‘Het is tijd om mijn eigen pad te bewandelen’

Armoede voorkomen door te werken aan bestaanszekerheid
STEUNPUNT VOOR VROUWEN IN DE PROSTITUTIE
‘Het is tijd om mijn eigen pad te bewandelen’
Armoede voorkomen door te werken aan bestaanszekerheid
STEUNPUNT VOOR VROUWEN IN DE PROSTITUTIE
‘Ik zing liever dan dat ik praat’, vertelde covermodel
Anouk vorig jaar in Kans. Ze trad op tijdens het Kunst & Theater Gala, én begon aan een juridische opleiding. Hoe gaat het nu met haar? Staat ze nog op het podium?
Een blije Anouk aan de lijn. ‘Het gaat hartstikke goed joh. Ik ben net geslaagd voor mijn opleiding tot allround business assistent, cum laude zelfs. Mijn doel was de opleiding binnen een jaar af te ronden. Dat is gelukt, ik ben heel trots!’ En nu, achter het bureau?
‘Haha, nee ik wil nog verder studeren, het niveau-4-vervolg hiervan, office & management support.’ Klinkt niet als zingen, Anouk, hoe gaat het daarmee? ‘Dat wil ik blijven doen, muziek blijft belangrijk voor mij. Na het gala heb ik aardig wat externe optredens gedaan, zoals bij het Leger hier in Enschede en op het Graceland Festival. Bij
KANS NR.3 september 2025
4
Meike en Petra luisteren zonder oordeel
12
Johannes kiest: houden of weggooien?
14
Kom in actie op jouw manier
18 Rust en reuring in vrouwenvakantieweek
opReageren deze Kans? Mail naar kans@ legerdesheils.nl
de stichting die het theatergala organiseert, heb ik trouwens ook stagegelopen voor mijn studie. Bijzonder was toen ik mocht optreden bij de Tweede Kamer, als ondersteuning van een Leger des Heils-actie tegen mensenhandel.’ Tussen al het zingen en leren door, kijkt Anouk ook uit naar een eigen huisje. Ze woont nu nog in de beschermde woonvoorziening van het Leger des Heils, maar samen met haar begeleider checkt ze bijna dagelijks of er woningen beschikbaar zijn. ‘Daar ben ik aan toe. Maar voorlopig wel met ambulante begeleiding. Dat geeft een veilig gevoel.’
24 Het Leger werkt aan weerbaarheid in Pakistan
29 Veertig jaar, veertig kilometer
Verder:
P16 Coververhaal: Veerkrachtige Mayra kiest voor zichzelf P26 Werken aan bestaanszekerheid P30 Word collectant
P31 Column: Geliefd P32 Henna
Steunpunt binnen de prostitutie
In Groningen en Assen doorkruist een opvallende bus de straten, op zoek naar vrouwen in de prostitutie die steun nodig hebben. Het team van Time2Connect luistert zonder oordeel en brengt licht in een veelal duistere wereld. Met elke ontmoeting groeit het vertrouwen – en daarmee de kans op een nieuw begin.
Time2Connect. De tekst spat van het busje af die aan de laadpaal staat op een parkeerplaats in Groningen. Naast de bus staat Meike. ‘Ik had nog een paar minuutjes, dus ik heb even de meditatie-app aangezet’, vertelt ze. ‘Mediteren helpt me om in balans te blijven.’ Ze haalt de bus van de lader, en legt de laadkabel achterin. ‘Mooi is ‘ie hè? Hiermee willen we zichtbaarheid creëren, mensen laten weten dat ze bij ons terechtkunnen. De bus fungeert als spreekkamer voor mensen die werken in de prostitutie. Dat hij mobiel is, maakt ons flexibel. Dat past goed bij onze doelgroep.’
Meike startte begin 2024 als prostitutie maatschappelijk werker voor Time2Connect vanuit het Leger des Heils in Groningen. ‘Ik heb er geen moment spijt van gehad. Ik vond de prostitutie altijd al een bijzonder fenomeen. Het had iets ongrijpbaars: waar begint het mee? En wat is er daarvoor en daarna gebeurd?’ Haar achtergrond in ander maatschappelijk werk helpt Meike in het werk dat ze nu doet. ‘Ik ben blij met mijn ervaring. Direct van school zou je dit werk niet volhouden. Ik ben constant bezig met het aanvoelen van situaties om juist te kunnen handelen.’
Onvoorspelbaar
Aan de hand van een hart op de zijkant van de bus – opgebouwd uit vlakken– legt Meike uit wat Time2Connect inhoudt. ‘Als de prostitutie het hele hart is, dan zijn wij alleen een stukje daarvan.’ Ze wijst het middelste vlak aan. ‘Wij zijn specifiek gespecialiseerd in vrouwen die onvrijwillig in de, vaak illegale, prostitutie werken, met oog voor mogelijke mensenhandel.’ Time2Connect wordt gesubsidieerd, waardoor het team ruimte krijgt om
te luisteren en ondersteunen waar nodig. ‘Bij deze vrouwen is dat essentieel. Door stigma vanuit de maatschappij zit er schaamte. Connecten zonder oordeel is dan het belangrijkste. Daarmee proberen we vertrouwen te winnen.’ Ze laat haar arm zien. ‘Elke keer krijg ik kippenvel als ik hierover praat.’
Soms is het werk ook frustrerend. ‘Dan zie ik dat het niet goed gaat met een vrouw, terwijl ze nog niet openstaat voor hulp. Het leven van de vrouwen is vaak opgebouwd rondom hun werk in de prostitutie. Als dat wegvalt, stort alles in. Wanneer ze uit het werk willen stappen, moeten ze echt klaar zijn om hulp te accepteren. Wij zijn er om ze te begeleiden in dit proces. Voordat ze stoppen, tijdens het stoppen en erna: wij staan naast ze. We richten ons op het verstevigen van het netwerk van de vrouwen. En als wij dan uiteindelijk een stapje
‘De vrouwen moeten echt klaar zijn om hulp te accepteren’ Meike
‘Al die tijd was ik klein gehouden’
Aisha* (35) werd geholpen door Time2Connect. Ze wist te ontsnappen aan misbruik en overleefde een suïcidepoging. Ze vertelt over haar heftige verleden en de hulp die ze kreeg van Meike.
Nadat haar relatie uitgaat, komt Aisha terecht bij de nachtopvang van het Leger des Heils. Om overdag niet hongerig rond te hoeven zwerven, spreekt ze af via datingsites. ‘Twee jongens waren heel aardig voor mij, ze zorgden voor me en leken oprecht te zijn.’ Al snel stellen de jongens voor dat Aisha geld kan verdienen door seks te hebben. Zo kan ze een eigen plek betalen en ontsnappen aan de nachtopvang. Ze stemt toe. ‘Ik had seks met mannen en sliep daarna bij de jongens op een hotelkamer. Ze vernederden me en sloten me af van de buitenwereld.’ Het geld dat Aisha verdient, bewaart ze in een kluis op de hotelkamer. Maar op een ochtend is de kluis leeg en zijn de jongens weg. ‘Ik was zo blij dat ik eindelijk genoeg geld had om een stap te kunnen zetten, maar nu kon dat niet meer. Ik wou dit werk niet meer doen, maar ook niet onder een brug slapen.’ Aisha is ten einde raad. Na een poging om uit het leven te stappen, raakt ze in gesprek met de politie. ‘Zij wilden mij helpen om weer lichtpuntjes te kunnen zien.’ Aisha volgt het uitstapprogramma voor sekswer-
kers. ‘Ik kreeg therapie, maar vond het spannend om weer de maatschappij in te stappen. Er zaten nog steeds loverboys achter mij aan. Ik ben toen beschermd gaan wonen.’ Om weer gezonde relaties te kunnen aangaan, zoekt Aisha hulp bij de GGD. Daar ontmoet ze Meike van Time2Connect. ‘Zij begreep hoe ik mij voelde. Oprecht en vertrouwd. Iets wat ik niet kende vanuit hulpverlening. Ik kreeg een nieuwe start, zonder vooroordelen. Meike had geen vast protocol. Zij keek naar wat ik zelf kon en waar ik nog begeleiding in nodig had. Ik kwam erachter dat ik veel zelfstandiger was dan ik dacht: al die tijd was ik klein gehouden. Meike gaf mij handvatten om grenzen te stellen.’ Sinds kort heeft Aisha werk en ziet ze de toekomst positief in. ‘Ik weet dat ik altijd op Time2Connect kan terugvallen. Dat geeft rust en hoop.’ Aisha is blij dat Time2Connect nu bij een nachtopvang wordt betrokken. ‘Ik heb daar meerdere meiden gezien die in hetzelfde schuitje zitten. Ik gun ze allemaal de hulp die ik heb gekregen.’
*Om Aisha’s privacy te beschermen is deze naam bedacht.
‘In gesprekken sta ik honderd procent open voor prikkels’ Meike
terug doen, worden ze opgevangen door hun eigen, stabiele netwerk.’
Meike stapt de bus in. ‘Met mijn één-achtenvijftig is dit best een klim.’ Ze ploft neer en legt uit dat we naar een club gaan waar vrouwen werken met wie ze in contact wil komen. ‘Vandaag gaan we voor de tweede keer aankloppen. Verwacht er niet te veel van. Ons werk is nogal onvoorspelbaar.’
Eén kans Al rijdend vertelt Meike dat ze bij dit werk volledig vertrouwt op haar intuïtie. ‘Als ik denk dat het werkt, doe ik het. Echt maatwerk. Bij een eerste ontmoeting staan al mijn voelsprieten open, ik heb tenslotte maar één kans. Als ik een vrouw niet op de juiste manier benader, kan de deur voorgoed dichtgaan. Tot in detail houd ik rekening met wie ik tegenover me heb en hoe ik mezelf die dag voel. Vandaar de meditatie vanochtend. Niks moet afleiden, ook niet mijn kleding. En wanneer ik eenmaal contact heb, stel ik me bescheiden op. Ik neem alleen de ruimte in die nodig is. Wanneer een vrouw haar verhaal deelt, durf ik vragen te stellen en naar de antwoorden te luisteren. Ik veroordeel nooit. Als de ruimte er is speelt humor bij mij van nature een grote rol in het contact leggen. Zo kan ik de grootste lol hebben met vrouwen, ook over klanten en seks. Dat helpt om het luchtig te houden en om ruimte te creëren bij onze doelgroep waarvan de situatie veelal naar en duister is.’
Verslaafd
Onderweg pikken we Meikes collega Petra op. Zij werkt voor Terwille, een organisatie die door middel van een uitstapprogramma mensen ondersteunt na werken in de seksbranche. Indien nodig inclusief jobcoaching, verblijf, traumatherapie en verslavingshulp. ‘Samen met het Leger des Heils vormen wij Time2Connect’, vertelt Petra. ‘Wij zijn één team’. Verslavingsproblematiek komt vaak voor in de prostitutie, vertelt Meike. ‘We zien bijvoorbeeld dat GHB wordt ingezet om meiden
verslaafd te maken. Zo krijgen mensenhandelaren controle over hen en raken de meiden verstrikt in een afhankelijkheidspatroon.’ Petra vertelt over een cliënt die dit meemaakte. ‘Ze was verslaafd gemaakt en kreeg drugs in ruil voor seks met mannen. Verschrikkelijk voor haar. Ik heb veel met haar gepraat, zonder oordeel. Door er op die manier voor de meiden te zijn, vormen wij lichtpuntjes in hun leven.’
De mensen van Time2Connect spreken met veel mensen in en rondom de prostitutie. Daardoor zien ze ook grotere verbanden. ‘Zo is het belangrijk om te beseffen dat sekswerkers bakken met geld kunnen verdienen’, vertelt Meike. ‘Het voelt stom om dan aan te komen met een schoonmaakbaantje. Daarom, hoe mentaal en fysiek zwaar hun beroep ook is, moeten de meiden echt de voordelen zien van eruit stappen, voordat ze dit serieus kunnen overwegen.’
Time2Connect is het outreachende mensenhandel & prostitutie team van Leger des Heils Noordoost en Terwille waar iedereen, ongeacht gender, die werkt(e) in de prostitutie in Groningen en Drenthe kan aankloppen. Met behulp van een mobiele spreekkamer – een bus bekostigd door donaties – focussen de hulpverleners uit dit team zich op proactief contact leggen. In dit proactieve werk richten zij zich specifiek op de doelgroep van vrouwen die
onvrijwillig in de prostitutie zitten. Daarnaast geven ze voorlichting aan ketenpartners en bieden ze advies aan andere hulpverlenende organisaties als er vermoeden is van kwetsbaarheid rondom prostitutie en/of seksuele uitbuiting.
Naast het Outreachende Team is er een Meetingpoint: een laagdrempelige ontmoetingsplek waar vrouwen die werken in de prostitutie terecht kunnen voor een kop koffie, luisterend oor, praktische en psychosociale ondersteuning.
Ook is er in Groningen een Overweeghuis waar vrouwen tot rust kunnen komen en vanuit Time2Connect ondersteuning krijgen richting een nieuw leven. Time2Connect werkt nauw samen met gemeenten, politie en handhaving en andere partners zoals de GGD of verslavingszorg. Dit doen zij onder andere door mee te gaan met de prostitutiecontroles.
Op de koffie
De bus rijdt het terrein op van een oude boerderij waarin de club gevestigd is. Meike en Petra stappen uit de bus en raken bij de deur aan de praat met de eigenaren. Ondertussen zoeven auto’s langs
‘Door er zonder oordeel te zijn, vormen wij lichtpuntjes in hun leven’
en steken ouderen op elektrische fietsen de drukke naastgelegen weg over. Twintig minuten later stappen ze de bus weer in. ‘Het ging goed’, glimlacht Petra. Meike knikt. De club is van een stel, een man en vrouw die kamers verhuren aan vrouwen.
‘Het is belangrijk te investeren in de eigenaar’, legt Meike uit. ‘Door met uitbaters en bordeelhouders te praten kom ik erachter wat hun drijft. Zo leer ik veel over de sector. Vriendelijkheid en transparantie is daarin belangrijk. Ik leg dan uit wat we doen en dat onze prioriteit ligt bij het welzijn van
‘Ik ben blij als Time2Connect hier straks staat’ Jeanette
de vrouwen.’ De volgende keer gaan Meike en Petra op de koffie om verder in gesprek te gaan met de eigenaren. ‘Het gaat er in eerste instantie niet om de vrouwen uit de seksbranche te krijgen, maar om de vraag: waarin kunnen we de vrouwen bijstaan en ondersteunen.’ Petra: ‘We volgen het tempo van de vrouwen.’
Mengen of scheiden
Tijdens de rit naar de Maatschappelijke Dag- en Nachtopvang van het Leger des Heils in Assen vertellen Petra en Meike hoe zij een goede balans houden tussen hun werk en privé. ‘Ik wil sommige meiden laten zien hoe een leven buiten de prostitutie eruit kan zien’, zegt Petra. ‘Soms vloeien hun werk- en privéleven daardoor bij mij een beetje in elkaar over. Ik voel vaak intuïtief aan met wie ik net een stapje verder kan gaan in het contact.’ Meike: ‘Ik kan er beter voor de vrouwen zijn als ik werk en privé gescheiden houd. Tijdens gesprekken sta ik honderd procent open voor prikkels. Dat gaat in mijn lijf zitten. De verhalen die we horen zijn veelal onmenselijk. Ik ben blij dat het binnenkomt. Dat kan door werk en privé te scheiden. Gelukkig vinden onze werkgevers ons welzijn belangrijk. We kunnen altijd ventileren over wat we meemaken.’ Petra stemt in: ‘Ik doe alles samen met God. Bij complexe situaties zeggen we eerlijk tegen cliënten dat wij het ook niet altijd weten. Voor hun bidden vormt dan een mooie oplossing. Cliënten voelen zich daar vaak door bemoedigd.’
Samenwerken
Bij de Maatschappelijke Opvang parkeert Meike de bus overdwars. ‘Hier willen we na de zomer graag wekelijks staan, daarover gaan we straks in gesprek’, zegt ze. Jeanette Prins van de opvang stapt de bus in voor een tour. Alle lades en deurtjes worden opengetrokken. Een voorraad condooms en glijmiddel komt voorbij, daarna koffie, thee en chocolade. Binnen bij de opvang krijgt iedereen een kop koffie. Jeanette vertelt over een vrouw die door de politie werd binnengebracht in de nachtopvang en waarschijnlijk in
de prostitutie werkt. ‘Ze hing helemaal slap, ik denk van de GHB. Het was echt een afschuwelijk gezicht.’ Dit soort gevallen doen zich vaker voor –het belang van samenwerken met Time2Connect is duidelijk. ‘Ik ben blij als jullie hier straks staan’, laat Jeanette weten.
Meikes telefoon gaat af. ‘Deze moet ik even opnemen’. De beller is Martin Rijks van team handhaving van de gemeente Assen. ‘Deze casus is urgent’, geeft ze bij Jeanette aan. Er moeten afspraken worden gemaakt zodat Team Migratiecriminaliteit en Mensenhandel van de politie en de zorg-coördinator mensenhandel volgende stappen kunnen ondernemen voor een vrouw die hulp nodig heeft. ‘Een typische werkdag’, lacht Meike. ‘Je weet nooit wat zich aandient.’ Martin komt aangefietst, Meike verwelkomt hem in de bus met een chocolaatje. ‘Dus…’, begint Martin, ‘wat is het plan?’
Amsterdam
‘Wil je deze houden of mag die weg?’ Veilig Verzamelen begeleider Rob Dreijklufft stelt de vraag bij elk item dat hij Johannes (83) voorhoudt. Hij beslist, maar afscheid nemen is moeilijk wanneer er achter elk item een verhaal schuilgaat. ‘Het zijn zulke mooie kleuren, wacht nog maar even’, oordeelt Johannes over een leeg sappak. ‘Hij ziet veel spullen als kunstwerkjes’, vertelt Rob. ‘Dat is het mooie, maar ook het moeilijke van dit werk. Toch heb ik liever dat het gestaag gaat dan dat we tegen een muur oplopen.’ Zo vormen zich langzaam verschillende stapeltjes voor Rob’s voeten: bewaren, naar buurtkamer de Koperen Knoop, weggooien. Het thema dat vandaag de rode draad vormt in het leesvoer waarover Johannes moet beslissen, prijkt op een schildersdoek in zijn woonkamer: Start talking, stop shooting! ‘We moeten aan vrede bouwen: van een leger des hels naar een Leger des Heils’, benadrukt hij. De hulp van Rob is dan ook welkom. ‘Het blijft een eeuwige strijd met de materie. Met wat druk op de ketel heb ik straks alleen de spullen die ik echt nodig heb.’
Maandag 4 augustus 2025 13:18 uur
Geld inzamelen kan groot of klein, feestelijk of ingetogen. Of je nu een jubileum viert, sportieve meters maakt of samen de handen uit de mouwen steekt: elke actie helpt het Leger des Heils om er te zijn voor mensen die het moeilijk hebben. Laat je inspireren door deze ideeën en ontdek hoe jouw initiatief verschil kan maken.
Ren, fiets, zwem of wandel. Laat je sponsoren per kilometer of prestatie en help zo direct ons werk.
Vraag lokale
kunstenaars om werk te doneren en laat de opbrengst van de veiling ten goede komen aan het Leger.
Kook samen voor een groep vrienden, familie, of de buurt en doneer de opbrengst van het diner.
Sommige mensen die zich in hun leven hebben ingezet voor het Leger des Heils willen dat hun afscheid ook iets goeds brengt. Bied de aanwezigen de mogelijkheid om ter nagedachtenis te kunnen doneren bij de condoleance.
Laat lokale bands of koren optreden en doneer de entree of vrijwillige bijdragen.
Organiseer met de klas een sponsorloop, talentenjacht of ‘heel de school bakt’-dag. Zo leren kinderen over het werk van het Leger des Heils en zamelen ze tegelijk geld in.
Of het nu een bedrijfsjubileum of een buurtfeest is; steun samen met donatie aan het Leger des Heils.
Verjaardag
Vier jezelf én een ander. Vraag gasten om geen cadeaus mee te nemen, maar om een bijdrage in de pot te doen voor het Leger. Zo wordt jouw feest een cadeautje voor iemand anders.
Liefde is het mooiste cadeau en tijdens een huwelijksfeest is dat er in overvloed. Vraag jullie gasten om geen envelop voor jullie, maar een gift voor het Leger. Zo verspreiden jullie samen liefde.
Film- of spelletjesavond
Verkoop je overbodige spullen op de vrijmarkt en vertel erbij dat de opbrengst naar het Leger
Organiseer een gezellige avond voor de buurt met entree als donatie.
Doe zoals Majoor Bosshardt en laat de collectebus rondgaan in het plaatselijke café. Een gezellige sfeer, een praatje aan de bar en ondertussen steun voor het werk van het Leger des Heils.
Wil je ook meehelpen of heb je nog een ander creatief idee voor de collecte? Ga naar ldh.nl/ actie-kans3 en start jouw actie!
‘Het is tijd om mijn eigen pad te bewandelen’ COVERVERHAAL
Zelfredzaam, vastberaden en veerkrachtig.
Ondanks de diepe dalen die Mayra (28) doorstaat, heeft ze telkens weer de moed om op te staan. Nu ze moeder wordt, is het tijd voor een nieuw hoofdstuk. TEKST KIKI
Opgegroeid op Curaçao kent Mayra een bewogen jeugd. ‘Ik woonde in een gettobuurt en was nog jong toen mijn vader werd opgepakt voor drugshandel.’ Op geen enkele plek vindt Mayra rust en geborgenheid. Op school wordt ze gepest en ook thuis is het zwaar. Ze krijgt al jong last van depressies en op haar zestiende moet ze de keuze maken om te stoppen met school. ‘Mijn ouders konden niet meer werken, dus er was weinig geld. Soms moest ik het laatste beetje geld gebruiken voor mijn lunch of de reis naar school. Dat voelde niet goed.’ De periode daarna leeft ze veel op straat. Ze verdient geld met werk in de prostitutie en als stripper. ‘Strippen vond ik leuk, daar kon ik mijn energie in kwijt.’
Belofte
Op haar achttiende verhuist Mayra naar Nederland om een opleiding te volgen. Ze logeert tijdelijk bij haar oud-buurvrouw uit Curaçao. ‘Zij was een moederfiguur voor mij.’ Mayra vindt werk en een kamer, en ze rondt een opleiding af tot administratief medewerker. Dan volgt opnieuw een klap: haar moeder heeft darmkanker. ‘Ik ging terug naar Curaçao en heb haar laatste elf dagen met haar samen kunnen zijn.’
Een paar maanden later keert Mayra terug naar Nederland. ‘Ik had mijn moeder beloofd om verder te studeren, die belofte wilde ik nakomen.’ Ze start met de opleiding Social Work en gaat samenwonen met haar vriend. Maar het verlies van haar moeder blijft zwaar. Ondanks psychische hulp raakt ze opnieuw in een depressie.
Laten dopen
Vijf jaar na haar moeders overlijden betrapt Mayra haar verloofde op overspel. ‘Ik had al vaker pogingen gedaan om uit het leven te stappen. Deze keer
was het echt op het randje.’ Ze kan niet terugkeren naar hun huis en komt op straat te staan. Nadat ze een tijdje bij vrienden op de bank slaapt, kan Mayra terecht in het William Booth-huis van het Leger des Heils. ‘Kort daarvoor had ik me laten dopen. Ik wilde het pad bewandelen wat God voor mij had uitgestippeld. Ik had nooit gedacht dat het me hier zou brengen.’ De begeleiding die ze bij het Leger krijgt is fijn, maar de afhankelijkheid voelt ongemakkelijk voor Mayra. Daarom blijft ze zoeken naar oplossingen. Al na twee maanden lukt het haar een eigen woning te regelen. ‘Dat heb ik helemaal zelf gedaan’, vertelt ze trots. Toch valt het alleen wonen haar zwaar. ‘Ik was het niet gewend, voelde me eenzaam.’ Haar depressie speelt weer op, maar gelukkig vindt ze afleiding in haar werk.
Anderen helpen
‘Nu woon ik één jaar in mijn eigen huisje.’ Ze legt haar hand op haar buik. ‘En ik ben twintig weken in verwachting.’ Mayra glimt. ‘Dit was mijn wens: om na het overlijden van mijn moeder, zelf moeder te worden. Nu heb ik deze zegen gekregen. Dat ik alleenstaand moeder wordt, vind ik zwaar. Liefst had ik een gezin gehad met twee ouders, maar ik ga de vader niet dwingen. Het is tijd om mijn eigen pad te bewandelen.’
Hoewel het leven nog steeds zijn uitdagingen kent, voelt ze zich gesteund door haar vrienden en haar vader die uit Curaçao is overgekomen om haar te helpen. De toekomst laat Mayra open. ‘Ik denk vooral aan het moederschap, aan wanneer mijn kindje er straks is.’ En ze heeft een stille wens: met haar achtergrond in Social Work ooit als ervaringsdeskundige andere mensen te begeleiden. ‘Ik vind het fijn om anderen te kunnen steunen en de weg te wijzen. Dat zou ik later graag doen. Nu zorg ik eerst voor mezelf, en straks voor mijn kindje. De rest komt later.’
Verscholen tussen de bossen bij Ede ligt 50|50 Hotel en Congrescentrum Belmont. Voor wie vakantie vieren te duur is maar geen overbodige luxe, maakt het Leger des Heils hier ruimte. Deze week genieten vijftig vrouwen van rust en reuring aan de Veluwezoom. ‘Je moet hier niks.’
De een ploft neer met een handwerkje, de ander maakt nog even een wandeling of geniet van een kop koffie na het ontbijt. De congreszaal, die deze week dienstdoet als huiskamer van de sociale vakantie voor vrouwen met een kleine beurs, stroomt langzaam vol. Voor de ramen staat een rijtje rollators opgesteld. ‘Mag het even stil worden?’ kondigt vrijwilliger Guusta bij de dagopening aan. Geklets wordt geroezemoes. ‘Trouwe Vader, dankuwel dat u van ons allemaal houdt.’ ‘Amen’, besluiten een paar vrouwen het gebed. Tijd voor de ochtendactiviteit. Om beurten verzamelen de vrouwen hun papier, plakkers en scharen. Ze gaan een 3D-kaart maken in de vorm van een theepot.
‘Als zij blij zijn, zijn wij blij’
Vrouwen even uit hun dagelijkse beslommeringen laten stappen. Dat doel hebben Dora en haar team voor ogen. Dora was korpsofficier en coördineert nu de vakantieweken voor volwassenen die het Leger des Heils organiseert. Dat zijn er achttien per jaar. Er zijn ook vakanties voor gezinnen, jongeren, senioren. ‘Sommige vakantiegangers zijn alleenstaand, anderen laten hun partner achter en komen hier genieten, echt even los van thuis.’ Oud-korpsofficier Christine is nu als vrijwilliger betrokken bij de volwassenenweken. ‘Door de ontspannen sfeer zie je dat vrouwen aansluiting vinden bij elkaar en dat er vriendschappen ontstaan.’
Guusta zou één keer invallen, maar is nu al een jaar of zeventien betrokken bij de vrouwenweek. ‘De vrouwen komen vanuit heel Nederland, van Groningen tot Limburg en Zeeland. Iedereen heeft het nodige meegemaakt. We zien vrouwen geregeld terugkomen, de weken zitten vol.’ Dora: ‘We zijn een vakantie met een plus, we willen de mensen wijzen op de liefde van God. Niet altijd met woorden. We staan de hele week aan, van ’s morgens half acht tot ’s avonds elf uur. Maar als ik de dankbaarheid bij de vrouwen zie, krijg ik daar energie van.’ Christine: ‘Als zij blij zijn, zijn wij blij.’
‘Dingen
‘Ik hou van zorgen en dat kan hier.’ Angelique werkte altijd in de zorg, totdat ze werd afgekeurd. Na een aangeboren hartafwijking, kunstklep, pacemaker en herseninfarct was ze er klaar mee. ‘Je vecht natuurlijk altijd door, maar vanaf dat moment koos ik voor mijzelf en mijn gezin.’ Ze kwam mee met Ans, die ze kent van vrijwilligerswerk in een Alkmaars handwerk- en fourniturenzaakje. Inmiddels maakte ze veel nieuwe vriendinnen. ‘Hier hoef ik even geen moeder of partner te zijn, maar kan ik lekker dingen doen voor mezelf. Deze groep is heel fijn, met al die vrouwen. Ik ben gek op oudere mensen. Nu Ans haar schouder heeft gebroken, help ik haar een beetje. Soms word ik stil als ik andermans verhalen hoor. Door te luisteren kan ik toch iets betekenen voor een ander.’
‘Een gewone vakantie kan ik niet betalen’
‘Mijn zusje moest haar hond laten inslapen, deze kaart is voor haar.’ Jolanda is hier al een stuk of tien keer geweest, samen met haar moeder en nog een heel clubje uit Limburg. Zelf leidt ze een creacafé bij het Leger des Heils in Brunssum. ‘Het afschakelen van thuis vind ik het fijnst. Ik heb veel zwaar werk gedaan in de gehandicaptenzorg. Door vocht in mijn benen en een versleten rug ben ik afgekeurd. Ik kom maar net aan rond. Een gewone vakantie zou ik niet kunnen betalen.’ Het voer voor haar katten weegt ze af. En ze gebruikt de Too Good To Go-app om bijvoorbeeld goedkope broden bij de bakker te scoren. ‘Je moet een beetje slim zijn. Hier kan ik pakken wat ik wil. Bij de lunch lag er gerookte zalm, oooh, lekker! Als je nagaat wat je hier allemaal krijgt voor een kleine vergoeding... Het meeste kijk ik uit naar het dagje Nijmegen.’
‘De bossen doen me goed’
‘Voor de gezelligheid, voor de rust, het lekkere eten. Je moet niks.’ De 91-jarige Christien somt op waar ze voor komt. Ze is de oudste van het stel. ‘Ik had een paar jaar last van slapeloosheid en paniekaanvallen ’s nachts. Dan wist ik me geen raad, ging ik iedereen bellen. Nu slaap ik weer beter. Hier heb ik zelfs geslapen zonder slaapmedicatie, dat vind ik al een pluspunt. De bossen doen me goed, de lucht is hier beter dan thuis in Vlaardingen.’ Christien verloor twee partners en woont al twintig jaar alleen. ‘Ik ben graag omgeven door stilte, maar deze gezelligheid is wel even fijn.’ Ze loopt elke dag een rondje, ook bij Belmont. ‘Vorig jaar heb ik twee heupoperaties gehad, ik doe elke dag mijn oefeningen. Bewegen blijft belangrijk.’ En hup, daar gaat ze voor haar dagelijkse rondje.
‘Ik ben veel gepest op school. Omdat ik een maatje meer heb, telde ik niet mee.’ Tussen het knutselpapier en de stickers blikt de nieuwste vrijwilliger terug op een pittige tijd. Toen Danielle in 2005 tijdens haar werk in een supermarkt vals werd beschuldigd, tot rechtszaken aan toe, kwam er veel ellende van vroeger naar boven. ‘Mijn leven bestond uit therapieën en opnames. Dat het Leger des Heils naast mijn huis Korps Valleistreek opende, is mijn redding geweest. Na een paar maanden vrijwilligerswerk in de kledingwinkel mocht ik achter de kassa. De eerste klant heb ik huilend geholpen. Vanaf dat moment ben ik er niet meer weg te denken. Ik vond een stuk eigenwaarde terug.’ Ze schiet er vol van. ‘Dat gebeurde gisteren ook, toen ik mijn verhaal met de vrouwen hier deelde. Veel van hen hebben een rugzak, net als ik. Ik wil ze vertellen dat God er altijd is, ook in heftige situaties. Dat geeft troost en rust. Ik mag zijn wie ik ben, ik ben van waarde. Dat wil ik doorgeven.’
‘Even bijkomen van alle drukte van Amsterdam. Ik woon in Noord. Dit is wel even een andere omgeving, gewéldig!’ Terwijl binnen volop wordt geknutseld, zit Henna in een stoel op het terras in de zon. Het boek Denken over de trans-Atlantische slavernij en racisme van Patricia Gomes rust op haar schoot. Geen lichte kost. ‘Wel de realiteit. Ik ben naar haar lezing geweest, deze schrijfster is heel goed. Thuis kom ik niet aan lezen toe, hier wel.’ Ze is al een paar keer bij een vrouwenweek geweest. ‘Dit is mijn rustoord. Hoor je die vogels? Ik geniet zó van de vogels!’ Meestal komt ze hier met een vriendin, maar die werd dit jaar uitgeloot. ‘Jammer, maar niks aan te doen. Ik ben alsnog gegaan. Ik doe meestal mee aan de activiteiten, maar had vandaag geen zin. Je kan de reuring opzoeken, of juist de rust. Je mag doen wat je zelf wil, dat is toch vakantie?’
Het Leger des Heils organiseert elk jaar sociale vakanties, in 2025 zijn het er 36 in totaal. Tegen een kleine vergoeding kunnen mensen die weinig geld te besteden hebben een compleet verzorgde vakantie boeken bij 50|50 Hotel Belmont aan de Veluwezoom in Ede. Buiten de sociale vakanties om kan iedereen een kamer boeken in het hotel en kunnen organisaties terecht in het congrescentrum. Ook is er een kampeerterrein, midgetgolfbaan, sport- en speelterrein en fietsenverhuur.
Wil jij meehelpen om mensen een onvergetelijke week te bezorgen?
Word vrijwilliger bij de sociale vakanties van het Leger des Heils. Mail naar: secretariaat.vakantieweken@legerdesheils.nl
• 36 vakantieweken
• Op vakantie bij Belmont: 1047 volwassenen + 237 kinderen t/m 17 jaar
• Gerealiseerd door:
79 individuele vrijwilligers die 160 vrijwilligersplekken vullen
Om de armste mensen in de Pakistaanse samenleving te steunen, zet het Leger des Heils een weerbaarheidsprogramma in: het Sustainable and Resilient Community Development Programme (SRDP).
Kans op werk vergroten
Met jouw donatie kun je kwetsbare mensen in Pakistan steunen. Maak je gift over op NL27RABO0119683989 onder vermelding van SRDP Pakistan. Samen kunnen we ervoor zorgen dat Pakistanen nieuwe kansen krijgen op een betere toekomst.
De aanpak van SRDP geeft jongeren toegang tot beroepstraining en leert volwassenen lezen en schrijven. Hierdoor krijgen mensen nieuwe kansen op de arbeidsmarkt en blijven ze gemakkelijker in contact met familieleden in andere gebieden. In het tweede leerjaar worden spaargroepen opgezet om de recent opgeleide jongeren economisch verder te helpen. Daarnaast wordt er een directe link gelegd met lokale medische hulpcentra om mensen op afgelegen locaties op het platteland toegang te geven tot gezondheidsdiensten, wat ze weerbaarder maakt.
Taboes doorbreken
Gendergelijkheid is een probleem in Pakistan. Het SRDP wil dit verbeteren door bestaande taboes te doorbreken. Een van de belangrijkste aspecten daarin is het bevorderen van leidinggevende posities van meisjes en vrouwen in hun gemeenschap, waarbij ze zeggenschap krijgen bij beslissingen. Een recent voorbeeld hiervan is de zeventienjarige Nisha die wordt opgeleid tot verloskundige. Hiermee hoopt zij haar familie (ouders, twee broers, twee zussen) te kunnen steunen. Nisha is blij dat ze niet ver van haar familie hoeft te werken. Nisha: ‘Ik zie hoop op een betere toekomst.’
Vredig samenleven
Dat het niet altijd veilig is om als kerk in Pakistan te werken, werd duidelijk tijdens rellen in het najaar van 2023. Kerken werden aangevallen en een van de Leger des Heils-korpsen brandde af. Via het SRDP proberen de collega’s in Pakistan christenen en moslims dichter bij elkaar te brengen. De goede samenwerking met de lokale overheid helpt mee aan een positief imago van de kerk. Zo draagt het Leger bij aan het creëren van een vredige samenleving in Pakistan.
Meer weten over het internationale werk van het Leger des Heils? Kijk op legerdesheils.nl/ios
‘Net boven de armoedegrens is het leven een wankel evenwicht’
1,7 miljoen mensen zijn financieel kwetsbaar
Bestaanszekerheid voorkomt dat armoede ontstaat. Daarom is werken aan bestaanszekerheid essentieel.
Hoe doen we dat in Nederland en wat doet het Leger des Heils daarin? Kans spreekt econoom Anna Custers en programmamanager Marjolijn van Gerven van het Leger des Heils.
Bestaanszekerheid betekent dat iemand voldoende middelen en mogelijkheden heeft om in zijn basisbehoeften te voorzien en mee te kunnen doen in de samenleving. Daarnaast gaat het ook over zekerheid voor de toekomst. Dat je daarin kunt voorzien, voor jezelf en je dierbaren. Denk aan: voldoende inkomen, een woning, toegang tot zorg en onderwijs en een sociaal netwerk om op terug te vallen. Hoe goed we de dingen in Nederland ook proberen te regelen, nog steeds vallen mensen buiten de boot. Zoals mensen zonder werk of woning of mensen met schulden, stress, ziektes of andere beperkingen. Een groot deel van de doelgroep van het Leger des Heils valt hieronder. De mensen die het Leger des Heils ondersteunt, hebben vaak te maken met een opeenstapeling van ingrijpende levensgebeurtenissen. Deze problemen versterken elkaar en vergroten de kwetsbaarheid voor onder andere mensenhandel, criminaliteit, dakloosheid en sociaal isolement. Statistieken van het CBS en SCP tonen
aan dat de armoede in Nederland de afgelopen jaren licht daalde. Toch staat de bestaanszekerheid van een omvangrijke groep onder druk.
Vooruitgang boeken
huishoudens in langdurige armoede 1 op de 13
‘Wat we steeds vaker zien, is dat mensen nét genoeg hebben om niet onder de armoedegrens te vallen, maar dat hun leven desondanks instabiel en stressvol is. Deze groep heeft te maken met stijgende vaste lasten, flexibele contracten, onzekerheid op de woningmarkt en hoge zorgkosten. Mensen die net boven de armoedegrens leven, zitten vaak in een wankel evenwicht. Eén gebeurtenis – een scheiding, verlies van werk, ziekte – kan alles laten kantelen.’ Aan het woord is Anna Custers. Zij is sinds 2022 lector Armoede Interventies aan de Hogeschool van Amsterdam en richt zich op het beter begrijpen van armoede en schuldenproblematiek. Met haar team onderzoekt ze welke soorten armoede-interventies wel of niet effectief zijn voor welke
540.000
mensen leven onder armoedeinkomensgrens
burgers. ‘Helaas is er niet één knop waarop je kunt drukken waarmee het is opgelost. Ook is er een verschil tussen armoedebestrijding en verbetering van bestaanszekerheid. Waar armoedebestrijding zich richt op het verlichten van acute nood, richt bestaanszekerheid zich op het creëren van structurele oplossingen die voorkomen dat mensen überhaupt in armoede belanden. Het verschil tussen deze benaderingen is cruciaal om echte vooruitgang te boeken. In plaats van achteraf te repareren, voorkomt bestaanszekerheid dat armoede ontstaat.’
Gevangen
De toenemende bestaansonzekerheid is een gevolg van trends die samenkomen, stelt Anna. Zoals de inflatie die huishoudens hard raakt. ‘Maar het is ook een gevolg van ons ingewikkelde sociale zekerheidsstelsel, waarin mensen gemakkelijk verdwalen.’ Ze pleit dan ook voor vereenvoudiging van het stelsel, waarbij de focus wordt verlegd van symptoombestrijding naar preventie en structurele oplossingen.
‘Dit vraagt om een andere manier van denken, werken en beleid maken. In plaats van steeds weer middelen vrij te maken om acute armoede te verlichten, moeten we investeren in systemen die bestaanszekerheid garanderen.’
43%
heeft zorgen over financiële toekomst
Het is niet voldoende om alleen aan de inkomensknoppen te draaien. Natuurlijk is geld belangrijk. Maar als het sociale zekerheidssysteem complex en wantrouwend blijft, verandert er weinig. Mensen krijgen bijvoorbeeld een toeslag, maar verliezen deze weer zodra ze iets bijverdienen. Die onzekerheid houdt mensen gevangen. Een basisinkomen voor sommige groepen kan helpen, maar alleen als het gepaard gaat met vereenvoudiging van het systeem en meer vertrouwen in burgers.’
Experimenteren
Anna vertelt dat gemeenten als Amsterdam, Tilburg en Utrecht experimenteren met een andere aanpak: vroegsignalering van schulden, het verhogen van het minimuminkomen, het instellen van een pauzeknop bij schuldhulpverlening en het proactief toekennen van lokale regelingen zoals de stadspas. Daarnaast zijn laagdrempelige inloopspreekuren in buurthuizen en een integrale aanpak op wijkniveau onmisbaar om mensen tijdig en vanuit een vertrouwensband te benaderen.
De combinatie van acute noodhulp én werken aan duurzame
oplossingen sluit naadloos aan bij de visie van William Booth, oprichter van het Leger des Heils. Marjolijn van Gerven, programmamanager bij het Leger des Heils en ambassadeur van de VN-doelstelling om wereldwijd armoede terug te dringen, licht toe: ‘Booth pleitte in de 19e eeuw al voor betere leefomstandigheden voor de allerarmsten in Londen. Hij richtte gaarkeukens, nachtopvangen en werkhuizen op voor directe hulp, maar investeerde ook in onderwijs en werkprogramma’s om mensen zelfredzaam te maken. Zijn overtuiging was dat armoede niet alleen materieel, maar ook moreel en sociaal moet worden bestreden. Die visie leeft voort in ons werk vandaag de dag.’
Spaarkringen
Het Leger des Heils biedt nog steeds directe hulp, zoals voedsel en kleding, in combinatie met ondersteuning gericht op het versterken van bestaanszekerheid. Denk aan huisvesting, verslavingszorg, psychiatrische hulp en begeleiding naar werk. ‘Onze buurthuiskamers spelen een centrale rol in de armoedebestrijding’, gaat Marjolijn verder. ‘Ze zijn aangesloten bij de Alliantie Vrijwillige Schuldhulp, die samenwerking tussen lokale vrijwilligersorganisaties
stimuleert. Ook hebben we de pilot Spaarkringen opgezet, waarmee mensen leren sparen. De buurthuiskamer is een plek van ontmoeting, waar mensen hun sociale netwerk en zelfvertrouwen kunnen opbouwen. Er is ook ruimte voor geloof en zingeving –aspecten die vaak onderbelicht blijven in armoedebeleid, maar voor ons juist essentieel zijn.’
Ontwikkelagenda VN
Met deze inzet draagt het Leger des Heils actief bij aan de Sustainable Development Goals (SDG’s) – een internationale ontwikkelagenda van de Verenigde Naties om te komen tot een betere, rechtvaardige wereld. Vooral SDG 1 – het uitbannen van armoede – sluit nauw aan bij het werk van het Leger des Heils, maar door de brede aanpak worden ook andere sociale doelen geraakt. Als je vermoed dat iemand worstelt met bestaansonzekerheid, kun je dan iets betekenen? Anna:
1 op de 5
jongeren in bestaansonzekerheid
Als actieve hardloper wilde Judith Dijkstra zich graag ergens voor inzetten. ‘Nu ik voor het eerst een marathon ga lopen, is het voor een goed doel’, besloot ze. Al jaren zet Judith zich in als collectant voor het Leger des Heils. ‘Bij het Leger zie ik sterk terug dat zij mensen als waardevol beschouwen. Ze bieden onvoorwaardelijk hulp aan mensen die het nodig hebben.’
Om haar steentje ook op een andere manier bij te dragen, besloot Judith op haar veertigste verjaardag veertig kilometer te gaan hardlopen. Familie, vrienden, kennissen: iedereen
kon haar sponsoren. ‘Op deze manier daagde ik mijzelf uit een grote afstand te gaan rennen. Afgelopen zomer trainde ik al veel, ik wist dat het haalbaar was.’
De uitgestippelde route begon in het middelpunt van Nederland, in Lunteren. Tijdens de route fietste de zoon van Judith mee en bij de finish juichten vrienden en familie haar toe.
Het verjaardagscadeau voor Judith?
Een fikse donatie aan het Leger des Heils!
Met de gesponsorde loop haalde Judith 850 euro op, ver boven haar streefbedrag!
‘Jazeker! Als je vermoedt dat iemand het moeilijk heeft, kun je simpelweg vragen: hoe gaat het met je? Kan ik iets voor je doen?
Zo bied je iemand de kans zijn hart te luchten. En door kleine dingen te doen – een keertje koken of oppassen of een lift aanbieden – kun je enorm helpen. Het biedt tijdelijk rust en kan zomaar een eerste stap zijn op weg naar verbetering.’
‘Het Leger biedt onvoorwaardelijk hulp’
COLOFON
Kans is het donateursmagazine van het Leger des Heils. In dit magazine vertellen we verhalen over de impact van onze hulpverlening en belichten we relevante maatschappelijke ontwikkelingen. De missie van het Leger des Heils is: strijden voor mensen die geen helper hebben. We worden hiertoe geïnspireerd door het voorbeeld van Jezus Christus. Ons werk wordt voor een groot deel gesubsidieerd, maar een groeiende groep mensen in een kwetsbare situatie valt buiten de boot. Onze visie is: elk mens doet ertoe. Daarom bouwen we, samen met donateurs en andere betrokkenen, aan een samenleving waarin mensen naar elkaar omkijken.
TERRITORIAAL COMMANDANT
Bente Strømner Gundersen
HOOFDREDACTIE
Harm van Teijlingen
REDACTIE
Reina Dijksterhuis, Dashanay Fraenk, Menno de Boer, Joy de Groot, Merel Mok, Sanne Koudijs, Kiki Schollaardt, Joëlle Slootjes, Caroline Togni, Geke van Wijnen
CONCEPT/ EINDREDACTIE
Maters en Hermsen: Caroline Togni, Kaisa Pohjola, Kiki Schollaardt
TEKST/VORMGEVING
Maters en Hermsen Journalistiek en Vormgeving
LITHOGRAFIE/DRUK
Studio Boon, Senefelder Misset
DRUKWERKBEGELEIDING
Regalis, Zeist
TECHNISCH UITGEVER
Keystone Consultancy
REAGEREN?
Leger des Heils, t.a.v. redactie Kans postbus 3006, 1300 EH, Almere. kans@legerdesheils.nl
Wij worden ondersteund door:
De aangrijpende documentaireserie Schuldig schetst een portret van een buurt in Amsterdam, waar achter bijna elke voordeur geldproblemen huizen. Tussen opgestapelde rekeningen, onbegrijpelijke brieven en onverbiddelijke deurwaarders vechten bewoners om het hoofd boven water te houden. Zal de hoop of de wanhoop het winnen? Bekijk het op npo.nl.
540.000
mensen in Nederland leefden in 2023 in armoede, meldt het CBS. Volgens het CBS ben je ‘arm’ als je na het betalen van de energierekening, zorgpremie en woonlasten niet genoeg geld overhoudt om in andere basisbehoeften te voorzien, zoals eten en drinken. Lees meer op pagina 22 t/m 24.
In de podcast Grasland vertelt Margo Merts-Tinga van het Leger des Heils over hoe 8 minuten aandacht zorgt voor minder eenzaamheid. Ze gaat in gesprek met Rikko Voorberg van het Graceland Festival, maker van de podcast. Op Graceland komen mensen bij elkaar die verlangen naar verbinding met elkaar, met God en naar nieuwe manieren van geloven. Luister de aflevering op ldh.nl/grasland-kans3.
Op zoek naar een leuk uitje voor de herfstvakantie?
Een vrijwilligster komt binnen. Ze vertelt dat ze er vandaag geen zin in heeft. Ze maakt zich zorgen en voelt zich verdrietig. ‘Ik ben blij dat je toch gekomen bent’, zeg ik, en geef aan dat ik hoop dat ze afleiding zal vinden bij ons. Door de dag heen kijk ik van een afstandje naar deze lieve en trouwe vrijwilligster. Wat ik zie, ontroert me. Ze vervult haar taak goed en met liefde, zoals iedere week. De zorgen die ze heeft zijn er nog steeds, en die zijn echt niet mals, maar haar glimlach is er gelukkig ook. Ze geniet zichtbaar van de andere vrijwilligers en bezoekers om haar heen. En zij genieten van haar. Aan het einde van de dag vraag ik haar opnieuw hoe het gaat. Met een glimlach zegt ze dat ze blij is dat ze vandaag is gekomen. Dat ze heeft genoten van de mensen en zich geliefd voelde. Wederom realiseer ik me hoe waardevol onze plek is, voor onze bezoekers én voor onze vrijwilligers. Een plek waar er op je wordt gerekend, waar je je talent kunt inzetten en waar je je geliefd voelt: zo enorm belangrijk! Iedereen draagt een verhaal met zich mee. Wat is het mooi dat we samen een plek kunnen creëren waar dat verhaal wordt gehoord en gezien.
Wist je dat het Leger des Heils vorig jaar 30 procent meer bezoekers ontving in de buurthuiskamers dan in het jaar ervoor? Deze ontmoetingsplekken in de buurt worden dus steeds belangrijker, terwijl de overheid ze meestal niet financiert. Daarom gaan van 23 tot 29 november duizenden vrijwilligers langs de deuren met een collectebus van het Leger. Sluit jij je aan bij ons leger van collectanten? Kijk op ldh.nl/collecte-kans3 en meld je aan.
Tijdens een gratis rondleiding in het Majoor Bosshardthuis word je geïnspireerd door het leven van de iconische majoor Bosshardt. Jij als trouwe Kanslezer kunt hier een kop koffie of thee cadeau krijgen met behulp van een voucher. Boek een rondleiding op ldh.nl/ bosshardt-kans3 en download of print jouw voucher via ldh.nl/voucher-kans3.
Anneke Visscher-Postma is locatiecoördinator van de Leger des Heils-buurthuiskamer en tweedehandskledingwinkel in Harderwijk
Sporen
Terwijl vijftig vrouwen binnen aan het knutselen zijn, leest Henna een boek op het terras van 50|50 Hotel Belmont. Hier genieten vrouwen met een kleine beurs van een speciale vrouwenvakantieweek. ‘Aan het eind van de week ben ik weer helemaal opgeladen.’ Henna woont in het drukke Amsterdam, dus ze geniet hier extra van de rust en het gezang van vogels.
‘Je mag hier doen wat je zelf wil, dat is toch vakantie?’