Alle Hens - 1954 - Editie 12

SMIT

De beste garantie op de Marine - en Koopvaardijvaartuigen wordt verkregen door SMIT-MOTOREN

De schepeli"ge" ,adIe" U da"kblwr zij,,!

Een harmonische sfeer stimuleert de goede geest bij de marine.

Kies daarom linoleum, dal geelt een prettig aanzien en het bevordert de woon beschaving oan boord en in de kazerne.

Deze /raaie en fleurige vloerbedekking dwingt als hel ware het

respect of!

Moderne legering vraagt

licht, lucht e" li"oler&m!

KROMMENIE

Haar Amerika

per schip I

Of U nu naar Amerika reist voor Uw genoegen of voor zaken, een overtocht per Holland-Ame rika lijn betekent altijd een heerlijke vacantie .

• zorgeloze uren o p de beschutte promenadedekken • geJ:onde dekspori In cle frisse bult.nlucht • ochtend-bouillon of middag thee, behagelijk uitgestrekt In Uw dekstoel • een gezellige cocktail vóór een exq uis di ne r • onberispelijke bediening en verzorging • concerten, films. gezelschapsspelen, dansavonden e n niet te vergeten . .. .

• het genot van zon, zee en wind Kortom, e~ overtocht per Hollend-Amerika lijn zal U meer afleiding e n tegelijkertijd meer rust en ontspanning bieden da n elke andere manier van reize n. ç.,..geld. ~.... I.Rdt_.t tu..."

ROTTERDAM. LE HAVRE, SOUTHAMPTON . " NEW YORK.

Nieuwbouw en reparatie van

zee- en binnenschepen

EUROPESE DIENSTEN DUITSLAND, POLEN, FINLAND, DENEMARKEN, GOTHENBURG, FRANKRIJK, PORTUGAL, SPANJE, NooRD·AFRIKA, IT AUt ADRIATISCHE ZEE, GRIEKENLAND, LEVANT, ZWARTE ZEE. TRANSATLANTISCHE DIENSTEN

WERF DE NOORDn.v.

SURINAME, CURAÇAO, ARUBA, GROTE· EN KLEINE ANTILLEN, BRITS GUYANA, VENEZUELA, COLOMBIA, MIDDEN·AMERIKA, WESTKUST VAN ZUID·AMERIKA.

ALBLASSERDAM Telefoon:

.-

....

HOLLAND RoUerdam 72619 -72599

'Alblalle rdam 451-452

,

,

KONINKLIJKE JAVA·CHINA·PAKETVAART LIJNEN N. V. (aOYAL INTEROCEAN LINES) Ruhtdruku

snrllr

pauagirr:s--

rn

urachtdirrutrn

twun:

VERRE OOSTEN • AFRIKA • ZUID·AMERIKA INDONESIS _ MALAKKA - CHINA - JAPAN MAUJ<KA _ JNDONESTS _ AUSTRAUS ZUID-AMERIKA. ZUID·APRIKA • AUSTRAlJB HOOFDKANTOREN AMSTERDAM

HONGKONG

oH.t Sch_pY.. tlh~I .· t.I ........ 6 .... 11

\88 . \9\ Conu"9ht

Ro.<! W•• I

wij zullen moeten samenwerken ~~_ "'" ZEE- EN KUSTREDERIJ TANKVAART RIJN- EN BINNENVAART BEVRACHTERS CARGADOORS INTERNATIONALE EXPEDITIE-OPSLAG Telegramadre.: Vu.dea.

Tel,Joon 11300

LUNDIENSTEN

ROTTERDAM-SONT LIJN RoUerdam-Denemuken, Zweden 'Y."'. I x p. w.

ANTWERPEN-SÖNT LIJN Antwerpen.Denemarken, Zweden v.v. I x p . w .

N.V. HAVEN LINE RoUerdam/Antwerpen-Z. Amerib. ...... Ma_d.l.

en Ve.. alle soorte n ,ehepen en mKhinel

'11j11o.m"",." lof 640'z 87' 1.. _ "'OOIl"'OU", •• n , .. ,' en 488' 1('•• tIC4~~1 10/

ISO /Of!

, ,,

opt..-jcl>! 1875

<1000 •

..,plo,.', N.V.

KO.'."'I"

M....

,h.p~1

"DE SCHELDE" ot _ _ _ _

__

Vllningen . Ho/I.nd T.I.looII 2051 Tal.,ramatl.o. , !>ch.I. . VllA .......

Meterfabriek Dordrecht POSTBU S 4 2 - DORDREC HT

Afd . ELECTRICITEIT leyert

kWh meiers en

als vertegenwo ord iger van d e C ompagnie

des Compte urs

/CoC\ M• • tln.t ,."me nte .. yoor scha kelbord a ... la boratorium

*

Rel.iI voor d. b." a lllglnSl va .. I ch . . pslnlt ellall • •

* * (

ENERGIE besparen door gebruik "an aangroeiwerende

ROESTWERENDE. EN

AANGROEIWERENDE VERVEN KWALITEITSPRODUCTEN VAN DE

* NEDERlANDSCHE SCHROEFBOUTENFABRIEK ~: HElMOND

KONIINKI.IJK' LAK_, VERNIS- EN VERFFABRIEK

761 ROTTERDAM

*

t ~

•~-

Varnlshed cambric kabel .Ieelrisch. install.lie yen z.-schepen. Beproefd en goed!!.keutel door .llords· en .V.ritas" , E.,. I.n;. le.en$.duur.

B.ttand tegen hog. tem~.tur.n. \'OOI'

l ....,bu,

...et

I<.loe... ol metaal-

dr ...domvlachting.

'

,

-

VERKADE NOODRANTSOEN.

Vooral de proviand, welk~ bcucmd is YOO , hCI gebrui k in reddingborc n, moeilIn de hoogste eisen beantwoorden. Ook lis de nood un de mln is. kunl U vcnrO\,Lwcn op de voeding, welke Verkielt hcdr verlOtgeI.

OHrttd'nlJlig ti, rlNlrsrh,i!ltI, VH' Jlrl1l'ian" jll mldl/JgJmiriJdm brtf, V,.hrd, ,til ,,,/{;oat, gt~i'am;lti· Jttrtl 1I11X1,(mtsIK1I 1"lwi~/trld, dal Ijl ,rla/nuu,a, wiju in la"ItI~.,11'1

,,~d'm'l't1ard,&d. Dtun"",olll, ' htbbtlr dl 1111";"11';"1 rail d, N,J,danJw S€hUpl'tlarJ In_ spulil tJf "an d, a"'lW'iuiUn J" nab",;gt &,q/NSt la"JtJf. jçmllJ

G aarne lenden wij belanghebbenden op unvuge een spe_ dale brochure me I uilvoe rige gegevens omtrent de Verklde noodnnfsoenen.

D.

HE KABELfABRIEK DELFJ

,"oordel o n

• afgtptJlIt p'lf/ln (28 gr_ ptt ,dl,,)

IiIJn :

• ,'ila",i", AI . BI. Bl. C," P.P.-fam, • tlitl

JfWsIPtrr",UtJfl/

• d~!J,,,allt.t. flithtJithu til wu·al".MIi",dig, .."palllillg

• ""ml ill dt Ifti". ~asl7'J J" "Jdi"gHt", Ii/,i"ig p/Rats i" • g"dh"p • III,lt /tfUliid

'IEDERE GEWENSTE

"

J

VUURVASTE

eteen

en alle

. ZUURVASTE

materialen

worden geleverd door

n.v. gebr. Nagtegaal Gouda telefoon : 2842

laadlleren Ankerlleren Kaapstanders

YARTA BATTERIJEN VOOR SCHEEPSVERLICHTI NC MET GROOTOPPERVLAK-PLATEN stalen lXIIIzIen

IN SPECIAAL. UITGEVOERDE HOUTEN TROGGEN

in di •• n • •!. .Ikw.m.ilen en In cle mee,! ~i\ ... "lopende diameier. e n ... ..delikt. kun ... n door OM ,I • • d. u;\_oo" •• d w<>«l.n"'.I ..... 41 G •• , ol "oombul.." .

Dik " dun_ of ...,..m.. l.... en.dlge b .. I•• ~.

Vlem_, .Ieun· e n precllleb.. l.en.

Spe<:lele bul•• n oOGt con .... ucli .. (,.IIi"9')' boId.rs, m.den en I• .dbomen.

P. VAN LEEUWEN JR' S BUIZEN HANDEL NV. ZwljAcl...M

_

POl1bu. 1

_

ToI*'ooft Ol8so.3'I41

_

Tol.. 8001

o..""-"t

Centrale verwarming

Oliestookinrichtingen Stook- stoomkookinstallafies Luchtbehandelingsinsfallaties Sanitaire inrichtingen

TECHNISCH INSTALLATIE BUREAU

F. W. NIEPOTH Amsterdam telefoon 742464

Zandvoort telefoon 3270

PRIJZEN EN INLICHTINGEN OP AANVRAGE ACCUMULATORENFABRIEK VARTA N.V. AMSTERDAM-C. SPUISTRAAT 46 TELEF., 45787

lBC N.V. INTERNATIONALE BOUW COMP AGNIE v/h Fa. H. v. HEESEWIJK BEST (N.·Br.) DORPSTftAAT 130 Tel . .. 1 5 lijnen

Tel. Adr",. : IJ A B

PARAMARIBO DEERENSTRAAT S1

T.I. Ache.: B A B

B0 UWBE TO NSPOOR- GROND- WEG- EN WATERBOUWKUNDIGE WERKEN UlTVOERINC VAN

EIGEN CONSTRUcrlE BUREAU

WIENER &

CO.

N.V.

AMSTERDAM MACHINEFABRIEK APPARATEN BOU W METAALGIETERIJ

Waar ook ter .ereld schepeD fIlID wordt n schroef. ~ .. mCK ' bo,"u ...... Nederlands fabrikul ccbnoilu

• ~

sepn-wn·

Alle ...... rbou,tn fft KhroeYC:n ...:.or de Khftptbou_ ..... n dc IIOOCMt WIl Ik kleinsct in alle se~n,.t "

uinotringca.

LEVERANCIERS VOOR LEGER EN MARINE MIJNEN • SCHOKLADINGKAMERS GRANAATPERSEN • DIEPTEBOMMEN • ONDERDELEN VAN • . MITRAILLEURS •

Wi~

is

n i~t

1 Kroonreep cadeau

,noeli, ",oor ttD. nim.

d~lijk geb ..! ... ttn opg~W'ekt~ lKb 1 Wi~ li~t ni~t gr .., ~~n IInu~kkelijk

uiterlijk rnel

ZlchrglanKnd~,

... ill~ Ulld~n ~

Poen

~

puelPtwb"t, ,,'"

,Il., "'''lllt,'' I Dat maakt d~ mond httt lijk fris, d~ linden mooi ~n land. PTodent bent Disperson te,~D. tandtte~D. en tlndbederr!

'Ir-

PRODHH Hmlij" "b.i....tll

".

C

0

V

E'

N

TRY

YICTOR

DIESEL

4 tact

Watergekoeld

licht gewicht geen brandgevau billingvrij 11-13 pk 9-11 pk 7-9 pk 5-7 pk

Twee cylinder types van 16 - 24 pk De be~uwbaarste en lichtste en daarom meest gebruikte motoren voor reddingssloepen en voor aandriJvinr van betonmolens, compressoren, pompen, dynamo's, lieren etc.

Pittig en toch niet scherp!

Tranlportabele Diesel.Brandblw:-Pomp-Sels

T. FRANSE

~~~!:.';:~,~

AMSTERDAM-W

MAANDBLAD TEl

INTERNE

DER

VOORLICHTING

KOHIHKLUKE

MA R I NE

Uilgeve "en hel Mln/slerie "en Mer/ne RIDAc;nI·COMM!SSII , V oorzitter : KApt. t/zee . . K. G. Tiel. Leden: KApt. IIdt. t/zee J. C. Jurrjena. Kalpt. lult. Vzee ut. F. J . J . LunbooU. HoofdoUlcler Marva der 2e k laae MlIlvr. Mr E. G. van DlemenMekktna'. Kapt. lult, V_ . . K . J . J . Sambur,. Luit. t I ad lllte kla_ F . J . W luel. Lult. t/ue lilte k.I.uR Jhr H . de J once van JWemeet. LWt. t / _ Jllte kla.e P . Nkhttn,.

Lult. t / _ llte klaae W. A. de 1.001.8. Lult. V_ .. lllta kl.a-.

H . J . Noppen. Lult. Vue 8d lllte klaae J . Ptunik. Lult. t/zee t.te klaae A . van der Moer. Lult. tt_ A t.te kta.8 J. HIIYinI.

Lult. t/zee T 2de kl P . A. LuJll:enaar. Kapt. der Mama. W. A. van Aken. F, J. Th. M. 8ehaepman DIItlCTIi IN HOOfD RmACTll,

Luit. tt2.ee &d lllte kl J . PTASNIK. FR. 1. TH. M. SCHAltPJlAN ADRIS .mACTII iN ADMtNlSn:A Tlt: ,

Min isterie van Marine, Konlnrtnnerracht 12, Tel. 1822IG-Toe.tel SI,I. Den Haal

Inhoud :

DECEMBER 1954. no. 5

BIJ DE VOORPLAAT : H.M. de KonfnQin hl.specteerl de jubilerende MartIG'••

Pacina 1 Een sterker huls.

2 Onze ereroI. 3 Het verbaal van de "Guba".

5 Drie compagnieên.,

,

6 Kikvorsmannen.

Terugbllk Marva-teest

10 De wereld waarin wij leven.

11

De jongste telg.

11

Nihil

12 Tien jaar Marin"e-vrouwenafdeling.

14 Bootsman Bubbekea.

15 Redding op de Atlantische Oceean.

,.

Marlne--schietkampioeDllcbappen.

11

Waar de KoninklIJke Marine vaart en vliegt.

18 Mutaties.

Da KoalaItlUlla IIIU'tJle .... ft' prQl .ut te llteDe:ll 4aI. liet adverten. la lilt OI'l'IIUI ulteraar4 bat ... erkrU,_ ..._ YOOfkew YfIOr le ... erua.. ua 4e KoabakUJlla lIartAe Illat kaa bah.......

Op

Een·sterker huis ERlogsconferenUes gaat een welbekend verhaal, dat tijdens een der oor· tusse n President Roosevelt. mInister Churchlll en maarschalk Slalin, de grote geestelijke Invloed vnn Z.H. de Paus ter sprake kwam. SlalIn, zo zegt het ver· haal, lronste hierop zijn wenkbrauwen en Informeerde: "de Paus?" "Hoeveel divisies heeft de Paus?"

Voor hen die nog niet voldoende beseUen, zou deze anecdote kunnen worden aangevoerd als argument voor de stelling, dat er tegenover cen koel berekende macht va n soldaten, tanks en vliegtuigen, In de allereerste plaats militaire mach t

moet worden gesteld. Althans zoveel militaire macht, dat

het eventueel gebruik van strijdkrachten geen ongestraft avontuur kan zijn. De opbouw van een dergelijke militaire macht vorm t al jarenlang de hoofdschotel van de politieke zorgen der Westelijke landen.

AardrijkskwldJge werkelijkheid In de eerste plaats ~iJn er aardrlJksk\mdlee ovcrwee1ngen.

Moderne strtjdkrachten namelijk verplaatsen zich bliksem· snel. Als er ergcms een klap valt zal die klap dieper ueUen dan In vorige oorlogen het geval was. Een vijandelijke opmars zal - zo wordt er verwacht - een grote afstand af~ leggen voor hij tot staan kan worden gebracht, dan vroeger mogelijk was. Er bestaat daarom behoefte aa n terrein, waarin met strlJdkraehten gemanoeuvreerd kan worden.

Moderne wapens zijn dermate krachtig, dat het niet wense· lijk meer Is, veel strijdkrachten In een klein gebied samen te trekken. Bij gelijke sterkte aan strijdkrachten heert men, logischerwijze, een groter gebied nodig dan vroeger.

Er bestond daarom behoette de smalle kuststrook die de democratische landen In West·Europa vormen, te verbreden.

PoUtteke werkelijkheid Duitsland heeft de prijs voor het ontketenen van de tweede wereldoorlog betaald. Het volk werd overwonnen, het land werd verwoest en uItcengereten, vele schuldigen werden gestraf t. Thans wordt het westelijke gedeelte van het voor· mallge Duitsland geregeerd, op een wijze die geen reden meer vormt tot voortzetti ng van de oorlog. Indien de hul· dige regeringsvorm er gehandhaafd blijft, Is e r reden het land In de gemeenschap der vrije volken, als deelgenoot op te nemcn. Naarmatc het Duitse volk zich zo blijft ontwlk· kele n, economisch welvarender wo rdt en zich meer van de toenemende eigenwaarde bewust wordt, wordt het hoe langer hoe minder mogelijk een oorlogsbezetting door strijdkrachten van overwinnaars te doen voortduren.

Aan de bezetting moct vroeger of later, een einde komen.

De strijdkrachten die thans op West·Dults grondgebied ver· blijven, zonder meer terugtrekken, Is In de huidige omstandigheden eenvoudig ondenkbaar. Er diende dus een oplossing te worden gevonden. waarbij de militaire bezetting van de overwonnene wordt beêlndlgd. doch waarbij het huidige militaire verdedigingsapparaat In tact blijft ot zo mogelijk versterkt wordt.

•

Ueel blijft voor dit doel ongebruikt. Waar Iedere jonge man een belangrijke periOde van l.Ijn jeugd aan een militaire opleiding moet oCleren, is het niet mecr dan logisch dat ook op de Duitse jongeman deze plicht komt te rusten.

Voorshands berekent men, dat dit een half mllUoen man· nen bij de verdediging van het Westen zal voegen. Dit Is In een tijdperk waarin men naast andere waarden, voornamelijk met aantallen mannen, geweren, tanks en vliegtuigen rekent, niet te verwaarlozen. ~ .

De E.U .G. Men dac ht de oplossing gevond(!fl te hebben In een Europese Defensie Gemeenschap. Dc".re we rd ontworpen omdat alles wat hie rboven wordt gezcgd wel waar mag zijn, maar er toch in brede zin grote terughoudendheid bestond ten aanzien van een Duitse hcrbewapenlng.

Velen waren bezorgd, dat Duitsland de eenmaal verkregen strijdkrachten In de toekomst en onder een toekomstige weiUcht minder vriendschappelijke regering, :zou gann mis· brulken om traditionele verlangens ingewilligd te krijgen.

Deze verlangens waren In de achter ons liggende tachtig jaren bijna alle tegen Frankrijk gericht. Daarom was, van alle landen Frankrijk het meest bezorgd. Men zei In dit verband wel dat het op te lossen vraagstuk de schepping van een Duits leger was, dat steker zou zijn dan het Russische en tegelijkertijd zwakker dan het Franse.

Men zocht en meende de oplossing gevonden te hebben in een soort cople van het internationale leger, waannee Na· poleon zijn veldtocht van 1812 begon.

Er zou geen Duits leger komen, maar een Europees leger, waaraan alle deelnemende landen zouden bijdragen. Ieder land zou daartoe geld aan een gemeenschappelijke kas con· trlbueren. Deze kas zou worden beheerd door een comité, bestaande uit mannen die voor wat de uitvoering van hun taak betreft, hun eigen nationaliteit als het ware zouden afzweren. Dit comité diende, uit die gemeenschappelijke kas, de Europese strijdkrachten te beheren. Het diende de bewapening, opleiding, bevordering enz., enz. te vcr.lorgen.

De verschIlllende nationaliteiten zouden zodanig worden vermengd, dat het voor geen enkele deelnemende staat mogelijk zou zijn. langs een achterdeur, toch aan dit leger persoonlijke krBcht, voor het nastreven van zuiver naUo· nale doeleinden, te ontlenen.

Dit op zichzelf grootse en Idealistische plan, sneuvelde op het schaakbord van de Internationale verhoudingen. Waar namelijk de grootte van de distributie aan de conferentietafel zou worden bepaald, was er naast vele andere zorgen reden voor bezorgdheid, dat deze conferentie tevens bepalend zou zijn, voor de omvang van de strijdkrachten, die een deelnemend land bulten Europa zou kunnen opbrengen.

Waar Groot-Brillannlê geen deelgenoot van dit plan en dus niet aan deze beperking onderworpen zou zijn, achtte Frankrijk l.Ijn poSitie In de niet In Europa liggende Franse gebiedsdelen, In gevaar. De Franse nationale vergadering weigerde dan ook haar goedkeuring aan het plan te geven.

De posIde van Groot-Brit tannië Het Verenigde Koninkrijk, dat wordt gevonnd door de Unie tussen Engeland en Schotland, In verbondenheid met Noord·Ierland, neemt in Europa een bijzondere positie In. De rustand tussen dit elland·rljk en het vasteland is namelijk zo gering, dat het vele gemeensChappelijke belangen kent. De hele Europese geschiedenis laat dan ook zien, dat de verschillende Britse regeringen altijd een actief aandeel hebben gehad In de Europese machtspolitiek.

Anderz1Jds echter wordt de mate van veiligheid van een staat niet uitsluitend bepaald door aantallen soldaten aan een bepaald front, doch is voor leder land het resultaat van • een samenstel van maatregelen waarvan de vormi ng van een leger, dat ergens te land de legers van de vijand moel l'filItalre we rkelijkheid ontmoeten, slechts een onderdeel vormt. Het foutloos legDe troepen die op Duits grondgebied zijn gelegerd en dus gen van het zwaartepunt bij het bepalen van deze maat· tevens Duits grondgebied moeten verdedigen, worden door regelen, Is beslissend voor '5 lands veiligheid en beslist over nlet·Dultse volken opgebracht. Het grote Duitse volkspoten· het al dan nlel voortbestaan van het land.

lUorele werkelijkheid Er wonen in West"Duitsland vele miUloenen mensen, die mocht het bij de huidige tegenste1Ungen in de wereld tot een oorlogvoering komen, daarvan minstens evenveel ellen· de zullen ondervinden als de Inwoners van andere landen.

Men mag en kan op de lange duur deze mensen het recht niet onthouden actief aan de beveiliging van hun have en goed deel te neme n. Een modern leger is een volksleger, dat beter strijdt naarmate het zich gedragen wect door het volk, dat het bescherming verleent. Naannate het Duitse volk actief tOt de vorming van strijdkrachten bijdraagt, kan het ook met meer gevoelen aan deze voorwaarden voldoen .

f

Er Is slechts ~n instantie geheel verantwoordelIJk voor 's lands veiligheid en dat Is uiteraard de eigen regering.

De Britse regering heeft In de .':eschledenls ervaren en Is er van overtuigd dat Groot-Brittannië In economische en sociale structuur dermatl! verschilt van Qndere landen, dat continentale staatslieden h ier niet over kunne n oordelen en er derha lve een zeggenscha p In kunnen he bben. Hoewel dus bij een continentaal confilct, de grootst mogelijke hulp zal worden geboden op leder gebied, wenst het geheel o n. afhankelijk van anderen, de mate van die hulp zodanig te bepalen dat andere even gewichtige belangen niet In hrot gedrang kome n.

West-EurOI~

Unie Toen dan ook o p het eerste! gezic ht, het einde va n de E.D.G., een fi asco leek, bleek de Franse onwil een gemakkelijker basis te scheppen waarop Groot,Brlttannlë kon gaan meedoen. Het s telde een maximum bijdrage tot de Europese verdediging vast, gar andeerde deze te zullen handha ven e n hief zodoe nde vele van de Franse bezwaren op.

Men heeft nu een verdrag ondel'te!kend, waarbij behalve Frankrijk, Duits land, Italltl e n de Benelux, ook GrootBrittannl tl en Amerika zijn betrokken. Er komt geen ge· meenseha ppelljke kas en evenmin een C<!ntraal besturend comité. Men zal aa n de conferentlNafel de grootte van de militaire bijdrage van de deelnemende landen goedkeuren.

Niemand mag méér hebben dan de goedgekeurde strijdDe

BUITENLANDS AMERIKA. De eerste onderzeeboot die met be-

I

hulp van atoo menergie wordt voortbewogen, de " Na utilus" is nu in dienst gesteld. Er wo rden nog drie va n dergelijke vaartuigen gebouwd.

De vierde ,,super-destroyer" of fiotieljeleider is in die nst gesteld. Dit type schip is 4400 ton g root, heeft een lengte van 150 m en een topsnelheid van 36 mijl per uu r.

Een derdE' exemplaar van de 60.000 ton grote, "Forcstal" klasse zal blnne n-

krachten. Er wordt een controle-orgaan gesticht, dat op naleVing van de overeenkomsten zal toezie n.

De aldus geleverde strijdkrachten zullen o nderling in gemeenSChappelijke commando-organen wor den samengevoegd, zodat geen enl(el deelnemend land op eigen houtje uit vechten kan gaan.

Als zodnnlg wil het voorkome n, dat het nieuwe pact mlli· tair gezien, alle voordelen heeft van het oude, doch boven· dien nog de vaste garantie van een blijvende militaire con· trlbutle van Amerikane n e n Brille n.

Terugslag o p de Konlnklljke i'tarlne Voor de E.G.D. was een eigen, zij het zeer beperkte, Marine, voorzien. Het nieuwe pact voorziet slechts bond· genootschappelijke zeestrIJdkrachten die a ls zodanig niet aan terrItoir zijn gebonden. Door het feit dat dit nieuwe verdrag. Britse e n ook Amerikaanse la nd· en luchtstrijd· krachten op het vasteland van Europa als het ware verankert, wordt nog meer reliëf verleend aan een heehte vloot·samenwerklng In Nato-ver band.

Het valt daarom te voorzien, dat we na de ratificatie van de verdragen, nog meer gemeenscha ppelijke manoeuvres zullen houden, dan tot dusver he t geval was. Dat hie rbij het openhouden van de Noordzeehavens een belangrijk hoofdst uk zal vorme n, leert een eenvoudige blik op de kaart.

MARINENIEUWS

kort tewater worde n gelaten. Het schip zal "Rauger" worden genoemd.

U.S.S. "Dealy", het prototype van een nieuwe DE-klasse, is onla ngs in dienst gesteld. He t schip lijkt op de oude o E's (van Amstel etc.) maar heeft een hos:ere maximum vaart, namelijk 25 mijl/uur.

President Fra nco va n Spanje, bracht in October een bezoek aan de Amerikaanse Middellandse-zeevloot e n maakte oefeningen aan boord van de U.S.S. .,Coral Sea" mee.

• onze' €R€ROl Ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de adelborstenopleiding te Wlllemsoord werden Ingevolge het Koni nklijk besluit van 12 October 1954 no. 3 benoemd tot: O!ticier in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden (bIJ bevordering): I. kap itein-luitenant ter zee, A. P. Ferwerda; 2. kapitein-luitenant ter zee van de technische dienst, F. H. KOhier; B. Ridder in de Orde van Oranje-Nassau met de zwaarden : luitenant ter zee van administratie der Ie klasse, G. J ansen.

11. verleend: A. de eremedaille verbonden aan de Orde van Ora nJeNassau in goud met de zwaarden: opperschipper, A . Moens; B. de eremedai1le verbonden aan de Orde van OranjeNassa u in zilver met de zwaarden aan: sergeant-kok, N. S. Vl.sser; C. de eremedaille verbonden aan de Orde van OranjeNassau In brons met de zwaarden aa n : I. korporaal-tamboer, K. Kossen, 2. militair werkman, S. Reur lch.

I.

A.

• 2

CANADA. H .M.C.S. "Labrador", een pa trouillevaartuig van de Canadese marine heeft als eerste schip van enige afmeti ng de "Noord-west passage" bevaren, d.w.Z. het schip is van Halifax be noorden he t vasteland om naar de Beringstraat geijsbreva ren. Modern~ middelen kers, rada r en helicopter - maakten in tien weken mogel ij k wa t vroeger nimme r is gelukt.

ENGELAND, Bij de Britse marine is weer een SCluadron kleine onderzeebootjagers in dienst gesteld. Deze scheepjes zijn 35 meter lang, wo rde n "Scawar defence boats" genoemd, en zijn ontwikkeld uit de "A I S motorlaunches" die in de oorlog werden gebr uikt.

In October werd het eerste exemplaar van C<!n nieuwe klasse dwergonderzeeboten tewater gelaten. Deze onderzeebootjes zij n zestie n meter lang en heb~n een bemanning van vijf man.

Het Britse Rijnflotielje bracht in Oct. een bezoek aan Bazel.

De Engelse schepen zullen voortaan worden voorzien van een overzicht van de "battle honoms" d ie het schip zelf en alle voorgange.rs van dezelCde naam hebben verworven. Er zijn momenteel 18 schepen waarva n de n9men teruggaan tot schepen die in 1588 tegen de Armada hebben gevochten.

FRANKRIJK. Momenteel wordt in Fra nkrijk overwogen om weer een reuzenpassagiersschip te bouwen van 60.000 ton. Dit is u iteraard een prestigekwestie, maar dergelijke grote schepen schijnen toch ook rendabel te kunnen worden geëxploiteerd.

JAPAN. Voor de eerste maal na de J a pan weer oorlogsschepen zette n. Er wordt begonnen torpedObootjagers van 1600

oorlog zal op stapel met twee ton .

•

, De "Guba" op het Habbemameer

zonsopkomst streek een vlieg- tuinencomplexen ontdekt en ten tweede bleek deze rivie r, Humboldtbaai. De bemanning die op de Noordhellingcn van de Wi lhelminatop ontspringt. had een lange reis achter de rug. Zij waren vertrokken niet naar het Noorden. maar naar de Zuidkust af te wateren. van San Diego, de marine-stad aan de westkus t van Amerika, Het Habbemameer bleek. zoals de verkenning uitwees, ongewaar sedert een paar jare n ook de Consolidated vliegtuig- veer 4 km lang te zijn. Dat was genoeg om er op te landen. fabrieken waren gevestigd. In acht dagen was de ruim 11000 Zou het meer echter ook overaf diep genoeg zijn? En a ls men was geland, zou het dan ook mogelijk zijn om in deze km lange vlucht over de Stîl1e Oceaan volbracht.

De eigenlijke vliegtijd over de drie etappen van San Diego ijle lucht weer op te stijgen? Dat waren vragen die nog via Honoloeloe en Wake eiland naar Hollandia bedroeg beantwoord moesten worden, maar eerst kwam nog een 50 UW' cn 4 minuten. Elf duizcnd km in drie etappen was ander punt van het programma aan de beurt. Een tweede voor die tijd geen slechte prestatie. Het vliegtuig, "Guba" kamp zou worden ingericht aan de Idenburgrivier. een genaamd. een civiele versie van de Consolidated PBY-2, zijrivier van de Mamberamo, vanwaaruit de kust, in geval een· voorloper van de Catalina, een vliegtuig-type dat later van nood. met kano's bereikt zou kunnen worden. Het plan was dat, als de landingen op beide nog zovele malen boven Nieuw-Guinea plaatsen zouden slagen. een overlandzou verschijnen, had dan ook een zeer ve rbinding tussen het Habbemameer en groot vliegbereik. de Idenburgrlvler tot s tand gebracht In Hollandia was alles voor een grootzou worden. Hiertoe zou een militaire scheepse expeditie In gereedheid gepatrouliie van het Ha bbemameer de bracht. Een vliegtulgheiling was aanweg naar beneden zoeken. terwij l een gelegd en een basiskamp voor het onandere patlOuilie zich vanuit het kamp derbrengen van de expeditieleden met aan de Idenburg een weg naar boven hun uitrusting was ingericht. zou zien te banen. De bedoeling was dat Een moderne expeditie in 1938 Toen een week later de K.P.M. 50 solals beide patrouilles contact hadden gedaten, een aantal gestraften en 72 Damaakt de verbinding tot stand gebra.:ht jaks van Borneo te Hollandia had afgezou zijn.

De ontdekking van de Baliemvallei maakte het ten slotte zet, was de expeditie voltallig. De leider, tevens eigenaar en gezagvoerder van de "Guba", was Or Richard ArC'hbold mogelijk ook de Balicm voor tussenlandingen met het vliegvan het "American Museum of Natural History". Zijn weten- tuig in te lassen. te rwijl een klein meertje I ), op ca 50 km schappelijke medewerkers waren: Or Rand, een vogelkun- NO van het Habbemameer, nog een extra gelegenheid bood dige; Brass, een plantkundige en Richardson een expert op om manscha ppen op te pikken. het gebied van zoogdieren terwijl van Nederlandse zijde eerste landing. waren toegevoegd Dl' Toxopeus, een expert op het gebied De eerste landing op de ldenburgrivier De werd op 28 Juni van insecten Dl' Meyer Drees, houtvester en de officier van gemaakt.

Moeilijkheden werden hierbij niet ondervonden gezondheid Or Huls. De kapitein Teerink en de luitenants en nog dezelfde dag werden Kap itein Teerink. luitenant van van Arcken en Schreuder zouden met hun soldaten en Arcken. vij f soldaten en 3 gestraften met vivres voor dr ie gestraften voor de dekking zorgen, terwij l de Dajaks be- maanden, kampeeruitrusting en een radio zend~ en ontvang~ stemd waren om dienst te doen als dragers voor het trans- a pparaat afgezet. De volgende tien dagen werden besteed port in het binnenland en als helpers bij het verzamelen. aan het opvoeren van materiaal en mensen voor het bouwen De vlieger Russell R. Rogen tenslotte assisteerde Archbold va n een permanent kamp. bij het vliegen. Dat de expeditie, vooral ook op vlieggebied. Vervolgens kwam het Ha bbemameer aan de beurt. De eerste zoveel bijzonders heeft ~e prestee rd zal zij, naast de bekwa- poging om hier te landen werd op 15 J uli ondernomen. Om me leiding van Archbold, zeker ook voor een groot deel aan diepte van het water te kun nen meten waren er einden het expert vliegerschap van Rogers te danken hebben gehad. de touw van 11h me ter lengte aan boord. Aan het einde van Het doel va n de expeditie was een botanisch en zoölogisch elk was een gewicht I:evestigd. aan het andere einde onderzoek van de noordelijke hellingen van het Sneeuw- een touw drijver. Deze appaf3.len werden boven het meer afgegebergte. Hollandia ligt ruim 250 km van het Sneeuw- wo rpen, Zij verdwenen alle in de diepte. Er kon worden gebergte verwijderd en teneinde het onderzoek op de berg- geland. De verliep zonder ongelukken. Maar nu hellingen naar behoren te kunnen verrichten was het nood- moest weer landing worden opgestegen. Archbold en een van de zakelijk daar ter plaatse een basis in te richten. De expe- mecaniciens verlieten het vliegtuig met een rubberboot. mei ditie had hiertoe h3ar oog laten vallen op het Habbemaneming van een radio-apparaat en enkele uib'ustingmeer, een betrekkelijk klein meer, dat, op een hoogte van smede tu kken. Met een leeg vliegtuig probeerde Rogers de start. ruim 3400 meter, aan de voet van de Wiihelminatop ligt. Het lukte. Binnen een minuut was het vlieetuig los! voorwaar geen kleinigheid, om met een vliegboot te landen Op 19 Juli worden Kapitein Teerink en Richardson. met en op te stijgen van een bergmeertje op die hoogte! een aantal militai ren, een lading hout, tenten, radio en Verkenningen. vivres voor een maand, naar het mee r overgevlogen. Op Op 21 Juni werd de eerste verkenningsvlucht gemaakt. Het 31 Juli waren 105 man en bUna 30.000 kg aan goederen naar weer werkJe ech ter niet mee. Het meer zat in de wolken dit steunpunt op~evoerd. Blijkbaar ging de start niet altijd en de "Guba" keerde onverrichterzake terug. De volgende zo gemakkelijk als de eerste keer, want als de wind uit de twee vluchten leverden echter betere resultaten. Niet alleen ve rkeerde hoek kwam was het wel eens nodig om met de was het meer nu vrij van wolken en konden foto's worden wind in de rug de boot op de steo te brena"n. vervol eens gemaakt, maa r op deze vluchten werd tevens een nog on- de drij vers op Ie halen om dan met een wijde boog op de bekend dal, het lange dal van de Baliem ontdekt. Deze ont- wind te draaien en te starten: een ma noeuvre die voor een dekk.ing had enkele bijzondere aspecten want ten eerste Catalina zeker niet gebruikelijk is. werden in het dal vele hutten en dorpen met uitge breide I) Kadiemeer, later Archboldmeer genoemd.

10 Juni 1938, even na O Pboot neer in de ruime

HET VERHAAL V AN DE "GUBA"

3 •

••

".

De overlandverblndlnl" tot sbnd I"ebraebt.

Op 1 Augustus vertrekt Tee rink met zijn manschappen vergezeld van een telegrafist en de nodige dragers van het Habbemameer om de verbinding met de Baliem tot sland te brengen. Al spoedig wordt contact gemaakt met de bewoners van de Papoeadorpen die blijkbaar zo gesteld zijn op hun aanwezigheid dat zij de gasten slechts ongaarne verder laten trekken. Strijd tussen de verschillende stammen onderling zal hier zeker niet vreemd aan zijn geweest.

Op 6 Augustus worden Teerink's voorraden vanuit de lucht met behulp van parachutes aange~d. Op 14 Augustus vindt, op de afgesproken plaats aan de Baliem, de ontmoeting plaats met de groep van Lt. van Arcken die op 25 Juli van de Idenburg was vertrokken.

Op 19 Augustus maakt de "Guba", ingevolge een telegrafische afspraak met Teerink's groep. een landing op de Baliem. Teerink en zijn 33 mannen worden in twee vluchten naar het Habbemameer teruggebracht. De volgende dag wordt Lt. van Arcken met 23 man van het Kadiemeer opgepikt. De overlandverbindinJ!: van Habbema met Idenburg was tot stand gebracht. De afvoer van mensen en materiaal zou nu. ook in geval het vliegtuig lets mocht overkomen, verzekerd zijn.

Het onderzoek een succes.

Het wetenschappelijk onderzoek was inmiddels in volle gang. Allerlei ongewone plantensoorten zowel als spedmen van vreemde vogels en insecten en enkele zeldzame zoogdieren werden verzameld. Toen de omgeving van het hoofdkamp was afR'eR'raasd werden kampen op de hogere helIin~en en op het terrein tussen Habbema en de Baliem opgeslagen. Ook met de beVOlking we rd nu regelmatig contact verkregen e n de dokter kreeg kans zijn schedelmetingen te verrichten.

In November werd de basis aa n het Habbemameer opgeheven. De expeditie had inmiddels het terrein van actie naar de Baliemvallei verlegd, waar tussen wuivende pijnbomen een kamp aan de rivier was opgericht. Rogers kwam dit kamp nog een paar keer ravitailleren, waarbij op de Baliem werd geland, en verdween vervolgens met de "Guba" in zuidelijke richting teneinde in Sydney inkopen te doen en de automatische piloot na te laten kijken.

P lannen voor « n rels om de wereld.

Terwijl Archbold en de zijnen nog aan het vli ndertjes vangen waren of probeerden de Nieuw Guinesc vogels zout op de staart te leggen, was Rogers alweer nieuwe plannen aan het smeden. ,.De Australiërs zijn geïnteresseerd in een di.recte verbinding met Afrika en vragen of wij er iets voor voelen om een proefvlucht over de Indische Oceaan te maken", seinde hij aan zijn baas.

"O.K., als zij de kosten dragen t), seinde Archbold terug.

De laatste vier maanden van het o nderzoek we rden besteed aan het verzamelen in de omgeving van het Bernhardkamp aan de Idenburg rivier. Rogers kwam, na z~n zaken in Sydney te hebben geregeld. nog een keer naar Nieuw-Guinea terug om de expeditiefeden met hun rijke vangst aan planten en dieren naar Hollandla af te voeren.

Op 12 Mei 1939 vliegt de Guba van Hollandla via Port Moresby naar Sydney. ' De expeditie in Nieuw-Guinea was afgelopen. maar voor de bemanning van de Guba volgde e r nu nog een interessante reis. Het plan was om vanuit Australië naar de Cocoseilanden te vliegen en vandaar via Diega Garcia in de ChagosArchipel en Mahe in de Seychellen over te steken naar Mombassa. Door slecht weer gelukte het echter niet de Cocosellanden te vinden, zodat het vliegtuig naar Batavla moest uitwijken. Op 7 Juni 1939 wordt vervolgens van Batavla gestart en op 21 Juni wordt te Mombassa geland, waarmede de voo rgenomen oversteek van de Indische Oceaan Is volbracht.

De "Guba" vloog vervolgens dwars over Afrika naar Dakar. vanwaar de reis over de Atlantische Oceaan vla West Indië naar New York werd voortgezet. Na een verblijf van enkele maanden op de wereldtentoonstelling aldaar, volbracht dit brave toestel tenslotte In December 1939 het laatste stukje van zijn reis om de wereld van San Dlego naar San DIego.

I) ot woorden van gelijke strekking.

4

De "Cuba." op de ldenburgrivfer

3 COMPAGNIEËN 1. De edele tomparnie.

NA

het succes van de eerste schipvaart naar Oost-Indië ontstond in ons land ~n grote toeloop om !)Ok deel te nemen aan de winstgevende handel in de nieuw ontsloten gebieden. Nederland zou Nederland niet zijn, indien niet ieder dit op eigen houtje probeerde te doen, de steden elk afzonderlijk, ja zeUs ontstonden in één stad soms verscheidene "Compagnieë n van ver re", zoals de maatscha ppijen werden genoemd die door de koopliede n met t}et oog op de nieuwe handel werden opgericht. Reeds in 1600 waren er minstcns tien concurrerende firma's die elk voor zich sche pen gingen uitrus ten.

Zowel in patria als in de handclsgebieden overzee zaten deze verschj]· lende ondernemingen elkaar duch tig in de har en, en d e"e

SLilt~rpe

concurrcuth:

onder landgenoten deed de handel van Nederland als geheel geen goed. Vandaar dat Johan va n Oldenbarneveldt op het idee kwam om al deze maatschappijtjes te verenigen, hetgeen met ontzaglijke moeilijkheden gepaard ging, maar in 1602 toch tot sland werd gebracht. Toen werd de Verenigde Oostindische Compagnie opgericht, en dit machtig handelslichaam zou de Indische negotie tot 1799 nagenoeg alleen in handen houden, omdat zij het monopolie voor de kus t om Kaap de Goede Hoop en door Straat Magel Roes ver-

"""'.

Reeds in 1610 werd de eerste Gouver neur-Generaal, en wel Pieter Both, benoemd, hetgeen leidde tot een veel betere coördinatie van de strijd tegen onze voorgangers en concurrenten, de S panjaa rden en Portugezen. Die s trijd werd tenslotte met succes beslecht, en behalve Malakka en de Philippij nen was het gehele gebied van vijanden gezuiverd .

Maar ook aan de overzijde van de Noordzee was men actief geworden. eu in 1609 was de Engelse Oostindische Compagnie opgericht. AI spoedig werd deze een ernstige concurrent. J an PieterS7.00n Coen van Hoorn, tot Gouver neur-Generaal benoemd, wilde het ook met de Engelsen klaren . Hem s tond de stichting van een groot Ind isch rijk onder de Prinsenvlag voor ogen. Daarover kreeg hij het echter aan de stok met de Heeren Bewindhebbers van de V.O.C., of de Heeren XVII zoals zij naar hun aant91 werden genoemd. Zij wilden z.ich ui tslu itend op de handel toeleggen en wilden alleen van gebiedsve rwerving weten voorzover dit voor de handel noodzakelijk was. Van de kostbare plannen van Coen, die immers geen directe handelswinst zouden opleveren, wilden zij niels weten. Zij huldigden wel het devies "de cost gaet voor de baet uit", maar hadden eigen. lijk de "winste tbt noordstar re ende de begeerlyckheid voor compas".

Coen had breder blik, wals we weten uit het bekende citaat: "Dis pereert niet, ontslet uwe vyanden nie t; daer en is ter weerelt nie t dat ons kan hinderen noc h deeren, wandt Godt met ons is. en heet de voo rgaende m i.sslqen in

geen consequentie, want daer kan in Indiën wat groots verricht worden."

H ij vraagt om schepen en geld, maar kan zelfs met de scherpste verwijten de Heeren XVU niet overtuigen. Hoort wat hij hen schrijft: "lek sweer u by den Alle rhoochsten, dat de Generale Compagnie geen vyanden heeft, die haer meer hinder en schade doen dan d'onwetentheyt en onbedachtheyt (hout het my ten beste) die onder UEd. regneert en de verstandigen overEtempt".

Vergeefs waarsch uwde Coen tegen de Engelsen. De Heeren XVII hadden besloten tot samenwerkin~ in Oost-Azië.

Cocn verweet hen dat zij "het serpent aa n den boezem druk ten" en zorgde ervoor dat van de gemaakte afspraken niet veel terecht kwam. Hij zette zijn onverzettelijke wil door en rapporteert, al:! hij Jacatra hedt ingenomen: "In deser vougen he bben wy voet ende dominie int landt van J ava beromen.

Het fondament van soo lange gewenste rendez-vous is nu geleyt. Siet en considereert toch, wat een goede couragie vermach".

De Compagnie beleefde grote bloei en legde de grondslag voor het latere Nederlandsch-Indië. In de lade eeuw kwam het verval. In 1799 gingen bezittingen van de compagnie over aan de staat.

Z. De West-Indlu be comparnie.

Na het twaalfjarig bestand, in 1621 , werd de Westindische Compagnie opgericht. Zij had een geheel andere doel· stelling dan haar grote voor gangster, de V.O.C. Het doel van de W.J.C., die men wel de "loffelijke" compagnie noemde, was voorna melij k het beoefene n ya n de kaapvaa rt ot wel de vrije nering. en dus niet de normale ha ndel.

De nieuwe compagnie kreeg het monopolie op de Westkust van Alrika en de gehele kust van Amerika. De regering, die het pla n der oprichting steunde, ging het om de schade die aa n de Spaanse vijand zou worden berokkend.

De Heeren XIX". zoals de bewindhebbers werden genoemd, was het te doen om de wi nst, d ie de kaapvaart kon opleveren.

In 1623 voer de eerste vloot uit en leverde al dadelijk grote winst op. In 1628 vero verde Piet Heyn de zilver\'Ioot, die elk jaar van Cuba naar Spanje zeilde, een feit dat wij heden ten dage nog bezingen omdat het heel wat in het laatje bracht.

Allengs werden aa n de Zuidameri· kaanse kust een paar steun punten ver· overd, zoals Nie uw-Nederland in Braz.ilië. Ook in Guyana we rd een vesti· ging gesticht en allengs werd de W.I.C. ook een handelscompagnie zoals de V.O.C. dat was. Een der "artikelen" waari n handel werd gedreven, waren de slaven. die werden gehaald uit de aan de overkant in Afrika veroverde kustplaatsen. De handel in het "zwar te goud" vormt een weinig verheffende bladzijde in de geschieden is van onze scheepvaart.

In de nederzettingen begonnen zich ook Nederlanders te vestigen. zodat die

neacrzettingen uitgroeiden .to t wa re vestigingsplaatsen overzee. De grootste was oostelijk Brazilië. vooral beke nd geworden onder de vooruitstrevende gouve rneur Graa t J ohan Maurits van Nassa u.

Van al die vestiginien is maar weinig overgebleven, omd at degenen, die z0als J ohan Maurits. in het nieuwe gebied meer wilden doen dan alleen buit behalen ot handel d rijven, n immer steun kregen van de Heeren XIX. die zich nooit om de toekomst, maar alleen om het ogenblikkelijk voordeel bekomme rden. Gouverne urs als Coen, die zoveel voortvarendheid, krach t en in vloed hadden, da t zij ondanks de tegenwerki ng in patria toch hun doel· einden nastreefden, hebben wij in de west niet gehad, en zo gingen de ge· maakte veroveringen allengs weer ver· loren.

Alleen in de eerste jaren van het bestaan van de W.I.C. wierp de kaa pvaart winsten at. Na de vrede met Spanje was haar voornaamste bron van inkomsten de slavenhandel. Als koloniserend lichaam heeft de W.I.C. jammerlij k gefaald. Behalve de boven geschetste oonaken moet als reden hiervan ook worden genoemd het star vasthouden aan het monopoliestefsel. waardoor de nederzettingen niet tot bloei konden komen.

Reeds in 1675 was de compagnie bankroet. F.r werd toen wel een nieuwe W.l.C. opgericht, maar die is nimmer tot enige bloei gekomen. In 1792 wel'· den tenslotte de schulden en bezit· tingen door de slaat overgenomen, na een eeuw va n verval, die ook de ondergang van de V.O.C. had ingeluid.

3. De Noordsche Compagnie.

Zoals de Verenigde Oostindische Compagnie tot sta nd kwam als een samenbundeling van verscheidene Compagnieën van verre. die zich de handel op Oost-indië ten doel s telden, zo werd de Noordsche Compagnie opgericht om al diegenen te vere nigen, die naar aanleiding van de ontdekkingen door Heemske rc k en Barendsz en anderen in de Noordelijke zeeën gedaan. ter walrus- en walvisvangst waren gaan varen. De Engelsen waren ons daar al voor geweest, met name op Spitsbergen, en zoals dat in die tijd ging, een concurre nt we rd doorgaans alleen gerespecteerd als hij met kracht van wapenen en getal respect kon afdwin· gen. Behalve de Engelsen eisten ook de Fransen en de Denen een m onopolie op.

Na langdurige onderhandelingen werd een internationale regeling ontworpen, vermoedelijk één der eerste van dit soort, waarbij elk der betrokken naties een deel va n de kust van Spitsbergen kreeg toegewezen. want rond dat eiland wa ren de grootste moeilijkheden ontstaan. Ons s tuk lag in het Noordwesten en daar werd een nederzetting met traankokerij gebouwd, Smeeren burg genaamd, welke nallm wel geen toelichting behoeft. Deze vestiging, tevens vesting was bewoond van Mei tot September, het seizoen de r wal-

5

J

visvangst, en 's winters was de uak verlaten. Ondanks de internationale re-geling waren de concurrenten echter wel zo actief, dat zij van de afwezigheid der Hollanders gebruik maakten om Smeerenburg leeg te roven en te verwoesten. Ook op het eiland J an Mayen had de compagnie e<!n nederzetting, en daar ging het al net zo. De enige oplossing was, het achterlaten van bewakingsploegen die in de nederzettingen zouden overwinteren.

Eerst kon daar niemand voor worden gevonden maar allengs werd men beter met de koude vertrouwd en boden zich vrijwilligers aan. Er zijn enkele journalen van dergelijke overwinteringen bekend. Het is een paar maal goed gegaan, maar ook kwam het wel voor, dal de teruggekeerde walvisvaarders in de lente slechts bevroren lijken aantroffen. De overwinter inge n werden daarna weer gestaakt.

De Noordsche Compagnie kwam tot grote bloei. Het was een zwaar en !l.evaarlijk handwerk, die ,.kleine visserij" zoals zij wel werd genoemd, en menig zeeheld maakte er zijn leerjaren door.

Ook de Huyter voer - in 163:1 - bij deze tak der zeevaart, als stuurman op "De Groene Leeuw".

Toen de Nederlandsche compagnie de buitenlandse geheel had overvleugeld werd het octrooi in 1642 niet verlengd en was de wal visvaart dus ook voor andere Nederlandse reders geheel vrij.

Dit lokte zo veel ondernemers aan dat er al heel ga uw sprake was van overbevissing, zodat de opbrengsten sterk da8\den. I n 1645 werd de compagnie ontbOnden. Na een inzinking kwam de walvisvaart echter weer tot grote bloei. tn de achttiende-eeuw kwamen wel jaren voor dat meer dan 250 walvisvaarders met 14000 man bemand, uit Nederland uitvoeren. Tegen het eind dier eeuw kwam echter, zoals met alles, het verval. Na de Franse tijd gaf Koning WiUem I zich veel moeite om ook de walvisvaart weer tot bloei te brengen. maar met weinig succes. In 1865 was de Nederlandse walvisvaart geheel ter ziele, .. hetgeen ook werd veroorzaakt door het leegvangen van de noordelijke zeeën.

Eerst na de tweede wereldoorlog is de Nederlandse walvisvaart herleefd.

Het doet ons goed dat deze nieuwe walvisvaarder de naam ..Willem Barendsz" heeft gekregen, naar één der mannen die deze bron van welvaart voor ons land hielp ontdekken.

geruis loze

"KIKVORSMANNEN"

6

onder de waterspiege l

de dag OPvoerende

dat Duitsland als oorlogmogendheid definitief werd vel'llaa-en, was er nog maar héél weinig bekend va n een belangrijk oorlogsgeheim van de Engelsen, de "kik· vorsmannen", kerels In een "tweede huid" van grijs, soepel rubber, die zonder enig rumoer en zonder dat hen enige lot werd toegezwaaid, hun moeilijke taak voo r de vel'lperde kusten volbraChte n.

I n de dagen vlak voor D-Day voelde Duitsland zich nog vellig achter zijn hooga-eprezen Atla ntische Muur. Het Duitse leger atond opgesteld achter die ,,muur" wachtend op de geallieerde aanval, die onvermijdelijk moest komen.

V enperrln ren van 2 w n En de Duitsen mochten zich ook vellig voelen achter hun muur. Want dat stuk verdedigingswerk was lang niet kinderachtig. Terrelnvel'lterklngen op de stranden en landinwaarts, ta nkvallen, betonne n pLllendozen, prikkeldraad en zwaar kustgeschut, dat was het beeld dat de stranden beheerste. En onder wa_ ter was het al even erg: verdedigingswerken met het doel landingsvaartuigen open te scheuren en vel'lperrlngen van IiOIIlS drie meter hoog, waarin zo'n 2 ton aan stalen spanten werd verwe rkt. De Duitsers, of wie men voor dit werk gebruikte. venlonden hun vak goed, want de versperringen zaten wel zo hecht In elkaar, dat een dieptebom van 500 pond er geen noemenswaardige schade In kon aanrichten. Ja, de Duitsers waren trots op hu n Atlantische Muur en ze voelden zich veilig, want, zo zeiden ze, geen tanks, oorlogsschepen, raketten of-wat dan ook, zullen In slaat zijn een invasieleger, hoe groot ook, over deze muu r van ijzer en staal heen te helpen ...

Een oDdeneN leger En zo wachtten de Duitsers rustig en vol zeUvertrouwen op hun geClllleerde tegenstanders. Die tegenstanders zaten echter

Binnenlands lUarine -nieuw8 MARINELUCHTVAARTDIENST Squadron DO. 1, bestaande uit Fire· files, commandant luitenant ter zee vlieger der eerste klasse A. Ehbel, beo vindt zich In de Nederlandse Antillen ter beschikking van de commandant der zeemacht In de Neder landse An· tillen en Is voorts belast met opleiding gevechtsvlleeer.

Squadroll5 no. S en 4, resp. bestaande ult Flrell1es ~ n Avenger s, comman· danten resp. luitenant ter zee vlieger der tweede klasse KMROV D. T. Chal.

11k e n lui tenant ter zee vlieger der eerste klasse P. J . I.eedcl{erken, zijn In· gedeeld aan boord ven Hr. Ms. Karel Doonnao, evenaJs twc.c hellcopters van .tquadron no. 8.

helden

Squadron no. 321, bestnnnde uit Cata· lIna's, commandant luitenant ter zee vlieger der eerste klMSC E. J . Wils, beo vindt zich op het ma.-InevUcgka rnp BlAk ter beschIkking van de comman· dant der zeemacht In Nleuw·Gulnen.

De overige squadrons van de marineluchtvaartdienst bevinden zich op het marlnevUeg-kamp Valkenblll'g'.

KORPS l'IlARINlERS Aa n boord van Hr. Ms. vliegkampschip Karel Doonnan bevindt 2;lch een de· tachemen t mariniers.

Onderdelen va n het korps mariniers doen voorts dJenst In Nieuw-Guinea en de Neder~ Antillen.

ook niet sUl en de R.A.F. vliegtuigen brachten van hun verkenn ingsvluchten foto's mee, van de toppen der enorme venperrlngen, die bij eb boven wate r uitstaken. En zo kon de Engelse viOOl zien, wat de armada van landingssch~J pen voor de Franse kust te wachten 'UJJ staan ...

De geallleerden zonnen op een methode om de versperringen op te ruime n. Diep_ tebommen hadden geen uitwerking, dus moest er lets anders op gevonden worden. En dat "Iets anden" betekende de geboorte van de klkkerman en luidde tevens een periode in van roem voor een stel onverschrokken jonge kerels!

Voor de oorlog kende men al duikerpakken. ZWlU'e, lompe pClkken, terwijl de duiker itWare gewichten moert meedragen als tegenwicht voor het drijfvermoaen, dat de opgesloten lucht de duiker gat. Dit belemmerde de bewegingsvrijheid In sterke mClte. Het nieuwe onder. zeese leger, dat de Engelsen vormden, en dat In staat moest zijn om lang onder wate r te ku nnen blijven voor het uitvoeren van ztJn verwoestend werk. om daarna eventueel ook nog een onderzeel ge. vecht te leveren, werd daarom na vele proefnemingen uitgerust met grijze duikerpakken, die als een tweede huid om het lichaam sloten. Het zuurstofprobleem werd opgelost door het gebruik van flesse n zuurslof en preparaten, die koolo,,"yde a!)&)rbeerde n. Deze apparaten werden de duiker op de rug bevestigd, zodat hij Iedere gewenste handeling kon uitvoeren zonder ztJn ademhallng te .toren.

Toen al die proefnemingen achte r de rug waren kon het grote teest beginnen. De kikkermanne n werden grondig voor hun uiterst gevaarlijke taak opgeleid en even voor D-day gingen ztJ aan het werk.

En terwijl de Duitsers rustig afwachtten, zwommen de kikvorsmannen aerul.sloot onder water naar de Duitse versperringen. ZIJ legden daar springladingen aan, maar liefst 37 springladingen per versperring. En op D-day, voordat er nog maar één landingsschip was aearriveerd, verdwenen voor de ontstelde ogen va n de vijand binnen vijf uur tijds 3.000 ve rsperringen. Een ont ploffing. een waterzuil, wat luchtbellen en ve rdwijnende loppen van de versperri ngen, dat wal alles wet de Duitsers ugen . ...

Zo werd Duitslands veLlLg lijke nde verdediging In zee vemieUgd! De kikvors_ mannen zwommen na het volbrengen van hun taak terug, even sUl als zij gekomen waren. Openbare lof was voor hen niet weggelegd. want hun dienst moest nog geheim blijven, daar immers ook de Jappen grote ve rdedigingswerken voor hun kusten aanlegden. En in Japan boekten de geruisloze helden al even grote successen ...

Nu, nu e r weer vrede op de wereld heerst, mogen de "klkvonmannen" trots beweren, dat zij een belangrijk aandeel hebben bijgedragen In de aeallleerde overwinnina!

J . J . S.

T eru gblik

MARVA-FEE ST Vrijdag 22 Octo!)er was er O Pmet de Koninklijke Marine.

iets En

zells de buitenstaanders zullen dat on· getwijfeld nog anders dan door wat nuchtere krantenberichten gemerkt hebben. Maar al die bazen In Amster· dam, die Chefs de Bureau van Den Haag en de Hoofden van Dienst uit Den H elder hadden 't U haarfijn kun·

nen vertellen ........Snappen wc" hei)ben we ze somber horen zeggen "dllt trekt maar met de hele troep naar Amsterdam en dat met een hoop ba· rang, alsof ze naar Nieuw Gulnea gaan." Maar omdat over het algemeen onze bazen de kwaadsten niet zijn. gunden ze ons dat ene feest In de vijl Jaar best, hadden ons een prettige dag toegewenst en namen dat beetje stag·

Hoe de Nieuwedirpe", de Amtterdammen bek«kcm

natle in het bedrijf wel even voor hun rekenJng.

Welaan, daar gingen we dus, de NIeuwediepers en Haagse Marva's, ultgewwfd door de treurige enkeling, die achter moest blijven. Vandaag voor ons geen typemach1nes, geen telex of telefoon. geen kombuis of commandement_ Het was koers naar Amsterdam, met een direct a l geweldig enthousiasme, dat voor leder op dit vroege uur wel nieuw geweest moet zijn en menig burger geschokt zal hebben.

Model geperst, gepoetst en gepermanent werden we In Kattenburg ontvangen door de Amsterdammers, die al geruime tijd als gebaar van feestvreugde, met massaal gestamp hadden geprobeerd de plafonds van het Marvahuis te doen InstoI'len.

Veel tijd om op te merken ho:! ver· trouwd ons het beeld van de Leeuw op het her!ststille water nog WIlS, of om ons te realiseren hoe iedereen vandaag vriendjes wns met Iedereen, werd oJ15 niet gelaten. Want terwijl de Nieuwediepers de Amsterdammers bekeken, de Hagenaars de' NIeuwediepers, en de Amsterdammers zelfbewust als gastvrouwen terugkeken, begonnen daar de radertjes van de organlsatle te draaien, met een vaart, alsof men daar In MCA nooit iets anders doet dan feesten organiseren. BIJ deze tussen haakjes maar nlet minder nadrukke· lijk, onze hulde aan aUe Kattenburgers, dle zich weken lang volgens he~ principe "wie niet werkt, zal ook nlet teesten" Ingespannen hebben voor de voorbereiding van deze lustrumdag.

Het aantreden tot "voorparade" ruk· te Iedereen los van het ver rukte en luidruchtige weerzien met de oude maat jes_ Het was wel een heel ander soort voorparade, dan die waarbij men van te voren meestal zenuwachtlg pleegt te zijn, want bIJ deze stonden we met negen peletons tegelijk op het matje en blies de Marinierskapel ons moed In! Hoe koud was het daar op het exercl· tIeterrein, maar hoe goed ging het!~

Met een geweldig enthou. wme ... _

Met drie compagnle(!n nieuwe barahtea's en ladderloze nylons stonden wc er aangetreden. En driehonderd man voegden zich In één beweging naar de pittige muziek van onze voortrelIeJljke marinierskapel. Oe armen die bij alle vooroefeningen maar niet hoger wilden, de rotten die eerst elk hun eigen wandelclubje hadden gevormd, bewogen nu model.

Ondertussen evenwel betrok de lucht steeds meer en dreef de aanwakkerende wind onwtgenodlgd stapels regenwolken boven de hoofdstad. Menlgeel1 keek eens bezorgd omhoog en dacht met angst aan de met zoveel zorg geperste plooien. Maar uiteindelijk maakte ons enthousiasme ons waterproof en zells de meest sombere deskundlge weervoorspellingen d&len ons niets. Zo bleet Iedereen In de stemming van "wij kunnen er wel tegen" ...

Dat nam niet weg, dat na ruim een uur toen de frisse bries een koude wind geworden was en de Jlchte nevel een dreinerige motregen, de warme kotlle bij de broodmaallijd bijzonder welkom was. Daarna werd Iedereen drukdoende met kleerborstels en poederdonsjes, met lipstick -en haa rkam, enfin met alles wat er al zo aan prettigs In onze degelijke zwarte tassen geborgen wordt.

Om kwart over een nl. was er al weer

7

aantreden om 2.lch voor de tocht naar de Dam te formeren en een ieder rekende het zich tot een persoonlijke op· dracht, om de Amsterdamse burgerij voor zover nodig, nog even te tonen. dat het rauwc Icven in de Navy ons de pit niet ontnomen heeft. Het was tenslotte dan ook een bijzonder ge· 7Jcht, toen precies op tijd drie compasn1eën, mei de Marinierskapel aan het hoofd, de Mal'inekazerne ultmarcheer· den, om rlch vla Prins Hendrikkade en Damrak naar het Koninklijk Paleis te begeven.

Wij, die niet Ingedeeld waren, en de stoet trots maar toch een beetje mis· troostlg hadden nagekeken, vertrok· ken even later per sloep naar de Dam. En terwijl wij ter hoogte van de SchreierstOi-en waren, zagen we in de verte de stoet al naderen en hoorden we de muziek van tamboers en pijpen langs de oude pakhuizen en k.')Opmans· woningen omhoog kli nken.

Op zulke ogenblikken zijn wij blij een paar jaar geleden het bekende foldertje aangevraagd te hebben en dan zijn wij van harte trots op ons marva·korps.

Er waren trouwens die dag meer van die momenten. Want ook toen tenslotte op de Dam, onder het oog van enkele duizenden Amsterdammers. van de enthousiaste reunisten, van een legertje persfotografen en de vele hoge autoriteiten, de Marva's In de stromende regen onbewegelijk paraderust stonden, waren we blij er ook bij te horen_ Zo stond daar alles klaar voor Inspectie en wachtte men op de komst van H. M. de Koningin. En toen onze Landsvrouwe om half drie uit het pa· leis naar bulten trad en wij bij het Wilhelmus van de Marinierskapel In de houding stonden. ondervonden wij dit als een groots ogenblik. En wij ht.... hielden dit gevoel gedurende de gehele Inspectie en het daarop volgende de.fllé.

In de avondbladen heeft U kunnen lezen dat H.M. gekleed was in een bruine nerts·mantel, met lange grijze

hoe het was en ondel·tussen heel anders geworden Is, en van 500 reunisten mct nog veel sterkere verhalen van Inmiddels verworven kinderen. echtgenoten of burgercarrières?

Wel. wij zijn zel1 nu niet direct van die stille ftguren, mD,31' d:! betrekke· lljke rUSt die Intrad, toen de CM VA haar begroe_ . tingswoorden tot ... met poederdoYU1es •• de verzamelde autoriteiten, reunisten en Marva's sprak. was ons heel welkom.

Het zIJ ons vergeven, dat we vele woor· den van lof en waardering, namens de hele K.M. uitgesproken door Z.E. de staatssecretaris van Marine hier niet citeren. Wel willen wij U verzekeren. dat de op deze dag zo veelvuldig geuite complimenten voor ons, die het huidiie korps Marva vormen, een aansporing zijn om, zoals de chet M.V.A. dat zei, "door gezamenlijke inspanning van mannen en vrouwen ons steeds meer te ontwikkelen tot een korps. waarop . • .• h.et tenue uitoewrongen .... de Koninklijke Marine trots kan zijn".

Na op deze hartelijke en vleiende ma· handschoenen en daarbij een rosc nier toegesproken te zijn, betrok leder toque droeg. zijn post bij thee en cake, bekeek Natuurlijk zijn die details ook aan ons baby·foto's, vertelde over lastige bavrouwelijk oog niet ontgaan, maar wat zen, soepele baantjes, hebbelijkheden ons, die voor het eerst het voorrecht van echtgenoten, kortom het was druk hadden H.M. van zo dichtbij te zien, In de vollére. meer dan de nertz en de schitterende Volgens programma zou om ongeveer unllormen van de verzamelde autori- half zes de lopende tafel beginnen. En teiten trof, dat was de warme mense- toen wij tegen die tijd eens hongerig lijkheid van haar persoonlijkheid en de de kant van de etensgeuren opslenterinnemendheid, waarmee zij zich gedu· den, liepen we daar net tegen een paar l-ende enkele minuten onderhield met beZige hofmeesters aan, die deskundig de commandanten van Den Haag en met grote etensketels bezig waren. Zo Amsterdam, de dlvlslechet van de waren wij de eersten, die vragend ons Schorpioen en de twee oudste Marva's bord ophielden en het gevuld kregen In dienstJaren, Onze eerbiedige gene· met een hartversterkende Nassi-hap, genheld voor O}\ze vorstin maakte Dit smaakte velen zo voortreffelijk, het ons tot een vreugde op deze dag dat we geheel versterkt en met frisse voor haar te mogen deftleren. ZClfs on- moed aan het verdere programma van danks de regen .. _ want regenen deed de dag dachten, het, eerst aarzelend en met bultjes, maar na het de1ilé en tijdens de mars door de stad zo overvloedig, dat het menigeen duidelijk moet zijn gewOrden dat zeUs de massale schietgebedjes, voor wat het weer betreft, niet veel uitwerken.

Des te meer waardering en bewonde· ring VOO I' allen die verregend en ver· kleumd, maar even tier en opgewekt als ze vertrokken waren, terugkeerden op het Marine etablissement, En toen bleken waaraChtig dat extra schone overhemd en boord geen luxe te zijn, niet zozeer omdat het schoon, maar omdat het droog was. Na aldus hier en daar wat onderdelen van het unlIorm uitgcwrongerc te hebl:en, begaven wc ons met visioenen van grote mokken thee voor de ogen, naar de ni euwe cantine. Maar aldaar. tenminste voorlopig, geen .... bij thee en cnke thee, wel veel rook, veel la. waal en veel reunlstcn.

Kunt U zich voorstellen wat In onwaarschijnlijk volgeladen rond· de uitkomst Is van de combi· vaart,bootjes, volgestouwd met zingen. natie van pin. 300 huidige de Marva's en joelende reunisten verMarva's. met verhalen var. trokken we van de aanlegsteigers op . , . . bewogen nu model ... .

8

J

,

Hoe g root de

be laD~ s l e llin g

was ..

HIK! gl'OOl de belangsteIHng voor de tienjarlge Marva was, bleek uit de overkomst van honderden reunisten, terwij l de ex- officieren Marva twee prachtige fruitschalen bestemd voor de longroom van de Marva afdeling Den Haag ten geschenke gaven, Eén der oudste officieren schreet een berijmde geschiedenis van de eerste vijf jaar, die zij in een fraai gccalligrafeerde omslag aanbood. De Bevelhebber der ZeestTijdkrachten overhandip;de namens de gehele Koninklijke Marine een !(ostbare kristallen vaas met chrysanten. De Marine Dameskring zond bloemen en een Delftse schaal met fruit. Verder werden nog vele bloemstukken ontvangen, o.a. van de Marine Luchtvaart Dienst en de Inspecteur en Groepscommandanten Milva. Een stroom van telegrammen uit alle delen van ons land en uit het buitenland, zelCs uit verschillende werelddelen vertolkte de goede we nsen van vele reunisten, die niet konden overkomen en van anderen die de Marine Vrouwen Afdeling een goed hart toedragen. Hr Ms schepen heliot-.n zich ook niet onbetuigd gelalen. Eén der schepel zond zelfs cen telegram op rijm: Sinds de Marva, onervaren, startte op de wHde baTen, verliepen r eedJl tien volle jaren.

Menig zeeman, onverschrokken, dein8de voor Eva'a r okken, m.aar deez' roemvolLe tweem.aal viif heeft bewezen, builen kiif. dat de Marva, DToot en 8terk, de zeeman helpt bv al zijn werk.

de Prins Hendrik· kade naar het Dar..rak, alwaar vele Amsterdam· mers ongerust deze luidruchtige Invasie aanzagen.

Maar toen we eenmaal eezamen·· lijk In het deftige Krasnapols ky ve r· dwenen, was het allemaal wC!<'r goed, Binnen le;:!k het aanvankelijk een chaos van burgers, ge nodlg. den, bagage, Mar· va's en weekend" tasse n, waar\'an voornamelijk de dames In de gal'. derobc wat zevan de v loer... nuwachtlg w~r· den. Maar ook dit kleine verkeers· probleem loste zich verwonderlijk snel op, geheel In de organisatorisch per· fecte stijl van deze dag.

Toen leder binnen zijn bestemming In een der rode fauteuils gevonden had, en de genodigden en hoge gasten op gepaste wijze ,ontvangen waren, open· de de Officlel' Marva Tlssing, als Com·

en 15 November. Ja, dit was het schot in de roos of de klap op de vuurpijl, net zo U 't te noemen wenst.

Na a!loop van de voo rstelling bood voor open doek de Bevelhebber der Zeestrijdkrachten namens de gehele Koninklijke Marine een praChtige kris· tallen vaas met chrysanten aan. De waarde rende toespraak die Zijne Ex· cellentie daarbij hield deed ons bijna blozen van genoegen. Na a l deze belevenissen hadden we eigenlijk geen e nergie meer beschikbaar.

Voor de afwerking va n deze dag. n.1. het bal In de grote zaal. Daar gingen bij de dansmuziek van de Mariniers tot twee uur in de nacht de voeten nog van de vloer.

Met het beschrijven van tolletjes d~r aanwezige dames, zoa ls dat bij deze gelegenheden zeer beeldend pleegt te gebeuren, zijn wij hier gauw klaar.

Overwegend marineblauw, hier en daar verlevendigd door wat rood, wat goud of wat lichtblauw, En dit alles bezien door de rose bril van feeststem· m.!ng maakte een flatteuze Indruk.

Maar moe dat we waren toen we ten· sle ttl:' teruggingen naar Den Haag en Den He ~ der!! En nu hadden de N.S. dan ook In hun extra treinen een aan· merkelijk rust iger en slaperiger gezel· schap dan bij de heenreis.

Dit was dan In grote trekken beschre· ve n de manier, waarop wij ons tweede lustrum vierden. Wij zijn ons e r va n beWUSt dat wij in dit relaas zeer onvol· ledig zijn geweest maar denk daarom niet. dat wij de vele hartelijke blijken va n belangstelling, de telegrammen, de brieven, de eadeaux en de aanwezig· held van zoveel hoge autoriteiten niet op prijs hebben gesteld.

Maar wij hebben niet alle medewer· kenden en medi?levenden afzonderlijk kunnen noemen, omdat zij allen dit lustrum tot een gedenkwaardige en feestelijke dag hebben gemaakt voor t nze MVA.

mandante van het Marvacentrum Am· sterdam met een kort woord de avond en ging het doek op voor de revue, waaraan zolang en door zovelen met zoveel zorg, geestdrift en zoals bleek met zoveel sUlXes gewerkt Is. Wie had gedacht, dat In onze geunl!ormeerde gelederen zoveel originele en produc. tieve talenten schuilen ..... .

Wij zel! zaten op een strategische po. sltle op het balcon en hebben vandaal' uit met een groot gevoel van saamho· righeid gezien, hoe de hoogste Marine· autoriteiten, aangestoken door het enthousiasme van Marinierskapel en artlstes gevoeJig hebbe n meegezongen met de deinende refreintjes van de show.

Als we U moesten' vertellen, welke scènes wij de beste vo nden, wiens ster wij het meest zagen schitteren of welks liedje ons het meest trof, dan zouden we velen met namen kunnen noemen, maar waarschijnlijk even zovelen ten o nrechte vergeten. Hoe goed het geheel en Iedereen tezamen was, bewijst wel het feit dat enkele lied.jes va n deze revue in de Marvalehulzen de tophits In populariteit hebben verdron· ge n, dat wij zelf ze ook nog geregeld onder de dagelijkse arbeid zitten te neuriën en da t In Den Haag en Den Helder de voorstelling op veler ver· zoek geprolongeerd werd Ol> resp. 11

Slflperiger dan bij de

Il cellrei.~

9

J. MAAS

oe wereld BIJ

eeJl T07Idgang door een labriek

in 8ovjet-RwlalJd, hoor-

dat er een arbeider wa.! die kort tevoren eell bezoek aan Engewnd h4d gebracht.

"Wat trol U nu het mee.t tijdem Uw bezoek 00" mijn /alld'" vroeg hij (1<)n de arbeider toen ~ ellwar o .. tonoeUe ... homp! kwam het a"twoord: ,,Dat de BntUi arbeider zel/e zo wordt geringeloord, dat hij maar vijl dagen per wook mag werken".

Het is duidelijk, dat de ma .. meende wat hij zei. Het is evenzeer duidelijk dat de Weeterling, die dit a"twooTlJ hoort, zich er otIer verbaaat. De oorzaak hiervan is, dat beide meMen door verllChillende brillfln Jrijken. Onze W e.ter.e eamenlevi"g is gegrondve.t op begrippen, die OOn oltdere op kind zVn overgedragelI. Begrippen oon recht en rechtvaardigheid, oon goed en OOn kwaad, OOn wat net ju is en wat niet. OIlZe maa /seh4ppij ie opgebouwd qp een zedeleer, die ~ ooeprong vindt i" de Chri8telijke God.!diemtcn, die al eedert vele honderde" jar6fl, in Wut-Europa wordt beleden. Wat OO'J"8PTonkelijk bij de eerete G0d8diemt -predikingen nieuw wae, ie th4M "iet "ieuw meer, doch algemeen aanvaard gemeellgoed geword8ft. Het leit, dat algemeen aOlllo'(l(Jrde prirecipes ,,, hun ool'8pTOflg oon de Blfbel alk0m8tig zij", wordt "Iet algemeen meer beselt: AeC is een aapect OOn de beschaving g6WOTdere.

Het lijkt Iogi8Ch om aan te "emen, dat wanneer de G0d8diemt u it het Iet:en wordt verOrItl"en en er welbeWust andere prin. cipe. dan de Chmtelijk'e, eer.t met dwo:ng, later met overredingekracht, aan een volk worden opgedrongen, er uitei"delijk een a"der eoort be&ehovi"U onl8taat, dan de W ute/ijk Chri8telijke. In die nieuwe beschamng zal men a"dere opvattlllgere hebben omtrent goed en kwaad, recht en rechtooordigheid, arbeid en Zondag3T1Ut. Het ie ~ "ieuwe be8ch4ving gewordelI. waar men met alldere nUlten meet dan de onze. De in de 00"h61 oollgehaalde ui!laUllg oon de Russi.8Che arbeider, duidt er op dat een dergelijk proces in RlUland al '\.>er' om zicIL heen gegr6'PC71 heelt. Dat men daa r du. met andere maten meet dan bij OM, "iet als onderdeeloon de koude oorlog, doch omdat men andere ogen heelt en anders de"kt.

Een aardige illlt8tratie hiervan is een voo1'tl(l1 dat :ich voordeed tijden. een bezoek OOft enigo RU38i8Che vertegelltooordigeriJ OOn het Briuo parIBtllo"t. H et kan daar 80m3 Mot toegmm, waarbij do HeTel!, elkaar gedegen e" o"omWOJlden de waarheid zeugen. De Ruuen waren '\.>er'baasd en too"de" dit.

"Wat ie dit eigenlijk voor stralprocu'" vroegen zij, "Wie is hieT schuldig en wat is die man brutaal!"

Een leit {s, dat het gebted qp olUe aarde, dat th4,.. 00" een communÎ8tiache regerillgworm ie onderworpen, ongll'tl66T e8ft zade deeloon de aardopperolakte beelaat, waarbij Chi"a nog gerekend moet wordCJI.. In ~lki"gM'Ulntal omoot het comnuu.ietische uebied honderdon millioenen meMen, die lallgzaam maar zekeT met a"dere ogell goon kijken dan de onze, goed vinden wa t Wij met kwaad be8tempeien, recht wat wij onrecht "oemen, heeTlijk wa t wij onaanvaardbaa r achten.

Wat is nu in een paar woorden gezegd, de achtergrond OOn deze wak. De communieten gelot:en dat de men.sheid eo" eellheid ie, die "iet i" .talmt ol gmneellsehoppen behoort te wor-

de een bezoekelld Brit.

10

porlem~mtalid,

" voorir/

wij level'!

den ingedeeld. Een wereld, die a" zodanig een enkele .taat vormt. waar ieder mem gelijk is. Eel!, dergelijke wereld moet 41,'1 zo epoedig mogelijk word671 geschapen en het i8 de bi!zon. dere roeping 00" 80vjet-Rwla"d ere oon het RUNi8Che volk om dit te doen. Dit kon .llfChl. 0111 alle andere op de _./d be8taande ey.!temen omver geworpen worden. Omdat due CTeatie de heilige roeping OOn Rwlana is, moet het hele preeee ook oon Ru.lalld uit worden gedirigeerd.

De enige apostelen, die dez6 roepi"g goed begrijpen ztfn de ingewijde leden oon de commu"l!tische par tij. Als zodanig lijkt die partij de lurectie OOn O'Ize kerk wel te hebben overgenomen in hun geme61l8Chap. M en moet belijdenis doell en wordt da" lidmaat en a" men een l ou t maak t tegen de partiJ. leer wordt eT een boetedoening get1l!t. WeeT, omdat het toch een Ru ..i8Che roeping is, ie de ombouwing 00" de wereld tot communi8ti8Che .taat, d,u ee" hoge taak van de Rwsi8che COIIImunistische partij, dus OOn het partij-beetuu r dat haar zetel te Moskou heelt. Dit bestuur heelt alle andere commu"i8ti«he organen direct o"der :iJn bevelen. Zo .zijn. aUe communlatilche orgallieotie8 al ma'delorganisaties ter wereld direct verantwoording wr3Chlddigd aan MOlkou, en ie bijvoorbeeld een genoot8Chop tot ~rderlllg OOn de vrie"d&chap tU&!61t 6611 AlrikaaMe kraal en een Ruuisch dorp, e8ft 00" Moskou uit be.tu"rd lichaam.

Dlddelijk is derha lve, da t je ,,/et epreken ka" oon Neder/aIlMe, Engelse ol Ma/6Î8e communisten, docIL slechts oon commu"ieten, die door onze W e.ter.e nlet-RIIMi8Che brillen worde" gezien ui. Ruui8che communietere.

Omda t de RUNen uiteindelijk de statenloze wereld willen kreiken, i. iedeT commllllitt ter wereld een IOmcre.zweerder tegen de staat waar;" hij verbliJlt, iete dat Wij landverraad noemen en a" zoda"ig 1IIltdadig, doch een commu"ltt daarelItegen goed vindt en lolwaardig.

Dit is i" weze" - onuolkomen a" deze enkele woordcJI. het tot uitdrukking brellgen - de achtergrond 00" de koude oorlog. Enerzijds ee" communltti8ch bloc, dat tijdelijk _ volgeM heli - met harde hl!'ld moet worden be.tuurd om zich te verweren tegen de verderl elijke i"vloeden oon de omliggende kapitali.t l.!Che landeII. Daar i. de meM, volgell8 de communie. tische leer "iet meer dan meet op de velde" der toekom8t.

Daar ku""en 12 mil/iocn meMen in gevangenkampen zitten en lIog eens tiel!, millioen boere" worden wrm.oord, omdat zij e8ft - wat de RIU "OBmt - 'IlOT'fIUJle ontwikkeli"gegallg i" de weg etaan. Anderzijd.!, de .det-commullltti8che landen. Woor persoonlijke vrijheid wordt geijerbiedigd. Woor iedereen mag geloven wat hij wil, en wat zo blijven. moet omdat zulks OM gelool is. Echter, die inwoner. oon deze landen, die in cammUlli3me uelotJell, zijn potentiiJle eamen.zweerdere tegen etaat, die hen verzorgt. Di t gevaar, gevoegd bij de economi8cha, ideologische en militaire bedreiging t:(ln het bloc der Sovjetlande" i. de kern oon de .ttijd die wij moeten \lOeren.

Wij ZIlllen aan het einde 00", het jaar en het oolge"de nummer OOft ,,Alle Hen." :Ien hoe deze .trijd in het jaar 195~ verIqpen is en welke maatTegelcn de W eatelijke la"den hebhPto klllI"en n.em6fl om zich te ver.terken.

a.

DE JONGST E TELG M ANOKW ARI Is een vriendelijk plaatsje, gelegcm aan de uitlopers van het bijna dr:Icdulzend meter hoge Ar!ak gebergte enerzijds en de dorebaal a nderzijds. Als een groot amphl·

theater, gericht nnar de altijd andere zee, heeft het geleidelijk aan de berg-

helling veroverd en haar decors verrijkt.

Helrode

Spatodea'n,

gele

Alamanda's, matgrocne regenbomen,

ok(!rk!curlge manga's, de kaj oe hldoep, die altijd leeft, de Oleanders en de Kambang Sepatoc, de K anna's en

rozenhagen geven aan

dj t

schijnbaar

harde land een kleur en vriendelijk-

heid. Tussen deze kleurenpracht staan

cie vriendelijke hulsjes, gericht naar een bepaalde r egelm aat en toch weer zo, alsol ze als graankorrels gevallen zijn uit de ha nd van cen m achtige zaaier, Evenals Bla!( een vriendelijke plaats.

Op 15 September deed Manokwarl als ".Toqgste Telg" haar Intrede In de gesehleden!s van de Koninklijke Marine.

Volgens het plan van de commando overdracht van de Koninklijke Land· macht aan de Koninklijke Marine, was deze plaats het !:!erst aan de beurt en het klonk niet chauvinistisch dat op de vooravond van de commandooverdracht het hoofd van het plaatselijk bestuur Manokwari noemde: "een vriendelijk stukj e Nieuw Gulnea".

De Kazerne, waar thans de Mariniers gt>legerd zijn Is modern en goed Ingericht ; comfortabele verblijven, deugdelijk sanitair en een fraaie cantine. De Koninklijke Landmacht Is er in geslaagd daar een kazerne In te richten, welke voldoet aa n de redelijke eisen van een hedendaagse militaire samen· lC\oing.

De commandant van het detachement KL., de Kapitein der Infanterie W . de Vries, kon zUn commando overgeven in het volle bewustzijn, dat hier een stuk levenswerk wordt overgedragen. dat met name mag worden vermeld in dr. militaire ' geschiedenis van Nieuw C1.llnea.

Toespraak van de nieuwe Commandant De Kapitein van de Mariniers, J. v. d.

Boon, die het commando over Manok\';arl en het onderhebbende militaire ressort aanvaardde, memoreerde dan ook deze grote verdienste en achtte zich gelukkig, met zijn detachement Mariniers te kunnen binnentrek!<en In een kazerne, welke aJle mogelijkheden biedt voor een model Marine inrlch· ting.

Overgave commando Mcmokwari Manokwar:i zal thans moeten wennen aan andere ge-zichten en andere uni· formen, het zal kennis maken met gebruiken en gewoonten die specifiek htarine zijn.

In het verleden bestond er een zeer prettige verhouding tussen de mllltaJ· ren en de burgerij, de varende Marine zag In Manokwarl een goede plaats om t~ verversen, thans doet de zeesoldaat <War definitief zijn Intrede.

Het Is uiterlijk anders, misschien loopl

of praat hij anders, doch h ij is er met eenzelfde opdracht en die zal hij uitvoeren. De bevolking van Manokwari heeft hen welkom toegeroepen en daar zijn zij dankbaar voor. Moge de goede verstandhouding een waarborg zijn voor wroer-zijdse pllchtsbetrach· ting, en ...... moge Manokwarl met zijn vriendelijke omgeving en zijn gast· vrije bevolking in de geschiedenis van de: Koninklijke MarIne haar eigen plaats gaan Innemen .

NIH IL Alsof het nog niet er g genoeg is, dat ze tegenwoordig aan boord Engels spreken als geboren fish -and-ehipseters, moet je nog Latijn kennen ook.

Niet veel natuurlijk, maar net genoeg, om in de knoop te raken, als je 't niet kent. Dat blijkt wel uit het verhaal van kwartiermeester Blauwbaard, die belangrijk meer sterk dan slim was.

Ei ~enlij k heette hij niet Blauwbaard, zoals je wel raden kunt, maa r hij was zeven keer zonder succes verloofd geweest en daarom werd h ij zo genoemd.

Blijkbaar had hij de moed opgegeven en besteedde duiten en aandacht uitsluitend aan het verwerken van overstelpende hoeveelheden vet voedsel. hetgeen hem wel aan te zien was.

Kwartiermeester Blauwbaard dan was onderoffici er van de wacht en stond in volle omvang tegenover het verzamelde wachtsvolk plus zieken en gestraften voor het avondappèl. Het verliep vlot Het wachtsvolk was present, alle ~estraften stonden aangetreden, de zieken waren aan de beurt. Blauw baard keek op het lijstje en praaide: "NihiU" Het bleef stil. Blauwbaard liet een snelle blik over de groep voor hem gaan en r iep no~ eens, met enige stemverheffing: "Nihil'" Geen antwoord.

"Mátroos Nihilt"

De lummel was kennelijk niet aangetreden. Maar om de mogelijkheid uit te sluiten, dat hij niet duidelijk genoeg was geweest, praaide Blauwbaard nog één keer met een stentorstem : "Matroos Nihi1!"

Het wa.chtsvolk kon het niet langer harden. Ecn golfbeweging deinde door de gelederen en van helemaal acht eraan kwamen er onderdrukte snikgeluiden. Het ontging Blauwbaard niet en z'n geduld was ten einde. .. Leerling." zei hij, "praai Nihil om!"

Toen greep de officier van de wacht in.

"Wacht maar even."

"Moet hij niet bij u komen?" vroeg Blauwbaard verbaasd. .,Straks maar," zei de officier van de wacht ten einde raad.

De volgende dag hing er een anoniem gedicht op het publicatiebord:

In het gedruis verloren Verstierf een rauwe gil En bij het ochtendgloren Ontbrak matroos Nihil.

Hij had al zeven dagen Op 't w achtbriefje gestaan.

Nooit hoorde je hem klagen Nu was 't met hem gedaan.

Wie altijd de sigaar is, Dat is matroos Nihil, Het vrindje van de tal"is, De toevlucht van de pil.

11

B oven: V ijf mtlrlne -vrouwen ván hd "eerste uu r" worden aan Hare Majestei t d e K onin gin voorge-

steld.

Lin ks boven: Hare Majes teit de K oningin in gup rek met de Staatuecretaru in aJwach Mnll van het delilé.

Links beneden: Het defilé, waaraan marva's deel namen.

I n de cantine van Marinekazerne, pedurende de toespraak uun de chel M. V.A. mevr. IIIr E. G. van Diemen - Mekkill!1.

De Marva-revue "Van overal tot kooien ar'

Op de Dam in Amtterdo.m¡ inspecteerde Hare Ma jeJteit de Kon.ingin de lIwrine-lI rOUUHmofdelin g

Va n boven naar beneden: De J terretl van de avond: Sgt. ToeliJ en Sgt. Kajoe

10 Jaar Marva hl lijn 9 lang! Martlo en Voorhout Op weu naar F ontainebleau ...

'Ciel'l jaa"'=:> crnaril'levrouwel'lalclelil'ltl Op 22 October j.1. werd door de M. V.A. het tienjarig bestaan herdacht, 's Middags vond een defilĂŠ plaats voor H.M. de Koningin, terwijl 's avonds voor honderden reuniseen de eerste uitvoering plaats vond van de eigengemaakte Marva-revue.

Uit het leven van Bootsman Bnbbekes Hoe komt een men.t aan koffie?

DE

zee beneden brulde en k ookte.

Enorme gevaarten van inktzwarte wolken worstelden met het licht van de maa n en de uitslag van

deze gigantisch e strijd viel moeilijk te raden. AI en toe zag het maanlich t ka ns even door een gaatje tussen twC(! om en om rollende wolkenmassa's door te dringen en een flauw schijnsel op de ziedend witgekuifde en met diepe goUdalen doorgroefde zee te laten vallen. Even later was het weer stikdonker.

Een nacht zo %W8rt als nooit tevoren.

Tussen de woedende elementen voer een Z-boot, heen en weer geslingerd als een lucifer in een straatgoot bij stromende regen. Het gezicht van de commandant, de luil ter zee van Egcn, stond ernstig. Hij had di ep nagedac ht alvoren de thuisreis dOOf dit nood weer naar NIeuwediep te aanvaarden. Duidelijk had hij gezien, dat de loodsboot voor de haven van IJmuiden meer onder dan boven water zat, maar de matrozen hadden mln ot meer bij hem aangedrongen. ZIJ wilden er graag doorheen, want per slot va n rekening woonden ze allemaal In Den Helder en de veilige haven vlln IJmuiden verlaten, betekende dat ze die avond bij moeder thuis achter een bak koffie zouden ritten. ,,Nou vooruit dan", had de commandant gebulderd. "Als jullie denken dat je er tegen kunt. mijn zegen heb je. maar je zult er van lusten. dat zal ik Je beloven". Het gedonder was al begonnen, toen ze nog tussen de pieren van IJmuiden voeren. Enonne grondzeeën hadden het scheepje opgenomen en weer neergesmakt. Ze kregen 7.oveel ze maar wilden en de havenroerganger dacht, dat hij het besterven Wit van angst. Maar de ouwe had te erdoor gescheurd, iets waarvan ta natuurlijk te voren al overtuigd waren geweest.

Aan dek was, behalve In de midscheeps, geen sterveling te bekennen. Bootsman Bubbekes was onderotrlcier va n de wacht en tezamen met een paar mannetjes va n het wachtsvolk kleumde hij bij het kleine lessenaarlle aan de valreep. Het scheen. dat de brave boots tijn op de vloot spreekwoordelijk gevoel voor humor h3d verloren. want er was alleen maar een diep ernstige ui tdrukking op tljn .ez1cht te lezen . Erg OD zijn g<!mak Ff'Voelde hij tlch natuurlijk ook niet. Waren er niet tevoren enkele matro'en naar beneden lI!e<ttuurd om de waterdichte schotten In het voor verblijt te stutten? Het was een veiligheidsmaatregel. want de ouwe onderschatte de kracht va n het water geens-

voor zich uit zat te staren, meende hij ieb te horen. "Van Maurik" riep een stem, "breng eens een kop koflie?"

"Verrek, da's de ouwe" dacht hij en moeizaam kroop hij uit tijn wanne hoekje om koUte te gaan halen. KrulJ:ende, zich met al tijn kracht aan leder uitsteeksel vastklemmend kwam hij achteruit in het kleine gamelletje en worstelde een beetje koUte in een limonadefleeje. Toen met de kop en schotel in de zakken van tij n jekker en met de n es koffie In zijn binnenzak volbracht hij de tocht naar de brug. Hoogst verbaasd keek de commanda nt hem aan, toen hij begon In te schenken en met een gebaar van "nou j a, je bent er nu toch", dronk hij het leeg.

Van Maurik sleepte zich weer terug naar tijn plaalsje op de keteJkap en daar was het weer.

"Van Maurik, heeft de roerganger al koffie gehad?" ,.Wel verdraaid, dat had de ouwe toch wel meteen kunnen zeggen? Wat was hij nu eigenlijk, hofmeester commandant ot hofmeester roerganger?" Mopperend als een ouwe Zwitser begon hij zijn lijdensweg opnieuw en aangezien hll geen beschermende oliejas had zoals de matrozen, etond hij even later met spijt te kijken hoe tij n gamelletje werd bevuild door het water dat uit zijn broeks pijpen droop. ,.Dank je", zei de roerl!;anger verbaasd, met een schuinse blik naar de ouwe. Die stond niet begrijpend naar de roergaQJ:rer en de lafende hofmeester te kijken. Dat had hij nog nooit meegemaakt! Zolang hij d ie kerel als hofmeester had, moest hij met leder zeetje dat er stond, zelf zijn eten uit de gamelIe halen omdat die snuiter te zeeziek was. Het was de jongen nu toch duidelijk aan te zien, dat hij meer dood

dan levend met de koftie van achteren naar voren zeulde. "Nou ja, het was zo wel goed".

Weer sukkelde de hof het benauwd stijIe trapje af en zat enkele ogenblikken late r weer muurvast tussen schoorsteen en ketelkap geklemd.

"Van Maurik". "Wel hier en gunder, daar had je het weet·". "Heeft de onderoUicier van de wacht al koffie gehad?" Wild blikte Van Maurik in de richting van de brug, maar hij za, nleb.

Inmiddels was de zee zo mogelij k nog ruwer geworden en de "Z 8" nam grote brokken water over de kop en liet die over de hele scheepslengte spoelend, achter weer in zee lopen. Precies op zo'n golf spoelde de hofmeester naa r achteruit slechts In zijn vaart gestuit door een trouenrol. waarna hij weer In het roefje verdween, Het duurde aanmerkelijk langer dan de eerste maal, maar toch kwam er op een gegeven moment een mutsloos hoofd bovendeks, waaraan de hofmeester met koffie vast zat.

Strompelend bereikte hij de valreep en Bubbekes dronk met lange teugen.

Dankbaar gat hij de mok terull:.

"Van Maurik" hoorde de hot nu vlak voor zich en de matrOzen begon nen zo h ard te lachen, dat ze het bulderen van de golven overstemden. Wild keek Van Maurik om zich heen en hij begon nattigheid te voelen. ,.Van Maurik", klonk het sarrend en toen had hij het door. Vervloekte stommeling dat hij was. Hij had toch donders goed kunnen we ten, dat Bootsman Bubbekes al meer malen op feestavondjes met groot succes als buikspreker was opgetreden.

,,"'Muurvast rossen de schoorsteen en de ketelkap geklemd zat de oDDasser van de commandant. als een brokje ellende ten prooi aan de hevl(Ste zeeziekte die een men' zich maar denken kan. In de .amelle had hil het niet meer kunnen uithouden en dus had hij zijn troost naast de warme schoonteen In de bar fri sse lucht Ilezocht.

Tf:rwljl hij daar In al zijn droefheid

14

,

.•. Muurtl4.tt tussen xhOOTsteen en ketelk4p . ..

w.

REDDINGOP DE ATLANTISCHE OCEAAN (vervolg) Het redd ingsplan was, om zo mogelijk all r reddingbote n te strtlken en terwijl de mensen het .dnkende vlleitulg verlieten de kotter naar hen t oe te laten drijven, terwijl ondertussen rubberboten, reddingsboeien e n lijnen daar heen uitgeworpe n zouden worden. Zwemmen In fubberpakken zouden è.e boten assisteren door zoveel mogelijk mensen, die zij konden bereiken te redden. Wij verwachtten nauwelijks dat 811*" gered zouden worden. Toen Martin cehter zij n onvergelijkelIJke landing mah.kte en de vlIegooot op wonderbaarlijke wijze heel bleef, ontsproo" Pen rprankje hoo p, dat m isschien a lle voorgenomen reddingsplannen konden worden vervangen door lets - wat dit was. was n iet seneel du idelijk - dat mee:, k ans VIUI slagen bood.

Terwijl de Queen met ~e wind afdreef In de olievlekken en de kotter haa r tegen de wind beschermd ~, werd de zee veel kalmer.

Martin gebruikte ~n radio n iet teneinde de batterijen te sparen en hij zei n iets over de toestand In h et vliegtuig. Dit was ook niet nodig, want een I~er kon zien, dat het vllegtulg het zwaar te verduren had en dat led ~r ogenblik Ing~gr(:pen zou moeten worden.

De zo n zo u om 5.32 uu r ondergaan. Om 3..30 uur rad lotelefonerde Martin de Blbb. H et was zover. Hij meldde dat het vliegtuig water maakte. De staart ging loszitten en h ~ t zag er naar u it dat de po ntons het spoedig zo uden begeven. Het vliegt uig was n og niet bepaald aan hel eind van haar LaUJn, doch zij kon niet veel meer hebben, en zo wu het ook mpt mensen erin. Zijn laatste verzoek was: "Kapitein wilt U tmchten ons hieruit te krij gen op de een ot andere manie r, voordat het donker wordt". De teerling was geworpen.

•• Ik instrueel'de Martin om uit de sterkste mannen vrijwIIllgers t e kiezen en h en op de een of andere manier In een rubberboot te krijge n. Indien dit mls' ukte, hadden deze manne n een betere kans om een -verblijf In h et koude water te overleven, nadat de Blbb hen had opgepikt. Indien d e boot het deed, was het d ~ bedoeling httar op te pikken. Lukte dit niet. dan moest zij teruggetrokken worden naar het vliegtuig. De kotter zou twee ma:tl rond het vliegtuig varen. Als zij bijdraaide voor het vliegtuig na de tweede rond ~, moest het vlot te water gelaten en bemand worden.

In het begin ging deze manoeuvre niet zo goed. De kotter was niet dicht genoeg bij In de tweede ronde en moest h et nOIl eens proberen. Toen bleek de rubberboot niet voldoend e m et lucht gevuld e n toen Martin haar met een tweede gas tles beter wHde vullen, barstte de boot. Hij vulde een tweede boot.

De kotter zwaar slingerend, stortte met 15-mij ls vaa rt olie en zo ontstond een 3 mijl brede olievlek aan Illzijde va:! h et vliegtuig. Daarna voer de kotter dicht voor de Queen over en zette haar maChine op vo'le kracht achteru it. Om 3.40 uur n.m. we rd het vlot te water gelaten ton dreef ab een veertje op de Oceann met drie koopvaardijzeeluI. die tot de passagiers van de Queen behoorden, e r in. De harten van h en op de Blbb bonsden, toen een Vf\.U he n vrolijk naa r het vliegtu ig wu ifde.

De drie mannen gebru ikte n hun paddies. Dit was nutte loos.

De kotter dreef naar het vlot. De scheepsr oeper brulde naar hen dat zij n iet moesten lI'aan staan of reIken voordat elk van hen ~ n lijn van de kotter rond zlJlI lichaam had gebonden.

T erwijl zij ronddreven twUfelden zU of zij het zouden hal('n en dat was reen wo nder.

Onze hoop groeide, naarmnte de k lei ne boot zij n reis m et succes volbracht. Zij had ~hter tevens aangetoond, dat een reddlnll' een wa nh opige ua k was met de kleine boten. Martin vertelde, dat het met de rubberboot op het kantje af was Jregaa n. Een 1O'0te stoot van het schip zou beter voldoen. Wij besloten de 15-pcrsoons rubberboten van de Blbb t e gebruiken.

Daar de du isternis toenam. werden driftlIl' en overhaast maatregelen I/;etroffen. In minder dan Keen Wd was een ru bberboot zo lek dat z\.1 onbruikbaar was. Een andere, die was opgeblazen met lucht van de scheepsluchtleiding, werd direct na het buitenboord zetten door een zee In stuurboordschroef jtcsmeten, waarbij de vanglijn onklaar geraakte In de schroefas. De derde en laats te dobberne langszij e n trachtte zichzelf lIan stukken te slaan.

Het was duidelijk, da t van he t verhalen van deze vlotten tussen kotter en vliegtuig niet veel terecht zou komen.

Na een kort beraad op d e brug we rd besloten de zware zelflozende motorreddingboot te wate r te laten en deze het rubbervlot naar het vliegtu ig te laten s lepen en het daar te late n alJl laadplatform.

De 26-voets zelflozende motoreddingboot van de kustwacht Is het mooiste reddingsvaartUIg, dat er bestaat. Omgeven door drijftanks en onder het dek voorzie n va n luchtcompartementen en drij ve nd materiaal schudt zij het water van zich af als een eend. H et enige Is dat zij In de eerste plaats ontworpen Is voo r de walslaUons, waar zU met behulp van een speclaaJ geconstrueerde helJlng t ewater wo rdt gelaten.

Het tewaterlaten van de 5800 ponds boot va naf een slingerend schip Is lets anders. In minder dan een minuut had h et schip de boot uit zijn klampen gegooid en daarbij h et roer onklaar gemaakt. Het was een wedstrijd tegen de duisternis om de schade te herstellen, t erwijl intussen de zware boot de vaklieden trachtte te verpletteren. Te nslotte ging de boot te water en kwam vrtj van de kotter. TerwUI de m otorredd ingboot de RTQte rubberboot voor de wind wegsleepte. trachtte de zee deze op de surfboot te gooien.

Het was n iet gemakkelijk. De lichte sleeplijn brak h erhaaldelijk, hetgeen steeds een jacht op de rubberboot betekende. E en zwaardere sleeplijn kon niet worden gebruikt, daa r gevr eesd werd, dat het dunne rubber va n de boot hierdoor zou scheu· ren. Tenslotte n am de motorreddingboot de rubberboot langszij en toen ging het beter ofschoon de rubberboot nog steeds te keer gi ng a ls een wild paard bij een rodeo. Elke minuut kwam de zon dIchte r bU de klm.

Martin. van het plan op de h oogte gesteld, blies een a ndere k leine rubberboot op, wierp d eze In h et water, en vierd e de vanglijn ult .

Toen hU op een sein de vanglijn Inhaalde, ontdekte hij, dat zijn kleine rubberboot was verdwenen en vervangen door een mnke boot. waarin een kuil touwwerk die hij waarschij nlijk nodig zou h ebben.

Om 5.30 uur n.m .. 2 m inuten voor 7.()nsonde rgang, stapten pas· saglers uit het vliegtu ig In de rubbe rboot.

De volgorde van het verlaten va n het vliegtuig was ongewoon, doch aan\'aardbaar. De traditie van "vrouwen en kinderen eerst" werd opzij gezet ten gunste van ,,families worden niet gescheiden".

De eerste faml l1e d ie de Queen verliet, bestond uit een 18 maanden oude meisjesbaby. die In haar vaders armen lag. een vUf jaar oude jongen die zich aan zijn moeder vastklampte, en een negen jaar oude iongen die aa n de zorgen was toevertrouwd van eén andere vrouw. De ru bberboot werd zo dicht nnar de boeg van de vliegboot ge trokke n a iS maa r mogelijk was zonder dat het de kans liep onder de vliegboot te geraken.

Allereerst sprong een m an. ZUn opdracht was de vrouwen en kinderen aa n t e pakken die na hem kwamen en te voorkomen dnt zij overboord zo uden vallen. T oen sprong de vader met de baby In de armen. ZlI werd In het geh eel nIet nat. Zij draalde haar h oofd je naar a lle kanten ged ure nde de geht"!le redding. alsof zij vreesde lets Interessan ts te zullen mIsse n van dit spel vlln volwassenen. Ik ben e r zeker van da t de moeder die haar ~ jnn r oude zoon vasthield nooit heeft geweten of zij In het vlot sprong of erin geworpen werd. Haa r enige zorg was voor haar klnde",n. Toen de rubberboot opkwam tot binnen een paar voe t van he t luik, moest de 9-jarlge jongen springen. Htl faalde.

Het luik was In het voorste puntje van de neus op h et opper· dek. He t vliegt uig was 20 voet hoog In stil water. Als een 1I'0ltdai paseerde was de rubber boot 30 tot 40 voet onder h~t luik. Op hel ogenblik dat de boot daalde, sprong de :longen.

Hij kwam In zee terecht. Toen hij aan boord van de rubberboot werd gehesen, zei hij: " Ik bederf mUn goede pak". Andere passaglers kwamen vierkant In de rubberboot t erecht.

De vangl!ln van de rubberbnot werd opgevierd en nu \'olgele het moeilijke karwei van het overstappen In de motorreddlnll" boot. Omda t de rubbe rboot niet sterk genoeg wa s om tussen v1\ejttulg en kotter verhaald te worden, en de surfboot niet langs:z\j het vliegtuig kon komen. uit vrees hierin een gat te stoten e n voor gebroken benen bU de oVt'rsprlngers, was d it de enige manier di e succes kon hebben. Dezelfde 1"1"O«'du", werd bU elke booto-peratle toegepast.

15

De kotter .torUe olle aan lijZijde yan het vllegtulg over een

afstand van yerschelde ne mijlen en ging daarna dicht bij h et vliegtuig liggen teneInde hiervoor lij te maken. De passagiert gingen In het rubberbOOt-laadplaUorm; de motorreddingboot nam de Ilauaglers van haar over en bracht hen langszij de reddingnetten van de kotter. Daarna werden zij aan boord gehesen met behulp van lij nen die onder hun annen gebonden waren.

6.

Aan boord yan de kotter heerste grote opwinding, toen de mo torreddingboot In het halfduister, :./0 minuten nn zonsondergang naderde. Het werke n van het schip, de koude wind, het buiswater, het gehuil van de storm werd niet opgemerkt. Het gevaarlijkste gedeelte was goed gegaan. We waren overtuigd, dat zodra het schip langszij de motorredd îngbOOt was. wtI de Inzittenden op zouden pikken, zelfs Indien de boot omsloeg, De bemanning van de boot manoeuvreerde hun vaartuig voorzJchtig evenwijdig aan de Blbb bij de reddingsnetten. De Bibb d reef naar hen toe. En toe n was er een grote emotie, die onze kelen dichtkneep, onze ogen met tranen vulde en onze harten met gebeden. toen wij de vrouwen en kinderen zagen.

De boot kraakte tegen de huid, toen de wind het schip e r tegenaan drukte, schoot wild naar boven in het licht en zakte weer omlaag In de duisternis, gegeseld door wind en buiswater, en In het midden van dit tumult werd een baby omhoog gehouden. Begerige handen grepe n ernaar. Een vrouw In de boot stribbelde hysterisch tegen toen men haar een lijn wou omdoen, en SChr eeuwde "Red mijn kind, red mijn kind". Daarna toen de baby door de lieden bij de netten was gepakt en binnenboord werd gehaald: ..God zij dank, mijn baby Is gered". l.o graag wilde een leder de baby binnenboord krijgen, dat men 'elkaar In de weg stond. Ee n zware vent met een hese stem rIep: "Lnat los stomme Idioot, wil Je de baby laten verdrinken?" H el grap pige hIer bij was dat hij erbij snIkte.

De vrouwen waren nu bedaard en werden aan boord gehaald.

- s lap. T oen hun voete n het dek voelde n en begrepen dat zij veilig waren, zegen ze Ineen en we rden naar de zJekenboeg gebracht. Een paar dragers probeerden een der vrouwen naar OCh ter te dragen, doch vergaten de lijnen los te maken. woarmede de vrouwen waren vastgebonden.

De boten. de netten, het dek was een nachtmerrIe geweest van schreeuwende, hullende en vloekende bemanningsleden.

Vloeken van opwindi ng op hun lippen maar met gebeden In h un harten. .

Op de brug, vlak boven d It toneel, stond Ik met toegeknepen kee l, niet In stoat te spr eken. Een leder op de brug, zocht naar zijn spraak en keek door pijnlijk omfloerste ogen.

Gelach volgde. De scheepsdokter liep naar achteren naar de ziekenboeg met de baby hoog opgeheven In belde handen. Als h et schip 45" overhelde, danste hij als een balletdonseres op het gladde dek om zlchzelr In evenwicht te houden. Iedere ervaren zeema n z.ou de baby als een voetbal onder de arm vastgehouden hebben en z'n vrije hand langs de ralling hebben laten glijden. Om hem heen liepen verscheidene matrozen, die verwachtten dat hij zou uitglijden en vallen. klaar om hem en de baby op te vangen.

We hadden nu wal te 2eggen tegen een angstige wereld. On2e boodschap luidde: "De duisternis valt in. Vliegtuig maakt waIer. Pnssaglers veelnl verlamd door zeeziekte. Stormachtige wind. Ruwe zee. Drie personen ongedeerd overgebrocht met kleine rubberboot. Gaon door met boot en rubberboten. '!'weede geslnagde bOOt- en rubberboo toperatie brengt het t otMI tot nu toe geredden op vijf mannen, twee vrouwen. twee kleine jongens en een baby. De baby schijnt beproeving beter doorstaan te hebben dan de rest".

Om 6.10 uur n.m. werd een groop van 10 bij de netten opgehaald en om 6.34 uur nog elf. Het ging prachtig. Gedurende de derde overtocht bereikte de storm haar groot... te kracht. Er Is altijd even voordat een Noorda UanUsche storm ofneemt een .aatste stuiptrekkIng van buien en zeeën. Toen de bOOt van (ltderde overtocht vertrok. me ldde de kW8rUerm~ster een wind van 4~ knopen. Terwijl we de Queen als een dronkeman In de straal van het zoeklicht zagen slingeren en de boot door de golven, dIe als brekers door de olievlek braken. dreigde om te slaan. leek het einde ge komen. Wij konden nIet meer doen dan olie ~torten en de wind en olie naar het vliegtuIg Jaten strome n.

De passagiers spr ongen of werden uit het vllcgtulg In de rubberboot Il:eduwd e n dnArna in de motorreddln,ll:boot ge t rokke n.

Een man kreeg ~n hoofdwond toen de r ubberboot tegen het vliegtUig sloeg. Zij waren al'en bont en blauw. doch zij kwamen e r.

De rubberboot en de bool hadden het hard Ie verduren. Terwij l de boot langszij het schIp lag. verdween zU herhaaldelijk onder water. Het slaan va n de boot tegen de !lC.hee pshuld was e llendig om aa n te horen.

We konden het risIco nIet neme n dat de motor reddingboot zonder benzine zou komen Ie drij \'en en brochten haar langSZij om te tanken. De bemann ing moest tegelijkertijd de tanks vullen en de boot vrijhouden. Zij werd geregeld door dc Zeffn achteruit gez.ogen en daarna met een ruk Il:esto pt als de Joos u it de vanglijn WAS. Dit werd a fR"ewtsseld door zware slaR"en tegen het ach lp. De ~ man bemanning werden In belde gevallen ondersteboven geworpen. Zij laR"en vrUwel evenveel In de boot als dat zll 01) hun benen stonden. Er Is zelfs een li:rens aan het Inc;tsscr lnp:svermogen van een kustwachtmotorreddingboot , en het begon tekenen te vertonen van vroeg tijdige ouderdom.

Me t uitzondering van de stuurhut heeft een zelflozende moI.orreddlne:boot toen RIad dek en Is verdeeld In luchtcompartImenten. De lage verschansing rond het dek geeft een laadbak.

In deze laadbak breken de :zee!!n. Zij komen nooit In de a fgesloten romp. Het wate r loopt dan weg door spuigaten, die de boot zelflozend mnken. Als de boot omslaat. kan de bemanning door op de kle I te .I1:aan staan en tegen lijnen te leun en de boot weer r echt krUJten.

De boot lag dIep toen hij weer naar h et vllelrtulg voer. Dat was voor ons het bewijs. dat de luchtcompartJmenlen wate r maakten. Er was ook lets beverlgs In de beWeging van de bont. LuItenant Hall vertelde later dat de brH"It slaT) Wfl ~. Ik vennocddp dat het voor deze boot wel de laatste tocht zou 1.I1n. Ondertll~n WlIll het vllell:tulll; naar mUn smaak te ver afgedreve n e n de rubberboot was van hel vliegtuig wegsrestage n. ( W ord t vervolgd)

Marine Schietkampioenschappen 1954 V AN 4 tot en met 8 October werden voo r het eer st n a We reldoorlog 11 wederom Marineschietkampiocnschappen gehouden e n wel op de sch ietbanen van de Scheroschuttersverecnigi n tt .. Rotterdam" te Kralingen. ~et aantal deelnemers van schepen en 111r ic htingen bedroeg p lus minus 160.

Er werd gesc hoten in vier afdelingen, t e weten: Afdeling A - personele weds trijd geweer.

Afstand 100 m - lif(gend ol knielend vrije hand: schij f L oosduinen.

Max. aa n tal punten 150. .'\rdelinJ( B - meeslerscherpschutlerswedstrijd Jlewee.r.

Afstand 200 m - lil(gcnd or knielend vrije hand: schij f Loosduinen .

Max. aantal punten 300.

Aldelin~ C personele wedstrijd pistool C.q. revolver. Afstand 15 m staande, vr ije hand; getransformeerde schijf Loosduinen. Max. aantal punten 150.

16

Afdeling D - meesterscherpschutterswedstrijd pistool c.q. revolver. Afstand 25 m _ staande, vrije hand ; internationale pistoolschijf. Max. aantal punten 300.

Voor de wedstrijden bestond ~rote belangstelling en werd, dank zij de goede o rganisat ie en de goede outillage van de b anen te Kralingen, het progranuna vlot afgewerkt.

Woensdag 6 October bracht Zijne Excellentie de bevelhebber der zeestrijd krachten, vergezeld van zijn adjudant, een bezoek aan deze kampioenschappen.

Op 8 October werden deze schietkampioen schappen beslolen met een prijsuitreiking in de Willem J oseph baron va n Ghentkazerne, waar de prijzen namens de Commandant Korps Mariniers werden uitgereikt door de Commmda nt WiUem Joseph baron van Ghentkazeme, de Luitenant-kolonel der Mariniers L. J . Pronk.

Uitslagen schietwedstrijden: Afdeling A: I Kpt. Marns. G . P. Giesberts A.M.D. 147.

2 Marn. I H. S. M. Verhagen, M.V. K.V. 145.

3 Kp!. Marns. C. Lit. M.O.K.H. 144.

Afdeling B: I Sl!:t. Marns. H. Jalvlng. A.D.M. 271 2 Kpt. Marns. G. P . Giesberts. AM.D. 265.

3 Ltn. Marns. A. ' t Hart, W.S.W.D. 264.

Afdelingen C: 1 L TZ. A. I. F. O. vlln Kregten.

M.O.C.V. 149-9r.

149-9r.

2 KptlMal·nl. G. p . Giesberls, A.M.D. 149-9r.

3 Kpt. Mams. A. Bons, A.M.D. 149-8r.

Afdelinl!: 0: 1 Kpt. Mil.rns. J. N. Semeyn. A.M.D. 268 2 Mam. 1. P. W. Beurskens, A.M. D. 263.

3 LTZ. A. J. F. O. van Krealen, M.O.e.V. 260.

-_

:::e_

- --=--

\Vaar de Koninklijke

~Iarine

Het oel ensmaldeel 5 onde r bevel van commandeur S. de n Boelt, bestaande uit H r. Ms. vliegkampschip Karel DoorrnlUl, commandan t kapitein ter zee L . J . Gosll ngs, Hr. Ms. torpedobootjagers Evertsen en KortcnlW r , commanda nte n resp. kapltein.lultenant te r zee A. J . Mareus en lullenant ler zee de r eerste klasse F. J. Kroesen, Hr. Ms. fregat De zee uw, commandant lulterulnt ter lWC der eerste klaue C .

E. baron van Asbeck en H r. Ms. onder· zeeboot Zwaardvis, commandant luitenant ter zee der eerste klasse A. S. de Vries, zal na oefeningen ter hoogte va n de Schotse kus t van 3 December lot 10 J an uari In Nederland verblijven .

Hr. Ms. Karel Doorman en Zwaarll vl.s worde n 3 December te Rotterdam ver· wacht, de overige schepen diezelfde da tu m te Den Helder.

Hr. Ms. ondel"2.eeboot Zeeleeuw, com· mandant luitenant ter zee de r eerste klasse J . Fennema, heelt Inmiddels het smaldeel verlaten, terwijl Hr. Jl.Is. fregat V.... Ewijck, commandant luitenant ter zee der eerste klasse J . van Dapperen, zich begin DecembC!r bU het smaldeel zal voegen. In J anuari zal zich bij het smaldeel voegen Hr. Ms. onder.lCeboot Walrus, commandant luitenant ter zee del' eerste klasse H. J . Brakema, na enige vaarlochten in de Engelse wateren, waarbij dit schip van 13 tot 17 December te Rothsa)' \'C rblijn.

Als eel·ste v.:m de In Nederland gebouwde ondcr.:.CCbootjagers z..'\1 Hr. Ms. H oUand, commandant kapltein.luite· nant ter zee M. J. Vos, eind December In diens t wo nlen gest,~ld.

Het vllar progrnmma va n Hr. Ms. f re· gat Val! KInsbergen, cO!.lm:mdant ka· plteln.luitenant ter zee F. Bruyn, is gewijzigd : het schip Va::lrt niet via hel Panama·Kanaal en de Nederlandse·An· tillen thuis, doch zal waarschijnlijk In de tweede helIt va n Oécember uit So· rong ver trekken voo r thuisvaart vla het Suez.Kanaal. In de Nleuwgulnese wate-re n bevinden zich voorts ter beschikking van de commandant der zeemacht op Nieuw·Gulnea Hr. Ms. torpedoboot. jager Plet Hein, commandant kapitein· luitenant ter zee m r A. N. baron de Vos van StC<'nwjJk, Hr. Ms. fregat Tem ate, commanda nt luite nnnt ter zee der eerste klasse J . van Rijn en Hr. Ms. L 9513, L 9514, L 9007 en L 9608. Het laatste schip ondergaat in December een dokbeurt te Singapore,

vaart en vliegt

terwijl H r. Ms. Ternate na een dok" beurt te Sydney oms treeks 8 December naai' Nicuw·Guinea terugl,:eert.

Hr. Ms. fregat Van Speyk, comman· dant kapl teln·lulte nant ter zee A. va n Stl·len. bevindt zich in de Nederlandse Antillen ter beschikking van de com· ma ndant der zeemacht In de Neder· landse Antillen e n maakt In de mnnnd December een reis in het CaraIbische gebied. waarbij dit schip va n 10 tot 14 Oécember te Cartagena (Colombia) verblijft en van 15 tot 19 December te Colon ( Panama). 23 DccC'mber word t het f regat weer te Willemstad, Cura· çao verwacht.

Hr. Ms. tregat Van ZijII, commandant kapltel n·luilcnant ter zee F. G. H. van Straaten, bevindt zich als eenheid van de zeestrijdkracl:ten der Verenigde Na. tics in de Koreaa nse wateren en zal tijde ns de Kerstd!'!gen en Nieuwjaar te Hongkong verblijven.

Hr. :Ms. fregat HennellJn, comman· dant luitenant ter zee der eerste klasse H. J . Hagdorn, arrlvcc rde 21 No· ve mber In Neder land en loste Hr. Ms. fregat Wolf af voor wat betreft de vaaropleidi ngen.

Hr. Ms. fragat Vos, commandant lui· tenant ter zee der eerste klasse F. de Blocq van KuUeler, bevindt zich In de Verenigde Staten en zal binnenkort naar Nederland kome n.

Hr. Ms. tregat WUlem van der Zaan, commandant luitenant ter zee der eer· sle klasse KMR OV J , H. van de Weljer. zal 29 December nan r de Nederlandse An tillen vertrekken te r aflossing va n Hl'. :r.ts. Van Sl~yk. De reis gaat vla Ponte Delgada en San J uan de Porto Rl"".

Hr. Ms. oceaann~ljnenvegers Om·er· saagd en On\-erschl-okken, comman· danten luitenants ter zee der ect"Ste klas~ N. A. A. Swel!engrebel en J . H . baron Mackay. zijn onderweg naar Nederland en worde n 18 December te Den Heldel' venvachl. Van 9 tot 12 December verblijven belde schepen te Ponte Delgada.

Ms. oceaanmijnenvegers Onver. moeld, On\-erdroten en Onbevreesd,

Hr.

commandanten resp. lui tenants ter zee der eerste klasse J . Toeset en jhr J .

A Felth en luitenant ter zee der tweede klasse P. J . J. Wirth, ~vinden zich In de Verenigde Staten en zullen bin. ne nkort naar Nederland vertrekken.

Als laatste van de twintig mijnen· vegers. welke op Amerikaanse we rV<'n werde n gebauwd me t de bedoeling dat deze in het kader van het MDAP door Nederland van de Am12rikaanse mari· ne worde n overgenomen. zal In het begin van 1955 Hr. Ms. occaanmljnen· veger Onver\"a&J"d In die nst worde n gesteld. Aangcw·C".am comr.l<lndant is luitena nt ter zee der eerste klasse G. Gal1andat H uet.

Hr. Ms. mijnenvegers Box te l e n BrO tl· wcrsha \'cn, co:nm<lndanten lultemmts ter zee der tweede klasse A. Lok en W. F. van HC:lla!lom, bevinden zich In de Verenigde Staten en zullen binnen· kort naa r Nederland ve rtrekken.

Tot 15 December vaart Hr. Ms. pa· trouiJlevaartl.!l; Ba.ld~r, commandant luitena nt ter zee der derde klasse W. Kool, voor vaaro pleidingen, waarbij dit schip tevens is belast m12! het toezicht op de visserij in de Neder landse terrl· torlale wateren tussen Hoek van Hol· land en de Nederlands.Belglsche grens.

Hr. Ms. patrouillevaar tuig Bulg-I&, comma nda nt luitenant te r zee de r de rde k lasse A. L. G. Goulmy, vaart ten behoeve van vaaro pleidingen.

1 December werd Hr. Ms. patrouille·

vaartuig Freyr In dienst gesteld. commandant luitenant ter zee der tweede klasse J. Hessellnk.

Naar men ver.vacht zal Hr. Ms. pa· trouillevaartuig lIad da In J anuari in diens t wo rden gesteld m et als bestem· m ing de 31l0ssl ng va n Hr. Ms. Balder.

Hr. :Ms. dulkwcrkschip HercuJe8, com· manda nt luitenant ter zee va n speciale diensten der tweede klasse R. Lucas. vaart te n behoeve van duikeroplei· ding. Hr. Ms. Hobeln vaart ten beo hoeve van vaaropleldingen.

Hl'. Ms. opnemingsvaartuig Luyme8, comma ndant luitenant ter zee der eer· ste klasse W . Lnngeraar, ver rich t op· nemi ngswerkzaamheden in de Nie uw. gulnese wateren.

Hr. Ms. opnemingsvaartuig S neUl us, commandant kaplteln.lcltenant ter zee 1. Smlth, Is op thuisreis ui t Nieuw Gulnea naar Nederland. Van 6 tot 9 December verblijtt het schip te Bom· bay, van 17 tOt 20 December te Djed· dah, op 23 December te Port Satd en van 29 Deceml.;(!r tot 1 J anuari te AI· glers. Op 8 J anua ri wordt het schip IC Den Helder verwacht.

Hr. Jtts. landingsvaartuig L 960l vaart ten behoeve va n algemene transport· diensten.

17

BENOEMD :

tot luitenant te r zee de r I e kluse KMR: K. W. Tuinzing m.I.v. 1 Oct. 1954 tot luitenant ter zee van a dministra tie de r Ie klasse KJ\oIR : Mr F. W. de Ridder m.i.v. 1 Oct. 1954 tot adelborst van speciale diens ten der I e klasse Kl\IR: G. L. Epema m.i.V. 1 Ocl 1954 tot ka pitein-luitenant ter zee: K. J. ,Roberti m.I.v. 16 Oet. 1954 tot a delborst van de technische dienst der Ie klasse KMR : Ir A. C. van der Vliet, Ir P. van der Harst, Ir H. H . Maas Geesteranus, I r D. van der Berg, Ir H. Huizing, I r J . A. Stam m.i.V. 16 Oet. tot adelborst van de e lectrotechnlsehe dIenst de r Je klasse KMR: Ir J. M. Schiermeier, I r P . J. A. van 1954 Dijk, Ir H. S. J. Pijls m.i.v. 16 Oet. tot luite nant te r zee arla der 3e klasse KMR: 1954 m.I.v. 16 Oet. M. N. van der Heijde, S. G. de Vries tot adelbont van speciale diensten der I e klasse KMR: Ir W. H. Brouwer, Ir J. Delcour, Drs G. H. J . Alders, I r W. H. M. Hermans, I r E. A. Hallo, Ir K. W. Witteveen, Ir C. G. van der Sluis, Ir K. Hubee, Ir A. B. DIepenhorst, Ir A. van der Wouden, E. H. Vlier1954 boom m.i.v. 16 Oct. tot luitenant ter zee der Ie kluse KMR : 1954 J . van Nieuwenhulzen m.I.v. 23 Oct. tot tijdelijk vlootpredikant (In rang gelijkgesteld md luitena nt ter zee der 2e klasse): Os P. J. van Schayck m.i.v. 1 Nov. 1954 tot tijdelijk vloo1aalmoezenler (In rang gelijkgesteld met luitena nt ter zee der I e klasse): m.i.v.

Nov. 1954 L. T. M. Hoolj tot ollicier-marva der 3e kluse: M. M. Witsenburg, J. C. Pomes, J . F. m.i.v.

Nov. 1954 N""b tot otlleler-marva der 4e klasse : m.i.v. 1 Nov. 1954 H. T. Slagter

"54

BOVEN DE STERKTE.

kapitein-luitenant ter zee: K. J. Robert! m.I.v. 16 Oct. kapitein ter zee: B. A. W. Beijer m.i.v. 1 Nov. luite na nt ter zee van vakdiensten der 2e klasse : A. W. J. de Groot, E. H . Huiskens, J. H. Roozendaal, L. de Vos m.I.v. 1 Jan. luitenant ter zee van vakdleDlten der 3e klasse : J . van Kapel, C. P. Voogt, K. Pelt, H. van Varik, J. N. Kuitems, E. Marks, J . M. Zeegers, C. P. Vermeulen, D. Maarsen, G. R. Henar, J. Leeuwering, J. Noorland, J. Oudhulzen m.i.v. 1 Jan.

1954 1934 1955

1955

BEVORDERD

Tot eente luitenant der mariniers KMR: m.i.v. 1 Aug. tot luitena nt te r zee van de technische dienst der 2e klasse KMR: Ir A. Broek m.I.v. 1 Oct. tot luitenant ter zee van de electrolechnJsehe dienst der 2e klasse KMR : Ir H. Meijer m.I.v. I Oet. Tot tijdelijk kapitein-luite nant ter zee KMROV: C. M. Jager m.I.v. 16 OeI. tot kapitein-luite nant ter zee van administratie: F. O. van Kregten, J. H. van de Wan m.I.v. 20 Oct. tot tijdelijk kapitein ter zee: B. Poortman m.I.v. 25 Oct. Tot ka pitein ter zee vJleK:e r : H. G. Holtz. Jhr P. J. Elias m.I.v. I Nov.

R. Sieswerda

1954 1954 1954 1954 1954 1954 1954

EERVOL ONTSLAG

luitenant ter zee de r I e klane: op verzoek (benoemd tot reserveofficier) K. W. TuInzing m.i.v. lOet. 1954 luitenant ter zee 2e klasse KMR: op verzoek (benoemd tot reserveofllcier bij de Koninklijke Luchtmacht)

t8

T. J. H. Meijer, C. Volkers m.i.v. lOet. 1954. luitenant ter zee vHeger der 2e klasse: op verzoek (benoemd tot beroepsofficier bij de Koninklijke Luchtmacht) P. Kersten m.I.v. l Oet. 1954. luitenant ter zee van de technlsehe dienst der 3e klasse KMR: op verzoek I r G. C. Snijders m.i.v. 1 Oct. 1954 luitenant ter zee van administratie de r Ie klasse : op verzoek (benoemd tot reserveofficier) Mr F. W. de Ridder m.i.v. 1 Oct. 1954 luitenant ter zee van administratie der 2e klasse KMR: op verzoek (benoemd tot reserveofficier bij de Koninklijke Luchtmacht) M. P. Fermont m.i.v. 1 Oct. 1954 luitenant ter zee van specia le diensten der 2e klasse KMR: op verzoek (benoemd tot reserveofficier bij de Koninklijke Luchtmacht) J. W. H. Tonsbeek m.I.v. lOet. 1954 luitenant ter zee van de codedienst der 3e klasse KMR : op verzoek (benoemd tot reserveofficier bij de Koninklijke ' Luchtmacht) J. C. Schipper m.i.v. lOet. 19ri4 eerste luUenant der mariniers KMR: op verzoek (benoemd tot reserveotficler bij de Koninklijke Landmacht) J. A. Eerllgh m.i.v. 9 Oet. 1954 luitenant ter zee der Je klasse KMROV: op verzoek (benoemd tot beroepsofficier) K. J. Robert! m.I.v. 16 Oet. 1954 luitenant ter zee der Ie klasse: op verzoek (benoemd tot reserveofficier) J. van Nieuwenhuizen m.I.v. 23 Oet. 1954 officier-marva der 4e kl use KMR: op verzoek (benoemd tot beroepsofficier) M. M. Wltsenburg, J. C. Pomes, J. F .

Neeb m.i.v.

Nov. 1954 olficler¡marva der 4e klasse KMR: op verzoek A. H . M. Stoltz-Frlnklng m.i.v.

Nov. 1954 officier-marva der 4e klasse KMR: op verzoek (benoemd tot beroepsotticler) H. T. Slagter m.i.v.

Nov. 1954 I. wegens eindiging van de tijd, waarvoor zij als ollicier krachtens een vrijwillige verbintenis te Onzer beschikking zijn, aan: kapitein-luitenants ter zee bij de Kl\IR: Jhr H. A. N. A. van Adrlehem Boogaert, F. van den Blink m.I.v.

Oct. 1954 luitenants ter zee de r Ie klasse bij de DIR: E. C. Wessels, F. J. A. Knoops m.I.v.

Oct. 1954 majoors der mariniers bij de KMR: G. H. van der Spek, J . Kruit, W. Breen m.I.v. l Oet. 1954 kapitein-luitenant ter zee van de technische dleut bij de KMR: B. A. Speekenbrlnk m.i.v. 1 Oct. 1954 luite nant ter :r:ee van administratie der Ie klasse bij de KMa: B. G. A. Mahleu m.i.v. l Oet. 1954 luitenants te r zee van speciale dienste n der 2e klasse bij de K..'\IR: Ir B. van Dam, J. P. van der Laarse, H . van der Zaag, P . J. Lieuwen, J. van Dijk, J. G. Smit, A. H. Knopplen, P . W. J. Bresser, E. L. N. van Loo, W. M. Westerkamp, E. W. Kootstra, P. J. G. Aalders m.i.V. lOet. 1954 luitenants ter zee van speciale dlcnsten der 3e klasse bij de Kl\oIR: F. IJ. J. Haag Polak, A. J. van der Henst, T. den Hoed m.I.v. 1 Oct. 1954 luitenants ter zee van de loodsdienst der 2e kluse KMR: A. Kaale, N. Jol m.I.v. I Oct. 1954 otllcler-marva der 2e klasse KMa (tijdelijk verband) : m.I.v. 1 Oct. 1954 H. E. Takken-Achterkamp H. wegens het bereiken ol overschreden hebben van de leeftijd van vijf en veertig jaren, waardoor zij niet meer dienstplichtig zijn, aan luite na nt ter zee vlleK:er der Ie klasse KMR: A. C. Zoethout m.i.v. lOet. 1954 luitenants ter zee vlieger der 2e klasse KMR: J . F. Rijkhof, Ir J. H. van Emden m.I.v. I Oct. 1954 luItenanIs ter zee van de technische dIenst der 2e klasse KMR: B. N. Brans, A. J . N. Na uta m.i.v. l Oet. 1954

luUenant ter lee van administratie der Ze kla..e KMR : G. J. A. NIessen m.I.v. lOet. 1954 luitenant ter zee arts de r Ie kl ...e KMR : H. G. Ruhaak m.i.v. lOet. 195-4 luitenants ter zee tandarls der Je klaue KMR: W. M. de Ruiter, W. Lindeboom, H. Hoogland, H. D. de Cock, C. Rothengatter m.I.v. lOet. 1954 lIl. wegens het niet meer dienstplichtig zijn (tengevolge van de souvereiniteitsoverdracht In het voormalig Neder-lands-Indië) aan: luitenants ter zee der Je klaue KMR: N. F. de Groot, A. P. van Schoonhoven van Beurden m.I.v. lOcI. 1954 luitenanb ter zee der Ze klasse KMR: W. A. van der Baars, P. A. H. Roo:ten m.I.v. l Oet. 19:;4 IV. wegens het bereiken of overschreden hebben van de leeftijd van vijftig jaren, aan: lultenant ter lee der Ze klaue KMR: W. F. Kraan m.i.v. lOet. 19:;4 V. wegens de omstandigheid dat hun diensten als officier door Ons niet langer nodig geoordeeld worden, aan : luitenant ter zee vllerer der 2e kluse KMa (tijdelijk verband): H. G. von Oven m.i.v. lOet. 195-4 luitenant ter zee van administratie der Ze klasse KMR (tijdelijk verband): m.I.V. lOcI. 1954 J. A. T. de Boer

M

s

Opgave van schepelingen die in het tijdvak van 16 September 195-4 tot en met 1:; October 1954 behoudens bedenkingen in aanmerking komen voor bevordering tot de rang van korporaal en hoger. van schipper tot opperschipper: m.I.v. 16 Sept.

1954 B. J. Linschoten van schipper boven de sterkte tot opperseblpper: 1954 A. van Scherpenzeel m.i.v. lOeI. van bootsman tot schipper: m.i.v. 16 Sept.

1954 A. Grollé m.I.v. lOet. 11;154 G. N. Veenstra van majoor-vuurleldinrskonslabel tot oppervuurleidingskonstabel: M. J. Groeneweg m.I.v. lOet. 1954 van serreant-vuurleidingskonstabel tot majoor-vuurleldlngskonstabel: m.I.v. lOet. J. F. Dictus en J. van Beest 1954 van korporaal-vuurleldlngskonstabel tot sergeantvuurleidingskonstabel : P. C. Scheepers, E. A. Mauwer en J. G. de Bruin m.i.v. lOet. 1954 van korporaal-gescbutmaker tot sergeant-ge.chutmaker: C. Kostense m.I.v. lOet. 1954 van korporaal-vuurleldlnJ11lonteur tot sergeantvuurleidingmonteur: A. H. Hiddes m.i.v. 1 Oct. 1954 van majoor-eledromonteur tot opp.ereledromonteur: A. C. Geljon m.I.v. 16 Sept.

19$4 van sergeant-e1edromontcur tot maJoor-eledromonteur: R. M, van de Zande m .I.v. 16 Sept. 1954 van korporaal-eledromonteur tot sergeant-eledromonteur: T. de Jong m.i.v. 16 Sept.

1954 G. J. Sleljns, J. Roos, P. Kievit en P. Csstel m.i.v. lOet. 1954 van korporaal-radlo-radarmouteur tot sergeant·radioradarmonteur: P. W. Bouwman m.I.v. 1 Mei 195-4 van radlo-radarmonteur der Je klaue tot korporaal-radloradarmonlenr: L. B. Hauwert m.I.v. lOet. 1954

van maJoor·telecratlst tot oppertelel'ratist: H. Postema en J. P. Jacob. m.i.v. 16 Sept.

1954 van korporaal·selner tot sergeant-seiner : M. K. Montijn m.i.V. 1 Oct. 19$4 van matroos van de uavl,atle-revCO'cbuinCormatiedienst der Ie klasse tot korporaal van de uavl,aUe-gevechulnlormatiedienst: W. H. van Vliet m.I.v. 1 Sept.

1954 van korporaal·torpedomaker tot sergeant-torpedomaker: L. J. van Nieuwenhuyzen m.i.v. 1 Oct. 19$4 van majoor-machinist tot oppermachlnLst: J. Huyssoon en G. de Best m.I.v. lOet. 1954 van korporaal-macblnlst tot ICrgeant-machInLst: F. H. de Kanter m.I.v. 1 Sept.

1954 J. W. van Ovost, C. Pille, J. J . RUnsburger, H. Schuddemat, J. Verbiest en P. S. Groot m.I.v. lOet. 1954 van stoker der Je klasse tot korporaal·machlnlst: J. A. WIjkstra, H. Hondorp, A. P. Dik, H. P. L. Düncker, C. R. Koster, A. J. van Lubeek, W. DeLij, M. J. Selffers, J. Jurrjens, F. Smolders, A. C. M. van der Zwet en J. F. Verkade m.i.V. Oei. 195-4 van sergeant-schrijver lot majoor-schrijver: W. J. Wentzei m.I.v. l Oet. 1954 van korporaal-schrijver tot sergeant-schrijver: F. J. Mink m.i.v. l Oet. 1954 van majoor-zlekenverplerer tot opperzlekenverpleger: H. H. J. PlukkeI m.I.v. l Oet. 19:;4 vau aerccao'-lr.lekenverpleger tot ma,loor·zlekenverple,er: J. Miedema m.i.v. l Oet. 19M van bottelier der Ie klasse tot korporaal-boUelier: C. P. Schipper en A. M. de Wit m.I.v. l OeI. 1954 van korporaal·hoCmeestcr tot ser,eant-boCmeester: C. J. de Regt, J. D. HoUman en P. F. Pijcke m.I.v. lOet. 19:;4 van schoenmaker der Ie klasse tot korporaal-scboenmaker: J. E. Kok m.i.v. l Oet. 19:;4 van barbier der Ie klaue tot korporaal-barbier: G. Stoop m.i.v. lOei. 19$4 van chauffeur der Ie klasse tot korporaal-cbauCleur: A. J. Sonderman m.i.v. 1 Sept.

1954 van sergeant van speciale dleDlten (ID) tot ser,eant-majoor van speciale diensten (lD): m.I.v. lOcI. 1954 B. A. Olijmulder van sergeant-maJoor-vUeger tot adjudant·onderofflelervllel'er: G. C. P. Christ m.I.v. 16 Sept.

1954 L. Beckers m.I.v. lOet. 1954 van sergeant·vlleger tot serCeant-maJoor-vUeger: D. Zijlstra, P. J. Blankwater en J. Lammerse m.i.v. lOet. 11:154 van vllegtulgte1egratLst der Ie klasse tot korporaalvliegtulgtelegraCbt: C. H. Daams m.I.v. 1 Sept.

1954 van vllegtuigmaker-motormonteur der Ie klasse tot korporaal-vllcgtul,maker-motormonteur: J. H. Llmpens, J. Llngbeek, H. A. van den Berg, W. van der Vloet, A. J. Pellen en E. A. Koelhuis m.I.v. 1 Oct. 19$4 van korporaal·vllegtulcmaker-instrumentmaker tot sergeant-vliegtuJcmaker-instrumentmaker: P. J. van SlIngerland m.i.v. I Oct. 1954 van korporaal-vllel'tulgmaker·electromonteur tot ICrgeantvllegtulgmaker-electromonteur: P. W. Heuser m.I.v. 1 Juni 19:14 van korporaal-vUegtulgmaker-racUo-radarmonleur tot sergeant-vllegtuJ,maker-radlo-radarmonteur: K. Hoetmer en J . C. V. van der WerU m.i.v. lOet. 1954 van vllegtulgmaker-radlo-radarmonteur der Ie klasse tot korporaal-vliegtulgmaker·radlo-radarmonteur: C. G. MeUer m.I.v. 1 Sept.

1954 van sergeant-vlleglulgmaker.magazijnbeheerder tot maJoorvllegtulgmaker-magazijnbe:beerder: D. Onderstal, L. J. van Duyvenbode m.I.v. lOet. 1954 en L. Jonker van korporaal-vUertulgmaker-ma«azijnbeheerder tot sergeant-vllegtulgmaker-magazijnbeheerder: A. Ruljter en A. Vijge m.I.v. I Oel. 1954 van korporaal-vllegtulgmaker·verkeerslelder_weerkundirc tot ICrgeant-vliectulcmaker·verkeerslelder-weerkundice: J. van de Kamp m.i.v. 1 Sept.

1954 van korporaal-mud.kant tot aer,eant·muzikant: H. J. M. Freysen m.i.v. lOet. 1054

19

.n

Opgave von schepelingen mot d. rang von kor poraal hoger aan wie eervol ontslag uit de zeedienst Is ver leend met Ingang van de datum als ach ter leders naam ver meld. serl'cant-selncr : G. Dijkstra majoor -machinist: J. de Haas korporaa l- mach ln ist : G. Mechlelsen B. Talens B. Vink korporaal- e1ectromon te ur: H. v. d. Veen korpo raa l-Ich r ijve r: J . A. Llttooy J. Knip korpo raa l- kok: J. Postma korporaal-vllcrtuirte lcrraflst : P. A. Wagner serrC8 nt-vllcr e r : G. C. J . OostdUk

Wed.

m.i.v.

I Nov.

1954

m.I.v.

1 Nov.

'95'

,,,.

m,l.v. m.I.v. m.i.v.

Dec. Dec. Feb r.

1954 1955

m.i.v.

Nov.

1954

m.i.v. 1 Nov. m.I.v. I Jan.

'95' Ul55

m.I.v. 1 Sept. m.i.v.

,

"54

0<1.

1954

m.i.v.

lOeI.

1954

G. M . Herngreen ROTTERDAM

F. C. Sol«:r H. J . Sommer serl'eant-vllc,tu ll'makcr (M) : H. K arsseboom korporaal-v llcrtulrmaker (E) : A. Guttelln&: kor poraaJ-vllcctu lcma ker (ME): L. ten Brink serceant- vllcrtu lcmaker (V W): P. van der Spek korporaal -vllcrtull'ma ker (VW) : J. A. Roerade W. Kooreman adjuda nt-onde rofficie r de r ma ri niers: W. M. van Donselaar korporaal de r ma rinien: H. van der Ma rel W. J . de Waard J . Hagman J . WIs kerke maJoof- m udk a nt: W. J . Bruggeman

m.i.v. m.I.v.

1 Oet. 2 Au&:.

'''' "54

m.i.v. 160ct.

1954

m.i.v. 16 Sept.

"54

m.i.v.

1 Nov.

1954

m.i.v. 16 Aug.

"54

m.i.v. m.I.v.

1 Nov. 1 Nov.

m.I.v.

, Dec.

"54 "54 "54

m.I.v. 1 Oet. m,i.v. I Nov. m. I.v. 15 Nov. m.I.v. , Dec. m.I. v.

I Oet.

"54

"54 1954 1954

"54

Ingezefenen van Den Helder

Uw adres VOOr: HAARDEN, KACHELS, GASFORNUIZEN enz_IS

z.

Grondherendijk 48 Telefoon 71054

Fa. P. SMIT

Sc~eep•• toffer;ngen Comp!.te meub;!.,;ngen

Krugersfruf 95 -99

Ruyghweg 55 ·57

Tel. 3033

Tel. 3314

ZIE ONZE ETALAGE ' S Levera ncIer va n de Konin klij ke Ma rIn e

Swagemakers-Caesar N. V. GAS THU ISS TRAA T 1

TI LB U RG

HO LL AND

Fabrikante van eerste klas

•

Dames- en herenstoffen

•

Uniformstoffen

VERZINKERIJ

ALBLASSERDAM TEL 423 K 1859/

20

G. CLEMENTS & Zn. N.V.

AI. U let op

a'IJI

rulm'e ane/held

comfor'

ga dan over op

FORO.

FORO oe.

Nu op korte termijn le"ertt•• r denk ziJ v. rhoogde productie

0. tWH stijlvolle . n plJlsnelie ",\Voerders In de

ullmllntende rlJkw.llteltetl en de vellighetd kennen.

lichte klasse 1 Hun solide ul1rustlng en brille n!.

welke U met de,. repret.ef1It1t1evt e n sporliel-sneUe

eigenschappen maken elke ukenman. dIe veel op

wagen5$ta.n Ie ""Khlenl Ge nu. de dlchlstbiJzlJnde

de weg

Offlclel Ford Dealerl

l lt, tol een enthou\laSle Ford'Pfopagenditt l

Maak ee n proefrit en !re. het ,ublleme rlJ<:om/ort, de

• •

n,,,tllttl i"

• • •

","kl ,.

•

&14/;'" rtttl'II .,

UfI'"

'''/lJfi" jillant,,,;,'X', l'HrlJ.'tIa,J,1I .

Veilige, 8(heel sulen ltlfdugende catrosJer;e.

Ruime. mer s,h uimrubber oveflrokken ûtpl"15cn voor vicr peuol'len.

Uitzonderlijk gfole kofferruimr. "oor ""gens in den kl.Ut. Nieuwe}6 pk moeor m~ "~rblurrcnd acc~l~utieynm08~n.

5ponO\'lgtnallurt : kruissntlhtid Cl. 9' km/u., (&. 15 km/u in dt tweede .enn.lling Onllh.nktlijke yoorwielophanging••olkomtn gelijk IIn die Yin de alom bekende Ford Cons ul en üphyr 5i1l.

• •

Opmerk~lijk YUle wegligging. hoc sncl U ook rijdl.

•

Zuinig in brandSlofyerbNik en in onderhoud!

•

Ruim uitzicht nlll alle klnrm.

KunsrJcdclen bekledins in diYen~ kleur~n, in hllmonie met de kleur Yin de carrosserie.

* NV NEDERLAND SC HE FORD AUTOMOBIEL FABRIEK

cop< • •

lobt

AMSTERDAM

21

N.V. HAZEMEYER

I-H HENGELO

Electrisch schakelmateriaal In waterdichte en druip-

waterdichte uitvoering

voor toepassing aan boord van schepen

E. DE LANGE & Zn's

F.br;kan'v.n

Cocoslabriek en Chinamalten Import N.V. Baskiabarelten en Alpinomutsen

Cocoslop ¡ rs en tapijten Cocosmalte n Ruiggeschoren matten

Corridormatten

8 ezenmatten Vitra ge e.d.

•

handen

In •

zeeschepen

DE HAAN & OERLEMANS scheepswerf H. HEUSDEN

rivierschepen tankers

SCHEEPSWERF EN MACHINEFABRIEK

HARDINXVELD TELEFOON No. 1 en 101

NEDERHARDINXVELD

* TELECR.:

MERWEDE·

NEOERHARDlNXVELD

Teddington-apparatuur HOUDT DE WACH T BIJ ALLE DIESEL·

MOTOREN OP ONZE MIJNENVEGERS

ABNORMALE •

TEMPERATUREN

• •

SNELHEDEN

DRUKKEN

WORDEN

GESIGNALEERD

• BIJ CRITIEKE

OMSTAND I GH EDEN

* *

*

WORD T DE

l QSl m. stelen motorJllcht voor hll!;1!

BETAEFFENDE

uitgerust met 2 Glenlf/er dIesels

MOTOR AU TOMATI SCH

vlln 72 pk. I~e r

GESTOPT

*

o"lworpen en gebouwd dOOl :

".V, ~AMSTERDAMSCHE SCHEEPSWERF

• ~I GRi$WEI 1Q.12, mEF. nUl (3

G. DE VRIES LENTSCH Jr. AMSTERDA"

njMII)

TECHNISCHE HANDELSONDERNEMING

VANANDEL N.V .

ROTTERDA.M POSTBU S 6049

TELEFOON 65000 5 lijnen

,

STALEN BUREAU.ENBEDRUF5_ MEUBELEN TEKENTECHNISCHE DMATERIALEN eh EODETJ5CH E T

rNSTRUMEN T EN LfCHTDRUKKEN

FOTOCOPIËN NEO-DRUK fY.NTOORARTI KELEN AMsT t;RDAM·GRONINGEN·DEN HAAG · EI NDHOJEN·HILVERSUM-ROTTERDAM· DJAKARTA. ANTYlERPEN "

l

""rlqu. N.UoMlI.

cl'Ar.,... de GlHlnoe

Geweren. ~rabijnen.

Semi..utomatische Geweren. Geweermitrail. leurs en bijbehorende munitie.

Pidolen met bIj.

behorende munitie.

N.V. Nleu_ Te chnisc he H.nd. lm.~tlc".ppll L..... V_ ..... ul 35 .·.-Gr .... nh . .. _r. I. 111819

Nieuwe kanalen bevorderen handel en verkeer, brengen welvaart

BOS & KALiS I, In ,t•• ~ ook de allergrootste projecten in snel tempo uit te voeren.

Grond- en waterbouwkundige werken Taludverdedigingen van asphall en basall R ij s - en bag 9 e r w e r ken

Aannemings-

~

In LEUKE ZEEREIS ...

Handelmaatschappij

een .ard l.-e eJlC\lme, een feutje, een ,esProken brief VOOr vern! verwanten .. " Daar hoort de microfoon bij en d.

AMROR Handy SOW\d, de popu laire band~rder voor iedereen.

G _ ook aan die bandre«lrdl...·SJlOrt doen, een hobby met d ulroenMn f ..eett .... .

Voor muziek. un.-. ,eaproken woord .... elk ander ,eluld de

AMROH HANDY SOUND

Jac. G. van Oord U. - Utrecht

,,0 . Band recorder voor ledereeD"

Telefoon 19027 - 26027

fl 298.KwaUJeib producten ....oor J1.~~o, MUIDEN

TEL.

ST AA LOR A A Ok ABElS HERCULESTOUW EN PYTHONTOUW SISAL. EN MANILLATOUWWERk

•

BouwBetonHei- en Waterwerken Kantoor Dordrecht, Kromhout 65.67, tel. 6941" Den Hoag, François Maelsonstr. 45, tel. 553844

Leveranciers der

N. V. STAALDRAADKABEL. EN HERCULES·TOUWFABRIEK v/h .............~J~.C~.:,. DEN HAAN

Koninklijke Nederlandse Marine van conserven en

I

vleeswaren

fabrieken te

QORSPRONKELIJI::E PATENT. HO UD ER S V AN EN NAAM.

Cuyk aan de Maas

GEVERS AAN HET AlOMSfKENOE

HERCULlSTOUW

FISH CANNING FACTORY

Kwaliteits

Rubberartikelen

" 'f.oI.ccMl.io"

Ook in olie

VAN DER WINDT'S HANDEL MIJ .

en benzine besfendige soerfen

Exporteurs van

RUBBERFABRIEK "VELP"

_

V LA"RDI NG EN

V ISCONSERVEN GEMARINEERDE EN BISMARCK HARING ROLMOPS GEZOUTEN HARING IN VATEN GEROOKTE BOKKING VERSE VIS

Tel. , K 8302 - 2775 'e Velp Telefoon 3057 Rotterdamse lijn 67072 Teleg ram: Handel

i

STOMEN

VERVEN

Leverllncier Koninklijke M 8rine

~

SCHEEPSWASSERIJ

e~~

BERGMANN~

verzorgt opdrachten van ONDEROELËN DER

KONINKLIJKE

NIDERLAND5E

MARINE

RUBBERHAHOE L

Spe el• • l lng. ,lehl voorgrofe o,d. ' $ 0.8. eh.ml.eh re/nlge n Viltl

~~~~~~R~o~rTERDA~

UNIFORMEN • MATRASSEN - DEKENS .

EJfpedll1e ~oo, het ge h.'. '. nd.

AMSTERDAM NOORD TEL. 60121 (5 Lijnen)

Cenlrale Suiker maal"chapPii N.V.

AMSTERDAM

rDt~x

vraagt onze

o suikers

8cheep8lakken

.. labletten

beschermen alles wat vaart - van coaster tol oceaanStomer - tegen de verwoestende invloeden Vlm KlJ nd

o bijsoorten

.. theeklonljes

.....

,Mluter

o sIropen

o basterden L -_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

~

•

~11 :t:t:a~~1

LAKfABRIEKEN N. V•• SASSENHEIM

* a.";J~, &,,.i, in ( }~;Im i"k', ,oftl"", _, j" j_ lh,,;,.

CV.." ']JOO/4fIl,

lol 11""

Alle gereedschappen voor de metaalbewerking

N. V. TRI C 0 T AG E F A B R lE K V.H.

•

F. & B. WIL MIN K Hanclellonde rne rn lng

VE ENDAM

L.. n Cop ••

.*•

Y,

"H Y0 ROB EN0" e.V.

C.Uenburc:h 65, Den H •• g. Tel. 113132

Scheepswerf "DE WAAL" N.V., ZALTBOMMEL Gemeen&chappelijk IIAJJletlwerkende acheepswerven Gebr. Nlestern & Co . . Del1zljl Noord·Nederlandsche Scheepswerven • Groningen Scheepsbouw Unie N.V. . Groningen NIestem Scheepsbouw Unle N.V, • H ellevoetsluis

•

M.S. "BURDIAMBAL"

_

Uydrocralhch vaartuil

_

lnlSop-nl l

J II. ol" r"rfl. "".. kl. . ...U".. 11 .

... .. _.........,;. ""Ir•• lu,...,".... ..,._

• ,Alle soorten vrachtschepen

.,.11_""

• Uchters

_ ........ . .Ir -j. ",lol,. ".,. "_"... .~/I

... • ,"' .\ ....

"'.;1(".

Zvveeds staal Naadloze buize n Gereedschapstaal Roestvrij staal

von UDDEHOLMS A/B

• Zeesleepboten • Baggerlnstallatles • Hellingen en d roogdokken beschikbaar voor reparaUe Nan schepen tot 3000 ton..

o. K.-electroden G rootste gelijkmatigheid Hoogste kwaliteit

N.V.

NEKEF

V ertegenwoord ige r :

Karperweg 45

C. GUST. SCHRODER

Amsterdam (Z)

Karperweg 45

Amsterdam (Z)

N~d~rkl11dsch(!

INTERNATIONAL

Sfalldard E/~cfric Mij.N.V. T II: L It~ HO NIt

AND

TELIEGAAPH

.VSTEM

TElECOMMUNICATIE TElHNIEK

fABRIEKEN EN MACA2:UNEN ,

KANTO!I.EN : SCHELDESTRAAT lbO·l62 ' , · GRA,VENHAGE

,. VAN DER KUN5TRA'" 288· 292 '. ·GRAVENHAGE

T. l.looncentr.lel '1 00' hend en .ulom.ltll ch beddJI en "oor automatisch dhl,leb .... keer Hu lllel.foonlnll.n,U., • T.1.loonI04lsl.l1en O'''''lIoll.,.I.lonle 'pp.r.ll,lur VemuchrlJv'rI e n

v.rreu;hrIJlln.t.lI.tlll . . . n elk. om"."g 5111" ..III'1,I.II.lIe, Afl!.ndlbedlenlng e n meeUnlt.II.llel Selenium geliJk'lchters Pneum.tllche bullpOltlnll.Ualies Condenl.toren, tr.nlform.toren

R.dlound... en onl.. angerl voo r t.l.eommunlc.U. 'ylleme n Me •• ken.len r.dloepPlretuu, R.dloc:ommunlc.tl. en ",vig.U •• ppe ratuur "DO' lucht· .n .c:h •• p .... rt

Ihd., Iw,temen T.. I."llle:..,nden en .ont .... "o."

Studlolende,·llnk.pp.r.tuur Z.nd· en onl... ngbulun

Pre"I.,. me.lJ,pp.r.luu,

VERTEGENWOOAOIÇjNC VAN : INTERNATIONAL STANDARD ElECTRIC CCNlPORATION BUL TElEPHQNE MANUFACTUR:IHG COMPANY STANDARD lElEPHONES ANO CAlLES LTD. atEED & COMPANY LTD. EN VERlONOEN MAATSCHAPPUEN

Sliedrecht Indultrieweg iA

Telefoon'

N.V. A. PRINS Th.

ZooDS

Aanneming. Maatschappij Watelbouwkundig.., Baggel- en OPllnwmgswelken Aannemers van de bagger·, opspuitings· en bijk.omende werk.en voor de uitbreiding van de Rijkszeehaven "Het Nieuwe Diep" Telefoon 3324 - 3008, Marinehaven, Den Helder

i

"Molorschouw Kon

FL AME ·A RRESTERS

Molrme'

(nieuwzilveren lIla mkerende ANKER-veiligheid.-roo.sters) PATRIJSPOORTEN

in alle ty pen en grootten:

SCHEEPSRAMEN LI C HT. EN D EK R ANDEN

DEKSC HR DEVEN

TANK DEKSE LPOORT EN SC H O T SCHUIVEN

Non·ferro g i et w er k naar mode l of t eken ing, r uwen bewerkt

"HET ANKER" BOVENHARO I N X VELO • TELE F OON No. 1

Leverancier

van

de

Koninklijke

Marine

Fa brika nte: METAALWAR E NFABRI E K EN

•

KOPERG I E T ER IJ

NV. AUTO SERVICE OFFICIAL C!%$ DEALER HOOF D KAN T OOR : HOGEWAL 14

DEN H AAG -

TE L EFOON 184S80·

• PerSQ1Ietl-imlomobieletl • Bes/el. vrdt blwilgens • O"derdeletl • Gereedu htlppen • Sen 'ire til

N.V. AUTO SERVICE D E M ENSEN M E T

E RVARI NG

---~~

EUROPESE DIENSTEN DUITSLAND, POLEN. FINLAND, DENEMARKEN, GOTHEN8URG, FRANKRUK, PORTUGAL, SPANJE, NOORD.AFRIKA. ITAU~.

ADRIATI SCHE ZEE. GRIEKENLAND, LEVANT, ZWARTE ZEE.

Ned e rl andsche Stoo msleepdienst voorheen van

P. SMIT .JUNIOR Willemskade 14-15 Tel. 11 .18.00 (6 lijn en) ROTTERDAM

TRANSAtlANTISCHE DIENSTEN

*

SURINAME, CURAÇAO. ARUBA, GROTE· EN KLEINE ANTILLEN, BRITS GUYANA, VENEZUELA, COLOMBIA, MIDDEN-AMERIKA,

60 sleepboten voor het assisteren van zee- e n binnenvaarluigen

WESTKUST VAN ZUID.AMERIKA.

POMPBOTEN EN IJSBREKERS

*

Afd . HAVENDIENST .,SPIDO" Rondvaarten door de Rott erdamse havens met e .pllcetle Afvaart Pontons Will e mspiein - Duu r 1 1/~ uur r e l. 28(11 5

±

KONINKLIJKE JAVA ·CHINA·PAKETVAART LIJNEN N. V. (aoIAL INTERQCBAN LINES)

VERRE OOSTEN - AFRIKA - ZUID-AMERIKA l NDONESIB _ MALAKKA - CHINA - 1APAN MALAl<KA - INDONESlB - AUSTRAlJB Z UID-AMERIKA - ZUID.APRIKA _ AUSTRAIJS HOOFDKANTOREN

AMSTERDAM ,oH.' Sch_p . .. ,th ul, '· ,.1.1_ 1!>4·" 1

HONGKONG 188_191

Co"ftu~hl

Roo d W. ,.

.-

wij zullen moeten samenwerken ZEE· EN KUSTREDERIJ TANKVAART RIJN· EN BINNENVAART BEVRACHTERS CARGADOORS INTERNATIONALE EXPEDITIE ·OPSLAG Telegramadres: V.naden

Telefoon 21300

N. Y. STANDARD·YACUUM TANKVAART MIJ.

r"'\ STANVAC \0:7 GEVESTIGD

T I!:

' ..OR .... VENHAOe

BCNOORDENHOUTS C HEWeO?

. . ..,,;.. ~

LUNDIENSTEN

ROTTERDAM·SONT LIJN

KANTOREN

IN

J NDONESlft

TE DJAKARTA,MERDEKASELATAN 18

RoUerdam.Den emarken, Zweden v.v. :I x p . w .

EN

ANTWERPEN·SONT LIJN

SUNOEI OERONO, BIJ PALEMBANQ

Antwerpen.Denemarken, Zwed en v .v . 2 x p . w.

N.V. HAVEN LINE Rolierdam/Anlwerpen-Z. Amerika v ,v . Ma.ndel.

Nieuwbouw en reparatie van

zee- en binnenschepen

*WERF DE NOORD n.v.

ALBLASSERDAM Telefoon :

HOLLAND Rolt erdam 72619-72599

Alblanerdam foSl- 452