. ~n "IOn 'lijn ontdekkIngen I~ voerlDOP van tUd wa•. dal hel OIj:hlp ~' aren­ de WIS en zO maakle Lueky Joseph de .ehieloefeningen n,eoe op de Noord2f!f!

HU krft. de $land \'In Matroos UI en OP we. naar Stockholm, "an welke Slad h U tlch zeer "ecl voorstelt. krce. hU lUn eoel'ltc "bakJe". O"erIIlCn. maakte hU :dc:h 1ef!r verdLenstelijk mei hel o,"erbrenl~n "an beriehlen uil radLohul naar c:c»Tl_ mando·bru • . HU leoerde . qua,·l! drLnken.

Lueky deed op de NoorM! reis ,oed ",'n belt en "eoe) ervann, op en werd ullelndelUk "oor,~ra.tn ,"oor ..eerste klu".

HLerna m.akle hU een oefl!nrell In de MiddeLla ndse Zee. alwaar hU de ..Amerl. kll"n" leerdl! kennen. Daarna IhollVII!lrl nllir Ikn Helder.

In Holland aan,ekonW!n werd hem lUn overpLaalatn. naar de Wesl aanleZel\:d.

Hlu verdLept hij :ddl In hoet Joe,'en In Wil· lel1\lU,d. Leert woeste dansen en maakt t.leh nLeuwe vrIenden. VandaaruLt werd een InwPf!cUoerel. door Suriname ,emaakt.

Ver"ollenl We>l'r lerug In Curaçao wordt hU te wer k gesteld bU doe militaIre zwem· InrlehUna .. Mtchle llbaal".

Helaal begLnl lUn 'ILblaas toe werken en "udwUnl Luc ky enl,e IUd In het hOlIpI· laa i.

Ook aan deze droevL.e en pijnlijke epLlOdoe koml een eind. ZUn teru.kerende Inter"," ,'oor vrouwe lUk .ehoon JI hoet bette beo wijl vOOr zUn .enez,n•. Ooc:h te'·en. onl· waakt he t vedan.en WHr naar hel 'lUte na l en n!luwelU kl ui t het ziekenhuIl vraaJl hq een varende pLaaliln•. daar nU bU .eruehte "emomen hee!l dat er ~n .roloe oefenin ••ehouden u i ...... rden. Het .erueht blUkl Julll Ie 'lijn goeweoe$l en Lucky Is nu op we, naar NATO-BUf"n:r.

Lueky hoordoe zoveellpreken over de Bur· tesque dat hU beilOOI n:.1f toe ...n kijken.

Hel bezoek hieraan vond hij een '1'001 lueeel en hU kreeg dLngen te zLen dLe op een pcnsLonallt voor jongoe mellju beiUIt niet "eftoond worden. Achteraf ....as h.ij ulter$l "oerhoeu.d deze kans te hebben aan· ,e,repen en er nu ook o"er mee te kunr.en praten. Trouwen. het ,ehele leven In de Slates heoelt zijn "olle belan.$Ielllnl en \'81'1 bezoeken bU ,'erxhlllende faml. lIe. "orml hU 'lleh 'lijn Indrukken ovu hel AmerIkaanse le"en, Na verloop "all IUd wordl Lucky ab Ie· "olg "an zUn .aLblau naar Nederland teruggezonden, ...... r hU geplaal, I wordt op Hr. MI. Wolf waarmede hU Ier vluerij.

Inlpectle ,aat "aren.

Maar eerst ,aal Hr. Ma. Wolf nOl oefenen In ondeneeboolbHIrUdln•. HloerbU be.lnt Lueky Joseph enl.alnl Ihuls Ie raken ('n de "erblndLngIProcedure.

Jo~ph

5chot~

28

li d

Ot!/eflC fI

;" I'ortlflllli

o H ET is In Mei

1 9~5 en we zijn aan oo:/:e laatste oe[enweek In de "Portl and exerclsc area" toe Met H r. Ms. Vors en een Neptune van Valkenburg moeten wij Hr. Ms. Tijgerhaai te lijf, die fun· geert als vijand en die ergens In "Dog ou te r " onder Is gedokenP) Voor he l eer st si nds ve le weken hebben we eindelijk een mooie warm e dag en gelukk ig staat e r we ini g wind , zodat het hier op de boven brug wel bij zonder prettig Is. Aan de kim recht vooruIl gonst als een nijvere bij onze Neptune alsmaar om zijn boclenpatroon heen, terwijl dwars· uil o\'e r bakboord de "Vos" op evenwij dige koersen met ons mee stoomt naar het door de Ne ptune opgegeven o nder · zccbootcontact.

Zo langzamerhand ben Ik gewend aan de stortvloed van vaktermen en OB· latij n die bij deze oefeningen door de commandocentrale en op de boven brug weerklinken en Ik laat deze woorden dan ook aI en toe achteloos uit mijn mond rollen, als het nodig is om scheepshonden elders te imponeren, hoewel - en dat b llJfl tussen ons lieve lezer - geef mij mllar een goed soep· been hoor!

Enige krachUermen van de Neptune (vla de luidspreker op de brug) trekken mijn aandacht.

Een coastertje komt In de verte aanstomen, met gr ote wi Ue sno rren en zal zo te zien dwars door he t bocienpalroon stom en . ,.Ja, nu Is de zaak vergl'iep t··, zeg t de commandant met een doodgraversge zich t . "nu raakt die vlIeghee r hem vast kwijt."

Even later wordt deze sombere voor· spelling bewaarheid en enige ruwe ver· wensingen gaan naar het adres van he t coastertje. dat vrolijk doorstoomt, nlel ve r moedende dal het ons spelletje in de war stuurt.

Dcsalnletlc m in sto men w ij d oo r naar o nze p rooi, d ie l ijdelijk - o aa r we ho· pe n - aan o nze deteclie·appa ra ten Is ontsnapt. ,.1 am l amished" kraalt de Neptune door de luidspreker.

"T his is Ch arlie Nan - Roge .. - relurn enne.... beda n k t voor de samenwerking en goede reis - over!" roept de commandant terug.

"Je kan wel me r ken, dat hij een tijdje uit de verbindi ngsd ienst weg is", denk ik. " h ij krijg t a l :tO'n ruige p rocedure over zich."

"Th Is Is Val kenbu rg 32 1 Roger _ goede vaart en lot. ziens!"

Oe Neptu ne m aak t een sc her pe boch t en komt laag over het water o p ons a f, m et donderend geraas van z'n m o to ren flitst hij ove r ons heen, achIer de r aa m pjes van d e coc kpit zien we de bem a nn ing wuiven, Op de brUI zwaai t iedereen te~ rug. De oHicie r·vlleger, d ie aan boord Is ge plaa tst om wee r fa mili a ir t e wo r d en m et het sch cc psleven k ijkt mis· t roostig de slan ke Ne pt une na e n slaa kt een diepe :tuch t.

"Charlie Nan t hls Is Zebra X r ay I'am hol.,.," klink t het over de radio.

Oe jacht begint wee r, het spelletje va n kal en muis, of beIer Iwee katten en ~n mu is.

Beurtelings vallen wij aa n e n assisteren wij, 101 op het laa tst de comma nda nt l(.egt: " Ik wo rd er groen en gee l van, sleurt nem er u it!"

Even later klinken een aanta l scherpe kna llen; het signaal voor onze onder· :teeboot om boven Ie komen.

Nada t de "sub" weer aan de opperylak~ te Is gekomen. moeten we nog' d e 5Ono· boeien o ppikken, en dan ei n del ijk kunnen we de te l'uglocht aanvaarden naar Scheveningel', w aar we m orge n binnen moelen lo pen om d e openi ng van hel visse r ijseizoen m ee te m ake l'!.

De "Vos" en de "T ijger haai" blijven nog een paar dagen achte r In P ortJand.

Om de Oost stom end langs de zuidkust van Engeland wo rdt de wi nd alsmaa r ha rde r , en de golven worden steeds ho~ ge r , m aa r ge lukkig hebben we er niet vee l last va n o md at h et rech t achteri n ko m t. M et ee n ge rus t. hart leg ik miJ tegen het ei nd e van de ee rste waeht Ie slapen onder het kac heltje In het stuurhuls" ..

Ik droom, dat Ik weer op Cura~ao ben en dat Ik de Seroe Pretoe I) op ben ge10 base -

I) J)

.• Dol oute," ls Hn der oefen.oebleden Portland.

Seroe Preloe Zwarte Ber,.

=

bij ~

(:j

klommen om va n het uitzicht te genieten. Het Is pracht weer en de Imme nse rnHinaderlj van de C.P.I.M. ligt badend in hel zonlicht voor mij uitgespreid ; de blauwe walm uit de vele schoorstenen wordt als één machtig rookgordijn door de passaat In oostelijke richting gewaaid.

Plotseling krijg Ik het onbehagelijke gevoel, dat mij waarschuwt dat er ergens onraad dreigt.

Ik kijk achterom en zie tot mijn ontzetting, dat de vooruitstekende rots waarop ik zit ccn barst vertoont, die langzaam grote r wordt. "Lucky, dit Is je laatste uur!" tlitst het door mijn heen.

Op hetzelfde moment stort ik - rotsblok en al - met donderend geraas in de afg rond ... .

Door een h a rde bons word ik wakker.

Ik lig legen de bakboordswand van de stuurhut en zie boven mij, In het rode schijnsel va n de nachtverllchUng. de roerganger weer overeind krabbelen.

Het schi p neemt weer een geweldige schuiver e n voor Ik het weel spa rlel Ik tussen de benen van de roerganger.

Door de spreekbuis hoor ik de oUicler van de wacht op de bovenbru g naar de commandant praaien: ,.commandant, Ik kan het schi p niet langer op deze koers houden me t de zee achterin!"

zien. De commandant verschijnt op de brug.

"We zijn aan hel draaien commandant", zegt de oudste officier die de hondenwacht heeft .

"O.K., loop maar klappen voor tien mijl. dan zullen we zien hoe hij zich houdt !"

We liggen nu bijna recht op het zeetje. maar nog eenmaal neemt Neptunus wraak, d oor ons zulk een kaaier te laten make n, da t de scheepsklok uit zich zelf luidt, terwijl In het dagverbIjl! met een oorverdovend gerinkel vijf en tw inUk mokken uit hun houde r vliegen en aan scherven vallen op de vloer. In hel benedenschip worden kerels uit hun kooien geslingerd en ontwaken vloekend tussen hun kooigoed op he l dek.

Maar nu liggen we goed en de telegrafen s laan belde op "stand".

"He t Is pas het laatste uur zo hard gaan waaien, commandant" zegt de oudste omcier, " het Is nu zeker kracht tien !"

"Er zit niets anders op, dan voorlopig zo te blijven liggen. antwoordt de commandant. "Er Is geen sprake van dat we nu Scheveningen binnen lopen, maar zodra het even afsleeht zal Ik proberen Ie draaie n en dan gaan we zo mogelijk de Waterweg binnen!"

Twee uur blijven wc In dil inferno op de zee liggen en la ngzame rhand begint

........ de kim is Jliet meer te zien "Ik kom, probeer hem met de kop op de golven te krijgen!" klinkt het antwoord terug. He t wordt mij te benauwd In de stuurhut en voorzichtig klim ik de s teile trap op naar de boven brug, want hel schip gaat te keer als een bezetene.

Aan he t trillen voel ik dat de machines tegen elkaar In staan. Ik heb nog niet mijn kop op de boven brug ve rtoond, ot Ik krijg een geweld ig pak water over me heen.

Een razende wind nuit woest door het tuig en grillig gevo rmde wolken jagen met grote snelheid langs het maa nve rlichte zwerk. De zee Is één woedende schuimmassa en de kim Is niet meer te

zich een bleek daglicht te vertonen.

Blijkens de decca hebben we In die twee uur met omwentelingen voor tien mijl maar vier mijl afgelegd. De schipper en de chef machinekamer versc hijnen ook op de brug. " Alle deu re n zijn stijf gegrendeld en e r kan geen kop aan dek kome n" rapporteert de schipper. De commandant wil wat zeggen, maar Iedereen bukt haastig om weer een stortzee te ontwijken.

Met een smak klapt de "Wol!" weer terug op de golven. Een telegrafist verschijnt met een berichten-plankje. "Een routine van CZM, commandant." "Rekening houden met passeren door kanaal va n preside nt van Frankrijk aan

boord van slagschip "J ean Bart" leest de commandant halt binne nsmonds voor.. ,Dle heeft da n pech gehad" is hel commen taar. De telegrafist ve rdwijnt weer.

Na verloop van nog een uur mindert de wind tot kracht negen en van een gunstig moment maakt de commandant gebruik om me t roer aan boord e n de machines tegen elkaar in het sch ip weer op een oostelijke koers te k r ijgen, naar Hoek van Holland.

He t fluit en door het want wordt iets minder en we blijken he t weer te kunnen houden op deze koers. Een holmeester verschiJ nl ten tonele. op de voel gevolgd door een zeuntje. belden met mokken korfje gewapend. De stemming rijst weer enigszins. "Nou krijgen de lul weer t ijd om aan zeeziekte te denken", 7.egt de commandan t. "daarnet zaten ze daa rvoor teveel in de ra Is!" We passeren in de loop van de voorm iddag enkele schepen, die nog steeds bij liggen e n worden vervuld van trots voor ons kleine scheepje. da t 7.ich zo sloer een weg baant in deze westerstorm Oe commandant lees t aandachtig de l!eilaanwijzinlilen voor Hoek van Holland en besluit binnen te lla3n nadat Is vastj;(esteld, dat de vloedstroom door sta a t a ls we voor de Hoek zullen 7.iJn aangekomen om clI uur.

Tegen half elf beginne n de eerste kerk en andere torens van de Hollandse kust boven de klm te komen. De loodsdienst is gestaa kt en In de Waterweg kunnen we e ttel ijke schepen voor anker zien liggen door de kij ker. die kennelijk wachten 0 11 betere tijden. Er blijken on danks he t feit dat wind e n s troom naBr binnen staan, nog behoorlijke " rondzeeën te ûjn voor de Hoek, in het nu bijna koWcbruine water dat stinkt naar modder en zeewier.

Het hoofd machinekamer verschijnt op de brug en kijkt met een bedenkelijk gezicht naar de hoge zee.

"Laa t de havenroerganger op post komen", zegt de commandant. Van de pieren van de Hoek is niets te zien, de IIchtopslanden aan de kop zijn gehuld in witte schuimmassa's. .. Waarschuw de machinekamer. dat we gaan manoeuvreren!" ,,Jawel commandant". Het hoofd machinekamer verd wijnt weer. Alles goed; we deren geweldig. maar dank zij onze dubbele roeren en k rachtige machines glijden we tussen de pieren d oor In plaats van erop..,Alweer mis". zegt de commandant.

"Waarschuw de kombuis maar. dat ze kunnen gaan koken !"

De telegrafist komt opnieuw boven met het plankje. .. Een spoed van CMM Rotterdam commandant!"

"Ligplaats Pa rkhaven achter .. Fret" C-in-C Home Fleet in "Apollo" gemeerd aan Parkkade".

"Allemenscn het lijkt wel ot alle belangrijke personen in d it noodweer op stap zijn" zegt de commandant. "strak!! ligt S Ia lIn In de Waalhave n voor een bezoek aa n de onderzeedienst!"

Ondertussen schieten we hard op met de stroom en de wind in de rug en tegen één uur l!len we de ,.Fret". onze oude speelkameraad In de verte aan de Parkkade gemeerd Iiglten. De kade Is versierd met honderden vlaggen en vanaf deze afslarld Is al te l!len dat er lets loos Is. .. De .,Fret" ligt op het terrein van de E 55. die vanochtend is geopend". zegt de gamellenchcf, die van beneden komt.

"Ik hoorde het door de radio!" De meerrol komt op post. We maken front voor de ,.Apollo", met ClNC aan boord en stomen langzaam door naar de ,.Fret", die met de kop naar binnen ligt. Het lukt ons echter niet om met de sterke stroom en wind achterin, ook met de kop naar binnen te liggen.

"Dil wordt niks", zegt de commandant, "we zullen draaien op het anker en over stuurboord meren!" Even voorbij de "Fret" valt bakboords anker en direct begint het schip te zwaaien.

Van nu af volgt de ene gebl:!urtenis de Einder snel op. " Indraaien schipper'· roept de commandant. Langzaam gaan we nu voo ru it tegen wind en stroom in.

"Gelicht anker" klinkt het van de bak.

"Belde machines zeer langzaam vooruit!"

"Onklaar anker" roept de schipper.

Het anker verschijnt boven het vieze, pikzwarte wate r. Aan de vloeien hangen een oud bed, een verroest frame van een fiets en een stuk s laalt ros.

ment zegt de telegrafist op de brug; "Van achteruit comandant; de Koningin komt eraan over bakboord!"

Verschrikt kijkt Iedereen naar achteren.

En ja hoor, voo rafgegaan dOOi· de bootjes die zo juist door de commandant waren weggejaagd komt een motorsloep van de havenbedrijven aanvaren met de standaard van Hare Majes teit in top. De verwarring bereikt nu snel haar hoogtepunt. De bemanning van de "Fret" gaat joelen, doch Hare Majesteit ziet daar niets van, daar ons scheepje er voor ligt, met oude ijzerwaren aan het anker en midden in de meermanoeuvre.

Het is niet mogelijk om model front te maken want dan zullen we tegen de "Fret" opdrijven, dus de mecrmanoeuvre moet doorgaan.

De commandant laat eehter via de telefoon drie hoezee·s voo r Hare Majesteit houden, hetgeen hoewel niet gelijk, zeer spontaan geschiedt. ,.Zij die niks te d oen hebben joelen!"

. . . aan de vloeien hangt een oud bed ...

"Laat maar hangen, die rommel, schipper, eerst meren!" ,,Jawel commandantI" Op dat moment komt met grote haast en In beste zondagse plunje de bemanning van de "Fret" aan dek.

Langzaam naderen we de kade en we zijn nu dwars vun de "Fret", waar iedereen aantreedt over bakboord.

Een paar hinderlijk opdringerige scheepjes van de havenpolitie trachten zich nu tussen de kaai en het schip te dringen.

Oe commandant wordt nijdig, grijpt de megafoon en roept; "Ga uit de weg jullie, je ziet toch dat we gaan meren!"

Verbijsterd kijken de stuurlui der scheepjes naar ons, alsof ze willen zeggen: ,.Een dergelijke brutaliteit hebben we nog nooit meegemaakt!" Op de bak schieten de eerste keesjes naar de wal en gelukkig worden ze direct gepakt door behulpzame handen. Op dit mo-

praait de schipper. "Het nieuwste marine-commando" prevel ik.

Lui die aan trossen staan te scheuren joelen met hun muts In de linker hand en zij die hun handen helemaal niet vrij hebben roepen hoezee.

"Dit lijkt met nou pracht- materiaal voor een stukje in "Alle Hens", onder de titel "hoe ome marine vaart en werkt" zegt de offlcler van de wacht.

Enkele minuten later liggen we veilig langs de kant, zij het dan met de kop naar buiten.

Een oUlder van de "Fret" komt aan boord en begeeft zich met onze commandant en de officieren naar de longroom. Daar ik benieuwd ben, wat er zal worden besproken, glip ik mee naar binnen en maak misbruik van mijn kleine gestiillte door me onder de tafel te (o'erschullen.

"Bedank je commandant nog wel voor het keur ige eerbewijs, ik ben diep ge-

trollen", zegt onze commandant, onder het motto de €!e rste klap is een daalder waard.

Een ieder barst In lachen uit.

"Hadden jullie niet even kunnen waarschu wen?"

"Meneer, wij wisten het ook niet. We hadden ons voor alle zekerheid In Zondagstenue gestoken, omdat we wisten, dat Hare Majesteit langs zou komen, maar we hadden er geen Idee van dat Zij een vaartocht zou maken.

"Nou, nou, dit was me een dagje", zucht de commandant, "eerst word ik midden in de nacht wakker op de vla<:r van m' n hut met een s toel boven op me, dan die storm, daarna word Ik gewaarschuwd dat de president van Frankrijk door het Kanaal zwalkt, dan mis ik net de pieren, daarna wordt Ik gewaarschuwd dat de CINC Home Fleet de Parkhaven onveilig maakt en tenslotte, net als ik een zootje oud Ijzer ophaal, stuur Ik het escorte van Hare Majesteit op ruwe wijze weg. Als Ik nu geen Llz. 1 ZV·) word dan weet Ik het niet! " Ik hinnik van de lach, hetgeen dom is, daar de oudste oflcler mij snaait en me met een trap onder m'n achterste d-: longroom uit bonjour t, zodat de rest VHn 't besprokene voor mij verborgen blijft.

Bedroefd dribbel ik de Gouden Bal binnen, om troost te zoeken.

"Kom maar hier ouwe jongen", verwelkomt de schipper me, met een Ingevallen mond, niet van de zorgen, maar vanwege alle missende scheehoutjes.

De chef MK schenkt me een stra!Ce borrel in en zodra ik het welbekende branden van de alcohol door m'n blOt-dvaten voel, zucht ik getroost en voel me weer de oude worden.

De Gouden Bal aan boord van Hr. Ms. Wolf Is overigens maar een laag pitje.

Niet wat de stemming betreft, die Is best, maar de uitvoering is beneden nul.

Sleehts een gordijn (de muur van Jer!cho) scheidt dit verblijl af van het car~ taria zodat van "privacy" niet veel overblijft.

Zo ook nu, het eten wordt uitgedeeld en het commentaar op de hap Is maar al te duidelijk te horen .

Na mijn borrel te hebben uitgedronken duik ik onder het gordijn door en haal mijn portie bij de provoost.

Oe gesprekken aan de bak gaan natuurlijk over de stonn en de overige gl'beurtenissen. Iedereen Is in beste stemming want zo aanstonds begint de pennissle en dat Is vooral na deze periode va n drie weken die we uit Holland zijn weigeweest een waar feest.

Weer eens thuis! geen zoem€!nde "enti-· latoren om je hoofd, geen nauwe slaapverblijven, geen slingerend schip, niet alleen maar kerels, etc!

Ettelijke uren later is het grootste deel van de bemanning dan ook uitgezwennd over Nederland en de "Wolf" ligt stil en verlaten, glinsterend van de regen die door de s tormwinu wor<lt gezwiept.

Slechts de onderofficier van de wacht en de leerling kijken mistroostig VOOI zich uit aan dek en verbeiden hun Dellrt om naar de wal te gaan.

0)

Zonder vooruitzichten.

(Wordt vervolgd)

Voo r won i n9 r U i Ia d ver ten tie s, gel e pa gin a ach ter in!

Uit het leven van Bootsman Bubbekes

Er is een dag. waaraan Bubbekes maar liever niet terugdenkt. want als je praat over pech hebben, dan W a! het toc n wel.

Hel gebeurde lant{ voor de oorlog

\1.811

boord Vin het wachtschip in WIllemsoord Het was uitbetalen geweellt. N u gi ng dat ui t ~talcn In die dagen veel genoeglijker dan tegenwoord ig met die ultbetaUnglenveloppen. De ortlder van administ ratie posteerde ~h:h achter de bakstafel met een hele hoop briefjes en m untstukken.

Oe maJoor-lIChrljvcr riep je naa m at e n las op hoe groot je aandeel in de op tafel liggende .pede wu. Het duurde heerlijk lang. Meem l ging de hele Vrij· dagmiddag er In :tIttcn en o mdat het da n loch n iet de m()('ite loonde verder nog aan het we r k te gaan. werd maar

.,lappen en naa ien" gehouden.

Bubbeke. was bij de B.. dus had hij

•

f§ 26

I.lJn "kadje" als één van de eerste te pak ken. Dan begon he t spelle t je v an: •. Zijn cr nog die me kennen?"

Dat betekende. da t je de malM de als renteloze lening verstrekte penningen terug moest geven. Bubbek eJ Wil'! een slecht kashouder en voo r de Z. ge heel was uitbctnald. was hij weer w goed als platzak. Toch W8.1 hij tevreden o mdat er geen schuldeisers meer waren. 0 n«,n?

En K raak dan? Grote hemel. daar was hij finaal de k.leermaker K raak verge ten. bij wie hij een pantalon op arbelaUng had lalen maken. Hij vertelde hel aan Hein van Dam die na..,t hem zat. Hein wist (!(!n oploaslng. ,.Als Kraak nu komt... zo legde h ij uil, dan duik jij in de bakskist. Vraagt ie waar je bent. dan zeggen we gewoon, de wal op." .:rop". zei Bubbeket e n wll ehtte o;>p 111" k lok van vier uur. Dan was he t vast· werken. Nauwelijks had de scheep!'ibel aeht glazen geslagen of het bovendek dreunde onder de voeten van de aan· snellende N ieuwediepen;. d ie één e n a nder te vorderen hadden. Ze bui telde n gewoon over elkaar de trappen af. want wie als tweede man bij Janmaat arriveerde liep een goede kans om het de vol, ende week nog eens ove r te moge n doen. Hu~ "brood heren" kek en dan veel betekenend in hun lege portemonnaie en haalden met een wanhopig gebaar de lIC houllers op.

Over het tien tje, dat In de broekzak was gestopt. werd na tu urlij k nie t gesproken.

Bubbekes was bij het eente glas in de bakskist gedoken, die in de vull ing was aangebracht. De maten zaten er bovenop over koetjes en kaUjes te praten.

Met A rgusoge n spiedde K raa k va n het e ne In het andere verblij f. ge reed om zijn prooi op het eerste blijk van herken· nin g te bespringen. Maar hoe zij n piente re k ijke r tjes ook rondloerden, Bubbekf"s zag hij ni e t . Ten lange les te trok K raak de stou te schoenen aan en begaf zleh naar de maats...Hebben j ullie Bubbekes gezie n?" was zij n v raag . .. Bubbekea? Eens even goed nadenk e n.

Bubbekea. ja zeker. die zi t hieronder In de bakskl.t" en meteen stonden de sc ha_ vuiten schaterlachend op. Wie e r hel meest verbaasd was. Kraa k of Bubbekes valt moeilij k te bezien. doeh de la a ts to

redde zich er ml!esterlijk ult. Hij Il!kte eens uit en deed ne l alsof hij had liggen slapen. " H è. hé. moet je me nu besIJst In mijn slapie storen? Had dat nu niet kunnen wacMen? Ik ben lrou ....-ens rInaai rut.

Kijk maa r:' Ja, danr had K rAak niet \'.n t erug en me t ee n .. volge nd(' w!!ek dan m.ar" nam hij a(sch('id.

O. hoe zou Bubbekes voor deze leugen worden gestraft. aangezien er in zijn broe kzak vier b linkende rijksdaalders za te n.

Een paar uur later, K raak ....... hele maal ve rgelen. kwamen we hem tegen achtcr de bar van tante J oopie. waar hij een onmogelij k aantal glaze n ra nja met een riet je ha d zitten lurken. Nu zijn cr beo paalde fi guren In de Ma rine, die niet tegen ranja k unnen en Bubbekes behoorde tot hen. Enl,szins onzeker lIChrced hij la ngs 's heren wegen. Zijn h ume ur was best. Hij zong. Zoiets als: "Hoevele jaren welkande r moeten miS!len." In iedere straat brulde hij mins tens zes babY'1! wakker. In deze gelukzalige s temm in, be reik te hij de bodem waar h ij voed ing en log ies gen OOI. Me t een zueht liet hij zich op de vulilng n«'TVallen en mij m erde zachtjes voor zich heen. ,,0 Bu bbekes. wat ben Jij een zwa kke ling. Kra a k niet betaald e n gij duivels kind hebt u te buiten gegaa n aan sinaasappelve:telhoudende dranken. Waar moct dat heen? Naar bed... zo constatee rde hij wihgerlg. Vervo lgens trok hij zijn sc hoenen uit e n zett e deze naast zich op de vulling. ..Gij t rouwe loos paar schoenen". ZO sprak hij zijn spa toes loe, "lij zijt' oorzaak van mij n zondenval:'

"Wat zit jij Ie raaskallen", hoorde hij plotseling boven zich. Opkijkend zag hij de kajoe op de rand van Zijll kooi zi tten. ,,Stil". fluis terde Bubbekes, .. Ik spreek tot m ijn schoenen." Hij vervolgde: "Had gij me op het rechle pad gehouden, Ik zoude nlel \'erleild zUn leraakt In tIngelIImge ls en ranjavezelvent rekke nde gelegenheden. Mij n oude schoenen voeren mij getrou ....• naar de verrichtingen ingedeeld volgens het dagelijks werkbrlE>(jE>, maar gij. Splinternieuw goed gepoetst paar schoenen met Uw gla nzende neuzen.

Vals is Uw aanschijn. Gij richtte mijn

schreden naar oorden des vermaak.! en deed mijn laatste penninlen, zora:vuldlg aan K raak onthouden, sneven.

"Donder ze dan overboord en ga slapen", wa$ het com mentaar van de kajoe. .. Voorwaar mijn vriend, ge spreekt ware woorden", leemde Bubbekcs en opende cen patrijspoo rt.

"Wacht". zei de kajoe gedienstig, ik zal je even helpen." Hij pakte C<'n $Choen en deed ne t of hU hem naar buiten wierp.

"Wal doe je nou. idioot", gilde Bubbekes verschrikt. "Wat Ik doe? Oa~ zie Je toch?

Ik gooide die schoen overboord, zodat Jij voortaan op hel rechte pad zul t blijven."

Beteuterd bleef B ubbekt'S naar de over· geb leven schoen in zijn hand staan kijken.

"Aan een schocn heb Ik toch ook n iks". spra k hij droevig en voor de kaJoe het kon verhinderen. knalde hij de sc hoen door de patrijspoort. " Bliksems", schrok nu de kajoe ••.lk deed he t niel echt jo." H ij hllllide de schocn achter zij n rug vandaan en stak hem de onthutste Bubbekes toe. Hoe de:te ook raaM!!: en tierde. er hielp geen lieve vader en moeder meer aan. Even 1ater was het gehele zoet slal)Cnde tussendek wakker. Onder een gierend gelac h van de maten restte BubbekCII niets anden dan In zeer droeve stemming ook zijn tweede schoen door de patrijspoort te m ikken. "Zoek JU Je maal maar op". gromde h U spinnijdig...Bewaar me wat een dllg. Welterusten kljoe. J e bent mijn vriend niet ml!:e r."

F. L. W.

BUI rENLilND S BEZOEK

H et 8 raZ'iliaarile opleidinguchlp N . E. Duq ue de Ca.ria, dat van J8 lot 21 Novembfr

een bezoek aan Rouerdam bracht.

Het werk van de chirurgijn aan boord LN de gouden eeuw stierven op de uit·

- reis naar Indië, gemiddeld mc<!r dan ticn procent der scheepsbemanningen.

In de aehtJende eeuw steeg dil percen· lage wils tOl meer dan vijftien. Waar werd dil hoge sterftecijfer door veroorzaakt? Voornamelijk door de schcepszicklcn, die het gevolg waren van kouvatten, eenzijdige o r bedorven

voeding en InfecUes. samen met de meer dan onvoldoende hygl~nlschc loe· sL.1ndcn die aan boord der scheJlCn heersten. Tenslotte de omstandigheid. dat de m(!dlschc vCl'".lorglng. die door

gebrek aan kennis ook aan de wal, nog \vcJnlg meer dan middeleeuws kon worden genoemd door de zuinigheid der ovet'heden en de geringe geneigd-

heid der medici om te gaan varen aan boord helemaal abominabel was. Al· leen op de staatsvloten voer "eclal een echte dokter mee.

De medische verzorging aan boord was toevertrouwd aan de chirurgijns, wier eigenlijk handwerk dat van bal'· bier was. ZIJ leerden het ambncht aan de wal en moesten zelIs ccn klein examen. de zccproef afleggen. Zij sion· den niet In hoog aanzJen en werden s lecht betaald. hetgeen de zieken niet ten goede kwam. Na een leerllId van cen paar jaar bij een meester aan de wal kwamen zij soms als jongen van een Jaar of veertien als "derde meesier" aan boord. vergezeld van hun schraal voorziene medicamente nkist.

De behandeling van wonden en dergelijke was gratis. maar voor die van ziekten, althans tot 1725 werd een ta, riel berekend. Tweemaal daags was nel 7Jekenrapport. De provoost sloeg dan met zijn stok, hel teken zijner waardig· held. tegen de mast en riep mei luldel' s tem : .. Kreupelen en bllnden. komt laat U verbinden.

Boven bij de grote mast . daar zult gij de meester vinden! .. ...

Na het ziekenrapport bezocht de chl. rurgijn de zieken. dJe ook door de of!!· eieren niet werden a fgevraagd or ZIJ klachten hadden.

Lag een Jlatl~nt er maar min netjes bij. dan moest de c hirurgijn de "sicken· trooster" waarschuwen. die de s terven· de dan kon bijstaan m et geestelijke vertroosUng. Er was veel ziekte onder degenen. die voor de dienst bij de V.Q.C. werden werden geworven. Sleeht gekleed als de arme drommels veelal waren liepen de maats veel gevaar kou te vatten en de nauwe bedompte volkslogies maakten besmetting welhaast onvermijdelijk. Verschonen deed men zich op de onverwarmde schepen ongaarne en vaak was wasse n door gebrek aan 7.QCt water geheel uit gesloten.

Van de recept uur der chirurgijns wllJen wc enkele gevallen vermelden. Vel" koudheid werd behandeld met (!Cn dra.nkje. bestaande uit rum, buskruit en sn uil. Tegen krampen hielp ecn compres op de maag van ccn nog

warme, pas geslachte rat! Hoofdpijn werd bestreden met het opsnuiven van buskruit of het Inne.men van poeders bereid uit kruidnagelen. Tegen flauwvallen hielp een flinke prik met (!Cn gloeiende zellnaald In de voetzool!

Had Iemand de hik, dan kreeg hij een zware scheepstros op zijn bulk. Een drenkeling werd aan zijn voeten in het tuig gehesen. Had iemand last van stijfheid, tien tegen ~n dat het aan luiheid moest worden geweten; stok· vis beuken zou he m wel wccr opknap· pen!

De gevreesde scheurbuik ontstond door gebrek aan vitaminen, en kc n alleen worden genezen met verse groenten en vruchten. Die waren echter op de lange reizen nlel houdbaar en de voorraden waren dus gauw uitgeput.

D!'ZC ziekte heelt op de lange reizen dan ook vreselijk onder de opvarende On7.er schepen huisgehouden. Eerst voelde de zieke zich moe e n stijf. Daar· na werd hij benauwd, zijn tandvlees begon te ontsteken en weg te roUen, de ta nden vIelen uit zijn mond en een hartverlamming bracht meestal het einde. Het lijden werd nog verergerd door de behandeling, die de chirurgijns

toepasten, namelijk het a.!schrappen van de t·ong, het wegsnijden van het ontstoke n tandvlees en het uitwassen van de mond met vitrtooi!

Andere veel voorkomende ziekten wa· ren: beriberi, malaria, gele koorts. ehoIers, typhus, pes t en tetanus. Andere toegepaste geneesmiddelen waren nog het populaire aderlate n. het toepassen van zweetkuren en Ilchaamsix'weglng.

Baat werd hierbij m(!Cstal nie t gevon· den. Men had soms wel het Inzicht de zwaar·zleken zo veel mogelijk te lso· leren, he tgeen bij Ijlende patiënten we] eens werd gedaan door hen In hun kool te sjorl"en en hen daar zo maar verder tc laten liggen.

Een open wond werd met een gloeie nd Ijzer dic ht geschroeid. terwtjl de chirurgijns zo noellg ook amputaties verrichten, waarbij de patiënt vaak aan tetanus of wondkoorts overleed.

De chirurgijn had ook een laak bij de lijfStraffen, zoa.l s het aan de mast nagelen e n het kielhalen.

Zachte heelmees ters maken stinkende wonden . maal' de chirurgijns van de Edele Compagnie, die zeker niet zacht konden worden genoemd, brachten cr vaak niet veel meer van terecht.

• • Vertel het maar aan de II.arlnlerS De ouwe jongens onder de mariniers, die nog de tijd van de Brigade in Amerika gekend hebben, zullen zich uit die tijd nog wel de Amerikaanse uitdrukking van "teil it to the marines" herinneren. U kent die type's wel, ze hebben altijd een nog sterker verhaal ach ter de hand om het Uwe, dat toch ook al aardig op dat van het "paard in de wieg" begint te gelijken, te overtroe· ven. 111 Amerika zeggen ze dan: "teil it to the marines". Vanwaar komt nu deze in het land van alles groter, beter en sneUer zo vaak gebruikte uitdrukking? En wat hebben de mariniers met. de7.e "opscheppers den mond snoerende" uitdrukking te maken?

Daarvoor moeten we terug gaan in de geschiedenis van de Engelse mariniers.

Deze zeesoldaten verschenen voor het eerst aan boord van oorlogsscllepen in 1664. He t waren soldaten van hd "Duke of Vork and Albany regiment", die speciaal voor deze taak opgeleid waren.

De toenmalige seeretaris voor marine, Samuel Pepys, een zeer kundig man, die op uiterst goede voe t stond mct de Duke of York en met Koni ng Charles 1I, wandelde eens met deze beide heren en mel de kolonel va n het zo juistopge_ richte mariniers-corps Sir Wil.Ham Kil· ligrew door één van Londens parke n.

In de loop van het gesprek meldde Pepys dat hij een ontmoeting met de commandant van de "Defyance" gehad had. Deze zeeman was net van de West· I ndische wateren terug gekeerd en had Pepys vele interessante verhalen over zijn verblijf aldaar verteld. Eên daarvan maakte melding van "vissen, die vliegen" . Toen Pepys dit aan de koning vertelde, b<lrstte Zijne majesteit in lachen uh.

"Vissen, die vliegen, om je dood te lachen, ·nlet. waar kolonel Killigrew?"

De Kolonel der mariniers was he t hier echter niet mee eens en vertelde dat hij deze vissen ook had waargenome n tijdens één van zijn laatste dienstreizen.

De koning wendde zich toen opnieuw tot Pepys met de volgende woorden : "Mijnheer Pepys, uit hoofde van hun roeping kan geen klasse van onderdane n een betere kennis van de zeeën en verre landen bezitten dan de mannen van ons Koninklijke Mariniers Corps.

Daarom zullen we in de toekomst bij he t. oanhoren van een ve rhaal waarbij enige t wijfel bestaat over de waarheid dit voor contrale en de verificatie "eerst aan de mariniers vertellen".

Ende zo geschiede het .... nu nog in 1955.

Waar de Koninklijke Marine vaart en vliegt Het odensm a ldeel :; onder bevel van kapitein ter :r.ee L. J. Gosllngs en bes-taande uit Hr. Ms. kruiser De Zeven Provinclin. commandant kapitein ter ;we G. B. Fortuyn, Hr. Ms. torpedobootjager EvertJen , commandant kapiteinluitenant ler 2.ee H. M. va n den WaU Bake. Hr. Ms. {regat " a n EWijllk, commandant luitenant ter zee der eerste klasse N. J . H. Gregory en Hr. Ms. onde rzeeboten Zeeleeuw en Wa lrus, commandan ten luitenants ter zee der eerste klasse A. S. de Vries en G. P . F. Munnik, ;tal op 12 Januari uitvaren voor

oefeningen met Britse en Franse zeestrijdkrachten In de Middellandse Zee. Bij het smaldeel zullen tijdens deze oefeningen wo rden Ingedeeld vier Loekheed Neptune's van squad ron 320. zes Hawke r Seafuries van SQuadron 860 en twee Grumman Avengers van lUIDadron 4, van de marineluchtvaartdienst.

Hel Is de bedoeling dat Hr. Ms. onderzeebootjager Gelderland. commandant kapitein-luitenant ter zee P. van Will igen , in Januari :zal oefenen met onderzeeboten en vliegtuigen.

Hr. Ms. fregatten Woll cn Voos. commandanten lu itenants Ier zee de r eerste kla&lie H. van Mastrlgt en J . C. K. Leeksma, zijn tcr beschikking van de \'aaropleidingen te Vlisslngt'n.

Hr. Ms. fregat Wlllem van der Zaan. commandant lu.ltenant te r zee der ee rste klasse R. J . Hord ijk, bevi ndt zich In

de Caraïbische wateren en is ter beschikkin g van de commandant der zeemacht In de Nederland!le Antillen.

Het .5QulWron mijne nverers 129. commandant luitenant ter zee der eerste klasse A. W. Crlnce Ie Roy , zal na 2 Janu a ri tijdelijk zijn samengesteld uit Hr. Ms. Dokkum. Hoore%.8nd, Naaldwijk, WIlderva nk. Brumme n, Boxtel en 8rouwerah a ven. Het Is de bedoeling dat Hr. Ms. mijnenveger WUderva nk , commandant lullenant ter zee der tweede klasse (oudste categorie) C. J. Maa ts, eind ~mber in Amsterdam in dienst wordt gesteld.

Van squadron mijnenvecera 20 zijn Hr. M s. oceaanmijnenvegers Onve r vaa rd en Onverdroten. commandanten luitenants ter zee der eer ste kl asse G. Gallandat Huet en J . Kooyman. in diens t en varend.

Hr. Ms. patrouiUevaartuig "'re" r , commandant luitenant te r zee der tweêde klasse (oudste ca tegorie) J . W. Luga rd. is ter beschikking van het Koninklijk instituut voor de marine te Wlllemsoord, ~n Helder, voo r vaaropleidingen, evenals Hr. Ms. He ndrik Kansen. Dit laalste sc hi p is tevens vast callbrnUevaartu ig.

Hr. Ms. patrouillevaartu igen lIerr lnl" en Hadda.. commandanten luitenant ter zee der t weede klasse (oudste categorie) J. A. Heyse en luitenan t ter zee der tweede klasse W . Kool zijn ter beschlk-

king van de vuuro pleid ingen te Vlissingen .

Hr. Ms. patrouillevaartui, lIobein is ter beschikking vlln de vaaropleidingen te Oen Helder .

Hr. Ms. duikwerksChip lIerc u1es, commandant luitenant ter zee van speciale diensten der tweede klasse (oudste categorie) R. Lucns, is ter besch ikking vaf\ de duikop leiding.

Hr. Ms. torpedowerkschip l.\ler~u u r. Is ter beschikking van hct hoofd van bet torpedo- inschletbedrijf te Den Helder.

Hr. Ms. zeesleepboten Orkaan en A 841 zijn ter beschikking voor sleepdiensten.

Hr. tofs. Ce rberus, waarvan de commandant. luitenan t ter zee der tweede k lasse (ouds te categorie) KMROV N. J .

Tulp, werd afgelost door luitenant tel' zee der tweed e klasse (oudste categorie) W. M. Coossens, vaart als nettenlegger en nettenwerkschip.

Hr. Ms. opnemingsvaartuigen Lu y me. en Snellius verrichten opnemIngswer k_ zaamheden tcn behoeve van de dienst der hydrografie.

MA.R I.NEL ucn TV AA ft TD lENST

Squa dron I , bestaande uit Falrey f'lI'eliles, commandant luitenant ter zee vlieger der eerste klasse A. Ehbel. is gestationneerd op de Or PIesmanvlIeghaven op Curaçao en Is ter besc hikking van de commandant der zeemacht in de Nederlandse Antille n.

Voorts is dit squadron belast met de voortgezette opleldina tot gevechtsvlieger.

Sq uadron 8, bestaande uit Sikorsky S 55 helicopters en Ca lallna amphlblevlieg tuigen, commandant luitenant tel' zee vliege r der eerste klasse A. Adriaans, is belast met de opsporings- en reddingsdienst langs de Nederlandse kust .

He t Is de bedoeling dat de ee rs te Ma r IIn Mariner amphibievlieg tu lgen, die ICn behoeve van de marineluchtvaartdienst in de Verenigde Staten werden aangekocht, eind December in Nederland arriveren.

KORPS l'o l AR I NUiRS Eenheden van het korps mariniers bevinden zich In de Nederlandse over7.eese rijksdelen.

lol majoor de r mariniers : A. T . Hatkam p (4 Oetober 1955 overledcn), T. A. J . Keijzer

Jr..i.v.

! OeI.

1955

tot luite na n t te r zee van de technische dienst de r Ie ktaue : G. J. Broekhuizen m.i.v. l OeI. 1955

BENOEi\oI D: m.i.v.

lOet.

tol lull.ena.ni. Ier te e waarne mer dt:' r Ie k laue: G. A. G. P leters m.I.\'. l Oet .

1955

lollultena nl ter zu va n d e le.ehnische dienst der 3e k lasse Kl'ol.R : T. F. Laban lI1.i.v. I Nov.

19S5

1955

U1'; VORDERO : loL hoofdoffi cier - marva der 2e k laS!:ie Kt\IR : mr E. G. van Diemen- Mekking m.I.v.

Ju li

1955

lot luitellant t er zee d er Ie klas.se: W. J. Hulshor

(kl.

tot luile nant Ier :r.ee d er Ie klasse : W. A. J. P . Valkenier

lol luitenant ler zee van atlmlnlslralie de r I e klasse : G. Raven m.I.v. l Oet.

m.i.v.

1955

tot majoor der mariniers: A. J. van Bork, G. van den Berg.

L. L. Verdonck, J. Dourleln

m.i.v.lOet.

tot lultenant ter ili:ee van administratie der le klasse: F. Vermeeren m.i.v. 1 Oct. tot lijdelijk kaplteln- luJtenant ter zee: J. Suermondt m.I.v. 14 Oet. tot luitenant ter ue der le klasse: J. B. Wortelboer m.I.v. 16 Oct. tot tijdelijk commandeur: A. van Karnebeek m.i.v.

Nov. tGt kaplteln-lul1enant ter zee: Ir W. Langeraar, J. L. Dencher, J. m.I.v. 1 Nov. van Dapperen, S. H. de Boer, N. J. A. C. SweUengrebeI tol kolonel der mariniers: J. G. M. Nass m.I.v. 1 Nov. tol kapite in- luitenant ter r:ee van adminIstratie: Mr C. H. F. Simoru;, F. A. Bouman m.I.v. 1 Nov. tol kaplteln-luJtenanl ter see van speciale dlensien: J. NleuwenhuJjzen m.i.v. 1 Nov. IN RANG GELIJKGESTELD: met kapitein-luitenant ter zee: tijdelijk vloot predikant Os F. Colenbrander m.I.v. I Dec.

1955 1955 1955 1955 1955 1955

1955 1955 1955

1955

s

BOVEN DE STERKTE GEVOERD : luitenant-kolonel d el' mafinlers: W. J. van Rhijn m.I.V. 1 Nov. kaplteln-Iulienant tel' tee van administratie: Mr C. H. F. Simons m.i.v. 1 Nov. kapitein ter tee: G. E. A. Daane Boller m.I.v. I Dec.

van matroos der Ie klasse tot kwartiermeester: J. van der Haar m.I.V. 1 Nov. 1955 van lergeant-seiner tot majoor-Ieloer: M. F. Rademaker m.I.v. 1 Nov. 1955 \'an torpedomaker der Ie klasse tGl korporaal-torpedomaker: P . LIppens en H. Sikman m.I.v. 1 0<:1.

1955 va n majoor-machlnlst tGt oppermacbinlst: D. Kussendrager m.I.v. 1 Nov. 1955 van sergeant-machinld tot maJoor-machlnist: G. van de Kolk en S. A. Schlleke1- m.I.v. 1 Nov. 1955 mann van korporaal-machinist tot serreant-macbl.ulsl: W. Garssen en K. F. van der Heide m.I.v. lOet. 1955 H. H. va n der Berg en H . C. J acobs m.i.v. 1 Nov. 1955 van maJoor-lChrijver tot opperschrijver: W. Willemsen m.I.v. 1 Nov. 1955 van lel'(f'ant-schrijver tol maJoor-schrijver: L. van Belzen en R. Artmanni m.i.v. 1 Nov. 1955 van majoor-ziekenverpleger tol oppt:n:lekenverpleger: P. C. A. van Calmlhout m.i.v. 1 Nov. 1955 van Jel'l'eant-zlekenverplerer lot majoor-zlekenverplerer: J. F. van der Ham m.i.v. 1 Nov. 1955 van vUec1ulcmaker-metaaJbewerker der Ie klaue tot korporaal-vUegtulgmaker-metaalbewerker: S. Mledema, T. Houtriet, H. D. Jur- m.I.V. 1 Nov. 1955 ..iJOTlSen en D. Grooten

1955

"55

EERVOL ONTSLAG : lullenani ter zee d el' Ze klasse ouwte cate..orle Kl\mov: op verzoek (benoemd tot beroepsotticier) W. A. J. P. Valkenier m.i.v. 1 OeL 1955 luitenant ter zee waarnemer der Ze klasse oudste caterorie Kl\lROV: op verzoek (benoemd tot beroepsofficier) G. A. G. Pieters m.I.v. lOet. 1955 kapitein der marinie rs Kl\lROV: op verzoek (benoemd tot beroepsoUicler) A. T. Hafkamp (4 October 1955 overm.i.v. lOet. 1955 leden), T. A. J. Keijzer luitenant ter zee van de ec.b.n1sebe dlensl de r Ze klasse oud!te catecorle Kl\1ROV: op verzoek (benoemd tot beroepsofficier) G. J. Broekhuizen m.I.v. 1 Oel 1955 luitenant ter zee van adminlstr-atle de r Ze klasse oudste categorie KMROV : op verzoek (benoemd tot beroepsotllcler) G. Raven m.I.v. lOet. 1955

van sergeant-majoor der mariniers tot adJudant-onderomclel' der mariniers: A. Eenkhoorn en J. H. Vlaswinkel m.I.v. 1 Nov. 195!! van sergeant der marlnlers tGI serrunl-majoor d el' mariniers: C. Suiker en J. Berculo m.I.v. 1 Nov. 1955 van sergeant-tamboer tol majoor-tamboer: H. van Kapel m.I.v. 1 Nov. 1955 Opgave van schepelingen met de rang '1an korporaal e n hoger aan wie eervol ontslag uit de zeedienst is verleend met ingang van de datum als achter ieders naam vermeld: oppenchlppcr:

Opgave van schepeUngen die In het tijdvak van 16 O<:tober 1955 tot en met 15 November 1955 behoudens bedenkingen in aanmerking komen voor bevordering tot de rang van korporaal en hoger.

1955

A. Smlt

korporaal-gcschutkoDltabel: L. de Lege korporaal-electromonteur: H. J. Barentsen korpo raal-radlor-adarmonteur: N. Kramer opperle1egraflst: J. R. C. van Wilsem serreant-machlnJst: L. J. van der Laan korporaal-machinist: J. A. Fortuin korpo1'8al-zlekenverpleger: C. Scheffer korporaal-hofmeester: D. H . V. Verschuur sergeanl-vUerf.uJa'maker-atremeen: E. Vink

1 Jan.

"56

m.Lv. 16 Dec.

1955

m.I.v. 16 Nov.

1955

m.I.v. 16 Dec.

1955

m.I.v. 1 Dec.

1955

m.I.v.

1955

m.i.v.

1 OeL

m.1V. 16 Nov.

1955

1 Dec.

1955

m.I.v. 16 Nov.

1955

m.I.v. 13 Dec.

1955

m.I.v.

korporaal-vUec1ul~aker-vllertuirmoDteur:

C. Agellnk m.I.v.

J . W. Fenne m.I.V. korporaal-vUertu4'maker-motormonteur: J. van Beuningen m.I.v. adjudant onderofficier der marinIers: J. Dourleln m.i.v. korporaal der mariniers: C. van der Haag m.I.v.

J. W. Valkenberg m.i.v.

A. de Vries m.I.v.

3 Oct. 16 Nov.

1955 1955

16 Dec..

1955

16 Dec.

"55

3 O<:t.

1955 1955 1955

3 OeL

16 Nov.

WONING Naa r De.n B a.,: N. P. Parhan, Igl d. mams.

Doom, J ullanawea 30 4 kamers, douche, keuken, bijkeuken, tuin, zolder.

Huur:

f

42,10 p.m. :I pers.

Gevraagd: parterre.

5 kamen, keuken, douche.

Huur: f 9,1:1 p.W. 4 pers.

Naar Anuterda m e.o. ot 't Gooi: R. Mulders, LTZ 11 O.C.

Valkenbur& (Z.-H.) Boonrak 6, 8 kamer•• keuken, douche, tuin, schuur.

Huur: f 12,75 p.w. :; pers.

Gevraagd: mln. 4 kamers, l .m. heel

N u l' V oorsch oten :

hua.

J. J. Me)'buri. qt. kok (23470) Rijswijk, Caen v. Necklaan ~.

Naa r De:n Ua ... : F. H. Klos, Tekenaar B lIl, VlaardIngen, 2e v. Aer:ssenstr8at 39, kamer, keukenkamer, tuin.

Huur: f 6,45 p.w. 3 pen.

Gevraagd: 3-kamerwonlng.

Naa r Den Helder : Th. Y. M. Gatsonldus, sgt. tlmm. (05824)

:I kamers, keuken, balcon.

Huur: f 29,- p.m. '" pers.

Naar Amsterda m : (z.m. omgevlnc) F. v. d. Kooy. opp.macht, (25209) VUsslngen, Bloemenlaan 109,

Gegevens voor de gratb te plaat,m adverten~e dienen tIOOI" elke 5de WR de maand het hoofd van de ,ectle Hume,tlng van het Minuterie Marine, Lange Voorhout 26 te ',-Gravenhage, te hebben bereikt.

w"

Voorschoten, Pr. Bemhardlaan 2., 3 kamers. zolderkamer, keuken, bergrulml'e.

Huur: f 30,- p.m. 3 pers.

Naa r Doorn : J. Verbree, sgt. d. marM. (24176) Arnhem, EgeJantferstraat 10-1, 3 kamers, keuken, badcel.

Huur: I 8,Ml p.w. 4 pers.

Naa r Rot terdam : 1.. v. d. Brand, Mam. 1 (31941) President RoosevelUaan 141 te Vlissingen, woonkamer, 3 slaapkamers. keuken, balcon, douche, kelder en 2 stookplaatsen Ie etage. 5 pers.

Huur: J 8,15 p.w.

Zij moeten het volgende inhouden: Naam m voorleHer.; rang; .tamboeknummer; plaat,lng; datum van dlentteindiging; of al dan niet wordt gerelmgageerd; de gezinsllamensteU~"g (ge,lachten en. geboortedata van de gezinsleden,; adres \Jan de huldlge woonplaatI.

Wanneer begint mijn opleiding?

1956

De ople id!n.. tot:

OnderzeebootverkennlngsoUJcler Navlgatie-plotoffJcler . . . . sergeant vuurleidingmonteur . sergeant eJectromonteur . . .

Korporaal vuurleldlngkoDslabel Korporaal vllegtulgtelegra!lst .

Korporaal vliegtuJgmaker-beklederparachutepakker . . . . . . .

Korporaal vllegverkeersleld.er . .

Zeemlllclen-:r.lekenverpleger Marine vliegbrevet (voor AROV's) Waarnemer . . . . . . . . .

Kanonnier ....... . .

Radlo-afstandpeUer plot der 2e klasse Radlo-afstandpeller plot (uitsluitend voor marva's) . . . . .

Vllegtulgwerktulgkundl(e VlIegtuigtelegrafIst Majoor telecratlst Radlo-a!standpeUer vuurleiding OnderzeebootbestrIjding voor oU. vlieger en oU. waarnemer . . . . . . . . .

Serleant radioradarmonteur en sergeant vUegtulgmaker-radio-radarmonteur .

Sergeant schrijver . . . . . . . .

Radio-afstandpelier-vuurleldIn( . . .

KanonnJer ......... . .

Radlo-afstandpeller plot der 2e klasse.

Ondeneebootverkenner der 2e klasse Onden:eebootverkenner der Ie klasse OnderzeebootbestrljdlngsoUicier Sergeant torpedomaker . . .

Korporaal geschutkonstabel . . . .

30

2 2 2 2 2 2

Januari Januari Januari Januari Januari Januari

2 Januari 2 Januari

2 Januari Januari Januari Januari Januari

2 2 2 2

2 2 2 9 9

Januari Januari Januari Januari Januari

16 Januari

Januari Januari Januari Januari Januari Januari Januari 30 Januari 30 Januari 30 Januari 16 16 16 23 23 23 23

Korporaal van de onderzeebootbestrijdingsdierut . . . .

Loodsbootkanonnier . . • .

Duiker der 2e klasse Duiker der Ie klasse Kwartle~ter :r.eemlliclen De berhaUn,sc ursus voor: Radlo-atstandpeller plot der 2e klasse Kanonnier Kanonnier Kanonnier De opleidIn.. tot: Onderzeebootbestrijdlna voor olL vlieger en aU. waarnemer . . . . . . .

Radlo-afstandpeUer plot der Ie klasse Korporaal machinist . . . . . . .

Korporaal hofmeester . . . . . . .

Korporaal kok . . . • . . . . .

Kanonnier . . . . . . . . . . .

Radlo-alatandpeller plot der 2e klasse CerulspeUer der 2e klasse . . . .

Sergeant van de navlgatle-gevechtsInfonnatledlenst. . . • • . • .

Korporaal bottelier. . . . . . . .

Onden:eebootverkenner der 2e klasse Sergeant vUegtuJgmaker-houtbewerker Kwartlenneester. . • . . . . .

Radio-afstandpeller vuurleiding. .

De herhalln"SCUrl US voor : Atslandwaarnemer stereoscopisch! coincJdent . . . . . . . . . .

Loodsbootkanonnier " . . . . .

Radlo-abtandpeller plot der Ie klasse

30 Januari

30 30 30 30

Januari Januari Januari Januari

9 Januari 16 Januari 23 Januari

30 Januari

8 Februari 6 Februari 13 Februari 13 Februari 13 Februari 13 Februari 13 Februari 13 Februari 20 20 20 27 27 27

Februari Februari Februari Februari Februari Februari

13 Februari 20 Februari 20 Februari

Helonlwerpen, zeilen en drukken van Uw druk w erk is bij ons in goede handen. Wij hebben ons bedrijf in de loop der jaren 9 peeialiseerd in hel drukken van period ieken en handelsdrukwerk. Zowel week· als maandbladen worden door on. punclueel ve~o rgd On. produclieappanlal slaal borg voo een vlotte aflevering v an Uw orders.

Wanneer U behoefle heell aa!, good druk werk, dan zullen wij hel zeer op prijS siellen, ons machinepark en onte vakbekwaamheid voo r U Ie mogen inschakelen.

BATTERIJEN VOOR SCHEEPSVERLICHTI NG MET GROOTOPPERVLAK-PLATEN IN SPECIAAL UITGEVOERDE HOUTEN TROGGEN

, c. Blommendaal n.v.

RIJN S TRA AT 9 " DE N HAA G

PRIJZEN EN INLICHTINGEN OP AANVRAGE ACCUMULATORENFABRIEK VARTA NoV. AMSTERDAM·C. SPUISTRAAT 46 TElEF., 45787

ONQEDIERTE

~

Varnished cambric kabel VERDELGINGm

" Nie t het woord, maar de daadI " zegt het RIW A -praeparaa t !

RIWA

DSCHE KABELFABRI EK DELFT

eH EM. FABRIEK

AM STE R0 AM· Z. Wie l ingenstraat 6

Telefoon 72 .30.68

woor el..etr ilehe inllllll. lie ~.n ree.ehepen. Btlproeld en ~e " ke."d door . LIoyds· en .Veribs".

Een 1. "9fi Ie...nsduur.

Btlslllnd t.;.n hoge t.... per.tur.n. l.~ert•• • r met k. toen- of melll.l· dr..dom~leehti"9-

•

\

•• onze mijnenvege De bouw van Scheepsbouw

Ted din 9 to n - apparatuur HOUDT DE WA C HT BIJ ALLE DIESEL.

MOTOREN

Machinebouw - Reparatie

OP ONZE

MIJNENVEGERS

ABNO RMAL E

•

WILTON- ' FIJENOORD

TEMPERATUREN

•

DRUKKEN

•

SNELHEDEN

WORDEN

GESI G NALEERD

• BIJ CRIT IEK E

SCHIEDAM ROTTERDAM

OMSTANDIGHEDEN

WORD T DE

BETREFFENDE MOTOR AUTOMATISCH

>(-

GESTOPT

TE CHNISCH E HANDEL SONDE RN EMING

VANANDEL N.V. Boforsgeschut . Geschutsrevisie

ROTTERDAM

T EL.EFOON

POSTBU S 6049

6~

S lijnen

Stalen Ramen Sta len Ra men e n Deuren

Stalen Binne nwa nd en Plaa l, ta len koz ij nen Ru bber T ochtdeuren

STARAKO OOSTERHOUT Staalconstructie Spa nte n Ll,uer.

Lood, en Ra da rmaai en. tUil:.

,

moderne coa ste rs

E.J. SMIT &ZOON's SCHEEPSWERVEN N.V. Ie

lijnschepen

TeI.1 nr. 241 · lulom. K 5904

zeesleepboten

Plaatwerken

WESTERBROEK (G •.)

T. '.or. m-. drl ' : " "kl"mlt

Radarscherm en Kl eerku t cn

•

uitgevoerd in staal· plaat of aluminium

plaat

handen Vra cht-, .

DE HAAN & OERLEMANS' scheepswerf N.V. HEUSDEN

passag lers- en tallkschepen lot 10.000 tön O.W.

Fleltibele scheepsleidingel\

MUlTUFlEX ~ AMSTERDAM LENSWATER

AANZETLUCHT

SANITAIR

BRANOSTOFOUE

UITLAATGASSEN

ZOUTWA.TER

SMEEROLIE

DR INKWATER

KOELWATER

BRANDBLUS

HYDRAULISCH

ZOETWATER

VERSCHURE ' S

S NELL O PENDE

VOOR

SC HEEPS·

EN

S T O OMMA C HINES

STATI O N NA IRE

DOELE I NDEN

VERSCHURE & Co's SC HEE PS WERF EN MAC HINE F ABR I EK N ,V .

MEEUWE N LA AN 70 . AM STERD A M · TELEFOON 60101

•• De bouw van onze mijnenvege "MUILWIJK" . DORDRECHT METAA LWA RENFABR IEK - KOPERG IETERIJ

Voor de 32 Kustmijnenvegers leveren wij de

MESSING EN BRONZEN T-STU KK EN DEKDOOR VOE RINGE N BOC HTSTU KK EN KOPPE LI NG EN PEILSTO KK EN FLENZ EN · MO EREN

NEMAG ERTS STRAAT

ROTTERDAM

LEVERDEN 3' ANKERLIEREN VOOR ONZE

~ I1I NENVEGERS

FAB RIEK

, VAN

ALU!II NIU!l PR ODUCTEN

KOCO VOO RSCJl OTEN PAUWENSTRAAT la TELEFOON K l 717-2644

J. , <Ir ...../

LIClmlt:fAl[N !lASTEN EN LAADBO![EN

..... ....nI.

j.

H" H I .... ~rll .. ~ Jl!!: ......

r... 10" lt... 'rrr-fllr"

0(1-

"_11...

.............. _" .U.. ."..,,. ..... #I.IJ.II~ "'"ft NI. IJHQMiWLHI(.

+ ;:=:::, j

•

I

handen

In

ROTTERDAMSCHE PLAATWERKINDUSTRIE PIEKsTRAAT 20, ROTTERDAM, TEL. 79550

DE

ALUMINIUM MEUBELINDUSTRIE VOOR DE MARINE •

Scheepsramen en patrijspoorten

alle mogelijke uitvoeringen levert

Firma H. K. van Wingerden & Zonen Metaalgieterijen

Gorinchem

• ELECTR ISCHE SCHEEPSFORNUIZEN • ELECTRISCHE SCHEEPSOVENS • ELECTRISCHE SCHEEPSWARMKASTEN • ELECTRISCHE SCHEEPSBIlAADPAi'.'NEN MET GEPANTSERDE VERJV A RMINGSELEMENTEN VOLGENS MARINE. UOYDS' EN KEMA SPECIFICATIE

APPARATENBOUW NEDALO N.V. POSTBUS 34 ~ HENGELO (0 )

TEL. 2944/5

C. PLATH ALLE

ElAi\lIlURG

AUTISC UE I.NSTR MENTEN

van HaUum en ·8lankevoort n.v.

BEVERWIJK . TEl. 3341

bagge,:,werk betonwerk grondwerk

A ll een"tr Lel!:enwoordi gere

I NGE l EUJlS·BU REA U

J. & C. VRINS

N. V.

IN BINNEN. EN BUITENLAND

SWlU linçk"".1 58 . DEN IJ AAG . Telefoon 335073

•

.In tén WOo.:lId.

'~I.'hlkr De Ohnl .... h.- Zil wW{ pr«If'li WJIIu.U (.lrd .. "'-"'kl tiel ka,1J9lChl. de ro:cn. m.1.,l1

g.;t5I'woow

bo\,'t.'n.ll

hel

CerCI Z.1~ I "ml

GERO ZILVIUM

N.V. INTERNATIONALE

Bouw

COMPAGNIE

v/h Fa. H. v. Heesewijk BEST (N,Br.). Hoofdstl'ut 63 (SUlitnum Dor pst raa t 130 '''' .... ij IlC d) Te l. 341 (5 lij nen) T. I.Ad rH; HA8 PARAMARIBO . Hee renn rut 37 Te l. 2561 - P.S. 574 Tel.Adres : HAB

U/tv~,/ng

van :

*

Bouw. en Gewapend Betonwerken IkIrc.rlijke_ en U t iliteitsbouw Watu_. Spoor_ en Welenbouw Grondwerken Machlna'e TImmerwerk en

Londelijk erkend

Gas" Waterfitters- en loodglerersbedrlJf

EIGEN CONSTRUCTIEBUREAU

Eerste Nederlandsche NAT zandstraalbedrijf

H. VAN DER KRANS SCHIEDAM _ TEL. K 1800-67564 ST A A LOR A AOK A BEL S

In' en

HERCULE STOUW EN P Y THONTQUW

uitwe ndig

SISAL. EN MANILLATOUWWERK

~Qndslrol e n

.

en verve n

" • Sche pen • Tanlu:

eBl"uggen eGe bouwen . nL

Grote copaelfelt

Rollend en drijvend mate ri eel

N.V. Houthandel

'lh Nico Vinken & Co.

ZAGERIJ SCHAVERIJ DEN HELDER

LEVERT ALLE HOUTSOORTEt-l Be ton tripi•• , Watarvalle Hardboard.

Tropen verlijmd Tr iple. en Muitipi • •

Kantoor e n opslag :

Janzenstraat 77, Den Helder, Tel. K 2230.2437

•

N~d~r/Cll1dEche SfCll1dClrd INTERNATI O NAL T e:LII!: PMO NE .... ND

Elecfric Mij.N.V.

T E L. II!:O RA P H

S Y9T EM

TELECOMMUNICATIE Tf(H NIEK KANTOREN , SCHELDESlRA'" ", _GII ... ViNHAGE

FA81UEKEN EN MACAZIJNEN , h VAN DER KUNSTRAAT 288.292

11100·'1102

',.CRAVENH"'CE

Tel,looncentr,I., \loor .... tom."": .. bedrijf en "oor ."lomaUsch dillrlc:toverk•• r

Hul.,.I.looniou l.II.Ue •• T,1,loonlo-lI.. lI.n Telegraafcentrai •• en Va .touch.lj"."

DraaggoU lel_tonl.epparatuur SI\ln .. llnll,II.,1 8 ... oor elk doal "htand.bedlen'" !! e n m•• Unlt, II,Ue. Selenium gelijkrichte.. "cor ,Ik "e .mogen P"eumaUIc;h. bullpo.llnstIlUatie. eond.nutoren. In lndorm.loren

Radlo l ,nde .. en onl"angllrs \laar 1.lec:ommunlc:.tle sys temen

SI r •• lze nde.app., atuur Radiocommunlcelie en n .... lg.li.epperatuu. vQOr luc:ht· en Ic:heepuut Radu Iyllemen Zenderl voor omroep en tel evilie $tudioapparaluur Zend· en ont~.ngbuiJ[en Prec:ble meet.ppu.tuur

VERTEÇENWOOROIC'NC VAN , INTERNATIONAL STANOARO ELECTRIC CORPORATION 8ELL TELEPHONE MANUfACTURI,..C COMPANY STANOARO lElEPHONE5 ANO CA8LES UO. CREEO .. COMPANY l TO. EN Vi.R8ONDEN MAATSCHAPPIJEN

Scheepswerf " DE WAAL" N.V., ZALTBOMMEL Gemeenschappelijk samenwerkende scheepswerven Gebr. Nlestern & Co. . Delfzijl Noord·Nederlandsche Scheepswerven - Groningen Scheepsbouw Unie N.V.. Groningen Nlestern Scheepsbouw Unie N.V.. Hellevoetsluis

Nie uwe kanalen bevorderen handel e n verkeer, bre nge n welvaart.

BOS & KALIS is in staat, ook de allerg rootste projecten in snel tempo uit te voeren.

M .1. "GlIJ ".nl" _ 11511 Ion _

Zoutublp \'00. Kapala I'uuuhaan Ga.am dan Sodi ""ui - Dlakatu.

• Alle soorten vrachtschepen

• • • •

Zeesleepboten Lichters BaggerInstallatIes Hellingen en droogdokken beschikbaar voor reparatie van schepen tot 3000 ton.

Hr. Ms. 019 was de eerSte onderzeeboot ter wereld uitgerust met ecn .. snuiver". vinding ,'an de Nederlandse J\.brine en uitgewerkt door

,• •• •·

DE RorrERDAMSCHE DROOGDOK MIJ. N.V•• ROTTeRDAM . NED. OOK EN SCHEEPSBOUW MIJ. V.O .F.• AMSTERDAM . N.V. KON. MIJ .•. OE SCHELDE" • VLISSINGEN . WERKSPOOR N.V. AMSTERDAM • OOK· EN WERF·MIJ. WILlQN. FIJENQORD N.V .• SCHIEDAM

•

•

L.C.T. 3 •.HJ:RIN NERINC '· aan de komp..paal In dl! Waalha\'(!n. Atmelln,en 181' x 3O'1w x Ir: w ; • •+1 a RT u lt .. en...t me\ 2 Paxman Rlcudo moloren van 500 P K .,Ik. In M

van RoU.nlam n •• r Kowelt

z«da,,,.

Rederij Gebr. Wijsllluller n.v. de lIitbrengers van schepen onder eigen kracht van en naal" alle havens der wereld. /

AMSl'ERDAMSESTRAATW EG 40, BAARN, T ELIfFOON K 2954-3i41, TELEG RAMADRES : REDWI JS·BAARN