Þjóðsögur...
UPP MÍNIR SEX Í JESÚ NAFNI Eitt haust fóru sex menn í eftirleit. Var fyrirmaður ferðarinnar hraustmenni og fullhugi mikill. Þegar þeir voru komnir í fjarlægustu leitir, hrepptu þeir byl, svo þeir villtust og vissu
ekki, hvar þeir fóru. Eftir langan tíma fundu þeir, að halla tók undan fæti. Komu þeir þá í dalverpi eitt og fundu því næst bæ fyrir sér; börðu þeir að dyrum. Karl einn kom til dyra, ljótur mjög og illilegur. Kvað hann það nýlundu, að menn sæktu til byggða sinna og forvitnuðust um þær, og leit hann óhýru auga til gesta.
Foringi þeirra varð fyrir svörum. Sagði hann, hvernig á stóð um ferðir þeirra. Braust hann inn og þeir félagar hans með honum, án þess karl gjörði að leyfa það eða banna. Þegar þeir höfðu setið um stund, var þeim borið ket á skálum, og gjörði það kona ein ungleg, en döpur mjög. Stóð karl á meðan í skáladyrum. Hún sagði í hálfum hljóðum: “Borðið þið við þann barminn, sem frá ykkur snýr.” Þeir þóttust sjá, að við þann barminn var sauðakjöt, en mannakjöt við hinn. Síðan bar stúlkan af borði og dró af þeim vosklæði. Sagði hún þá enn í hálfum hljóðum: “Verið þið varir um ykkur, farið ekki af nærklæðum og sofið ekki.” Um nóttina var tunglskin. Svaf forsprakki eftirleitarmanna í rúmi, sem skugga bar á, og sagði hann lagsmönnum sínum, að þeir skyldu ekki bæra á sér, hvað sem á gengi, fyrr en hann kallaði til þeirra. Stundarkorni eftir að þeir voru lagstir niður, kemur karl inn. Gekk hann að rúmi eins, þreifaði á brjósti hans og sagði: “Magurt brjóst, þreklaust.”
Þannig tók hann á þeim öllum og tautaði líkt fyrir munni sér. Seinast kom hann að rúmi forsprakkans, og þegar hann tók á honum, mælti hann: “Feitt brjóst, hugmikið.” Síðan brá hann sér út í horn og greip þar öxi og sneri að rúmi foringjans. Sá hann, hvað verða vildi, og vatt sér ofan úr rúminu, en karl hjó í rúmið og missti hans. Greip maðurinn þá öxina og náði henni af karli. Karl æpti þá og mælti: “Upp mínir tólf í andskotans nafni.” Maðurinn færði þá öxina í höfuð karls, svo í heila stóð og hann féll, og mælti: “Upp mínir sex í Jesú nafni.” Þá opnaðist hurð í gólfi niðri, og kom upp mannshöfuð, en hinn hjó það af. Banaði hann þeim þar öllum tólf í kjallaradyrunum. Síðan fundu þeir kvenmann þann, er hafði þjónað þeim til sængur um kvöldið. Var hún bóndadóttir úr Eyjafirði, er karl hafði stolið og vildi neyða til að eiga elsta son sinn. En henni stóð stuggur af þeim, mest fyrir þá sök, að þeir drápu alla, er villtust til þeirra, og átu þá. Mikið fundu þeir þar fémætt, og margt sauðfé var í dalnum. Réðist það af, að foringi eftirleitarmanna varð eftir við annan mann stúlkunni til skemmtunar og til að gæta fjárins, að það félli ekki um veturinn fyrir það, að það væri óhirt. Hinir eftirleitarmenn fóru heim. Um vorið flutti maðurinn stúlkuna norður og átti hana síðan að ráði föður hennar. Flutti hann síðan allt það, er í afdalnum var, norður og reisti stórt bú og bjó þar vel og lengi. ÞORSTEINN Á PUND OG GESTUR Það hefur ekki sjaldan borið við að þess hafi orðið vart að útilegumenn hafi farið í kaupstaði og er það líklegt að þeir þurfi ekki síður að birgja sig að nauðsynjum en byggðamenn. Fyrir tólf eða fjórtán árum kom maður einn í Reykjavík til kaupmanns sem nú er dáinn, og nefndi