Zawiłości odpraw celnych

zaczynaj od Wiążących Informacji Taryfowych

Dr Ewa Grabska-Kukulska

Każdy przedsiębiorca działający na krajowym rynku chciałby mieć pewność, że przeprowadzane przez niego transakcje są zgodne z procedurą prawa obowiązującego. A także że każdy podmiot uczestniczący w tym procesie wykonuje swoje zadania prawidłowo, to znaczy w sposób nie budzący żadnych wątpliwości. Niestety tak nie jest.

Sprowadzane przez przedsiębiorców towary spoza Unii Europejskiej podlegające procedurom celnym dopuszczenia do obrotu przechodzą przez agencje celne, które dokonują ich taryfikacji zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa celnego.

Jeżeli taryfikacja towarowa przeprowadzona jest z gruntu źle, można dokonać zmian poprzez skorygowanie popełnionych błędów taryfikacyjnych.

Jeżeli błędy wynikają z nieprawidłowych przyporządkowań odpowiednich kodów CN do odpowiadających im grup towarów i wychwyci to kontrola celno-skarbowa, również jest możliwość skorygowania błędów ad hoc i sprostowanie sporządzonych dokumentów celnych SAD oraz złożonych deklaracji podatkowych – można naprawić błędy i odzyskać wpłacone pieniądze. W tym celu przedsiębiorcy powinni posiadać decyzje Wiążących Informacji Taryfowych (WIT), aby uniknąć błędów popełnianych zarówno przez agencje celne, jak i podmioty dokonujące odprawy celnej towarów.

Wiążące Informacje Taryfowe obligują organy administracji celno-skarbowej nakazując de facto zastosowanie wskazanych w decyzji kodów taryfy celnej, a co za tym idzie i odpowiednich stawek celnych. To gwarancja prawidłowej wysokości długu celnego.

Po przeprowadzonych audytach poprawności dokonywanych taryfikacji towarów w branży kamieniarskiej, okazuje się, że jednemu towarowi przypisywana jest coraz to inna pozycja kodu CN Wspólnotowej Taryfy Celnej. Skutkiem tego jest błędne przypisanie do towaru stawki celnej i określenie również błędnie wysokości długu celnego, podatków akcyzowych i VAT. W wyniku takich działań przedsiębiorca nie dość, że nie ma pewności co do prawidłowo zapłaconych podatków i opłat celno-skarbowych czy akcyzowych, to jeszcze podczas kontroli urzędowych narażony jest na konieczność dopłaty należnych podatków wraz z odsetkami i karami. Ale często zdarza się również i tak, że to przedsiębiorca nadpłacił znacznie należne daniny i przysługuje mu prawo ich zwrotu.

Procedury związane z uzyskaniem decyzji Wiążących Informacji Taryfowych postrzegać należy szeroko z uwagi na fakt, że ich celem jest nie tylko uzyskanie pewności co do prawidłowości przeprowadzonej klasyfikacji celnej towarów i określenie na tej podstawie wysokości opłat celnych i podatkowych, ale i prawidłowe zastosowanie innych środków taryfowych i pozataryfowych służących do określenia wysokości wspomnianego długu celnego i pochodnych mu opłat. Decyzje WIT są środkiem służącym do ułatwienia podmiotom gospodarczym uzyskania oficjalnych informacji dotyczących klasyfikacji taryfowej. Informacje te bezpośrednio przyczyniają się do poprawy zarządzania przedsiębiorstwem oraz zwiększają zyski poprzez znaczną redukcję czasu poświęconego na odprawę celną oraz znaczne zmniejszenie wysokości opłat. Jednak zasadniczym celem wydanych decyzji Wiążących Informacji Taryfowych jest zapewnienie przejrzystości informacji celnej poprzez zastosowanie jednolitych stawek taryfowych obowiązujących w Unii Europejskiej oraz wyeliminowanie w państwach Unii różnic dotyczących klasyfikacji taryfowej. To także zapewnia równość i prawne zabezpieczenie podmiotów gospodarczych biorących udział w wewnątrzwspólnotowej wymianie towarowej.

Analiza uwarunkowań związanych z decyzjami Wiążących Informacji Taryfowych pozwala stwierdzić, że wyróżniają się one dużą specyfiką i złożoną strukturą wynikającą zarówno z przepisów prawa, jak   wymogów informatycznych związanych z platformą elektroniczną służącą do ich obsługi. Wymogi formalno-prawne i struktura aplikacji Platformy Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC) w sposób bezpośredni określa zarówno strukturę WIT, ale i podkreśla znaczenie WIT dla podmiotów gospodarczych. Posiadanie WIT daje wspomnianą pewność prawną co do prawidłowej klasyfikacji towarowej i określenia na tej podstawie wysokości należności celnych i podatkowych.

Upraszczając: należy stwierdzić, że przedmiotem analizy związanej z decyzjami WIT są towary poddane właściwej klasyfikacji celnej z zastosowaniem preferencji wynikających z ich posiadania. Brak Wiążącej Informacji Taryfowej powoduje dowolność interpretacyjną dokonaną nie tylko przez przedsiębiorców, ale i organy celne w odniesieniu do kodyfikacji towarów. Skutkiem tego pojawiają duże rozbieżności co do wymiaru wysokości długu celnego i należności celno-podatkowych oraz dowolność związaną z przypisaniem towarów do odpowiedniego kodu Wspólnotowej Taryfy Celnej.

Brak wyraźnie zaznaczonych przez krajowe organy celne i podatkowe korzyści i preferencji wynikających z posiadania WIT-ów może sugerować, że nie przysparzają one firmom wymiernych zysków ani korzyści. Nic bardziej błędnego. Otóż jak wynika z przeprowadzonych badań – dominująca pozycja trzech państw unijnych, które korzystają w pełni z Wiążących Informacji Taryfowych (Niemcy, Francja, Włochy) mówi sama za siebie. Można przychylić się do stwierdzenia, że gospodarki silniejsze są preferowane co do ilości wydawanych WIT-ów: na 116 224 wydanych decyzji WIT aż 62 014 wydano Niemcom, co stanowi prawie 54% wszystkich wydanych decyzji.

Pewność odnosząca się do preferencji związanych z faktem posiadania decyzji WIT prowadzi do stabilności przedsiębiorstwa odnośnie poprawności wyliczonych należności celnych oraz prawidłowości „zataryfikowanych” towarów, sprawnie przeprowadzonej odprawy celnej. A przy tym do braku kwestionowania decyzji WIT przez organy administracji celno-podatkowej wiążącej organy na terenie całej Unii Europejskiej.

-----------------------------------

Dr Ewa Grabska-Kukulska jest prawnikiem, ekonomistą, politykiem celnym, a przede wszystkim praktykiem od 30 lat zajmującym się wymianą towarową i procedurami celnymi zarówno w firmach jak i na styku administracja celno-skarbowej – przedsiębiorca. Prowadzi analizę celną, audyty i ocenę ryzyka związane z procedurami celnymi dla przedsiębiorców.Kontakt do autorki: tel. 601240210, e-mail: ewa.grabska-kukulska@jmk.waw.pl www.jmk.waw.pl