Landleven Tuintips

BEWAARNUMMER

Landleven | Tuintips

COMPLETE TUINKALENDER

Aan de slag in de www.landleven.nl

WWW.LANDLEVEN.NL

prijs: NL/B € 6,95

siertuin si rtu moestuin st en fruittuin

17LAX001z001_Cover.indd 1

07-02-17 13:27

Maak kennis met onze

specials

3x 3

sp specials vvoor

€15,-

Dit jaar, zijn de thema s:

TUINIEREN DOE-HET-ZELF LEKKER ETEN

Landl Landleven heef hee h ft f heeft naast het magazine maga azine ook specials.

Je ontvangt 3 leuke bewaarexemplaren boordevol tips, heerlijke recepten en creatieve ideeën. Met elk een ander thema. Zo mis je geen moment van Landleven!

Ga naar www.landleven.nl/special voor meer informatie.

60 Landleven | Tuintips

17LAX001z060_Marketing Abo specials.indd 60

07-02-17 16:26

d u o h In 12 Een jaar in de tuin Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December

6 14 24 36 50 63 76 88 99 108 116 126

58 Aan de slag Boerenkool oogsten Tomaat zaaien Mo oe Moestuinbakken doe-het-zelf Sm ma Smaakvolle aardbeientips Ho rt Hortensia’s stekken Zom m Zomers bloemschikken Bla ad Bladcompost maken Vas st planten scheuren Vaste Boo o Boomgaard aanleggen

12 34 46 58 72 84 106 114 122

Tuininspiratie Voorjaarsbollen Dahlia’s

22 96

En verder Voorwoord Colofon

3 131

Landleven | Tuintips 5

17LAX001z005_Inhoud.indd 5

06-02-17 14:15

DOEN DEZE MAAND Bloemperken een grote voorjaarsbeurt geven: onkruid verwijderen, afgestorven loof afknippen, siergrassen pluizen.

Snoeihout bewaren als steunmateriaal voor vaste planten.

Aangeaarde rozen schoonvegen en bemesten Rozen snoeien, bemesten en mulchen.

Klimrozen aanbinden.

Pluizen Knip siergras liever niet af, pluk liever het dode materiaal uit (pluizen). Zo blijft het groen intact en de pol sierlijker.

Stektijd Snoeihout van de weigelia kan nog als houtstek gebruikt worden.

Gebruik de scheuten met bladknoppen; deze knoppen liggen plat langs de tak.

Onkruid wieden.

Ongewenste plantjes met wortel uit gazon steken.

Oude bloemen van de tuinhortensia (Hortensia macrophylla) afknippen boven de bovenste knoppen; oudere takken knip je 10 centimeter boven de grond af.

Gazon verticuteren (viltlaag verwijderen) en egaliseren.

Snoei nu in de winter aantrekkelijke heesters.

Strooi scherp zand over de tuinpaden uit en veeg stevig met een harde bezem.

Viezigheid en algenvorming zijn zo verwijderd.

Onthouden Vroegbloeiende heesters snoei je na de bloei, bijvoorbeeld Chinees klokje (Forsyt a), kleinbloemige bosrank (Clema s montana), sering, boerenjasmijn, Weigelia.

Zomerbloeiende heesters snoei je in maart of april, bijvoorbeeld laatbloeiende bosrank (Clema s), hertshooi (Hypericum androsaemum), vlinderstruik (Buddleja).

Zaai eenjarigen in de kas of op de vensterbank voor. Geschikt zijn: Cerinthe, Cleome (kattensnor), Cosmos (cosmea), Lathyrus (pronkerwt).

Groeien kuipplanten uit hun pot?

Verplant en snoei terug.

Hagen bemesten en mulchen.

Bemesten Maart is mestmaand. Regen en oplopende temperaturen maken de mest toegankelijk voor de planten. De uitgestrooide mest bereikt de wortels precies op het moment dat het blad uitloopt en de beplanting wil gaan groeien. Bomen, heesters en hagen hebben ook voeding nodig. Geef een samengestelde organische meststof, waarvan de voedingsstoffen langzaam vrijkomen.

24 Landleven | Tuintips

17LAX001z024-033_Maart.indd 24

06-02-17 16:38

Sneeuwklokjes scheuren Worden de pollen te groot, dan kun je sneeuwklokjes na de bloei rooien en scheuren.

Steek de riek of spade diep onder de pol om te voorkomen dat slechts het loof gestoken wordt.

Haal de bolletjes uit elkaar en herplant in groepjes van vijf tot tien, even diep als ze stonden.

Mulchen Mulch, een laag organisch materiaal (bladaarde, gras), houdt de bodem vochtig en beperkt onkruid. Maak de aarde schoon en laat deze door de voorjaarszon opwarmen, zodat de planten gaan groeien. Strooi pas dan een 3 centimeter dikke laag mulch rond de planten.

Maartbloeier De kerstroos (Helleborus orientalis) bloeit nu volop in de tuin. De kerstroos is tamelijk bladhoudend, maar knip het oude blad (vaak vol zwarte vlekken) nu wel weg zodat de bloemen goed uitkomen.

Tweede kans Uitgebloeide voorjaarsbollen in potten, kun je overzetten in de volle grond. Knip de oude bloemen af, laat het loof ongemoeid.

Haal de bolletjes los van elkaar en zet de bol wat dieper dan in de pot.

Geef na het planten ĂŠĂŠn keer flink water.

Volgend jaar zie je ze vast weer terug.

Niet lekker Last van konijnen op het erf? Plant vaste planten als Baptisia minor, Iris, Epimedium, Nepeta, Gaillardia en Tiarella. Ze zijn bestand tegen konijnenvraat. Ook jonge bomen zijn een delicatesse voor konijnen, maar Fagus sylvatica (gewone beuk), Euonymus europaeus (kardinaalsmuts), Populus balsamifera, rododendron en Sorbaria vinden ze niet lekker.

ZAAIEN

Pronkerwt (Lathyrus) is een eenjarige geurende klimplant.

Door nu te zaaien kun je in de zomer volop plukken.

Neem een paar wc-rollen; vul de onderste helft van de rollen met potgrond en de bovenste met zaai- en stekgrond.

Zet de gevulde rollen stevig tegen elkaar in een platte bak met daarin een laagje water (1 centimeter). Laat de aarde het water opzuigen.

Druk per rol drie zaden in de aarde (1 centimeter diep) en bedek de zaden.

Zet de bak op een lichte plaats in een vensterbankkasje, of gebruik een plastic zak.

Houd vochtig, maar niet nat.

Verwijder de bescherming zodra de zaailingen beginnen te groeien.

Landleven | Tuintips 25

17LAX001z024-033_Maart.indd 25

06-02-17 16:04

Geef komkommers de eerste tijd na planten lauw water uit een regenton of sloot en geen koud kraanwater of grondwater. Koud water maakt de wortels en de stengelvoet gevoeliger voor schimmelaantastingen.

AARDPEER DUNNEN Als je de meerjarige teelt van aardpeer toepast door bij de oogst steeds wat aardpeertjes in de grond te laten zitten voor de teelt van het volgende jaar, moet je zorgen voor voldoende ruimte voor de planten. Omdat ook heel kleine aardpeertjes weer een nieuwe plant vormen, staat het gewas vaak veel te dik. Een afstand van ongeveer 40 x 40 centimeter is wenselijk. Probeer de grootste planten die ongeveer op deze afstand staan aan te houden en verwijder de andere. Dit kan vaker dan één keer nodig zijn omdat er toch nog nieuwe scheuten van de knollen uitlopen.

Coloradokevers vangen

Soms zijn ze er niet en het jaar daarop is het een plaag: de Coloradokever in aardappelen. Om te voorkomen dat deze kever echt tot een plaag uitgroeit, moet je in mei regelmatig de aardappelbladeren controleren op de kevers en hun larven. De geelzwart gestreepte, één centimeter lange kevers zijn goed herkenbaar. Vang ze en geef ze aan de kippen of vernietig ze. Door de plaag in de kiem te smoren zorg je ervoor dat de bladeren intact blijven en een goede aardappeloogst mogelijk blijft.

Wit of groen?

Witte asperges: maak opgehoogde bedden, eventueel afgedekt met zwarte folie.

Witte asperges worden met een aspergemes gestoken.

Groene asperges: een verhoogd bed is niet nodig. Met een snoeimes knip je de asperge gewoon bovengronds af.

Gulzige knolselderij Mei is de meest geschikte hik maand h d om knolselderij te planten. De beste knolselderij groeit op de zwaardere gronden zoals klei en zavel.

Op arme zandgrond blijven de knollen kleiner en zijn ze ook minder goed bewaarbaar. In ieder geval is een goede bemesting altijd belangrijk: in tegenstelling tot veel andere knolgroenten heeft knolselderij veel stikstof nodig, die ook over het groeiseizoen gespreid beschikbaar moet zijn. Geef daarom, behalve een goede basisbemesting met compost of rijpe stalmest, eventueel ook een overbemesting met organische korrelmeststof in de zomer.

54 Landleven | Tuintips

17LAX001z050-057_Mei.indd 54

06-02-17 16:47

8 X TEGEN

wortelvlieg Wortelvliegen leggen hun eieren bij de wortels in de grond en de langwerpige geelwitte maden van 6 tot 8 millimeter vreten gangen in de wortels. Hoe deze aantasting te voorkomen?

Teel op een open, winderig perceel.

Houd de bodem bedekt met strooisel of teel klaver tussen de wortelen.

Zaai vroeg en gebruik vroege rassen.

Gebruik geen verse mest.

Zorg voor geurafleiding door een combinatieteelt met ui- of preiachtigen, een tussenteelt van afrikaantjes of bespuitingen met aftreksels van deze planten.

Dek het veldje af met insectengaas.

Zaai geen wortelen na andere familieleden van de schermbloemigen, zoals selderij en knolvenkel.

Aardbeien:

stro eronder, net erover

In mei is het goed om alvast stro onder de aardbeien aan te brengen. Een vroeg ras geeft al vanaf begin juni aardbeien en de vruchten moeten op stro liggen als ze nog groen zijn.

Dat voorkomt rotting en de aardbeien blijven ook schoner.

Span tegen de tijd dat de aardbeien rijp worden een net over het bed om vogels weg te houden. Als je dit bijtijds doet hebben vogels nog niet de weg naar de vruchten gevonden en is de kans dat ze verstrikt raken in het net een stuk kleiner.

Rabarbertip Voeg wat kalk of krijt toe aan rabarber om het zuur te binden.

Dat is beter dan veel suiker toevoegen om de zure smaak te compenseren.

Gebruik rassen die minder gevoelig zijn.

Twee vliegen...

Pompoenen hebben een goede bemesting nodig.

Een composthoop in de zomer afdekken voorkomt uitdroging. Die twee zaken zijn te combineren door aan de voet van een composthoop pompoenplanten neer te zetten. De pompoenen vinden volop voedsel en je composthoop ziet er bovendien veel vriendelijker uit.

Landleven | Tuintips 55

17LAX001z050-057_Mei.indd 55

06-02-17 15:44

Bemesten Tot half juli kun je de rozen nog bemesten voor de laatste bloeifase.

Strakke haag

Zaad opvangen

De zaden van vingerhoedskruid zijn nu rijp.

Verzamel ze door de stengel met zaaddozen voorzichtig te buigen, er een papieren zak onder te houden en de stengel zachtjes te schudden.

De piepkleine droge zaden vallen direct in de zak. Bewaar ze op een donkere droge plek.

ROZEN VERWELKEN...

Snoei de meidoornhaag in juli. De takjes zijn nog zacht, zodat de haag goed in vorm geknipt kan worden.

Kaneel Kaneel is niet alleen nuttig in de ke keuken, het kan ook in de tuin worden gebruikt.

Als stekpoeder. Kaneel stimuleert groei en gaat schimmels tegen.

Strooi kaneel om mieren weg te houden. De insecten houden niet van de geur en kiezen een andere route.

Knip bij trosrozen de hele tros af als de rozen over hun hoogtepunt zijn.

Knip terug tot een vijfblad. Het oogt frisser en de plant gebruikt alle energie voor nieuwe rozen.

Stekpoeder

Om vvermeerdering door stek te vereenvoudigen is stekpoeder in de handel. Dit bevordert de beworteling en gaat rotting tegen. Strooi wat poeder op een schoteltje en dip daar het stekje in, zodat de onderste bladoksels bedekt zijn.

Tik overtollig poeder van de stek.

Gooi het restant van het poeder weg om besmetting te voorkomen.

78 Landleven | Tuintips

17LAX001z076-083_Juli.indd 78

07-02-17 13:36

Aalbes verjongen Bij aalbes wordt meteen na de oogst gesnoeid.

Zo verspilt het gewas geen energie aan groei die toch moet verdwijnen. Vorm een struik die bestaat uit vijf dragende gesteltakken plus één jonge tak als vervanger. Je snoeit dan jaarlijks na de oogst de oudste gesteltak weg, en je selecteert weer een nieuwe vervanger voor de tak die het jaar erop zal verdwijnen. Aan de haag vervang je de oudste dragende zijtakjes door jeugdige scheutjes.

Zwarte bes wordt, om mooie grote bessen te krijgen, rigoureuzer gesnoeid. Na de oogst snoei je zo dat de struik voor 75 procent uit jong lot bestaat.

Droogte Het blad is de belangrijkste indicator voor vochttekort. Wanneer de bladspanning afneemt, waardoor de bladeren wat slapper hangen, heeft het gewas last van droogte. Geef om groeistagnatie te voorkomen, meteen ruim water.

Buitendruiven Zorg ervoor dat de rijpende trossen van de buitendruif nu in het zicht komen te hangen; zo krijgen ze voldoende licht en kun je ze controleren op rotte vruchtjes. Knip niet te veel blad weg, want dat gaat ten koste van de smaak. Het is beter om niet met je handen aan de trossen te zitten, want huidvet tast het beschermende waslaagje aan.

Keus in aalbessen Wanneer je gebruik maakt van vroege, gemiddelde en late rassen, kun je vanaf eind juni tot eind augustus aalbessen plukken.

Rode en witte (aal- of tros)bessen zijn één soort; de lichter gekleurde rassen (wit, gelig of rossig) zijn in de regel het zoetst en vooral geschikt voor vers gebruik. De rode rassen zijn gemiddeld wat zuurder: van fris lichtzuur tot scherpzuur. Wanneer je de vruchten wilt verwerken zijn zuurdere soorten het meest geschikt; jam, compote of sap van zoete bessen is vaak flauw van smaak.

Zuurdere rassen kunnen meestal ook wat langer bewaard worden; het zuur wordt dan aan het einde van de gebruikstijd milder.

Zomerframbozen Na de oogst kunnen de afgedragen ranken van zomerframbozen tot op de grond worden weggehaald. Houd nu ongeveer tien tot twaalf scheuten (de dikste) aan per meter, en knip de rest weg. De jonge scheuten kunnen het beste meteen losjes aan de draad worden gebonden.

Snoei

Het beste tijdstip voor de late zomersnoei is van half juli tot half augustus; dan heeft het gewas nog tijd genoeg voor knopvorming, want september is nog een echte groeimaand.

17LAX001z076-083_Juli.indd 83

Landleven | Tuintips 83

07-02-17 10:02

Gratis verwennerij voor de tuin

ZELFGEMAAKTE

bladcompost

Je kunt ook bladcompost maken in een ruif van gaas. Sla hiervoor op een schaduwrijke plek vier palen in de grond en span rondom gaas.

Verzamel het vochtige blad in de ruif.

Druk de bladeren goed aan, dek ze vervolgens af met bijvoorbeeld een stuk oud tapijt en verzwaar met stenen tegen het wegwaaien. De composteertijd blijft ongeveer gelijk.

106 Landleven | Tuintips

17LAX001z106-107_Bladcompost.indd 106

07-02-17 10:42

DIT HEB JE NODIG bladhark of bladzuiger vuilniszakken of andere grote plastic zakken

Tekst

Angela G roen bos Ott oK alk

Fotografi e

ho ve n

LAAT EEN TUIN VOL HERFSTBLAD GEEN FRUSTRATIE ZIJN, MAAR GEBRUIK DE BLAADJES VOOR EEN MOOIE MULCHLAAG OF ALS BODEMVERBETERAAR. LANDLEVEN LEGT STAP VOOR STAP UIT HOE JE BLADCOMPOST MAAKT EN JE BORDERS GRATIS EEN PLEZIER DOET.

GESCHIKTE BLADSOORTEN

ZO GA JE TE WERK Verzamel het blad voor je bladcompost bij voorkeur op een vochtige dag. Droog blad verzamelen kan ook, maar dan moet je het vervolgens besproeien.

Het vochtige blad doe je in een plastic zak. Bij gewone compost zou je de ingrediĂŤnten luchtig proberen te houden, maar de bladeren mag je juist stevig aanstampen. Maak enkele gaatjes onder in de zak en zet deze op een onopvallende plek in de tuin weg. Het duurt ongeveer een jaar voor je de bladcompost kunt gebruiken als mulchlaag. Je brengt het dan aan rond de planten in de border. Dit vermindert onkruidgroei, zorgt ervoor dat (zand)grond minder snel uitdroogt en voorkomt dat de bodem dichtslaat.

Je kunt de bladcompost ook door de grond mengen, om de structuur van de grond te verbeteren en het bodemleven te stimuleren. Laat je de zakken twee jaar staan, dan is de compost zelfs als potgrond te gebruiken.

Niet alle bladsoorten composteren even snel. Met blad van appel, linde, wilg, vlier, robinia, es en populier heb je redelijk snel mooie compost. Grote bladeren van bijvoorbeeld plataan en eik composteren langzamer.

Hakselen versnelt het composteren.

Je kunt de bladeren eenvoudig hakselen door ze op het gazon uit te spreiden en er met de grasmaaier overheen te gaan. Het verhakselde blad schud je uit de opvangbak in de ruif of plastic zakken. Er mag gerust wat gras door het blad heen zitten, dit heeft geen negatief effect op je compost.

Zelfs coniferen- en dennennaalden zijn tot bladcompost te composteren, maar hiervoor heb je beduidend meer geduld nodig. Er is zeker drie jaar nodig voor mooie compost, maar deze is dan wel prima te gebruiken rond je zuurminnende planten.

Landleven | Tuintips 107

17LAX001z106-107_Bladcompost.indd 107

07-02-17 16:23

Makkie Mooie compost Voor composteren geldt: hoe kleiner het afval, hoe beter het verteringsproces.

Houtige stengels vergaan moeilijk.

Knip deze in stukken van maximaal 15 centimeter of versnipper het snoeisel in de hakselaar.

Bladeren van het gazon verwijderen gaat razendsnel met de gazonmaaier met opvangbak. Het blad kan met het gras in de houtwal. Daar verteren beide tot humusrijke grond.

Kuip heest ers

Bollen De bollen van sierui (Allium) moeten vroeg in oktober de grond in. Ze vragen een doorlatende, niet te rijke grondsoort. Verbeter arm zand met compost. Natte klei kan teleurstellen. Plantdiepte 10 centimeter.

terharde heesters Niet-winterharde hebben vooral last van gure noordoosten wind. De potten kunnen voorlopig buiten blijven, maar zet ze beschut.

Vogel

paradijs Het najaar is uitstekend geschikt om de tuin vogelvriendelijk in te richten.

Heesters, hagen en coniferen zorgen voor schuilhoekjes, nestgelegenheid en voedselvoorziening.

Dichte struiken met doorns, zoals sleedoorn (Prunus spinosa) en zuurbes (Berberis), bieden niet alleen veiligheid bij gevaar van roofvogels of katten, maar ook sappige vruchtjes.

Groenblijvend met smakelijke bessen in het najaar zijn hulst (Ilex aquifolium) en taxus (Taxus baccata). Bladverliezend en besdragend in de herfst zijn vlier (Sambucus niger), Gelderse roos (Viburnum opulus) en meidoorn (Crataegus monogyna).

Het krentenboompje (Amelanc er lamarc i) biedt voor elk wat wils. s.

Deze inheemse struik neemt afscheid van de zomer met een vlammend kleurenspel en heerlijke besjes voor de vogels.

Goede start Ga je hagen op kale wortel planten? De wortels van onder andere haagbeuk, meidoorn en veldesdoorn mogen voor het planten beslist niet uitdrogen. Vervoer de planten gewikkeld in plastic. Zet de jonge struikjes in de schaduw en houd ze vochtig zolang ze nog niet aan de beurt zijn of kuil ze in tot gebruik.

110 Landleven | Tuintips

17LAX001z108-113_Oktober.indd 110

07-02-17 10:47

Veldsla Om in het vroege voorjaar al van verse sla uit eigen moestuin te genieten, kun je tot half oktober nog veldsla zaaien in de platte bak. Vanaf februari is het verse groen dan al weer oogstbaar.

Bekalken

TEGEN VERZURING De bodem heeft van nature de neiging om zuurder te worden. Alleen als je op kalkrijke zeeklei zit of op leem, bestaat dit probleem niet. Op alle andere gronden moet je het verzuren van de grond compenseren door te bekalken. Als je een bodemanalyse laat uitvoeren blijkt precies wat er nodig is om de zuurgraad (pH) weer op peil te brengen. Is de zuurgraad op orde, dan kun je eenmaal in de drie jaar een zogenaamde onderhoudsbekalking uitvoeren.

Die bestaat uit een gift van ongeveer 10 kilogram kalk per 100 vierkante meter, bij voorkeur in het najaar toe te dienen.

Bonenstokken opbergen De bonenstaken hebben hun taak volbracht en kunnen weer van het veld.

De beste plaats om ze op te bergen is in een droge schuur of onder een afdak.

Als er sprake is geweest van een aantasting door spintmijt - dat zijn kleine spinnetjes die aan het blad zuigen - dan is het verstandig de stokken te ontsmetten.

Dat kan door ze door een vuur heen te halen.

Doe dit wel veilig, liefst buiten natuurlijk! De op de stokken overwinterende eitjes worden op die manier vernietigd.

NACHTVORSTGEVOELIG Zorg dat deze groenten vóór de eerste vorst zijn geoogst of dek ze af ter bescherming: - pompoen - courgette - andijvie - tomaat - komkommer - paksoi Chinese kool - (knol)selderij - bonen - slasoorten

Asperge loof Als het loof oof van de asperges iis afgestor afgestorven, f kun je het een stukje onder de grond afsteken en verwijderen. Dan zijn er geen harde stengelresten meer aanwezig bij het steken van asperges in het volgende voorjaar. De restanten van het loof kunnen op de composthoop, tenzij er sprake is van een aantasting door de aspergevlieg. Die overwintert namelijk als pop in de stengels, juist onder de grond. In dat geval is het beter om het loof af te voeren of te verbranden.

Landleven | Tuintips 111

17LAX001z108-113_Oktober.indd 111

07-02-17 10:47

n e t i u r p S plukken Prei IN GEUL Als prei en de grond waarin die staat in de winter bevroren is, dan is oogsten niet mogelijk. Om toch continu over prei te beschikken kun je een gedeelte van de prei met een flinke kluit oprooien en bij elkaar schuin opnieuw in de grond zetten.

De prei blijft dan goed en bij winterweer kun je de geul afdekken met stro of dekens om de prei vorstvrij te houden.

Als je voor een spruitenras hebt gekozen met een zogenaamde piramidale spruitzetting, dan zijn de onderste spruiten het eerst rijp en volgen de andere later. Dat is gunstig, want dan kun je telkens een maaltje oogstrijpe spruiten bij elkaar plukken en zo de hele winter blijven oogsten. Bij een cilindrische spruitzetting zijn ze allemaal tegelijk rijp. Breek de spruiten met een knikkende of draaiende beweging los van de stam. De ideale spruit is compact van structuur met weinig of geen losse blaadjes.

Winterkleedje Marjolein en rozemarijn hebben in de winter bescherming nodig. Dek ze af met bijvoorbeeld turfmolm, bladaarde of stro. Bieslook en munt verdwijnen ’ s winters bovengronds, maar komen in het voorjaar weer terug.

Teeltplan De winter is de periode bij uitstek om het teeltplan voor het komende seizoen te maken.

Vijf aandachtspunten: Houd rekening met de vruchtwisseling. Verdeel de groenten in zes of acht groepen, plaats de groenten van een groep bij elkaar in hetzelfde teeltvak en wissel jaarlijks door. Waar nu de aardappelen stonden kun je volgend jaar peulvruchten als erwten en bonen zaaien.

Maak een goede detailplanning om steeds verse groenten te kunnen oogsten. Dit voorkomt perioden met veel sla die afgewisseld worden met weken zonder sla.

Besluit of je alles zelf wilt zaaien en opkweken of bijvoorbeeld kool- en preiplanten wilt kopen.

Bescherm artisjok

Zoek alternatieven voor groenten waarvan blijkt dat die niet of slecht willen groeien in de tuin. Niet alle groenten zijn op alle gronden even goed te telen.

Probeer jaarlijks enkele nieuwe rassen of nieuwe groenten uit. Dit maakt het werk leuk en zorgt voor meer en betere opbrengsten.

Artisjokken zijn meerjarige planten, maar tegen strenge vorst zijn de ondergrondse delen slecht bestand. Voorzie de planten daarom nu van een laag stro rondom de overgebleven bladeren en bind dit samen met folie.

De onderzijde kun je ook nog aanaarden. In maart mag dit alles weer verwijderd worden.

128 Landleven | Tuintips

17LAX001z126-130_December.indd 128

13-02-17 09:41

Kiemen IJskoud de lekkerste Vanouds wordt gezegd dat wintergroenten als spruiten en boerenkool het best smaken als de vorst eroverheen is geweest.

Dat blijkt inderdaad te kloppen. De belangrijkste oorzaak van de betere smaak is gelegen in de manier waarop de plant zorgt voor ‘antivries’ in de cellen. Zoals met zout het vriespunt van water op de weg kan worden verlaagd, doen de koolplanten dat met suikers. Ze vormen uit zetmeel extra suikers om daarmee te voorkomen dat de plantencellen kapot vriezen. Die suikers zorgen er ook voor dat de spruiten en de boerenkool daarna lekkerder smaken.

In de winter is het heerlijk om binnen snelkiemende groenten te telen. De tijd tussen zaaien en oogsten is kort en de teelt levert een smakelijke en gezonde verse groente op. In principe zijn er twee vormen: spruitgroenten en microgroenten. Bij spruitgroenten of kiemen gaat de teelt niet verder dan het moment dat de zaden net gekiemd zijn. De worteltjes zijn al ontwikkeld, terwijl de eerste bladeren net tevoorschijn komen. Voorbeelden zijn taugé en alfalfa. Deze teelten kunnen in het donker plaatsvinden. Bij microgroenten ontwikkelen ook de groene bladeren zich en deze teel je het best in de vensterbank. Voorbeelden zijn tuinkers, rucola en amarant.

Check de pastinaken op muizenschade en oogst ze tijdig.

Knoflook in de winter

In de herfst geplante knoflook is, mits er gekozen is voor een geschikt ras, in principe winterhard.

Bij strenge, kale vorst echter, dus zonder dat er sneeuw op de planten ligt, is het toch wel aan te raden om wat extra bescherming te bieden. Dat kan door rietmatten, dekens of folie over het bed aan te brengen. Let ook op wateroverlast, want daar kan knoflook slecht tegen en dan kunnen de planten wegrotten. Dus zorg in ieder geval ook voor een goede ontwatering.

Bodemonderzoek kas Het is goed om zo eens in de vijf jaar de grond van de moestuin te laten onderzoeken op bemesting. Laat de grond in de kas apart testen, omdat deze vaak anders en zwaarder bemest wordt. Een specifiek aandachtspunt is het zoutgehalte. Oplossingen voor een te hoog zoutgehalte kunnen zijn: het doorspoelen van de grond met water, het vervangen van de aarde of het verplaatsen van de kas naar een ander stukje grond.

Landleven | Tuintips 129

17LAX001z126-130_December.indd 129

13-02-17 09:42