The Health Book 5

Page 1

υγείας

2024 SPRING

the Health Book

H ειδική έκδοση της LiFO αφιερωμένη στον τομέα της

H ειδική

έκδοση

της LiFO

αφιερωμένη

στον τομέα

της υγείας

δημόσια υγεία

πολιτική υγείας / επικαιρότητας χρόνια νοσήματα

ψυχική υγεία

λοιμώξεις διατροφή

theHealthBook

περιεχόμενα

iD

ΕΚΔΟΤΗΣ: Στάθης Τσαγκαρουσιάνος / ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Μιχάλης Μιχαήλ / ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ: Αλεξία Σβώλου / ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Ξένια Στασινοπούλου / ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Δημήτρης Βουκελάτος / CREATIVE DIRECTOR: Γιάννης Καρλόπουλος / ART DIRECTOR: Χρήστος Τζοβάρας / ΕΠΙΜΕΛEIΑ ΑΤΕΛΙΕ: Βανέσσα Φερλέ, Mαργαρίτα Καμαριώτη / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Μαρία Δρουκοπούλου, Μυρτώ Αθανασοπούλου

06 Συνέντευξη με την αναπληρώτρια υπουργό Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη

10 Ευάγγελος Μανωλόπουλος: Νέα εποχή για τον ΕΟΦ, με ενίσχυση, αναβάθμιση και εξωστρέφεια

12 Τα φάρμακα των Ελλήνων και των άλλων Ευρωπαίων ασθενών θα παρασκευάζονται στην Ελλάδα

14 Κορίνα Πατέλη-Bell: Απόλυτη προτεραιότητα έχει ο προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο του πνεύμονα

16 Μιλάμε ανοιχτά για τη σεξουαλική ζωή των ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση

18 Με τα απογευματινά χειρουργεία θα αποσυμφορηθεί η μακρά λίστα αναμονής

20 Βάσω Ραφαέλα Βακουφτσή: Η

Ελλάδας διεκδικεί καλύτερη ποιότητα ζωής σε όλα τα επίπεδα

24 Δημοσθένης Σαρηγιάννης: Το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών δημιουργεί Κέντρο Αριστείας για τον Καρκίνο

26 Θεόδωρος

38 Με χρηματοδότηση 600 εκατ. δολαρίων ο ΠΟΥ μειώνει τις ανισότητες στον

44 Κωνσταντίνος Κουσκούκης: Ο ιαματικός τουρισμός σύμμαχος

και ορεινών χωριών έχει προσφέρει υπηρεσίες υγείας

56 Δύο όψεις του ίδιου νομίσματος η έμφυλη βία και η βία μεταξύ των ανηλίκων

τροφής

58 Στην Ελλάδα το καινοτόμο ευρωπαϊκό πρόγραμμα πρώιμης παρέμβασης «Φροντίδα για τον διαβήτη»

60 Καμπανάκι κινδύνου για τις λοιμώξεις και τα «πανανθεκτικά» μικρόβια χτυπούν οι λοιμωξιολόγοι

62 Ανοιξιάτικη επέλαση κουνουπιών που μπορούν να μεταδώσουν τον δάγκειο πυρετό

63 Η πρόσφατη αναζωπύρωση ακόμα και της χολέρας προβληματίζει τους ειδικούς

64 Τι είναι η ψιττάκωση και πώς μας απειλεί

65

Doctors' directory

παρακαλουμε ανακυκλωστε ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr www.lifo.gr εκδοτης/διευθυντησ Στάθης Τσαγκαρουσιάνος chief executive officer Μιχάλης Μιχαήλ chief operating officer/commercial director Θανάσης Χαραμής σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος editor in chief Αλέξανδρος Διακοσάββας διευθυντής εντυπου Τάσος Μπρεκουλάκης διευθυντής συνταξης εντυπου Γιάννης Πανταζόπουλος διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής ενημερωσησ Μάκης Πολλάτος υπευθυνη πολιτικου ρεπορταζερευνασ Βασιλική Σιούτη αρχισυνταξία Ζωή Παρασίδη αρχισυνταξία podcasts Μερόπη Κοκκίνη συντονισμοσ υλησ Νινέττα Γιακιντζή εμπορικο τμημα advertising director Ξένια Στασινοπούλου direct sales director Κώστας Μαντάς senior advertising manager Άννα Λαπαρδάγια direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Ευθύμης Παχής advertising manager Δημήτρης Βουκελάτος (dvoukelatos@lifo.gr) advertising coordinator Κατερίνα Κουρμούζη (kkourmouzi@lifo.gr) head of creative Βασίλης Καψάσκης branded content manager Φιλιώ Ράγκου digital campaign manager Γιώργος Γιαννή advertising executive Χριστίνα Καλλή ψηφιακή ανάπτυξη/ προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου συνταξη Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα, Γιάννης Βασιλείου, Μιχάλης Γελασάκης, Χάρης Καλαϊτζίδης, Ίωνaς Καλλιμάνης, Ντίνα Καράτζιου, Ερωφίλη Κόκκαλη, Βάνα Κράβαρη, Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος, Τίνα Μανδηλαρά, Νίκος Μπακουνάκης, Γλυκερία Μπασδέκη, Αργυρώ Μποζώνη, Γιάννης Παντελάκης, Σταυρούλα Παπασπύρου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Νικόλας Σεβαστάκης, Φώτης Σεργουλόπουλος, Δέσποινα Τριβόλη, Γιώργος Τσαγκόζης, Κορίνα Φαρμακόρη newsroom συντακτικη ομαδα Σωτήρης Βαλάρης, Αγάπη Βαρούνη, Χρύσα Γρίβα, Κλειώ Καζάνα, Πέτρος Κράνιας, Πέννυ Μαστοράκου, Μίλτος Τσεκούρας social media Ιωάννα Ζέρβα, Τατιάνα Τζινιώλη ατελιε αrt director Βανέσσα Φερλέ, Μαργαρίτα Καμαριώτη αssistant art director Μπιάνκα Σαμαρά φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie F., Γιώργος Ξανθινάκης, Νίκος Κατσαρός διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Μαρούσα Θωμά, Ελπισία Σπαθάρη επιμελεια κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μυρτώ Αθανασοπούλου λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης, Άκης Ιωάννου, Έφη Ηλιοπούλου γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου κωδικος εντυπου 7639 μετοχος/νομιμοσ εκπροσωποσ Ευστάθιος Τσαγκαρουσιάνος
Ένωση Ασθενών
Βασιλακόπουλος: Νέες θεραπευτικές επιλογές για τα χρόνια αναπνευστικά νοσήματα
Χαλβατσιώτης: Δεν νοείται νοσοκομείο χωρίς παθολογική κλινική
κάνουν τον καρκίνο πέρα
καρκίνο του τραχήλου της μήτρας 42 Κλινικές Επιζώντων Καρκίνου: Ένα πρωτοποριακό εγχείρημα, μία πρωτοβουλία ζωής
28 Παναγιώτης
30 Ιστορίες ορθοπεδικής αριστείας της expert team Osteon απο τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών 36 Ποια τρόφιμα
της υγείας και της ευεξίας 46 Σε 360.000 κατοίκους νησιών
η Ανοιχτή Αγκαλιά 48 Εξέταση με ραδιοϊσότοπα προβλέπει τη νόσο Αλτσχάιμερ 10 χρόνια προτού εμφανιστεί 49 Καθημερινό συμπλήρωμα για brain food 52 Συμβουλές για υπέροχη επιδερμίδα κάτω από τον καυτό ήλιο 54 Το κέντρο ημέρας που εδώ και 16 χρόνια δίνει ανάσα σε ασθενείς με διαταραχές πρόσληψης
2

Η μετάβαση

σε ένα βιώσιμο σύστημα υγείας ξεκινά από την πρόληψη

ΑΛΕΞΊΑ ΣΒΏΛΟΥ

Η έκδοση του 5ου Health Book της LiFO συμπίπτει χρονικά με την υλοποίηση της μεγάλης αναδιάρθρωσης στον χώρο της υγείας και τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο ΕΣΥ, όπου τον πρώτο λόγο θα έχει η πρόληψη. Οι στρεβλώσεις που παρέμεναν επί δεκαετίες, καθιστώντας το σύστημά μας ιατροκεντρικό αντί για ασθενοκεντρικό και στέλνοντας για το καθετί τους ασθενείς στο νοσοκομείο, αυξάνοντας τις δαπάνες του και δημιουργώντας το αδιαχώρητο στις κλινικές και στα εξωτερικά ιατρεία, διορθώνονται μια-μια, ώστε να δημιουργηθεί το σύστημα υγείας που μας αξίζει και που όλοι θέλουμε να έχουμε. Παράλληλα, διανύουμε την εποχή της καινοτομίας στην επιστήμη με την ανάπτυξη των νέων θεραπειών που καλύπτουν

θεραπευτικά κενά, την εποχή του ξέφρενου ράλι της τεχνολογίας η οποία κάνει θαύματα στη διάγνωση χρόνιων παθήσεων με νέες απεικονιστικές μεθόδους αλλά και με φουτουριστικές θεραπείες για νοσήματα που άλλοτε φάνταζαν σαν «καταδίκη». Η ίδια πρόοδος συντελείται στις λοιμώδεις ασθένειες, ενώ ο κόσμος ετοιμάζεται για την επόμενη πανδημία, αξιοποιώντας τα διδάγματα του κορωνοϊού, και η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης δίνει προβλεπτική ικανότητα σε αλγόριθμους που θα μαντεύουν ποιοι κίνδυνοι μας περιμένουν

στην επόμενη στροφή.

Τα επιτεύγματα που έχουν συντελεστεί σε όλους τους τομείς

της υγείας και της ευεξίας των πολιτών επιβεβαιώνουν πως ο

χειρισμός της είναι ολιστική και διεπιστημονική υπόθεση. Η

ισχύς και η ευημερία βρίσκονται εν τη ενώσει. Αν όλοι συνεργαστούμε, ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας, γιατροί διαφορετικών ειδικοτήτων, ο ασθενής με τον γιατρό ή τους γιατρούς του, αν η πρόληψη οδηγήσει στην έγκαιρη παρέμβαση, το αποτέλεσμα θα είναι καλύτερο. Γι’ αυτό και το ανά χείρας τεύχος δίνει βήμα σε όλους, θεσμικούς και αξιωματούχους

οδοξία σε έναν κόσμο γεμάτο αβεβαιότητες και προκλήσεις.

Καλή ανάγνωση

του υπουργείου Υγείας, επιστήμονες, συλλόγους ασθενών και οργανώσεις. Όλοι οι κρίκοι στην αλυσίδα της υγείας βρίσκονται εδώ, ώστε η ανάγνωση της έκδοσης να είναι πλήρης και διαφωτιστική.
Καλή ανάγνωση, για ένα αύριο με περισσότερη υγεία και αισι-
Δημοσιογράφος Υγείας
4

Σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη, η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη ξεδιπλώνει το πλάνο της, προκειμένου «η δημόσια υγεία να δίνει έμφαση όχι μόνο στην ίαση αλλά και στην πρόληψη. Να ζούμε όχι απλώς περισσότερα χρόνια αλλά και υγιή, με καλή ποιότητα ζωής», όπως η ίδια τονίζει.

ΣΥΝΈΝΤΈΥΞΗ ΣΤΗΝ ΑΛΈΞΊΑ ΣΒΏΛΟΥ

Αναβαθμίζουμε το

ΕΣΥ και δίνουμε

στους πολίτες

την

πρόληψη που

—Το πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του μαστού δείχνει ότι αλλάζει η αντίληψη σχετικά με την πρόληψη. Τι μας δείχνουν τα στοιχεία του απολογισμού και πότε ξεκινά η ηλικιακή του επέκταση; Αυτό ακριβώς επιδιώκουμε, να αλλάξουμε όλοι αντίληψη για την πρόληψη, να τη δούμε θετικά, να την εντάξουμε στη ζωή μας και να κατανοήσουμε την αξία της. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας μας που έχουμε οργανωμένα εθνικά πληθυσμιακά προγράμματα πρόληψης. Ήδη μέσω του εμβληματικού προγράμματος πρόληψης για τον καρκίνο του μαστού «Φώφη Γεννηματά» έχουν διενεργηθεί πάνω από 300.000 ψηφιακές μαστογραφίες και έχουν εντοπιστεί έγκαιρα με ευρήματα πάνω από 20.000 γυναίκες. Αν δεν είχαμε αυτό το πρόγραμμα, οι γυναίκες αυτές θα πήγαιναν στον γιατρό όταν πια θα είχαν αρχίσει να παρατηρούν συμπτώματα, που σημαίνει ότι θα είχε χαθεί η ευκαιρία της πρώιμης παρέμβασης και θα έπρεπε να αντιμετωπιστεί μια ήδη εγκατεστημένη νόσος. Αυτή ακριβώς είναι η αξία των πληθυσμιακών προγραμμάτων πρόληψης: μας προσφέρουν δωρεάν προληπτικές εξετάσεις στο πλαίσιο του προσυμπτωματικού ελέγχου, δηλαδή προτού εκδηλωθούν τα συμπτώματα, ώστε να διασφαλίζεται ο έγκαιρος εντοπισμός της νόσου. Η ένταξη των νέων ηλικιακών ορίων (45-74 ετών) για τη συμμετοχή περισσότερων γυναικών στο πρόγραμμα ξεκινάει άμεσα, μόλις ψηφιστεί από τη Βουλή τις προσεχείς ημέρες η σχετική διάταξη που ενσωματώνει τις νέες ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες, διευρύνοντας τα ηλικιακά όρια. Είμαστε επιχειρησιακά έτοιμοι ώστε με την ψήφιση της διάταξης να ξεκινήσει η αποστολή των SMS στις νέες δικαιούχους. Η πρόληψη στη χώρα μας δεν είχε ποτέ οργανωμένο και συστηματικό χαρακτήρα. Η επαφή των πολιτών με το σύστημα υγείας συνήθως γίνεται αφότου εκδηλωθεί το σύμπτωμα ή, ακόμα χειρότερα, μετά την εγκατάσταση της νόσου, και αυτό ακριβώς επιχειρούμε να αλλάξουμε. Θέλουμε η δημόσια υγεία να δίνει έμφαση όχι μόνο στην ίαση αλλά και στην πρόληψη. Να ζούμε όχι απλώς περισσότερα χρόνια αλλά και υγιή χρόνια, με καλή ποιότητα ζωής.

αξίζουν

Ειρήνη

Αγαπηδάκη

Αναπληρώτρια υπουργός Υγείας

6

—Πότε αναμένεται η έναρξη των μηνυμάτων για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και πότε θα ακολουθήσουν τα δύο επόμενα προγράμματα; Αναφορικά με το πρόγραμμα προληπτικών εξετάσεων για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, τα SMS θα αρχίσουν να αποστέλλονται σταδιακά εντός του Μαρτίου. Το πρόγραμμα αφορά 2,5 εκατομμύρια γυναίκες ηλικίας 21-65 ετών και παρέχει όλες τις προληπτικές εξετάσεις δωρεάν, ανεξάρτητα από το αν είναι ασφαλισμένες ή όχι. Οι εξετάσεις που συμπεριλαμβάνονται είναι οι εξής: Tεστ ΠΑΠ, μοριακό τεστ HPV DNA, κολποσκόπηση, βιοψία και, φυσικά, εξέταση από εξειδικευμένο γιατρό. Εκτός από το Τεστ ΠΑΠ και την κολποσκόπηση, παρέχουμε δωρεάν και τη βιοψία σε όσες γυναίκες χρειάζεται· αυτή αφορά και τη διενέργεια και τη λήψη του δείγματος. Αυτό το κάνουμε ακριβώς για να μη σκεφτεί η γυναίκα το κόστος που μπορεί να συνεπάγεται ο εντοπισμός ευρήματος στην πρώτη εξέταση, γιατί αυτό είναι ένα από τα βασικά εμπόδια που αποτρέπουν ακόμα και από την εξέταση πρώτης γραμμής (π.χ. Tεστ ΠΑΠ). Το πρόγραμμα για τις προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο του παχέος εντέρου αναμένεται να ξεκινήσει τον Ιούνιο, ενώ το αντίστοιχο πρόγραμμα για τον καρδιαγγειακό κίνδυνο αναμένεται να ξεκινήσει το β’ εξάμηνο

κινδύνου για εμφάνιση της νόσου και αφετέρου την άμεση αντιμετώπιση όσων εντοπιστούν με ευρήματα. Σε αυτό το πλαίσιο, το πρόγραμμα αναμένεται να ξεκινήσει το β’ εξάμηνο του 2024. Η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (ΕΕΔΥ), σε συνεργασία με την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, έχει εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχέδιο το οποίο βασίζεται στα πιο έγκυρα και σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα και προβλέπει τη διενέργεια αξονικής τομογραφίας χαμηλής ακτινοβολίας (LowCT) σε ομάδες υψηλού κινδύνου, δηλαδή σε τα άτομα άνω των 50 ετών που κάπνιζαν 2 πακέτα τσιγάρα για δέκα χρόνια ή 1 πακέτο για 20 χρόνια καθημερινά. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τόσο την ενημερωτική εκστρατεία όσο και την εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού αλλά και των επαγγελματιών υγείας, προκειμένου να είναι σε θέση να αξιολογούν συστηματικά και σωστά την καπνιστική συνήθεια, να εντοπίζουν τα άτομα υψηλού κινδύνου και να τα παραπέμπουν κατάλληλα προκειμένου να λάβουν δωρεάν την εξέταση αλλά και την ιατρική εκτίμηση από τον γιατρό. Τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου σε εθνικό επίπεδο δεν είναι μια δράση που γίνεται μια κι έξω στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης. Έχουν θεσμοθετηθεί από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ήδη από το 2020 και θα αποτελέσουν μια σταθερή παροχή προς τους πολίτες. Ξεκινάμε, λοιπόν, δυναμικά και διασφαλίζουμε τη συνέχεια. Για πρώτη φορά επενδύουμε πάνω από 200 εκατ. ευρώ μέχρι το 2025 σε προγράμματα δευτερογενούς πρόληψης που αφορούν τον καρκίνο αλλά και τα καρδιαγγειακά, τα οποία ευθύνονται για τη συντριπτική πλειονότητα των πρόωρων θανάτων στη χώρα μας, που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία ώστε η Ελλάδα να γίνει μέλος του International Agency for Research on Cancer του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Αυτό θα δώσει νέα ώθηση στη χώρα και πρόσβαση σε καινοτόμα μέσα πρόληψης και θεραπείας του καρκίνου, ώστε να γίνουμε

χώρες που θα εφαρμόσουν πρόγραμμα δωρεάν προσυμπτωματικού
τον
του
που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό
υπουργείου Υγείας, στόχος είναι να
τον
έλεγχο σε
συνδιαμορφωτές στην έρευνα για τον καρκίνο σε παγκόσμιο επίπεδο. —Πότε εκτιμάτε ότι θα πληρωθούν τα κενά στον προσωπικό γιατρό και τι θα γίνει με τους πολίτες που δεν θα ανταποκριθούν; Προτού προχωρήσουμε στα υπόλοιπα, θέλω να σημειώσω ότι ο προσωπικός γιατρός είναι ο γιατρός της πρόληψης, ο άνθρωπος στον οποίο θα χρειαστεί να πάμε για να φροντίσουμε έγκαιρα και αποτελεσματικά τον εαυτό μας. Αυτή είναι η ουσία της μεταρρύθμισης της β’ φάσης του θεσμού, να
γιατρού της πρόληψης και να μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε αποτελεσματικά τις υπηρεσίες του. Βέβαια, το υπουργείο Υγείας έχει προβεί ήδη στον απαιτούμενο επιχειρησιακό σχεδιασμό προκειμένου αφενός να καλύψει όλους τους πολίτες, διασφαλίζοντας επαρκή αριθμό γιατρών, και αφετέρου να εφοδιάσει τους γιατρούς με όλα τα εργαλεία ώστε να είναι αποτελεσματικοί στην άσκηση του προληπτικού ρόλου τους. Γι’ αυτό ανοίγουμε θέσεις με βάση τον πληθυσμό κάθε δήμου, ώστε να διευκολύνουμε τους πολίτες να βρίσκουν γιατρό κοντά στον τόπο κατοικίας τους. Το αμέσως επόμενο διάστημα θα δείτε να ανοίγουν νέες θέσεις ανά δήμο προκειμένου οι πολίτες να έχουν 7
του 2024. —Το πρόγραμμα για τον καρκίνο του πνεύμονα ποιους αφορά και τι σηματοδοτεί; Η Ελλάδα θα είναι μία από τις πρώτες
ελέγχου για
καρκίνο
πνεύμονα, για άτομα
του
υλοποιηθεί σε τουλάχιστον τέσσερα νοσοκομεία – προσπαθούμε να συμπεριλάβουμε όσο περισσότερα γίνεται σε πρώτη φάση, διασφαλίζοντας αφενός
έγκαιρο
άτομα υψηλού
κατανοήσουμε όλοι ποιος είναι ο ρόλος του

Νέα εποχή για τον ΕΟΦ, με ενίσχυση, αναβάθμιση και εξωστρέφεια

— Ποιες είναι οι θεσμικές αρμοδιότητες του ΕΟΦ; Στο πλαίσιο των θεσμικών του αρμοδιοτήτων, ο ΕΟΦ καταρχάς αξιολογεί και εγκρίνει φάρμακα για ανθρώπινη και κτηνιατρική χρήση, ιατροτεχνολογικά προϊόντα, συμπληρώματα διατροφής και άλλα παραφαρμακευτικά προϊόντα, βιοκτόνα αλλά και καλλυντικά. Επίσης, παρακολουθεί καθ’ όλη τη διάρκεια κυκλοφορίας των φαρμάκων την ποιότητα, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά τους, ελέγχει, επιθεωρεί και επιτηρεί την αγορά για όλα τα προϊόντα της αρμοδιότητάς του. Παράλληλα, ελέγχει την τήρηση των κανόνων ορθής παραγωγής, εργαστηριακής και κλινικής πρακτικής και την ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας όσον αφορά τη διακίνηση, διάθεση, εμπορία και διαφήμισή τους. Επιπλέον, αναπτύσσει τη φαρμακευτική μελέτη και έρευνα και ενημερώνει τους επιστήμονες υγείας, τους αρμόδιους φορείς και το κοινό με αντικειμενικές και χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τα φαρμακευτικά προϊόντα (ανθρώπινης και κτηνιατρικής χρήσης) και τα λοιπά προϊόντα με σκοπό την ασφαλή και ορθή χρήση τους. Ο ΕΟΦ είναι στελεχωμένος με εξειδικευμένους επιστήμονες, ένα μεγάλο ποσοστό των οποίων κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο. Αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο όταν ανέλαβα τη διοίκηση του οργανισμού πριν από πέντε μήνες ήταν το υψηλό επιστημονικό επίπεδο και ο επαγγελματισμός των εργαζομένων.

— Πόσο χρήσιμη είναι η κίτρινη κάρτα των παρενεργειών και γιατί θα πρέπει οι πολίτες να τη συμπληρώνουν; Η κίτρινη κάρτα αποτελεί σημαντικό θεσμό, μια κατάκτηση της παγκόσμιας κοινότητας που έχει καθιερωθεί εδώ και δεκαετίες σε όλο τον κόσμο. Αποτελεί έναν τρόπο για να συγκεντρώνεται η πληροφορία σχετικά με πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων που δεν είχαν εντοπιστεί πριν από την έγκριση της άδειας κυκλοφορίας τους. Κάθε τέτοια αναφορά, που μπορεί να γίνει είτε από γιατρό είτε από ασθενή, παραλαμβάνεται στην Ελλάδα από τον ΕΟΦ, υφίσταται αξιολόγηση και κατόπιν προωθείται σε διεθνές κέντρο αναφοράς που διαχειρίζεται ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Με τον τρόπο αυτό η παγκόσμια κοινότητα μπορεί γρήγορα να ενημερωθεί για μη καταγεγραμμένες επικίνδυνες παρενέργειες και να αντιδράσει ανάλογα, π.χ. με έκδοση ειδικών οδηγιών και ειδοποιήσεων για τη χρήση του φαρμάκου ή ακόμα και με απόσυρσή του. Είναι ένας επιπρόσθετος μηχανισμός προστασίας που ελέγχει διαχρονικά και διασφαλίζει την ασφάλεια του φαρμάκου για όλο τον κύκλο ζωής του. — Ποια είναι η διαδικασία έγκρισης των καινοτόμων φαρμάκων για να κυκλοφορήσουν στη χώρα μας; Ήδη από τη δεκαετία του 1960 έχουν καθιερωθεί και εφαρμόζονται σε όλο τον κόσμο διαδικασίες για την έγκριση κυκλοφορίας όλων των φαρμάκων. Οι διαδικασίες αυτές είναι αυστηρές, δαπανηρές και χρονοβόρες, αλλά διασφαλίζουν ότι τα φάρμακα που έχουν εγκριθεί για ανθρώπινη χρήση είναι ασφαλή, αποτελεσματικά και έχουν παραχθεί με πολύ αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες και μεθόδους. Κάθε φάρμακο που κυκλοφορεί στην ελληνική αγορά έχει τέτοια έγκριση. Στην Ευρώπη, μάλιστα, συγκεκριμένα για τα καινοτόμα φάρμακα όπως αυτά που αναφέρετε, οι εγκρίσεις δίνονται υποχρεωτικά από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων μέσα από κεντρικές διαδικασίες, τις οποίες κατόπιν αναγνωρίζει και επικυρώνει για τη χώρα μας ο ΕΟΦ. Γενικά, πρέπει να

Ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού

Φαρμάκων (ΕΟΦ), καθηγητής Ευάγγελος

Μανωλόπουλος, καταγράφει τους βασικούς

άξονες πάνω στους οποίους χτίζεται ο

ανανεωμένος ΕΟΦ, την ενίσχυση του

στελεχιακού δυναμικού, την εξωστρέφεια, τη

διαφάνεια, την ταχύτητα, την ποιότητα των υπηρεσιών, την επαγρύπνηση και την ταχεία ενσωμάτωση του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι.

10

Έπενδύσεις ύψους πολλών εκατομμυρίων ευρώ καθιστούν την πατρίδα μας ευρωπαϊκό κόμβο παραγωγής φαρμάκων, διασφαλίζουν ότι θα υπάρχει επάρκεια σε φάρμακα ευρείας χρήσης στην Έυρώπη και πως δεν θα ξαναζήσουμε τις ελλείψεις σκευασμάτων που μας ταλαιπώρησαν μετά την πανδημία.

Παράλληλα, οι νέες παραγωγικές μονάδες

συμβάλλουν στην ανάπτυξη της χώρας.

Τα φάρμακα των

Ελλήνων και των

άλλων Ευρωπαίων

ασθενών θα

παρασκευάζονται στην Ελλάδα

Τέλος στις ελλείψεις φαρμάκων υπόσχεται να βάλει η ανάπτυξη της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας με νέες παραγωγικές μονάδες που δημιουργούνται όχι μόνο κοντά στην πρωτεύουσα αλλά και στην περιφέρεια, συμβάλλοντας συνολικά στην ανάπτυξη και στην ευημερία της χώρας. Τα ογκολογικά φάρμακα, τα αντιδιαβητικά σκευάσματα και τα αντιβιοτικά που θα χρειαστούν οι Έλληνες πολίτες αλλά και όλοι οι Ευρωπαίοι θα παρασκευάζονται στις δύο νέες μονάδες της Win Medica του Ομίλου Elpen και της Demo που βρίσκονται σε στάδιο ανέγερσης στη βιομηχανική περιοχή της Τρίπολης, δίνοντας ανάσες ανάπτυξης στην Αρκαδία και επισφραγίζοντας την επιστροφή των ελληνικών επενδύσεων στη χώρα μετά τα δέκα χρόνια της αποβιομηχάνισης που ζήσαμε επί μνημονίων. Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας, Θεόδωρος Τρύφων, έως το 2028 το 26% των αναγκών των ογκολογικών ασθενών σε φάρμακα θα καλύπτεται από φάρμακα παρασκευαζόμενα στη χώρα, δηλαδή 1 στους 4 ασθενείς θα λαμβάνει τη θεραπεία του από την εγχώρια παραγωγή – σήμερα μόλις το 2% των ογκολογικών ασθενών καλύπτεται από την εγχώρια παραγωγή φαρμάκων. Πέρα από επάρκεια σε φάρμακα και την αυτονομία της χώρας, που μέχρι σήμερα εξαρτάται πολύ από τις εισαγωγές φαρμάκων και πρώτων υλών, η αύξηση της εγχώριας φαρμακευτικής παραγωγής θα προσφέρει σημαντική ελάφρυνση στον οικονομικό τομέα, επιτρέποντας την εξοικονόμηση πόρων για την αξιοποίησή τους και σε άλλους τομείς. Όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά ο αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), Δημήτρης Δέμος, οι 26 πρώτοι κωδικοί φαρμάκων που χορηγούνται στα νοσοκομεία συνιστούν ογκολογικές θεραπείες και αντιστοιχούν σε δαπάνη 600 εκατ. ευρώ από τον προϋπολογισμό του 1 δισ. των νοσοκομείων. Επίσης, χάρη σε αυτή την αύξηση της παραγωγής θα καλύπτονται συνολικά οι ανάγκες των Ελλήνων ασθενών σε φάρμακα σε ποσοστό 70-75% – μέχρι σήμερα καλυπτόταν το 60%. Παράλληλα, το ελληνικό φάρμακο αποτελεί το 2ο εξαγώγιμο προϊόν της πατρίδας μας, με εξαγωγές σε 147 χώρες της υφηλίου, και συνιστά ένα από τα πιο δυνατά ελληνικά brands παγκοσμίως. Όλοι ζήσαμε τις ελλείψεις σε φάρμακα ευρείας χρήσης (εισπνεόμενα, αντιυπερτασικά, διαβητολογικά και αντιβιοτικά) μετά την πανδημία του κορωνοϊού, αλλά στην επόμενη κρίση (υγειονομική, ενεργειακή κλιματική) θα είμαστε αυτάρκεις· η Ελλάδα εξελίσσεται σε ένα από τα πέντε φαρμακευτικά hubs της Ευρώπης, διασφαλίζοντας την επάρκεια φαρμάκων ευρείας χρήσης και για τους Έλληνες πολίτες αλλά και για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους πολίτες. Σε ό,τι αφορά το νέο μεγάλο στοίχημα της βιοτεχνολογίας –οι πολυεθνικές φαρμακοβιομηχανίες εξαγοράζουν μικρές βιοτεχνολογικές εταιρείες ώστε να διασφαλίσουν την έρευνα και την ανάπτυξη σε αυτόν τον τομέα αιχμής–, ο κ. Δέμος εξηγεί ότι η Ελλάδα κάνει συνεργασίες με πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και άλλες εταιρείες σε ένα μοντέλο που η ΠΕΦ χαρακτηρίζει ως συνανάπτυξη, ώστε να μπορέσουν να διασφαλίσουν την έρευνα και την ανάπτυξη και στον χώρο της βιοτεχνολογίας. Οι φαρμακευτικές εταιρείες της πατρίδας μας πριν από αρκετές δεκαετίες δημιουργήθηκαν από οραματιστές που «έφτιαξαν» τις πρώτες οικογενειακές

επιχειρήσεις στον χώρο του φαρμάκου. Σήμερα, η επόμενη γενιά βρίσκεται

στο τιμόνι αυτών των επιχειρήσεων και θα τις εξελίξει στις επόμενες πολυεθνικές του μέλλοντος – μια νέα παραγωγική μονάδα ή ένα νέο κέντρο έρευνας θεμελιώνεται κάπου στην Ελλάδα κάθε 8 μήνες. Η έκρηξη επενδύσεων που καταγράφεται ήδη στη βιομηχανική ζώνη της Τρίπολης αποτελεί παράδειγμα της επενδυτικής δραστηριότητας, η οποία επιταχύνει για να καλύψει το κενό που προκλήθηκε τα χρόνια των μνημονίων. Οι δύο νέες μονάδες δημιουργούν άμεσα 1.000 νέες θέσεις εργασίας και έχουν πολλαπλασιαστή 3,6 για την εθνική οικονομία, δηλαδή για κάθε ευρώ που επενδύεται σε φαρμακευτική ανάπτυξη η απόδοση στην εθνική οικονομία είναι 3,6 ευρώ. Ανάσα στις ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες έδωσε το αναπτυξιακό clawback (αυτόματες επιστροφές), «συνεφευρέτης» του οποίου υπήρξε πριν από μερικά χρόνια ο σημερινός υπουργός υγείας Άδωνις Γεωργιάδης.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΕΜΟΣ ΑΝΤΊΠΡΟΈΔΡΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΈΛΛΗΝΊΑΣ ΈΝΏΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΒΊΟΜΗΧΑΝΊΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΤΡΥΦΩΝ ΠΡΟΈΔΡΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΈΛΛΗΝΊΑΣ ΈΝΏΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΒΊΟΜΗΧΑΝΊΑΣ 12

Απόλυτη

προτεραιότητα

έχει ο

προσυμπτωματικός

έλεγχος για τον

—Έχει εξαγγελθεί από το υπουργείο Υγείας ότι θα ξεκινήσει πιλοτικά το πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του πνεύμονα σε τέσσερα νοσοκομεία. Ταυτόχρονα όμως έχουν εξαγγελθεί κι άλλα προγράμματα. Ποιο μπορεί να περιμένει; Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι απόλυτη προτεραιότητα. Το συγκεκριμένο ογκολογικό νόσημα είναι πρώτο μεταξύ όλων των μορφών καρκίνου, με 8.960 νέα περιστατικά ετησίως στην Ελλάδα και 7.662 θανάτους. Έχουμε σπουδαίες εξελίξεις στην επιστήμη, όμως τίποτα δεν είναι πιο πολύτιμο στη θεραπεία του καρκίνου από την έγκαιρη διάγνωση, που σημαίνει καλύτερη θεραπεία, μεγαλύτερη επιβίωση, χαμηλότερο κόστος περίθαλψης. Στον καρκίνο του πνεύμονα, έγκαιρη διάγνωση σημαίνει προσυμπτωματικός έλεγχος με την αξονική τομογραφία χαμηλής δόσης ακτινοβολίας για τις ομάδες υψηλού κινδύνου. Από την πρώτη στιγμή, η εφαρμογή του προσυμπτωματικού ελέγχου ήταν και είναι βασικός πυλώνας των δράσεων της FairLife L.C.C. και πιέζουμε συνεχώς προς αυτή την κατεύθυνση. Είμαστε χαρούμενοι που αυτή η προσπάθεια βρίσκει ανταπόκριση.

—Με τα σημερινά δεδομένα, στην Ελλάδα 7 στους 10 καρκίνους στον πνεύμονα εντοπίζονται με καθυστέρηση. Είναι δυνατή η αναστροφή αυτής της κατάστασης; Εάν καταφέρουμε να διαδώσουμε το σωστό μήνυμα, η εικόνα της νόσου θα αλλάξει δραματικά. Πράγματι, σήμερα μόνο το 16% των διαγνώσεων βρίσκεται στο αρχικό στάδιο και το πρόβλημα είναι ότι οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν συμπτώματα όταν η νόσος βρίσκεται σε τελικά στάδια. Όταν εντοπίζουμε νωρίς τον καρκίνο, πριν από την εμφάνιση συμπτωμάτων, έχουμε περισσότερες θεραπευτικές επιλογές, πολλά χρόνια ποιοτικής ζωής μπροστά μας και αυξημένες πιθανότητες ίασης. Άρα, οφείλουμε να ενημερώνουμε, να δίνουμε σημασία στην εκπαίδευση και στην ευαισθητοποίηση. Η FairLife L.C.C. ενημερώνει για τα κριτήρια ένταξης στις ομάδες υψηλού κινδύνου και τη σημασία του προσυμπτωματικού ελέγχου. Εκπαιδεύουμε τους νέους σχετικά με την υγεία των πνευμόνων και τους κινδύνους του καπνίσματος και του ατμίσματος.

καρκίνο του πνεύμονα ΚΟΡΊΝΑ ΠΑΤΕΛΗ-BELL

Τρία χρόνια μετά την ίδρυση της Οργάνωσης για τον Καρκίνο του Πνεύμονα «Fair Life L.C.C.», η πρόεδρός της μιλά για την αναγκαιότητα να πατήσει γκάζι η χώρα μας όσον αφορά την υλοποίηση του προσυμπτωματικού ελέγχου για τον πιο φονικό καρκίνο.

Πρόεδρος της Οργάνωσης για τον Καρκίνο του Πνεύμονα «Fair Life L.C.C.».

14

ΣΗΜΕΡΑ ΜΟΝΟ ΤΟ 16% ΤΏΝ ΔΙΑΓΝΏΣΕΏΝ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ

ΣΤΟ ΑΡΧΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ ΚΑΙ ΤΟ

ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΟΙ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ

ΕΜΦΑΝΙΖΟΥΝ ΣΥΜΠΤΏΜΑΤΑ

ΟΤΑΝ Η ΝΟΣΟΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ

ΣΕ ΤΕΛΙΚΑ ΣΤΑΔΙΑ. ΟΤΑΝ

ΕΝΤΟΠΙΖΟΥΜΕ ΝΏΡΙΣ ΤΟΝ

ΚΑΡΚΙΝΟ, ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ

ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΥΜΠΤΏΜΑΤΏΝ, ΕΧΟΥΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ, ΠΟΛΛΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ

ΖΏΗΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΜΑΣ ΚΑΙ

ΑΥΞΗΜΕΝΕΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ

ΙΑΣΗΣ.

—Στην Ελλάδα αρκετοί καπνιστές είναι άντρες. Πηγαίνουν μόνοι τους στον γιατρό ή τους παρακινεί η σύζυγος/σύντροφος; Οι γυναίκες είναι περισσότερο ευαισθητοποιημένες ως προς τη νόσο και την πρόληψη, κάτι που έχουμε διαπιστώσει και μέσα από την καθημερινή μας επικοινωνία μέσω της Γραμμής Υποστήριξης FairLine 111 57 του φορέα. Έχουμε, λοιπόν, πολλές μαρτυρίες γυναικών, οι οποίες έχουν παρακινήσει τους συζύγους τους να κάνουν τις απαραίτητες εξετάσεις. Αυτό αποτυπώνει, άλλωστε, και η έρευνα του Global Lung Cancer Coalition για το 2023 αναφορικά με τη στάση του κοινού απέναντι στον καρκίνο του πνεύμονα, έρευνα που πραγματοποιήθηκε για τέταρτη χρονιά σε 29 χώρες (μεταξύ αυτών και η Ελλάδα), με περισσότερους από 1.000 συμμετέχοντες από κάθε χώρα.

—Πόσοι άνθρωποι έχουν απευθυνθεί στην τηλεφωνική γραμμή βοήθειας; Η τηλεφωνική γραμμή FairLine 111 57 είναι η γέφυρα επικοινωνίας με τους ανθρώπους που θέλουμε να βοηθήσουμε αλλά και οδηγός για τις μελλοντικές μας ενέργειες. Πάνω από 1.450 άτομα υποστηρίχθηκαν κατά τη διάρκεια 1.146 ωρών επικοινωνίας από την ομάδα επικοινωνίας της FairLife που

νικότερα, οι εμβολιασμοί ρουτίνας είναι ένα σημαντικό

ματα υποστήριξης και τον προσυμπτωματικό έλεγχο για τη νόσο. Αυτή η ανταπόκριση μάς δίνει κουράγιο να συνεχίσουμε την προσπάθεια, διαδίδοντας πως ο καρκίνος του πνεύμονα δεν περιμένει μεν, αλλά δεν είναι ανίκητος. —Με ποιες θεραπείες αντιμετωπίζεται ο καρκίνος του πνεύμονα; Στον καρκίνο του πνεύμονα οι θεραπείες κατατάσσονται μέχρι στιγμής σε δύο κατηγορίες: σε εκείνες που αναστέλλουν τις ογκοπρωτεΐνες και στα αντισώματα, τα οποία διεγείρουν το ανοσολογικό σύστημα για να καταπολεμήσει τα αντιγόνα του όγκου. Η χρήση θεραπευτικού εμβολίου αναμένεται να αποτελέσει ένα νέο όπλο στην αντιμετώπιση της νόσου, καθώς μελετάται η εφαρμογή της τεχνολογίας mRNA στη δημιουργία εμβολίων που θα χορηγούνται σε συνδυασμό με ανοσοθεραπεία.
μέτρο για να διατηρήσουμε την υγεία των πνευμόνων μας.
παρείχε καθοδήγηση και πληροφορίες για τα προγράμ
Γε
15

Η ανέφελη σεξουαλική ζωή δεν είναι αυτονόητη για τους ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση και εν γένει για τα άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα. Η Μόιρα Τζίτζικα, ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια, κλινική σεξολόγος, ειδική σύμβουλος ΑμεΑ και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ατόμων με Πολλαπλή Σκλήρυνση, μας ενημερώνει για ένα θέμα που, παρότι αποτελεί αυτονόητο δικαίωμα για όλους, παραμένει ταμπού, όταν η συζήτηση αφορά τους χρονίως πάσχοντες.

Στην πολλαπλή σκλήρυνση, που απασχολεί περισσότερους από 22.000 ανθρώπους στη χώρα μας, μελέτες σχετικά με τη συχνότητα εμφάνισης σεξουαλικών δυσλειτουργιών αναφέρουν πως το 40-80% των γυναικών και 50-90% των ανδρών έχει παραπονεθεί σχετικά με τη σεξουαλική τους λειτουργία ή έχουν εκφράσει ανησυχίες για το θέμα αυτό. Όπως εξηγεί η κ. Τζίτζικα, γνωρίζουμε ότι οι αλλαγές που επιφέρει η πολλαπλή σκλήρυνση μπορεί να επηρεάσουν τη σεξουαλική λειτουργία σε τρία επίπεδα, το πρωτογενές, το δευτερογενές και το τριτογενές. Στο πρωτογενές επίπεδο ανήκουν όλες οι αλλαγές εκείνες που προκύπτουν από συμπτώματα κατευθείαν από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ) και επηρεάζουν τη σεξουαλική λειτουργία ή τα σεξουαλικά συναισθήματα. Τέτοιες είναι στις γυναίκες η μείωση ή απώλεια της επιθυμίας, η ξηρότητα του κόλπου, η δυσκολία επίτευξης ή η απουσία οργασμού και ο πόνος κατά την επαφή, και στους άνδρες οι διαταραχές στύσης, η δυσκολία στην επίτευξη οργασμού, οι διαταραχές εκσπερμάτισης και οι διαταραχές στη διάθεση. Το δευτερογενές επίπεδο αναφέρεται στις έμμεσες σωματικές επιδράσεις (π.χ. κόπωση, αδυναμία, πόνος, συμπτώματα στο ουροποιητικό ή στο γαστρεντερικό), ενώ το τριτογενές αφορά το αποτέλεσμα των ψυχοκοινωνικών και πολιτισμικών παραγόντων που εμπλέκονται στη νόσο και τη σεξουαλικότητα. Υπάρχουν όμως και καλά νέα: η σεξουαλική απόκριση εκκινεί και μεταφέρεται μέσω του ΚΝΣ, όμως δεν υπάρχει ένα μόνο σεξουαλικό κέντρο στο σύστημα. Κι αυτό σημαίνει ότι πολλές διαφορετικές περιοχές στον εγκέφαλο εμπλέκονται σε διαφορετικές σεξουαλικές λειτουργίες και ότι υπάρχουν και περιοχές που παρεμβάλλονται στον κύκλο «σεξουαλικής απόκρισης», οι οποίες παραμένουν άθικτες από τη νόσο. Σε έρευνα που έγινε σχετικά με την εμφάνιση σεξουαλικών δυσλειτουργιών στον ελληνικό πληθυσμό και έχει δημοσιευτεί στο επιστημονικό περιοδικό «Sexuality and Disability» φάνηκε πως η σεξουαλική δυσλειτουργία ήταν παρούσα και στα δύο φύλα σε υψηλά επίπεδα, με τις γυναίκες να έχουν υψηλότερες βαθμολογίες στην πρωτογενή σεξουαλική δυσλειτουργία και τους άνδρες να έχουν υψηλότερες βαθμολογίες στις άλλες δύο υποκλίμακες. Επίσης, η ηλικία ήταν προβλεπτικός παράγοντας της εμφάνισης δυσλειτουργιών, καθώς και τα έτη νόσου. Τα τελευταία χρόνια ολοένα αυξάνεται η αναγνώριση της σημασίας της ολιστικής αντιμετώπισης των χρόνιων παθήσεων υγείας, η οποία περιλαμβάνει όχι μόνο τη διαχείριση των συμπτωμάτων και την παροχή θεραπείας αλλά και την εξέταση του ευρύτερου αντίκτυπου στην ποιότητα ζωής ενός ατόμου, συμπεριλαμβανομένης της ψυχολογικής, κοινωνικής και σεξουαλικής ευεξίας του. Πολλοί επαγγελματίες υγείας αναγνωρίζουν πλέον τη σημασία του βιοψυχοκοινωνικού μοντέλου, το οποίο λαμβάνει υπόψη τους βιολογικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία και την ευημερία. Αυτό το μοντέλο τονίζει την ανάγκη αντιμετώπισης όχι μόνο των σωματικών συμπτωμάτων αλλά και των ψυχολογικών και κοινωνικών πτυχών της υγείας, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικότητας.

για τη σεξουαλική ζωή των ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση ΜΟΙΡΑ ΤΖΊΤΖΊΚΑ Ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια, κλινική σεξολόγος, ειδική σύμβουλος ΑμεΑ και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ατόμων με Πολλαπλή Σκλήρυνση 16
Μιλάμε ανοιχτά

Στη χώρα μας τα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση γίνονται αργά, όμως δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός πως σε αρκετές περιπτώσεις το μοντέλο εφαρμόζεται και εδώ. Πλέον η φροντίδα έχει επίκεντρο τον ασθενή, περιλαμβάνει τη συνεργασία με τους ασθενείς για την κατανόηση των μοναδικών αναγκών, προτιμήσεων και στόχων τους, και τους εμπλέκει στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων που σχετίζονται με τη φροντίδα τους. Αυτή η προσέγγιση αναγνωρίζει ότι τα άτομα με χρόνιες παθήσεις υγείας έχουν διαφορετικές ανάγκες και προτεραιότητες, πέρα από τη διαχείριση των συμπτωμάτων, π.χ. ανησυχίες που σχετίζονται με τη σεξουαλικότητα, τις σχέσεις και την ποιότητα ζωής, και, φυσικά, δεν παραβλέπει την ανάγκη για ολοκληρωμένη φροντίδα και ψυχοκοινωνική υποστήριξή τους. Οι υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, όπως η συμβουλευτική, οι ομάδες υποστήριξης και τα προγράμματα υποστήριξης από ομοιοπαθείς, διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην αντιμετώπιση των συναισθηματικών και κοινωνικών πτυχών της ζωής με μια χρόνια πάθηση. Ενώ έχει σημειωθεί πρόοδος στην αναγνώριση της σημασίας της ολιστικής φροντίδας ασθενών με χρόνιες παθήσεις, είναι πολλή η δουλειά που πρέπει να γίνει για να διασφαλιστεί ότι αυτή η προσέγγιση εφαρμόζεται με συνέπεια στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης παγκοσμίως.

Η πολλαπλή σκλήρυνση μπορεί πράγματι να έχει σημαντικό αντίκτυπο σε διάφορες πτυχές της ζωής, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής και άλλων καθημερινών δραστηριοτήτων. Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων και ο αντίκτυπός τους μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από άτομο σε άτομο· ακόμα και το ίδιο άτομο μπορεί να τα βιώνει με διαφορετικό τρόπο από εποχή σε εποχή. Η κόπωση είναι ένα από τα πιο κοινά και εξουθενωτικά συμπτώματα της νόσου. Μπορεί να κάνει τις καθημερινές δραστηριότητες εξαντλητικές και να οδηγήσει σε έλλειψη ενέργειας και κινήτρων. Επιπλέον, μπορεί να επηρεάσει τη λίμπιντο και τη διέγερση. Ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί λόγω νευρικής βλάβης, μυϊκών σπασμών ή άλλων παραγόντων. Ειδικά όσον αφορά τη σεξουαλική επαφή, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη σεξουαλική δραστηριότητα και να μειώσει την απόλαυση. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε άγχος και αποφυγή των σεξουαλικών συνευρέσεων.

Η ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΜΠΟΡΕΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙ

ΝΑ ΕΧΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ

ΑΝΤΙΚΤΥΠΟ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΤΥΧΕΣ ΤΗΣ ΖΏΗΣ, ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΗΣ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΏΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΏΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΏΝ. Η ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΤΏΝ ΣΥΜΠΤΏΜΑΤΏΝ ΚΑΙ Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΙΑΦΕΡΟΥΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΑΠΟ ΑΤΟΜΟ ΣΕ ΑΤΟΜΟ· ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΙΔΙΟ ΑΤΟΜΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΑ ΒΙΏΝΕΙ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΑΠΟ ΕΠΟΧΗ ΣΕ ΕΠΟΧΗ.

Το μούδιασμα ή το μυρμήγκιασμα, γνωστό ως παραισθησίες, είναι κοινό στην πολλαπλή σκλήρυνση, ιδιαίτερα στα άκρα. Το μούδιασμα μπορεί να επηρεάσει την αίσθηση και την ευχαρίστηση κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής δραστηριότητας, καθιστώντας τη λιγότερο ευχάριστη. Μπορεί επίσης να επηρεάσει την οικειότητα και τη σύνδεση μεταξύ των συντρόφων και να προκαλέσει προβλήματα κινητικότητας, όπως αδυναμία, προβλήματα ισορροπίας και δυσκολία στο περπάτημα. Αυτοί οι φυσικοί περιορισμοί μπορούν να καταστήσουν δύσκολη τη συμμετοχή σε σεξουαλική δραστηριότητα ή άλλες δραστηριότητες που απαιτούν σωματική κίνηση και συντονισμό.

Η αντιμετώπιση αυτών αλλά και των υπολοίπων συμπτωμάτων της σκλήρυνσης κατά πλάκας μπορεί επίσης να επηρεάσει τη διάθεση, την αυτοεκτίμηση και τη γενική ευημερία. Η συναισθηματική δυσφορία μπορεί να μειώσει περαιτέρω το ενδιαφέρον για το σεξ και άλλες δραστηριότητες. Ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση των συμπτωμάτων της σκλήρυνσης κατά πλάκας μπορεί να έχουν παρε

νέργειες, όπως μειωμένη λίμπιντο ή στυτική δυσλειτουργία. Τι γίνεται όμως με τις συνεπικουρικές θεραπείες για τους ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση; Δυστυχώς, στην περίπτωση της πολλαπλής σκλήρυνσης έχουμε ασθενείς δύο ταχυτήτων. Με τον όρο αυτό αναφέρομαι στο γεγονός πως όσοι έχουν πιστοποιηθεί από τα ΚΕΠΑ και έχει κριθεί ότι έχουν ποσοστό κινητικής αναπηρίας 67% αντιμετωπίζονται ως παραπληγικοί ασθενείς και εντάσσονται στις ευνοϊκές διατάξεις που υπάρχουν για την κατηγορία αυτή, με αποτέλεσμα να απαλλάσσονται από τη συμμετοχή στα φάρμακα. Οι υπόλοιποι συνασθενείς τους, όμως, που δεν εμπίμπουν σε αυτή την κατηγορία επιβαρύνονται κανονικά, πληρώνοντας συμμετοχή, όπως και ο υπόλοιπος πληθυσμός. Η κ. Τζίτζικα επισημαίνει, δε, πως τα φάρμακα που προτείνονται για την αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας δεν αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ.
17

18

Την πρόσθετη επιλογή των απογευματινών χειρουργείων στα νοσοκομεία του ΈΣΥ, με αντίτιμο πολύ πιο συμφέρον απ’ ό,τι ισχύει στις ιδιωτικές κλινικές, προσφέρει το υπουργείο Υγείας στους πολίτες, υιοθετώντας ένα μέτρο που εφαρμόζεται εδώ και πέντε δεκαετίες στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.

Με μισό αιώνα καθυστέρηση συντελείται στο ΕΣΥ η αναγκαία μεταρρύθμιση ώστε να καλυφθούν οι σύγχρονες ανάγκες των πολιτών. Μετά την αναγγελία για την προκήρυξη 700 θέσεων γιατρών διαφόρων ειδικοτήτων άμεσα (ανάμεσά τους και οι 3 αναισθησιολόγοι για το νοσοκομείο Παίδων στο Γουδί) και την προκήρυξη άλλων 6.000 θέσεων για γιατρούς, νοσηλευτές και λοιπό προσωπικό μέσα στη χρονιά, ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης προχωρά στην υπογραφή της υπουργικής απόφασης για τη λειτουργία απογευματινών χειρουργείων στο ΕΣΥ, σε όποια νοσοκομειακή κλινική έχει τη δυνατότητα. Το πλάνο φέρει την υπογραφή του υφυπουργού Υγείας Μάριου Θεμιστοκλέους και διαθέτει δικλείδες ασφαλείας που διασφαλίζουν την ομαλή διεξαγωγή των χειρουργείων κατά την πρωινή βάρδια. «Κάνουμε μια μεταρρύθμιση που άλλες χώρες έχουν υιοθετήσει εδώ και 50 χρόνια, για να καταπολεμήσουμε τη μακρά λίστα αναμονής για τα χειρουργεία στην οποία βρίσκονται 102.634 ασθενείς, με αναμονές που ξεπερνούν τους 12 μήνες και φτάνουν έως και τα 3 χρόνια. Για μένα αυτή η αναμονή είναι απαράδεκτη», επισήμανε ο κ. Γεωργιάδης. Τα απογευματινά χειρουργεία προσφέρουν μια πρόσθετη επιλογή στους συμπολίτες μας, οι οποίοι έως και σήμερα καταφεύγουν στο παράνομο φακελάκι. Στόχος της μεταρρύθμισης είναι να εξυπηρετηθούν όσο το δυνατό ταχύτερα και ποιοτικότερα οι ασθενείς, να μικρύνουν οι αναμονές των χειρουργείων –που προκλήθηκαν κυρίως την περίοδο της πανδημίας– και να γίνει πιο ελκυστικό το Εθνικό Σύστημα Υγείας στους γιατρούς. Στην Ευρώπη, η Σουηδία, μια χώρα που δεν υπέστη lockdown, είναι πρότυπο, με 50 ημέρες αναμονή για χειρουργείο, ενώ διαφορετικό σκηνικό συναντάμε στο Ηνωμένο Βασίλειο, με 7,6 εκατομμύρια πολίτες να έχουν μέση αναμονή πάνω από 12 μήνες. Στην Ελλάδα, όπως επισημαίνει ο κ. Θεμιστοκλέους, έχουμε 102.634 ασθενείς σε αναμονή, με το 43% να περιμένει έως τέσσερις μήνες, το 31% έως 12 μήνες και το 26% πάνω από 12 μήνες. Συνολικά, το 57% των περιστατικών αντιμετωπίζει αναμονή που φτάνει ή υπερβαίνει τον έναν χρόνο· από αυτά, τα 26.221 έχουν αναμονή άνω του έτους. Οι αμοιβές για ολόκληρη την ιατρική ομάδα, πρωτίστως για τους χειρουργούς, θα διαμορφωθούν σύμφωνα με τις κατηγορίες που χρησιμοποιούν και αποζημιώνουν οι ασφαλιστικές εταιρείες για τις ιδιωτικές κλινικές. Έτσι, για τα μικρής βαρύτητας περιστατικά το αντίτιμο συνολικά θα είναι 300 ευρώ, ενώ το πλαφόν θα φτάνει τα 2.000 ευρώ και θα αφορά τα πολύ βαριά περιστατικά.

Τα παλαιότερα 50.000 περιστατικά, που μένουν περισσότερο χρόνο στη λίστα αναμονής, θα αντιμετωπιστούν στα απογευματινά χειρουργεία με πόρους ύψους 60 εκατομμυρίων ευρώ που εξασφαλίστηκαν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ώστε να μην υπάρξει καμία επιβάρυνση για τους ασθενείς. Στη Βόρεια Ελλάδα εντοπίζονται τα περισσότερα χειρουργεία που βρίσκονται σε αναμονή και η ηγεσία του υπουργείου Υγείας δεν είναι αισιόδοξη για τη συμμετοχή των νοσοκομείων «Ιπποκράτειο» (Θεσσαλονίκη) και Παπανικολάου στο μέτρο των απογευματινών χειρουργείων, καθότι καταγράφεται σε αυτά μεγάλη έλλειψη αναισθησιολόγων. Η απόφαση για τη συμμετοχή στο νέο μέτρο θα λαμβάνεται ανά κλινική, εφόσον υπάρχει επάρκεια στο προσωπικό, σε συνεργασία με τη διοίκηση του νοσοκομείου. Ήδη από την 1η Φεβρουαρίου έχει τεθεί σε λειτουργία η ενιαία λίστα των χειρουργείων, η οποία θα αναρτηθεί στο ειδικό site που θα ανέβει σε δύο μήνες. Το επιπλέον κόστος για τα απογευματινά χειρουργεία θα επιμερίζεται στον ασθενή και το ασφαλιστικό του ταμείο. Βέβαια, το αντίτιμο στα απογευματινά χειρουργεία θα είναι πολύ πιο οικονομικό απ’ ό,τι στις ιδιωτικές κλινικές. Για παράδειγμα, μια ολική αρθροπλαστική ισχίου σε απογευματινό χειρουργείο θα κοστίζει συνολικά 1.600 ευρώ,

Με τα

απογευματινά χειρουργεία θα

αποσυμφορηθεί

η μακρά λίστα

αναμονής

με την αμοιβή του
σε ιδιωτική κλινική το κόστος για τον ασθενή ξεπερνά τα 3.500 ευρώ.
χειρουργού να φτάνει έως τα 1.000 ευρώ, ενώ

Η νέα πρόεδρος της Ένωσης Ασθενών Έλλάδας, Βάσω-Ραφαέλα Βακουφτσή, μιλά σε μια συνέντευξη-ποταμό για όλα τα ζητήματα που αφορούν την πρόληψη των χρόνιων παθήσεων, την ψυχοσωματική υγεία των ασθενών και τα δικαιώματά τους.

Η Ένωση Ασθενών

Ελλάδας διεκδικεί

καλύτερη ποιότητα ζωής σε όλα τα επίπεδα Βάσω

—Ζούμε σε μια εποχή τεχνολογικής και επιστημονικής ανάπτυξης στην οποία μπορεί να διασφαλιστεί η πρόσβαση κάθε ασθενούς στα καινοτόμα φάρμακα ή θα οδηγηθούμε αναγκαστικά σε ασθενείς δύο ή περισσότερων ταχυτήτων; Αυτοί οι κίνδυνοι, που είναι ορατοί, πώς μπορούν να εξαλειφθούν; Πράγματι ζούμε σε μια εποχή που η επιστήμη εξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς και η φαρμακευτική καινοτομία τρέχει με ταχύτητα φωτός και είναι ένα θέμα που συζητείται έντονα, όπως η πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα. Ωστόσο, υπάρχουν προκλήσεις όσον αφορά την ισότητα στην πρόσβαση σε νέες καινοτόμες θεραπείες, ενώ ένα εξίσου σημαντικό αγκάθι είναι και ο χρόνος αναμονής για την πρόσβαση στη φαρμακευτική καινοτομία, ο οποίος στη χώρα μας δυστυχώς είναι ανησυχητικά μεγαλύτερος από πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης. Αυτό που με λυπεί, όμως, ιδιαίτερα είναι το γεγονός ότι ουκ ολίγες φορές έχουμε ακούσει ανθρώπους να αμφισβητούν τη φαρμακευτική καινοτομία, και όσο υπάρχει αυτή η αμφιβολία, τόσο θα αντιμετωπίζουμε εμπόδια στην πρόσβασή μας στην καινοτομία. Χρειάζεται μια γενναία μεταρρύθμιση στη φαρμακευτική πολιτική της χώρας μας που θα θέτει σε προτεραιότητα τη φαρμακευτική καινοτομία και θα διασφαλίζει την ορθή χρήση των πόρων αφενός και αφετέρου την πρόσβαση κάθε ασθενούς στο κατάλληλο και αναγκαίο για εκείνον φάρμακο. —Η εκστρατεία για τον καρκίνο «Close the gap» ποιες δυσκολίες συναντά στην Ελλάδα; Πώς πρέπει να παρέχεται η ψυχολογική στήριξη των ασθενών καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής; Πέρα από την ενδυνάμωση των ασθενών που κάνουν οι σύλλογοι και η ένωση ασθενών, και τα προγράμματα κατ’ οίκον ψυχοκοινωνικής στήριξης (πάλι από την πλευρά των συλλόγων), τι πρέπει να κάνει το κράτος; Η εκστρατεία «Close the gap» για τον καρκίνο στόχο έχει να εξαλείψει το χάσμα που υπάρχει στη φροντίδα των ασθενών με καρκίνο. Ένα από τα προβλήματα που συναντά κανείς στον τομέα της

υγείας στην Ελλάδα είναι
Ένωσης Ασθενών Ελλάδας 20
Ραφαέλα Βακουφτσή Πρόεδρος

ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

ΕΙΝΑΙ Η ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

ΠΟΥ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΟΧΙ

ΜΟΝΟ ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ

ΚΑΡΚΙΝΟ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΟΛΟΙ

ΟΙ ΧΡΟΝΙΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ,

ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

ΣΕ ΟΛΗ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ

ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ ΤΟΥΣ, ΑΠΟ ΤΗ

ΔΙΑΓΝΏΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑ. ΑΥΤΗ

Η ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΣΥΝΗΘΏΣ

ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗ ΣΤΗ

ΧΏΡΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΣΕ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ

ΑΚΡΑΙΕΣ ΠΕΡΙΠΤΏΣΕΙΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΗ. ΟΙ

ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΑΣΘΕΝΏΝ ΠΟΛΛΕΣ

ΦΟΡΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΝ ΝΑ

ΚΑΛΥΨΟΥΝ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΕΝΟ.

21

Ο νέος πρόεδρος και διευθυντής του Έθνικού Ίδρύματος Έρευνών, καθηγητής Δημοσθένης

Σαρηγιάννης, καταγράφει τις πολυσχιδείς δράσεις του ιδρύματος στον τομέα της υγείας, ειδικότερα στην Ογκολογία, συστήνοντάς

μας έναν άγνωστο στο ευρύ κοινό ερευνητικό

πλούτο της πατρίδας μας.

Το Εθνικό

Ίδρυμα Ερευνών

δημιουργεί

Κέντρο Αριστείας

για τον Καρκίνο

—Ποιος είναι ο ρόλος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών; Το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ), το δεύτερο ιστορικά ερευνητικό ίδρυμα της χώρας, ξεχωρίζει σε εθνικό επίπεδο ως το μοναδικό που συνδυάζει την ευρείας κλίμακας έρευνα στις ανθρωπιστικές επιστήμες με τις φυσικές επιστήμες και αυτές της ζωής. Έχουμε θέσει ως στόχο το εν λόγω τρίπτυχο να συμβάλει στη μελέτη, ερμηνεία και αξιοποίηση των μηχανισμών αλληλεπίδρασης ανάμεσα στο περιβάλλον, την υγεία και την κοινωνία με σκοπό την αποτελεσματική επίλυση των ζητημάτων που σχετίζονται με αυτούς τους τρεις καταλυτικούς για τη βιώσιμη ανάπτυξη πυλώνες, προωθώντας την καινοτομία για τη βέλτιστη προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Με γνώμονα την πλούσια ιστορική έρευνα που εκπονείται εδώ και δεκαετίες στο ΕΙΕ, επιδιώκουμε καθημερινά να αξιοποιούμε όλα τα καινοτόμα εργαλεία που προκύπτουν από τα εργαστήρια των Θετικών Ινστιτούτων του και μας επιτρέπουν να ανταποκρινόμαστε στις σύγχρονες προκλήσεις, υγειονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές. Παράλληλα, εργαζόμαστε συστηματικά στον τομέα της εκπαίδευσης, επιμόρφωσης και ανάδειξης των νέων επιστημόνων και ερευνητών/-τριών, προς την κατεύθυνση της διασφάλισης ίσων ευκαιριών και συμπεριληπτικότητας στον τομέα της έρευνας.

—Ποια επιστημονικά πεδία έχει στην εποπτεία του; Καταρχάς, τη Χημεία. Το Ινστιτούτο Θεωρητικής και Φυσικής Χημείας κάνει έρευνα αιχμής για τη σύνθεση/ανάπτυξη και τον χαρακτηρισμό νέων υλικών και φωτονικών νανοδομών, καθώς και υπολογιστικές εγκαταστάσεις υψηλού επιπέδου για την προσομοίωση της δομής και της κίνησης ατόμων και μορίων και για μελέτες υπολογιστικής κβαντομηχανικής μοντελοποίησης. Επίσης, το ΕΙΕ είναι το μοναδικό ελληνικό ερευνητικό κέντρο με αντικείμενο τη Χημική Βιολογία για την αναγνώριση βιολογικών στόχων, βιολογική αξιολόγηση βιοδραστικών παραγόντων και ανακάλυψη βιοδεικτών. Παράλληλα διαθέτει μεγάλο δίκτυο συνεργασιών με άλλους επιστημονικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένων όλων των ερευνητικών κέντρων και τεχνολογικών φορέων της χώρας, των πανεπιστημίων μας αλλά και φορέων όπως ο ΕΦΕΤ, το Γενικό Χημείο του Κράτους και οι περιφέρειες (για παράδειγμα, συμμετέχει στην Επιστημονική Επιτροπή της περιφέρειας Θεσσαλίας για την ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας και στην Επιτροπή για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή της περιφέρειας Αττικής), ενώ έχει υπογράψει μνημόνια συνεργασίας με ιδιωτικούς και δημόσιους ελληνικούς και διεθνείς φορείς για την προώθηση της καινοτομίας.

Δημοσθένης

Σαρηγιάννης

Καθηγητής Περιβαλλοντικής

Μηχανικής του ΑΠΘ, Διευθυντής και πρόεδρος  του Εθνικού Ιδρύματος

Ερευνών

—Ποιο είναι τα σημαντικότερα εν εξελίξει πρότζεκτ; Η δημιουργία του Κέντρου Αριστείας με επίκεντρο την ανάπτυξη προηγμένων οργανικών υλικών και καινοτόμων προσεγγίσεων για τη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου και την ανάπτυξη βιοηλεκτρονικών εφαρμογών. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 30 εκατ. ευρώ και χρηματοδοτείται από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», το ΠΔΕ και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Το συγκεκριμένο έργο περιλαμβάνει την ενεργειακή και συνολική αναβάθμιση των ερευνητικών και κτιριακών υποδομών του ΕΙΕ, την αγορά υπερσύγχρονου εξοπλισμού, όπως είναι τα τελευταίας γενιάς ηλεκτρονικά κρυογενικά μικροσκόπια, που αποτελούν εξοπλισμό αιχμής μοναδικό στη χώρα και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών αιχμής για την εξατομικευμένη προσέγγιση του καρκίνου και άλλων ασθενειών. Μέσω του εν λόγω έργου το ΕΙΕ

εργαστήρια ερευνητικών κέντρων, πανεπιστημίων και νοσοκομείων σε όλο το κέντρο της

θα αναπτύξει τεχνογνωσία και θα εφαρμόσει νέες ερευνητικές προσεγγίσεις σε πεδία υψηλής προτεραιότητας τόσο για την ερευνητική κοινότητα όσο και για την ελληνική κοινωνία. Το Κέντρο Αριστείας του ΕΙΕ έρχεται να λειτουργήσει ως όχημα για την περαιτέρω ανάπτυξη του Ολοκληρωμένου Κέντρου Έρευνας για τον Καρκίνο στην Αθήνα (Athens Comprehensive Cancer Center), ενός σημαντικού στρατηγικού στόχου του ΕΙΕ στο πλαίσιο του οποίου έχει
από το
ένα ισχυρό
Αθήνας, με τη συμβολή εταιρειών της φαρμακευτικής
φορικής. Στο πλαίσιο των δράσεων του ΕΙΕ για την υγεία πρέπει να αναφερθεί το ευρωπαϊκό πρόγραμμα JANE με στόχο τη δημιουργία και λειτουργία ενός δικτύου αριστείας για την καταπολέμηση του καρκίνου. Το ΕΙΕ είναι ο εθνικός κόμβος για το έργο αυτό που εμπλέκει όλους τους σχετικούς επιστημονικούς φορείς της χώρας.
αναπτυχθεί
2016
δίκτυο συνεργασίας ανάμεσα σε
βιομηχανίας, της βιοτεχνολογίας, της διαγνωστικής και της βιοπληρο
24

νοσήματα 26

Η γύρη, η αφρικανική σκόνη

και η αποπνικτική ατμόσφαιρα

που δημιουργεί η κλιματική

αλλαγή επιβαρύνει τις χρόνιες

αναπνευστικές παθήσεις (ΧΑΠ).

Στον αντίποδα αυτών των δυσμενών εξελίξεων βρίσκονται οι νέες θεραπείες που προσφέρουν

καλύτερη αντιμετώπιση του άσθματος και της ΧΑΠ, όπως εξηγεί ο καθηγητής ΠνευμονολογίαςΈντατικής Θεραπείας του

Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθυντής Β΄ Πνευμονολογικής

Κλινικής, Διευθυντής Μονάδας

Έντατικής Θεραπείας του

Έρρίκος Ντυνάν, Θεόδωρος

Βασιλακόπουλος

Νέες θεραπευτικές επιλογές για τα χρόνια

αναπνευστικά

28

—Προχωρά η συμμετοχή των παθολόγων στον θεσμό του προσωπικού γιατρού; Γνωρίζουμε ότι έχουν ενταχθεί στον θεσμό του προσωπικού γιατρού γύρω στους 3.500 συνάδελφους που είναι μοιρασμένοι περίπου ισόποσα μεταξύ παθολόγων και γενικών γιατρών. Επειδή έχουν ενταχθεί και γιατροί των δημόσιων δομών υγείας, όπως τα κέντρα υγείας, οι ΤΟΜΥ κ.λπ., οι ελεύθεροι επαγγελματίες παθολόγοι υπολογίζεται ότι δεν υπερβαίνουν τους 1.200, ποσοστό πολύ χαμηλότερο από αυτό που ανέμενε το υπουργείο Υγείας. Τα αίτια της μειωμένης ένταξης στον θεσμό του προσωπικού γιατρού μπορούν να αναζητηθούν στις χαμηλές οικονομικές απολαβές, στον μεγάλο αριθμό ασθενών που θα πρέπει να καλύπτει κάθε γιατρός αλλά και σε ένα μεγάλο φάσμα οργανωτικών-διαδικαστικών προβλημάτων που θολώνουν το τοπίο στην ορθή άσκηση του ιατρικού έργου μετά την ένταξη σε ένα σύστημα κανόνων για το οποίο δεν έχουν δοθεί ακόμα οι απαραίτητες διευκρινίσεις.

—Εκτιμάτε ότι θα μπει μια τάξη στην πολύπαθη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας;

Η καθιέρωση μιας καλά οργανωμένης Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) είναι ένας μαραθώνιος και όχι ένας αγώνας ταχύτητας, και αποτελεί έναν από τους πυλώνες της δημόσιας υγείας. Οι πληροφορίες που έχουμε συγκλίνουν στην άποψη ότι το υπουργείο Υγείας θα σκοπεύσει πρώτιστα στην ιατρική κάλυψη όλου του πληθυσμού στον τομέα των προληπτικών ελέγχων μέσω της επέκτασης των προσκλήσεων για ένταξη στον θεσμό του προσωπικού γιατρού και στη συνέχεια θα κάνει προγραμματισμό για τις επιπλέον ανάγκες παρακολούθησης των χρονίως πασχόντων.

—Πόσο κρίσιμες για τη λειτουργία του συστήματος υγείας είναι οι ελλείψεις σε παθολόγους;

Οι παθολόγοι είναι λίγοι παντού στον δημόσιο τομέα, επαρχιακό και αστικό.

Ο φόρτος δουλειάς, οι απαράδεκτες εργασιακές συνθήκες και οι πενιχρές απολαβές έχουν οδηγήσει σε αρνητικές διαπιστώσεις τους υποψηφίους για ειδικότητα, με αποτέλεσμα όσοι νέοι γιατροί μένουν στην Ελλάδα να αποφεύγουν την Παθολογία και να επιλέγουν άλλες ειδικότητες. Ο ιδιωτικός τομέας, που είναι πιο ευέλικτος, αντιπαρέρχεται την έλλειψη παθολόγων, αφού προσφέρει πιο ελκυστικές οικονομικά προτάσεις, απογυμνώνοντας έτσι τις κρατικές δομές από την ειδικότητα. Πολύ φοβούμαι ότι πολλές από τις νέες θέσεις που θα προκηρυχθούν είτε θα μείνουν άγονες ή πολύ γρήγορα θα κενωθούν γιατί, καθώς ο αριθμός των παθολόγων θα μειώνεται, οι συνθήκες εργασίας θα γίνονται βαρύτερες. Απαιτούνται γενναίες αποφάσεις για να κρατηθούν οι γιατροί στον δημόσιο τομέα και ιδιαίτερα οι παθολόγοι, στους οποίους στηρίζεται η λειτουργία όλων των βαθμίδων της ΠΦΥ και ιδιαίτερα των νοσοκομείων. —Είναι δύσκολο να είσαι παθολόγος στην πατρίδα μας; Για τους λόγους που προαναφέραμε, οι νέοι γιατροί που επιθυμούν να ειδικευθούν στον Παθολογικό Τομέα θα γίνουν π.χ. γαστρεντερολόγοι γιατί έτσι θα έχουν καλύτερες συνθήκες εργασίας και υψηλότερες απολαβές. Στα δημόσια νοσοκομεία όλα τα περιστατικά, και μάλιστα τα βαριά και σύμπλοκα, καταλήγουν στις παθολογικές κλινικές, αφού οι παθολόγοι μόνο μπορούν να αντιμετωπίσουν ολιστικά τους ασθενείς. Δηλαδή και αυτοί αναλαμβάνουν πολλά και βαριά περιστατικά, αποτελώντας τη ραχοκοκαλιά της δομής υγείας αλλά και υποστηρίζοντας όλες τις άλλες ειδικότητες, π.χ. τη χειρουργική. Επειδή, χωρίς την παθολογική κλινική, ένα νοσοκομείο δεν είναι νοσοκομείο, η πολιτεία οφείλει να προτείνει άμεσα μέτρα για να γίνει η ειδικότητα της Παθολογίας ελκυστική.

—Πώς σχολιάζετε τα κίνητρα για τον επαναπατρισμό γιατρών; Η πρόταση αυτή είναι υποτιμητική για όσους έμειναν στην Ελλάδα και στήριξαν το ΕΣΥ και δεν πρέπει να συζητηθεί. Η Ρουμανία, που ως χώρα οικονομικά ίσως υπολείπεται της Ελλάδας, μπροστά στον κίνδυνο να χάσει το ιατρικό της προσωπικό, τριπλασίασε τις ιατρικές αμοιβές και έλυσε το πρόβλημα. Για την ιατρική κάλυψη γεωγραφικά απομονωμένων περιοχών οι συνάδελφοι πρέπει να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο, γιατί δεν είναι μόνο η «υγειονομική μοναξιά» που πρέπει να αντιπαρέλθουν, με όσους κινδύνους μπορεί να προϋποθέτει αυτό, αλλά είναι αναγκασμένοι να βρίσκουν αξιοπρεπές κατάλυμα σε τουριστικούς προορισμούς υψηλού κόστους. Επίσης, εφόσον έχουν μικρά παιδιά, οφείλουν να δημιουργούν κατάλληλες γι’ αυτά συνθήκες στον εκάστοτε τόπο. Όσον αφορά την Κύπρο, οι ενταγμένοι στον θεσμό του προσωπικού γιατρού εκεί αμείβονται με μισθούς τριπλάσιους

Ο αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας, Παναγιώτης Χαλβατσιώτης, μέλος της Έκτελεστικής Έπιτροπής Έπαγγελματικής Ένωσης Παθολόγων Έλλάδος, εξηγεί πώς θα καταπολεμηθεί η μεγάλη πληγή της έλλειψης παθολόγων στο ΈΣΥ.

Δεν νοείται

νοσοκομείο

χωρίς

παθολογική

κλινική

Παναγιώτης

Χαλβατσιώτης

Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας, μέλος Εκτελεστικής Επιτροπής Επαγγελματικής

Ένωσης Παθολόγων Ελλάδος, υπεύθυνος

Ευρωπαϊκών και Διεθνών Σχέσεων ΕΕΠΕ & εκπρόσωπος Παθολόγων στην UEMS

τους στην Ελλάδα.
σε σχέση με τους συναδέλφους

Ιστορίες

ορθοπεδικής

αριστείας της expert team

Osteon από τον

Όμιλο Ιατρικού

Αθηνών

Η Osteon δημιουργήθηκε από έμπειρους

ορθοπεδικούς χειρουργούς για την

αντιμετώπιση ορθοπεδικών και

νευροχειρουργικών παθήσεων από

επιστήμονες με μεγάλη εξειδίκευση, που χρησιμοποιούν τεχνολογίες αιχμής. Οι

γιατροί της Osteon του Ίατρικού Κέντρου

Αθηνών έχουν στη διάθεσή τους τις

κορυφαίες τεχνολογίες αιχμής για τις

νέες, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές

και μπορούν να αντιμετωπίσουν μια

μεγάλη γκάμα παθήσεων που λόγω του

δημογραφικού, της καθιστικής ζωής

και άλλων παραγόντων παρουσιάζουν

ανησυχητική έξαρση στον πληθυσμό

μας. Ίδρύθηκε από έναν πυρήνα

ορθοπεδικών χειρουργών που τους συνδέει

ένα κοινό όραμα από τότε που ήταν

ακόμα ειδικευόμενοι γιατροί, η παροχή

καινοτόμων υπηρεσιών Ίατρικής στην

Έλλάδα, καθώς και η κοινή δέσμευση να

κάνουν αυτό το όραμα πραγματικότητα

στην πατρίδα τους, έχοντας προηγουμένως

έκαστος μετεκπαιδευτεί και διακριθεί

για το έργο του στο εξωτερικό. Μεταξύ

των ιδρυτικών μελών της Osteon είναι

οι γιατροί δρ. Κωνσταντίνος Σταραντζής,

δρ. Βασίλειος Ί. Σακελλαρίου και δρ.

Παναγιώτης Γ. Πάντος που διακρίνονται

για την αγάπη και αφοσίωσή τους στο γνωστικό τους αντικείμενο, τη μακρά

και στοχευμένη τους μετεκπαίδευση

σε κορυφαία, εξειδικευμένα κέντρα του

εξωτερικού και το πλούσιο κλινικό τους έργο.

30

Οι παθήσεις του ώμου αποτελούν ένα συχνό βάσανο στη ζωή μας, καθώς προκαλούνται από κακώσεις αλλά και από την υπέρχρηση και τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Πλέον

η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική έχει αλλάξει το πεδίο στην αντιμετώπισή τους, προσφέροντας εξαιρετικά αποτελέσματα

και γρήγορη ανάρρωση.

Ελάχιστα

επεμβατική

χειρουργική

για τις παθήσεις του ώμου —Ποιες παθήσεις του ώμου αντιμετωπίζονται χειρουργικά, με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές; Ο ώμος αποτελεί την πιο ευκίνητη άρθρωση του ανθρώπινου σώματος και είναι επιρρεπής σε παθήσεις που προκαλούν πόνο, δυσκαμψία και περιορισμό της κινητικότητας της άρθρωσης. Οι παθήσεις του ώμου μπορούν να προκύψουν εξαιτίας διαφόρων παραγόντων όπως η φυσική φθορά, οι τραυματισμοί, οι φλεγμονές ή η αρθρίτιδα. Οι συχνότερες παθήσεις που απαιτούν ανοιχτή χειρουργική επέμβαση είναι η προχωρημένη αρθρίτιδα στον ώμο και τα κατάγματα του ώμου. Η αρθρίτιδα είναι η φθορά των αρθρικών επιφανειών, προκαλεί έντονο πόνο και περιορισμό της κίνησης και αντιμετωπίζεται με ολική αρθροπλαστική. To σύνδρομο πρόσκρουσης του ώμου, η ρήξη των τενόντων του στροφικού πετάλου και το εξάρθρημα της κεφαλής του βραχιονίου αντιμετωπίζονται με αρθροσκόπηση του ώμου, η οποία είναι μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική με άριστα αποτελέσματα. To σύνδρομο πρόσκρουσης είναι η απόρροια της συνεχόμενης τριβής των τενόντων στο διάστημα μεταξύ της κεφαλής του βραχιονίου και του ακρωμίου. Η ρήξη των τενόντων του στροφικού πετάλου είναι η διακοπή της συνέχειας του τένοντα κοντά στην πρόσφυσή του στο οστό. Το εξάρθρημα της κεφαλής του βραχιονίου προκαλεί έντονο πόνο στον ώμο και χρήζει άμεσης αντιμετώπισης, διότι μπορεί να προκαλέσει αστάθεια στην περιοχή και υποτροπιάζοντα εξαρθρήματα. —Ποιες είναι αυτές οι τεχνικές και ποια είναι τα πλεονεκτήματά τους; Η αρθροσκόπηση ώμου είναι μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική, κατά την οποία, μέσω πολύ μικρών τομών, εισέρχεται μια μικροσκοπική κάμερα στην άρθρωση του ώμου, επιτρέποντας την άμεση αξιολόγηση των μυών, των συνδέσμων, των τενόντων και του αρθρικού χόνδρου της άρθρωσης του ώμου. Αποτελεί την πλέον σύγχρονη και αποτελεσματική τεχνική για την αντιμετώπιση των συχνότερων επώδυνων αντίστοιχων συνδρόμων. Ενδείκνυται για την αντιμετώπιση παθήσεων όπως φλεγμονές, ρήξεις τενόντων, τραυματικές κακώσεις συνδέσμων και εξάρθημα του ώμου. Τα οφέλη της αρθροσκοπικής χειρουργικής στην περιοχή του ώμου σε σύγκριση με παλαιότερες ανοιχτές χειρουργικές τεχνικές είναι η ταχύτερη επάνοδος στις καθημερινές δραστηριότητες, ο μειωμένος πόνος και το οίδημα μετεγχειρητικά και η γρηγορότερη λειτουργική αποκατάσταση.

—Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της επέμβασης; H αρθροσκόπηση ώμου προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα στους ασθενείς, όπως ο μειωμένος τραυματισμός των μαλακών ιστών, η συντομότερη αποκατάσταση, ο μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος, η ταχύτερη επαναφορά της λειτουργικότητας της άρθρωσης και τα βελτιωμένα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.

—Ποια είναι τα βασικά αίτια εμφάνισης τέτοιων παθήσεων; Δύο είναι οι βασικές αιτίες εμφάνισης προβλημάτων στον ώμο. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν τα λεγόμενα σύνδρομα υπέρχρησης και στη δεύτερη οι οξείες κακώσεις στον ώμο. Τα σύνδρομα υπέρχρησης, όπως το σύνδρομο πρόσκρουσης του ώμου και οι εκφυλιστικές ρήξεις των τενόντων, προκαλούνται από την επαναλαμβανόμενη επιβάρυνση του άνω άκρου και τους συνεχείς μικροτραυματισμούς. Οι οξείες κακώσεις αφορούν τα κατάγματα και τα εξαρθρήματα του ώμου, τα οποία είναι συνέπεια κάποιας πτώσης ή ενός ατυχήματος, και απαιτούν άμεση αντιμετώπιση. Ορισμένες δραστηριότητες μπορούν να καταπονήσουν ή να τραυματίσουν τον ώμο, όπως οι χειρωνακτικές εργασίες, η ζωγραφική, η κηπουρική, η άρση βαρών και οι σκληρές

βάρη,
αθλήματα όπως το τένις, το padel, το μπάσκετ και η κολύμβηση, τα οποία απαιτούν επαναλαμβανόμενες κινήσεις του άνω άκρου. —Τι επίπτωση έχουν στην ποιότητα ζωής; Η τενοντίτιδα ώμου, η ρήξη τενόντων στον ώμο και η αρθρίτιδα του ώμου μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των ασθενών, ειδικά εάν δεν αντιμετωπιστούν άμεσα και σωστά. Οι συνηθέστερες επιπλοκές είναι οι εξής: ο χρόνιος πόνος, ο πόνος κατά τη διάρκεια της νύχτας, η απώλεια λειτουργικότητας και η απώλεια μυϊκής δύναμης. —Υπάρχουν αρκετά περιστατικά που αφορούν αθλητές; Πώς επιστρέφουν στον αθλητισμό; Η συχνότητα των παθήσεων του ώμου στους αθλητές είναι εξαιρετικά υψηλή. Συγκεκριμένες αθλητικές δραστηριότητες, όπως η κολύμβηση, το τένις, το padel, το polo, το crossfit και η προπόνηση με βάρη, καθώς και όλα τα αθλήματα επαφής, θέτουν την άρθρωση του ώμου σε κίνδυνο είτε για χρόνιους (τενοντίτιδες, ρήξεις τενόντων) είτε για οξείς τραυματισμούς (κατάγματα, εξαρθρήματα). Οι επαγγελματίες και οι ερασιτέχνες αθλούμενοι είναι άνθρωποι υψηλών απαιτήσεων. Η έγκαιρη διάγνωση και η δυνατότητα να αντιμετωπίζεται το σύνολο των παθήσεων του ώμου με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές τούς εξασφαλίζει τη δυνατότητα να επιστρέφουν πιο γρήγορα και με ασφάλεια στο σπορ το οποίο ασκούν και στο ίδιο επίπεδο δραστηριότητας το οποίο είχαν πριν από τον τραυματισμό.
προπονήσεις με
και
ΠΑΝΑΓΊΩΤΗΣ ΠΑΝΤΟΣ ΟΡΘΟΠΈΔΊΚΟΣ ΧΈΊΡΟΥΡΓΟΣ, ΔΊΈΥΘΥΝΤΗΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΝΏ ΑΚΡΟΥ, ΊΑΤΡΊΚΟ ΚΈΝΤΡΟ ΑΘΗΝΏΝ 31

32

«Ου γαρ έρχεται μόνον», λέει ο σοφός λαός.

Η γήρανση του πληθυσμού, καθώς και άλλοι παράγοντες, όπως οι τραυματισμοί κατά τη διάρκεια των σπορ, αυξάνουν κατακόρυφα

την ανάγκη για αντιμετώπιση των

των

ται, αυξάνεται και η συχνότητα εμφάνισης παθήσεων όπως η οστεοαρθρίτιδα, η οποία είναι η πιο κοινή αιτία πόνου έως και μερικής αναπηρίας στις προσβεβλημένες αρθρώσεις. Η διαχείρισή της αποτελεί μεγάλη πρόκληση για τη σύγχρονη ορθοπεδική, ειδικά σε προχωρημένες ηλικιακά ομάδες. Επιπλέον, η δημογραφική αλλαγή επηρεάζει τη ζήτηση για εξειδικευμένες ιατρικές υπηρεσίες και την ανάγκη για προσαρμογή των υποδομών υγείας, καθώς οι ηλικιωμένοι απαιτούν περισσότερη φροντίδα και εξειδικευμένες θεραπείες αποκατάστασης.

παθήσεων στο γόνατο και στο ισχίο, κάτι που πλέον γίνεται με νέες, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές. ΒΑΣΊΛΕΊΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΊΟΥ ΟΡΘΟΠΈΔΊΚΟΣ, ΔΊΈΥΘΥΝΤΗΣ ΈΛΑΧΊΣΤΑ ΈΠΈΜΒΑΤΊΚΗΣ ΧΈΊΡΟΥΡΓΊΚΗΣ (MIS) ΊΣΧΊΟΥΓΟΝΑΤΟΣ & ΜΥΟΣΚΈΛΈΤΊΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΊΑΣ, ΊΑΤΡΊΚΟ ΚΈΝΤΡΟ ΑΘΗΝΏΝ

—Ποιες είναι οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές για το ισχίο και το γόνατο; Είναι μέθοδοι που ελαχιστοποιούν τον τραυματισμό των ιστών κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, ενώ παράλληλα στοχεύουν στη μείωση του μετεγχειρητικού πόνου, των επιπλοκών, της ενδονοσοκομειακής νοσηλείας και γενικότερα στην ταχύτερη αποκατάσταση του ασθενούς. Μερικές από τις ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές για το ισχίο είναι το AMIS (Anterior Minimal Invasive Surgery) που δεν απαιτεί το κόψιμο ή την αποκόλληση μυών κατά την προσπέλαση, το SuperPATH, που δεν εξαρθρώνει το ισχίο κατά τη διάρκεια της επέμβασης, διατηρώντας ανέπαφο τον αρθρικό θύλακο, και το NaviSwiss, ένα φορητό σύστημα ψηφιακής πλοήγησης που βοηθά στην ακριβή τοποθέτηση των ορθοπεδικών υλικών. Για το γόνατο, μία από τις τεχνικές που εφαρμόζονται είναι το ρομποτικό σύστημα ROSA, που χρησιμοποιείται για ολική αρθροπλαστική με εξαιρετική ακρίβεια και εγγυάται ότι δεν θα τραυματιστούν οι μαλακοί ιστοί και οι συνδεσμικές κακώσεις αλλά και ότι δεν θα υπάρξει αναίτια απώλεια οστού. Υπάρχει, επίσης, η Επαυξημένη Πραγματικότητα (A.R.), που παρουσιάζει ένα τρισδιάστατο χειρουργικό πλάνο στον ορθοπεδικό κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Το σύστημα δεν είναι ογκώδες ή ιδιαίτερα περίπλοκο, συνεπώς η χρήση του δεν επηρεάζει τους χρόνους του χειρουργείου και εξαλείφει τον προεγχειρητικό έλεγχο. Ο γιατρός μπορεί, κατά τη διάρκεια της επέμβασης, να αλλάζει τις ρυθμίσεις και να αναπροσαρμόζει το πλάνο τοποθέτησης των προθέσεων, ανάλογα με τις απαιτήσεις της εκάστοτε άρθρωσης.

—Πόσο γρήγορα αναρρώνουν οι ασθενείς μετά από μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική; Ο χρόνος ανάρρωσης μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τη συνολικότερη κλινική εικόνα, το ηλικιακό φάσμα αλλά και άλλους παράγοντες που αφορούν την υγεία του ασθενούς. Ωστόσο στατιστικά αναμένεται να επιστρέψουν σε πλήρη δράση και φυσιολογικό τρόπο ζωής, εξασφαλίζοντας ποιότητα σε όλο το εύρος κίνησης της άρθρωσης, μέσα σε 4-6 εβδομάδες. Η επέμβαση μπορεί να προσαρμοστεί στην εξατομικευμένη ανατομία του ασθενούς, η άρθρωση που χειρουργείται ελέγχεται ως προς τη λειτουργική συμπεριφορά της πλήρως κατά τη διάρκειά της, η κινητοποίηση του ασθενούς είναι άμεση (ελάχιστες ώρες μετά το χειρουργείο) και η ενδονοσοκομειακή νοσηλεία έχει σχεδόν εκμηδενιστεί.

Νέες τεχνικές αιχμής

ελαχιστοποιούν

τους τραυματισμούς

ιστών στις παθήσεις

γόνατος και ισχίου

—Πόσο βοηθούν αυτές οι τεχνικές στη μείωση της μικροβιακής αντοχής, λόγω της σύντομης διάρκειας της νοσηλείας; Οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές προφανώς και συντείνουν στη μείωση της μικροβιακής αντοχής. Μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο σημαίνει λιγότερη έκθεση σε νοσοκομειακά παθογόνα και μειωμένη χρήση αντιβιοτικών, τους δύο κύριους παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας στα μικρόβια. Ωστόσο, η μικροβιακή αντοχή είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα που

—Πόσο επιδρά η γήρανση του πληθυσμού στην εμφάνιση παθήσεων ισχίου - γόνατος; Την επηρεάζει σημαντικά. Καθώς το ποσοστό ηλικιωμένων αυξάνε
απαιτεί ολοκληρωμένη προσέγγιση και δράση σε πολλούς τομείς ταυτόχρονα – η μείωση της διάρκειας νοσηλείας είναι μόνο ένα μέρος της λύσης. Η εφαρμογή μέτρων πρόληψης και ελέγχου των λοιμώξεων και τα πρωτόκολλα υγειονομικής διαχείρισης σε σύγχρονες μονάδες υγείας όπως το Ιατρικό Αθηνών είναι κομβικά σε αυτή την προσπάθεια. —Το κόστος των ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών πώς συγκρίνεται με αυτό των παραδοσιακών τεχνικών; Το κόστος μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την τεχνική και το μόσχευμα που επιλέγει ο εκάστοτε χειρουργός. Είθισται να λέγεται ότι η τεχνολογία κοστίζει παραπάνω. Ωστόσο, αν θέλουμε να δούμε πώς αντισταθμίζονται τα οικονομικά μεγέθη, θα πρέπει να συγκρίνουμε συνολικά οφέλη, όπως το μειωμένο κόστος στις ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές λόγω ελαχιστοποιημένης ενδονοσοκομειακής νοσηλείας, η μειωμένη ανάγκη για αντιβιοτικά και άλλες θεραπείες, η ταχύτερη επιστροφή του ασθενούς στην εργασία του και στις καθημερινές του συνήθειες και ο εκμηδενισμός της ανάγκης για αναθεωρητική επέμβαση στην ίδια άρθρωση στο μέλλον.

Η καθιστική ζωή, η παρατεταμένη χρήση της οθόνης, τα σπορ και άλλοι παράγοντες προκαλούν κακώσεις στη σπονδυλική στήλη που πλέον αντιμετωπίζονται με νέες τεχνικές, βοηθώντας τον ασθενή να επιστρέψει άμεσα στην καθημερινότητά του, χωρίς πόνο και επιπλοκές

Νέες

τεχνικές για τις κακώσεις της σπονδυλικής στήλης

κυρίως, παθήσεων της σπονδυλικής στήλης έχουν αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Αυτό τεκμηριώνεται και με μελέτες που βασίζονται στα στοιχεία του Iνστιτούτου Mέτρησης και Aξιολόγησης των Δεικτών Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Washington. Στη μελέτη Global Burden of Disease Study 2019 αναφέρεται ότι οι σοβαρές επιπτώσεις της οσφυαλγίας στην ποιότητα της ζωής των ανθρώπων αυξήθηκαν από το 1990 κατά 47% παγκοσμίως, ενώ στις 10 χώρες με τη μεγαλύτερη αύξηση ο μέσος όρος ήταν 200%! Αντίστοιχα είναι τα νούμερα και για τις περιπτώσεις της αυχεναλγίας. Αυτό που έχει αλλάξει αυτές τις δεκαετίες, και εξηγεί την αύξηση, είναι η εκτεταμένη και υπερβολική χρήση των οθονών αλλά και η σαφέστατη ροπή των ανθρώπων στην καθιστική εργασία. —Έχουμε εμφάνιση των παθήσεων σε πολύ νεαρότερες ηλικίες; Κατηγορηματικά ναι! Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις παθήσεις του αυχένα τις οποίες βλέπουμε σε ολοένα νεότερους ανθρώπους. Η χρήση των οθονών και ιδιαίτερα των έξυπνων κινητών και των τάμπλετ έχει συμβάλει σε αυτή τη ραγδαία άνοδο της επίπτωσης της φθοράς του αυχένα στους νέους ανθρώπους. Σε ό,τι αφορά τη μέση, η καθιστική εργασία αδρανοποιεί το μυϊκό σύστημα γύρω από τη σπονδυλική στήλη (κοιλιακούς-ραχιαίους), έτσι αυξάνεται το φορτίο που είναι αναγκασμένοι να σηκώνουν οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι. Αυτό, σε συνδυασμό με την εσφαλμένη στάση στο κάθισμα, προκαλεί τραυματισμούς και αφυδάτωση των δίσκων, οι οποίοι έτσι γίνονται ευάλωτοι σε νέους τραυματισμούς και κακώσεις, ξεκινώντας με αυτόν τον τρόπο τον φαύλο κύκλο της εκφύλισης.

Ποιες είναι οι πιο οδυνηρές παθήσεις της σπονδυλικής στήλης; Σίγουρα εκείνες που εμφανίζονται με μόνιμες νευρολογικές επιπλοκές. Εντός της σπονδυλικής στήλης ταξιδεύουν ο νωτιαίος μυελός (που αποτελεί τη συνέχεια του εγκεφάλου) αλλά και όλα τα νεύρα που δίνουν κίνηση και αισθητικότητα στα άνω και στα κάτω άκρα. Οποιαδήποτε σοβαρή πάθηση μπορεί να βλάψει αυτές τις ευαίσθητες δομές προκαλεί, εκτός από πόνο, νευρολογικές βλάβες που μπορεί να είναι από μια απλή παροδική υπαισθησία (μούδιασμα) μιας μικρής περιοχής σε ένα από τα άκρα έως πλήρη και μόνιμη παράλυση στα άνω και κάτω άκρα. Σοβαρές κακώσεις από πτώσεις ή τροχαία με ασταθή κατάγματα αλλά και όγκοι της σπονδυλικής στήλης μπορούν να επιφέρουν αυτές τις νευρολογικές επιπλοκές. Το ίδιο μπορεί να συμβεί λόγω μιας σοβαρής αρθρίτιδας που δημιουργεί μεγάλη στένωση ή λόγω μιας πολύ μεγάλης κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου. —Ποιες τεχνικές έχουν αναπτυχθεί για την ελάχιστα επεμβατική αντιμετώπιση των παθήσεων της σπονδυλικής στήλης; Υπάρχουν πλέον στη φαρέτρα της επιστήμης πολλές και διαφορετικές επιλογές ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών από τις οποίες επιλέγουμε την καταλληλότερη

έχουν αυξηθεί οι παθήσεις της σπονδυλικής στήλης από την καθιστική εργασία και τη χρήση οθονών; Είναι κοινή διαπίστωση για εμάς τους ειδικούς ότι η συχνότητα και η επίπτωση των
—Πόσο
εκφυλιστικών,
για κάθε ασθενή με μια εξατομικευμένη προσέγγιση. Οι τεχνικές αυτές στοχεύουν στην ελαχιστοποίηση του χειρουργικού τραύματος μέσω του οποίου δύναται να επιτευχθεί η χειρουργική αποκατάσταση ενός προβλήματος της σπονδυλικής στήλης. Έτσι, μειώνεται ο χρόνος νοσηλείας και αποκατάστασης, η ανάγκη για μετάγγιση και οι επιπλοκές εν γένει. Αυτές οι τεχνικές στηρίζονται σε ειδικά μικροεργαλεία, στη χρήση του μικροσκοπίου ή του ενδοσκοπίου και της τρισδιάστατης διεγχειρητικής απεικόνισης και ψηφιακής πλοήγησης. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να τονίσω ότι η προσθήκη σε όλα αυτά ενός συστήματος ρομποτικής υποβοήθησης και καθοδήγησης στην τοποθέτηση εμφυτευμάτων προσφέρει κορυφαία ακρίβεια και διασφαλίζει ένα άριστο αποτέλεσμα. Τέλος, η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική της σπονδυλικής στήλης συνδυάζεται άριστα με τα σύγχρονα αναισθησιολογικά πρωτόκολλα ημερήσιας νοσηλείας που καθιστούν αυτές τις επεμβάσεις εφικτές ακόμα και χωρίς γενική αναισθησία. Στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών όλα τα παραπάνω προσφέρονται ως απαραίτητα εργαλεία της καθημερινότητάς μας. —Τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατέψουμε τη σπονδυλική στήλη; Μέσω προληπτικών μέτρων, όπως η τακτική σωματική δραστηριότητα και άσκηση, η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους, η υιοθέτηση σωστής στάσης σώματος και η έγκαιρη αναζήτηση ιατρικής βοήθειας όταν είναι απαραίτητο, ο καθένας από εμάς μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη διασφάλιση της υγείας της σπονδυλικής του στήλης, ενισχύοντας έτσι τη συνολική του ευεξία.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΣΤΑΡΑΝΤΖΗΣ ΟΡΘΟΠΈΔΊΚΟΣ, ΧΈΊΡΟΥΡΓΟΣ ΣΠΟΝΔΥΛΊΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ, ΔΊΈΥΘΥΝΤΗΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΣΠΟΝΔΥΛΊΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ & ΣΚΟΛΊΏΣΗΣ, ΊΑΤΡΊΚΟ ΚΈΝΤΡΟ ΑΘΗΝΏΝ 33

Ο Απρίλιος δεν σηµατοδοτεί µόνο την άνοιξη και τις αλλεργίες, είναι αφιερωµένος στην ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση για την αιµορροφιλία, καθώς στις 17 Απριλίου γιορτάζεται η Παγκόσµια Ηµέρα Αιµορροφιλίας. Η πρόοδος της επιστήµης έχει συµβάλει στην ανάπτυξη καινοτόµων θεραπειών

που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ατόµων που ζουν µε αυτήν τη σπάνια νόσο.

Η αιμορροφιλία είναι μια σπάνια κληρονομική διαταραχή στην πήξη του αίματος που οφείλεται σε έλλειψη ή μειωμένη λειτουργικότητα του παράγοντα VIII (Αιμορροφιλία Α) ή του παράγοντα IX (Αιμορροφιλία Β). Αυτοί οι παράγοντες ανήκουν σε μια κατηγορία πρωτεϊνών που παίζουν σημαντικό ρόλο στον έλεγχο των αιμορραγιών. Η ασθένεια εμφανίζεται από τη γέννηση του ατόμου, εκδηλώνεται σχεδόν αποκλειστικά στους άνδρες, και διαρκεί για όλη τους τη ζωή, ενώ η βαρύτητά της κυμαίνεται από ήπια έως σοβαρή, ανάλογα με τον βαθμό λειτουργικότητας ή το ποσοστό έλλειψης της αντίστοιχης πρωτεΐνης. Σε σοβαρές μορφές της νόσου παρατηρείται συχνά αιμορραγία στις αρθρώσεις, τους μυς, τον εγκέφαλο και σε άλλα εσωτερικά όργανα. Μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο, βλάβη των αρθρώσεων και να οδηγήσει ακόμα και σε αναπηρία. Παγκοσμίως, η συχνότητα εμφάνισης της αιμορροφιλίας Α είναι περίπου 21 περιπτώσεις ανά 100.000 γεννήσεις, ενώ η αιμορροφιλία Β είναι πιο σπάνια, 4 περιπτώσεις ανά 100.000 γεννήσεις. Εκτιμάται ότι σήμερα περίπου 400.000 άτομα παγκοσμίως πάσχουν από αιμορροφιλία, ενώ στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι ζουν 1.016 άτομα με αιμορροφιλία Α και Β. Πλέον, οι καινοτόμες θεραπείες μπορούν να προσφέρουν στους ασθενείς τη δυνατότητα να ζήσουν μια ζωή χωρίς τους περιορισμούς του παρελθόντος. Στόχος της θεραπείας είναι η πρόληψη και αντιμετώπιση των αιμορραγιών και των επιπλοκών τους.

LIBERATE LIFE: ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΗΣ SOBI ΓΙΑ ΜΙΑ ΖΩΗ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΜΟΡΡΟΦΙΛΙΑ!

Το όραμα της Sobi «Liberate Life» δημιουργήθηκε με στόχο να στηρίξει τα άτομα που ζουν με αιμορροφιλία και να τα βοηθήσει να διεκδικήσουν τα όνειρά τους και μια ζωή χωρίς περιορισμούς. Ο ιστότοπος liberatelife. gr παροτρύνει τα άτομα που ζουν με αιμορροφιλία να απολαμβάνουν την κάθε στιγμή και να αξιοποιούν τις ευκαιρίες που ανοίγονται μπροστά τους χωρίς δεύτερες σκέψεις. Θέλοντας να δώσει έμπνευση, μας συστήνει τους Liberators, τους ανθρώπους της «διπλανής πόρτας» που ζουν με αιμορροφιλία, αλλά καταφέρνουν καθημερινά να ξεπερνούν τις δυσκολίες και να διεκδικούν μια καλύτερη ζωή, απαλλαγμένη από τα «πρόσεχε» και τα «μη».

Τελικά, είναι εφικτό να ζεις μια ζωή πέρα από την αιμορροφιλία!

Απρίλιος, μήνας

ενημέρωσης και

ευαισθητοποίησης

για την αιμορροφιλία

34

Ποια τρόφιμα κάνουν τον καρκίνο πέρα

Πρώτος ο Ίπποκράτης είχε πει πως «η τροφή μας πρέπει να γίνει το φάρμακό μας», κάτι που ισχύει επιβεβαιωμένα στην περίπτωση της πρόληψης του καρκίνου, με τον πρόεδρο της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, Ευάγγελο Φιλόπουλο, να υπενθυμίζει ότι το 40% των ογκολογικών νοσημάτων προλαμβάνεται μέσω του υγιεινού τρόπου ζωής. Με άλλα λόγια, η σωστή διατροφή και λίγη άσκηση μειώνουν τον κίνδυνο

νόσησης από πολλούς καρκίνους. Μάλιστα, η μεσογειακή διατροφή θεωρείται

παγκοσμίως το ενδεδειγμένο διατροφικό μοντέλο για την πρόληψη του καρκίνου, των καρδιοπαθειών, του διαβήτη, της παχυσαρκίας (που, εκτός των άλλων, είναι και καρκινογόνα) και άλλων εκφυλιστικών νοσημάτων. Πάμε, λοιπόν, να γνωρίσουμε τα πιο «αντικαρκινικά» τρόφιμα.

κυτταρικού μεταβολισμού είτε οφείλονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση

λάδια στη μαγειρική. Στα φυτοχημικά συστατικά ανήκουν, μεταξύ άλλων, οι πολυφαινόλες (π.χ. του σταφυλιού), τα φλαβονοειδή, τα καροτενοειδή και η σουλφοραφάνη του μπρόκολου. Τα «αντικαρκινικά» τρόφιμα προστατεύουν κυρίως από δύο κατηγορίες καρκίνων, του πεπτικού συστήματος (παχέος εντέρου, στομάχου, οισοφάγου) και τους ορμονοεξαρτώμενους, όπως ο καρκίνος του μαστού και του προστάτη.

ΤΡΟΦΊΜΑ

Ντομάτα (και σε σάλτσα και σε πελτέ)

Η ντομάτα θεωρείται εξαιρετική πηγή θρεπτικών συστατικών χάρη στο λυκοπένιο που περιέχει (φυτοχημικό με έντονη αντιοξειδωτική δράση). Εκτός από το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα που προσφέρει στην ντομάτα, το λυκοπένιο έχει την ιδιότητα να καταστρέφει τις ελεύθερες ρίζες που προκαλούν βλάβες στο DNA των κυττάρων και οδηγούν στην εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων. Πρόσφατες μελέτες συνδέουν την ουσία αυτή με την προστασία από διάφορες μορφές καρκίνου, ειδικά του προστάτη. Μάλιστα, οι έρευνες εστίασαν στον πληθυσμό της Ιταλίας που καταναλώνει μεγάλη ποσότητα ντομάτας, π.χ. ακόμα και από τη σάλτσα στις μακαρονάδες και στις πίτσες, με συνέπεια οι Ιταλοί άνδρες να εμφανίζουν χαμηλά ποσοστά καρκίνου του προστάτη. Σύμφωνα με τις έρευνες, λυκοπένιο προσλαμβάνουμε περισσότερο από προϊόντα με βάση την ντομάτα όπως ο ντοματοπολτός, ο ντοματοχυμός, η σάλτσα ζυμαρικών, το κέτσαπ. Όσο πιο κατεργασμένη (ψημένη, λιωμένη ή σε σάλτσα) τόσο πιο πλούσια είναι σε λυκοπένιο, καθώς αυτό απελευθερώνεται κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας.

Ακριβό μου ελαιόλαδο Το ελαιόλαδο δεν βρίσκεται τυχαία στον πυρήνα της μεσογειακής διατροφής. Σύμφωνα με πληθώρα μελετών, η προσήλωση στην παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή, η οποία βασίζεται κυρίως στην

Οι τροφές που αποκαλούμε «αντικαρκινικές» έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικές ουσίες, γι’ αυτό μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών καρκίνων, με πρώτο στη λίστα τον (ύπουλο και φονικό) καρκίνο του παγκρέατος. Πρωταγωνιστές στα αντιοξειδωτικά είναι τα φυτοχημικά συστατικά των κηπευτικών. Ουσιαστικά, πρόκειται για στοιχεία που θωρακίζουν τα φυτά έναντι των μικροβιακών εισβολών και των λοιμώξεων, ενώ προστατεύουν και τον δικό μας οργανισμό, εξουδετερώνοντας τις ελεύθερες
ρίζες που είτε παράγονται ως υποπροϊόντα του
και στα βαριά οξειδωμένα
κατανάλωση ελαιόλαδου, σχετίζεται με μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του μαστού στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Το ελαιόλαδο είναι το πιο υγιεινό και πιο ανθεκτικό στη θερμική διάσπαση κατά το τηγάνισμα λάδι, άρα είναι πολλαπλώς ωφέλιμο για τον οργανισμό. Άλλα λάδια, ευτελέστερης ποιότητας, διασπώνται στο τηγάνι, υπερπαράγοντας οξειδωτικές ελεύθερες ρίζες, οι οποίες είναι ιδιαίτερα βλαβερές. Ωστόσο, η υψηλή τιμή του το καθιστά είδος πολυτελείας για πολλούς, ειδικά τον τελευταίο καιρό. Η κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος Σοφία Ελευθερίου θυμίζει ότι το ελαιόλαδο είναι πιο θρεπτικό όταν προστίθεται ωμό στο φαγητό και επισημαίνει ότι δεν χρειάζεται να χρησιμοποιείται σε μεγάλες ποσότητες, γιατί, εκτός από υψηλή θρεπτική αξία, έχει και πολλές θερμίδες. Κόκκινα & μοβ φρούτα Οι φράουλες, όπως και κάποια είδη μούρων, είναι πλούσιες σε πολυφαινόλες που ονομάζονται ανθοκυανίνες, οι οποίες είναι γνωστές για τις αντικαρκινικές τους ιδιότητες. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο
36

38

Η δέσμευση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, σε συνδυασμό με την εφαρμογή νέων πολιτικών Υγείας και τη χρηματοδότηση των συστημάτων περίθαλψης των κρατών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος με 600 εκατ. δολάρια, καθιστά ρεαλιστική την προοπτική εξάλειψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας έως το 2030

Με επιπλέον χρηματοδότηση 600 εκατ. δολαρίων αλλά και την ισχυρή βούληση των κρατών να επεκτείνουν τον HPV εμβολιασμό σε ακόμα μεγαλύτερο αριθμό γυναικών, ενισχύοντας παράλληλα τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου, η ανθρωπότητα θα μπορέσει για πρώτη φορά στην ιστορία της να εξαλείψει έναν καρκίνο, αυτόν του τραχήλου της μήτρας, εξαιτίας του οποίου μια γυναίκα πεθαίνει κάθε δύο λεπτά κάπου στον κόσμο. Αυτό θα καταστεί δυνατό με τον εμβολιασμό έναντι του ιού HPV, που μπορεί να προλάβει την πλειονότητα αυτών των περιστατικών, σε συνδυασμό με τον προσυμπτωματικό έλεγχο και την πρόσβαση στη θεραπεία.

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο 4ος πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες παγκοσμίως και εξακολουθεί να πλήττει δυσανάλογα τον γυναικείο πληθυσμό των κρατών χαμηλού και μεσαίου κατά κεφαλήν εισοδήματος. Η σύσταση του ΠΟΥ το 2022 να δοθεί μια δόση από το εμβόλιο HPV στο 90% του γυναικείου πληθυσμού διευκόλυνε την κατάσταση, ενώ αντίστοιχη σύσταση επαναλήφθηκε το 2023 για τον πληθυσμό των ΗΠΑ, της Λατινικής Αμερικής και των χωρών της Αφρικής. Μέχρι σήμερα 37 κράτη χαμηλού και μεσαίου κατά κεφαλήν εισοδήματος έχουν υιοθετήσει τη μία δόση εμβολιασμού. Στο μεταξύ, από το 2020 οι 194 χώρες-μέλη του ΠΟΥ δεσμεύτηκαν ότι θα κάνουν ό,τι χρειαστεί προκειμένου να εξαλειφθεί ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Στο πλαίσιο αυτό συμφωνήθηκαν τα εξής: η Δημοκρατία του Κονγκό να εκκινήσει άμεσα την εφαρμογή του πρωτοκόλλου χορήγησης μίας δόσης εμβολίου σε κορίτσια από 9 έως 14 ετών και η Αιθιοπία να ενισχύσει το πρόγραμμα εμβολιασμού της με στόχο να επιτευχθεί εμβολιαστική κάλυψη του 95% των 14χρονων κοριτσιών, να εφαρμόσει προσυμπτωματικό έλεγχο σε 1 εκατ. γυναίκες και να χορηγηθεί θεραπεία στο 90% των γυναικών στις οποίες θα εντοπιστούν καρκινικές αλλοιώσεις.

Η Νιγηρία ξεκίνησε εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού για τον HPV, υιοθετώντας τη μία δόση εμβολιασμού, με τη δέσμευση να επιτευχθεί εμβολιαστική κάλυψη στο 80% των κοριτσιών έως το 2026. Ο εμβολιασμός θα γίνει και στα σχολεία για τις μαθήτριες και σε δομές υγείας για τα κορίτσια που δεν πηγαίνουν σχολείο. Θυμίζουμε ότι η Αυστραλία, χώρα-πρότυπο σε ό,τι αφορά την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, έχει υλοποιήσει πρώτη, ήδη από το 2008, εμβολιασμό στα σχολεία.

Ο δρόμος για την πρώτη εξάλειψη ογκολογικού νοσήματος μέσω του εμβολιασμού είναι δύσβατος. Λόγω των κλυδωνισμών που προκάλεσε η πανδημία στα συστήματα υγείας, μόνο μία στις 5 έφηβες εμβολιάστηκαν το 2022. Επιπλέον, το 2022 στις χώρες χαμηλού και

μεσαίου
των
Ο ΠΟΥ προειδοποιεί ότι οι ανισό
πρέπει να αμβλυνθούν, αλλιώς οι θάνατοι θα αυξηθούν. Μάλιστα, εκτιμάται ότι το 2030, 410.000 γυναίκες θα πεθάνουν παγκοσμίως από τον συγκεκριμένο καρκίνο. «Έχουμε τη γνώση και τα εργαλεία να κάνουμε αυτόν τον καρκίνο παρελθόν, αλλά ακόμα δεν έχουμε φτάσει στο επίπεδο που θα θέλαμε», επισημαίνει ο δρ. Tedros Adhanom Ghebreyesus, γενικός διευθυντής του ΠΟΥ. Την παγκόσμια δέσμευση του ΠΟΥ για την εξάλειψη του πρώτου καρκίνου στην ιστορία της ανθρωπότητας στηρίζουν επίσης η UNICEF, το Ίδρυμα Bill & Melinda Gates, η Οργάνωση Unitaid (για τη χρηματοδότηση γυναικών, παιδιών και εφήβων), η Συμμαχία για τα Εμβόλια Gavi, η Αμερικανική Ένωση για την Παγκόσμια Ανάπτυξη (USAID) και η Παγκόσμια Τράπεζα. Στην Ελλάδα ο εμβολιασμός έναντι του HPV χορηγείται δωρεάν σε κορίτσια και αγόρια έως 18 ετών. Τα τελευταία χρόνια, δε, αυξάνεται το ποσοστό των γονιών που εμβολιάζουν τα παιδιά τους, ειδικά από τότε που ξεκίνησε να αποζημιώνεται το εμβόλιο και για τα αγόρια. Με χρηματοδότηση 600 εκατ. δολαρίων ο ΠΟΥ μειώνει τις ανισότητες στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας
κατά κεφαλήν εισοδήματος καταγράφηκε το 90%
348.000 θανάτων από τη νόσο, αφού εκεί το ποσοστό των γυναικών που κάνει τεστ για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας είναι μικρότερο από το 5%.
τητες

Νέα εποχή στη διάγνωση, στα προηγμένα

διαγνωστικά κέντρα Affidea

Ο Όμιλος Αffidea αποτελεί τον μεγαλύτερο φορέα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στην Ευρώπη, με δραστηριότητα σε 15 χώρες και περισσότερα από 330 ιατρικά κέντρα. Στον όμιλo απασχολούνται πάνω από 11.000 επαγγελματίες υγείας και πραγματοποιούνται 20 εκατ. διαγνωστικές εξετάσεις ετησίως σε 12 εκατ. ασθενείς. Τα διαγνωστικά κέντρα Affidea στην Ελλάδα λειτουργούν από το 2005 και έχουν καταξιωθεί στις πρώτες θέσεις των επιλογών των πολιτών στη χώρα μας, διεξάγοντας πάνω από 4 εκατ. ιατρικές εξετάσεις ετησίως σε χιλιάδες εξεταζόμενους. Τα κέντρα λειτουργούν σε πρότυπους ιατρικούς χώρους και είναι εξοπλισμένα με ιατρικά μηχανήματα τεχνολογίας αιχμής, ενώ στελεχώνονται από έμπειρο ιατρικό προσωπικό με επιστημονική κατάρτιση και πολυετή εμπειρία στον χώρο της υγείας. Είναι συμβεβλημένα με τον ΕΟΠΥΥ, όλα τα δημόσια ταμεία και τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ ΑΊΧΜΉΣ ΣΤΉΝ ΥΠΉΡΕΣΊΑ ΤΩΝ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΩΝ

Από το έτος της ίδρυσής της και μέχρι σήμερα η Affidea έχει κερδίσει επάξια την εμπιστοσύνη των συμπολιτών της, κάνοντας πράξη καθημερινά τις αξίες της, την αξιοπιστία στη διάγνωση, την καινοτομία στις πρακτικές και την αμοιβαιότητα στις ανθρώπινες σχέσεις. Επενδύει στρατηγικά σε σύγχρονο εξοπλισμό με στόχο όλοι οι εξεταζόμενοι να απολαμβάνουν τα τελευταία επιτεύγματα της ιατρικής τεχνολογίας για την ακριβέστερη και ταχύτερη απεικόνιση σε ασφαλές και φιλικό περιβάλλον ολοκληρωμένων υπηρεσιών υγείας. Ο εξοπλισμός της Affidea είναι ο νεότερος και ο ανώτερος στην Ευρώπη. Τα κέντρα διαθέτουν τα πιο εξελιγμένα συστήματα μαγνητικής και αξονικής τομογραφίας, ψηφιακής μαστογραφίας 3D, υπερηχοτομογραφίας κ.ά. με τεχνολογία επικεντρωμένη στους εξεταζόμενους. H καινοτόμος τεχνολογία προσφέρει από ευρύ χώρο εξέτασης μέχρι αθόρυβες και ταχύτατες εξετάσεις.

Η πρόληψη αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο

της υγείας. Τα προηγμένα διαγνωστικά

κέντρα με τεχνολογία αιχμής του Ομίλου

Affidea είναι συμβεβλημένα με τον ΕΟΠΥΥ, όλα τα δημόσια ταμεία και τις ιδιωτικές

ασφαλιστικές εταιρείες, κάνοντας την

πρόληψη πράξη.

ΣΤΉΝ ΑΊΧΜΉ ΤΉΣ ΊΑΤΡΊΚΉΣ ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΊΑΣ

Η Affidea δίνει προτεραιότητα στον άνθρωπο, εφαρμόζοντας διαδικασίες που αποσκοπούν στη διαφύλαξη της ασφάλειας των εξεταζόμενων και παράλληλα στη διασφάλιση του καλύτερου δυνατού ιατρικού αποτελέσματος. Στο πλαίσιο αυτό έχει εγκαταστήσει ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα βελτιστοποίησης της δόσης ακτινοβολίας για την ασφαλέστερη διεξαγωγή της αξονικής τομογραφίας, το Dose Excellence. Για τον λόγο αυτό, τα διαγνωστικά κέντρα Affidea περιλαμβάνονται στη λίστα «EuroSafe Wall of Stars» με τα καλύτερα και ασφαλέστερα της Ευρώπης από πλευράς ακτινοπροστασίας. Επιπρόσθετα, εφαρμόζει το καινοτομικό πρόγραμμα MRΙ Excellence κατά τη διενέργεια της μαγνητικής τομογραφίας, που εξασφαλίζει τον ελάχιστο χρόνο εξέτασης με την άριστη ποιότητα της εικόνας.

«ΕΞΥΠΝΑ» ΔΊΑΓΝΩΣΤΊΚΑ ΚΕΝΤΡΑ AFFIDEA

Η Affidea επενδύει στην αλλαγή κουλτούρας της εξεταστικής διαδικασίας, μιας φιλοσοφίας που τοποθετεί τον εξεταζόμενο στη θέση του απόλυτου πρωταγωνιστή. Στόχος της είναι η μετάβαση στο μοντέλο του «έξυπνου διαγνωστικού κέντρου» με digital και paperless διαδικασίες, που παρέχουν ανθρωποκεντρική εξυπηρέτηση και περιορίζουν το αποτύπωμα στο περιβάλλον. Γι’ αυτό δημιούργησε το myaffidea, μια ψηφιακή εφαρμογή ολιστικής διαχείρισης της υγείας, με στόχο να προσφέρει στους εξεταζόμενους εύκολη, γρήγορη και ασφαλή πρόσβαση στα δεδομένα της υγείας τους. Οι ψηφιακές υπηρεσίες υγείας ενδυναμώνουν τους πολίτες και προστατεύουν το περιβάλλον, με την Affidea να επενδύει σε «πράσινο εξοπλισμό» και οικολογικές πρακτικές με μια σειρά δράσεων όπως ο περιορισμός κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και εκτύπωσης φιλμ και η μείωση χρήσης χαρτιού για ιατρικές εξετάσεις. Ο Όμιλος Affidea είναι

Υγείας.

ο πρώτος ιδιωτικός φορέας υγείας στην Ελλάδα που εντάχθηκε στον Εθνικό Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας myHealth του gov.gr, χάρη στην ψηφιακή του ετοιμότητα αλλά και στο εκτεταμένο δίκτυο εξυπηρέτησης πανελλαδικά. ΔΥΝΑΜΊΚΉ ΠΑΡΟΥΣΊΑ ΜΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΣΦΡΑΓΊΔΑ Ο Όμιλος Affidea έχει επιταχύνει τη στρατηγική του επέκταση τα τελευταία χρόνια, επενδύοντας στην ανάπτυξη νέων κέντρων παράλληλα με εξαγορές, και επεκτείνοντας το χαρτοφυλάκιο των υπηρεσιών με νέα πολυιατρεία
Συνολικά, το 2023 η Affidea ολοκλήρωσε εξαγορές σε 8 χώρες, προσθέτοντας παράλληλα και νέα κέντρα σε Ελλάδα, Λιθουανία, Πολωνία και Ρουμανία. Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, ο Όμιλος Affidea εξετάζει συνεχώς πιθανές εξαγορές για να ενισχύσει το δίκτυο και τη διαφοροποίηση των υπηρεσιών του. Με συνεργασίες υψηλού κύρους
μακρόπνοο επενδυτικό πλάνο, ανοίγει βήμα για να
και Κέντρα Αριστείας.
και
καταστεί ο πλέον αξιόπιστος φορέας παροχής υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας
40

Κλινικές

Επιζώντων Καρκίνου: Ένα πρωτοποριακό εγχείρημα, μία πρωτοβουλία ζωής ΕΛΙΣΆΒΕΤ

Η αφοσίωση της επιστημονικής κοινότητας και της φαρμακευτικής βιομηχανίας στην έρευνα για την αντιμετώπιση του καρκίνου και οι σύγχρονες τεχνολογίες υγείας έχουν οδηγήσει στην ανάπτυξη αποτελεσματικών καινοτόμων θεραπειών, στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής και σε μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Ωστόσο, όταν ένας ασθενής διαγιγνώσκεται με καρκίνο, θεωρείται ως επιζών καθόλη τη διάρκεια της ζωής του, αντιμετωπίζοντας προκλήσεις στην υγεία του και μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας. Οι προκλήσεις αυτές δεν εξαντλούνται στην αγωνία για την αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσής του· είναι και άλλες που σχετίζονται με τη διαχείριση των σωματικών και συναισθηματικών αλλαγών αλλά και του πόνου, με την επιβάρυνση των φροντιστών και του δικτύου του, με την πλοήγηση ανάμεσα σε διαδικασίες που σχετίζονται με τη νοσηλεία ή τη λήψη της θεραπείας του, πολλές φορές ακόμα και με το κοινωνικό στίγμα. Στην πραγματικότητα, ένας επιζών από τον καρκίνο καλείται να αποδεχτεί μια νέα εκδοχή του εαυτού του και τις απαραίτητες αλλαγές που πρέπει να κάνει για να έχει μια καλύτερη ζωή: αποκατάσταση της υγείας του, ενσωμάτωση στην κοινωνία και επιστροφή σε μια φυσιολογική καθημερινότητα. Όλα αυτά απαιτούν χρόνο, μέθοδο και πολύπλευρη υποστήριξη.

Κυρίως απαιτείται η πολιτεία να θέσει ως αναπόσπαστη προτεραιότητα την ολιστική ογκολογική φροντίδα, θεμελιώνοντας ένα πρωτόκολλο δράσης.

Η εμπειρία από το οικοσύστημα φροντίδας των ογκολογικών ασθενών παγκοσμίως εντοπίζει και αναδεικνύει πλέον μια νέα πραγματικότητα που δεν αποτελείται μόνο από τη λήψη της φαρμακευτικής αγωγής αλλά θέτει νέες προτεραιότητες που σχετίζονται με την πολύπλευρη και μακροχρόνια ογκολογική φροντίδα σε όλα τα στάδια της ζωής των ασθενών.

ανίχνευση πρώιμων και όψιμων ψυχοκοινωνικών επιπλοκών της νόσου. Το ιατρείο αναλαμβάνει την ψυχολογική υποστήριξη και παραπομπή σε ψυχιάτρους, εφόσον απαιτείται, όπως και τη συνταγογράφηση θεραπευτικής άσκησης. Παράλληλα, αναλαμβάνει την εκπαίδευση στη διατροφή, σε τεχνικές διαχείρισης του άγχους και του ύπνου, ενώ παραπέμπει σε ιατρεία για τη διακοπή του αλκοόλ ή του καπνίσματος. Το ιατρείο στο «Αττικόν» αποτελεί ένα πρωτοποριακό εγχείρημα για τα ελληνικά δεδομένα, ένα πρότυπο λειτουργίας εμπνευσμένο από καλές πρακτικές άλλων χωρών, το οποίο υλοποιήθηκε χάρη στο όραμα της Αμάντας Ψυρρή, καθηγήτριας Ογκολογίας, του καθηγητή Χειρουργικής και προέδρου της Ιατρικής Σχολής, Νικόλαου Αρκαδόπουλου, και της ακαδημαϊκής υποτρόφου Καλλιόπης Καλαϊτζή, γιατρού Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης. Αυτό το όραμα μάς εμπνέει ώστε να συμβάλλουμε κι εμείς στην προσπάθεια. Τώρα είναι η κατάλληλη συγκυρία, καθώς η πολιτεία έχει δεσμευτεί και επεξεργάζεται ένα Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για τον Καρκίνο, το οποίο σαφώς αφορά την ολιστική διαχείριση του καρκίνου ώστε να επισπευσθούν οι διαδικασίες και να ξεπεραστούν τα εμπόδια. Το παράδειγμα στο «Αττικόν» μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τη λειτουργία αντίστοιχων κλινικών πανελλαδικά. Στην BMS γινόμαστε αρωγοί σε πρωτοβουλίες επιτάχυνσης μιας ολιστικής προσέγγισης στη φροντίδα των ογκολογικών ασθενών, όπως με τη δημιουργία Κλινικών Επιζώντων, και συμμετέχουμε ενεργά σε μια συμμαχία φορέων μαζί με την πολιτεία, την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, την Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου, την Εταιρεία Ογκολόγων-Παθολόγων Ελλάδας, τον Οργανισμό Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία και την Ernst & Young (ΕΥ).

Είμαστε αισιόδοξοι. Κυρίως, είμαστε προσηλωμένοι ώστε το όραμα να γίνει πραγματικότητα.

Η αρχή έγινε στο πρόσφατο ειδικό workshop με τη συμμετοχή όλων των φορέων. Η ομόφωνη δέσμευση για τη διερεύνηση των προϋποθέσεων καθιέρωσης ως κέντρου αριστείας της Κλινικής Επιζώντων στο «Αττικόν» και η σκιαγράφηση των στόχων για την επόμενη ημέρα, για ένα πανελλαδικό δίκτυο κλινικών, μας κινητοποιεί ώστε να προχωρήσουμε άμεσα στα επόμενα βήματα: στην καταγραφή και προτυποποίηση ενός οργανωτικού μοντέλου βάσει της εμπειρίας της

τεχνολογίας.

Ως μια ηγέτιδα βιοφαρμακευτική

Ο ρόλος μας δεν είναι μονοδιάστατος. Στην ΒMS αναλαμβάνουμε την ευθύνη που μας αναλογεί ώστε να δημιουργήσουμε τις συνθήκες και τις συνέργειες προκειμένου, τελικά, να συνδιαμορφώσουμε με τους

Στην Ελλάδα, από το 2023, λειτουργεί πιλοτικά η Κλινική Επιζώ-

Μία από τις καίριες πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί
ντων Καρκίνου στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν», εξασφαλίζοντας υπηρεσίες υψηλού επιστημονικού περιεχομένου για τη δευτερογενή πρόληψη, τη συμβουλευτική στον τρόπο ζωής και την
είναι η δημιουργία των Κλινικών Επιζώντων Καρκίνου, όπου οι ασθενείς λαμβάνουν διά βίου φροντίδα. Στο εξωτερικό λειτουργούν πολλές αντίστοιχες κλινικές, με ορατά οφέλη για τους ασθενείς και το σύστημα υγείας.
παρακολούθηση για την
Κλινικής Επιζώντων στο «Αττικόν»· στην ανάπτυξη ενός μοντέλου αναπαραγωγής σε άλλες
δομές υγείας· στη διερεύνηση χρηματοδοτικών εργαλείων και στην αξιοποίηση της ψηφιακής
εταιρεία με διαχρονική αφοσίωση στην ογκολογία, έχουμε συμβάλει σε μια επαναστατική αλλαγή στη θεραπεία του καρκίνου μέσω της Ανοσοογκολογίας.
κοινωνικούς μας εταίρους πολιτικές βελτιστοποίησης της ογκολογικής φροντίδας διευρυμένα, στρατηγικά και με το βλέμμα στραμμένο στην ποιότητα ζωής των ασθενών, πέρα και πάνω από την έρευνα, την ανάπτυξη και την πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες. Σε αυτό το ταξίδι δεσμευόμαστε να συμπορευτούμε με την πολιτεία και την επιστημονική κοινότητα με μοναδικό όραμα τη βέλτιστη ογκολογική φροντίδα για τους ασθενείς.
ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ BRISTOL
42
MYERS SQUIBB ΕΛΛΑΔΑΣ

Την ανάγκη της συνεργασίας όλων των αρμόδιων φορέων για την ανάδειξη της χώρας μας σε προορισμό τουρισμού υγείας τονίζει ο καθηγητής Δερματολογίας κ. Κωνσταντίνος Κουσκούκης. Σημαντικό ρόλο στο κομμάτι αυτό διαδραματίζει και ο ιαματικός τουρισμός, με απώτερο στόχο την καθιέρωση του τουρισμού των τεσσάρων εποχών.

Ο ιαματικός

—Ποια είναι τα οφέλη της ιαματικής υδροθεραπείας και της θαλασσοθεραπείας; Η Ιαματική Ιατρική μέχρι σήμερα είχε εμπειρική υπόσταση, με τη βοήθεια όμως της επιστημονικής τεκμηρίωσης της θερμικής, της μηχανικής και ειδικότερα της χημικής δράσης των ιαματικών φυσικών πόρων αναδείχθηκε σε συμπληρωματική θεραπευτική μέθοδο στο πλαίσιο της κλασικής ιατρικής. Οι θεραπευτικές δράσεις της Ιαματικής Ιατρικής αφορούν παθήσεις του μυοσκελετικού, του νευρικού, του αναπνευστικού, του καρδιαγγειακού, του αιμοποιητικού, του γαστρεντερικού, του ουρολογικού και του ενδοκρινολογικού συστήματος, καθώς και δερματολογικές, ωτορινολαρυγγολογικές, γυναικολογικές, αλλεργικές και περιοδοντικές παθήσεις. Οι θεραπευτικές εφαρμογές της Ιαματικής Ιατρικής με ιαματικούς φυσικούς πόρους περιλαμβάνουν την ιαματική υδροθεραπεία, την ποσιθεραπεία, την εισπνοθεραπεία, την πηλοθεραπεία, τη θαλασσοθεραπεία, τη σπηλαιοθεραπεία και τη βιομετεωρολογική θεραπεία και εφαρμόζονται σε ειδικούς διαμορφωμένους χώρους (medispa) με τη βοήθεια ιατρικού προσωπικού.

—Ποια είναι η θέση της Ελλάδας στο παγκόσμιο γίγνεσθαι της Ιαματικής Ιατρικής;

Η ίδρυση της Ιπποκρατείου Ακαδημίας Ιαματικής Ιατρικής με τη διοργάνωση έξι πανελλήνιων συνεδρίων, τριών παγκόσμιων και πολλών διημερίδων και σεμιναρίων αναβίωσε και καθιέρωσε την Ιαματική Ιατρική στον διεθνή χώρο. Η Ακαδημία έλαβε μέρος και στο Διεθνές Συνέδριο της Παγκόσμιας Οργάνωσης Ιαματικής Ιατρικής το 2015, όπου αναρτήθηκε για πρώτη φορά η ελληνική σημαία και ο υποφαινόμενος προτάθηκε ως σύμβουλος της Ιαματικής Ιατρικής της Ελλάδας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO). Αισιόδοξα είναι και τα μηνύματα που δίνει το έγγραφο του WHO, ο οποίος ζητά τη συνεπικουρία μας στη συμπληρωματική θεραπευτική προσέγγιση της ψωρίασης, ασθένειας δυσίατης, με πολλές επιπλοκές και ψυχολογική επιβάρυνση. Στους ασθενείς αυτούς, που ανέρχονται παγκοσμίως στα 100 εκατομμύρια, η Ελλάδα μπορεί να συμβάλει σημαντικά λόγω της ιαματικής θεραπείας, της πηλοθεραπείας, της βιοκλιματοθεραπείας και της εξαιρετικής της ηλιοφάνειας.

—Η χώρα μας διαθέτει 750 ιαματικές πηγές. Πόσο σύντομα θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε στην αξιοποίηση αυτού του πολύτιμου θησαυρού. Τι πρέπει να γίνει;

Η Ελλάδα διαθέτει 750 ιαματικές πηγές ως αναβλύσεις. Από αυτές οι 126 είναι ενεργές και έχουν αναγνωριστεί μόνο 82. Η χώρα μας όμως έχει και μια τεράστια ακτογραμμή, όπου μπορούν να αναπτυχθούν απεριόριστα κέντρα θαλασσοθεραπείας, ικανά να προσφέρουν θεραπείες Ιαματικής Ιατρικής. Επιβάλλεται η χάραξη νέας στρατηγικής από την πολιτεία αφενός για την επίσπευση των διαδικασιών εφαρμογής των νόμων, αφετέρου για τη δημιουργία των κατάλληλων υποδομών παροχής πιστοποιημένων υπηρεσιών υγείας, ευεξίας και αντιγήρανσης με στόχο την προώθηση και καθιέρωση του τουρισμού των τεσσάρων εποχών. Το υπουργείο Τουρισμού, μετά την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων για τις προδιαγραφές λειτουργίας των κέντρων ιαματικής θεραπείας και των κέντρων θαλασσοθεραπείας, έχει δρομολογήσει, μαζί με χρηματοδοτικά εργαλεία του ΕΣΠΑ, τον νέο αναπτυξιακό νόμο για τις στρατηγικές επενδύσεις και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενώ πρέπει να προβεί στην έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος για την προστασία των ιαματικών πηγών και στην εκπόνηση νέου χωροταξικού σχεδιασμού για να

Κωνσταντίνος

Κουσκούκης

Καθηγητής Δερματολογίας Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου

Θράκης & Αισθητικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου του

Camerino, πρόεδρος Ιπποκρατείου Ακαδημίας Ιαματικής

Ιατρικής & της Παγκόσμιας Ακαδημίας Κινεζικής & Συμπληρωματικής Ιατρικής, αντιπρόεδρος του Παγκόσμιου Ιπποκράτειου Ινστιτούτου Ιατρών

επιτευχθεί η πολυπόθητη και πολλά υποσχόμενη βιώσιμη ανάπτυξη.
και
τουρισμός σύμμαχος της υγείας
της ευεξίας
44

—Ποια είναι τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας στον τουρισμό υγείας; Υπάρχουν οι βασικοί παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά και να λειτουργήσουν ως πολλαπλασιαστές ισχύος της εθνικής προσπάθειας για την ενίσχυση του τουρισμού υγείας στην Ελλάδα. Η φυσική, ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά μας, το κλίμα, η έντονη διαφοροποίηση του φυσικού περιβάλλοντος, η υψηλή επισκεψιμότητα της χώρας μας ως τουριστικού προορισμού, ο τρόπος ζωής και διατροφής των κατοίκων της πατρίδας μας αποτελούν ορισμένα μόνο παραδείγματα. Ο τουρισμός υγείας αποτελεί έναν ταχέως αναπτυσσόμενο κλάδο διεθνώς τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι ο τουρισμός υγείας έδωσε την ευκαιρία σε χώρες εντελώς διαφορετικού προφίλ να εξελιχθούν σε σημαντικούς ιατρικούς προορισμούς. Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε αυτόν τον ταχέως αναπτυσσόμενο τομέα του τουρισμού. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να σημάνει το άνοιγμα ενός μεγάλου κύκλου εργασιών που θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιμετώπιση της ανεργίας και την ανακούφιση της οικονομίας.

—Τι έσοδα θα μπορούσε να φέρει στην Ελλάδα η αξιοποίηση του σύνθετου τουριστικού προϊόντος του τουρισμού υγείας; Η χώρα μας διεκδικεί με αξιώσεις ένα σημαντικό κομμάτι στην αγορά του ιατρικού τουρισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, η Ελλάδα κατέχει μόλις το 3% του ιατρικού τουρισμού, όταν η Τουρκία, η Πολωνία και η Τσεχία κατέχουν το 13% και το Βέλγιο το 8%. Η άνθηση του τουρισμού υγείας εντυπωσιάζει. Διεθνώς 830 εκατομμύρια ταξιδιωτών μετακινούνται για την υγεία τους. Πρόκειται για μία τεράστια παγκόσμια αγορά με τζίρο 60 δισεκατομμύρια δολάρια που διαρκώς μεγαλώνει – και σε αυτά πρέπει να προσθέσουμε και τον τουρισμό της ευεξίας που αγγίζει τα 4,3 δισεκατομμύρια δολάρια. Η Ελλάδα έχει ένα μερίδιο αγοράς, αλλά μπορεί να διεκδικήσει πολύ μεγαλύτερα έσοδα. Οι τομείς πάνω στους οποίους μπορεί να αναπτυχθεί ο ιατρικός τουρισμός στη χώρα μας είναι η περίθαλψη, η νοσηλεία και η αποκατάσταση χειρουργικών και παθολογικών παθήσεων με αιχμή

εξωσωματική γονιμοποίηση λόγων ευνοϊκών νομικών συνθηκών, η αιμοκάθαρση, η αισθητική δερματολογία και η πλαστική χειρουργική, η οφθαλμολογία κ.ά. Εκατόν πενήντα χιλιάδες ασφαλισμένοι μπορούν να επισκεφθούν τις ιαματικές πηγές της χώρας μας, κάνοντας, σε μια αισιόδοξη εκτίμηση, τζίρο 1 δισ. ευρώ, δεδομένου του ότι στο εξωτερικό τα ασφαλιστικά ταμεία χρηματοδοτούν τα ταξίδια σε θερμαλιστικά κέντρα ιαματικής ιατρικής (health resort), σε συνδυασμό πάντα με όλες τις εναλλακτικές μορφές του θεματικού τουρισμού, δίνοντας προστιθέμενη αξία στο τουριστικό προϊόν. Οι ιαματικές θεραπείες επαναλαμβάνονται ανά έξι μήνες και για 21 ημέρες, καθιστώντας τους ασθενείς αναγκαστικά repeaters, μαζί με τους συνοδούς τους, που συνήθως είναι ανωτέρου εισοδηματικού επιπέδου, γεγονός που οδηγεί σε έναν ποιοτικό και όχι μαζικό τουρισμό τεσσάρων εποχών. —Τι θα προτείνατε για την ανάπτυξη του τουρισμού

του δόρατος την
υγείας στην Ελλάδα; Να καθοριστεί εθνική στρατηγική για την ανταγωνιστική τοποθέτηση της Ελλάδας στην παγκόσμια αγορά του τουρισμού υγείας· να δημιουργηθεί ένα ισχυρό brand και να ενισχυθεί η φήμη της Ελλάδας ως ελκυστικού προορισμού τουρισμού υγείας· να καθιερωθούν σύγχρονες πρακτικές στη διασφάλιση ποιότητας, στην αδειοδότηση και στο πλαίσιο ελέγχων, ιδίως στην εξωνοσοκομειακή περίθαλψη· να αξιοποιηθούν τα διεθνή δίκτυα και να προσεγγιστούν ασφαλιστικά ταμεία για την προσέλκυση ασθενών· να αναπτυχθεί το μητρώο ιαματικών πηγών· να εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα για καθορισμό ζωνών προστασίας των ιαματικών φυσικών πόρων· να καθιερωθούν κριτήρια για την κατηγοριοποίηση των Medispa, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα· να καθοριστεί φορέας πιστοποίησης ISO και να υπάρξουν προγράμματα εκπαίδευσης και εξειδίκευσης προσωπικού με τη δημιουργία εκπαιδευτικών δομών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το Παγκόσμιο Ιπποκράτειο Ινστιτούτο Ιατρών, ο ΙΣΑ, το Διεθνές Κέντρο Τουρισμού Υγείας και η Elitour θα πρέπει να συνεχίσουν τις σημαντικές δράσεις και επαφές με την απανταχού ελληνική ομογένεια, με στόχο την ανάδειξη της χώρας μας ως διεθνώς αναγνωρισμένου προορισμού τουρισμού υγείας. Τα οφέλη σε αυτόν τον τομέα θα είναι αδιαμφισβήτητα. 45

46

Η Άνοιχτή Άγκαλιά δημιουργήθηκε

πριν από τριάντα χρόνια και είναι ο μακροβιότερος σύλλογος στην πατρίδα

μας, ο οποίος υλοποιεί αποστολές

κοινωνικής ιατρικής. Ο απολογισμός του έργου της είναι εντυπωσιακός και τον συμπληρώνει το ΕΣΥ, φέρνοντας την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στην πλατεία του χωριού, στους κατοίκους των νησιών του Αιγαίου και των χωριών της Θράκης και της Ηπείρου.

Σε 360.000 κατοίκους νησιών και

ορεινών χωριών έχει

προσφέρει υπηρεσίες

υγείας η Ανοιχτή

Αγκαλιά

Σε όλες αυτές τις νησιωτικές και ηπειρωτικές περιοχές ταξιδεύουν οι γιατροί περισσότερων από δεκαπέντε ειδικοτήτων της Αγκαλιάς, βοηθώντας με τη δράση τους να ενστερνιστούν την πρόληψη άνθρωποι που μέχρι τότε έλεγαν «μα δεν είμαι άρρωστος, γιατί να πάω στον γιατρό για εξετάσεις;». Η Γιολάντα Βλάχου, πρόεδρος και ιδρύτρια της Ανοιχτής Αγκαλιάς, είχε ξεκινήσει εκείνο το ταξίδι δέκα χρόνια νωρίτερα, παρέα με άλλες γυναίκες που πρόσφεραν εθελοντικό έργο στο Νοσοκομείο Παίδων «Παναγιώτη & Αγλαΐας Κυριακού» προκειμένου να βελτιωθούν οι συνθήκες διαμονής των μικρών ασθενών στους θαλάμους νοσηλείας.

Η Ανοιχτή Αγκαλιά, σε συνεργασία με στρατιωτικούς γιατρούς, γιατρούς του ΕΣΥ και ιδιώτες γιατρούς, έχει προσφέρει σε αυτές τις τρεις δεκαετίες περισσότερες από 360.000 ιατρικές πράξεις σε νησιώτες του Αιγαίου και κατοίκους της ορεινής Ηπείρου και της Θράκης. Ο σύλλογος επισκέπτεται 14-17 ακριτικούς προορισμούς της πατρίδας μας ετησίως και ταυτόχρονα διαθέτει ένα Κέντρο Ημέρας στο Κορωπί το οποίο επισκέπτονται καθημερινά 45 παιδιά που είναι στο φάσμα του αυτισμού, πάσχουν από διαταραχές ανάπτυξης, μάθησης και συμπεριφοράς ή μέτρια νοητική αδυναμία. Το 2023, η Αγκαλιά πρόσφερε συνολικά 6.322 ιατρικές πράξεις σε κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών, εκ των οποίων οι 4.145 αφορούσαν παιδιά, ενώ οι 2.177 ενήλικες. Παρότι η ιδέα ίδρυσης της Ανοιχτής Αγκαλιάς είχε σκοπό την παροχή ιατρικών υπηρεσιών στα παιδιά, γρήγορα οι εθελοντές της διαπίστωσαν ότι δεν θα μπορούσαν να αποκλείσουν τους ενήλικες και τους ηλικιωμένους από τις δράσεις τους. Το 2023 η Αγκαλιά στήριξε συνολικά 961 παιδιά και πλέον,

παιδιών γίνεται μέσα από τις δωρεάν εφαρμογές της πλατφόρμας Live Without Bullying. Παράλληλα, θα υλοποιηθεί σεμινάριο καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης, καθώς η γνώση πρώτων βοηθειών και η παροχή τους σε συνανθρώπους μας που κινδυνεύουν αποτελεί υποχρέωση όλων. Επίσης, σε νησιά

για να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες προκλήσεις, προχωρά σε νέες δράσεις και συνεργασίες. Έτσι, λοιπόν, υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με το Κέντρο Κοινωνικής Δράσης και Καινοτομίας ΚΜΟΠ για την καταπολέμηση του εκφοβισμού. Η
πως η στήριξη των
υλοποιούνται προγράμματα πρόληψης και αντιμετώπισης της παιδικής παχυσαρκίας. Τα προγράμματα είναι διάρκειας ενός έτους και περιλαμβάνουν την επίσκεψη δύο φορές τον μήνα ειδικών που θα συνεργαστούν με τις δημοτικές αρχές, τα σχολεία και την κοινότητα. Στο πλαίσιο της υλοποίησής τους δίνονται κίνητρα στα παιδιά καθώς στο τέλος διοργανώνεται ένας αγώνας δρόμου όπου οι μικροί συμμετέχοντες λαμβάνουν μετάλλιο και αναμνηστικά δώρα. Η Ελλάδα είναι 6η στον κόσμο στην παιδική παχυσαρκία και το πρόβλημα γιγαντώνεται λόγω της κακής διατροφής και της υπερβολικής χρήσης οθονών (της καθιστικής ψυχαγωγίας): το 16% των παιδιών ηλικίας 2,5-5 ετών είναι παχύσαρκα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στις ηλικίες 5-15 ετών ανέρχεται στο 42%. Σε άλλες περιοχές όπου ζουν Ρομά και στα Πομακοχώρια της Θράκης η Αγκαλιά κάνει αγώνα για να διαδώσει το μήνυμα του προληπτικού παιδιατρικού εμβολιασμού και της σωστής υγιεινής. «Είμαστε παντός καιρού, μπορούμε να κάνουμε ιατρεία σε οποιαδήποτε διαθέσιμη αίθουσα», λέει η κ. Βλάχου που φροντίζει πάντοτε να φέρνει στα παιδιά δώρα και κλόουν ή μάγους για παραστάσεις που τους μένουν αξέχαστες.
πρόεδρός του Αντωνία Τορρένς εξηγεί
με αυξημένους δείκτες υπερβαρότητας σε παιδιά και εφήβους

Αυτή την εποχή, μικροί και μεγάλοι είναι εν δράσει και η καθημερινότητα έχει εξοντωτικούς ρυθμούς.

Διάβασμα, εξετάσεις που πλησιάζουν, δουλειά στο γραφείο, οικογενειακές υποχρεώσεις, deadlines που πρέπει να τηρηθούν και αθλητικές δραστηριότητες συνθέτουν ένα απαιτητικό παζλ και ζητούν από τον καθένα να πιάσει την καλύτερη απόδοση του. Η διατήρηση της υγείας και της ευεξίας όμως δεν είναι σπριντ αλλά μαραθώνιος, και η γραμμή τερματισμού είναι μακριά. Στη διάρκειά του πρέπει να αναπληρώνετε την ενέργεια που χάνετε και τι καλύτερο από το να πίνετε μια πολυβιταμίνη Tonosan στην υγειά σας. Οι εξοντωτικοί ρυθμοί της καθημερινότητας χρειάζονται έναν σύμμαχο που να σας δίνει ενέργεια και καλή ψυχική διάθεση και να θωρακίσει το ανοσοποιητικό σας σύστημα ώστε να νιώθετε δυνατοί και ικανοί να τα βγάλετε πέρα με ό,τι κι αν συμβεί. Η λέξη που περιγράφει πιο καλά αυτή την ανάγκη είναι η τόνωση. Τόνωση, όπως λέμε Tonosan! Για την καλή υγεία του οργανισμού και ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα η ισορροπημένη διατροφή, η ξεκούραση, η άθληση, η καλή ενυδάτωση και η λήψη θρεπτικών συστατικών είναι αυτό που έχει ανάγκη ο οργανισμός όταν οι απαιτήσεις είναι πολλές και η κούραση συσσωρεύεται. Στην εποχή μας, ωστόσο, η λήψη μιας πολυβιταμίνης ολοένα περισσότερο επιλέγεται προληπτικά και όχι «πυροσβεστικά». Όλο και πιο πολλοί λαμβάνουν συστηματικά πολυβιταμίνες για να έχουν τα επίπεδα ενέργειας, υγείας και ευεξίας που επιθυμούν, δεν περιμένουν πρώτα να καταβληθεί ο οργανισμός τους και ύστερα να την αναζητήσουν.

Ο οργανισμός μας έχει ανάγκη σε κάθε ηλικία πολύτιμα θρεπτικά συστατικά προκειμένου να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες της καθημερινότητας. Το «Tonosan» αποτελεί μια ολοκληρωμένη σειρά πλήρως ισορροπημένων συμπληρωμάτων διατροφής με βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία σε μορφές που καθιστούν πιο εύκολη και άμεση την απορρόφηση των θρεπτικών τους συστατικών. Τι χρειάζεται κάθε άνθρωπος, είτε είναι μαθητής στο σχολείο, είτε φοιτητής στο πανεπιστήμιο, είτε εργαζόμενος, ή απασχολούμενος με τα οικιακά, την πιο δύσκολη δουλειά, καθώς δεν του/της αφήνει καθόλου ελεύθερο χρόνο; Τόνωση και ενέργεια κάθε στιγμή της ημέρας, ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού απέναντι σε λογής λογής παθογόνα (μύκητες, βακτήρια, ιούς, παράσιτα), προστασία και έναντι των αναδυόμενων νοσημάτων που μπορεί να παρουσιάζουν ανησυχητική αύξηση λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Μια

πολυβιταμίνη να την πιείτε στην

υγειά σας

Η σειρά συμπληρωμάτων

διατροφής
μια ολοκληρωμένη πρόταση για
οργανισμού. Το Tonosan multiVitamin, σε πόσιμη μορφή, περιέχει συνολικά 14 πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, μεταξύ των οποίων μερικές από τις πιο σημαντικές βιταμίνες για ένα ισχυρό ανοσοποιητικό (βιταμίνη D και βιταμίνη C) αλλά και σύμπλεγμα βιταμινών Β που προσφέρουν μειωμένο αίσθημα κόπωσης και ενέργεια κάθε στιγμή. Η μοναδική του σύνθεση ολοκληρώνεται με την προσθήκη μετάλλων και ιχνοστοιχείων. Σε εύχρηστη συσκευασία push & drink και με ευχάριστη γεύση φρούτων, το Tonosan multiVitamin αποτελεί το ιδανικό συμπλήρωμα διατροφής για άμεση ενέργεια και τόνωση μικρών και μεγάλων, καθώς είναι κατάλληλο για παιδιά 7 ετών και άνω. Όποια ώρα της ημέρας νιώσετε την ανάγκη για τόνωση, θυμηθείτε: το Tonosan multiVitamin είναι εκεί για να σας προσφέρει με μια γουλιά όλα τα μικροθρεπτικά συστατικά που έχετε ανάγκη, ώστε να τρέξετε έναν ακόμα μαραθώνιο και να φτάσετε μία ακόμα μέρα γεροί, δυνατοί και χαρούμενοι στη γραμμή του τερματισμού. Αρ. Γνωστοποίησης ΕΟΦ: 72857/06-06-2019 (το προϊόν δεν υπόκειται σε διαδικασία αδειοδότησης). Τα συμπληρώματα διατροφής δεν υποκαθιστούν τη συνήθη δίαιτα. Να φυλάσσεται μακριά από παιδιά. UNI-PHARMA ΚΛΕΩΝ ΤΣΕΤΗΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ Α.Β.Ε.Ε., 14ο χλμ Εθνικής Οδού 1, 14564, Κηφισιά, Ελλάδα 47
Tonosan αποτελεί
την αντιμετώπιση οποιασδήποτε καθημερινής ανάγκης του

Χάρη σε μια νέα εξέταση με ραδιοϊσότοπα, την PET Amyloid, καθίσταται δυνατή η

πρώιμη διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ

μία ολόκληρη δεκαετία πριν από την εκδήλωση του πρώτου συμπτώματος νοητικής έκπτωσης στους ασθενείς.

Εξέταση με ραδιοϊσότοπα

προβλέπει τη νόσο

Αλτσχάιμερ 10 χρόνια

προτού εμφανιστεί

Επανάσταση στην πρόληψη της νόσου Αλτσχάιμερ φέρνει η εξέλιξη της πυρηνικής ιατρικής με τη χρήση ραδιοϊσοτόπων στην εξέταση PET Amyloid. Το επίτευγμα αυτό συμβάλλει στην ανάσχεση της παγκόσμιας επιδημίας του Αλτσχάιμερ αλλά και στις σχετικές δαπάνες υγείας, καθώς η συγκεκριμένη ασθένεια είναι ένα από τα μεγαλύτερα βαρίδια για τα εθνικά συστήματα υγείας όλων των κρατών, ακόμα και των πιο εύρωστων. Όπως εξηγεί η Σοφία Κουκουράκη, καθηγήτρια Πυρηνικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθύντρια του τμήματος Πυρηνικής Ιατρικής (Μονάδα απεικόνισης και θεραπευτική μονάδα) του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου Κρήτης, η Πυρηνική Ιατρική χρησιμοποιεί βιοδείκτες που είναι συνδεδεμένοι με ραδιοϊσότοπα, τα οποία αναγνωρίζουν συγκεκριμένες πρωτεΐνες στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων και πάνε και δεσμεύονται στις πρωτεΐνες, αναδεικνύοντας το κύτταρο-στόχο. Η συγκεκριμένη εξέταση, η PET Amyloid, συνολικά κοστίζει 2.500 ευρώ, ενώ ακόμα δεν έχει εγκριθεί από τον ΕΟΠΥΥ ώστε να μπορεί να αποζημιώνεται. Ταυτόχρονα, όμως, η διενέργειά της αποτελεί προαπαιτούμενο για να συνταγογραφηθεί το νέο μονοκλωνικό αντίσωμα που αναπτύχθηκε ως θεραπεία για τα πρώιμα στάδια της νόσου Αλτσχάιμερ, όπως επισημαίνει η κ. Κουκουράκη. Οι ασθενείς που πρόκειται να λάβουν τη θεραπεία πρέπει να περάσουν από το Ανώτατο Υγειονομικό Συμβούλιο προκειμένου να εγκριθεί η εξέταση PET Amyloid εκτός ένδειξης, ώστε να έχουν πρόσβαση στη νέα θεραπεία.

Η κ. Κουκουράκη επισημαίνει ότι έχει αυξηθεί πολύ η ανάγκη για τη διενέργεια εξετάσεων PET στον καρκίνο – οι μαγνητικές και οι αξονικές τομογραφίες δεν έχουν πλέον μεγάλη αξία. Κάθε εξέταση PET απαιτεί δύο, μαζί με την απαραίτητη προετοιμασία του ασθενούς, και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου καταφέρνει να πραγματοποιεί στην πρωινή βάρδια 13-14 PET, αριθμός μεγαλύτερος από τις 10 εξετάσεις που είναι οι προβλεπόμενες, ώστε να καλύπτουν την αυξημένη ανάγκη. Ωστόσο, για να μην ασφυκτιούν τα νοσοκομεία πρέπει οπωσδήποτε ο ΕΟΠΥΥ να αποπληρώσει το χρέος του προς αυτά, αλλιώς θα παραμείνουν σε καθεστώς ομηρίας.

Στην Ελλάδα υπάρχουν τουλάχιστον 200.000 ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ και άλλοι τόσοι σε πρώιμο στάδιο νοητικής έκπτωσης. Οι ασθενείς, μαζί με τους φροντιστές, ξεπερνούν το 1 εκατ. στον εγχώριο πληθυσμό των 10,7 εκατομμυρίων πολιτών. Οι ασθενείς στην πατρίδα μας σε ποσοστό 90% διαμένουν σπίτι τους και λαμβάνουν φροντίδα από έναν ή δύο φροντιστές, συνήθως άτομα του συγγενικού περίγυρου που υποχρεώνονται

τα πάντα για να κάνουν αυτήν τη δουλειά, η οποία θεωρείται η πιο εξοντωτική απ’ όλες και συνοδεύεται από το χειρότερο burnout, όπως λένε οι επιστήμονες, ειδικά στην πατρίδα μας, η οποία στερείται δομών τελικού σταδίου, τα λεγόμενα hospices. Τα πρώτα της οικοτροφεία μακροχρόνιας φιλοξενίας για ασθενείς με προχωρημένη άνοια η Ελλάδα τα απέκτησε μόλις πέρσι, στο πλαίσιο της δημιουργίας των 106 δομών ψυχικής υγείας με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αλλά και πάλι πρόκειται για περιορισμένο αριθμό κλινών που διατίθενται με αυστηρά κοινωνικο-οικονομικά κριτήρια σε πολύ ευάλωτους συμπολίτες μας. Ραδιοϊσότοπα και στη θεραπεία του καρκίνου Παράλληλα, διευρύνεται η χρήση της εξέτασης PET και στον καρκίνο, όχι μόνο στον διαγνωστικό τομέα αλλά και στον θεραπευτικό. Οι εξετάσεις PET είναι εργαλεία πρώτης γραμμής για τη θεραπευτική αντιμετώπιση του μεταστατικού ορμονοάντοχου καρκίνου του προστάτη, του καρκίνου του θυρεοειδούς που μετά το πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνόμπιλ παρουσίασε αλματώδη αύξηση, των νευροενδοκρινών όγκων (σπάνιοι καρκίνοι) και των νευροβλαστωμάτων (μορφή καρκίνου) των παιδιών. Η ειδικός εξηγεί ότι, γενικά, οι παιδιατρικοί καρκίνοι, σε όσο μικρότερη ηλικία διαγνωστούν τόσο καλύτερη έκβαση έχουν, ενώ, αντίθετα, όσο μεγαλύτερο είναι το παιδί, τόσο δυσκολεύουν τα πράγματα. Σε αυτόν τον κανόνα υπάρχει μια εξαίρεση, τα λεμφώματα, που έχουν εξαιρετική πρόγνωση και στους έφηβους και σε μεγαλύτερες ηλικίες.
να αφήσουν
48

Καθημερινό συμπλήρωμα για brain food

περπατάμε περισσότερο, τολμάμε τις πρώτες βουτιές στη θάλασσα, έχουμε ανάγκη από επαρκή πρόσληψη μικροθρεπτικών στοιχείων που μας εξασφαλίζουν ενέργεια και τόνωση. Επιπλέον, αυτή την εποχή χρειαζόμαστε καλό ύπνο, ειδικά τα παιδιά, οι έφηβοι και οι νέοι που ετοιμάζονται για σχολικές ή πανεπιστημιακές εξετάσεις. Η καλή λειτουργία του οργανισμού προϋποθέτει καλή εγκεφαλική λειτουργία, επιπλέον ενέργεια και έλεγχο του στρες με ήρεμο ύπνο. Δυστυχώς, δεν είναι πάντοτε στο χέρι μας να τρώμε σωστά κάθε μέρα ή να ζούμε σε ένα απαλλαγμένο από στρες περιβάλλον. Ειδικά το δεύτερο είναι από δύσκολο έως αδύνατο, καθώς οι πόλεις μας δεν είναι φιλικές στους πολίτες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα μεγάλα προβλήματα του λεκανοπεδίου Αττικής, π.χ. το κυκλοφορικό, η έλλειψη πρασίνου κ.λπ. Έχουμε, λοιπόν, καθημερινά, τις πολυβιταμίνες και τα υπόλοιπα συμπληρώματα διατροφής συμμάχους για να τα βγάλουμε πέρα με μια απαιτητική καθημερινότητα.

Η διατροφή μας είναι η καύσιμη ύλη για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού και μερικές φορές, όταν δεν είναι θρεπτική και ισορροπημένη, χρειάζεται ένα boost με έξυπνα συμπληρώματα που μας διασφαλίζουν υγεία και ευεξία.

Συμβουλές για μαθητές, αθλητές και εργαζόμενους Αυτή την εποχή χρειαζόμαστε πρωτίστως brainfood, δηλαδή τροφές που ενισχύουν την εγκεφαλική λειτουργία, όπως είναι τα ψάρια που συνδυάζουν πρωτεΐνη με φώσφορο και ω-3 λιπαρά οξέα. Επίσης, πρέπει να υπερκαλύπτουμε τις ανάγκες του οργανισμού σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που βελτιώνουν τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, όπως το σύμπλεγμα των βιταμινών B, o σίδηρος, το μαγνήσιο, ο χαλκός, το μαγγάνιο και η βιταμίνη D, η οποία συμμετέχει σε όλες τις οργανικές λειτουργίες. Χρειαζόμαστε και τονωτικά συστατικά που υπάρχουν στις πολυβιταμίνες, π.χ. το εκχύλισμα του ginseng, του ginkgo biloba και άλλα συστατικά από super foods, όπως το cranberry και το goji berry. Τα συμπληρώματα που εστιάζουν στις βιταμίνες C και B βοηθούν και στον έλεγχο του στρες και στην επιδιόρθωση των ιστών του σώματος και των κυττάρων μας από τη φθορά που προκαλεί το οξειδωτικό στρες, το οποίο δεν οφείλεται μόνο στα τοξικά του περιβάλλοντος (ήλιος, ρύπανση) αλλά και σε εκείνες τις ελεύθερες ρίζες που παράγονται πάντα στον οργανισμό μας ως υποπροϊόν των βιοχημικών οργανικών αντιδράσεων.

Μεγάλη κουβέντα γίνεται τον τελευταίο καιρό για το αν οι βιταμίνες πρέπει να λαμβάνονται συγκεκριμένη ώρα μέσα στην ημέρα, με ή χωρίς γεμάτο στομάχι. Οι καθηγητές Κλινικής Φαρμακολογίας συμφωνούν ότι τα περισσότερα φαρμακευτικά σκευάσματα καλό είναι να μη λαμβάνονται ταυτόχρονα με το φαγητό ώστε να μην αλλάζει το περιβάλλον του στομάχου και να μην αλλάζει και το pH του. Οι βιταμίνες που περιέχουν τονωτικά στοιχεία θα πρέπει να λαμβάνονται μέσα στην ημέρα και να αποφεύγουμε την κατανάλωσή τους το βράδυ, ώστε να μη διαταράσσεται ο ύπνος. Το βράδυ, αντίθετα, λαμβάνονται τα συμπληρώματα διατροφής με μελατο

και να περιορίσουμε στο ελάχιστο την κατανάλωση junk food. Σημαντική είναι και η καλή ενυδάτωση, με το νερό να είναι

κατεξοχήν ενυδατικό υγρό για τον οργανισμό.

Οι ανάγκες μας σε θερμίδες και θρεπτικά στοιχεία εξαρτώνται από τον τρόπο ζωής, τον βαθμό άσκησης, την πνευματική εργασία, το πόσο καλά ή πρόχειρα διατρεφόμαστε και την εποχή. Την άνοιξη, που ο καιρός ανοίγει και κάνουμε περισσότερα,
αθλούμαστε περισσότερο,
νίνη, που παίρνουν όσοι αντιμετωπίζουν πρόβλημα στον ύπνο λόγω υπερβολικής κατανάλωσης καφεΐνης και της αντιστροφής του μοτίβου ύπνου – εγρήγορσης, π.χ. πολλοί μαθητές ή φοιτητές διαβάζουν το βράδυ και κοιμούνται μέχρι αργά το πρωί. Ο καλός ύπνος σε σκοτεινό δωμάτιο, χωρίς μουσική, τηλεόραση ανοιχτή ή οποιοδήποτε άλλο είδος παρεμβολής, για παράδειγμα ο ήχος του εισερχόμενου μηνύματος στο κινητό, διασφαλίζουν τη διατήρηση της υγείας, της ενέργειας και της ευεξίας μας σε αυτή την απαιτητική περίοδο που προηγείται του καλοκαιριού. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν δημιουργούν εθισμό, αλλά δεν πρέπει και να αποτελούν άλλοθι για να μην τρώμε σωστά και υγιεινά. Επιπλέον, ο ρόλος τους ακυρώνεται όταν κάνουμε καταχρήσεις. Πρέπει να απέχουμε από αλκοόλ και κάπνισμα,
το
49

Το all star διατροφικό πρόγραμμα

της The 1:1 Diet by Cambridge

Weight Plan καταφέρνει αυτό

που δεν μπορούν να επιτύχουν

οι άλλες δίαιτες: μόνιμη απώλεια

βάρους που συνδυάζεται με

βελτιωμένη υγεία και περισσότερη

ευεξία, καθώς τα γεύματά της εξασφαλίζουν ούτε ένα, ούτε δύο, αλλά 169

οφέλη για την υγεία!

Η The 1:1 Diet

βοηθάει

ανθρώπους να

διώξουν μόνιμα τα

περιττά τους κιλά, εδώ και 40 χρόνια!

50

Συμβουλές για υπέροχη επιδερμίδα

κάτω από τον καυτό

ήλιο

Μετά από έναν χειμώνα που δεν ήρθε, η άνοιξη βιάζεται

να δώσει τη θέση της στο καλοκαίρι και μας υποχρεώνει

να αναθεωρήσουμε τη σχέση μας με τον ήλιο. Οι ημέρες μεγάλωσαν με την αλλαγή της ώρας, ο ήλιος ήδη καίει και η επιδερμίδα μας χρειάζεται ολιστική φροντίδα και προστασία.

Και κάπως έτσι, με την κλιματική αλλαγή, την αφρικανική σκόνη, την υγρασία, την άπνοια και τις ψηλές θερμοκρασίες, βρεθήκαμε να μιλάμε για αντηλιακή προστασία αρχές Απριλίου, αφού όλα γύρω μας παραπέμπουν σε ένα καλοκαίρι διαρκείας. Και αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις των ειδικών ότι το 2024 θα είναι ακόμα πιο θερμή χρονιά, καταρρίπτοντας το ρεκόρ του 2023 ως του πιο ζεστού έως τώρα έτους, δεν θα πρέπει να μιλήσουμε μόνο για το έγκαυμα και τον δερματικό καρκίνο αλλά και για τις φωτοαλλεργίες και τις μελαγχρωματικές βλάβες, πιάνοντας το νήμα από την άκρη του, δηλαδή από τον απλό, καθημερινό και απολύτως υπαρκτό κίνδυνο για αφυδάτωση. Αυτή την άνοιξη, λοιπόν, αυξάνουμε καταρχάς την ενυδάτωση του οργανισμού, γιατί το ζητούν οι περιστάσεις, και ταυτόχρονα επιλέγουμε στα καλλυντικά ημερήσιας φροντίδας προϊόντα με αντιοξειδωτική προστασία, καθώς οι ειδικοί στα θέματα της κλιματικής αλλαγής προειδοποιούν ότι το φαινόμενο αυξάνει τη φωτοχημική ρύπανση. Η καθημερινή φροντίδα του δέρματος είναι μια ιεροτελεστία ομορφιάς την οποία κρατάμε και δεν παραβιάζουμε ποτέ, ακόμα και όταν είμαστε πολύ νυσταγμένες, κουρασμένες ή βιαζόμαστε. Ενυδάτωση και φροντίδα με προϊόντα εικοσιτετράωρης δράσης που δεν δημιουργούν ερεθισμούς και σέβονται την ευαίσθητη επιδερμίδα, ισχυρά ενυδατικά στοιχεία που συγκρατούν το νερό στις βαθύτερες στοιβάδες του δέρματος και υψηλή τεχνολογία ώστε να αντέχουν την πολυπλοκότητα του σύγχρονου περιβάλλοντος. Φίλτρα αντηλιακά χρειαζόμαστε τόσο στην πόλη όσο και στην εξοχή, όπως και αντιοξειδωτικά συστατικά που επιδιορθώνουν, ειδικά μέσα από τις κρέμες νύχτας, αυτές τις μικρές απανωτές φθορές που προκαλεί το κοκτέιλ

της UV ακτινοβολίας και της ρύπανσης.
52

Δεν ξεχνάμε το πρόσωπο, δεν ξεχνάμε το σώμα, χρησιμοποιούμε προϊόντα που δίνουν ελαστικότητα στην επιδερμίδα μετά το ντους κι έχουμε πάντα στην τσάντα μας ένα σπρέι με ιαματικό δροσιστικό νερό για την επιδερμίδα. Επίσης, αποφεύγουμε όσο μπορούμε το μακιγιάζ όταν κάνει πολλή ζέστη και όταν η ατμόσφαιρα είναι αποπνικτική. Μια κρέμα ημέρας με δείκτη προστασίας και ελαφρύ χρώμα είναι ό,τι χρειαζόμαστε για να έχουμε ένα άψογο look. Έχουν κυκλοφορήσει και κρέμες σώματος με χρώμα και/ή ιριδίζουσα πέρλα. Αν θέλουμε να αποκτήσουμε τεχνητή όψη μαυρισμένης επιδερμίδας, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε self tanning καλλυντικά αυτή την εποχή πριν βγούμε στη θάλασσα. Το μόνο που πρέπει να έχουμε κατά νου όταν χρησιμοποιούμε τέτοια προϊόντα είναι ότι πρέπει να τα αφήνουμε να απορροφηθούν πριν ντυθούμε.

Το τεχνητά αποκτηθέν ηλιοκαμένο χρώμα δεν προσφέρει καμία προστασία έναντι του δυνατού και επιθετικού ήλιου. Οπότε, μπορεί να φαίνεται ότι έχουμε γυρίσει από τις Μπαχάμες, αλλά ο υψηλός δείκτης προστασίας είναι και πάλι απαραίτητος.

Τα επαναλαμβανόμενα ηλιακά εγκαύματα, ειδικά στο λευκό δέρμα

και στο δέρμα των βρεφών και των νηπίων που δεν διαθέτουν
εμφάνιση καρκίνου του δέρματος. Όσο πιο συχνά συμβαίνουν στη νηπιακή, στην παιδική και στην εφηβική ηλικία τόσο μεγαλώνει ο κίνδυνος εμφάνισης μελανώματος στην ενήλικη ζωή – όσο πιο ανοιχτόχρωμο είναι το δέρμα τόσο πιο ευάλωτο είναι. Η χρήση αντηλιακού με υψηλό δείκτη προστασίας μειώνει κατά 50% τον κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος από τα 40 και μετά. Κάθε χρόνο στην Ελλάδα καταγράφονται τουλάχιστον 2.000 περιστατικά δερματικού καρκίνου, εκ των οποίων τα 200 έως 400 αφορούν επιθετικό μελάνωμα. Στους δερματικούς καρκίνους ανήκουν και οι καρκίνοι που έχουν πιο ήπια έκβαση, όπως αυτοί που αφορούν τους πληθυσμούς της περιφέρειας, αγρότες και ψαράδες που είναι μόνιμα εκτεθειμένοι στον ήλιο. Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε κι ένα άλλο μεγάλο βάσανο, τις φωτοαλλεργίες, που σε συνδυασμό με τον ιδρώτα, την άμμο και άλλους παράγοντες με τους οποίους ερχόμαστε σε επαφή ειδικά στην παραλία καθιστούν απαραίτητα τα αντηλιακά με φυσικά φίλτρα και την αποφυγή χρήσης αρωμάτων και μακιγιάζ στην παραλία. 53
ώριμα μελανοκύτταρα, είναι πολύ επικίνδυνα για μεταγενέστερη

Το κέντρο

ημέρας που

εδώ και 16

χρόνια δίνει

ανάσα σε

ασθενείς με

διαταραχές

πρόσληψης τροφής

Ευαγγελία

Παπακυργιάκη Ψυχίατρος, επιστημονικά υπεύθυνη Κέντρου Ημέρας ΑΝΑΣΑ

Οι διατροφικές διαταραχές είναι μια αναδυόμενη κατηγορία

ψυχικών διαταραχών που χρήζουν

διεπιστημονικής προσέγγισης και θεωρούνται πολύπλοκα και δύσκολα

αντιμετωπίσιμα νοσήματα. Επιπλέον, πλήττουν νέες γυναίκες και νέους άνδρες που έχουν όλη τους τη ζωή

μπροστά. Το Κέντρο Ημέρας της

οργάνωσης ΆΝΆΣΆ εδώ και 16

χρόνια προσφέρει στήριξη στους

ασθενείς και στις οικογένειές τους, ώστε να ξεπεράσουν το εμπόδιο, να συμφιλιωθούν με τον εαυτό τους και να

πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους.

54

56

Δύο όψεις

του ίδιου

νομίσματος

η έμφυλη

βία και η βία

μεταξύ των

ανηλίκων

τη σύζυγο, τη σύντροφο και τα παιδιά τους, συντηρώντας έτσι τον φαύλο κύκλο της βίας.

Η βία μεταξύ παιδιών, εφήβων και ενηλίκων αποτελεί ένα διογκούμενο φαινόμενο που οι διαστάσεις του τρομάζουν. Οι άγουρες συμμορίες, οι επιθέσεις στα σχολεία, στα γήπεδα, στις πλατείες και σε κάθε γειτονιά συνδέονται με κάθε περιστατικό έμφυλης βίας και γυναικοκτονίας, καθώς θύτες και θύματα εναλλάσσουν ρόλους. Όπως εξηγεί η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, η κυβέρνηση έχει θεσπίσει μια σειρά από μέτρα για την προστασία και την ενίσχυση των γυναικών έναντι των βίαιων συμπεριφορών. Ένα από αυτά είναι η δημιουργία 18 ειδικευμένων κέντρων εντός των αστυνομικών τμημάτων της επικράτειας, ώστε να καταφεύγουν εκεί γυναίκες θύματα βίας και να λαμβάνουν στήριξη και συμβουλευτική από ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό – γυναίκες αστυνομικούς. Επίσης, λειτουργεί η γραμμή βοήθειας για γυναίκες θύματα βίας 15900 καθώς και η εφαρμογή «Κουμπί Πανικού» στο κινητό τηλέφωνο, της οποίας η λειτουργία θα εξαπλωθεί γεωγραφικά, εκτός από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Είναι σημαντικό να στηριχθούν οι γυναίκες που φεύγουν από ένα κακοποιητικό περιβάλλον ώστε να μην επιστρέψουν, καθώς η εμπειρία δείχνει ότι η βία βαίνει κλιμακούμενη και αυτές οι ιστορίες έχουν άσχημο τέλος. Όπως εξηγεί η υπουργός Σοφία Ζαχαράκη, η γυναίκα θύμα βίας, για να μπορέσει να κάνει ένα νέο ξεκίνημα στη ζωή της, λαμβάνει το ελάχιστα εγγυημένο εισόδημα. Σε αυτό το πλαίσιο η κυβέρνηση έχει απευθύνει πρόσκληση στις μεγάλες εταιρείες να προσλαμβάνουν γυναίκες που έχουν πέσει θύματα κακοποίησης. Γι’ αυτό, άλλωστε, το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, το υπουργείο Εργασίας, το υπουργείο Οικονομικών και η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας προκειμένου να δημιουργηθούν στις εταιρείες του ιδιωτικού τομέα θέσεις που θα συμβάλουν στην επαγγελματική αποκατάσταση των γυναικών που έχουν πέσει θύματα βίας – ήδη 33 μεγάλες εταιρείες έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα. Για τη διευκόλυνση της διαδικασίας, δεν απαιτείται να είναι εγγεγραμμένη μια γυναίκα στο μητρώο

Υπηρεσίας Απασχόλησης. Η βία δεν έχει ηλικία και όλα τα περιστατικά συνδέονται μεταξύ τους. Οι συμπλοκές μεταξύ ανηλίκων «θρέφουν» θύτες σε άγουρη ηλικία που θα συνεχίσουν το ίδιο μοτίβο συμπεριφοράς μεγαλώνοντας, κακοποιώντας

Ανέργων της
Δημόσιας

εγκαίρως

νωρίς τα σημάδια, π.χ. χειριστική συμπεριφορά, διαρκή έλεγχο, υποτιμητικά σχόλια, προσπάθεια οικονομικού ελέγχου (ώστε η γυναίκα να εξαρτάται για τον βιοπορισμό της από τον θύτη) και αποκλεισμό των προσωπικών της γνωριμιών. Αυτές οι συμπεριφορές είναι ενδεικτικές ενός κακοποιητικού συντρόφου και αρκούν για να χτυπήσει το «καμπανάκι» κινδύνου για κάθε γυναίκα που τις υφίσταται. Σήμερα αντιμετωπίζουμε και το ζήτημα του μιμητισμού (copy cat), καθώς βίαιες συμπεριφορές και τα εγκλήματα της έμφυλης βίας δυστυχώς βρίσκουν μιμητές. Αντιγραφή τέτοιου είδους συμπεριφορών έχουμε παρατηρήσει και μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, μάλιστα πρόσφατα καταγράφηκαν αρκετά περιστατικά τέτοιων στυγερών εγκλημάτων.

Στα φαινόμενα βίας σημαντικό ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν οι παρατηρητές, οι οποίοι μπορούν να ενημερώσουν τις Αρχές, ακόμα και ανώνυμα, για τις δραματικές ιστορίες που αντιλαμβάνονται ότι συμβαίνουν πίσω από κλειστές πόρτες στη γειτονιά τους ή μπροστά στα μάτια τους. Στο σημείο αυτό δεν πρέπει να ξεχνάμε τη διάσημη φράση του Άλμπερτ Άινσταϊν ότι «η βία επικρατεί στον κόσμο όχι επειδή την επιλέγουν οι πολλοί. Λίγοι την επιλέγουν, αλλά πολλοί την αφήνουν να συμβεί».

Η βία στα παιδιά μεγαλώνει μαζί τους

Η βία είναι ένα πολυδιάστατο φαινόμενο και οι βίαιες πράξεις μεταξύ ανηλίκων είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την έμφυλη βία των ενηλίκων. Εδώ, όπως εξηγεί η αναπληρώτρια καθηγήτρια Παιδιατρικής και Εφηβικής Υγείας του ΕΚΠΑ, Άρτεμις Τσίτσικα, μεγάλη ζημιά έχει κάνει η πανδημία του κορωνοϊού που εξουθένωσε τις οικογένειες, με συνέπεια πολλά παιδιά να μεγαλώνουν «στον αυτόματο», χωρίς γονεϊκή φροντίδα, και να καταλήγουν να εμπλέκονται σε ένα περιβάλλον κακοποίησης, να γίνονται τα ίδια θύματα ή θύτες. Σημαντικό ρόλο στην έξαρση της βίας παίζει και η

την
της Ελληνικής Αστυνομίας, η Αστυνόμος
εκπρό
ΕΛ.ΑΣ.,
πρέπει τα
να μιλούν ώστε να σπάσει ο φαύλος
τροφοδοτείται
φόβο και ωθεί πολλές
να
την
των
Δημήτρης Οικονόμου εξηγεί ότι είναι πολύ σημαντικό να διαδώσουμε στην κοινωνία
μήνυμα ότι στην κακοποίηση «η σιωπή δεν είναι χρυσός» και ότι ένας θύτης δεν ξυπνά μια μέρα και σκοτώνει τη γυναίκα του. Πριν από το έγκλημα υπάρχει πάντα μια κλιμάκωση στη βία
και σωματική/σε
Από
πλευρά
Β' και
σωπος Τύπου της
Κωνσταντία Δημογλίδου, εξηγεί ότι
θύματα
κύκλος που
από τη σιωπή και τον
γυναίκες
επιστρέφουν σε ένα περιβάλλον κακοποίησης, μια εσφαλμένη απόφαση η οποία συνήθως έχει δραματική εξέλιξη. Από
πλευρά
επιστημόνων, ο ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής
το
(ψυχολογική
ξουαλική), γι’ αυτό η γυναίκα μπορεί να φύγει
αν αντιληφθεί από
η ορθή χρήση του μέσα στο οικογενειακό πλαίσιο και να δημιουργηθούν προγράμματα ενδυνάμωσης των γονέων για όλα τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα τα παιδιά και οι έφηβοι σε επίπεδο γειτονιάς – αυτό είναι στα σκαριά και αναμένεται να
Υγείας (τον τομέα Ψυχικής Υγείας), τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) του νοσοκομείου Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού» και την Ελληνική Εταιρεία Εφηβικής Ιατρικής, με τη βοήθεια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Θα
δομές φιλικές στους εφήβους και στην οικογένεια σε επίπεδο γειτονιάς, με χρηματοδότηση από το νέο ΕΣΠΑ. Στη διάρκεια των 3 ετών της πανδημίας οι γονείς πέρασαν πολλά και χρειάζονται ενίσχυση και εκπαίδευση για να χειριστούν σωστά τον ρόλο τους και να αναθρέψουν σωστά τα παιδιά τους. Η πρόληψη της βίας ξεκινά από τον μικρόκοσμο των παιδιών, δηλαδή από την οικογένεια και το σχολείο, και οι παρεμβάσεις πρέπει να είναι οριζόντιες, όπως εξηγεί η κ. Τσίτσικα. 57
σχέση των παιδιών με το διαδίκτυο. Θα πρέπει να ενισχυθεί
γίνει σε συνεργασία με το υπουργείο
δημιουργηθούν

Στην

Ελλάδα το καινοτόμο ευρωπαϊκό πρόγραμμα πρώιμης παρέμβασης

«Φροντίδα για τον διαβήτη»

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 εξελίσσεται σε παγκόσμια επιδημία και

η Ευρωπαϊκή Ένωση καταστρώνει ένα

πρόγραμμα πρώιμης παρέμβασης για

να ανακόψει την εξάπλωσή της. Δείτε τι

περιλαμβάνει το πρόγραμμα στη χώρα μας.

Λόγω του μεγάλου επιπολασμού του προδιαβήτη και του διαβήτη στις αναπτυγμένες χώρες και ειδικότερα στις ευρωπαϊκές, η Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδοτεί παρεμβάσεις στον πληθυσμό, όπως η «Care4Diabetes» (C4D). Υπεύθυνη του επιστημονικού προγράμματος στην πατρίδα μας είναι η κ. Θεοδώρα Ψαλτοπούλου από το νοσοκομείο «Αλεξάνδρα», παθολόγος, καθηγήτρια Θεραπευτικής, Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ. Η πλήρης ονομασία του προγράμματος είναι «Care4Diabetes: Reducing the burden of non-communicable diseases by providing a multidisciplinary lifestyle treatment intervention for type 2 diabetes (Φροντίδα για τον διαβήτη: Μείωση του φορτίου των μη μεταδοτικών νοσημάτων με την παροχή διεπιστημονικής θεραπευτικής παρέμβασης ανάλογα με τον τρόπο ζωής για τον διαβήτη τύπου 2). Όπως επισημαίνει η κ. Ψαλτοπούλου, σύμφωνα με όσα αναφέρει η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη, τα επιδημιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι πάνω από 500 εκατομμύρια ενήλικες στον κόσμο ζουν με διαβήτη, εκ των οποίων τα 60 εκατομμύρια στην Ευρώπη, υποδεικνύοντας ότι ο παγκόσμιος επιπολασμός της νόσου έχει φτάσει το 10,5%. H Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη εκτιμά ότι μέχρι το 2045, 783 εκατομμύρια ενήλικες θα ζουν με διαβήτη, δηλαδή η ασθένεια θα αφορά έναν στους οκτώ ενήλικες. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα, δεδομένα που προήλθαν από τη National Survey of Morbidity and Risk Factors (EMENO) και δημοσιεύτηκαν στην Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία, αναφέρουν ότι o ολικός επιπολασμός του σακχαρώδους διαβήτη υπολογίστηκε στο 11,9%, ο γνωστός διαβήτης στο 10,4%, και ο άγνωστος στο 1,5%, με σημαντική αύξηση στις μεγαλύτερες ηλικίες και χωρίς διαφορά μεταξύ των δύο φύλων, παρότι ήταν πιο συχνός σε άτομα με μεγαλύτερο δείκτη μάζας σώματος (δηλαδή σε υπερβαρότητα και παχυσαρκία). Η ευρωπαϊκή κοινή δράση «Φροντίδα για τον διαβήτη» στοχεύει στη βελτίωση της υγείας των πολιτών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω συστηματικών προγραμμάτων που εστιάζουν στην αλλαγή του τρόπου ζωής, συγκεκριμένα όσον αφορά τη διατροφή, την άσκηση, τον ύπνο και τη διαχείριση του καθημερινού στρες. Η βέλτιστη πρακτική της κοινής αυτής δράσης βασίζεται σε ένα ολλανδικό πρόγραμμα για τον διαβήτη τύπου 2 που παρεμβαίνει στον τρόπο ζωής, ονομάζεται «Reverse Diabetes2 Now» (Αντιστρέψτε τώρα τον διαβήτη τύπου 2) και αναπτύχθηκε από τη ΜΚΟ Voeding Leeft στην Ολλανδία. Το σκεπτικό της έγκειται στην προώθηση αλλαγών στον τρόπο ζωής που μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής ατόμων με διαβήτη τύπου 2, να πετύχουν πιο φυσιολογικά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και πιθανή μείωση φαρμάκων. Το πρόγραμμα Care4Diabetes στοχεύει ακόμα στην προώθηση νέων τεκμηριωμένων πολιτικών και δράσεων για την ενδυνάμωση των ασθενών, την

την οικονομικά αποδοτικότερη διαχείριση της νόσου,
παράλληλα την
στην υγεία. Η εφαρμογή του προγράμματος βασίζεται σε τέσσερις άξονες που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους: υγιεινή διατροφή, φυσική άσκηση, διαχείριση του στρες και ποιοτικός ύπνος. Η διατροφή εστιάζεται στο μεσογειακό μοντέλο, που περιλαμβάνει κυρίως λαχανικά,
ελαιόλαδο, ψάρια πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά και περιορισμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος. Όσον αφορά τη φυσική δραστηριότητα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η τακτική σωματική άσκηση συνιστάται για μισή ώρα ημερησίως και συνδέεται με αυξημένο προσδόκιμο επιβίωσης. Η κ. Ψαλτοπούλου προσθέτει ότι η διαχείριση του στρες και ο ποιοτικός ύπνος είναι επίσης κρίσιμοι παράγοντες για την καλύτερη διαχείριση όχι μόνο του διαβήτη τύπου 2 αλλά και γενικότερα
τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την προστασία από άλλες νόσους.
προαγωγή της υγείας σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 και
βελτιώνοντας
αποτελεσματικότητα των επενδύσεων
όσπρια, ξηρούς καρπούς,
για
58

Παλιοί και νέοι κίνδυνοι απειλούν τη δημόσια υγεία. Ο κοκίτης, η ιλαρά

και η μηνιγγίτιδα αναζωπυρώνονται

στην κοινότητα, ενώ τα άκρως ανθεκτικά μικρόβια εξελίσσονται σε «πονοκέφαλο» για τα νοσοκομεία.

Μας ενημερώνει η Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων.

Αρκετά χρόνια προτού ξεσπάσει η πανδημία του κορωνοϊού, ο ομότιμος καθηγητής Παιδιατρικής Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, νυν πρόεδρος της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας, είχε προβλέψει ότι οι επόμενες λοιμώδεις επιδημίες που θα αντιμετώπιζε η Ελλάδα θα ήταν αυτές του κοκίτη και της παρωτίτιδας, δηλαδή της ασθένειας που οι μεγαλύτεροι γνωρίζουμε ως «μαγουλάδες». Η πραγματικότητα δείχνει να τον δικαιώνει, καθώς υπάρχει μια παγκόσμια έξαρση κοκίτη που στη χώρα μας προκάλεσε ήδη τον θάνατο δύο βρεφών. Μπροστά σε αυτόν τον νέο κίνδυνο, οι επιστήμονες της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων υπογραμμίζουν πως όλες οι έγκυες γυναίκες πρέπει στο τρίτο τρίμηνο της κύησης να κάνουν μία επιπλέον δόση του εμβολίου για τον κοκίτη προκειμένου να προστατέψουν το μωρό τους, μέχρι να μπορέσει αυτό να εμβολιαστεί. Η σύσταση αφορά όλες τις εγκυμονούσες, ανεξάρτητα από το αν οι ίδιες είχαν εμβολιαστεί πλήρως ή ατελώς με το εμβόλιο για κοκίτη, διφθερίτιδα, τέτανο και πολιομυελίτιδα. Αυτό το εμβόλιο πρέπει να γίνεται ούτως ή άλλως στους ενηλίκους ανά δεκαετία, γιατί ούτε ο εμβολιασμός ούτε η νόσηση με κοκίτη εξασφαλίζουν ανοσία διαρκείας. Παράλληλα, έχει αναζωπυρωθεί και η πολιομυελίτιδα, προκαλώντας επιδημική έξαρση στη Νέα Υόρκη – έχουν προηγηθεί επιδημίες στη Συρία. Ο Αθανάσιος Μίχος, καθηγητής Παιδιατρικής-Λοιμωξιολογίας του ΕΚΠΑ, εξηγεί ότι ο κοκίτης μπορεί να προκαλέσει στα μωρά, εκτός από έντονο βήχα, ακόμα και άπνοια, που είναι επικίνδυνη. Αναζωπύρωση καταγράφει πανευρωπαϊκά και η ιλαρά, δίνοντας περισσότερα από 19 κρούσματα εντός των συνόρων. Η ιλαρά δεν είναι καθόλου αθώα λοίμωξη, έχει την ιδιότητα να εξαντλεί τα Τ-λεμφοκύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως εξηγεί ο καθηγητής Παθολογίας-Λοιμωξιολογίας του ΕΚΠΑ από το νοσοκομείο «Αττικόν», Σωτήρης Τσιόδρας, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων. Ο καθηγητής προσθέτει ότι τα άτομα που κολλούν ιλαρά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα για πέντε χρόνια μετά τη νόσηση, με συνέπεια το 30% να παρουσιάζει σοβαρές επιπλοκές, όπως η πνευμονία και η βαριά ωτίτιδα. Όσοι έχουν κάνει μία δόση του εμβολίου ΜΜR (κατά της ερυθράς, της ιλαράς και της παρωτίτιδας) πρέπει να κάνουν άλλη μία αναμνηστική, ενώ όσοι νόσησαν έχουν αποκτήσει ανοσία.

Καμπανάκι κινδύνου για τις λοιμώξεις και τα «πανανθεκτικά» μικρόβια χτυπούν οι λοιμωξιολόγοι
60

Στις βακτηριακές λοιμώξεις που επανεμφανίζονται δυναμικά μετά την πανδημία στην κοινότητα, προκαλώντας ανησυχία, περιλαμβάνεται και η μηνιγγίτιδα Β, της οποίας τα απανωτά κρούσματα στα πανεπιστήμια Πατρών και Πελοποννήσου έχουν προκαλέσει πονοκέφαλο στους ειδικούς και φόβο στους γονείς. Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας απέστειλε κλιμάκιο ειδικών στην Αχαΐα προκειμένου να διευκρινιστεί αν υπάρχει κάποιο φοιτητικό στέκι από το οποίο είχαν περάσει όσοι νόσησαν – αυτό είναι κάτι που θα δείξει η ιχνηλάτηση των κρουσμάτων. Το γεγονός ότι έχει επανεμφανιστεί η μηνιγγίτιδα σε φοιτητικό πληθυσμό δεν είναι πρωτάκουστο. Στις εστίες φοιτητών σημειώνονται επιδημικές εξάρσεις μηνιγγίτιδας κατά καιρούς, με τον καθηγητή Τσιόδρα να θυμίζει παλαιότερες επιδημίες στις ΗΠΑ, στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον και στης Santa Barbara, όπου καταγράφηκαν αρκετοί θάνατοι. Αυτού του είδους οι επιδημικές εξάρσεις αντιμετωπίζονται με τη χορήγηση χημειοπροφύλαξης στις επαφές των νοσούντων και τον εμβολιασμό όλων των στενών επαφών. Το πρόβλημα της μετάδοσης εντοπίζεται κυρίως σε άτομα χωρίς συμπτώματα: ο μηνιγγιτιδόκοκκος αποικίζει τον φάρυγγά τους, χωρίς να προκαλεί την εκδήλωση της νόσου. Αν όμως αυτοί οι άνθρωποι μοιραστούν το ίδιο ποτήρι, πιουν από το ίδιο μπουκάλι με κάποιο άτομο ή το φιλήσουν, μπορούν να

εκτεθειμένοι σε μεγαλύτερο κίνδυνο, καθώς έρχονται σε στενή επαφή με άλλα άτομα λόγω του τρόπου ζωής τους. Πάντως, ο καθηγητής Τσιόδρας προειδοποιεί ότι ο υψηλός πυρετός σε συνδυασμό με δυνατό πονοκέφαλο, φωτοφοβία και αυχενική δυσκαμψία (δεν μπορούμε να ακουμπήσουμε το πηγούνι στο στέρνο) αποτελούν προειδοποιητικά συμπτώματα μηνιγγίτιδας, ενώ μερικοί ασθενείς παρουσιάζουν και απώλεια συνείδησης, δηλαδή έχουν σύγχυση και παραισθήσεις. Πέρα από τις αναδυόμενες μικροβιακές λοιμώξεις, υπάρχει και το μείζον ζήτημα της μικροβιακής αντοχής που καλά κρατεί, τόσο στην κοινότητα όσο και στα νοσοκομεία του ΕΣΥ. Δυστυχώς, η Ελλάδα παραμένει η πρώτη χώρα στην Ευρώπη σε μικροβιακή αντοχή στην κοινότητα. Κάπως καλύτερη είναι η εικόνα στο ΕΣΥ, αλλά, παρότι πέσαμε από την πρώτη θέση στη μικροβιακή αντοχή στα νοσοκομεία στην έκτη θέση της κατάταξης, βάσει της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης των Λοιμώξεων ECDC, είμαστε ακόμα ψηλά και ως χώρα κατέχουμε το ρεκόρ θανάτων από μικροβιακή αντοχή στα νοσοκομεία. Το πρόβλημα της μικροβιακής αντοχής είναι πολύ σύνθετο, όπως εξηγεί ο καθηγητής Παθολογικής Φυσιολογίας Λοιμώξεων του ΕΚΠΑ, Νίκος Σύψας, επισημαίνοντας πως κάποια μικρόβια τον τελευταίο καιρό εμφανίζουν αυτό που οι ειδικοί αποκαλούν «πανανθεκτικότητα». Σε απλή μετάφραση, αυτό σημαίνει ότι αντιστέκονται στην αγωγή με όλα τα γνωστά αντιβιοτικά. Στην εύλογη ερώτηση τι κάνουμε σε περίπτωση που ένας ασθενής τραυματίζεται σε τροχαίο, εισάγεται στο νοσοκομείο και κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του μολύνεται με πανανθεκτικό μικρόβιο, υπάρχουν δύο εναλλακτικές απαντήσεις.

Η πρώτη λύση, σύμφωνα με τον καθηγητή Σύψα, είναι να δώσουμε αγωγή με τα παλιά, φθηνά αντιβιοτικά που ακριβώς επειδή έχουν αποσυρθεί εδώ και χρόνια από τη φαρμακευτική αγορά, καταπολεμούν τα πανανθεκτικά μικρόβια, με την πενικιλίνη να αποτελεί αντιπροσωπευτικό

δεν

μηνιγγίτιδας στον φοιτητόκοσμο έχουν και μια θετική
στην Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών για το αν και κατά πόσο πρέπει να αποζημιώνεται το εμβόλιο για τη μηνιγγίτιδα Β σε κάποιες ομάδες πληθυσμού. Αν και περισσότερο
βρέφη και τα νήπια,
οι
των
του μεταδώσουν τη βακτηριακή λοίμωξη. Τα απανωτά κρούσματα
«παρενέργεια», καθώς συνέβαλαν στο να ανοίξει ξανά η συζήτηση
κινδυνεύουν τα
είναι γεγονός ότι
νέοι, ειδικά στη διάρκεια
σπουδών τους, είναι
τα μεν
από
να βρεθεί μια ποσότητα των παλαιών
αλλά για να αντιμετωπιστούν οι ενδονοσοκομειακές
λοιμώξεις, η πολιτεία κατά κανόνα τα φέρνει μέσω του ΙΦΕΤ με προσωποποιημένη παραγγελία, όμως αυτή η διαδικασία είναι χρονοβόρα και ο χρόνος μετρά εναντίον των ασθενών. Ο καθηγητής Σύψας προσθέτει ότι η Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων και η Εθνική Επιτροπή Λοιμώξεων έχουν καταθέσει πρόταση στο υπουργείο Υγείας να δημιουργήσει η χώρα μας ένα απόθεμα από αντιβιοτικά, ειδικά από τα παλιά, κάτι που είναι εύκολο να γίνει αν η ηγεσία του υπουργείου Υγείας δώσει κίνητρα στις ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες ώστε να ξεκινήσουν την παραγωγή τους σε ειδικό προστατευμένο καθεστώς, δηλαδή εξαιρώντας αυτά τα φάρμακα από τις αυτόματες επιστροφές (clawback). 61
παράδειγμα. Η δεύτερη λύση είναι να φέρουμε κάποια καινοτόμα και πανάκριβα αντιβιοτικά, που είναι δραστικά έναντι των παναθεκτικών μικροβίων. Στην Ελλάδα
έχουμε απόθεμα ούτε από
ούτε
τα δε! Μπορεί περιστασιακά
αντιβιοτικών,
πανανθεκτικές

Η παρατεταμένη άνοιξη που ζούμε εδώ και μήνες μάς φέρνει αντιμέτωπους με σμήνη κουνουπιών που αποτελούν

διαβιβαστές πολλών λοιμωδών νοσημάτων.

Ανοιξιάτικη επέλαση

κουνουπιών

που μπορούν να

μεταδώσουν τον

δάγκειο πυρετό

Διεθνώς, οι ανοιξιάτικες αλλεργίες συνοδεύονται από την καταγραφή αυξημένων περιστατικών δάγκειου πυρετού, μιας ιογενούς λοίμωξης που μεταδίδεται μέσω των κουνουπιών και οφείλεται σε μόλυνση με τον ιό του δάγκειου πυρετού. Στην πατρίδα μας, συμπεριλαμβανομένης της περιφέρειας Αττικής, όπου ζει ο μισός πληθυσμός της Ελλάδας, ο δάγκειος πυρετός μπορεί να μεταδοθεί με το κουνούπι τίγρης, τα σμήνη του οποίου έχουν αυξηθεί από την παρατεταμένη καλοκαιρία και την αυξημένη υγρασία που επικρατεί κατά τις πρωινές και τις βραδινές ώρες. Το κουνούπι τίγρης έχει μια χαρακτηριστική διχρωμία –σαν να έχει σκουρόχρωμες κουκκίδες– και οι περισσότεροι το έχουμε δει στον κήπο ή το μπαλκόνι, ειδικά όταν βραδιάζει. Σύμφωνα με την εντομολογική επιτήρηση, οι πληθυσμοί του συγκεκριμένου κουνουπιού έχουν τριπλασιαστεί! Κατά τη διάρκεια αυτής της ιδιαίτερα ζεστής άνοιξης και εξαιτίας της απουσίας βαρυχειμωνιάς, ειδικά στην κεντρική και στη νότια Ελλάδα, οι πληθυσμοί των εντόμων έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά, με τα κουνούπια να κάνουν παντού αισθητή την παρουσία τους, αυξάνοντας την ανησυχία για τη μετάδοση λοιμωδών νοσημάτων.

Η επέλαση των κουνουπιών δεν αφορά, βέβαια, μόνο την Ελλάδα. Μέσα στη χρονιά που μας πέρασε η Λατινική Αμερική κατέγραψε ρεκόρ κρουσμάτων δάγκειου πυρετού από τότε που ξεκίνησαν να καταγράφονται τα κρούσματα. Συνέβη, δηλαδή, κάτι αντίστοιχο με την άνοδο της θερμοκρασίας στον πλανήτη πέρσι, την πιο θερμή χρονιά από τότε που ξεκίνησαν να καταγράφονται οι θερμοκρασίες. Σε ό,τι αφορά τον δάγκειο πυρετό, στη Λατινική Αμερική το 2023 υπήρξαν 4,5 εκατ. περιστατικά, μεταξύ των οποίων 7.665 σοβαρά και 2.363 θάνατοι· η συνέχεια φαντάζει εξίσου απειλητική. Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2024 έχουν καταγραφεί 3 εκατ. περιστατικά, γεγονός που αποτελεί νέο ρεκόρ για τη Λατινική Αμερική. Τα περισσότερα περιστατικά αναφέρθηκαν στη Βραζιλία (81%), στην Παραγουάη (6%), στην Αργεντινή (3,4%), στο Περού (2,6%) και στην Κολομβία (2,2%).

Ο δάγκειος πυρετός αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή αιτία νοσηλείας μετά την ελονοσία σε ταξιδιώτες που επιστρέφουν στην Ευρώπη. Το 50% των ατόμων που μολύνονται από τον ιό του δάγκειου πυρετού είναι ασυμπτωματικό. Η λοίμωξη μπορεί να εμφανιστεί με 3 μορφές. Καταρχάς με το ήπιο, μη ειδικό εμπύρετο σύνδρομο που συνήθως αφορά μικρά παιδιά και ασθενείς με πρωτολοίμωξη επίσης, ως δάγκειος πυρετός με ή χωρίς αιμορραγίες, τυπικά σε μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες με συμπτώματα που περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό διάρκειας 2-7 ημερών, έντονη κεφαλαλγία, οπισθοβολβικό άλγος, γενικευμένες μυαλγίες, αρθραλγίες, ναυτία, εμετό, ανορεξία, διογκωμένους λεμφαδένες, ερύθημα προσώπου και δέρματος και εξάνθημα·

μπορεί να εμφανιστεί και ως δάγκειος αιμορραγικός πυρετός,
νόσου, που σε μερικούς ασθενείς εξελίσσεται σε σύνδρομο καταπληξίας. Περίπου το 20% των ασθενών μπορεί να εκδηλώσει σοβαρή μορφή της νόσου. Για τον δάγκειο πυρετό δεν υπάρχει ειδική θεραπεία. Η προσφερόμενη θεραπεία είναι υποστηρικτική, για παράδειγμα αναπλήρωση υγρών. Για τον έλεγχο του πυρετού και του άλγους συνιστάται χορήγηση παρακεταμόλης, ενώ θα πρέπει να αποφεύγεται η χορήγηση ακετυλοσαλικυλικού οξέος (ασπιρίνης) ή άλλων μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Επίσης, δεν υπάρχει προληπτικό εμβόλιο για τον δάγκειο πυρετό. Τα μέτρα πρόληψης αφορούν ολοκληρωμένα προγράμματα ελέγχου του διαβιβαστή, μέτρα ατομικής προστασίας από την έκθεση σε κουνούπια, εγρήγορση των επαγγελματιών υγείας για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των κρουσμάτων και ευαισθητοποίηση του κοινού, ιδίως των ταξιδιωτών σε ενδημικές χώρες, ως προς τη λήψη των ενδεικνυόμενων προληπτικών μέτρων.
την πιο σοβαρή και πιθανώς θανατηφόρα μορφή της
62

Η πρόσφατη

αναζωπύρωση ακόμα

και της χολέρας

προβληματίζει τους

ειδικούς 63

Η χολέρα αποτελεί μολυσματικό λοιμώδες νόσημα που εξακολουθεί να καταγράφει επιδημικές εξάρσεις σε πολλές περιοχές του πλανήτη, κυρίως στον αναπτυσσόμενο κόσμο, και η κατάσταση έχει επιδεινωθεί

από την έλλειψη πόσιμων εμβολίων, σε μορφή σταγόνων.

Η υποψία κρούσματος χολέρας σε κρουαζιερόπλοιο και η παραμονή επιβατών και πληρώματος σε καραντίνα ζωντανεύει τις νωπές ακόμα μνήμες από την πανδημία του Covid. Επιπλέον, αναδεικνύει το μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας που έχει δημιουργηθεί παγκοσμίως με την ελλιπή διάθεση πόσιμων εμβολίων για τη χολέρα, γεγονός που τροφοδοτεί νέες επιδημικές εξάρσεις. Η είδηση πριν από έναν μήνα πως το κρουαζιερόπλοιο Norwegian Dawn της Norwegian Cruise Line τέθηκε σε καραντίνα ανοιχτά του Μαυρικίου μετά από αναφορές για επιδημία εν πλω μάς υπενθυμίζει ότι δεν μπορεί να υπάρξει εφησυχασμός αναφορικά με τα αναδυόμενα νοσήματα του παρελθόντος, που ουσιαστικά ποτέ δεν μας ξέχασαν. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, σχεδόν 2.200 επιβάτες μαζί με το πλήρωμα παραμένουν εγκλωβισμένοι σε κρουαζιερόπλοιο ανοιχτά του Μαυρικίου στην Ανατολική Αφρική, καθώς οι τοπικές αρχές απαγόρευσαν στο πλοίο να ελλιμενιστεί

Η χολέρα εξακολουθεί να αποτελεί παγκόσμιο λοιμώδη υγειονομικό κίνδυνο. Κατά τη διάρκεια του Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους καταγράφηκαν περισσότερα από 40.900 περιστατικά και 775 θάνατοι. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι τα προαναφερθένα περιστατικά και οι θάνατοι αφορούν μονάχα 17 χώρες τεσσάρων περιφερειών, και δεν αποτυπώνουν την παγκόσμια έκταση του προβλήματος. Σε αυτόν τον ανησυχητικό απολογισμό για την «επιμονή» της χολέρας στις αρχές του 2024 έχουν συμπεριληφθεί η Αφρική, η Ανατολική Μεσόγειος, οι ΗΠΑ, η Λατινική Αμερική και η Νοτιοανατολική Ασία.

Η Ζάμπια και η Ζιμπάμπουε έχουν βιώσει τις χειρότερες επιδημικές εξάρσεις, κάνοντας έκκληση στον ΠΟΥ για βοήθεια, καθώς οι κάτοικοι έχουν ελλιπή πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Η Ζιμπάμπουε τα τελευταία χρόνια δίνει μάχη με τη χολέρα και τον τύφο, με την αύξηση των κρουσμάτων και των θανάτων μέσα στο 2023 να ξυπνά

Η παγκόσμια ανταπόκριση

Λούις λόγω υποψίας για χολέρα. Στη διάρκεια του ταξιδιού που το κρουαζιερόπλοιο Norwegian Dawn της εταιρείας Norwegian Cruise Line ξεκίνησε από το Κέιπ Τάουν στις 13 Φεβρουαρίου 2024 ξέσπασε μια μικρή επιδημία στομαχικής ασθένειας. Το πλοίο έφτασε στη μαυρικιανή πρωτεύουσα υπό το βάρος των πρόσθετων ελέγχων που απαίτησαν οι τοπικές αρχές. Αμέσως μετά την άφιξή του στο Πορτ Λούις, η διοίκηση του πλοίου συναντήθηκε με τις τοπικές αρχές για να επιβεβαιώσει τη λήψη μέτρων για την ευημερία όλων των επιβατών. Ωστόσο, επειδή κρίθηκε αναγκαίο να κάνουν περισσότερες εξετάσεις, η κυβέρνηση του Μαυρικίου αποφάσισε να καθυστερήσει την αποβίβασή τους και την έναρξη του επόμενου ταξιδιού κατά δύο ημέρες – τελική ημερομηνία ορίστηκε η 27η Φεβρουαρίου 2024.

στο λιμάνι του Πορτ
οδυνηρές μνήμες από το 2008 και το 2018, που είχαν χαθεί πολλές ζωές. Το περασμένο έτος (2023), πάντως, κρούσματα χολέρας
μεταξύ των οποίων υπήρχαν 9 κράτη που κατέγραψαν συνολικά
καταγράφηκαν σε 30 χώρες από τις 5 περιφέρειες του ΠΟΥ,
περισσότερα από 10.000 περιστατικά.
στις συνεχιζόμενες επιδημικές εξάρσεις της χολέρας εξακολουθεί να επηρεάζεται από την έλλειψη που καταγράφεται στη διάθεση των στοματικών (πόσιμων) εμβολίων
Κατά τη διάρκεια του
μόνο 38 εκατ. ήταν διαθέσιμες, δηλαδή ακριβώς το 50%. Το παγκόσμιο απόθεμα εμβολίων για τη χολέρα έχει εξαντληθεί και η νέα παραγωγή μέχρι τα μέσα Μαρτίου θα δοθεί με προτεραιότητα στις χώρες που έχουν υποβάλει ήδη αίτημα, το οποίο έχει εγκριθεί.
ΠΟΥ κήρυξε κατάσταση
3 με αφορμή την
της νόσου.
(OCV).
προηγούμενου έτους, από τον Ιανουάριο του 2023 μέχρι και τον Ιανουάριο του 2024, οι έκτακτες εκκλήσεις για διάθεση OCV εμβολίων αυξήθηκαν δραματικά, με 14 χώρες να ζητούν 76 εκατομμύρια δόσεις, την ώρα που
Κατόπιν αυτών των εξελίξεων, ο
υγειονομικού συναγερμού επιπέδου
αναζωπύρωση

Τι είναι η ψιττάκωση

και πώς μας απειλεί

Ο όρος «ασθένεια που μεταδίδεται από τα πτηνά» μάς φέρνει στο μυαλό τη γρίπη των πτηνών που οφείλεται στον ιό της γρίπης Η5Ν1. Κι όμως, υπάρχει

μια άλλη νόσος που μοιάζει με τη γρίπη και μεταδίδεται από τα πτηνά, προκαλώντας άτυπη πνευμονία, δηλαδή πνευμονία χωρίς τα κλασικά συμπτώματα. Μάθετε όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε και γι’ αυτή.

Η γρίπη των πτηνών (avian flu) δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα που σχετίζεται με τα άγρια ή οικόσιτα πτηνά· ούτε οι ψείρες αποτελούν τον μοναδικό πονοκέφαλο σχετικά. Πέρα από τη γρίπη των πτηνών και τις ψείρες των περιστεριών και των πουλερικών, υπάρχει κι άλλος κίνδυνος που, σε αντίθεση με τα προαναφερθέντα, δεν είναι γνωστός στο ευρύ κοινό. Πρόκειται για την ψιττάκωση, μια σχετικά σπάνια νόσο όμοια με τη γρίπη, η οποία ξαναχτύπησε σε ευρωπαϊκές χώρες. Προκαλείται από το Chlamydia psittaci, ένα μικρόβιο που μεταδίδεται στους ανθρώπους από μολυσμένα πτηνά και προκαλεί άτυπη πνευμονία με κεφαλαλγία, φαρυγγαλγία, πυρετό και ρίγη, βήχα, ανορεξία, μυαλγίες και άλλα μη ειδικά συμπτώματα. Η ψιττάκωση θεραπεύεται με τετρακυκλίνες και η αντιμετώπισή της μπορεί να δυσκολέψει όταν καταγράφονται ελλείψεις σε κοινής χρήσης αντιβιοτικά, καθώς οι τετρακυκλίνες ανήκουν στην κυριολεξία στην πρώτη γραμμή. Ας δούμε όμως το χρονικό του νέου αυτού υγειονομικού πονοκεφάλου: Τον περασμένο Φεβρουάριο, στην Αυστρία, στη Δανία, στη Γερμανία, στη Σουηδία και στην Ολλανδία καταγράφηκε ανησυχητική αύξηση των κρουσμάτων ψιττάκωσης μέσω του Συστήματος Έγκαιρης Προειδοποίησης και Απόκρισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Early Warning and Response System-EWRS). Η αύξηση αφορούσε όλη την περασμένη χρονιά (2023) και το πρώτο διάστημα του τρέχοντος έτους, ενώ η κορύφωσή της παρατηρήθηκε τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2023. Παράλληλα, καταγράφηκαν 5 θάνατοι ασθενών, γεγονός που χτύπησε υγειονομικό συναγερμό. Σε όλα τα περιστατικά αναφέρθηκε έκθεση του ασθενούς σε πτηνά της άγριας ζωής ή φάρμας, ή σε κλουβιά – η ψιττάκωση αποτελεί αναπνευστική λοίμωξη που συχνά προσβάλλει πτηνά.

Η μετάδοσή της συμβαίνει κατά κανόνα όταν το άτομο εκτίθεται σε εκκρίσεις του άρρωστου πτηνού και περισσότερο κινδυνεύουν οι εργαζόμενοι σε καταστήματα κατοικίδιων ζώων και σε μονάδες κτηνοτροφίας, οι κτηνίατροι και όσοι απασχολούνται σε οργανισμούς και καταφύγια περίθαλψης άγριων

που έχουν άγρια πτηνά στην ιδιοκτησία τους, οι εργαζόμενοι σε πάρκα άγριας ζωής και όσοι ασχολούνται επαγγελματικά ή ερασιτεχνικά με την κηπουρική σε περιοχές όπου το παθογόνο C. psittaci ενδημεί στον πληθυσμό των πτηνών τους. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι η αύξηση των περιστατικών καταγράφηκε σε ιδιαίτερα αναπτυγμένες χώρες της κραταιής Ευρώπης, οι οποίες διακρίνονται για τα εύρωστα
προα
εφάρμοσαν
μεταξύ τους κρούσματα. Επιπλέον, έστειλαν για ανάλυση δείγματα σχετικά με τη γρίπη των πτηνών, προκειμένου να διαπιστωθεί η ύπαρξη του μικροβίου C. psittaci στα άγρια πτηνά. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας παρακολουθεί στενά την κατάσταση και την εξέλιξή της, ενώ, βάσει των διαθέσιμων έως τώρα στοιχείων, ο κίνδυνος κρίνεται χαμηλός.
πτηνών (για παράδειγμα, στην πατρίδα μας υπάρχει η Οργάνωση ΑΝΙΜΑ). Επίσης, μπορούν να προσβληθούν οι άνθρωποι
συστήματα υγείας που διαθέτουν. Τα κράτη που
ναφέρθηκαν
επιδημιολογικές μελέτες για να αναγνωρίσουν τα clusters των κρουσμάτων, δηλαδή τα σχετιζόμενα
64
theHealthBook

Τα παιδιά που μεγαλώνοντας συνηθίζουν στη σωστή διατροφή και στην άσκηση είναι υγιή και χαρούμενα, και βάζουν τις βάσεις για να γίνουν υγιείς ενήλικες, σωματικά και ψυχικά.

επικοινωνία. Βασική προϋπόθεση γι’ αυτήν

από αγάπη και ενδιαφέρον, δίνει την κατάλληλη λύση στο πρόβλημα κάθε παιδιού. Δεν είναι λίγες οι φορές που το παιδί έχει περάσει ήδη από άλλα ιατρεία και είναι ταλαιπωρημένο. Σήμερα, χάρη στην εξέλιξη στην Ωτορινολαρυγγολογία τόσο διαγνωστικά όσο και χειρουργικά, υπάρχει η δυνατότητα, με τα ενδοσκόπια και την εμπειρία, η εξέταση να μετατραπεί σε ευχάριστο παιχνίδι που οδηγεί ανώδυνα σε μια ολοκληρωμένη διάγνωση, η οποία εγγυάται μια στοχευμένη και ριζική αντιμετώπιση. Τα πιο συχνά ΩΡΛ προβλήματα στην παιδική ηλικία είναι οι άπνοιες και το ροχαλητό που οφείλονται συνήθως στα μεγάλα κρεατάκια και στις υπερτροφικές αμυγδαλές, οι υποτροπιάζουσες αμυγδαλίτιδες και η επίμονη παρουσία υγρού στο αυτί. Επίσης, η βραχνή φωνή που μπορεί να οφείλεται σε θηλώματα, κάλους, πολύποδες του λάρυγγα ή σε γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Πιο σπάνια η εμφάνιση μιας διόγκωσης στον τράχηλο μπορεί να είναι ένας πρησμένος λεμφαδένας που οφείλεται σε μια απλή λοίμωξη, κάποια συγγενής κύστη, όπως η κύστη του θυρεογλωσσικού πόρου ή η βραγχιακή. Αυτές οι κύστεις καλό είναι να αφαιρούνται πριν παρουσιάσουν φλεγμονή. Όλα αυτά καθιστούν απαραίτητη την παρακολούθηση του παιδιού και από τον ωτορινολαρυγγολόγο, ο οποίος, ως ειδικός, μπορεί να εξηγήσει στους γονείς και στο παιδί τα αίτια που προκαλούν κάθε πρόβλημα και να θέσει την ένδειξη, όταν χρειάζεται, για έγκαιρη και εξατομικευμένη χειρουργική αντιμετώπιση. Το σημαντικό είναι, όταν η λύση είναι η χειρουργική αντιμετώπιση, οι γονείς να το αποφασίζουν έγκαιρα για να μην προκύπτουν επιπλοκές από τα γύρω όργανα.

Τόσα χρόνια στον στίβο της Ιατρικής και με το πλεονέκτημα να έχω και τον ρόλο της μητέρας, γοητεύομαι καθημερινά από τα παιδιά-ασθενείς μου. Η ειλικρίνεια, η αμεσότητα και το αλάνθαστο ένστικτό τους τούς δίνει αυτόματα τη δυνατότητα για μια πολύ ουσιαστική και δημιουργική
αποτελεί και η προσέγγιση του γιατρού, η οποία, όταν
Άλλωστε, με τις μοντέρνες χειρουργικές μεθόδους, η μετεγχειρητική επούλωση και ανάρρωση μοιάζει με περίπατο. Ωστόσο, επειδή ο θεμελιώδης στόχος της Ιατρικής είναι η πρόληψη, είναι σημαντικές για τους γονείς και το παιδί μερικές χρήσιμες και απλές συμβουλές που μπορούν να εφαρμόζονται καθημερινά: Πλύσεις της μύτης τακτικά και με σωστό τρόπο, φύσημα χωρίς μεγάλη πίεση, ένα-ένα ρουθούνι. Τήρηση κανόνων υγιεινής από μικρή ηλικία (τακτικό πλύσιμο χεριών, καθαρά νύχια κ.λπ.) Καθαρό παιδικό δωμάτιο χωρίς εστίες αλλεργιογόνων (όχι βαριά υφάσματα, όχι μαλλιαρά κουκλάκια, χαλιά, μοκέτες κ.ά.) Αποφυγή της έκθεσης στον καπνό (κίνδυνοι από το παθητικό κάπνισμα και το κάπνισμα από τρίτο χέρι) Ο αθλητισμός, σε συνδυασμό με τη σωστή διατροφή στα πρότυπα του μεσογειακού μοντέλου, είναι το κλειδί για την πρόληψη
χαρακτηρίζεται
Η υγεία των παιδιών μας, το πολυτιμότερο αγαθό!
ΥΓΕΙΑ – ΜΗΤΕΡΑ 66
ΑΝΑΤΟΛΉ ΠΑΤΑΡΊΔΟΥ Χειρουργός ΩΡΛ κεφαλής & τραχήλου Παιδο-ΩΡΛ Νοσοκομείου

Η καλοήθης

υπερπλασία του προστάτη είναι η πιο συχνή πάθηση στους μεσήλικες και ηλικιωμένους άνδρες. Πλέον, αντιμετωπίζεται με την προηγμένη τεχνική MiLEP, η οποία αποτελεί μετεξέλιξη της τεχνικής HoLEP.

Επανάσταση στην

καλοήθη υπερπλασία προστάτη με την

ελάχιστα παρεμβατική εκπυρήνιση

των ούρων, εκδηλώνοντας γνώριμα στους μεσήλικες άνδρες συμπτώματα όπως μείωση της ευκολίας ροής, συχνουρία, νυκτουρία και επιτακτική ανάγκη ούρησης, ακράτεια, ακόμη και αδυναμία ούρησης. Αυτά, ξεκινώντας από απλή ενόχληση, εξελίσσονται σε μείζον πρόβλημα που θέλει ιατρική λύση.

H Ιατρική δεν έπαψε να ερευνά μεθόδους περισσότερο ακίνδυνης και λιγότερο τραυματικής θεραπείας της καλοήθους κατάστασης. Η πρόοδος αυτή οδήγησε στην ολική εκπυρήνιση του αδενώματος μέσω Holmium Laser (HoLEP) που την τελευταία δεκαετία αποτελεί χρυσό κανόνα στην αντιμετώπιση της καλοήθους υπερπλασίας προστάτη, καθώς είναι αναίμακτη ως διαδικασία. Έτσι, οι ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή για σοβαρούς λόγους, της οποίας η διακοπή θα θέσει τη ζωή τους σε κίνδυνο, πλέον μπορούν να χειρουργηθούν! Επίσης, προσφέρει οριστική λύση και όχι μερική, όπως η ευρέως διαδεδομένη διουρηθρική (TURis) αφαίρεση του αδενώματος, αφού δεν καταλείπεται υπολειμματικός ιστός που μπορεί να μεγαλώσει στο μέλλον. Έτσι, η παλιά συμβουλή που λάμβαναν οι χειρουργημένοι ότι θα ήταν εντάξει για 7-10 χρόνια δεν ισχύει πια. Μετά τη HoLEP ο άνδρας δεν αντιμετωπίζει ξανά πρόβλημα με την ούρηση! Η τεχνική θεραπεύει όλους τους ασθενείς. Οι περιορισμοί που επιβάλλονται στις άλλες μεθόδους από το μέγεθος του αδένα δεν ισχύουν στη HoLEP. Επίσης, διενεργείται με βραχεία νοσηλεία (μία διανυκτέρευση στην κλινική) και παρέχει ταχεία αποκατάσταση. Σε μία εβδομάδα ο άνδρας έχει επιστέψει στις δραστηριότητές του.

Η HoLEP γνώρισε αργή, αλλά σταθερή εξάπλωση και αποδοχή στην ελληνική πραγματικότητα. Οι λόγοι αφορούν τη διαθεσιμότητα ισχυρών lasers, κατάλληλων για την επέμβαση, και ως εκ τούτου την έλλειψη απαραίτητης δεξιότητας και εμπειρίας στη χειρουργική τεχνική. Από το 2018 η ομάδα μας είχε την ευκαιρία να χρησιμοποιεί όλο και ισχυρότερα μηχανήματα, αυξάνοντας συνεχώς την αποτελεσματικότητα σε μεγάλους προστάτες και την ασφάλεια λόγω καλύτερης αιμόστασης και μείωσης του χειρουργικού χρόνου.

Η ωρίμανση της τεχνολογίας των lasers οδήγησε στο MultiPulse HoPLUS των 150 watts. Ο γερμανικός οίκος JenaSurgical GmbH, αξιοποιώντας τη μακρόχρονη εμπειρία του στα ιατρικά lasers, παρουσίασε το ολοκληρωμένο σύστημα αποκλειστικά αφιερωμένο στην εκπυρήνιση προστάτου. Συνδύασε το ισχυρότερο laser των 150 watts με τον μακρύτερου μήκους παλμό 1700μs με τον γρηγορότερο και ασφαλέστερο ιστοτεμαχιστή. Έτσι έχουμε στα χέρια μας απεριόριστη δύναμη που μπορούμε να εφαρμόσουμε στον ασθενή

Οι άνδρες στην πορεία της ζωής τους αντιλαμβάνονται αλλαγές στην ούρηση. Αυτό οφείλεται στην ανάπτυξη αδενώματος εντός του προστάτη αδένα. Στις συντριπτικά περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για καλοήθη ιστό χωρίς καμία λειτουργική συνεισφορά. Το μόνο που κάνει είναι
εμποδίζει την
να
ελεύθερη ροή
HoLEP παγκοσμίως έδωσε την ευκαιρία σε πρωτοπόρους γιατρούς να σπρώξουν τα όριά της ακόμα περισσότερο προς την
ελάχιστου
έχουμε αποφυγή τραύματος, άρα ταχύτατη
με λεπτότερο και ως εκ τούτου όχι δυσάρεστο ουροκαθετήρα. Επίσης, μεγαλύτερη ακρίβεια
του χειρουργικού πεδίου. Μπορούμε να κατευθύνουμε το ισχυρό 150 watts laser με ευέλικτο και ακριβή τρόπο, εξασφαλίζοντας ιδανικό διαχωρισμό μεταξύ φυσιολογικού και παθολογικού ιστού. Επιτυγχάνουμε, τελικά, βραχύτερο χρόνο επέμβασης. Η αντιμετώπιση ενός συχνού και διαδεδομένου προβλήματος του άνδρα εισέρχεται σε νέα εποχή. Η laser εκπυρήνιση προστάτη HoLEP δεν περιορίζεται από τον ογκώδη εξοπλισμό ρεύματος της παλαιότερης διουρηθρικής εκτομής γνωστής ως TURP/TURis. Το φως, λόγω της φύσης του, εισέρχεται διά λεπτότατων εργαλείων στον στόχο, αλλάζοντας επαναστατικά την καταξιωμένη HoLEP σε μια νέα εκδοχή. Αυτή η νέα εκδοχή διαφέρει τόσο ριζικά από την παλιά που αυτοδικαίως αποκτά διεθνώς το νέο όνομα MiLEP. Μετά την ολοκλήρωση κλινικών μελετών που αποδεικνύουν τα πλεονεκτήματα έναντι της HoLEP, έχει υιοθετηθεί ήδη ως η επέμβαση εκλογής για αντιμετώπιση καλοήθους υπερπλασίας προστάτη παγκοσμίως σε εξειδικευμένα κέντρα όπου δραστηριοποιούνται έμπειρες ουρολογικές ομάδες όπως η δική μας.
με ιδανική ακρίβεια και ασφάλεια. Η άνθηση της μεθόδου
κατεύθυνση του
τραύματος. Η έμπνευσή τους υλοποιήθηκε από τον γερμανικό οίκο εξειδικευμένων ενδοσκοπικών εργαλείων RZ Medizintechnik GmbH, δίνοντάς μας το miniLaserscope. Δεδομένου ότι η επέμβαση γίνεται μέσω της ανδρικής ουρήθρας, το μέγεθος του ενδοσκοπικού εργαλείου που εισάγεται σε αυτήν έχει σημασία – εδώ είναι κατά 30% μικρότερο. Όσο λεπτότερο τόσο «φιλικότερο» με την ευαίσθητη ουρήθρα, οπότε
αποκατάσταση,
εντός
67 theHealthBook5
ΝΊΚΟΣ ΜΠΑΦΑΛΟΎΚΑΣ Χειρουργός Ενδοουρολόγος Laser χειρουργική προστάτη & νεφρολιθίασης

Η παχυσαρκία

είναι σοβαρή και χρόνια νόσος του μεταβολισμού, που απαιτεί

εξειδικευμένη

ιατρική φροντίδα και μακροχρόνια υποστήριξη

των ασθενών

προκειμένου να συνεχίσουν να ζουν με υγιεινό τρόπο ζωής.

Χρόνια νόσος του μεταβολισμού η παχυσαρκία

Η ρύθμιση του σωματικού βάρους αποτελεί μια σύνθετη διαδικασία που περιλαμβάνει την όρεξη, την πρόσληψη ενέργειας μέσω της τροφής, την κατανάλωση ενέργειας και τον μεταβολισμό των θρεπτικών συστατικών. Όταν διαταράσσεται η ισορροπία του ενεργειακού ισοζυγίου, δηλαδή όταν η προσλαμβανόμενη ενέργεια (θερμίδες) είναι

από αυτήν

καταναλώνεται, τότε το περίσσευμα αποθηκεύεται ως λίπος. Η παχυσαρκία ορίζεται

το περιβάλλον (π.χ. διατροφικές συνήθειες της οικογένειας), οι ορμονικές διαταραχές που επηρεάζουν τον μεταβολισμό (π.χ. υποθυρεοειδισμός, ινσουλινοαντίσταση), οι ψυχολογικοί παράγοντες (άγχος, κατάθλιψη), η λήψη φαρμάκων, η ηλικία και η ανεπάρκεια ύπνου, κατάσταση κατά την οποία εκκρίνονται ορμόνες που αυξάνουν την όρεξη. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό

που αυξάνει

αισθητικό πρόβλημα αλλά σοβαρή και χρόνια νόσος του

κίνδυνο εμφάνισης κι άλλων νοσημάτων (όπως ο σακχαρώδης διαβήτης) και μειώνει το προσδόκιμο ζωής του ανθρώπου. Ο Ρ Ο ΛΟΣ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝ Ω Ν Το ενδοκρινικό σύστημα διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση της όρεξης και του μεταβολισμού. Νοσήματα που οφείλονται σε ορμονικές διαταραχές, όπως ο υποθυρεοειδισμός, το Σύνδρομο Cushing και το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, συνυπάρχουν σχεδόν πάντα με την παχυσαρκία ή με δυσκολία στην απώλεια βάρους. Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, που αποτελεί τη συχνότερη νόσο του μεταβολισμού, εκδηλώνεται κατά κανόνα σε υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα.

ΕΠΙΠΛΟΚ Ε Σ

Τα πιο συχνά νοσήματα που υποβοηθούνται από την παχυσαρκία είναι τα καρδιαγγειακά και τα μεταβολικά νοσήματα, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, η υπερλιπιδαιμία και ορισμένοι τύποι καρκίνου (του παχέος εντέρου, του μαστού, των ωοθηκών, του ενδομητρίου, του προστάτη). Επίσης, οδηγεί σε διαταραχή της περιόδου, σε ακμή με υπερτρίχωση και υπογονιμότητα (σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών) στις γυναίκες, σε διαβήτη και υπέρταση (προεκλαμψία) κατά τη διάρκεια της κύησης, σε υπογονιμότητα και στυτική δυσλειτουργία στους άνδρες, αλλά και σε άπνοια κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Δριμάλα είναι απόφοιτη της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ. Ειδικεύτηκε στο Τμήμα Ενδοκρινολογίας - Διαβήτη - Μεταβολισμού του Νοσοκομείου-Διαβητολογικού Κέντρου «Ευαγγελισμός». Επιπλέον, έχει εξειδικευθεί στην παχυσαρκία,

ως η αποθήκευση υπερβολικής ποσότητας λίπους στον οργανισμό που δύναται να οδηγήσει σε επιβάρυνση της υγείας. Η παχυσαρκία έχει χαρακτηριστεί ως παγκόσμια επιδημία. Η Ελλάδα είναι πρώτη στην παχυσαρκία ενηλίκων στην Ευρώπη και δεύτερη μετά την Ιταλία στην παιδική παχυσαρκία. Στην εμφάνισή της συντελούν κι άλλοι παράγοντες όπως η γενετική προδιάθεση,
είναι
περισσότερη
που
Υγείας, η παχυσαρκία δεν
απλώς ένα
μεταβολισμού
τον
ΑΝΤΙΜΕΤ Ω ΠΙΣΗ Η παχυσαρκία, λοιπόν, αποτελεί χρόνια νόσο του μεταβολισμού και ως εκ τούτου απαιτεί θεραπευτική αντιμετώπιση από τον ειδικό ενδοκρινολόγο. Έστω και μέτρια απώλεια βάρους (5-10%) μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την υγεία. Μελέτες σε παχύσαρκες γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες έδειξαν βελτίωση της ωορρηξίας και δυνατότητα αυτόματης κύησης μετά από απώλεια βάρους σε ποσοστό 5% επί του αρχικού. Συνοπτικά, η νόσος αντιμετωπίζεται με διατροφική παρέμβαση και αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, φαρμακευτική αγωγή (μετφορμίνη, ορλιστάτη, λιραγλουτίδη) που χορηγείται αυστηρά από ειδικό γιατρό ή και με χειρουργική επέμβαση, αν αποτύχουν τα προηγούμενα. Η χειρουργική επέμβαση ενδείκνυται και στη νοσογόνο παχυσαρκία.
ενδοκρινολόγος Παναγιώτα
την ενδοκρινολογία της κύησης (σακχαρώδης διαβήτης - παθήσεις θυρεοειδούς στην κύηση), στην αναπαραγωγή και στη διενέργεια υπερηχογραφικού ελέγχου του θυρεοειδούς. Διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στο κέντρο της Αθήνας (στην περιοχή των Αμπελοκήπων) και είναι επιστημονική συνεργάτιδα του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών. Είναι μέλος της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας, της Ελληνικής Εταιρείας Παχυσαρκίας, της Ελληνικής Εταιρείας Κλιμακτηρίου και Εμμηνόπαυσης και της Ελληνικής Εταιρείας Γυναικολογικής Ενδοκρινολογίας και έχει συμμετάσχει σε διεθνή και εγχώρια επιστημονικά συνέδρια.
ΔΡΊΜΑΛΑ Ενδοκρινολόγος –Διαβητολόγος Επιστημονική συνεργάτιδα του ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΘΗΝΩΝ
MINI CV H
ΠΑΝΑΓΊΏΤΑ
68

Η καρδιοχειρουργική έχει κάνει άλματα τα τελευταία χρόνια με την ανάπτυξη νέων, λιγότερο επεμβατικών τεχνικών που μειώνουν τον χρόνο νοσηλείας και επιταχύνουν εντυπωσιακά την ανάρρωση των ασθενών.

Νέα εποχή στις

επεμβάσεις καρδιάς, χωρίς στερνοτομές

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΡΟΥΜΠΕΛΑΚΉΣ MD, PhD, FETCS

Διευθυντής Γ’ Καρδιοχειρουργικής

Κλινικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Υπάρχουν περιπτώσεις που οι καρδιακές παθήσεις δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με πρόληψη και φαρμακευτική αγωγή. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται κάποιου είδους παρέμβαση, που συχνά είναι η καρδιοχειρουργική αντιμετώπιση. Η κλασική τομή της καρδιοχειρουργικής, η μέση στερνοτομή, αν και χρησιμοποιείται ακόμα σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι εξαιρετικά τραυματική.

των καρδιακών παθήσεων. Σήμερα ο σύγχρονος καρδιοχειρουργός και επεμβατικός καρδιολόγος έχει στη διάθεσή του τρισδιάστατα ενδοσκόπια, ρομποτικά συστήματα, εξειδικευμένα εργαλεία, διακαθετηριακές προσπελάσεις και σύγχρονες υβριδικές αίθουσες. Η χρήση αυτών των εργαλείων αποσκοπεί στην εξατομικευμένη προσέγγιση των καρδιακών παθήσεων με σκοπό το άριστο αποτέλεσμα, τη μεγαλύτερη ασφάλεια, τις λιγότερες επιπλοκές, τον ελάχιστο πόνο, τη μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο και τη γρηγορότερη επάνοδο στη δραστηριότητα και στη φυσιολογική ζωή.

Σ Υ ΓΧΡΟΝΕΣ ΤΕΧΝΙΚ Ε Σ Έτσι, οι επεμβάσεις αντικατάστασης αορτικής βαλβίδας μπορούν να πραγματοποιηθούν μέσω μικρής τομής 6-7 εκ. ή τελείως διαδερμικά για ασθενείς γηραιότερους ή υψηλού κινδύνου (επέμβαση tavi). Οι επιδιορθώσεις μιτροειδούς και τριγλώχινας βαλβίδας γίνονται ως επί το πλείστον ενδοσκοπικά, με μικρή τομή 5-6 εκ. στο δεξί πλάγιο θωρακικό τοίχωμα και χρήση κάμερας ή ρομποτικών συστημάτων. Τα ανευρύσματα της ανιούσας θωρακικής αορτής μπορούν επίσης να πραγματοποιηθούν με μίνι μέση τομή. Οι επεμβάσεις αφαίρεσης ενδοκαρδιακών όγκων ή μεσοκολπικών επικοινωνιών πραγματοποιούνται ενδοσκοπικά με μικρή τομή 5-6 εκ. στο δεξί πλάγιο θωρακικό τοίχωμα. Τέλος, οι επεμβάσεις στα στεφανιαία αγγεία (γνωστές και ως επεμβάσεις bypass) μπορούν να αντιμετωπιστούν με μικρή τομή 6-7 εκ. στο αριστερό πλάγιο θωρακικό τοίχωμα με χρήση ειδικών εργαλείων, ενδοσκοπίων ή ρομποτικών συστημάτων. Παράλληλα, οι σύγχρονες υβριδικές χειρουργικές αίθουσες βοηθούν στην απρόσκοπτη συνεργασία μεταξύ καρδιοχειρουργών, καρδιολόγων και αγγειοχειρουργών κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα την πληρέστερη αντιμετώπιση ακόμα και των πιο περιπεπλεγμένων περιστατικών με όσο το δυνατό μικρότερο τραύμα και καταπόνηση

ως
να μη βοηθάει
ανάρρωση και στην ταχεία επιστροφή στην καθημερινότητα. ΕΞΕΛ
Η Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει άλματα στην αντιμετώπιση
Αυτό έχει
αποτέλεσμα
στη γρηγορότερη
Ι ΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚ
παραπάνω
στις επεμβάσεις
παθήσεων απαιτεί εξειδίκευση, ολιστική προσέγγιση του καρδιακού
τις νεότερες εξελίξεις, όλα τα σύγχρονα μέσα και,
άριστο υλικοτεχνολογικό εξοπλισμό σε επίπεδο νοσοκομείου. Μετά από πολυετή εργασία στο εξωτερικό και εξειδίκευση σε κέντρα ενδοσκοπικής και ρομποτικής καρδιοχειρουργικής ανέλαβα διευθυντής της Γ’ Καρδιοχειρουργικής Κλινικής στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, όπου οργάνωσα και ξεκίνησα το πρόγραμμα ενδοσκοπικής και ρομποτικής
που την τελευταία τριετία πραγματοποιούνται κατά πλειοψηφία επεμβάσεις βαλβίδων αορτής, μιτροειδούς και τριγλώχινας, καθώς και αντιμετώπιση καρδιακών όγκων και μεσοκολπικών επικοινωνιών με ενδοσκοπική ή ελάχιστα επεμβατική προσέγγιση. Σκοπός μας είναι να επεκταθεί η χρήση των τεχνικών αυτών και στην πλειοψηφία των επεμβάσεων bypass (αορτοστεφανιαία παράκαμψη). Έτσι, θέλω να παραμείνω πιστός στο όραμά μου, που είναι να προσφέρω τις νεότερες, ασφαλέστερες, πιο ανώδυνες και με άριστα αποτελέσματα καρδιοχειρουργικές προσεγγίσεις στους ασθενείς μου.
του ασθενούς. ΟΛΙΣΤΙΚ Η ΠΡΟΣ Ε ΓΓΙΣΗ Η
μοντέρνα προσέγγιση
καρδιακών
προβλήματος, συνεχή ενημέρωση για όλες
φυσικά,
καρδιοχειρουργικής. Η επιτυχία του προγράμματος ήταν τέτοια
69 theHealthBook5

Η κήλη στην κοιλιακή χώρα είναι μια συχνή πάθηση με βαρύ αποτύπωμα στην ποιότητα

ζωής. Πλέον, χάρη στην εξέλιξη της τεχνολογίας, η χειρουργική αντιμετώπιση της κήλης επιτρέπει στον ασθενή να επιστρέψει στο σπίτι του άμεσα και πολύ γρήγορα στις υποχρεώσεις του.

Χειρουργική

ΦΏΤΊΟΣ ΑΡΧΟΝΤΟΒΑΣΊΛΉΣ

MD, PHD, FEHS

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής του

ΕΚΠΑ

Διευθυντής ΣΤ’ Χειρουργικής

Κλινικής του Metropolitan General

Διευθυντής Κέντρου Αριστείας Χειρουργικής Κηλών του Metropolitan General (SRC)

Χειρουργός εξειδικευμένος στη χειρουργική των κηλών του κοιλιακού τοιχώματος (AWR)

και στη Ρομποτική Χειρουργική Master Surgeon of Excellence (SRC)

Επιστημονικός Συνεργάτης της

Πανεπιστημιακής Χειρουργικής

Κλινικής Ιατρικής Σχολής

του ΕΚΠΑ - ΓΝΑ Ιπποκράτειο

A’ Αντιπρόεδρος Ελληνικής

Εταιρείας Ενδοσκοπικής

Χειρουργικής (ΕΕΕΧ)

εξέλιξη της τεχνολογίας επιτρέπει τη νέα πρωτοποριακή μέθοδο αντιμετώπισης κηλών του κοιλιακού τοιχώματος με το πλέον εξελιγμένο ρομποτικό χειρουργικό σύστημα Da Vinci Xi. Χάρη σε αυτό, οι πρώτες λαπαροσκοπικές και ρομποτικές αποκαταστάσεις κηλών του κοιλιακού τοιχώματος με τις προηγμένες τεχνικές eTEP αποτελούν γεγονός στην Ελλάδα. Πρόκειται για τρεις διαφορετικές τεχνικές (eTEP, eTEP-RS, eTEP–TAR) ανάλογα με την εντόπιση, το μέγεθος και τη σοβαρότητα του προβλήματος, που διορθώνουν και αποκαθιστούν πλήρως τις κήλες του κοιλιακού τοιχώματος με τρόπο επαναστατικά διαφορετικό, που εξασφαλίζει άμεση επιστροφή του ασθενούς στην καθημερινότητά του. Oι τεχνικές eTEP δεν έχουν καμία σχέση με τις ήδη υπάρχουσες τεχνικές αποκατάστασης των κοιλιοκηλών. Πρόκειται για μια εντελώς νέα μέθοδο που σιγά-σιγά εξαπλώνεται στις χειρουργικές κοινότητες όλου του κόσμου, και τώρα εφαρμόζεται και στην Ελλάδα.

Η μέθοδος επιτρέπει τη σύγκλειση ή την αποκατάσταση μεγάλων ή και μικρότερων χασμάτων του κοιλιακού τοιχώματος (βουβωνοκήλες, ομφαλοκήλες, κοιλιοκήλες κ.λπ.) με πλήρη σύγκλειση και επαναφορά των κοιλιακών τοιχωμάτων στη φυσική τους κατάσταση και θέση. Η αποκατάσταση της κήλης και η τοποθέτηση του πλέγματος γίνεται μέσω 3-5 οπών μεγέθους 5-10 χιλιοστών

είναι
βουβωνοκή-
και η κήλη λευκής
επώδυνες με
νοσοκομείο.
Μέχρι πρότινος, οι χειρουργικές επεμβάσεις αποκατάστασης των κηλών του κοιλιακού τοιχώματος όπως
η ομφαλοκήλη, η
λη, η κοιλιοκήλη
γραμμής ήταν εξαιρετικά
μεγάλα τραύματα και πολυήμερη παραμονή των ασθενών στο
Αυτό πια δεν ισχύει. Η αλματώδης
εκάστη. Το πλέγμα δεν τοποθετείται ούτε πάνω από το κοιλιακό τοίχωμα (κάτω από το δέρμα) ούτε μέσα στην κοιλιά (όπου το πλέγμα έρχεται σε επαφή με το έντερο), αλλά ανάμεσα στα κοιλιακά τοιχώματα, κάτω από τους μυς. Με αυτόν τον τρόπο ο χειρουργός δεν συναντά παλαιότερα πλέγματα που μπορεί να έχουν τοποθετηθεί σε προηγηθείσες επεμβάσεις (είτε ανοικτά είτε λαπαροσκοπικά), ενώ το νέο πλέγμα μπαίνει σε μια εντελώς νέα θέση, η οποία προστατεύει πλήρως, σαν φάκελος, το πλέγμα. Λόγω της θέσης του, το πλέγμα στις τεχνικές eTEP–RS/TAR δεν κολλάει στο έντερο και τα ενδοκοιλιακά σπλάγχνα, με αποτέλεσμα να μη δημιουργούνται συμφύσεις και επικίνδυνες επιπλοκές διάβρωσης και συριγγίων. Με τη συγκεκριμένη τεχνική, η πιθανότητα λοίμωξης του πλέγματος περιορίζεται δραματικά. Οι ασθενείς που χειρουργούνται με τις τεχνικές eTEP φεύγουν από το νοσοκομείο την ίδια μέρα. Στις βουβωνοκήλες και στις ομφαλοκήλες εξέρχονται μόλις τρεις ώρες μετά το χειρουργείο, με σχεδόν ανύπαρκτο πόνο, ενώ η επάνοδος στην καθημερινότητα είναι ταχύτατη, μέσα στις επόμενες 2-3 ημέρες. Η διενέργεια αυτών των επεμβάσεων με ρομποτικά συστήματα έχει επιπρόσθετα οφέλη (ασύγκριτη ακρίβεια, ευελιξία χειρουργικών χειρισμών, εξαιρετική ευκρίνεια και τρισδιάστατη απεικόνιση) που έχουν ως αποτέλεσμα σχεδόν αναίμακτες επεμβάσεις με μείωση του μετεγχειρητικού πόνου και της νοσηλείας του ασθενούς. Οι τεχνικές αυτές διενεργούνται ήδη από το 2019 από την ομάδα της ΣΤ’ Χειρουργικής Κλινικής του Metropolitan General υπό τη διεύθυνση του χειρουργού δρος Φώτιου Αρχοντοβασίλη MD, PhD, FEHS, που πραγματοποιεί μια μεγάλη γκάμα επεμβάσεων αποκατάστασης κηλών του κοιλιακού τοιχώματος. Οι συγκεκριμένες επεμβάσεις δεν απαιτούν μόνο την εξειδίκευση και εμπειρία του χειρουργού στη Ρομποτική-Λαπαροσκοπική Χειρουργική αλλά προϋποθέτουν και ιδιαίτερη εκπαίδευση στις νεότερες αυτές τεχνικές (ανοικτές, ενδοσκοπικές και ρομποτικές) ανακατασκευής του κοιλιακού τοιχώματος, όπως οι eTEP, RS και ΤΑR, στις οποίες η χειρουργική μας ομάδα
συνεχώς στα μεγαλύτερα κέντρα της Ευρώπης και της Αμερικής.
εκπαιδεύεται
επιστροφή του ασθενούς στο σπίτι του
αντιμετώπιση της κήλης με άμεση
70

Οι δυσοίωνοι αριθμοί του δημογραφικού μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με δράσεις που θα αντιστρέψουν το αρνητικό πρόσημο στο ισοζύγιο γεννήσεωνθανάτων, βοηθώντας τα νέα ζευγάρια να αποκτήσουν οικογένεια και καταπολεμώντας

με τις τεχνικές της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής την υπογονιμότητα.

Δράσεις για την

αντιμετώπιση της

υπογεννητικότητας

και της

υπογονιμότητας

υπάρχουν 250.000-300.000 υπογόνιμα ζευγάρια, αριθμός που ισοδυναμεί με το 18-20% του συνολικού πληθυσμού. Αν και η χώρα μας πρωτοπορεί στις εγκαταστάσεις, την τεχνογνωσία και τη νομοθεσία που αφορά την εξωσωματική, το ποσοστό αντιμετώπισης της υπογονιμότητας φτάνει μόνο στο 35%.

ΒΑΣΊΛΕΊΟΣ ΚΕΛΛΑΡΉΣ, Μαιευτήρας – Γυναικολόγος

Ειδικός στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή

Αντιπρόεδρος Νοσοκομείου «Μητέρα» Αντιπρόεδρος Μονάδας ΥΓΕΙΑ IVF Εμβρυογένεσις

Iδρυτής του μη κερδοσκοπικού Σωματείου Be-Live

Τα ζευγάρια που καταφεύγουν στις μεθόδους εξωσωματικής γονιμοποίησης έρχονται αντιμέτωπα με ένα οικονομικό βάρος το οποίο συχνά δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν. Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται 12.000-15.000 κύκλοι εξωσωματικής, των οποίων το κόστος κυμαίνεται μεταξύ 5.000 και 6.000 ευρώ.

Από την άλλη, η υπογεννητικότητα αποτελεί πρόβλημα με τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο. Ο αριθμός των θανάτων υπερτερεί αυτού των γεννήσεων, και αυτό το φαινόμενο έχει αυξητικές τάσεις. Οικονομικοί, κοινωνικοί και προσωπικοί είναι οι λόγοι που συχνά τα νέα ζευγάρια αργούν να αποκτήσουν παιδί ή και αποφεύγουν να μπουν καν στη διαδικασία. Έτσι, οι Ελληνίδες αποκτούν παιδί κατά μέσο όρο στα 30 έτη, με το 30% των γεννήσεων να αντιστοιχεί σε Ελληνίδες 30-34 ετών, το 25% σε ηλικίες 35-39 ετών και το 5,3% σε ηλικίες μεγαλύτερες των 40. Αυτά τα ποσοστά αντικατοπτρίζουν την

αυξανόμενη τάση η μητρότητα να προκύπτει σε μεγαλύτερες ηλικίες. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή το 2021, την τελευταία δεκαετία ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώθηκε κατά 3,1%. Αναφορικά με τον αριθμό των γεννήσεων, το 2022 παρατηρήθηκε πτώση κατά 11% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Οι προβλέψεις δείχνουν ότι μέχρι το 2050 θα είμαστε λιγότεροι και σαφώς γηραιότεροι, εφόσον, παράλληλα, αναμένεται να αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής.

Αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα και τον αντίκτυπο του φαινομένου της υπογεννητικότητας στη χώρα μας αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα υπογόνιμα ζευγάρια, ιδρύσαμε την Be-Live πριν από πέντε χρόνια. Το όραμά

«Μπροστά για την οικογένεια», πραγματοποιούμε ενημερωτικές δράσεις σε ακριτικές περιοχές, επισημαίνοντας τις ανησυχητικές

ρυθμούς φαίνεται να αυξάνονται σήμερα στη χώρα μας τα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν προ-
υπογονιμότητας και προσπαθούν να αποκτήσουν παιδί για ένα ή περισσότερα
στην
Με ανησυχητικούς
βλήματα
χρόνια δυστυχώς χωρίς να βλέπουν αποτέλεσμα. Εκτιμάται ότι
Ελλάδα
μας είναι ένα μέλλον με λιγότερα προβλήματα υπογονιμότητας και λιγότερη υπογεννητικότητα καθώς και η κατάκτηση του ονείρου της οικογένειας. Όλα αυτά υποστηρίζονται στην πράξη με την παροχή δωρεάν εξωσωματικών σε υπογόνιμα ζευγάρια σε κάθε γωνιά της χώρας που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες. Δίνοντας προτεραιότητα στην άρτια ενημέρωση και στην ευαισθητοποίηση, η Be-Live οργανώνει εκστρατείες πανελλαδικά. Τα τελευταία τρία χρόνια, με σύμμαχο τη Eurobank και στο πλαίσιο του προγράμματος
διαστάσεις του δημογραφικού αλλά και την ανάγκη για ταχύτατη ανάπτυξη μηχανισμών αναστροφής της πληθυσμιακής γήρανσης τόσο από την πολιτεία όσο και από την κοινωνία. Μιλώντας με αριθμούς, μέχρι σήμερα έχουμε πραγματοποιήσει περισσότερους από 200 κύκλους εξωσωματικής, έχουν γεννηθεί περισσότερα από 50 μωρά, ενώ περισσότερες από 10 κυήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη. Τα αποτελέσματα ξεπέρασαν τις αρχικές προσδοκίες και δικαίωσαν τις δεσμεύσεις μας, ενώ είναι άκρως ενθαρρυντικά όχι μόνο για εμένα, ιδρυτή της Be-Live, αλλά και για όλη την ομάδα, τον πυρήνα που πίστεψε, αγάπησε και αφοσιώθηκε στο σωματείο. Και συνεχίζουμε.
71 theHealthBook5

έκδοση

της LiFO

αφιερωμένη

στον τομέα

της υγείας

Η ειδική
theHealthBook

theHealthBook5

Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.