DRIE 'BUITENMANNEN' EN HUN LIEFDE VOOR WERKEN IN HET GROEN
Forensische zorg
ADEMHALEN AAN DE BOSWEG
‘Ik kon mijn verdriet niet aan’ ANDRÉ VONK
‘Kijk mij nu eens, van een eenzame man werd ik een man met echte vrienden’, vertelde Aad van der Ent september 2023 in Kans. Dankzij een kennis ontdekte hij de Leger des Heils-buurthuiskamer in Nijmegen. Om er nooit meer weg te gaan! Hoe gaat het nu met hem?
Aad is druk. Veel bellen, een sollicitatie, een nieuwe laptop waarop alles moet worden geïnstalleerd. ‘Maar ook nu heb ik weer lieve vrienden die me hierbij helpen.’ Aad (47) vertelt dat ‘zijn leven helemaal aan het omdraaien is’. ‘Ik stond onder bewind, maar ben met de afronding daarvan bezig. Dat betekent dat ik nog enige tijd moet bewijzen dat ik zonder extra geld uitkom.’ Dat lukt Aad, hij wist ondanks de schuldsanering een mooi bedrag te sparen. Geld waarmee hij straks hoopt zijn opleiding te kunnen betalen. ‘Ik ben aan het solliciteren naar een baan als docent gezondheidszorg op de HAN, de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Daarvoor wil
ik de docentenopleiding doen.’ Nog meer goed nieuws heeft Aad over zijn gezondheid, ‘mijn medicijndoos is een stuk leger, haha. Geen slaaptabletten meer, ik ben stabiel zoals dat heet. Ik slik alleen nog pijnstilling voor de zenuwschade die ik opliep door een hernia. Zeg nou zelf, dit klinkt toch als een nieuw leven?’
Aad is het Leger des Heils nog altijd dankbaar. ‘Ze vingen mij op in de tijd dat ik eenzaam was, gaven me net dat steuntje. Ze zorgden ervoor dat ik weer zelfwaardering kreeg.’ In de buurthuiskamer komt Aad nog wekelijks. ‘Gezellig kletsen en samen eten. Ik kom er altijd heel ontspannen van terug.’
Verder:
opReageren deze Kans? Mail naar kans@ legerdesheils.nl
Het liefst buiten
Aan de slag bij de dagbesteding? Dan het liefst buiten. Kans portretteert drie ‘buitenmannen’ in hun happy place in een van de tuinen van Leger des Heils 50|50 Green. ‘Hier krijg ik iedere dag gratis energie.’
‘Ik leef op van het buiten zijn’
‘Je kan echt merken dat je op de tuin bent geweest, krijg ik vaak te horen van medebewoners in de Domus waar ik verblijf. Ze vinden me dan veel relaxter, rustiger. Niet met zo’n kort lontje als anders. En het klopt: werken in de tuin zorgt voor ontspanning. Ik leef op van het buiten zijn. Lekker met m’n handen in de aarde, onkruid wieden en zorgen dat ieder perk hier op orde is.
Alles onder begeleiding van tuinmannen Arend en Henk. Beiden zijn al een tijdje met pensioen, maar ik begrijp dat zij ook graag hier zijn, haha. De andere tuinwerkers vinden mij misschien fanatiek, daar trek ik me niets van aan. Ik ben gelukkig hier, voel me beter. Tot mijn plezier mag ik sinds kort drie dagen per week komen, in plaats van twee. Liefst kwam ik elke dag.’ Wilgo is tuinmedewerker op Natuurplaats Binnenbos
TEKST CAROLINE TOGNI BEELD ARNOLD REYNEVELD
James werkt in de kas en tuin van Natuurplaats
Binnenbos
‘Werk in het paradijs’
‘Wat een prachttuin, hè! Hier kweken we groente met aandacht en liefde. Ik zie het als een voorrecht dat ik hier al ruim twee jaar mag zijn. Aanvankelijk voor een aantal werkstrafuren via Leger des Heils-reclassering. “Je bent graag buiten, dit is een plek voor jou”, kreeg ik te horen van mijn reclasseringsmedewerker. En hij had gelijk. Best aardig van de rechter dat hij mij straft met werk in het paradijs, bedacht ik. Want een paradijs, dat is het, deze groentetuin in
Amsterdam-Noord. Op mijn verzoek kon ik na de werkstraf op deze plek dagbesteding gaan doen. Nu ben ik hier vier dagen per week, en heb ik naast de tuin het koken herontdekt. Mijn allereerste opleiding was de koksopleiding, daarna werkte ik in de horeca. Maar ik werk liever hier buiten dan in een dichte keuken waar de wandtegels je enige uitzicht zijn. Hier mag ik aan de slag met de meest verse producten en krijg ik iedere dag gratis energie erbij.’
‘Laat
mij het zware werk maar doen’
‘Een man van weinig woorden, zo sta ik bekend. Waarom zou je praten? Laat mij maar lekker bezig zijn. Hier buiten heb ik niet veel meer nodig dan een paar stevige schoenen en een schep. Laat mij het zware werk maar doen. Mijn grootste drijfveer om vaak in deze tuin van het Binnenbos te zijn, is beweging. Ongemerkt maak je lekker
veel meters tijdens het tuinwerk. Bewegen in de buitenlucht is goed voor je gezondheid, daar ben ik van overtuigd. En we doen het samen, dat maakt het een stuk gezelliger. Officieel heet dit een dagbesteding – die term kan mensen afschrikken. Maar honderd keer liever dit dan de hele dag binnen zitten. Lang leve de tuin!’
André werkt als ‘groene’ kok bij 50|50 Green Amsterdam
Gratis zomeruitjes
Voor nop (of heel weinig) de hort op
Mooie stad ontdekken
Een stad ontdekken is altijd leuk, maar wordt veel leuker met een stadswandeling. Deze zijn gratis online te vinden. Bekijk de stad op een verrassende manier en krijg nieuwe inzichten. reisroutes.nl/ stadswandelingen/nederland
Openluchttheater Vondelpark
De hele zomer zijn in het Amsterdamse Vondelpark dans-, muziek- en toneelvoorstellingen. Vrij toegankelijk!
Schoorlse Duinen
Beklim het 51 meter hoge klimduin of ga fietsen, wandelen of vogels kijken. Wandel door naar het strand voor een verfrissende duik in zee.
Langs de schaapjes
Maak een rondwandeling op het Dwingelderveld in Drenthe. Je komt langs een schaapskooi met 300 Drentse heideschapen. Meer informatie op natuurmonumenten.nl
Eten en drinken op festival TREK
Geniet op dit foodfestival van diverse keukens, muziek en (kinder)theater. Ook fijn, het festival is gratis te bezoeken door heel Nederland.
Bezoek een gratis (kinder)festival
zoals het Zeehelden Festival in Den Haag van 9 t/m 12 juli in het Zeeheldenkwartier. De muziek, het straattheater en de activiteiten voor kinderen maken het een leuk zomeruitje voor iedereen.
Speeltuin Hoge Veluwe
Schommelen, klimmen of van de glijbaan, het kan allemaal in de grote speeltuin midden op het Park Hoge Veluwe. Daarna even opladen? Bij het nabijgelegen Park Paviljoen kun je terecht voor een ijsje.
Kabouterpad
Neem je kind mee voor een wandeling op een van de kabouterpaden van Staatsbosbeheer. Hier kunnen zij, gekleed als kaboutertje, leerzame speurtochten doen en ontvangen ze bij de finish hun welverdiende kabouterdiploma!
Vliegtuigen kijken
bij Soesterberg
Bij Park Vliegbasis Soesterberg is er genoeg keus. Bezoek Nationaal Militair Museum, kijk vliegtuigmodellen op het buitenterrein, leef je uit op de stormbaan, of ga de natuur in voor een rustige wandeling.
Prikkel je zintuigen in een zelfpluktuin
Fruit, groenten of bloemen: in een zelfpluktuin kun je van alles plukken en proeven. Je vindt ze door het hele land, van Zuid-Limburg tot op de Wadden.
‘Ik kon
mijn verdriet niet aan’ COVERVERHAAL
Vrolijke André, makkelijke prater. Jordanees, Ajacied, zanger. Ieder moment kan hij een lied aanheffen.
Na vijf jaar op straat woont André Vonk (62) in specialistisch verpleeghuis de Blinkert in Baarn.
Sinds anderhalf jaar is hij van de alcohol af.
André groeit op in de Amsterdamse Jordaan. Zijn vader is marktkoopman op het Waterlooplein. ‘Voddenkoopman ome Piet, zo noemden ze hem. Hoe hij ons heeft kunnen onderhouden, ongelooflijk. Op m’n zestiende kreeg ik een Kreidler van wel 4.200 gulden. In notime was ik in Zandvoort met m’n meissie.’ Vaders oude beurs heeft André nog, hij haalt ‘m uit een la. ‘Hier mop, tel maar na, d’r zitten nog duppies en stuivers in.’ Net als zijn vader is André een harde werker. Op zijn zeventiende haalt hij zijn diploma’s voor metselaar, tegelzetter en stukadoor. ‘Ik kon direct aan het werk. En nog steeds: zet mij in een leeg huis, dan kan ik alles maken.’
Tante Stien en Ome Willy Zijn vrouw Henny ontmoet hij al jong. ‘Ze was mijn buurmeissie. Samen zijn we in de Jordaan blijven wonen, met onze kinderen Kim en Mike.’ Maar al snel wordt Henny ziek, borstkanker. ‘Toen ze hoorde dat ze niet meer beter zou worden, koos Henny voor euthanasie. Een keiharde boodschap, ze was 38 toen ze overleed.’ Als na Henny’s overlijden ook zijn vader overlijdt, gaat het steeds slechter met André. ‘Jarenlang deed ik mijn best om goed voor de kinderen te zorgen. Op een gegeven moment was het op, ik kon mijn verdriet niet aan. Ik schreef een brief aan mijn kinderen, “papa gaat even naar Limburg, naar tante Stien en ome Willy van pension De Eik”. Een dierbare plek waar ik ieder jaar met mijn vrouw naartoe ging.’
Rioleerbuis
André vertrekt, acht blikken bier in zijn tas. In Limburg komt hij aan met zijn pukkel en plunjebaal. ‘Ik was zo in de war. De kinderen zijn bij anderen, vertelde ik. Maar dat wist ik helemaal niet. Ik weet niet wat er toen met mijn kinderen is gebeurd, wie voor ze zorgde tussen hun zestiende en twintigste.’
André belandt op straat in Purmerend waar hij vijf jaar zal blijven. ‘Ik sliep in een rioleerbuis, in een slaapzak van het Leger des Heils. Alcohol werd steeds belangrijker, mijn uitkering van 1.200 euro zoop ik op. Vijf jaar lang heb ik zoveel gedronken. Dertig blikken halve liters per dag. Maar hoe gek het ook klinkt, ik bleef schoon op mezelf. Aan de bedrijfsleider van het plaatselijke ziekenhuis vroeg ik of ik daar mocht douchen. Dat mocht elke dag, en ik kreeg er zelfs eten.’
Hoop
Een lieve oudere vrouw brengt André vaak koffie met een plak cake. Ze vraagt: ‘Waarom ga je niet naar het Leger des Heils?’ ‘Ik besluit te bellen, en binnen een paar dagen zat ik hier in De Blinkert bij majoor Anja.’ Al snel kan André de alcohol laten staan. ‘Zie je hoe belangrijk het Leger voor mij is? Zij luisteren naar mijn verhaal, hebben vertrouwen in mij. Dat maakte dat ik weer ging eten en socialer werd.’ Heel langzaam herstelt ook het contact met zijn kinderen. André hoopt op een toekomst met een eigen huisje in de buurt van zijn kinderen. ‘Zodat je gewoon even bij elkaar kunt langsgaan. Ik heb ze laten weten dat ik dit graag wil. Maar ik snap het als ze bang zijn dat ik een terugval krijg.’
Een plek om te aarden
Forensische Zorg Arnhem
De bomen staan in bloei en er klinkt uitbundig vogelgezang in Park Klarenbeek. Hier, in de bossen bij Arnhem, vind je een Leger des Heilslocatie voor forensische zorg. Op ‘De Bosweg’, zoals medewerkers en bewoners de instelling noemen, werken ex-gedetineerden aan hun terugkeer in de maatschappij. Wat betekent deze plek voor hen?
Een ronkend, brommend geluid verstoort de rust. Trots komt bewoner Philip (38) de hoek om gereden op een zitmaaier. Hij schakelt de motor uit en haalt de sigaret uit zijn mond. ‘Gisteren stond hier nog dertig centimeter hoog gras, nu heb ik het laatste stukje gemaaid.’ Voldaan stapt hij de zitmaaier af. ‘Vroeger moest ik ook altijd grasmaaien in de tuin van mijn moeder, met een nietelektrisch duwmodel. Dat was een grote tuin, maar gelukkig niet zo groot als deze. Zo’n zitmaaier scheelt een hoop tijd.’
Eindelijk ademhalen
In de kantine, waar intussen eitjes worden gebakken voor de lunch, vertelt Philip hoe hij hier is gekomen. ‘Ik leefde op straat, ging stelen en werd vastgezet. Toen ik bijna vrij kwam, was ik bang dat ik weer op straat terecht zou komen. Via mijn casemanager in de gevangenis kon ik hier op het laatste moment terecht. Eerst wist ik niet of ik hier wel wilde zijn. Aan de andere kant van deze wijk is de buurt waar ik ooit rondzwierf. Daar heb ik geen fijne herinneringen aan en dus wilde ik daar het liefst ver van wegblijven. Maar toen ik een rondleiding kreeg op De Bosweg, en de kamer zag waar ik in mocht, dacht ik: Is dit allemaal van mij?! Het voelde als een warm bad.’
Philip
TEKST KIKI SCHOLLAARDT BEELD ILVY NJIOKIKTJIEN
Mirjam
‘Toen ik bijna vrij kwam, was ik bang dat ik weer op straat terecht zou komen’ Philip
Forensische Zorg is 24-uursbegeleiding voor volwassenen die een strafbaar feit pleegden en vaak complexe sociale en psychologische problemen hebben. Omdat een passende straf de problemen vaak niet wegneemt, krijgen de deelnemers begeleiding. Het risico op terugval (recidive) wordt kleiner door hulp en begeleiding op de forensische zorglocatie. Zo worden deelnemers geholpen om hun plek in de samenleving weer in te nemen.
‘Als begeleiders willen we ervoor zorgen dat de bewoners weer vertrouwen in mensen krijgen’ Mirjam
Philip: ‘De eerste keer dat een begeleider zei: “Ga maar naar je kamer, jongen”, kan ik me goed herinneren. Ik kon eindelijk ademhalen.’ ‘Soms moeten we je daaraan herinneren, hè?’, glimlacht begeleider Mirjam Groenewoud (49). Philip: ‘Dat is waar, ik kan weleens klagen. Maar als Mirjam mij herinnert aan het moment dat ik hier voor het eerst kwam, ebt dat negatieve gevoel snel weg.’
Mirjam, trots: ‘Bijzonder, want dat werkt niet bij iedereen. Philip staat ervoor open om te leren.’ Philip: ‘Ik heb een grote mond. Soms is het beter om nederig te zijn’.
Vertrouwen opbouwen
Door de ligging tussen de bossen is de locatie in trek. Mirjam: ‘Sommigen zien het als een vakantiepark, maar dat is het natuurlijk niet. Alle bewoners hebben een justitiële achtergrond en komen hier via de reclassering terecht. Wij zijn verantwoordelijk voor 24uursbegeleiding en maken samen met de deelnemer een herstelplan op maat, gericht op reintegratie.’ De forensische zorglocatie in Arnhem telt 29 bedden, op dit moment zijn 27 daarvan bezet. ’27?’, vraagt Philip ‘ik zie en ken echt geen 26 medebewoners.’ Mirjam: ‘Klopt. Niet alle deelnemers zijn even vaak te zien. Sommigen zijn meer op zichzelf en gaan niet zo snel in gesprek. Wij helpen ze om zelfstandig te worden, niet iedereen wil daar gezelschap bij. Van de meeste mensen hier is het vertrouwen geschaad. Als begeleiders willen we ervoor zorgen dat zij weer vertrouwen in mensen krijgen. We nemen bewoners serieus en zijn trouw aan ze. Zo hopen we er op een goede manier voor ze te zijn.’
Levensboom
Philip vertelt dat hij voor de geboorte van zijn dochter een levensboom tekende. Hij laat een foto van de tekening zien: een boom van twee in elkaar gevlochten stammen, met een wortelstructuur en blaadjes in de vorm van hartjes. Philip: ‘Deze levensboom staat voor groei, wortelen, stabiliteit en leven. Alles wat je als dakloze niet hebt.’ Philip heeft verschillende stickers van levensbomen die hij bij mensen die dat verdienen
Isabelle
Afdelingsmanager Michaël
op de deuren plakt. ‘Voor mij betekent het dat je hier mag wortelen, groeien en bloeien.’ Zijn doel is om stabiel te worden en elke dag een stapje beter te worden. ‘Het belangrijkste is dat ik er voor mijn dochter Charlie kan zijn, dat helpt heel erg in mijn herstel.’
‘Vertel eens over het fietsje’, hint Mirjam. Philip: ‘Ja, ik heb een fietsje voor Charlie opgeknapt’.
Mirjam: ‘En heel mooi turquoise gespoten, alsof het door een professional is gedaan, zo mooi!’ Een grote glimlach verschijnt op Philips gezicht, met een verlegen blik. ‘Die fiets heb ik mooi kunnen opknappen. Charlie is nu 7 jaar en woont met haar moeder hier om de hoek op de berg. Om naar haar papa te gaan, wilde ze graag een fiets hebben. Nu ze die heeft, kan ze van boven op de berg naar beneden racen. Geweldig! Hier bij De Bosweg helpen ze mij erg bij het realiseren van dit soort dingen.’
Viooltje
Isabelle Walther (37) startte twee maanden geleden als activeringscoach op De Bosweg. ‘Gisteren hadden we de eerste buitenactiviteiten van het seizoen: in de tuin werken, maaien, harken, snoeien. Bijna iedereen deed mee. Dat is echt bijzonder, want “iets doen” voelt voor bewoners vaak als een moetje. We zien dat ze er steeds meer voor openstaan, al moeten we er allemaal nog een beetje inkomen.’ In de tuin laat Isabelle haar minimoestuin zien, in een hoge bak op poten. ‘Zoiets wil ik eigenlijk op grotere schaal aanleggen in deze mooie tuin, maar bij dit monumentale pand mogen we weinig veranderen.’ Ze gaat op haar hurken zitten en bekijkt de tegels onder de moestuinbak. ‘Kijk nou!’. Isabelle wijst naar een paars viooltje dat tussen de tegels een weg naar boven vindt. Rond het viooltje ligt een kring van kleine steentjes. ‘Zo lief, iemand legde dat eromheen om het
‘De natuur om mij heen zorgt ontspanning’voor Hassan
‘Ik zie de bewoners groeien, ze krijgen weer ritme en structuur’
bloemetje te beschermen. Ze lijken allemaal zo stoer, onze bewoners, maar ondertussen doen ze dit. Heel symbolisch voor hun eigen groei.’
Woongemeenschap
Buiten op het terrein treffen we Gerrit (60) aan, met een flinke heggenschaar in zijn handen. ‘Ik kom uit de bouw en zocht twaalf jaar geleden een rustigere baan. Dat is niet echt gelukt’, lacht hij. ‘Ik doe hier van alles. Onderhoud van de locatie, eten bestellen, mensen naar de dokter brengen… Ik spring in waar nodig.’ Gerrit woont midden op het terrein met zijn vrouw Alina (59), die vrijwilliger is bij het Leger. ‘De bewoners hier boeien mij’, vertelt Gerrit. ‘Ik zie ze groeien, ze krijgen weer ritme en structuur. Het is fijn om voor ze klaar te staan en een luisterend oor te bieden. Ik wil hier niet meer weg en mijn vrouw trouwens ook niet. Bewoners komen geregeld over de vloer voor een kopje koffie, dat is altijd gezellig. Het voelt als een woongemeenschap, je zorgt voor elkaar. Dat maakt het een geweldige plek.’
Boksen
Bewoner Hassan (23) komt net van school, vertelt hij bij de garage op het terrein. Hassan studeert lastechniek aan het ROC Rijn IJssel in Arnhem. Hij wil onderwaterlasser worden. ‘Ik heb gehoord dat dit goed verdient. Dat vind ik belangrijk, omdat ik mijn familie wil ondersteunen.’ Hassan vluchtte uit Syrië en is nu bijna zes jaar in Nederland, waarvan hij twee jaar dakloos was. Zijn moeder, broers en zussen wonen in Denemarken, hij mist ze erg. ‘Gelukkig hebben we veel contact via WhatsApp en videobellen. De rest van de tijd probeer ik bezig te zijn, anders ga ik te veel nadenken en word ik verdrietig. Gelukkig zorgt de natuur om mij heen voor ontspanning. De vogelgeluiden en bomen, die mooie roze boom daar.’ Hassan wijst naar de magnolia in bloei aan de andere kant van het terrein. ‘Deze omgeving helpt mij ook om te stoppen met roken. Door de rust hier heb ik geen sigaret meer nodig.’ Hij wil ook stoppen met roken, omdat hij weer wil wedstrijdboksen.
Gerrit
Alina
‘Voorgaande jaren won ik vier medailles. Nu train ik dagelijks op de boksbal in de garage. Ooit hoop ik een miljoen te verdienen met het winnen van een wedstrijd. Dan kan ik een mooi groot huis kopen voor mij en mijn familie.’
Bladeren in hartjesvorm
Helemaal bovenin een van de gebouwen woont Philip. Hij laat zijn kamer zien, met overal afbeeldingen van levensbomen. Om wat meer licht te
maken, schuift hij een stukje gordijn opzij. Op de vensterbank staat een foto van dochter Charlie. Ze heeft sproetjes en golvende rode haren. De foto is op een karton geplakt met de tekst ‘voor papa’ erboven. Om de foto heen zitten stickers van hartjes en sterretjes. ‘Charlie is erg creatief’, vertelt Philip. Hij pakt een opgerold papier met een strik eromheen van zijn kast. ‘De levensboom die ik maakte voor haar geboorte, met bladeren in de vorm van hartjes, heeft ze nagetekend.’
Trots laat hij de tekening zien met de hartjesbladeren in het rood. Zelfs de in elkaar gevlochten stammen heeft ze nagetekend. Philip keert de tekening om, naar de tekst op de achterkant. Zijn ogen gaan stralen, op zijn gezicht verschijnt een mooie glimlach. ‘Ik houd van je papa.’
‘Al haal ik maar honderd euro op. Het gaat mij erom dat mensen die bij het Leger des Heils komen, af en toe iets leuks kunnen doen. Een bezoek aan het pannenkoekenhuis is al leuk, maar ik zou het liefst een hele dag weg willen organiseren.’ Marian Guinee (70) is sinds een paar maanden vrijwilliger bij het Leger des Heils. Geïnspireerd door Majoor Bosshardt wil zij zich inzetten voor een ander, zeker omdat dit tegenwoordig niet zo vanzelfsprekend is. ‘Zelfs een kop koffie op het terras is voor velen al te duur.’ Marian begon een crowdfunding om
bezoekers van de buurthuiskamer waar zij vrijwilliger is, een leuk uitje te geven. Maar niet alleen mensen een handje helpen motiveert haar voor deze actie. Marian gaat, zodra het streefbedrag van 2.000 euro is behaald, abseilen van de Euromast in Rotterdam, op een hoogte van 100 meter! ‘Een kwestie van nu of nooit. Ik ben 70. Als ik het nu niet doe, durf ik het nooit meer.’ Ze besloot haar angst te overwinnen en koppelde dit doel aan de crowdfundingsactie. Zo helpt Marian via donaties anderen, en tegelijkertijd trotseert ze haar hoogtevrees.
‘Als ik het nu niet doe, durf ik het nooit meer’
Help je mee?
Wil je net als Alina vrijwilliger worden op een zorglocatie van het Leger? Kijk voor vrijwilligersfuncties op ldh.nl/vrijwilliger-kans2
Ook een actie starten? Ga naar actielegerdesheils.nl
Hassan Mirjam
TEKST ANNA SCHAAFSMA BEELD ERIK BUIS
Buurthuiskamer
Sneek
woensdag
2 april 2025, 11.30 uur
Tijdens de wekelijkse wandeling vanuit de buurthuiskamer in Sneek komt de groep langzaam op gang. Eenmaal in het park vinden de ‘taalwandelaars’ hun ritme. ‘Wat doe je in de pap?’, vraagt Harmen, medewerker van het Leger des Heils. ‘Kijk, dat is een krentenboom. En krenten doe je in de pap!’, roept Froukje Okkema, een andere medewerker. ‘Hier vind je de vi-ooltjes’, spot Froukje enkele momenten later. Alle wandelaars die intussen de Nederlandse taal leren, spreken haar keurig na. Froukje: ’Veel mensen die meelopen wonen in het asielzoekerscentrum hier vlakbij. Deze wandeling is een andere manier om Nederlands te leren.’ Tijdens zo’n wandeling gaat het niet alleen om de taal, het samen wandelen stimuleert ook de onderlinge contacten. En de deelnemers kunnen genieten van de natuur. ‘Zo is er ook verbinding tussen andere culturen’, vertelt Anjilla (20) uit Irak. Op zonnige, bewolkte, of regenachtige dagen wandelt de groep in Sneek. Iedereen mag aanhaken.
Gedijen in het groen
Buiten zijn, vooral in de natuur, is goed voor een mens. Geest en lichaam varen er wel bij. Waarom is dat zo? En hoe profiteren deelnemers van het Leger des Heils van buiten zijn? Kans gaat op onderzoek uit.
‘Onderzoek toont aan dat tijd doorbrengen in de natuur goed is voor onze gezondheid. In de natuur zijn, vermindert stress en verbetert het werkgeheugen en cognitieve functies’, aldus huisarts Iris de Vries. Als voorzitter van Vereniging Arts en Leefstijl streeft ze samen met haar collega’s naar opname van leefstijl in de praktijk van zorgprofessionals, als basis voor preventie en behandeling van chronische aandoeningen.
Het zal geen verrassing zijn dat natuur onze gezondheid positief beïnvloedt. Wandelen in de natuur is bijvoorbeeld goed tegen harten vaatziekten, bloeddruk, vermoeidheid, hoofdpijnklachten en overgewicht.
Het wetenschappelijk bewijs daarvoor neemt gestaag toe. Aanwijzingen uit onderzoek laten zien dat de heilzame werking van de natuur onder meer het gevolg kan zijn van bepaalde organische verbindingen – fytonciden geheten – die bomen, struiken en planten afgeven. Deze geurstoffen stimuleren de activatie van menselijke afweercellen – zo is de natuur goed voor je immuunsysteem. Ook is er onderzoek dat aantoont dat geluiden in de natuur je tot rust brengen en dat buiten zijn je nachtrust verbetert. Iris: ‘Hoe meer daglicht je overdag
ziet, hoe meer melatonine je ’s avonds aanmaakt. Dit zorgt ervoor dat je gemakkelijker in slaap komt.’
‘Geluiden in de natuur brengen je tot rust’
Natuur op recept In haar werk als huisarts maakt Iris de Vries gebruik van haar kennis over de heilzame werking van de natuur als ze patiënten behandelt. ‘Als huisarts check ik uiteraard eerst of iemand een medische behandeling nodig heeft. Als die niet noodzakelijk is en leefstijlaanpassingen iemands welzijn kunnen verbeteren, schrijf ik ook natuur voor. Bij verschillende aandoeningen, zoals stress, hoge bloeddruk of vermoeidheid, helpt bewegen in de natuur op lange termijn veel beter dan medicatie. Het is effectief om mensen meer in beweging te krijgen. En het is nog goedkoop ook.’ Iris put ook uit eigen ervaring. Als kind bezocht ze de balletacademie, waar veel aandacht voor leefstijl was. Halverwege haar studie geneeskunde kreeg ze gezondheidsklachten. Ze verdiepte zich in leefstijlgeneeskunde en ontdekte dat bepaalde aandoeningen, zoals diabetes en hart- en vaatziekten, te verhelpen zijn door leefstijlaanpassingen. ‘Natuurlijk zijn soms pillen of prikken nodig, maar in veel gevallen bereik je betere resultaten met gezonder leven en meer bewegen. Meer bewegen in het groen is nóg beter.
TEKST JOKE VAN ROOYEN BEELD iSTOCK
Gezond groen
Groen draagt bij aan een goede gezondheid.
▯ Psychologisch: blootstelling aan groen stimuleert stressherstel, emotioneel welzijn en verlaagt vermoeidheid;
▯ Leefstijl: een groene omgeving stimuleert een gezonde leefstijl;
▯ Omgevingshinder: buiten in het groen word je minder blootgesteld aan geluidshinder, hittestress en luchtvervuiling.
Het mooie van een groene omgeving, zoals bos, strand, park of tuin, is dat het uitnodigt tot bewegen.’
Lucht
Dat laatste kan Marcus van Rijsse, werkbegeleider bij het Leger des Heils, beamen. Hij ontvangt dagelijks zo’n twintig deelnemers met afstand tot de arbeidsmarkt en een indicatie voor dagbesteding in een tuin van 7.000 vierkante meter in AmsterdamNoord. Hij ziet wat groen doet met mensen, hoe goed ze er gedijen. ‘Als deelnemers hier voor het eerst komen, valt hun mond
‘Natuur terugbrengen in de stad, ook in uitdagende wijken, kan grote gezondheidswinst opleveren’
vaak open van verbazing. De tuin doet iets met ze. Ze krijgen lucht, letterlijk en figuurlijk. Ze hoeven hier niets, ze mogen gewoon zijn. Maar ze mogen ook aan de slag en helpen met bouwen en verbouwen. We hebben hier appelbomen en verbouwen groenten, zoals kousenband en tomaten. Ieder doet wat ’ie wil of kan. In de tuin voelen deelnemers ruimte en merken ze dat ze iets kunnen, dat ze erbij horen. Dit maakt dat deze mensen zich minder eenzaam voelen en meer zelfvertrouwen krijgen. Dat is vaak een opstap naar verbetering.’
Groen in de stad
Maar groen is niet overal gemakkelijk te bereiken. Deelnemers van het Leger des Heils wonen soms in wijken waar de natuur ver te zoeken is. Ook mensen zonder vaste woon- of verblijfplaats hebben niet vanzelfsprekend toegang tot natuur. Dat onderkent Iris. ‘Natuur terugbrengen in de stad, ook in uitdagende wijken, kan grote gezondheidswinst opleveren. Daarom is het belangrijk om dat steeds onder de aandacht te brengen van beleidsmakers. Maar natuur kan ook klein zijn, denk aan een groene tuin, een plantsoen of stadspark.’ Dat een klein beetje groen verschil kan maken, weet ook Marcus. ‘Ik werkte acht jaar in de opvang en merkte daar dat het heel goed werkt om even naar buiten te gaan. Een wandelingetje in de tuin of in de buurt kan spanning
wegnemen. Mensen worden rustiger en maken gemakkelijker een praatje.’
Eerste stap
Dat kleine stappen veel verschil maken, ziet Iris in haar huisartsenpraktijk en dit wil ze het Leger des Heils graag meegeven. ‘Onderschat nooit de draagkracht van mensen. Soms komen mijn patiënten van heel ver en hebben ze veel meegemaakt. De kunst als arts is om daar met compassie naar te kijken, niet te oordelen en er bij je adviezen rekening mee te houden. Dat heb ik moeten
leren. Je kunt niet verwachten dat patiënten met grote gezondheidsproblemen, zoals een verslaving, in één keer de overstap maken naar een gezonde leefstijl. Maar onderschat hen ook niet. Laat hen op hun eigen tempo ervaren hoe kleine leefstijlaanpassingen, zoals van hele dagen op de bank zitten naar een korte dagelijkse wandeling, al gezondheidswinst kunnen opleveren. Dat is heel bemoe digend en vaak de eerste stap naar een betere gezondheid, ook mentaal.’
Groene dagbesteding
Naast de tuin in Amsterdam-Noord zijn er meer manieren waarop het Leger groen inzet. Zoals bij 50|50 Green, dagbesteding voor deelnemers bij aanleg en onderhoud van tuinen, parken, landgoederen en bedrijventerreinen. Ook zijn er leer-werkplekken binnen de groenvoorziening. 50|50 Green maakt deelnemers enthousiast voor werken binnen de groenvoorziening en leert ze de vaardigheden die daarbij horen.
shoppen? outfit Zomer-
Kijk eens bij
ReShare
ReShare
Store bezoeken
De ReShare Store is de tweedehands en vintage kledingwinkel van het Leger des Heils. Iedereen is er welkom! Inmiddels zijn er zo’n vijftien ReShare Stores, verspreid over Nederland. Tijdens openingstijden kun je hier ook kleding doneren.
t-shirt
‘Deze T-shirts worden voor het Leger gemaakt van gerecycled polyester en katoen dat binnen ReShare niet meer te gebruiken is. Ze zijn een goede basic.’
topje
‘De hals van deze top heeft iets extra's. Ik zie hier meteen een een projectje in: aan de zijkanten touwtjes maken om de taille te accentueren.’
Tweedehands- en vintage kleding, daarvoor kun je terecht in de Leger des Heils ReShare Stores. Iedereen is welkom: voor mooie en betaalbare kleding, én voor een kop koffie en een luisterend oor.
‘In de ReShare store krijg je goede mensenkennis’, vertelt Jessica Smit (21). Zij valt vandaag in bij de ReShare Store in Leiden; haar vaste werkplek is de winkel in Rotterdam. Jessica volgt de mbo-opleiding Retail Specialist en hierna wil ze Retail Management gaan doen. Bij ReShare heeft zij haar plek gevonden – ze wil hier graag blijven werken en doorgroeien. Het mooiste aan haar werk vindt zij dat ze veel verschillende mensen tegenkomt en hen verder kan helpen. Welke kledingstukken raadt Jessica aan voor de zomer?
knalgroene broek
‘Zonder dit soort kleuren is het leven saai! Wel zou ik dit combineren met rustige kleuren. Door de manier van naaien zie ik dat het een zelfgemaakt item is, mooi!’
‘Deze oversized blazer kan overal overheen. Ik neem deze vaak mee als jas als het later op de avond kouder wordt. Dat geruite heeft iets ouderwets, daar houd ik van.’
tasje
‘In zo’n tasje gaat meer dan je denkt. Perfect voor als je naar het strand gaat, ook door het extra vakje binnenin. Het slotje is een echte eyecatcher.’
9,95,-
‘Deze kaki short kun je combineren met veel andere kleuren. Hij kleedt mooi af en bedekt genoeg van je lichaam.
Deze linnen stof is heerlijk voor warme dagen.’
meter aan blouses in mijn kast, ik ben er gek op. Je kan ze op verschillende manieren dragen, bijvoorbeeld met een knoop in de voorkant en een hemdje eronder.’ short
Ook fan van vintage en tweedehands kleding? Meld je aan als vrijwilliger bij de ReShare Store! ldh.nl/ reshare-vrijwilligerkans2
HET LEGER STEUNT
ouderen in Suriname
In Huize Emma van het Leger des Heils in Paramaribo wonen 26 ouderen die zorg nodig hebben. Het huis moet dringend worden opgeknapt, maar omdat het op de monumentenlijst staat, gelden er strenge regels voor aanpassingen.
Verval
De vloeren in Huize Emma zijn op diverse plekken beschadigd door termieten. Plafonds lekken en dreigen naar beneden te komen. Badkamers hebben dringend renovatie nodig, net als de keuken, waarvan het dak gerepareerd moet worden.
Bed in de huiskamer
MET JOUW DONATIE
kun je de ouderen in Huize Emma steunen. Maak je gift over op NL27RABO0119683989 onder vermelding van Huize Emma. Samen kunnen we ervoor zorgen dat het huis wordt opgeknapt en dat medewerkers ondersteuning en bijscholing krijgen.
Overdag maken de ouderen gebruik van de veranda op het middenterrein. Vaak wordt daar gegeten met het bord op schoot omdat er geen ruimte is voor extra tafels. Als de bestaande veranda wordt uitgebreid, komt er ook ruimte voor dagopvang. Veel bewoners van Huize Emma hebben een beperkt netwerk; kinderen en familie wonen vaak in Nederland. Geregeld wordt er iemand bij de voordeur ‘gedropt’. Met kunst en vliegwerk wordt dan een bed geregeld en bivakkeert iemand tijdelijk in de huiskamer.
Mondharmonica
Elke week is in Huize Emma een weekopening, waar veel bewoners aan deelnemen. De 65-jarige Christiaan begeleidt de zang met mondharmonica. Hij is blind sinds zijn dertigste, maar wilde zijn zelfstandigheid nooit opgeven. Sinds kort woont hij in Huize Emma.
Bijscholing
Door de slechte economische situatie in Suriname krijgen projecten van het Leger des Heils weinig tot geen financiële ondersteuning van de overheid. Dat heeft effect op zowel het pand als de bewoners, en daarnaast ook op het personeel dat de nodige bijscholing moet krijgen op het gebied van ouderdomsziekten.
Meer weten over het internationale werk van het Leger des Heils? Kijk op legerdesheils.nl/ios
COLOFON
Kans is het donateursmagazine van het Leger des Heils. In dit magazine vertellen we verhalen over de impact van onze hulpverlening en belichten we relevante maatschappelijke ontwikkelingen. De missie van het Leger des Heils is: strijden voor mensen die geen helper hebben. We worden hiertoe geïnspireerd door het voorbeeld van Jezus Christus. Ons werk wordt voor een groot deel gesubsidieerd, maar een groeiende groep mensen in een kwetsbare situatie valt buiten de boot. Onze visie is: elk mens doet ertoe. Daarom bouwen we, samen met donateurs en andere betrokkenen, aan een samenleving waarin mensen naar elkaar omkijken.
TERRITORIAAL COMMANDANT
Bente Strømner Gundersen
HOOFDREDACTIE
Harm van Teijlingen
REDACTIE
Reina Dijksterhuis, Dashanay Fraenk, Menno de Boer, Joy de Groot, Merel Mok, Sanne Koudijs, Kiki Schollaardt, Joëlle Slootjes, Caroline Togni, Geke van Wijnen
CONCEPT/ EINDREDACTIE
Maters en Hermsen: Caroline Togni, Kaisa Pohjola, Kiki Schollaardt
Jongeren in de jeugdzorg verliezen op hun achttiende verjaardag soms plotseling hun plaats in een jeugdzorginstelling. Van de groep die dit overkomt, wordt 22 procent uiteindelijk dakloos, becijfert Stichting Het Vergeten Kind. Tv-programma Pointer volgt Ryan, een jongere die dit meemaakte. Kijk het item terug via ldh.nl/ryan-kans
… per dag. Voor dat salaris moesten twee mensen zonder verblijfspapieren dertien uur per dag werken aan een bouwproject. Uiteindelijk kregen ze dit bedrag zelfs niet uitbetaald. Een voorbeeld van arbeidsuitbuiting, gemeld bij de Nederlandse arbeidsinspectie, zo schrijft de Volkskrant.
Benefietconcert levert ruim € 6.000
op
KUNST EN THEATER GALA 2025
Welkom bij de show
De talenten van gewone mensen schitteren op het podium van AFAS Live en jij kunt erbij zijn! Wees welkom bij het Kunst en Theater Gala op zaterdagavond 6 september. Laat je raken door de talenten van deelnemers van het Leger des Heils en optredens van onder andere Frans Bauer, Matthijn Buwalda en Emma Kok. Meer informatie en gratis tickets: ldh.nl/gala-kans2
Lekkere koffie voor het goede doel
Houd jij van goede koffie en wil je dat koffieboeren een eerlijk salaris verdienen?
Zoektocht
Met m’n vrolijke Leger des Heilsfiets maak ik een tochtje door het Nieuwstraatkwartier, een typische volkswijk in Almelo. Verschillende mensen zitten in de zon voor hun huis. Een groet, een groet terug, met sommige buurtbewoners maak ik een praatje. Het leeft hier! In de verte zie ik een jongeman. Hij staat daar al een poos. Ik fiets naar hem toe en zeg goeiedag. Er volgt een antwoord in een taal die ik niet versta. Hij blijkt Pools te spreken. Via Google Translate vertelt hij dat hij al drie weken dakloos is. Hij verloor zijn baan, en daarmee ook zijn huisvesting. Geen baan betekent: geen dak boven je hoofd, want dat ‘dak’ is van de baas. Teruggaan naar Polen is voor hem geen optie. Hij overnacht onder een afdakje, ergens in de buurt. De nachten zijn nog koud.
Ik nodig hem uit in onze buurthuiskamer, die we kunnen zien vanaf de plek waar we staan. Nadat ik hem heb voorzien van koffie, brood, een warme jas en een deken volgt er een – erg leerzame – urendurende telefonische zoektocht. Ik breng hem in contact met een stichting die hem in zijn eigen taal verder kan helpen. Ik zet het op papier en vertaal het naar het Pools.
Het leven van kinderen met een fysieke of mentale beperking in Kenia is niet gemakkelijk. Veel gezinnen leven in armoede en hebben geen geld voor hulpmiddelen en basisbehoeften zoals eten en een goed bed. Daarom hield het Leger des Heils in maart een benefietconcert om de special needs-scholen van het Leger in Kenia te steunen. Dankzij gulle en gedreven donateurs leverde dit een prachtig bedrag op: ruim 6.000 euro! Doneren kan nog steeds: ldh.nl/donatie-kans-kenia
De koffie van Moyee is 100% FairChain en sinds kort is er speciale Leger des Heilskoffie, met een aardse, donkere chocoladesmaak. Van elke verkochte kilo koffie gaat € 1 naar het Leger des Heils. Je steunt dus niet alleen koffieboeren in Oost-Afrika, maar ook mensen in Nederland die dringend hulp nodig hebben. Bestel nu via ldh.nl/koffie-kans2 Tip: als je 2 kilo of meer bestelt, kun je 10% korting krijgen. Gebruik hiervoor bij het afrekenen de code LegerDesHeils10.
De man bedankt me voor mijn tijd en hulp, komt nog een paar keer terug voor een kop koffie. Een aantal weken later kom ik hem weer tegen op straat. Ik begroet hem met een glimlach. Want ik weet dat hij inmiddels weer onderdak heeft, en een invulling voor zijn dag.
Hester Bos is coördinator van Bij Bosshardt
‘De Hagedoorn’ in Almelo
Lees meer over Philip en Forensische Zorg Arnhem op pagina 12
Sporen
Phili p
Nadat hij had vastgezeten, was Philip bang om weer op straat terecht te komen. Op de valreep kreeg hij een woonplek aangeboden bij Forensische Zorg Arnhem en kon opgelucht ademhalen. ‘Het voelt als een warm bad.’ Hier leert hij te wortelen, groeien en bloeien, zoals de levensboom. Allemaal om straks zijn belangrijkste doel te behalen: er zijn voor zijn dochter Charlie.
