Ilya-t-ilunecorrélationentreindustrieet secteurbancaire?
LouisBéduneau
21août2025
Rapport2025-007
1Introduction
Lesecteurbancairejoueunrôleclédansleséconomiesmodernes,maissonpoidsrelatif peutvarier,influençantlastabilitééconomiqueetlacréationderichesse.Unsecteur bancairesurdimensionnépeutengendrerdesrisques,commelaspéculationexcessiveou lacaptationderichesses(illustréeparlacrisedeLehmanBrothersen2008),tandisquun secteursous-dimensionnépeutrefléteruneéconomieincapabledesoutenirunsystème financiercomplexe.Cetteétudeanalyselesrelationsentrelaproductionindustrielle, lesecteurbancaireetlendettementpublicdansles30premièreséconomiesmondiales, enseconcentrantsurleurcontributionauPIBetleursimplicationspourlacréationde richesse.
Létudeposelaquestioncentrale:Ya-t-ilunecorrélationentreindustrieetsecteur bancaire?Elleexamineégalementlesliensentrelesecteurbancaireetlendettement public,ainsiquelesrelationsentrelePIBetlessecteursindustrieletbancaire,pour proposerunmodèleoptimumdepoidsdusecteurbancaire.Laméthodologie(section2) détaillelessourcesetapprochesanalytiques.Lespartiessuivantesexplorentlescorrélationsspécifiques(sections3à6)etproposentunmodèleoptimum(section7),suivies dunesynthèseetconclusion(section8).
2Méthodologie
CetteétudeutilisedesdonnéesofficiellesduFondsMonétaireInternational(FMI,World EconomicOutlook,octobre2023)pourlePIBnominal(milliardsUSD,2023)etlendettementpublic(%PIB,2023),etdelaBanquemondialepourlaproductionindustrielle (valeurajoutéedelindustrie,ycomprisconstruction,%PIB,2022)etlesecteurbancaire (valeurajoutéedesservicesfinanciers,assuranceetimmobilier,%PIB,2022).Lanalyse portesurles30premièreséconomiesmondialesparPIBnominal.
Pourcontextualiser,létudeconsidèrelévolutionéconomiquedepuis1945,marquéepar lindustrialisationpost-guerre,suiviedunetertiarisationdansleséconomiesdéveloppées etdunepersistancedelindustriedansleséconomiesémergentes.Lescorrélationssont calculéesvialecoefficientdePearson,mesurantlesrelationslinéairesentre:
• Productionindustrielle(%PIB)etsecteurbancaire(%PIB).
• Secteurbancaire(%PIB)etendettementpublic(%PIB).
• PIBnominal(milliardsUSD)etproductionindustrielle(%PIB).
• PIBnominal(milliardsUSD)etsecteurbancaire(%PIB).
Lescalculssontdétaillésenannexe(section11).Lesrésultatssontanalysésdansles sectionssuivantes,avecunesynthèsedanslaconclusion(section8).
3Corrélationentreproductionindustrielleetsecteur bancaire
Cettesectionanalyselacorrélationentrelaproductionindustrielle(valeurajoutéede lindustrie,ycomprisconstruction,%PIB)etlesecteurbancaire(valeurajoutéedes
servicesfinanciers,assuranceetimmobilier,%PIB)pourles30premièreséconomies mondiales(données2022).Letableausuivantprésentelesdonnéesclés.
Table1:Productionindustrielleetsecteurbancaire(2022)
Pays
CoefficientdecorrélationdePearson:-0.69 Lecoefficientde-0.69indiqueunecorrélationnégativemodéréeàforte.Leséconomies àforteproductionindustrielle(parexemple,Arabiesaoudite:44.7%,Indonésie:41.4%) ontplutôttendanceàavoirunpoidsdusecteurbancaireplusfaible.Inversement,les payscommelesÉtats-UnisouRoyaume-Unitendentàavoirdespoidsplusimportants dusecteurbancaire(7.8%,8.2%).
4Corrélationentresecteurbancaireetendettement public
Cettesectionexaminelacorrélationentrelesecteurbancaire(%PIB,2022)etlendettementpublic(%PIB,2023)pourles30premièreséconomies.Letableausuivantprésente lesdonnées.
Table2:Secteurbancaireetendettementpublic(2022-2023)
Pays
CoefficientdecorrélationdePearson:0.18 Lecoefficientde0.18indiqueunecorrélationpositivetrèsfaible.Latailledusecteur bancairenestpasfortementliéeàlendettementpublic.Parexemple,leJapon(254.6% endettement,6.2%banque)contrasteaveclaSuisse(38.3%endettement,9.8%banque). Cettefaiblerelationsuggèrequelendettementestdavantageinfluencéparlespolitiques fiscalesqueparlepoidsdusecteurbancaire.Lessectionssuivantes(sections5,6)explorentlimpactdecessecteurssurlacréationderichesse.
5CorrélationentrePIBetproductionindustrielle
CettesectionanalyselacorrélationentrelePIBnominal(milliardsUSD,2023)etla productionindustrielle(%PIB,2022)pourévaluersilindustrieestunmoteurdecréation derichesse.
Table3:PIBetproductionindustrielle(2022-2023)
Pays
CoefficientdecorrélationdePearson:-0.54
Lecoefficientde-0.54indiqueunecorrélationnégativemodérée.Leséconomiesavec unPIBélevé(États-Unis:25,463milliards,Chine:18,321milliards)nontpasnécessairementuneforteproductionindustrielle(17.9%,39.9%),tandisquedeséconomiesplus petitescommelArabiesaoudite(1,069milliards,44.7%)oulIndonésie(1,317milliards, 41.4%)ontunefortedépendanceausecteurindustriel.Lacréationderichesseestsouventunmixentrelindustrie,servicesetautresdimensionsnécessairesauniveaudevie etlattractivitédupays.
6CorrélationentrePIBetsecteurbancaire
CettesectionanalyselacorrélationentrelePIBnominal(milliardsUSD,2023)etle secteurbancaire(%PIB,2022).Notreobjectifestdesavoirsiunfortsecteurbancaire estliéàunefortecréationderichesse.
Table4:PIBetsecteurbancaire(2022-2023)
Pays
CoefficientdecorrélationdePearson:0.32
Lecoefficientde0.32indiqueunecorrélationpositivefaible.LeséconomiesàPIB élevé(États-Unis,Chine)ontunsecteurbancairemodérémentdéveloppé(7.8%,8.0%), maisdeséconomiespluspetitescommelaSuisse(9.8%)oulAustralie(8.5%)montrent unefortecontributionbancaire.Celasuggèrequelesecteurbancairenestpasunmoteur principaldelatailleduPIB,maisjoueunrôledesoutien.Lasectionsuivante(section 7)proposeunmodèlepouroptimisercerôle.