Landleven
juni 2013
M A G A Z I N E
V O O R
B U I T E N W O N E N
E N
B U I T E N L E V E N
ZONNEDAUW
plukkers lekker
LOKAAL
AARDBEIEN
Zomer
telen
VREUGDE Friese stabij streektaal CREATIEF MET KERSEN DUIVENTIL MAKEN met hand melken hooi schudden brandnetelgier BLIJE VARKENS wol verven libellen
www.landleven.nl
Landleven
18e jaargang nr. 5 prijs: NL/B â‚Ź 5,65
13LAL005z000_verkoop.indd 1
13-05-13 12:28
Pagina 43
Streektaal uw Nieuwe reeks inen eigen woord
Zie pagina
98
Kameraadje
OM MEE TE
44 13LAL005z004-005_inhoud.indd 4
68
WANDELEN
86 08-05-13 10:00
InHOUD
JUNI
LEKKER ETEN
Friese Stabij
Lekker lokaal
Rond het erf: de Kleine Vos
68
2013
98 115
ERF & TUIN
CREATIEF BEZIG
Brandnetelgier
6 74 102
Fraai kersendesign Fleurige vijverdrijver Plantaardige wolverf
Aardbeien kweken Praktische tuin- en erftips Theo Schildkamp over kersen
STOER BEZIG BE
‘Dutch Wonders’ in Sijbekarspel
126 130
Duiventil make maken Hooi schudden
24 86 107 114 120
BUITEN WONEN 18 58 80 90
Monumentaal interieur Rouveen
DIEREN
Dubbele bewoning in Maasbommel Theetuin Eemnes
28 37 54 64 79
Jonge Jong Jo ge bo boer oer me melkt met de hand Praktische Prakti tisc s he d dierentips ier ie Libellenvleugels Libellenvleu uge Buitengewone Buitengewo w ne varkens Nanouk Nano nouk sschildert chil ch ild d de Deilenaar
Rust in Balloo Landleven van Richard en Els Steenbakkers Wonen in een kookboerderij
116 142
PLATTELAND Streektaal: column in ’t Fries
Bouwplan B duiventil
Hekken uit eigen houtwal Zonnedauwplukker Plattelanders: Arend van Wijhe
Zie pagina 126
43 44 136 148
■
IN ELK NUMMER Tuincolumn Marjan Sorgdrager 36 ■
Column dierenarts Brenda 39
■
Column Herman van Veen 97
LEZERSSERVICE Te hooi & te gras 13 ■ Agenda 40 ■
Postbus Landleven 52
■
Vraag & aanbod 152 ■ Volgende
maand 161 ■ Colofon 162
102
120 Foto voorpagina: Paul van Gaalen
13LAL005z004-005_inhoud.indd 5
08-05-13 10:01
INSPIREREND SEIZOENSFRUIT
KERSENFEEST ECHTS ZO’N NDSE KERSEN ZIJN SL G DAT LANG ZE ER ZIJN, MA D TE PROEVEN EN ZO AN MA VE AL RH DE AN GAARD EEN FEESTJE ORGANISEER IN UW BOOM GEVIERD WORDEN. UIT. VOOR DIT SEIZOENSFR MET EEN HOOFDROL
DE SMAAKVOLLE NEDERLA
GRAFIE:
TEKST: ANGELA GROENBOS. FOTO
6 LANDLEVEN -
OTTO KALKHOVEN
NUMMER 5 2013
13LAL005z006-011_kersencrea.indd 6
08-05-13 10:06
GA M EE!
Culinair genieten in Le Marche
1-6 oktobe r 2013
Landleven reis naar ZES DAGEN CULINAIR GENIETEN IN LE MARCHE (DE MARKEN) MET O.A. LEERZAME KOOKWORKSHOPS, HEERLIJKE PROEVERIJEN EN EEN BIJZONDERE TRUFFELTOCHT.
LE MARCHE, EEN STUKJE ONGEREPT ITALIË, IS EEN PRACHTIGE
REGIO IN HET MIDDEN VAN ITALIË AAN DE
ADRIATISCHE ZEE.
u leert heerlijke bruschetta’s te maken. ■ Bezoek aan een lokale biologische
boerderij en een Boerenmuseum, hierbij krijgt u een idee van het platteland en de boerentradities.
op basis van een 2-persoonskamer Toeslag voor een 1-persoonskamer: € 100,(beperkt beschikbaar).
Inbegrepen
CULINAIRE HOOGTEPUNTEN ■ Cursus ‘Bruschetta Appetizer’, waarbij
Reissom € 995,- p.p.
■ Bezoek aan wijnbedrijf Fiorini met
een wandeling door de wijngaard en uitleg over het proces van wijnmaken. ■ Kookworkshop met het gebruik van
verse streekproducten. ■ Een foodtour met een kaasproeverij
■ Workshop ‘van graan tot brood’,
met enkele lokaal geproduceerde,
waarbij u zelf brood gaat bakken.
bijzondere kaassoorten en salami.
■ Bezoek aan een geitenboerderij met
■ vlucht Eindhoven-Bologna v.v. ■ overnachting in Country House Ca’Virginia in Montecalvo (zie www.cavirginia.it), op basis van een tweepersoons kamer met eigen badkamer ■ in Italië vervoer per luxe touringcar ■ excursies en maaltijden volgens het programma (kijk op de website) ■ fooi voor de buschauffeur en plaatselijke gids
kaasverwerking en olijfoliemolen.
■ eigen reisleider van Boerderij Reizen
Hier kunt u tevens genieten van een proeverij van geitenkaas, brood met olijfolie en een glas heerlijke wijn. ■ Truffeljacht in Acqualagna, bezoek aan
We verblijven bij de Agriturismo
■ reis-, bagage- en ongevallenverzekering
zal een Nederlandssprekende
■ annuleringsverzekering
het laboratorium waar de truffels worden
Italiaanse gids met u meereizen.
verwerkt met een proeverij met heerlijke
Naast de vele culinaire hoogte-
truffelgerechten.
Niet inbegrepen
in Montecalvo. De gehele reis
punten gaat u ook prachtige wandelingen maken in het historische stadscentrum van Urbino, door de Metauro Vallei m met een prachtig uitzicht over de kloof van Furlo en langs de Adriatische Zee.
■ persoonlijke uitgaven, zoals consumpties
Meer informatie: www.landleven.nl/culinairereis Aanmelden Tel. 026 - 445 56 00 (ma-vrij van 09.00 - 17.30 uur) Aangesloten bij
NUMMER 5 2013
13LAL005z035_carola italie reis.indd 35
-
LANDLEVEN 35
13-05-13 12:42
28 LANDLEVEN -
NUMMER 5 2013
13LAL005z028-033_koe melken.indd 28
08-05-13 11:11
ROBERT HERLAAR MELKT OUDERWETS MET DE HAND
OP DE MELKKRUK ROBBERT HERLAAR UIT STREEFKERK ZIT IN HET EXAMENJAAR VAN HET UIT.
VMBO, HEEFT VEEL VRIENDEN EN GAAT REGELMATIG
NIETS BIJZONDERS. ALLEEN HEEFT HIJ VOOR ZIJN LEEFTIJD
EEN APARTE HOBBY. MELKT.
HIJ HEEFT EEN KOE DIE HIJ IEDERE DAG
OUDERWETS. MET DE HAND.
TEKST: JUDITH WEETELING. FOTOGRAFIE: THEO TANGELDER NUMMER 5 2013
13LAL005z028-033_koe melken.indd 29
-
LANDLEVEN 29
08-05-13 11:11
44 LANDLEVEN -
NUMMER 5 2013
13LAL005z044-049_hekkenteler.indd 44
08-05-13 11:46
IJMERT MUILWIJK LAAT ZIEN HOE HIJ ZE MAAKT
OUDERWETSE SLIETENHEKKEN ROND DE BOERDERIJ VAN IJMERT MUILWIJK STAAN TIENTALLEN HANDGEMAAKTE HEKKEN VAN GESCHILDE WILGENTAKKEN. W WI
IJMERT LAAT STAP VOOR STAP
ZIEN HOE HIJ ZE MAAKT. TEKST: KLASKE BAKKER. FOTOGRAFIE: MAARTEN KOCH
NUMMER 5 2013
13LAL005z044-049_hekkenteler.indd 45
-
LANDLEVEN 45
14-05-13 12:19
pterostigma (vleugelvlek)
voorrandader
voorvleugel knoop achtervleugel
54 LANDLEVEN -
13LAL005z054-057_libellen.indd 54
NUMMER 5 2013
08-05-13 12:21
VLEUGELS VAN LIBEL ZIJN NATUURRAADSEL
KUNST- EN VLIEGWERK IN RAZENDE VAART SCHIET EEN DRIETAL LIBELLEN OM ELKAAR HEEN OM PLOTSELING GLANZEND EN TRILLEND STIL TE STAAN IN DE LUCHT.
TOPVLIEGERS ZIJN HET. DE RAGFIJNE VLEUGELS ZIJN VAN LEVENSBELANG VOOR DEZE INSECTEN.
GOED BEKEKEN ZIJN HET VOUWGORDIJNTJES MET
DE EIGENSCHAPPEN VAN VLIEGTUIGVLEUGELS. TEKST: LEANNEE MON ONSTER ONS N TER R. FOT OTOGRAFIE OTO OGRA GRAFIE FIE: PAUL VA VAN GA AALEN
GROTE FOTO: Gewone oeverlibel. RECHTS: Een viervlek is zojuist uitgeslopen en droogt zijn vleugels.
NUMMER 5 2013
13LAL005z054-057_libellen.indd 55
-
LANDLEVEN 55
08-05-13 12:22
VOORMALIG PATRONAAT BIEDT TWEE GEZINNEN ONDERDAK
NAAST ELKAAR AAN MAASBOMMELSE DIJK OP ZOEK NAAR RUIMTE EN RUST WAARIN HUN KINDEREN ONGESTOORD KONDEN OPGROEIEN, KWAMEN
MARLIES EN GINEKE TERECHT IN HET
GELDERSE MAASBOMMEL. ZE KOCHTEN DAAR HET VOORMALIGE PATRONAAT WAAR TWEE WONINGEN IN GEREALISEERD WAREN EN MAAKTEN ER HUN EIGEN PLEKJE VAN.
NU, ZEVENTIEN JAAR LATER, ZIJN ZE NOG STEEDS BEZIG. TEKST: LEANNE MONSTER. FOTOGRAFIE: HANNEKE REIJBROEK
58 LANDLEVEN -
NUMMER 5 2013
13LAL005z058-063_maasbommel.indd 58
08-05-13 12:42
BOVEN: Vanaf de dijk hebben voorbijgangers een prachtig doorkijkje.
13LAL005z058-063_maasbommel.indd 59
NUMMER 5 2013
-
LANDLEVEN 59
08-05-13 12:43
BLOEMENPRACHT OP HET WATER
VROLIJKE VIJVERDRIJVER FLEUR UW VIJVER OP MET DIT BONTE, KLEURRIJKE ZOMERBLOEMSTUK OP EEN ZELFGEMAAKTE DRIJVER.
ERG LEUK VOOR EEN FEESTJE.
OOK OP ZOMERAVONDEN EEN SCHITTERENDE BLIKVANGER OP HET WATER, ALS DE VLAMMETJES VAN DE VERWERKTE KAARSJES DANSEN IN DE SCHEMERING.
ALIE VAN VELDHUIZEN LAAT U ZIEN HOE U DEZE
VIJVERDRIJVER IN EEN PAAR STAPPEN ZELF MAAKT. TEKST: ESTHER VAN MIDDENDORP. FOTOGRAFIE: LODE GREVEN. PRODUCTIE: ALIE VAN VELDHUIZEN
74 LANDLEVEN -
NUMMER 5 2013
13LAL005z074-077_vijverdrijver.indd 74
08-05-13 13:58
NUMMER 5 2013
13LAL005z074-077_vijverdrijver.indd 75
-
LANDLEVEN 75
08-05-13 13:58
90 LANDLEVEN -
13LAL005z090-093_balloo.indd 90
NUMMER 5 2013
08-05-13 14:22
GROTE FOTO: De Saksische boerderij van rond 1670. RECHTSBOVEN: De verantwoordelijkheid voor andermans vee bevalt prima. RECHTSONDER: Uitzicht vanaf de zijkant van de boerderij.
BERT EN BRITTA KNOL VIEREN HET BUITENLEVEN
‘NOU IS HET ONZE TIJD’ ALS STADMENSEN DROOMDEN BERT EN BRITTA KNOL VAN EEN PLEKJE BUITENAF, MAAR ZOLANG HUN KINDEREN NOG NAAR SCHOOL GINGEN KWAM DAT ER NIET VAN. NEGEN JAAR GELEDEN EEN MONUMENTALE BOERDERIJ IN HET
TOT ZE
DRENTSE BALLOO KOCHTEN.
DAAR KNUFFELT ZIJ HAAR LIEVELINGSKOE EN HOUDT HIJ HET ONKRUID IN BEDWANG. TEKST: MARIO BROEKHUIS. FOTOGRAFIE: HENK FRONS
NUMMER 5 2013
13LAL005z090-093_balloo.indd 91
-
LANDLEVEN 91
13-05-13 12:53
PLATTEL PLATTELANDERS PLATTELANDERS
BOVEN: “Ertussen lopen, zien hoe ze het doen. Dat doe ik graag.”
VROLIJKE OLDTIMER WERKT NOG ALLE DAGEN MEE
ATTELANDERS
PLATTELANDERS
‘IK DOE NU
VRIJWILLIGERSWERK’ OFFICIEEL IS AREND VAN WIJHE MET PENSIOEN, MAAR VAN RUSTIG AAN DOEN IS GEEN SPRAKE.
GRASMAAIEN, KOEIEN VOEREN EN JONGVEE VERZORGEN, HET IS ZIJN LUST
EN ZIJN LEVEN.
“DE OUWE TREKKER, DE OUWE HARK ERACHTER EN EEN OUWE
BOER AAN HET STUUR.
DAN HEB JE DRIE OLDTIMERS BIJ ELKAAR.”
TEKST: MARGREET WELINK. FOTOGRAFIE: LODE GREVEN
148 LANDLEVEN -
NUMMER 5 2013
13LAL005z148-151_plattelanders.indd 148
08-05-13 16:04
NUMMER 5 2013
13LAL005z148-151_plattelanders.indd 149
-
LANDLEVEN 149
08-05-13 16:04
HET ZOMERKONINKJE VAN A TOT Z
AARDBEIEN-ABC DE SMAKELIJKSTE SOORTEN, DE BESTE PLEK EN DE JUISTE BEHANDELING: ALLES OVER DE AARDBEI IN ALFABETISCHE VOLGORDE. TEKST: ANGELA GROENBOS. FOTOGRAFIE: OTTO KALKHOVEN
86 LANDLEVEN -
NUMMER 5 2013
13LAL005z086-089_aardbeien abc.indd 86
08-05-13 14:18
SPECIAAL VOOR LANDLEVENLEZERS Landleven COLOFON
ISSN 1386 2464 www.landleven.nl Landleven is een uitgave van Reed Business Media Tel. 0314 - 35 83 58, klantenservice@reedbusiness.nl Hoofdredacteur Mario Broekhuis Redacteuren Klaske Bakker, Angela Groenbos, Esther van Middendorp, Leanne Monster (stagiaire), Judith Weeteling (stagiaire) Eindredactie Henk van den Brink, Ali Magnin Vormgeving Verheul Media Supporters, Alphen aan den Rijn Managing director a.i. Casper Niesink Editorial director Roel Leferink Sales director Matthieu van der Heiden Marketing Marijke Houwer (group manager), Carola Maassen van den Brink, Martijn Lensink Publishing Director Aart Freriks Druk Senefelder Misset BV
LANDLEVEN €405,VERLOOT ter waard e
van
4 tuinsets
Het is een tuinset bestaande uit een tafel en picknickbankje gemaakt van geschaafd, geschuurd en splintervrij steigerhout. Beide meubelen zijn behandeld met een Greywash-beits, wat zorgt voor een ‘steigerlook’ en een goede bescherming tegen alle weersinvloeden. Dit geeft de set een robuuste en landelijke uitstraling. Oftewel, het is heerlijk buiten zitten met deze set in uw tuin! Buitenleven XL biedt een ruim assortiment houten meubelen voor buiten en binnen, waarmee u voor een aantrekkelijke prijs het luxe buitenlevengevoel kunt ervaren! De meubels worden gemaakt in een eigen houtzagerij en werkplaats. In de geheel vernieuwde showroom vindt u een selectie van deze meubelen, net als barbecues en toebehoren.
Distributie Nederland Betapress BV België Imapress NV Redactieadres Landleven Postbus 4, 7000 BA Doetinchem, tel. 0314 - 34 91 20 e-mail redactie@redactielandleven.nl Adverteren Voor advertenties kunt u contact opnemen met Danielle Dubbelman, tel. 0314 - 34 98 55, Tonny Beerten, tel. 0314 - 34 97 00, Cécile Lijding, tel. 06 - 10 40 10 50 e-mail: verkoop.landleven@reedbusiness.nl Verkoop Landleven, Postbus 4, 7000 BA DOETINCHEM Vraag en aanbod www.landleven.nl/vraagenaanbod Abonnementen Voor vragen over abonnementen op Landleven kunt u contact opnemen met de klantenservice van Reed Business Media, Postbus 808, 7000 AV Doetinchem, tel. 0314 - 35 83 58 (08.30-17.00 uur), fax 0314 - 34 90 48, e-mail klantenservice@reedbusiness.nl www.landleven.nl/klantenservice Een jaarabonnement op Landleven kost € 55,50 (incl. 6% btw) voor 10 edities. Bij betaling via acceptgirokaart wordt € 2,50 extra in rekening gebracht. Abonnementsprijzen België en overig buitenland op aanvraag. Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via de website www.landleven.nl/abonneren, antwoordkaarten of klantenservice (tel. 0314 - 35 83 58). Abonnementen zijn tot wederopzegging. Beëindiging van abonnementen uiterlijk 30 dagen voor vervaldatum. Opzegging kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Cadeau-abonnement Een cadeau-abonnement eindigt automatisch; opzeggen is niet nodig. Op één adres kan slechts één keer een cadeau-abonnement tegen het gereduceerde tarief gegeven worden. Bij verlenging van een cadeauabonnement geldt de normale abonnementsprijs (prijswijzigingen voorbehouden). Abonnementsprijzen België en overig buitenland op aanvraag. Cadeau-abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via de website www.landleven.nl/abonneren, antwoordkaart of klantenservice (tel. 0314 - 35 83 58). Uw opgegeven gegevens kunnen worden gebruikt voor het toezenden van informatie en/of speciale aanbiedingen door Reed Business Media en speciaal geselecteerde bedrijven. Als u hiertegen bezwaar heeft, dan kunt u een briefje sturen naar: Reed Business Media, t.a.v. Adresregistratie, Postbus 808, 7000 AV Doetinchem.
Kijk voor het gehele assortiment op www.buitenlevenXL.nl
Kans maken? Landleven verloot onder haar lezers 4 tuinsets van Buitenleven XL t.w.v. € 405,(incl. bezorging). Ga naar www.landleven.nl/tuinset en laat uw gegevens achter of SMS Landleven tuinset naar 2211 (eenmalig € 0,40 exclusief normale telefoonkosten). Deelnemen kan tot 1 juli 2013.
162 LANDLEVEN -
NUMMER 5 2013
13LAL005z162_service-colofon.indd 162
Leveringsvoorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Reed Business zijn van toepassing de voorwaarden welke zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel in Amsterdam. De algemene voorwaarden die van toepassing zijn op uw abonnement zijn per 1 december 2011 op enkele onderdelen gewijzigd. De belangrijkste wijzigingen zijn dat de tekst in lijn is gebracht met de relevante huidige wettelijke bepalingen en dat voor consumenten de nieuwe wettelijke regeling met betrekking tot het opzeggen van abonnementen is verwerkt. De algemene voorwaarden zijn in te zien op www.reedbusiness.nl/contact/voorwaarden, waar u deze kunt printen en opslaan. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt in enige vorm op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld. Evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.
08-05-13 16:13