KUNSTLETTERS
7
In deze rubriek vertelt een medewerker van Kunstwerkt over een kunstenaar, expo of beeldend werk dat een diepe indruk heeft nagelaten. Deze keer: Chantal Steenhaut. Zij volgt onder meer het tentoonstellings- en grafiekaanbod (verzekeringen, sokkels, drukpersen, grafiekkoffers) op.
In 1992 bezocht ik een tentoonstelling van Giorgio Morandi (1890 – 1964) in Le Botanique in Brussel. Dat was dus een hele tijd vóór de veelbesproken overzichtstentoonstelling van de Italiaanse kunstenaar, die in 2013 in BOZAR plaatsvond. Morandi was toen buiten Italië nog niet heel bekend. Ondertussen is hij uitgegroeid tot vrijwel de beroemdste Italiaanse schilder van de twintigste eeuw. De expo werd voor mij een bijzondere ervaring en Morandi een bewonderingswaardige ontdekking. De affiche van de tentoonstelling hangt trouwens al 25 jaar in mijn keuken. Giorgio Morandi was naar binnen gekeerd en zijn kunst is dat ook. Het is alom bekend dat hij niet van reizen hield en zijn hele leven lang de voorkeur gaf aan enkele plaatsen die hij goed kende. Hij bezocht één keer een stad buiten Italië. Hij woonde zijn hele leven
als vrijgezel in Bologna, onder de hoede van zijn drie ongehuwde zussen. Van zijn twintigste tot aan zijn dood in 1964 schilderde Morandi stillevens van, simpel gezegd, vaasjes en potjes. De schilderijen zijn soms overvol en kleurrijk, maar vaak ook kleurloos, in tonen van grijs, oker, blauw en groen. Vaak gebruikt hij dezelfde voorwerpen en zet ze anders neer. Wie schildert nu zoiets? Geen geroep, geen -ismen, maar stille beelden van doosjes, kommetjes, ... in verf. Altijd opnieuw en steeds anders. Het onderwerp verdwijnt. Er rest alleen verf op een eerder klein canvas. Je blijft kijken, altijd opnieuw, ziet altijd weer iets nieuw. Kijken zonder oordelen, verwonderd zijn en het blijven: is dat niet de essentie van kunst? Morandi’s onderwerpen zijn voorwerpen die we dagelijks zien.
Toch leert hij ons anders kijken naar die alledaagse dingen: door zijn penseelstreken, zijn kleuren – eerder tonen – en veel dieptewerking - of net niet. Behalve zijn olieverfschilderijen zag ik in die expo ook Morandi’s aquarellen, etsen en tekeningen. In zijn landschappen zijn de luchten leeg, egaal grijspaars. Ook in het landschap zelf is geen afleiding waar te nemen. Je ziet er geen personen of figuren. Stilte, eenvoud, zo lijkt het..., maar o zo gecompliceerd. Tijdloos.
p. 6 Giorgio Morandi | Natura morta 1954, olie op canvas, 31,2 × 36,3 cm Firenze, Fondazione di Studi di Storia dell’Arte Roberto
I N B E E L D